Skip to main content

Full text of "Analecta Sacra Spicilegio Solesmensi Parata (Volume 1)"

See other formats


This is a reproduction of a library book that was digitized 
by Google as part of an ongoing effort to preserve the 
information in books and make it universally accessible. 


Googlebooks £92 


https://books.google.com 







[s] 


ANALECTA SACRA 


I 


ANALECTA PERS 


SPICILEGIO SOLESMENSI 


PARATA 
EDIDIT 


JOANNES BAPTISTA PITRA 


TT. S. CALLISTI 





TOM. I. 


PARISIIS 
Α. JOUBY ET ROGER, BIBLIOPOLIS 


VIA VULGO DICTA : DES GRANDS-AUGUSTINS, N? ἢ 


M DCCC LXXVI 


1351515-C HSS-s 











- 


Li 

: 
ume 

[S bo 
-9 1 

-- 
E 














ed 
Ϊ 
“ν΄ τὸ 
ΑΘ ΟΝ 
4t 
NE 
* P 
un 





PROLEGOMENA. 


Elsi tempora teramus maximis gravissimisque vexata curis, quum vel 
iniqua rerum presentium discrimina suaviorem efficiant veterum Patrum 
memoriam, ad ea preeteritee vite studia revertor, quae nata fere mecum 
el alta, retenta animo, remissa temporibus, ut cum Tullio loquar, longo 
licet intervallo intermissa, nunquam ita omissa fuerunt, quin ad ea me 
identidem, horis saltem subcesivis, revocaverim. Hominem esse arbi- 
tror neminem, qui vitio mihi vertat, quod tanto tempore Spicilegài soles- 
Mensis opus pendeat interruptum. Praeter enim publica negotia, quibus 
me inopinum committi oportuit, gloriosi Pontificis Pii pp. IX vota, que 
jussa erant, totum me in amplum ecclesiastice Grecorum discipline 
campum transtulerunt. Cujus quidem Juris Azstoria et monumenta dum duos 
implerent tomos jam vulgatos tresque alios typis paratos, nonnulla, pro 
re nata, intercessere. Recurrente enim post decem et octo secula centesimi 
anni fausta die Petro apostolo sacra, hymnos ab ecclesia greca in laudes 
Coryphei effusos , collegi, ac veluti munuscula, ad ejus pedes detuli sup- 
plex. Libellum multi gratum habuere; nec pauci mirati sunt, irecentos 
circiter Melodos, nudo saltem nomine, tum primum innotescere. Cuncti 
plura notari avebant; urgebant amici , instabant vel ignoti. 

Surdas aures prebere cum illiberale videretur, dum Collegii urbani 
prela, mox turbine involuta, juri greco meo reservarentur, typi alii, 
copia et aspectu humiliores, ut prioribus, sic novis in lucem edendis 
hymnis ultro oblati sunt. Tardo et lento volumine, ut in Urbe, typo- 


rum rota vertebatur, cum in transcursu venere Concilii vaticani studia 
ANALECTA 1. ; a 








Rcx) qp uc 


austera et longe magna, si qua fuerint. Quo suspenso, contremuere omnia, 
que adhuc trepidant. An, inter tot ecclesiastice publiceque rei calamitates, 
etiam libelli aspera fata dicam? Dicam, non solum belli tormentis et ful- 
minibus meas sedes callistianas ab imo ad tecta concussas, sed paulo post, 
exundantem Tiberim fluvium, dumque victores et victi, immenso vortice 
mersi, solo exequarentur, nec typothetis meis, nee meorum Melodo- 
rum plagulis volatilibus parcitum? Infaustus liber igne et aqua interdi- 
cebatur. 

Statim ut respirare datum, ad meos Gallos exsangues, semianimos, 
nondum tamen de se desperantes, me contuli; confidenterque proposui 
nova Analecia, olim Spicilegio solesmensi parata, meis edenda sumpti- 
bus. Dexteras dedere viri egregii, quorum majores, in elapso s;culo, 8 
Francisco ad Petrum Didot, Maurinorum opera usque ad ultimas Concilio- 
rum Gallie paginas, pilo tyrannico obtritas, persequebantur (1). Quibus 
faventibus, inter recentia Lutetie incendia vix sopita, redivivum opus 
meum carpebat auras; et quo maturius cresceret, rusticabatur, propter 
suburbia, quum inexpectato torrente Sequana furens, in rusticas officinas 
irrupit. 'Rure ad urbem interceptum opus remeavit, ac post tres annos 
et quod excurrit, ne duo integra lustra recenseam, liber absolutus tandem 
benevolo lectori commendatur. 

Id mihi ac esteris quoque, opinor, solatio erit, considere cum piis Me- 
lodis, sepe inter Ecclesi: pericula canentibus, heroas mirari christianos, 
mentem ad Deum ’Αγωνοθέτην tollere, qui uti patrum, sic nostra tuetur cer- 
tamina ac moderatur. Dixi quo h&c pertingant. Parvi semper habui, solo 
novitatis capi studio, et expiscari neglecta ἀνέκδοτα, quee sine multo pu- 
bliez€ rei detrimento latent. Mihi semper malui, quod prodest pluribus, 
easque spicas, post terga metentium, ut quondam dicere me memini, col- 
ligere, que uberiora porro segetum semina forent. 

Atque in primo Spicilegii mei tomo, ab illo exordiebar exemplo vetusta 
excutiendi collectanea , qualia erant Joannis diaconi Romani, Victorisque 


(4) Bibliorum sacrorum latinz versiones antiquz, tom. 1, op. et stud. D. Petri Sabatier O. S. B. 
Paris. apud Franciscum Didot, 1751. — Conciliorum Gallig, t. I. Parisiis; sumptibus Petri Didot; 
filit primogeniti, 1789. Ad bibliothecam vaticanam pervenere tomi Il pagine 695, in quibus ultimis 
signa correctionum adhuc retinentur, et notula citato stylo aut allite, aut expuncta. Nec plura 
fortasse hominum inclementia servavit. 


ΠῚ m 


episcopi Capuani , intacta , quod mirabar, inter codices sangermanenses ; 
ex quibus tamen , agmine facto, eruperunt Polycarpus, Origenes, Basi- 
lis, Diodorus Tarsensis, Severianus Gabalitanus, Hilarius Pictaviensis (1), 
Petrus Alexandrinus, etiam ignotus Pacatus, Ulpianus rarissimus; ne 
memorem Papiam et [rensgeum latentes inter Syros et Armenos, aut ab- 
sconditum Macarium Magnetem inter octoginta patrum grecorum testi- 
monia, ἃ magno Nicephoro collata et splendidis ornata commentariis. 

Haud aliter, in caeteris tomis, Clavis Melitoniana ( germana sitne plus, 
minus, alterius tomi argumentum esto) sat multa rei symboliee arcana 
reseravit, sat novos, ignotosque suos dedit interpretes, per decem et ultra 
secula, ut nec me piguerit sexcentos alios adhue delitescentes curiosis 
indagatoribus digito monstravisse. 

lla demum, duce iterum Nicephoro, canonum discipline grecanice 
sylvam illam, sepe horridam, lustrare aggressus sum; nec pedem retuli, 
donee etiam post Germanicos juris byzantini magistros, immo acerrimos 
harum predarum venatores, mihi quoque contingeret, ignota exciere 
velerum imperatorum grece edicta, puta Antonini, Severi, Constantini 
Magni, Constantii, Joviani, Valentiniani, Valentis, Theodosii, Honorii, 
Arcadii, Marciani, Leonis, Zenonis, Justini; haud penitenda juris ante- 
justinianei mantissa, quie, citra et ultra montes adhuc fere ignota jaceret, 
nisi diligentiores Germani iterum iterumque eunet& typis suis credídis- 
sent (2). 

Hie vero gratias, ut debeo, neque agere scio, neque valeo habere 
honestissimis viris, ignotis sepe et peregrinis, qui mea qualiaeumque suf- 
lragiis auxere suis. Miror enimvero cur inter Anglos, Batavos, Germanos, 
Slavos, haud pauci fuerint, qui nulla mecum necessitudine conjuncti, 
moribus etiam ac religione, magis quam regione dissiti, sponte sua mihi 
Wsurrexerint; ac sive publieis ephemeridibus, sive litteris ad me ultro 
dais, sive urbanis colloquiis post longa ipsorum itinera humanissime 


[) Spicil. t. 1, p. 291. De cxteris, Theodoro potius Mopsuesteno quam Hilario ascribendis, 
1101 alibi et cum novis sübsidiis dicetur. 

(2) Indices constitutionum cod. Justin. ex libris Nomocan: XIV titul. collegit Paul. Krueger. Mar- 
bUg., 1872. — Basilicor. libri LX , ed. C. G. E. Heimbach.; t. Vl, Lips., 1870, p. 332, 388 sqq. 
Defüneto cl. editore ἃ, 1865, sero el cito posthuma Lipsiensium cura ad nostra Jur. eccl. monu- 
"^ia, edita Roma, 1866, áccesserunt. Nova et diligentior recensio nunc prodit in cod. Justin. 
urante eodem P, Krueger, cl. viri Mommsen aluürüino ét socio merentissimo. 


mpm 


oH cH aem 


exquisitis, nimio me honore prosecuti sint. Quorum nomina et scripta, 
ut merentur , si appellaverim, juste. minus modestie consulerem. 

Vix autem miror, si eadem theologi nostri frigidius quam exteri acce- 
perint, si aliqua raro salutaverint aut notaverint perfunctorie, cetera 
autem nec dente tacta superbo, silentio prectermiserint. Quid mirum, cum 
nostra pauca sint ac tenuia, si cum immortalis Angeli Maii opibus regiis 
et opimis spoliis conferantur, que tamen nondum ad solemnem Theolo- 
gorum nostrorum consuetudinem pervenerunt? 

Unde aliqua formido mihi non deest, ne aliud in hoc tomo nonnulli 
deprehendant, preter populares et aniles prisce Ecclesie cantilenas. 
Sane ex illo populo Melodorum, quem totum vellem in medium proferre, 
ecce tibi pars illorum que minus nota est, singularis et rara gens, 408 
cantica prompsit omnium gr&corum vetustissima ; que quidem carmina, 
cum per aliquot secula, a VI ad IX, animos impleverint, mox ita obsolevere, 
ut etiam titulus libri in quo continebantur, evanuerit, immo exeiderit vetus 
horum canticorum nomen, ipsa memoria fere perierit, nec nisi tres 
laceri codices pervenerint ad nostras usque bibliothecas. Adde quod ars 
ipsa et tota hymnodorum poetica methodus interiit, adeo ut pauce que 
supersunt membrane, haud magis perspicue sint, quam sibyllina ignote 
lingue folia. Arduum igitur opus aggredior, de incomperto libro, de igno- 
tis Melodis, de arcano metro, in angustis prolegomenis, disputaturus. 


DE RE RHYTHMICA 


MELODORUM 


IN TROPOLOGIO. 


Tria sunt quibus tota conflatur hymnologia ecclesie grece; troparia, canones et 
antica nostra, suo mox signanda nomine ; de his tantum hic sermo est. 

A tropariis sic omnia pendent, ut canones et cetera nihil esse videantur, quam 
varia tropariorum systemata, quie continua serie et diverso agmine instruuntur. Cum 
vero singularia sunt, aut bina ternave, innumera pre se ferunt nomina et genera, 
quorum exempla habes p. 222, 441, 620 στιχηρὰ, p. &00 μεθεόρτια, p. 10 προεόρτια, 
p. 308 ἰδιόμελα, p. 416 ὅμοια, p. 148, 425 σύντομα, p. 302, 303 θεοτόκια, p. 620 
xilwuz, p. 621, 62& φωταγωγικά, etc. 

Canones tropariis coalescunt, quee in octo aut novem odas, ut cuique notum, 
dividuntur, ne sectiones respiciam minores, quas τριῴδια et τετραῴδια vocant. 

Nostra autem cantica, demptis procemiis, continuum opus efficiunt, adeoque singu- 
lare, ut preter communem rhythmum , quidquid de illis dicturi sumus, neque per- 
tinet ad troparia, neque ad canones, de quibus fortasse in altero tomo locus erit 
Dobis utcumque disserendi. 

Statim hzreo, quum de his dicere incipio , qu& apte nulla latinitate significantur. 
Ut enim nihil apud Byzantinos propemodum est, quod ad Latinorum Àymnos, versi- 
culos, antiphonas, responsoria , sequentias clare et distincte referatur, sic nulla Tatii 
vocabula his respondent quae Grzeci dixere τροπάρια, κανόνες, κοντάχια, olxot, etc. (1). 

Tum etiam frustra ad etymon recurris , ac Si v. g. τροπάριον minueretur ἃ τρόπος, 
quum ab his rebus τρόπος omnino exulet; aut Si στιχηρὰ derivarentur ἃ στίχος, qui 


(!) Neque enim nisi ob sermonis penuriam docti Basiliani quedam inscripserunt hymmologiam 
el hymnos de Immaculato B. V. conceptu, ut nos post illos diximus hymnogr TDIUm ΕἸ cann que 
D. Petro nuncupavimus. Sunt quidem Grecorum ὕμνοι τριαδιχοὶ, ὕμνος γερουδιχὸς, sed quee ab hymnis 
latinis diversissima sunt. 





versiculus brevis est, dum στιχηρὰ στίχου quie dicuntur, nedum minora sint aut mi- 
nima, evadunt in amplas periodos et prolixas pericopas; aut rursus, perinde ac si 
canonum odaria classicos lyricos referrent, quum suo nomine dumtaxat dicantur, 
respectu ad novem odas, sive cantica biblica cum psalmis recitanda. 

In hac tamen sermonis inopia et ambiguitate dicendum nobis est de Tropologio, 
de Melodis tropologii ac de eorumdem arte rhythmica. 


ART. I. 


DE TROPOLOGIO. 


Si quis grzecum vel unius diei officium in mensis lustrat, statim incidit in seriem 
odarum plurimarum , quarum sex priores constanter a ceteris dividuntur synaxario, 
sive historicis sanctorum encomiis; quibus premitti solent bine strophe, tam nomine 
quam argumento insolentiores, cum prior inscribatur xovr&xtov, olxog posterior. 

Parcat lector nominibus, infra et mox declarandis, ut ipsam rem penitius in- 
tueamur. 

Qus quidem res me diu suspensum tenuit et attonitum. Videbam enim in procmio 
vix ambigue salutari festum, sanctumve diei ; tum in altera periodo nescio quis, inflatis 
buccis, inchoabat exordium, quo grandiora promittebantur. Et ego haud semel stoma- 
chatus : Quorsum, inquiebam, singulis idem diebus recurrit cum tanto promissor hiatu ? 
An, ut przco sit jejuni claudique subsequentis iambi, aut synaxarii sepius ineptissimi ? 
Cur nam canonis ode, que secundo satis amne decurrunt, que nobili melodorum 
nomine honestantur, que eleganti nectuntur acrostichide, tam importune rumpun- 
tur, obscuro et inurbano nescio quo obloquente? Quid demum χοντάκιον, et unde 
οἶχοςἢ | | 

Hac diu mecum, donec sat longum iter moscoviticum jamjam clausurus, incide- 
derim in mosquensem codicem, barbare inscriptum : Κονδαχάριν. 

Mancum ab initio et in calce βιθλίδιον, lassa et pigra manu, ubi versare cepi, squame 
ab oculis ceciderunt; tum primum enim Atoman? nomen et carmen arripui, nimirum : 


ἢ Παρθένος σήμερον δοξολογοῦσι * 
τὸν ὑπερουράνιον τίκτει" Μάγοι δὲ 
καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον μετὰ ἀστέρος 
τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει " 68 οἰποροῦσι * 
ἀγγέλοι àv ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη 
μετὰ ποιμένων παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 


Strophes et antistrophas quatuor et viginti, quas neque ullibi videram, neque suspi- 
cabar, uno accepi haustu : scena nova, amoena colloquia, persone nobiles, Θεοτόκος, 


7- 


- VII -— 


Magi, divinus Puer. Ad alia statim excurri dramata ejusdem Romani, majoribus 
quasi reservata festivitatibus Grecorum , ampla, splendida , suavissima. 

Intellexi hic novum latere librum, et describendum. Sed hieiie scythica male urc- 
bar; languebat utraque manus, octo mensium labore torpens; vela merens moestusque 
collegi, secundas vocans auras, ut alicubi ad similes membranas appellere, melioribus 
cum avibus , daretur. 

Sed frustra per ceteras Russias, per totam Germaniam , perque meas Gallias, et 
italica quee adii musea, diu inquirebam , donec exiguos inter quatuor aut quinque 
codices graxos, in corsinia bibliotheca latitantes, unus mihi obvenit, mosquensi affinis 
et germanus, sed et multo prestantior. Accessit cl. bibliothecarii Francisci Cerrotti 
prompta et facilis liberalitas, cui raritas unica, nedum illius invidiam, majorem potius 
adversum me movit benevolentiam. Accessit in cumulum Ill. Principis Andree Corsini 
regia vere magnanimitas, qua fere vota mea preoccupans, nec deterritus asperis 
temporibus, jussit transire in meos usus codicem cedro linendum , atque multos per 
ΔΠ008 domi hospitari et pernoctare. 

Αἱ mosquensem non recuperavi totum : alius rerum odo: alia canticorum copia, 
ali» et immanes acunz : quibus dum supplere vehementer vellem, succussis hinc inde 
catalogis, ubi graeca res liturgica miris mendaciis pervertitur, suspicio incessit me, in 
quodam Breviario taurinensi, codicem latere tertium. 

Salivam id mihi movisset incassum, nisi Princeps alter Romanus, Daldassar Buon- 
compagni, orbi notus a munifico severioris scienti:e studio, sequester mihi ultroneus 
intercederet, quo monente, annuere pro solita humanitate Athenzi taurinensis cura- 
tores, hospitioque iterum meo excepi splendidas et elegantes membranas, ac pene 
salutavi reducem corsinium et redivivum mosquensem. 

Unum tamen superest, stupendum ac lugendum : communi quodam fato et quasi 
una falce truculenti sevi, tres codices truncantur simul capite, calceque simul mutilan- 
tur. Utinam in orcum non mergantur duo alii, ultima spes mea, quos recondit insula 
Patmos, uti mox saltem meminisse juvabit ! Utinam integer sit sextus codex vaticanus, 
suo loco memorandus , cujus , eheu! unico Parca folio pepercit! 

Agedum , subsidia quee tandem habemus, sic conferantur, sic corradantur unde- 
quaque, ut detegatur libri nomen, origo eruatur, commendetur dignitas, varia indoles 
et duplex ratio explicetur, multiplex canticorum nomenclatura pateat, totus eorumdem 
ambitus, tum postrema operis compendia, ultimaque fortuna commemoretur. 


ς 1. 


Libelli nomen primus mihi corsinius detexit, quod Allatium, Caveum, Zaccariam, 
ceteros librorum ecclesie grece nomenclatores fugit. Corsinii namque fol. 109 
Tél, in medio margine exteriori luculenter legitur : ζήτει ἕτερον χοντάχιον εἰς ἀρχὴν 
Τροπολογίου. Palam est, librum ipsum, in quo nostra queruntur et aupplentur, dictum 


- πε πὰ “Ὡὦὦ.- — 


* E oR —m- 


ἘΞ MI. 9: 


hic loci, aliasque dicendum esse Τροπολόγιον; quod nomen amplissimis in lexicis desi- 
deratur. 

Et bis confirmatur vetere codice vaticano 771, in cujus folio 148, de magno canone 
S. Andres legitur : ζήτει εἰς τὴν ἀργὴν τοῦ τροπολογίου, et fol. ejusdem 288 additur in 
Ascensionis festo : ζήτει τὸ φωταγωγιχὸν εἰς τὸ τέλος τοῦ τροπολογίου. Quee certo scripta 
&vo sunt, manu Nili II abbatis cryptoferratensis, scilicet fere a. MC. 

Antiquior quidem est quinquaginta circiter annis corsinius, olim Crypte ferrata. 
Neque τροπολόγιον vox peregrina est ,.aut italo-greca; jam enim seculo IX Studite 
id noverunt et religiose servarunt. Ecce inter novas Theodori litteras, ab A. Maio 
nuper ac feliciter editas, in epist. LXXVIII, dum Sanctus invehitur adversus Icono- 
machos, post lamenta de avulsis fratribus, durius aliquid oggerit carnifici, ab eo nempe 
« tolli quoque libros omnes et tropologion : xa ἐπάρει (f. ἀπαίρει) τοὺς δύο ἀδελφοὺς 
Λουκιανὸν χαὶ Ὑπάτιον, τάτε βιδλία πάντα καὶ τροπολόγιον. » Nec satis, et quasi hoc 
vulnere dire sauciatus, idem iterum ingemiscit : « Libros abstulit, δοαίαπι ( Olimaci ) 
et /ropologion. Βιδλία ἦρεν, τὴν Κλίμακα καὶ τροπολόγιον. » 


S II. 


Undenam tanti libellus erat, in hac antiquitate, et martyribus? Id opere pre- 
tium est investigare. Utinam Greci, sicut Latini tropos in choro habuerint, unde 
sponte nostra fluerent zroparia et tropologia! Quantum vero ab initio pollerent tro- 
paria, notatu dignum est ex duplici capite. 

Ác primum, quamvis hoc nomine dicatur quecumque particula sacri Grecorum 
officii, mansit appellatio, peculiari quadam lege, ascripta ultimo vesperarum tropario, 
quod nunc etiam dicunt ἀπολυτίκιον. Qui tanta inerat prestantia, ut in antiquissimis 
mensorum et triodii codicibus, statim ab initio singulorum dierum, primus illi locus 
concederetur. l]dque eo magis insigne, quod aliam omnino sedem, qualis nunc 
eidem vulgo reservatur, suadet solita offici series. Cur vero τροπάριον simul et xov- 
τάχιον, communi privilegio, singula festa exordiuntur in priscis libris? nisi quod 
utrumque fuerit primum additamentum, quod antiquitus accesserit psalmis et sacris 
lectionibus, brevibusque στίχων acclamationibus. 

Adde quod in typico, ubi calendarii more minutissima rituum momenta, nec nisi 
brevi indiculo, significantur, troparium illud iterum, ac sepe etiam κοντάχιον, aut indi- 
citur fusius aut ex integro recitatur. Et usque ad novissimas editiones venetas, id 
constanti usu recipitur, ut ad calcem horologii, libri nempe qui singulis fere horis 
teritur, accedat typici instar, quoddam menologium, in quod preter nudam diei 
notam, nihil aliud integrum inseritur quam eadem hzc duo indivulse juncta, τροπάριον 
et χοντάχιον. Quo quidem vinculo cogimur inferre, inter primos post psalterium et 
sacra lectionaria conditos libros, nostrum extitisse 7pomoAóywv, membratim postea 
discerptum sparsumque in typica, horologia, triodia, mensa et euchologia. 


— —— 


— IX — 


Sed quod mirum in modum libri hujus dignitatem et prestantiam auget, alia 
est necessitudo multo gravioris momenti, qua usu venit inter eadem haec cantica 
etaugustissimam sacre liturgie celebritatem. In omnibus euchologiis, qu:e pre se 
ferunt SS, Basilii, Chrysostomi, Gregorii tres solemnes liturgias, constantissima ab 
omni evo lex est, ut post veteris novique fcederis. lectiones, juxta trisagion et cheru- 
bicam hymnum, nobilissimo in loco, troparium simul et xovv&xtov ponantur, ita ut inter 
&&cra, et coram populo christiano, cum singulari melodia, a psaltis et cantoribus hac 
duo poemata, nunc exigua, olim ampliora, proclamentur. Quod autem nunc legitur 
bis, semel in officio nocturno, semelque in diurnis mysteriis, ac toties inter biblica 
cutica, idem olim procul dubio conjunctim occurrebat ; quando videlicet sacra liturgia, 
inter amplissimas noctis psalmodias ac preces παννυχίους, interque plausus pernoc- 
lantis populi, perficiebatur. 

Sed quid ageretur tunc , amplius consideremus. Circumstante populo, considen- 
übus in presbyterio hierarchis, corypheo psaltas et cantores moderante , summo ex 
ambone, anagnostes aliquis cantica, volubili membrane inscripta, voce et manu deprome- 
bat ; et perinde ac diaconus, inter sacra, liturgiam rotulo, quem seriores dixere xovr&- 
xw», implicitam evolvere solebat, sic fortasse lector nostra cantica, a simili bacillo 
pendentia, decantavit; quz ob id ipsum χοντάχια, sicut et liturgicum volumen, seris 
temporibus appellari coeperunt (1). 

Quidquid de nomine sit, ex ipso ritu sacro et publico quanta hisce poematibus 
majestas accesserit, obvium est cuique, recolenti frequentiam veterum christianorum 
àd sacra concurrentium ; quam grave silentium, dum in ambone nostra pronuntiaban- 
lur; qui plausus et quae frementium animoruu exultatio, quum post singulas strophas, 
signo ἃ corypheeis dato, ephymnia, tympanorum instar, per totam synaxim reboabant. 

Tum etiam intelligitur, cur S. Theodorus, e gremio suorum Studitarum extorris, 
inter libros quos raptim secum in carcerem asportavit, pre caeteris τροπολόγιον cum 
Climaco in vinculorum acceperit societatem et solatium ; tum quas causa fuerit acerbius 
dolendi, quum barbarus hos libros, quum miles hzc solatia abstulit, ne exceptis qui- 
dem, ut sanctus vir clamat semel et iterum , his 41 quasi duo lumina monacho et 
Sacerdoti erant, qu: cellam et altare continebant, Climaci nempe ϑοαία et Bomani 
antica; ne, inquam, excepto tropologio, nrysteriorum necessario interprete, psalmo- 
dirum comite, festorum sacrorum teste, precone, precentore, τά τε βιύλία πάντα, xal 
τροπολόγιον. 


S III. 


Sed que tandem cantica in tropologio legebantur? Nomina desunt simul et abun- 
dant. Non desunt imposita ab ipsis Melodis, cum sua acrostichidi inscripserunt. 
Sel que more Romani promiscue apud eos dicuntur ὕμνος, ᾧσμα, αἶνος, ψαλμὸς, 


(1) Cf. Montfaucon, Palzogr. gr., p. 33, 386, 407. 


— Qs 


ἔπος, ποίημα, ᾧδὴ, vaga et communia vocabula sunt, quie usurpant sive prisci, 
Sive recentissimi hymnodi, in quibuscumque ligatis poematibus, in canonibus, in 
tetraodiis, in triodiis, in diodiis (sive in serie novem, quatuor, trium, binarum oda- 
rum), etiam in minoribus opellis. 

In his vero, quz ad nostra propius accedunt, « cum semper insit aliquid odarii, ob 
nexum ex ipso loco natum cum odis novem biblicis , notatu dignum est, tum ea dici 
παρῴδια, qui intra canones obiter et quasi extra sedem canebantur; tum etiam sed 
rarius quedam nuncupari μεσῴδια, quie, ut nostra, in medio canone interjecta sunt. 
Hinc concedam haud egre, eam esse veterem quam quaerimus nomenclaturam ; ac μεσῴ- 
δια dicenda esse cantica, que solent media esse sextam inter et septimam oden; 
sicque appellari potuisse, etiam antequam conderentur canones : tum enim inter 
biblicas odas in eadem intercapedine occurrebant. 

Urgendum : in cod. vat. 1212, ad ultimos decembris dies, cum ante natalia sicut 
ante paschalia, occurrant diodia, triodia, tetraodia, hzc palam dicuntur παρῴδια vel 
παρῳδὰ, quasi totidem parerga canonibus, immo biblicis inserenda canticis ; vero haud 
dissimile est, diodia et csetera similia breve exordium dedisse canonibus, suisque 
insignita nominibus fuisse, tum propter odarum numerum et nomen, tum maxime 
quod bis, ter, quaterve odis biblicis intermiscebantur; unde licet inferre μεσῴδια, 
ut meminit vat. 771, hzc nostra poemata primitus dicta esse, qus incidebant semel, 
medias inter odas, quarum olim seriem, uti et psalmos, dixere canonem. 

Etiam cantica postquam biblica fuerint solis jejuniorum feriis servata, in quibus 
etiam nunc tantum cum triodiis recitantur, ob veterem consuetudinem quadam typica 
jusserunt (cf. cod. paris. 263), iterandas esse novem odas biblicas, quoties desunt 
canones, cum tanta olim fuerit inter hzec omnia necessitudo, 

Quemadmodum autem, ut pr»grandes totius fere noctis psalmodic alacrius in finem 
exirent, ultime reservabantur oda biblic», ad auguria prime lucis, ceu ἐχφωνήσεις sive 
φωταγωγικὰ, sic postmodum odis intermixta sunt nostra lyrica et dramatica poemata; 
qua ut magis exhilararentur, dein excepere leviores canones et breviora troparia; 
donec barbarie Iconomachorum ingruente et fatiscente grxcitate, aspera et insolen- 
tiora verba vel in rebus sacris increpuere, qualia sunt κοντάχια et οἶχοι. At numquam 
ego adduci possum ut credam, ad auream Melodorum «tatem tam immanem pertin- 
gere insolentiam. pe 

De scriptura nihil moror; quum in codd. libere scribatur κονδάκιον et κοντάχιον, 
posterius magis in editis libris placuit. Ad etymon quod attinet, non desunt Arcudii, 
Cangii, Goari, Sciommari, W. Christ, et apud Grecos Nicephori Xanthopuli, Georgii 
Coresii, Paisii Ligaridis, Nicolai Bulgaris, aliorum interpretationes. Oriturne xovrdxiov, 
ἃ χοντὸς, ramus, hastile, virgula, ut κοντάχιον sit rotulus liturgicus, de quo supra, 
εἰλητάριον ἤτοι βιθλίον λέγεται ἀπὸ χοντοῦ περὶ τοῦ ὁποῖον ἐτυλίσσετο ἡ μεμόράνα (Marc. 
Ephes.)? an ab illo quod hariolantur κόνταξ, jaculum, ac si quis ex ambone missilia 
jacularetur? an a χόντος ὀγουῖς apud seriores, tametsi prisca nostra et amplissima sint? 


an erit χοντάχιον codicillus , ut in typico monasterii τῆς χεχαριτωμένης (Montfauc. 
cap. 24)? an χεφάλαιον, ut in ascetica catena cod. paris. 4143, que» olim in XXXIII 
χυντάχια dividebatur? Quidni recurram ad Photiani Nomocanonis commentarios , ubi 
ἄῤῥητα talorum et missilium congeruntur et hzc sibyllina dictamina κοντανὸν κόντακα 
Εἰ χοντομονόδολον (Jur. eccl. gr. hist., t. II, p. 630)? Apage, et si per me non licet 
avoce latina canticum etymon eruere, cantica tamen dixi et dicam, ne salebris heeream. 

Quid vero οἶκος Singulare est, hoc tritum vocabulum nullibi comparere in toto 
corsinio, nec nisi raro in taurinensi. Quantumvis abundet in ceteris codd., haud ita 
frequens est in vulgatis libris, ac fere reservatur Acathzsto (vid. p. 250). An ut notetur 
huic hymno peculiarem esse hanc celebritatem, ut strophee XXIV ab omnibus erectis 
[ἀχαϑίστοις) recitentur? Ergo intuleris alia χοντάκια, ut cathismata, a sedentibus fuisse 
lecta, (uid, si sedentium scamna, cathedrz, exedrs dictze sunt οἶκοι ἡ ZEquum enim erat, 
sicut in theatro et tabernaculo, ita quasi sub velario, sedere et quiescere, dum am- 
plissima Romani et, aliorum dramata psallerentur. Quid, si ita compositus fuerit sceni- 
Cus apparatus, maxime in Acathisto, ut quum szpenumero varientur persone, loca, 
spectacula, singulze strophze suas habuerint sdiculas, quas sub oculis posuisse videtur 
eximius pictor Acathisti in cod. mosquensi (V. p. 250 sqq.)? Sed erit aliquis rerum 
orientalium venator, qui, quum Melodorum principes e Syria migraverint, eosdem 
&cum adduxisse putet solemnia inter Orientales carmina et, vocabula. Domus enim 
apud Syros et Arabas est perfecta metri structura ; hinc Domus natalis Domini (Assem. 
Bibl. or.t. 1, 57), Domus lugentium, carmen funereum. /Edificare de carminis compo- 
sitione usurpat Bar-Hebrzus (Assem. t. T, 166). BetAgaza, thesaurus, feriale officium 
és, etc. Concludere lubet, haud spernenda esse, quamvis exotica, hzc duo nomina 
χογτάχιον, oixoc, quorum prius ad sacram liturgiam, posterius ad incunabula Melodo- 
rum (4), utrumque fortasse ad latinos usus pertingit. Ut enim Grecorum sunt, non 


(1) Sed ecce tibi Goar, vir doctus a docto Cangio et in Thesauro rescriptus : « Οἶχος, hymni genus 
it Dei vel alicujus sancti ita constructum, ut quasi compagem, «ddi(icium, fabricamque virtutum 
ejus et glorie videatur componere; et ideo xovraxio opponitur, ut eo. amplius et diffusius. Cang. 
V. olx, Vix saniora dedit Sciommari, a duumviris tamen spectatissimis Basilianis nuperrime re- 
coctus. «Equidem, inquiunt, a nostro Sciommari non discedendum. En verba : « Quidquidssit de ety- 
Inologia, certum est brevi cuidam modulo simpliciori contacium respondere. Paucis enim festi memo- 
riam complectitur, et licet ἃ κόντος, vulgari graeco vocabulo, nonnulli deducant, tamen minus apte, 
Dam vox hac χοντάχιον ortum habuit circa annum quingentesimum, Aoc est ante mille circiter annos 
quim vernacula lingua greca nasceretur. » Cf. Toscani et Cozza de Immac. Deip. Concept. hymnol, gr., 
P. xYvmm. Attamen tum pleraque corsinii amplissima cantica in codd. cryptoferr. etiam nunc 
leeuntur, quibus evanescit condacii brevitas: tum, ne alius obrepat error, jam Theodorus Prodro- 
mus duo poemata vulgari idiomate composita ad Manuelem Comnenum (a. 1143-1180) misit, et 
ante Prodromum vestigia non desunt quibus utraque lingua, rustica et urbana, coaluisse a primis 
fere temporibus deprehenditur. — Frustra prieterea adduxere Scager Chrysostom., t. VI, p. 4004, 4, 
Kallius Andream, p. 255, 285, 336, cum haec aut spuria sint, aut temere a Combefisio apud Andream 
invecta, Non tantum zdes, ut Goaro, sed cellula, sacellum, tandem vicus est οἶχος cl. viro Christ. 
Anthol, P. xvn, 140. Nicolaus Bulgaris nonne suspicit ad signa sive οἴχους Zodiaci? Demum οἶχοι 
etiam inter anacreontica byzantina surgunt, de quibus infra art. III, ὃ VI. 


— XH — 


modo παρῴδια, sed et παραχοντάχια, quie Cangium non fugerunt, sic Latinis fuere, 
alio tamen intellectu, quedam paracontacta, nomen a nostris parce detortum. 


S IV. 


Quum qualia nostra fuerint sat diximus, quot etiam et quanta sint scire licet ex 
ipsis tropologii codicibus, ad quos revertimur. Qui quamvis tres iisdem vulneribus 
truncentur, haud penitus latet, quid ab initio, quid in calce tenuerint. 

Ex laciniis enim, jam de Tropologii nomine supra p. VII relatis, monemur cuidam 
saltem Crypte ferrate codici, quem vatican. 774 memorat, praefixum fuisse Andres» 
canonem : Ἀυριαχῇ ε΄ ψάλλεται ὁ μέγας κανὼν Ἀνδρέου Ἱκρήτης, «AP, Πόθεν ἀρξώμεθα. 
Ζήτει εἰς τὴν ἀρχὴν τοῦ τροπολογίου. Tum ab ipso corsinio rescimus aliud φαθγθη- 
dum ad caput : Ζήτει εἰς τὴν ἀρχὴν τοῦ τροπολογίου ἕτερον χονδάχιον, scilicet de Cruce, 
idem procul dubio quod in XIV die septembris alias invenimus et dedimus p. 507. 
Demum ab eodem f. 110 in marg. respiciuntur ex mense septembri SS. Michael et 
Joannes apostolus. Ζήτει τὰ xovÓO. ἰω. τοῦ θεολ. καὶ τοῦ ἀρχιστρ. Μιχαήλ. 

Ad calcem vero tropologii vaticanus rejicit χυφάδιηῃ de Ascensione : Ζήτει τὸ φωτα- 
γωγικὸν εἰς τὸ τέλος τοῦ τροπολογίου. Quod vero enixe velim recuperetur, et a mosquensi, 
ut opinor, restituendum, pars ultima corsinii est, qua στιχολογία inscribitur, sed in 
paginis adeo infuscatis, ut nullo pharmaco dissipari caligo valeat. Ea tamen sunt, si 
quid viderim in tenebris, brevissimz acclamationes in majoribus olim festis ab exul- 
tante cotu fidelium resonantes, prima videlicet Melodorum tentamina, et ingenua 
puerascentis Ecclesiae quasi canora incunabula; quae quidem, ut infra dicetur, ab An- 
thimo (a. 536), patriarcha Constantinopolitano collecta, ut psalmodis» rectius consule- 
retur, in peculiari libello inerant, primo fortasse omnium id genus, et ad calcem 
tropologii asservato, una cum funereis carminibus, que solent esse ubivis primordia 
canticorum pientissima (Cf. ultimas volum. paginas 671-673). ΄ 

Trium codicum demptis initio et fine, quid singuli corpore complectantur, di- 
cendum esset, Sed de corsinio, qui ibidem, pag. 663-673, totus prout jacet, sub oculis 
ponitur, hic silebo, nisi quod illum hoc nomine laudem, quod przter Romanum, 
integriorem multo quam alibi, solus contineat Theodorum Studitam nostrum, Cyriacum, 
Domitium, Eliam, Gregorium, Orestem, hactenus ignotos ; quibus adde ex ἀνεπιγρά-- 
qot; innumera, tam rara quam jucunda, suo sepe auctori certo restituenda. 

Neque plura de taurinensi addam, quem in altero tomo, ut mox corsinium, totum 
per singula folia quam diligenter describam, dicturus ubi sint quedam edita, et qua 
nondum data fuerint, ea tunc typis crediturus. Silere tamen hic nefas est ea qus tau- 
rinensi soli potissimum accepta refero, nempe totum Josephum Thessalonicensem, 
Studite fratrem, deinde Georgium, Gabrielem, Joannem, Photium, Stephanum, 
Arsenium, Tarasium, Cuculum, de quibus multa mox; adde plurima insignia, inter 
, ἀνεπίγραφα, qualia sunt Adami Planctus (V. p. &&T), Noeticum Canticum (p. &51), 


— XI — 


De Nicenis Patribus (p. 493), ac funerea carmina que et antiquitate et elegantia com- 
mendantur. - 

Jam superest ad mosquensem ut accedam : quid vero? vix eum salutavi cursim ; 
Dec nisi gelida eum manu et lassa versavi; neque spem omnem despondi, fore ut, 
favente amica manu cl, v. Antonii Heesen, quem jam facilem, obvium et munificum, 
in toto itinere ruSsico, expertus sum, ea qua nunc profero ex italis codicibus, sedulo 
cum mosquensi conferantur; mihique in altero tomo reserventur edenda quecumque 
Dova aut insigniter erunt integriora. Sed vota preoccupamus, qus jam partim im- 
plent subsidia de primis foliis humanissime missa. 

Is igitur codex, circa finem seculi XII exaratus in monte Atho, ex monasterio cui 
nomen Vatopedium , Mosquam translatus est, primum in typographeo, ubi libri 
Slavorum ecclesiastici cuduntur, deinde in bibliotheca synodali dicta asservatus. 
Inscriptus fuit Typogr. q. XXI, tum sub numero 437. In forma minore constat 
fol. 328 satis integris, sed ab initio attritis nimium ac sepe evanidis. Christianus 
Fredericus de Matthzei a. 1805 hzec de illo notavit : 

« XXI. Codex membranaceus sec. XII foliorum 327. Continet κονδαχάριον τοῦ ἐνιαυ- 
τοῦ ὅλου, Fuit autem in monasterio τοῦ Βατοπαιδίου, ut hic scribitur. » Nec plura, 
in Accurata, ut venditatur, Codd. gr. mss. bibliothecarum mosq. notitia, p. 313. 


Áccedant que raptim notavi : 


[. 1. Titulum grace praefixit aliquis re- 
centior, idem fort. qui monasterium nota- 
vit, in hunc modum : Κονδακάριν σὺν Θεῷ τοῦ 
ἐνιαυτοῦ ὅλου, Cum a primo septembris codex 
nunc ordiatur, si quae folia exciderint, nihil 
premissum fuisse videtur preter magnum 
Ándree canonem. 

f. 4, 2. Μηνὶ σεπτεμό. α΄, τοῦ ὁσίου πατρὸς 
ἡμῶν Συμεὼν χονδ, Τὰ ἄνω... trop. 4-4 qua 
vid. infra p. 940. 

L3. Μηνὶ τῷ αὐτῷ β΄, τοῦ ἁγίου μάρτυρος 
Μάμαντος, Ἐν τῇ ῥάδδῳ... Τοῦ ἐν πάση... Ὁ 
προγνώστης,... qui jam legi nequeunt. Priora 
habentur in meneis venet. a. 1871, p. 16, 
ullima nobis servavit vallicell. B. 92. 

T τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν xovó, "Ev ἱερεῦσιν... 
Erici uos. Men. p. 93... Post trop. evanidum : 


Ὁ τῆς χαχίας, quie, ut alia anecdota. suo loco 


dabimus. 
f. 4. In titulo deleto f. scriptum fuit : [Μηνὶ 
τῷ αὐτῷ δ' τῆς ἁγίας Βασιλίσσης χονδ. 'L]àv προσ- 


χαίρων, . [Ἁ]ὸ βρέφους... [ΛΊογισμῷ... 


f. 9, 6. ε΄, xov3. τοῦ ἁγίου προφήτου Ζαχαρίου. 
Ὁ πρεσθύτης... Τὴν τοῦ νόμου... Men. p. 35... Ὁ 
ναὸς... Ως ὥφθης. 

ς΄, τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ, τοῦ ἐν ταῖς Χώναις. 
*O ἐν οὐρανοῖς.., Ἀκατάληπτος.., “Ῥώμη... Vid. 
p. ὅ40. Similia corsinium habuisse, notavi. 

f. 1. “Ἕτερον τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαήλ. Ὁ τῇ 
Τριάδι... Ἄνωθεν... 

f. 8. ζ΄, χονδ, τοῦ ἁγίου μάρτυρος Σώσοντος. 
Τὸν ἀληθῆ... Τίς ἐξαρκέσει... “Ὅτε... Ὑπὸ πολ- 
λῆς... 

f. 9. η΄, εἰς γενέσιον τῆς ὑπεραγίαξ Θεοτόχου 
χονδ, acrostichis $ ᾧδὴ, scilicet Romani, vid. 
p. 198. 

f. 10. θ΄, xovó. τοῦ ἁγίου xal δικαίου Ἰωαχείμ. 
Εὐφραίνεται... Ἢ τῶν δεσμῶν... Men. p, 64... 
Ὦ τῆς ἀφράστου... Arts... sic pergit alterum 
odarium, v. p. 658. 

ια΄, xovó. τῆς ὁσίας Θεοδώρας, Τὸ σῶμα... 
Ὅσοι... Ὑπὸ... Móvov... quee aut Methodii vi- 
dentur, aut cujusdam Melodi ab eadem lit- 
tera M nomen incipientis. 


f. 14. ιβ΄, κονδ, τοῦ ἁγίου Αὐτονόμου. Ὥς εὐσε- 
θείας... tol6ov... 

f. 12, Τῇ αὐτῇ ἡμέρα, χονδ. τοῦ ἁγίου Κουρ- 
νούτου. ἧς Τριάδος... Ὡς ix βρέφους... 

ιγ΄, χονδ, τῶν ἐγχαινίων. Ὡς τοῦ ἄνω... Τὴν ἐν 
σώματι... Ὥς τῶν ἄλλων... 

f. 13, 14, 13. Κονδ. εἰς τὴν ὕψωσιν τοῦ τιμίου 
καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ, φέρον ἀχροστιχίδα τήνδε * 
Ὁ ὕμνος εἰς τὴν ὕψωσιν. Desiderantur octo ul- 
tima trop. 48 omnia ex alio fonte habebis 
infra p. 507-514. 

ιε΄, χονδ, τοῦ &y. μάρτ, Νιχήτα, Τῆς ᾿πλάνης... 
Γνῶσιν... Men. p. 99... Ῥεῖθρα... 

f. 16. ις’, xovà. τῆς àv. μάρτ. Εὐφημίας. Ἀγῶ- 
vac... Τί τῶν... Ἡ ταφὴ... V. p. 646, 647. ᾿ 

f, 11. x', τοῦ &y. μάρτ Εὐσταθίου καὶ τῆς συν- 
οδίας αὐτοῦ. Τὰ πάθη... ὝΜμνον,.. Men. p. 191. 
Μέγας... Νῦν... Incipit acrostichis ὕμνον, a 
primo verbo, more Studitarum, f. cum no- 
mine Melodi, qux& exciderunt fere omnia. 

f. 48. χγ΄, εἰς τὴν σύλληψιν τοῦ Προδρόμου. 
Εὐφραίνεται... Τὸ ἱερὸν... Ὃ χαταστράπτων... 
Ὑπὸ... V. p. 844, 545. | 

f. 19, 20. κδ΄, xovó. τῆς ἁγίας πρωτομάρτυρος 
Θέχλης, ἱΕορτῆς... Ὥς ἀπαρχὴ... Ἰδοὺ... Σὲ... Vid. 
p. 395 Joseph. — “ἕτερον xovà. τῆς ἁγίας Θέ- 
κλης. Μαρτύρων... Ἀπὸ... Ῥώμη... An pergen- 
dum MAP«w Θέκλη  χυξ omnia differunt a 
tertio cantico in men. p. 137, eta quarto in- 
fra posito p. 636, 681. 

f. 21. κε΄, τῆς ὁσίας Εὐφροσύνης xovo. Τὴν ἄνω... 
"Ev εὐφροσύνῃ... Πόθεν... “Ὅλη... Acrostichis est 
ἔπος, qua partim habent menea p. 152. 

x$'. εἰς τὴν μετάστασιν τοῦ Θεολόγου xal Εὐαγ- 
γελιστοῦ Ἰωάννον, Τὰ μεγαλεῖα... Men. p. 152. 
Ὕψη... Μέγας... Νοῦν... Ὅτε... 
Vid; infra, p. LXI, LXII. 

Ex hac die xxvi septembris nunc profi- 
ciscitur corsinius, qui olim pleraque ha- 
buit superiora, sed qua vereor rie in codd. 
romanis et Gryptà ferratze frustra quasie- 
ris. Cetera vero mosquensis codicis leviore 
ealamo persequar. 


ἐϑύνοιχον... 


f. 24. Incipit october. — α΄, χονδ, τοῦ ἀπο- 
στόλον Ἀνανίου. Ὃ ἐν πρεσόείαις... Τῷ φωτισμῷ. 
"Ὥφθης... v. p. 568. 

f. 95. Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, xovódxtov τοῦ ἁγίου "Po- 
μανοῦ, τοῦ μελῳδοῦ, Θάλασσαν... Tic. V. infra, 
P. XXIX, XXX. E 

f. 26. γ΄, xov5. τοῦ ἁγίου Διονυσίου. Τὰ χάτω... 

folio eod. ἕτερον. "Tác οὐρανίους... 

f. 50. November, cujus in d. viri sunt 
de SS. Archangelis trop. 10 sub acrosti- 
chide εἷς τὸν ἀρχιστράτηγον], prorsus nova, 
nec supplent ea multa quae leguntur infra 
p. 938-542. 

f. 67. December, in cujus d. ix tria in- 
cedunt agmina tropariorum : I “Ἑορτάζει, 
quorum 6 infra sunt apud Josephum ex 
taurinensi p. 396-398. — II. 'I7c πρὸς ἀνθρώ- 
πους, quorum tria dederunt Basiliani De 
imm. Conc. p. 160. — III. Ὡς πλατυτέρα, 
trop. 8 fort. sub aerostichide $97 'Popavov, 
ut in viri sept. prorsus iterum ἀνέχδοτα, — 
In die xvit, de tribus SS, Pueris amplissima 
illa 18 trop. que nobis dedit corsin. Vid. 
p. 185-197. — In die xxv Romani nostri au- 
reum exordium, auspicante Virgine, vid. 
p. 1-9. 

f. 102. Januar. vi, Romanus de Theopha- 
nia. V. p. 16. 

f. 135. Februarii ri, idem de Hypapante, 
insertus in alium mosquensem 153, quem 
descripsi et contuli p. 28 sqq. 

f. 150. Martius. — f. 153, Aprilis. — f. 173. 
Maius. — f. 187, Junius, in cujus die xxix, 
f. 202, sunt de SS. Apostolis trop. 14, que 
4 aliis aucta, habentur apud Homanum 
p. 168-178. 

f. 206. Julius. — f. 246. Augustus, in cu- 
jus v1 die, ut infra p. 501-506; in die xv, ea 


quae Cosma sunt ascripta, de quibus infra 


p. 527, hic legi videntur ut in anthologio 
romano. 

Hactenus pars prior mosquensis. Poste- 
rior (riodio, ut in taurinensi, reservatur, quo 


-.-  -—— wp —— — 


— XV — 


nomine veteres libri amplectuntur totam 
anni ecclesiastici partem mobilem, sive a 
Dominica quam Greci dicunt Publicani et 
Pharisei usque ad Pentecoste octavam 
diem. Insunt ergo f. 238-242 Anastasii ἐξό- 
δια, ut infra p. 242-248; Romanus, de Judi- 
οἷο extremo, et. ejusdem altera ἐξόδια, ut 
apud nos p. 39 et A4. 

f. 252-254. Adami planctus, vid. p. A47. 

Ι, 255-251. Orci et Belialis de cruce sin- 
gulare colloquium , que immanem corsinii 
lacunam implent, vid. p. 53-64. 

f. 263. Romanus in palmas, ut nos p. 61. 

f. 213. In feria vi magna, Virginis elegia, 
ut infra p. 104. 

[. 278. Romani paschalia, v. p. 124. 

f. 294. ]dem, de Ascensione, v. p. 148. 

f. 042, Extra sedem, ut in taurinensi, 


idque notatu dignum, Romanus de Pente- 
Coste, vid. p. 157. 


ϑ 


Ad calcem rejiciuntur, in tribus codi- 
cibus, quedam parerga maximopere no- 
tanda, ut dixi, cum videantur esse vetusti 
libelli στίχων et ἐξοδίων ultima reliquiae. In 
mosquensi porro succedunt f. 304, octo tono- 
rum χονδάχια ἀναστάσιμα, qu: extant in octoe- 
cho, nisi id ipsum sit quod in cors. deletur. 

f. 306, στιχηρὰ ἑωθινὰ et nonnulla Theo- 
phanis. 

f. 319, στιχηρὰ in dedicatione templi, fere 
ut in taurinensi. 

f. 320, παρακλητιχὰ, ut corsin. cf. p. 532- 
591. 

f. 321, ἐξόδια, ut ibidem, cf. 462, 465, 499. 

f. 323, στίχοι et ὑπαχοαὶ, iterum ut in cor- 
sinio exeunte, et utinam integriora. Cf. 
p. 671, 612. 

f. 325-328, pars evangeliorum que matu- 
tina dicuntur, et recitantur ab omni anti- 
quitate. 


V. 


Hac pauca olim anhelans et algens excepi. Codicem, sat bonis litteris. scri- 


plum, dolui tamen tot sphalmatibus scatere horridis, tamque perpetuo iotacismo, 
ut nive et luto hyperboreo obruti fere jacerent mihi Melodi, lucem et solem expe- 
cantes, Nihilominus quam gratum mihi fuerit, eos tum primum salutare, nunquam 
ego obliviscar. 

Nolim hisce libris palmaribus accenseatur vatican. 1544, quanquam sicut mosquensis 
fere inscribitur : Ἀπολδτίχια καὶ χοντάχια τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ. Tenue enim opus chartaceum 
est, XV seculi, exiguis 98 foliis contentum, in quo unicum solet esse condacii tropa- 
ium, et quale in vulgatis men:eis circumfertur. In fine legitur : τέλος τοῦ μηνολογίου 
ἐπαυτοῦ, pars scilicet prior absolvitur, cctera qut& ad triodium spectant, in alio tomo 
quzrenda erant, Hic tamen revocatur memoria tropologii, et divisio in duas partes, 
tum etiam consuetudo colligendi ἀπολυτίκια sive ultima vesperarum troparia et simul 
1 Y 1u2 , eaque in distinctum libellum seponendi. 

Mitto codices alios qui, etsi κονδαχάρια passim inscribantur, nuda continent psal- 
lica melismata; sine ullis fete verbis, typis fortasse nunc commissa, üt paücis diebus 
intra liturgiam cantoribus inserviant. 

Sed doleo multum brevissimo indiculo vix me novisse duos magni pretii codices, 
"unc in insula Patme delitescentes, quos cl. V. Guérin (Description de l'ile de 


— AVl — 


Patmos, p. 109, 1177) his versiculis fere mutis a longe nobis ostendit : « 82. Ῥωμανοῦ 
τοῦ μελῳδοῦ χκοντάχια, ἀρχόμενα ἀπὸ τῆς η΄ τοῦ ὀχτωθδρίου μέχρι τῆς ἡ’ αὐγούστου. ---- 
211. Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ χοντάχια εἰς τοὺς ἁγίους. » An plura in eorumdem patmen- 
sium codicum syllabo quem nuper exegit doctus hellenista Jo. Sakkelion? Statim vero 
ad hec aliquem percontari liberet : an prior libellus, communi fato vexatus ita sit, ut 
totum septembrem et vir octobris dies primos, ultimosque augusti jam amiserit? An 
posterior, qui totus versari videtur in sanctorum laudibus, quas Romanus apud nos 
vix attigit, altera et nova magni Melodi pars sit, solis obvia patmensibus? An in 
utroque libro haud exiguo, si unius est Romani, hic lateant longe plurima et multo ma- 
jora poemata quam que novimus? Àn congesta hic demum millena illa Romani 
poemata, qua obstinata Graecorum memoria, a menologio Basiliano invecta in me- 
naorum novissima synaxaria, fuisse a fecundo vate condita, asseverat? 

Utinam demum nobis adsit aliud volumen, quod facile esset omnium caeterorum pre- 
Stantissimum, de quo jam dixi unicam superesse membranam. [n vatic. 2008, amplo 
et spisso, insunt tria menza, a. 1112 scripta. Accidit autem ut post fol. 174, inde 
ad 176, rerum series interrupta sit, quum medio quaternioni intercaletur, nescio qua 
temeritate, membrana duplex vetustior, qua bis plicata locum tenet foliorum 172 ad 
415. Hoc vero duplex folium ita minutis litteris perstringitur, ut a die decembr. xxviu 
usque ad februarii xxiv longam seriem contineat officiorum, nec tamen alia singulis 
diebus habeat prater troparia et condakia, et ea quidem ampla, ut apud Romanuin 
et Theodorum. En ergo vastum tropologion in lacinia tenemus, et corsinio simile. Ubi 
enim ille, mense fébruario interrupto, locum triodio facere incipit, actutum sistit 
pagina vaticana, albo etiam spatio vacua, intervalli gratia. At enim si hoc pede per 
totum annum perrexere paginz spisse et grandes, mirum quot et quanta poemata in 
illo campo abundarent , quam multi Melodi spatiarentur. 

De ambitu enim et amplitudine tropologii, deque copia rerum, qua olim superbivit, 
ne dubita. Uno enim intuitu velim amplectaris, tum ea qus in hoc tomo et altero 
coacervantur, tum ea qua in tribus nostris codicibus ex aliqua tantum parte, ac sepe 
minima, nunc significantur, olim vero integritati suz instituebantur ; tum ea que ab 
his codicibus exulant, sed ad omnia mena et triodia per totum annum migrarunt ; 
tum ea qui nos ex codicibus vaticanis, barberinis, vallicellianis, chigianis edituri 
sumus, tropologii romani instar, cui accedere oporteret cetera sparsa in omnibus 
aliarum bibliothecarum mensis mss, tum demum ea quse singulis fere diebus, ad 
exacerbanda lectoris desideria, initium proponunt rupta acrostichidis v... το... του...» 
τουτ.. Vel δὴ, ἄσμα, αἶνος etc. sic legenda olim in plenioribus paginis : τοῦ ταπεινοῦ 
. cum nomine poematis et Melodi; adeo ut ex viginti aut triginta strophis, bine tantum 
ad nos plerumque pervenerint. Etsi plurima fuisse consulto brevia, etsi aliquando 
ruptam ultro acrostichidem concedam, concedatur quoque mihi, vix dimidiam veteris 
tropologii partem sartam tectam mansisse, cujus vel copiosiores nostri codices sunt 
tantum mutila ex arbitrio confecta compendia. 


- 


— XVII — d 


S VI. 


Perspicuum ut sit, qualis ab initio fuerit tropologii ordo, qua rerum series, pre- 
termittenda non est precipua qua in codicibus nostris intercedit varietas. Dum 
enim taurinensis et mosquensis pra& se ferunt receptam a seculo circiter IX distinc- 
tionem triodii et menseorum , corsinius (fortasse et vetus vaticanus vix superstes), 
neglecto illo discrimine, quamvis diu sit post IX seculum scriptus, totam anni seriem 
conünuo tractu percurrit, hucque et illuc disjicit obiter quae ad triodii vaga tem- - 
pora pertinent, Necesse videtur, ut illorum codicum exemplaria prima ab arche- 
lypo pendeant tum digesto, cum nondum anni ecclesiastici tempora dirimerentur. 
Priscus igitur tropologii architectus operis sui οἴκους et fabricam edificavit ante scecu- 
lun IX, in prima et aurea rituum graecorum periodo, quie accedit ad summos et 
prestantissimos Orientis Theologos. Postmodum vero alia fuere exemplaria, que 
bipartitum ordinem rerum affectarunt, viamque straverunt ad conficienda, ut in tauri- 
nensi et mosquensi, compendia bifariam distributa. 

Compendia plus semel dixi, quz haud sine quodam arbitrio confecta sunt, quod patet 
in nostris codicibus, sive respicias ea quz deficiunt, sive qua interdum abundant, sive 
que potissimum eliguntur, et qua cum varietate recipiantur. Hic vero corsinius 
maxime et taurinensis in censum veniunt. 

Ác primum nullus horum librorum est, qui multiplici et immani hiatu non careat. 
Centies rumpitur acrostichis, ac toties fere in media litterarum serie. Sit quidem ut 
Melodus ad metam alphabeti sui non decurrerit, neque etiam pepercerit nominis sui 
elementis; Cur vero inter eundum unam alteramve litteram, mediam et obviam, 
sicco pede transilierit, nulla mihi alia causa est, preter eligendi ex amplissimo penu, 
que placuerint, plenum privatumque opificis arbitrium. 

Kadem cum licentia epitomator invexit quz& minus expectaveris : abundant enim 
cantica in uno die, haud ita celebri; nec turget solum bucca Melodorum, cum majora 
canunt : sepe, vel pro minus conspicuo heroe, sic binas ternasve fistulas inflare eos 
juvat , ut de inglorio propheta, intra vel exira patriam , texantur encomia fere im por- 
luna. Absonus mihi is concentus est, nisi collector, pro re nata aut patrio instinctu, 
à copioso et antiquo patrimonio suum sponte peculium sibi arrogaverit. 

Non solum ex uno fonte, sed variis ex rivulis compendia deducuntur in codices 
nostros. Unde fit, ut Melodus aliquis habitet multus in uno, in altero rarus sit aut 
&Xul; ut Theodorus in corsinio solo dilatetur; in solo taurinensi Josephus, et sic 
porro : que nemo explicando est, quin recogitet majus et priscum opus, et varia ad 
Inanum posita, pro libitu decerpenda. 

Alia est in sermonis veste et habitu haud ingrata varietas, qus iterum potius 
academicum quam forense et publicum opus prodit. Mitto menda, librariorum 

ANALECTA ]. b 


— XVIII — 


incondite temeritati, non auctoris tribuenda ignavis; vapulet ergo mosquensis ἰωτα- 
χίζων ; taurinensis, promptior in soleca ; corsinius etiam, szvior in accentus. Adest 
vero unus et alter, quicumque sit, bonus vetusque melodiarum inquisitor, a quo 
utrumque compendium profectum est. 

Qui corsinium sculpsit, severus Aristarchus est. Intacta religiose servat, quz» acce- 
pit. Si quid placet minus, ne verba temere sollicitet, totam potius periodum expungit, 
locum etiam vacuum linquens, donec meliora reppereriti. Acrostichidis incuriosus, alpha- 
betum frangere mavult, ac strophas integras movere de loco, quam justam ex ipsius. 
sententia seriem rerum invertere. Veterum τὸ δριμὺ aut Studitarum ἄτακτα et inso- 
. lentiora non reformidat. Si grandia, suspicit; si larga, ulnis amplectitur; si &stuosa, 
solvit repagula. Quot et quam sublimes prima ztatis Melodos dias solus ad auras 
extulit! 

Qui primus taurinenses membranas coagmentavit, catus vir delicatusque est; illi 
Romanus hospitatur, tersus, limatusque, si quis olim. Exulat Elias, haud semper lotis 
pedibus per confragosa ruens. Satis Josephus equabilis et. amenus placet, sed totus 
horret Theodorus frater, preceps in nova, τραχεῖά τε xai βάραθρα. Nec sic melodie 
coryphzos sectatur, quin vel Romani quadam minus egregia succutiat, quo selectiora 
reservet; si obscurum quid, declarat; si ambiguum, extricat ; si obsoletum, renovat. 
Nemo gemmam acu subtiliori tetigit, Sexcenta habes, in inferioribus scholiis nostris, 
exempla similium leporum et acuminum. 

Preterea, vel exigua libellorum compage, vel pressis in corsmnio litteris, vel nu- 
meris in taurinensi preter morem positis ad singula troparia, vel punctis in utroque 
sine constanti discrimine interjectis, monemur, privatam hic esse potius operam, 
domesticis tabulis inserendam, quam solemnia volumina amboni parata, ut ab anagnosta 
in sacris pandantur ; qualia fuisse lubens reor prisca illa et ampliora tropologia, 
qua publicis in pompis circumferebantur. Qualia etiam nunc duo, in folio majori, 
videntur inter codices patmiacos asservari. Sed post Iconomachos, ita deferbuit 
vetus religio, ut hymnis truncatis et ad humiliora reductis, sensim exciderint, que 
superflua evadebant. Nihil citius debuit intercipi et squallore conteri, quam volubiles 
canticorum rotuli, et preelonga precum phylacteria, sive χοντάχια, quorum etiam nunc 
quinque vel sex in locupletissimis bibliothecis raro supersunt. Canticis igitur nostris 
ad has angustias jam ante sz:culum XII adactis, ut unum dumtaxat in liturgia tropa- 
rium, duplex in menzis, nec plus, nec minus servaretur, ex inmenso illo naufragio 
veterum Melodorum tabule undequaque sparse natarunt. Ne etiam ruine perirent, 
fuere in monte Atho, in insula Patmo, in Calabria italogreca, in agro romano, 
portus et hospitia. Fuit inter alumnos Athanasii Hagioritte , aut Christoduli Patmien- 
sium sospitatoris, vel Nili et Bartholomei Cryptee ferratee instauratorum, vir unus aut 
alter, priscarum formularum tenacior, qui quotquot nunc supersunt, ea primum col- 
ligenda, dein describenda curaverit. 

Quas quamvis prolixe dicta eestimaveris, vix temen propositam historiam ab exordio 


—-— XIX — 


libavimus, quum nondum Melodos in medium attulerimus, quorum primores magis- 
tros, varias classes, preecipuas scholas, carmina porro in hoc tomo contenta, silentio 
hic pretermitti, nemo sustinebit. | 


» . ART. Il. 


* 


DE TROPOLOGII MELODIS. 


Invecta consuetudo, qua s:zeculo circiter decimo invaluit, tropologium ἃ sacris Grz- 
corum libris excludendi, dura et iniqua in eo potissimum fuit, quod, dum dissipata 
prorsus acrostichide, carminum catena, uno superstite annulo, rumperetur, nomina 
Melodorum, Romano tantum et Sergio exceptis, ita funditus delerentur, ut extra tres 
codices memoratos, nullum omnino viderim, sive manu scriptum, sive vulgatum librum, 
in quo tam veteres quam recentes appellarentur. 

Etiam ubi nomina sunt, nuda et ignota jacent, ad desperandum de quacumque 
historia texenda. Usu quidem consecratum et addictum videtur, ab initio et in fine 
poetam esse proditurum. At fecit nimia cujusque modestia, ut semel et iterum nihil de 
se, preter accusationem sui et vit» ignobilitatem, profiteretur : sacrorum vates tempora 
ignorat, preter :eterna; secula spernit, nisi mansura; non fluxas res, non homines 
obiluros, non caducam civitatem novit, sed sursum cum superis habitat, ut canit 
Mantuanus : | 


Candidus insuetum miratur limen Olympi, 
Sub pedibusque videt nubes et sidera... 


Ad Melodos tamen nostros si quis obiter accesserit, statim duplicem esse chorum 
deprehendet : unum. veterem, alterum recentiorem ; florentem unum, in pace illa qua: 
àb vo Justiniani ad clades saracenicas obtinuit, alterum inter Iconomachos et cum 
allecta erecitate colluctantem : qui bipartito studio digni sunt. 


81. 
MELODI VETERES. 


Inter hos et illos, ante omnia. intercedit discrimen, quod facilius omnium oculos 
perstringit : scenicus videlicet apparatus, quo recentiores destituuntur, dum priores, 
'égio cothurno fere semper incedentes, perpetuo et animoso in theatro versantur. 
Mitto que communia sunt, octo tonos, ephymnia et plausus, qui tamen alacrius apud 
"Heres erumpunt; iitto plurima priscorum proocmia, postmodum neglecta, quibus 
dassic chori stroph:ie, antistrophe , epodie, τρίχ τοῦ Στησιχόρου, revocantur ; ipsi 


W^ απ - rm - Lini 





exo X e 


poemati inest actio dramatica; insunt colloquia ultro citroque pressa, personz varie, 
neque tragica interdum catastrophe desideratur. 


Satis erit quodcumque Romani canticum legere, sive primum genethliacon, sive - 


genesiaca Adami lamenta, sive paschales dithyrambos, sive ρῷϑηδ ad Christum ascen- 
dentem, sive Josephi et /Egvptiace certamen, sive prodigiosum illud Orcum inter et 
Belialem colloquium. Quid, de Georgii epiphonemate cum Anna et Zacharia? Quid, de 
dirceeo Sergii Acathisto ? et de altero simili, ubi novem apostoli cum Virgine valedi- 
cente συνταχτιχὰ miscent? Quid, dearguto Elia, prophetam cum vidua Sareptana usque 
ad jurgia committente? 

Aut ego fallor, aut ea sunt initia theatri christiani et incunabula fabularum, quas olim 
dixere mysteria, totius denique hodiernz scenz primordia, nimium ignota, quin breviter 
detegantur, si forte inde probetur veterum Melodorum «etas, patria, civitas. 

Compertum ab historia est, post Ecclesie victoriam ab idolis, adhuc floruisse 
theatra in orbe romano, maxime Byzantii; et quanquam, latis Theodosii legibus, 
cruenta cessavere spectacula, nedum vasta squallerent solitudine amphitheatra, 
immo animos et oculos, cxdibus jejunos, ludicra scenica et thymelice turbae vehe- 
mentius excitarunt., 

Quante molis erat, Romam sive veterem, sive novam facere christianam! Quam 
arduum, etiam post ereptam septem collibus imperii sedem , sola Pontificis majestate 
Romuleam Urbem impleri, renovari, consecrari! Certe, quod Romanis sacerdotibus 
dedere imperatores, eripuere barbaris (1); barbarus vero rapuit, Christo quod negavit 
ethnica obstinatio. 

Haud minus arduo molimine in altera Roma coepit, adolevitque christiana societas. 
Pro sua mansuetudine, tacito saltem consensu, Ecclesia omnem fere civilem divini 
Palatii cultum, ut ita dicam, toleravit (2), nec nisi lento gradu circenses et profana 
theatra sustulit. Inde, usque ad barbariem lIconomachorum, patere forum, circus, 
hippodromion; circumire pompa per compita; furere, ut olim, factiones quatuor, 


veneta, prasina, alba, russa ; succedere in dies, maxime hiemales, mensarum immensi 


accubitus: plausus et εὐφημίαι increbrescere. Verum, inquies, quid hic ad rem chri- 
stianam ? Quorsum ad Melodos? 

Melodi in hac celebritate exoriuntur; nascuntur in hoc theatro. Ut enim pomps& 
annue consulum erant in Urbe, sic sunt in nova Roma, septem insigniores imperato- 
rum processus : ad natalia Christi, in Theophania, in Pascha, in Ascensione, in Pen- 
tecoste, in Encoeniis, in Virginis Dormitione. Qui duodecim olim minores incessus 
fuere per singulos menses, nunc totidem sunt accessus ad duodecim nove Roma basi- 
licas augustales (3). Si olim trophea, manubria , spolia, victique hostes circumduce- 


(1) Eumen., Panegyr. ad Constantin. De /£duensibus : « Quidquid eripuere barbaris, dedere 
Romanis. » 

(2) Vide Valesii Dissertat. de honoribus divin. imperator. etc. Mem. de Trévoux, a. 1706, p. 1611. 

(3) Quee fuse exponuntur in Carem. aula Byzantine, Bonn., 1829. Et etiam post prolixos Reiskii 


-— XXL o c— 


bantur, nunc Salvatoris cruces, exuvice martyrum, imagines sacre, etiam coram 
Tartaris et Saracenis, salutantur ac suffitu adolent. Si qui capti in vinculis sunt, solvuntur 
diebus festis, et per omnia paschalia, liberum habent aditum ad circum, ad pompas, 
ad mensas quoque imperatorum. Ubi olim fremebant scelesti clamores et immanes 
plausus, nunc vel inter brumalia, et in nuptiarum conviviis, hymni sacri, chori 
modesti, melodie graves passim exercentur. Qui in basilicis ψαλταὶ, in palatio κρακταὶ 


sunt; que in ambone xovréxix, καταδασίαι, ἀπολυτίκια, in odeo aula fiunt ἀπελατικὰ, 


Spot, γορευτικά, 

Neque etiam nomina semper temperantur : genethliacon illud vere divinum Romani 
postri, H Παρθένος, usque ad duodecimum saeculum inter solemnia imperatorum con- 
vivia canebatur (Codin. de Offic., VII, p. 57, 16). Etenim inter natalia, dum decum- 
berent ad superiorem Augusti mensam duodecim pr:esules cum cecumenico patriarcha, 
dum in octo et decem aliis mensis ducenti ad minus conviva sederent, haud exceptis 
pauperibus et orphanis, aderat duplex chorus psaltarum, unus S. Sophie (&ytoco- 
qim), aller SS. apostolorum ( ἀποστολῖται) ; medii stabant duo utriusque ecclesiz 
magni Domestici, qui hinc et inde melodias, motus, dramatis opus moderabantur. 
Post Romani canticum , in ultimis diebus, favente suavi concentu orphanorum, et 
resonante organo in Magnaura odeo, totus decantabatur Sergii Acathistus, auspica- 
tus olim in solemni pompa obsessz civitatis (Ceerem. aul. p. 682, n. 89; Codin. p. 72). 

Sane, 8i quando forum inter sacra promptius irrupit, Szpius in foro Ecclesia, qua 
mater et regina, incessit. Hiec autem si in foro, quid in basilicis? Satis dicere nequeo 
quam regia Dei fuerit in cesaream Urbem munificentia, cum longam illi seriem dederit 
prestantium pontificum, a Nazianzeno ad magnum Nicepliorum ,ad Methodium, ad Igna- 
lium, τοὺς ὁμολογητάς. Nostrum non est dicere perpetuos eorum triumphos adversus 
lasciva theatra, aut tot. sublimia virtutum spectacula, ineptis opposita fabulis, Dicere 
magis ad rem, sed locus non sinit, quibus incrementis sacra pompa amplificaretur ; quo- 
modo Chrysostomus liturgias et troparia instruxerit; Anatolius ab Alexandria accer- 
siverit que etiam nunc dici pergunt ἀνατολικά 5. Anthimus psalmodis» ephymnia sta- 
luerit; Joannes ὁ νηστευτὴς metanceas frequentaverit; Sergius Deiparam epinicio 
Coronaverit; Germanus, Tarasius, Methodius idiomela effuderint, condiderint ἀκολου- 
θίας, ornaverintque mysteria odis et commentariis. 

Minus notum est sacrum illud agmen Melodorum, quod ab initio sec. V surrexit. 
Praest 8, Auxentius, cum amicis Marciano, Anthimo, Joanne monacho, cum illustri 
viro Seta, aliis, vix ἃ Romani zvo sejunctis, quorum certe plures inter hymnodos 
DUOC primum veniunt connumerandi. Legimus enim in vita Auxentii, a suppare 


a Leschii commentarios, quos post Lessing, ad ccelum Niebuhr extulit, insigne opus sanum 
Ilerpretem expeetat. Lugendum in primis est ab unico lipsiensi codice excidisse novem integra 
Capitola (εἴ, p. 241), in quibus toz:xk οἱ ταχτιχὰ rituum videntur in ultima anni parte recensita, et 
nova paschalium festorum series resumpta fuisse, quie lucem aliquam dedissent in cantica nostra 
sal mnulta, quee ad triodium pertinent. 


— XXH - 


discipulo Georgio scripta : « In pietate autem et omni christiana doctrina eruditus, 
« plurimum gessit studium in catholicis totius noctis vigiliis (ἐν ταῖς καθολικαῖς τῶν 
« παγνυχίδων ἀγρυπνίαις)... frequenter etiam versabatur cum iis qui erant ascesi et 
« virtute insignes » (ut supra, nominantur); in primis cum Anthimo, « viro magno 
« et admirabili, qui tum erat decanus ordinarius divini palatii, deinde factus fuit dia- 
« conus, et postea presbyter; qui etiam post decessum eorum superius dictorum, 
« ornavit easdem pernoctationes, easque cum letitia, in hymnis et canticis, per 
« choros virorum et mulierum celebravit, quibus przsidebat beatus Auxentius : Κοσμή- 
σαντι xai φαιδρύναντι ἐν ταῖς ὑμνῳδίαις, διὰ χορῶν ἀνδρῶν χαὶ γυναικῶν, τὰς - αὐτὰς 
παννυχίδας, αἷς προσέδρευσεν (f. προέδρ.) ὁ μακάριος Αὐξέντιος, « Ambo ut plurimum simul 
« congregabantur in Sancta Irene, quz sita est ad mare, humi cubantes et vigilantes, 
« et fontes lacrymarum effundentes, perseverantes in jejuniis et orationibus ( Vit. 
« n. 2). » 

Legimus preterea in eodem synchrono biographo : « Cum venisset in monasteria 
« S. Hypatii in Rufinianis, et vidisset illuc magnam affluxisse multitudinem, coepit 
« omnibus praecipere, ut abstinerent a theatris, quippe qui essent causa impudicitie, 
« adulteriorum et falsi testimonii et blasphemise, denique omnium quz sunt prohi- 
« bita et Deo displicent (n. 39). » 

Hac ante medium V seculum. Habemus igitur pleiadem vetustissimam Melodorum, 
duce Auxentio, cui hactenus nullus datus est locus, sive in historia hymnodica, sive 
in litterarum annalibus. En adest Anthimus ille, omnibus, sicut et mihi, ignotus, nisi 
quod ejus cum obscuro Timocle, unus Theodorus lector nudo nomine meminit (4). 
Adest societas piorum virorut, qui alternos mulierum et virorum choros per vigilias 
nocturnas instruunt, ut cum hymnis suavi melodia respersis, horas profanis cantibus 
et choreis pollutas Deo restituant, atque ab obscenis theatris amoveant puellos et 
puellas; et si quid temporis otio.et solitudini superest, id totum in lacrymis et gemi- 
tibus exigunt, humi provoluti, flebilibus attriti precibus. Habemus ergo Melodorum 
nomina, tempora, loca, studia, choregum et theatra. An etiam eorum cantica, an 
etiam ducis illius Auxentii melica hortamenta? Habemus, et grandi quidem aucta 
spectaculo, quod nullis eget commentariis. 

Nam Auxentius dedit et secutus est horum virorum exempla, qui preter melodias 
sacras vehementesque conciones, mirabundo populo proponebant heroicum christianz 
anim: hymnum et grande ascetarum spectaculum. Sicut enim Symeon Θαυμαστορίτης, 
tunc temporis Stylita et Melodus, sicut Byzantinus Daniel, alter Stylita fere urbanus, 
Auxentius secessit in montis Oxie Clubum (£v κλούδῳ) prope Chalcedonem , tamque 
estivis quam hiemalibus diebus ac noctibus, sub dio decertans, turbas perpetuas ex 
urbe accersivit; quibuscum singulas psalmodia horas persolvebat. « Addebat, inquit 


(1) Hist. eccl.,1, 54. Longe alius videtur atque Anthimus, dubii juris PAEECOM CP, a. 536, supra 
memoratus, aut Anthemius templi S. Sophiae architectus. 


E E- 3 2 


— XXIII — 


v idem biographus (n. 43), quedam troparia valde jucunda et utilia, qua simplici et 
« minus curioso ritu cum ipse scripsisset, faciebat omnes ea psallere. Nam cum pri- 
«Ium troparium sepe dictum esset per successionem, rursus beati jussu, incipie- 
« bant alterum, et deinde tertium et reliqua ex ordine. Consentaneum autem fuerit 
secum quoque dicta inserere narrationi, ad eorum qui legunt utilitatem. » Cui 
lucro voluptatem mecum addet quisque simplicium litterarum «stimator, mihique 
parcet , si Auxentii troparia ignota, quamvis vulgata, versiculis et numeris instruere 
lubeat (cf. Patrol. gr., t. CXIV, p. 1412) : 


x. Πτωχὸς xai πένης; I. Mendicus et pauper, 

ὑμνοῦμέν σε, Κύριε" laudamus te, Domine. 

δόξα τῷ Πατρὶ, Gloria Patri, 

00/1 τῷ Υἱῷ, gloria Filio, 

δόξα τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, gloria Spiritui Sancto, 

τῷ λαλήσαντι διὰ τῶν προφητῶν. qui locutus est per prophetas. 
B. Iprmai ἐ ἐν οὐρανοῖς II. In ccelis agmina 

ὕμνον ἀναπέμιπουσιν, hymnum expromunt, 

χαὶ ἡμεῖς οἱ τῆς γῆς nos quoque in terra 

τὴν δοξολογίαν * glorie canticum : 

ἦγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος " Sanctus, sanctus, sanctus Dominus; 

πλήρης ὁ οὐρανὸς plenum est ccelum, 

χαὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου. et terra gloria tua. 
y. Δημιουργὸς πάντων HI. Conditor omnium, 

εἶπας, xal ἐγεννήθημεν ΄" dixisti, et facti sumus : 

ἐνετείλω, καὶ ἐκτίσθηυεν * mandaslii, et creati sumus; 

πρόσταγμα ἔθου, prafceptum posuisti, 

χαὶ οὐ παρελεύσεται à et non przeteribit. 

σῶτερ, εὐχαριστοῦμιέν δου. Servator, grates habemus tibi. 
ὃ, Κύριε τῶν δυνάμεων, IV. Domine virtutum, 

ἔπαθες, ἀνέστης. passus es, surrexisti, 

ὥφϑης, χαὶ ἀνελήφθης " paruisti, et sublatus es; 

οἰχτείρησον χαὶ σῶσον ἡμᾶς. miserere, et salva nos. 

ἐν ἐν ὑυχῖ τεθλιμμένη V. In afflicta anima 


προσπίπτομέν Got, 
xai δεόμεθά σου, 
σῶτερ τοῦ χόσμου " 
σὺ γὰρ εἶ Θεὸς 
τῶν μετανοούντων. 

ς, ὃ χαθήμιενος d ἐπὶ τῶν χερουδὶμι; 
χαὶ τοὺς ὀὐβάνου: ἀνοίξας, 
οἰκτείρησον, xai σῶσον ἡυς, 


ὦ ἀγαλλιᾶσθε, 


tibi procumbimus, 
et rogamus te, 
servator mundi ; 

tu namque Deus es 
poenitentium. 


VI. Qui sedes super Cherubim, 


et coelos aperuisti, 


miserere, et salva nos. 


VIf. Letamini, 








— XXIV — 


δίκαιοι, ἐν Κυρίῳ, justi, in Domino, 
πρεσζεύοντες ὑπὲρ ἡμῶν " exorantes pro nobis : 
Δόξα σοι, Κύριε, Gloria tibi, Domine, 
ὁ Θεὸς τῶν ἁγίων. o Deus sanctorum (1). 


Hec in illa Bithynia, ubi Plinius junior, primus Melodorum testis θύραθεν, audiit 
auspicata cum ortu matutino cantica fratrum, adhuc recentium. Nescio an aliquid ex 
hac puerascente melodia in eadem regione usque ad Auxentium pervenerit, ut qu 
cum daemonibus eadem ac martyres inter tyrannos, dura sustulit certamina. Sed leetor 
ego, cui hos primos Melodorum flosculos dederunt christiane Bithynisx incunabula. 

Ceterum Byzantii ut ars hymnodica floreret, satis erat exemplum tot imperatorum et 
principum, quos non puduit pias colere camenas. Preivit Justinianus, teste apud nos 
( Anal. t. IT) S. Germano, in solemni usque nunc tropario Ὁ Movoyevic. Tum longo 
agmine sequuntur Theophilus, Leo Sapiens, Constantinus Porphyrogenneta, Leo 
Despota, Michael ὁ ἄναξ, Theodorus Ducas; alios recensere longum, quibus adde 
alterum regium agmen patriarcharum, quos supra commemorare libuit. 

Priusquam singulos veteres Melodos nominatim proferam , necesse est statuantur, 
quoad potis est, clara distinctaque criteria quibus a recentioribus secernantur; unde 
etiam illi, certa qui temporum nota, certove nomine carent, ad primam aciem tuto re- 
ducti, priscos inter cancellos cooptentur. 

Scenica, ut dixi, carminum facies clamat antiquitatem. Clamant in primis ἐφύμνια, 
qua primitus fuerunt extemporales afflatorum fidelium aut coryphaorum plausus; 
alacres igitur sunt, breves, ἃ stropha sponte, ut jacula, erumpentes, neque ἀναχόλουθοι, 
aut importuni et erronei, ut apud seriores, sed prompti, elegantes, ingenui, quales 
sunt Anastasio, Romano, Sergio. 

Veterum praeterea versiculi, frequenter intercisi, quasi totidem ephymnia, precipiti 
cursu juncti, conglobatim ruunt ; copulis non utuntur facile otiosis; sensu tamen clare 
circumscripto pendent; quae rhythmi mensura, tam meditanti pie, quam harmonice 
canenti favet. 

Dum vero incisim conciti versiculi intra exigua singulorum septa micant, prolixa ve- 
terum troparia sunt : robusta enini et ampla periodus dominatur; et quod nemo satis 
mirabitur, arguta etiam et compressa colloquia minime impediuntur. Vide sis /Egyp- 
tiac et Josephi, Orci et Belialis, Herodiadis et Salome (p. 53, 67, 178) non verba, 


(1) In hoe metaphrasteo, quod non sine summa injuria dicunt, sterquilinio alie margaritz 
latent. In hac ipsa Auxentii vita, solet ad horam sextam vir sanctus cum turbis intonare ephymnia 
trium puerorum, ut in canonibus : ὑμνοῦτε xai ὑπερυψοῦτε, etc., n? 47. — Idem vel adolescens inter 
hymnos edit prodigia; quadam enim die in palatio procedens, captivum a militibus tractum, vin- 
culis solvit, dum psallit hoc στιχηρὸν dici solitum (n. 6) : 


Ὁ ῥυόμενος πτωχὸν 
ix χειρὸς στερεωτέρου αὐτοῦ, 
ἐλθὲ xal νῦν, πρὸς βοήθειαν. 





“ΧΝ -- 


sed verbera potius et missilia. Tum etiam stupeas velim, priscos in stricte circumcisis 
spatiis, esse tamen, ut veteres Latii oratores, sermone grandes, crebros sententia, com- 
presione rerum breves, ob eam tamen ipsam causam interdum subobscuros (De 
oratorib. 62). | 

Hoc vero genus argute dicendi, multa cogendi ac dividendi cesim, cave ne credas 
anhelantium esse, ac spiritu ex preepete cursu deficientium. Ut enim longa veterum tro- 
paria sunt, sic totum poema amplo et continuo halitu graditur, et facile in acrostichide 
alphabetica, implet XXIV elementa, aut si liberius fluit, etiam XXX strophas et qua 
excurrunt, transgreditur, dum recentiores vix numeros septem aut octo excedere so- 
lent, Nec satis est : in prolixo veterum opere, unum argumentum est ; et ab initio acro- 
stichidis una usque in finem sententia, nec colloquiis interrupta, obtinet, cunctaque 
in idem revolvit, Hoc singulare in primis discrimen est inter nostra, maxime veterum, 
et cetera omnia, ne exceptis quidem canonibus. Canones enim et stichera, quocumque 
n0mine vocentur, libere per singula troparia vagantur, quamvis ab eodem hirmo 
e in cominuni acrostichide coalescant. Tria luculenta exempla sunt, tum xc stichera 
(p. 222-241), tum CXL similia (p. 400-417) qua Αἱ ἀγγελικαὶ inscribuntur; tum innu- 
mera eovzoua (p. 4418-432), quz omnia inter se nulla necessitudine junguntur. Longe 
alia sunt nostra cantica, de quibus idem dicam quod Romanus de XL martyribus 
Sebastenis (p. 602) : πολλοὶ xai διάφοροι, εἷς δὲ ὄντες ἐν ἅπασι, ὁμόφρονες ὄντες καὶ ὁμό- 
Ἱνώμογες ὄγτως. 
. His praemissis, facilius erit et brevius non solum Melodos veteris castri in aciem 
instruere, sed etiam multos ἀνεπιγράφους sub eodem vexillo conscribere. 


[ S. Rowawus. Hac pauca de ejus vita soli libri Graecorum ecclesiastici serva- 
runt. Syrus erat gente, nomine oriundus ab Occidente, civitate Emesenus, Beryti 
primum ecclesi adscriptus diaconi titulo, post cooptatus celeris Byzantinis in Blacher- 
nárum ecclesia et in altera ἃ Cyro quodam nuncupata, sub Anastasio imperatore ; ubi 
lertur haud sine instinctu et monitu D. Virginis « donum contaciorum recepisse (τὸ 
* χάρισι τῶν χοντακίων). conscensoque ambone et admiratione plenus, auspicatus 
ι est a melodia H Παρθένος. Quumque aliorum etiam festorum cantica ad millia fere 
« [ὡς περὶ τὰ χίλια) fecisset, migravit ad Dominum. » Hzc, post menologion Basi- 
lianum, pleraque synaxaria ad diem I octobris, in qua sanctus poeta colitur, idiome- 
lisque et canonibus ornatur, SS. Germano, Theophani, Josepho, cum quodam Epi- 
phanio auctoribus, quorum ad id plura ἀνέκδοτα alibi dabimus. 

Sepositis Ecclesiz librorum testimoniis, unus est ex tota antiquitate grzca Suidas in 
Lexico, qui, quum inepto contemptu nullum fere Melodum adducat, saltem suo nomine 
Romanum profert ad v. ᾿Αναχλώμενον (Kust. I, p. 166) in hunc modum : ὡς ἐπὶ χυρίου 
Ρωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ. De quibus mox plura : sed nota statim, titulum τοῦ χυρίου vel 
"i nobilitatem Melodorum in men:is pre se ferre; tum in cognomine τοῦ μελῳδοῦ 
significari singularem Romani presstantiam, sicut dici κατ᾽ ἐξοχὴν solent Cosmas ὁ ποιη- 


— XXVI — 


τὴς, Josephus ὁ ὑμνογράφος. Tta sane ter Romanus appellatur in meneis, bisque in 
epigraphe codd. Patmiensium : Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ. Quid, quod vetus menologion 
cryptoferratense a. 1025 aliud cognomen proferat : τοῦ ὁσίου Ῥωμανοῦ τοῦ κονδ. sic? 
An τοῦ χονδαχίου ἢ ac si, quemadmodum Gregorius Magnus ab insigni colloquio ceno- 
bitarum audit apud Grecos ὁ διάλογος, sic vetus synaxarista poemate solito usus est pro 
pleniori nomine τοῦ κονταχαρίου, quz vox infra illustratur. Romanum enim esse in his 
canticis principem et fere conditorem, sat aperte refertur in idiomelo, quod unus 
codex mosquensis S. Germano ascribit : 


Πρώτη χαλῶν ἀπαρχὴ, 
ὥφθης, σωτηρίας ἀφορμὴ; 
ὡμανὲ πᾶτερ ἡμῶν " 
ἀγγελικὴν γὰρ ὑμνῳδίαν συστησάμενος , 
θεοπρεπῶς ἐπεδείξω τὴν πολιτείαν σου. 


« Primus fuisti pulchrorum canticorum princeps, tu salutis exordium, Romane pater, 
quando angelicam constituens hymnodiam, gratam Deo tuam exegisti vitam. » (Men. 1. 
oct.) Ubi quis facile reppererit, primitias esse Romani στιχηρὰ inscripta Αἱ ἀγγελικαί. 
Ita ad alteras primitias ἡ Παρθένος respiciturin canone qui ex θεοτοχίοις Epiphanii dicitur : 


Ῥευμάτων ἔδλυσε πηγὰς τὴν τοῦ Χριστοῦ πρὸς ἡμᾶς 

ἡ τιμία σου γλῶσσα, ix Παρθένου 

χελαδοῦσα τὰ θεῖα, γέννησιν τὴν ἄφραστον. 

καὶ τρανοῦσαᾳ ἐμφανῶς (Od. 111 trop. 9. ) 


« Sacrum os tuum effudit fontes torrentium, dum divina modulatur, et splendide 
pandit Christi apud nos ex Virgine ortum ineffabilem. » Idem alludit ad virgineam 
ὄρασιν in od. V, 1; VIT, 1, ac szpius przter melodemata memorat Aomlias, od. III, 3, 
διηγήματα, IV, 2; scriptu, συγγραφαῖς τῶν ἱερῶν λόγων V, 3; libellosque adversus 
hereticos, ut habet cathisma : sed quia fortasse varia sunt nostrorum canticorum no- 
mina. | 

Mitto recentiores, qui fere nunquam in Romanum inciderunt, quin falsa certatim 
congesserint, que persequi longum est (1), sed inquirendum, vixeritne sub Anasta- 
sio 1 (491-518), an sub Anastasio II (7113-719). 


(4) Falsum est Romanum apud Mycenam in Poloponneso esse natum (Ferrarii Catal. gen. SS., 
4 oct.); — aut Beryti mortuum (id.); — aut Constantinopoli mansisse in edibus Cyri (interpres Menol. 
Basil.); — aut contacia cjusdem pre caeteris simplicia esse et brevia (Quirinus in Officio quadrag., 
p. 169); — aut ea esse ad plura millia (id.); — aut ea fieri tantum de priscis ante eum sanctis 
(Wangnereck, Pietas mar., n. 58) ; — aut ejusdem esse duo cathismaia de S. Paulo ct de S. Cha- 
ralampo (id.) ; — aut unicum superesse contacion de Nativitate, nec nisi unius troparii (Byzeus Bol- 
land., 1 oct.. p. 58); — aut illius ca tantum esse 4} nomen suum in menzis retinent (ib); — 
aut Venetiis a. 1738, officium ejus in anthologio prodiisse (ib.); — aut ab eo tum primum ea inventa 
fuisse (Habert, ἀρχίερατ,, p. 50); — aut Romanum ad VIII usque seculum esse relegandum 


-— XXVII - 


Posteriori sententie, quze cl. v. W. Christ. placuit, faverent tum ea qua mox de 
Sergio; tum quedam dicta de duplici Christi voluntate frequenter, qux tamen vidi com- 
munia esse Melodis cujuscumque setatis; tum nonnulla fatiscentis vitia grecitatis : 
quibus non immoror, tum quia potius a librario, quam a Melodo repetenda sunt; tum 
quia forme alexandrine longe ante Romanum a LXX invecte sunt, ac maxime in tro- 
paria, ab /Egypto oriunda, irrepsere. 

Tam elegantem poetam, mea quidem sententia, minus consultum est ad seculum 
usque octavum reservari. Floret enim in illo ea attici leporis cum gravitate romana con- 
suetudo, ut Tullius ait de Pomponio, ea in personis et colloquiis scenica pompa, ea in 
dictionum ludis et acuminibus festivitas, ut ab aevo Justinianeo eum recedere non exis- 
limem, Accedit quod in Anastasium quando sermo sine addito incurrit, cogitatur 
priscus, longo et nobili regno notus, potius quam posterior inglorius. Quare cum 
Bollandistis consentaneus, non video cur ab inolità apud Byzantinos opinione disce- 
dam; et donec contraria edocear, non litigarem de anno 496, quem ferunt horologia 
veneta, aut de anno 494 quem Slavi in tabulis Zwenfeldianis retinent. | 

Serius ociusve fore ut multa et nova Romani eruantur ex utroque codice Patmiaco, 
firma mihi fiducia est ; que dum expectantur, quzecumque noverim poemata profero, nu- 
mero XXIX, nec certo jure omnia, quamvis diserto nomine in acrostichide insignian- 
tur. Eidem confidentius darem XXX circiter alia, licet ἀνεπίγραφα, ceteris subjecta infe- 
rius. Cunctis autem quum multa suo loco scholia subdiderim, eorum hic satis erit bre- 
vem texere syllabum. 


[In Christinativitatem, vide infra, p. 1-11. 

ll. De S, Stephano, p. 12. Septem trop. 
desiderantur, | 

Wl. Ja Theophaniam. p. 16. 

IV. DeAdamo et Prodromo, p. 23. Sex trop. 
desiderantur, sed octo in cod. erypt. ferr. 
servata sunt, ex alio, ut videtur, tropologio 
alque corsinio. Cf. vatic. 774, de quo p. X. 

V. De Hypapante, p. 28. 

VI. De Judicio extremo, p. 35. Inde cy- 
dum triodii usque ad Pentecosten Roma- 
805 COpit et singulariter ornavit. 

VII. "Eit de mortuis, p. A4. Solus in 
medium prodit inter funera cujusdam Hegu- 
meni recens defuncti, Quin ipse mundo vide- 


tur nuntium dedisse, quum ait semet allo- 
Cutus : σὺ δὲ τούτῳ ἀκμὴν ἀπεσχόλασᾳς, quee 
possis vertere : cu: mundo haud ita pridem 
indulsisti. Hzc. viro docto satis placuere ut 
Romanum abbatem censeret : vix ego opi- 
narer, in hac longa et didactica de rebus 
monasticis oratione, eum tam jejune sive 
de suo secessu egisse, sive de grege sibi 
commisso; nec mihi alius Romanus est 
quam dictus in synaxariis diaconus, dux 
fortasse clericorum, et aliquando inter mo- 
nachos conversatus. 

VIII. De Triumpho crucis, sive Orcus et 
Belial, p. 53. Nescio an aliquis vates, ne 
/Eschylo quidem et Miltone exceptis, Ache- 


(W. Christ, Anthol. gr., p. un; — immo cogitandum esse de Homano italo ad Carolum Magnum 
misso (ef. Bartsch, Die lateinisch. Sequent. s. 2). — Multa praetereo Gretseri, Morini, Ligaridis, etc. 
Haud immerito Bollandistze dolent ct mirantur S. Romanum fuisse in martyrologio romano przter- 
missum. Prudens autem Baronius silere maluit, quam in tot errores impingere. 


^- .. 


av^ 


— XXVII — 


ronta moverit ut Noster, quando bec duo 
monstra evexit ab inferis, ut de Christo in 
patibulo patiente disputarent. 

IX. /n Palmas, p. 61. Blando veluti 
discrimine, succedunt pueri Hebraeorum, 


"plausu regem salutantes, quibusipse suavis - 


sima respondet. 

X. De Casto Josepho, p. 41. Qua promi- 
seram de hac scena et sequentibus fusius 
dicturum, loco frustratus et otio, merens 
pratermitto. 

Xl. De Decem Virginibus, p. ΤΊ. 

XII. De Meretrice, p. 85. 

XIII. De Juda Proditore, p. 92. Raro et 
unico hactenus inter omnes Melodos exem- 
plo, en grandiusculum poema, in quo in- 
credibili cum sstu et labore, caput prodi- 
toris impetunt quadringenti circiter versus 
metro, tono, clausulis similes, ὁμοιόφωνοι, 
διοοιόπτωτοι, δμοιότονοι. 

XIV, XV, XVI. Tria cantica in feria VI 
magna, p. 101, 107, 116; inter quz flebilia 
Virginis juxta crucem verba neminem non 
movent, et innumeris similibus Grecorum 
lamentis longe preestant. 

XVII. Paschalia, p. 124. Quammulta 
commentarii copia adesset in hoc dithy- 
rambo, dum, cum perpetuo ad liturgica 
spectacula respectu, μυροφόροι, angeli, apo- 
stoli concurrunt; quorum personas age- 
bant imperator et proceres, candidis et 
variegalis amicti fasciolis, cum plebe, cum 
clero, cum tota civitate, inter mutua oscula 
clamantes : Χριστὸς ἀνέστη! ( De Cere. aul. 
p. 368). 

XVIII. De S. Thoma, p. 144. 

XIX. In Ascensionem, p. 148, vix ΠΌΠΟΙ 
ἐπινικίῳ impar. 

XX. [n Pentecosten, p. 167. 

XXI. Je omnibus Sanctis, p. 164, quibus 
de more prisco clauditur triodium. 

XXII. De SS. Apostolis, p.169,quas fecimus 
primitias nostrae Zymnogr. Eccl. gr.,p. 4. 


XXIIT. In S. Joannem capite (runcatum, 
p. 178. Qus quidem tragedia adeo insolens 
videbitur, ut de opere juvenili aut alieno 
nonnulli cogitaturi sint. 

XXIV. De tribus pueris, p. 185, epicum 
potius poema quam tragicum, et amplissi- 
simum, quantumvis non absolutum. 

XXV. De Nativitate Virginis, p. 199. Ut 
ab incunabulis Christi cerla Romani cantica 
ordiuntur, sic sinceriora clauduntur in ortu 
Deipara. 

XXVI, XXVII, XXVII, XXIX, p. 202, 210, 
218, 222. Hxc plus minus dubia sunt, de 
quibus sat suo loco. 

Sed ea preter, ex anepigraphis plura 
sunt, ut diximus, probabili argumento ad 
eumdem referenda; lectori tamen senten- 
tiam committentes, coeptam seriem prose- 
quimur breviter, ne alibi notata otiose re- 
volvantur. 

XXX. Planctus Adami, p. 447. 

XXXI. De Patriarcha Noe pauca valde mu- 
lila, p. 451. 

XXXII. De Isaia Propheta aliud fragmen- 
tum, p. 447. 

XXXIII. De Martyribus in Bethleem infan- 
tibus, p. 437. 

XXXIV. De Prodigo Filio, parabola vix in- 
choata, p. 460. 

XXXV. Χαιρετισαὸς ad crucem ovantem, 
p. 472. 

XXXVI. lterum de Josepho, p. 417. 

XXXVII. Iterum de Meretrice, p. A78, 
plane similia his qua supra n. xii. 

XXXVIII, XXXIX. Bina de Sabbato magno, 
p. 487, 490, que antea ex aperta lacuna de- 
siderantur. 

XL. De Patribus Nicznis, p. 493, epipho- 
nema longe nobilissimum. 

ΧΙ). Epithalamium περὶ Κεχαριτωμένης, 
p. 914. 

XLII, XLIV, XLV, ἐπινίχιον triplex, sed 
ter mutilum de SS. Archangelis, p. 538, 


— XXIX πο 


940, 54, quie utinam sallem ex mosquensi XLVIII. De S. Terentio, aut XLIII Africanis 
suppleantur. martyribus, p. 604. 

XLVI. SS, Petri et Pauli encomia, p. 349; — XLIX. De S. Leonida Corinthio et VII Vir- 
cf. Hymnograph., p. xt. ginibus mm. epithalamium sponsarum ac si- 

XLVII. Preconium S. Georgii τοῦ τροπαιο- — mul τροπαιοφύρων carmen, a&vo corrosum, sed 
902v, p. 996. archaico sapore suavissimum, p. 630. 

ΧΙ. De XL martyribus Sebastenis, —— L. /Egre sistimus, sed non injucunda in 
p.399, in quo hymno nec sibi Romanus, coronide de S. virgine Romana Anastasia , 
neque lyrico ulli impar est. p. 637. Praterea cf. p. 666. 


Üpere fortasse pretium erit, ut serius ociusve disceptetur, an aliquid intersit Melo» 
dum nostrum inter et Romanum sophistam, sat elegantem rhetorem, quem ejusdem 
evi, et meliore fama dignum existimo. 

Jam typis superiora committebantur, quum ad manus meas grato itinere pervenit 
folium, in quo S. Romani laudes tam egregie commendantur, ut ea hic omittere pia- 
culo sit. Nova sunt, neque in menzis tantum, sed etiam desiderantur in codd. cor- 
sinio et taurinensi, qui ad 1 diem octobris, S. Romano sacrum, aut silent aut muti- 
latur. Summus autem Melodus haud impari hymno celebratur, cuim ad ipsum 
Téferantur insigniores quos fere solus excoluerit hirmos, Χειρόγραφον et Τάχυνον 
(V. p. 185, 186) ; que ut perspicuum hujusce melodie exemplum lectori praebeant, 
δὰ profero versiculis distincta et interpunctis ex codice sumptis, schematibusque col- 
lustrata rhythmicis, quae ipsum hirmum ut in archetypo referunt. 


ΤΊ αὐτῇ ἡμέρα χονδάχιον τοῦ ἁγίου Ῥωμανοῦ, τοῦ μελῳδοῦ jy n6 , πρὸς TO ' 


Χειρόγραφον. 


! ΜΝ , 

ἃ. θαλάσσης τῶν δογμάτων : ι΄ 
τὴν οἰχουμένην ᾿ 2 
ἐπλήρωσας xai σάλπιγξ " j 

f t 
εὔλαλος ὥφθης " ή 
ἐχχλυησίαις " B κ᾽ 
6 
7 
8 


- 
e . e 
* *—- τὰ *— 
e e . id 
—- 


ἀγαδέδειξαι ὡς ἀστὴρ᾽ 


φαεινότατος ' 


τῇ γλώσσῃ δὲ Χριστοῦ" . a M. 
τὰ μεγαλεῖα διαγορεύων : 9. IT." -; 
τρανῶς ἐπολιτεύσω : 7 10... d ad 

. Τίς ἃ ἀσίγητον στόμα᾽ 11. P: EE, 
χτησάμενος εὐφημήσει ᾿ 12. "cr 
τὴν θείαν διδασχαλίαν " ido wb wed ul 
Pop toU eoppriropos : € 14. ΦΧ 

P^ Τίς à ἀσίγητον στόμα ' Ex CO d uersus 
χτησάμενος εὐφημήσει : 2. . } acd SE m : 





"ur 


τὴν θείαν διδασχαλίαν ' 
Ῥωμανοῦ τοῦ θεοῤῥήτορος ' 
νθισεν γὰρ ὡς φοῖνιξ ’ 
ὁ δίκαιος ἐν τῷ κόσμῳ ' 
γλυκύσματα μελῳδίας " 
ἀχορέστως ἐσθιόμενα * 
ὑπὸ τὴν γλῶτταν τούτω ' 
χαθὼς φησὶ τὸ γράμμα " 
μέλι καὶ γάλα ἔδλυσεν ' 
τῶν γραφῶν τὰ ἐδέσματα ' 
καὶ πᾶσιν παρέχει ᾿ 
πλουσίως τὰ διδάγματα " 
τοῖς πεινῶσιν 
ὡς βρώματα χαλῶν ' 
ἀνέκλειπτον ἔχων ' 
τῆς γάριτος τὴν τράπεζαν i 
οὐ γὰρ σῶμα " 
ἀλλὰ πνεῦμα διέτρεφεν : 
τὰ αὐτοῦ ἀποφθέγματα : 7 
τίς ἀσίγητον στόμα" 
χτησάμενος εὐφημήσει ' 
τὴν θείαν διδασχαλίαν ' 
Ῥωμανοῦ τοῦ θεοῤῥήτορος : “ 


3. NE DUE; 
4. J"huchad we 
5. am / 

6. Pw ox 

7. " ἡ / . 
Β΄. Jodi duy 
Qe d moe s 
jg. dowd e da 
εἰ. loud edd 
yas aud eode ad 
I J. uam / 

14. dufbud.e 
15. / 

16. A Υ, 

17. EA. 

18. ER NETT. 
19. Low 

4. 11. idu 
21. I E 
22. P ud x uw 
23. / / / 
24. / P c ! 
25. A dius d, uota 


Die prima octobris, de S. Romano Melodo , canticum tont VI, juxta hirmum : 


CHIROGRAPHUM. 


4. Pelago dogmatum orbem universum 
implevisti; ac tuba belle vocalis factus es 
ecclesiarum, dum ut sidus coruscavisti 
splendidissimum : tuo autem ore ut Christi 
prodigia referres, vitam exegisti. Quis infa- 
tigabile os habebit, ut plausu festivo tollat 
divina documenta Romani, Dei oratoris? 

2. Quis infatigabile os... oratoris? Nam ut 
palma, justus ille in mundo germinavit me- 


Scholia. Ex mosquens. 437, f. 25. Cf. Roman. 
p. 185-198, cujus amplissimum poema, quoad 
hirmi modulum, ex hoc novo et exquisito exem- 
plari in multis emendabitur. 

]. V. 4, 2. θαλάσσῃ τ. 9. τῇ οἰκουμένῃ M, rupta et 
melodia ct rerum manifesta serie. — V. 3, in ar- 
chetypo Romani, pentasyllabus est, ut v; 7 : sen- 


* 


lodi: suavitates inexhaustas : sicut habetur 
scriptum, sub illius lingua mel et lac stilla- 
runt, scripturarum dapes; et omnibus affa- 
tim praebet doctrinas, esurientibus praestans 
epulas 485 nunquam deficiunt, in gratie ' 
mensa. Non enim corpus, sed animam enu- 
triunt solemnia ejus effata. Quis infatigabile 
os habebit, ut plausu festivo tollat divina 
documenta Romani, Dei oratoris? 


tentia iterum suaderet τῶν ἐχχλησιῶν. — V. 7, 
φαϊνώτατυς M, nec licet didresis, nec stat scriptura 
bis mendax. — V. 9 exit in proparoxytonum, 
si intactum manet archctypon, in quo ἐνυποστάτου 
ἱστάμενοι; sed hujus potius ordo vertatur sic : ἱστά- 
μένοι ἐνυποστάτου, idque confirmant collata inter 
se Romani troparia, idem quod infra dicendum, 


— ΧΥΧῚ — 


— V. 13 διδασχαλίαν, quo efficitur accentum 13. ἄνθησεν M. — V. 8, αἰσθιώμενα M , solita cor- 
in archetypo primam potius acuere syllabam, ruptela. — V. 9, 10, τούτου et γράμμα, quibuscum 
quam secundam in ἡμῶν pro uv; plurima ibi- cf. apud Romanum ἡμᾶς bis pro ἦμας. — V. 11, 
dem sunt exempla, juxta regulam VIII infra ex- Cant. Salom IV, 14. — V. 15-19, in archetypo cum 
positam, sequentibus minus apte junguntur, quod egre 
2, Y. 1-&, Unico illo quod sciam exemplo in olim tuleram, diu cum amico viro breviora re- 
omnibus hirmis, ephymnion non solum amplis- fugiente luctatus, ac victas dedisse manus sem- 
simum est, sed bis in capite et in fine primi tro- per penituit me. Omnino restitue duos versicu- 
parii ponitur. Cf, 490, 535, 647. — V. 5. Ps. XCI, los inter longiores eleganti alacritate positos. 


Il. Seems (a. 610-641). Infami quanquam nota inuritur dux Monothelitarum, ab 
initio fuit sanctorum amicus, magnamque sui spem, neque imprudentem creavit, nec 
demum fax heretica erat, quum a. 626, obsessa ab Avaris urbe, solemnem sacrarum 
imaginum pompam circumduxit, in qua dicitur extemporalem protulisse AcatAzstum. 
(uod opus remansit adeo gratum, ut ex omnibus nostris canticis solum sit, quod 
integrum cum XXIV οἴκοις alphabeticis, usque ad vulgata menz«a pervenerit. Inter 
alos, Sergii nomen praefixum habent codd. paris. supplem., 212, S. Marci, 14. 
Δὲ primum elementum Ἄγγελος πρωτοστάτης, hirmus idem occurrit quam in in- 
signi poemate scenico Romani de Josepho, idemque rhythmus, uno tantum excepto 
versu ultimo, per amplissimum troparium suavissime decurrit. Unde quzestio oritur, 
4n Sergius Romano preiverit. Ex unico illo argumento nihil assequimur. Nam 
Tetentiores siepe ab eadem prima veteris hirmi dictione exordiuntur. Sic recentia 
poemata initium habent prisci hirmi Τράνωσον. Potuit igitur Sergius sua inchoare 
ab his verbis : Αγγελος πρωτοστάτης ex antiquo modulo, quem et ipse Romanus aut 
condiderit, aut pre» oculis habuerit. Przterea hirmorum epigraphe aliquando mutata 
(δι, Sic frequens ille Τράνωσον alicubi dicitur Τοῦ Συμεὼν, ex illo pseudo-Romani can- 
ico, unde in 4 die septembris annus et men:ea auspicantur, cf. p. 210. Jam vero cum 
Acithistus celeberrimus evaserit, hirmus primum ex Romano inscriptus : Ἔχοντες βασιλέα, 
post Sergium mutari potuit in illud Δγγελος πρωτοστάτης. Hesisse videtur ipse libra- 
lius corsinii, qui tantum dedit : πρὸς τό" ἄγγελος mpo... nec plura. Caeterum, in illo 
arduo et impeditissimo rhythmo, z:que omnium elegantissimo, nescio utrum majorem 
in admirationem rapiat, Romanus ne qui hanc telam in citatissima colloquia produxit, 
àn Sergius, qui gravem modulum, ferie II magna reservatum, tam feliciter in festivos 
flosculos traduxit, tum etiam iterum, ut opinor, eodem rhythmo fere δρομιχῷ usus est, 
iD altero simili poemate, p. 263, ut gemebundos apostolos in circuitu Virginis mori- 
tur& adduceret, mittentes unum post alterum vale ultimum. Ad historiam nobilis 
Acithisti addere lubet, satis elegantem Josephi canonem, virgineis symbolis ad satu- 
ram refertum , qualis et Acathistus est, inter XXIV οἴχους interpolari in omnibus 
Wménzis, ac si amplissima alpliabetica hac varietate indiguissent, ut tandem ad nos 
"sque servaréntur. Nec satis habuere inexhausti Melodi. Nam in hujus canonis loco, 


ut simul cum illo; alius rnulto vetustior, qui incipit : Ἐρέτισας, in eadem obsidione - 


"m Acathisto conditus videtur, adeo plenus est trepidantis urbis tumultu et vici- 





— XXXI -—— 


norum fremitu hostium, Vulgatus quidem est, sed in rarissimo libro veneto, cui 
titulus Θεοτοχάριον. Vix a me impetrabo, quin eum minus maligne luci restituam, 
quum omnium videatur canonum antüquissimus, Andrea ipso vetustior , nec desit 
gravis suspicio, auctorem esse Georgium Pisidam, cui temere nonnulli etiam Aca- 
thistum tribuerunt. Hactenus hzc. 


III. GEoncivs, egregium quidem consilium sumpsit , Sergii ductus exemplo, totam 
prope symbolicam de Virgine theologiam in colloquio Zacharie cum Anna, exponendi, 
sed quod uberiori quam elegantiori stylo exsecutus est. Cave tamen ne ob exaggerata 
hzc symbola recentiorem eum habeas. Sic enim, Deo sane providente, factum est, 
ut dum christiana Gracia, quasi ab Origene, vesanius luxuriante, deterrita, allego- 
ricam theologiam, maxime in ecclesia antiochena, inde post Chrysostomum in byzan- 
üna, negligeret, nunquam tamen valedixerit biblicis Deiparae imaginibus; immo eo 
magis, ut apud Sergium et Georgium, studuerit omnibus Cantici canticorum floribus 
sponsam reginamque decorare. Quis vero sit ille Georgius cum non constet, vel post 
Allatium De Georgiis, nihil addain, donec plures hujus nominis Melodos protulerim. 
V. p. 215, et cf. p. 651. 


IV. DowErivs. Quum hactenus nihil de Joannis ortu invenerim, quod Romani esse 
tuto jure tribuam, quamvis de tragico martyrio non siluerit, suspicor eum de hac 
nativitate, in qua Melodi, ut ceteri « multi, gaudebunt, » ideo tacuisse, quia ante eum 
vetus Dometius laetum argumentum przoccupaverat. Cujus opus aut iuperiti et juvenis 
artificis indolem, aut nondum adulte melodia imbecillitatem arguit. V. p. 320. 


V. Cvnmiacus. Quod supra dixi, ne ab hirmo citius xtas Melodorum statuatur, de 
solemnioribus modulis intelligendum est, sepius promiscue adhibitis ; sed quuni raríssi- 
mus sit hirmus Τὸν Λάζαρον, eumque respexerit Romanus, et exceptis ὁμοιοτελεύτοις, 
integrum expresserit in illo operosissimo poemate de Juda Proditore, Cyriacum, 
qui pariter et solus hunc hirmum protulit, inter antiquissimos Melodos reputaverim. 
Cf. p. 92, 234. 


VI. De Cucuro quid dicam? quum tota ejus historia in tribus apicibus concludatur 


XX; sic enim fert cod. taurinensis : ἦχ. πλβ΄ τὸ XX ἰδιόμελον, ex quibus vellem, 
sine magica arte aut ludicra virgula, extundere sive hymnodum, sive musicum, sive 
melodie genus. Harebam aqua, et etiam nunc hxreo. Ut ut est, haud inamonus sit 
Cuculi cantus de S. Stephano, et esto, ut habet, ver in hieme, flos in algore, quem 
subodorator p. 332. 


VII, VIII, IX. CypniaNus. Quemadmodum Romanus longum agmen ducit eorum, 
qui ab suavi hirmo natalium Αἱ ἀγγελικαὶ proficiscuntur, sic pariter in iisdem Christi 
natalibus, Cyprianus auspicatus est σύντομα, quie a solemni modulo : Οἶκος Εφραθᾷ, 


— XXXlI — 


per totum fere annum, a variis exculta NicornAo, Josio, uberrime fluunt. Quo obscu- 
riores Melodi et stichera breviora sunt, eo fortasse antiquiora. V. p. 448-431. 


X. Avasrasius. Magistris Byzantinis locum si hactenus fecimus, nunc velim pro- 
deant ascete Sinaite, quorum ignotissima schola ad Melodos accedit saltem ex uno 
poemate inscripto : Ἀχολουθία συναϊτικὴ, sic rarum quoddam et insigne hirmologion 
cryptoferratense, Nunc vero Anastasius adest, certe unus ex his permultis homonymis, 
quos alibi fusiori calamo (Jur. eccl. gr., t. 1I, p. 235-294) recensui; inter quos tres 
Singitas magni nominis, et duos notavi Melodos haud ultimos. At nullum clare video, 
cui potissimum ascribam plurima ejusdem indolis, ejusdem palestre. Que quidem 
vetus est, et quae peculiari studio ἐξόδια et παρακλητιχὰ lugentium et penitentium expo- 
liit, eisdemque formam indidit, et imposuit exemplar, quod posteri religiose serva- 
tunt. Spirat in eis placida mortis meditatio, sana de peccato moestitia, frugi et 
severa philosophia, qualem christiana fides novit sola, nec deest parca et simplex, ut 
par est, elegantia, Gravi przterea sententi:e constanter aptatur ponderosus rhythmus, 
hendecasyllabis constans similibus, cum flebili ephymnio, brevi et abrupto, haud sine 
dictionum sono lugubri et rauco. Qualis est Αὐτὸς μόνος ὑπάρχεις ἀθάνατος etc. a quo 
sua ipse Romanus mutuatus est, et quem aperte zmulatur, quod ab antiquitate 
exemplaris est : auget et urget id síngulare prorsus, quod Αὐτὸς μόνος, quamvis 
himum efficiat, in acrostichide includatur : Ἀναστασίου ταπεινοῦ αἶνος, idque preter 
omnium Melodorum consuetudinem. Priscusigitur poeta est, idemque in canticorum 
istorum acrostichide, notabili conspicuus modestia, dicitur : ὁ ἁμαρτωλὸς, ὁ ἐλεεινὸς, 
ὁ τρισάήλιος, | 

Cui propterea, aut Sinaitarum choro, per me licet ascribantur sequentia. 1. Canti- 
cum δὶ ezeguis, p. 242. II. Alterum elegiacum, p. 462, cujus anagramma ὁ δεύ- 
τος f. pergit αἶνος, ut. precedenti cohareat. IIT. Aliud simile, p. 465, sub eadem 
&rostichide αἶνος, TV. ᾿Ἐπιτύμδιον μέλος .᾽ quod fere ob elegantiam Romano dederim, 
nisi hirmus Ἐννόησον, acrostichide ut supra contentus, frequens esset Sinaitis, et 
nomen haberet τοῦ τρισαθλίου. Huc inseritur concinna vidure christiane monodia, quee 
lrtem Romanum minus quam suavem Anastasium decet. IV. Exordium hymni 
penitentium, p. A14. V. O»ovo;, ut habet acrostichis, in V'uyoca6 6o, sive in Vigilia 
antmdrum ante Pentecosten, p. 499. VI. Paracleticon pro egrotis, sub cognomine 


τ ἐλεινοῦ, p. 532. VII. De S. Euplo, cujus lemma mutilum et subversum τοῦ AQOY^ 


legendum est τοῦ ἁμαρτΩΛΟΥ", p. 590. 

Quibus velim et addas : 1* Canonem panitenttum, quem alibi dedimus sub acro- 
Müchide : Ἀναστασίου ἁμαρτωλοῦ ἐξομολόγησις (Jur. eccl. gr., t. IT, p. 281); 2*, 35, Ca- 
Donés duos in Dominicam publicani; &* Canonem in 1V Dominicam jejuniorum ; 
) Canonem in Palmas, et alia fortasse, quee si Deus faverit, daturi sumus. 

Nunc vero ausim aliquid amplius. Erant in codice corsinio quatuor pagine, quaruni 
singuli versus tam voluptate legendi alliciebant, quam deterrebant insuperabili quadam 


ANALECTA |. C 


i — - n 


— XXXIV — 


difficultate. Hinc enim elegiacum Virginis moritur: spectaculum et novissima ejus 
verba cum apostolis ; illinc ea vulnera, nescio quo scelere, impacta laceris membranis, 
ut non minus quam octoginta versus truncarentur (V p. 516-527, et cf. ad calcem 
tabell. I). 

Arduum opus, quod mihi soli nollem committi ; verum egregiam licet admovente 
manum altero perito διορθωτῆ, alea periculosa erat, luxata reducere, ἀνιάτοις mederi, 
exesa potius divinare quam assequi ; quod quantum tandem, quantulumve sit factum, 
equo lectori nunc permittere oportet. Verum multo operosius et diu incassum zstuavi, 
ut Melodi nomen, statem, patriam detegerem ; quod uno tantum cognomine minus 
innotescit quam tegitur, nisi, prx:emissa augustissima epigraphe ἃ. (2, modesta acros- 
tichis : Τοῦ ἁμαρτωλοῦ ποίημα ad Anastasios nos lubrico tramite deducat, cum 
jam habeamus : Ἀναστασίου ἁμαρτωλοῦ ἐξομολόγησις. 

Agedum : princeps hujusce agminis, omnium longe prestans, doctus ille est diser- 
tusque Gregorii Magni amicus, Anastasius I (a. 559-599; cf. Jur. ecci., II, p. 240). 
De quo etiam nunc dicere pauca iterum, ut alibi plura, gestio, quum fuerit, sicut in 
hodierna tempestate fortes Germanorum antistites, cxsarea tyrannide « expulsus a 
sede, non vero depositus, exul simul et episcopus, ut cum Gregorio loquar, non 
honore presul, sed jure; immo qui plus honoris, quo minus juris retinuit. » Extor- 
ris quidem fuit post triginta infularum annos, sed urgente romana constantia, ita post 
viginti alios exilii annos, victor et ovans rediit, ut eidem plebi cui, ipso teste, primum 
verba dederat εἰσοδιχὰ, tum valedicens συνταχτήρια, tertio tandem εἰρηνικὰ reportaret , 
« fusis lacrymis, ut ipse ait, canos ex ambone obtendens, » ut supplices olim lanam 
et olive ramos (τὴν πολιὴν ἀνθ᾽ [ἱκετηρίας] προτεινόμενος). In hac isocratica oratione, 
dum tranquilli exilii pium otium cum fletibus memorat, videre illum videor inter 
Sinaitas monachos, philosophie τῆς ἀπαθείας studehtem, precibus assiduum, dignos 
Platone christiano dictantem sermones, quos primus ego nuper grace dedi; ac tandem 
irenicam illam concionem meditantem, quam inveni, ut illa ἁμαρτωλοῦ superiora, diris 
lacunis horridam, et periculo meo restitui (l. 1... p. 251). Sciscitari lubet, nihil asserens, 
an idem melodias nostras excoluerit, an ἐξόδια effuderit et παρακλητιχὰ, an Virginis 
expoliverit συντακτήρια, an demum inscium me et alia cogitantem oportuerit utrumque 
opus hiulcum et mancum extricare, et bis in eodem, ut dixi olim, reperire dimidia 
verba, sed aurea; laceras vestes, sed splendidas, vernis quas floribus opifices Gratie 
et Hore tinxerunt : 


Εἵἴματα μὲν χρείας τότε αἱ χάριτές τε xai ὧραι 
ποίησαν, καὶ ἔδαψαν ἐν ἄνθεσιν εἰχρινοῖσιν. 


XI. EriAs, haud οἰδίθ quidem Romano et Anastasio suppar, sed vix impar ingenio ! 
unde, nisi in Saracenos poeta incidisset non semel, cum qu:rendus sit inter 
Hierosolymitanos, nedum ad Eliam nomine I1] (7441-767) venirem, mallem Eliam 
primum ejusdem nominis (494-518) accersere. Veterum certe refert τὸ δριμὺ xai τὸ 


— XXXV — 


ἀπέριττον, quin Dircei vatis grandiloquentiam et caliginosum impetum, ut dicerem eum 
hasta potius quam plectro, non digitis, sed lacertis, inter Ismaelitas eniti et assurgere. 
Plura ejusdem teneo, ex quibus erit fortasse lux amplior. Interim accipe hic minora 
poemata : 1. De SS. Sergio et Baccho, p. 289; II. De Daniele propheta, 291; 111 et 
IV. De Elia propheta, p, 293, 296; et inter anepigrapha, probabili saltem argu- - 
mento, V. De Crucis inventione, p. 501; VI. De Samaritana muhere, p. 4914; 
VII. De δ, Anania apostolo, p. 568. Memoravi szpius canonem quemdam cyclicum 
de XII apostolis (V. infra, p. xxvii), omnium quos noverim, ne Andre» magno canone 
excepto, pregrandissimum ; quibus nescio an jure non adderem sat insignia qua sub 
Domine Elie Cretensis in laudato TAeotocario prodierunt. 

. Veterum tandem alia sunt, certiora quidem et bipartita, quibus priorem syllabum 
claudere juvat : 

Àc primum quzdam omnem temporis notam pretergrediuntur, et longo intervallo 
precedunt sive Romanum, sive quemcumque nomine et 2vo notum, Etenim in illis 
agre metrica lineamenta formantur; libere vagatur nascentium modulorum alacritas ; 
excutitur justi troparii frenum, hirmi quoque repagulum solvitur, unus est acrostichidis 
uerus alphabeticus. Ephymnia aut biblica prorsus, aut, sacris mixta verbis, ut fulgura 
sinaltica micant. Scena struitur, sed fere /Eschylea, et qua «tatis ianocentiam decet. 
Haud vereor, ne hzc lectoribus priscos lepores sectantibus fastidio sint : I. /diomelum 
in festo Palmarum, p. Y16; YI. Προσχυνητικὸν De Cruce adoranda, p. 482; Ill. Im- 
properia in feria VI majore, p. 484. 

Tum plura, nedum Romano priora potius seriora ducam, sed ejusdem palzstre et 
olicine, nondum antiquate. Videsis duodecim fere odaria, p. 558, 559, 560, 561, 
008, 961, 565, 566, 567, 581, 622, 650. Neque omittas plura annosam canitiem prx 
& ferentia, qua largiori aliquando anachronismo a me exturbata, nunc a finibus Stu- 
ditrum, jure postliminii, revocabo. Vide et perpende qua extant p, 459, 473, 480, 
δι, 501, 530, 535, 642, 544, 555, 58A, 586, 588, 589, 594, 598, 619, 639, 640, 


013, 644, 645, 668, 670, 
S 1l. 
MELODI RECENTIORES. 


Alia jam Melodorum facies, alia quippe temporum ratio. Dum in Occidente col- 
lvies Germanorum, paulatim defzecata, placido amne fluebat ad evi carolini uberri- 
TUm campum, in urbanissima orbis byzantini civitate, nova barbaries, quasi ex 
stholis et humanioribus excita litteris, erumpebat. 

Vereor, post multos commentarios, ut Iconomachorum vesania nondum suam 
iwenerit historiam, Mirari enim est, cur septem seculis ante captam urbem, arabica 
quedam subtilitas Byzantii tot christianos; tot etiam episcopos veneno suo infecerit ; 


— XXXVI —, 


undenam et quousque, sub larva sophistarum, perfidia judaica, clam et late repens, 
grassata fuerit; qua arte primum, quanto dein impetu sic novatores fundamenta 
societatis et Ecclesi: foderent, ut per octoginta et amplius annos, vast:e ubique ruinae 
squallerent. Agedum, fere de hoc seculo nostro fabula agitur. 

Interim intricatur mihi nodus, dum hinc video elegantulos sophistas, venustate 
sermonis, vena poetica, bellis quoque melodiis conspicuos; sat eruditos, ut a Gnosticis 
ad Bogomilas, omnium h:zereticorum argutias refricent; ut vaferrime scrutentur inco- 
gnitos ab arcana antiquitate scriptores; utque, si defuerint, prodigiosa fraude novos e 
penu sua fingant ; Eusebium puta, Epiphanium, Nyssenum, Isidorum, alios, sed vero 
ita similes, ut vel Niczni patres, magnique theologi, Theodorus, Nicephorus, vix non 
deciperentur. Illinc vero intueor, caeco furore cumulari scelera, qua non excogitaret 
Sarmatarum ferocitas : devastari ecclesias, comburi libros, bibliothecas pessumdari, 
conculcari tabellas, toreumata , musiva opera; haud minus perflari academias mona- 
Sticas, quam subverti asceteria et parthenopea; eodem turbine trudi in vincula viros, 
doctrina »que et sanctimonia spectatos, una et sacras virgines, plures quarum e Me- 
lodis sunt; oratores et poetas, litterarum decora, contundi virgis, consumi fame et 
inedia; eo usque sevitum, ut vultus iambeis versibus sculperentur, inaudita vel a 
Nerone immanitate. Torquentibus adde ducem, ne quid desit, Theophilum, mimum 
et musurgum ; « Ecce, inquit Theodorus, imperatorem fremere; ecce minas, carceres, 
« verbera, cruciatus, tentationes et redargutiones, pcenas, exilia, omne terroris genus 
« et fraudis (1). » At at nonne hc inter nos fuit, ab octoginta annis, trux sophis- 
tarum arrogantia, nonne etiam nunc docti Germanie ctotlis, liberalisque grassatio ? 

Et hac in altera Roma : ubi, preter Studitas « et sex feminas, omnes Iconomachi. » 
Et hec, silente cetero orbe, dum solus Paschalis papa, soli Romani pontifices et 
monachi vocem attollunt. Immo vero non desunt, ultra et citra Rhenum, veterum 
rerum, ut aiebant, nove instaurationi faventes, dimidia ex parte barbari et catholici, 
etiam de opportuno silentio oppresse veritatis Francoforti disputantes. Interea Deus. 
qui solus ex malis bona creat, duo muuera pro una calamitate contulit. 

Ac primum fecit tot annorum tempestas, babylonica captivitate diuturnior et durior, 
ut in hoc tumultu animorum et consuetudinum, vetus theatri delirium deferveret; 
cresceret quidem vite asperitas, sed usu tabesceret vanitas spectaculorum , mori- 
busque mutaretur Byzantina societas. 

Tum etiam Ecclesia» Deus dedit novos martyres, invictos heroas, intrepidos in primis 
Melodos, magnum spectaculum Deo, angelis et fatiscenti Orientalium orbi : quorum 
robore, hymnisque simul et canticis, ita fides rediviva convaluit, ut nisi funestissimus 
Photius novam segetem in flore et radice secuisset, totus in seculo IX Oriens, sicut 

et Occidens, ad uberrimas messes in evum crevisset. 


(4) Theodori epist. nova in A. Maii Bràl. nota, t. VIII, ep. 3, p. 4; mox laud. epp. 41, 34, deind: 
S. Paschalis pp. litterae novee in Jur. eccl. t. I[, p. xt. 


e— EANVIE 59: 


Inde patet discrimen veteres inter et novos Melodos, illos in pace et luce tibici- 
nantes, hos in nocte et bello certantes. Ab state hi multa receperunt, quz prisca 
illerum ignoravit elegantia. Non sermone tantum, sed ingenio, arte, methodo distant. 
Tollitur fere scenicus apparatus; pauca modulorum varietas ; unus fere, sed masculus 
t laconicus hirmus, nempe Τράνωσον, veluti quoddam militare alalagma recantatur. 
Halitu compresso, anhelant breviora cantica; troparia cito truncantur, et exeunt in 
prolixos plausus. Ephymnia enim, qu: ignara plebs jam non capit, nec publico et 
reciproco cantu refert, pinguia sunt, pedestria et trita ; versiculi, olim conciti et apte 
inercisi, impediuntur; nec jam individua sententia discreti, nec semper justo sylla- 
barum numero, neque arguto tonorum accentu instructi. 

Quid igitur? an secundi castri vates contemptu opprimendi sunt? Minime rerum. 
Ubi veteres sunt. acuti, elegantes, faceti, breves simul et grandes, hi nec celeritate, 
Dec copia deficiunt; quod si nimis redundant, ut olim Asiatici, multa extemporali 
quasi impetu verba nova cudunt, aut vetera redintegrant. 

Ceterum nunquam a statutis ita legibus exorbitant, quin dubites, utrum eadem ars 
metrica perennaverit. Confirmatur potius vetus et constans disciplina; et quo magis 
tempora οἱ damna premunt, plus mirere velim, summam melodie rem tam parum 
detrimenti cepisse. 

Mirere praterea quomodo , dum , languente auditorum intellectu , obsoleta. fierent 
veterum poemata, novi hymnodi grave, asperum, vehemens canendi genus invenerint, 
Ipsi evo suo majores, aut certe melioribus tunc temporis scriptoribus minime impares, 

Mirere denique mecum, pro vetere palestra amissa, tres simul Melodorum, ne pugi- 
lun dicam, surrexisse scholas, Sabaitarum scilicet, Studitarum et Italo-Grecorum, 
de quibus porro dicendum. 


I. SABAITAE. 


Syrorum Laura Magna, ut celum et terras inter suspensa, eminebat, ita ccno- 
bitas aluit, quorum fama et auctoritas ultra Palestina fines in toto Oriente domina- 
batur, Increbuit in illa monachorum populus : Greci, Syri, Armeni, Copti, fraterno 
hospitio excepti, pro singulis linguis oratoria, choros, hymnos, liturgias frequenta- 
bant, 

De Grecis ut dicam, hic floruere principes Melodorum, Cosas et JoaxNEs DaMA- 
sceNCS, de quibus Suidas : « Cantica eorum canonica nullam cum aliis comparationem 
&dmiserunt, neque admittent, quamdiu hominum vita durabit. » (Kuster, II, 132). 
Quibuscum florent aut paulo post, Sabas junior, Babylas, Aristobulus, Gregorius, 
Joannes Damasceni nepos, Stephani duo dicti Hagiopolit», ex quibus Damasceni alter 
ἐνεψιός; et qui ambo pro sexcentis sunt, ΤΒΕΟΡΗΑΝΕΒ et Tuzoponus, immortali cogno- 


mine Grepti. Ceteros , quando de canonibus agendum nobis erit, in medium refer- 
remus, 


ὡς o “- - 
μ - — -..»... Ed 


— XXXVII — 


Haud negandum tamen Sabaitis minus xovréxw quam canones placuisse, Unicum 
enim est totius schola» poema nostris simile, de Assumpta Virgine, cf. p, 5271; quod 
quidem nullo jure certo, mea saltem sententia, magno Cosme ascribitur. 

Damasceni octoechus major sic totus canonibus stipatur, ut non nisi semel in Domi- 
nica tenue contacion retineat. In minori autem paracletico, Rome primum edito 
a. 1738, similia et exigua oda tertizte accedunt. Ut autem ibi ab antiquo certe desu- 
muntur ἀνατολιχὰ,, ita reor Damasceno vetustiora esse brevia illa xovr&x« , ideoque et 
aliam venam sapiunt, et χύμα, seu gravi voce, more psalmorum recitari jubentur. 

Vereor, ne hac parcimonia in hoc libro quotidianz consuetudinis , suaserit sensim ἃ 
men:eis expellere nostra, aut ea ad unum coercere troparium, ne omnino perirent. 
Quid vero? Salus populi , summa lex : palam est , plebi christiane magis arridere , vel 
ab evo apostolico, breves et alacres hymniculos, quales maluit Auxentius : τροπάρια ἀπὸ 
δύο ῥητῶν ἣ τριῶν, λίαν τερπνὰ xai ἐπωφελῆ. Qus post Iconoclastarum ruditatem, 
jucunda tum maxime et utilia, magisque erant captu obvia. Inde Sabaitz ea lubentius 
excoluerunt, quorum etiam nunc, per totum annum grecum, canones dominantur. 
Quid si ad eosdem potiori jure restituimus minora illa σύντομα, de quibus superius, 
Geteris szepe elegantiora, juxta palzestinum modulum : Οἶκος ᾿Εφραθὰ, Cypriani nempe 
et Jobi, virorum nomine et hirmo orientalium? 

Ceterum, Sabaitze in melodia, potius quam in poetice, reliquorum fuere magistri : ὶ 
cum Cedrenus singulari prorsus laude referat, « Cosmam, Joannem et Theophanem 
instituisse et ordinavisse melodias, in ecclesiis Christianorum ad psallendum receptas 
(p. 456 D). » Unde Suidas iterum et aptissime de Cosma : « Vir ingeniosissimus et 
musicam harmonicam omnino spirans : ἀνὴρ εὐφυέστατος xai πνέων μουσικὴν τὴν ἐναρ- 
p.óviov. l.l. » 

Equidem ad nostra Theophanes propius accedit, sed ob soluta tantum stichera, 
2n Theophaniam (p. 400-410), juxta liberum Romani modulum Αἱ ἀγγελικαί, Lecta igi- 
tur et hilaria non respuebant fortissimi illi commilitones, Theodorus et Theophanes, 
canonibus insignes et Studitarum :xmuli, a Laura Magna Byzantium usque profecti , 
cruentum ut in campum insilirent, ubi unus occubuit, postquam ambo heroica vul- 
nera, Melodis digna, iambos in fronte inustos, protulerant. 

Theophanem vero ut decuit melodicos flores fratris in tumulum spargere, quem 
iambo redimit in hoc glorioso acrosticho : 


Τοὺς σοὺς, ἀδελφὲ, γνησίους πλέκω κρότους" 
Frater, tibi germana necto ephymnia : 
sic Theophani, jam protothrono et Niceno archiepiscopo, alter non defuit, saltem inter 


Studitas, Melodus frater, qui hec serta plecteret, juxta amceenum Acathisti modulum, 
nunc primum ex membrana mosquensi decerpta, 


-- XXXIX — 


[EP / 2 τῷ 9^. τὰς , - Ι! 1 
Mzvt ὀχτωύρ. τὰ, χονδάκιον τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Θεοφάνους cy. πλὸ πρὸς 72" 


e. 


Τῇ ὑπερμάχῳ. 


Ü προειδώς cou τῆς ψυχῆς τὸ χαθαρώτατον, Βέθηλον ἔπος λέξας 


ix τῆς τοῦ χύσμου ἁλμυρᾶς θαλάσσης 
ἱερέα τε ἀνέδειξεν ἱερέων, [ ἔλατο, 
χαὶ ἐξέχεε τὴν χάριν σου τοῖς χείλεσιν " 
δι᾽ ἧς ἔδλυσας ἀσμάτων 
τὰ μελίῤῥυτα * διὸ κραυγάζομεν " 
; Χαίροις, πάτερ Θεόφανες. 
Àetpoy ὡς ἐξ ἑῴας 
ἐξανέτειλας, πάτερ, 
αὐγάσας τοῖς σου λόγοις, τρισμάχαρ ᾿ 
τὴν ἑσπέραν τῷ τότε χαιρῷ 
σχοτουμένην τε θεωρῶν, 
ὅσιε, 
ἐφώτισας, ἐστήριξας ! 
xai ἄδει πρὸς σὲ τοιαῦτα ᾿ 
Χαῖρε, ἀστὴρ 
ἀπλαγὴς ὁ θεῖος " 
ips φωστὴρ 
οἰχουμέγης πάσης " 
χαῖρε, παρθενίας 
τερπνὸν ἐγκαλλώπισμα " 
γαῖρε, σωφροσύνης 
ἡ σταῦμη ἡ ἔνθεος " 
γαῖρε, ἔρυσμια χαὶ στήριγμα 
μογαζόντων ἀχλινές " 
Ἰαῖρε βάσις xai χρηπίδωμα 
ἐχχλησίας τοῦ Θεοὺ " 
yai, ὅτι ὑπῆρξας 
ὀρθοδύξων ὁ πέλυξ - 
γαῖρε, ὅτι συγχόπτεις 
χαχοδύξων τὰ στίφη " 
χαῖρε, Θεοῦ 
; εὐάρμοστον ὄργανον * 
J965, πιστῶν 
ἡ λύρα ἡ ἔνθεος 
γαῖρε, δι᾿ οὗ 
προσχυνεῖται ὁ χτίστης " 
γαῖρε͵ δὲ οὐ 
ἐν εἰχόνι τιμᾶται 
γαίροις, πάτερ Θεόφανες. 


ὁ χρατῶν ἐν τοῖς χαιροῖς, 
xai ἀσεθδέστατον δόγμα ὁρίσας, 
μορφὴν τοῦ ἀοράτου Θεοῦ 
μὴ ἐν πίναξιν Tj σχεύεσιν 
σέβεσθαι " 
ἀλλ᾽ ἵστασο, Θεόφανες, 
ἐχτρέπων τοὺς αὐτοῦ, καὶ ψάλλων 
ἀλληλούϊα. 
Γνώμην ἔσχηχεν, πάτερ, 
θηριώδη. ὁ τάλας, 
ἡνίκα ἐπὶ τῆς χάρης χελεύσας 
μαστιχθῆναί σε σὺν ἀδελφῷ, 
ἔγραψέ τε τοὺς ii Gone - 
ἀλλ᾽ ἡμεῖς (deest v. T). 
χραυγάζομεν πρὸς σὲ τοιαῦτα" 
Χαῖρε, δι᾽ οὗ 
ὁ Σατὰν κατησχύνθη " 
χαῖρε, àv οὗ 
ὁ Χριστὸς ἐδοξάσθη - 
χαῖρε, τῶν πιπτόντων 
ἐν πλάνῃ ἀνάχλησις " 
χαῖρε, ἀχοτισθέντων 
τὸ φῶς τὸ τρανώτατον᾽ 
χαῖρε, νῖκος χαὶ στεφάνωμα 
χχλησίας τῆς σεπτῆς᾽ 
χαῖρε, πρόξενε μειώσεως 
χαχοδόξων ἀληθῶς - 
χαῖρε, ὅτι οὐχ εἶξας 
βασιλέων τοῖς λόγοις ^ 
χαῖρε, ὅτι οὐ πτῆξας 
τῷ θυμῷ τοῦ τυράννου ἡ 
χαῖρε, Θεοῦ 
μαρτύρων συνόμιλε" 
(distichon desideratur). 


χαῖρε, δι᾽ οὗ 


ἐν εἰχόνι τιμῶνται 
πάντων ὁμοῦ 

τῶν ἁγίων τὰ πλήθη. 
Χαίροις, πάτερ Θεόφανες. 


- «-- 





"a 3 £ 


— XL —. 


In mense octobri, die XI, canticum de venerando patre nostro Theophane, 


toni octavi, juxta modum :- ἸΝνΙΟΥΤΕ. 


1, Qui tu& prospexit anima eximiam pu- 
ritatem, te ex amarulento mundi pelago eri- 
puit, teque summum fecit sacerdotem, la- 
biisque tuis gratiam effudit, qua instilla- 
visti cantica melli similia, ideo clamamus : 
Aveas, pater Theophanes. 

2. Ut sidus ab Oriente effulsisti, pater, 
sermonibus irradians, o beatissime; Oc- 
ciduum tunc temporis umbra offuscatum 
videns, o sancte, lumen, robur illi dedisti; 
isque tibi clamat hzc verba : 

Salve, divinum astrum, nunquam erro- 
neum. Salve, fax universi orbis. Salve, 
virginitatis suave ornamentum. Salve, tem- 
peranti& divina regula. Salve, monacho- 
rum indeclinabilis norma et stabilitas, Salve, 
Ecclesi: Dei basis et fundamentum. Salve, 
quia orthodoxorum securis es. Salve, quia 
hereticorum concidis turbas. Salve, longe 
harmonicum Dei organum. Salve, fidelium 
lyra deifica. Salve, per quem creator ado- 
ratur. Salve, per quem colitur in imagine. 
Salve, pater Theophanes. ; 


3. Impurum edictum cum tulisset domi- 
nator in hac tempestate, decretumque san- 
xisset impiissimum, ne inconspicui Dei for- 
ma in tabellis aut vasibus cultu afficeretur, 
age, tu surrexisti, Theophanes, ejus assec- 
las subvertens, et psallens : Alleluia. 

4. Mentem, o pater, belluinam infelix ha- 
buit, quando jussit te cum fratre in vultu 
concidi virgis, et iambos inscripsit : nos 
vero..... ad te clamamus hec verba : 

Salve, per quem Satanas pudefactus est. 
Salve, per quem Christus glorificatus est. 
Salve, qui cadentes ab errore revocas. 8alve, 
qui jacentibus in nocte clarissimam facem 
prebes. Salve, victoria et corona sacro- 
sanctae Ecclesie. Salve, quo auctore, vere 
pessumdantur prave sentientes. Salve, quia 
non servasti verba regnantium. Salve, quia 
non formidasti iram tyranni. Salve, Dei 
martyrum commilito. .. . .. j 
Salve, per quem in imagine coluntur om- 
nium simul sanctorum agmina. Salve, pater 
Theophanes. 


e. * * * €* 


]I. ϑτυνιτα. 


Studium, anno 463 conditum a munifico consulari viro ejusdem nominis (Στούδιος, 
grece Εὐπρέπιος, Véta Theod. n. 29), inter omnia urbis et orbis monasteria, usque ad 
Iconomachos, stetit nobilissimum. Debacchante Copronymi tyrannide, indictoque mo- 
nachis atroci bello, omnia vastata sunt; pace aliqua restituta, duodecim tantum ccno- 
bitze ibi degebant, cum a. 798, Theodorus praefecturam Studii recepit et nomen. 

Is ad magna natus, datusque a Deo, jam vidit puer tetigitque libros in manibus 
Photini, clarissimi patris, et ab egregia matre, qu: psalterium memoriter tenebat, 
prima cum hymnis elementa sacre doctrine assequebatur : « Litteris oblectatus, 
apum more, mel ex flore classico carpebat, inquit biographus , nec pauciorem lingue 
facultatem et copiam adeptus est : ad rem poeticam confestim animum adjecit; rheto- 
ricam deinde aggressus, ea modo suscepit, qux ad utilitatem conferrent, et ad con- 
cinnam orationis et verbornm structuram, cetera permisit aliis, quibus ars una est 
argutiarum inanitas et festivitas verborum (Vit. n. 2). » 


e ΧΕ —— 


Hortante avunculo S. Platone, secessit in avitum preedium Saccudionem, cum matre, 
sorore, et duobus fratribus, Josepho et Euthymio. Triginta natus annos, ccpit esse 
monasterii preeses, Platonis in locum ; nec suos tantum socios ad se allexit, sed optimos 
quosque ex aliis monasteriis, tum e seculo innumeros juvenes, deliciis licet Bautos, 
ut mox Studitze centum numero, postmodum ultra mille, sociarentur. 

Inter multa et varia que apud eos litterarum studia florebant, « hymnis ecclesias- 
ticis, (pergit biographus, qui unus illorum erat) , canticis, psalmis, ceterisqne id 
genus operam dabant; quod ex his quoque magnam percipi utilitatem compertum sit ; 
si quidem rhythmo et ordine et concinna voce et modulatione omnis prope cetuum 
in ecclesiis dignitas constat (Vit. n. 29). » 

Iterum igitur tenemus Melodorum scholam, quasi ab Auxentio et Anthimo redivi- 
vam, eui nulla subsidia desunt. « Etenim , inquit testis ab oculo, una cum summa 
cenobitice discipline et actuosz, quantum licet, philosophiz perfectione,... scitissimi 
caligraphi, hieropsaltee, contactarii [κονταχιάριοι) et hymnorum conditores, poeta et 
lectores eximii, melodi et versificatores in Christo emerserunt (V2. II, n. 29). » 

Quorsum hec? Acies instruitur fortium. À Saccudionis et Studii umbraculis, sicut 
à militari tabernaculo, in solem et pulverem procedunt. « Veruin enim vero soli Deo 
confidens, inquit iterum commilito, assumit (Theodorus) arma lucis, scripturarum 
dxtrinas, consistitque in medio illo sacro cctu , tanquam veteranus ac fortis propu- 
gnator, magisteriique arripiens vocalissimam tubam, ciet concertatores suos ad bene 
compositum in hostes agmen, arcus. illis et lanceas, scuta et galeas et triumphantium 
plausus et clamores (φωνὰς τροπαιοφύόρων ἀλαλαγμιῶν) subministrans et aptans (Vit. II, 
n. 12). » 

Sed que tandem certamina? Duo potissimum, qu:e duplicem explerent Iliadem. 

Primas tunc tenuere viri duo, Nicephorus et Theodorus. Grandiloquentia Nicephorus 
Vincit omnes a Chrysostomo Constantinopolitanos : neque alius etatis ejus orator est, 
&que amplus, tersus, absolutus, teste Photio. Unde Iconomachorum fastidia superavit 
€t oppressit. Qui quidem elegantes, et nasutuli barbare hareseos patroni, arroganter 
sprevere Studitas ; neque Theodoro, vel in opere triodii, ruditatis notam inurere pe- 
percerunt (Vit, 1, n. 443). | 

Ecce autem in Studitarum concertatione de nuptiis caesareis, hinc stat Nicephorus, 
illinc Theodorus ; hic Tarasii exemplo ductus, ille pulsus ab avunculo, matre, fratribus. 
que. An in mechos hic debilior, ille ne petulantior? etiam nunc non liquet unde erratum. 
Àn voluit Deus ab initio utrumque aemulatione quadam perficere, ut unus audacia, alter 
modestia magis cresceret? Sed neuter ansam dedit ferocienti Constantino susque deque 
Yertendi omnia, Theodorum et socios concidendi verberibus, totum gregem agitandi 
palabundum, sviendi more bellus; quz tandem, a. 7/95, inter altaria, iactata est. 
Nec plus postea juris erat imperatori Nicephoro, renovandi tragoediam et vulnera 
vulneribus addendi, donec ipse penas lueret (a. 806-811 ). 

Solummodo animos acuit prima conflictatio, ac ne ab argumento nostro recedamus, 


----ὀ — —— - 


— XLI — 


annalibus proditum est, tunc temporis Theodorum et Josephum, in templo S. Romani 
martyris latitantes, composuisse insignia quadragesime triodia (Codin. Orzg. p. 50). 
Socios illis fuisse operis et latibuli suspicor Antonium et Clementem, quorum poemata 
superioribus mixta supersunt, anecdota quidem et proxima luce dignissima, tomo 
sequenti, ut spero, reservata. 

Paulo post seviit altera tempestas (814-826). Studium Theodorus instauraverat, 
tam litteris quam virtutibus adeo assiduus, ut preter catecheses, canones et idiomela 
multa, raro et unico exemplo, regulam Studitarum fere universam iambis haud ina- 
monis alligaverit. | 

Ecce Leo Armenus iterum fremit : pulso patriarcha Nicephoro, Theodorus in vinculis 
stringitur ; irruit Bardas Studium ; Thaddeus, post Jacobus, ambo ad usque necem 
virgis lacerantur. Martyrem unum Theodorus encomiis celebravit, alteri dicavit cano- 
nem, incognitum hactenus et in mensis immerito latentem. Ceteros voce, scriptis, 
exemplo, ipsisque hymnorum facibus a tropologio petitis, incendit. Ad XL martyres 
Sebastenos provocat, ab ipsius Romani ἀλαλαγμῷ (ep. nov. 125). Quo ipse fiat animo- 
sior , legit in exilio duodecim volumina martyriorum; nihil, ut dixi, habet acerbius, 
quam spoliari libris, ne tropologio quidem excepto. Petit quacumque via mittantur 
membrane, ἐργόχειρα τοῦ γράφειν τὰ συρμαιόγραφα, qu: politissima Studitarum pensa 
erant (ep. 75). Ac ne acies animorum hebesceret, fervere jubet preces et studia. 
Naucratium, in suo loco presidem, laudat de meliore stylo (ep. I, 49); monetque eum 
de grammaticis scholiis. In ergastulo, nulla reindiget, prater libros (ep. nov. 32); neque 
omittit quoddam mutuari lexicon et quaternionem tironianum, ut chart: et tempori 
parcat (ep. 80). Postulat quosdam in Joannem commentarios patris sui Photini (πατρὸς 
τοῦ κατὰ σάρχα, ep. 32). « Describe et tu, ait, quisquis es zelum Dei habens, nova, seu 
« potius divina martyria, ut sciant posteri, quia Deus vere in nobis est, vivitque 
« semen justorum, et Christum gerit aureum genus martyrum (ep. II, 72)... Psalmum 
« habes, hymnum habes, precem habes... lege, psalle, ora... (nov. ep. 4168). » Hymnos 
nempe ipse in epistolis edit, «fistulae fontane instar, quz: compressa, aquam subli- 
« mius eructat (ep. I, 57 ; nov. 80). » Quz luberet plenis manibus spargere, genus ut 
dicendi pateat, et a stylo sermocinantis, quantum plectro valeat, intelligatur. Quid 
mirum, si nova verba sint, si abrupta et confragosa, dum poeta sub torculari tunditur ? 
Festiva tamen sunt, quasi martyrum epinicia; ludis ac παρανομίαις referta, ut sponte 
loquentium ; interpreti tamen adeo salebrosa, ut nihil audierim latine absonius. Uno 
defungar exemplo : Studite, denso quamvis turbine et caligine involuti, sic se 
filios lucis audiunt, ut singulis verbis lumina, scintillas, fulgura, faces, lampadas 
exagitent; sed ubi lexica, ubi Latii copia, ubi ulla lingua, que hec pobis referat ? 
Νεόφωτος, ἀείφωτος, θεοφάνωτος, ἐκφαντορικὸς, φεγγοδόλος, δυοφεγγὴς, δυοφανὴς, τρίσσο- 
φαὴς, τριφαὴς, τριλαμπὴς, πενταυγὴς, καταλαμπὴς, χοσμολαμπὴς, πυρόφθογγος, φαιδρό- 
μόρφος, τρισάκτινος, τρισσοχλεέστατος͵, τριλαμπέστατος, πανυπέρλαμπρος : sexcenta omitto, 
quum in quodam solo canone Theoctistus Studita vocem φῶς et affinia verba quater 


et centies congesserit (Θεοτοχάριον, p. 43). Iniquus esset, cui cuncta barbare sonarent : 
haud frustra Theodorus, vel inter compedes, lexica et scholia excussit; haud frustra 
rem poeticam, συνθήκην λόγου xai ἁρμονίαν, a pueris excoluit ; non magni tantum inge- 
ti, sed magniloquus est, tragicus et /Eschyleus, et qui nova in eo videntur, ea, si 
forte, ex classico fonte ignoto derivaverit. 

Aliud majus est, quod laudem propriam eorumdem :estimaverim, multis tamen in 
toto Oriente prieeuntibus : Studitarum sunt precipua in beatam Virginem paracle- 
(ica, θεοτύχια, σταυροθεοτόχια. Cosma et Damasceni canonibus majoribus θεοτόχια 
desunt, et qui in octoechum accessere, recentiora videntur. Multis enim exemplis 
compertum est, Andrez et veterum canonibus additas postmodum fuisse has virgineas 
coronides, que etiam nunc in novem aut octo odis exeuntibus nomina referunt Cle- 
mentis, Stephani, Athanasii, Nicolai, Euthymtt, Arsenii, Epiphanii, Basilii, Mi- 
chaelis, Isidori, Philippi, Procopii, Methodi, Demetrii, Nicodemi, Danielis, Theo- 
doti; quos totidem esse Studitas variis argumentis ultro efficiam, sed alias explican- 
dis. Ea igitur Studitarum laus erit, ut singulis in canonum odis epodia Virgini 
dentur; ut singula post stichera et idiomeJa, prius oblata δόξῃ ad Trinitatem, στίχος 
"A γὴν sic compleatur, ut in θεοτοκίῳ salutetur Deipara, in σταυροθεοτοχίῳ Virgini 
stanti ad crucem condoleatur. Quo fit, ut media fere pars totius officii greci, a decem 
seculis, in laudes τῆς Παναγίας effundatur;.que quum sit ἐλπὶς ἀνελπιζομένων, in 
spem id me obstinatam adducit future Grecorum in unitate catholica instaurationis. 

Stoditarum quum nomina et opera accurate et sigillatim recensere alibi animus sit, 
hunc brevitati consulam, Nec nisi cursim revocabo ceteros quos adduxi hujus svi 
Melodos, Photium, v. p. 538, 668, Simeonem Metaphrastem, v. p. 433, Joannem, 
P. 33, Leonem, p. 431; de quibus aut nulla dicere habeo, aut satis suo loco dixi. 

Que excipiat brevis syllabus studianorum operum in hoc tomo contentorum, haud 
omissis Josephi poematibus, Commenta enim quum dies deleat, re maturius per- 
pensa, Josepho, "Theodori fratri, Thessalonicensi archiepiscopo, ea omnia vindicabo, 
que haud sine multis dubiis, Josepho hymnographo, paulum recentiori, ascripseram. 
Is enim totum se in canones recepit, et anni integri cyclum ita cum Theophane 
divisit, ut ad utrumque media pars canonum in mencwis pertineat. Ac si Theo- 
phanes quasi consulto κοντάχια recte dicta neglexerit, sic nihil video, inter omnia id 
genus, quod Josephi hymnographi claro jure sit. Immo a Studitis, in suis certis operi- 
bus, adeo discrepat, ut si nostra ei dederis, sexcentos eidem canones jussus eris au- 
ferre. Dum e contra qualis Thessalonicensis in triodiis, quz» teneo et assidua manu 
versavi, talis est in nostris, qu: nunc proferimus in sequenti elencho : 


Nomine Theodori inscribuntur : III. De S. Ephrem, p. 340. 
IV. De S. Theodoro Siceota, p. 349. 
l. De 8. Paulo CP., p. 336. V. De S. /Emiliano, p. 343. 


ll. De S, Euthymio, p. 338. VI. De S. Basilio, p. 346. 


o €—— νι. bL L2 — 


Ἐπ ΧΙ m 


VII. De S. Athanasio, p. 349. XXXIII. De S. Ignatio, p. 573. 
VIII. De S. Gregorio Nazianzeno, p. 354. — XXXIV. De S. Conone, p. 374. 
IX. De S. Epiphanio, p. 354. XXXV. De S. Clemente, p. 573. 
X. De 5. Nicolao, p. 335. XXXVI. De S. Saba, p. 576. 
XI. De S. Joanne Chrysostomo, p. 358. XXXVII. De S. Theodoro milite, p. 579. 
XII. De S. Theodoro duce, p. 361. XXXVIII. De S. Vito, p. 582. 
XIII. De SS. Cyro et Julitta, p. 366. XXXIX. De S. Blasio, p. 586. 
XIV. De Capite S. Joannis Baptiste, ^ XL. De S. Anastasio Persa, p. 592. 
p. 367. XLI. De S. Pancratio, p. 583. 
XV. De S. Gregorio Nysseno, p. 369. XLII, XLIII, XLIV. De SS. Abbatibus 
XVI. De S. Eustratio, p. 370. martyribus, pp. 605, 606. 
. XVII. De Monachorum exequiis, p. 373. — XLV. De XLII martyribus in Amorio, 
. 603. 
Josepho ex acrostichide dantur : ὲ XLVI. De XLIII Africanis mart., p. 604. 
X VIII. In vigilia Nativitatis Domini, p. 384. XLVII. De S. Gregorio Thaumaturgo, 
XIX. De S. Daniele, p. 383. p. 608. 
XX. De S. Andrea, p. 385. XLVIII, XLIX. De S. Theodosio abbate, 
XXI. De S. Stephano, p. 386. p. 610, 612. 
XXII. De S. Ignatio, p. 388. L. DeS. Theodoro Siceota iterum, p. 617. 
XXIIL De S. Eustratio, p. 390. LI. De S. Hilarione, p. 615. 
XXIV. De S. Gregorio Thaumaturgo, {1{. De S. Marina, p. 634. 
p. 393. LIII. De S. Simeone in Monte Mirabili, 
XXV. De SS, Germano et Epiphanio, p. 6229. 
p. 394. . LIV. De S. Athenogene, p. 624. 
XXVI. De S. Thecla, p. 393. LV. De S. Andrea Cretensi, p. 625. 
XXVII. De conceptu S. Anne, p. 396. LVI. De S. Methodio, p. 628. 
XXVIII. De Epiphania, p. 398. LVII. De S. Theodoro Studita, p. 627. 
LVIII. De S. Euplo, p. 590. 
Studitarum minus aperte sunt : LIX. De B. Virgine, p. 657. 
XXIX. De S. Bartholomzo, p. 561. LX. In appendice, Studite, de S. Joanne 
XXX. De S. Chrysostomo, p. 566. evangelista, p. 663. 
XXXI. De eodem, p. 654. LXI. Studitarum , de SS. Cyro et Joanne, 
XXXII. De S. Anania, ll, p. 571. p. 668. . 


IIT. Irato- Greci. 


Exoriatur aliquando, in Italia greca, historicus patrio amore succensus, iniqui 
oblivionis ultor. Exurgat, qui dum luci restituet quatuor et amplius Melodorum 
ssecula, dum collustrabit eorum incunabula simul et ultimos tumulos, Herodotus alter, 
perenne opus exigat, Musig christianis consecratum. Nolim is de Auxentio, de Ro- 
mano, de Dometio loquatur, quamvis non solo forsitan nomine latini sint. Verum a Siculo 
Cosma alter Maiumensis non nomen tantum sed artem hymnodicam cum Damasceno 


c XLV 5.5 


accepit, Siculus erat Methodius, haud ultimus Studitarum. Siculum est magnum illud 
melodie lumen, Josephus hymnographus. Siculus est unus ex Georgiis, neque obscu - 
rior. Italus erat S. Nicolaus mysticus, grande nomen X seculi, primus Melodorum, 
quem inscius fere protuli (Spzeu. t. IV, p. 491). 

Atque multo ante seculo, claruit Syracusana schola, magistris "Theodosio et ambo- 
bus Gregoris, quorum vix nomina tenemus, ex quibus vero ultimi alumni, pruritu 
elegantiarum in Studitas invecti, triodia etiam Theodori vellicare ausi sunt (Vit. 
n, 143); alterutro enim pede claudicantes, alii in Iconomachos, alii in Photianos defe- 
cerunt, 

Ut morituri Studite cycnea carmina inter fluctus edebant, ita perpetuis procellis 
Melodi Italo-Siculi vexantur. Barbari si quid ex Alpibus ad Lilybseum reliquerunt 
intactum, id messuerunt Saraceni, Normanni, ipsimet Graci in auxilium accersiti. 
Hos inter tumultus, dum ferrea secula orbi incubuisse dicuntur, in Calabria oritur 
&las sanctorum aurea; et quod mirere, neque heroica virtus deficit, nec bon: litterz 
languescunt. 

Perinde ac si, in hacc asceteria, centies a ruinis instaurata, Mus: christiana confu- 
gerint, dum neque Studitis parceret byzantina tyrannis, neque ullam in Libano lau- 
ram non perflavisset turbo saracenicus. Huc enim per longa maris discrimina conve- 
niunt Syri, Egypti, Dalmatz. Huc per vias ex hostibus infestas Joannes Therista pro- 
logus, Lucas Carbonensis, Nicolaus Casulanus conveniunt; hinc Christophorus et 
Sabas, cum Nilo et Bartholom:»o, Romam adeunt. Ex Roma peregrinans Christodulus 
insulam suam repetit, ut Patmienses, sicut Nilus Cryptoferratenses, instauret. 

Integrum mihi non fuit haec silentio preetermittere, quum desolata» simul et aure: 
Calabrig faciem adumbrent ea qua parca manu ex vita S. Sab: junioris decerpsi, 
P. 306-313, et rariora quae protuli carmina italo-sicula, p. 319, 563, 619, 643. Addi- 
dissem multo plura, nisi cryptana suis, ut par erat, reliquissem. 

Haud frustra enim apud nostros cenobitas recepta sunt Studitarum typica, regulis, 
psalmodiz», cantica, Indefessum gnarumque laborem testantur innumeri codices optimi, 
judice Montefalconio in Paleographia grzca, qui ex illa Calabrie officina per varia 
burope bibliothecas migrarunt. 

In primis et pro re Melodorum nominandi sunt Carbonenses, quorum singuli codices 
bibliothecam canticorum efficiunt, Styliani, Casulani, Messinenses, tum etiam Nerytini, 
quorum littera haud minus celebratur quam Studitarum συρμαιόγραφα. Quibus, prieter 
alia multa, acceptos referimus , ut dixi, solos libros qui tropologia nostra servarunt, 

Sed properandum, in iisque magis sistendum, quz nostra sunt. Duo, nec plura 
nomina manent, hactenus nondum commemorata, Arsenius et Orestes, 

De Αββενιο (v. p. 344-316) nescio an acu rem tetigerim, quum prater hunc, unus si 
Arsenius inter Studitas et Melodos IX seculi connumerandus, et alter fortasse anti- 


quio. Tum preterea, fuisse patriarcham Antiochenum, nomine Arsenium, Hierosoly- 


nylani Oresue fratrem edocemur, sed ex unico chronographo Elmacin (v. p. 314). 


—— σὰ e - παρ -- 


e XBVIE 55 


Sed qua ad hunc OnrsrkM, cognomine. Jeremiam (1000-1012), ex certis tabulis 
pertinent, stupenda adeo sunt, ut quzxsita diu vix invenerim, inventa protulerim 
caute, prolatis tandem vix confiderim, et gre etiam nunc credere ausim. Quo enim nu- 
mine, quave singulari providentia factum, ut princeps Saracenus, in aula Sultani Azizi 
ornatissima enutritus, cum sorore et fratre in castra christiana convolarit? dumque 
soror in thalamum alterius Pharaonis libera transiret, Orestes, fortasse cum fratre in 
claustra italo-greca, sub disciplina Sabe Siculi secesserit; ita autem sancto viro 
acceptus fuerit, ut vitae socius et comes factus itinerum, Albanos usque montes pere- 
grinatus, S. Pancratii exuvias veneratus et limina apostolica, Petri et Pauli vestigia 
oscularetur, martyrum deambulacra salutaret; tandem inter divos Nereum et Achil- 
leum, recenter translatos in S. Ciesarii grecum asceteriun, illuc sanctum magistrum 
deduceret; cujus prodigioso obitu suspenso usque ad libertatem cujusdam principis 
greci, a captivitate teutonica vindicati, fieret idem sancti thaumaturgi testis, biogra- 
phus, melodus ; postmodum ad Solymorum sedem evectus, s:eviente ad rabiem tyranno 
Hakem ejus nepote, glorioso quidem, sed horrendo mactatus martyrio, thronum 
sancte urbis purpura decoraverit? Quid ergo? Dum alii fortasse talia ad fabellas 
orientales amandare volunt, ego laetor, historico huic compendio imponi, ut coroni- 
dem, citharam, quam suis Orestes giganteis humeris gestavit (v. p. 298-313). 


ART. III. 


DE RHYTHMO MELODORUM. 


Hieroglyphica nocte obrui necesse fuit vel splendidiora Melodorum opera, quamdiu 
rhythmo, metro et modulo destituta censebantur. Si tandem aliqua lux effulsit, jam 
cum modestissimo Bollandista Henschenio, mihi, ut olim, dicere luberet : « Iter primus 
confeci, per viam nullis signatam vestigiis, asperam, inaccessam; per nivem, per 
lutum; si vestes alicubi inquinavi aut calceos, id nemini mirum videri debebit; neque 
ipse de me omnino speravi, fore ut nuspiam pes impingeret. » Qua si cogitaverim, 
ubi de tropologio, ubi de singulis agebatur Melodis, quid dicendum nunc, quum accedo 
ad arcana rhythmi, ad absconditas leges insolites poeticee? Si tot byzantina chronica 
et scholia ne nomine quidem salutarunt nostros poetas, quid de poetico artificio suspi- 
cari dabunt? Et quod adeo incredibile est, ut vix consilio dato et ex fide jurata fieri 
potuerit; quid, inquam, quod ipsi horum poematum docti et prolixi commentatores, 
Gregorius Corinthius, Joannes Zonaras, Theodorus Prodromus, nihil pene dixerint de 
peculiati metro, de solemni accentu, de versiculorum partitione, de tota arte metrica 
Melodofum? Hiec tamen nos dicenda nunc habemus. 

Voveo ut alii feliciores sint, dum candide fateor frustra me innumeros excussisse 
christianos grammaticos, quibus plutei vaticani onerantur : Georgium Choroboscum, 
Michaelem Syucellum, Manuelem Moschopuluin, Maximum Planudei, Joannem Eu: 


— XLV] — 


chaitam, utrumque Tzeizen, Gregorium Corinthium, ne memorem Dionysii Thracis, 
Herodiani, Hephasstionis commentatores Byzantiuos, plus minus ignotos et ἀνεκδότους : 
donec inciderim, a. 4867, in codicem barberinum I, 150, nomine Theodosii Alexan- 
drini grammatici inscriptum in hunc modum : Ἀρχὴ σὺν Θεῷ τῶν ἐρωτημάτων Θεοδο- 
itu γραμματέως Ἀχεξανδρέως περὶ προσῳδιῶν. 

Sunt enim Scholiain Georgium Gheroboscum, quem Theodosius nominat, et sequi- 
tu, Üuocum disputans de prima parte grammatice ἡ ἀνάγνωσις, distinguit varios 
modos legendi epica, tragica, comica et lyrica, in quibus paulisper sistit ac precipit 
oportere poetam esse musicae peritum : Δεῖ δὲ τὸν ποιητὴν ἔμπειρον εἶναι τῆς μουσικῆς, 
t μελίζῃ καλῶς τὰ ποιήματα. Quid sit μελίζειν, jam Constantinus Harmenopulus, dum 
canonica venarer, me edocuerat in quodam suo lexico ms. Habet enim : Μελίζω, ἐπὶ 
μελῳδίας, ἤγουν μέλος καὶ ῥυθμὸν ἁρμόζω, καὶ μελίζω, καὶ κατὰ μέλος τέμνω. Sed quanto 
luculentius totam rem explicat Theodosius, quum ἐρωτήματα persequens, achilleum 
rei rhythmicze argumentum statuit, in brevi loco cod, barberini f. 9, quem fere sine ulla 
varietate referunt, ut qui ab eodem fonte derivantur, ottob. 338 f. 96, vatic. 914 f. 41 
et palat. 302 f. 90. 


Οἷον ἐάν τις θέλη ποιῆσαι χανόνα, πρῶ- Exempli gratia : si quis velit facere cano- 


τὸν δεῖ μελίσαι τὸν εἱρμὸν, εἶτα ἐπαγαγεῖν τὰ 
τρυπάρια, ἰσοσυλλαδοῦντα, καὶ ὁμοτονοῦντα 
τῷ out, καὶ τὸν σχοπὸν ἀποσώζοντα. 


᾿ δολοίία, Non vacat immorari in verbo τὸν σχο- 
τὸν, quod Cyrillus, Photius, Hesychius, Suidas 
inlerprelantur τύπον ᾧ πάντες στοιγοῦσι xai ἀχολου- 
oia, « Scopum sive typum quem omnes sequuntur 
dimitandum sibi proponunt», ut optime Kuster HI, 
35. Unde non assequor, quam ob rem , cum 
Ballie dixerim « qu'il atleigne son but », id 
&gre tulerint germanici viri, quove tibicine fulti 
velint, σκοπὸν apud Byzantinos esse musicum ar- 
ficium, W.Chr. 1. ]., p. 100, post PAilolog. 4nzeig. 


nem, primum oportet moduletur hirmum, 
deinde troparia inducat iisdem syllabis et 
iisdem accentibus hirmo consentanea, quz 
scopum assequantur. 


1870 nr. 2. — T«edet etiam castigare quemdam 
censorem slavicum, qui impegit in unicam et tri- 
tissimam codicis barber. varietatem μελῆσαι pro 
μελίσαι, meamque interpretationem κατὰ νοούμενον 
datam « qu'il fixe d'abord ἰ6 mode de l'hirmus, » 
Sic sibi visus est docte emendavisse : « qu'il s'oc- 
cupe d'abord de l'hirmus. » Haud enim a μελίζω, 
sed à μέλει gnarus censor sua extundit. Études 
religieuses, par des péres de la C. de J., 1868, 
p. 342. 


Ne prima lux caligo fiat, noli Theodosium de toto intelligere canone, sed de una tan- 


'um ode, quum toties in canone mutetur hirmus, quoties nova ode exorditur. Tria verg 


slatim e scholio emicant, requirí nempe, in melico poemate, primum melodiam, δεῖ 


βελίσαι; tum easdem syllabas, ἰσοσυλλαθοῦντα ; deinde similes accentus, ὁμοτονοῦντα, 
Que si pre oculis habeantur; clarum fit et obvium illud Zonare testimonium, quod 
hactenus vel doctissimis viris ambiguum remansit et obscurum. En verba ex Commen- 
ario ad canones Anastasimos Joannis Damasceni, in provemio : 


Ó uiv οὖν tuos ἁρμονία τίς ἐστι μέλους, Εδὶ igitur liirmus harmonia quzdam me- 
b συγϑέσει φωνῆς ἐνάρθρου vs x«i σημᾶντι- lica, juncta syllabicie coriceptisque vocibus; 


aedi c o S 


— XLVIII — 


X5, ὡρισμένῳ τινὶ μέτρῳ καὶ ποσῷ μεγέθους 
περιγραφομένη" ἥτις ἁρμονία προωρισμένη τε 
χαὶ προεγνωσμένη προύπόχειται, πρὸς ἣν τὰ 
λεγόμενα τροπάρια ἀναφέρεται " οἱονεὶ γὰρ 
ἀρχὴ τῶν τροπαρίων ἐστὶ xai κανόνων " ἐπεὶ 
τὰ τροπάρια διὰ τοῦ εἱρμοῦ κανονίζεται, καὶ 
ἐνθμίζεται πρὸς αὐτὸν, ὡς πρὸς ὑπόδειγμα, 
συντιθέμενα καὶ ἁρμοζόμενχ τε καὶ μελῳ- 
δούμενα. Λέγεται δὲ ὁ μὲν εἱρμὸς ὅτι χατὰ 
τάξιν τινὰ ἐν συνθέσει χαὶ μελουργία εἰρό- 
μένος καὶ πλεχόμενος χαὶ ἁρμοζόμενος πρόεισι, 
χαὶ οὐχ ὡς ἔτυχε. 


Scholia. Ad hunc locum stabiliendum, contulit 
varios codices vaticanos cl. vir Henricus Steven- 
son,a quo Zonar integrum expectamus commen- 
tarium; neque omissa sunt qua obiter ediderunt 
Ang. Maius in Spicil. Rom. t. V, p. (Patrol. gr. 
t. CXXXV, p. 422), W. Christ in Sitzungsberichte 
der K. Bayer. .4kad. der Wiss. 1870 1I Heft 2, p. 76 
(Beitráge zur Kirch. Liter. der Byzant., p. 2) ex 
duobus codd. monac. et vindob. Ultimus editor 
non pendet ab altero quem neglexit. Patrologiz 
latina interpretatio, ut barbara, :que obscuris- 
sima est; nec nisi egre nos alteram proferimus. 

— Ἐν συνθήχη φωνῆς Maius ex ignoto cod. — 
σημαντιχοῦ Chr. ex codd. 2. — εὑρισμένῳ Mai. ópt- 
6uf£vo Sic un. vat. εὑρημένῳ Patrol. — περιγραφό- 
μενον unus vat. περιγραφόμενα codd. 2 Chr. qui em. 
περιγραφομένῃ, sed proponit περ' γραφομένη aut πε- 
ριγραφομένης.--- περὶ ἣν vat. duo, ΜΔ] .---- οἱονεὶ δὲ Mai. 
— καὶ χανόνων codd. edd. omnes. Perverse, judice 
Stevenson, qui mavult xa χανὼν, ac vertit: « Hir- 
mus tropariorum veluti caput est et norma, » 
urgetque, tum quia non canon totus, sed una 
ode, ut diximus, hirmo regitur; tum quia in hoc 
loco de solis tropariis agitur. Sed Zonaras vide- 
tur, ut supra Theodosius, caute intelligendus; 
uterque canonem aut pro óde, aut lato sensu 
habet, ac certe mox, post hic verba, transit Zo- 
naras ad canonem stricte dictum. -— ὡς προῦπό- 
δειγμὰ Chr, — συντιθέμενά τε xat unus vat. nec 
etiam habet dein τε xal. — δὲ om. Mai. — ἐρόμενος 
id. — εἱρμόμενον xal πλεχόμενον xol ἁρμοζόμενον un. 


circumscripta definito quodam metro cerla- 
que verborum copia. Quod quidem melos 
praefinitum ac precognitum  substernitur 
prius, ad quod ea referuntur quie troparia 
dixeris. Namque hirmus veluti principium 
est Àropariorum et canonum ; quandoquidem 
troparia juxta hirmi regulam exiguntur, ejus- 
que rhythmo aptantur, et ad eum, veluti ad 
praefixum exemplar, verbis componuntur, 
modulo reguntur, et melodia concinunt. Nun- 
cupaturc vero hirmus, quod juxta ratum teno- 
rem et compositionem [tonorum et verbo- 


 rum]et ex modulatione concinnatur et harmo- 


nie regulis dirigitur, nonautern ut fors tulerit. 


vat. εἰρόμενος alt. vat. 

— Recte ergo σύνθεσις Hesychio est ἁρμονία, 
χόλλησις, ut apud Platonem ἁρμονία ἣ ἄλλη σύν- 
θεσις. Nec frustra Philicus quidam gloriabatur se 
invenisse σύνθετον ποίημα ; in quo, Stephano Alexan- 
dro teste, ineránt syllabae ex ordine procedentes 
et composita, τινὲς αὐταὶ τῶν συλλαδῶν al προάγου - 
σαι συνῇέσεις (apud Ideler Physic. Wi, 227 ; 16). 
Musis enim data dicitur ἣ τῶν ἐπῶν σύνθεσις (Diod. 
V, 74). 

Neque etiam oratoribus σύνθεσις decst, qud non, 
tantum est verborum quicumque compositio, sed 
elegans tonorum concinnatura : immo summum 
est orationis numerosa fastigium, apta videlicet, 
modisque omnibus concinna verborum structura 
et collocatio, de qua multum Tullius (De orat. 3) 
et Quintilianus (ιν, 9). Unde indignatur /Eschincs. 
vel Buotios amore capi ex Demosthenis syn- 
thesi : τῶν ὀνομάτων σύνθεσιν τῶν Δημοσθένους ἀγαπή- 
σαντες, Mutuum ergo erat poetam inter et oratorem 
commercium, et ambo, ut διθυραμθοδιδάσχαλοι, dum 
sublimia sectarentur, syntheticas dictiones cir- 
eümplectebantur, xat συνθέτους δὲ λέξεις ἐποίουν 
(Suidas h. v. quem acrius hic Bentleius carpit). 
Unde cum Demetrius Phalereus exemplum cu- 
jusdam ξηρᾶς συνθέσεως ab Hippocrate peteret, in- 
cidit in duos versiculos, ἰσθθυλ λαθοῦντας prorsus et 
ὁμοτονοῦντας : 

Ὃ βίος βραχὺς, 
ἢ τέχνη μαχρά, 


Collatis inter se Zonara et Theodosio, recidimus in tria hymnodie elementa, que 
ter prior regerit, haud sine crescente ainbiguitate : scilicet, 15 eligitur cantus harmo- 


| 


— XLIX — 


nicus a quo totus rhythmus pendeat, ἁρμονία τις μέλους, et iterum ἀρμοζόμιενα τε καὶ 
μελωδούμενα, tum μελουργίᾳ εἰρόμενος καὶ πλεχόμενος καὶ ἁρμοζόμενος, Sic Zonaras. Uno 
verbo Theodosius : Δεῖ μελίσαι τὸν εἱρμόν. 

2' 5 cantus aptatur verbis, quz&e dum argumentum enarrant, articulis constant et 
syllabis ex ipso hirmo determinatis : ἰσοσυλλαδοῦντα τῷ εἱρμῷ, inquit Theodosius; 
Lonaras vero : ἐν συνθέσει, sive ἐν συνθέσει φωνῆς ἐνάρθρου τε xa σημαντιχῆς, tum rursus : 
τρὸς αὐτὸν, ὡς πρὸς ὑπύδ εἰγμα, συντιθέμενα. 

 Preter similes numero syllabas, oportet similes loco accentus sint : χαὶ ὁμοτονοῦντα 
τῷ εἰρυῷ Theodosius; Zonaras idem semel, et iterum : ὡρισμένῳ τινὶ μέτρῳ xai ποσῷ 
μεγέθηυς περιγραφομένη; tum : τὰ τροπάρια διὰ τοῦ εἱρμοῦ χανονίζεται, καὶ ῥυθμίζεται 
πρὸς αὐτὸν, denique brevius : χατὰ τάξιν. | 

Ulima Zonare verba, Arcudio duce, Goarus, Cangius, alii rescripserunt; quin 
lamen, utinam ego fallar, ullus distincte viderit tria toties regesta (cf. Goar, p. 434, 
Cangius, (loss. 1, 357, ἊΝ. Christ, p. 10 vel 84). 

Aliquid sat. feliciter introspexerat cl. v. A. Sophocles, in priore suo lexico cui titu- 
lus: 4. Glossary of later and. Byzant. Greek. Cambridge, 1850, p. 53, S 37. Sed 
nescio cur non penitenda sustulerit in altera ejusdem editione, »que americana, sive 
Greek Lezicon of the Roman and Byzant. periods. Boston, 1870. 

Sed quod magis miror, ex c:eca quadam consuetudine, ac sane favente popularis 
melodie usu perpetuo, permansit apud Graecos avita hymnodie peritia, qua recen- 
tissima troparia, annis inscripta 1804, 1811, 1813, 1821, 1830, 1840, 1870, veteres 
Melodorum leges graviter non offendunt, nec tamen ullibi, quod sciam, hymnodix 
Dostre ratio preeceptaque docentur, nec circumferuntur (cf. mensa. 1868-1870; 
hordogion 1870. Hisce enim diebus, apud Venetos, quum ex recenti et audaci 
licinore apotheosin scelestissimi duumviratus, Photii et Marci Ephesini, Graculi 
in medium proferrent, Romani statim et Sergii modulos imitati sunt, et dum hec 
ibo, fortasse in monte Atho, deceptus aut jussus aliquis monachus sudat et alget, 
uia perficiat quee ἀσεδῶς concepta, εὐρύϑμως tamen coepta fuere (1). 


[ἢ Horol, ven. 1872 p. 282, ad vi febr. de Ty. ^, πρὸς τό: Ἢ Παρθένος. 
Pheti Πανοπλίαν ἄμαχον 
Jy. πλδ᾽, πρὸς τό" Τῇ ὑπερμάγῳ. ἐνδεδύμενος, ὑεόφρον; 
᾿ τὴν ὀφρὺν χατέσπασας 
Tis ἐχχλγσίας ὁ φωστὴρ ὁ τηλαυγέστατος, τῆς ὀυτιχῆς ἀνταρσίας " 
xat ὀρ οδόξων ὁδηγὸς & ἐνθεώτατος, ὄργανον 
στεφαγούσθω γῦν τοῖς ἄνθεσι τῶν ἀσμάτων, τοῦ Παραχλήτου 
5 Rise voc χιθάρα ἢ τοῦ Πνεύματος, γεγενημένος, 
V στεῤῥότατος αἱρέσεων πρόμαχος 
ἀντίπαλος, ᾧ χαὶ χράζομεν᾽" ὀρθοδοξίας 
Mts , πάντιμε Φώτιε, προβδεθλημένος" 
διὰ τοῦτο σοὶ βοῶμεν" 
lbid, p. 220, de Mareo Ephesino : Χαίροις, ὦ Mápxs, ὀρθοδόξων xa$y nua, 


ANALECTA 1. d 


, —À m - πὰ nem 


P 


—  — 


Otium mihi fieri, a nemine magis expectavi, quam a docto illo Bartholomaeo Cout- 
loumousiano, qui primus post tria siecula, cepit ecclesiasticos Griecorum libros juxta 
codices mss. emendare. Interdum enim aure et oculo percipit plura, ut habet, παράχορδα 
ὄντα πολὺ xai μέτρα τοῦ ῥυθμοῦ παραθαίνοντα. A prooemio S 1&4 menworum pollicetur, 
emendaturum se esse πολλὰ χωλαίνοντα κατὰ τὸν ῥυθμὸν xai προξενοῦντα γασμωδίαν, 
libenterque provocat ad peritum rhythmic: rei judicem, εἰς αὐτὸν τὸν ὁπωσοῦν γινώ- 
σχοντὰ τὴν ἐχχλησιαστικὴν ἡμῶν μελῳδίαν, et alibi : περὶ τῶν ὁποίων δὲν δύναταί τις và 
ὑποπτεύσῃ ἄγνοιαν τῶν τῆς μελοποιΐας χανόνων. Quin etiam optimum illud praebet crite- 
riu, minime Melodorum socordiz, sed antigraphis et typographis pleraque rhythmi 
vitia esse ascribenda : H xoXó6eci αὕτη xai τὰ λοιπὰ παράχορδα καὶ φθαρτικὰ τοῦ ῥυθμοῦ 
πταίσματα προφανῆ νομιζόμενα τῶν ἀντιγράφων xa τυπογράφων, οὐχὶ δὲ εἰς τὴν ἀπειρίαν 
τῶν ὑμνῳδῶν. 

Quid plura? Verum enimvero versaveris frustra quindeciu) grandes tomos, ipso 
curante editos, quin vel unum quidem invenias horum canonum melodicorurr, aut 
unam legem horum metrorum et vrhythmorum, unamve regulam hujusce melodie vel 
melopeiz. Quod si emendationes excutias, quo pressius διορθωτοῦ vestigia legeris, 
eo moestius deprehendes, ipsum cocum ducem esse cacoruin, nec sibi sive in sylla- 
bico metro, sive [ἢ tonico accentu conscium fuisse et consentaneum. 

Quibus in antecessum positis, progredi ultra nefas est, quin prius aliquid respon- 
deam nonnullius exceptionibus, ἃ quo przefracte negatur, ullam ullibi nobis esse rem 
metricam, neque aliud esse totam quam diximus hymnodiam, praeter pedestrem sernio- 
nem (1). Idemque vix non credit, fucum fecisse nos Euinentissimorum auditorum 
academise, qux cum plausu excepit, a. 1864, primum hac de re schediasma nos- 
trum (2); nec magis proinde cavisse sibi opinatur viros doctos, qui in caeteris acade- 
miis, in variis Europe ephemeridibus, in eruditis libris, albo nostra calculo comproba- 
runt. Unus quidem est; sed cum non levis sit homo Gallus, verum Slavus, ac preterea 
religiosus vir et publicus censor, neque illum, nec me decet abuti silentio, sed jubeor 
mihi honest:e defensionis vindicare moderamen. 

Nollem Melodos eodem tegere clypeo, quo paulo arrogantius Nonnum suum Hein- 
sius tuebatur : « Quemadmodum, inquit, de Grxcis judicare non est omnium, ita 
de Griecorum poesi, oppido paucorum. Quippe ut poete, ita poetarum judices nas- 
cuntur.» Nasci enim potuit, vel inter Sarmatas, Aristarchus Melodorum judex. 

Sed a censore Sarmata quero, num vel inter Scythas fando audierit, pedestrem 
sermonem fuisse ligatum cantu melodico, metro syllabico, reciproco tono accentuumt 
Quero, num soleant publica Russorum (3) Cissarum edicta in publicis tabulis prÜferri 
cum tropariis, cum hirmo, cum ephyuinio, cum versibus exemplaribus et intercalaribus? 


(1) « Nous ne voulons pas quitter ce sujet, sans (2) Ibid., p. 338. 
formuler nettement notre pensée. Vous croyons (3) « lH serait possible de trouver des vers (sem- 
que les hymnographes grecs ont écrit en prose.» bLlables) dans la partie officielle du Moniteur » 
Études relig., par des PP. de la C., p. 343. ibid., p. 341. 


(uero, num fortuito casu quingenti versus in solo Acathisto, sibi usque in finem constanti 
repercussione respondeant? Num eadem fortuna sexcenti versus omnino similes eidem 
Acathisto exciderint e cerebro Romani, sicut totidem e rotuloSergii? Quaro, num temere 
toties inciderint ab initio singulorum versuum, ne de strophis loquar, XXIV alphabeti 
littere semel, et iterum ordine verso, in duas illas VIII, IX odas Georgii (Hymnogr., 
p. 19, 20), in duas easdem Joannis Euchaitarum (ZAeotocar. , p. 12,35, 13, 85, 115; 
cf. infra, p. LXXVIIT)? Quiero, num czca fortuna acciderit, ut in novem nostris paginis, 
ἃ 92 ad 101, ne alia congeramus, versiculi numero 385, non solum initiis, non solum 
cerüs syllabis, non solum repetitis accentibus, verum etiam et similibus sonis, con- 
stanter in fine cadentibus discreti, divisi, dispertiti sint, ita ut omnia sint ἰσοσυλλα- 
ὑυῦντα, ὁμοιοτονοῦντα, ὁμοιόπτωτα 5 Qua singulari alea, quero, trecenti hirmi , quos 
teneo, neque omnes novi, nunquam alicubi prefiguntur, quin statim simillima tropa- 
ria sequantur, longo sepe agmine ? Cur in libris sive vulgatis, sive mss. singulos ver- 
sus interpuncta significant, patula, nisi czeci fuerint, vel lippis tonsoribusque? Si hzc 
temere et fortuito, cur eadem ex alea non jacta fuerit et [lias et Odysssa οἱ /Eneis? 
Apage nugas (1)! 

Sed alii censores sunt, quo modestiores, eo graviores; qui neque platearum diaria 
objecerunt, neque occursant foro, neque cornu fenum babent ; sed humanissimis litte- 
ris ad me scriptis dubia detulerunt, quze nedum dissimulem, potius exaggerare lubet, 
additis argumentis que nemo mihi hactenus movit. Illi ergo parciorem me esse dole- 
bant, et nimium angustis me contineri limitibus quzrebantur. Ut quid enim, aiebant, 
Graii, quibus Musa dedit ore rotundo loqui, eo elegantiores quod baptismo loti, in hant 
visent barbariem, ut veteres prosodic leges, metra, canonismata dissiparent? Quor- 
sum ab omni brevium productaruumwve vocum grata varietate abhorrere? Quomodo 


(lj; Unum censura: publice caput perstrinxi : 
δ ne cetera aestimentur exceptione. majora, 
liaud paura alia aliquis severior possit censoria 
Virga attingere. Nam falsum est 1* accentum 
lonicom tantum. reperiri in tribus ultimis sin- 
Bulorum versuum syllabis. Études, p. 341. — Fal- 
Sum ést neque etiam ultimos illos accentus esse 
tonstantes , jb. p. 342. — Falsum est leges me- 
lríras hymnodorum cum statibus locis et canticis 
mutatas fuisse seepius et variatas, ib. p. 346. — 
Eliamsi peculiares fuerint grace liturgii in ec- 
cesis Hierosol ymilanis, Alexandrinis, Antiochie- 
i5 (1d caute concedam ), falsum est, cum cie- 
ler? locum fecissent liturgi:e Byzantii, inde in 
tómmunem ruinam traxisse fotum officii divini 
Cjtlum, p. 346, 350. — Falsum est S. Romanum 
l'óruisse saeculo IV, vel V, p. 347. — Falsum est, 
exlra paueos Cosmae et Damasceni canones, odas 
*tütper eohievere eum IX odis biblicis, eum tan- 


tun ad illas aliquando respiciatur im solo hirmo, 
siepe odis antiquiore, p. 348. — Falsum est 1] 
oden nullibi apparere, extra triodium, quum ad 
manum meam sint centum et amplius oda II, 
haud semel duplices, al totum annum, ctiam 
inter paschalia, referendie, cf. p. 349. — Falsum 
est canones non caopisse ante finem sweuli VII, 
quin tamen eos nullibi retulerit ad saec. ΤΥ auctor 
Hymnographiz , qui tantum. veterem canonem , 
sive seriem psalmodi:e de priscis memoraverat.— 
Nullibi idem auctor dixil ad solos Staroveros in 


Russia pertinere jejunium SS. apostolorum, sed 


apud illos singulariter appellari jejunium S. Petri. 
Ne plura, quz libenter ipsi censori ultro et pro 
modulo aperuissem, si domi me, non foris insa- 
lutatum, compellavisset. Nec satis est fronti sua 
inscribere Etudes religieuses, historiques, ete. si 
quis imparatus illud studium obiter aggreditur, 
quod etiam post multos annos paucis est obvium. 


o-—— "P aeo POR nm 


eset up Ip ΟΞ 


ne unum quidem ex sexaginta pedibus grammaticorum servarunt, quamvis etiam apud 
Melodos obvia occurrant hexametra, pentametra, tetrametra, anacreontica, alia id 
genus? Adde, nullam esse equalium versuum seriem, incondito vero agmine collidi 
exiguos inter pregrandes et conculcari? Cur neque etiam pepercere tonis, ut in rudi 
tantum syllabarum connumeratione, ceu in aliquo infantium joco, balbutiant et inep- 
tiant? Unde prxterea obstinatum illud silentium de re metrica Melodorum, tam in 
litterarum annalibus, quam in ipsis commentariis canticorum ? Nec satis : quid quod 
Suidas, in hoc ipso tumido Cosme et Joannis encomio, diserte de canonibus 
Damasceni locutus, aperte dicat alios esse jiambicos, ut patet, alios vero, ceu ceteros 
Omnes, prosaicos : ἀσματικοὶ κανόνες, ἰαμὄικοί τε καὶ καταλογάδην ( Kust., II, 132)? 

De commentatoribus jam satis dixi, minus eos siluisse, quam parum fuisse intel- 
lectos. : | | 
Tum etiam lector vidit quantum nobis accentus valeret, de quo tamen in Hymnogr. 
p. 32, durius egi, cum aliquandiu haererem, natura quippe ita comparatus, ut tacere 
malim, quam incerta asserere. Nunquam tamen de accentu in his rebus cogitare 
destiti , immo quoties in libello prefato, singulis paginis regeritur rhythmus, melodia, 
modulus, tonus, id non ita de solo syllabico metro intellexi, quin tonicum respexerim 
accentum, sine quo nullus rhythmus, nullum melos, nulla canendi ratio; neque 
ipsam £onic? accentus dictionem omisi p. LXXV, not. 4. Hosi quidem, aliquando 
ambigens, num accentus valeret in solo exitu versiculorum, ut etiam nunc W. Christ 
velle videtur cum nonnullis; an preterea tonus zquabiliter aut diversimode se in 
similibus στίχοις haberet; utrum consuetis aut novis legibus ἄρσις xai θέσις tempera- 
rentur ; an enclitica caderent, vel non; an monosyllaba similiter sonarent aut fuge- 
rent ἄφωνα; et alia bene multa me suspensum tenuere. Sed jam a. 1868, ante ullam, 
qui ad me pervenerit, animadversionem, menti me: certa adhaesit sat firmis radici- 
bus sententia de accentibus, ut, quod innui supra, jam typis dedissem centum fere 
paginas, perpetuis schematibus accentuum instructas pro singulis canticis ; quas 
omnes, nimiis fortasse apicibus oneratas, expunxi, ut opus iterum praelo maturius 
committeretur. De accentu igitur, qui primum parcior, ego postea fui nimius. 
. Quod vero ad tricas Alexandrinorum attinet, a Melodis neglectas, eo minus id vitio 
vertam, quod neque veteres, neque recentes magistri ita nodos solverint, ut tandem 
edoceamur perspicuis argumentis, qua sit tragicorum melodia, qus veteris chori 
ratio et disciplina, quz lyricorum permissa aut vetita licentia, et cur, unius exempli 
gratia, Pindarum tam diris modis Jlaceraverint, ut nemo jam videat, quoe integra, 
qua mutila sint disjecti membra poete? Quin immo, spem non despondeo, fore ut 
nostra, ut jam monuit W, Christ, Anh. p. 1, lucem aliquam his tenebris afferant ; 
novusque exurgat Hermannus, qui, tonorum legibus cum syllabico metro compositis, 
varietatem festivam, Grecorum ingenio innatam, potius persequatur, quam squa- 
biles immensos versus aut sesquipedales sexaginta syllabarum, quos doctus Beckhius 
in Pindaro sommiavit; sed frequentius adhibeat, ut apud nos, breves, alacres, multi- 


Φ 


— LII — 


plices versiculos. Ceterum, si ars metrica alexandrina ab annosa antiquitate repe- 
tunda sit, quod multi negant, vix dubitandum, quin etiam melica harmonia vetustis- 
sima sit, omniumque auribus aptissima, ac sola in deliciis a vulgo hominum habita. 
Hanc certe Melodi tradiderunt, expoliverunt, auxerunt, nobilitarunt, perennarunt. 

Tradiderunt, dum in gente illa, qua artibus nata, prestitit czeteris, per singulos 
anni dies, et publica inter sacra, hymnos rhythmicos et innumera melodiz» exempla, 
in choro recitanda, curavere. 

Expoliverunt, dum profanis ejusdem avi poetis plerumque elegantiores, cantica non 
semel optimis veterum operibus zquiparanda condiderunt; quibus aure et digito per- 
cipiuntur tum mirá verborum varietas, tum certa accentuum constantia, etiam in multis 
que fugerunt grammaticos. 

Auxerunt, dum preter veterum tonos, et consuetze melodia uberrimam copiam, hoc 
ipsis proprium et singulare addiderunt, stricto calculo computare syllabarum nume- 
T$ : quin, tàm Grecorum nova poesi quam cieterarum fere omnium gentium ape- 
rüere viam, videlicet similibus quoties clausulis, sonisque apte repercussis versiculos 
circumscribunt. | 

Nobililarunt, dum his formulis dogmata theologica confidenter commiserunt, quibus 
Dé unus quidem apex tolli impune, aut incaute addi posset; et quantum periculi 
fret, vel in sublata syllaba, ostendit celeberrimus Nysseni locus, quem in plena 
synodo florentina Grzeci, membranis corrasis, audacter depravarunt. 

Perennarunt, quum post duo fere annorum millia, eadem qua cecinere martyres, 
in eodem rhythmo, in eadem melodia, ad nos usque insonuere; eaque fuit vel in 
iphota methodo, seriorum caeca tenacitas, ut cum Greculos fugerint arcana Melodo- 
"Um, eorum tamen vestigia presse sequantur, ac mille post annos, lampadem non- 
iii exinctam posteris transferant. 

Manet igitur inconcussa hymnorum nostrorum basis poetica, ex ineluctabili, nisi 
decipior, et multiplici argumento : 1* ex disertis plurimorum testimoniis, melius tan- 
dem intellectis; 2* ex universa et constanti hirmorum fide, omnibus obvia; 39 ex 
Cdicum solemni interpunctione, in priscis Venetorum libris et novis Romanorum, 
Plerumque servata; 4* ex acrostichide, quie non semel ipsos versiculos propatula 
ItrCapedine dividit; 5" ex ὁμοιοτελεύτοις, quae apud primos quoque Melodos, Roma- 
num, Anastasium, Sergium, στίχους individuos seponunt, 6^ ex ephymniis, qua stro- 
plas omnes coronide manifesto metrica absolvunt; T" ex cumulata serie iequabilium 
Vesuum, quie potissimum occurrit, ac singulis fere diebus, in colophone canonum, 
quaui ἐξαποστειλάριον nuncuparunt; 8* ex eodem tono accentuum, quos videre est in 
proximis schematibus, sicut in toto opere nostro. Quid demum, si ad hec in cumulum 
Avederent omnia rei musice argumenta? Quid, si cum nostris confertim ea omnia 
cnnécterentur, quae proxima et gemina sunt in vicinis Orientalium linguis, in Syro- 
Tm, Chaldaeorum, Slavorum, Hebraeorum fortasse et Armenorum carminibus? 

Quibus. generatim dictis, superest ut de singulis partibus disseratur distinctius, 


che "uh E e^ nomm «ὦ 


τῶ ἄγ ξε " 


etiam de hirmo ac tropariüs iterum, ac preterea de tono (ἦχος), de ephymnio, de 
acrostichide, de interpunctis, de proemiis; ac tandem ex omnibus qua premissa 
fuerint, statuenda sunt rhythmic» regule, Melodorum consuetudine perpetua firmata. 
Ne in immensum crescat opus, rem musicam silentio pretermittimus , aut. alibi 
opportunius, aut ab aliis potiori jure perpoliendam. 


8 II. 


DE HIRMO. 


Hirmus igitur est quoddam exemplar cuilibet poemati a Melodis premissum, a quo 
tria omnino pendent : cantus harmonicus, metrum syllabicum, tonicorum accentuum 
series periodica, qux in decursu operis brevius diximus »elodiam, metrum, tonum, 
et uno verbo rAythmum. Qus ut pateant, exempla mox plurima oculis subjecta, me a 
prolixa eximent argumenti descriptione. | 

Nec vàcat edisserere, unde verbum, quove pertingat. Classicum est, et Philoni, inter 
alios peramatum, ut notatur apud Hesychium. Monet etiam Maximus Planudes ms. 
non solum in metris εἱρμὸν inesse solere, sed metri partem esse prxcipuam, in eoque 
spirare totius operis animam : Μόνον δὲ τοῦ εἱρμιοῦ τῶν τόνων ἀντεποιήσαντο, xai νῦν οὐδὲν 
ἀποδεῖν δοκοῦσι σώματος ἐρήμου ψυχῆς, ψυχὴ γὰρ στίχου τὸ μέτρον. Sive igitur etymon 
Sit ab εἴρω necto, sive ab εἴρω /oquor, aut vinculum, aut verbum est necessarium, 
idem prorsus quod apud Gallos et Anglos azr, apud Italos aria, arietta, sive modulus 
harmonicus et plasticus, ad cujus instar et amussim c:xtera omnia concinunt et con- 
finguntur. 

Innumera porro quantumvis esse queant systemata versuum syllabis et sonis e qua- 
lium, quibus hirmi conflentur, notatu summopere dignum est, paucos fuisse ad xov- 
τάχια constanti lege reservatos, tum etiam paucissimos ad seriores usque Melodos 
transiisse, ac praeterea diversissimos a nostris esse quoscumque fere hirmos canonum, 
cathismatum, idiomelorum, ac ceterorum tropariorum przfixo modulo coherentium. 

Mitto quz pertinent ad canticorum nostrorum procmia, ut qua cum caetero opere 
neque hirmo, neque etiam acrostichide ligantur. 

Sane majoris momenti sunt hirmi quibus integra poematis series regitur. Àc prius- 
quam precipuorum varia paradigmata subjiciantur, syllabum texere juvat, in quo 
primum exhibentur ἅπαξ λεγόμενα aut rariora, qua putem antiquiora esse, tum ea quz 
solemni usu frequentantur. 


Ι Ill. Ejusdem, τρεῖς σταυροὺς, p. 56. 
! IV. Ejusdem, τὰ ῥήματα, p. 86. 
|. Romani, τὸν πρὸ ἡλίου, p. 125, οἵ, 494. V. Ejusdem, τίς ἀχούσας, p. 92. cf. p. 284. 


ll. Ejusdem, ἐπειδὴ ἅδην, p. 61, cf. 499. VI. Ejusdem, τὸν ἴδιον ἄρνα, p. 104. 


— [V --- 


Vll. Ejusdem, τὸν νοῦν ἀνυψώσωμεν, p. 108. 
Vill. Ejusdem, ἔχστηθι σήμερον, p. 117. 
IX. Ejusdem, τίς ἐφύλαξε, p. 151. 
X. Ejusdem, ταχεῖαν, p. 137. 
M. Ejusdem, τὰ γενέσια, p. 179. 
XII. Romani et Cyriaci, Λάζαρον, p. 92, 284. 
Ml. Theodori, στέφανον &x συμπλοχῆς, p. 367, 364. 
XIV. Elie, οὐκ ἔθλψε, p. 293. 
XV. Anepügr. τῆς σοφίας, p. 447. 
XV, «- ἀφορῶν, p. 432, 
XV --- τὸν ἀγεώργητον, p. 514. 
XVII. Hamartolt, τῇ Μαριὰμ, p. 517. 


i! 


|. Romani, τὴν Ἐδὲμ, p. 1, 202. cf. p. 320, 381, 
384, 389, 386, 388, 390, 399, 457, 461, 
943, 965, 617, 630, 648, 630, 639, 666, 668. 

ll. Romani, τῷ τυφλωθέντι, p. 12, 23, cf. p. 332, 
347, 559, 606, 

Wl. Romani, τῇ Γαλιλχία, p. 16, 77. cf. 273, 314, 
39, 390, 434, 463, 472, 479, 481, 492, 
WT, 520, 542, 562, 573, 903, 596, 598, 
003, 637, 638, 639, 645, 665, 666, 667,671. 

IV. Bomani, τὸ 2of:ghw, p. 28, 30. cf. p. 432, 
15, 487, 544, 566, 604. 


V. 


VI. 


Romani, τὰ τῆς γῆς, p. 148. cf. p. 472, 510, 
599. 

Romani, τράνωσον, p. 170, 210, 216. «f. 
p. 273, 998, 303, 316, 219, 398, 330, 262, 
366, 438, 45, 459, 462, 475, 480, 230, 
032, 538, 535, 509, 507, 568, 574, 276, 
382, 387, 588, 589, 003, 619, 622, 626, 
627, 629,634, 636, 610, 642, G4, et passim 
in appendice. 


. Romani, τάχυνον, p. 186. cf. p. 490, 535, 


041. es 


. Ejusdem, αἱ ἀγγελικαὶ, p. 222, cf. p. 400, 


437. 


. Romani et Sergii, ὃ ἄγγελος, p. 08, 950, 263, 


cf. p. 300, 612, 613. 


. Romani et Anastasit, αὐτὸς μόνος, p. 44, 942. 


cf. p. 374, 383, 433, 478, 865, 579, 603. 


. Elio, ἐννόησον, p. 289, 291, cf. p. 317, 460. 
. Theodori, τὸν φωστῆρα, p. 336, 338, 340, 342, 


Δεῖ, 377, cf. p. 563, 577, 583, 590, 606, 
610, 615, 66, 668, 

Ejusdem, τέρπεται σήμερον, p. 316, 349, 351, 
35*, cl. p 72. 


. Ejusdem, τὸν θείῳ μύρῳ, p. 325, 339, cf. 


p. 558, 360, 384, 503, 663, 663, 668, 


Quibus adde pauca quidam archaica, p. 416, 482, 484, vix metro ligata. Nec jam 
te latebit quam sobrie et moderate melodi cecinerint, et quanta cum prudentia, inter 
tot melodias fori, theatri, palatii, urbis et ruris, eas tantum in sacris dicaverint, quas 
gravis venustas simul et. festiva nobilitas commendaverit. 

Agedum, precipuos hirmos ex novis exemplis proponamus, sicque prodeant, ut 
puncta pre se ferant sola quae corsinius servavit, e regione vero resultet tonica me- 
lolia, suis quoque apicibus conspicua, et qualis in archetypo extat, subjeclis ad cal- 
cn scholiis, quibus expenduntur rhythmi varietates, et via regulis infra statuendis 


sternitur, 


I. Πρὺς τό * Τὴν δέω, iy. ἢ: 


Y. Τὸ 19160) ty müp ' 
χαὶ θεουργὸν ἐκστράτευμα ᾿ 
τῷ d) φωτὶ ' 
χυχλόθεν παριστάμενοι " 
υϑσται τῆς ἀῤῥήτου ' 
χαὶ θείας Τριζδος Ó 
τῶν ἀσωμάτων 
οἱ ἀρχιστράτηγοι " 


τ. C ds ot 
2. AMT UNE. 
3. ou qr 
Á. AMT cm 
m AT RE. 

6. rue ae 

7- / : / 

8. ES. 


c A- € — 


-- LVI 


πυρφόροι τῆς χάριτος 
λελαμπρυσυένοι 

τῇ ὡραιότητι" 

τοῦ ὑπερφυοῦς ' 

χαὶ τρισηλίου φωτὸς ' 
προφθασαντᾶς με" 

ἐσχοτισμένον ᾿ 

τῇ διανοίᾳ ἐξαιτῶ ' 

λόγον δωρήσασθαι χἀμοὶ᾽ 

ὅπως στέψω ἀξίως * 

τὴν ὑπέρλαμπρον ὑμῶν μνήμην : 
φωστῆρες πρῶτοι Θεοῦ τῆς χάριτος : 


β΄. Οὐρανόθεν ἡμῖν * φοίτησον ἀρχιστρά- 
Tnys' Μιχαὴλ τῶν βροτῶν ' τὸ μέγα χαταφύ- 
γιον ᾿ καὶ τῇ ἐπισχέψει τῇ σῇ προσπελάζων ᾿" 
ὀργῆς κινδύνου | xai πάσης θλίψεως ᾿ τοὺς 
δούλους σου λύτρωσαι ' σὲ γὰρ προστάτην᾽᾿ 
xai ἀντιλήπτορα ' 
χεχτήμεθα ᾿ διὸ αἰτοῦμεν | μὴ διαλείπης " 
ταῖς σαῖς εὐχτείαις πρὸς Θεὸν ᾿ ἐν τῇ ἡμέρα 
τῇ φριχτῇ ᾿ ὑπὲρ τῶν ἀνυμνούντων ᾿ χαὶ τι- 
μώντων τήν σου] μνήμην ᾿ πρεσφεύειν μύστα 
τῶν οὐρανίων νοῶν : 


οἱ ἀμαρτωλοὶ ᾿ πᾶντες 


De SS. 


4, Ter fortunate ignis, agmenque divi- 
num, incorporeo lumini undequaque cir- 
cum astans, ineffabilis et sacra Triadis hie- 
rophantie, angelorum summi duces, gratiae 
facem gerentes, emicantes venustate illa 
sublimioris triplicisque solis, vos, ut ad me 
festinetis mente obtenebratum, deprecor, 
mihi quoque daturi sermonem, quo dignis 
serlis coronetur vestra spectatissima memo- 
ria, o qui prima estis divin: gratizx sidera. 

29. Colitus nobis adesto, summe dux, 
Michael, mortalium tu grande przsidium, 
et tua przesens tutela, ab ira, periculo et 
omni anguslia servos libera tuos; te si- 
quidem palronum et advocatum habemus 
nos, quicumque peccavimus : ideo roga- 


9. "HI WM. 

IO E P s 

II. "2m. 

I2. UON ER 

13. m P 

14. WE P 

15. T 

16. ΠΤ X 
pe nf die ubi 
i81 . hg wa 
19. UD AC ANE OMM 
20. Bb an deut o e PE 


γ΄. Ὑπὲρ γῆν πρὸς ἡμᾶς " προχύψας ἐπιφά- 
νηθι᾿ Γαύριὴλ ὁ Θεοῦ΄ μύστης πρὸς τὰ ἐπίγεια" 
ὁ τῇ ἀμιάντῳ ᾿ χομίσας τὰ γαῖρε σὲ γὰρ 
προστάτην ᾿ πᾶντες χεχτήμεθα ᾿ xat σχέπην͵ 
ἀήττητον ᾿ ἀλλ᾽ ἐν ἀνοίξει |. δίδου χειλέων 
μου ᾿ λόγον τοῦ τὴν σὴν | ἀξιεπαίνετον * τι- 
μῆσαι μνήμην ᾿ ἐν ἐγχωμίοις ᾿ ᾧδὴν εὐπρό- 
θυμον xat γὰρ᾽ ἐν σοὶ δεδώρηται Χριστὸς ' 
τὸν ἀσίγητον ὕμνον᾽ xai τὴν ἄπαυστον δοξο- 
λογίαν ᾿ ὁ μέγας μύστης Χριστοῦ Κυρίου 
ἡμῶν : 


Angelis. 


mus, ne parcas tuis ad Deum precibus, in ᾿ 
tremenda die, pro celebrantibus et recolen- 
tibus tuam memoriam, ac supplex esto, 
o celestium mentium interpres. 

3. Ad nos delapsus in terram, manifes- 
tator, Gabriel, tu Dei ad terrigenas seques- 
ter, qui immaculate tulisti hoc Ave: te 
namque patronum et advocatum habemus 
omnes, ac presidium superari nescium : 
agedum, mihi os aperienti da verbum, ut 
laudibus dignissimam cantem tuam me- 
moriam : siquidem per te Christus dedit 
canticum ad encomia promptissimum, dedit 
et hymnum sine fine canorum, atque inde- 
fessam doxologiam, o magne Christi Do. 
mini nostri interpres. 


— EVI. 55 


fcholia, Extat in corsin. f. 12, in die vru Nov. 
inscriptum : ἕτερον xovó. τοῦ ἀργιστρατήγου (vide 
infra proem. ad calcem, p. 666), Romano dignum 
opus, sed (ede truncatum, ut caetera de SS. An- 
gelis ttia poemata, que habentur infra p. 538, 
9H, 944. Quedam prenotare lubet : 19 Si puncta 
diaritica qu& codex retinet, consideras, ea mi- 
nime ad sententiam respicere vides, sed iisdem 
in locis ità poni, ut consimiles versiculos divi- 
dant, quamvis continua scriptura sit ubique, ut 
in tr, 2, 3. Si puncta alicubi desint, non solum 
er alio simili loco facile et jure supplentur, sed 
ih ipso codice variis modis, ut dictum alias, si- 
gnifiantur. 2? Syllabas recensenti palam est, 
hiatus fere nullam haberi rationem, nec nisi ob 
certas regulas hic breviter, alibi fusius expositas, 
quidquam abundare aut deesse. 39 Quod spectat 
ad accentus, ubique in triplici tropario inter se 
aptissime cohierent, juxta schema appositum, 
qui tamen non ἃ prosodizs, sed a melodi& nostra 
lesibus omnino pendent. Schediasma vero melo- 
dicum jam eodem modo adjectum erat singulis 
canticis partim Romze a. 1868 editis, quum ratum 


bis esset statutumque rhythmicum systema Me- 
lodorum. 


II. Πρὸς τό Τῇ 


ἃ, Περιφερόμενος τὸν νοῦν ' 
εἰς πάθη ἀτιμίας ' 
χαὶ χοσμιχαῖς μερίμναις ᾿" 
τὴν ψυχὴν πεπληγμένος ' 
πῶς οἴσω αἶνον καθαρὸν ' 
σοὶ τῷ ἐχφυγόντι ᾿ 
τὰς τοῦ χύσμον συμπλοχὰς ' 
χαὶ τὰ ἐν χύσμῳ λάυψαντι 
Χριστῷ ἀχολουθήσαντι Φίλιππε᾿ 
ἀλλὰ σαῖς πρεσθείαις " 
οὐρανόθεν φωτισμόν μοι ' 
χατάπεμψον ' 
ὅπως εὐφημήσω " 
σὴν θείαν ἑορτὴν 
χαὶ βιοτεύσω ᾿ 
ἐν σεμνὴ ὃ uy», 
χράζων ἀπαύστως ' 
ζωὴν τὴν ἐμὴν ' 


Trop. 1, v. 5. χυχλώθεν cod.— 4. f. παριστάμενον, 
nisi sit χατὰ νοούμενον. — 8. ἀρχιστράτιγοι C, — 
13. Videtur una syllaba abundare. Sed ex reg. 
ΧΙ (vid. p. XCI) disyllaba nomina in fine mono- 
syllaba fiunt, sive ob compendia scripture, sive 
a consuetudine, sexcentis locis confirmata, — 14. 
προφῇάσαντές με C. — 17. λόγων C. — 19, ut in 13, 
eadem regula XI recidit, ob alterutrum in fine 
disyllabum. 

Trop. II. Post v. 3 et 5 punctum cod. inseritur 
in hasta sequentis τ transversa. — V. 19, deesse 
voculam oov, serie et rhythm» monemur. — V. 20. 
Ex superiore XI regula, νοῶν in fine monosyll. 
evadit, sicut ἡμῶν, in clausula seq. tr. Tum etiam 
nota, ter variari ephymnium, quod rarum, nisi 
apud longe veteres Melodos. 

Trop. IfI. Post. v. 7 punctum, ut supra, incidit 
iu superius z. — 7, 8, 9 fere sunt 10, 11, 13 prae- 
ced. sic veteres vestigia sua lubenter relegunt. — 
Post. 10 et 12 v. puncto supplet spatiolum vacuum 
cum quodam scripturc compendio. — 19. Unam 
syllabam v. addit ampla vox δοξολογία, nec mirum 
ex reg. xiv, tum quia vox facile scatet compen- 
diis, tum quia verba liturgica solemniora a Mc- 
lodis, uta vulgo, liberius usurpantur. cf. regul. iv. 


Γαλιλαία, ἦχ. ὃ. 


1. uw ud uc 
9. I xd aeuo 
3. "T4 
ἡ: MICA 
δ. ον OPE. 
5. adu 

“Ὁ 
8. ERO OS PEE; 
De odds dd 
10 bad 
IT. ACTU PE. 
12. Pu 

13. / Ι 
14. ZR. 
15. Pd s 
16. / Am 
p deos 
19. RES ONDES. 


- 


c Lom meli. D d —MPáà— ὦ 


ΞΟ Π|:5Ξ 


ἀτάραχον ἐχτέλέσαι " * 
διὰ νηστείας’ 
ἰχέτευε Φίλιππε " ---- 


β΄. ὁ ἐχ Παρθένου σαρχωθεὶς " Θεὸς ἀναλ- 
λοίωτος ᾿ xai ἄνθρωπος ὑπάρχων " ἰδών σε 
προσχαλεῖται " μαθητὴν Φίλιππε αὐτοῦ ' 
πρὶν δὲ σὲ σταλῆναι ᾿ τοῦ κηρῦξαι ἐν τῇ γῇ ' 
διδάσκειν ἐνεχείρησας " Ναθαναὴλ φωνήσας 
Εὑρήκαμεν ᾿ ὅνπερ ἐν τῷ νόμῳ ᾿ οἱ προφῆται 


IQ. . - P. asus / 
20. — | 
Air 5 Wo wx. 


καὶ Νωσῆς τε * προέγραψαν ᾿ ἀψευδῶς Mec- 
σίαν ᾿ προσέλθωμεν αὐτῷ ᾿ ὅπως συμφώνως ' 
χαταγγείλωμεν αὐτῷ ' τοὺς ἐκχθοῶντας ' 
τρίδους ἀγαθὰς ᾿ ὁδεύειν ἀχαταισχύντως : " 
διὰ νηστείας ᾿ ἱκέτευε Φίλιππε : — 


De S. Philippo apostolo. 


1. Mentem habens in turpes affectus invo- 
lutam et animam profanis sauciatam curis, 
purum quomodo hymnum tibi offeram, 
qui mundanas effugisti tricas, ut Christum 
cuncta mundi collustrantem sequereris, o 
Philippe ! Age, tuis precibus mitte coelitus 
radium mihi, ut fausto plausu sacrum exci- 
piam tuum festum, vivamque moribus in- 
tegerrimis, assidua voce clamans : Ut hanc 
vitam in pace absolvere queam, per hzc 
jejunia deprecare, Philippe. 


Scholia. Extat in corsin. f. 16, sub evanida 
epigraphe : μηνὶ νοεμύρ. τα’, τοῦ ἁγίου φιλίππου xovó, 
ἦχ. δ΄, πρὸς τό" Ὃ ὑψωθεὶς, cum proamio posito ad 
calcem tomi, p. 666. Quamvis primum tr. ex attrita 
membrana aliquid passum fuerit, ab utroque 
emicat delicatissimi hujus moduli artificium : in 
quo hendecasyllabus quasi in meditullio, ut cardo 
ponitur, heptasyllabus vero ab initio dominatur in 
v. 92, 9, &, 7, quorum tres sunt ὁμοιότονοι; in parte 
autem posteriore pentasyllabus cum hexasyllabo 
et tetrasyllabo miscetur in v. 10, 12, 13, 14, 15, 
17, 18, 20; ex qua alacri melodia, ἃ Syris re- 
cepta, veteres hymni plurimam mutuantur ele- 
gantiam. Ceperat acrostichis f. prolixa : ποίημα 
τοῦ ταπεινοῦ... ἢ letumque poema, quod initium 
jejunii ante Christi natalia olim exhilaravit, nunc 
fere intercidit. 

l. trop. v. 2, 3 aliter exeunt in Romani arche- 
typo p. 16, scilicet in vocabula Za6ouAtv, Νεφθα- 
λεὶμ ; sed preterquam quod melodis integrum 


2. Qui ex Virgine caro factus est, Deus 
immutabilis manens simul et homo, te in- 
tuitus, Philippe, discipulum suum vocavit : 
prius vero quam tead przdicandum in terra 
mitteret, haud neglexisti docere Natha- 
nael, aiens. « Invenimus quem in lege pro- 
« phetze et Moyses verum esse Messiam pre- 
« nuntiaverunt. Procedamus ad illum, ut 
« concordi voce notos illi faciamus eos qui 
« clamant : Ut rectas sine vituperio semitas 
« teneamus, per jejunia impetra, Philippe. » 


est, dummodo sibi constent, exemplar leviter 
mutare, cf. regul. V, verba peregrina solent li- 
berrimo accentu notari. — V. 5, adverte dupli- 
cem accentum in clausula, ac si esset χάθαρόν. 
lta sepius in trisyllabis qua dactylis aut. ana- 
pestis similia videntur. Omnino vide gravissimam 
regulam XII, p. ΧΕΙ. — V. 8,9. In transitu ad novam 
paginam, librarius multa pervertit, sic nempe : 
xai τὰ ἐν χόσμῳ " ἀναλάνψαντι (sic) Χριστῷ " ἀχολου- 
θήσας. Φίλιππε Possis etiam legere λάμψαντα 
« mundi quoque splendida fugisti. » Sed ob Joan. 
viii, 12, etiam placeret τῷ ἐν χόσμῳ λάμψαντι. — 
V. 15 in archetypo sex, in nostro quinque con- 
stanter habet syll. 

II. trop. v. 12, 13 jussi semelet iterum dividi in 
tetrasyllabum et hexasyllabum, ut ferebat prior 
editio nostra, et etiam restituit haec altera in ul- 
timis id genus canticis. Mirum est quanta cum 
ἀκριθείχ omnis interpunctio in codicem incidat, 
uno v. 18 excepto , qui satis margine dividitur. 


— LIX — 


III. Πρὸς τό * Τὰ τῆς γῆς, "x. 736. 


Κατὰ πάντα θαυμαστὸς 

ὑπάρχων Λόγε" 

xai θαυμάσια τελῶν 

τῇ σῇ δυνάμει ᾿ 

ἅμα χαὶ ἐν ἅπασι" 

τοῖς ἁγίοις τοῖς σοῖς ' 

πράττων τέρα ἐξαίρετα * 

θαυμάστωσον xal αὖθις * 

ταῖς τούτων ἱχεσίαις " 

τὴν χάριν σου τὴν θείαν " 

σῶτερ ἐν ἐμοὶ " 

χαὶ δίδου μοι λόγον * 

καὶ γνῶσιν ὅπως αἰσίως * 

τοὺς ἀβλητάς σου 

ἐγχωμιάσω ᾿ 

τῇ οὗ προνοίᾳ ' 

χαὶ συμπαθείᾳ " 

Εὐστράτιον Αὐξέντιον * 

Εὐγένιον Μαρδάριον t 
βέστην τὸν ὡραῖόν τε " 

ὁμοῦ χαὶ περιδέξιον * 

χαὶ γὰρ θαῤῥῶν ἐπὶ σοὶ ' 

χαὶ πιστεύων λυτρωτὰ * 

ἠρξάμην τοῦ ὑμνεῖν ᾿ 

ἀλλὰ πρόσδεξαι χάμοῦ ᾿ 

τοὺς ὕμνους ὡς τὸ πρὶν ' 

τῶν νηπίων τὰς φωνὰς : 

Θεὸς γὰρ ἅγιος ei ' 

X4 ἁγίοις ἐψοιχεῖς " .---- 


I. ἜΝ MP. 
2. Iu ἢ 

3. sad uu πὰ 
ke. You 

D. Tug ae 
6. ΠΥ Ay d 
7. TA T. 
8. ME en M 
9. rua fe 
IO. p el qe 
nre Taj. 
12. i sth 
13. TTE. 
14. Qu δος 

15. OE MEE Ὁ; 

16. "EE EE M 

17. M RM E 

18. M E T 
I9. CD n UE PON 
20. EE qu M 
21 "TTG 
22. ! 4 / 


3. xu dead ud 
24. GAME NS 
abe cse zu 


26. " M NE: 


27. Pod ue 
28. T GE SQUE 
29. P. a / 


De SS. Eustratio, Auzentio, Eugenio, Mardario et Oreste MM. 


Tu per omnia stupendus, et qui prodigia 
"Ommples, 9 Verbum, virtute tua, ac simul 
In luis Sanctis omnibus nobilia peragis faci- 
llora, !terum jube, horum suffragiis, stu- 
Pia me sit tua, Salvator, gratia di- 
ἜΝ e mihi et sermonem et scien- 
ue faustis. plausibus tuos laudem 

' ^Yénte tua providentia et benigni- 





tate : Eustratium, Auxentium, Eugenium, 
Mardarium et Orestem illum venustum et 
solertissimum ; etenim tibi confidens ti- 
bique credens, o Redemptor, incepi canere. 
Agedum, meos quoque hymnos accipe, ut 
olim puerorum acclamaliones : tu enim 
Deus es, et in sanctis tuum est habita- 


culum. 


CA ἀπ m 5 EE 


Scholia. Nec plura in cors. f. 27, preter tenue 
prooemium infra rejectum p. 667, nec satis in- 
gemiscendum, toties abrumpi telam purpuream, 
vix ceptam. Romano si quis hic, ut et hirmum, 
vindicaverit, haud ego renuam; dextere enim 
stratam a se viam relegerit, libero tamen et regio 
incessu, nunc citato- magis, nunc graviore, ex 
magistri arbitrio. Tantum ab archetypo recedit 
v. 6 duplici syllaba minor, ac si voluerit melodus 
quater alternos ah initio versus heptasyllabos et 
pentasyllabos, quem ad modum v. 8, 9, 10 sunt 
cjusdem toni et metri ; ac rursus v. 14, 15, 16, 17 


i5óxovo: sunt et ἰποσύλλαθοι, perinde ac v. 18, 19, 
20, 21, ac tandem octo versus circa finem sunt 
omnes heptasyllabi, ex frequentissima Melodo- 
rum post Syros consuetudine. — Bine puncture 
ab initio desunt, ob membrana ulcus, quo 
Scriptura coacta fuit, ac simul truncatur v. 7 in 
hunc modum : πράττων τὰ ἐξαίρετα, Post v. 14 
punctio in duplici compendio involvitur. — V. 20, 
ὀρέστιν C. Ibidem nota in ὡραῖον τε omissum acu- 
men ante encliticon, rhythmi gratia. — V. 24 in 
archetypo ipso variatur, ac modo sex, modo 
septem syllabis constat. f. νῦν ἄρξομαι t. ὗμν. 


IV. Πρὸς τό * Αγγελος, ἦχ. πλὸ΄. 


Βομαάνῦϑ, cf. p. 73. 


Puava σωφροσύνης ' 
ἰωσὴφ drexgin " 
πρὸς τὴν παραφρονοῦσαν βοήσας ' 
Σὸς μὲν δοῦλος εἰμὶ ὠνητὸς ' 

διὰ φθόνον τοῦτο ' 

πεπονθὼς ἄδικον " 

φὶ , A ’ ? 

χὰν πέπραμαι δὲ σώματι 
ἐλεύθερος πέλω τῇ γνώμῃ " 
9. τὴν γὰρ εὐγένειαν τὴν τῶν τρόπων " 
χάρτης xai μέλαν * οὐχ οἶδε βάψαι " 
ὥσπερ ἡ ἀχλὺς ' 

A »7 , * 
τὸν ἀέρα σχοτίσασχ 
τὴν ἡλιαχὴν C 

4 » / ’ . 
οὐχ ἀμθλύνει λαμπρότητα 
ὡς γὰρ νέφος ἀπελαύνεται " 
ὑπ᾽ ἀνέμου διωχθὲν ' 

- t7 V ᾿ / 9 
τοῦ ἡλίου δὲ μετέπειτα 
χαταλάμπουσιν αὐγαὶ " 
οὕτω χαὶ ἡ δουλεία " 
παρελεύσεται αὕτη ᾿ 


οὐ OC» τῶ Oo 9 o^ 


xai ἡ ἐλευθερία ' 

ἡ ἐμὴ ἀναλάμψει" 

πᾶσα ἡ γῆ ' 

Αἰγύπτου δουλεύσει μοι" 
τῷ ἡδοναῖς ' 

αἰσχραῖς μὴ δουλεύοντι ' 
τοῦτο γὰρ μοὶ ' 
προεμήνυσε πάλαι ᾿ 


SERGIUS, Cf. p. 250. 


* 
Αγγέλος ποωτοστάτης 
οὐρανόθεν ἐπέμφθη 
4 “ὖ΄ ^ 4 * ^ » 
εἰπεῖν τῇ Θεοτόχῳ τὸ Χαῖρε 
χαὶ σὺν τῇ ἀφωμάτῳ φωνῇ, 
σωματούμενόν σε θεωρῶν, 
Κύριε, 
Ὁ ΔΩ 
ἐξίστατο χαὶ ἵστατο, 
κραυγάζων πρὸς αὐτὴν τοιαῦτα᾽ 
9. Χαῖρε, δι’ ἧς ἡ μαρὰ ix ap pec 

^ 4 t , ^" 4 ’ ζ 
χαῖοε, δι᾿ ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει 
1αῖρε, τοῦ πεσόντος 
ἀδὰμ ἡ ἀνάκλησις ᾿ 
χαῖρε, τῶν ὃ αχρύων 
τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις ' 

d [4 , 
χαῖρε, ὕψος δυσανάδατον 
ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς " 
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον 
xai ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς ᾿" 
χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις 
βασιλέως καθέδρα * 
: ^ e Wd 
χαῖρε, ὅτι βαστάζεις 
τὸν βχοτάζοντα πάντα ᾿ 
χαῖρε, ἀστὴρ 
ἐμφαίνων τὸν ἥλιον ᾿ 
χαῖρε, γαστὴρ 
ἐνθέου σαρχώσεως ' 
χαῖρε, 9v ἧς 
νεουργεῖται ἡ χτίσις ' 


v MM om 


. 


Qo 1 OQ Ot. 


22. 


i LXI EA 


49. ὁ πρυειδὼς ᾿ 

Jo. τὰ ἐσόμενα μόνυς ' 

31. ὅτι πάντα ἐφορᾶ ᾿ 

ja. τὸ ἀκοίμητον ὄμμα : --- 


διβοίία. Pronum est ἃ longo colloquio dilabi 
in familiaritatem. Parcat mihi lector, dum dixe- 
rim, tamdiu ignotam mihi fuisse apertissimam 
inr duo carmina superiora necessitudinem , 
donec primum in hac pagina rescripserim hinc 
inde versiculos sibi consentaneos. Quin immo, 
dum scholiola ad Romani pedes effudi, p. 68 
no, 3, prudens quidem monui, hirmum esse 
'λγγελος πρωτοστάτης, significavi hoc esse Aca- 
thisti initium, deprehendi et dixi septem priores 
versus cum nostris ad amussim conspirare : sed 
citius addidi : cetera toto celo distant. Non gutta 
enm gute similior. Me alia cogitare suasit 
perpetuum Acathisti schema in venetis el roma- 
nis omnibus libris, priscis ac recentibus, nsque ad 
d. v. W. Christ nuperrimam Anthologiam ; ubi 
multa o:fyuv discrimina a Romano alienissima 
perceperam. Nil mirum, si, cum illud de Josepho 
amenum drama typís committerem , nondum 
juam mihi Acathisti norman constitueram. Ac 
meminisse juvat diu me colluctari mecum, quin 
e cum egregio viro hujus disciplinze haud impe- 
rito, ne tol. breves versiculos tragico cothurno 
aplarem, neu preterea amplum Acathistum exi- 
euas in lacinias dispertirer. Stetisse me firmum 
in dispescendi consilio letor, tqm ut religiose 
Corsinias στιγμὰς retinerem , unaque cum his 
apicibussartam tectam servarem nobilium carmi- 


29. χαῖρε, 9v ἧς 

3o. βρεφουργεῖται ὁ χτίστης : 
31. χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
(latine utraque legesis p. 13, 430). 


nnm ingenuitatem, quam ut rhythmicam totius 
rei melodies rationem luculentissimo exemplo, 
oculis, auribus obvio, demonstrarem. Sed defuit 
codex vetus Acathisti, qui puncta praestaret. 

Adhuc tamen h«reo de dividendis v. 5, 6, 9 et 
10, cum trisyllabus solemnis sit, in ceteris ipse 
corsinius duos suaderet pentasyllabos, antho- 
logiumque romanum induceret quatuor versus, 
quales sunt 28, 29, 30, 31, ut χαιρετισμοὶ cum 
eadem melodia exordiantur et exeant. Id quidem 
malui demum in altero Sergii Acathisto p. 263 
sqq. Preetermitto qua tetigi supra de Romani aut 
Sergii possessione, de priore cantici origine, 
de aliis curiosius excutiendis. Nolo immorari 
in incredibili hujus rhythmi varietate, quam 
moestam simul et laetam utrumque opus Sergia- 
num exhibet, et ctiam nunc festivum Acathisti 
exordium confertur cum mascula et nervosa Jo- 
sephi sententia, libertatem suam invictam vindi- 
cantis. Sed illud potissimum aveo, quum sua- 
vissima melodia usque in hodiernum diem, per 
omnes orbis grzcoslavi ecclesias, a tribus et 
decem sceculis personat, ut in has paginas totum 
effundam concentuni, aut saltem ut meas in an- 
tiquo aliquo et fideli delubro aures impleam hac 
vetustissima cantilena. Hoc vovebam, in festo 
trium regum Magorum, exordiente anno jubilzi, 
qui faustus felixque siet ! 


V. Πρὺς τό" Τράνωσον; y g. 


t, ἵψη οὐράνια ἐκμανθάνειν " 
xai ἠαλάσσης τὰ βάθη ' 
an. τολμηρὸν 
ὑκαῦχει χαὶ ἀκατάληπτον ᾿ 
ὥσπερ γὰρ ἄστρα ἐξαριθμῆσαι 
χαὶ παράλιον ψάμμον οὐχ ἔστιν ὅλως᾽ϑ 
οὕτως οὐδὲ ' 
᾿ πὰ τοῦ Θεολόγου εἰπεῖν ἱκανὸν ' 
τοσούτοις αὐτὸν στεφάνοις ' 
à Χριστὸς ὃν ἠγάπησεν ἔστεψεν ' 


οὗ ἐν τῶ στήθει ἀνέπεσε ' 

χαὶ ἐν τῷ μυστιχῷ δείπνῳ συνήσθιεν : 

ὡς Θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ ; ---- 
β΄. Μέγας ὑπάρχων ἱερογράφος ' 

Év ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος" 

καὶ ὁ Λόγος πρὸς Θεὸν 

ἀπεφθέγξατο ᾿ xol τῷ εἰπεῖν ' 

Θεὸς v ὁ Λόγος ἀπεστόμωσεν ' 

ἄρειον χαταπλήξας ᾿ ὁ ἁλιεὺς ὃ ποτε 

χαταρτίζων 


m ^o Quen. inq age -————  —— 


e-—— ἜΧΗ τως 
ὅθεν σε εἰδὼς τὰ πάντα ἐπὶ 
τοῦ ὄρους ἀνάγει μετὰ τοῦ συγγόνου ' 
καὶ τοῦ Κηφᾶ᾿ 
ὑποδείξας τὸ χάλλος τὸ ἄφραστον ' 
ἵνα ὅταν πάσχοντα ἴδης ' 
μηδαμῶς δειλιάσης τὸ πάθημα " 
ἀλλ᾽ ἐν σταυρῷ παριστάμενος ' 
φυτουργὸς xat Θεὸς ' τῆς ἁγνῆς Θεοτόκου ἀχούσης υἱὸς : 
φωνῇ ἰδία ἐχάλεσεν ᾿ ὡς Θεολόγος xai φίλος Χριστοῦ ; — 
σὺ δὲ τὸ πλοῖον ἐγκαταλείψας ' s. ἀδύγοιχον ἔχων παρθενίαν ' 
Ἰωάννη προῆλθες τῷ χυδερνήτη " ἐν μητράσι παρθένον 
xai παρ᾽ αὐτοῦ " χαὶ μητέρα Χριστοῦ ' 
ἐπιστεύθης τοὺς οἴαχας πάνσοφε᾽ παρέλαῤες εἰς τὰ ἴδια 
ἑχάστης νῦν ἐχχλησίας ' τὸν γὰρ αὐτῆς υἱὸν μὴ καταλείψας ' 
ἧς τὰ τέκνα ἐκ ζάλης λυτρούμενος * ἐν τῇ ὥρα τοῦ θείου αὐτοῦ πάθους ' 
πρὸς θείαν γαλήνην χαθόρμισον ' xai τῷ σταυρῷ ' 
παῤῥησίαν γὰρ ἔχεις διὰ παντὸς : παρεστὼς φωνῆς θείας ἀχήχοας ' 
ὡς Θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ ; — Ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου, φίλε" 
δ΄. ὅτε οὖν ἦλθες πρὸς μαθητείαν " τῇ μητρὶ δὲ πάλιν ἐφώνησεν ᾿" 
ὑπὲρ πᾶντας τοὺς ἄλλους ἰδοὺ τὸ τέκνον σου, μῆτέρ μου ' 
ἠγαπήθης σοφὲ " σὺν αὐτῷ τὴν κατοίχησιν ποίησον . 
ὡς πρᾶος καὶ φιλοπάρθενος ὡς Θεολόγος xai φίλος Χριστοῦ : — 


τὰ δίκτυα ὁ γόνος ᾿ τοῦ Ζεβδεδαίου ᾿ 

ὁ εὐφραίνων τὸν κόσμον τοϊςλόγοις αὐτοῦ᾽" 
xai τὰς χαρδίας στηρίζων ἡμῶν ' 

ἐν τῷ ἄρτῳ τῆς χτίσεως προφητιχῶς : 
ὡς Θεολόγος xai φίλος Χριστοῦ : 
Νοῦν xai ψυχήν σε καθηγνισμένον ' 
χατιδὼν ὁ ἀνθρωπείας " 


Y- 


II. 


γεγραμμένον κατ᾽ ἴχνος δαχτύλῳ Θεοῦ ' 
ὡς πλάκας θεοχαράχτους' 

ὑπὸ σοῦ ᾿ συντεθείσας τῷ πνεύματι ' 
τὸ πάνσεπτον εὐαγγέλιον ᾿ 

διὸ xai ὁ Χριστός σε ἐδόξασεν ; 

ὁ μόνος γινώσχων τὰ ἐγκάρδια ;—— 


Γνῶσιν πλουτήσας ᾿ τῶν ἀποῤῥήτων ' 
ἐχ χειρὸς τοῦ δεσπότου ' 
ἐπιστεύθης ἐθνῶν ' 
τὴν χληρουχίαν πανεύφημε " 
ὅθεν τὸν βίον ' χοσμήσας λόγῳ ' 
τῶν ἐθνῶν νομοθέτης Λουχὰ ἐδείχθης " 
φέρων ἡμῖν ' 


1Π, 
Ι 3 e / , , 
ἃ. Τοὺς ἀρχηγοὺς xal στύλους ὀρθοδοξίας ' 
τῆς πίστεως ἄγαν ' τοὺς ἡμᾶς ὁδηγοῦντας σέβειν Χριστὸν ' 
xai μεγάλους φωστῆρας" χαὶ δαίμοσι χακίστοις ἐπιλαθεῖν ' 
ε / $2 NN 8$ , / 1 4 1 3 . 
ὁ τυφλόνους ἐγὼ ἐπιγνόντας Θεὸν τὸν ἀληθινὸν : 
πῶς xac ἀξίαν ὑμνήσαιμι" τὸν μόνον ἐν ἁγίοις δοξαζόμενον c 
Ὁ 3 "Ὁ . e ! 9 
ὅμως αἰτοῦμαι " Θεὸν διδόντα D. ὄντως φριχτὸν 


χαρισμάτων πηγὰς τοῖς ἐξαιτουμένοις ᾿" 


ὅπως χαγὼ ' 
, ; ὰ 1 , , 9 
ἀθολώτῳ νοῖ τοὺς ἀκρέμονας 


τὸ πρώτιστον θαῦμα" 

c 93 ?4 Α ’ [] 
οἱ ἐχ βρέφους τὴν πίστιν 
ἐκζητοῦντες θερμῶς" 


— [χΧ} τ 


εὔραντο πλοῦτον οὐράνιον " 

ἕλένην τε λέγω χαὶ Κωνσταντῖνον ' 
τοὺς πιστῶς βασιλεύσαντας τοῖς Po- 
οὗτοι εὐθὺς ' [μαίοις ] 
" " " " , 
τὸν σταυρὸν τοῦ δεσπότου ζητήσαντες 


4 ^ Ϊ / e 

ἐν τοῖς ἐρυσολύμοις 

εὑρηχότες τῷ κόσμῳ ἀπέδωχαν ' 
χαθάρσιον ὄντα παντὸς XXXOU ' 

ε * 7T (€ e M € x e € 
ὑπὲρ οὐ ἡμᾶς ἐσωσὲν ὁ Χριστὸς : 

ὁ μόνος οἰκτίρμων καὶ φιλάνθρωπος : — 


IV. 


i T 
ε. Τιμητιχοῖς 


πρρυφύρως ἐν ὕμνοις : 

τὸ γωρίον ἐχεῖνο ' 

μαχαρίσωμεν λαοὶ " 

τὸ ἔνδαξον xai κόσμιον ' 

ὡς μητρὶ τῆς ζωῆς διαχονῆσαν ' 
xai τὴν ζῶσαν μνημείῳ μὴ ἐγχρατῆσαν ᾿ 
Γεβσημανῇ ᾿" 

ἡ ἰσότιμος τοῦ παραδείσου τρυφὴ ᾿ 
ἐν fj ὁ ἄσαρχος πρώην ' 

σαρχωβεὶς εἰσελθὼν ἐπανέπαυσε ' 

τὶ ἑξῆς xod τὸ σῶμα τὸ ἅγιον ἡ 

τῆς μητρὸς μετατέθειχε 

δίγα φθορᾶς : 

ὁ μήτραν οἰχήσας ἀειπάρθενον " —— 


ἀλυθινὸν ' 

τοιοῦτόν τι λέγειν ' 
ἐν τῇ νύμφη Μαρία᾽ 
χαὶ παρθένῳ μητρὶ ἡ 

τοῦ πάντων βασιλεύοντος ' 
πρὸς ἴχνος ἢανάτον ἐπιδιέθη ᾿ 


«1 


τῇ τοῦ γένους οἰκεία συγκοινωνοῦσα "' 
ἵνα avo? 

ὁ τεχθεὶς ἐξ αὐτῆς ὡς ἀπὸ γυναικὸς ' 
τελείας φύσεως ὅρους 

τοῖς θνητοῖς καὶ ῥευστοῖς καὶ ὁδεύουσιν " 
ὑποχειμιένην συνήρπασε᾽ 

τὴν ἁγνὴν ἀπορμιήχοθεν 

δίχα φθορᾶς : 


ς M , 7 . 
ὁ μήτραν οἰκήσας ἀειπάρθενον ; — 


I. De S. Joanne apostolo. 


|. Sublimia celorum edoceri, et Oceani 
serutari profunda, audax opus est captuque 
impervium ; sicut et sidera aut arenam pC- 
lagi connumerare prorsus nefas est : ita nul- 
limode — munera Theologi dicere suppetit ; 
tot quippe coronis Christus eum cinxit quem 
amavit, quem in pectore suo reclinavit, quo- 
tum in mystica ccena edit, ut qui Theologus 
6st et amicus Christi. 

2. Qui magnus est hierographus, inquie- 
lat : «In principio erat Verbum et Verbum 
eral apud Deum, » idquc locutus : € Deus 
erat Verbum, » osobtudit Ario, quem terre- 
feeit piscalor, olim retia sarciens,— Zebed:el 
lilius, qui sermonibus suis orbem exhilarat, 
qui corroborat pectora nostra more prophe- 


tarum, in illo creationis Pane, ut qui Theo- 
logus Christiqne amicus est. 

3. Te mente et anima illibatum cernens, 
qui humanitatem sevit ac Deus est, sua voce 
accersivit. Tu vero, nave relicta, o Joannes, 
ivisti obviam te gubernaturo, et ab illo — 
commissa tibi sunt, sapientissime, guberna- 
cula omnium quz nunc sunt ecclesiarum, 
quarum filios ex procella ereptos ad sacrum 
adduc portum tranquillitatis ; fiducia enim 
polles omni tempore, uti Theologus et ami- 
cus Chrisli. | 

ἃ. Quando igitur locum cepisti inter dis- 
cipulos, prie omuibus cateris, o sapiens, 
dilectus fuisti, ut qui suavis eras et virgini- 
talis amans; unde qui cuncta prospicit, te 


πὶ. pee m gt n —————- 





e DXNIV m 


duxit in montem cum fraire, una et Cepha, 
— expandens decus suum sermone majus, 
ut patientis cum estis esses, nullatenus 
cruciatum reformidans, quin immo stans 
juxta crucem , audires filius intemerata 
Deipare, Theologus et Christi amicus. 

5. Contubernalem habens tecum virgini- 
latem, in propria illam recepisti, quae 


Virgo inter matres et mater Christi est; 
namque ejus filium non dereliquisti in hora 
divine mactalionis, et dum cruci — astares, 
vocem audivisti divinam : «Ecce mater tua, 
amice! » tum matri insuper dixit : « En 
« filius tuus, mater mea; cum eo domici- 
« lium habeas, ut qui Theologus est Chris- 
« tique amicus. » 


II. De S. Luca Evangelista. 


Scientia ditatus arcanorum, ab ipsa Do- 
mini manu commissam habuisti gentium 
hereditatem, longe celebrate; vitam unde 
quum nobilitasti verbo, Luca, legislator po- 
pulorum factus es, tu qui nobis affers — 


legem penitus scriptam digito Dei, veluti 
labulas divino charactere sacratas, a te ope 
Spiritus compositas, evangelium omnibus 
adorandum ; ideo te Christus gloriosum 
fecit, qui solus novit intima cordium. 


III. De SS. Helena et Constantino. 


1. Hos summo jure duces fidei et ingentia 
lumina, czecus ego mente, quomodo recolam 
hymno, ut par est? Verum oro Deum, qui 
supplicibus gratiarum fontes effundit, ut 
canam ego quoque — cum spiritu impol- 
]uto hos praesides, has recte doctrina co- 
lumnas, eos qui nos manu deduxerunt ad 
colendum Christum, ad abstinendum a pes- 
simis daemonibus, edoctos verum Deum, 
solum in sanctis glorificatum. 


2. Quam vere tremendum prodigii exor- 
dium ! hi cuma teneris fidem alacriter qu&- 
runt, invenere colestes opes, Helena, in- 
quam, et Constantinus, in fide Romanis 
imperantes : ipsi repente — crucem Do- 
mini, quam investigabant, prope Solymos 
repertam, orbi tradiderunt; qua omne ma- 
lum. averruncatur, in qua Christus salvos 
fecit nos, qui solus est misericors et amator 
hominum. 


IV. De B. Virgine Maria in celo Assumpta. 


1, Nobilibus votivisque cantibus beatum 
clamemus illum locum, gloriosum et splen- 
didum, ut qui parentis vit:e in usum cessit, 
ac viventem in tumulo minime continuit : 
O Gethsemani, — tu deliciarum hortus, haud 
ignobilior quam paradisus, ubi incorpo- 
reus caro factus, olim ingressus requievit; 
ubi postmodum sacrum matris sua corpus 
transtulit, procul a sordibus, idem qui ute- 
rum inhabitavit semper virgineum. 

3. Vero ut simile quid dicam, de hac 


sponsa Maria, de Virgine matre regis uni- 
versorum, hac quidem ad mortis usque 
vestigia utcumque pervenit, particeps facta 
communis condilionis, ut patefaceret — 
ipse ab illa natus ut ex muliere, haberi 
perfecte nature (erminos, quum morta- 
libus et caducis rebus et peregrinis sub- 
jectam eripuerit, illibatam nempe, longis- 
sime a sordibus immunem, idem qui uterum 
inhabitavit semper virgineum. 


w— EXV ce 


Schola. Cogilanli mihi saepenumero, cur 
hirmus Τράνωσον. inscriptus tantopere placuerit, 
ut a Romano ad ultimum usque Melodum, conti- 
nuo veluti plausu. superbiret, dum am«aeniores 
hymnorum elegantie et exquisiti lepores iniqua 
oblivione et vesano excidio interciderent : nihil 
probabilius subiit, nisi quod Graeci, Musarum filii, 
üt cum Asterio loquar, cum periodum quam dixere 
Grammatici quadratam, alii syntheticam, in deli- 
Cii& haberent, eamdem voluere non solum in 
eretorum concionibus demirari, verum etiam 
inter satra, tum maxime in celebrandis heroibus 
nostris, veluti coronam affabre cireumvolutam, 
care, vovere, consecrare ad immortalitatem. 

Hic namque , nisi fallor, egregium habemus 
exmplum συνθέσεως, de qua modo disputavi : 
hirnum enim si integrum, neglectis varietatibus, 
Conspicis, gratum in eo miraberis artificium, quo 
lota periodus per sex suspensa versus, tetrasyllabo, 
quasi in medio carmine, solvatur et vertatur; ut 
llerum in sex alios versus, equabili varietate 
mensuratos, exspatietur ovans ad ultima ephym- 
nia. Hunc sibi typum Romanus inter primos suum 
fecit; post eum ceteri certatim ita aemulati sunt, 
üt per tolum dulie et hyperdulie cyclum, ut 
aiunt, nullus fere inter divos eodem illo hymno 
periodico fraudetur. 

Tum accessit Theodorus Studita, catus et pius, 
cui volupe fuit augere eadem acumina, cum 
Juberel poni ab initio στίχον tetrasyllabum (vid. 
8, IV, 1, 2, cf. p. 466), veluti prius jaculum in 
OcCursum posterioris emissum, ut duplex cardo 
ll, equis fere intervallis distans, quo nihil ve- 
Dustius, 

Immo Cosmas, quo nemo elegantior fuit, neque 
erit, Suida vade, dummodo ipsius sit carmen de 
asiumpta in celos Virgine (cf. p. 527), subtilius 
aliquid invenit : tertium tetrasyllabum ante 
ephymnia induxit, ut ter eodem modo sonaret 
Periodus, in exordio, in meditallio, in coronide : 
vide nimirum in IV. tr. 5, 6, et percipe aure har- 
Donica : Τιμητιχοῖς... Γεθσημανῇ.... Διχὰ φθορᾶς, tum 
ἀληθινὸν, Ἶγα φανοῖ,., My a φθορᾶς, et 5.6 in duobus 
Supra viginti tropariis, quod hactenus non me 
lum fugerat, sed ipsum corsinii solertem li- 
brarium, qui nullo discrimine ultima distinxit. 

I. Huc perveneram, nunc pede suspenso, nunc 
véttigia anxie repetens, quum bonis Melodorum 
avibus, ad me delata sunt inexpectala mosquen- 
sis codicis folia, in quibus inveni totam et novam 
Crrsinii paginam, ad restituendum primum ejus- 
dem quod superest folium, miserrime lacerum ac 


ANALECTA f, 


feedo squallore evanidum. Quantum vero ]ynceo 
oculo in rediviva sub sole et aceto scriptura pro- 
spiccre dabatur, spirare mihi odorabar aut Ro- 
mani aut Elia τὸ ὕψος. Sitim acuit unica prima 
strophe, servata in mensis. Salivam auxitalterum 
in vallicelliano codice troparium. Omnia tandem 
collustravit mosquensis pagina, sub luculenta 
acrostichide ὝΜΝΟΣ, Emergunt preterea in la- 
ciniis corsinii tria trop. sub his litteris ab initio : 
0... 2... H...? que utinam, cum nomine melodi, 
pateant, pergant, et absolvantur in patmianis 
membranis ! Singula breviter persequamur. 

I. In mosquensi inscriptio est : μηνὶ τῷ αὐτῷ xc 
(σεπτεμέρ.) χονὸ, εἰς μετάστασιν τοῦ θεολόγου καὶ 
εὐαγγελ. Ἰωάννου ἦχ, Q^, ἰδιόμελον. Et ante 1 trop. 
nostrum : ὁ οἶχος- 

Tr..] v. 1 ὕψει M. — V. 2 βάθει M. — V. 4 
ὑπάρχῃ sic perpeluo et inepto iotacismo in M, quod 
rescribere piget. — ἀχατάληπτα M..— V. 5 Gor. 
οὖν ven, — V. 7 οὔτε M. edd. — V. 8 ἱχανῶς M. — 
V. 41 6 ἐν τῷ στήθη ἀναπεσὸν sic M. οὗτος ydp ἐστιν 
6 ἐν τῷ ax. ἀναπεσὼν rom. — V. 12 συνεσθιασθεὶς M, 
rom. συνεστιάθη ven. Huc usque edd. — Ephvm- 
nion solet esse hendecasyll. 

Tr. H, v. 1. μέγ. Χριστοῦ ὃ fep. vallic. — V. 3, καὶ 
6 λόγ. δὲ ἦν V. — ἦν πρὸς τὸν θεὸν V, M, vel in bre- 
viore v. nota θεὸν monosyll. cf. Jo. 1. 4. — V. 4, 
ὁ φθεγξάμενος M. — V. 7, 8 καταρτοίζων τὰ δίχτοια 
6. v. t. Ζεδαιδέου Sic M. — V. 9, λόγ. σου M. — 
V. 10, 11, 12 in vall. fere respiciunt fabulam de 
Joanne sponso in Cana Galilac, ac mirare varie- 
tatum licentiam : 


τοὺς ἀνθρώπους εὐφραίνει ὡς ἐν Kava: 
ποιήσας οἶνον τὰ ὕδατα" 
ὃ οἰκτίρμων ὡσαύτως xal ὧδε νῦν δ θεολ, 


Tr. Ill, ν. 2. Nota ἀνθρωπείας trisyll. audaci syna- 
lephe, solemni tamen ex reg. XV. — V. 10, εἰς 
τὰ M. — V. 12, una syll. deesse videtur. 

Tr. IV, v. 8 ἐπεὶ ὄρους ἀνάγει με τοῦ sic. mosq. 
apogr. Etiam codex aliquid passus est, cum probi 
melodi nunquam sinant pendere versiculum ἀτέ- 
λεστον, ut in ἐπί. 

Tr. V, v. 1, ξύν. sic M attice, nec multum obstat 
acrostichis. —V. 6, incipit lacerum corsinii folium, 
in alia tamen excurrens, sed ejusdem thematis, 
exorbitante metro in compendiis : 


ees Ἰωάννη 

τῷ μαθητῇ 

ἔφησεν ἐν φωνῇ ᾿ Ἰδοὺ $ μήτηρ σου" 
χαὶ τῇ ἰδία μητρί φησιν" 


- — —— - —€— 





— LXV] — 


Ἰδοὺ, γύναι, ὁ vió σου" 
ἔλαθεν αὐτὴν εἰς τὰ ἴδια" ; 
ὡς μητρὶ τοῦ Θεοῦ ὑπηρέτης : ὡς θεολ. 


Ex ceteris & trop. quedam habebis ad calcem 
voluminis in ultima appendice, p. 663. 

ll. Extat in corsin. f. 5, sub brevi indiculo : 
μην. Óxt. uj τοῦ ἀποστόλου Λουχᾶ χονδ, ἦχ. β΄, πρὸς 
τό" Τράνωσον. Plura sub initio cum precedentibus 
conveniunt, sed puncta huc illuc temere incide- 
runt. — V. 8, γεγραμμένος C. — Ephymnion cele- 
herrimum ex ipso Luca Act. 1,24 petitur, quidni 
ex hymno Actuum apostolico, omnium antiquis- 
simo, cujus melodia cum nostra fere concinit ? 

Σὺ, Κύριε, xapótoy vota πάντων, 
ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω, 

ἐχ τούτων τῶν O00 ἕνα, 

λαθεῖν τὸν τόπον, 

τῆς διαχονίας ταύτης χαὶ ἀποστολῆς, 
ἀρ ἧς παρέδη ᾿ἸΙούδας, 

πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον, 

Ill. Vel Theodoro vel alicui Studitze byzantino 
tribuere licet hoc βασιλικὸν, cui corsin. f. 112 
tenue trop. addit, praefixo lemmate : Mr! pato 
x& χονὸ. τῶν ἁγίων βασιλέων ΚΚωνσταντινοῦ καὶ “Ἑλένης, 
717. β΄. Cf. append. p. 670. 

Tr. I, v. 4 ὁ τυφλόνους, sic se prodit Theodorus 
in acrostichide de S. Hilarione, p. 615, sic alias 
audit 6 νοῦν σπανὸς, ὃ πτωγός. — V. 5, solus fere 
idem utitur modo optativo. — V. 8, ὅπως χἀγὼ 


sic, totaque periodus pendet, nisi ex super. v. 5, 
mente saltem ὅπως ὑμνῶ revocaveris. — V. 12 
δαίμοσι consulto pro δαίμονας, ne sequentia inep- 
tirent. — Nota v. antepenult. ampliorem solito, 
pro enneasyll. 

Tr. Il, v. 5, εὕραντο, forma, in melodis frequen- 
tissima, ut infra εὕραμεν, p. 1, tr. 2; p. 43, tr. 23; 
εὕρατο, p. 330, tr. 8 ; εὑράμενοι, p. 658, etc. Unde 
haud inopportunus erit scholiasta vaticanus qui- 
dam : Εὕὔρατο xavóvisov* Ebpío , εὑρῶ, ὁ μέλλων 
εὑρήσω, 6 ἀόριστος εὕρησα, ὃ μέσος εὑρησάμην, εὑρή- 
σατο, χαὶ χατὰ συγχοπὴν εὕρατο. — Eüptto δὲ οὕτως" 
Εὐρέω ut supra ad εὕρησα᾽ 6 δεύτερος εὗρον, ὃ μέσος 
εὑρόμην, εὕρου, εὕρετο. 

IV. Cosma nomen in acrostichide fertur. in 
corsin. f. 40, de quibus cf. p. 527. Ea selegimus 
qui insigniora sunt et dogmatica de assumpto 
B. V. corpore. 

Tr. V, v. 4, τιμητιχῶς taurin. rom. — V. 2, 
ὕμνῳ T. — V. &, λαοὶ sic omnes pro monosyll. ex 
regula XVI. — V. 7, xal τίμιον τῷ μνήματι ζῶσαν T. 
— V. 9, τῆς τοῦ παρ. τρυφῆς C, rom. — V. 10,11, 
ἐν ἢ ὁ γεγονὼς τὰ πρώην εἰς εὐχὴν ὁ Χριστὸς ἐπ. T. — 
V. 12, εἶτα καὶ τὸ σῶμα τὸ ἄμωμον τῆς p. ἐπανέθετοτ. 

Tr. VI, v. 6, ἐνεδιέδη C, rom. — V. 7, γεν. οὐσία 
T. — V. 10, φύσεως ὅρους cum omnibus, sed pro 
φανῇ codd. omnino requiritur «vot ex qavóo, 
φανόῃ. — V. 12, 13, ὑποκειμένην ἣν ἥρπασεν ὁ Χριστὸς 
εἰς ἀθάνατον καταμόνην T. --- ἐπικειμένην rom. ἐπεὶ 
χειμέν, C. 


VI. Πρὸς τό: Αὐτὸς μόνος, ἦχ. πλὸ. 


Ó υἱὸς τοῦ Θεοῦ συναΐδιος ᾿ 
τῷ τεχόντι ὑπάρχων χαὶ σύμμορφος ' 
ἐξ ἅγίου ἐλήλυθε Πνεύματος " 
καὶ ἐκ χόρης Παρθένου γεγέννηται " 
πάθη σταυρόν τε χαὶ τὸν θάνατον ' 
ὑπομείνας ἔγερσίν τε τὴν ἐκ τάφου᾽ 
τοῖς ἀνθρώποις ζωὴν χαρισάμενος ᾿" 
ὅθεν ὥφθης Θεοῦ ἀδελφὸς xai μαθητὴς * 

ὁ φιλάνθρωπος : — 


I. UE (PT PME GN 
2). doa d uud ous dad 
de Paw uz NE | 
4. NM IPM DE XE, 
5. NE AE RD ERE; 
6. b ad wd cba 
7. aT NS E ed 
MP M E fs xd 
9- “ΝΣ (sic Anast.) 


De S. Jacobo, Domin: fratre. 


Dei Filius, genitori cozeternus et consimi- 
lis, a Sancto Spiritu venit, et ex puella 
Virgine natus est, dolores, crucemque et 
mortem sustinens, tum resurrectionem e 


tumulo, largiens vitam hominibus; unde 
faclus es Dei frater et discipulus, morta- 
lium amator. 


——EXVIEL -- 


Scholia. Breve exemplum habes prisci οἱ 
gravis moduli, Anastasio solemnis, qui, quum 
pre se ferat ultimi toni mestitiam et ponderita- 
tem, funereos in cantus reservari solet, ex novem 
enim versibus unus decasyllabus est, quinque 
hendecasyllabi, duo etiam grandiores, ultimus 
demum, quasi media parte fractus, exit in quin- 
que aut sex syllahas ; omnes vero iisdem fere 


VII. Πρὸς τό " Τὸν 


ἀξίως αἶνον προσάξαι ' 
οὐχ ἔχων τῷ χριστομύστη ᾿ 
ἀποροῦντος τοῦ νοὸς ' 
τὸν ὑμγούμενον ἐχλιτάζω ' 
βλῦσαι θερμῶς μοι" 
ἐξαιτοῦ παρὰ Θεοῦ " 
ζῴσιμε πανίερε " 
λόγου σϑένος ὡς αὐτοῦ ᾿ 
ἀληθέστατος λάτρης ' 
ὅπως φράσω εὐτόλμιως ᾿ 
τῶν θαυμάτων τὰ πλήθη τῶν σεπτῶν ' 
σὺ γὰρ ὑπάρχεις προστάτης : 
τοῖς σέπτήν σου μάκαρ 
τιμῶσι πανήγυριν ;— 


accentibus premuntur, et apud bonos Melodos, 
easdem fere cumulant litteras raucisonas et fle- 
biles ; qu: quantum aptentur prolixis Graecorum 
ncniis, quas μυριολόγους vocant, nemo nescit. — 
Interim adverte penultimum versum ex solita li- 
centia in fine augeri syllaba muta ; ne enim Θεοῦ 
contrabatur, tonus obstat. Sed ex can. XVI fit 
trisyll. φιλάνθρωπος. Hzec sunt in corsin. f. 6. 


θείῳ μύρῳ, ἦχ. m8. 


1. Mm AE. 
9. PM APTE 
d. ato d 
4. Iaculis 
Do d owowd 

D !.!:.!!.! 
»» dubbed) 
8. d wlixd ad 
C MES, 

10. !.!. . 

II- ἄν» ! !.] 
I2. ME ED e 
13. em T 

τά m / / 


De S. Zosimo. 


Dignum ut offeram elogium Christi mi- 
Distro, impar quum' ego sim ex labanle 
ánimo, ipsum exoro canendum. Zosime sa- 
calissime, a Deo impetra, uti ejus Jamu- 
lus verissimus, pro me sermonis robur, 


Solia. Corsin. f. 50. En Studitarum hirmus 
(requens, Theodoro fortasse parente, cujus sane 
lnicon in hac pauca et ia alterum cod. trop. 
répsit cum solitis novitatibus, ut Χριστομύστης, 
&)is£te et in sequentibus alibi dandis ἰατὴρ ἀγα- 
atop, Accedunt cumulata adverbia, pinguia par- 
ücpia; tum invocatio in medio trop. v. 7 et 


Hactenus selecta hirmorum paradigmata 


unde confidenter dicam tuorum insignium 
prodigiorum copiam; tu namque es patro- 
nus omuium, tuam, beate, sacram panegy: 
rin celebrantium. 


superlativum paulo post, de more Theodori ; nec 
deest aspera et rudis verborum series, haud ta- 
men incompta, sed ex ingenio Studitarum, ferox 
pie et modeste audax, ut eadem ego loquela 
utar. — V. 6, ἐξαιτῶ C, nec stat scriptura, quin 
periodus nimium sit ἀναχόλουθος. Plura de S, Zo- 
symo vid., p. 668. 


: nec mirarer si eadem, aut similia ab omni 


**0 tircuusonarent inter Syros, Chaldaos, Armenos, Coptas, Nestorianos et Jaco- 
bitas, cum hirmus sit omnium gentium, haud cantu mutarum. Etiam floruisse apud 


-—— τ -—— rz 





— LiXVIH — 


veteres Gracos et inter profana theatra, palam erit ubi de Ephymnio dicemus, neque 
aliter intelligo Maximum Planudem superius descriptum. 

De Latinis vero unum addam, quod a nemine scivi notatum, quamvis multa et sin- 
gulari declaratione indigeat. Notkerus Balbulus lemmata hirmis simillima suis tropis 
addiderat, teste cod. vindobonensi th. 1043 (ol. 412, in catal. 829) que tamen Ber- 
nardus Pezius, quantumvis oculatissimus et proximus, aut ignoravit, aut neglexit, 
dum primus Balbulum adornaret. Vidi ego, alia querens, et raptim notavi ea que 
iterum cursim et citius transcribo. Lemmata lineis a me subducta, in codice minio 
pinguntur, a fronte singularum, ut aiunt, sequentiarum : 


Dies sanctificatus. . . 1n natale Domini. « Natus ante ssecula. » Pez. cap. ΠΙ. 
Hypodiaconisse.. . . [ἰὴ nat. S. Stephani. « Hanc concordi. » c. 1v. 
Romana.. . . . . . In nat. S. Joannis. « Joannes, » c. v. 


Frigdola.. . . . .'. Insancta pascha. « Laudes Salvatoris. » c. ΙΧ. 

Captiva. . . . . . . lnascensione Domini. « Summi triumphum. » cxLxi. 
Occidentana. . ... . In Pentecoste. « Sancti Spiritus. » c. xiv. 

Concordia. . . . . . In nativitate SS. Apostolorum. « Petre. » c. xvi. 
Homana.. . . . . . In nativ. S. Laurentii. « Laurenti. » c. xvii. 

Mater.. . . . . . . In assumptione S. Maris. « Congaudent. » c. xix. 
Grecia. . . . . De S. Michaele. « Magnum te » c. xxii. 

Aurea. . . . . . . . DeS. Andrea. « Deus, in tua virtute » c. xxx. 


Aurea.. . . « . « . De Apostolis. « Clare sanctorum. » c. xxxi. 
Voz exultationis. . . De martyribus. « Agone triumphali. » c. xxxi. 


$ 1I. 
DE CANTUS TONO (ἦχος). 


Quum prima hirmi ratio ad cantum referatur, ac singulis nostris canticis, statim ab 
initio, ἦχος significetur praffixus, hac de re silere me omnino non licet, quamvis me- 
lice discipline peregrinum me ultro profitear, nec nisi pauca et jejuna in prolixo et 
arduo argumento ausim prelibare. Laudo equidem et miror egregios viros germanicos 
qui a Meibomio ad Martinum Gerbert, et inde ad nuperrimum W. Christ haud omisso 
nostrate Vincentio, rei musice veterum Grecorum penetralia rimari tentarunt. Su- 
spicio etiam doctos quosdam libros, quos accersere non neglexi ex renascente Gracia. 
Ad hectamen etiamsi minus imparatus et otiosior accessissem, plurima me deterruis- 
sent, qua paucis aperiain. 

Neminem latet, inani hactenus conamine sudavisse viros peritissimos, ut saltem ἃ 
Gregorio Magno (de prisco enim zvo silendum) ecclesiasticas Latinorum melodias 


p 


eec ΧΙΧ c 


extricarent; obicemque fuisse ad nos usque ineluctabilem, notas quas dixere saxonicas 
vel neumata, quum singulis notis non syllaba una, non dictio unica, sed integra 
periodus musica respondeat, quee non nisi divinando plus minus attingitur. Neque 
etiam Guidonis Aretini melodie adeo perspicue sunt, quum post illum, haud semel 
artem susdeque verterit genus mutabile musicorum. 

Vereor ut apud. Grecos et gravior et frequentior sit melodiarum tumultus. Vereor 
utin priscis quoque eorum codicibus 880. X et XI ( vix enim preter lectionaria raro 


apice notata antiquiores sunt) occurrant alia hieroglyphica tironiana, quo lynceis 


oulis impervia sint. Vereor ut vetustis melodiis male pepercerint scholae musice 
seculi XIII, quorum μελουργοὶ jam se multa novasse gloriantur, qui ausi sunt, ut 
aiunt, Gosmam et Damascenum et priscos pulchriores efficere (ἐχαλλωπίσθη ποίημα πα- 
λαιὸν X, T. i), ut alibi fusius exposui ( Hymnogr. p. θά, 65, 66). Scrupulos augent 
recentiores magistri, non solum amplis et acerrimis controversiis, sed audaci molimine, 
quo quisque clavem rei psalticze tenere non contentus, etiam veterum arcana introspicit, 
theatra scandit, rapsodias ab orco exciet, nobisque propinat in hirmo Romani Ai ἄγγε- 
last initium fere XXIV libri Odyssee, in aliis melodias incolumes Euripidis in 
Hecuba, Sophoclis in OEdipo, in Ajace, /Eschyli in Persis, Pindari in prima 
Pythica, etc. (Cf. Philoxeni Music: neogrece λεξικόν. Vincent, Notic. et extr. des 
mit., t, xvi, p. 167, 169). 

Quibus ergo quum pavens haeream, pauca, nec nisi xa ὅλον satis sunto. Notum est 
Grecorum fuisse triplex musicum genus, diatonicum, enharmonicum et chromaticum. 
Quibus singulis aptaverunt primum septem modos, septem discrimina vocum, ut Vir- 
vilius, postea octavum ἃ primo quasi repercussum, quorum quatuor priores dicuntur 
tiw, αὐθένται, posteriores πλάγιοι (πλ. α΄, πλ. β΄, πλ. γ΄. 7. δ΄). Quis primus 
odo illos modos in Ecclesiam introduxerit, dicere arduum est. Est qui :wgre cxstima- 
verit, Harmonium Bardesanis filium apud Syros, apud Gracos Arium, hanc novita- 
(ém primum invexisse, ut nonnullis placuit. Pretterquam enim quod neque Athana- 
SlUS in suos choros, neque sancti Syrorum doctores inter pium populum id genus 
melodiarum recepissent, si non alios quam adulteros earum novissent parentes, testis 
δὲ multo antiquior Clemens Alexandrinus, jam apud christianos ἑν] sui tonos floruisse 
ferens; saltem inter convivia, nondum a sacris sejuncta, musicam harmonicam et 
"bythmicam; ac nonnullos modos, ut dorium et phrygium (ἦχ. α΄, 8), non vero 
(mnes adhibitos esse, cum excludat genus chromaticum, quod sensus emolliat (Strom. 
VI, 1t; Ρωάαφ, TI, 4). 

Melodos quoque, ad nostra ut tantum respiciam, caute usos fuisse veterum modis 
facile deprehendes, cum in toto hoc volumine solus Romanus modum quintum atti- 
gerit in singulari carmine de Herodiade, p. 178; solus Romanus cum Theodoro pri- 
mum receperit tonum in duobus hirmis Τὸ φοδερὸν, Τέρπεται; solus etiam Romanus 
cum Elia et Theodoro secundum adivisset, nisi celeberrimus hirmus Τράνωσον, ejus- 
dem toni, omnes fere Melodos allexisset ; caeteri autem sex cur potissimum placuerint, 


- ΙΧ -- 


deduci potest ex quibusdam pr:econceptis opinionibus de modorum indole, quas can- 
dide referre videtur veteris codicis tabella sequens, in quam incidi, dum de Notkero 
Balbulo schedas pulvereas excuterem meas, qu:e procul dubio aliunde notissima sunt. 


OCTO TONI 
———— SHEER RR rM—— 
Modi grec. Modi latini. 

I. Doricus. I. Authenticus. ]. Gravis (ἦχ. α΄). 
II. Ypodoricus. II. Plagius. Il. Mostus (zXa«'). 
IIT. Phrygius. III. Authenticus II. IIT. Mysticus (f). 
IV. Ypophrygius. IV. Plagius II. IV. Harmoricus (5 β΄). 
V. Lydius. V. Authenticus III. V. Jocundus (γ᾽). 
VI. Ypolydius. VI. Plagius Ill. VI. Devotus (βαρύς). 

VII. Mixolydius. VII. Authenticus IV. VM. Angelicus (δ΄). 
VIII. Eolius. VIII. Plagius. VIII. Perfectus (1337). 


Quibus enucleandis, Hucbaldo teste, haud satis essent decem anni, in aurea illa 
etate Musicorum, quam male ferrea secula dixere, Rem promptius expediam aliquo 
exemplo, fere unico, in pregrandi idiomelorum provincia, quod facile olet tem- 
pora Damascenica, quando scilicet per octoechum cyclus musicus jam pleno orbe 
volvebatur. Cave ne credas sic a me sequentia per industriam collocari, ut cum supe- 
riori tabella quadrent. Columellas tres nescio quis Latinus vir in Occidente erexit, dum 
in Oriente ignotus pariter psaltes, in festo B. Virginis Assumpta, ad vesperas, sua- 
viter effunderet hoc idiomelum, prz» omnibus qus noverim insolentissimum. Eo tamen 
amonius reor, quod ex ultima coronide videtur cantilena puellorum et puellarum, qui 
fortasse apostolorum et angelorum, in virgineo funere convenientium, ut fertur, per- 
sonas agebant, ac sicut etiam nunc typica habent, processionem exercebant, cantantes 
Φῶς ἱλαρὸν, vetustissimam illam martyrum acclamationem. Sequimur AnAolog. ro- 
man. collatum cum libris venet. et vatic, 787, f. 197, XII sec. et 1560, f. 86, recenti, 
sed in quo solo tonorum vices significantur. 


Δόξα. xai νῦν. 


Ἶ ! * / ^ . 
Hyog «a. χαὶ ζωαργιχόν σου σχεῦος 
MX X 


cu ἐξόχως ἠσπάζοντο 
Θεαρχίῳ νεύματι 


» mE *. t 
πάντοθεν οἱ θεοφόροι ἀπόστολοι " Ἦχος β΄. 
e A ^ 4 * 7 P 
ὑπὸ νεφῶν μεταρσίως αἱρόμιενοι Αἱ δὲ" 
Υπέρταται τῶν οὐρανῶν δυνάμεις : 

M "Ὁ h , / / L 
σὺν τῷ οἰκείῳ δεσπότῃ παραγενόμεναι 
Καταλαθόντες ' τὸ θεοδόχον καὶ ἄχραντον σῶμα ᾿" 
τὸ πανάχραντον ᾿ προπέμπουσι" 


ἦχος πλα. 





 o--—- 


ὝΛΗ ὲ : 


— LXXI — 


τῷ δέει κρατούμεναι᾿ 
ὑπερχοσμίως δὲ προῴχοντο ' 
LA ! 
Hyoc 736 . 
Καὶ ἀοράτως ἐθόων ' 
ταῖς ἀνωτέραις ταξιαρχίαις . 
N n . 
Ἰδοὺ ἡ παντάνασσα θεόπαις παραγέγονεν 


ἦχος Y. 
ἄρατε πύλας ' 


xai ταύτην ὑπερχοσμίως ὑποδέξασθε " 

τὴν τοῦ ἀεννάου φωτὸς μητέρα " 
ἦχος βαρύς. 

Διὰ ταύτης γὰρ᾽ 

ἡ παγγεγὴς τῶν βροτῶν ' 

σωτηρία γέγονεν ' 

ἡ ἀτεγίζειν οὐκ ἰσχύομεν " 


φ 
Ἦχος δ', 
Καὶ ταύτη " 


Ton, ]. Divine. majestatis nutu, — unde- 
cumque deiferi apostoli — nubium sublati 
culmine, — 

Tm. Y. Ad metam ubi pervenerunt, — 
immaculatum — vas tuum, vitze principium, 
τ summa veneratione salutarunt. 

Ton. 1]. At ille. — sublimissime c«elo- 
rum potestates, — cum suo Domino acce- 
dentes, — Dei capax et illibatum corpus, — 
0cCursu honorabant — tremore corripie- 
bantur, — tum ad supernas sedes procede- 
bant, — 

Ton. VI. Et arcana. voce clamabant — 
superioribus agminum ducibus: — « Ecce 
v universi mundi regina, mater Dei accedit. 

Ton. IT. « Tollite portas, inque superna 


Scholia. Ton. 1, [8 modus iterum in fine re- 
CUril, notante aeutissime Notkero Labeone aut 
Balbulo : « Oetava. (tonorum mutatio) in quali- 
alt eadem est qu prima. » (Gerbert. Script. de 


Té mus. 1). — θεαρχιχῷ expectas, sed contra codd. 
et edd. 


P" / 3, " δύ : 
ἄξιον γέρας ἀπονέμειν αὐύνατον 
ταύτης γὰρ" 
A [4 ^ t ’ὔ’ ^v Μ * 
το ὑπερθάλλον ὑπερέχει πᾶσαν ἐννοϊαν 


Hyoc πλὸ.. 


Διὸ " 
ἄχραντε Θεοτόχε ' 
ἀεὶ σὺν ζωηφόρῳ " 
βασιλεῖ καὶ τόχῳ " 
ζῶσα πρέσδευε διηνεκῶς * 
περιφρουρῆσαι xai σῶσαι * 
ἀπὸ πάσης προσΟολῆς ἐναντίας ᾿ 
τὴν νεολαίαν σου ᾿" 
τὴν γὰρ σὴν" 
προστασίαν χεχτήμεθα. 


fiyoc εἰ 


Eig τοὺς αἰῶνας " 
ἀγλαοφανῶς " 
μακαρίζοντες. 


« recipite eam, — lucis uti perpetux» ma- 
« trem. — 

Ton. gravis. « Per ipsam enim — morta- 
«lium omnium —- salus facta est, — in 
« quam dirigere oculos non possumus. — 

Ton. IV. « Ipsi namque — dari dignum 
« premium nequit, — ejus enim — prie- 
« stantia omnem superat cogitatum. — 

Ton. VIII. Idcirco — intemerata Deipara, 
— semper cum vivifico — rege et filio — vi- 
vens, intercede continuo,— ut circummunias 
et salves — ab omni inimico impetu — ju- 
ventutem tuam. — In te enim — tutelam 
possidemus, — 

Ton. I. Te per szcula — in splendoribus, 
— beatam dicentes. 


Ton. V. καταλαθόντες, eodem sensu perveniendi 
habet Roman. p. 149, &, p. 160, 8; anepigr. 
p. 498, 4. — cov σχῆνος ven. 2 vat. duo. 

Ton. grav. Ἢ πανσθενὴς duo vat. — ᾧ ἀτενίζειν 
rom. ven. vett. — 1s tonus in ven. pergit usque 
ad verbum ἀδύνατον. 


— — -- -- 


- 


— LXXI — 


Ton. II. ὑπέρτατοι edd. omnes, f. ex Melodorum 
licentia, quam notavit Bartholom. in meneor. 
prologo, ubi recenset S 16 : δυσωδέστατον φθορὰν, 
ὑπέρτατον στάσιν, etc, Etiam habes infra in Eliae 


canone, p. LXXVII, plurima cjusdem audaciae: 


exempla. — τὸ θεοδόχον inde zA$' incipit in ven. 
el rec. vat. xal ἀχραιφνέστατον iid. — προπέμπουσαι 
rom. codd. 

Ton. VI. De θεόπαις cf. Roman. p. 230. tr. 40; 
Joseph. p. 384, tr. 4; anep. p. 455, et adde ne- 
cessariam prorsus emendationem Sophronii ana- 
creonteis a Ph. Matranga editis in Spicil. Rom. 


cant. XI, v. 81-82, ubi lege ὑπὸ πόθμον pro ὑπὸ 
πάτμον, et φψύτλης pro φύτλοις, ut recte suspicatur 
Matranga, quem tamen adeo turbavit corruptela, 
ut mutila esse gemeret ac vertere tentaverit : 
« Sub Patmo .. hic editus est Dei filius natura le- 
gibus. » Lege sis et verte : 


Ὑπὸ πότμον ὦδε ἐτύχθη 
Θεόπαις νόμοισι φύτλης. 


« Ubi mortem subiit Dei mater, nature ex le- 
gibus. » Cf. ipsum Sophron. I, v. 7, XX, v. 63. 


8 III. 


DE EPHYMNIO. 


Post hirmum et tonum, nihil nobis insignius ac notatu promptius quam ephymnion, 
nec liquet utrum ab hoc illa proficiscantur, an id ipsum a duobus prioribus oriatur. Quin 
immo facile inducor ut credam, nihil aliud fuisse primitus cantica nostra quam cumu- 
lata ephymnia, ac sensim crevisse, quum plausus populares in prolixas coalescerent 
acclamationes. 

Plus semel enim jam dixi, ephymnion esse partem tropariorum ultimam, qua 
solent exire in publicas vociferationes. Unde plerumque illis przemitti solent quam 
proxime verba βοᾶν, xpa serv, χραυγάζειν, φωνεῖν, ἄδειν, ὑμνεῖν etc. quibus significatur, 
has salutationes supremas fuisse exultanti plebi et una voce alacriter clamanti com- 
missas. : 

Quid vero? Num rudis etiam plebis inconditee voces rhythmo, tono, metro ligaban- 
tur? Ne, sic erat elegantis illius Grecis indoles, ut etiam in publicis plausibus harmo- 
nicos eructaret clamores, vocesque ad unum ex octo tonis componeret, quod perspicuum 
est in Ceremonial? aule Byzantine, ubi solemnia ad imperatores prosphonemata in 
receptionibus, in stationibus, etiam in turbarum concursu, qua dixerunt δοχεῖα, yopeu- 
τιχὰ, δρομικὰ, φωναὶ, juxta octo tonos, tam in foro quam in palatio, temperabantur. 

Nunc autem, si vetustissima recolamus cantica Christianorum, quid pre se ferunt 
nisi congesta et continuata ephymnia? Unum sit exemplum, in Constitutionibus apo- 
stolicis servatum, quod nunquam satis recantare mihi videor, cum post quindecim 
secula adhuc supersit in monastica noctis psalmodia, quasi ab ipso Patre Benedicto 
datum suis filiis, ad proximam lucem salutandam (Cf. Const. VII, 23). 


Σοὶ πρέπει αἶνος * 
σοὶ πρέπει ὕμνος * 
σοὶ δόξα πρέπει τῷ Πατρὶ" 


Te decet laus, 
te decet hymnus, 
tibi gloria Deo Patri, 


1 


χαὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι * 


et Filio cum Sancto Spiritu, 
εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ἀμήν : 


in sczecula seeculorum. Amen. 


Scholia. Cf. Jur. eccl. Graec. t. , p. 379, 380, διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ vat. alter. — ἐν πνεύματι τῷ 
384. — Sequimur cod. vindobon. — V. 3, πρέπει παναγίῳ vat. 1. ἐν. xv. ἁγίῳ vat. 2. 
τῷ θεῶ χαὶ vat, un. — V, 4, διὰ τοῦ νίοῦ id. vat. 


Cur etiam huc non accedit integra doxologia angelica, sive magis sobria, quam Roma retinuit, 
sive brevis quoque et satis circumcisa, quam exdem Constit. apostolice retinent l. ]. sive amplior 
que toties in officio greco resonat? Qus omnia cum vespertino hymno apostolico (iterum l. 1.) 
Dihil sunt nisi effuse et cumulata laudes, quasi extemporales. Sed quis temperet hic ab altero 


hymno vespertino, longe περιφήμῳ, quem pene promisi p. 624 ad S. Athenogenem? 


Φῶς ἱλαρὸν ἁγίας δόξης" 
ἀθανάτου [Πατρὸς * 
οὐρανίου ἁγίου μάκαρος " 
ἰησοῦ Χριστὲ᾿ 
ἐλθόντες ἐπὶ τὴν ἡλίου δύδιν ^ 
ἰδόντες φῶς ἑσπερινὸν " 
ὑμνοῦμεν Πατέρα Υἱὸν ᾿ 
xx ἅγιον Πνεῦμα Θεὸν * 
ἄξιος εἶ ἐν πᾶσι χαιροῖς " 
ὑμνεῖσθαι φωναῖς αἰσίαις " 

Yu Θεοῦ " 
ζωὴν ὁ διδοὺς " 
διὸ 


ὁ χύσμος σε δοξάζει ; 


Scholia. Invenimus in vatic. 1864 f. 289 XI szec. 
619 f. 3 XI saec. 1070 f. 192 a. 1291, in quo vetus 
lal iaterpres, ottob. 408 f. 4 XV scc. barber. IV, 
YT. 06. Preterea extat in paris. 2408, vindob. th. 
ITiT.205, taurin. 79; monac. 320 oxon. bodleian. 
— Vetus, nec minus inepta inter Gri::cos quam 
3püd nostros eruditos de hujus hymni conditore 
disputatio est. Sed ineptior fabula byzantina, 
qua S, Saphronio tribuitur (Horol. 1870, p. 145, 
29$, 1; Goar Euchol., p. 393), quum S. Basilius 
dehymno nostro disserat, ne loquar de dubio, sed 
psco Athanasio ad. Marcellum. Greeculi autem 
Cnsullo hierosolymitanum excient, ut ignem 
Suum sabbaticum eum ortu cantici illustrent. 
Huc pertinet ridiculum scholium quod passim lego 
I? superioribus codd. insertum , quodque post 
Allatium (De opinament. Gr. p. 30), Cangium 
(Gloss. gr, append. p. 193), recoxit Pasinus (Catal. 
ΕἸ, p. (70). Etiam apud Cangium (v. λυλνιχὸν) ex 
(οὐ, paris, 2408, ut opinor, auctor hymni dicitur 


Hilare lumen, gloria ex sacra 
Patris immortalis, 
celestis, sancti, felicis, 
Jesu Christe, 
dum tendimus ad occiduum solem, 
intuentes vespertinum lumen, 
hymno canimus Patrem, Filium, 
Sanctumque Spiritum Deum: 
dignus tu es in omnibus :vis 
faustis vocum hymnis celebrari, 
Fili Dei. 
Te ideo, 
vil:e dator, 
mundus elamat gloriosum. 


Antigenes, corrupto nomine Afhenogenis. Litem 
solvit Basilius, cujus verba non retulisse me 
piguit, ubi de Athenogene : « Visum est, inquit, 
patribus nostris, vespertini luminis gratiam haud 
quaquam silentio accipere, sed mox ut apparuit, 
agere gratias. Quis autem fuerit auctor illorum 
verborum, que dicuntur in gratiarum actione ad 
lucernas, dicere non possumus. Populus tamen 
antiquam profert vocem, nec cuiquam unquam 
visi sunt impietatem committere qui dicant : αἰνοῦ- 
μεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα Θεόν, » Hactenus 
de nostro hymno. Tum de Athenogene idem : 
« Quod si quis etiam novit Athenogenis hymnum, 
quem tanquam vale supremum discipulis suis 
reliquit, festinans jam ad consummationem per 
ignem, is novit et martyris sententiam deSpiritu» 
(Libr. de Sp. S. c. 29, n. 73 BB. IV, p. 627). Nec 
plura cum multis verbis dabunt : Fabricius Bibi. 
gr. t. VII, p. 170-172 ; Lemoyne Var. sacr. 1005 ; 
Th. Schmidt, Miscell. t. 1, p. 151; Pasin. Cat. 


— LXXIV — 


codd. taur. Y, p. 173; Gerbert, de Cantu et mus. 
t. I, p. 76; Bolland. Jul. t. IV, p. 216; Zaccar. 
Bibl. lit. t. Hl, p. 10; Daniel, Thesaur. t. ΠΠ, p. 5; 
Alb. Thierfelder, De Christianor. psalm. 1868, 
p. 33; W. Christ, Anthol., p. 40. Quibus adde 
post Goarum omnia Horología Graecorum. 
Puncto et verbo sequimur codd. vaticanos, ne- 
glectis recentium varietatibus ex arbitrio invec- 
tis. — V. 1, φῶς ἱλαρόν. Scholium vindob. et ottob. 


ἱλαρόν: τῆς ψυχῆς εἰρηνιχὸν xol φωτοποιὸν, δαψιλῶς 
πλούσιον, χεχαριτωμένον, quce mysticam simul et 
grammaticam exegesin respiciunt. — V. 4, Χριστοῦ 
ἐλθόντος mon. — V. 7, 8, cf. Basil. xai υἱὸν ottob. 
oxon. — sv. Θεοῦ ottob. taurin. — V. 9, ἀξιόν σε 
edd. fere omn. — V. 10 o. ὁσίαις ottob. oxon. 
taurin. — V. 13 δῖον Pasin. ex taur. δι᾿ὃν oxon. 
ap. Schmidt. — V. 14, 6 om. Chr. — χόσμ. ἕορ- 
τάζει Oxon. 


Γράφουσι xol διὰ τοῦ μείζονος xal ἐλάττονος οἱ O' τὸ 


Ad Ephymnia ut revertamur, in toto fere Acathisto cumulantur, et plurima ex 
nostris anonymis ejusdem generis sunt, ut p. 472, 599, 600; quo vetustiora cantica 
sunt, ut dixi, eo plausus breviores et alacriores; raro exemplo, apud Roman. XXIV, 
p. 185 tetrastichum ephymnion τάχυνον primum trop. prolixe inchoat et claudit. 
Nullum vidi exemplum μεσυμνίου in medio tropario intercalati, quantumvis id suade- 
bat hirmus Τράνωσον, satisque affectet Theodorus, in sede media, salutationes et 
epiphonemata. Ceterum, dum in canonibus et idiomelis ceteris ephymnia rara sunt, 
peculiari hac coronide xovréxi« semper insigniuntur. 

Nil mirum igitur, si ephymnium alicubi Zonare sit ultimum canonis sive ode none 
troparium, aut etiam ab eodem aliquando θεοτόκιον dicatur, quasi odarum singularum 
plausus, utpote τελευταία ad Virginem salutatio. Nil mirum preterea si apud nostros 
Melodos totum carmen hoc solo nomine nuncupetur, cf. p. 339, tr. 2, 3; 421, tr. 23. 

At multo facilius est rem describere quam verum detegere nomen. Ad profanos 
enim potius poetas quam ecclesiasticos pertinet ἐφύμνιον, sicut ἐπῳδὴ, ἐπιμελῴδημα, 
ἐπῳδὰ, ἐπιφωνήματα, ἐπιφθεγματικὰ, ἐπιῤῥήματα ; que nostri melodi eo fastidio re- 
spuunt, quo christiani in rebus suis sacris fere omnia à classica id genus vocabula con- 
sulto exulare jusserunt. 

Zonaras tamen, sed obiter, in comment. ad hirmum od. IV Can. HI Anastas. ἐπώ- 
διον vocat illud faustum verbum : δόξα τῇ δυνάμει σου, de quo ait : τοῦτο δὲ τῆς δῆς 
ἐστιν ὡς ἐπῴδιον ἑκάστῳ στίχῳ, nisi diligens Zonarz interpres futurus, cl. v. H. Ste- 
venson id potius de versiculo quam de serie τῶν στίχων intelligat. 

᾿ἈΑχρόστιχα vero eadem primitus dicta fuisse facile quis intulerit ex Constit. apost. 
II, 57 (nobis 54, t. I, p. 204, cf. p. 220, n. 47) : ἕτερός τις τοὺς τοῦ Δαυὶδ ψαλλέτω 
ὕμνους, καὶ ὁ λαὸς τὰ ἀχρόστιχα (al. ἀκροστίχια) ὑποψαλλέτω. Ο senex abbas Nilus in 
sua tropariorum censura resumpsit : χαὶ ὁ λαὸς τὰ ἀχρόστιχα ὑποψάλλουσιν μετὰ μέλους 
xai ἄσματος. 

Simile aliquid fuisse reor, quod dictum est ὑπαχοὴ ab ὑπακούω, idem fere ac ὑπο- 
ψάλλω et ὑπαγορεύω, de quibus cf. Roman. XX tr. 6, p. 159 not. Mox vero ὑπαχοὴ 
fuit liberior versiculus, deinde solemnius troparium, majoribus festis intra canonem 
reservatum. Cf. p. 671, 672. 

Quid quod Scholiasta Hephestionis, saltem in uno codice mox excutiendo, nobis 


— LXXV —^ 


e 

simul congerit alia duo verba insolentiora : τὸ δὲ χουχούλιον τὸ ἀνακλώμενον, Que ve- 
reor ne solitam prodant Grammaticorum imperitiam, quoties ultra crepidam ad sacra ac- 
cedunt. Κουχούλιον infra suum habet locum proximum. ᾿Αναχλώμενον vero diu me anxium 
tenuit, quum aperte legerem apud Suidam, quod jam adduxi : AvaxAópevov, τὸ ἀπη- 
γούμενον, ὡς ἐπὶ τοῦ xupíou (f. χυροῦ) Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ " Σὺ γὰρ ὑπάρχεις τὸ φῶς 
τὸ ἀπρόσιτον. Kusterus sicco minus pede transiliisset, 81 nostra presto fuissent, ut 
p. 16 sqq. Sed etiam cum Romano nostro multa in /uce tnaccessa caligo remansit nobis, 
donec inciderimus in vallicellian. cod. veterem E, 55, ubi post singula qu:edam cano- 
num troparia occurrit illud compendium dyax. Neque aliud novi exemplum. En ergo in 
aliquo saltem monasterio Italograecorum, sxculo circiter XI, perinde atque in ecclesiis 
quas Suidas frequentavit, tropariorum canora clausula dicebatur ἀναχλώμενον. 

Nunc vero, post tot nomina, nullam, omnino quod sciam, apud Grecos recen- 
tiores appellationem retinet ἐφύμνιον. 


8 IV. 
DE ACROSTICHIDE. 


Apostolica igitur axoócvtya, de quibus modo, nihil ad acrostichidem nostram atti- 
Dent, que continuo litterarum vinculo initia singulorum tropariorum complectitur. 
Tam canonibus quam canticis nostris communis est acrostichis alphabetica. Exclusa 
Yero serie elementorum, constans fit canones inter et κοντάκια illud discrimen, quod 
in illis ambica aut metrica acrostichis sit, in his vero semper libera et soluta. Quanto 
minus hic invenies amplissimas acrostichidis periodos, quibus, in tribus Damascenicis 
cinonibus, non solum troparia, sed singuli versus iambici exordiuntur. 

Quam quidem alphabeticam consuetudinem notum est, a vetustissimis fontibus hebrai- 
Cis ad omnia Orientalium idiomata, inde ad Grecos, tum ad Latinos et omnes Occiduos 
permeavisse. Haud immemor incunabulorum, id nusquam anagramma uberius fruticavit 
quam inter medii evi scholas rabbinicas (D. Guarin, Grammat. hebr. t. II passim), 
. Ubi circumferebantur poemata, quorum non modo acrostichide continentur versiculi 
ab initio, sed in singulorum fine, immo triplex et quadruplex elementorum columna hinc, 
inde, et in medio, intricata ac decussata alphabeta cumulat. Eadem fere post Venan- 
tium Fortunatum, Rabanus in suo de Cruce metro operose imitatus est. Si sacra licet 
COmponere profanis, fas sit adhuc recolere alphabeticum hymnum de Bacchi nomi- 
nibus (Villoison, Anecd. I, p. 128), quem ad sacra B. Virginis praeconia Joannes Geo- 
metra haud infeliciter reduxit (Spzcdl. Sol. 11, p. xvut). 

His fortasse pretermissis, satius multo fuisset memorare et iterum sub lectorum 
cCulis reponere tria illa ingentis eque et elegantis operis monumenta , qu: dedi in 
Hymnogr., p. 18-20, nimirum ubi tres melodi nobiles, Joannes Damascenus , Geor- 


— LXXVI — 


e 
gius, Bartholomz:us Romanus semel et iterum in triplici canone sic totum alpha- 
betum exhauriunt, ut ordine verso in odis VIII et IX, littere ἀντίστροφοι non troparia 
tantum, sed ipsos versus distinctissime dispertiantur, in clarum et irrefragabile rhyth- 
miee methodi documentum. Piget me nondum invenisse, uti sperabam, quartum 
hujus artificii exemplum novum, quod sustulisset tedium aut lectorem alio remit-. 
tendi, aut rancida refricandi fastidiosius. 

Czeterum in omnibus canticis, ad instar Acathisti, primas semper habuit a/phabetica 
series, cf. p. 228, 235, 476, 484, 538, XXXIX, in ceteris infrequentior, vid. p. 222 sqq. 
Inde in usum venisse videtur, quod Melodi etiamsi liberiori norma procedant, raro 
ultra XXII aut XXIV strophas excurrerint. Spirat mos hebraicus in duobus canticis, 
hieratica canitie venerandis, p. 482, 484, cum utrumque caneretur junctum psalmo 
alphabetico CXVIII, ut ibi fusius notatur (1). 

Breviora poemata totam seriem aliquando ad duas coercent litteras À-Q (cf. p. 228), 
qui mysterio non vacant. Nam Macarius Chrysocephalus catenam integram exegit in 
XXIV libros, juxta alphabetum, ut ostenderet Christum esse ἃ et ὦ, 

Vix notandum acrostichidem potius ab aure quum ab oculis pendere, ut mixtim et 
vice versa adhibeantur ot, εἰν ἢ. t, v, — «t, ες — 0, o, — Q, x, — ὃ, τ. 

Bene est autem quod caeteris usitatior sit acrostichis onomastica, nec sat multas 
agere gratias valebit Melodorum historicus illi, quicumque sit, a quo exemplum pri- 
mum datum est nomen acrostichidi involvendi. Ex trecentis enim quos novi hymnodos, 
pars fere tertia nullam ex integro historiam habet, praeter nudum nomen, quod expis- 
cari datum est in solis. majusculis initio tropariorum prefixis. Inter quos non pauci, 
maxime Studitarum, ut dixi superius, nomen tegunt in exordiis Θεοτοχίων, ac si vel- 
Jent in umbra Deiparz suaviter delitescere. Alii, duce Romano et veterum exemplo, 
se vix in exeunte poemate clam inscribunt, ut opifices famosi sua olim nomina pedibus 
deorum supposuerunt. Alii etiam modestiores in una szpe littera toti sepeliuntur, ἃ 
Tarasius et Thecaras, de quibus cf. p. 334. Alii demum eo usque arcana latibula 
struxerunt, ut fictitia ac fere turpi epigraphe gauderent : sic Theodorus interdum 
circumfertur humili veste in acrostichide tectus τοῦ πτωχοῦ, τοῦ ἀσώτου, τοῦ τυφλόνου, 
τοῦ νοῦν cmavob, etc. Quid, quod ab eodem Theodoro docemur ( Epist. 1, 41.) vigint 
quatuor Studitas, inter quos certe Melodi nominantur, dum fureret iconoclastica tem- 
pestas, nomina quemque sua in singulis alphabeti litteris dissimulavisse ? unde opere 
pretium erit Studiana monumenta evolventi, attente totam acrostichidem expendere, 
ac sedulo scrutari, an in aliqua littera ad. calcem supervacanea, non lateat nomen ex 
eadem clavi detegendum. Hec olim forsan meminisse juvabit. 

Tum etiam neminem fugit, maximopere considerandum esse, an hirmus ipse acro- 
stichide contineatur, quod, Romanum si excipias aut Anastasium, oppido rarum est : 


(4) Vix non lepide gravis Papebrochius vult (Maii t. |I, p. 254) recentem esse usum acrostichidis 
in Melodis, indeque tuto seriores agnosci. 


— LXXVH -- 


unde pronum est inferre, non modo priscum esse Melodum, sed et hujus hirmi 
eomdem esse inventorem. 

Undenam oriatur tam proficua et solers consuetudo, ambigitur. Vix credam eam esse 
repetundam ab indita Grecorum opificum vanitate, qui quocumque modo et loco, in 
tabellis, ereis marmoreisque signis, suo se nomine posteritati commendabant. In clas- 
sicisenim poematibus inaudita est, nisi fallor, hec nomen venditandi arrogantia. Cum 
vero hymnodi modestissimi sint, nec fams venatores, non sibi, sed legi cuidam morem 
gessere, quam suspicor fuisse ortam, preter consuetudinem, ex canonibus Laodice- 
is XV et LIX, quibus vetatur, ne plebeios canant psalmos (ἰδιωτικοὺς ψαλμοὺς), seu can- 
lica ab obscuris et ignotis edita ; ne alii quam canonic? seu publici psalte, in pulpi- 
tumconscendentes, de membrana aut volumine (qualis erat χονταχίων rotulus, ἀπὸ διφθέ- 
95) legere presumant. 

Pene me fugerat alia acrostichis Ziear?zs, haud paucis tenebris involuta; quam 
semel epigraphe τοῦ γραμμιχοῦ ἀριθμοῦ, p. 559, audivi excitari. Ad mathematicos me 
utcumque ferens, a Nicomacho intellexisse videor, sic vocari potuisse seriem in 
acvostichide repetitarum et crescentium litterarum. Exemplum dedisset poema de 
5. Andrea, 1, ]. si integrum esset, in quo vix delineatur series AAA. Huc fortasse 
respicit repetita acrostichis p. 426 sqq. unde pluries extunditur Ἰὼ, 'Iá6o, Ἰωδίῳ. 
At lmearis numeri crescentis amplius promisi exemplum, ex atlantico canone quo- 
dam Elie Hierosolymitani, quem sequenti tomo reservavi, in quo non pauciora quam 
centum uno minus troparia, et ea haud exigua, in perpetuam, sed brevem acrostichi- 
dem" How μελῴδημα conflantur in hunc modum : 


(53 d. tr.1. ἢ δωδεχάπυρσος...5. H ἀδελ- 28. Οἱ eóvyovot.. 29. Ó μέγιστος... 
φότροπος... 3. H εὐηχέστατος... 39. ὁ τελώνης... 31. Οἱ σύμφρο- 
4. May... 5. Λάμψαν... 6. Λαί- veg... 32. ὁ εὔτυχος... 33. ÓX 
λαπα... 7. Δύμην... 8. Λαῦρον... ἔνδοξοι... 34. ὁμσθρονον. .. 35. ὃν 
9. Λαβὴν... 10. Δύσιν... 11. Aó- $rexsc. .- 
τρον... 12. Λαμπροφεγγὴς...132.Δέ- Ὡδὴ e. 36. Yjws.... 35. Yyotev. ... 
Jis 38. ὕψωσας... 39. YAnv... 4o. Y- 

05; y- 14. ἵνωται (f. ἑνῶται)... 15. ἴδεν... μνωσιν.... 4ι. ἵπουλον. .. 42. Y- 
16. ἶνα... 17. ἰδρῶτι. ,.. 18. Da- μνησε... 453. ὕπερθεν. -« 44. ἵστα- 
στηρίῳ... 19. ἰλὺν... 20. ἰὸν... τον... 4ὅ. ὕψωσον... 46. Yo... 
31. ἰταμῷ. .. 232. ἰουδαΐζειν... 47. ὕμνον coi. .. Et sic porro usque 


23. ἰδοὺ... 24. ἰσότιμον... 35.l0v- ad nonum et nonagesimum  troparium 
VOV. .. | Áxoótwov, quo absolvitur illud FHiou με- 
(δὴ δ΄. 26. Οἱ ἄνθρακες... 27. Ὁ τίμιος... λῴδημα. 


Convenit huc, sed inversa linea et numero sensim imminuto, Joannes Euchaita, qui 
Josephum hymnographum cmulatus, solet nomen inserere suum in oden IX, at multi- 
plici usus artificio, ut in sequentibus, quibus novum praebetur argumentum metrici 


— LXXVIII — 


nostri systematis, quum acrostichide non troparia tantum, sed versiculi aperto discri- 
mine dividantur : 


ὠδὴ θ΄. πρὸς τό * Ἐξέστη. 


α΄. Ἰζτρευσόν μου, δέσποτα, τὴν ψυχὴν, Νεύματι.... λον... Ὑπὸ x. v. d... 
ὡς ψυχῶν ἰατρὸς εὐστοχώτατος, γ. ἀνάστησον.... Νεχρωθέντα.... Νεκρο- 
μαρτιῶν ποιοῦ... Οἴμοι... Ὑπερδολὴ x. τ. ἑ... 

Nóco συσχεθεῖσαν, χαὶ ζοφερᾷ, δ΄. Νεφέλαις... Νοεραῖς... ὅτε... ὕἵψιστε 
Νυχτὶ ποιχίλων ἢλίψεων LE δι ξύν 
ὅλην σχοτισθεῖσαν, ὅπως. ἀεὶ ε΄. Νεκρώσεως.... ὁ νεχρὸς.... Υἱὲ Θεοῦ 
Υμνῶ τὴν εὐσπλαγχνίαν, "EE PE PES 

xai τὴν φιλανθρωπίαν , c. Οὐκ ἔχων... ὑπὲρ κ. τ. ἑ... 

καὶ τὸ ἄμετρόν σου ἔλεος. ζ΄. Υκέκαυμα X. τ. É... 


β΄. ὡς ἔχων... ἀναπλάττειν.... Neomotó... 


Dum ᾿Ιωάννης sic minuitur ὠάννης, ἄννης, etc. adesse pene.dixeris στίχους ὑφάντους 
Georgii Pachimeri, quos cl. Villoison detexit et inseruit Anecd. t. Il, p. 77. Infiniti 
sunt Melodorum ludi, quos quum detexisse opinaris, in nova te latibula incautum 
inopinatumque recipis. 


8 V. 


DE INTERPUNCTIS. 


Que aliquando d?acritica dixi puncta, hebraicorum more Grammaticorum, cave 
ne commisceas cum cateris distinctionum signis, quie ad pronuntiationem pertinent. 

Ego quidem nolim, ne nimium crescant jam prolixa prolegomena, veterum excutere 
στιγμὰς et puncta, que, examine denso, erumperent e membranis vaticanis, ubi jacent 
commatici magistri, Dionysius Thrax, Porphyrius, Nicanor et eorum scholiastz Stepha- 
nus, Diomedes, Melampus, Heliodorus, Choroboscus, Theodosius, alii. Quid, si ad 
manum essent novem Nicanoris libri, quorum sex περὶ στιγμῆς et de punctis apud 
Homerum, alius in operis epitome, alius de punctis apud Callimachum, et de diffe- 
rentia que inde tn sententia oritur, ut habet codex aliquis bodleianus? Quid, si e 
sepulcro redeunt « breves commaticique tractatus, quos edidit Theotimus » apud Hie- 
ronymum (de Vir. c. 131)? Cur adhuc latet Sophronius de Interpunctione, in cod. 
vatic. fortasse et taurinensi (Üatal. p. 315)? Ubi prostant sacrorum bibliorum exenr- 
plaria, que fluxere ab archetypo illo czsariensi, quod, teste Georgio Syncello (p. 203), 
D. Basilius sua nianu eniendavit κατά τε στιγμὴν xoi mgocootav? 


— LXXIX — 


Paucis sat erit monere, hymnodica puncta prorsus alia esse quam tres solitas στιγμὰς, 
alia quam octo Nicanoris σημεῖα, alia quam octo puncta latinorum Grammaticorum. 

Tres enim στιγμαὶ potius tria sunt ejusdem puncti loca, ut recte habet Stephanus 
(Villoison, Anecd. t. 11, p. 441), cum τελεία στιγμὴ ponatur ad caput ultime littere, 
sententia absoluta, μέση in media linea, ὑποστιγμὴ in ima littera. Qux quidem tria 
loca ignorant, paucis exceptis, nostri codd. accurati et veteres; sed absoluto versu, 
suspensa licet sententia, punctum melicum sursum poni solet, quasi τελεία στιγ- 
μή (!, Sed preter apicis exiguitatem, nihil commune habet sive cum octo στιγμαῖς, 
de quibus Nicanor excurrit (2), sive cum octo illis Latinorum signis, qux Mabillonius 
recensuit. 

Si quid rectius ad Melodorum interpuncta revocandum sit, musicas malim nota- 
üones recolere, inter quas recensetur ἀπλῇ, ejusdem forme ac finiti moduli simile 
signum ( Christ. AntAolog. p. cxxv), quod tamen miror dici a cel. viro «inutile et ra- 
rum », quum passim oculos offendat in musicis Grecorum libris vaticanis et aliis, uhi 
lam melodiam quam στίχους sepe et opportune discernit. 

Adeo singularia Melodorum puncta sunt, ut summo Baronio admirationem inove- 
rint. Prestat ejus verba referre, uti incredibilis ingenii et acumiuis exemplum : nam 
s quis ea diligenter scrutatus fuisset, a tribus retro sxculis tota ars metrica Melodo- 
rum profligata erat, Sic enim babet de Canone orthodoxis ad a. 848, n. XXVIII : 
« Interpuncta adhibendi ratio nova. quedam est et insolens, cujus alius omnino finis 
DOn Sit, quam versus distinguere. » Et iterum : « Qui etiam hymnus hac de causa 
ilà est interpunctis distinctus, pro servando rhythmo, ut sententie ipse aliquando 
pervertantur, » Similia subodoratus est Toustain (ep. ad Quirin. p. 16), alii fortasse, 
quin nemo tamen ex aperta via non recesserit, quamvis JVova rei diplomatics conditor, 
qui toties introspexerat commaticos veteres libros, de ipsis Melodis hanc sententiam 
tulisset, « ineptum esse non ibi cernere versiculos, ubi punctis dividuntnr. » 

Etenim satis erat priscos Venetorum libros liturgicos aperire, Baronii exemplo, 
quem non puto ullum evolvisse codicem id genus grecum; sed quod nemo non mira- 
bitur, horum librorum ipsi curatores, quum puncta plenis manibus et satis apte semi- 
üaverint, nullam illis inesse vim intellexere; inde jacta per aleam hec leviuscula 
semina sensim ita exaruere, ut novissimus editor Bartholomeus, haud ignarus vir, 


(1) Fa tria sunt que tantopere commendat et illustrat Villoisonius (Anecd. II, p. 133-143), et quie 
Valesius, de socordia typothelarum qui ea neglexerunt, stomachatus, in suum Eusebium post- 
liminio restituit ex Aldinis libris (cf. praef., p. 22, 23), ac demum post Valesium, nova et insigni 
Glebritate Angelus Maius in redivivam Tullii Rempublicam inseruit et redintegravit. 

(2) θεῖο Nicanoris στιγμαὶ sic nominantur et recensentur apud Mauropodem in vatie. 14, f. 45 : 
τελείᾳ στιγμὴ, ὑποτελεία, πρώτη ἄνω, δευτέρα ἄνω, τρίτη ἄνω, ὑποστιγμὴ ἐνυπόχριτος, ὑποστιγμὴ ἀνυπόχριτος, 
ὑποδιλστολὴ, Eadem fere videntur atque octo Latinorum veterum puncta, qua Mabillonius ex codice 
Vallumbrosano descri psit (de Re diplom., p. 33), scilicet : punctum, suspensivum, comma, colum, perio- 
Aum, gemipunctum, semipunctum, interrogativum et admirativum. Qua nibil ad nos, preter supe: 
nus punctum; nisi quod in recentiores Melodorum codices ὑποστιγμὴ cceperit usurpari. 


Ἐπ LEXNXAX c9 


ultima σημεῖα metrorum ex industria sustulerit, ut juxta qualemcumque sententie 
tenorem, haud semel inepte, interpungeret. | | 

Quid plura? Anthologii romani diligens et operosus architectus, ex optima schola 
Cryptoferratensium , egregius Vitali, sano quidem consilio, puncta in opere suo 
redintegravit, quin tamen ullibi in quacumque pagina vulgata aut manuscripta, quid 
hac de re sentiret, aperuerit; cuncta potius caco arbitrio aut ex muta codicum scrip- 
tura dedit, ut nullam ipsi normam preluxisse, perspicuum nimium sit. 

Ceterum ex solis codicibus non nisi anceps et periculo plenum judicium erit. Alii 
enim cum privati usus essent, domesticisque studiis potius reservati quam publice. 
recitationi aut melodie, quales erant nostri tropologii codices, magis exarabantur, 
ut sententia staret, quam ut melodia sarta tecta servaretur. Alii vero, qui chorales 
libri merito dicerentur, multas ac propemodum arcanas exceptiones in punctis pa- 
tiuntur. Sepe enim supplevit interpunctis omissis, modo perfecta cantus quies, modo 
line» extremitas et margo vacuus, modo spatiolum intra litteras consulto hians, modo 
vicinus accentuum apex, aut trabalis litter: hasta transversa, aut etiam nexus involuti 
compendii, ne de indiligentia citi calami loquar. 

Ubi vero major est interpunctorum religio, duplex distinguendum est systema, 
vetus et recens, 

Priscis libris, unum est signum, unusque locus, sive punctum, silicul:e simile, ad 
caput extrem: versiculi Jitterze suffixum, quod fere semper in fine duplicatur aut tri- 
plicatur addita lineola, aut decussi, ut ephymnia hinc inde constipentur. Siquis tamen 
studiosius id persequatur, nolim desperare, quin incidat in codices, ubi punctum sic 
summe, medie aut ime littere apponatur, ut triplicis στιγμῆς vicem agat, quod est 
alterum systema, nunc paucis declarandum. 

In recentioribus Melodorum codicibus, preter punctum semper sublime, accedit 
virgula nunc superior, nunc inferior, quz exhibere videtur modo μέσην στιγμὴν, modo 
ὑποστιγμὴν ; ac si nunc levem moram, nuuc leviorem, tam in cantu quam in metro, 
significaret. Sic fortasse solvetur molestissima difficultas, quse me hactenus suspensum 
tenuit et anxium, de qua ac sine mora me in sequentibus utcumque expediam. 


8 VI. 
DE PROCEMIIS. 


Silere de procmiis statueram, tum quia preter ἦχον et ephymnium, nullum fere 
cum sequenti poemate vinculum habent, neque solent acrostichide contineri; tum quia 
plerumque singularia sunt, αὐτόμελα, seu sui toni et generis, et ad eam pertinent 
vagam, exlegem, et promiscuam tropariorum turbam, 4.85 adhuc mihi multa cali- 
gine involvitur. Cum enim szpe ἅπαξ λεγόμενα sint, quodcumque deest adminiculunt 
quo eorum norma, partitio, nexus, methodus dispiciantur. 


— LXXXAl — 


Sane aliis, si lubet, remitto investigandum, quid reapse intersit, prxter ea qui dixi, 
inler procemia et sequentia; cur tantopere hiec ditferant a caeteris strophis, ut dum in 
his numero sunt 20 aut 30 versus, tres aut quatuor in antistrophe satis sint; cur eidem 
hirmo tot. προχσματὰ varia aptari queant, ut exempl: gratia, solus modulus ΤΠ ράνωσον 
salem duodecim prz se ferat diversissima proeludia; quamobrem duplex aliquando et 
triplex aut quadruplex, maxime in vetustis poematibus, sit antistrophe, dum in 
reenübus unica semper manet; qua lege fiat, ut nuuquam fronte illa. xovzXxtov 
careat, vel cum brevissimum est, vel quum ad unum coercetur troparium in οἴκῳ, ut vul- 
gata ferunt menza, dum amplissimi canones et quicumque alia tropariorum series 
sine hoc capite procedunt et spatiantur ; undenam, ne alia queram, nunquam fere acro- 
stichon ab hisce exordiis, si pauca tantum et vetustissima excipias, proficiscatur. 

Etsi statuerim de his silere procemiis, quae semel tantum in hoc volumine occurrunt, 
ei tamen non vacat praetermittere, quae Sic ad hirmos pertinent, ut non pauca ad 
erum normam deinceps exigantur, quorum brevem elenchum texere mox haud inop- 
portanum erit. 

Fa vero quee dixi ἅπαξ λεγόμενα, suam fortasse seriem et locum invenient, quum in 
altero tomo czetera, ut promisi, κοντάκια ἀνέχδοτα colligam, qua in codd. romanis, in 
parisiensibus, in mosquensi, fortasse ne patmianis quidem pr«termissis, ignota et 
palabunda vagantur. 

Quo vero rariora mihi hactenus sunt, eo putem esse antiquiora ; neque id jam peri- 
tum fugerit lectorem, stare nos in'vetustissimo hellenicarum Musarum exordio, cum 
primi omnium Δοιδοὶ solemnem hunc morem habuerint prludendi in plateis, palatiis, 
Gslris, theatrisve, et homericas aut cyclicas rapsodias aliquo ornandi proemio. 
Οἴμη hymnus erat, ut habet Hesychius, unde προοίμια Arionis, Empedoclis, σα non 
refugit ipse Socrates, neque Aristoteles : μνους γὰρ τὰ προοίμια ἐκάλουν ( Bibl. gr. T, 
P. ὅ8ι, I1, 688, Harless.). Neque aliud doctis viris videntur esse homerici hymni 
quam varia proemiorum collectanea (Wolf., Proleg., p. cvi; H. Hignard, des Hymnes 
homer, préf.). Cum igitur Melodorum christianorum aginen ducant Ἀοιδοὶ, qui can- 
licà nostra auspicati sunt, cumque ea solerent a vetustissimo proanio exordiri, in- 
ferre haud ineptum est, Acdos nostros, ac si eodem instinctu quam veteres Iapsodi 
ducerentur, primum fecisse locum hisce prarudiis, quz etiam nunc sola χοντάχια rara 
ODSuetudine servarunt. Neque christiana panegyris, iu. qua Salvatoris victoris et 
Ecdesie heroes celebrantur, usque adeo ab olympio stadio distabat, quin Ἀοιδοὺς 
ἑππτῶν ἐπέων, αἱ cecinit Pindarus, referrent nostri Στιχῳδοὶ, quorum baculus pensi- 
lesque cantilenze ᾿χογτάχια) facile revocabant homericum Deimodocum, sceptro. suam 
fbulam moderatum et texentem : τὸν ἐπὶ ῥαύδῳ μῦθον ὑφαινόμινον. ( Callimach., 
Dentley, p. 497 ; Heyn. VIII, p. 794.) 

Nil mirum, si tot secula jungamus. Priscis enim Christianorum Acdis haud ingra- 
"m neque insuetum fuit, vetustissimas veterum melodias suos in usus pios parce 
detorquere, Nam recolere juvat illud φῶς ἱλαρὸν simili Grecorum carmini φῶς ἀγαθὸν 


ANALECTA 1. f 


— ΙΧΧΧΙ͵Ι͂ — 


oppositum ; v. p. 625. Scite notarunt Clementem Alexandrinum flosculos puellorum 
suos decerpsisse ex Euripidis Hippolito στεφανηφόρῳ (Villoison, Anecd. II, 77), aut ex 
choro Iphigenie in Taurica (Villoteau, Mém. sur la musiq.). Ultimos hirmi nostri 
Tpxvocov versiculos vix non revocat elegantulum quoddam Achillis ad Thetin matrem 
ephymnion (Villois. I, 85). Unde indignatur Julianus apostata, a quo Diodorus Tar- 
sensis carpitur, quod Athenis musicorum rationem participaverit, ut Deos impugnaret 
(Epist. ad Photinum, p. 622). Quid, quod festivus erat Ethnicorum plausus : χαῖρε; 
νύμφιε, fere ut in Sergii Acathisto : χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε ἡ Quid, quod inter Eleu- 
sinia idem resonabat ephymnion, quod in nostro hymno de S. Andrea, Atticorum apo- 
stolo : εὑρήκαμεν ? immo nostrum alleluia referret delphicum τὸ ἐλελεῦ ví? quin et 
Aquinatis melodiam /auda Sion vir doctus usque ad primam Pindari Pythicam repe- 
tere ausus est (V. p. 555 et cf. Firm. Matern, 20; Clem. Alex. Cohort. 10, 432, 
Patrol. qr. &. VI, p. 940; Notices et extr. des mss. t. XVI, p. 157, 167). 

Nolim a cana illa vetustate recedere, quin uno verbo amplum revocem argumen- 
tum, quod multo a me prolixiorem sermonem requireret ; scilicet, nostra cantica, quo- 
ties heroas christianos attingunt, aut esse aut referre prima Acta sanctorum, ac nisi 
excipias rarissimas quas vocant tabulas proconsulares, nulla cum nostris posse de 
anüquitate certare, cum multis s:ieculis tam. Metaphrasten quam anteriores hagiogra- 
phos Melodi veteres pr:ecedant. 

Sed properandum : omissis igitur vetustis procriis, semel infra legendis, en 
brevis indiculus eorum quie frequentiora sunt, et texendis multis poematibus inser- 
vierunt, sane satis antiqua, ut fratrum quoque carmina dicantur, hilarique exor- 
diantur προῳδῷ illo : « Hymnum dicat turba frawum. » 


]. Ἢ Παρθένος, p. 1, cf. 202, 320, 381, 
383, 385, 386, 388, 390, 451, 460, 542, 565, 
607, 630, 637, 639, 648, 650, 658, 666, 668, 
669. 

11. ᾿Επεφάνης, p. 16. cf. 314, 396, 465, 481, 
544, 561, 598, 643, 645, 666, 661, 611. 

III. Γῆν σωμκατιχὴν, p. 23, cf. 547, 519, 
6604, 666. 

]V. Χορὸς ἀγγελιχὸς, p. 28, cf. 455, 944, 
964. 

V, “ταν ἔλθης, p. 35, cf. A81, 604. 

VI. Ὃ ὑψωθεὶς, p. 71, 591, cf. 275, 304, 433, 

14, 418, 491, 529, 396, 605, 6:3, 6314. 


VH. Λάζαρον τὸν φίλον, p. 92, 204. 


VIII. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν, p. 448, cf. 491, 412, 
540, 599, 667. 


ΙΧ. Ὡς ἀπαρχὰς, p. 162, cf. 393, 435, 477, 
564, G63. 


X. 'O σοφίσας, p. 169, cf, 177, 366, 438, 
582, 610. 


Xl. Τοὺς ἀσφαλεῖς, p. 169, cf. A359, 589, 628, 
644, 653, 665, 668. 
XII. Χειρόγραφον, p. 185, cf. 490. 


XH. Τὰ ἄνω ζητῶν, p.210, cf. 316, 330, 361, 
413, &19, 513, 488, 603, 613, 625, 627, 642. 
651, 661. 


AIV. T, ὑπερμάχῳ, p. 250, cf, 263, 300, 
012, 613. 


— ΙΧΧΧΙ — 


XV.'Ex λάκκου, p. 289, 204, 316. XIX. Τῷ φαεινῷ, p. 353. cf. 358, 558, 560, 
XVl.Awipernod, cf. p. 989, 991,466, 92, 663, 605, 667, 668. 
JVIL Τῷ θεῷ ἀπὸ μήτρας, p. 336, cf. 338, XX. Τὴν ἐν πρεσδείαις, p. 527, cf. 430, 432, 
340, 342, 377, 462, 363, 516, 383, 590, 606, 199, 968, 574, 607. 
610, 629, 624. XXI. Τῷ θρόνῳ, p. GF, cf. 499. 


XVIII Τὰ θεόόρυτα, p. 346, cf. 349,351, 354, XXII. Ἔν σαρκὶ, p. 371, cf. 615, 664. 
914, 582, 633. 


g VI. 


DE TROPARIIS. 


Huc igitur unde profecta est, longo circuitu oratio revolvitur. Equidem in tractatu 
de tropologio, troparia nunquam satis excoluisse mihi videor. Ne autem arbitreris, hoc 
prorsus esse idem quam hirmi argumentum. Sane hirmus tropariuni est, sed nunquam 
sic designatur a diligentibus canonum interpretibus, Theodoro et Zonara, apud quos 
prima singularum odarum strophe semper hirmus, nunquani troparium, nuncupatur. 
Hirmus enim, ut toties dixi, sine melodia non est, sine cantu non concipitur, dum 
multa sont troparia, sive solitaria, sive bina aut terna, aut variis modis connexa, qua 
(ntum recitantur; aut si levi melodia aliquem ex octo tonis referunt, sic ea lector 
modulatur, ut sicut. habet Augustinus de Athanasii ordine Dsudeny, pronuntianti 
vicinior quam canent sit (Aug. Confess. X, 33). | 

Troparia tamen. metrica aunt, tamque apte. versiculis distincta, ut aliquando con- 
tinua similium versuum serie conflentur ; sic fere sunt graviora Anastasii carmina ; sic 
alernis versibus ac reciprocis totus personat Acathistus ; sic pr:clare eniünent poema- 
lia, quibus totum. noctis officium absolvitur, nempe φωταγωγικὰ, ne barbare dicam 
Atmertüdpu, quorum media fere pars, sub hirmis Γυναῖκες ἀκουτίσθητε vel Ὁ οὐρανὸν, 
st semper habet aut novem octosyllabos versus simillimos. 

Verumtamen nomine et indole sua troparium vertitur et variatur. Neque Gricorum 
st ingenio fecisset, nisi volumine suo multiplici festiv:e gentis alacritatem habuisset. 
Nan διβυραμύοδιδασχάλους quos alunt, magistros recepere, eosque lyrica mens intus 
igit; ne jubeas pedetentim eant, sed sine lasciviant, exultent et subsiliant. 

Ea autem est varietas nostrorum tropariorum, ut à duabus ad tres et decem syllabas 
versiculi libero cursu spatientur ; sic vero integra periodus progreditur, ut nunc tribus 
àU. quatuor στίχοις coerceatur, nunc usque ad tres supra triginta, ut in. Acathisto, 
Krveniat. Immo idiomelun quod paulo ante retulimus, praeditum octo tonis, unum vide- 
ut troparium, quamvis integros quadraginta versiculos contineat. Equidem ampliorem 
nullam vidi seriem, ad quam tamen proxime accedunt grandiuscula quzdam idiomela, 





— LXXXIV — 


Haud tumultu incondito, sed ex ordine, vel ubi multi et amplissimi sint, singulos 
versus procedere, incessuque rhythmico inter se componi, in aprico est. Jam enim vidi- 
mus, in hirmo Τράνωσον, quam belle et apte gravis periodus disposita, divisaque sit. 
Etiam hilaria stichera M ἀγγελικαὶ, etiam breviora σύντομα festivitatem habent, ut que 
media in melodia quiescant et similibus interpungantur versiculis. In illo arduo Romani 
opere ( XIII, 92) prwter tria ὁμοιόφωνα, ὁμοιότονα, ὁμοιόπτωτα, illud ausim addere, 
urgeri singula fere troparia, paulo ante ephymnium, copulis exaggeratis καὶ, ἀλλὰ xai, 
quibus calcaria melodie adduntur. 

Altera vero est molestior ambiguitas, de qua superius monui, tam ex ipsis orta 
proemiis, quam in omnibus obvia troparüs, qui solitaria sunt. Sane in promptu 
cuique est, versus apte et tuto dividere, quoties hirmo prefixo, aut aliunde noto, 
instruitur, vel quando troparia ita bina aut trina componuntur, ut alterum alteri 
simile esse oporteat, qualia dicuntur ὅμοια vel προσόμοια. Sed anceps et dira crux 
quemeumque torquebit, ubi troparium per se stat, ab alio quocumque liberrimum, uti 
innumera idiomela, ea maxime quai quotidie et pluries ad psalmorum doxologiam 
(δόξα xai νῦν, unde δοξαστιχὰ) dicuntur, qu: coteris elegantiora sunt ac sepe in co- 
dicibus notis musicis insigniuntur. Vix dubium, quin ille note diligentius ad hec 
pingantur, ut aure et oculis aliquo modo rhythmus significetur, hirmoque aut ὁμοίοις 
suppleatur. Erit fortasse qui melodiz peritissimus, ducente et quiescente cantu, stationes 
inde metricas deprehendat, et dum auribus melos insonuit, dum multorum officiorum 
percipit varietates, similia agnoscat et instituat. Neque alio usus est criterio, opinor, 
cl. v. W. Christ, cui hzc ipsa fuit lectissima sparta. Sed dum apud illum video tot 
idiomelorum nunc unam, nunc duplicem aut triplicem in eodem versiculo partitionem, 
sat non video quo ariadneo filo se in immanem deducat labyrinthum. 

Nec satis est : esto enim quod versus aptissime dividantur, neque desideretur hir- 
mus, superest ut, decurrente troparii periodo, siepe ainplissima, edoceamur quomodo 
singula membra cum singulis se habeant, quo nexu versuum agmina et manipuli 
instruantur, quo jure majores minoribus imperent, sicut Duces et Reges inter puncta 
diacritica Hebraeorum. 

Que quidem puncta monent me, ne semifero sphingis ore utrumque problema 
relinquam OEdipo solvendum, ad &xAxc et στιγμὰς reverti. Tu enim considera an non 
triplici στιγμῆ recentium codicum, aut tribus veterum punctorum locis majora, media, 
minora tropariorum momenta lance justa expendantur. Haud tamen dissimulaverim 
mihi minus notam esse variam punctorum collocationem, ac plerumque volaticos illos 
apices haud sine turbine ia membranas et chartas pluere ; στιγμὴ pulvis est, in quo 
quis non lubrica strueret? ltecentium tamen στιγμῶν unum dabo exemplum, ex optimo 
codice chisiano ἢ. V1I. 53, scripto a. 1438; quem ob consuetam in me Principum Roma- 
norum munificentiam, Eminent"" Flavianus et excellent""* frater Sigismundus in meos 
usus humanissime domum transtulerunt. Pentecostario codex impletur, ad cujus cal- 
cem, inter addititia officia, legitur in die xxu aprilis hoc κοντάχιον de 3, Georgio mar- 


— LXXXV — 


tyre. Idem hirmus est Τῇ Γαλιλαίᾳ, qui supra p. LVII, sed hic novis sectionibus inter- 


punctus. 


Τὸν ὑπὲρ κόσμου τὴν ζωὴν ’ 
τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θέντα ' 
Χριστὸν τὸν βασιλέα ’ 
ποθῶν à στρατιώτης * 
σπεύδει Üaveiy ὑπὲρ αὐτοῦ ' 
Ζῆλον μέγαν θεῖον 
ἐν χαρδία ἐσχηκὼς 
αὐτὴς αὑτὸν προσήγαγε" 
τοῦτον δὲ xai οἱ πάντες ᾿ Γεώργιον᾽ 
ὡς θερμὸν προστάτην 
ἀγυμνήσωμεν ἐν πίστει " 


ὡς ἔνδοξον 
ὄντα Χριστοῦ δοῦλον ' 
μιμούμενον σοφῶς ? 
αὑτοῦ δεσπότην ' 
Καὶ ἑκάστῳ δεομένῳ 
ἐπιφοιτῶντα ᾿ 
σπεύδει γὰρ ἀεὶ " 
καὶ αἰτεῖται τὸν Σωτῆρα ' 
(ὁ AAÓX) 
πᾶσι παρέχων 
πταισμάτων συγχώρησιν : 


De S. Georgio. 


Eum qui pro mundo vitam animamque 
suam posuit, Christum regem diligens miles, 
proeo mori festinat; cum divinitus magnum 
in córde zelum haberet, ipse semet obtulit. 
illum autem Georgium nos omnes fidelibus 
hymnis honoremus, utstudiosum vindicem 


Solia. Ex chisiano cod. f. 148. — Cur quin- 
qué puncta deesse videantur, sat supra mo- 
Dui. Ser alia superioribus virgulis sive. στιγμαῖς 
Supplentur. Post v. 4, veneta menza addunt 
spurium οτίχον quo pervertitur totum opus : 
ὁ μέγας Γεώργιος, quod. ignorat Anthol. rom. — 
V. 6, ζῆλον γὰρ θεῖον ven. pessime. — V. 9, cod. 
interpnetum omittit, alias vero retinet, ut supra 
P LVIII.— V. 10 ἑαυτὸν zg. ven. rom. rupto metro. 
Fr priore lapsu veneta in deteriora ruunt: τοῦτον 
en ταὶ ἡμεῖς ἀγυμνήσωμεν πίστει ὡς 0. mp. ἡμῶν, 
ὑπὸ V. 16. σοφῶς ἃ taurin. accepimus, qui 


nostrum, ut gloriosum Christi famulum, sui 
Domini sapientem 2mulum et cuicumque 
eum invocanti opitulantem ; festinat enim et 
exorat Salvatorem. 
Populus 
Omnibus praebens veniam peccatorum. 


chisiano in cieteris cohaeret. — V.15, 16solent ali- 
quid pati.— τὸν ἴδιον δεσπότην omnes, rupto hirmo. 
— V. 16 syllaba in fine abundat. ὀξεόμενον rom. 
male. — V. 19 xat αἰτοῦντα αὐτὸν ven. iterum per- 
verse. — Solus chisianus, aperto et insigni com- 
pendio, ad plebem provocat ante ephymnion. 
Vide quantum prosint codices, et quot vulneribus 
editi libri feedentur. Caterum opus receus est, 
et male consarcinatum cum Romani ephymnio, 
ad expellendum cjus splendidum poema, quod 
habes, p. 596. 


Si quis minores superioris troparii pericopas sedulo meditetur, ac sese referat ad ea 
quz supra revocavi de canonibus alphabeticis Joannis, Georgii et Bartholomei, notatu 
lignum reputabit, triplici et simili exemplo, sic versus litteris dividi, ut inodo singu- 
lares, modo bini, modo terni constanti et symetrica methodo componantur. Hzc vero 
TUrsUS si contulerit cum exemplis in AntAol. cl. W. Christ propositis, facile concedet 
nonnihil esse ex nostris consentaneum, Doctus enim vir utrumque problema, quo tor- 


-- LAXXVI —- 


quebar modo, gnave et confidenter aggressus, utinam tuto et recte! tam solitaria tro- 
paria quam medias omnium periodos extricare, componere et in aciem instruere cona- 
tus est. Clariora tamen ab eo criteria et exempla, omni exceptione majora, expecto, ut 
omnem illi fidem, quam vellem, committam. 

Nescio an de ultima quadam ambiguitate, qua simul involvit troparium, hirmum, 
οἴκους, et ephymnion, verba fieri oporteat. Verum enimvero cum rarissima sint scho- 
liastarum loca 4 ad nos accedere videntur, negligere nequeo unicum fere quod in 
pluribus romanis codicibus vidi ; et quantumvis salebrosum sit, eo illud acrius persecu- 
tus sum, quod ante me summi viri, cum :emula quadam invidia, illud ipsurf plus minus 
integrum recoxere : scilicet, Cangius (v. κουχούλιον); God. Hermanus (de Re metrica, 
p. 481); G. A. Mullach (Conjectan. Byzantin., lib. IT, p. 25); Matranga (Anecd., praf., 
p. 29, 30). Przeter codd. augustan. bernens. florentin, venet. quos alii viderunt, adde 
vatic. 144 f. 151; vat. 917 f. 152; vat. 883 f. 226; vat. 1370 f. 454; vat. 1405 f. 234; 
ottobon. 338 f. 139. Quid, quod iu barber. I. 160, librario tantopere crambe recocta 
sapuit, ut ter ibi digesta sit f. 39, 53, 54? Ex quo scholiasta diceretur Theodosius 
Alexandrinus, sed aliunde videtur aut Gregorius Corinthius, aut Elias monachus; 
plerumque anonymus est. Quicumque sit, en illius verba ex antiquiore et palimpsesto 
cod. vatic. 14, fere XII seculi, quem c:eteri romani rescripserunt, paucis mutatis, 
fortasse ob difficultatem legendi duplicem scripturam detritu et maculis fuliginosam 
et vetustiori superpositam. Signa prosodica a duobus codd. prefixa religiose servamus. 


Ta ἀνακχρεόντεια. 


Ἁ , ^ t * , ᾽ 3"* " à 
Éxiéyovzai μὲν αὐτῶν οἱ οἶκοι ἀνάπαι- χαὶ πέμπτη γώρα πυῤῥίχιον, ἡ δευτέρα χαι 
στον καὶ δύο iduÓoug καὶ μίαν περιττὴν τετάρτη Xx ἕχτη σπονδεῖον, οἷον " 
* t 
συλλαθὴν, οἷον * 


vu-- υὺυ - - uw cc oM 
Uus déc dude gt. erc Ζαχαρίου μεγάλου πάγκλυτε xoüot. 
Ἀπὸ τοῦ λίθου τὸ ῥεῖθοον. Eu NE " 
V αὑτοῖς αναχρέουσιν tet συνταττομένος ανᾶ- 

Τὸ. δὲ τούτων χουχούλλιον γίνεται ἐξ ἐλάσ- χλώμενος ἐξ ἑνὸς τῶν τετρασυλλάδων ποδῶν 
σονος χαὶ μείζονος, τουτέότιν ἀπὸ πυῤῥιχίου τὴν σύστασιν ἔχει" οὗτος νῦν ἰωνικὸς ἀπ᾽ ἐλάσ- 
χαὶ σπονδείου, οἷον " | covog λέγεται τριποδιζόμενος - τὸ μηδὲ αὖ- 
COPIE τοῦ μία ἐφθημιμερὲς τριῶν ἥμισυ πυδῶν᾽ 
Αρέτης εὐστεφάνου ἄνθεα δρέψας. οὗτος ὁ στίχος γίνεται ἐξ ἰωνικοῦ ἀπ᾽ ἐλάσ- 


T 
2 M cs NN CN σονος T ἱιποδιζόμιενο οἷον * 
ἔστι δὲ καὶ οὕτως μετρῆσαι" ἡ πρώτη χώρα P $) 


ἀνπαιστον, ἡ δὲ δευτέρα tauGov, ἡ τρίτη υυ- -v v- τῦὺ 
) N Ὁ“ » / M P 
ἴαμιθον, ἡ τετάρτη ἀδιάφορον συλλαβὴν, οἷον * ἄρετ ἧς ἐργὰ φέρει &u.movog 16. 


Uu Uu 7" v πὸ -* UU - “- συ m gu c cu cm c 


ἀπὸ τῆς φίλης ἐρήμου. . Χριστιανῶν μακάρων ἔλθετε παῖδες. 


V Mod » 1 « , ὃς NES 
Καὶ τὸ κουχούλλιον αὐτοῦ, ἡ πρώτη καὶ τρίτη Οὗτος ὁ στίχος ἐν τῇ πρώτῃ χώρᾳ δέχεται 


— LXXXVIII — 


-- ^ 4 δι ^ 
τρογαῖον, ἐν δὲ τῇ δευτέρα ἴαμβον, ἐν δὲ τῇ 
τρίτῃ πυῤῥίχιον, ἐν δὲ τῇ τετάρτῃ σπονὸ εἴον. 


δελοίίαᾳ, Nedum varie lectiones lucem affe- 
rant, caligo in spissam noctem mutatur. In titulo 
ηἱ ἀναχρέοντες Cod. florent. περὶ ἀναχρεοντείου vat. 
1303, qui cum barber. solus μὲν pree(ixit. Aliter 
incipit barb. 39 loco : τὸ ἀναχρεόντειον μέτρον ἐν τῇ 
ἃ y501 ἀνάπ, ἐπιδέχεται, ἐν δὲ τῇ D xal τῇ γ' ὁμοίως 
ἶχμδον καὶ μίαν ἀδιάφ, συλλ, — Elias vero mona- 
chus in alio barb. τοῦ ἀναχρεοντείου οἱ οἶχοι ἐπιδέ- 
γονῖαι μὲν ἀνάπ, xai δύο ἰάμθους xoi μίαν περιττὴν 
7.4, Aliter quoque Heph:estionis scholiasta ib. 
eL apud Mullach : ot δὲ νεώτεροι διαιροῦσιν αὐτὸ 
τε χῶλα $$ χαὶ εἰς δύο, xai τὰ μὸν 9E κῶλα φασὶν 


εἴς 
οἶχους͵ τὰ δὲ δύο χουχούλιον, χαὶ ἐπιδέγονται οἵ μὲν 
o4: ἀγάπ, χαὶ δύο 0, zal z. συλλ, — Ad nostra re- 
verüitur barb. 19 loco : ἐπιδέχονται μὲν, et recte, 
cam Cangio, qui om. αὐτῶν et add. ἀδιάφορον post 
συλλαδήγ, Barberin. et ottob. soli habent sigua 
prosodica. τὸ δὲ τούτου Cang. — τούτων βουχόλιον 
sic bis vat. 1370. — χουχούλιον fere omnes. xoux. 
δέχεται τοὺς 02 ἐξ ἐλ, vat. 1405, — τὸ 62 χουχούλιον, 
τὸ ἀγαχλώμεγον * ἕπεται μὲν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τοῖς 
ἀναχρεοντείοις, sic brevius barb. 39 loco ἥτουν πυρρ. 
vat. 1405. Multa add. Schol. Heph. τὸ δὲ τ, «oux. 
φύγχεται ἔχ τε τοῦ ἐλ. τῶν δισυλλάθων ποδῶν, του- 
dion τοῦ πυῤῥιχίου xot ἐχ τοῦ μείζονος, ἦτοι τοῦ σπον- 
ilu, xat ἔχει ἐν μὲν ταῖς περιτταῖς χώρα!ς τὸν ἐλάσ- 
01, ἐν δὲ ταῖς ἀρτίοις τὸν μείζονα, οἷον, — δρέψας, 
varia videlur lectio Sophronii XII, v. 56 : γραφ'- 
X» b. χαλύχων ἄνθεα δρέψας, de S. Stephano. — 
Hephest. Scholiasta add. cum ottobon. alterum 
VCISUm : ἁγίων περσιῦάμου χόσμου ἀΐων (ἀεὶ ὧν Ott.) 
Legere Mullach jubet : ἑοσιδόμονυ. 

ἔστι ad μετρῆσαι om. barb. 19 loco et ottob. — 
ἔστι δὲ ὁ στίχος -οῦ Ἀνακρέοντος T 7 a χώρα ἀν. ἣ β΄ χαὶ 
Y hufo;, f ἢ δὲ δ' ἀὸ, id. 29 loco : στίχοι τῶν &va- 
χρεοντείωγ, Ἷ α' ottob. — οὗτός ἐστιν ὃ στίχος τοῦ 
᾿Αναχρέργν τος ἣ α' γύρα ἐξ ἀν. ἣ β΄ καὶ γ' ἐξ id 
au μογοσύλλαθος xa ἀδιάφορος (vat. 1403). 
Ai... Est ejusdem Sophron. V. v. 1. — Post ver- 
sieulum Cang. add. : χαὶ πάλιν * βλέπε πρὸς (1. πῶς) 
Uis τὰ πάγτα, Apud Ignatium aliquid simile col- 
legit Matranga Anecd. p. 664 : βλέπε πῶς πάντα 
!l$, πάγτα δὲ τέφρη, omnia videtur om. Schol. 
Hephzest, 


Τοῦ δὲ χουχουλίου αὐτοῦ 5 α΄... Ex πυῤῥιχίου... δ΄ Ex 


Ἵκογδείου, $ obe χαὶ αὐτὴ ἢ ἐχ σπονδείου ἢ ix tpo- 


tov, ἐν δὲ τῇ 


ἐν δὲ τῇ πέντη πάλιν πυῤῥίχ 
ἕκτη πάλιν τροχαῖον. 


χαίονυν, οἷον vat. 1405. — τὸ δὲ χουχκ, barb. 1? loco. 
3* autem loco post illa quie supra, idem corrupte 
pergit : τίθεται ὃὲ ἔστιν ὅτε xal μόνον *. ἐπιδέχεται δὲ 
ἐν μὲν τῇ πρ τὸς χώρα πυῤῥίχ toy, ἐν δὲ τῇ (2 σπονδεῖον, 
Ἢ ob τῇ γ' FUN, iy δὲ τῇ τετάρτῃ σπονδεῖον, Ü 

δὲ τῇ ε΄ πυῤῥίχιον, ἐν δὲ τῇ ς΄ σπονδεῖον ἢ τρογ aov * 
τινὲς δὲ τρίμετρον χαλοῦσι, τρεῖς ἐπιδεχόμενον ἰωνι- 
χοὺς ἀπ᾽ ἐλάσσονος xat ἐν τῇ τρίτη χώρα παιῶνα τρί- 
τον. Nec plura codd. romani prieter vat. 15, cujus , 
οὐ δὰ minus perspicua tacite oimiserunt. llic 
vero Cangius τὸ δὲ xoux, αὐτῶν ἐν τῇ α΄... ἐν δὲ τῇ 
B' χαὶ σπονδεῖον, ἐν δὲ τῇ ς΄ σπονδεῖον ἢ τροχαῖον. 
— £xy aclov. Sophvon. V. v. 17. 

ἃ τοῖς &vxzp. vat. 14. f. leg. συντάττομεν τὸ ἀναχλ. 
Pro quibus fusiora subdit Schol. Hephast. quem 
omnino praetermittere nolim, ne lateat Melodi 
nomen sa pius adducti superius : τινὲς δὲ συντάτ- 
tou3ty αὐτοῖς xxl ἕτερον ἐξ ἑνὸς τῶν τετρασυλλάξων 
ποδῶν τὴν συστροφὴν ἔχοντα, ἤγουν ἐξ ἰωγιχοῦ ἀπ᾽ ἐλάσ- 
σονος τρίμετρον ἀχατάληχτον, ὃν xal ἀναχλώμενόν 
φασιν, ἐπιδεόμενον δὲ τομὴν ἑοθημιμερῇ, τουτέστι 
μετὰ τὰς τρεῖς τοῦ δευτέρου ποδὸς περα!νομένην τὴν 
τομὴν εἰς μέρος λόγου, οἷον * Ἀρετῆς- ἤθη. Tum recte 
inter utrumque versic. ea interponit quorum si- 
milia vaticanus incpte postposuit. ἔστι δὲ ὅτε zai 
ἀπὸ χοριάμθδον ἄρχεται ὃ τοιοῦτος στίχος, εἶτα Ey cc τὸν 
ἰωνιχὸν ἀπ᾿ ἐλάσσονος, διὰ τὸ ἀδιάφορον τῆς τελευταίας, 
χαθὰ τῷ ἁγίῳ Σωφρονίῳ xat ἄλλοις &2y αἰοτέροις ὃ δοχεῖ, 
οἷον * Χριστιανῶν παῖδες. Excidit Sophronii poema 
huc adductum. Omnia brevissime complexus est 
Scholiasta ms. bernensis, tresque varios distinguit 
dimetros anacreonticos. Elias monachus etiam 
brevior, addit tamen preter systema supra expo- 
situm, aliud quatuor tantum coalescere anacreon- 
teis, quod confirmat apud Cangium Grammaticus 
mis. et datur παράδειγμα τοῦ χουχουλίου, τοῦ χαὶ 
ἀναχλωμένου. « Hinc apertum est, inquit Herman- 
nus, οἴχους illos sex. versibus constitisse, iisque 
deinde addilos essc duos trimetros ionicos, qui 
interdum choriambo incipiebant, eosque cuculii 
nomen habuisse. Videntur autem otxo: isti non- 
numquam etiam ex quatuor anacreonteis com- 
positi fuisse. » Immo in Anacreontis poem. LXII 
luculentum videt exemplum prioris reneris, quod 
senis in oix» versibus cuculium ex duobus tri- 
metris subjicit. 





— LXXXVIII — 


Nunc ex longo diverticulo, vepribus obsito, aliquid emolumenti ad rem nostram 
lucremur. | 


Ac 15. Hermannus legere non potuit innumera Anacreontica, que nuper Ang. Maius 
ac Philippus Matranza in medium protulere, iater que integrum S. Sophronii car- 
men V, ex quo (cf. v. 4, 17) plures Scholiasta versiculi excerpti sunt ; unde abunde 
conficitur, non duplex, nec triplex, sed innumera esse genera harum stropharum, 
quarum sectiones certo acrostichidis alphabeto statuuntur. 


2*. Ea quecumque sint poemata a nostris melodiis toto ccelo distant, quum neque 
idem sit metrum, neque idem lexicon, neque eadem dialectus, neque eadem ephymnia, 
sive ἀναχλώμενα, neque idem argumentum (1). - 


3*. Quum Scholiasta et Grammatici soleant esse in rebus ecclesiasticis ineptissimi, 
id eorum imperitia tribuendum, quod toties in superioribus melodica verba οἱ οἶχοι, τὸ 
ἀναχλώμενον perversissime usurparunt. Cieterum quum vetus cod. vaticanus omnino 
ἀναχλώμιενον omittat, non scholiast:e errorem, sed librariis interpolationem ascribere 
malim. 


À*. Quod spectat ad οἴκους, non quatuor, nec sex versus, sed plurime strophe, 
quin integra poemata anacreontica, cucullio destituta, οἶκοι appellandi sunt ; ne exceptis 
quidem prioribus strophis, quas nunquam Melodi, sive prisci, sive novi, sic nuncupa- 
runt, quanto minus particulam unius troparii, excluso ephymnio. 


5^. Ephymnium autem sive ἀναχλώμενον prorsus abhorret a cuculio. Locum enim 
certum, nempe finem singulorum tropariorum ephymnia habent, varietatem ignorant, 
brevitatem affectant et publici plausus alacritatem referunt. Quae vero dixerunt χουχούλια, 
sunt duo versus ceteris ampliores, quibus nulla sedes firmo jure assignatur, nisi quod ab 
initio exulant, nec nisi raro in fine comparent, quoties autem temere in stropham inci- 
dunt, nunquam eadem verba referunt, neque ullam acclamationem (ἀνακλωμένην; 
sive, ut Suidas recte interpretatur, confirmante codice vallicelliano, &ruyougévrv). 


6. Tandem ex hoc vexato scholio et a tumultu tot varletatum, nihil majus nec 
promptius emergit, quam inefficax Grammaticorum imbecillitas, in rhythmicis ad 
leges prosodicas reducendis. Sane Sophronii et similium poetarum carmina minime 
' inficeta sunt, cum fere omnes versus dimetri impares catalecti sint, neque ab indole 
anacreontica recedant ; classicum quidem in brevibus versiculis opus est, in quo tamen 


(1) Sano quidem consilio, ut solet, W. Christ inscripsit AntAologiam gracam carminum christia- 
norum, seu collectanea quibus sacra et profana, publica et privata poemata continentur. Maluissem 
tamen inter Melodos non accenseri poetas anacreonteos, neque ut ecclesiastica aut publico usu 
consecrata proferri Synesii, Nazianzeni, Melhodii poemata, immo anacreontica Sophronii, Elie, 
Photii, aliorum. Sed magis «gre fero apud Matrangam per tota Analecta Melodos vocitari quoscum- 
que tenui versu canentes domestica aut publica negotia, quin sapius erotica et inania. Ut olim 
hymnus tantum Diis, sic Melodus soli Ecclesi: reservetur. 


-— LXXXIX — 


sepe metrum rhythmo flectitur et rumpitur. Sed longiores versus dodecasyllabi, 
sive χουχούλια, ubique ordinem perturbant, et libera quadam, haud invenusta lasci- 
viunt varietate, quam frustra Grammatici cohibere nitebantur : mediam enim quasi viam 
rhythmos inter et metra terunt. Quod si vel heec anacreontea tantopere a statutis legi- 
bus refugiunt, quis jugo prosodico premet irreligatam Melodorum insolentiam expe- 
ditamque libertatem? 

Ultro tamen concedo innumeros versus classicos ab ore hymnodorum excidisse, et in 
primis anacreonteos passim frequentari. Ita in 11 paradigmate, p. vnu sive in hirmo 
Ti Γαλιλαία, inter priores versus, iambis perpetuis constantes, sunt iambici dimetri, 
quorum primus et, quintus acatalecti, tres vero ceteri catalecti. Sextus quoque versus 
est trochaicus dimeter catalectus, et sic porro. Esto ergo, Melodis non deesse multam 
veterum elegantiam; lex tamen illis summa et sacra rhythmus est, cujüs tandem regu- 
las, non judicis instar et arbitri statuam, sed peritioribus statuendas proponam, ea 
que diu mecum luctatus et etiam nunc anceps, profero, emendaturus, statim ut me- 
liora que expecto, edocebor. 


8 VIII. 


RHYTHMORUM CANONES. 


Etiamsi igitur sepe melodis faveat classica Musa, quod majus in illis est, rhythmus 
videlicet, in primis coalescit tam ex metro syllabico quam ex tono seu harmonica serie 
accentuum, Is vero rhythmus lege unica et generali regitur, nempe : Omnibus canticis 
premittitur aut supponitur Himwus, sive pravtum troparium, utt totius poematis 
eremplar, cui caetera. post. illud. omnia troparia ita aptantur, ut singula eosdem 
numero versus, totidemque in versibus syllabas, et similes in eisdem syllabis accen- 
lis contineant. Aliis consulto, ut dixi, ea omnia committo qua ad rem musicam per- 
tinent, Nunc vero, opinantis more potius quam statuentis, aggredior, tum ex universis 
prolegomenis, tum ex toto illo volumine, sex et decem exigere canones, qui aut me- 
rum aut tonum respiciunt. 


CANON I. 


Syllabe juxta hirmum computantur, sine ullo discrimine earum qus corripiuntur 
aut producuntur. 


CANON II. 


Nullo aut nonnisi rarissimo respectu habito ad vocalium occursus, neglecta fere eli- 
3I0QE, satis est juxta hirmum integrum sit metrum syllabicum. 


-- χὰ -- 


CANON Ill. 


Nunquam fere ab uno versu fit ad alterum trajectio, iutercisa dictione media, 
quantumvis breves versiculi sint, ut prior a posteriore suppleatur aut vice versa. 
Si quid aliter οἱ raro accidit, aut peccat scriptura, aut fortuito errore regula vera 
confirmatur. 


CANON IV. 


Neque metro obstant ephymnia, si justa sunt; neque severiores dogmatum formule, 
neque etiam verba sacrorum librorum in cantus adducta, quantumvis θεόπνευστα 
parcissime sollicitentur, et summa cum religione suis quaque sedibus, prout jacent, 
intacta serventur. In utroque tamen casu librarii, cum solemnia sibi et nota citius 
rescribunt, facile a metro aberrare et Melodo sua tribuere sphalmata consueverunt. 


CANON V. 


Idem hirmus, quoties ab uno cantico ad alterum transfertur, ita non absolvitur 
omnibus suis numeris, quin melodi arbitrio aliquid concedatur, tum maxime cum 
hirmi conditor suo utitur iterum et sua refert : qualis vero hirmus semel ab initio 
ponitur, talis idemque in toto cantico usque in finem integer, incolumisque manet. 


CANON VI, 


Omnes et singuli accentus, quibus tonus in hirmo notatur, maxime in clausula 
στίχων, sed etiam in continua serie cujuscumque versiculi, eodem ordine in easdem 
syllabas per totum poema recurrunt. 


CANON VII. 


Accentus sive acutus, sive circumflexus pro uno eodemque habetur, ut sicut. pro- 
miscue habentur oxytona et perispomena, ita reciproca vice paroxytona et properispo- 
mena proferantur. | 


CANON VIII. 


Properispomena, quoties enclitico monosyllabo proxime sequenti pramittuntur, 
(ὀῦσαί v.e idem fit ac ἄνδρα τε) paroxytonà evadunt, etiamsi solitis accentibus notari 
pergant. Nihilominus monosyllaba enclitica. suum quoque servant accentum, si jubeat 
rhythmus, post proparoxytona. 


CANON IX. 


Proparoxytona duplici accentu gaudent in ultima et antepenultima syllaba, elsi 
unus tantum accentus oculo notetur ; idemque asserendum, cum tres syllabae sive ad 
unam, sive ad binas dictiones pertineant, Unde dactylus et anapestus in utroque cast 


— Xd: — 


prorsus eodem recidunt; nec tantum id valet ubi pes uterque prosodicus adest, ut 
ἄγγελος (7 « »), πόλεων (νυ » —-), sed idem Melodis sonat tum antibacchius ἄνθρω- 
πος (- - «), tum bacchius ἐρευνῶν (v - -). 


CANON X. 


Dictio monosyllaba, sive &vovog sit, sive tono aucta, ex arbitrio Melodi, modo acui- 
lur, modo premitur. 


CANON XI. 


Pronomina personarum, maxime in perficiendis clausulis, eadem licentia usurpan- 
tur qua apud veteres poetas ultima syllaba libera est; ut pro ipeo, "uas , yes » ὑμᾶς, 
dicatur homerico more, remanente tamen solita scriptura : d ἧμας, ὕμιν, op.xc , etc. 
Inde etiam οὗτος pro αὐτὸς scribitur. 


CANON XII. 


Eadem cum libertate Melodi adhibent frequentiores praepositiones disyllabas, sci- 
licet anastrophe utuntur accentuum, quin praepositio, uti syntaxi jubetur, sequatur - 
Domen, aut consueta scriptura varietur : sic μετὰ, in hac pericope μετὰ δούλων, ali- 
quando eodem modo sonat atque in δούλων μέτα. 


CANON XIII, 


* 


Simili favente licentia, Melodi utuntur in conjunctionibus et adverbiis disyllabis, 
minus necessariis, in quibus interdum accentus quadam catastrophe a penultima ad 
finalem syllabam migrat, in primis ubi vocis proxime prima syllaba tono destitui- 
tur (1). 


CANON XIV. 


Altera libertas Melodorum est, qua potius ad seriores quam ad veteres, potius ad 
canones quam ad χοντάχια pertinet; qua fit, ut integra et absoluta stante accentuum 
Serie, extra rhythmum parasitica quaedam et quasi muta syllaba in fine accedat. 
Cf. supra p. LVII. 


CANON XV. 


Ut aliquando, sed raro elisione Melodi utuntur, maxime in ἀλλὰ et tva, sic dixresin 
Interdum adhibent, ut ὑϊὸς pro υἱὸς, de quo cf. p. 320-327 passim. 


(1) Regula Xl, ΧΙ, XIII memorantur infra, p. 97, 114, 125, 161, 167, 168, 170, 174, 203, etc. 
sed non sine errore aut typorum aut alterius syllabi, quem prius conceperam. 


—' XC - 


CANON XVI. 


Singularis omnino est, sat vero frequens, contractio quorumdam vocabulorum, que 
trita et magis obvia sunt, et brevi compendio scriptitantur, ut Θεὸς, σωτὴρ, Χριστὸς, 
σταυρὸς, ἄνθρωπος (Oc, eno, Xc, στρς, &voc, vide p. LXII, ἀνθρωπείας trisyllabum ex ανίας) 
qui syllabam amittunt, etiam in compositis, ut Θεοτόχος, Χριστοφόρος (cf. p. 669), que 
vel optimis melodis trisyllaba aliquando sunt. 


Nolui has breves augere regulas, iterum ea memorando quz supra aut alias notavi, 
nimirum solere sententiam uno versu claudi, monosyllaba frequenter clausule reser- 
vati, peregrina nomina tam libero accentu quam incerta notari scriptura, heptasylla- 
bos versus esse frequentes, raros vero dualem et optativum, proclitica aliquando au- 
geri accentu, ut &x μοῦ sit quasi ἔχ μον, et alia quce diligentem lectorem non fugient. 

Plura a me «quus bonusque lector non requirat : supra modum enim cresceret 
tam legenti fastidium, quam prafanti prolixitas, si justo et novo commentario hec 
canonismata instruerentur, si singulis regulis addere paradigmata juberer, aut accu- 
rate notare paginas et loca, ubi superiores canones confirmantur temperanturve aut 
minus caute servantur, 

Unum mihi superest, ut receptam a me in hoc tomo rationem anecdota evulgandi 
aperiam. 

Totum libri fundamentum est codex corsinius ; et ubi is deficit, taurinensis; ali- 
quando etiam, utinam sepius, mosquensis : subsidia tantum, et satis pauca praebuere 
caeteri, aut in Urbe aut extra Urbem reperti. 

Nullam fere neglexi variam lectionem, experientia edoctus, nihi esse superfluum in 
hisce apicibus delicatulis ; cavendum porro, ne iota unum, immo ne comma, ne στιγμὴ 
aliqua preetereat. 

Nolui tamen in Melodorum verba recipere scripturz aperta vitia, aut rudiora me- 
lodie sphalmata ; nec placuit lacunas, si quid obiter et male hisceret, relinquere patu- 
las, quin tamen lector aut uncinulis aut scholiolis religiose moneretur. Qua tamen 
utor libertate, in opere academico, eamdem ego nollem inducere in librum publicis et 
sacris lectionibus aptandum, quanquam ultimus librorum venetorum emendator, 
etiam religiosus curator anthologii romani copiosum dedere exemplum multa ex codici- 
bus addendi et corrigendi. 

Tropariis litteras pro numero przfixi, ecclesiasticam preter consuetudinem , sed 
codicis taurinensis perpetuo alphabeto nixus. Interpuncta asteriscis superioribus sup- 
plentur, ne commata, perspicue sententie necessaria, caligarent, neu praterea, divi- 
sis versiculis solito more, vacua spatia totum fere librum occuparent. 

Si qua sphalmata oculos morosi lectoris offenderent, velim actutum conferantur ad 
caleem ea quie ultro emendavi, confidens ea jam condonari, qua prior expunxi; tum 
peto recolantur superiores Melodorum regulae, qua insolita mihi praeceperunt; demum 





— ΧΩ — 


nemo iniquus adeo sit, ut multa non parcat rem arduam aggredienti primum ; nova 
excutienti problemata, dum urbis moenia concutiuntur, dum proximus ardet Ucalegon ; 
typos demum sollicitanti transalpinos ac longe remotos, cum inter tot fastidia verbo- 
rum, metrorum, accentuum, commatum, stellularuin et omnis generis apicum, vix 
tuta manu vicinas et domesticas plagulas movere et continere potuissem. 

Erunt fortasse, maxime inter germanicos viros qui mallent graca augeri et decla- 
rari, latinam vero interpretationem tolli penitus, egre ferentes mediam libri partem 
pigris et ineptis lectoribus concedi. Alii contra assurgent, qui indignabuntur pedibus 
offendere tot pulvereas varietates et arenosa scholia, qua ubique calcibus harent 
ac remorantur. 

Cum alia aliam censura sustulerit, paucis me expediam. Latina e regione posui, 
que perpetuo inserviant commentario. Commodum sane est graecam scripturam e 
codicibus ad typothetas puram putam transfundere, et dum parum curatur, utrum ipse 
editor capiat semet, suaque legat, s:epe liber aut inutilis fit aut jacet obscurior quam 
membrana in pluteis sepulta, ne doleam gravissima onera et emptori οὐ lectori incas- 
sum imponi. Scio tamen quam arduum sit in editione quam principem aiunt, a graeco Ὁ 
ad latinum primo saltu transilire. Novi promptius esse graca ter aut quater rescri- 
bere integra, quod plerumque feci, quam eadem semel latina facere, maxime in Melo- 
dis, vel quando cuncta obvia videntur. Nec defuere amici, qui quod aliter ac caeteri 
ego ab initio et deinceps obstinate egerim, stomachati suut. Mediam interim tenui ac 
teneo viam, ne hinc subsidia imperito lectori, illinc erudito viro criteria desiderentur. 
Buic veteres committo scripturas collatas, emendatius, si fors tulerit, expoliendas ; illi 
àutém prebeo simplicem et candidam interpretationem, colloquii instar obvii potius 
quam commentarii, Haud tamen negaverim quantum me taduerit veneres gracanicas 
latino panno induere : ubi enim floret Hellas, Latium aret ; ubi emicat illa et exhilara- 
ur, hoc friget et luget; illic scintillae, acumina, aurea opulentia; hic fumus, lutum, 
inops colluvies. Quomodo, ut unum referam, dum expulere Romani voculas ὁ, ἡ, τὸ, 
alas, aera, halitum. amiserint? Utinam gallica dialectus minus disputet, magisque 
lyrica audeat, ut cum Melodis felicius contendat, quam pinguedo latialis ! 

In hoc vero ancipiti certamine meo cum Melodis latine vertendis, explicandis, luce, 
ut par est, nobilitandis, cum jam viginti fere annos consumpsissem, nemine facem 
Drebente, viam nemine sternente, inviam sepe, et lubricam semper, haud mihi de- 
fuit ut finem itineri darem, socius indefessus, quem honoris et grati animi causa 
nomino, cl, v. Henricum Stevenson, qui nihil omisit, ut classicis studiis .suis has 
quoque byzantinas adderet lucubrationes. Graeca enim dum eduntur, nemo quem sci- 
verim, oculo alieno, vigilanti, amico carere potuit. Ut ego olim Frederico Dübnero 
libenter obvio utebar, haud philologo invidens, pro re nata et meo modulo, vicariam 
theologi opem, sic etiam nunc lator ab anglico viro discere littora littoribus jam non 
esse contraria. Quando quidem adeo se vir gnarus Melodis dedit, ut eorum abscondi- 
[03 commentatores, Theodorum Prodromum, Gregorium Corinthium, Joannem Zona- 


“Ξ ΧΟΥ “-- 


ram, me quidem vehementer urgente, e tenebris eruat, quam cito, Deo favente, in 
lucem proferendos. 

Dixi : que si minus placent, nemo non indulgeat luctanti cum tempestate litteris 
adversa, post diei, wstus, hominum pondera segre respiranti et vigilanti per noctem 
insomnem et intempestam, hebetes oculos frustra in codicum et typorum apices evani- 
dos figenti, schedas centies dissipatas succutienti, plagulas typothetarum extorquenti 
per longa et periculosa itinera. Sin vero nostra non displiceant, Melodos tropologii 
excipient czteri, haud minus ignoti, qui triodium et menza, canones et idiomela 
ἀνέχδοτα exornarunt. 


Ex cedibus Callistianis, xv Januarii, in Sancto Mauro abbate, a. MDCCCLXXV. 


ANALECTA SACRA 


SANCTUS ROMANUS. 





Ι. 


CANTICUM IN CHRISTI NATIVITATE. 


͵ [i 
α. ἢ παρθένος σήμερον 
τὸν ὑπερούσιον τίκτει" 
χαὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον 
τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει, 
Ν 
Αγγελοι μετὰ ποιμένων 
» 3 “ 
ὃ ἡξθλογοῦσιν, 
/ MI! 3$ € H 
Νίάγοι δὲ μετὰ ἀστέοος 
ὑδοιποροῦσιν : 
δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη 
δι / ς Ἁ MIA , 
παιδίον νέην, ὁ ποὺ αἰώνων 255. 
UH 1 , ' ' : 
P. Τὴν Edu Βυθλεὲμ 
vot , δεῦτε, ἴδωμεν" 
τὴν τρυφὴν ἐν χρυφῇ 
εὕραμεν, δεῦτε, λάδωμεν 
τὰ τοῦ παραδείσου, 


1. Hodie Virgo Natum edit natura subli- 
morem; et terra speluncam offert inac- 
C550 hospiti. Angeli cum pastoribus can- 
lica geminant ; Magi, stella duce, iter me- 
tiuntur, Propter nos enim natus est infans 
novus, Deus ante ssecula. 

2, Edemum Bethleemus aperuit ; agedum, 
videamus : cibum suavem in abscondito rep- 


Primum S. Romani canticum est integrum in 
tribus codd, mss. in taurinensi f. 34-37, in mos- 
quensi . 93, in corsiniano f. 42-48, ex quo apo- 
F'opha ad eryptoferratenses derivarunt ,et quem 
I decursu operis sequemur, ut optimum et ve- 
tustiorem. In tribus codd. fere inscribitur, ut in 
Corsin. ΜΙ τ νὸς δεχκεμξοίου xi', χοντάχιον τῆς Χριστοῦ 
iive, WI γ΄, φέρον ἀγροστιχ (0x Τοῦ ταπεινοῦ 
βωμανοῦ ὕμγης, Solus taurin. 6 ὕμνος, et solus re- 
δεῖ trop. 20 ὁ ἀστὴρ; tum dividit hymnum in 
duos dies, troparijs 5 prioribus in vigilia Nati- 
"latis prescriptis, caeteris cum primo iterum 

V. 


M ^ ’ 
ἔνδον τοῦ σπηλαίου" 
ἐχεῖ ἐφάνη 
«ἢ 3 ’ 
ῥί α ἀπότιστος, 
βλχστάνουσα ἄφεσιν" 
ἐκεῖ εὑρέθη 
φρέαρ ἀνόρυχτον, 
02 πιεῖν Δαυὶδ 
πρὶν ἐπεθύμησεν" 
ἐχεῖ παρθένος, 
τεχοῦσα βρέφος, 
τὴν δίψαν ἔπαυσεν εὐθὺς, 
AN T ,ὕ 
τὴν τοῦ Αδὰμ. xci τοῦ Δαυίδ 
διὰ τοῦτο πρὸς τόπον 
ἐπειχβῶμεν, ποῦ ἐτέχθη 
ν / t M , 7 / 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύς. 


perimus; adeste, sumamus paradisi delicias 
in spelunca. lbi emicuit radix sine humore 
germinans veniam. Ibi inventus est puteus , a 
nemine fossus, ex quo olim bibere David 
concupivit. Ibi Virgo , que puellum peperit, 
amborum cito explevit sitim, et Adami et 
Davidis. Ad specum igitur properemus, ubi 
natus est infans novus, Deus ante secula. 


praefixo, sequenti festivitati reservatis. Omnia, 
prater stropham et antistropham, constantia 
στίχοις 490, nunc primum luci dantur. Sigla per 
se patent C, M, Τὶ singulis tropariorum numceris 
note perpetua annectuntur. 

1. Ἡ παρθένος. Proemittitur αὐτέμελον in menzis 
edd. de qua epigraphe in procmiis diximus. 

2. "Eóia, τὴν πρώτην τρυφὴν dieit Greg. Naz. de 
Virt. 408. — εὕρομεν edd. ven. Cum ed. rom. et 
codd. retinemus εὕραμεν ut in Cant. VI, 23, et alias 
ἐπέφανα, ἔπεσα, de quibus cf. Cant. VI, 3 in not. 
— ἔνδον edd. et codd. Rhythmo constanti requiri- 

1 


- : 5 —R— ——— — — — 


9 | S. ROMANUS 


EE. ἢ ' 

γ. Ὁ πατὴρ τῆς μητρὸς 
γνώμη υἱὸς ἐγένετο" 
ὁ σωτὴρ τῶν βρεφῶν 
βρέφος ἐν φάτνη ἔχειτο᾽ 
^ 3 
ὧν χατανοοῦσα, 
φησὶν ἡ τεχοῦσα" 
Τί τοῦτο, τέχνον ; 
πῶς ἐνεσπάρης μοι; 
χαὶ πῶς ἐνεφύης μοι: 
ὁρῶ σε, σπλάγχνον, 
καὶ χαταπλήττομαι, 
ὅτι γαλουχῶ, 
καὶ οὐ γενύμφευμαι " 
καὶ σὲ μὲν βλέπω 
μετὰ σπαργάνων᾽ 
τὴν παρθενίαν δὲ ἀχμὴν 
ἐσφραγισμένην θεωρῶ, 
σὺ γὰρ TON φυλάξας, " 
ἐγεννήθης εὐδοχήσας, 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύς. 


3. Ὑψηλὲ βασιλεῦ, 


9. Matris pater ultro filius factus est ; sal- 
vator infantium infans in praesepio iacuit. 
Quem ut agnovit, genitrix ait : « Quid hoc 
« est, fili! Quonam modo in me satus fuisti, 
« etquopacto innatus es mihi? Teintueor, vis- 
« cera mea, et obstupesco ; lacte enim ubera 
« tument, et innupta sum. Equidem te video 
« in his fasciis , sed virginitatem adhuc sen- 
« tio a te sigillatam , qui eam servasti, dum 
« nasci dignatus es, infans novus, Deus ànte 
« secula. 

4. « O precelse rex, quid tibi cum ege- 
« nis? Tu celorum conditor, ad terrigenas 


tur ἐντὸς : sed de hisce dissyllabis cf. canonem ΧΙ] 
inter leges melodorum , supra a nobis expositas, 
— Melodiz iterum faveret : ἔπαυσε δίψαν παρευθύς. 
— τοῦτο πρὸς τοῦτο codd, et edd. a quibus rece- 
dere suaserunt similia in trop. 8, 9, 15 seqq. — 
ποῦ ἐτέχθη cum C, T et trop. 9 ubi ὅπου, dum edd. 
οὗ ἐτέχθη. 

3. Γνώμῃ υἱός, Tesseram peae Romani dicam 
esse usum asserendi passim Christi voluntatem 
ex his aut similibus γνώμῃ, γνωμιχῶς, βουλῇ, εὐδο- 


τί σοι χαὶ τοῖς πτωλ εὕσασι ; 
ποιητὰ οὐρανῶν, 

/ A εἶ ν 
τί πρὸς γηΐνους ἥλυθες, 
σπηλαίῳ ἐτέρφθης, 
χαὶ φάτνης ἠράσθης; 
ἰδοὺ, οὐχ ἔστι 

/ - ὃ , 
τόπος τῇ O09) σου 
ἐν τῷ χαταλύματι" 

4 / ’ 
οὐ λέγω τόπον, 
ἀλλ᾽ οὐδὲ σπήλαιον, 
ὅτι χαὶ αὐτὸ 
τοῦτο ἀλλότριον. 

N ^ s 7*4 

Ka: τῇ μὲν Σαῤῥα, 
τεχούσῃ βρέφος, 
3M -— “ b 
ἐδόθη κλῆρος γῆς πολλῆς; 
ἐμοὶ δὲ, οὔτε φωλεύς" 


i 


* 


, / 


ΝΜ 
ἐκτησάμην τὸ ἀντρὸν, 


» 


0 χατῴχησας βουλήσει, 
/ 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύς. 
, NN x 
t£. Tx τοιαῦτα ῥγτὰ 
, * δε / ’ὔ 
ἐν ἀποῤῥήτῳ λέγουσα, 


« Cur venisti, specu delectatus es et pre- 
« sepe adamasti? En nullus est tu: famule 
« locus in diversorio : neque locum aio 
« solum, sed neque speluncam, hec enim 
« aliena est. Verum Sarz, quum filium pé- 
« perit, concessa est plurimi agri haereditas: 
« mihi autem, ne fovea quidem; hoc antrum 
« obtinui, in quo degere voluisti , infans no- 
« vus, Deus ante secula. » 

9. Dum hec secum verba tacite volvit, 
dumque arcanorum cognitorem deprecatur 
supplex , audit adesse Magos, puellum qu&t'- 
tantes, ad quos statim : « Quinam estis vos?» 


χήσας, θέλων, ἔχὼν, qua ad melodi doctrinam el 
latem an pertineant, exquiretur. — εἰπέ μοι, 
τέχνον T. — 3| πῶς ἐνεφύεις T. — σπλάγχνον, ef. 
Cant. XIV, 8, 8 et ep. ad Philem. 12, 20. παρθε- 
νίαν δὲ ἁγνὴν C. | 
4. Πρὸς γηΐνους τί C. — ἐλήλυθας C, T. em. ju- 
bente metro ἤλυθες pro attico ἦλθες. Cf. Cant. IX, 
12. — ἢ φάτνης codd. intervertit T σπηλαίου ἠράσθης 
ἢ 9. ἐτέρφθης. £— αὐτὸ τοῦτο cf. tr. 16. — [. καίτοι 
μὲν 3, — ἐχρησάμην τὸ ἄντρον T. Matth. VIII, 20. 


ΜΓ 
ὶ 


*- 


I. DE CHRISTI NATIVITATE. 


χαὶ τὸν τῶν ἀφανῶν 
γνώστην καθιχετεύουσα, 
ἄχούει τῶν Μάγων, 
τὸ βρέφος ζητούντων, 
εὐθὺς δὲ τούτοις" 
Τίνες ὑπάρχετε: 
ἡ χύρη ἐδόησεν. 
Οἱ δὲ πρὸς ταύτην" 
Zb γὰρ τίς πέφυχας, 
ὅτι τοιοῦτον 
c) ἀπεχύγσας ; 
τίς ὁ πατήρ 60), 
kr : 
Ἢ τις τεχοῦσα, 
ὅτι ἀπάτορος Υιοῦ 
ἐγένου μή τὴρ χαὶ τροφός. 

Q, τὸ ἄστρον ἰδόγτες 

συγήχαμεν, ὅτι ὥφθη 
,, παιδίον γέον » ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 
τις Ἀχριδῷς γὰρ ἡ μῖν 

ó Βαλαὰμ. παρέθετο, 

τῶν ῥημάτων τὸν νοῦν, 

avr προεμχντεύσατο, 

εἰπὼν ὅτι μέλλει 

ἀστὴ; ἀγατέλλειν ; 

ἀστὴρ σδεννύων 

πάντα μαντεύματα, 

χχὶ τὰ οἰωνίσματα : 


Virgo locuta est. At illi ad eam : a Immo tu 
( quali Tàlà es, quie talem puerum edidisti ? 
1 duis Fu pater, qua, genitrix, quum 
q ἢ 3I£ patre mater effecta sis et nutrix? 
* Cujus Stellam quum vidimus, conjectavi- 
* l5 apparnisse infantem novum, Deum 

* anle saeua 2 
e Diligenter enim nobis Balaam propo- 
: - oraculorum intellectum qua ipse va- 
s Pu futurum esse ut stella 
iU ris à qua omnia extinguat va- 
ἰ0Π65 et omina : ste]a que dis- 


. 


ὅ, Τὸ " 
: 40y Τοιοῦτον ὰ S 
5 πεχυγ σὰς C T "€ - 
i ) £5. 7— Tl TEX0U7 
— Un. s. 5 aC, 


* C ss συνγχάσα Δεν ζ [ . 





e 


, X 4 » 
ἀστὴρ ἐχλύων 
- Α ΄-- 
mapa oA; σοφῶν, 
ῥήσεις τε αὐτῶν, 
,*? ἡ 
χαὶ τὰ αἰνίγματα" 
ἀστὴρ ἀστέρος 
τοῦ φαινομένου 
ε ὃ , 1 
ἡπεῤφαιόρότερος πολὺ, 
ε » 
ὡς πάντων ἄστρων ποιητίς" 
M * / 
περ! 0) προεγράφη 
, -— » / 
ἐχ τοῦ laxó6 ἀστράπτειν 
δι / M Α ,», / 
7210109 γέον, τὸν πρὸ αἰώνων Θεών. 
/ e -- 
4p Παραδόξων ῥητῶν 
ἡ Μαριὰμ. ὡς ἔχουσεν, 
τὸν ἐχ σπλίγχνων χυτῆς 
χύψασα προσεχύνησεν, 
καὶ χλαίουσα εἶπεν" 
ΔΙεγάλα μοι, τέκνον, 
μεγάλα πάντα, 
ἅπερ ἐποίησας 
μετὰ τῆς πτωχείας μου. 
NS M 
Ἰδοὺ γὰρ Μαγοι 
ἔξω Ζητοῦσί σε" 
τῶν ἀνατολῶν 
οἱ ῥχσιλεύοντες 
τὸ πρόσωπόν σου 
ἐπιζητοῦσιν, 


M 94 δ ^^ 
κα! λιτανεύήουσιν ἰδεῖν 


« solvat sophorun parabolas, eorumque sen- 
« tentias et eenigmata; stella hoc sidere quod 
« emicat, eo splendidior, quod scilicet cuncta 
« condidit astra ; de qua przdictum est , Ori- 
« turum esse a [acobo, ut fulgur, infantem 
« novum, Deum ante secula. » 

1. Stupenda ut verba audiit Maria, na- 
tum ex visceribus suis adoravit cernua, et 
cum fletu ait : « Magna mihi, o fili, magna 
« omnia quie fecisti cum egestate mea. 
« Ecce enim Magi foris stant , queren- 
« tes te; orientalium gentium reges inqui- 

7. Τῶν £x σπλάγχνων C. τὸ 2x σπ. T. — ὅσα ἐποίη- 


σας T. — Melodi accentus est ζητοῦσι σε, ex lege 
metrica XII alibi exposita , eujus lector memine- 





ά S. ROMANUS 


4 Pd — - ^ 

οἱ πλούσιοι τοῦ σοῦ λαοῦ" 

M M A T 

ὄντως γὰρ λαύς 0970; 

Góc ἐστιν. οἷς ἐγεννήθης 

N t * / . 

παιδίον γέον, ὁ πρὸ αἰώνων Oros 
? up NA * 
ἡ. Κπειδὴ οὖν A255 


/, , / 


σός ἐστι, τέχνον, χέλευσον 
ὑπὸ σκέπην τὴν σὴν 
» δ 
ἔγχθωσιν, ἵνα ἴδωσιν 
- n 
πενίαν πλουσίαν, 
͵ " 
πτωγείαν τιμίαν" 
N ἃ bi A v 
χαὶ σὲ μὲν ἔχω 
“ N 
πλοῦτον χαὶ χαύγημα, 
^ 4 , 
διὸ οὐχ αἰσχύνομαι" 
ἐν σοὶ ἡ γάρις 
Α e , » 
χαὶ ἡ ἀλήθεια" 
ἐν σχηνῇ χαὶ νῦν 
νεῦσον εἰσέλθωσιν" 
(M 
οὐδέν uot μέλει 
τῖς εὐτελειᾶας, 
t N M Α - 
ὡς θησαυρὸν γὰρ σὲ ἀπῇ: ; 
^ ^ i * Dr 
ὧν βασιλεῖς ἄλθον ἰδεῖν, 
- 7 M ? 
βασιλέων xxv Mavov 


A^ 


runt vultum tuum, ac videre eum depre- 
« cantur divites plebis tu:e. Sane illa gens 
« tua est , pro quibus genitus es infans novus, 
« Deus ante secula. 

8. « Quando igitur populus hic tuus est, 
« 0 fili, iube tuum in specum accedant, ut 
« videant paupertatem opulentam, inopiam 
« honestam; te namque teneo divitias et glo- 
« riam meam, idcirco me non pudet; in te 
« gratia et veritas; in tabernaculum annue 
« nunc ingrediantur : haud meam curo ino- 
« piam, qua: thesaurum te possideo, quem 
« veniunt invisuri reges, regibus magisque 


rit, quidquid de more notetur. — λαοῦ Ps. XLIV, 
13. 6 λαός σου γὰρ ὄντως οὗτοί εἰσιν T. Aabs ὄντ. Υ. ovt. 
C. — οἷς ἐγνώσθης codd. contra sentent. et metr. 

8. Γένωνται, ἵνα "T. — πλοῦτος C. αὐτὸν σὲ 66- 
ξαν ἔλω x2i xo». T, unde πλοῦτον correxi. — 
αὐτὸς fj χάρις χαὶ $ εὐπρέπεια T, argute, ut solet. 
Prastat G respectu ad Joan. ], 14. — τῆς σχη- 


* "4 - 9 / 
ἐρευνώντων ποῦ ἐτέχθη 
M / t N ,, / 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 
/ 9 
0. [ησοῦς ὁ Χριστὸς, 
L4 b ( A [i t 
ὄντως τε X4 (ϑεὺς ἡμῶν, 
τῶν φρενῶν ἀφανῶς 
ἥψατο τῆς μητρὸς αὑτοῦ" 
1 7 ΄ 
Εισάγαγε, λέγων, 
οὺς ἤγαγον Ay" 
ἐμὸς γὰρ λόνο 
uos γὰρ i ἧς 
T ^ 
οὗτος, ὃς ἔλαμψεν 
τοῖς ἐπιζητοῦσί με, 
ἀστήρ ἐστιν μὲν 
εἰς τὸ ὁρώμενον, 
δύ NY 
ὕναμις δ᾽ ἔστι 
πρὸς τὸ νοούμενον. 
Συνῆλθε Μαγοις, 
ὡς λειτουργῶν μοι; 
Now ef ΄- 
χαὶ ἔτι ἵσταται, πληρῶν 
διχχονίαν τὴν αὑτοῦ, 
χαὶ ἀκτῖνι δεικνύει 
/ i e LEES /. 6. 
τόπον τὸν ὅπου ἐτέχθη 
J 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Ococ. 


A 


scrutantibus, ubi natus sit infans novus, 
« Deus ante secula. » 

9. lesus ille Christus, ac vere Deus noster, 
clam tetigit matris suze sensus : « Hos, in- 
« quit, introduc, quos verbo adduxi; meum 
« enim eloquium, emicans inquirentibus nie; 
« stella quidem est oculis, menti autem in- 
« telligenti virtus. Comes Magorum fuit, uti 
minister meus ; et iam substitit, unde suum 
impleat officium , et radio demonstret lo- 
« cum, in quo natus est infans novus, Deus 
ante scecula. : 


f$ 


A 


^ 


νῆς κἀμοῦ T. τῇ cx. C, sine praep. Haud semel 
melodus his verbis utitur cum ablat. — 9o! 2&7 
λει TT. ἐγνωχότων ποῦ T. 

9. Ὄντως x. ὃ 0. Τὶ — οὕτως ὡς T. — d, μὲν ἔστιν 
codd. — τὸ φαινόμενον ὃ. ὃ. ἐ. εἰς τὸ τελούμενον Τ' 
placeret λόγος δέ ἐστι. — f. xat ἤδη pro xxi ἔτι, — 
τὴν Otax. et τὸν τόπον codd. — δεικνύων T. 


Il. DE CHRISTI NATIVITATE. ὃ 


’ τῷ τ v 
|. Νὺν ow δέξαι, σεμνὴ, 
M U » 
τ δέξχι τοὺ: δεξαμένους με" 
Ye 4 ^ , 
ἐν αὐτοῖς γάρ εἰμι, 
ὥσπερ ἐν ταῖς ἀγκάλαις σον" 
M ^ 
χαὶ σοῦ οὐχ ἀπέστην, 
3 ’ ^ 
χχείνοις συνῆλθον. 
t 
II à: ἀγοίγει 
΄ A 
ὕύρας, χαὶ δέχεται 
-— M / hl 7 
τῶν δίάγων τὸ σύστηυα᾽ 
, ; ͵7 
ἀγοίγει θύρας 
to ΄ » 
ἢ ἀπαράνοιχτος 
^ Li * 
kt, ἣν Χριστὸς 
/ ὃ / 
μόνος ὀιώδευςεν " 
, , , 
ἀνοίγει θύρας, 
* 4 ^^ 
μὴ avoty cina, 
3 4 * ^ 
xU μὴ χλαπεῖσχ τί ποτ᾽ ὁ 


"y 
τῶν τῆς ἀγνείας θησαυρῶν" 
0277, ἤνοιξε θύραν, 
ἀφ᾽ ἧς ἐγεννίθη θύρα, 

20 παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Os. 

ἰὼν Οἱ δὲ λίζγοι εὐθὺς 

ὥρμησαν πρὸς τὸν θάλαμον, 

χαὶ ἰδόντες Χριστὸν, 


v 2 » e" D 
ἐφρίξαν, ὅτε εἴδησαν 


" x Nuncigitur accipe eos, o alma; accipe 
: * QU me receperunt ; In ipsis enim ego sum, 
& "in tuis in ulnis, neque a te recessi, dum 
Posee » Aperit illa ostium, et 
us Mg aperit fores, qua 
Hi Christus ᾿ à, quam solus permea- 
T ; pent (TES, quae reserata nun- 
ien ὌΝ nihil ex virginitatis thesauris 
ein est. Hac pandit ostium, per 
Porla est, infans novus, Deus 

nte seeula 


1, Mazi exten 


Ks plo se in thalamum contu- 


l, aspiei . 
dean, lentesque Christum, expaverunt ; 
enim et Ipsius matrem et matris 


10. 6;. 

B cr. COnstanter, .-. ἣν θεὸς Τὶ — ἢ pro 

d ᾿ : Cant, y, 18; Ezech. XLIV, 2. — χλ. 

mii C0. θησαυρὸν T. Lege χλαπεῖσα τι vel 
7» Juxta legem metr, x prr. 





τὴν τούτου μητέρα, 
τὸν ταύτης μνηστῆρα, 
3 * 
χαὶ φύξῳ εἶπον" 
* t4 , 
Ovog υἱός ἐστιν 
ἀγενεαλόγητος. 
b ^ / 
Καὶ πῶς, παρθένε, 
A 
τὸν μνηστευσάμενον 
βλέπομεν ἀχιηκὴν 
» ὃ ^ wv 
ἕνόον τοῦ οἴκου σου: 
4 » ^^ 
QUA ἔσχε μῶμον 
e ’ /, 
ἡ χύησίς σου: 
s t d ^ 
μὴ ἡ χατοίχῃησις ψεγθξ, 
᾽ * i 
συνόντος σοὶ τοῦ locvo. 
- ^ . "i - 
Πλῆθος ἔχεις φθονούντων, 
ἐρευνώντων ποῦ ἐτέχθη 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Coe. 


οἷ t * / t “- 
u$. Ὑπομνήσχω ὑμᾶς, 
/ / » 
δΙάγοις Μαρία ἔφησεν, 
΄ -— 
τίνος  Xoty χρατῶ 
9 * 
τὸν leo iv οἴχῳ μου, 
εἰς ἔλενγον πάντων 
τῶν χαταλαλούντων" 
* 8 M » 
αὐτὸς γὰρ λέζει 
e , 
Uto ἀχήχοεν 


Sponsum, neque sine metu inquiebant 

« Sane hic filius est. genealogic expers. At 
« curnam, 0 Virgo, illum quoque sponsum 
« nunc cernimus intra domum tuam? Labem 
« nullam habuit partus tuus ; ne probro tibi 
« verfatur contubernium degentis tecum [o- 
« sephi. Turbam habes invidorum, qui scru- 
tantur, ubi natus sit infans novus, Deus 
ante secula. » 

12. « Commonefacio vos, Magis inquit Ma- 
« ria, cur Iosephum teneam domi, ad omnes 
« redarguendum oblocutores. Ipse enim refc- 
« ret quz auscultavit de filio meo. In somno 
enim vidit sanctum Angelum, illi decla- 


A 


^ 


^ 


11. εἰς τὸν 04A. T. — ἐδόντες.. ὅτι cto. T, C. Recte 
recipi aor. εἴδησα, ne dubita, et cf. Lobeck ad 
Phryn. p. 713. — f. πρός τε μητέρι. 

12. ᾿γπομνήσω T.— ὕπνον yàp codd. fort. pro 





περὶ τοῦ παιδίου μου᾽ 
ὑπνῶν γὰρ εἶδεν 

ἄγγελον ἅγιον 

λέγοντα αὐτῷ 

πόθεν συνέλαξον᾽ 

πυρίνη θέα 

τὸν ἀκχνθώδη 
ἐπληροφόύρησε νυχτὸς 

περὶ τῶν λυπούντων αὐτόν᾽ 
διὰ τοῦτο συνέστη 

Ἰωσὴφ δηλῶν ὡς ἔστι 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων θεύς. 


, 


Ῥ. ͵ u^, 
vy $ ἡτορευῦει αὐτὸς 


ἅπαντα ὅσα ἴχουσεν" 
, 27 -- 
ἀπαγγέλλει σαςῶς 
ὅσα προεθεώρησεν, 
τὰ τῶν οὐρανίων 
M ΄. 
χαι τῶν ἐπιγείω, 
Ἁ ^ 
τὰ τῶν ποιμένων, 
πῶς συνανύμνησαν 
/ 4 7 
πήηλινοις οἱ πύρινοι, 
ὑμῶν τῶν Mayovy 
ὅτε προέδραμεν 
v " 
ἄστρον φωταυγοῦν 


« rantem unde conceperim. [gnei spiritus vi- 
«slo anxium certiorem fecit noctu, de his 
« que pungebant eum. Idcirco mecum sub- 
« Sistit Iosephus, ut declaret quomodo adsit 
« infans novus, Deus ante s:ecula. » 

13. « Enarrabit ipse quecumque audivit ; 
« nuntiabit palam qualia primus contempla- 
« tus sit , et quee coelestium sint , et que ter- 
« Tenorum, et qua: pastorum, quali concentu 
« Cecinerint cum terrigenis flammei spiritus, 
« dum vobismet Magis precucurrit stella ful- 
« goribus conspicua, vestri dux itineris. [d- 


430' ὕπνον, sed metro non quadrat. — τὸν ἀχαν- 
0dór, pro ἀποροῦντα, allegoria fort. petita ab Ex. 
ΠῚ, 2; cf. Cont. XVIII, 5. — σύνεστί μοι T. 

13. Ῥητορεύει σαφῶς ἅπαντα ἄπερ ἤκουσεν, | ἀπαγ- 
γελεῖ τρανῶς | ὅσα αὐτὸς ἑώρακεν | 
χαὶ τοῖς ἐπιγείοις T, salv 
πυρίνοις οἱ πήλινοι T, — ὕ 


ἐν τοῖς οὐρανίοις | 
o fere ubique metro, — 
τι προξόραμεν codd. — De 


i. 


S. ROMANUS 


xai ὁδηγοῦν ὑμᾶς. 
Διὸ ἀφέντες 
N * / 
τὰ προῤῥηθέντα, 
ἐχδιηγήσασθε ἡμῶν 
τὰ νῦν γενόμενα ὑμῖν, 
πόθεν ἥχατε, πῶς τε 
συνήχατε, ὅτι (obs 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεος. 
€ ὃ Ph 
Qc δὲ ταῦτα αὐτοῖς 
4 ᾿ 4 / 
ἡ φαεινὴ ἐλάλησεν, 
οἱ τῆς ἀνατολῆς 


, 


λύχνοι πρὸς ταύτην ἔφησαν᾽ 
Mafsty θέλεις πόθεν 
ἠλύθομεν, πῶς τε; 

ἐχ γῆς Χαλδαίων», 

ὅπου οὐ λέγουσιν" 

Θεὸς θεῶν χύριος" 

à Βαξυλῶνος, 

ὅπου οὐχ οἴδασι 

τίς ὁ πονητής 

φωτὸς ὃ σέζουσιν " 

ἐχεῖ ἀνῆλθεν, 

ἡμᾶς τε ἧςεν 

ὁ τοῦ παιδίου σου σπινθὴρ 


« circo iam iis dimissis qua prius dixistis, 
« narrate nobis rerum vestrarum seriem, unde 
« venistis, et quomodo novistis, apparuisse 
« infantem novum, Deum ante szcula. » 

14. Talia postquam Virgo splendida locuta 
est, illa Orientis lumina ad eam dixerunt : 
« Scire vis unde venerimus et quomodo : € 
« terra Chaldeorum , ubi nemo dicit : Deus 
« deorum Dominus; ex Dabylone, ubi non 
« noverunt quis creator sit luminis quod 
« adorant. Hic ortus est; et nos scintilla tu! 
« puelli eduxit ab igne persico. Ignem cun- 


voce ἥχατε cf. Lobeck p. 744. Melodia suaderet 
συνῃχάσατε ὡς, ut in trop. 5; sed melodum cum 
similibus ludere juvat. — πῶς δὲ codd. 
14. ταύτην ἔφρασαν T. — ποτε ἐλ. ᾧδε C. — ἐλη- 
λύθαμεν codd. recole fr. 4. — ὅθεν οὐ λέγ. T. — 
οἴδασι hie et saepius. semel ipse Xenophon, OEc. 
XX, 14; cf. Lobeck. l. c. p. 236. — οὗτος [19 


I. DE CHRISTI NATIVITATE. 


ἐχ τοῦ πυρὸς τοῦ περσιχοῦ᾽ 
πὺρ παμφάγον λιπόντες, 
πῦρ φωτίζον θεωροῦμεν, 
δι ΄ j 1 * ^ , 
παιδίον νέον, τὴν πρὸ αἰώνων Θεόν. 
J ὔ 3 M] 
u. Ναταώτης ἐστὶν 
ματαιοτήτων ἅπαντα. 
Αλλ᾽ οὐδεὶς ἐν ἡμῖν 
ταῦτα φρονῶν εὑρίσχεται. 
t 4 . Ld 
Ot μὲν γὰρ πλανῶσιν, 
t L1 a Ld 
οἱ δὲ χαὶ πλανῶνται. 
Διὸ, παρθένε, 
7 ^ 
γάρις τῷ τόχῳ σου, 
d 7 
δι οὐ ἐλυτρώθημεν 
οὐ μόνον πλάνης, 
ἀλλὰ xai θλίψεως 
τῶν γωρῶν πασῶν , 
7 N 
ὠνπὲρ διήλθομεν, 
ἐβγῶγ ἀθέων, 
γλωττῶν ἀγνώστων, 
περιερχόμενοι τὴν γῆν 
χαὶ περιπατοῦντες αὐτὴν 5 
"IY 
μέτα λύγγου τοῦ ἄστρου, 
ἐρευνῶντες ποῦ ἐτέχθη 


€ etivorum linquentes , ignem luciferum in- 
* luemur, infantem novum, Deum ante se- 
t οὐ, ; 
13. * Vanitas vanitatum omnia sunt. Ast 
4 Demo "lér 05 hiec meditans deprehendi- 
t lur : alij quippe decipiunt, et alii decipiun- 
ndun jns 0 Virgo, sit filio tuo, per 
US non modo ab errore, 
Sed ih trumnis locorum omnium qua per- 
hau) oum atheorum, lingua- 
P Shllarum, dum terram lustramus, 
que deambulamus , pre'fulgente sideris 


t lam inani 
pate, ""quirentes ubi natus sit infans 
DOYUS, Deus anto Sicula, 


καὶ ἐμπεριπατοῦντες aj- 
ἐχζητοῦντες ποῦ T. 
ον uL in 4 eleganter, sic Xenoph. 


D NEU eec. es 
, 
* ἀντὸν τοῦτ 





-l 


παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύς. 
’ ?, 3 
(c. À2ÀX ὡς ἔτι αὐτὸν 
— & , v 
τοῦτον τὸν λύχνον εἴχομεν, 
τὴν Ϊερουσαλὴμ. 
πᾶσαν περιωδεύσαμεν ; 
ζητοῦντες εἰχότως 
τὰ τῆς προφητείας" 
ἠχούσαμεν γὰρ, 
ὅτι ἐλεύσεται 
Θεὸς, ἐρευνῶν αὐτὴν, 
χαὶ μετὰ λύχνου 
περιηρχόμεθα, 
θέλοντες ἰδεῖν 
’ /, 
μέγα δικαίωμα" 
ἀλλ᾽ οὐχ εὑρέθη, 
ὅτι ἀπήςθη 
e e ] Dem 7 
ἡ XU 5010; αὐτῆς uel) ὧν 
συνέσχε πρότερον χαλῶν᾽ 
τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, 
ἀνεχαίνισε γὰρ πάντα 
δι , c N ,* ^ ’ὔ 
παιόίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύώς. 
y' T2] 1 ^- ^ 
v. Nat! φησὶ τοῖς πιστοῖς, 


Μαγοις Μαρία ἔφησεν" 


16. « Adhuc vero quum ipsam hanc 
«lampadem haberemus, per omnem Hie- 
«rosolvmam circuivimus, iure quzerentes 
« oracula prophetiz; audivimus enim ventu- 
«rum esse Deum ad scrutandam illam ; et 
« cum lucerna circumlustravimus eam, vi- 
« dere volentes magnum iudicium. Haud vero 
« inventum est, quia ablata fuit area, cum 
« prisca eius pretiosa supellectile : vetera 
« transierunt , innovavit omnia infans novus, 
« Deus ante secula. » 

17. « Agedum! ait his fidelibus Maria, 
« siccine, inquit Magis, totam circumlustra- 
«stis Hierosolymam, ipsam urbem istam , 


Anab. VII, 1, 27 αὐτὸ τοῦτο τὸ Βυζάντιον. Plat. Tim. 


αὐτὰ ταῦτα ἦν, ne plura. — πληροῦντες &lx. T. — 
λύχνου Sophon. [. 12. — θέλοντες εὑρεῖν T. — 
ἐπήρθη C, T. — συνεῖχε T. — μεθ᾽ ὧν ὧν ἔσχες C, 
errore librarii pro συνέσχε. — ἀνεχ. δὲ T. 

17. Ναὶ, φησὶ codd. vix tulere viri docti , quo- 





e 
τὴν Ϊερουσαλὴμ 
΄“ / 
TG περιεὸ ροάμετε, 
b ^ 4 / 
τὴν πόλιν ἐχείνην 
τὶν προφητοχτόνον : 
M] ^ , / 
Καὶ πῶς ἀλύπως 
ταύτην διήλθετε 
τὴν πᾶσι πολέμιον ; 
t N 
Πρώδην vv 
πῶς διελαθετ 
M 4 / 
τὸν αθέσμιον 
φύνων ἐμπνέοντα ; 
«Ἀν N ; 
Οἱ δὲ πρὸς ταύτην 
φασί" Παρθένε, 
οὐ διελθοιλεν αὐτὸν, 
“αλλ , ^» 3 ^ 
(X. ἐπαίξαμεν αὐτῷ, 
7 
πειιήλθουεν πάντας, 
ἐφευνῶντες ποῦ ἐτέχθη 
, / [] N 1. / 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Or. 
e ^, Lord 
t5. (ὑὐτε ταῦτα αὐτῶν 
ε / ΕΣ 
ἡ Θεοτόχοης ἤἄχουσεν, 
τότε εἶπεν αὐτοῖς᾽ 
Τί ὑμᾶς ἐπηρώτησεν 
* ^.€M [ " 
ΠΠρώδης ὁ ἄναξ, 
M « ^: 
καὶ οἱ Φαρισαῖοι; 


« qua prophetas occidit? Et quomodo eam 
« impune peragravistis, quee omnibus infesta 
« est? Herodem, rursus queso, quomodo ef- 
« fugistis, exlegem istum hominem, czdes 
« spirantem?» Ad eam illi: « Virgo, inquiunt, 
« non effugimus eum, sed delusimus, et cir- 
« cumvenimus eos omnes, queritantes ubi 
« natus sit infans novus, Deus ante szcula. » 

18. Que ubi ab illis Deipara rescivit , rur- 
sus ad eosdem : « Quid a vobis, inquit, per- 
« cunctati sunt. rex Herodes et Pharisei? — 
* Herodes primum, tum eo jubente, principes 


rum unus conjecit. νεύσασι τοῖς πιστοῖς more loqui 
desinentium : alter maluit ναὶ, πῶς δὴ, quod infra 
Winuitur et urgetur : xoi πῶς ἀλύπως. Alterutrum 
utinam novus codex confirmet! — περιοδεύσαντες 
τὴν m. ἐκείνων τῶν προφητοχτόνων T. — πᾶσι βασχαί-.- 
νουσαν Τ'.--- τὸν ἀντὶ θεσμῶν codd. quasi « pro legi- 
us caedes spirantem »... φόνου T. ut Act. IX, I. 


S. ROMANUS 


Li 
— Πρώδης πρῶτον, 
εἶτα, ὡς ἔφησεν, 
οἱ πρῶτοι τοῦ ἔθνους σου 


τοῦτον τὸν y. povov ; 


τοῦ φαινομένου νῦν 
9 “«Ψ 
ἄστρου παρ ἡμῶν 
Ῥ e ; . 
ἐςγκριρώσαντο 
χαὶ ἐπιγνόντες, 
ὡς μὴ μαθόντες, 
4 , " T3 ^ 
οὐχ ἐπεθύμησαν ἰδεῖν 
^ »» ᾽ ^ 
ὧν ἐξηρεύνησαν μαθεῖν, 
ὅτι τοῖς ἐρευνῶσιν 
ὥφε:λε θεωρηθῆναι 
δί ΄, δ s 4) Θεύν 
παιδίον νέον, τὸν πρὸ αἰώνων Θεύν. 


, 


ta e ^ 
ιθ, Ynevóouv ἡμᾶς 


» L] 
ἄφρονας οἱ vo, TOL, 
χαὶ ἠρώτων ἡμᾶς" 
πόθεν xai πότε ἄχατε: 
πῶς μὴ φαινομένας 
« / ^f2 
ὡδεύσατε τρίξους: 

e ^v NA , 

ἡμεῖς δὲ τούτους, 
er τ Μ 

ἅπερ οὖν ἔδεσαν, 
ἀντεπηρωτήσαυεν" 

€ * S 

Ὑμεῖς τὸ πάρος 


«gentis tue& ipsum tempus stelle nunc co- 
« ruscantis sollicite a nobis exquisierunt. Quo 
« comperto, ac si nihil novissent, minime 
« optarunt ipsum videre, quem ut noscerent, 
« adeo investigaverant, quum ita sciscitanti- 
« bus necesse videatur cernere novum infan- 
«tem, Deum ante ssecula. » 

19. « Censuerunt insani nos inopes mentis 
« esse, nosque ideo compellabant : Unde- 
« nam, quandonam venistis? Quonam pacto 
«semitas per obscuras iter fecistis? Nos 
« vero eosdem de his qua probe noverant, 


—ótsÀ. αὐτούς. ἀλλ᾽ ἐνεπέξ. αὐτοὺς, συνετοίχαμεν πᾶσιν, 
ἐρωτίθημεν ποῦ T. barbare, pro ἐνεπαίξαμεν αὐτοῖς, 
συνετύχομεν π. ἠρωτήσαμεν, --- ἀνεπαίξαμεν αὐτῶν περ. 
πάντα C. f. καὶ προσήλθομεν πάντας. 

18. ὡς ἔφησας T. ---τὸν χρόνον τοῦτον T.— ὀφείλει 
θεωρ. codd. 

19. ἠρώτων, φησὶ, πότε x πόθ. T. — τούτοις ὅπερ 


"ng 


-fi 


I. DE CHRISTI NATIVITATE. 3 9 


πῶς διωδεύσατε 

ἔρημον πολλὴν, 

ἥνπερ διήλθετε; 

ὁ ὁδηγήσας 

τοὺς ἀπ᾿ Αἰγύπτου, 

αὐτὸς ὡδήγησε χαὶ γῦν 

τοὺς ἐχ Χαλδαίων πρὸς αὐτὸν, 

τότε στύλῳ πυρίνῳ, 

Yd δὲ ἀστέρι δηλοῦντι 
" παιδίον νέον, τὸν πρὸ αἰώνων Θεών, 
x. 0 ἀστὴρ πανταγ οὗ 

ἣν ἡμῶν προηγούμενος, 

ὡς ὑμῖν ὁ Μωοῆς 

ῥάύδον ἐπιφερόμενος, 

τὸ φῶς περιλάμπων 

τῆς θεογνωσίας" 

ὑμᾶς τὸ μάννα 

πάλαι διέθρεψεν, 

χαὶ πέτρα ἐπήτισεν" 

70A; ἐλπὶς δὲ 

τοῦτον ἐνέπλγσε" 

τούτου τῇ γαρᾷ 

à ιαθρεγόμ, νοι ] 

Οὐχ ἐγ Περσίδι 


ΝΕΡΝΔ Vice interroavimus : Vosmet olim 
* Quomodo emensi fuistis vastum illud de- 
" Srtum, quod transmeastis? Qui duxit ab 
* Etyplo Profugos, idem modo nobis dux 
( ilineris fuit, quos a terra Chaldeorum ad 
* Se direxit : ignea olim usus columna, nunc 
* Sidere! monstrant puerum novum, Deum 
4 ante secula. j, | 

30. c Stella quocumque nobis.dux erat 
* Mineris, sicuti vobis Moyses, virgam attol- 
"lens lumen cireumfudit divini dogmatis. 
ὁ Yos manna olim aluit , et saxum epotavit : 
« τ vero illius spes satiavit, pastosque ejus 
4 teliii DOn juvabit. vestigia relegere ad 
d ersidem , Pér avia tentantes viam , Stu- 
n - ui οὐχ ἔδεισαν C. — τοὺς ἐξ αἷγ. T. 
ἢ Hera, p dai τότε, eum Viger. p. 426 

: Vl. : AV, 9.— νυνὶ δὲ ἄστρῳ T. 





9 / 
ἀναποδίςσαι ; 
δὲ A vw e WA 
διὰ τὸ ἀξατον ὁδὸν 
€ 7, M “4 ^. 
ὁδεύειν, ἔσχομεν ἂν νῦν, 
θεωρῆσαι ποθοῦντες 
προσχυνῆσαι xai δοξάσαι 
΄ / b] A] *2 , 
παιδίον νέον, τὸν πρὸ αἰώνων Θεόν. 
d € * ^ — 
χα. Ὑπὸ τῶν ἀπλανῶν 
Mov ταῦτα ἐλέγετο" 
ὑπὸ δὲ τῆς σεμνῆς 
4 P i d ms 
χυροῦντος τοῦ βρέφους 
τὰ τῶν ἀμφοτέρων, 
τῆς μὲν δεικνύντος 
μετὰ τὴν γέννησιν 
τὴν 'μήτραν ἀμίαντον, 
- NA ^ 
τῶν δὲ δειχνύντος 
μετὰ τὴν ἔλευσιν 
ἄμοχθον τὸν νοῦν, 
ὥσπερ τὰ βήματα" 
οὐδεὶς γὰρ τούτων 
ὑπέστη χύπον, 
ε 3, 4 , * A 
ὡς οὐχ ἐμόχθησεν ἐλθὼν 
5 : 
o0 À μῥαχοὺμ. πρὸς Δανιγλ᾽ 
ὁ φανεὶς γὰρ προφήταις, 


« dio captos cernendi, adorandi hymnoque 
« proclamandi novum infantem, Deum ante 
« secula. » 

21. lta ἃ veracibus Magis dictum. Ab 
augusta autem Virgine cuncta sigillata sunt, 
confirmante puello, rataque habente hinc et 
inde dicta , dum probat, post ipsius ortum, 
immaculatum matris uterum, ostenditque 
Magorum, post longum iter, invictum ani- 
mum sicut et gressum ; quorum nullus labo- 
rem sustinuit, sicuti non lassus est Habacuc 
ad Danielem pergens. Qui enim se prophetis 
manifestavit, ipse Magis coramr apparuit, 
infans novus, Deus ante secula. 


20. Ex unico T totum trop. — ἐλπὶς ἢ cod. 
insolita versus clausula. — τῇ τούτου χαρᾷ id. con- 
tra melodiam. — ἔσχομεν ἐν ᾧ id. inepte. 





10 S. ROMANUS 


ὁ αὐτὸς ἐφάνη Mois, 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 
. δ 
A5. Μετὰ ταῦτα αὐτῶν 
πάντα τὰ διηγήματα, 
δῶρα ἧραν χερσὶ 
Μάγοι, καὶ προσεχύνησαν 
τῷ δώρῳ τῶν δώρων, 
τῷ μύρῳ τῶν μύξων᾽ 
Ml M 
χρυσῶν χαὶ σμύρναν, 
t WE 
εἶτα χαὶ λίξανον 
Χριστῷ προσενήνοχαν, 
^ ^» 
βοῶντες Δέξαι 
, ’ὔ 
δώρημα τρίχροον; 
ὡς τῶν Σεραφὶμ. 
ὕμνον τρισάγιον * 
9 *, /, 
μὴ ἀποῤῥίψης, 
ὸ M ΡῈ "m 
ὡς τὰ τοῦ Katy 
ἀλλ᾽ ἐναγκάλισαι αὐτὰ, 
, .* 
ὡς τὴν τοῦ Αὐελ προσφορὰν, 
διὰ τῆς σε τεκούσης. 
ἐξ ἧς ἡμῖν ἐγεννήθης, 
’ 7, « 4 »7 , 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 
’ lei 
x[. Νέα νῦν καὶ φαιδρὰ 
βλέπουσα ἡ ἀυιώμητος 


22. Quibus prorsus enarratis, Magi munera 
manibus extulerunt, adoraverunt donum do- 
norum, unguentum unguentorum ; aurum- 
que et myrrham, tum etiam thus obtule- 
runt, cum praeconio : « Suscipe munus 
« aspectu tergeminum, sicut trisagium hym- 
« num ab ore Seraphim. Ne hzc reiicias, 
« ut que Cain porrexit ; sed ulnis amplectere, 
« ut Abelis oblationem, per manum genitri- 
« cis; ex qua nobis ortus es novus infans, 
« Deus ante secula. » 

23. Munera nova et splendida ut vidit 


21. τοιοῦτος μετὰ τὴν χύησιν T. 

22. Μετὰ πάντα αὐτῶν ταῦτα τὰ διηγήματα δῶρα 
μάγοι χερτὶν ἦραν xal mo. T. — τῷ δώρῳ.. τῷ μύρῳ 
codd. contra usum Romani et veterum. — 
4p. προσεχόμισαν "T. --- τρίχροον retineo, duce 
Damasceno, de Hymno trisagio : τὸν τρεῖς γροιὰς 
ἔχοντα τρίχροον. ccterum T, stylo delicatulo, 


Ma*vou; δῶρα χερσὶν 

φέροντας, χαὶ προσπίπτοντας, 

ἀστέρα δηλοῦντα, 

ποιμένας ὑμνοῦντας, 

τῶν πάντων τούτων 

γνώστην χαὶ χύριον 

ἱκέτευε, λέγουσα" 

Τριάδα δώρων, 

τέκνον, δεξάμενος, 

τρεῖς αἰτήσεις δὸς 

τῇ γεννησάσῃ σε" 

io 

ὑπὲρ ἀέρων 

παραχαλῶ σε; 

χαὶ ὑπὲρ τῶν χαρπῶν τῆς γῆς; 

χαὶ τῶν οἰχούντων ἐν αὐτῷ᾽ 

διαλλάγηθι πᾶσιν, 

δι᾿ ἐμοῦ ὅτι ἐτέχθης 

παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 
x9. Οὐχ ἁπλῶς γὰρ εἰμὶ 

μήτηρ σου, τέκνον εὐσπλαγγνον, 

οὐχ, ὅτι γαλουγῶ 

τὸν χορηγὸν τοῦ γάλακτος, 

ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῶν πάντων 

ἐγὼ δυσωπῶ σε" 


intemerata Virgo Magos manibus feren- 
lés ac cernuos, stellam perspicuum indi- 
cem, pastores hymnificos, hac Domino ho- 
rum omnium conscio vovit supplex : « Mu- 
«nérum triadem, fili, dum recepisti, tria 
«imple vota tue genitricis : te pro aeris 
« temperie invoco, et pro telluris fructibus, 
« atque pro eius incolis; cum omnibus in 
« gratiam redito, per me namque natus es 
« infans novus, Deus ante secula. 

21. « Haud solum ego mater tua sum, 
« o fili clementissime, nec tantum lac tibi 


ut solet, correxit τρῶλον, — μὴ ἀποστρέψης T. 

28. Τὸν πάντων τοῦτον T. — ὅτι dct, 07, C. 

24. Συῦ, πάτερ εὔσπλαγχνε, οὐχ ἐχεῖ T, ludo an- 
tithetico. Tum venusta sunt et plane attica οὐχ 
ἁπλῶς, οὐχ ὅτι pro οὐ μόνον. Nec metrum lzdit ὅτι, 
ex lege melodorum XV. — ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῶν πάντων 
C. ἀλλ᾽ ἵν’ ( post corr. ὑπὲρ) πάντων T. — ἐμὲ γὰρ 


I. DE CHRISTI 

ἐποίησας μὲ 
ὅλου τοῦ γένους μου 
χαὶ στόμα χαὶ χαύγημα " 
ἐμὲ γὰρ ἔχει 
ἡ οἰχουμέγη σου 
σχέπην κραταιὰν, 
τεῖγος χαὶ στήριγμα 
ἐμὲ ὁρῶσιν 
οἱ ἐχρλγθέντες 
τοῦ παραδείσου σοὺ τὸ πρίν᾽ 
ἐπίτρεψον αὐτούς ποτε 
λαξεῖν αἴσθησιν τοῦδε, 
δι ἐμοῦ ὅτι ἐτέχϑης 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεύς. 
χε. Lücoy χύσμον, σωτὴο, 

τούτου γάριν ἐλήλυθας" 

στῆσον πάντα τὰ σὰ, 


* presto, qui Jactis preebitor es, sed mater 
« omnium , pro cunctis ego te oro supplex : 
«fecisti me totius mei generis et os et 
vdelicas. Me enim habet tuus terrarum 
«orbis tutelam. validam, murum et pre- 
*sdium. In. me respiciunt veteres para- 
t disi tui exules : concede illis ut. aliquando 
tdemum sentiant ex me ortum esse te, 
* infantem novum, Deum ante secula. 

35. « Salva mundum, servator; ob id 
«enm tu venisti. Factua omnia qua 


πάντες οἱ ἀγαπῶντές σε ἔχουσιν ἀεὶ τεῖγος T. 
τ΄ sais) ποτὲ ὅτι ἐπιστρέφω [ἐπιστρέψεις C] 
ἀὐτοὺς λαδεῖν a. πάντα Gl ἐμοῦ τῆς σε τεχούσης T. 
Utriusque codicis scriptura ideo suspecta est, 
quod Sive ἐπιστρέψω, sive ἐπιστοέψεις aliqua pre- 
Positione, πρὸς videlicet aut ἐπὶ, minime carere 
Potest. Sicpissime vero usurpant veteres ἐπιτρέπειν, 
nsu permitlendé eum acc. et infinit. quemad- 
modum etiam passim illis est λαθεῖν αἴσθν- 


NATIVITATE. 14 


τούτου Y&p γάριν ἔλαμψας 
3 M] Mi iig ’ 
ἐμοὶ xai τοῖς Matyot; 
χαὶ mc" τῇ χτίσει" 
ἰδοὺ γὰρ Μάγοι, 
οἷς ἐνεφάνισας 
τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, 
προσπίπτοντές σοι, 
δῶρα προσφέρουσι 
χρήσιμα, καλὰ, 
λίαν ζητούμενα" 
αὐτῶν γὰρ χρήζω, 
ἐπειδὴ μέλλω 
4.4. " M Ld ^ 
ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον μολεῖν, 
καὶ φεύγειν σὺν σοὶ, διὰ σὲ, 
ὁδηγέ uoo , υἱέ μου, 
’ 
λυτρωτά μοῦ, πλουτιστὰ μου, 
; /, e * *»27 / 
παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 


« sunt; propterea namque mihi et Magis et 
« omnibus affulsisti creaturis. Ecce enim 
« Magi, quibus expandisti vultus tui lumen, 
« proni coram te, dona offerunt pretiosa, 
« pulchra, exquisita nimis : quibus mihi 
« opus est, quum oporteat me in /Egy- 
« ptum properare, ac fugere tecum propter 
« le, dux meus, filius meus, liberator meus, 
« meus ditator, novus infans, Deus ante 
« S&ecula. » 


ow, sentire, intelligere. CI. Plat. Legg. II, 
673. 

25. ἴδοὺ γὰρ μάγοις C. — προσπίπτοντές μοι C. — 
zou μου, πλ, C. — πλουτιστά μου, À. u. T, alio 
ordine. — Lector denique monendus est, melo- 
dis nostris oppido solemne esse, perpetuam ad- 
hibere temporum enallagen, idque: nedum in 
eadem strophe, immo in eadem periodo fre- 
quentare. Cf. legem metricom XVI. 


S. ROMANUS 


II. 
CANTICUM DE SANCTO STEPHANO. 


, * "T 4 4, / ς» ow 
€. Τὴν τῶν ἀνόμων παρουσίαν ὁρῶν 
t / 4 ^ 
ὁ πρωτομάρτυς, ἐν τῷ σταδίῳ, 


UA! / 

ἐπὶ πάντων ἑστὼς, 
A 
c 


Θεὸν σεσχοχωυένον 
e P i ) 
hl / 
τὸν διδόντα 


τὸ βραϊεῖον τῆς νίχης. 
[1τὸς «à: Τῷ τυφλωθέντι, 


- P , s 
B. Τοῦ πρωτομάρτυρος εἴπω σαφῶς 
χαὶ τῶν ἀνόμων τὴν τόλμαν, πιστοί" 
’ s ^ , ^ 
προφίτας γὰρ XXV ἀποστόλους 
ν, » N 
χατεδίωξαν πρὶν, 
ὥσπερ λύχοι ὠμότατοι, 
e - ^» ὃ / 
οἱ τοῦ Χριστοῦ προδόται' 
0. συγχεχαλυμμίένοι, 
M 7 ST ME ES ER 
XX. 400008; παρ 0v 8$, 
4 
ἐχράτησαν αὐτὸν, 
, 4 , 
πρὸς σφαγὴν ὡς ἄρνιον, 
τοῖς λίθοις χτείναντες, 
ej 3» / 
ὁτι ἐζωμολόγει 
(σασθαι τὴν δόξ y ἃ T 
θεάσασθαι τὴν δόξαν TN ἀφραστην" 


Tantum in cod. eorsin. f. 37 inesse videtur, 
prafixo hoc lemmate : Mv. 2:xey£o.. χζ', χοντά- 
κίον εἰς τὸν πρωτομάρτυρα Στέφανον, ποίημα Ῥωμανοῦ 
πρὸς τό" T?» φούεράν σου, ἦγ. πλδ΄. Librarius, cum 
jàm mutilum' poema videret, omisit acrostichi- 
den τοῦ ταπεινοῦ 'Ρωμανοῦ, cujus elementis com- 
perimus quam multa exciderint. Ex 18 tropa- 
riis, quae fortasse plura fuere, sex desiderantur, 
neque catera suum retinuere ordinem in co- 
dice, cujus Lic est series: 1, 2, 3, 4, 5, 10, 11, 
12,6, 7, 8, 9. Versus omnes, numero 239, novi 
sunt. 


1. Adesse dum videt impios ^ . 
in stadio protomartyr, 
coram omnibus erectus , 
aiebat : « O Christe Deus, 
« noli statuere reatum 
« adversus iniquos interfectores; 
« immo parce, veniamque da illis, 
« te ut predicem 
« Deum incarnatum, 
« largientem 
« victorie coronam. » 


Jurta modulum : Viro ccco. 
[quar; | 

2. Fortem martyrum principem palam elo- 

et audax impiorum facinus, o fideles. 

Nam prophetas et apostolos 

olim insectati sunt, 

haud secus ac lupi cruentissimi , 

Christi proditores.' 

Qui fraudibus obvoluti , 

obsitique tenebris, 

hunc manibus tenuerunt, 

tanquam agnum ad occisionem, 

saxis eum occidentes, 

quia confitebatur se. 

gloriam ineffabilem contemplari. 


I. Lemmatis hirmus : τὴν φοδεράν σου, od quem 
oporteret hoc primum trop. aptari, aut nullibi 
extat , aut alius prorsus est quam hirmus Cant. 
VI τὸ go&zcóv cov. Versuum igitur sectio fit tantum 
juxta codicis puncta diacritica. 

2. Idem hirm. in Cant. V. — Refragante mo- 
dulo, ποτὲ ante προφήτας in codicem intruditur, nec 
recipi potest pro superiore πιστοὶ, cum Grecorum 
consuetudo dicere ποτὲ πρὶν non patiatur. — χα“ 
θότι ὁμολογῆτε cod. laso rhythmo et syllaba re- 
sultante. Etiam. melodia suaderet pergere : θεω- 
5221, ut Act. VII, 56. 


Qu... «ἅς, 


Il. DE S. STEPHANO. 13 


Χριστοῦ ἀνάστασιν χηρύττοντα 
τὴν £x νεχρῶν φανερῶς, 
N ^ 
διὸ xai ἀναιροῦσιν 
v t ΄ 
ἔξω ἱεροσολύμων 
τὸν λαξζόντα 
τὸ βραξεῖον τῆς νίχης. 
͵ t $ 
γ. Ὁ ix παρθένου Θεὸς σαρχωθεὶς, * xai 
M Ju εν Ἁ * LU 7 * t€ * 
ayoc ἅγιος ὁ ἐκ ITavpoz , * αὐτός ἐστιν ὁ ἐν 
τγήταις * χηρυχθεὶς ἀληθῶς, * οὐ τὸ 
^ , : " . 3 δ. 
Thyéua ἐδέξαντο * οἱ xaz' ἀξίαν δοῦλοι "bo 
, A1 n 
ἀλρτυρὲς χαὶ προφῆτα!, ἢ χαὶ ἀπόστολοι μά- 
N - 
λιοτα, * Τὸ στάδιον μικρὸν, *. τὸ βραξεῖον 
M ^ Ld ΄- T 
0: μέγα * τοῖς ἐχλεχτοῖς Χριστοῦ, ἘΞ Ὡς 
' T » t: / * “Ὁ ΄ 4 
TApo2kmwtS o λόγος * τοῦ κηρύγματος πα- 
6 UL . ἃ T. , t IT 
jw ἐζήχουσται" * τοὺς ἐν πίστει ὑμνοῦντας 


e. ς 9 " * * * . e € . . e. 


Me 
p t 


, 
LIS aD E | $8 « c5! 9» ^» * * «4 


P. * ^? 
τὴν σεσαρχωμένον, * τὸν διδόντα * τὸ Dox- 
θεῖον τῆς vits. 


9. Ὕψιστε, ἄχραντε Λόγε Θεοῦ, * σοὶ 
πρέπει δόξα χαὶ τῷ σῷ Πατρὶ, * σὺν τῷ ἁγίῳ 
Πνεύματί σου" * δώρησαί μοι, σωτὴρ, * τοῦ 
ἀξίος ὑμγῆσαί σε. * Τίς ἱκανὸς γὰρ φράσαι ἢ 
τὴν δεϊχήν σου δόξαν ; * φῶς οἰκῶν γὰρ ἀπρόσ- 
v * Στεφάνου στέφανος * οὐρανύθεν ἐδεί- 
j*u. * Πλησθεὶς γὰρ ἀληθῶς * Πνεύματος 
τοῦ ἁγίου, * οὐρανόθεν τὴν δόξαν τεθέαται * 
ἐκ δεϊιῶν ἑστῷῶτός anu, Χριστὲ, * 


, 1 


29926505 Πατρὸς, * καὶ ἐκτήσατο οὕτως, ἢ 


τοῦ 60) 


eren s ἘΞ οὐρανόθεν ἔ τὸ βραξεῖον 
“ 
τὴς γιχὴς. 
; m ^ «ἢ - zd 

6. Τοῦτον ἐδόξασεν ὁ LacoUc , * ὃν τρόπον 
Παῦλον, τὺν πρθην θρασὺν Ξ * νυνὶ δὲ σχεῦος 
: " 7 i: 4 NI ^ 
ἀλιβείας. * à ποτε γὰρ δεσμῶν, ἢ 
σμεῖται ἀλύσεσιν, * 


΄- NI 
νῦν ὁε- 
χαὶ ἀστραπὰ τυφλοῦ- 
»- “ἂν , 4 s 
αὶ, ἢ ψυχῇ δὲ ἀναδ)έπει" ἘΠ ἐπιγνοὺς τὸν 
uo n Ὁ ᾿ 
ἀγγάξαγτα, * πεσὼν δὲ κατὰ YES, ἡ τὰς 
παλάθας Dui E EE Mos Sr i.e 
" (^? EA » eLVEL, « ^ ΤΟΥ χξιρχγω 2.2». , 

ὃ. Τὸ 3ca6. μέγα cod. — post ὑτὼν exciderunt v. 
16. 16 et quaedam ex v. 14, 17, neque alia desunt 


Iuxa aut suo amota loco, que caute restituimus. 
4. C To ἀξίως, codicis seriptura melodis placet, 


Idcirco Christi resurgentis 

ex mortuis clarum praeconem, 
etiam occidunt 

extra Hierosolymam, 

dum recipit 

vietorie coronam. 


3. Deus de Virgine caro factus, et san- 
ctum Dei Verbum ex Patre genitum , ipse 
est qui in prophetis veraciter przdictus est, 
cuius Spiritum acceperunt in primis insignes 
famuli, martyres et vates, tum maxime apo- 
stoli. Exiguum stadium, sed premium in- 
gens Christi electis est. Tanquam enim tuba, 
verbum illud preconii omnibus personuit ; 
qui fidei hymnos Deo offerunt,.. . . . .. 
een n n n ng ng ns. eanuntque Filium] 
incarnatum , qui largitur victorie coronam. 


4. O celsissimum, immaculatum Dei Ver- 
bum, te decet gloria, tuumque Patrem cum 
sancto Spiritu tuo; da mihi, salvator, dignos 
tibi hymnos pangere. Quis enim potis est 
iusta voce tuam eloqui gloriosam deitatem? 
Tu enim lumen habitans inaccessum, Sto- 
phani corona superne visus es. Qui certe 
Spiritus sancti plenus, in coelo gloriam suspe- 
xit tuam, Christe, qui in dextera stetisti 
Patris tui. inenarrabilis, et ita sibi coelitus 
comparavit, . . . . victori coronam. 


ὃ. Hunc laudibus ornavit Iesus, uti Pau- 
lum quoque, prius ferocem hostem, jam 
vero vas veritatis; qui enim vinciebat, nunc 
cingitur vinculis; fulgure quidem obcoecatur, 
mente autem suspicit; qui agnovit coruscan- 
tem, quando humi volutus, palmas exten- 
dit, quierens qui manu ducerent, exclamatque 


et passim recurrit. — τίς ἱκανῶς cod. — Ex lege 
jam pranotata melodus sibi cecinit ἑστῶτος σου, 
vel retento aec. encl. σοῦ. 

5. Tov Παῦλ. πρώην eod. — Σαοὺλ, sic Act. IX, 


ι4 S. ROMANUS 


ἀναθοᾷ xai λέγει" * Τίς £i, χύριε; φράσον 
οι, δέσποτα. * ---- Εὐθέως ἦλθεν οὖν αὐτῷ 
φωνή * * Σαοὺλ, Σαοὺλ, τί μοχθεῖς; * τί 
Ν 

διώχεις; τὸν ἄνω Ἐ πόθησον, xxi μὴ διώ- 
» - ^ 
ξης * τὸν διδόντα * τὸ βραζεῖον τῆς νί- 
χης. 

δ v ALL D, * * 

c . Ὅτε δὲ ἔχουσεν ὁ ἐχλεχτὸς, 

λύχας, νυνὶ δὲ ποιμὴν, * [βοῶντος Εἰμὶ ὁ 
3 '. - 
[ησοῦς, * ὁ σταυρῷ ἡλωθεὶς, * xai τῇ λόγχη 
χεντούμενος" * διὰ ὙΧρ τοὺς ἀνθρώπους * 
* σῶσαι θέλων τὸν 


ς , 
ὁ πρῶὴν 


ὑπέστην ταῦτα πᾶντα" 
πταίσαντα, * ὡς εὔσπλαγχνος Θεὸς, * τῇ 
σαρκὶ ἐσταυρώθην, * τελώναις xai λῃσταῖς * 
τὴν συγχώρησιν νέμων, * χαὶ ταῖς πόρναις 
πταισμάτων τὴν ἄφεσιν. * Mas xai σὺ, 
Σαοὺλ, τὸ συμπαθεῖν, * καὶ μὴ δεινῶς θρά- 
συνον, ἢ θηριώδης ὑπάρχων) ἀλλὰ γενοῦ ἐμοὶ 
σχεῦος, * ἵνα λάδης * τὸ βραδεῖον τῆς νίχης. 
ζ; Ῥήματα θεῖα ἀχούσας Σαοὺλ, * 
“χειραγωγούντων τῶν ἄλλων αὐτὸν, ἢ ἐπὶ τὴν 
Δαμασχὴν εἰσῆλθεν" *. Ἀνανίαν ζητῶν * [ini 
τῷ τὴν ὀμμάτωσιν ] * καὶ τὸ λουτρὸν λαμ- 
Gkvew , Ἐ τῆς παλιγγενεσίας * καὶ ἰάσεως ἔτυ- 
χεν * τῇ τῆς χειρὸς ἀφῇ * Ἀνανίου εὐθέως" * 
ἡμέραις γὰρ τρισὶν, * οὐκ ἐγένετο βλέπων, * 
χαὶ λαμδάνει τροφὴν ἐπουράνιον. * Τροφὴν δὲ 
νῦν ἐρεῖ μοι. ἡ γραφὴ * τὸ aed τὸ τοῦ Χρι- 
στοῦ, * xal τὸ ἅγιον πόμα, * οὗτινος xai 


* «oj διδόντος * τὸ βραζεῖον 


ὥφθη χήρυξ, 
τῆς νίχης. 
^ ἃ , 

ἡ. Ὡς Κορνηλίῳ ὁ Πέτρος ποτὲ * τὴν 

΄ / . 9 X ΄ ' 
y iov δίδωσι ὡς ἐχλεχτῷ, I νηστείαις τε χαὶ 
εὐποιΐαις ’ Ἐ χαρπῶν γὰρ ἀγαθῶν * πληρωθεὶς, 
μεταπέμπεται T Σίμωνα, τὸν xat Πέτρον" * 
ὅστις αὐτὸν βαπτίσας, ' * xai τὸν λόγον ἐδί- 
δαξεν" * τῇ πίστει γὰρ θεῷ * φανει ἐροῦνται πι- 


* ταπεινώσεως 


P X t ^ 
στεύειν * οἱ πνεῦμα ἔχοντες 


4. Ter codex : σαοὺλ, σαῦλε, σαῦλε, rupto inde me- 
tro, — τῶν ἄνω πόθεισον Sic cod. 

6. pi esse videntur 5 trop. A. II. E. I; N. Pro 
ὅτε f. τότε. — ποιμὴν ἐγώ εἶμι ᾿Ιησοῦς 6 σταυρῷ προ- 
ον ἢ cod. 

7. χαὶ δδηγοῦντες τοῦτον ἄλλοι Cod. invita syn- 


et ait: « Quis es, Domine? Loquere mihi, 
« dominator! » Cui ergo statim vox inso- 
nuit : « Saule! Saule! Quid segre moliris? 
« quid persequeris? Supernum dilige, neu 
«eum  persequaris, largientem  victorig 
« praemia. » 

6. Ubi audiit electus, modo ere nunc 
pastor, verba hec : « Ego sum lesus , cruci 
« affixus, et lancea perfossus; nam haec om- 
« nia propter homines sustinui; cum velim 
« salvum facere "peccatorem, clemens uti 
« Deus, in carne crucifixus fui , veniam lar- 
« giturus publicanis et latronibus, etiam pec- 
« catorum dans remissionem meretricibus. 
« Disce et tu , Saule, miseris succurrere , et 
« noli aspere superbiens feras smulari , sed 


« vas esto mihi, ut recipias victori coro- 


« nam. » 

1. Verba divina ubi Saulus excepit, czte- 
ris eum deducentibus, intravit. Damascum; 
Ananiam quaerens, ut [ visum] et baptismum 
suscipiat, novam nativitatem adeptus est el 
medelam , tangente cito Ananie dextera ; tri- 
bus enim diebus ccecus remanserat , et cibum 
recipit coelestem. Cibum vero hic mihi nunc 
Scriptura asserit Christi corpus esse potum- 
que sacrum, cuius mox Paulus praeco fuit, 
dantis corone victoriam. 


8. Ita Cornelio quondam Petrus gratiam 
uli electo tribuit, ob ieiunia et pia opera; 
plenus enim bonis fructibus, Cornelius accer- 
sivit Simonem sive Petrum, qui baptizavit 
eum ac verbum Dei edocuit. Per fidem enim 
eos Deo credere manifestum est, qui Spiritum 
iam humilitatis habent, et divitias in ccelo 


taxi et rupto metro. — De lacuna cf. Act. IX, 
18.---ἐγένετο ὅλως cod. an pro 216v. δρῶν ?—Cf. Act. 
IX, 19. — f. ἅγιον αἷμα. Sat egregium habes de 
Eucharistia et antiquissmum commentarium. 

8. δίδωσι γάριν ὡς cod. — xal χαρπῶν ἀγαθῶν C. 
— post alterum γὰρ C. habet πίστειν (516) τῷ θεῷ 


www 


II. DE S. STEPHANO. 15 


ἤδη, * xai τὸν πλοῦτον τὸν ἄσυλον ἔγοντες * 
ὧν οὐρανῷ, οὗ χάθηται Τριστὸς Ἐ ἐχ δεξιῶν 
τοῦ Θεοῦ. * Θησαυρὸς γὰρ ὑπάρχει * ἀγαθῶν 
χατορῥωμάτων * ὁ παρέγων * τὸ βραζεῖον 
τῆς νίχης. 

V. Μέγα μυστήριον καὶ φοβερόν" * Θεὸς 
ἐγήλυθεν ἐπὶ τῆς γῆς, * ἀβαρτωλοῖς Guvave- 
στράφη, * τοῖς τελώναις διδοὺς * σωτηρίας 
μετάνοιαν, * ἵνα μιδεὶς ἀνθρώπων * πλάνη 
e sun * εἰς ἀπώλειαν ἄδικον. * Ὁ va 
τος ὑξὺς SE χαὶ ἡ χρίσις τελεία * τῷ μὴ ποιής. 
σαντι * ἐπ ἀγγνίαν s 6 γὰρ λύχνος 
ὑπάρχει τοῦ τ ματος" ὁ ὀφθαλμὸς ἡμῶν ὁ 
γρερὺὴς, * ὃν ὁ σωτὴρ xxi Θεὸς * τῇ αὑτοῦ 
ἐπιγνώσει M τε XXl qu τίζει, * τὸν λα- 
- τὸ βοχθεῖον τῆς νίκης: 

ἐν Ἅγιος, d gps εἶ, Ἰησοῦ, * Θεὸς αἰώ- 
V6 χαὶ ἀλγῇς " * τὴν σάρχα τὴν ἡμῶν φο- 
Fins, * χχὶ τὰς σὰς ἐντολὰς * μηδαμῶς 
ἀποχ; οὔνας μοι, * τοῦ πονηροῦ με ῥῦσαι, * 
τῶν πειρασμῶν τῆς ζάλης * τοῦ Σατᾶν με 
ἐν ud * οὐ παύει ὁ δεινὸς 
τὴν ν ψυχήν μου, "ἡμέρας xai νυκτὸς, Ἐδε- 
Moy τὸ τυ μὰ "T 


^" πολειλῶν 


πρὸς ἀπάτην χαὶ de 

πρῖγματα" * μὴ id: με à δολερὸς, ? 
ἱστῶν ταγίδα αὐτοῦ, * xai ποιή a, UE Od. 
“ὡς uii ἰσχύοντα ἔχειν * οὐρανόθεν * τὸ βρα- 
£y τῆς γίχης, 


ΞΡ 


u. NL..." Os ὁ Στέφανος AE θανεῖν, 

ἢ συρύμενος ἐξ ἀνόμου λαοῦ, * ἀνέφλεψεν, 
ἄπ χαρῆίας * PI 09» , ἐχτενῶς * τὰ τοιαῦτα 
δεύμενης * Κύριε, TAS μον») * ἵλεως γέ- 
νοῦ τούτοις ES et μνησικάχησον, ἢ * yo 
στῆσον αὐτοῖς * ταύτην τὴν ἁμαρτίαν, 
ἴλλὰ δέξαι αὐτὸς Ἔ ἐν χερσί cou ἁγίαις; 
φλοικτίρμων, c0 πνεῦυα τοῦ δούλου σου" 
IIS Gy με μετὰ τοῦ Αφρὰμ * xat τῶν 


* 


veut — item ὅπου xzi 6 7». ubi correxi οὐ 
xalrza:, 


9, δίδου σωτηρίὰς C. 
10. τὴν Ἱμετέραν σάρχα 1d. — f. παύεται δεινός. — 


Ἰδως ὡς μὴ σγοῦντα οὐρανόθεν id., ubi plurima 50- 
qe esse et hiulea palam quum sit, statim re- 


tuto reponunt ; ubi et Christus sedet in dex- 
tera Patris : thesaurus eniin bonorum operum 
praebet victorie proemium. 


9. Magnum sane mysterium ac formidolo- 
sum! Deus in terram venit, cum peccatori- 
bus conversatus est , publicanis largiens salu- 
tarem penitentiam, ne ullus hominum errore 
raptus labatur in nefariam perniciem. Mors 
acerba, certumque iudicium illi impendet, 
qui non peragit clementia opus et misericor- 
diee. Lucerna enim corporis est oculus noster 
spiritualis , quem salvator ac Deus noster, per 
ipsius agnitionem , dirigit et illuminat , ut ac- 
cipiat victori: coronam. 

10. Sanctus, sanctus es, lesu, sterne ac 
vere Deus! Tu qui nostram carnem assump- 
sisti, neque mandata tua mihi abscondisti, a 
maligno libera me, a procella tentationum 
Satanz eripe me. Haud cessat infensus hostis 
oppugnare animam meam, nocte ac die illi- 
ciens corpus inanes in delicias et nefaria 
opera. Ne decipiat me fraudulentus, dum 
rete suum mihi expandit; neque me ludibrio 
vertat, ut qui de colo capere non valeam 
victoriae coronam. 


11. Stephanus ad necem quum truderetur, 
raptatus a scelesta plebe, sursum respexit, ex 
imo pectore clamans, et intenta voce sic prc- 
catus : « Domine, mi Iesu, propitius illis 
« esto, neque ullius sis memor iniuriz , nec 
« statuas illis hoc peccatum. Sed accipe tu 
« ipse sacris tuis manibus, pro tua clemen- 
« tia, spiritum famuli tui. Fac me quiescere 
« cum Abraham ceterisque prophetis, » Ex- 


cepi : γέλω, ὡς μὴ ἰσχύοντα Ej ev. Ab ἰσχύοντα enim 
ortum esse σχοῦντα, vel ecccus videt. 

11. ἐχτενῶς... δεόμενος, Nihil solemnius in riti- 
bus Grecorum, quam ἐχτενὴς δέησις — χαὶ μὴ μνη- 
σιχαχήσης μηδὲ στήσεις cod. — in fine χυρίῳ λα- 
€v τὸ cod. emendavi ab extremo seq. trop. 


16 S. ROMANUS 


λοιπῶν προφητῶν. * Ἀχουσθεὶς δὲ, τὸ πνεῦμα 
* παρέδωχε τῷ Κυρίῳ, * τῷ διδόντι * τὸ 
βραδεῖον τῆς νίκης. 

ιβ΄. Ὕπνον καλὸν ἐκοιμήθη εὐθὺς * ὁ πρω- 
τομάρτυς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ" * ἐγράφη δὲ ἐν 
τοῖς ὑψίστοις * ἐπὶ βίόλου ζωῆς * αἰωνίου ὁ 
δίκαιος" * πρεσύεύει δὲ ἀπαύστως * ὑπὲο 
τῆς σωτηρίας * τῶν ἀνθρώπων, ὡς ἄμεμ.- 
πτος, * τῷ χτίστηῃ τῶν ψυχῶν, * ἵνα ἀξιω- 
θῶμεν * βίον ἀγγελικὸν * xai ἐνάρετον ζῆσαι, 
* σωτηρίαν ἐξ ὕψους λαμόάνοντες. ἢ Ev τῷ 


, ἡ“ 7 * M x * »»7 
ὀνομᾶτι GOU P Χριστὲ, " Οαντας αζιὼ» 


1 N -. * Ὁ - 
coy , * uev τῶν ἐχλεχτῶν σου, * στῆναι ἐν 
* χοῦ διδόντος * 


ταῖς δεξιαῖς σου, τὸ βρα- 


΄ῳ ^ ’ 
Θεῖον τῆς νίχης. 


auditusque, animam Domino tradidit, lar- 
gienti victori coronam. 


19. Bono statim somno requievit primus 
Christi Dei martyr, ac descriptus est iustus in 
excelsis, in libro vitze aeterne; manet autem 
pro salute hominum indefessus orator, utpote 
integerrimus , apud animarum creatorem , ut 
digni efficiamur vitam agere angelicam, om- 
nique virtute ornatam , unde salutem ab alto 
adipiscamur. Tuo igitur in nomine , Christe, 
omnibus presta hoc decus, ut cum electis 
tuis consistant ad dexteram tuam, qui largiris 
victoriee coronam. 


12. ἀμέμπτως cod. — χριστὲ, πάντας id. — Hic aperto et uno ictu veteres novosque lareticos, 


male de sanctis sentientes, melodus profligavit. 


ΠΠ|. 


CANTICUM DE SANCTA THEOPHANIA. 


’ 3 7 ὕ 
α. Ἐπεφάνης σήμερον 
e^t £u 
τῇ οἰκουμένῃ , 
A] i] ^ , 

xai τὸ φῶς σου, Κύριε, 
ἐσημειώθη ἐφ᾽ ἑμᾶς, 
4 , [4 ' e Z7 n 
ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντάς σε 
1) sc , ἐφάνης, 
τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 

β΄. Τῇ Γαλιλαίᾳ τῶν ἐθνῶν, 
τῇ τοῦ Za ov) 4 9£4 
xai τοῦ Νεφθαλεὶμ yaia ; 
ὡς εἶπεν ὁ προφήτης; 
φῶς μέγα ἔλαμψε Χριστός" 


τοῖς ἐν σχύτει οὖσιν 


Adfuere codd. 4 : corsin. f. 40-43, taurin. f. 
57-61, vatic. 2008, f. 172 cryptoferrat. ἃ. a. 5. 
Quibus accesserunt sub initio vat. 1212, vat. reg. 
11. 68. Quaratur preterea mosq. f. 102. In- 
scribitur in corsin. Mv. Ἰανοναρ. ς΄, χοντάχιον εἰς 
tk ἅγια φῶτα ( ἅγια θεοφανῇ T) 7. 9', φέρον ἀχρο- 
στ [9a τοῦ ταπεινοῦ “Ῥωμανοῦ, Sunt versus 367 et 


1. Ostensus es hodie 
orbi terrarum , 
et lumen tuum, Domine, 
signatum est super nos, 
in Epiphania canentes tibi : 
« Venisti, apparuisti , 
« 0 lumen inaccessum. » 

. In Galilea gentium, 
Zabulonis in regione , 
et in terra Nephthalim, 
ut propheta locutus est , 
jux magna effulsit , Christus , 
extantibus in umbra 


τῷ 


trop. 19, quorum duo priora solum nota sunt. 
Sigla codd. C, T, Cr. vat. 1, 2, 3, perspicua sunt. 
1. In edd. inscribitur αὐτόμελον. Innutneris 
ejusdem moduli canticis praeluxit. — ὑμνούντων 
codd. 4. 
2, προφήτης, ef. Is. IX, 1, 2; Matth. IV, 15, 16. 
— χρ. τοῖς ἐσχοτισμένοις edd. — ἐν (0A. iid. — τῇ 


4. 


lil. DE THEOPHANIA. 41 


φαεινὴ ὥφθη αὐγὴ, 

5x Βηθλεὲμ ἀστράπτουσα, 
μᾶλλον δὲ ix Μαρίας ὁ Κύριος. 
τάση οἰχουμένη 

ἀγατέλλει τὰς ἀχτῖνας 

ὁ ἥλοος τῆς δικαιοσύνης " 
διὸ οἱ ἐξ Ἀδὰμ 

γυμγοὶ, δεῦτε πάντες, 
ὑποδύωμεν αὐτὸν, 

(vx θχλφθῶμεν' 

σχέπη γὰρ γυμνοῖς 

χαὶ αἴγλη ἐσχοτισμένοις 
ἥλθες, ἐφάνης, 

τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 


γ. 05 ὑπερεῖδεν ὁ Θεὸς * τὸν δόλῳ συλη- 
θέντα, * ἐντὸς τοῦ παραδείσου, Ἐ xoi ἀπολω- 
λεχύτα * τὴν θεοὔύφαντον στολήν" Ἐ ἦλθεν γὰρ 
ἐξ ὕψως * ἱερὰ πάλιν φωνὴ, * χαλοῦσα τὸν 
πρωτόπλαστον" * Ποῦ εἶ, Ἀδάμ; ἀπάρτι μὴ 
imma μοι" * θέλω θεωρεῖν σε, * xxv γυμνὸς 
δ Mv πτωχὸς εἶ. Ἐ μὴ αἰσχυνθῆς,, σοὶ γὰρ 
ὡμοιώθην" * αὐτὸς ἐπιθυμῶν, * Θεὸς οὐκ ἐγέ- 
voy: * 9)? ἐγὼ νῦν βουληθεὶς * σὰρξ ἐγενόμην " 
ef px οὖν» * χαὶ γνώρισον, ἵνα λέξες" 
: Hs, ἐφάνης, * τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 

0. Ὑπὸ τῶν σπλάγγνων τῶν ἐμῶν ἢ 
ἐχάμοθην, ὡς οἰχτίρμων, ἢ καὶ ἦλθον πρὸς τὸ 
πλάσμα, * προτείνων τὰς παλάμας, Ἐ σὲ ἵνα 
τεμπτόξομαι "ἢ μὴ οὖν αἰδεσθῆς με, * διὰ σὲ 
1 τίν γυμνὸν * γυμνοῦμαι, xai βαπτίζο- 
μαι, ῬἸλών με Ιορδάνης ἀνοίγεται, xat ὁ 
ἰυάννης " εὐτοεπίζει τὰς ὁδούς μου, * £v ὕδασι 
xà ἐν διανοίαις, Ἐ Τοιαῦτα ὁ σωτὴρ, * οὐ λό- 
Tos, ἀλλ᾽ ἔργοις, Ἔ εἶπεν πρὸς τὸν ἄνθρωπον. 
ἢ Ἑλϑεν, ὡς εἶπεν, Ἐτῷ μὲν ποταμῷ, * 
id Piae. προσε) (ey, * τῷ δὲ προδρόμῳ 

^0 φῶς τὸ ἀπρύσιτον, 


vs, lid, C, ev, — ὑποδύσωμεν codd. 3. — αὐτῷ 
Vl. ἃ, — σχίπει γὰρ γυμνοὺς xol ἐχλύει ἐσχοτισμέ- 
ὼς eodd. 5, — γυμνῶν. . ἐσχοτισμένων edd, se- 
quimur T. 

ὃ. χαὶ ἀπολελωχότα omnes eodd. eadem barbarie. 
- 1p πρὸς τοῦτον T. γ. ἐν χόσμῳ vat, 3. — φωνῇ 
"£i τὸν παραχούσαντα C, T, vat. 2. — λδάμ. Gen. 

Y 


splendidum emicuit iubar, 
ut fulgur, e Bethleem, 
immo ex Maria Dominus ; 
oriens universo mundo 
suos expandit radios, 

sol ille iustitiae. 

Unde vos ab Adamo 
nudati , adeste omnes; 
ipsum vestiamus, 

ut foveamur. 

Tu enim tegumentum nudis, 
atque lux tenebricosis, 
venisti , apparuisti , 

o lumen inaccessum. 


9. Haud despexit Deus fraude spoliatum in 
paradiso, ac stola divinitus texta spoliatum. 
Venit enim ab alto vox sacra, primum ho- 
minem denuo compellans : « Ubi es, Adam? 
« Nunc te a me noli abscondere. Te volo cer- 
nere, etiamsi nudus, etiamsi mendicus sis. 
« Ne te pudeat; ecce tibi assimilatus sum. 
« Ad vota tua Deus non factus es; ego vero 
ut volui, nunc caro factus sum. Accede igi- 
« tur prope, et recognosce me, ut dicas : 
« Venisti, apparuisti, lumen inaccessum. 

4. « Mea in te charitate victus sum , ut mi- 
« sericors, et veni, manus ad meum figmen- 
« tum extendens, ut te amore amplectar. Me 
« ergo ne formides; te enim propter nudum 
α 
α 


“--ἠ 
φω 


nudus ego sum, et baptizor. Videns me lor- 

danes finditur, et Ioannes sternit vias meas 
« in fluctibus et hominum animis. » Similia 
salvator, non verbis, sed operibus ait ad ho- 
mínem. Venit, ut dixit, gressibus quidem ad 
flumen accedens, suo autem prodromo emi- 
cans lumen inaccessum. 


HII, 9. — x?. με codd. tres. — «t bis in codd. 6, 
retinuimus pro more nostri , cf. cant. V, 7,9; 
X, 14; XIV, 4; XVIP, 5 etc. 

4. περιπτόξ, σε codd, — τῶν γυμνῶν C. — us ὁ 
"logo. C, er. εἰ δέ μοι "logo. (T. — τὰς εἰσόδους T. 
—— ἐν διανοίᾳ vat, 1. — πρὸς v. d. εἶπον f, pro εἰπὼν 
C, T. — τὰ βήματα T. vat. 8. τῷ βήματι C, er. 

2 


18 S. ROMANUS 


, ; : 
ε΄. Τὸν ἐν ἐρήμῳ ποταμὸν, * καὶ δρόσον ἐν 
χαμίνῳ, * xal ὄμόρον ἐκ παρθένου * ἰδὼν ὁ 
3 9 : 
Ἰωάννης, * ἐν Ἰορδάνῃ τὸν Χριστὸν, * φύξῳ 
ἐταράχθη.) * ὡς ὁ γεννήτωρ αὑτοῦ * τὸν T'a- 
ἐταράχθη, * ὡς ὁ γεννήτωρ αὑτὸ 
4 5 E. . Ἃ Y δὲ a ^ pum 
Gov. ἐτρόμησεν" ἢ μείζω δὲ ἦν τὰ τότε τε- 
λούμενα, * ὅτε πρὸς τὸν δοῦλον * ὁ δεσπότης 
τῶν ἀγγέλων * ἐλήλυθε, θέλων βαπτισθῆ- 
γαι" * διὸ ὁ Βαπτιστὴς ἢ γνωρίσας τὸν πλά- 
στὴν, * καὶ μετρήσας ἑχυτὸν, * ἔφησε φρίτ- 
των" ἜΣτῆσον, λυτρωτὰ, * ἀρχείτω μοι μέχρι 
jxou , * οἷδα (c εἰ, * τὸ φῶς τὸ ἀπρόσ- 
τούτου, ἢ οἶδα σε τίς εἰ,» ^ τὸ φῶς :p 
ιτον. 
7) ἃ , 4 ' 3 $3 4 
c. A ἐπιτάσσεις μοι, σωτὴρ, ἢ ἐὰν ἐπιτε- 
? ' ᾿ς *, ? € 
λέσω, * τὸ κέρας μου ὑψώσω, * ἀλλ᾽ ὅμως 
οὖχ ἰσχύω * τὰ ὑπὲρ τήν μου δύναμιν. ἢ 
* 1 ὔ NV o€ e ,. 4 ^ x 
Οἶδα, τίς ὑπάρχω, ἢ xat ὅ εἰς οὐκ ἀγνοῦ; 
ἐκ μήτρας γὰρ γινώσκω σε. * ΤἸΠῶς σε νῦν 
ἀγνοήσω φαινόμενον ; * ὄνπερ χεχουιιλένον ἢ 
: ae 9 ΄ Ξ , , 
χεχρυμμένος θεωρήσας, * ἐσχίοτησα ἐν ἀγαλ- 
, - * ΄ ΄ 
λιάσει; ἢ Ἐπίσχες 09v , 6716; * xat μή με 
ον ας ἐρῶν det δῶν ios ξιώδυν- Ἐ 
βαρύνης" * ἱκανὸν ὅτι θεῖν " Ge Ὡςιώνην 
i . 4 » 
ἔχει μοι χαλῶς ; * ἐάν με πρόδρομον εἴπῃς; 
* σὺ γὰρ ὑπάρχεις ἢ τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 


^ / v “ X δ ^ 
ζ΄. Παραχωρῆσαί σοι φυτῷ " τὴν τοῦ βα- 
Ηχῦ I J mA ^r 7 Μ 4 .3X 
πτιστοῦ τάξιν * P αὐτὴ γάρ cot xxt πρέπει 
ἐγὼ γὰρ χρείαν ἔχω * τοῦ ἡχπτισθῆναι ὑπὸ 
l| * 4 
ox Y OX. ,, PPAR. | el. 
cob. * Σὺ δὲ ἔργ πρός με; aud Lan 
΄ἌἜ δ ) / RES x * 
voy αἰτεῖς Ἐ à βούλομαι αἰτῆσαι σε. Τί 
7, τεῖ ᾽ ἀνθοώπου. οὐλάνθοωπε Ἔ τί τὴν 
y d 1 «. . : 9» a*, 
κεφαλήν σον * ὑποχλίνεις τῇ γειρί μου; : οὐκ 
4 * 
ἔχει γὰρ ἔθος πῦρ χατέχειν" * οὐχ οἷδὲν ἡ 
T / "p ^9 ΄- n 3 
πτωχὴ * πλουσίῳ δανείζειν, * ἰσχυρῷ ἡ ἄσθε- 


B. ὃ γενέτης T. — ἐτρόμασεν codd, 4. quod reti- 
nent cant. Xill, 8, XV, 12. — μείζων vat. 1 inde 
unieus , caeteris vat. deficientibus. — ἢν τῶν náv- 
τοτε γαῖ. — τότε γὰρ πρὺς δοῦλον T. — τών ἁπάντων 
V, — ἔφ. χράζων C, V, er. — ἀρχέσθητι iid. tres qui 
em. ultima. 

6. σωτὴρ eum T. ποιεῖν edt. — οὐχ ἁρπάσω T. — 
τὴν ὃ, μου codd. — 07:497 εἰς tres codd. contra T. — 
ὅπερ ἧς V. --- πῶς οὖν T. — χιχρυμμένος om. T, V. 


9. Ubi flumen in deserto, et rorem in for- 
nace, et imbrem ex Virgine manantem vidit 
Ioannes , Christum videlicet in Iordane, pa- 
vore concussus est, sicuti genitor eius ad Ga- 
brielem cohorruit. Modo autem maiora per- 
aguntur, quando ad servum Dominus angelo- 
rum venit, volens baptizari. Idcirco lavacri 
minister, ut novit creatorem, semetque zsti- 
mavit, tremefactus ait : « Siste, redemptor, 
« sat mihi hactenus, quis tu sis novi, tu lu- 
« men inaccessum. 


6. « Qus tu mihi, salvator, iubes, ea si 
exsequor, cornu meum attollam ; enim vero 
tanta non valeo, quae vires meas supe- 
rant. Scio qualis sim, et quid sis non me 
fugit, qui te ex utero agnoverim, Quo pa- 
clo te nunc manifestatum haud agnosce- 
rem, quem absconditum absconditus ego 
conteinplabar, et exsultabam pre letitia? 
Desiste igitur, salvator! ne me gravari ve- 
lis : sufficit, ut tui videndi honore dignatus 
fuerim; sat mihi pulchrum, si dixeris me 
precursorem, tu enim es lumen inacces- 
sum. 


A £* Z^ 


^ 


^*^ & * ^*& ^ a ^4 ^4 


1. « Cedere tibi aveo baptizandi munus: 
id enim te decet. Ego vero opus habeo a 
te baptizari. Ast tu ad me venis, preoc- 
cupans prece tua id quod volo a te petere. 
Quid quaeris ab homine, hominum ama- 
tor? Cur caput tuum inclinas sub manu 
« mea? Manus haud patitur ignem tenere, 
« neque tulit inops dextera diviti mutuum 
« dare, aut robusto infirma palma obluctari. 


^ 


^ ΑΞ RR na 


— à» τῇ μήτρᾳ ἐσχίρτ, T. — ἔπεχε T. — fxavov 0m. 
C, er. — ἔστι μοι χαλὸν ἐὰν εἴπης ps T. Caeteri ἐάν 
p.i εἴπης πρ. σου. 

7. βαπτ. τόλμαν V. — σὺ οὖν ἀπαιτεῖς μὲ C. cr. 
σὺ δὲ ἀπίστεις μοι V. — xal zpoXaubávits αἰτῶν ὃ 
βουλ. codd. tres — αἰτήσασθαί τι V. --- πῦρ. Ignis 
orientalibus solet esse divinitas ἐν πυρὶ τῇ Hd 
τητι Andr. eret. or. 3 in nativ. B. M. — ox etos 
V. oisev C. De aor. οἷσα multa apud Lobeck. 


T 


: 


ü 


IIl. DE THEOPHANIA. 


AN 


vic * οὐχ ἀντερίζειν, * Τοῖς ἁμαρτωλοῖς, ὼ 
L * t M 

ὡς γρήζουσι, γρησιμεύσης " Ἐσὺ γὰρ ὑπάρχεις 

* τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον, 

1. Ἐπέστης ῥείθροις διὰ τί; * τί θέλων 
ἀποπ)ῦναι, * ἢ ποίας ἀνομίας * ὁ δίχα ἅμαρ- 
τίας " καὶ συλληφθεὶς καὶ γεννυθείς ; * σὺ μὲν 
ἔργη πρός με" Ἐ οὐρανὸς δὲ χαὶ ἡ γῇ * τηρεῖ, 
εἰ προπετούομαι " Ἐ λέγεις μοι" Βαπτισον με, 
ἀλλ᾽ ἄνωθεν Ἐάγγελοι σχοποῦσιν, Ἐ ἵνα τόδε 
Mist μοι" * Γγῶθι σαυτὸν, μή τί ποὺ πα- 
ppyr- * Oc xev οὖν Μωσῆς, * mto εἴρισον 
ἄλλον Ἐ εἰς αὐτὸ τοῦτο , σωτὴρ, * ὃ ἀπαιτεῖς 
με" * μείζων μου εἶ συ, * xai δέδοικα - δέο- 

4 * x ἐκ * : m »ρλ 
Un C0, " πῶς σε '᾿βαπτί,ω, * τὸ φῶς τὸ 
ἀπρήσιτογ ; 

/ 9 

0. Ἰδὼν ὁ πάντα θεωρῶν * τὸν φόφον τοῦ 
προδρόμου , Ἐ πρὸς τοῦτον ἀπεκρίθη" * Ka- 

er v ^ 9 , 
λῶς, ὦ Ἰωάννη, * χαλῶς Gu εὐλαδήθης με, 
** » ν x P M / * * 
ὑὸς ἄφες ἄρτι ἢ οὕτω Y*Q πρέπον ἐστιν 
* λ A à ὔ * * M RENS 

Τλίφωσαι ἃ προώρισα " * ἄφες ἄρτι χαὶ 
τέω; ἀπύσεισαι Ἐ ταύτην τὴν δειλίαν Ἐ λει- 
Τουργίαν γρεωστεῖς μοι, * xai δεῖ σε γῦν 

/ x E ei , " 
TEUw ἐχπληρῶσαι, * Ἐγὼ τὸν lafoujA ἢ 
, ῷ ' 
ἀπέστειλα πρώην, Ἐ xal ὑπούργησε χαλῶς * 
τῇ 63 γενγήσει" * πέμψον μοι καί Gu , * ὡς 
q £5 — Au / . x* e, , * "ne. 

[159v , τὴν παλάμην) * tya βαπτίσης τὸ 
φως τὸ ἀπρόσιτον. 
^ Uu , 
ι" Ny ἐπτοήθης, βαπτιοστὰ, * xal ἔφρι- 
' ^ * ε ὔ & ) , . ἃ 
ας τὸ δρᾶμα, ὡς μέγα, Ὧι: 1*e μέγα 
- " ^ t 
βξιχοτερογ δὲ τούτου * χατεῖδεν ἡ σὴ συγ- 
* M s ? - 
Yeris* * βλέψον πρὸς Μαρίαν, * χαὶ ἐνθυμή- 
9rzt πῶς * ἐχείνη με ἐῤάσταῦε. * Πάντως 
ἐμεῖς μη." τότε ἐβέλησας " Ἐ ὄντως xal νῦν 
tu, * μὴ διστάσης͵ βάπτισόν με, * τὴν 
»ι 
δεξιὰν μόνον Ovevcdy μοι" * τὸ πνεῦμα σου 
s / 
X470, * xai ὅλον σε ἔχω, * τὴν παλάμην 


l.l. p. 733, — z3. ἐγγίζειν T. — χρησιμεύειν V. 
JP,Ttutue: C, 105315035, T. 

8, χαβαρίσαι ἢ π, ἁμαρτίας 'T. — τηροῦν codd. 
7" Spontttocouat 'T. — id. om. μοι — ἵνα τότε 
Cdd. — ἐκίγνωθι σαυτὸν μέχρι τίνος ἔρχη ὡς six. ὁ 
μωτῆς Τὶ μέχρι ποῦ παρέρχη cat. codd. — προ- 


xx Codd. — μεῖς, μού ἔστυ T. Om. πῶς σε — 
βαπτίζειν V, 


19 
« Peccatoribus, uti opus habent, bene fac, 
« tu enim es lumen inaccessum. » 


8. « Tu ad flumina accessisti, et cur? Qui 
e vis lavari, aut quanam ablui DOX:, tu sine 
« peccato et conceptus et editus? Tu venis 
« ad me; observant caelum et terra, si quid 
« iemere agam. Mihi inquis : Baptiza mel 
« Αἱ desuper angeli considerant, ita ut mihi 
« dicant nunc : Nosce te ipsum, ne forte quid 
« transgrediaris. Ut isitur aiebat Moyses, 
« prefice alterum. in ipsum hoc munus, o 
« salvator, quod exigis a me. Maior me es tu, 
« et pertimesco ; obsecro te, quo te iure bap- 
€ tizem, te lumen inaccessum? » 

9. Qui cuncta tuetur, quum vidisset Pro- 
dromi metum, ad eum respondit : « Bene 
« tibi, o Ioannes, bene est ; Quod me vere- 
« ris : verum sine nunc ; Sic enim decet me 
« implere que prius statui, Sine modo, et 
« jam interim. dimitte hanc formidinem. 
« Tuum mihi ministerium debes, et nunc 
* oportet te illud implere. Ezo Gabrielem 
« misi olim, qui in nativitate tua egregie sub- 
« ministravit. Tu mihi mitte manum, angeli 
« instar, ad baptizandum lumen inaccessum. 


10. « Nunc perterrefactus es, Baptista, et 
« facinus horruisti, utpote ingens; magnum 
« est enim : maius tamen aliud tua cognata 
« vidit. Respice Mariam, et considera quo- 
« modo me ulnis tulerit. Sane mihi dices : 
« Ita tunc voluisti. [ta et nunc volo, ne du- 
« bita, baptiza me. Dexteram tantum mihi 
« commoda, mentem enim tuam amplector, 
« feque totum teneo; quomodo tuam igitur 


9. πάντα προορῶν T. — πρὸς αὐτὸν T. --- χαλῶς 
ἐπτόησαι Τ, — σὺ omisso, leg. ἐμὲ eodd. — οὖν 
ἄρτι V. — τὴν δολίαν C. δουλείαν T. — dz. τότε 
codd. — πέμψον οὖν C, V. μοι xal σοι T, — βαπτί- 
c» T. 

10. Νῦν ἐφοδήθης T. — τότ: ἐθέλησα C, V. --- τὴν 
χεῖρά σου T. — zv. aov οἰκῶ... παλάμην οὖν T, 


20 | S. ROMANUS 


δὲ τὴν σὴν Ἐ πῶς οὐ κιχρᾶς μοι; ἢ ἔνδον σού 
εἶμι P καὶ ἔξωθεν" τί με φεύγεις: * στῆθι, 
xai χράτει * τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 

uc. Οὐχ ἀπαιτῶ σε, Βαπτιστὰ, * τοὺς 
ὅρους ὑπερόῆναι. * Οὐ λέγω aot εἶπέ μοι * à 
λέγεις τοῖς ἀνόμοις; * xai παραινεῖς ἅμαρ- 
τωλοῖς. * Μόνον βάπτισόν με, * σιωπῶν xai 
προσδοχῶν * τὰ ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος, * 
ἐξεις Ὑὰρ ἐξ αὐτοῦ τὸ ἀξίωμα * ὅπερ οὐχ 
ὑπῆρξεν * τοῖς προφήταις" χαὶ ya πάντων d 
τῶν γηγενῶν μείζω σε ποιήσω" : dini μὲν 
σαφῶς * οὐδείς μὲ χατεῖδεν, * ἀλλ ἐν τύποις 
χαὶ σχιαῖς * καὶ ἐνυπνίοις" * νῦν δὲ ἐπὶ σοῦ 
* ἱστάμενον κατὰ γνώμην * βλέπεις, χατέ- 
εις iu τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. " 

ιβ΄. Ὑπέρθου ταῦτα ἃ λαλεῖς, ^ xat δρᾶ- 
σον ἃ ἀκούεις" * μηδὲν προσμαρτυρήσης, * ἐμοὶ 
yo οὖν ὁ μάρτυς * ἐν οὐρανοῖς ἐστι πιστός * 
σοῦ τὴν μαρτυρίαν * ὁ ἑστὼς οὗτος λαὺς * 
εἰχῶς οὐ παραδέχεται" * ἄφες, ἀπουρανόθεν 
διδάσχονται * τίς εἶμι καὶ τίνος * γόνος 
πέλω, τί δὲ μέλλω ἢ χαρίζεσθαι τοῖς ἀγα- 
πητοῖς μου" * ἀγοίγω οὐρανοὺς» ἢ χατάγω 
τὸ Πνεῦμα, * τοῦτο χορηγῶ MEN εἰς ἀῤ- 
ἑαδῶνα. * Δεῦρο οὖν xa σὺ A προσέγγισον, 
ἵνα μάθης * πόθεν ἀστράπτει * τὸ φῶς τὸ 
ἀπρόσιτον. ' v 

Qq. Ῥιητῶν ἀῤῥήτων xat φριχτῶν " axoo- 
σας ὁ ἐκ στείρας, " φησὶ τῷ ἐχ παρθένου" * 
ἜἘλν ἔτι λαλήσω, * μὴ ὀργισθῦς μοι, λυ- 
τρωτὰ, * πᾶσα γὰρ ἀνάγχη * κατασχευάζει 
με νῦν * πολὺ παῤῥησιάζεσθαι. * Ti oov, σω- 
Thp, ἵν᾽ οὗτοί σε μάθωσιν , * χίνδυνον ἐπά- 
Lo * τῇ χειρί μου τῇ ἀθλία, * εἰς κλίζανον 
ταύτην ἐπιῤῥίπτων; * Καὶ τότε μὲν Οζᾶς * 
ἐξέτεινε χεῖρα Ἐ ἐπισχεῖν τὴν χιδωτὸν, * xai 
διεκόπη" * viv δὲ χεφαλὴν * χρατοῦντα τὴν 


11. τοῖς ἁμαρτωλοῖς Cr. — ix τούτου codd. --- τὸ 
om. C, V. διὰ τοῦτο ἀξ. T. — πάντ. v». μείζων T. 
π. προφητῶν C, V, er. — βλέπε, χάτεχε C, V. 

12. τοῦτο ὃ λαλῶν... ὃ dx. μηδέν μοι μαρτυρήσει;, 
luci γὰρ ἀεὶ yapz. T. — πιστός. PS. LXXXVIII, 
48. — εἰχὸς C. — παραδέξεται, ἄφες obpav. T, — γέ- 


« manum mihi non praestas? In te ego sum 
« et extra te, quid me fugis? siste , et lu- 
« men tene inaccessum. 

11. « Haud exigo a te, Baptista, iustos 
transgredi fines, Non dico tibi : Compella 
« me quibus verbis improbos alloqueris et 
« commonefacis peccatores. Me tantum bap- 
« tiza, silens et expectans baptismi exitum. 
« Ex hoc namque decus habebis, nondum 
« prophetis concessum. Te enim omnibus 
« mortalibus maiorem faciam ; quum nullus 
« horum me perspexerit, nist in figuris et 
« umbris et somniis. Nunc vero quod sponte 
adest, coram te vides, tangis lumen inac- 
cessum. 

19. « Missa fac qus dicis, age vero que 
« audis ; omitte etiam testificari, mihi enim 
« testis in celo fidelis est. Tuam quidem 
« testificationem hic populus, ut par est, 
« non recipit. Testimonio parce, coelitus 
« edocentur qualis ego sim , cujusve sobo- 
« les, quidve debeam dilectis meis largiri. 
« Aperio celos, demitto Spiritum, homini- 
« bus erogo illum, arrhabonis gratia. Ades- 
« dum igitur demum et accede, ut scias unde 
« fulguret lumen inaccessum. » 


R 


a 


A 


-— 


13. Qua verba arcana ac tremenda post- 
quam audivit sterilis femine filius, ait Vir- 
ginis nato : « Si adhuc loquar, ne mihi 
« succenseas, redemptor : omnino enim ne- 
« cessitas nunc me urget ad multa cum fi- 
« ducia loquendum. Quorsum igitur, salva- 
« tor, ut noscant te hi homines, periculum 
« addam mittendi miseram manum meam 
« in illam fornacem? Ita olim Oza extendit 
« manum ad arcam fulciendam, et interci- 


νος πέλω C, cr. — χορ. τοῦτο codd. — οὖν λοιπὸν 
C, V. 

18. ἢ δὴ γὰρ ἀν. T. — παρασχευάζει C, V, Cf. — 
vüv.om. T. f. κατισχύει ἐμὲ νῦν, --- Ὀζὰν vat. i 
Reg. VI, 6. — πῶς οὐ μὴ T. 


Ill. DE THEOPHANIA. 21 


- - d » - 
τοῦ Θεοῦ μου, * πῶς με μὴ φλέξη * τὸ φῶς 
.γ J 
τὸ ἀπρόσιτον; 


οδ΄, Ὦ Βαπτιστὰ καὶ ἐριστὰ, * μὴ εἰς 
ἀντιλογίαν, * ἀλλὰ πρὸς λειτουργίαν Ἐ συν-ὄ 
τόμως ὐτρεπίζου, * Ἰδοὺ γὰρ ὄψει ἃ τελῶ - Ἐ 
ὧδέ σοι ζωγράφω * τὴν τερπνὴν καὶ φαεινὴν * 
μορφὴν τῆς ἐχχλησίας μου, * γέμων τῇ δε- 
A 600 τὴν δύναμιν, * ἥνπερ μετὰ ταῦτα * 
χυρηγίσω ταῖς παλάμαις * τῶν μαθητῶν χαὶ 
τῶν ἱερέων. Ἐ Δειχνύω σοι σαφῶς * τὸ ἅγιον 
Πνεῦμα, Ἐ xai φωνὴν τὴν τοῦ Πατρὸς * ἀχου- 
τιῶ σοι, * γνήσιον Υἱὸν Ἐ δηλοῦσαν μὲ, xa 
ῥοῶσαγ * * Οὗτος ὑπάρχει «à φῶς τὸ ἀπρός- 
Toy, 

w. Μετὰ δὲ ταῦτα τὰ φρικτὰ Ἔ ὁ γόνος 
ἴαγαρίου ὃ ἐβόησε τῷ πλάστη" * Ἐγὼ οὐκ 
ἀγτερίζω, Ἐ ἀλλ᾽ ὁ χελεύεις μοι τελῶ, * Ταῦτα 
λέξας τότε, * τῷ σωτῆρι προσελθὼν * δουλο- 
πρεπῶς, ἡτένιζεν, Ἐ βλέπων εὐλαδῶς μέλη 
γυμνούμενα * τοῦ ἐντελλομένου Ἐ ταῖς νεφέ- 
M περιῤάλλειν * τὸν οὐρανὸν, δίκην ἱμα- 
τίου, * χαὶ πάλιν θεωρῶν * ἐν μέσῳ τῶν 
luy * τόν ποτε παίδων τριῶν * μέσον φα- 
viva Ἐ ὃ : 
| bi, * 


0v, 


ῥύσον ἐν πυρὶ, * νῦν πῦρ ἐν τῷ log- 
λάμπον, πηγάζον, * τὸ φῶς τὸ ἀπρόσ- 

V. ᾿Αλλὰ τὰ θαύματα ἰδὼν * ὁ γόνος 
Ζαγαρίω, * ἐν τάξει ἱερέως ἢ παρίσταται 
τοῖς ῥείθροις, Ἐ χαὶ τὸν Χριστὸν χειροθετεῖ, * 
χράξων τοῖς ὑρῶσι" Ἐ Τὴν ἑχούσιον βροχὴν * 
ὃ Ἰορδάνη βλέπετε, * τῆς τρυφῆς τὸν γει- 

/ , i$ τρυφὴς Α 

μάῤῥουν, ὡς γέγραπται, * ἐν ταῖς διεξόδοις * 
τῶν ὑδάτων, Θεωρεῖτε * ἐν ποταμῷ θάλασ- 
9 μεγάλην. ἘΝ υδεὶς οὖν τολμηρὸν * vo- 
μίση με εἶναι" * οὐ τελῶ, ὡς προπετὴς, * αλλ᾽ 
ὡς tix egg: 3 Κύριός ἐστιν, * xai εἶπέ μοι’ 
Τοῦτο δρᾶσον, Ἐ ὅθεν βαπτίζω * τὸ φῶς τὸ 
ἀπρόσιτον, 


14. ἐραστὰ, ux πρὸς T. — γὰρ ὅτι & V. — ὠὸςξ 
vr. σοι eodd. — τὴν c. δὲ T, — χαλοῦσάν με T. 
13. θέλω οὕτως λέξας τότε τὸ μυστήριον ἡμῶν δου- 
λοπρεπῶς ἡτένιζεν V. σωτῆρι χαὶ θεῷ C. --- τὸν ἐν 
imo τῶν tp. x, φανέντα 7, -- τῶν ποτε CT. — 


« Sus est. Nunc vero me caput ipsum Dei mei 
« tangentem, qui non me comburet lumen 
« inaccessum? » 

14, — «0 Baptista ac litigator, jam non 
« in contradictionem, sed in obsequium pro- 
« tinus para viam. Ecce enim tu videbis 
« que perago : hie tuis sub oculis describo 
« Ecclesie mes formam elegantem et splen- 
« didam, ipse tue tribuens dexterz:e hanc 
« virtutem, quam post hac manibus dabo 
« discipulorum et sacerdotum. Ostendo tibi 
« manifeste sacrum Spiritum, et vocem ip- 
« sam Patris te audire faciam, quie me ve- 
« rum declaret Filium, et clamet : Hic certe 
« est lumen inaccessum. » 

15. Post hac tremenda, natus Zacharie 
ereatori reposuit : « Haud ego litem moveo, 
« sed jussa mihi exsequor : » Howe fatus, 
salvatori demum accedens, famuli more, 
animum intendit, intuens pia cum vore- 
cundia nuda illius membra, qui nubibus 
jubet circumcingere cocum, ut pallio; quin 
immo in ambitu aquarum videns eum qui 
olim, tribus pueris medius, ros in igne visus 
est, ignis nunc in Jordane micans, scaturiens, 
ipsum lumen inaccessum. 


16. Interim prodigia conspiciens filius Za- 
chariz, ritu sacerdotis, consistit ad fluenta, 
Christoque manum imponit , ad spectatores 
clamans : « Voluntarium imbrem in [Iordane 
« intuemini, deliciarum torrentem, ut scrip- 
« tum est, in divisionibus undarum. Con- 
« templamini in fluvio mare immensum. 
« Nemo ergo me audacem esse censeat ; 
« haud ago, quasi temere, sed famuli more. 
« Herus est, et ad me dixit: Hoc age; quam- 
« obrem baptizo lumen inaccessum. » 


τριῶν π. C. — xal πῦρ tres codd. — φαίη, πηγάζη͵ 
C. λάμπῃ, qux, V. φαίνων πηγάζων. cr. λάμπων, 
πηγ. T, quem sequimur emendatum. 

16. θαύματα ὁρῶν 6 £x τοῦ ἱερέως πρότεινε τὴν παλά- 
ux» T. — βροχὴν om. T. — Adject. χειμάῤῥοος, 


22 . Καὶ ROMANUS 


v. Νωθρόν με ὄντα, ὡς θνητὸν, * αὐτὸς 
ὡς Θεὸς πάντων * ἐνεύρωσε, βοήσας" * '"Ent- 
θες μοι τὴν χεῖρα, P κἀγὼ ἐνισχύσω αὐτήν" Ἐ 
πῶς γὰρ ἠδυνάμην, * εἰ μὴ ἦν τοῦτο αὐτὸ, * 
ὃ εἶπεν xai ἐποίησα, * πῶς εὐτόνουν βαπτί- 
σαι τὴν ἀὔυσοσον, * πήλινος ὑπάρχων, * uu 
μὴ πρῶτον ἐδεξάμην * χαὶ ἔλαφον δύναυιν ἐξ 
ὕψους; * Αἰσθάνομαι γὰρ νῦν, * αὐτοῦ μοι 
παρόντος, * οὐχ ὅ τι ἤμην τὸ πρὶν, Ἐ πλέον 
ἐφάνην" * ἀλλ᾽ ὅ τι εἰμὶ, Ἐ ἐχπέπληγμαι" 
ἐδοξάσθην, * βλέπων, κατέχων * τὸ φῶς τὸ 
ἀπρόσιτον. 


’ 

e. Οὐχέτι λέγω ὡς τὸ πρὶν, * οὐ λύω 
τὸν ἱμάντα Ἐ τῶν σῶν ὑποδημάτων" Ἐ ἰδοὺ 

Α 4 / * 4 M & / ΄- E 
γὰρ 5x βημάτων ἢ ἐπὶ τὴν χάραν προχωρῶ, 

^ ^- , 42 *. 3 3 8 N 4 ^l. K 
γῆν πατῷ οὐκέτι, αλλ αὐτὸν τὸν οὐρᾶνὴν 
ἃ γὰρ τελῶ, οὐράνια, * μᾶλλον δὲ καὶ τὰ 

-- N "A 
ἄνω mapídcauov* * ταῦτα γὰρ βαστάζει, * 
ἀλλ᾽ οὐ βλέπει ὃν βαστάζει" Ἐ ἐγὼ δὲ νῦν 
βλέπω, καὶ βαστάζω. Ἐ E3ocatvou, οὐρανὲ, * 
^ . N 

χαὶ γῆ, ἐπαγάλλον * * ἀγιάσθητε, merat, * 

tom "ὃ / * , * NS XX uS. 
αἱ τῶν ὑδάτων" " παντὰ γὰρ φανεῖς " ex)m- 
ρώσεν εὐλογίας" * πάντας φωτίζει Ἐ τὸ φῶς 
τὸ ἀπρόσιτον. 

M x t ΡΨ 
ιθ΄. Ὑπερεπῆρε οὖν τὸν νοῦν * τῇ θεία δια- 

τάξει *ó γόνος Ζαχαρίου, * xai τείνας τὴν 
παλάμην * ἐπέθηκε τῷ βασιλεῖ, ἢ λούει τοῦτον 

, * ναὶ diti i xus unto 
ῥείθροις, * xat λοιπὸν ἀγεῖ εἰς γῆν * τὸν γῆς 
καὶ πόντου Κύριον, * ὄντινα οὐρανόθεν ὑπέ- 
δειξεν, * φθόγγῳ, ὡς δαχτύλῳ, * ὁ γεννή- 


ψειμάῤῥους ( subaud. ποταμὸς ) etiam ab Homero οἵ 
Platone loco substant. adhibetur. — ὑδάτων Ps. 
CVI, 33, — νοήσῃ uc V. 

17. θεὸς ὧν αὐτὸς V. — ἐποίησε (T. — nota pa- 
renth. εἰ μὴ.. ἐποίησα, — πῶς οὖν V. εὐτονοῦν, tres 
codd. — αἰσῦ. γὰρ οὖν C, V. αὐτοῦ νῦν V. — πα- 
ρόντος ὅτι C, cr. — αὐτοῦ παρεστῶτος T. — ὃ ἥμην 
C, er. οὗ ἤμην T. — x. μείζων ὑπάρχω, ἀλλ᾽ ὅτι εἰμὶ, 
ἠλλοίωμαι, ἐδοξ, T. ἀλλὰ τί εἰμὶ, ἐχπέπλ, ἐδοξάσθη 
V. --- ὑλέπων, βαστάζων T. 

18. οὐ λέγω ἄρτι ὥς ποτε C, V. — χαρὰν προσδοχῶ 
Y.Subobscura vatis verba prz nimio impetu : 
« À pedibus Christi, inquit, cujus olim calceos 


11. « Imbellem me, utpote hominem, ille 
« qui Deus omnium est, me roboravit, dum 
« hec intonuit: « Impone manum mihi, et 
« ego eam confirmabo. » Quo enim pacto 
« valui, nisi id esset omnino.ab illo dic- 
« tum et a me factum, quomodo possim 
« abyssum immergere, luteus ego , nisi prius 
« accepissem ac tenerem ex alto virtutem? 
« Etenim nunc sentio, dum ille mihimet 
« adest, me quod prius eram, non amplius 
« esse; quod vero sum , obstupesco : gloria 
« mea fuit vidisse, tenuisse lumen inacces- 
« sum. 


18. «Neciam dico, ut antea: Non solvo 
« corrigiam calceorum tuorum; ecce enim 
« a pedibus ad ipsum caput progredior, 
« humum non tero, sed alterum colum; 
« quibus enim fungor, coelestia sunt, immo 
« et superna transilivi : ea quippe ferunt, 
« nqn vero cernunt quem sustinent; ego 
« vero nunc et video et fero. Lztare, cc- 
« lum; et tu, terra, exulta; sacri estote, 
« fontes aquarum : cuncta enim, dum se 
« manifestat, bono verbo implet; omnes 
luce perfundit lumen inaccessum. » 


a 


19. Mentem igitur ad sublimia extulit, 


jubente Deo, Zacharizx soboles ; extensamque 
palmam imposuit regi; eum undis lavat, 
reducitque postea ad terram terre pontique 
Dominum, quem coelitus monstravit voce, 
tanquam digito, genitor : « Hic est, inquiens, 


solvere avebam, ad ipsum nunc cacumen ascendo, 
eaput baptismo tingens et tangens. » Capui 
Christi, Divinilas, ut habetur apud nos In 
exordio Clavis melitoniana, — εὐλογήθητε, πηγαὶ 
V. --- ἐπλήρωσας V. 

19. τῇ 0. ur. om. er. reposuit V post v. 8: 
— ἐπιτιθεῖ C, V. semel et jam sero moneatur 
lector juxta regulam nostram XVI, melodo no 
stro placere enoallagen temporum fere perpetuam, 
sive vaticinia, sive res gestas referat. — πόλου hid 
ὄντα μὲν οὖρ. ἐμήνυσε T. — ὃ. ὡς γεννήσας p^ 
ἔστιν ὁ vf. καὶ ἀγαπητὸς C. δαχτύλῳ 6 βοήσας οὗτός 
ἐστιν T, V. --- σὺν τῷ Βαπτ. T. — νῦν νίῷ σὺν τῷ 


- 


IV. DE S. ΡΗΖΟΠΆΘΒΟΒΕ. 33 


φας * Ἔστιν οὗτος, * εἰπὼν, ὁ ἀγαπητὸς 
Yi μου, * Αὐτῷ οὖν τῷ Πατρὶ, ὃ xoi τῷ 
ὑαπεισθέντι * Υἱῷ, xai τῷ ἀγίῳ * Πνεύ- 
ματι χράζω" * Opaüsoy , λυτρωτὰ, * τοὺς 
ἡλίροντας τὴν ψυχήν μου, * παῦσον τοὺς 
zou, * τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 


V, — vi xài τῷ ἀγίω C. -- τῷ αὐτοῦ zv. T, — 7A- 
Y, ἐφάνης T. —om. C ultima ἐφύμνια. Adde 


Filius meus dilectus! » Huic igitur Patri et 
baptizato Filio sanctoque Spiritui vocem 
attollo: « Contere eos, redemptor, qui op- 
« primunt animam meam, quiescere fac la- 
« bores, o lumen inaccessum. » 


quod ἐφύμνιον citat Suidas Romani nomine sub 
V. ἀναχλώμενον, satis rara melodorum memoria. 


IV. 


CANTICUM DE ADAMO ET SANCTO PR/ECURSORE 


! 4 
a. Τὸν σωματικὴν σοὺ 
παρουσίαν δεδοιχὼς, 
ς M7 
ὁ logóvrg 
φίίῳ ἐπεστρέφετο" 
τὴν προφητιχὴν δὲ 
ὑπουργίαν ἐκπληρῶν., 
4 ; ᾽ 
ὁ Ἰωάννης τρόμῳ ὑπεστέλλετο" 
TL NAMEN foo»Y : 
4i τάξεις τῶν ἀγγέλων ἐξεπλήττοντο , 
am 4 3, € / ps 
ὑψῶσαϊ σε ἐν ῥείθροις 
βαπτιζώμενον" 
χαὶ παγτες οἱ ἐν σχότϑι 
τῷ φωτὶ χατηυγάζοντο; 
, ΩΝ ’ 
ἀγυιινοῦγτές σὲ, 
M 
τὸν φανέντα, 
NO. 7 / 
41. φωτίσαντα πάντα. 

E d , 9, NT 
ὁ. T6 τυφλωθέντι Αδὰμ ἐν Ein 
ἐφάνη ἥλιος ἐκ Βηθλεὲμ, 

v 7 ^^ Ἁ ? 
χαὶ ἤνοιξεν αὐτοῦ τὰς κόρας, 


Disjeeti membra poet: habes, quum edd. li- 
bri duo tantum troparia retineant, quibus cod. 
laurin. addidit duo , corsin. tria, eryptoferraten- 
sis octo, e corsin. adhue integro feliciter deseri- 
p. inscribitur in corsin. f. 43 : Mzv. ix». ζ΄, 
χυγτάκιον εἰς τὸν πρόδρομον xal εἰς τὸ βάπτισμα xai 
εἰς τὸν "Mà, QJ. πλϑ', φέρον áxpoo:ufóx* τοῦ τα- 
svo Ῥωμανοῦ, De quo nomine veneti libri silent, 
$td ex romanis unus habet : ol ofxo:, ὧν fj dxpo- 
στιγίς τοῦ ταπεινοῦ... nec plura, sed aliunde sub- 
ditur ; ποίημα Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ, quod certe 


1. Te quum adesses 
coram, expavescens 
Iordanis flumen, 
retro terrore cucurrit ; 
propheticum vero 
officium exsecutus, 
Ioannes pavore constrictus est. 
Angelorum ordines horruere, 
dum te in undis cernebant 
immersum. 
At omnes nocte obsiti , 
lumine irradiati sunt , 
te hymuis attollentes , ' 
qui apparuisti, 
qui omnia illustrasti. 
9.' Cocco in Eden facto Adamo 
sol illuxit e Bethleem , 
qui et ejus pupillas aperuit , 


ex sola eorsin. epigraphe constat. Mutilo demum 
et nobilissimo hymno supersunt v. 248. 

1. Prafigitur in edd. ἰδιόμελον. — Ἰορδάνης 
τρόμῳ edd, — πνευματικὴν δὲ iid. — λειτουργίαν T. 
ὅπ. ἐχτελῶν C. er. — Ἰωάν. φόξῳ edd. — τῶν ἀγγ. 
αἱ τ. edd. — σαρκί addunt iid. ante βαπτιζόμ, ἂν 
σαρκὶ ΟΥ̓. — ὑμνοῦντες T. 

2. iv Βηῦλ. edd. — ἀν. ἄδυτον C. — πρωὶ πρωΐ, 
Alludere videtur ad Gen. III, 8 et ad Zachar. 
XIV, 7. xal οὐχ ἡμέρα, xal o) νὺξ, καὶ πρὸς ἑσπέραν 
Ésta: φῶς. In obscura sententia adeo conspirant 


24 S. ROMANUS 


», , , A 

ἀποπλύνας αὐτὰς 

? , τὸν ν 

Ἰορδάνου τοῖς ὕδασιν" 

τῷ μεμελανωμένῳ 

xai συνεσχοτισμένῳ 

^ ,» 7 » 

φῶς ἀνέτειλεν ἄσξεστον * 
οὐχέτι νὺξ αὐτῷ, 
ἀλλὰ πάντα ἡμέρα, 
τὸ πρὸς πρωΐ πρωΐ 
ὃ 4 ν ἊΝ , (D. : 

V αὐτὸν ἐγεννήθη 
δειλινὸν γὰρ ἐχρύξη, ὡς γέγραπται" 
e9pev αὐγὴν φωτίζουσαν αὐτὸν 
ὁ πρὸς ἑσπέραν πεσὼν, 
ἀπηλλάγη τοῦ γνόφου, 
γχαὶ προέκοπτε πρὸς ὄρθρον, 
τὸν φανέντα, 
χαὶ φωτίσαντα πάντα. 


y. Ὅτε ἑκὼν ἐπηρώθη Ἀδὰμ, Ἐ καρποῦ 
γευσάμενος τυφλοποιοῦ, * εὐθέως ἄχων ἐγυ- 
μνώθη" * ὡς τυφλὸν γὰρ εὑρὼν * ὁ πηρώσας 
ἀπέδυσεν" * ἦν οὖν γυμνὸς πηρός τε, * καὶ 
ψηλαφῶν ἐζήτει * χατασγεῖν τὸν ἐκδύσαντα" 
ἐχεῖνος δὲ αὐτὸν * θεωρῶν ὑπεγέλα " πῶς 
ἔτεινε παντὶ * τὰς παλάμας, xal ἥτει " τὸν 
χιτῶνα" * μετὰ δὲ τὴν γύμνωσιν Ἐ τοῦτον 
ἰδὼν ὁ φύσει συμπαθὴς, * ἦλθε βοῶν πρὸς 
αὐτόν" * Γυμνωθέντα πηρόν τε Ἐ δέχομαί 
σε, δεῦρο πρός με, ἢ τὸν φανέντα... 


δ΄, Ὕμνησον, ὕμνησον τοῦτον, Αδὰμ, * 
προσχύνησον τὸν ἐλθόντα πρὸς σέ: Ἔ ἐφάνη 
γάρ σοι, ὡς ἐχώρεις, * θεωρῆσαι αὐτὸν, * ψη- 
λαφῆσαι καὶ δέξασθαι" * οὗτος ὃν ἐφούήθης, * 
ὅτε ἐξηπατέθης, * διὰ σὲ ὡμοιώθη σοι" * 
χατέῤη ἐπὶ γῆς, * ἵνα ἄνω σε Oba," ἐγένετο 


codd. cum edd. ut ardua sit et periculosa correc- 
tio. Vix eonjectandum τὸ πρὸ πρωΐ vel uno verbo 
προπρωὶ « quod erat ante mane, hoc mane 
fit. » Sane pro ἐγεννήθη legi posse ἐγενήθη pro ἐγέ- 
vero. codd. plura τῶν 6 exempla suadent et confir- 
mat Lobeck ad Phryn. p. 108. — αὐγὴν ἐγείρου- 
σαν C. — xal ἔφθασε πρὸς ὄρθρον 'T cum edd. 

3. γευσ, φθοροποιοῦ T. — xol πηρὸς codd. — ἐπεζή- 
γύτει C. — ἐπεγέλα T. — 7j 6a λαθεῖν, χἂν μετὰ τὴν 
ἄνωσιν, ὅθεν ἰδὼν αὐτὸν ( αὖτ. om. T ) 6 φύσει., ἦλθε 


easque detersit 

Iordanis fluctibus. 

Obfuscato homini , 

et tenebris obvoluto, 

lumen ortum est inextinctum ; 
nulla illi nox amplius, 

sed omnia dies : 

caligo matutina, summum mane 
propter eum facta est ; 

vesper enim declinavit, ut scribitur. 
Repperit radium sibi lucentem, 
qui sub vespere cecidit ; 
abductus est e caligine, 

et properavit ad auroram, 

qua apparuit, 

et illustravit omnia. 


3. Sponte quum c:cutiit Adam, fructu 
gustato qui eruit oculos, haud ultro statim 
nudus evasit : qui enim cocum eum invenit, 
ipse ccecitatis auctor spoliavit. Nudus igitur 
et coecus erat, et palpando qusritabat spo- 
liatorem arripere. Is vero deridebat eum, 
coram intuens quomodo manus quoquoversus 
tenderet ac supplex posceret stolam; at post 
nudationem videns eum ille qui misericors 
natura sua est, venit ad eum clamans : α Te 
« nudum licet et ccecum recipio , veni ad me, 
α qui apparui et illustravi omnia. » 

4. Cane, cane eum, Adame, adora venien- 
tem ad te; tibi se manifestavit discedenti , ut 
cernere, palpare et apprehendere eum lice- 
ret. Ipse quem expavisti , quando deceptus 
es , pro te similis tibi factus est; descendit in 
terram , ut sursum te reciperet , mortalis fa- 


πρὸς οὗτον ( τοῦτον Cr. βοῶν πρὸς αὐτὸν T) γυμνω- 
θέντα xal πηρὸν codd. in quorum scriptura, non 
modo constans rhythmus dissipatur, sed verba per 
aleam jacta pene dixerim ; qualemcumque rhyth- 
mum et sensum elicui, donec meliora dentur et 
probentur. Ceterum, nisi de spirituali ccecitate et 
nuditate protoparentum ipsa sententia caute intel- 
ligatur, vix poeta cum sacris paginis consentaneus 
existimabitur. 

4. f. ὡς χωρήσῃ. — ἐχεῖνος ὃν ἠδέσθης ὅτε T. — 


IV. DE S. ΡΒΖΟΌΒΒΟΆΕ. 25 


θνητὸς, Ἐΐνα σὺ Θεὸς γένη, * xai ἐνδύση τὴν 
πρώτην εὐπρέπειαν" * θέλων ἀνοῖξαι πάλιν τὴν 
Ἐδὲμ ,* ῴχησε τὴν Ναζαρέτ * διὰ τοῦτο 
οὖν ἅδον, * ἄγθρωπε, χαὶ ψάλλων τέρπου ἢ 
τὸν φανέντα... * | 

t. Τῷ Αὐραὰμ ὅτε ὥφθη Θεὸς *, ἐν τῇ 
δρυὶ χαθημένῳ Μαμθρῇ * , ὡς ἄγγελος ἐθεω- 
pin, * μὴ γνωρίσας αὑτὸν " ὅπερ Tv, οὐ 
γα ἔφερεν" Ἐ γῦν δὲ ἡμῖν οὐχ οὕτως, * ἀλλὰ 
αὐτοπροσώπως " * ὁ γὰρ Λόγος σὰρξ γέγονεν. 
* Eui τὸ αἴνιγμα, * τὸ σαφὲς δὲ ἐνταῦθα" 
* πατράσι προφητῶν, Ἐπατριάρχαις εἰχόνες, 
* τοῖς πιστοῖς δὲ αὐτὴ ἡ Αλήθεια. * Ἔφη 
Θεός ποτε τῷ Αὐραὰμ * θυσίαν ἐπιτελεῖν" Ἐ 
£y ἡμεῖς θεωροῦμεν * ὅ, τι θέλει, xal xpa- 
τῶμεν * τὸν φανέντα Y xai φωτίσαντα 
πᾶγτα, 

ς΄. Ἄνω τῆς χλίμακος εἶδεν Θεὸν, * ἀλλ᾽ 
ὄναρ ἔδλεπεν ὁ Ἰακώδ Ἐ ἐπάλαισεν αὐτῷ τὴν 
νχτα, * οὐχὶ φύσις Θεοῦ, ἀλλ᾽ ἀνθρώπου 
ὁμοίωμα" * γὺν δὲ οὐχ ὁμοιότης, * ἀλλ᾽ ἀληη- 
deat πράξεις ἢ πρωτογόνου συνέστησαν ἢ τὸ 
ὅραμα τὸ πρὶν, Ἐ xal ὁ τότε παλαίσας, ἢ 
ἐνώπιον Dv, Ἐ ἐνωπίως ἐφάνη * γρηγο- 
δόντι τῷ χόσμῳ xal νήφοντι" * οὐ φαντα- 
σία, οὐδ᾽ ἐνύπνιον, * οὐ γάρ ἐσμεν τῆς νυ- 
65 * by ἡμέρᾳ ὁρῶμεν * Λόγον σεσωματω- 
μένην, * τὸν φανέντα, ..... 

C. Tw θαῤῥῶν ἀγαπᾶσθαι ΛΙωσῆς, * 
ἔήτει τὸν ἀγαπῶντα ἰδεῖν, Ἐ χαὶ ἔλεγε μεθ᾽ 
ἱκεσίας. * Ei ἐμὲ ἀγαπᾷς, * σεαυτόν μοι 
ἐργανοῦν; * Ὅμως οὐκ ἠξιώθη * ὄψεως, 
ἄλλα γώτου, * χαὶ αὐτοῦ οὐκ εἰς τέλειον" ἢ 
ὑπὴ γὰρ ἦν μιχρὰ *, ὅθεν εἶδεν ἃ εἶδεν. ἢ 
Πῶς ἔστιν δὲ ἰδεῖν Ἐ 0v ὀπῆς τὸν ὁρῶντα, ἢ 


Hb. πτωχὺς T. — ἐν, τὸ πρῶτον ἀξίωμα T. — id. 
0m. πάλιν. Ludit eum horto paradisiaco et Naza- 
eh, que florem in nomine gerit. 

$. Τῷ ᾿Αὐρχάμ, Inde unicus est cod. cryptofer. 
ἃ, ἃ. 5 usque ad trop. X1I. — αὐτὸν ὅπερ ἦν, ele- 
Ballet, pro ὅπερ αὐτὸς ἦν. — ἔχει αἴνιγμα cod. ob- 
i0 acumine aptithetico, —- ὥφθη θεὸς... ἐπιτε- 
Mov: eod. a quo. recedere piget, licet. urgente 
thythmo ; immo placeret post ὥφθη...ἐπιτελοῦντι, 


ctus ipse, ut Deus tu fieres, et pristinam in- 
dueres nobilitatem, Volens iterum Eden 
aperire, in Nazareth serecepit. Idcirco canta 
illum , o homo, et l:tare, psallens eum qui 
se manifestum fecit. 

5. Cum Deus Abraham apparuit, sedenti 
sub quercu Mambre , angeli instar visus est , 
nec se qualis erat manifestavit ; nondum enim 
sustinuisset : nunc autem nobis non sic , ve- 
rum ipse per semet adest : Verbum enim caro 
factum est. Illic senigma, hic claritas ; pa- 
tribus prophetarum, patriarchis tantum ima- 
gines, nobis vero fidelibus ipsa Veritas. 
Jussit Deus olim Abrahamo sacrificare ; nos 
vero intuemur quidquid vult, et amplectimur 
manifestatum et omnia illuminantem. 


6. Scala desuper innixum Deum vidit Jaco- 
bus : at visionem cernebat. Cum eo nocte 
colluctata est, haud natura Dei, sed homi- 
nis similitudo ; jam non est adumbratio : sed 
vera primogeniti opera vetus spectaculum 
confirmarunt , et qui tunc luctabatur, coram 
nunc stans, presens patuit mundo vigilanti 
et expergefacto, neque imaginis aut somnii 
Jarva est; nam non sumus tenebrarum : in die 
intuemur Verbum carnem factum , quod ap- 
paruit... 

1. Plane conscius dilectum esse se Moyses, 
amantem videre quarebat , et aiebat supplex : 
« Si diligis me, temet mihi manifestum 
« fac. » Attamen haud decus habuit videndi 
vultum, sed dorsum, idque non integrum : fo- 
ramen enim parvum erat, unde vidit quz vidit. 
Quomodo fieri potest ut qui cernit per fora. 


ἀλλ᾽ ἡμεῖς θεωροῦμεν, legere ὅτι τελεῖ « Patuit Deus 
Abrahamo immolanti; immolantem vero nos 
Deum cernimus. » 

6. ὄναρ fort. pro κατ᾽ ὄναρ. — f. οὗχ ἣ φύσις — 
δμοίωσις cod. contra melod. — πράξεις πρὸς τὸ γέ- 
γος id. — ἐνώπιος ἐφάνη id. 

7. Ei ἀγαπᾶς με cod. — χαὶ αὐτὸν id. --- oz... 
ἴδεν constanter indiligens librarius. cf. Exod. 
XXXIII, 22. — σωτὴρ vel χριστὲ id. om. — οὐχ ἐχ μέ- 


20 


εἰ μὴ μέρος ὧν θέλει θεώσασθαι; * Δόξα σοι, 
ὅς: λ ^o. * ἔδειξ x “ἢ X 

τι σεαυτὸν, σωτὴρ, ἢ ἔδειξας πᾶσιν ἡμῖν, 
οὐχ EX μέρους, ἀλλ᾽ ὅλον * θεωρούμενον τὸν 
πλάστην, * τὸν φανέντα... 

"2. Ἔφησεν ὅτι χατεῖδε Θεὸν * ὁ τοῦ 
Apis ἸΙσαΐας ποτὲ, * ἐν ὕψει θρόνου ἐπτηρ- 
μένον, * xal τῆς δόξης αὐτοῦ * πεπλησμένον 

λ v. ., e δέ τὸ M « uu 44 ἃς ^ 
τὸ οἴκημα" 7 εἰὸὲεν ἐν χατανύξει 7 πνεύματος, 
ὡς προφήτης, * οὐχ ἐν ὄμμασι σώματος" * 
ἡμεῖς δὲ σαρχιχοῖς ὀφθαλμοῖς θεωροῦμεν ἘΚ - 
6 M * * m 4 , *.: 
prov σαδαὼβ * xat τῶν ἐξαπτερύγων, * ouvo- 
δί , ὦ » , * “ [4 € 
ἰαν αὐτῷ ἀναμέλποντες" * Αγιος, ἅγιος ὁ 
σαρκωθεὶς, * ἄγ ^óg ἐστι Θεός" Ἐ ἁγιάζωμεν 
τρίτον * ἔγα ἅγιον ἁγίων, * τὸν φανέντα τον 
θ΄. Ἴσχυσαν ó ὄμματα τῶν γηγενῶν * οὐρά- 
νιον θεωρῆσαι μορφήν " * χατεῖδον βλέφαρα 
/ * ^ ,.4, N X :Ὃ ,. ^: 
πηλίνων τοῦ αὕλου φωτὸς “ τὴν ἀκτῖνα 
4 » »* D t ^ * N 
τὴν ἀσχιον, ^ ἄντινα ot προφῆται ^ xat βα- 
σιλεῖς οὐκ εἶδον, * ἀλλ᾽ ἰδεῖν ἐπεθύμησαν. * 
Τῶν ἐπιθυμιῶν * ἀνὴρ ἐπωνομάσθη * ὁ μέγας 
Δανιὴλ, * ἐπειδὴ ἐπεθύμει Ἐ ἀτενίσαι εἰς ὃν 
ἀτενί ομεν. * ᾿πιποθί (eus ἐπεπόθησε * τοῦτο 
τὸ χρῖμα Δαυὶδ, Ἐ xol ὁ ἦν χεχρυμμένον, * 
ἔστι νῦν χατανοῖσαι, * τὸν φανέντα... 
4 / .» 7 tow , ' ὃς 24 

v. Νέος ἐφάνη ἡμῖν οὐρανὸς, * ἐφ᾽ ὃν 
3 7 t / RS δε M ^ s ^ 
ἐπέθη ὁ πάντων Θεός" * τὸ "yu γὰρ τοῦ 
ἀσωμάτου ἢ τ ὁ προφήτης 
ἐχάλεσεν. * Εἴτε γὰρ ἐγεννήθη , Ἐεἶτε ἐσπαρ- 
γανώφη QT οὐρανός ἐστιν ἄμωμος" * ἐστὶ μὲν 
οὐρανὸς, Ἔ οὐχ οὐράνιον σῶμα" ἐκ γὰρ τῆς 
Μαριὰμ, * τῆς παρθένου ἐτέχθη, * xai Ev) 
Θεῷ, ὡς οὐκ οἴδαμεν" * οὐ φανταζύμεθα γὰρ, 
ὡς πολλοὶ, * λέγοντες * Οἴδαμεν υἱόν" * ὁ δο- 

- 5 δέ * Μ v e 4 ^-^. * 
κῶν ap εἰιϑέναι, " οὐπὼ ἐγνὼ ὡς οφείλει, 
τὸν φανέντα... 

; 3, e Ὁ 
ux. Ὄνφελον ἔγνωμεν τὰ χαθ᾽ ἡμᾶς" * ob- 


οὐρανὸν οὐρανοῦ 


ρους, ἀλλὰ σῶον f. pro σῶν, sed utrobique dissipata 
melodia. f. τέλειον, ox ix μέρους. 
8. Εἰδεῖν cod. — σαρχωθείς. Solemnis trisagii 
formula saeculo v, S. Proclo aseripta. cf. Is. VI, 8. 
9. οὐχ ἴδον cod. ef. Math. XIII, 17. — Δανιήλ, 
cf. Dan. IX. 23. — Δανίδ, cf. Ps. CXVIII, 20. 


Mox viv ἐστὶ cod. 


S. ROMANUS 


men, aliud videat nisi partem eorum que cu- 
pivit intueri? Gloria tibi, quia te ipsum , sal- 
vator, nobis omnibus ostendisti, non ex parte, 
sed totum te conspicuum, conditorem, ma- 
nifestatum... 

8. Inquiebat filius Amos, Isaias se Deum 
aliquando vidisse, throno in sublimi eleva- 
tum, domumque ejus gloria impletam, Vi- 
dit in sopore mentis, ut propheta, non 
corporeis oculis : nos vero carnis obtutu in- 
tuemur Dominum exercituum et sex alis vo- 
lantium, bymnum illi promentes : « Sanctus! 
« Sanctus caro factus! Sanctus Deus est. 
« Ter sanctificemus unum sanctum sancto- 
« rum, manifestatum... » 

9. Valuere mortalium lumina colestem 
formam contemplari; pulvereorum pupille 
hominum perspexere superni luminis radium 
umbra purum, quem prophete et reges non 
viderunt, videre licet concupierint. Vir de- 
sideriorum magnus Daniel vocatus est, quippe 
avebat intueri quem intuemur.  Exoptans 
exoptavit David hujusmodi videre judicium; 
quod absconditum erat, fas nunc introspi- 
cere , eum qui apparuit... 

10. Novum apparuit nobis coelum, in quod 
ascendit universorum Deus; corpus enim in 
corporei propheta coelum cceli nuncupavit; 
sive enim editus fuerit, aut fasciis involutus, 
coelum intemeratum est ; ccelum scilicet , non 
cceleste corpus: ex virgine enim Maria ortusest 
et unus est cum Deo, sed modum nescimus; 
non ludicra somniamur, ut multi, aientes : 
Novimus filium! qui enim opinatur no- 
visse, non novit, ut oportet, eum qui appa- 
ruit... 

11. Utinam ea noverimus quz menti obvia 


10. ἐχάλεσεν. f. Ps. LXVII, 84. — μαρίας cod. — 
ἴδομεν cod. — f. φάντες pro λέγοντες, syllaba abun- 
dante. Docetas quosdam et phantasiastas, spuria 
Eutychetis genimina, melodus szpe persequi 
tur. 

11. τὰ ὑπὲρ ἡμᾶς. Platonica, juxta formulam in 
Academia decantatam : Tk ὑπὲρ ἡ ἄς οὐδὲν πρὸς 


IV. DE S, PRJECURSORE. 21 


δὲν ἡμῖν xal τοῖς ὑπὲρ ἡμᾶς" Ἐ ἐγγὺς ἡμῶν 
"n Med Tros "tu 
, j LÀ “- / 
ἐστι τὸ ῥῆμα" " τί ζητοῦμεν μακράν; * ἵνα 
͵ v * 4 9v , Φ A ’ 
udiupey , ἔχομεν" Y ἐν τῇ πίστει [ἐστὶ γάρ] 
Ἠ À ^. ^ 
* τᾶν ὃ ἐπιζητοῦμεν" * ποῦ μετεωριζόμεθα; 
* diia ἡ 0005, * μήτις ἡμᾶς πλανήσῃ, * 
ὑπέδειξεν ἡυῖν * ἡ Μαρία τὴν τρίδον * [τὴν 
εὐθεῖ Ih [2 MEE (λ * M Κύ M 
ὑθεῖαν |* utóy γὰρ ἐχάλεσς * τὸν Κύριον, τὸν 
ὄντως ἐξ αὐτῆς * ὥσπερ ἐδ ιδάχθημεν, * σαρ- 
ἡ ἢ λον Je Πυε χα δὲ dvi 
χωβέντα ἐχ ταύτης ἢ xa Ex Πνεύματος ἁγίου, 
* τὸν φανέντα... 
v -— , ^ E 
Q. Ὑψωσον χέρας ἡμῶν, Γησοῦ, * χρα- 
τοῦμεν γὰρ χαρτεριχῶς τὰ σὰ, * χηρύττοντες 
ἦν παῤῥησίᾳ, * Μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεὸς, * γνῶτε, 
ἔθνη, xat ἴδετε Ἐ Orto χαὶ ὁ ἥτης * Egi 
, πεὸ 416 προφήτης ^ EQ1- 
v * 
σεν" Οὐονταί σε * λαοὶ, xai ὠδινήσουσιν. 
᾽ 
* Ἰδοὺ ὠδίναμεν Ἐ xai ἐτέχομεν πνεῦμα * 
τῆς σωτηρίας σους 0 ἐποίησας πᾶσιν" * 
Ὡῆς 2o λαλοῦμεν οὐράνια" I εἶδεν ἡ πᾶσα 
V» " 
S355 χαὶ ὡς τὸ πρὶν, ἢ πάλιν ἀνέθαλεν νῦν" 
* ἐφαιδούγθη ἡ χτίσις * χατιδοῦσα αὑτῆς κτί- 
eT. * ,.Δ 7 
5719, * τὸν φανέντα... 
^ "Ss 
v. ἵμνησα τήν σου ἐπιφάνειαν, * cu- 
μεῖον ποίησόν μοι ἐμφανὲς, Ἐ χαθχρισόν με 
τῶν χρυφαίων " *o-X U.00 γὰρ ἄδηλα Ἔ δια- 
(ϑείρει μὲ τοαύματα. ἢ Πέμψον ἀθεωρήτως * 
τῇ ἀφανεῖ πληγῇ μου * τὴν ἀόρατον ἔμπλα- 
τίν * Προσπίπτω σοι, σωτὴρ, Ἐ χαθάπερ 


,* 
evt 


* 


t t 5 e m 
^ αἰληόῥοὺυς * ἁπτόμενος χαγὼ * τοῦ χρασπέ- 

(4. un s * v “ / 

1,75 λέγων" Ἐ αν ἅψωμαι μόνον, co- 
θήσομαι, * M3 ματαιώσῃης οὖν τὴν πίστιν 
Un, "6 τῶν ψυχῶν ἰατρός " Ἐ ἐχχαλύπτω τὸ 
q) Qr. * a o£ ’, * : 

"5," ee ct εἰς σωτηρίαν, * τὸν QX- 
γέντα,. 


ἡμᾶς, — ῥῆμα, Deuter. XXX, 14. cf. 11, 12. — 
τίστει, eodici desunt quae ibi et infra inclusa vides. 
τ΄ βετεωργιχόμεθα sic meum apograph. — καὶ ὅν- 
τος, ib. — ὡς 25:5. cod. 

12, χρατοῦμεν γὰρ ἀχχιρέως eod. f. ἐγχρατέως re- 
cntiorum , pro ἐγχρατῶς, Sed vide Habac. ΠΙ, 4. 


sunt! nihil nobis cum iis qua captum supe- 
rant. Prope nobis verbum est, cur longe que- 
rimus? unde discamus, penes nos est. [n fide 
enim adjacet quidquid inquirimus. Quorsum 
subliniia petimus? Plana via est, ne quis nos 
decipiat, nobis Maria semitam ostendit rec- 
tam. Dominum enim vocavit Filium, vere ex 
ipsa natur, uti edocti fuimus, carne indutum 
ex illa et Spiritu sancto, qui apparuit... 


19. Exalta cornu nostrum, o Jesu! tua 
namque valide tenemus, edito hoc preeconio 
confidenter : « Nobiscum Deus! agnoscite, 
« gentes, et videte quod et propheta nuntia- 
« vit: Videbuntte populi et parturient. » Ecce 
parturivimus et peperimus spiritum salutis 
tui ,'quem omnibus dedisti. In terra enim 
celestia loquimur. — Vidit omnis caro, et sic- 
ut olim, ita nunc rursus effloruit. Exhila- 
rata est creatura, suum videns auctorem, 
qui apparuit.., 

13. Tuam cecini Epiphaniam, da mihi si- 
gnum conspicuum, munda me a delictis 
absconditis, occulta enim mea vulnera me 
consumunt. Mitte invisibili manu tua in se- 
cretum ulcus meum arcanam medelam, Ante 
te cado pronus, salvator, sicut mulier fluxu 
sanguinis laborans, tangens et ego fimbriam, 
ac dicens : « Si tantum tetigero , salvus ero. » 
Ne vanam igitur fac fidem meam, o anima- 
rum medice ! Detego infirmitatem, inveniam 
te ut me salves, qui apparuisti , etc... 


— λαοί. Habac. III, 10. — ἴδεν πᾶσα cod. cf. Ps. 
XXVII, 7. — za. τὸν χτίστην cod. 

13. "Yuvzsa, Palam est deesse 6 troparia P. Ω. 
M. A. N. O. — τὴν ἐπιφ. co» corsin. nunc mihi 
solus, — χρυφίων vulg. o' in Ps. XVIII, 18. — γὰρ 
ἀδηλά uoo διαφθείρει ἐμὲ jb. — ἐὰν uóv. £y. ib. 





28 S. ROMANUS 


V. 
CANTICUM IN HYPAPANTE DOMINI. 


&. Χορὸς ἀγγελικὸς 
ἐχπληττέσθω τὸ θαῦμα" 
βροτοὶ δὲ, ταῖς φωναῖς 
ἀναχράξωμεν ὕμνον, 
ὁρῶντες τὴν ἄφατον 
τοῦ Θεοῦ συγχαταξασιν" 
ὃν γὰρ τρέμουσι 
τῶν οὐρανῶν αἱ δυνάμεις, 
γηραλέαι νῦν 
ἐναγχαλίξονται J8 96, 
τὸν μόνον φιλάνθρωπον. 


/ e N 
P. Ὁ σάρκα δι᾿ ἡμᾶς * ix παρθένου φο- 
οήσας * xai βρέφος βασταχθεὶς * ἐν ἀγκάλαις 
πρεσξύτου, * τὸ κέρας ἀνύψωσον ἢ βασιλέων 
πιστῶν ἡμῶν, * τούτους χράτυνον * ἐν τῇ 
δυγώ ΔΛοόνγε" * σού » Se uus 
ὑυνάμει σου, Aoye* ἢ τούτων εὔφρανον * τὴν 
εὐσεθῇ βασιλείαν, * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 
’ ς ^ d 
γ. Ὁ μήτραν παρθενικὴν * ἁγιάσας τῷ 
) x M ^ ^ M x , 
TOXQ cou, " xat χεῖρας τοῦ Συμεὼν * εὐλο- 
γήσας, ὡς ἔπρεπε, * προφθάσας xxi νῦν * 
ἔσωσας ἡμᾶς, Χριστὲ ὁ Θεός" Ἐ ἀλλ᾽ εἰρη- 
γευσον * ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, Ἔ xal 
ν "i 9 ν i 4 
/ ὡς ^ ^ ?, , x φ ’ 
χραταίωσον * βασιλεῖς οὺς ἡγάπησας, ^ ὁ υνὸ- 
νος φιλάνθρωπος. 


IIoóg τό’ Τὸ φοδερόν σου. 


à. T Θεοτόχῳ προσδράμωμεν, 
D i ι 


Continent V canticum sex codd. corsin. [οἱ. 56- 
60, mosquensis 437, fol. 134, alter mosq. 153, 
f. 21, vatic. 2008, f. 175, eryptoferr. A. δ΄. 6, tau- 
rip. f. 79-83. Inscribitur in corsin. Mzv. φεόρουαρ. 
$', sl; ὑπαπαντὴν τοῦ Κυρίου, 77. a', φέρον ἀκροστι- 
χίδα: Τοῦτο Ῥωμανοῦ τὸ ἔπος. Ex qua acrostichide 
emergunt 17 troparia , quibus si addideris triplex 
procmium, singulari quadam celebritate pra- 
fixum , habes per totum 390 versus ineditos, pre- 
ter tria trop. 1, 8, 4. 

1. Primum troparium inter αὐτόμελα veneti li- 


1. Chorus angelorum 
stupeat ad prodigium : 
nos vero, mortales, vocibus 
hymnum personemus, 
videntes inenarrandum 
Dei ad nos usque descensum. 
Ecce quem tremunt 
coelorum potestates, 
nunc seniles eum 
manus amplexantur, 
solum amatorem hominum. 


2. Tu qui propter nos carnem ex Virgine 
tulisti , et puer, senis inter brachia, portatus 
es, fastigium exalta fidelium nostrorum im- 
peratorum ; confirma eos virtute tua, o Ver- 
bum! Exhilara pium illorum regnum, tu so- 
lus hominum amator. 

3. Tu qui uterum virgineum partu sancti- 
ficasti, et ulnas Simeonis merita implesti be- 
nedictione, festinus etiam nunc salvasti nos, 
0 Christe Deus, Verum pacem, sedatis bel- 
lis, da civitati, et corrobora quos dilexisti 
imperatores, tu solus hominum amator. 


Juxta illud : Formidolosum tuum. 


4. Ad Deiparam cursu properemus, 


bri reputant; romani cum corsin. idem non pro- 
priae, sed alienze melodize subjiciunt, πρὸς τό" τὸν 
τάφον σου, σωτήρ. « Juxta modulum : sepulcrum 
tuum, salvator. » Quo solemni modulo fere totus 
annus resonat. — Νῦν γεράλαιοι vett. edit, νῦν γη- 
βάλαιαι codd. inde cum nova ed. ven. et pro 
modulo γηραλέαι vóv, — ἐπαγχαλίζονται C. Hoctrop. 
f. in officio matutino statim ab initio canitur. 
2. τῶν z12:. βασιλ, C, qui solus trop. servavit. 
3. Inscribitur in ed. rom. xovzáxtov αὐτόμελον. 
4. De hirmo tacent veneti libri etiam recentio- 


V. IN HYPAPANTE. 29 


οἱ βουλόμενοι 

χατιδεῖν τὸν υἱὸν αὐτῆς 
πρὸς Συμεὼν ἀπαγόμενον" 
ὄγπερ οὐρανόθεν 

οἱ ἀσώματοι βλέποντες 
ἐξεπλήττοντο λέγοντες * 
Θαυμαστὰ θεωροῦμεν 

νυνὶ χαὶ παράδοξα, 
ἀχατάληπτα, ἄφραστα᾽ 

ὁ τὸν ᾿Αδὰμ γὰρ 
δημιουργήσας, 

βαστάζεται ὡς βρέφος" 

ὁ ἀχώρητος χωρεῖται 

ἐν ἀγχάλαις τοῦ πρεσξύτου᾽ 
ὑ ἐπὶ τῶν χόλπων 

τῶν ἀπεριγράπτων 

ὑπάργων τοῦ 1]ατρὸς αὑτοῦ, 
ἰχὼν περιγράφεται 

σαρχὶ, οὐ θεότητι, 

ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 


΄ "u 
ε, τε δὲ ταῦτα ἐφθέγξαντο, Ἔ ἀοράτως 
μὲν ἢ προσεχύγουν τὸν Κύριον, ἀνθρώπους δὲ 
: ; *t toL! v *. E 
ἐμάχάρισαν, " ὅτι ὁ ἐπ᾿ ὥμων * χερουδεὶμ 
H / ᾿ ve e; 
ἐποχούμενος * σὺν αὑτοῖς πολιτεύεται" Ἐ ὅτι 
τοῖς γηγενέσιν * ἐφάνη εὐπρόσιτος * ὁ ἀγ- 
ἡ ΡΒ, . ἃ ν ἢ , * ' " 
T9 ἀπροσιτος" * ὅτι ὁ σχέπων, * xai πε 
? * 
ῥέπων * τὰ σύμπαντα, ὡς κτίστης, * ὁ τὰ 
βρέφη διαπλάττων * ὁ (unicos Unrt 
qn ὀιαπλάττων * ἐν χοιλίαις τῶν μητέ- 
. , 
£n, * γέγονεν ἀτρέπτως * βρέφος ix παρθέ- 
N 
Y00, * χαὶ ἔμειγεν ἀχώριστος * Πατρὸς xai 
τῷ Πνεύματος, * ὁ τούτοις Guyxyagyos, ἢ 
1] ἢ " 
"1 μόνο; φιλάνθρωπος. 
^v 4 7 4 ν * M 
€. ἼὙμνουν ἐν τούτοις οἱ ἀγγέλοι Ἐ τὸν 
φλάγθρωπογ, * Μαριὰμ. δὲ ἐξάδιζεν, * ἀγ- 
Max τοῦτον βχστάζουσα, * xai διενοεῖτο 
X ^C 
πῶς χαὶ μήτηρ ἐγένετο, * xoi παρθένος διέ- 
βένον" * πλὴν γινώσχουσα εἶναι * ὑπὲρ φύσιν 


765; Yide infra in cant, V] et nota quamdam rhyth- 
Di warietatem in v, 8 et 9. — ἀσώμ. ὁρῶντες 
codd. invita constanti melodia — γὰρ post Ἀδὰμ 
0m. edd, — χόλπων ἀπεριγράπτως ib. 

$. ἐμαχάριζον Υγ. -- ὅτι ὃ φέρων xal C T. Y,cr. — 
traxMármuy ἐγ χοιλία V, — ὃν παρθένῳ C, er. — ὁ 


quicumque velimus 
aspicere filium ejus, 

ad Simeonem deductum. 
Quem caelitus 

intuentes turma incorporea, 
Obstupuere dicentes : 

« Miranda contemplamur 
« jam nunc et incredibilia ; 
« cogitari, enarrari nescia : 
« qui Adamum enim 

« condidit, 

« gestatur ut parvulus; 

« immensus mensuratur 

« senioris in ulnis; 

« qui sinus inter 

« incircumscriptos 

« Patris sui existit, 

lubens circumscribitur 
carne, non deitate, 

solus hominum amator. » 


a 


^ 


£g 


9. Qui postquam dicta sunt , invisibilia ag- 
mina Dominum adorabant, beatos vero aiebant. - 
homines, quod inter illos conversatur, qui 
vehitur super humeros Cherubim ; quod mor- 
talibus se obvium patefecit , qui angelis inac- 
cessus est; quod omnia qui tuetur et fovet, 
uti creator, pueros qui fingit matrum in vi- 
sceribus, factus est sine mutatione puer ex 
Virgine, et mansit a Patre et Spiritu sancto 
irremotus, quum sit idem cum illis comwter- 
nus, et solus hominum amator. 


6. Hymnis interea Angeli recolebant hu- 
manae stirpis amicum ; Maria autem procede- 
bat, ulnis suis eum ferens, et cogitabat secum 
quo pacto mater facta sit ac manserit virgo. 
Conscia tamen super naturam esse partum, 


τούτων T. — ὁμόθρονος C, er. ἀχώριστος V, supra 
lin. ἀνάριθμος. 

6. ὑπὲρ φύσιν γινώσχουσα εἶναι τὴν γέννησιν codd. 
5 subverso metro. — ἐφοῦ, xai ἔφριττε C, T, V, cr. 
ἑαυτὴν δὲ V. Cr. — xai (kp dv C. γὰρ om. cr. ἐὰν 
γὰρ cum M. 2 et T, 





90 S. ROMANUS 


^ ἈΝ 


γέννησιν, * igo sito χαὶ ἔτρεμε" * χαθ᾽ ἑχυ- 

/ x » , * 4 / ^^ Ἢ 
τήν τε * λογιζομένη, Ἐ ἐφθέγγετο τοιαῦτα 
* Ποίαν εὔρω, € υἱέ μου, * ἐπὶ σοὶ προση- 

eo Ξ μουν poc 

/ e * *N 3 . / * y 7 
γορίαν; * ἐὰν yao, ὡς βλέπω, * ἀνθρωπόν σε 
v dE egi eus Mosis uh * 6 23 
εἴπω, * ὑπάρχεις ὑπὲρ ἄνθρωπον, * ὁ τὴν 

t , * "Vid PRA TE. * / 2 
παρθενίαν μου Ἐφυλάξας ἀκήρατον, ἢ ὁ μόνος 
φιλάνθρωπος, 

, - " : 

C . Τέλειον ἄνθρωπον εἴπω σε; * ἀλλ᾽ Eni- 
σταμαν ἢ θεϊχγίν σου τὴν co) zd: * οὐδεὶ: 
, b 7 M ,ὕ -., o * δύ jj ἃ 
ἀνθρώπων γὰρ πώποτε (X συνουσίας 
xal σπορᾶς συλλαμθάνεται, ἘΞ ὥσπερ GU, 
ἀναμάρτητε. * Ex Θεόν σε καλέσω, * θχυ- 
μάζω ὁρῶσά σε * χατὰ πάντα μοι ὅμοιον " * 

42 ἃ M D * 
οὐδὲν γὰρ ἔχε'ς ἢ παρηλλαγμένον, * οὐδὲν 
τῶν ἐν ἀνθρώποις, * 222. ἢ δίγα ἁμαρτίας * 
συνεχήφθης χαὶ ἐτέχθης, * Γαλακτοτροφήσω, 
ἊΣ δοξολογάσω; * Θεὸν γάρ σε τὰ τάγματα 
* χηρύττουσιν ἄχρονον, * xxv γέγονας ἄνθρω- 
πος) * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 


P 2 " 
ἢ. Οὕτως εἰσύχθη ὁ Κύριος, * βασταΐό- 
μενος * σὺν τοῖς ὁλοχαυτώμασιν ἢ ἐν τῷ ναῷ, 


καθὼς γέγραπται" 5 ἀγκαλῶν ὄνπερ * τῆς 


^. 


* 
[ 


ἢ 


μητρὸς ὑπεδέξατο * Συμεὼν ὁ μαχάριος" Ἐ 
συνεῖχε τὸν δίκαιον" * 


χαρὰ καὶ ὁ φύζος * 
τῆς ψυχῆς γὰρ τοῖς ὄμμασι * τῶν ἀργαγγέ- 
λων * xai τῶν ἀγγέλων * τὰ τάγματα ἑώρα, * 
μετὰ φύδου παρεστῶτα, * xai Χριστὸν δοξο- 
λογοῦντα " ἢ χαὶ χαθιχετεύων * ἐν τῇ διανοίᾳ 
* ἐῤόα" Σύ με φύλαξον, * καὶ μὴ καταφλέξη 
με ἢ τὸ πῦρ τῆς θεότητος, * ὁ μόνος φιλάν- 


ἰθρωπος. 


« 


^ € A » 

0. Ῥώννυμαι νῦν ὁ ταλαίπωρος, ἢ ὅτι 
εἶδόν cou * τὸ σωτήριον, Κύριε" * σὺ γαρα- 

4 t / x ^ , 7 x 
XT ὁ παντέλειος ^ τῆς αχαταλήπτου " πα- 
τρικῆς ὑποστάσεως, * ὁ φωστὴρ ὁ ἀπρύσι- 


7. δρῶσα σὲ legit melodus ex can. 13. --- ἅμαρ- 
τίας. Hebr. IV, 15. Lego pro modulo ἀλλ᾽ 7; δίχα 
cum T. ὅτι ὀΐγα ezet. male. — σὲ τὰ πράγματα T. — 
χἂν γέγονας codd. omnes iterumque in 9; tum in 
44 xdv πίπτουσι, ut supra bis in 11], 3 xàv γυμνὸς 
st; et etiam infra X, 14 xàv z£zpauat, et XI, 13 
χὰν σωρεύουσι, alias. Quae singularis melodorum 


licentia est, indicativum pro subjunctivo scriben- 





expavebat ac tremebat, et secum meditata, 
in hunc modum eloquebatur : « Quo te no- 
« mine, fili mi, vocabo? Si enim te, ut vi- 
deo, hominem dixerim, palam es super 
« homines, qui meam servasti virginitatem 
« sinceram, tu solus hominum amator. » 


6 


1. « Te ne perfectum dicam hominem? At 
novi divinum tuum conceptum. Nemo enim 
unquam hominum absque connubio et se- 
mine concipitur, sicut tu, o peccati ex- 
pers! Te si vocavero Deum, in admiratio- 
nem feror, cernens te per omnia similem 
« mihi factum; nihil enim habes pratermis- 
« sum ex iis que hominum sunt, nisi quod 
« sine peccato conceptus et editus es. Lac ne 
« tibi dabo, an divinum hymnum? Deum 
« 
« 
« 


A *& *? Rn 


a 


te namque agmina proclamant, temporis 

expertem, mortalis etiamsi factus, tu 50- 

lus hominum amator. » 

8. Ita introducebatur Dominus, gestatus 
una cum donis igne consumendis, in tem- 
plum, ut scriptum erat. Quem maternis ex 
ulnis accepit beatus Simeon; gaudio et tre- 
more justus perfusus est : mentis enim oculis 
intuebatur archangelorum et angelorum tur- 
mas , cum tremore astantes, Christoque Deo 
bymnis ovantes; supplici igitur cogitatu cla- 
mavit : « Tu me custodi, neu me comburat 
« ignis divinitatis, tu solus amator hominum. 


9. « Convaleo nunc misellus ego, qui vide- 
« rim salutare tuum, Domine; tu perfectus 
« omnino character incomprehense hypo- 
« Stasis paterna , tu fax inaccessa, tu sigillum 


tium, quod vix in hoc themate apud sacros scri- 
ptores deprehenditur. 

8. Οὗτος codd. --- ὁλοκαυτώμασιν, ut Levit. XII, 
6, 8; Luc. 1], 24. — ὅνπερ ἐξ ἀγχ, codd. — ἀγγ: 
xat ἀργαγγ. tres codd, — τάγμ. ἐθεώρει C. 

9. ὁ παντελεήμων C, T, — ἢ σφραγὶς τῆς θεότητος 
ἢ ἀπαράλλ, C, 'T. σὺ σφραγὶς V, ex quo metrum re- 
stituitur. ef. Hebr. I, 3. — ὁ τὰ σύμπ. C. — ras 


V. IN HYPAPANTE. 21 


το; * σφραγὶς σὺ θεότητος * ἀεὶ ἀπαράλλα- 
χτος, τὸ τῆς δόξης ἀπαύγασμα, Ἐ τὸ κατα- 
Mumw * τὰς τῶν ἀνθρώπων * ψυχὰς ὃν 
zii, * ὁ ὑπάργων πρὸ αἰώνων, * καὶ τὰ 
σύμπαντα ποιήσας" * φῶς γὰρ τηλαυγὲς εἶ, 
* φῶς τὸ τοῦ Πατρός σου, *' ἀσύγγυτον, 
ἄῤριστον, * xal ἀπερινόητον, Ἐ χὰν γέγονας 
ἄγθρωπος, * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 
ταν "D ἀγαθὲ καὶ φιλάνθρωπε, * τὰς τοῦ 
Ab) πρὶν * προσφορᾶς προσεδέξω cu, * xai 
τὰς τῶν ἄλλων δικαίων σου, * ὃς καὶ τὰς 
ὑνοίας * xal τὰ ὁλοχαυτώματα * νῦν προσφέ- 
pis, πανάγιε! ἢ Ἄνω μείζω σου ἄλλον Ἐ οὐχ 
ns, ἐπίσταμαι, * ἀσυλλόγιστε Κύριε, * ὁ 
T4 πατῇ αου, " τὸ χατ᾽ οὐσίαν, * οὐδέν 
«t ὑπερέχει, * ὁμοούσιος γάρ τούτου, Ἐ xai 
Ὀὐγάγαργυς ὑπάρχεις" * ἀλλ᾽ οὖν ἵνα δείξης 
* ὡς ἐν ἀλυβεία * ὑπάρχεις ὅπε» γέγονας, * 
ὡς φύλαξ τοῦ νόμου σου, * θυσίαν προσήγεγ- 
xn, * ὑ μήγος φιλάνθρωπος. 
E Méya; ὑπάρχεις καὶ ἔνδοξης, * ὃν 
ἐγέννησεν * ἀποῤῥήτως ὁ ὕψιστος, * υἱὲ Ma- 
μας πανάγιε! Ἐ ἔγα γάρ σε λέγω * ὁρατὸν xai 
AUTO. T γωρητὸν xal ἀγώρητον * xazà 
φύσιν Oe υἱὸν, * Θεὸν προαιώνιον * xai νοῶ 
καὶ πιστεύω σε, * ὁμολογῶ δὲ ἢ xai ὑπὲρ 
quot * υἱόν ge τῆς παρθένου" * διὰ τοῦτο 
καὶ τολμήσας, Ἐ ὥσπερ λύχνον σε χατέχγω" * 
τᾶς γὰρ ὁ βαστάζων * λύχνον ἐν ἀνθρώποις, 

φωτίζεται, οὐ φλέγεται" ἢ διό MS καταῦ- 
γάσον, * ὁ λύχνος ὁ ἄἀσέεστος, * ὁ μόνος φι- 
Mylcuos. 

ιδ΄, Ἀχούουσα δὲ παρίστατο * χαὶ ἐξίστατο, 
ἡ παρθένος ἡ ἄσπιλος, Ἐ πρὸς ἣν ὁ γέρων 
ἐφθέγγετο" Ἐ IIXvzez οἱ προφῆται * τὸν υἱόν 


i», inde C et cr, ἅμα καὶ τὸ τοῦ πνεύματος ἀμέριστον, 
QU£ T et V ignorant. Pergit C : ἀσύγχυτος xà» γέγ. 
*. pro quibus V : ἀσύγγντον, ἀόρατον xat ázspivór zov. 
Aut melodi aut librarii in tritis doxologiis facile 
turbantur. 

10. A52. Sua rursus vatic. habet , sed a metro 
'topto alienissima et mirum quam prolixa : τὰς 
τοῦ Moy (sic) προσεδέξω θυσίας τὸ πρὶν, χαὶ τῶν λοι- 
τῶν ἀπάγτων, τῶγ ἐγ πίστει σοι θυσάντων᾽ νῦν δὲ προσφέ- 


« 


^*^ AR "^ ^A ΔΑ hn 


-* RR R A 98 3 9^ 9 $& A 


ΔΩ "^ 5 * 9? A * ἢ 


deitatis semper simile, tu glorie splendor, 
illuminans in veritate hominum mentes, 
tu qui es ante secula, qui cuneta fecisti ; 
quippe lumen es longe coruscans, lumen 
Patris inconfusum, immensum, intelligi 
nescium, etiam si factus homo, tu solus 
hominum amator. 


10. « O clemens ac misericors, olim rece- 
pisti Abelis oblationes ac tuorum omnium 
justorum ; nunc et victimas et holocausta 
offers, o sanctissime] Sursum majorem te 
nullum habes, id scio, o Domine, nemini 
conferende! Tuus enim pater natura nihil 
te superat; ipsi quippe consubstantialis es 
et coeternus. Sed ut plane ostenderes, te 
in veritate talem esse qualis factus 65. le- 
gis tue custos, oblationem proposuisti, 
solus hominum amator. 


11. « Magnus es atque gloriosus, ut quem 
genuit inenarrabili modo Altissimus, Marie 
fili sanctissime! Te quippe unum aio con- 
spicuum et invisibilem, loco septum et im- 
mensum , natura te Filium Dei , Deum ante 
seecula et intelligo et credo; et profiteor te 
simul et preter nature modum filium esse 
Virginis, Propterea ausim et te ut facem 
tenere; facem enim quicumque fert inter 
homines, illustratur, non comburitur ; 
ideo me illumina , lucerna inextinguibilis , 
solus hominum amator. » 

19. Audiens substitit et obstupuit Virgo 


intemerata , quam senior affatus est : « Omnes 


prophete tuum predicavere filium, quem 


e" * d mr , ᾿ ΩΣ ΕΞ 
pie, ἅγιε, ἐν ναῷ Θεοῦ, vónos σοῦ προτύπωμα- ὃ Συ- 


1 -* , ον E i 

μεὼν δὲ Üsxczusvog, προσεκύνησε τῆς μητρός σου τοῖς 
A 5» LY 

ἵχνεσι, καὶ £62 σοι" ὃ γὰρ πατήο σου xc. £, — Ἄδελ 

σοι προσφορὰς ..διχχίων ποίν τινι τὴν θυσίαν Τὶ id. νῦν 

omisso , habet προσχομίζεις, — δ᾽ χατ᾽ οὐσίαν οὐδέν 


σε 


C, V. — ἀλλ᾽ ἵνα V, er. ἀλλ᾽ ὅτι χαὶ Τ. 


11. ἐγένν. ἀπροσίτως Τὶ — θεοῦ σε υἱὸν προαιώνιον 


C, V. σε om. T. θεὸν inseruimus. 


12. ἀχούουτα ταῦτα codd. Melodis placet concur- 


92 8, ROMANUS 


coy ἐκήρυξαν, * Oy ἀσπόρως ἐγέννησας" * 
περὶ σοῦ ὁ προφήτης ἢ πρὸς τούτοις ἐκήρυξε, 
xai τὸ θαῦμα κατήγγειλεν, * ὅτι ἡ πύλη * ἡ 
χεχλεισμένη * ὑπάρχεις, Θεοτόχε, * Aux σοῦ 
, ^ ?.- 4 
γὰρ καὶ εἰσῆλθε, * καὶ ἐξῆλθεν ὁ δεσπότης. 
* xai οὐχ ἀνεῴχθη, * οὔτε ἐκινήθη * ἡ πύλη 
^" . / * ^ / ὃ λδ * 4 
τῆς ἁγνείας σου, * ἣν μόνην διώδευσε , * xai 
PN t 
ἄφθαρτον ἔδειξεν Ἐ ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 
/ as t j d δέ * ἢ 

wy . Νῦν οὖν γνωρίζω cot, δέσποινα * θεο- 
σύλληπτε, * προφητεύων σοι ἅπαντα " * εἰς 
πτῶσιν γὰρ καὶ ἀνάστασιν * χεῖται ὁ υἱός 
co), * ἡ ζωὴ καὶ ἡ λύτρωσις * xal ἡ πάντων 
ἀνάστασις" * oby ἵν᾽ ἄλλος μὲν πίπτει, ἢ 
ἄλλος δὲ ἀνίστηται, * ἐπεφάνη ὁ Κύριος" ἢ 
οὐδὲ γὰρ χαίρει * ὁ πανοιχτίρμων * τῇ πτώ- 
σει τῶν ἀνθρώπων" * οὐδὲ πρόφασις ἐπέστη 
E ^ ^ X t I4 . X , )à 4 
* τοῦ πεσεῖν τοὺς ἱσταμένους ἀλλὰ τοὺς 
πεσόντας * μέλλων ἀναστῆσαι, Ἐ σπουδάζων 
παρεγένετο, "θανάτου λυτρούμενος * τὸ πλά- 
σμα τὸ ἴδιον, * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 

ιδ΄, Οὗτος ὁ τρόπος τῆς πτώσεως * xai 
20d * T ὃ « * θέ * * 9 i4 
ἐγέοσέως τοις ὀιχάιϊοις XOUEGTTAEV " EV τῇ 
, w^ ^ TE 2. P » ψ ἜΠΗ * 
ἐχλάμψει τῆς χάριτος" * τῇ μὲν ἁμαρτία 
οἱ ἱστάμενοι πίπτουσι, * xai νεχροὶ ἀπο- 

/ 9*5 δὲ ὃ REA. CN I , 
δείκνυνται" Ἐ-τῇ δὲ δικαιοσύνη , * xxv πί- 
πτουσιν, ἵστανται, * χαὶ αὖ ζῶσι τῇ χάριτι' 
* xai χαθαιρεῖται ἢ xai χαταπίπτει * τοῦ 

M 3 t * / 
σώματος τα πάθη, * ἡ uy δὲ διαλάμπει Ἐ 
ἀρεταῖς ταῖς πρὸς τὸ θεῖον: 7 ὅταν γὰρ 
τελείως * πέση ἡ πορνεία, * ἡ σωφροσύνη 
ἵσταται" * τὸ χεῖρον μὲν ἔσδεσε * τὸ χρεῖτ- 
zov δ᾽ ἀνέστησεν * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 
} κεν s ^ 3 " 

ιε. Υπὸ Χριστοῦ ἐνεργούμενος, ἘΞ mpo- 
μηνύω cot, * ὡς ἐντεῦθεν γενήσεται Ἐ ση- 
μεῖον ἀντιλεγόμενον " ἢ ἔσται δὲ σημεῖον, 


Sus παρίστατο, ἐξίστατο, ut in X, 13 συνίστατο,,. πα- 
ρἷστατο; et in exordio hymni ἀχαθίστου, ubi Ser- 
gius de angelo : ἐξίστατο καὶ ἵστατο, — xat dar. T. 
— ἐφθέγξατο T. — περὶ οὗ δὲ ὃ ro. T. περὶ δὲ σοῦ ὃ 
πρ. καὶ πρὸ τούτου V, --- τούτοις ἐχέχραγεν T. Ezech. 
XLIV, 2. — οὐδὲ ἐχενώθη V. Recole cant. I, 10, 
y. 15, ut confirmetur μὴ ἀνοιγθεῖσα — ἣν μόνος ὃ. 
x. σώαν ἐφύλαξεν T. 

13, οὖν otn. T. — σοι καὶ ἅπαντα προφητεύσω σοι, 
παναγία, εἷς T. θεοσύλλ. om. V. σο: παναγία, ἀμώ- 


« sine semine genuisti. De te praeconium 
« preeterea propheta direxit , illudque prodi- 
sium annunciavit, te aiens januam esse 
clausam, o Deipara. Per te enim introivit 
et exiit Dominus , neque janua aperta est, 
neque motum est ostium integritatis tui, 
quod unum inivit et intactum effecit solus 
amator hominum. 

13. « Nunc tibi ergo vaticinans, Domina 
Dei feta , omnia tibi patefacio. In ruinam 
enim et resurrectionem positus est filius 
tuus , qui vita est et redemptio, et omnium 
resurrectio. Haud tamen ut alii cadant, 
alii vero resurgant, apparuit Dominus. 
Totus enim misericors , non letatur homi- 
num casu, neque causa est cur decidant 
qui recti sunt. Immo lapsos potius erec- 
turus, festinans accessit, ut quos ipse 
creavit, a morte liberaret, solus hominum 
amator. 

14. « Cadendi is modus et resurgendi justis 
« propositus est, ut gratia splendeat : ρθύ- 
« cato quidem cadunt qui stant, et mortui 
«reperiuntur. Justitia autem, etiam si ca- 
« dant, resurgunt, et gratia reviviscunt. 
« Tolluntur et intercidunt carnis vitia ; anima 
« autem, virtutum impleta lumine, enititur 
ad Deum. Corruat enim prorsus meretri- 
« cia vita, pudicitia surgit; idem quod pe- 
« jus est, extinxit; quod melius autem sur- 
«sum erexit solus hominum amator. 


A .*8 ££ A8 H^ n 


R £& A RR *—^* «^A ^4 RR A A a^ 


( 


-— 


45. « Ab Christo excitatus, tibi przenuntio, 
« inde futurum eum esse in signum cui con- 
« tradicatur. Erit autem signum , crux , Cu! 


μητε C. — xal πάντα προφητεύω σοι Cr. — ἄλλοι δὲ 
ἐξανίστωνται V. — οὐλ iv ἄλλοι μὲν πίπτουσιν, ἄλλοι δὲ 
ἀνίστανται C, T. — οὐ προφάσει τε ἐπέστη C, T; €T. 
cf. Luc. 1I, 34. — γὰρ ἐγένετο V, cr. 

14. iv ἐπιλάμψει C. ἵνα ἐχλάμψη V. — 9u. xal 
πίστει T. — ἀνίστανται codd. Cf, 7. — χαὶ συζῶσι 
codd. — ἀποπίπτει T. — xal γυχὴ C, V. — πέσῃ f 
ἁμαρτία T. — μὲν ἕπτωσε C, cr. — ἔσθεσε cum T. 
et series planior fit. 

15. ἵσται δὲ σημαίνων V. ὃ σημαίνω C. 6 στ. ὅνπερ 


Ma X Ὡς ἢ 
we x ν᾽ τοι 


V. DE HYPAPANTE. 39 


ἢ ὁ σταυρὺς,), ᾧ προσπήξζουσι * τὸν Χριστὸν 
€ παράνομοι, * ὧν σταυρούμενον ἄλλοι * 
Θεὸν μὲν χηρύξουσιν, * ἄλλοι πάλιν δὲ ἄν- 
ὕρωπον, ἢ xal ἀσεβείας Ἐ xai εὐσεφείας * 
πὰ δύγυατα κινοῦνται, * xai οὐράνιόν τινες 
μὲν * ὑποπτεύουσι τὸ σῶμα, * ἄλλοι φαν- 
τασίαν,, * ἕτεροι δὲ πάλιν Ἔ ἐχ σοῦ τὴν 
epu ἅψυγον, * χαι ἕτεροι ἔμψυχον Ἐ φα- 
οἷν ἦν ἀνέλαδεν * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 

tz. Τοσοῦτον δὲ τὸ μυστήριον * ἀντιλέ- 
Je, * ὅτι xkv διανοία σου Ἐ γενήσεται 
ἀμφισδήτησις" * xal γὰρ ὅταν Qe * τῷ 
σταυρῷ προσηλούμενον Ἐ τὸν υἱόν σου, ἀμώ- 
μπτε, Ἐ μευγηυένη τῶν λόγων, * ὧν εἶπεν ὁ 
ἄγγελος, * χαὶ τῆς θείας συλλήψεως * xai 
τῶν θαυμάτων * τῶν ἀποῤῥήτων, * ἀμφι- 
βαλεῖς εὐθέως " Ἐ ὡς ῥομφαία δέ σοι ἔσται ἢ 
ἡ διάχριοις τοῦ πάθους, * ἀλλὰ μετὰ ταῦ- 
τὰ ἢ ἴασιν ταχεῖα, ἢ ἐχπέμψει τῇ καρδία 
σου, * xai τοῖς μαθηταῖς αὑτοῦ "εἰρήνην 
ἀήττητον * μόνος φιλάνθρωπος. 

ιζ΄, Ὅτε δὲ ταῦτα ἐφθέγξατο * πρὸς τὴν 
ἄμεμπτον Ἔ ὁ πρεσθύτης ὁ δίχαιος, * πρὸς 
τὸ παιδίην ἐβόγσε" * Νὺῦν ἀπόλυσόν με Ἐ ἐν 
εἰρήνῃ τὸν δοῦλόν σου, * ὅτι εἶδόν σε, Κύ- 
pu 
7150, * 5 ζωὴ ἡ ἀνείχαστος, * ἐπειδὴ τοῦτο 
? πρρεπγγγείλω, * πρὶν ἔλθης ἐν τῷ κόσμῳ, 
τοὺ Πυναγωγοῦ τὸν ὅρον * διατήρησόν μοι, 
Λογε" * πρὺς τὸν ᾿Αὔραάμ. με * x«i τοὺς 


1 ἐν 4 , 
ποὺς ζωὴν ἀπολύειν * μὲ τὴν ἀτελε)- 


τείνουσι τῷ Χριστῷ οἱ παράν. τὸν στανρ. T. --- δὲ πάλ, 
ΟῚ ΤΙ. οὐράνιον τὴν ὀσμὴν T, singulari varietate. 
τα ὑποπτεύσουσι C, — ἄλλοι δὲ φαντ. T. — ἀνέλαδεν 
C tr. «7» pro. futuro. Crescit in hoc hymno 
elita melodorum enallage. 

10. x3 τῇ C, xày om. T, V, cr. retinemus, ne 
asperior sit duviuscula sententia, quam tempera- 
Tel ὥπε pro ὅτι, — ἀμόλυντε usps. τὸν λόγον ὃν V. 
T, — θείας ἔλλάμψτως V. --- τότε ἔσται er, — ῥουφ. 
Tib τοί τοῖς ἐν χαρδίᾳα σοὺ ἐπεισέλθει, ἀλλὰ V, — 
"taz: V, — Penultimum solus retinuit cr. pro 
quo T : ἐχ τῶν λογισμῶν ὑμῶν. Vide quantum 
Graci eXaggerent patientis B. V. dubia et an- 
gustjas. 


l7. με ἀπολύεις eodd. uti infra ἀπόλυσον bis 
V. 


scelesti homines Christum affigent : quem 
« crucifixum alii Deum pradicabunt, alii 
«vero hominem; tanta est et falsorum 
«et verorum dogmatum commotio, ut 
« quidam coeleste illi supponant corpus, 
« quidam imagine fictum ; illi vero carnem 
« ex te sumptam sine anima dicant, caeteri 
« animatam esse ipsam carnem , quam susce- 
« pit solus hominum amator. 

16. « Tantum autem mysterium contra- 
« dicetur, ut menti tue fortasse subierit an- 
« ceps cogitatio : hinc enim quum videris 
« cruci affixum tuum filium , o immaculata, 
« memor sermonum quos tecum habuit an- 
«gelus, divinique conceptus ac miraculo- 
« rum inenarrabilium , statim herebis an- 
« ceps, et quasi gladius erit tibi gri pecto- 
«ris anxietas : verum post lec cito mittet 
« medelam cordi tuo , invictamque suis di- 
«scipulis dabit pacem unicus hominum 
« amator. » 

Ji. Sic fatus ad innocentissimam senior 
justus, puello deinde addidit : « Nunc di- 
« mitte me servum tuum in pace , quia vidi 
« te, Domine. Ad vitam enim sine fine man- 
« suram, o vita tu ipse incomparabilis , expe- 
« dire me quum promiseris, priusquam in 
« mundum veneris, mei ipsius qui te recepi, 
« mercedem custodi, o Verbum! In coetum 
« meAbrahe et patriarcharum mitte, sanctis- 


peccando contra necessarios metri accentus, qui et 
jubent legere εἶδον σὲ, ex lege nostra 13, quid- 
quid pungi soleat. πρὶν ἐλθεῖν os V, — μοι ἐπηγγεΐω 
T. — τοῦ οὖν λόγου σου τὸν ὅρον id. qui nimia 
fortasse corrigendi prurigine, bis quoque pecca- 
vit; tum enim abstinuit ab insolenti elegantia τοῦ 
συναγωγοῦ, tum fugit eum latens in. τῷ ὅρῳ sen- 
tentia. Agedum , συνάγειν, vulgo colligere, inter- 
dum est hospitio excipere, ut Matth. XXV, 35 : 
ξένος ἥμην, xat συνηγάγετέ με. Unde συναγωγὸς est 
hospes, ut beatus ille senex Dei infantis exceptor, 
qui ulnis sinuque suo Jesulum amplexus est. 
Aecedat et dictio ὅρος idem quod ἀπόδοσις, mer- 
ces, ut in h. v. Suidas liquido, merces scilicet a 
Deo pacta, immo Deus, merces magna nimis, 
ὃ 


νὰ 


πατριάρχας * ἀπόστειλον, πανάγιε; Ἐ καὶ τῶν 
ἐπικαίρων με * ταχέως ἐξάγαγε, * ὁ μόνος 
φιλάνθρωπος. 

vw. Econ γὰρ, ἔστι πολλὰ στενὰ * xal 
ἐπίμοχθα * τὰ παρόντα, ὡς πρόσχαιρα * xai 
τέλος πάντως δεχόμενα" * ὅθεν διὰ τοῦτο * 
τοὺς δικαίους cou ἅπαντας * τῶν ἐντεῦθεν 
μετέστησας, * τὸν νὼ xh Ἠλίαν- * 
θανάτου μὴ γεύσασθαι * προμηθούμενος, K5- 
ot, * ἐκ τῶν ἐνταῦθα * μετατεθῆναι ἢ εὐδό- 
χησας ἀῤῥήτως, * ἵνα ὦσιν ἐ) χωρίοις * φω- 
* wüy οὖν τῶν 
* xat 


πεινοῖς χαὶ ἀστενάχτοις" 
προσχαίρων * χώρισόν με, χτίστα, 
τὴν ψυχήν μου πρόσδεξαι, * χαὶ συγχατα- 
ρίθμιησον * χαμὲ τοῖς ἁγίοις σου, * ὁ μόνος 
φιλάνθρωπος. 
, 
ιθ΄, Πάντων ζωὴ xai ἀνάστασις * παρα- 

γέγονας, * διὰ σὴν ἀγαθότητα. * Τῆς οὖν 
ζωῆς με ἀπόλυσον * ταύτης, ὁ Θεός μου, * 7, 
4 D Pun » 
ζωῇ δὲ παράπεμψον * τῇ ἀφθάρτῳ, ὁ ἄφθαρτος" 
3 ' ^ N / ὡς T ' - , 
* αἰσθητῷ μὲν θανάτῳ * παράδος τὸ σῶμα 
μον. * ὥσπερ πάντων τῶν φίλων σου, * τὴν 
vonvhy δὲ * xai αἰωνίαν ἢ ζωήν μοι ὁὸς, 
, / * , , / τὸ x* E 
οἰκτίρμων" * ὡς ἐν σώματί σε εἶδον, ἢ xai 
) , 2v 40 * τὸ 2 δόξ 
βαστάσαι ἠξιώθην, “ tÓc σου τὴν ὁόζαν, 
* στὴν οὺν τῷ Πατρί cou * xat τῷ ἁγίῳ 
Πνεύματι * * χάχεῖ γάρ μου μέμνησαι, 
ὧδε ἐλάλυθας * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 


* Xa 


€ E , 
x. Ο βασιλεὺς τῶν δυνάμεων ἰὰ 


δέξατο * τοῦ δικαίου τὴν δέησιν, * xol 
τως ἐφθέγξατο * * Νῦν σε ἀπολύω * τῶν προσ- 
χαίρων, ὦ φίλε μου, 7 πρὸς χωρία αἰώνια 
* ^ —^- N e» M * 4 4 / 
τῷ Mocii X4 τοϊςαλλοις ἢ προφήταις ἐκπέμ.- 
* ὅτι ὃν 


σποῦσξ- 
) 4 


αορβρλ- 


πω σε᾿ ἀλλὰ τούτοις ἐξάγγειλον, 
εἶπον * ἐν προφητείαις, * ἰδοὺ παρεγενόμην, 
* xai ἐτέχθην ἐκ παρθένου, * ὡς προήγγει- 


Gen. XV, 1, nempe ἣ ζωὴ ἣ ἀνείχαστος. — διατ, 
με σῶον V. — ἀδραὰμ δὲ T. — ταχέως ἀπόλυσον 
er. V. 

18. πολύστονα vix non recipio, ubi T πολυστέ- 
ναχτὸ ---- λίαν στενὰ V. — τὸ τέλος C, V. — πάντας 
ósy. V. — σου ἔσωσας ἐντεῦθεν ἀφειλὼν (sie pro ἀφε- 
λὼν) αὐτούς V. — προθυμούμενος x. ἐ. v. ἐντεῦθεν V. 


S. ROMANUS 


« sime, et ab occiduis me cito rebus eripe, 
« solus hominum amator. 


18. « Sunt enim, sunt arcta multum et 
« &rumnosa que presentis sunt viti , utpote 
« caduca et que terminum prorsus obtinent : 
« idcirco tuos omnes justos ex hac regione 
« transtulisti, Enoch et Eliam. Quibus, ne 
« mortem gustarent, providens, dignatus 
« es, Domine, terrenis e rebus ineffabili pacto 
« transferre eos, unde habeant splendida 
« habitacula ac gemitibus insueta. Nunc igi- 
« tur e transitoriis amove me, creator, et 
« animam meam accipe, meque annumera 
« cum sanctis tuis, tu solus hominum ama- 
« tor. 
19. « Tu, omnium ut vita et resurrectio, 
venisti propter bonitatem tuam. Me igitur 
ab hac vita dimitte, Deus meus, ad evum 
« autem transfer immortale, tu exitii expers. 
« Morti quidem sensuum committe corpus 
« meum, uti omnium tuorum amicorum; 
« at mihi spiritalem zeternamque vitam lar- 
« gire, qui misericors es! Quemadmodum te 
«in corpore vidi, et sustinere merui, ita 
« videam tuam gloriam, quam cum Patre et 
« sancto Spiritu participas; illic mei enim 
« meministi, et idcirco huc venisti, qui 50- 
lus diligis homines. 
90. Virtutum rex gratam habuit justi ora- 
tionem , ac secreta voce ait : « Nunc te eximo 
« a caducis rebus, o dilecte mi ; ad habita- 
« cula a&terna, ad Mosem et caeteros pro- 
« phetas mitto te legatum. Verum ad illos 
«renuntia, quod qualem me in oraculis 
« dixerunt, ecce adveni; ac natus sum ex 
« Virgine, sicuti pranuntiaverunt; apparui 


A 


A 


A 


19. xai ζωῇ T. ὡς ἄνθαρτος codd. — etóo lid. — 
εμένηχας T. ὡς xai ὧδε iid. 

20. βασιλεύς Eph. I, 21. σε ἀπολύσω T. mosq. 2: 
— χορείαν αἰωνίαν mosq. 2. — σε τούτοις πᾶσιν 
ἀπάγγειλον id. — αἱ προφητεῖαι, ἰδοὺ παρέγνωμεν ἰά. 
— τοῖς om. id. post ὥφθην. --- λυτρούμενος 0m. V. 
ἅπαντας om. mosquens. 2. 


^ 


VI. DE JUDICIO EXTREMO. Jà 


My ἐχεῖνοι" * ὥφθην τοῖς ἐν χόσμῳ, * xal 
συγαγεστράφην * ἀνῆρώποις, ὡς ἐχήρυξαν" Ἐ 
ταχέως δὲ φθάνω ae , * λυτρούμενος ἅπαντας 
* ὁ μόνος φιλανθρωπος. 

χα, Σὲ δυσωποῦμεν, πανάγιε, Ἐ ἀνεξί- 
χῆχε, Ἦ d αὐτόχλητος λύτρωσις, πηγὴ ἡ 
τῆς ἀγαθότητος, ὅ βλέψον οὐράνοθεν, * χαὶ 
ἐπίσκεψαι ἅπαντας, Ἔ τοὺς ἀεὶ πεποιθότας 
συν" * ἐξ ὀρνῆς xal ἀγάγχης * xal θλίψεως 
λύτροσαι * τὴν ζωὴν ἡμῶν, Κύριε, ** xai 
ἐν τῇ πίστει * τῆς ἀληθείας * ὁδήγησον τοὺς 
πάντας * ταῖς πρεσθείαις τῆς ἁγίας * Θεοτό- 
10) χαὶ παρθένηυ " * σῶσόν σου τὴν πόλιν, * 
X2 τηὺς ἐν τῇ πύλει, * xai πάντας περι- 
ποίησαι, * παρέχων τὴν ἄφεσιν, * ὡς s)- 
σπίαγχνης, Κύριε, * χαὶ μόνος φιλάνθρωπος. 


2l. X χαὶ ἀγάχλησις, ἣ πηγὴ τῆς dy. T. mosq. 
— τὸς ἀεί σὲ ἀτεγίζοντας, V. — πίστει ἀλη, mosq. 
4. — τῆς ἀγράντου id. T. — σῶσόν σου τὴν ποίμνην 
χαὶ τοὺς ἐν τῇ ποίμνῃ ev. — σῶσον τὼν κόσμον xal 
τοὺς ἐν τῷ 10200), πάντας περιποίησαι, 6 δι᾽ ἡμᾶς ἄν- 


« viventibus in mundo, et cum hominibus 
« conversatus sum, uti proclamaverunt. Cito 
« autem veniam ad te, omnes ut redimam, 
« solus ego hominum amicus. » 

91. Te deprecamur, sanctissime, malo- 
rum patientissime, tu nostra ultronea re- 
demptio, tu fons bonitatis , desuper intuere 
et considera omnes in te confidentes; ex 
ira et necessitate et calamitate redime vitam 
nostram, Domine, et in fide veritatis deduc 
omnes ob Deipare sancta Virginis suffragia, 
Salva civitatem tuam et civitatis incolas, ac 
protege omnes, veniam dans illis, quia mi- 
sericors es, Domine, et solus hominum ami- 
cus. 


θρωπος ἀτρέπτως γενόμενος, ὃ μόνος ou. mosquens. 
2. σῶπόν σὸν τὸν xócuov, σῶτόν σου τὴν πόλιν χαὶ 


πάντας περ'ποίησαι T. cotera ut mosquens. 2. — 
περιποίησον V. — ἄφεσιν ὡς μόνος gi. V, 


VI. 
CANTICUM DE JUDICIO EXTREMO. 


/ € 

- ᾿ * * 
t. Ocw £s; à Θεὸς 

ile cb ἈΚ 
ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης n 
i 

KA τοέυωσι τὰ COMT-XV TAL, 
unu 1 Α -- N 
507495; δὲ τοῦ πυοὸς 

i p 
mj τοῦ ῥήματος ἔλχη, 
au 7 " 
καὶ Box Λιανοίγωνται, 


Σ a 3 N M /, 
X4 τὰ χρυπτὰ δημοσιεύωνται, 
/ 


Ab illa Dominica, quam Graci dixere carnis- 


Pririi, fere exordiuntur gravia peenitentium can- 


licà, saero jejuniorum tempori reservata; qua 


Wm rudi plebi potissimum  aecommodentur, 
Donnihil a solemni exterorum hymnorum ma- 
fstate remittunt. Extat illud VI in corsin. f. 68- 
11, in tayrin. f. 157, 198, in. mosquens., f. 237- 


1. Quando veneris, o Deus, 
cum gloria super terram, 
et universa contremiscent , 
et ignis flumen 
ante tribunal irruet , 
et libri aperientur, 
et evulgabuntur abscondita : 
tunc libera me 
ab igne inextinguibili , 
ac dignare 


242. Continet vers. 196 seu 25 trop. quorum duo 
tantum priora in vulgus edita fuere. Inscribitur : 
Κυριαχῇ τῆς ἀποχρέω, χοντάχιον, Yy. a, φέρον ἄκρο- 
στιλίδα" τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ τὸ ἔπος, 

1. xai τρέμουσι tres codd. eum edd. etiam ven. 
quamvis protasis ὅταν septem versic. prioribus 
contineatur. — ξἔλχει iisdem consentientibus, vix 


90 


4 ». /, ^ 
ix δεξιῶν σού με στῆναι, 
χριτὰ διχαιότατε. 
’ ^ C " p 
B. Τὸ qobtpdv cou κριτήριον 
ἐνθυμούμενος, 
ὑπερένδοξε Κύριε, 
xai τὴν ἡμέραν τῆς χρίσεως; 
φρίττω καὶ πτοοῦμαι, 
ὑπὸ τῆς συνειδέσεως 
τῖς ἐμῆς ἐλεγχόμενος" 
ὅταν μέλλης καθέζεσθαι 
ἐπὶ τοῦ θρόνου σου; 
χαὶ ποιεῖν τὴν ἐξέτασιν, 
τότε ἀρνεῖσθαι 
τὰς ἁμαρτίας 
"ὃ ^ D or " 
οὐδεὶς οὐκ ἐξισχύσει; 
ἀληθείας ἔλεγχούσης; 
χαὶ δειλίας κατεχούσης" 
μέγα μὲν ἠχήσει 
πῦρ τὸ τῆς γεέννης, 
«ιαοτωλοὶ δὲ βρύξουσι" 
QUO VMINUS p 
* / 
διό με ἐλέησον 
πρὸ τέλους, καὶ φεῖσαί μου; 
χριτὰ δικαιότατε. 


y. Ὅτε τὸ πρῶτον ἐλήλυθε, * καὶ ἐπέ- 
φανε ἢ τοῖς ἀνθρώποις ὁ Κύριος, * μὴ ya- 
4 ^^ f. * t) b N M * 
ρισθεὶς τοῦ γεννήσαντος " ἔλαῦε τὰς ἄνω 
3» / δ ’ * N , £A & - duy 
. ἐξουσίας δυνάμεις τε xat ἀγγέλων τὰ ταγ- 
ματα ἢ χαὶ ἐγένετο ἄνθρωπος, ὥσπερ ἐθέ- 
. κε » N 
λησεν, “ὁ ποιήσας τὸν ανῆρωπον, * xat 
ἀνεχήφθη * πρὸς τὸν Πατέρα, * ὁ τοῦτον οὐκ 
ἐάσας. * Ἔστιν ἀνερμιήνευτον σου * τὸ μυ- 
στήριον; σωτήρ μου" * οὐδὲ γὰρ ἀπέστης Ἔ 
ὅλως τοῦ Πατρύς σου; * πρὴς τὸν Πατέρα 


tamen ferendum. Malim τρέχη» ut in 17 v. 18. 
— ἀνοίγωνται, δημοσιεύωνται ven. edd. — διανοί- 
γονται, δημοσιεύονται eodd. Caeterum dominatur 
temporum enallage perpetua. 

9. In hoc et in superiore cantico eadem est 
acrostichis, idem tonus, idem hirmus, nisi quod 
v. 8et 9 in unum hic conflantur στίχον, qui in 
proparoxytonum exit: quae quidem varietas haud 
lege hirmi prohibetur, ut fert regula nostra VIII 
inter melodorum canones. Ceterum ne dividan- 


S. ROMANUS 


in dexteris tuis sistere me, 
o judex equissime. 

9. Formidandum tuum tribunal 
mecum considerans, 
gloriosissime Domine, 
atque diem judicii, 
horréo et expavesco, 
conscientia 
mea convictus. 

Quando sessurus es 

in throno tuo, 

et acturus examen, 

tum negare sua 

peccata 

nemo valebit , 

veritate convictus, 
oppressusque formidine. 
Hinc horrendum sonabit 
ignis gehennae ; 

dentibus illinc impii frendent. 
Mei ergo te misereat 

ante finem , ac parce mihi, 
equissime judex. 


3. Quando tunc primum venit Dominus, 
et apparuit hominibus , haud separatus a Ge- 
nitore, praterfugit supernas potestates δ 
virtutes et angelorum agmina, et homo factus 
est, sicuti voluit, ipse hominis conditor, e 
assumptus est ad Patrem, quem nunquam 
dimisit. Ininterpretabile est tuum mysteriuni, 
salvator meus; minime enim recessisti a Pa- 
tre tuo; ad Patrem ivisti, ab ipso tu insepa- 


tur v. 8 et 9, obstant tria tantum troparia, qU£ 
fortasse emendationem expectant opportunam. 
— ὑπεράγαθε edd. — οὐκ post οὐδεὶς iid. om. reti- 
nent duo codd. urgente metro. — ἢχήσε! τότε 
male edd. 

3. Recipimus ex codd. aor. 2 ἐπέφανα et recur- 
rit in tr. 6v. 7, 8 v. 8. in 25 v. 2. Gemina sunt 
in Cant. I, 2. εὕραμεν et VI, 23, praeeuntibus LXX 
in ps. 76, 19 : ἔφαναν αἱ ἀστραπαὶ, confirmante 
Winer inGram. N. T. p. 71, 72. — χωρ- τ΄ 52315 


£ 
t 
"E 
ds 


VI. DE JUDICIO EXTREMO. ! 31 


ἔφθασας * ὁ τούτου ἀχώριστος, * πληρῶν 
χαὶ τὰ σύμπαντα, * χριτὰ διχαιότατε. 
/ 

b. Ὑπὸ ἀγγέλων ὑμνούμενος Ἐ ἀνελήλυθε 
Ἐμετὰ δόξης ὁ Κύριος, * βλεπόντων τῶν 
υαθητῶν αὐτοῦ" * οὕτω προτρεγόντων * τῶν 
, ^ , / * “- i M f 
ἀγγέλων, ἐλεύσεται ἢ oavecos , χαθὼς γέγρα- 

e 4 4 » 

πται, * Οτεχαὶ τὰ οὐράνια xai τὰ ἐπίγεια, 
* ἅμα xo καταχθόνια, ἢ δοξολογήσει ἢ καὶ 
- ἢ τα Td * X5 τῶν : θέ E 
πρυσχυνήσει ϑιστὸν τὸν σταυρωθέντα, 

καὶ ik ὁμολογήσει; * ὡς Θεύς ἐστι χαὶ 
χτίστης, Ἔ τότε Ἰουδαῖοι * 
τες * εἰς ἦνπ περ 


ὄψονται θρηνοῦν- 
ἐξεχέντησαν" * οἱ δίκαιοι 
Ἰάμψουςι, Ἐχραυγάζηγτες * Δόξα σοι, * χριτὰ 
— 
τοῦ Θεοῦ 
ἡμῶν Ἐ Ἰωάννης προέδραψεν, i οὐ ῳ τῶν πᾶ- 
ιν npud * πρύδρομος. ΠΠλίας * τῆς 3e- 
τέρας ἐλεύσε ἔται ᾿ παρουσίας ὁ δίχαιος" * αλα- 
1x προγήτης πρὶν αὐτὸν ἐχήρυξεν, * λέγων᾽ 
τῆς τοῦ 


. Τῆς δὲ προτέρας ἐλεύσεως * 


᾿Αποσταλήσεται Ἔ UI Uns ἡμέρας * 


Kur Hag à Θεσέξίς (7752. * Kat Νατθαῖος. 


δὲ ey γράφει, ἢ πῶς ἐδίδασχες, ceo μου, 
* vt. Ἰωάννου" Ἐ ἔστιν οὗτος, λέγων, 7* εἰ 
iis πουσθέξασθαι, * ὁ “Ὁ ὧν ἐλεύσεσβθα! 

Ἰλάς, χηρύττων σε, * χριτὰ δικαιότατε. 
Ἄλλα TUN AT02 reu * παραδέ- 
lua, * χαὶ capis ἐξεὸ 19 2m *' εἰς τὴν αὐτοῦ 
ἀποχάλυψιν * χαὶ ὁ θεολόνος * Ἰωάννης , χαὶ 
ἔδειξεν ἢ ὡς Πλίας τε οεξ αν: * σὺν αὐτῷ 
* xat Ev τὸν 


τ PT d 


δὲ ἐπέρηνε παραγενήσεσθαι ἢ 
μαχαριστὴν, * τοὺς δύο, 

“στέλλω * προρίτας εἰς τὸν ido : * περι- 
(άλληγται δὲ σάχχους, * xa κηρύξουσί Yo 
πᾶσι ; * τούτους δὲ 15 y Ux z 


riva διέγ γραψεν * nén προτρέγ εἰν 60) 


4 
i χαὶ διαχοσίας 


πρὸ ὙΤΟΣ παρουσίας 600 , * χριτὰ διχαιῦτατε εξ, 


4 


αὐτοῦ Τ, --- χχὶ δυνάμεις C, T. -- ἀντρι.. σού ἐστι 
G T. 

4. ὕγονται Zach. XH, 10. — ὃν ot "[ovo. T. om. 
"t. -- δίκαιοι δὲ C. 

ὁ, ὅτ, γενήσεται C, — 6 προφ. C. — αὐτὸν npoz- 
"dist Om, πρὶν C, T.f. bene. — οὗτός ἐστι iid. — 
i00, T, — ὡς Ἠλίας C, T. Matth. XI, 14. 


rabilis, omnia insuper adimplens, zquissime 
judex. 

ἃ, Inter angelorum hymnos sursum re- 
versus est cum gloria Dominus, intuenti- 
bus discipulis suis : sic precurrentibus ange- 
lis, procedet splendide, sicut scriptum est. 
Quando et coelestia et terrestria et simul 
inferna. collaudabunt et adorabunt Christum 
crucifixum, ac palam confitebuntur eum 
esse Deum et creatorem, tum Juda aspi- 
cient ejulantes, quem transfixerunt; justi 
rutilabunt , concentu plaudentes : « Gloria 
« tibi, equissime judex. » 


3. In priore Dei nostri adventu, prodro- 
mus fuit Ioannes, praedicans omnibus po- 
nitentiam. Posterioris adventus precursor 
justus Elias veniet, quem Malachias propheta 
prenuntiavit, dicens : « Legatus mittetur 
« ante diem Domini Elias Thesbites, » Et 
Mattheus idem scribit, quomodo docuisti, 
mi Salvator, de Ioanne dicens : «Ipse est, 
4 si recipere velitis , qui venturus est Elias, » 
ad predicandum te, judex squissime. 


6. Alia magna et arcana tradidit, ac sine 
nebula edocuit in Apocalypsi sua, enuntia- 
vitque Ioannes ille Theologus; ostendit ven- 
turum esse Eliam; prodidit etiam fore ut 
cum eo veniat quoque beatus Enoch, di- 
cens : « Duos mittam prophetas in mun- 
« dum, et saccos induent, et omnibus prie- 
« dicabunt, » et enarravit eosdem mille 
ducentos et sexaginta dies preecessuros esse 
adventum tuum, sequissime judex. 


6. μεγάλα χαὶ C, T. — "Inv. ἐδίδαξεν C, om. 
xal-oziorss T. f. ἀπέφανε. Apoc. XI, 3. — "Ev, ὁ 
μακαριστὸς C. ὁ μαχάριος T. μαχαριστὸς reete ἃ μα- 
χαρίζω, cujus superlat. μακχαριστότατος legitur ap. 
Xenoph. Com. 1I, 1, 33 et Apol. extr. ἀξιομαχα- 


ριστότατον. — "E£axoot ἔλλει T. zo. ἐν τῷ χόσμῳ C, 


Γ. — προτρέχειν σοι C, T. 


38 
, P4 e" / * Ἁ , / 
C. Πάντα σαφῶς προεμήνυσε * τὰ ἐσό- 
μένα Ἐ Δανιὴλ ὁ θεσπέσιος" * ἂν ἀχριξῶς 
* e NJ 
ἐρευνήσωμεν, * μίαν ἑύδομάδα, * λέγων, 
θέσω διαθήχην. 
ἙΡδομάδος εἰς ἥμισυ ὅλως ἀρθήσεται * 
λατρείας τὸ χαύχεμα. * Καὶ νοι τ 


* Καὶ εὐθέως ἐπήγαγεν" * 
τῆς 
ὡς 
ἡ de ἡ τῶν 
ἕω δευτέραν παβθυοιαν , * ἄλλον δὲ 
oM χυριεύσει Ἐ ὁ ἄδιχος 'Av- 

᾿ θεἰνὸς τιμωρούμενος * τούς δε 


τρία Fu χαὶ ἥμισυ κηρύξει ἢ 
ἄγιων ἢ 
τοσοῦτον 

vig piros, ἢ 
περιμένοντας ; 


3 
4. MA δὲ ῥί- "ay πικραίνουσαν * $9 Αν- 


* χριτὰ δικαιότατε. 


τίχγριστος, * xat ἐκ ταύτης τεχθήσεται" * 
τὴν τοῦ Χριστοῦ ἐνανθρώπεσιν ἢ θέλων ἐχμι- 
puteo 7 ὁ δεινὸς xai παμμίαρος, 


σῶν τὴν᾿ ἀλήθειαν * τῆς πονηρίας τῆς αὑτοῦ 


* wat μι- 


ν» » * , ny XN ὔ . ὃ 
ἄξιον ὄργανον 7 ἀναλήψεται dad * Ox 
γυναικὸς μὲν * ταῖς φαντασίαις " γεννᾶται 


ἀκαθάρτου - * ἐχπλανίσει δὲ ἀνόμους, 
τέξει, * 


bo 


* ὡς 

παρθένος αὐτὸν τέρατα ποιήσει 7 

διὰ φαντασίας 7 
» » 

στέρζουσιν ἄνομοι, 

BM δίϑαις 

* χοιτὰ ὁὀιχαιότατε. 
᾿ 


102 χαὶ ἀλχστωρ he ὅλος, * 


* ὁ ψεύστης καὶ ἀνόσιος, * ὃν 
] , " 
ἢ xai σὲ ἀπαρνήσονται, 


ii i e, * 7 , t 

[va δὲ οὕτως ὀφθήσεται * ὁ κατάρα- 
ὁ ("oie XX oie 
*6 τῆς ἀπωλείας ἢ 


ἀντιχεί!λενης; “υἱὸς, ὑπε;- 


ὡς Θεός τε xai Αύριος * παρ’ 
x 


x 
αἰρόμενος , ^ 
4 / / à] A νὰν 
ἐχείνων δεχθήσεται Za, πιστευθήσεται ὅ τῶν 

" 3» 7 x 
τῶν τὴν ἀγάπην * 
X 


» / € / X 
ἀνθρώπων ὁ xaxwoc, * 
ἧς ἀληθείας * Χριστοῦ μὴ δεξαμένων 
τῆς ἀληθείας * Χριστοῦ μὴ δὲζαυ, ; 
ἀλλὰ μᾶλλον πιστευσάντων * dy τῷ ψεύδει 
* Aóvovs δὲ γαλήσει * χατὰ 
x 


τῷ τοῦ πλάνου. 


τοῦ yo voy * 0 δοάχων ὁ ἀνήμερος χαὶ 


πᾶσιν UM * τοῖς σε περιμένουσι, 
χριτὰ διχαιότατε 

Ναὸν δὲ τότε iria "τ περιούσιον Ἦ 
πλανῶν χαὶ ἄλλους 
φαντασίας 


^ M 
τῶν Ἑύραίων τὸ σύστηυα ἢ 
ὁ ἄνομος», ᾿ ὅταν πεπλασμένας ἢ 


pes RES 
ἐργάσηται * * χαὶ ens :X ὁ τύραννος" " ἐκ μορ- 


7. θήσω διαλλαγὴν pro rhythmo. Dan. IX. 27. 
Jam rhythmus impedite fluit, quoties sacris ver- 
bis involvitur : en eodd. ἐπήγαγεν - εἰς τὸ ἥμισυ τῆς 


ἑδδομάδος ἀρθήσεται C. addit διόλου T, neque per- 


git ultra trop. 7. — pro rh ythmo -τοὺς σέ. 


S. ROMANUS 


7. Futura omnia perspicue prasignavit 
divinus Daniel, si verba ejus accurate per- 
pendimus, dicens : « In hebdomade una 
foedus ponam, » et statim addidit: « In me- 
« dia hebdomade, tota auferetur cultus glo- 
« ria; » et enarrat futurum esse ut per trien- 
nium ac dimidium, bini illi sancti annuntient 
secundum adventum ; per aliud autem simile 
tempus dominetur impius Antichristus, seva 
eos tyrannide divexans, qui te expectant , 
justissime judex. 

8. Radicem autem inveniet amarulentam 
Antichristus, ex qua orietur; Christi volens 
incarnationem zmulari scelestus ille et im- 
purissimus, odio veritatem prosecutus, di- 
gnum improbitate sua organum in carne 
suscipiet. Ex muliere quidem immunda pre- 
stigiose gignetur, decipiet protervos, Ceu 
virgo eum pepererit ; mirabilia faciet per fal- 
lacias, mendax scilicet ac nefarius, quem 
viri nequam exardescent, ac te negabunt, 
judex «quissime. 


9. Ubi apparuerit execrandus et scelerum 
opifex diabolus, quibuscumque bonis infe- 
stus, perditionis filius, nimio fastu elatus, 
tanquam Deus et Dominus ab illis hominibus 
recipietur et credetur, iste longe pessimus; 
ab his nempe qui veritatis in Christo cha- 
ritatem detrectarunt, eoque promptius in 
veteratoris fraude fidem habuerunt. Verba 
demum effutiet in Altissimum draco S&- 
vissimus, et invadet omnes expectantes te, 


* - gequissime judex. 


10. Quin et templum tunc sibi edifieabit , 
et peculiarem Hebreorum gentem aliosque In 
errorem impius adducet, quando fictitias 
tyrannus Operabitur visiones et signa, δύ 


8. De εὑρεῖ cf. Polem. 1I, 40 et vett. lex. — τῆς 
αὐτοῦ πονηρίας ἐπάξιον C, f. melius. 

9. υἱὸς ἐπαιρόμενος C. ef. II. Thess. IT, 10. — 
in fine σὲ tonus requirit. 

10. ὑπηρετεῖσθαι pro ὑπηρετεῖν vett. 


VI. DE JUDICIO EXTREMO. 39 


φῆς εἰς ἑτέραν μορφὴν μεταξάλλεται Ert 
εἰς ἀέρα διίίπταται, Ἐ xal σχηματίζει, 
ὥσπερ ἀγγέλους, * τοὺς δαίμονας πανούργως; 
* τοῖς αὑτοῦ ὑπηρετεῖσθαι ^ ἐπιτάγμασι σπου- 


* 


δαίως: * ἠλῖψις xai &viyxr * ἔσται τοῖς 
iVipémis ἢ μεγάλη τε καὶ ἄμετρος, ἢ δι᾿ ἧς 
δοκιμάζονται * οἱ σὲ περιμένοντες, * χριτὰ 
διχαιότατε. 

c. Ὁ μὲν λιμὸς μέγας γίνεται, xai 
ἀργήσεται ἢ χαὶ ἡ γῇ τοὺς καρποὺς αὑτῆς, ἢ 
χαὶ ὑμόροι ὅλως οὐχ ἔσονται, Ἐ πάντα τὰ 
φυτὰ δὲ * μαρανθήσεται ἄθροον, Ἔ καὶ 
βυτάναι ξηραίνονται ἔ ἀπὸ τόπου εἰς τό- 
Tw οἱ ἀνύρωποι φεύξονται, ἘΞ καὶ θρηνή- 
συνσιν ἅπανστα" * ὁ διωγμὸς δὲ * ἐπιχρατύ- 
σε!) ᾿ ὁ χατὰ τῶν ἁγίων, * καὶ ἐν ὄρεσιν 
ἐρήμοις * χαὶ βουνοῖς xxi τοῖς σπηλαίοις ^ 
γίνονται φυγάδες, * φύΐῳ τοῦ τυράννου, * 
πὸν δράχοντα ἐχχλίνοντες, * θοῶντες" Επί- 
ὄλεψον * χαὶ σῶσον τοὺς δούλους σου, * χριτὰ 
διχαιότατε, 

ιβ΄. Ὑτὸ πολλῆς δολιότητος ἢ ὁ παγχά- 
4659, * ὥσπερ πρᾶος ἐλεύσεται, ἢ ὡς ὁ ποι- 
μὴν ὁ χαλὴς ἡμῶν" * τούτου γὰρ μιμεῖται * 
* ἐχ τῆς μιᾶν- 
ὅρα; τὰ πρύύατα, * xai πολλοὶ ὑπακούσον- 
ται, χαὶ ἀπελεύσοντα!. Ἔ πρὸς αὐτὸν ἀπαγό- 


τὴν φωνὴν, χαὶ προτρέπεται 


uv, * χαὶ τὴν σφραγῖδα * τὴν τοῦ σωτῆ- 
p: * E τούτων ἀφαιρεῖται, I χαὶ σφραγῖδα 
ἀπωλείας Ἐ ὡς ἰδίοις ἐγχαράττει" Ἐ ὅσοι δὲ 
YUD5t, * τούτου τὴν ἀπάτην Ἔ μισοῦσι, καὶ 
βῥδελύσσογται ὃ αὐτὴν τὴν φωνὴν αὐτοῦ, * Xa 
βύνον σε στέργουσι, * χριτὰ διχαιύτατε. 

7. Ῥοζοῦται τότε ὁ δόλιος * χαὶ παγ- 
MIC * δυσμενῶς ὀργιζόμενος, * καὶ ὥσπερ 
dus ἀγήμερος * χαὶ ἐχθρὸς ἀνθρώποις 
ἄταπιν ἐπελεύσεται, 


τοῖς ἁγίοις δὲ μα- 
λιστα" * wal αὐτίχα προβάλλεται ἰὸν αὖ- 
τῷ χρυπτὸν * χατὰ πάντα ὁ ἀσπλαγλχνος; 
"Kis φύζον * xai φαντασίας ἢ xai χτύπους: 


M. γενήσεται cod. — πάντα τὰ φυτὰ id. — 
sl hie et infra in trop. 18, v. 6, et alias me- 
lodo dactylus est, eum spiritu aspero, Atticorum 
Tore, --ἄσπλαγγχνος Soph. Aj. 461, ἀκάρδιος Schol. 


semet ex forma una in alteram vertet , per 
aera volabit, et angelorum in speciem demo- 
nes vaferrime mutabit, quos suis jubebit 
studiose servire preceptis. Coget homines 
angustia ac necessitas vehemens et immanis, 
qua probantur.qui te expectant, judex 
equissime. 


11. Erit fames ingens, et negabit terra 
suos fructus, neque ullo imbre rigabitur. 
Cuncta virgulta confertim exarescent, et her- 
bae exsiccabuntur. E Joco in locum homines 
fugient, et continuo gemitu implebuntur. In- 
terea in sanctos bellum sevius invalebit, 
desertosque in montes, in colles et antra 
palabundi current, acti metu tyranni, dra- 
conem ut evitent , clamantes : « Respice, ac 
« salvos fac servos tuos, judex equissime. » 


12. Multa fraude tectus omnium pessi- 
mus veniet mansueto similis, boni instar 
pastoris nostri ; ipsius enim vocem imitabitur, 
et invitabit ex ovili pecudes, ac multi au- 
dient, et exibunt, apud eum abducti. 
Quibus auferet signum a salvatore acceptum, 
perditionisque notam, tanquam suis, inuret : 
quotquot autem sapiunt, odio habebunt 
fraudem ejus, et contemnent ipsam illius 
vocem , te vero solum amabunt, judex 
a quissime, 


13. Stridens tunc impetu fertur versipellis 
ac nequissimus, immani frendens ira, ac εἰ- 
cut draco efferus, infensusque hostis, inomnes 
homines irruet, sanctis vero infestior; nec 
mora, evomet in cuncta virus absconditum, 
homo viscerum expers; movebit terricula- 
menta, et phantasmata ac fragures in aere, 


13. De ῥοιζοῦται vel ῥοιζεῖται ef. Kuster. ad He- 
Sych. 5. v. ῥοιζεῖ, pass. quasi ὁρμᾶται. ἀνήμερος πᾶσι 
τοῖς ἀνθ. xat £y Dp. ἐπελ. C. — προδάλλεται χεχουμμένον 
ἰὸν αὐτοῦ id. --- τε post γῆς om. C. — χράζονται C. 


40 S. ROMANUS 


iv ἀέρι, * ἐμποιοῦντας φρίκην πᾶσαν * xai quibus tremor ac formido hominibus cien- 
δειλίαν τοῖς ἀνθρώποις" * σείεται τὰ πάντα tur; omnia commovebuntur in terra et mari, 
* γῆς τε καὶ θαλάσσης, * τὰ ἅγια ἀρθήσεται, sanctuaria auferentur, unde justi ad te : 
* διόπερ οἱ δίκαιοι, * ἐμφάνηθι, χράζουσι, ἘΞ « Manifestator, clamabunt, equissime ju- 
χριτὰ δικαιότατε. « dex. » 

ιδ΄. Ὥστε θανοῦνται xai ἅπαντες * διω- 14. Ἐο usque demum ut moriantur per- 
χόμενοι * οἱ Χριστὸν ἀναμένοντες" * dx)uot  secutionem patientes, qui Christum expec- 
καὶ ὕμνοι παυθήσονται, ἢ οὐδὲ λειτουργία, tant. Psalmi οἱ cantica cessabunt, neque jam 
* οὐχ ἁγίασμα Ecezas y? προσφορὰ ἢ θυμία- sacra erit liturgia, nec sacrificium, neque 
μα΄ * ἐπὶ τρεῖς γὰρ xai ἥμισυ χρόνους ἀρ- oblatio aut incensum ; per tres annos et di- 
θήσεται * ἡ θυσία, ὡς γέγραπται" * σεισμοὶ midium tolletur victima, ut scriptum est. 
χαὶ θνήσεις * καὶ πᾶσα θλῖψις * χρατήσει ἐν Terre motus et interitus, omneque dolo- 
τῷ χόσμῳ, ἢ xai ἐχλείψουσι παιδία * ἐν τοῖς rum genus incumbet in mundum ; deficient 
χόλποις τῶν μητέρων " * θνήσχει γὰρ xai μή- in sinu matrum infantes; occidit enim et 
τὴρ * xai mob τοῦ παιδίου, * iv ἀγοραῖς mater ante puellum; in plateis qui cadavera 
τὰ λείψανα * ὁ θάπτων οὐ φαίνεται " * ἐγεί- sepeliat, non cernitur. Tu vero suscitas om- 
TIE δὲ ἅπαντας, ἢ χριτὰ διχκαιύτατε. nes, justissime judex. 

ιε. Mía δὲ πόλις ἢ ἔρημος * οὐκ ἰσχύσειε 45. Nulla valebit civitas aut. solitudo in- 
* περισώζειν τοὺς φεύγοντας *" συνέχει πέν- columes servare fugientes. Complectitur ge- 
θος τὰ πέρατα * πάντες μὲν ὀδύνης * ἐν mitus fines terree ; omnes in die doloris exo- 
ἡμέρα προσεύχωνται, * {γ᾽ ἑσπέρα γενήσεται" rant, ut vesper adsit; at nocte ingruente, 
* ἐπελθούσης δὲ τῆς νυχτὸς, ὡς πάλιν ἴδωσι ut iterum videant diem, vota facient. Beatos 
* χὴν ἡμέραν προσεύξονται" * μαχαριοῦσι * dicent eos qui sunt in tumulis, ac flebunt 
τοὺς ἐν τοῖς τάφοις, * δαχρύοντες ἀπαύστως" continuo. Ac pater filio occurrens, eum àtm- 
* xai πατὴρ μὲν συναντήσας * περιπλέχεται plectitur, ac. mutuo in amplexu ambo mo- 
τῷ τέκνῳ, * xal περιπλακέντες * θνήσχουσιν riuntur. Cadent qui stabunt. Beatus erit qui 
oi δύο’ * πεσοῦνται ol ἱστάμενοι" * μαχάριος te tulerit ac dilexerit, justissime judex. 
ἔσται δὲ * ὁ φέρων xai στέργων σε, * χρι- 
τὰ δικαιότατε. 
z. ᾿Αλλὰ τὴν θλῖψιν τὴν ἄφατον, * Tv 416. At calamitatem inauditam, quam in- 
ἐνδείκνυται * ὁ πικρὸς ἀλιτήριος, * [τίς] ἄρα, vehet immanis peccator, quis ergo, quis un- 
τίς διηγήσεται; * ὅτι ὁ δεσπότης Ἐ διὰ τοὺς quam enarrabit? Idcirco Dominus ob electos 
ἐκλεχτοὺς αὑτοῦ * χολούξώσει, ὡς γέγραπται, suos abbreviabit, uti scriptum est, dies tri- 
* τὰς ἡμέρας τῆς θλίψεως, περιφειδόμενος *  bulationis, omnino suis parcens pro sua mi- 
τῶν ἰδίων, ὡς εὔσπλαγχνος, * λοιπόν τε ἥξει sericordia. Et poslea veniet ab altissimis, Ut 
* ἐκ τῶν ὑψίστων, * ὡς ἥλιος ἀστράπτων, * solcoruscans, se in nubibus cum gloria 0$- 
ἐν νεφέλαις μετὰ δόξης, * ὡς Θεὸς σεσαρκω- tendens Deum incarnatum, sicuti ascendit , 


/ 


14. ὥστε xal πάντες θανήσονται C, pessumdatis Ne Atticis quidem id genus acuminis deest. — 
metro, melodia et lingua. — τρεῖς xal ἥμισυ γὰρ μετ᾽ ὀδύνης C. — προσεύξονται C. — De ἵνα cum 
jd. absone. — σεισμοὶ xai θνήσεις, ex invecta grae- futuro. cf. Winer 1. c. p. 271; Hermann. ad 


culorum colluvie. Viger. p. 851. — ἐπελθούσης δὲ πάλιν νυχτὸξι D 
15. μία δὲ, vim potius sermonis vide, quam ἴδωσι id. nec f. male, 
nexum acrostichidis, cui μηδεμία fecisset satis, οὐχ 16. f. διὸ ὃ δεσπ. pro sensu. — γέγραπται ef. 


deleto cf. Matth. V, 18, 29; Luc. XII, 6, ete. Matth. XXIV, 22. — xai λοιπὸν ἥξει C. 


AM 


VT. DE JUDICIO EXTREMO. | 4l 


μένος, * ὥσπερ xat ἀνῆλθε, * πάντων βασι- 
; * 0 tU n. xy ——- Ἂ ^ 7 
Link ὃ ἅγιος χαὶ ay oav os , ὧν τρέμου- 
/ Ἁ 
aw ἄγγελοι, ᾿χραυγαζοντες" Δόξα σοι,  xovc 
/ 
διχαιότατε. ; 
J ^ ^ e 
V. Νυμφίε θεῖε, σωτὴρ ἡμῶν, * ἵνα δεί- 
* 3 3 
» H 
^w 009 * τὴν ἀνείκαστον δύναμιν, * à γγέ- 
4 A / L3 b ΄“- 3 4 
λων παντὰ τὰ ταάγμᾶτα 7 xat τῶν αρχαγγέ- 
ΤᾺ ΕΝ ARE 
λων * ἀνυμνοῦντα προτρέ ous. πρὸ τοῦ θρύ- 
Y Α Σ , 
Yw 65), Κύριε" * φλὸς δὲ οὗτοι πυρός εἰσιν, 
ἡ χατὰ χαίουσα, * xat τὴν γῆν ἐχκαθαίρου- 
Ξ * 3 “-- 1 δὲ “Ἐξ Ὁ ὅς - x 
σὰ, * χαὶ ποταμὸς δὲ ἢ πεπληρωμένος * φοι- 
A79) PR a : . * ^ Lo € Σ ὃς δ 
2 4 x ἘΠ / E TE * T X 
σέραφεῖῃ, ^ μετὰ τούμου λειτουργοῦσι, ἢ καὶ 
h » ^ x* 7 3Ψ , x ^ e, 
(κολονοῦσι, * λέγοντα ἀπαύστως " τὸν b- 
1 » b 
Voy τὸν τρισάγιον" ἢ τὰ πρόσωπα κρύπτουσι, 
Ῥ “ λ 
* χραυγάζογτα " Δύξχ σοι, * χριτὰ διχαιός- 
"at. | 
Ὁ κι " S 
v. Oa τὰ μνήματα πείεται o xau 
j , 7 e^ 7 yz Ml 
ἀνοίνεται, ἢ ἐνηχούσης τῆς σάλπιγγος, xat 
οἱ νεχροὶ ἀναστήσονται" ἢ πάντες δὲ οἱ ζῶν- 
P e Me ^ Ww 
75; * ἀρπαγήσονται ἄθρουν ,* συντελεῖται δὲ 
ἅπαντα, * Πεωροῦντα τὸ χαλλος ἐχεῖνο τὸ 
1091610» * τοῦ γυμφίου " xxi τρέμουσιν 7 
ἀμχοτωλῶ zt * χαὶ ΟἹ δυ 1 * 4 iN 
μαρτωλῶν τε ἢ xai τῶν δικαίων I" τὰ γένη 
e m ὡς ' ΄ » : - 
xu τὰ οὗλα" * eobsox ὑπάρχει ὄντως ἢ τοῦ 


᾿ Χριστοῦ ἡ παρουσία" ἢ μέγας οὐρανὸς μὲν ἢ 


sy een ἐξαίφνης, Ἐ ἡ Ὑ δὲ ταραχθήσεται, 
"Xa πάντα τὰ ἔθνη σοι Ἐ ἐξομολογήσονται, 
* wot. διχαιότατε, 

d. Ὕστερον πάλιν οἱ δίχαιοι, Ἔ θεασα- 
μένοι ἢ τοῦ Kucígu τὸ πρόσωπον, * ἐν τῷ vu 
Ῥῶνι γενόμενοι, * χαὶ ἐν παῤῥησία ἢ προσχυ- 
μῆντες τὴν ὕψιστον, * μετ᾽ ἀγγέλων παρί- 
verunt ἢ τὸν ἀγῶνα τὸν ἴδιον ἕχαστος δί- 
Ky; * ἐπιδείξει γηθόμενος, * ὅτε τὰ ἔργα Ἐ 
ἡξγυυνωμένα Ἐ wai τετραγηλισμένα ἢ φανε- 
wt. ἐναντίον * τοῦ χριτοῦ χαὶ βασιλέως" 
* don γὰρ τὴν πίστιν V X χαὶ τῶν ἔρ»" 

[49 τὴν πίστιν *. μετὰ xai τῶν ἔργων 
* βεθχίαν ἐπιδείξουσι γ ἢ χαυγ ὥμιενοι χράζου- 
αι" ἢ Τὴν χάριν σου δὸς ἡμῖν, * xpi δι- 
χαήτατε 


17, Νυμφίς δεὲ Cors, — φλὸξ δέ εἰσιν οὗτοι πυρὸς 
χαταχαίουσα id. — δὲ σεραφείμ. τε requirit accent. 


omnium dominator, sanctus et immaculatus, 


quem tremunt angeli, succinentes : « Gloria 
« tibi, judex equissime. » 

17. Sponse divine, salvator noster, ut os- 
tendas inasstimabilem virtutem tuam, omnia 
angelorum et archangelorum agmina, cantica 
promunt, et properant ante thronum tuum, 
Domine : flamma autem ignis isti sunt, quo 
cuncta cremantur, ac mundatur tellus, et 
fluvius horrendo igne redundans precedit te. 
Cherubim ae Seraphim tibi cum pavore ser- 
viunt, teque glorificant, sine fine ' modu- 
lati canticum trisagium; vultus operiunt, ac 
personant : « Gloria tibi , judex justissime. » 

18. Omnia quassabuntur sepulcra et ape- 
rientur, reboante tuba, et mortui exsurgent. 
Cuncti autem viventes simul rapientur, ac 
demum omnia consummantur, dum cernunt 
inenarrabile sponsi decus. Et expavent tam 
improborum quam justorum gentes et tribus : 
vere formidolosus est adventus Christi. Inter- 
ea colum ingens dividetur abrupte, et terra 
quatietur, omnesque gentes confitebuntur tibi, 
eequissime judex. 

19. Justi postea contemplantes Domini 
vultum, in thalamum recepti , pleni fiducia , 
proni coram Altissimo, juxta angelos con- 
sistunt. Suum quisque justus certamen cum 
plausu ostentabit, quando opere jam nuda 
et manifesta in conspectu judicis ac regis 
pandentur; quicumque enim fidem operibus 
munitam pra se tulerint, ovantes clama- 
bunt : « Tuam gratiam da nobis, judex &quis- 
sime! » 


18. ἁμαρτωλῶν ot C. 
19. προσχυνοῦσι C. 


42 


’ P E 
x. Τότεὸόδείλαιος ἄγεται Ἐπρὸ τοῦ βήμα- 
x τ} o? / ὃ ΄ * " 
τος, " Um ἀγγέλων δεσμούμενος, " σὺν πᾶσι 
τοῖς ὑπουργοῖς αὑτοῦ" * ἄγονται δὲ ἅμα ἢ 
οἱ αὐτῷ πειθαρχ ἥσαντες, * χαὶ Χριστὸν ἀρ- 
νησάμιενοι" * ὁ ἐχθρὸς καὶ οἱ δαίμονες τούτου 
βληθήσονται ἢ εἰς τὸ πὺρ τὸ αἰώνιον " ἢ οἱ 
ἀσεδοῦντες * n τοῦ δια- 


* ὑπομένοντες 


ἀποχληροῦνται ἢ 
60Xou, * σὺν αὐτῷ τὰς αἰωνίους ἢ 


/ e, e t 
χολάσεις " * ὅσο! δὲ ἐν νόμῳ ἴω ἥμαρτον ἑχόν- 


τες) * ἐννόμως xai χριθήσονται " Ἐ διχαία ἡ 
[4 
χρίσις σου, 


4 4 
* xai ἀπροσωπόλγπτος, Ἔ κριτὰ 


διχαιότατε. 


σ , 3» - , 
Oe δικαία ἐξέτασις Ἐ πρὸ τοῦ βή- 


* * 


ματος * τοῦ Χριστοῦ γα σεται ἅμιαρ- 


^ * ὃ d δεξ 
τωλῶν χαὶ ὁὀιχαίων τε, * χαὶ ἐκ δεξιῶν μὲν 


* οἱ εὐάρεστοι στήσονται, * ὥσπεο φῶς ἀπα- 
στράπτοντες, "7X δ᾽ εὐώνυμα λήψονται οἱ 
ἁμαρτήσαντες Ἐ μετ᾽ ὀδύνης καὶ θλίψεως - ἢ 
οὐδὲ γὰρ τόπος * ἀπολογίας * δοθήσεται ἐχεί- 
νοις, * ὅτι πάντας διελέγχει * τὰ ἑχάστω 
πεπραγυένα " * xai γὰρ σωτηρίας ἰὴ 
ὑπῆρχεν * 4 πρώτη ἐπιφάνεια, Ἐ ἡ Md. δὲ 
χαὶ καλὴ, * Ἐχριτὰ ὃι- 
χαιότατε. 

xB. 


, / * ,;5 / » : 
ἀθάνατοι ᾿μὲτ αὐαχστασὶιν ἄνθρωποι 


P rad 
ποόξενος 
ἣν πᾶσιν ἡἐπείλησας, 


y " "T 
cov zat ὃ &cxocot ἅπαντες ἢ xal 
| * φθορὰ 
qoe δὲ οὐχ ἔσται * 
ἡ τροπὴ Y, καὶ 
* ἀλλ᾽ αὐτῶν τὸ πολίτευμα αἰώνιόν 


γὰρ τότε ἐλίλαται, ἢ 
τοῦ λοιποῦ, ὡς ἐπέρ ρχεται δ 
θάνατος, 


ἐστιν, " ace DONE ἀτρεπτον᾽ 2 τῷ 
σχότει * 76 ἐξωτέρῳ ἢ * βαλλόμενοι δικαίως * 


᾿ ἀφορίτονται θρη- 


* 


xai δεινῶς ἐν τῇ κολάσει 
^ δὶ Ld 
νοῦντες, * δίχαιοι δὲ πάλιν 


s Ἢ 7 
λεία Ἔ γαρὰν τὴν ἀνεχλάλητον 
Ly, , 


4 t 
£v τῇ βασι- 
[] 
* ὡς γέγρα- 
dido λήψονται, * ὑμνοῦντες τὸ χράτος σου, 
Ἂ χριτὰ δικαιότατε. 
XY . Tloia xzi πόσα θοηνήσοηυσιν ἢ οἱ xa- 
τάκριτοι, n * ἐν οἷς 
καὶ πρῶτος καθέστηχα, * βλέποντες χριτὴν 


^ ΄“- e? e^t , 
£y Tf, (Qox ^T XQtGeQs , 


50. νόμῳ. Rom. II, 12; I Petr. I, 17. 

21. γενηθήσεται apud solum Platon. Parmen. 
141e semel reperitur, nisi vox spuria sit, ut putat 
Schleiermacher. Recte post ὅτε in apodosi respon- 
detur χαὶ ἐχ δεξιῶν, neque soli scriptores sacri 


S. ROMANUS 


20. Tunc improbus truditur coram tribu- 
nali, ab angelis constrictus cum omnibus 
ministris ejus. Simul aguntur omnes qui ob- 
temperaverunt ei et Christum negarunt. Ad- 
versarius ejusque daemones dejicientur in 
ignem seternum; improbi partem habebunt 
cum diabolo, eterna cum eo sustinentes sup- 
plicia. Quotquot autem in lege peccaverunt 
voluntate sua, juxta legem quoque judica- 
buntur : iustum est judicium tuum, nulli 
persone favens, equissime judex. 


21. Quando exacta discussio in Christi 
tribunali fiet tam perversorum quam recto- 
rum, a dextris quidem probi stabunt, tan- 
quam lux fulgentes; sinistram autem tene- 
bunt peccatores cum doloribus et zrumnis : 
neque jam ullus excusandi se locus illis da- 
bitur, quoniam quisque suis convincitur ope- 
ribus; salutem enim adipiscendam praebebat 
prima manifestatio, et optimum judicium est, 
quod omnibus minatus es, justissime judex. 


22. Erunt omnes homines incorrupti et 
immortales post resurrectionem ; corruptio ' 
enim tum aboletur ; haud timor erit amplius, 
ne qua posterum fiat mutatio aut interitus. 
Ast :eterna eorum conditio erit , expers ter- 
mini vel immutationis. Qui merito in noc- 
tem missi sunt exteriorem — terribili poena, 
separantur gemebundi ; alii autem iusti le- 
titiam ineffabilem, teste scriptura, in regno 
nanciscentur, hymno tuam prosecuti poten- 
tiam, justissime judex. 


23. Quales et quantos planctus edent dan- 
nati, in hora judicii, inter quos et primus 
adsum ; quum videbunt judicem formidan- 


καὶ pro τότε passim sumere solent. — in fine χαλὴ 
δὲ xal ἣ χρίσις cod. 
22. ἀλλὰ αἰώνιον τὸ πολίτευμα ἔσται C, fece mel. 
23. χρίσεώς σον id. — ὧν εἷς id. qui mox mihi 
deficit, avulsis non foliis tantum, sed quatet- 


ἐν" 


νι. DE JUDICIO EXTREMO. 43 


E ' / X MQ / ὩΣ 
μὲν * φοδερὸν προχαθήμενον * ἐπὶ θοόνου τὸν 
^ i € Φ», 
ὕψιστον, * τῶν δικαίων δὲ ἅπαντα χαρῶ ἐχ- 
λάμποντα, * xai ἀγγέλων τὰ τάγματα" 
* » ' δὲ x ὃ ΄, X M ΄ ᾽ 
ἁμαρτωλοὺς ὁε ἐν χατηφια 7 καὶ χρίσει αἱ- 
eva * χαὶ μετάνοιαν ματαίαν * ἐπιδείξαντας, 
βοῶντας "ἢ Εἴθε ἐν τῷ κόσμῳ Ἐ χαρπὸν με- 
mías * ἀεὶ ἐπεδειξέμεθα, ἘΞ καὶ εὖ 
"noir; * ἀεὶ ἐπεδειςχμεῆα, ὃ xai εὕραμεν 
Υ x Α ͵ s v * Ν ὃ 
ἔλεος * χαὶ γάριν καὶ ἄφεσιν, * χριτὰ ὃι- 
χαιότατε. 
f 7 t ^v 
x. Οὗτος ὁ τροῦπος τῆς χρίσεως * ἢ ἀλλὰ 
φεύγωμεν * τὴν αἰώνιον χόλασιν, * τὰ πρόσ- 
. ῃ 7 
x4 Ὡδελυξώμεθα, 
X4 Wivovvav Φροντίσωμεν, 7 ἵνα εὕρωμεν 
Den* * μὴ μελλήσωμεν, διότι πολλὰ ἡμάρ- 
τομεν᾿ * πάντως ἀποδαλλώμεθα, * τὰ τραύ- 
ματά τε * τῆς ἁμαρτίας Ἐ φαρμάκῳ με- 
[4 Loc! , 3 * 
ταγοίας ἢ ἰατρεύωμεν GuvtOUoz: I ἐὰν ox 
βυνληβῶμεν * [φυγεῖν τὸ δεινὸν mp, * προ- 
͵ P ἈΝ Ἢ ,ὔ 
πενωμὲν Ἱεῖρας, *| βοῶντες Δὸς χατανυ- 
Ῥ "oM i , 
ew * τοῖς δούλοις σου, Κύριε, * 
feos, * χριτὰ διχαιότατε. 
f 2 : ε 
Xt. Σωτὴρ τοῦ χόσμου, πανάγιε, * ὡς 
ἐπέφανας, * χαὶ τὸν χύσμον ἐφώτισας ἢ χεί- 


FT. L4 
* 26v δὲ αἰωνίων * 


v)? “ 
ΕὟ εὐρωμέὲν 


βέγην ἐν παραπτώμασιν, Ἐ οὕτως, ὡς οἰκτίρ- 
Luv, * ἀοράτως ἐμφάνηθι Ἐ xal ἐμοὶ ἀνεξί- 
x3; * iy πολλαῖς uou ἁμαρτίαις ἐμὲ ἐγ- 
χείμενον * ἐξανάστησον, δέομαι , * ὅτι ἃ λέ- 
To "xx συμξονλεύω * τοῖς ἄλλοις, οὐ φυ- 
Ἰάττω * ἀλλά σε χαθικετεύω, ^ δὸς καιρὸν 
τῆς μετανοίας, Ἐχαὶ ταῖς ἱκεσίαις * τῆς ἀεὶ 
παρθένου Ἐχαὶ Oozóxou φεῖσαί μου, * xai 
μὴ ἀποῤῥίψης με * ἀπὸ τοῦ προσώπου σου ; 
Ἶχριτὰ δικαιότατε. 


Bionibus. Supplemento erit mosquensis, meos 
δὲ usus multa cum humanitate descriptus. Uti- 
làm vero in hae scriptura nimium peregrina, 
tám multa, tam feda sphalmata in metrum , in 
lonum, in linguam, in quodcumque jus atticum 
100 passim horreant! Sic fere mihi orditur : 
ἀπάγτων xa τῶν ἀγγέλων τὰ τάγματα ἐν y ap3 διαλάμ- 
mvia* ἁμαρτωλοῖς δὲ (f. leg. pro ἁμαρτωλοὶ)... ἐπ'- 
ὑεΐηγται ἠοῶγτες οἴ, — χαὶ εὕραμεν, ut Cant. 1.3, 
7. 9, et supra tr. 3; consonat mox ἐπέφανας. 

24. ἀλλὰ φάγωμεν apogr. alia id genus emendo 


dum et excelsum, in throno sedentem ; tum 
justorum et angelorum agmina omnia gaudio 
renidentia ; peccatores autem in vituperio et 
sententia zterna, inanem offerentes poeni- 
tentiam, clamantes : « Utinam in mundo 
« fructum poenitentiz semper exhibuerimus, 
« nacti misericordiam gratiamque et veniam, 
« o judex equissime. » 


24. Talis est judicii modus : nos autem 
fugiamus seternum supplicium, transitoria 
execremur, eterna vero et manentia cogite- 
mus, ut misericordiam inveniamus. Ne cun- 
ctemur, quia multa peccavimus, qua om- 
nino respuamus; sed et vulnera peccati per 
medelam penitentie quam cito sauemus ; si 
igitur volumus [horrendum ignem fugere, 
palmas intendamus |], clamantes : « Da com- 
« punctionem servis tuis, Domine , ut mise- 
« ricordiam inveniamus , judex «wquissime. » 


95. Salvator mundi sanctissime, sicut ap- 
paruisti, atque illuminasti mundum jacentem 
in delictis, ita mihi quoque propitium te, qui 
misericors es, clam ostende ; meque in mul- 
tis iniquitatibus prostratum erige, precor; 
qua enim dico et suadeo ceteris, ea non 
servo. Te vero supplex efflagito, da poni- 
tendi tempus, et suffragiis beate semper 
Virginis et Deipara, parce mihi, et ne me 
repellas a facie tua, judex equissime. 


tacitus ; ἐπειδὴ pro διότι rhythmo faveret. — χαὶ 
γὰρ τραῦμα τῆς M om. τε. — Post βουληθῶμεν 
exciderunt v. 15 et 16. . 

25. ἐγκείμενον zaoar. M. fort. melius, ratione 
aecent. Sed mox recurrit fere idem. — ὡς post 
οὕτως om. M. — ἐμὲ χαταχείμενον M. In hoc et 4 
v. eadem sententia , iisdemque verbis regeritur ; 
usque adeo jejunum fuisse Romanum, absit. Cze- 
terum prodit se in sequentibus, solita sua mo- 
destia , sanctus hymnographus. — σὲ δ᾽ ἐγὼ rhy- 
thmo requiritur. — τῆς post καιρὸν inseruimus. 


AM 


S. ROMANUS 


VII. 
CANTICUM DE MORTUIS. 


, i , N bl ΄ / 
α΄. Ὡς ἀγαπητὰ τὰ σχηνώματα σου; 
Κύριε τῶν δυνάμεων! 
Διὸ, σωτὴρ, οἱ οἰκοῦντες αὐτὰ 
Ἵ ὦ , /, 
εἰς τοὺς αἰῶνας αἰνήσουσι G6, 
DAN " 
ἄδοντες, ψάλλοντες» 
M » Mon A i 
σὺν τῷ προφήτῃ Δαυιὸ; 
τὸ ἀλληλούϊα. 


Πρὸς τό" Αὐτὸς μόνος. 


’ ^ ^ ^-^ * 
θ΄, Τοῖς τοῦ βίου τερπνοῖς ἐνητένιζον, 
-: ^ ^ / 
λογισμῷ θεωρῶν τὰ γινόμενα" 
- à» NI 
χαὶ GXOT'ÍGAS αὐτῶν τὸ ἐπώδυνον, 
, 4 ^ ΄“- 4 / 
τὴν ζωὴν τῶν βροτῶν ἐταλανισα᾿ 
€ “Ὁ s 4 4 / 
ὑμᾶς δὲ μόνους ἐμαχάρισα, 
N . 4 . » , » ὃ 
TOU; καλὴν ἐπιλεζαμένους μεριθ αν) 
χὐτῷ,] 
“- ^^ M M Ἁ s 
τοῦ ποθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ συμμένειν 
N 
Δαυὶδ] 
LY P4 ^ ^ , 7 
xai συγιψάλλειν τερπνῶς τῷ προφήτῃ 
τὸ a )):5)o0i. 


Prasto nobis fuere codd. quinque : vatican. 
1836 f. 109 ; alter vatic. 1969 f. 74; cryptoferrat. 
A. 9. 8. φυλ. ζ΄ ; eryptof. E. 2. 4. f. 16; mosquens. 
436, f. 248-262. Quorum tres priores aque vete- 
res ac feresimiles, infra nobis erunt A, B, C; duo 
autem posteriores sint D, E, qui in multis ac sape 
in iisdem ab altera serie recedunt. Tanta vero 
scripturarum et varietatum copia significatur, 
primum quid in ezteris canticis sperandum esset, 
si plures codd. suppeterent; deinde, haud ni- 
mium ausum esse me, dum aperta menda expun- 
xerim ; tum etiam tritum fuisse VII canticum, 
et passim in monachorum cooptatione et exe- 
quiis insonuisse; ac propterea temere mutatum 
ac vesane subversum fuisse, ut pene dubitandum 
sit, an inter lugentes aut per ebrios eruperit tot 
varietatum tumultus. Inscribitur in C : xovzéxtov, 
yos πλὸ΄, ἰδιόμελον ca€Cázou τῆς τυροφάγου εἰς 
ἀχολουθίαν τετελευτηχότος μοναχ οὔ, ἔχον ἀκροστιχ δα" 
Τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ ψαλμὸς οὗτος, Cui acrosti- 


1. Quam dilecta tabernacula tua , 
Domine virtutum ! 
Etenim , salvator, qui habitant ea, 
in secula laudabunt te, 
canentes, psallentes, 
cum propheta David : 
Alleluia ! 


Sub modulo : 7ste solus. 


3. Hujus vite delicias intuebar, 

mente mea considerans quz eveniunt; 

et quum animadverti quani acerba sint, 

vitam mortalium statui esse miseram; 

vos vero dixi solos fortunatos, 

qui optimam partem elegistis, 

anhelare Christum, et in eo permanere, 
David 

et simul hilare psallere cum propheta 

Alleluia ! 


chidi initia nostra simili et facili ludo respon- 
dent : Jhunilis Romani psalmus hicce esl. 
Post breve prooemium, sub quodam hirmo in 
exequiarum offieiis solemni Αὐτὸς μόνος, Cujus 
auctor, ut suo loco dicetur, ^nastasius haben- 
dus est, troparia 30 versus 268 continent. 

1. cov. Ps. LXXXV, 2. — χύρ. ὁ θεὸς τῶν E. 
— εὐφραίνονται ἄδοντες E. --- προφήτῃ, om. C. — 
&XrX. Aliud procemium in D : Τοὺς ἐπὶ σοὶ προσ- 


- , μ ᾿ - 4 id 
εὩραμόντας μὴ παρίδης, δ Θεὸς, xai ἐν τῇ ἀυώμῳ 


ἀσχήσει ὁιατήρησον αὐτοὺς, χαὶ ἐπάχουσον ἡμῶν ψαλ- 
λόντων τὸ ἀλληλ. — Nihil autem solemnius in 
gracanicis funeribus quam τὸ ἀλληλούϊα, 

2. μόνος Cf. Iur. eccl. grav. t. 11, p. 286. Goat 
Euchol. Paris. 1647, p. 651, 655, 569. — ἐνητέ" 
νισα λογισμοῖς triodia ven. et bonon. — χαθορῶν 
E. — σκοπεύσας À. — μετρήσας αὐτῶν τὰ ἐπώδυνα 
D. — αὐτοῦ τὰ ἐπ. E, triod. ven. --- ἐταλάνισα He- 
sychius explicat ἐθρήνησα. — τοὺς μερίδα xa. ἐπιλεξ, 
edd. — τῷ ποθεῖν E. — xol προσμένειν E. — ἀλληλ. 


Yos 
Yu 


VII. DE MORTUIS. 49 


I4 1 PS , 

y: Οὐδὲ ἕνα βροτῶν εὗρον ἄλυπον, * ὁ 
Tio χύσμος ἐχάστοτε τρέπεται" * ὃν γὰρ εἷς 
δον τῇ χθὲς ἐπαιρόμενον, * νῦν ὁρῶ ἀπὸ ὕψους 
γ x ' yc λ , 
ἐκπίπτοντα, * πτωχὸν αἰφνίδιον τὸν πλού- 
τῶν, * εὐποροῦντα τὸν ἐνδεῆ καὶ πεινῶντα " * 
Sito ὦ ΄ " , 1 3 ΕΣ 
ἀλλ ὑμεῖς πάντων τούτων ἐστὲ παρεχτὸς, ἢ 
ἐδουλώθητε γὰρ ψυχικῶς τῷ ψαλμῷ * τῷ ἀλ 

᾿λώϑητε γὰρ ψυχιχῶς τῷ ψαλιλῷ * τῷ ἀλ- 
you. 


ὃ, Ὑψαυχεῖ κατὰ πένητος πλούσιος, ἢ 
χατερθίων αὐτοῦ πᾶσαν ὕπαρξιν' 7 xomux 
γεωργὸς), χτήτωρ δὲ τρυφᾷ * ἄλλου χά- 
vro; , ἄλλος εὐφραίνεται * ἱδρῶν συνάγει 
6 πενώμενος, * ἵνα μόχθῳ κομίσηται ἃ σχορ- 
vict: Ἐ ἀλλὰ φυλάττεται δὴ ὁ κόπος ὑμῶν, 
᾿ἀπαράλλαχτον ἔχων σφραγῖδα ἀεὶ * τὸ ἀλ- 
λγληλια. 


E Τὸ» » 7 " 2) ^N Ds RS ic EH 
Er oU ἀγάμους ἐλπιὸες συγχητπτουσι, 
p - 2 , ^ . ó 
"WI ἐν γάμῳ φροντίδες συντήχκουσι " * 
9 54 ' 
ἀτέχνως ἡ λύπη, πεπλήρωχε, * πολυτέχνους 
ἡ Dy; ἀνέλωσεν - Ἐ αἱ μὲν τῷ γάμῳ ἐπο- 
4 t N , 
δύρονται, * οἱ δὲ πάλιν τὴν ἀτεχνίαν θρη- 
- 4 / 
γοῦσιν᾿ * χαὶ πλατὺς ἐπὶ τούτοις ὁ γέλως 


Ά 
τοὺς 


* ε 


M “ὦ 1 , 4 t ε & ἌΣ * 

J U ^ DESC PPS .͵ Φ * 
Ἂν, ἀπαραλλαχτος γὰρ ἡ χαρὰ ἡ ὑμῶν 

-"ε:» : /* 

v f Δλληλο t u 4 


EG " aM ] 
τ. Auk τῆς θαλάσσης TX ὕδατα, ἢ 


Hoc solum troparium vulgata triodia servave- 
runt, δ 

3. οὔτε ἔνα C, οὐδένα τῶν βροτῶν ἰδὼν ἄθλιπτον 
D. εἶδον ἄλυπον E. — 6 δὲ χόσμ. D, E. — τέρπεται 
E. — toy τὴν y 0k A, B. — ἀποροῦντα A , B, C, 
D. — là Xii πεῖν, τὸν εὐπορ. E, ac fere caeteri, 
haud illesa sententia. — πάντων ἀπέγεαθα: E. — 
τούτων codd. om. — ἀλληλ. Ab v. 3 longe alia in 
D : τὰ γὰρ ἄρτι χαλῶς μετ᾽ ὀλίγον χαχῶς " καὶ ὃ χθὲς 
Dag, σήμερον ὀχνηρός " πτωγὸς δὲ αἴφνης ὁ πλούσιος" 
ev? γῦν ὁ πρώην ἐν εὐθυμίᾳ xal ὑμῶν ἐπὶ τούτοις 
ὁ γῦως πολὺς, οὐ γὰρ ἔχετε μέριμναν, ἄλλο τι πλὴν 
τὸ ἄλλη, — De augm. in ἀνήλωσεν cf. Herm. ad 
Soph. Aj. 1028. 
| Ae πᾶσαν δύναμιν D. — xo ὁ «t, τουγᾷ C, D, E. — 
ἴδω; συνάγει C, — πεινώμενος med. vett. ignotum , 
Ie videtur hie sermo esse de pauperibus. f. ὁ πο- 
μένος, — σχορπίζει A, B.— 6 σκορπίζων, καὶ ὑμῶν 
πᾶς ὁ δος πεφύλαχται D, E. -- ἀλλ᾽ ὑμῶν δὲ ὃ χόπ. 


3. Uttum nusquam hominem inveni me- 
rore vacuum ; mundus enim continuo muta- 
tur : quem heri sublimem vidi , nunc cerno 
lapsum e fastigio ; pauperem repente factum, 
qui modo dives ; copiis affluentem , qui ege- 
bat et esuriebat. Vos vero omnino à similibus 
erumnis procul estis, animo enim mancipati 
estis hymno alleluia. 


4. Mendico insultat opulentus, totam ejus 
comedenssubstantiani. /Estuat agricola, dum 
patronus delectatur. Laborante alio, alius 
hilare otiatur. Sudans colligit pauper, ut 
egre obtineat, quz cito dissipabit. Labor 
autem vester custoditur, quem perenni sigillo 
servat alleluia. j 


5. Innuptos vota dissecant, nuptos cure 
comedunt. Liberis orbi luctu cumulantur ; 
prole auctos angustiae interimunt. Hi connu- 
bio coarctantur, illi sobolem abesse lamen- 
tantur. Vobis vero ad hec risus abundat, 
quibus haud immutanda letitia est alleluia. 


6. Lucrentur ut ventri dapes, salsas ponti 


περ. À, B, C. Pergunt : οὐ γὰρ ἔχετε ufpuuvas ἄλ- 
λην, εἰ αἡ τὸν ψαλμὸν τὸ ἀλληλ, 

5. φροντίδες ἐχτήκουσι D. — λύπη ἐμλάρανεν D, E. 
— ἀνάλωσεν C. — ἐπωδύνονται D, E. — ἄλλοι πάλι 
A, B, C, E. — τὴν ἀπαιδείαν D. — χαὶ x3. pro 
ἀλλὰ zÀ. xxt ἡμῖν E. — χαὶ ὑμῶν D. — 15. 
πολὺς D. — πλατὺς γέλως tanquam melioris notze 
quam πολὺς γέλως commendatur ab Herodiano 
faventibus Aristophane in fcharn. v. 112, 
Atticisque rhetoribus apud Lobeck ad PA»yn. 
p. 471. — οὐ γὰρ ἔμετε μέριμναν, ἄλλο [ἄλλην Ὁ] 
τι πλὴν τὸ ἀλληλ. D, E. — Adde quod regeritur 
ab initio v. 7 ἄλλος vel ἀλλὰ, in trop. 8, 4, 6, 7 
et 15, sicut bis in v. 8 ἀπαράλλαχτος, Nenio 
quidem simili quum ejulatu cieantur, similia 
et similiter cadentia quzrunt; hic vero plura 
ex trita exequiarum fabula et rudi vespillonum 
pruritu male recocta ac nimium rancida sunt. 

6. τὰ χύματα E. — ὕδατα γλυχεῖά εἶσι τῇ κοιλία D. 


46 


τοῦ χερδᾶναι κοιλίᾳ τὰ βρώματα, * ῥιψοχίν- 
δυνοι ἄνθρωποι πλέουσιν * Ἐ ἡ γαστὴρ γὰρ xo- 
τοὺς χατηνάγχασε, * ψυχὰς ἀνέμοις ἐμπι- 
στεύσαντας, * τῆς τροτῆς 4 ow χαταφρο- 
νεῖν χαὶ ζάλης " * ἀλλὰ ἡ γαλήνη ἀχείμαστος 
tow * t. / N “ yh δ x* M 
ὑμῖν, 7 ὡς λιμένα γὰρ εὕρετε εὐὸδιεινὸν, * τὸ 
ἀλληλούϊα. 


d Πειρατὰς χαὶ χειμώνων τοὺς κλύδωνας 

T παρορῶσιν οἱ χρήματα στέργοντες " * τῶν 
χυμάτων τὸ γαῦρον θεώμενοι, * δειλιῶσιν, 
Ἀλλ᾽ ὅμως οὐ φεύγουσιν *. ἢ ἐλπὶς νχο πλού- 
του τούτους ἕλκουσα, * xxv πνιγμὸς ἀπειλήση, 
09 χαταπλήττει" 
φος Sirve * ὡς vao ἄγκυρά ἐστιν ὑμῖν ὁ 
ψαλμὸς * τὸ ἀλληλούϊα. 


4 
* αλλ ἀνανάγητον τὸ σχά- 


’ Σ * ?, Mo€ 
4. Ἐξιστάμενος βλέπω τὸ ὅραμα, * ὅτι 
ἄπνους ὁ χθές μοι συνόμιλος" * ἀπεπαύσθη φω- 
νὴ ἀγορεύουσα, * ὀφθαλμὸς θεωρῶν ἀπελήλατο" 
* * / » 4 ΄ . * e 9 M Ν 

τὰ πάντα ὄργανα ἐσίγησαν " " ὁ Θεὸς γὰρ 
πυνέχλεισε τούτους, ὡς γράφει, * καὶ οὐχέτι 
3 / |! .K VM θ χὸ 
ἐπαναστρέψειαν λοιπόν * * ἔνθεν ἀόωμεν πάν- 
τες μετ᾽ ἤχου Θεῷ * τὸ ἀλληλούϊα. 


I4 ej » e, 

0. Ἵνα δὲ συνελὼν εἴπω ἅπαντα, ἢ τὰ 

ἐν χόσμῳ σὺν χόσμῳ παρέρχεται " * ὅταν 

πὰ xo βίου χερδή * τότε τάφον οἱ 

πάντα γὰρ βίου χερδήσωμιεν , ἢ τότε τάφον ot 
b ’ » [4 Á 

πάντες οἰκήσομεν" * χαθάπεο ἔφησεν ὁ πάν- 

^ / 
sogo; * * Ματαιότης ματαιοτήτων τὰ πᾶντα. 
^ 4 
* Ἐ γὰρ ἔστι θανεῖν, διὰ τί μοι χαμεῖν ; * 


γλυχερὰ τῇ χοιλίᾳ τὰ βρώματα A, B, C, E. Quae ἀσύ- 
στατα in alia vel per vim mutare eogimur.—£yo- 
χίνδυνοι, rara, Sed nota vox ap. Xenoph. Com. 1 
III, 9. $t. πλέουσιν ἄνθρ. A, B, E. — πολλοῖς ῥιφο- 
χίνδυνον ἔμαῆεν ἄνθρωπος D. — ἄνεσιν codd. miro 
consensu. — ἐμπιστεύουσιν D, ἐπιστρέψουσιν E. — 
lurtot. τροφῆς γάριν xai ζάλης xxraopovoUst A, B, 
C. — ὑπερφρονοῦσι D. — τῆς ζάλης ὑπερορῶσιν E. 
— ἀλλ᾽ ὑμῶν 5 γαλήνη A, B, E. — ἀλλ᾽ ὑμῖν C. 
— ἢ ἀγάπη πλατύτερος (sic) A, B. Ultima in D, E, 
eadem fere sunt quam in fine seq. troparii — 
γὰρ ἴδιον ἔχετε A, B. — εὔδιον εὕρετε D, — εὐδιεινὸν 
ηΐρατε E. 

7. πειρασμοὺς χαὶ χινδύνους χαὶ χλύὸ, D. — πεῖς 
ρασμοὺς xal χειμῶνας καὶ χλύδ, ὑπερορῶσιν E. — προο- 





S. ROMANUS 


undas et pericula audacter homines navibus 
obeunt. Venter enim vi illos adigit, ut ani- 
mas ventis committentes, ob ciborum deli- 
cias etiam procellam spernant. Vobis vero 
serenum sine turbine est, velut enim littus 
tranquillum, repperistis canticum alleluia. 


7. lahiantes divitias affatim temnunt p 
ratas et hiemis tempestates; fluctuum qui- 
dem :estus aspectantes, pavent, verum retro 
non fugiunt; lucri enim spe abreptos etiam 
s; unda suffocare minetur, nullimodo eos 
deterret. Vestra autem cymba a naufragio 
tuta est , quibus uti anchora psalmus est alle- 
luia. 


8. SStupens ego spectaculum illud intueor : 
ecce exanimis est, qui mecum heri versaba- 
tur; cessavit vox concionari; oculus, dum 
intuetur, deperiit; instrumenta oimnia silue- 
runt. Dominus enim conclusit eos, uti seri- 
bit, ne amplius revertantur : quapropter Deo 
cum modulo canamus omnes alleluia. 


9. Resumam ut. verbo omnia , mundana 
cum mundo transeunt ; vix enim dum cuncta 
vite bona lucrati sumus, quum sepulcrum 
nobis omnibus habitandum est, quemadmo- 
dum ait sapientissimus : « Vanitas vanitatum 
« omnia, » si moriendum est , quid opus me 


ρῶσιν A, B. — τὸ γαῦρος D, E. — τὴν αὔραν A, B. 
— ἥλχυσεν D, — πνιγμὸν codd. ἀπείλη E. — xate- 
πλώσει C. — ἀλλ᾽ ὑμῶν οὖν A, B, E. — τὸ δὲ σχά- 
go; ὑμῶν C. — Huc D, E finem trop. VI trans 
cu sequens vero trop. totum om. C, D, E. 

8. ἀπεπαύθη A, B. — f. θεωρ. ἀπολέλοιπε. — πάντα 
τὰ codd. — Θεὸς γὰρ ἀπέχλεισε xar! αὐτούς A, Β. 
Cf. Job III, 22, XVI, 22. — οὐχέτι λοιπὸν ἐπιστρέτ 
ψειεν, ἔνθα A, B. — ἀνεπιστρ. C, D, E. 

9. συνελῷ A, B. — παρέρχονται D. — ὅτε 7 πάντα 
γὰρ À, B, C. — ὅταν γὰρ πάντα D, E. — τότε πάν- 
τες ἐν τάφῳ E. — τότε οὖν τάφον κληρονομήσομεν 
D. — τότε τάφον πάντες A, B. — καλῶς οὖν ἔφησεν 
A, B, D, E. — Epiphonema gnomicum, maxime 
in PAysiologo. Eccl. I, 1. — μοι πλουτεῖν E — 


VII. DE MORTUIS. AT 


ἀγαθὸν οὖν ἡσύχως τὸ ψάλλειν Θεῷ ἢ τὸ ἀλ- — fatigari? Bonum est igitur in pace psallere 


Yoda. 


v. Nóv εἰσιν ἐν ὑμῖν οἱ βοῶντές μοι, * 
xav μὴ στόματι, ἀλλὰ τῷ πνεύματι" * Πο- 
vii; μὲν ὁ βίος, ὡς ἔφησας, 
ἀχμὴν ἀπεσχύλασας. * Δοχὸς ἐπίκειται σοῖς 
ὄμμασι, * χαὶ πῶς βλέπεις τὸ χάρφος τῶν 
ἄλλων ἄραι: ἢ εἰ χαλὸν ὁ λαλεῖς, διὰ τί μὴ 
ποιεῖς; * Ἀληθῶς καταχέχριμμαι, μὴ μιελε- 
τῶν * τὸ ἀλληλούϊα. 


M 
* σὺ δὲ τούτῳ 


u. Ὅμως μέντοι οὐ πάντες ἐχώρησαν, * 
ὡς ὁ Κύριος τότε προσέταξεν᾽ * τῷ ἑνὶ γὰρ 
εἰπὼν, πᾶσιν ἔφησεν" * Πώλησόν σου τὰ 
πάντα, χαὶ ἕπου μοι. * Oi μὲν οὖν ἤχουσαν, 
ὡς genu * οἱ δὲ οὔτοι προσέσχον; ὡς 
ὕμοιοι μον" * ἐξ αὐτῶν γάρ εἰμι, χὰν μηδεὶς 
Yn pv * διὰ τοῦτο ὑμᾶς ἐξαιτῷ τὴν 
δὴν * τὸ ἀλληλούϊα. 


ι6΄. Yoon πόδας ὑμῶν νῦν χαμιπτόμενον * 
χαβορῶντες, Κυρίου jene * ἐν dd τὸν 
μισθὸν ὅταν ὃ uo, * 


wp pu * Ἀχούσατε οὖν τῶν ῥημάτων 
xXx 


σὺν but y XO ἡ μνήμη 


m, ἢ τῶν δὲ πράξεων πόῤῥω ἄπο χωρεῖτε' 
à γὰρ λόγοι γριστοὶ, οἱ δὲ τρόποι αἰσχροί᾽ 


Ἐιὰ τοῦτο αἰτοῦμαι συμψάλλ εἰν ὑυῖν * -0 
ἄλλγλούϊα. 


EP 
vb. Pizoy βίου χαλῶς ἀπεφύγετε * χαὶ 
DLE E ροσεδράμετε, * τῶν ἀσάρχων 
σαρχὺς μὴ 
* uh ἀγαπᾶτε ἃ ἀφή- 


τὸν βίον JUNE The 


πηιεῖτε τὴν πρύνοιαν, 


Tris 5. 53) S ovrt usta. E. — ἀγαθὸν ἣ συγάζειν 
καὶ ἢ, D, - τὸ λέγειν VEAMOS τὸ ἀλλ. A, B. 

IQ. ὁρῶντες ἐμοὶ D. — οὐχ iv στόματι, ἀλλ᾽ ἐν τῷ 
mti D, E. — σὺ ὃὲ ἐν τούτῳ A, D, D, E. — 
ἔοι, — ἀπεσχόλησε A, B, E. — ἀπεσχολῆσαι C. 
— ÀJ ἀκμὴν σὺ δὲ ἐν τούτῳ δεσμεύησαι D. — τὰ 
χάρτῃ C. — τῶν ἀλλοτοίων D. Matth. VII, 3. — εἰ 
Axlàs ἃ λαλεῖς D, E. -τὴ om. A, B. xà» μελετῶ D. 

1. ὡς προσέτ, ὃ Κύριος A, B, C. --- ἀχολούθει μοι 

T μοι, ὑμεῖς λωροῦντες ὑπαχούσατε A, B, C. — 
Dr: προσέσγον C. — οὐ προσ, D, E. — μὴ δέξεσθαί 
yi ἢ, — ὑμῖν D. 


Deo alleluia. 


10. Oppido inter vos sunt qui me acriter 
compellant, haud ore fortassis, verum in 
mente : « Improba quidem vita est, ut dixisti ; 
« cui tamen tu etiam nunc vacas. Trabs in- 
« Ssidet oculis tuis, ct quomodo festucam 
« vides caeteris tollendam? Si bonum quod 
« dicis, cur non facis? » Vere reprobus fui, 
haudrecogitans alleluia. 


11. Mortales tamen haud omnes processe - 
runt, prout olim przcepit Christus ; quod 
enim uni dixit, omnibus mandavit : « Vende 
« omnia qua tua sunt, et sequere me. » Alii 
quidem audierunt probe; alii vero minime 
attenderunt , ut qui consimiles mihi sunt. Ex 
ills enim ego sum, id licet mihi nemo di- 
cat; unde a vobis exposco canticum alleluia. 


19. Ànte pedes vestros nune me pronum 
despicientes , orate Dominum. Quando inter 
vos mercedem dividet , vobiscum mea quo- 
que memoria fiat. Auscultate igitur verba 
mea, a meis autem gestis longe discedite. 
Honesti quidem sermones , mores vero inde- 
cori. Idcirco id supplex oro, vobiscum psal- 
lere alleluia. 


13. Nequitias vita probe éffugistis, pu- 
rumque ad fontem cursu properavistis, im- 
mortalium vitam :zmulantes : nullam de 
carne curam habetote. Nolite amare qui» de- 


12. χαμπτόμενος À, B. — χαῦορ, δυσωπῶ ἐν χυρίωῳ, 
δεήθητε A, B. — ῥημάτων σοὺ C. — πράξεών μου Α, 
B, C. Longe alia D, E tam ab initio quam in fine 
troparii : “Ὑὑπεχχαίω ὑμῶν [ ὑπεχχαίων ὑμῖν D] τὴν 
προαίοεσιν πρὸς τὸ ψάλλειν χαὶ τέρπειν τὸν Κύριον, ἵνα 
ὑμῖν 6 μισθὺς ὅταν δίδωται, σὺν ὑμῖν... ἀπ πὸγωρεῦξε, 
ἀγαπᾶτε [61450 γὰρ D] τοὺς λόγους τῶν ἔργων 
ἐχτὸς, οὐ γὰρ ἔχω λαλεῖν ὑμῖν, ἄλλο tp. πλὴν τὸ 
ἀλλ, : 

13. φρονίμως ἐφύγετε D, E. — xa0. προσεφύγετε A, 
B, D. — μὴ ποιεῖσθαι A, B. — τὸ φρόνημα D, E. 
μὴ ποιεῖσθε τὸ op. eum Rom. XIII, 44. — V. δ. 


48 S. ROMANUS 


τ * - "ur 
κατε" * ots ἐλύσατε, μὴ ἐποικοδομεῖτε, Ἐ ἵνα 
γέλως μὴ γενήσεσθε τῷ ἐχθρῷ, * ἀλλ᾽ ἐπά- 
δοντες νήψατε ἐν τῇ ᾧδῆ, * τῷ ἀλληλούϊα. 


/ * ^ 

i9. Qv τὸν βίον καλῶς ἀπεφύγετε, * 
τούτων νῦν χαὶ τὴν μνήμην μισήσατε" * 
ἀφιλόνειχον βίον xat ἥσυχον Ἔ ava ere 
ἅπαξ. ὡς: ἀγγέλοι, * τιμῇ ἀλλήλοις 200/00 
T4 , € - ΥΎ 4 N fi s ἢ ts Z7 Y'yov- 

ενοι. * μὴ λαλοῦντε:" τοῦτο ἐμὸν T, ἐχεῖνο" 
μενοι, Ἐ μὴ )vrez" τοῦτο ἐμὸν T, ἐχεῖνο 
* οὐ γὰρ ἔχει ὁ μονάζων τι ἴδιον, * ἀλλ᾽ 
ἁπάντων τὸ πᾶν ἐστιν ἡ προσευχὴ * τὸ ἀλλη- 
λούϊα. 


/ 
ιε. Μὴ ἀλλήλων ἁπλῶς χατεπαίρεσθε, * 
Τί γὰρ ἔχεις, φησὶν, ὃ οὐχ ἔλαξες; * ὁ νη- 
στεύων μὴ χρίνη τὸν τρώγοντα, * καὶ ὁ τρώ- 
^ ς Α X 
γων τιμάτω τὸν ἀσιτον" * ὁ μὲν γὰρ τρώ- 
, » / * ; δὲ “ δι; Q P 
γει àv ἀσθένειαν: * ὁ δὲ πάλιν ὃι ἐγχραὰ 
/, " * Ν᾿ Á / " θῶ 
τειαν νηστεύει ἄλλος χάμνει μοχθῶν, 
ἄλλος ψάλλει ποθῶν, * εἰς δέ ἐστιν μισθὸς 
ἀμφοτέροις ὑμῖν * τὸ ἀλληλούϊα. 
͵ 9 ki: , : 
2. Αλλ᾽ ἐρεῖ τις Ἐγὼ περισσότερον, * 
5: εἰδὼς τὰς γραφὰς. ἔχω χαΐγημα, * Τί 
ως ELO; τὰς γθᾶφ 33 f. 3f t : t 
οὖν ὁ ἁλιεὺς Πέτρος ἔμαθεν, * ὅτι δὴ τοῦ 
Μωσέως προτέταχται; * τῶν Αἰγυπτίων 
» i 
πᾶσαν φρόνησιν, * ὡς ἐξὸν ἦν, μευμιάθηχεν ὁ 
προφήτης P καὶ τοῦ Πέτρου λαλοῦντος, σι- 
γάτω Μωσῆς. * Μὴ βλελύξη οἷν τὸν ἀμαθῆ 
ὁ μαθὼν * τὸ ἀλληλοῦια. 
γ΄, Νευρωθῶμεν τῇ πίστει σφιγγόυιενοι 
by. s eU peaveM p ER qr quoeetobg 
* ot τῷ σώματι ἀποταξάμινοι. C Οἱ μισοῦν- 
0 » t 


om. A, B, et in ejusdem loco : εἰς ἀκαίρους φύσει 
χαὶ βλαδερούς. — οὺς ἐλύσατε A, B, C. ef. Gal. 11, 
48. — ἵνα μὴ γέλ. eodd. — γένηται D. — γένεισαι 
E. cf. cant. VI, 15. — ἀλλὰ στήκοντες D, E. — 
ἀλλὰ ἄδοντες A, B, C. — νήφετε E. 

44. ὧν τὸν ὄχλον χαλῶς ἀπεστράφητε D. — piov 
xai ἄφθαρτον ἵνα μένητε D. — xoi ἄφθονον E. — τῇ 
τιμῇ A, B. — τιμία C. cf. Rom. XII, 10 ubi ἀλλή - 
λους. Utitur noster dat. ut vett. — μὴ ἐρίζοντες σὺν 
τούτῳ᾽ ἐμὸν D, E. — μὴ ἐρίσητε A, B. — λέγοντες 
οὕτως ἔχειν A, B, C. — ἔχει om. B. — ἀλλὰ xày 
τῶν ἁπάντων E. — ἀλλὰ τὰ πάντα ἐστὶν ὃ ψαλμὸς 


seruistis, neque super his que diruistis, eedifi- 
care, ne ab inimico in derisum vertamini. 
Hymnis vero attenti, vigilate in cantico al- 
leluia. 


14. Improbam quorum vitam recte respui- 
stis, etiam nunc memoriam aversemini; con- 
cordie studiosum et quietum vivendi genus 
suscipite prorsus, angelorum instar; vobis 
invicem honore pravenientes , nolite dicere : 
Hoc vel illud meum est ; nihil enim proprium 
monachus habet, sed omnibus omnino est 
oratio alleluia. 


13. Pre aliis alii ne extollamini. Quid enim 
habes, inquit, quod non acceperis? Qui je- 
junat, ne judicet comedentem; qui edit, 
honorem gerat abstinenti. Hic manducat 
enim ob infirmitatem, ille rursus jejunat 
propter temperantiam. Improbus labor alteri, 
alteri psalmus alacris, ambobus vero vobis 
merces una superest , alleluia. 


16. Sed dicet aliquis : « Ego qui scripturas 
« noverim, gloriari meum est. » At quidnam 
piscator ille Petrus didicit, unde vel Moysi 
prepositus sit? Omnem sane JEgyptiorum 
sapientiam , quoad licuit, propheta edidicit. 
Verum Petro loquente, sileat Moyses. Noli 
igitur spernere inscium, qui canere scit al- 
leluia. ) 


41. Astricti fidei vinculis irroboremur, qui- 


cumque corpori nuntium dedimus. Qui ode- ᾿ 


τὸ ἀλληλ. D. — ἐστὶν ἢ φὸὴ E. — ἔστω A, B. 

15. μετ᾽ ἀλλήλων εἰχῇ ἀμφιθάλλετε C. Respicit I. 
Cor. IV, 7; Rom. XIV, 3. — ὁ piv τρώγει A Bs 
C. — ἄλλος πάλιν D, E. — καὶ εἷς ἐστιν E. — 2d 
εἰς o: D. — ἀμφοτέοοις αὐτῶν D. — àuzot. αὐτοῖς 
E. 

16. περισσότερος E. — ὡς μαθὼν D, E. — δὴ post 
ὅτι om. D, — δὲ E. — τούτων Αἰγυπτίων πᾶσαν zal- 
ὄξυσιν D, E. — ἐξ ὧν ἢ ἐξέμαθεν B. — ὥσπερ ἔπος D, 
E. — ἐχμαθόντος τοῦ προφήτου E. — σιγᾷ 6 Mois 


C. — βδελύξει A, B. 


17. οὖν ὅπως ἴδωσιν xoi τί τὸ ὅπλον B, D, E. — 


προ δ, iv 


. VII. DE MORTUIS. 49 


ς ὦ ΄ ? , τ 
tt; ἡμᾶς οὐ καθεύδουσι, * ὀπλισώμεθα οὖν, 
ἵνα φεύγωσι. * Ποῖον τὸ ὅπλον τοῦ μονάζον- 

* [] / . , ^ 084 * 
το; ἢ ὑποτάσσεσθαι πράως τῷ ἡγουμένῳ, 
ἀγαπᾶν τὸν Θεὸν, xai φιλεῖν ἀδελφοὺς, * 

Nod / 3 » ὦ ““ X S» 
χαὶ εὐπρόθυμον εἰναι αὐτῷ ἐν καιρῷ * τὸ ἀλ- 
ληλούϊα. 


wm. Ὅταν εἷς τοῦ ἑνὸς ὑπεραίρηται, Ἐ τότε 
ὑπὸ ἐψθροῦ ποαρεμπαίζεται" * τὸ γὰρ ἔργον 
αὐτοῦ ὑπεισέργεσθχι, * xai φυσᾶν τὸν νοῦν 
τῶν σχθρῶν ἀδελφῶν * τὸν μὲν ἐπαίρει ὡς 
χαλλίφωνον, * τὸν δὲ ὡς τρανόλαλον φυσιοῖ 
πάλιν" " xxi τυφώσας αὐτοὺς γελᾷ πρῶτος 
αὐτός. * M3, οὖν τις ἐξ ὑμῶν χαταλείπη ποτὲ 
* cà ἀλληλούϊα. 


U. Ὑκεισῆλθε πολλάκις τῷ κάμνοντι * 
ἀδελφῷ, χαί φησι" Τί uar μοχθεῖς; * ἴδε, 
ἄλλος μὴ χάμνων πρωτεύει σου, * σὺ δὲ 
πάντων τυγχάνεις περίψημα, * Καὶ ἀκεῖνος τού- 
τοῖς ὡς ἀπλούστατος " πεισθεὶς, εἴασεν ὅθεν 
ἐδιχαιοῦτο, * xal λιπὼν τὸ μοχθεῖν, μελετᾷ 
τὸ xiv: * μή ποτε ἔχωμεν λαλιὰν, παρε- 
«τὸς * τῇ ἀλληλούϊα. 


x. Ἑυγιχῶς τὸν κανόνα ποθήσατε, * ὃν 
χαλῶς XX φρονίμως ἐρήσασθε" * μετ᾽ ἀλλή- 
λὼν ἐὰν ἀμφιθάλλητε, Ἐ χώραν τῷ πονηρῷ 
μὴ παρέγετε" Ἐ μηδεὶς ῥεπέτω πρὸς τὴν ἔξο- 


tva (au C, — ἀγαπ, t. Χριστὸν C. — εἶναι αὐτὸν 
C E. — τῷ χαιρῷ eodd. 

18. Ὅταν εἷς χαθ᾽ ἐνὸς ὑπεραίρεσθαι xal τῷ τύφῳ 
o o παρεμπαίζεσθαι , ἔργον ἔχει γὰρ A, B, C. — 
Ἀπτεμπαΐζεται E.-— ὑπὸ τοῦ ἀντιδίχου ἐμπαίζεται D. 
τι καὶ φαντάζει E, C, — xài φυσιεύει A, B. — τὸν δὲ 
πάλιν codd. φυσιόω pro φυσιάωυ sacris scriptoribus 
tritum. -- x31 τὸν μὲν [οὖν E ] αἴρει D, E. — ἐγγελᾷ 
πρὸς αὐτοὺς διὰ τοῦτο D, E. — ποῶτος αὐτοὺς A, B. 
— mint AQ. χαταλείπο! Q. — διὰ τοῦτο 
ni ἐπαιτῶ τὴν εὐχὴν D. — διὰ τοῦτο οὖν ὁράμωμεν 
zs τὴν ὠδὴν E, 

19. τὸν χάμνοντα ἀδελφὸν D. --- τί εἰς μάτην A, B, 
ῦ E. — tov eodd, — μὴ χάμνων ἐξ ἔσης σοι, μὐτε 
μὴν χοσιῶν προτετίμηται E. — 4i om. B. περίψημα 


esp. T, Cor. IV, 13. Τυγχάνειν nude et sine socio 
V. 


runt nos, minime dormitant. Armis ergo 
instruamur, ut fugentur. Qualis vero arma- 
tura monachi? Obedire cum modestia pre- 
posito, amare Deum, et diligere fratres, 
promptumque esse, hora data, ad psallendum 
alleluia. 


18. Ludibrio toties hosti clam habetur, 
quoties alter in alterum extollitur; hosti 
quippe opus est irrepere et inflare mentes 
fratrum minus mundorum : hunc enim ob . 
argutam vocem effert; illum autem ore ro- 
tundo concionantem tumefacit ; et quos fastu 
implevit, ipse primus deridet. Nemo ergo 
vestrum unquam omittat alleluia. 


19. Multoties is laboranti fratri se insi- 
nuat, et ait : « Tu frustra tereris : vide, 
« otiosus alter tibi praeest, tu vero oinnium 
« scopa jactaris. » Qui fortasse ad hic , sim- 
plex nimium , credulus quum fuerit , id omi- 
sit, unde evadebat probus, relictoque laboris 
onere, totus colloquiis studet, Colloquium 
igitur nullum habeamus, praeter canticum 


. alleluia. 


90. Usurpate ex animo regulam, quani 
recte et sapienter elegistis. $i inter vos disce- 
ptetis, cavete ne maligno locum detis. Nemo 
promptior sit ad exeundum; vos enim, ut 


participio etiam tersis scriptoribus probari do- 
cuerunt Erfurdt. ad Sophocl. Aj. 9 et Lobeck .ad 
Phryn. p. 277. — ἀφορμὴν τοῦ λαλεῖν προτετίμηται 
ὡς ἅπλ. A, B. — λοιπὸν ἐχείνοις ὡς D, E. — τούτῳ 
ὡς C. — ἀπλούστερος C, D, E. — πεισθεὶς ὡς ἴχνασεν 
A, B. — χαὶ λοιπὸν À, B, C. — λείπων D, E. — 
xai λοιπὸν τὸ χαμεῖν E. --- μὴ οὖν ἔχ. ποτε ἃ, C. — 
V. 8. om. B. λοιπὸν ἀμελῶν τοῦ μοχθεῖν, ὡς τὸ πρὶν, 
ἀλλὰ πᾶσιν χαλὸν ἀγωνίζεσθαι τὸν ψαλμὸν τὸ ἀλλγλ. 
D. 

20. τὸν ἀγῶνα D, E. — ποθήσωμεν xa χαλῶς izi- 
τελέσωμεν, ὃν διχαίως χαλῶς ἐρετίσασθε, πρῶτον τό- 
πον χαὶ προσπαραμείνατε, μηδεὶς D. --- xai διχαίως 
ἐρετίσασθε, χώραν E. — ἀμφιόάλλ, ἀφορμὴν μηδὲ ἀλ- 
λοις συντεθεῖσαι E. Cf. Ephes. IV, 26, 27. — θηρ. 
ὑμᾶς ὁ zzv. D. — ὑμᾶς om. A, B, C, E. — χυχλᾶν 

4 


ὅ0 S. ROMANUS 


* t ^ 4 t ^ “ "4 
δὸν * ὡς γὰρ λέων, ὑμᾶς πανοῦργος θηρεύει" 
* xai τὴν μάνδραν χυχλοῖ, ἐχζιητῶν τὸν 
νὸν * εἰς φαγεῖν" διὸ φύγωμεν πρὸς τὴν 
ᾧδὲὴν * τὸ ἀλληλούϊα. 


&. 


κα΄. Ἂν ὁ νοῦς σού ποτε σχανδαλίση σε, 
* ἐρεθίζων σε ἐπὶ τὴν ἔξοδον, * χαί φησι" Τί 
ἐνταῦθα ἐγχέκλεισαι:; Ἐ πόσοι ἔξωθεν ἐδιχαιώ- 
θησανὶ * εἰπὲ εὐθέως ἅπερ ἔμαθες, * ὅτι εἷ- 
doy τὴν πολλὴν ἀντιλογίαν * ἐν ταῖς πόλεσι, 
καὶ ἀνομίαν πολλήν" * ὅθεν μένε ἀεὶ κελαδῶν 
τῷ Θεῷ * τὸ ἀλληλούϊα, 


x5. Λέγει πάλιν πρὸς σέ: Οὐ γὰρ δύνα- 
σαι * τὸν χανόνα τελεῖν τοῦ μονάζοντος" * ὁ 
ζ V M 4 Y ὃ € 7 " - * 
υγὸς γὰρ βαρὺς x«i δυσθάσταχτος, 

? x 4 
τοῦτον μὴ φέρων ἀχρήσιμος. * Ἐρεῖς εὐθέως 
€ * 

πρὸς τὸν δόλιον: Ἐ Ο χανὼν χατὰ δύναμιν 
ἀπαιτεῖ με, Ἐ ἂν γὰρ τοῦτο μὴ τελῶ, τὸ 
ἄλλο χρατῶ" * ἂν μὴ κάμνειν ἰσχύω, μελετῶ 
ψαλμὸν * τὸ ἀλληλούϊα. 


ε 


M 
και Oo 


[4 Ἁ ^ ^- 7 

xy. Μετὰ τῶν ἐργατῶν, ὧν ἐκάλεσεν * 
ἔνδον τοῦ ἀμπελῶνος ὁ Κύριος, ἢ τοῦ χαμεῖν 
xai ὑμεῖς ἐσπουδάσατε- * τὸ σαθρὸν τῆς σαρ- 

M , ΄ * » / Hs , (6 

X5 ἀπωσάμενοι, ἀγγέλων ταξιν ἀνελαῦύετε" 
* εἰ εἰσέλθητε τὴν ἑνδεκάτην ὥραν * μετὰ 
τῶν ὑπενεγχάντων τὸν χαύσωνα, * καὶ ὑμῖν 
ἴσος κλῆρος ἔσται τῆς ᾧδῆς * τὸ ἀλληλούϊα. 


/ € 9 t 
xà. O εἰπών: Ey πέλω ἡ ἄμπελος, * 


A, B, C. — ζητῶν βρῶσιν D. — εἰς βρῶσιν caet. ef. 
] Petr. V, 8. — δι᾿ οὗ φύγωμεν E. — διὰ τοῦτο xa- 
Aby τὸ ἔχειν πρὸς τὴν δὴν D. — μήτις οὖν καταλίπη 
ποτὲ τὸν ψαλμὸν A, B, C. 

21. ποτε ἐρετίζει σε, γαργαλίζων σε D, E. — xal 
φησιν πρὸς τὴν ἔξοδον E. --- ἐνθ. εὐθέως D. — συγχέ- 
χλεισαι D, E. — ὅσοι ἔξωθεν D. --- πῶς οἱ ἔξοδον E. 
— ἔμαθες, ὕπαγε ὅτι εἶδον ἀντιλογίαν D. — xai πολ- 
λὴν ἀντιλ. ἐν πόλεσι καὶ τὴν ἀντιλ. πολλ, caeteri codd. 
— διὸ μένε A, B, C. — διὸ ἔνθα μένω τὸν Θεὸν, xal 
ψάλλω τὴν δὴν D. — μένων τῷ Θεῷ κελαδῶ F. 

99. Καὶ πῶς δύνασαι τῷ χανόνι στοιχεῖν D, E. — 6 
χαγὼν οὖν βαρὺς D. — καὶ δυσαύχενος D, E. — Cf. 


leo, pessimus artifex venatur, et circum ovile 
oberrat , querens quem devoret agnum. ldeo 
fuga feramur ad canticum alleluia. 


91. Si animus tibi forte offendicula creave- 
rit, teque moveat ad egrediendum,, tibique 
dicat : « Cur illic inclusus es? Quam multi 
« foras justi evaserunt! » dicito confestim 
quee bene noveris, vidisse te in urbibus dis- 
sensionem multam  multamque improbita- 
tem; ideoque mane semper Deo susurrans 
alleluia. 


23. « Haud poteris, rursus tibi animus 
« suggerit, regulam implere monasticam; 
« jugum enim grave et intolerabile est, et 
« qui non sustinet , operam perdit. » Doloso 
repones illico : « Regula nihil a me ultra vi- 
« res exigit, hoc enim si minus assequor, 
« illud aliud valeo. Laborare si nequeo, 
« psallo meditabundus alleluia. » 


33. Inter operarios quos in vinetum Domi- 


nus invitavit, ad laborandum strenue vos 


quoque festinavistis. Foeda carnis sarcina re- 
jecta, angelorum ordinem suscepistis. Quam- 
vis intraveritis ad horam undecimam, etiam 
cum caeteris, qui e&stum jam toleraverunt, 
participes facti eritis cantici alleluia. 


24. Cujus ea vox est : « Ego sum vitis, el 


Matth. XXIII, 4; Luc. XI, 46. — εἰπὲ εὐθέως À, 
B. — χἂν γὰρ τοῦτο D, E. — μὴ πράσσω mel. ob 
acc. ἀφείσω E. — ἀφῶ, τὸ γὰρ ἄλλο D. — ἂν μὴ 
ἰσχύσω C. — xv loy boo ποτὲ ἐν ἀγῶνι ψαλῶ D. — 9v 
μὴ ἰσχύω χαμεῖν, μελετῶ τὸν ψαλμὸν A, B, C. — 
χἂν ἰσχύω μοχθῶν,, x&v ἀρχίσω ψάλλων E. 

23. Μετά, Troparia sex a 23 ad 28 omitt. D, E. 


— εἰ εἰσέλθητε. An el cum conjunct. vel ipsi Attici 


respuant, disputat Winer l. 1. p. 276. — lvt- 
xávtov B, C. — Matth. XX. — ἡμῖν γὰρ ὃ χλήῆρος 
A, B. — καὶ ὑμῖν 6 χλ. ἐστι C. ; 

24. εἰμὶ A, B. Io. XV, 5. — γενώμεθα αὐτοὶ ptt 
αὐτοῦ A, B. — ὅτι χαίρει xot ἀκούει C. 


VII. DE MORTUIS. 3l 


xu ὑμεῖς μου ὑπάρχετε κλήματα" * ἑρμη- 
γεύων ἡμῖν τὴν συγάφειαν, * τὴν αὐτοῦ πρὸς 
ἡμᾶς, τοῦτο ἔφρασε" * διὸ ἐν τούτῳ ἐργασώ- 
udi, * ἵνα οὕτω γενώμεθα μετὰ χόπου, * ὡς 
αὐτὸς ἐν ἡμῖν, χαὶ ἡμεῖς ἐν αὐτῷ, * ὅτι θέ- 
λει χαὶ γαίρει ἀχούειν ἡμῶν * τὸ ἀλληλούϊα. 


χε. Στεῤῥωθέντες τῇ πίστει οὖν στήχετε" 
* τοὺς αὐγένας ὑμῶν κάτω χάμπτοντες, * τῇ 
ψηῇ δὲ Χριστὸν ἄνω ἠλέποντες, * τῶν ἐν 
Tf παντελῶς μὴ φροντίσητε, * χαραδοχοῦν- 
τε καὶ σπουδάζοντες * μετὰ τὸ μεταστῆναι 
τοῦ βίου τούτου, * χατοιχῆσαι ἐν ταῖς τῶν 
ἁγίων μοναῖς, * ἵνα ὥσπερ ἐνταῦθα, βοᾶτε 
Xd * τὸ ἀλλγλούϊα. 


χς 0 Mos τῆς χαρᾶς ὑμῶν ἔφθασεν" * 
$ γὰρ Kop; τάγιον ἔρχεται, * ὁ γυμφὼν 
πὸν YUILOAOY T] su, * xal ὑμεῖς ταῖς 
Jauriow ἀστράπτετε, * ὡς εὖ φρονοῦντες 
παρβενεύετε" * παρθενεία γὰρ τῆς ψυχῆς ἡ 
imn, * δι d. ἔχετε βλέπειν τὴν δόξαν 
Χριστοῦ, * δαδουγοῦντες αὐτῷ, καὶ βοῶντες 


$ v 


au ἢ τὸ ἀχλγλούϊα. 


γ' uU. ^ov oot" ^ ? / : 
x. Ys 100 VOY ὑμεξις ἐδιδάχθητε, * xa 
) : - " m 
ταχρίνειν ἐμέ ποτε μέλλοντες" * διὰ τοῦτο 
Y t e “ ^ 
Kaution δεήθητε, * vx εὕρω σὺν πᾶσι τὴν 


v 
MEA , t? mw : 
ἄνεσιν, * χαὶ ἀπολαύσω σὺν ὑμῖν κἀγὼ Ἐν 


Uh χαρᾶς ἐκείνης τῆς αἰωνιζούσης" * τοῦ 
» 7 ^ 43 - 
θεῖ γὰρ ἐστε εὐωδία ὑμεῖς, * xai αἰτοῦ- 
' Ὁ "n Ü .* 
WIS τὸ συμψάλλειν ἀεὶ ὃ τὸ ἀλληλούϊα. 


4, 
χη, Τῶν ἀγγέλων τὸν βίον βιῶσαι νῦν, * 


33. πτηριγ θέντες C. — Mox στήκετε, priscis qui- 
den inauditum dicitur, sed adeo frequens apud 
bhngraphos, ut faetu optimum sit notare, 

tionem esse gacram , ut I. Cor. XVI, 13, στή- 
xt ἐν τῇ πίστει, et Rom. XI, 20, τῇ πίστει ἕστη- 
κέναι, ubi ἐν omitti vides ut in tropario. Cf. But- 
(an. $ 95. 6. 2, 5. Pro στῆτε cod. Alex. et ed. 
CUmplut. ut noster, ccíxcze praebent. Ceterum 
alo τῇ πίστει referri δὰ στεῤῥωθέντες, et absolute 
SUD στήκετε, — τῶν ante ἐν γῇ om. A, B. 

26. χαρᾶς ἡμῶν B. -— Sane τάχιον pro θᾶττον 


« vos palmites mei estis , » idem ut nobis si- 
gnificaret quanta sit dilectio ipsius erga nos, 
ita fatus est. Idcirco omni opera nitamur, sic 
nos in illo esse , ut ille in nobis est, quoniam 
ipsi lubet et gratum est ἃ nobis audire alle- 
luia. 


95. Corroborati igitur fide, state firmi; 
colla vestra humi demittentes, mente autem 
sursum speculati Christum, terrena jam pe- 
nitus obliti, alacriter aspectantes et impetu 
enixi , ut cum e vita migraveritis, recipiamini 
in sanctorum habitacula, ut qualis est hic, 
talis illic sit clamor, alleluia! 


36. En vobis venit letitice tempus, cito 
enim Dominus adest , thalamus spousum ex- 
cipit, vosque accensis lampadibus fulgebitis,, 
utqui virginitatem sapienter sectemini. Vir- 
ginitas enim est anime castimonia , qua pote- 
ritis Christi videre gloriam , tzedas illi prafe- 
rentes, ac sine fine clamantes alleluia. 


97. Eruditi nunc a me fuistis, vos me jure 
olim judicaturi. Dominum igitur exorate, ut 
veniam ego vobiscum omnibus reperiam, ac 
simul ego quoque fruar lietitia, quz in aevum 
durabit. Vos certe Dei bonus odor estis, 
ac vos precor, ut una psallamus perpetuum 
alleluia. 


38. Sane jam vos hic vivere vita angelo- 


inter ἀναττιχὰ retruditur apud Lobeck 1. 1. 77, 
78. Sed quod sequitur ὡς pro i7 ὦ, exponit et 
tuetur Winer l. l. p. 417. — παρῇ. γάρ ἐστι ψυχῆς 
ἁγνεία codd. — δι᾽ ἧς ἔρχεται C. — ποῶντες αὐτῷ 
A, B. 

27. νῦν ὑμῖν A, B, C, — ἵν᾽ ἄνεσιν εὕρω σὺν πᾶσιν 
ὑμῖν codd. — ἡμῖν τε χἀγὼ iid. — iid. om. xai su- 
perius. — αἰωνιζούσης sat vetus exemplum verbi 
quod prisci ne fando quidem audiverunt, licet 
habeat Suidas αἰωνίζει, διὰ παντὸς μένει. — ὑμῖν C. 

28. μέγας Κύριος ὄντως A, B. — παρέσχεν ὑμῖν A, 

&. 


52 


μέγα ὑμῖν παρέσχεν ὁ Κύριος * μεῖζον πάλιν 
M ^ t / ὃς * e » Ἁ * 

χαὶ τοῦτο εὑρήχειτε" * ἔχειν ὡς ἀδελφὸν τὸν 
ἡγούμενον * πραέως πάντων ἀνεχόμενον * 
M ᾿ ὧδ ’ δὲ x* 
ἤθει μὲν πτωχὸν, πλούσιον δὲ φρονήσει, 
τάξει ὑπὲρ ὑμᾶς xai βουλῇ xafi! ὑμᾶς, * πᾶν- 
τὰς στέργοντα, πάντας καλοῦντα εἰπεῖν ἢ τὸ 
ἀλληλούϊα. 


, . ^ 4 

xü . Οὐχ ἀρκεῖ uot ὁ λόγος πρὸς ἔπαινον 
* τῆς τοσαύτης αὐτοῦ ἡμερότητος, " xal εἰ- 
civ ἐν ὑμῖν μαρτυροῦντές μοι, * xai χυροῦν- 
p «^ mm ne^ "d - * ind ^ f Dad * " ) 
τες τοῖς ἔργοις τοὺς λόγους μου, * ὅτι πολ- 

7 » NI * - 3 “- N y» 
Mons ἀπεδήμιησαν * τῶν ἀμνῶν πολλοὶ ἔξζω- 
θεν ταύτη: μάνδρας, * χαὶ ἐπανεληλύθασι 
τούτου εὐχῇ; 
μοσὲν εἰς * τὸ ἀλληλούϊα. 


λ΄. Σὺ οὖν, δέσποτα, ὡς παντοδύναμος * 
τὴν ζωὴν ἡμῶν ταύτην κυδέρνησον, * τῷ 
ποιμένι τὴν ποίμνην συντήρησον, * xai ἐμὲ 
ταῖς εὐγαῖς αὐτοῦ στήριξον' * τοῦ ἀγελάρχου 
τὸ μνημόσυνον * πολλοῖς γρύνοις ἡμῖν ἐχτε- 
λεῖν παράσχου, * xai τοὺς 
ἐγκατάσπειρον vOv , * πρὸς 
* 


σοὺς οἰχτιρμοὺς 
τὸ ψάλλειν τερ- 
ἀλληλούϊα. 


^ 1 » 7 (2 ^ Ν 
πνῶς χαὶ ἀεὶ Got ὥοχν " τὸ 


B, C. Emendavi ex D, E. Ruptum enim filum 
posteriores codd. resumunt, alio statim, ut so- 
lent, stramine internexum ab ipso initio tropa- 
rii : μέγα πᾶσιν παρέσχεν ὃ Koptos, δίον ὄντως βιῶσαι 
ὡς ἄγγελοι {ἰσάγγελον E ) μεῖζον πάλιν, xat τούτου D. 
— εὑρήχατε codd, — ποᾶον χαὶ πᾶσιν διοιούμενον D. 
— πτωγὸν τῷ ἔθει χαὶ πλούσ. ἐν φρον. D, E. πτωχὸν 
ἔθει χαὶ πλούσιον τῇ φρονήσει A, B, C. — xat λοιποῖς 
xaÜ' ἡμᾶς C. — χαὶ οὐδὲν xa0' μᾶς A, B. --- πάντα 

τέργοντα A, B, C, D. --- πάντα καλοῦντα D. --- εἰ- 
πὼν C. 

29. ἀρχεῖ μου D. — τῆς ἀμέτρου D, E. — ἐν ἐμοὶ 
D. — χυροῦντες τοῖς λόγοις uou , ὅτι C. — λόγους τοῖς 
ἔηγοις À, B. — λόγοις τὰ φθέγματά μου, ὅτι πολλά-- 
χις D, E. — ἀπεδήμησαν D. — ἀπεὸήμησεν A, B. — 


* οὺς δεξάμενος πάλιν προσήρ- 


S. ROMANUS 


rum, magnum illud fuit vobis a Domino 
concessum ; id vero majus inveneratis, quod 
quasi frater vobis abbas erat, mansuetum se 
omnibus prestans, pauperem habitu, sed 
sensu divitem ; ordine supra vos, voluntate 
juxta , omnium amantem, omnes invitantem 
ad canendum alleluia. 


99. Tam eximiam ejus mansuetudinem 
minime idoneus sum qui laudum verbis asse- 
quar; sunt inter vos quos testes appello, 
verba mea factis confirmaturos, quomodo 
sepe numero multi abierunt agni ex hoc 
ovili , qui ejusdem oratione reversi sunt. Quos 
iterum exceptos, concinendo restituit mo- 
dulo alleluia. 


30. 0 Domine, ut qui omnipotens es, vi- 
tam hanc dirige, pastori gregem conserva, 
meque ejus precibus tuere. Per multos inde 
annos, ducis ovium memoriam da nobis re- 
colere; tuasque in nos effunde miseratio- 
nes, ut psallere suaviter ac semper tibi voci- 
ferari valeamus : Alleluia. 


ἀπεπήδησαν E. — i» τῆς μάνδρας ταύτης πολλοῖς D, 
E. — πολλοὺς τῶν ἀμνῶν ἐξωθέντας μάνδρος C. — ἔξω 
«7; μάνδρας A, B. — ἐπανήλυσαν A, B, C, D. — "ἱ 
ταῖς τούτου εὐχαῖς D. — x. t. τούτων εὐχαῖς E. — χαὶ 
τῇ τούτου εὐχῇ προσήνωσεν A, B, C. — προσήρμωϑεν 
τοῦ βοᾶν D. --- εἰς codd. om. ante τὸ ἀλληλ. 

30. σὲ οὖν δέσπ. ὡς παντοδύναμον προσχυνοῦντες, 
βοῶουμέν σοι ἅπαντες D. — παντοδυνάμενος E. — ἡμῶν 
πᾶσαν Α, B. — ἡμῶν πίστει E, — εὐχαῖς αὐτῶν E. 
— om. παράσχου E. Inde usque in finem extrava 
gatur D : ἐχτελεῖν xe τὴν σὴν βασιλείαν ποθεῖν xot 
ὑμνεῖν, ὅτι θέλεις σαθροὺς στέργειν del xat βοᾶν. — Y 
τάσπειρον D, E. — ἡμῖν pro. νῦν codd. — ψάλλειν 
θερμῶς A, B. — καὶ βοᾶν σοι ἀεὶ E. 


VIII. DE CRCCIS TRIUMPHO. 23 


VIII. 
CANTICUM DE CRUCIS TRIUMPHO. 


͵ ,,.2 ΄, , 
&. Οὐχέτι φλογίνη ῥομφαία 
Vgugom per. 
φυλάττει τὴν πύλην τῆς Ἐδέμ" 
αὐτῇ γὰρ ἐπέστη (παράδοξος δέσις) 
τὸ ξύλον τοῦ σταυροῦ" 
θανάτου τὸ χέντρον, - 
τσ 3 ὦ , 
χαὶ Αδου τουῖχος ἐλήλχται" 
ἐπέστης δὲ, σωτήρ μου, 
βοῶν τοῖς iv ἄδη- Εἰσάγεσθε 
πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 
/ t 
ἢ. ἴἧς ἀληθῶς λύτρον ἀντὶ πολλῶν, 
ποοσηλώθης τῷ τύπῳ τοῦ σταυροῦ, 
3 t A ^ 
Aperi, ὁ Θεὸς ἡμῶν, 
ἐξαγοράσων ἡμᾶς" 
τῷ τιμίῳ γὰρ 
φιλαγθούπως αἵματι 
τὰς ψυχὰς ἐμῶν 
ἐκ θανάτου ἕρπασας, 
[rad ) 1 AEN. Y^ 
τνεισενέγκας ἡμᾶς 
ΔΑΝ εἰς τὸν παράδεισον. 
: Ta » *N S05» 7 
T: 1t οὐράγια χαὶ τὰ ἐπίγεια 
M " / P , ἊΝ 
συγγαΐρουσιν δικαίως τῷ Αδὰμ, 
ὅτι χέχληται 


Vir aliud theatrum erit in melodorum palzes- 
(fà, quod scena, personis, apparatu insignius 
Sl, quam inaspeetatum illud drama, in media 
quadragesima instruetum, ubi Orcus, Belial, 
larve quátquot inferna , veterumque in limbo lu- 
Reütes anime , una eum Christo , jam per crucem 
Vane, arte et ingenio S. Romani excientur. A 
fusioti commentario cgre in his notulis abstinere 
θροεῖς, Ex duobus codd. corsin. f. 97-100, et 


 losquensi f. 259-261 describitur poema grandius 
culum, ad unum usque supra quadringentos ver- 


85 it 21 tropariis porrectum , quorum tria ab 
titio quasi antistrophze, vario sunt rhythmo dis- 
'I0812; ezttera 18 sub eodem hirmo reguntur sin- 
Bulari prorsus, quem a nemine putem fuisse un- 
quam resumptum. Codex taurinensis et Triodia 
"ulgata tantum retinuere primum et quartum ex 
roparíis, in TII jejuniorum Dominica, quae cru- 


1. Non jam ignea romphea : 
Edeni ostium tuetur, 
cui custos ( mirabilis nexus! ) 
lignum crucis praficitur. 
Mortis aculeus, 
et Inferni victoria periit. 
Tu vero advenisti , salvator meus, - 
positis in inferno clamans : « Ingredi- 
« iterum in paradisum. » [ mini 
2. Tu pretium vere pro multis datum, 
fixus es instrumento crucis , 
Christe, o Deus noster, 
nos jure empturus : 
tuo namque pretioso 
sanguine ( qua tua clementia! ) 
animas nostras 
e morte rapuisti , 
qui nos transtulisti simul 
iterum in paradisum. 
9. Coelestia et terrestria 
merito congratulantur Adamo, 
quod vocatus est 


cis adorationi dicatur. Omnia corsinianus rejecit 
in feriam VI magnam, et ultimo in loco posuit, 
sub hoc titulo : ἕτερον χοντάχιον τῆς ἁγίας παρα- 
σχευῆς, ἦχος ῥαρὺς, ποίημα Ῥωμανοῦ, eui accedat 
integra, ut videtur, acrostichis : τοῦ ταπεινοῦ Ῥω- 
μανοῦ. ᾿ 
1. Primum trop. in marginem corsin. rejicitur, 
in editis vero insignitur epigraphe αὐτόμελον. — 
αὐτὴ γὰρ ἐπῆλθε edd. venet. et bonon. cum M, T. 
— παράδοξος σθέσις venet. Sequitur nostros codd. 
bonon. utraque tamen parenthesis aque mira, 
quam facile mutarim in (παράδοξον φῆσαι, mirabile 
dictu! ). — ἐλήλατο C, T. 1 Cor. XV, 55. — εἰσά- 
γεσῆαι M. ] 

2. ἐξηγοράσων C. 

3. Suspicor breve illud tetrastichon fuisse post 
singula troparia concelamatum. 





94 


πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 
ὃ΄. Τρεῖς σταυροὺς ἐπήξατο 

ἐν Γολγοῦθᾷ ὁ Πιλᾶτος, 

δύο Tol; λιστεύσασι, 

χαὶ ἕνα τῷ χωοδότη" 

ὧν εἶδεν ὁ Ἅδης, 

χαὶ εἶπε τοῖ: χάτω" 

Ὧ λειτουργοί μου 

χαὶ δυνάμεις μου, 

τίς ὁ ἐμπήξας 

ἦλον τῇ χαρδίᾳ βου} 

ξυλίνη με λόγχη ἐκέντησεν ἄφνω, 

χαὶ dace 

τὰ ἔνδον μου πονῶ, 

τὴν χοιλίαν μου ἀλγῶ, 

τὰ αἰσθητήριζ uou 

χαὶ μαιμάσσει πνεῦμά μου; 

χαὶ ἀναγχ ἕζομιαι 

ἐξερεύξασθαι τὸν Ἀδὰμ. χαὶ τοὺς ἐξ 

ξύλῳ δοθέντας μοι [ Az. 

ζύλον τούτους εἰσάγει 
πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 


€. Ὅτε τούτων ἔχουσεν * ὁ πολυχέφαλος 
δα: * ἔδρα! ὄμιενος, * χαὶ χρχζων 
[ ezXOY , Ψ ρᾶμε oov. y T9 d - 
» ^, / / 
“Αδτ' Τί £465 * τί μάτην τὰ X601; * τί 
K. 
λόγους προσφέρεις y * τοῦτο τὸ ξύλον, ἢ , ὅπερ 
ἔφριζας, * τῷ ἐκ Μαρίας * ἐτεκτόνευσα ἐγὼ, 
ἐγὼ Toi ὑπέδειξα τοῦτο. 
συμιφέρον γὰρ * ἡμῖν ἐστι σταυρὴς Ru " ᾧ προσή- 
λωσαν Χριστόν᾽ * ξύλῳ γὰρ θέλω ἑλεῖν Ἐ τὸν 
Ἀδὰμ τὸν δεύτερον. * Mz, οὖν ταράξῃ σε, * 


* Πρὸς τὸ 


οὐχ ἀρπάσει γὰρ σοὶ "voy Mus ous κρα- 
T8, * ὧν γὰρ δεσπόζομεν, * 
φεύγει ἢ 


οὐδὲ εἰς ἀπο- 
πᾶλιν εἰς τὸν παροὺ ἰσῶν. 


4. Πιλᾶτος cum cireumfl. restituit Tischendorff 
ex codd. — τοῦ ζωοδότου edd. — zat ante εἶπε om. 
C. — ᾿λίνη us λόγχη triod. Bonon. — πονῶ, cf. 
lerem. IV, 19. — Lege αἰσθητήρια μοῦ, accentum 
retinente enclitico, quum in ultima syllaba bujus 
15 v. semper tonus quiescat, et recole nostram 
XIII reg. — pro modulo etiam melius πνεῦμα μοῦ 
ubi codd. et edd. μαιμάσσει τὸ πνεῦλά μου. — ξύλῳ 
τούτους C, M. ξύλον yàp edd. πάλιν εἰσάγει Bonon. 

9. 6 δολιόβουλος ὄφις M. — συρόμενος. Cf. trop. 


S. ROMANUS 


iterum in paradisum. 
4. Tres cruces defixit 
Pilatus in Golgotha : 
duas predonibus, 
et unam vita largitori. 
Quam aspexit Orcus, - 
et ait infra jacentibus : 
« O ministri mei, 
« et potestates mee, 
« quis infixit 
« cordi meo clavum? 
« Lignea me lancea illico punxit, 
« et disrumpor; 
« crucior intra me, 
« ventre meo angor 
« ac sensibus meis , 
« et exeestuat spiritus meus, 
« et necessitate cogor 
« Adamum eructare et Adami prolem. 
« Quos lignum mihi dedit, 
« lignum eos inducit 
« iterum in paradisum. » 


9. Hzc ubi audiit centiceps Draco, citato 
volumine cucurrit , et ait Orco : « Quid tibi? 
« cur frustra cruciaris? quorsum hac verba? 
Ipsum lignum, quod horres, Marie Nalo 
« ego fabricavi, ego illud Judeis subdidi. 
« Commodum enim in nostrum cedit crux, 
« cui confixere Christum. Ligno enim volo 
« secundum destruere Adamum. Haud igitur 
« teconturbet, neque enimvero vi a te rapiet 
« quos tenes; quorum quippe domini sumus, 


« ne unus quidem effugiet iterum in par 
« disum. » 


LS 


12. — καὶ λέγει 6r, M. — ταράσση. om. v. mosq. — 
τί τὸ ξύλον ὅπερ ἔπηξας τῷ ἐκ Μαρίας ἀνθρώπῳ ἐτεχτός- 
νευσαν C. — (oz? ἔφ, τῷ ἐχ Maplas vc θέντι υἱῷ Ν. 


— ἐγὼ ἐτ, M. — ἐπέδειξα C. — Mox codd. rejiciunt 


γὰρ post ἐστι, extra metrum. — ὁ σταυρὸς M. — 

τῷ Χριστῷ, ξύλον ἐν ᾧ θέλω M. — οὐχ ἁρπάτει δε 
μεῖνον, γράτει C. — ταράξει σε, οὗγ͵ ἁρπάζει σε μεῖνον 
ist ὡς χρατεῖς M, in meo apographo. Cf. per totum . 
Eusebii Alexand. hom. XV, /n Diabolum et Or: 
cum, Patrol. t. LXXXVI, p. ], p. 383. 


VlII. DE CRUCIS TRIUMPHO. 5h) 


c. — Ὕπαγε, ἀνάνηψον, * Βελίαρ, χρά- 
ὕει ὁ 'Αδης, Ἐδράμε, καὶ ἀπόκαμψον * τοὺς 
ὀφθαλμούς σου, καὶ ἴὸς * τὴν ῥίζαν τοῦ ξύ- 
λυ " ἐντὸς τῆς ψυχῆς μου" ἔχχτω χατῆλθεν 
* d; τὰ βάθη μου, * ἵν᾽ ἀνασπάσῃ " τὸν 
Aly, 6 ὡς τον * Τὴν τούτου εἰκόνα ποτὲ 
Ἐλισσαῖος * προεζωγράφησεν, * ἐκτὸς τοῦ 
ποταμοῦ * τὴν ἀξίνην ἀνελών. * Τῷ ἐλάφι 
τὸ fap" ὁ προφήτης εἴλχυσε, * πευθιειατων 
eu, * xai διδάσχων ἐμὲ ὅτι ξύλῳ ὁ Mi * 
μέλλει ἀνάγεσθαι ἢ ἀπὸ ταλαιπωρίας Ἐ πάλιν 
εἰς τὸν παράδεισον. 

P.— Τίς τοιαύτην ἔννοιαν Ἐ bibe ró 
cw, ὦ A01; * πόθεν ἐδειλίασας * φόξῳ οὐ 
viis οὐκ ἔστι, * ἐκ ξύλου ἀτίμου, * ξηροῦ 
χαὶ ἀχάρπου, * τοῦ γενομένου * πρὸς ἀναίρε- 
σιν * τῶν χαχουργούντων, * xai γαιρόντων 
αἴμασι; * Πιλᾶτος γὰρ τοῦτο ἐφεῦρε, πεισθείς 
μὴν * τοῖς συμβουλεύμασι" * xai τρέμεις, 
χαὶ ἡγῇ * δυνατὸν τὸ πανταγοῦ * τιμωρὸν, 
σωτήριην * παραυτίχα γίνεσθαι; * τίς ὁ πλα- 
γίσας σε; Ἐ τίς δὲ ὁ ἐμπαίσας σοι, ὡς ξύλῳ 
ὁ πεσὼν * ξύλῳ ἀνίσταται, * χαὶ χαλεῖται 
οἰκῆσαι * πᾶλιν εἰς τὸν παράδεισον; 

ἢ. -α Ἄφρων d ἄφνω γέγονας, * ὁ πρώην 
φρόνιμος ὄφις" * πᾶσα ἡ σοφία Guo διὰ 

ib ig * xai iv τῇ παγίδι * τῇ 
d yp, * Ἄρον τὸ ὄμμα, * χαὶ θεώ- 
ps ὅτι εἰς βόθρον * ὃν εἰργάσω; ἔπεσες. 

* qo γὰρ τὸ ξύλον ἐχεῖνο ὃ λέγεις ἢ ξηρὸν 
χαὶ ἄκαρπον, * PAIGE τὸν καρπὸν, * οὐ 
Teveipews; λιστὴς * τῶν ἀγαθῶν ἘΠ2 Ἔδεμ 

"runs γέγονεν" * ὑπὲρ τὴν bx6 do» 
γὰρ, * τὴν ἐξάξασαν τὸν λαὸν ἐξ Αἰγύπτου 
T3, * τούτῳ ἐνήργησε, ἢ τὸν Αδαμ. γὰρ εἰσ- 
ἄγει ἢ πᾶν ww εἰς τὸν παράδεισον. 


6. Βελίαρ λέγει C, — δράμς ἀποκάλυψον τοὺς ὀφθαλ- 
μοὺς δὴ) χαὶ ἠλέπεις τοῦ ξύλου τὴν ῥίζαν C. — ἔν- 
St. ἡ, M, — τοῖς dz φθαλμοῖς M. — ὀράμε, ázóx. — 

f. χαὶ i κατῆλθεν, — τοῦ εἰχόνα M. — ἐχ τοῦ ποτα- 
μοῦ C, Μ. οἵ, ]V Reg. VI, 5-7. — προοψ. με x. ὃ. 
t ὅτι μαλλὶ ὁ Ἀδὰμ ζύλῳ C. 

7. 9 οὗ οὖχ ἔστι φόῤος C. — ἐν φόδῳ οὗ ox ἦν 
s. M. Ps. XIll, $. — αἴματι post χαίροντ, om. C. 
-- uat xal ! τρέμεις M, omissis interpositis. — 


6. — « Agedum, resipisce, Belial! clamat 
« Orcus, curre, tuosque inflecte oculos , et 
« vide ligni radicem animae mee penitus in- 
« sertam; alte descendit, veluti ferrum, in 
« viscera mea , ut evelleret Adamum. Cujus 
« rei figuram olim Eliseus preostendit , 
« quum e fluvio securim eripuit, Levi ligno 
« grave ferrum propheta attraxit, prasi- 
« gnans tibi, memetque docens a ligno Ada- 
« mum ex infortunio eductum iri iterum in 
« paradisum. » 


7. — « Quis te ad id cogitandum impulit, 
« ὁ Orce? Unde trepidas timore ubi non est 
« timor, ob lignum infamia notatum, ari- 
« dum ac sterile, occisioni illorum addictum, 
« qui facinoribus et sanguine oblectantur? 
« Pilato acceptum refertur inventum , meis 
« persuaso consiliis. Et id times, et quod 
« ubique patibulum turpe est, id valere pu- 
« tas et salutiferum subito fieri? Quis te de- 
« cepit? aut quis te illusit, ac si is qui lapsus 
« est ligno, ligno erigatur, et invitetur ad 
« inhabitandum rursus in paradisum? » 

8. — « Amens actutum factus es, tu prius 
« callidus anguis. Tota sapientia tua per 
« crucem absorpta est, et tuo ipse laqueo 
« captus es, Tolle oculum et vide quomodo 
« in foveam quam foderas, cecideris. En 
« quippe lignum , quod dicis aridum et infru- 
« giferum, fructum extulit, quo gustato, 
« latro Edeni. deliciarum sortem tulit. Plus 
« enim quam virga qua plebem eduxit ab 
« /Egypti terra, crux huic latroni fecit 
« Adamum quippe inducit rursus in para- 
disum. » 


Ά 


τοῖς βουλεύμασι C. --- τρέμεις αὐτὸ χαὶ ᾿γῆσαι δυνατὸν 
τὸ μωρὸν παρ᾽ ἡμῶν πανταχοῦ σωτήριον, τίς C. — 
τρέμεις αὐτῷ καὶ 5 Y. ὃ, τὸ τιμωρὸν πανταλοῦ παρὰ σοῦ 
σωτήριον M. — τίς ἐμπαίζας σε ὅτι C. τίς δὲ ὁ πείσας 
σεῦτι M. 

8. πρώην γεγονὼς C. — f. ὑπὸ pro διὰ et χατεπαύθη. 
— ἔπεσας M. De hoc aor. cf. tr. 16. — τὸν ante 
χαρπὸν 0m. C, M. — τῶν ἐν 'Eola. C. — ἐξάξασαν ab 
ἐξάγω ; de aor. 7:2 pro ἤγαγον v. Lob. 1. 1. p. 287. 


80 S. ΒΟΜΑΝΌΞΒ. 


θ΄. --- Παῦσαι, "Adv, ἄθλιε, Ἐ δεινῶν ἀπό- 
c499 ῥημάτων" * οὗτοι γὰρ οἱ λόγοι σου * 
τοὺς λογισμούς σου δηλοῦσι" * σταυρὸν ἐφο- 
ῥήθης * καὶ τὸν σταυρωθέντα, * ὧν οὐδὲ εἰς 
us * παρεσάλευσε" * τῆς γὰρ βουλῆς μου * 
δράματα ὑπάρχουσι" τελέσω δὲ πάλιν, καὶ 
μνῆμα ἀνοίζω, * τυμξεύσω τὸν Χριστὸν, * 
iv. οὕτως ἔχης σὺ * τὴν δειλίαν σου διπλῆν, 
* ἀπὸ τοῦ τάφου αὐτοῦ, * ὡς ix τοῦ σταυροῦ 
αὐτοῦ, * ἐγὼ δὲ βλέπω σε" * θαπτομένου γὰρ 
τοῦ Χριστοῦ, ἐγγελάσω σοι" * ἔρχομαι, λέ- 


*31 ᾽ i! 
γῶν σοι" * Τὸν Αδὰμ τίς εἰσάγει Ἐ πάλιν. 


1 ^w 
εἰς τὸν παραδεισον : 
/ v e; t Ἢ 
ι. Ἔχραξε δὲ ἄθροον * πρὸς τὸν Διχζο- 
"VAM t * 
λον Αδυς, * ὁ πιηρὸς μὴ βλέποντι, * τυφλὸς 
τυφλῷ λένει" βλέψον, * ἐν σχότει πορεύγ," * 
/ ^ 
Ψψηλάφα, v πέσης. * Νόει ὃ λέγω, * Bapu- 
xpo ue! * ὅτι πράττεις, * ἔσόεσε τὸν ἤλιον. 
4 »" M ^ ^ * ^ , M * 

Αὐτὸ γὰρ τὸ ξύλον, εἰς ὃ ἐγχαυχᾶσαι, 
τὸ πᾶν ἐχλόνησεν, I ἐδόνησε τὴν γῆν, ἢ 
4 ’ * b * Wt / x ox ^ ox 
ἐσχότισεν οὐρανὸν, * ἔῤῥηξε πέτρας ὁμοῦ ἢ 
χαὶ τὸ καταπέτασμα, * xai τοὺς ἐν μνήμα- 

* ^ / : s Ne ^ —- 7 : 
σιν * ἐξανέστησε τοὺς νεχροὺς οἱ βοῶσί μοι 
i ; M 4 4 ? 
* "Adv, κατάλαξε! * O Αδὰμ γὰρ ἐχτρέχει 
* πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 
᾽ὔ » ΄- ^ 

uw. — Ἴσχυσε πτοῆσαΐ σε * τοῦ Ναζο- 
ραίου τὸ ξύλον, * ἔφη ὁ Διάξολος * πρὸς τὸν 
ὀλέθοιον "Any. ἘΣταυρῷ ἐνεκρώθης " ὁ πάντας 
νεχρώσας" * ὅλως εἰ ξύλον * σε ἐπτόησε, * 

3 

ἔδει σε φοῖξαι * τοῦ Αμὰν τὴν σταύρωσιν, * 
χἀχεῖνον τὸν πάσσαλον, ᾧπερ ἀνεῖλε * Σι- 

7, M o duos Pos ἫΝ WEE Ὁ 
σάρα Ixz*, * χαὶ πέντε τοὺς σταυροὺς, * ot; 
προσήλωσέ ποτε * τοὺς τυραννοῦντας αὐτὸν 

4 . ἊΝ s x 
* Πησοῦς ὁ τοῦ Ναυῆ * περισσοτέρως δὴ Ἔ 

, 
— ἘΞ αἰγόπτου τῶν λαῶν τοῦτον ἐνήογ, M. ἐξ al. τὸν 
λαὸν καὶ τοῦτο C. — ἐν. καὶ τὸν AOxa C. 

9. δειλῶν C. --- θελήσω 0$ M. — θέλεις ὧδε C. — 
xat ἐνθυμδεύσω C, M. — τὸν om. M. — ἣν οὕτως 
ἔγχει ἵν᾽ ὅλως M. — σὺ om. C, M. — ῥλέπων σε C. 
— τοῦ om. codd. et transponunt ἐγγελάσω cot ante 
(az. y. T. 4 — λέγω σοι C. ex hoc tumultu fort. 
emendandum : ἐγὼ δὲ λείπω σε, θαπτομένου δέ. 

10. δὲ ἄθοοον om. C. — om. articulo πηρὸς τῷ 
uj] βλέπειν M. — pro λέγει tonus exigit βοᾷ, — ψη- 
λάφη M. — ἃ λέγω... ἃ πράττεις ἔσδεταν C. — pro 


9. — « Quiesce, Orce infelix ! Nefasta 
« verba missa fac. Hi namque sermones tuos 
« produnt cogitatus. Crucem et crucifixum 
« reformidasti , quorum me neutrum movit. 
« Mei namque consilii hec opera sunt : que 
« perficiam , et tumulum aperiam , Christo- 
« que parentabo , üt sicut ex ejus cruce, ita 
« ex illius sepulcro, duplicem tu pavorem 
« habeas, ego vero te videam : tumulato 
« enim Christo, deridebo te : venio, a te 
« quarens, quis Adamum inducat rursus in 
« paradisum. » 

, 

10. Erupit confestim Orcus ad Diabolum; 
dixit visu captus ad captum oculis , cecus ad 
coecum : « Cerne tandem : in nocte gradieris. 
« Palpa, ne labaris. Nosce quod aio, o gra- 
« vis corde! tuum facinus solem extinxit. 
« Ipsum enim lignum, in quo exultas, com- 
« movit mundum totum, concussit terram, 
« obscuravit coelum , disrupit saxa simul et 
« auleum : quin jacentes in monumentis ex- 
« civit mortuos ad me clamantes : « Orce, 
« assequere! Adam enim currit iterum in 
« paradisum. » 

11. — « Ita valuit te perterrere Nazareni 
« lignum, Diabolus ait ad funestum Orcum. 
« Cruce enectus es, qui cunctos necasli. 
« Quod si omnino te lignum terrefecit, te 
« magis oportuit horrere Amani palum, il- 
« lumque clavum, quo Sisaram [6] intere- 
« mit, hos etiam quinque stipites, quibus 
« olim totidem tyrannos suos affixit lesus 
« filius Nave. Nimium sane terruit te arbor 


εἰς ὃ f. ἐν ᾧ. — ἔγχαυχ ἄσαι contractum ab ἐγκαν) ἀξ" 
σαι, uti infra occurrit σταυροῦσαι, et alias ὁτέφανοῦ- 
σαι, χτᾶσαι, alia id genus invitis grammaticis, eX- 
ponit Lobeck p. 360. — àv ἐσάλευσεν, ἐχλόνησε 
γῆν C. — ἐξήστησεν οὐρανὸν M. --- τοῖς ἐν uv. M. — 
ἐξ, καὶ βοῶσιν οἵ νεχροὶ " ἅδη C, M. — γὰρ ὑπάγει C. 

14. λέγει C. — ἐνιχήθης C. —— ξύλον παρεχώρησας 
ἔδει φυγεῖν σε C, — τοῦ Aoày. M. — Cf. Esther VII, 
10. — ἐν ᾧπερ C. — δι᾽ οὗπερ M. — τὸν σισάρα C 
M. Cf. Jud. 1V, 21,292. — xai πεντήκοντα C. πέντε 


σταυροὺς M. — οὃς προσήλωσε codd. — τοῖς τυρᾶντ 


VIII. DE CRUCIS TRIUMPHO. 91 


iploneé σε τὸ guzüv: τὰ ἐν τῇ Ἐδὲμ * ὅ τι 
ἐξήγαγε * τὸν Ἀδὰμ, οὐχ εἰσάγει * πάλιν 
εἰς τὸν παράδεισον. : 

ιδ΄. — Νῦν Ἔπιες α ἀνοῖζαί Gov * τὰς (X0; 
ow, Βελίαρ. * viv ἡ ὥρα δεῖξαί σοι ἘΞ τὴν 
τοῦ σταυροῦ δυναστείαν, " καὶ τοῦ σταυρω- 
θέντος Ἐ πολλὴν ἐξουσίαν, * Σοὶ pb μωρία * 
i σταυρός ἐστι, * πάσῃ δὲ χτίσει * θρόνος 
τεθεώρηται * ἐν ᾧ Ἰησοῦς ἡλούμενος, καθ΄- 
περ * ἐπιλαθήμενος, * ἀχούει τοῦ λῃστοῦ * 
πρὸς αὐτὸν χραυγάζοντος- * Νγήσθητί μου, 
Κύριε, * ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. * Kai ἀποχρί- 
vw, * ὡς ἐχ βήματος, ὅτι δὲ σΌ μεθ 
eji, " supbas εὐξεῖς μοι, * μετ᾽ ἐμοῦ 
Yao εἰσέρχῃ ἢ πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 

W. Ὅτε τούτων ἤκουσεν * ὁ mou ἴχα- 
v δράχων, * ὥρμησε τρυχόμενος, * xai ἅπερ 
ἤχουσεν, εἰδε * λυστὴν μαρτυροῦντα * χὰ: 
στῷ μαρτυρμόντι" * ὅθεν πρὸς ταῦτα * ἐχ- 
πληττόμενης, * τύπτει τὸ στῆθος, * xai 
halo ται" * Ληστῇ ὁμιλεῖ, χαὶ πρὸς 
τοὺς χατηγήρους Ἐ οὐχ FOOQUESUE * ὁ Πιλᾶ- 
τόν ποτὲ Ἐ οὐδὲ Aou ἀξιῶν, ἢ νῦν τος: Qo- 
γέα φωνεῖ, * λέγων" Atügo, τρύφησον. * I 
πὸ γινόμενον» ἘΞ τίς ἑώρακεν ἐν σταυρῷ 
πρῶτον πρὸς λγστοῦ * ἔργα ἢ ῥήματα, * OU 


ἃ τοῦτον }Χὰ e ii *omXMW εἰ- τὸν παρά- 
) H 
QN s 


[4 


ιδ΄, Ὕψωσε δὲ δεύτερον ἢ po ἰδίαν ὁ 
δαίμων * χρῶ ov" "Adv , δέξαι ue, * πρὸς σὲ 
ἡ MM EU μου. *'Tx σὰ γὰρ ὑπέστην, 
τοῖς σοῖς μὴ πιστεύσας, * εν τὸ ξύλον, 


- 


AX Xx 


HM 


ὕπο ἔρριξας, ἢ πεφοινιγμένον * αἴματι καὶ 


1932 C. — αὐτῷ CGM.—f. περ. δέ. — ἐχοοθήσει 
* C. — ποιήσαντός σε τὸ M. — ἐν itu. C, M. — 
1a: οὐχ εἰσάγει did. 

12, σοὶ om. M. — δείξει σοι.. C. δεῖξαι σοι pro 
lono ex ΧΠῚ Teg. — ἐστι πάλιν C. — θεωρεῖται M. 
— Ἰλώμενος Ἰησοῦς χαβάπερ θρόνῳ καθήμενος C. -- 
τῷ om. eodd. — npuuY. πρὸς αὐτὸν C. — ὑμνολο- 
Tte αὐτὸν C, — χαὶ ἀπορθέγγεται C. — ὅτι σήμε- 
t^» eodd. 

13. ταῦτα ὕχουσεν ὃ παμιμήγανος M. — ἔδραμε C. 

- Χοιστοῦ μαρτυροῦντος M, — ληστῇ προσομιλεῖ xat 
"i κατηγοροῦσι M. — οὐχ ἀπεχρίνατο C. — Πιλάτῳ 


« illa Edeni ; que expulit Adamum , minime 
« reducit eum in paradisum. » 


19. — « Nunc mihi tempus est aures tibi, 
« Belial, aperiendi; nunc hora ipsa tibi 


« Ostendet. crucis prestautiam et multam . 


« crucifixi potentiam. Crux tibi stultitia est, 
« qua ab universa creatura thronus conside- 
« ratur, in quo Iesus, clavis suspensus, ve- 
« luti sedens, audit latronem ipsi claman- 
« tem : « Memento, Domine, mei in tuu 
« regno. » Ác respondet tanquam e tribuna- 
« lis solio : « Tu hodie, pauper, mecum re- 
« gnabis ; mecum enim ingrederis rursus in 
« paradisum. ἡ 

13. Ubi hec audivit draco , multi doli arti- 
fex, prorupit desperatus, et quemadmodum 
audiverat, per se vidit confitentem furem 
Christo contestanti vicissim. Ad que attoni- 
tus, pectus percutit, hzc secum recogitans : 
« Latronem affatur hic , suis qui non respon- 
« det accusatoribus; qui ne verbo quidem 
« Pilatum modo honestavit, nunc compellat 
« homicidam, inquiens : « Veni, delectare ! » 
« Quid factu simile? quis unquam in cruce 
« respexit prius furis opera verbave, propter 
« quie eumdem rursus hic assumit in para- 
« disum? » 

14. Iterum vocem suam extulit Demon ex- 
clamans : « Me, Orce, excipe ; ad te refugium 
« meum. Tua enim exsecutus sum , etsi ver- 
« bis tuis fidem non adderem : vidi lignum 
« quod expavebas, purpuratum sanguine et 


ποτὲ C. M. — οὐδὲ λόγων C. — τὸν φογέα M. Duo 
verba om. C. — τί τὸ ἐσόμενον C. — τί ἑώραχεν M. 
— σταυρῷ πρὸς τοῦ λῃστοῦ M. — πρῶτον ληστὴν C. — 
ὁιὰ ποῖα C. — 9x ποιῶν M. — id om. τοῦτον, No- 
tarius scilicet, dum legebat διὰ pro o? 3, deesse 


aliquid opinatus, imprudens addidit ποῖα; at cruci * 


erucem addidit accentus , unde ποιῶν in mosquen- 
sem irrepsit. 

14. Sub initio δὲ om. M. — Mox ἰδίαν pro αὑτοῦ, 
ut in saeris libris passim et more recentiorum, 
omisso tamen minus bene articulo, quo vix desti- 
tuitur ἴδιος, pronominis vice usurpatum. — μὲ 


---« c «ὦ 


98 S. ROMANUS. 


ὕδατι" * xal Égp x, οὐκ ἐκ τοῦ αἵματος 
λέγω, * ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ ὕδατος. ἔ Τὸ μὲν γὰρ 
προδηλοῖ * τὴν σφχγὴν τοῦ Ἰησοῦ, * τὸ δὲ 
τὴν αὐτοῦ ζωήν" * ἡ ζωὴ γὰρ ἔθλυσεν * dx 
τῆς πλευρᾶς αὐτοῦ" * οὐχὶ γὰρ ὁ πρῶτος, 
ἀλλ᾽ ὁ δεύτερος Ἀδὰμ * Eoav ἐδλάστησε * 
τὴν μητέρα τῶν γώντων * πάλιν εἰς τὸν πα- 
ράδεισον. 

v. Ρήμασι γρησάμενης * τούτοις ὁ πάμ.- 
παν πανοῦργος) * μόλις ὡμολόγησε, * συμ- 
πεπτωχέναι τῷ "Adv. * Ἀμέλει γοῦν ἅμα * 
θρηνοῦσι τὸ πτῶμα" * Τί, φασὶν, τοῦτο * ὁ 
ὑπέστημεν; * πόθεν τὸ ξύλον ἢ εἰς ὃ ἐνεπέσα- 
μεν; Ἐ εἰς ὄλεθρον ἡμῶν ἡ τούτου φυτεία ἢ ἐν- 
εὐῥιζώθη γῆ᾽ * στελέχη δὲ πικρὰ ἢ ἐγκεντρί- 
σαντες αὐτῷ, * τὸν ἑαυτοῦ γλυχασμὸν * οὐ 
μετεποιήσαμεν. * Ot μοι! συνόμιλε! * οἴμοι, 
σύντροφεὶ ὡς ὁμοῦ συνεπέσαμιεν S οὕτω 
πενθήσωμεν. * Ὁ ᾿Αδὰμ γὰρ ὑπάγει ἢ πάλιν 
εἰς τὸν παράδεισον. 

iz. Ὦ πῶς οὐχ ἐμνήσθημεν * τῶν τύπων 
τούτου τοῦ ξύλου! * πάλαι γὰρ ἐδείχθησαν * 
πολυμερῶς, πολυτρόπως, * iv τοῖς σωζομέ- 
νοις * xai ἀπολλυμένοις. * Ξύλῳ ὁ Νῶε * 
διεσώζετο, * 
ὥλετο. * Μωσῆς δι᾿ αὐτοῦ ἐδοξάσθη, τὴν 
ῥάδδον, * καθάπερ σκῆπτρόν τι, * λαξών᾽ 
Αἴγυπτος δὲ * ταῖς πληγαῖς ταῖς ἐξ αὐτῆς, 


2 9 ^ , ΄- / 
* ὥσπερ βαθείαις πηγαῖς * ἐμπεσοῦσα πνί- 
* 


χόσιμος δὲ ὅλως: * arua; 


Ἂ ^ ' - » » 2 ᾽ν, ' 
γεται" A γὰρ νῦν ἔπραξε, " ἐν εἰκόνι πρὶν 
ἔδειξεν, Χριστοῦ σταύρωσιν. * Τί οὖν οὐ 

, . ἈΛΛ ἮΝ: Not 7 d ΄ » 
κλαίομεν; ^ ὁ Αδαμ γὰρ ὑπάγει ἢ πάλιν εἰς 
τὸν παράδεισον. 


πιστεύσας M. — ἴδιον C. — ἔφριξα τοῦτο C. — γὰρ 
post τὸ μὲν om. M. — δηλοῖ codd. — τὴν τούτου C, 
M. — οὐχ 6 πρῶτος γὰρ codd. — ἀλλὰ 6 δεύτερος 
Ἀδὰμ C. 

15. πανπανοῦργος liquido cors. unde emergit 
πάμπαν, quod om. mosq. Latina prebuit Fortu- 
patus, — ἀμέλει γοῦν duo codd. zque f. emen- 
dandi, neque aliter quam illo optima: nota ap- 
posito : ἀμέτρως. — φησὶ codd. — τοῦτο post πόθεν 
inserit iterum C, post ξύλον M, qui om. εἰς &. De 
aor. ἐνεπέσαμεν cf, Lobeck p. 724. At placeret 


« aqua. Cohorrui et ego, haud propter san- 
« guinem aio, sed ob lympham. Cruor qui- 
« dem praesignat lesu cedem ; unda, vitam. 
« Vita enim manavit ab ejus latere : non pri- 
« mus certe, sed secundus Adam produxit 
« Evam , matrem eorum qui vivunt iterum 
« ad paradisum. » 


15. Talia quum verba dedisset multiformis 
proditor, sgre fassus est se una cum Orco 
cecidisse. Haud frustra ergo lamentabantur 
ambo casum suum : « Quid , aiebant, quod 
« sustinuimus? Undenam lignum illud in 
« quod incidimus? ln perniciem nostram 
« istiusmodi plantatio radices egit in terra. 
« Cui etsi surculos amaros inseruimus, inge- 
« nitam ejus dulcedinem nequaquam immu- 
« tavimus. Hei mihi, sodalis! Hei mihi, com- 
« milito! Sicuti simul collapsi sumus , ita una 
« lugeamus. Ecce enim Adam iterum trans- 
« meat in paradisum. » 

16. « Oh! qui fit ut figurarum hujus ligni 
« obliti simus! Ostense olim fuere sepenu- 
« mero, variis modis, tam in salvatis quam 
« in perditis. Ligno incolumis Noe fuit, orbis 
« vero incredulus pessumivit totus. Per li- 
« gnum Moyses inclaruit, virgam ut sceptrum 
« sumens; sed ;Egyptus in plagas ruens 
« ex ea ortas , quasi in altos latices, suffoca- 
« tus est. Quod enim lignum modo effecit, 
« veteri figura declaraverat, Christi in cruce 
« patibulum. Cur igitur non flemus! Adam 
« enim rursus transit in paradisum. » 


ἐνεπταίσαμεν, et paulo infra συνεπταίσαμεν. — συνε 
παίσαμεν. codd. — δὲ om. τὸν ἑαυτοῦ om. C. — ex 
ἐπέσαμεν ὁμοῦ codd. 

16. ὦ eum acuto πάθος continet, soletque esse 
σχετλιαστιχὸν, interdum sine casu , ut apud nos 
trum , sic apud pseudo-nazianzenum : 'Q πῶς 39x 
χρυτὶ τὴν τούτων ἐνέγχω μνήμην, in CArísto patiente. 
— τὸν τύπον M. — τούτου om. C. — ὅλος C. —9' 
αὐτοῦ Μωσῆς M. — καθάπερ τὸ ox. A«6. C. ῥάθδον 
ὥσπερ σχῆἥπτρον M. — 5$ Αἴγυπτος codd. — αὐτοῦ C. 
— ὡς ἐν βαθείαις C. — ἃ νῦν γὰρ C. — ἐν εἰκόνι ὁ 


᾽ 
r4 


Vill. DE CRUCIS TRIUMPHO. 99 


V. — Μεῖνον, "AÓn ἀῆλιε, * στενάζων 


ἔφη ὁ δαίμων. * Σίγησον; χαρτέρησον ,* ἐπί- 
,ὔ Ὁ “ » ’ 
is; στόματι χεῖρα. * Φωνῆς γὰρ ἀκούω * χα- 
ν fonz- * δυο um ὅθεν * dra 
pav μηννηυσης" " ηχὸς μοι ἦλθεν " ἀγαῦθχγγε- 
Vs, ἢ χτύπο; ῥημάτων, * ὥσπερ φύλλων τοῦ 
σταυροῦ" * Χριστὸς γὰρ) ὡς μέλλων νεχροῦ- 


ein, ἐδύχ" Ἐ Πάτερ, ape; αὐτοῖς! * ἀλλὰ 


μὲ ἔῤλιψεν, ἢ τὸ μετέπειτα εἰπών" ὅτι οὐχ 
qid aet γὰρ * τί ποιοῦσιν ἄνομοι! * Ἡμεῖς δὲ 
οἴδαμεν * ὅτε δόξης ὁ Κύριός ἐστιν ὁ πα- 
ῥὼν, * χαὶ ὅτι βούλεται * τὸν Ἀδὰμ εἰσε- 
γέγχαι * πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 

v. Ἄρα ὅτε ἔδειξε * τῷ Μωύσῇ ὁ δε- 
σπότης * ξύλον ὃ ἐγλύχανέ * ποτε εἰς Μεῤ- 
ἐὰν τὸ ὕδωρ, * ἐδίδαξε τί ἦν Ἐ χαὶ τίνος ἡ 
P; * τότε οὐχ εἶπεν, * οὐ γὰρ ἤθελε" * 
Viv δὲ τοῖς πᾶσι Ἐ τοῦτο ἐφανέρωσεν" * ἰδοὺ 
Y? τὰ πάντα ἠδύνθη, ἡμεῖς δὲ * παρεπι- 
χράγθγηεγ" Ἐ dx ῥίζης τῆς ἡμῶν * ἀνεξλά- 
67166 στχυρὸς, * ὃς ἐνεθληθη τῇ γῆ, xal 
γλυχεῖα γέγονεν * ἡ ἀνατείλασα * τὰς ἀχᾶν- 
da; τὸ πρίν" γῦν ὡς ἄμπελος Σωρὴκχ * χλά- 
$os; ἐξέτεινε * μεταφυτευομένους * πάλιν εἰς 
τὸν παράδεισον, 

d. τ Ny οὖν, Αδη, στέναξον, * xai 
δημρώνως σοῖς τηῖς γόοις * κλαύσωμεν, θεώ- 
μένοι * ὁ ἐφυτεύσαμεν δένδρον, * μεταβεύλη- 
σταυρὸς C. — ἐν εἰχόνι Ἰησοῦς σταυρῷ M. — εἰ ᾿Αδὰμ 
ἀπηφεύγει C 

17. στέναξον C, — ᾿σύχασον C. — στόμα τὴν jy. 
C. — χαρὰς M. — ἀγαθὸς ἄγγελος xat τύπος C. Vox 
ἐγαβάγγελος haud displiceat, eum dixerit optime 
xui» Esehyl. Agam. 622. — ὥσπερ d ὑγη- 
Ἰῶν Nos: ὁ μέλλων C. Fa receptum M textum 
cUrmant, quee simili lepore idem Romanus, 
li fallor, ceeinit in ἀνεπιγράφῳ planctu de Adamo: 

Συνάλγησον, παράδεισε, 
τῷ χτήτορι 
πτωγεύταντι, xa τῷ ἤχῳ 
σου τῶν φύλλων 

ἱκέτευσον τῷ πλάστη μὴ χλείση 9s* 

ἐλεήμων, ἐλέησον τὸν παραπεσόντα. 
* Condoleas, o Paradise, tuo possessori jam men- 
* dicanti, et (lebili foliorum tuorum fremitu, con- 
* litori supplicator, ne te claudat. Misericors, 


* miserere lapsi hominis. » Quze quidem dum 
diligentius , auspice Deo, luci dederim , vereor ne 


17. — « Siste, infelix Orce, flebiliter ait 
« Diemon Belial. Tace jam et abstine, pone 


-« ori manum. Nam vocem percipio letitia 


« nuntiam : obstrepit mihi sonus, nuntius 
« bonorum, susurrus verborum , quasi folio- 
« rum crucis ; Christus enim iamiam moritu- 
« rus, hec edidit : « Pater dimitte illis! » 
« Me autem contudit quod inde adjecit : 
« quia nesciunt quid faciunt scelesti, » Jam 
« nos vidimus glorie Dominum esse eum qui 
« passus est, eumdemque velle Adamum in- 
« ferre iterum in paradisum. » 

18. — « Num quando Dominus Moysi li- 
« gnum illud ostendit, quod aquas olim in 
« Merran dulces effecit, docuit quid esset , 
« cujusve radix? Nihil tunc dixit, neque enim 
« hoc voluit. Nunc autem omnibus id patefe- 
« cit; vide enim ut euncta suavia facta sint , 
« nos vero amariores, Ex radice nobis infixa 
» crux effloruit, quee telluri ubi inserta fuit, 
» jam dulcis evasit illa , qua prius spinas pul- 
« lulavit; nunc vinee Sorech similis, palmi- 
« tes extendit, iterum inserendos in para- 
« disum, » 

19, — « Nunc ergo, Orce, da singultus, 
« vocesque tuis ululatibus miscentes,, lacry- 
« memur, dum videmus qualem plantaveri- 


metro urgente sollicitem vocem ἱκέτευσον, quam- 
vis in ea totum sit poemation, cum enim veteres 
solerent , ramis lana alba obvolutis , vota suppli- 
cum promere, adducit huc poeta totum paradi- 
sum frondibus obtentis pro supplice Adamo fre- 
mentem et ingemiscentem. Hactenus hec. — 
ἐθόησε C. — i602 τό" πάτερ M. — ἔθλ, με M. — με 
μετέπειτα C. — γὰρ om. codd. add. οἱ ἄν, τί rhy- 
thmi ergo trajeetum. — χύρ. δόξης 2. iid. 

18. Ἄρα ὅπερ codd. ὅτε sensus requirit, τότε in- 
fra confirmante. Exod. XV, 23. — ποτὲ τὸ ὕδως 
εἰς Μεῤῥᾶν. Ex. XV, 23. — οὐχ ἔδειξε τίνι ἢ τίνος C. 
— ix ῥίζης μῶν sic duo codd. contra quos statim 
emendabam τοῦ ξύλου vel τοῦ αὐτοῦ, sat frigide. 
Reduco ab initio ea quae primum. Orcus erueta- 
vit : τίς 6 ἐμπήξας ἦλον τῇ χαρδία μου: « Huc usque 
ergo, ait , fatale lignum radices egit, in hac vis- 
cera. » — γλυκεῖα δὲ C. — ἀχάνδας πρὶν C. — ὠρὶκχ 
M. Statim em. Is. V, 2. — χλάδους βλαστήσει C. 

19. οὖν om. M. — x«i συμφώνως σοι C, M. — 


60 


μένον * εἰς ἅγιον πρέμνον, * οὗ ὑποχάτω * 
χατεσχήνωσαν * xai ἐπὶ χλίδοι: * τούτου 
ἐγνοσσεύσουσι * λγοταὶ, φονευταὶ χαὶ τελῶ- 
ναι χαὶ πόρναι, ἢ ἵνα τρυγήσωσι * τὸν χαρ- 
πὸν γλυχασμοῦ * ἀπὸ τοῦ δῆθεν ξηροῦ" * ὡς 
γὰρ φυτῷ τῆς ζωῆς, * τῷ σταυρῷ προσπλέ- 
χονται" * ἐπερειδόμενοι, Ἐ χαὶ νηχόμενοι ἐχ- 
περῶσι διὰ αὐτοῦ * xal προσορμίζονται, * 
ὡς εἰς εὔδιον κόλπον, ἢ πάλιν εἰς τὸν παρά- 
δεισον. | 

X. — Ὄμοσον οὖν, τύραννε, * λοιπὸν 
μηδένα σταυρῶσαι. * Στῆσον xxl σὺ, Τάρ- 
ταρε, * βουλὴν μηδένα νεχρῶσαι" * ἐλαζομεν 
πεῖραν, "* συστείλωμεν χεῖρας, " γένοιτο 
ἡμῖν * ὃ ὑπέστημεν * πρὸς ἐπιστήμην * εἰς 
τὰ ὑπερχόμενα, * μηδεὶς ἐξ ἡμῶν τοῦ λοι- 
ποῦ τυραννήσῃ * χατὰ γένους Ἀδάμ" * χαὶ 
γὰρ ἐσφράγισται * ἐν σταυρῷ, ὡς θυσαυρὸς 
* ἔχων ἐν σχεύει χρυπτῷ * μαργαρίτην ἄσυ- 
λον, * ὧν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ 7 ἀπεσύλησεν ὁ 
εὐφυέστατος ληστὴς , " κλέψας χαθηλω- 
τῷ, * xai λιστεύσας ἐκλήθη * πάλιν εἰς τὸν 
παράδεισον. 

χα. Ὕψιστε xal 
xxi νέων, * γέγονε τιμὴ ἡμῶν * 
σου ὕξρις" * ἐν γὰρ τῷ σταυρῷ σου 
μεθα πάντες. * Τούτῳ τὰς φρένας * προσὴς- 
λώσωμεν, * xai ἐπὶ τούτου * ὄργανα χρειλά- 
σωμεν" * xai ἀσωμέν σοι, uS ὅλων Ku- 


^» * , 
ἔνδοξε * Θεὲ πατέρων 
ἡ ἐχουσίχ 


τὸ χαυχώ- 


ρίῳ, * ἐκ τῶν δῶν Σιὼν, * ἵν᾽ ὥσπερ οἱ 
Θαρσεῖς * απεκόμισαν ποτε * τῷ Σολομῶντι 
χρυσὸν * ἐν χαιρῷ, ὡς γέγραπται, * ἡμῖν τὸ 
ξύλον σου * xal ἡμέραν ἀποδιδῷ χαὶ φῶς 
καὶ χαιρὸν * πλοῦτον ἀτίμητον, " τούς τε 


πάντας εἰσάγῃ * πάλιν εἰς τὸν παράδεισον. 


τοῖς λόγοις C. — ὑποχάτω ἐννοσεύουσι xai ἐν τοῖς xA. 
t. χατεσχήνωσαν C. — Eadem fere in utroque cod. 
enallage. — zgvy. χαρπὸν γλυχ, C, M. — νιγχόμενοι 
ἐχπερῶσι δι᾽ αὐτοῦ C, M. 

90. Ὅμως οὖν duo codd. correxit vir doctus 
certa emendatione , neque obstet σταυρῶσαι cujus 
aor. post ὄμοσον classica dat exempla Lobeck l. 1. 
p. 745. — χεῖρον γεγέννηται Suiv M. — τοῦ γένους 
C, M. — ἐσφράγισται γὰρ τῷ σταυρῷ C, M. — ἔχων 
ἐν σκεύει ἀφθάρτῳ M. — &re22Yzstv $92. À. om. ar- 





5. ROMANUS 


« mus arborem, in sacrum mutatam trun- 
« cum, cujus in umbra tegent se, palmiti- 
« busque nidos inserent latrones, homicide, 
« et publicani et meretrices, ut vindemient 
« fructum dulcedinis, scilicet ab infrugifera 
« stipite; sicut enim ligno vitz, ita cruci ob- 
« volvuntur; qua tabella innixi et natantes, 
« transmeant , et quasi ad tranquillum por- 
« tum, iterum appellunt in paradisum. » 


20. — « Jura ergo, tyranne, jam nemi- 
« nem esse a te crucifigendum. Firma tu 
« quoque animum, o Tartare, occidendi ne- 
« minem; sat experti sumus , manus coercea- 
« mus; quod sustinuimus, in posterum no- 
« bis documento sit. Nemo nostrum deinceps 
«in Adami progeniem seviat. Excisa est 
« enim in ligno.crucis velut arca, continens 
« in abdito loculo margaritam inviolabilem, 
« quam ipse e cruce solertissimus latro fura- 
« tus est, eam a suspenso illo diripiens, fur- 
« toque peracto, vocatus est iterum in pe- 
« radisum. » 


21. Altissime et gloriose patrum Deus ac 
juvenum, nostrum in decus ultro versa esl 
tua injuria : in tua enim cruce gloriamur 
omnes, Cujus clavis utinam nostras affigamus 
animas, eique suspendamus organa, ac tibi 
canamus , o Domine rerum omnium, unum 
e canticis Sion; ut quemadmodum olim 
naute Tharsis Salomoni attulerunt aurum in 
tempore, uti scriptum est, nobis quoque li- 
gnum tuum singulis diebus impertiat et lu- 
men et opes opportunas, inzstimabiles, n05- 
que omnes iterum ducat in paradisum. 


ticulo C, M. — εἰσῆλθεν πάλιν C. — Praestat con- 
ferre elegantem de crucis cistula ἔχφρασιν CUM 


altera pariter e ferula et pharmaco petita in cant. 


XIV, 14. 

21. ἐν τῷ γὰρ σταυρῷ M. — ἐπὶ τούτῳ C, M. — 
τῆς Σιὼν C, M. — ἵνα ὡς oi Θαρσεῖς ἀπεχόμιζον G 
ἵν᾽ ὥσπερ Θαρσεῖς ἀπεχόμισε M. --- ἀποδίδωσι xad 
ἡμέραν C, M. Sg. καὶ χαιρὸν πλοῦτον ἀτίμητον M. — 
χαὶ 9. χαὶ πλοῦτον C. --- τοὺς γὰρ πάντας C, M. — 


Cf. III Reg. X, 22. 


IX. DE DOMINICA PALMARUM. 61 


IX. 
CANTICUM IN DOMINICA PALMARUM. 


α΄, Μετὰ κλάδων ὑμνέσαντες πρότερον, 
μετὰ ξύλων συνέλαξον ὕστεοον, 
οἱ ἀγνώμονες; Χριστὸν 
Ἰουδαῖοι τὸν Θεών’ 
ἡμεῖς δὲ πίστει ἀμεταθέτῳ 
ἀεὶ τιμῶντες ὡς εὐεργέτην» 
E αὐτῷ" 

Τιὐλογημένος εἶ ὁ ἐρ γόμενος 

τὸν Ἀδὰμ ἀναχαλέσασθαι. 

β΄. To θρόνῳ ἐν οὐρανῷ ! 
τῷ πώλῳ ἐπὶ τῆς γῆς 
ἐποχούμενος, Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
τῶν ἀγγέλων τὴν αἴνεσιν 
καὶ τῶν παίδων τὴν ὕμνησιν 
πορσεθέξω, PVC σοι" 
εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρ) χόμιενος 
τὸν Adày. ἀναχαλέσασθαι. 

y- Eza δὴ ἀδὴν ἔδησας, 
καὶ ἤάνατον ἐνεχρώδαςς 
χαὶ χύσμον ἀγέστιησας; 
ῥαῖοις τὰ νέπια 
ἀγευφήμιουν σὲ, 
Χριστὲ, ὡς νικητὴν; 
Ἀαυγάζογτα σὸὶ σήμερον. 
(σαγνὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ! 
οὐχέτι γὰρ, φασὶν, 
σφαγήσονται βρέφη 


διὰ τὸ βρέφος Magtxu., 


Canticum IX in corsin. f. 73-75 integrum est, 
Itemque, opinor, in mosq. f. 263, sed partim in 
laurin. f. 167, 168. Tria ab initio troparia in trio- 
dis tam editis quam mss. servata sunt. Primum 
quidem in eadem die Dominica , ex palmis nun- 
"üpata, reperies post tertiam canonis oden, sub 
vetusta illa epigraphe ὑπαχοὴ,, satis notatu digna; 
Secundum vero et tertium, post oden VI, sub 
solita dupliei nornenclatura : xovzáx:ov αὐτόμελον 
e ὁ οἶκος, A tertio illo texitur acrostichis, quam 
Cotsin. inseruit in epigraphen : χυριαχῇ τῶν Βαΐων 
Ἰηγτάχιον, ἦχος πλδ΄, φέρον ἀχροστιγ δα" Ἐὶς τὰ βάϊα 


1. Qui cum ramis hymnos nectebant primum, 
cum fustibus postmodum exceperunt 
ingrati Judaei 
Christum Deum : 
nos vero immota in fide, 
eum semper recolentes ut munificum,, 
clamemus ei : 

« Benedictus es qui venis, 
« Adamum iterum vocaturus. » 

2. Qui thronum in coelo, 
in terra qui pullum ἡ 
sedem habes, Christe Deus, 
Angelorum laudem 

ac puerorum hymnum 
accepisti, ad te clamantium : 

« Benedictus es qui venis, 

« Adamum iterum vocaturus. » 


3. [ufernum quoniam vinxisti, 


et interemisti interitum , 
mundumque erexisti , 

puelli cum palmis 

letisque te vocibus canebant , 
0 Christe, uti victorem, 
hodie clamantes tibi : 

« Hosannah, filio David! 

« Haud amplius enim , aiunt , 
« parvuli mactabuntur, 

« propter infantem Marie : 


Ῥωμανοῦ. Sunt singulis XVI tropariis versus nu- 
mero viginti, omnes vero triginta septem supra 
trecentos. 

1. διὰ παντὸς βοήσωμεν edd. 

2. χαὶ τῶν ἀγγέλων taurin. — παίδων ἀνύμνησιν 
T. cum edd. — προσδέχου T. 

8. ἔδησας, ἀθάνατε id. et edd. Ab initio rhythmus 
suaderet ἐπεὶ τόν. --- χραυγάζοντα σοὶ, retento encli- 
tici aecentu, tum propter emphasin, tum toni 
ergo, eui etiam faveret σοὶ σήμερον χραυγάζοντα, 
— gra edd. codd. — χαὶ πρεσθυτῶν.... μόνος σταυ- 
ροῦσαι codd. et edd. contra rhythmum constan- 


69 S. ROMANUS 


ἀλλ᾽ ὑπὲρ πάντων νηπίων moto o TON τε 
σταυροῦσαι μόνος" 

οὐχέτι xal ἡμῶν 

χωρήσει τὸ ξίφος, 

καὶ ἡ σὴ γὰρ πλευρὰ 

νυγήσεται λόγχη , 

ὅθεν ἀγαλλόμενοί φαμεν᾿ 
Εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος 

τὸν Αδὰμ ἀναχαλέσασθαι. 


’ ᾽ [i € ^ t d 
à. Ἰδοὺ ὁ βασιλεὺς ἡμῶν, * ὁ πρᾶος καὶ 
ἡσύχιος, * τῷ πώλῳ χαθήμενος, * σπουδῇ πα- 
/ * 4 Α M θ ^ Á* N * : 1 
οαγίνεται, * ἐπὶ τὸ παθεῖν * xai τὰ παθη 
τεμεῖν, Ἐ ὁ Λόγος ἐπὶ ἀλόγου, * λογικοὺς θέ- 
λων ῥύσασθαι" Ἐ xai ἣν ἰδεῖν ἐκεῖ * ἐν ὥμοις 
τοῦ πώλου * τὸν ἐπὶ θρόνου γερουδεὶμ., * τόν 
3 5 1 id 
vo Πλίαν iv ἄρματι πυρίνῳ, * ἀναλα- 
ῥόντα" * πτωγεύοντα βουλῇ *. τὸν πλούσιον 
74 * M : L4 n , b ^v * N 1 à 
φύσει, * xai γνώμη ἀσθενῆ * τὸν ἐνδυνα- 
μποῦντα * πάντας τοὺς χραυγάζοντας αὐτῷ * 
τ 1 . 
Ἐὐλογημυένος ei. . . 
d νι 2. 7 " * b , ε 
ε. Σιὼν ἐσείσθη ἅπασα,  χαθώς ποτε ἡ 
. τ Sw - 
Αἴγυπτος" Ἐ ἐκεῖ piv τὰ ἄψυχα, * ἐνταῦθα 
δὲ ἔμλψυχοι * ἐσαλεύθησαν, * μολόντος σου, 
σωτὴρ, * οὐγ ὅτι ταραχώδης εἶ, * φυτουργὸς 
20e n ps ) E e i£, Φ aos 
A * * ! , ? € e 4 ἬΝ 
γὰρ εἰρήνης εἰ; * ἀλλ᾽ ὅτι ἅπασαν * ἐχθροῦ 
ὼ « / 4 
μαγγανείαν * λύεις, ὡς πάντων ποιητὴς, ἢ 
τοῦτον πανταχόθεν ἀπελαύνων, ὡς παντὸς ἢ 
i 3 NI -“- 
τύπου βασιλεύων * τὰ εἰδωλα ἐθνῶν ἢ χατέ- 
EN A Y e t. ^ 
πεσὸν τότε, * νῦν δὲ οἱ τὰ αὐτῶν ἢ φρονοῦν- 
τες δονοῦνται, * τῶν βρεφῶν φωνὴν ἀχούον- 
τες * Εὐλογημένος... 


’ T e 

€. Τίς ἐστιν οὗτος; ἔλεγον * ot γνώμῃ 
4 7 * * Ἁ NEC 4 M * 
ἀγνοήσαντες * (φησὶ γάρ" Οὐκ ἤδεισαν) 


. € 


τίς ἦν ὁ υἱὸς Δαυὶδ, * ὁ ῥυσάμενος * αὐτοὺς 


tem. σταυροῦσαι praes. pro futuro, ex more me- 
lodi, pro e«vpot ( σταυρόῃ ) de qua forma recole 
qua supra ad cant. VIII tropar. 9 notantur. — 
καὶ om. codd. et edd. καὶ γὰρ et priscis et nostro 
frequentissimum. Cf. infra tropar. 8 v. 4, etc. 
4. ἦν θεάσασθαι τοῖς νώτοις T. — τοῖς ὥμοις C. — 
ἐπὶ ὥμων jsp. T. — πτωχεύει γὰρ βουλήσει ὁ πλού- 
σιος φύσει T. — ἅπαντας τοὺς T. --- αὐτῷ suppletur. 


« sed pro omnibus puellis senibusque 
« crucifigeris tu solus! 
« Haud amplius contra nos 
. « spatiabitur gladius : 
« tuum enim latus 
« transfodietur lancea ; 
« unde leetabundi famur : 
« Benedictus es qui venis, 
« Adamum iterum revocaturus. » 


4. Ecce Rex noster, mitis et tranquillus, 
pullo insidens, cito properat ad patiendum 
passi onesque resecandas. En Verbum sedet in 
jumento, mentes ut salvas faciat : hic quidem 
cernere erat humeris pulli vectum , qui che- 
rubico sedet throno, qui olim Eliam igneo 
curru sustulit ; sponte sua pauperem , qui di- 
ves est natura; ultro debilem, qui robur 
indit omnibus illi clamantibus : Benedictus 
0S eus 


5. Sion tota concussa est, sicut olim /Egy- 
ptus. Illic vero inanimata, hic autem vive 
anima quassatae sunt, statim ut accessisti, 
Salvator; non ideo sane quod tumultus auc- 
tor sis, tu enim pacis sator es; sed quod to- 
tam inimici incantationem dissolvas, quippe 
rerum factor omnium es, et cujuscumque Γέ- 
gionis dominator, eum undecumque expellis. 
Gentium tunc idola corruerunt, nunc vero 
illi , qui gentiles sensus habent , ruunt , quum 
audiunt pueros vocem mittentes : Benedi 
ctuses ... 

6. « Qualis est iste? » aiebant, qui ultro et 
consulto ignorabant (dicit enim : Nesciunt!) 
quis esset filius David, is ipse qui eripuit 05 


9. ποιητὴς πανταχόθεν τοὺς ἐλαύνων ὡς m. t. X7 
ριεύων, Qua varietate pellimur ad legendum libe- 
rius : πάντοθεν τοῦτον ἐλαύνων ὡς παντὸς ὧν δεσπότης 
τόπου. — αὐτῶν codd. prorsus ambiguum. — *^ 
τέπεσαν πάλαι xal νῦν οἱ τὰ αὐτῶν T. — ἀκούοντες 
φωνὴν C, φωνὰς T. 

6. ἀγνοοῦντες T. --- τίς ἐστιν υἱὸς C. — λύουσι 
Λάζαρον xxi τίς ἤγειρεν οὐκ οἴδασι T, — καὶ οὐκ οἴδασι 


IX. DE DOMINICA PALMARUM. 63 


& τῆς φῇορᾶς. * Ἀχμὴν Λάζαρον λύουσι, * 
aix εἰδότες τίς ἤγειρεν" Ἐ ἀκμὴν δὲ πάσχουσι 
* τοὺς ὦμους οἱ τότε * βαστάσαντες χερσὶν 
αὐτὸν, * δῆθεν ἠγνόουν τίς ἐστιν ὁ ἄρπάσας 
* αὐτὸν θανάτου. * Ἰἰαείρου τὴν αὐλὴν * οὐ- 
δέπῳ ἐξῆλθε, * xal τίς ὁ τὴν αὐτοῦ Ἐ ζωώ- 
φᾶς, ἀρνοῦνται. Ἐἴδασιν, οὐ θέλουσιν εἰπεῖν 
᾿Ελουγημένος.. . | 

ζ΄, Αγνωμογοῦντες ἄνομοι * τὴν ἄγνοιαν 
ἰπλάσαγτο, * xai δῆθεν οὐκ ἤδεισαν, * ὃν 
χτεῖναι ἐδούλοντο᾽ ἘΞ οὐχ ἠπίσταντο Ἔ οἱ 
τῷ ψεύδους υἱοὶ * οὐ ξένα ἅπερ λέγουσι" * 
τὰ và; πρῶτα χαινίζουσι. * Μωσῆς ἐξαγα- 
qv * αὐτοὺς ἐξ Αἰγύπτου * εὐθὺς ἠρονήθη 
ὑπ᾿ αὑτῶν" * xal Χριστὸς, σώσας αὐτοὺς ἐκ 
τοῦ θανάτου, * νῦν ἡγνοήθη * * ἠγνόησαν Μω- 
ον * οἱ γνόντες τὸν μόσχον" * ἠονήσαντο 
αὐτὸν * οἱ φίλοι Βελίαρ" * τότε μέν - τί; 
vy dc τίς, φασὶν, * εὐλογημένος... 

ἡ. Βαῖοις βρέφη ὕμνουν σε, * υἱὸν Δαυὶδ 
χαλοῦντές σε" * εἰχότως, ὦ δέσποτα! * xai 
€) 10 ἀπέχτεινας * τὸν ὀνειδιστὴν, " νοητὸν 
[ολιχϑ" * ἐχεῖνον αἱ γορεύουσαι * μετὰ νί- 
x1» εὐφήινησαν" Ἐ Ἐπάταξε Σαοὺλ * ἐν ταῖς 
Jxie, * ἐν μυριάσι δὲ Δαυίδ, * Ὅ ἐστι 
Youts xai μετ᾽ αὑτὸν ἡ χάρις * σοῦ, Ἰησοῦ 
M». * Ὁ νόμος οὖν Σαοὺλ * ςθονῶν καὶ διώ- 
Xov, Δαυὶδ δὲ διωχθεὶς Ἐ τὴν χάριν λαμξα- 
YU, * ἡ υἱὸς εἶ σὺ χαὶ Κύριος * εὐλογημέ- 
Yu... 


t 


^ wy 
» Aspz φωτὸς ὁ ἥλιος, * χαὶ οὗτός σοι 
i a κ y : 
δεβούλωται" * φαιδοὺς μὲν εἰς ὄχημα, * ἀλλ 


c — pes. χεῖρες αὐτῶν χαὶ δῆθεν C. χεῖρας υἱὸν x. 
$ — δῆθεν ironiee, ut in fr. 75 v. 8. --- τὴν αὐλὴν 
Ute, ut. veteres szepe, haud obstante ἐξῆλθον T. 

— ito» synizesi contrahitur. — οἶδαν ἀλλ᾽ οὗ 
C d. VIII, 10. — Supra ἤδεισαν respicit Luc. 
XXIII, 34, 

E δῆθεν οὐχ ἠγνόησαν ὃν κτεῖναι ἐσκέπτοντο T. — 
9 Sw T, — εὐθὺς omisso, ἐλοιδορήθη T. — ὃ σώ- 
*5 eodd. om. τοῦ. — ἠρνήσαντο Χριστὸν T, idem 
ἐδὲ emphiatiee αὐτὸν τότε μέν- τί γέγονε, νῦν δέ τίς 
ἐστον, ἔλεγον C, Notarium deterruit poetze impe- 
tus, qui frigida non dixit τί γέγονε, neque τίς ἐστιν, 
std uno ietu, unoque apice haee collegit : Matth. 


a putredine. Modo Lazarum solvunt, non vi- 
dentes quis eum erexerit. Modo humeris do- 
lent qui ipsum ferebant suis manibus : at- 
tamen non noverunt quis eum ἃ morte abs- 
tulerit. Jairi vestibulum nondum transiit : 
quis ejus natam fecerit redivivam , negant. 
Immo sciunt, at dicere nolunt : Benedictus 
es... 

7. ingrati animi et scelesti, inscitiam finge- 
bant, scilicet eum nescierunt, quem occidere 
volebant. Ignorabant filit mendacii haud in- 
solita esse que effutiunt , prisca enim inno- 


vant. Moyses quum eos eduxisset ab /Egypto, 


cito ab ipsis repudiatus est, et Christus, qui 
a morte salvos fecit, eis nunc ignotus est. 
Nescierunt Moysem, qui noverunt vitulum. 
Ipsum Christum filii Belial negabant. « Quid 
« hoc? » aiebant tunc ; nunc vero : « Quis est 
« benedictus qui venit... » 

8. Te cum palmis pueri celebrarunt, te 
filium David nuncupantes. Et sane, o Domi- 
ne! Tu enim occidisti contumeliosum spiri- 
tualem Goliath. Davidi post victoriam chori 
puellarum succinebant : « Percussit Saul in 
« millibus; sed in decem millibus David. » 
Hoc est lex, et post legem gratia tua, mi Jesu. 
Lex est Saul, Davidem semulans ac perse- 
quens; gratiam autem refert David, persecu- 
tionem passus, cujus tu filius ac Dominus 
benedictus es... 

9. Currus luminis sol , idemque tuus ser- 
vus est ; rutilum quidem vehiculum, tuis ta- 


XXI, 10 : ἐσείσθη πᾶσα ἢ Ss. λέγουσα " τίς ἔστιν 
οὗτος; ete. Exod. XVI, 15 : ἰδόντες δὲ αὐτὸ οἱ υἱοὶ 
Ἰσραὴλ εἶπαν ἕτερος τῷ ἑτέρῳ" τί ἐστι τοῦτο; — ἃς 
totum hoe,licet subtilia venetur, expunxit T, statim 
post βελίαρ subdens : ὅθεν οὐχ ἠθέλησαν βοᾶν" εὖλ. 

8. τὸν νοητὸν COdd. --- μετὰ νίχης vid. — ἀπέ- 
χτεῖνε Σαοὺλ T. — xat μυριάσιν ἐν ὃ, rara praepositio- 
nis trajectione, quie sepe rhvthmo faveret χαὶ u. ὃ 
Δαυὶδ T. — νόμος τὴν Σαοὺλ sic T. — χάριν ϑλαστά- 
νει T. σὺ γὰρ vibe εἴ C. — σὺ γὰρ εἶ ὃ κύριος Δαυὶδ T. 

9. οὐ δεδουλ, et iterum xal οὗτος pro ἀλλ᾽ ὕμως 
T. ---χκαὶ πῶλος C. T.— πλάστου καὶ θεοῦ T. — σε viv 


. — προσχυνῶν T. — φάτνῃ ἐν τοῖς φπαργάνοις ears 


64 S. ROMANUS 


e, / ᾿ ^ li , 
ὅμως ὑπόκειται * τῇ χελεύσει σου, ἢ ὡς πλά- 
στη χαὶ Θεῷ. * ἐπεί σε πῶλος ἔτερψε, * 
προσχυνῶ σου τὸ εὔσπλαγχνον" * ποτὲ γὰρ 
ὃ ΣΧ X 2 7 , , : * e - *- / 
ι ἐμὲ " ἐτέθης ἐν φάτνη, " τῇ τῶν αλό- 
yov, * ὦ σωτήρ" * καὶ νῦν τῷ πώλῳ ἐπέδης, 
τὸν οὐρανὸν * θρόνον χεχτημένος" * Οἱ ἀγγε- 
D e dash 2 
4 -^ b! . ^7 $ - 
λοι ἐχεῖ * τὴν φάτνην ἐχύχλουν, * ἐνταῦθα 
c ^ [ox » 
μαθηταὶ * τὸν πῶλον συνῆγον" * τότε δόξαν, 
: A ^ v * , / * 
καὶ νῦν ἤκουσας: * Εὐλογημένος εἰ... 
ie N S Α , à , *x* V 9 
t. leyow τὴν σὴν ἐνόείκνυσαι, " τὰ εὑ- 
PU t » a ἃ: ᾿ / m b τὸ D x 
4 3 ;? t€ 
* ἐν πώλῳ χαθίζεσθαι" * ἀλλ᾽ ὡς ἔνδοξος, * 


* εὐτέλειαν ἐσήμαινε * 


/ A ’ 
σαλεύει: τὴν Σιών’ 
^ , » , 
μαθητῶν τὰ ἱμάτια" C ἀλλ᾽ ἦν σοι ἔνδοξος * 
[74 ^^ * ^^ μὴ 
ὁ ὕμνος τῶν παίδων * xai ἡ τοῦ ὄχλου συν- 
ὃ Ao ΧΑ 5 €» . κα“ EM y; 
20,3, , * ὡσαννὰ, ὅ ἐστι" σῶσον δὴ, χραζόν- 
των, * ὁ ἐν ὑψίστοι:, * σῶσον ὁ ὑψηλὸς * 
τοὺ: ταπεινωθέντας * ἐλέησον ἡμᾶς, 
χλάδοις προσέχων" * βλέψον εἰς τοὺς ποὺς σὲ 
χοάζοντας᾽ * Εὐλογημένος... 
’ , δὸ ec M 9 , x* j L ^ 5 , 
ux. ᾿Αδὰμ ἡμῖν ἐποίησε ἢ τὸ γοέος ὃ ὀφεί- 
λοιμεν. * φαγὼν ὃ οὐχ ὥφειλε,. Ἐ xal μέγοι 
i ) 9 ] o E "e: μεχ; 
"S 4 "δὰ ᾽ L4 ^ e 
τῆς σήμερον ἢ ἀπαιτούμεθα * ἀντ᾽ αὐτοῦ oi 


^ 
? 


* τοῖς 


αὐτοῦ" * οὐκ fotos τῷ χρήσαντι * ἀπαιτεῖν 
᾿ 9 b! M ^ ^ 4 
τὸ γρησάμιενον, * ἀλλὰ χαὶ τοῖς αὑτοῦ ἢ ἐφί- 
σταται τέκνοις, * πατρῷον χρέο: ἀπαιτῶν, 
Ἵ Ὁ * ΄ἷΞ- a v 
* wai ἐχχένοϊ τὸν οἶχον τοῦ ὀφείλοντος * πᾶν 
, à τῷ .* ὃ ' ξὺς à * * / 
ἀποδοῦναι ιὸ ὡς δυνατὸν * προσείπωμεν 
πέντε: Ἐ Εἰδὼς ὅτι ἡμεῖς * πτωχεύομεν σφό- 
“ δ , ,ὔ ε i 4 
δρα, * σὺ qu^ OS, 6772, ἀπόδος, ως * £U- 
Aoyrpévos gl... 
P. Eas os : » x k : 
Ῥύσασθαι πάντας ἔλυθες, ἢ καὶ μάρ- 


i. 
t δι οὗν τ,“ "» 
TUS ὦ Too ΤῊς 609, " o Qu^ OQ X295 6S 


xai νυνὶ T. — ὃ οὐρανὸν T. Pro χεχτημένος f. χτώ- 
μενος Seripserit poeta metro indulgens et seriorum 
eonsuetudini, quum tamen hic non χτᾶσθαι com- 
parare sibi, sed χεχτῆσθαι possidere, potius re- 
quiratur. Jmmo legendum censeo : xai νῦν τῷ 
πώλῳ ἐπέδης, κεχτημένος θρόνον τὸν πόλον. Oblectare 
se vatem huiuscemodi paranomasiis, satis iam 
superque expertum est. — πῶλον συνεῖχον codd. 
--- δόξαν τότε T. --- ἤχουσε χαὶ νῦν C, T. Cocterum cf. 
trop. X cantici sequentis. 

10. ἐδείχνυες T. — χαθήσεσθαι C. T: Σιών. Matth. 
XXI, 10. — ἐσήμανε T. — ἦν τοῦ χράτους σου T.— 


men jussibus obvium, cuius quippe opifex ac 
Deus es. At quum tibi pullus placuerit, tuam 


adoro misericordiam ; mei enim gratia olim. 


in praesepe jumentorum jacuisti , o Salvator; 
nunc vero pullum ascendisti , qui ccelum pro 
solio possides; tunc presepe angeli cireum- 
dabant, hic discipuli pullum conducebant; 
tunc glorie canticum audiisti, et nunc : Be- 
nedictus es... 

10. Virtutem tuam demonstras, vilia eli- 
gens prz ceteris. Paupertatem enim signifi- 
cat, in pullo sedere; ipsa vero gloria tua 
commoves Sion. Ignobilitatem notant disci- 
pulorum pallia; at tuum decus erat hymnus 
puerorum ac turb: concursus, clamantium : 
« Hosanna, idest, certa salus esto, qui ha- 
« bitas in excelsis; salva, Altissime, humi- 
« liatos. Miserere nostri, supplicibus ramis 
« attendens; intuere nos ad te clamantes: 
« Benedictus es... 

11. « Nobis Adam creavit debitum, quo 
« premimur, comedens quod non debuit ; el 
« usque ad diem hodiernam debitores pro 
« eo sumus, qui ab eo nascimur. Nec sàlis 
« erat creditori exigere mutuum ab illo; sed 
« ejusdem sobolem urget, paternum exigens 
« debitum, et debentis etiam domum vacue- 
« facit, donec omnia restitual. Unde pro v 
« ribus omnes una voce dicamus : Te non 
«latet nos valde pauperes esse; tu ipse , Sal 
« vator, exsolve; quia benedictus es... 

19. « Omnes ad liberandum tu venisti, té- 
« stisque tuus est propheta Zacharias, te 


Transp. C. T. χραζόντων post ὡσαννὰ. --- ἐν τοῖς 9). 
T. προσέχων, κλῶνες ot δονούμενοι χινήτουσιν τὰ σπλά- 
γλνα σου εὖλ, 'T. Cf. VIII tr. 17 ποῖ. --- κράζοντας 
πρὸς σὲ C. 

11. χρήσαντι ἔχειν τὸν χρεωστήσαντα T. — xai 
τοῖς τούτου C, T. — οἶχον ἁπλῶς τοῦ ὀφειλετοῦ πάντας 
ἐχσύρων διὸ Τ.---- πάντως ἀποδ. διὸ ὡς δυνατῷ C.— 7109 
φεύγωμεν π. T. — αὐτὸς, ὡς πλούσιος T, cujus pr 
ceps librarius, sex trop. omissis, saltum fecit ad 
ultimum. — ἀπόδος ἃ ὀφείλομεν C. 

12. ἐλήλυθας C, iterum ut in Cant. 1, 4 v. 4 
sed bis contra metrum et tonum; nec cogitan- 


IX. DE DOMINICA PALMARUM. | 63 


* πραύτατον, δίκαιόν * τε xxi σώζοντα * Za- 


oT : Nos 
γαρίας τοτέ ἐκέμομεν, ἡττήθημεν, πᾶν 
ταχγίθεν ἐδληθημεν" Ἐ τὸν γύμον λυτρωτὴν * 
ἐδόξαμεν ἔχειν, Ἐ xal χατεδούλωσεν ἡμᾶς" * 
τοὺς προφήτας ὃ αὖ, χαὶ οὗτοι ἐπ᾽ ἐλπίδι 
(0v "m N - « 

ipà; ἀρῆχαν" * διὸ μετὰ βρεφῶν * σοι γο- 
υυπετοῦμεν, * ἐλέησον ἡμᾶς, * τοῖς χλάδοις 
m ἧς 9 * P ud ᾿ 3 
πρησέγων θέλησον, dis ii 

L4 N 7, $, 
ejiow τὸ χειρόγραφον" ἢ εὐλογημένος... 


E 
Xt 


/ , “ tv 
v. Ὧ πλάσμα τῆς παλάμης μου, * ὁ 
πλζοτης ἀπεχρίνατο ἘΞ τοῖς ταῦτα χραυγύ- 
^" * εἰδὲ» ὧδ ox Len ἘΞ ES MODE 
6t, ἢ εἰδὼς ὡς οὐχ ἴσχυσε * νόμος σῶσαί 
t, * ἐλῶυθα ἐγώ " Ἐ οὐχ ἐν τῷ νόμῳ γέγρα- 
vw, * ἐπειδύπερ οὐκ ἴσχυεν" Ἐ ἀλλ᾽ οὔτε 
πρρητῶν, * χαθότι xai οὗτοι, * τὸ πλάσμα 
» M VE Nom. ài P * A n 
44) 06510 XX σύ" " ἐμὸν δὲ τοῦτο, τὸ λῦσαι 
σε τοῦ χρέους * τοῦ βαρυτάτου " * πωλοῦμαι 
ὑπὲρ σοῦ, ἢ xai ἐλευθερῶ σε, * σταυροῦμαι 
ἅγτὶ OU), * χαὶ σὺ οὐ νεχροῦσαι, ἢ θνήσκω 
PS j 04 mo. X Q2 / 
καὶ 9102520 σε βοᾶγ " * εὐλογημένος... 
/ " 
à. Mi γὰρ ἀγγέλους ἔστερξα, ἢ σὲ τὸν 
πτωγὸν ἐρίλησα, * τὴν δόξαν μου ἔκρυψα "na 
A ἢ , I, 
44 πέγης ὁ πλούσιος Ἐ φαίνομαι ἑκών" 7 πολὺ 
γὰρ 6t ποθῶν * ἐπείνγασα,, ἐδίψησα * διὰ σὲ, 
33 νῳ : ^ A 
χαι ἐμοχϑησα " * ἐν ὄρεσι 2 FpnUyots * χαὶ 
νάπαι: διῆλθον ; * σὲ τὸν πλανώμενον ζητῶν 
AX wv ἢ ) dte x: 5 * 1 
apro, ἐγενόμην (ὅπως τῇ φωνῇ τοὺ 6t 
dca; a) T ποιμὴν, καὶ διὰ σὲ, ψυχὴν 
3m Üivat, Ἐΐνα σε τῆς χειρὺς * τοῦ λύχου 
105260, Ἐπχγτα πάσχω, θέλων σε βοᾶν" * 
UL μένος,., 


ἐνδείχνωται 
ge 


? 
*a 
€. ἀλλὰ μετὰ τὰ ῥήματα , 
 πρῖγματα" * σὴν πόλιν γὰρ ἔφθασε, 


M icy ,͵ ; , “- 
δι παγτας ἠρέθισε * τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ i 


*» 


ὑ 


dum 7:0, quod ignotum est, dum teritur 7»- 
lov, prO attico 330ov. — σῴζοντά σε C. ef. Zachar. 
IX, 8; ps. LXXXV, 5; Joel 1, 13. ἐξεθλήθημεν C. 
"ti δὲ πάλ C. — θέλησον. Impedito metro, inte- 
δ Versu abundante, sententiaque monemur ali- 
dud ese mutandum, ae fortasse in hunc mo- 
Wn: προσέγων σχίσον τὸ χειρόγραφον, ἐπεὶ εὐλογη- 
^5» dele chirographum, » respectu ad egre- 


. 


Bim locum Colossens. If, 14. — οὗτοι πλάσμα 


34 
μὸν C. — τοῦτο πκᾶλξι τοῦ λῦσαι C 
Y, 


«. quondam prenuntians futurum esse mitis- 
«simum, iustum et salvatorem. Labora- 
« vimus, oppressi fuimus, undequaque ia- 
« ctati sumus. Lex nobis vindex libertatis visa 
« est, et nos servos fecit. A prophetis idem 
« expectabatur, nos porro sub spe relique- 
« runt. Idcirco cum pueris ante te genua fle- 
« ctimus. Misericors esto , supplicibus atten- 
« dens ramis, sponte velis crucifigi, ac rumpe 
« chirographum. Benedictus es...» — 

13. — «0 figmentum manus mese, respon- 
« dit opifex talia clamantibus, videns quomo- 
« do lex te salvare non valeret, adveni ego. 
« Neque salus in lege scripta erat, quippe' 
« quae id non valuit; neque in prophetis, ipsi 
« enim opus meum erant, sicut tu. Meum vero 
« idipsum est, solvere te a debito gravissimo. 
« Venumdabor pro te, et liberabo te. Cruci- 
« figar pro te, tu vero non occideris. Morior, 
« et doceo te clamare : Benedictus es... » 


14. « Angelos quidem non ita dilexi, qui 
« te egenum adamavi, et gloriam meam abs- 
« condi, et pauper sponte apparui, quum 
« essem dives; tui enim multo amore esurivi ; 
«sitivi propfer te, et laboravi. Per invios 
« montes, perque valles abii, te erroneam 
« quzeritans ovem. Ego, ut te voce mea deli- 
« niens adducerem, factus sum pastor, etiam 
« pro te animam volo ponere, ut te de manu 
«lupi eruam; omnia sustineo, quum aveam 
« ut exclames : Benedictus es... » 

15. Verum post verba, opera ostendit. Ci- 
vitatem namque quum ingressus esset , omnes 
inimicos suos incendit puerorum canticuni, 


13. νεχροῦσαι, Cf. qua supra in troparii 3 
not. | 

14. μὴ γὰρ, sic iubet acrostichis, at melius : οὐ 
γάρ, nisi μὴ sit interrogantis : num dilexi..? 
De quo discrimiue ef. Winer p. 453. — ἐχὼν φαί- 
vouxt C. — ἐπείνασα. Sic sacri Script. pro att. 
ἐπείνησα, — ἀμνὸς Oves. C. pro rhythmo χαὶ γέγονα, 
— ν᾽ ὕπως C. 

15. ἐνδείχνυσθαι vim act. habet sepissime apud 
vett. eonstanter in sacris libris, — τῶν παίδων 


΄ 


3 


à 


66 S. ROMANUS 


᾿ὕμνος τῶν βρεφῶν * ἐπάρας δὲ τὰ ὄμματα, 


* τῇ Σιὼν ἐνητένισε, * xat θρῆνον κατ᾽ αὖ- 
3 - M 
τῆς * ὑφάνας ioa - * Στέναξον, Ἱερουσαλὴμ, 
* εὗρες γὰρ παῖδας πατέρων διδασχάλους, * 
χαὶ τοὺς υἱούς σου " νεΐχεις τῷ χαχῷ * xai 
τῇ πονηρία, * xai πρὸς τὸ ἀγαθὸν * οὐ γῆ- 
paz θαῤῥύνεις" ἢ χρείττου: σου οἱ χράζοντες 
4 EE «ἃ EL / E κί 
ἐμοῖ" ὑλογημένος εἰ... 
’ ἊΝ 3 , e 

tz. Νῦν δὲ ἐν σοὶ ἐλεύσομαι, * xoi ῥίψας 
σε ἀπώσομαι, T οὐχ ὅτι ἐμίσησα, ἢ ἀλλ᾽ 
ὅτι μισοῦσλν σε * νῦν χατέλαξζον * ἐμὲ χαὶ 
TO); ἐμιούς- Ἔ μοὶ σταυρὸν ἐπαγγέλλονται * 

wear E Nd ov Se 
, Y / N σ΄ »* ? 1 7 [Y , 
ἀντὶ τίνος τὰ τέχνα σου; ἀνθ᾽ ὧν τὴν Üx- 

“ 3 »t Ur 

χασσαν * τοτ΄᾿ ἔῤῥηξα ῥλόδῳ ; * πρὸ τούτων 
λατομῶσί μοι * τάφον, ἀνθ᾽ ὧν τὴν παρέ- 
eye σχέπην NU * xax χαίρω, ὅτι * δι᾿ 
x«i τὸ παθεῖν στέργω * τὸν 


T L4 Bc * LÀ t θ ἊΝ epe * ^ 
ἐσύντα ποθῶν, ty& οἱ ποθοῦντες φῶσι 


αὐτοὺς ἥἄλυθον * 


χαὶ bd adi ἐμοί ἢ e rn 
2 λέπων 


E ἐλέγξας, εἰσέρ jet σὺν πᾶσι 


ι΄. Οὕὐτω τὴν νωθρ ῥυκάρδιον 


τοῖς βρέφεσιν * ἐν τῷ ἱερῷ, 

* iy οἴκῳ τοῦ Πατρὸς αὐτοῦ * ὁ υἱὸς παρε- 
» A f ^ x 

γένετο, * καὶ ἔξω ἔδαλεν * ὁμοῦ τοὺς πωλοῦν- 


* ὡς ὧν ἀρχιερεύς 


τα: * καὶ ἀγοράζοντας, εἰπών" ἜΞ ΛΓ δὲν' 


, T AER : 
μένη ἔνθα 2 μεταδαίνομεν YT*e T" 
x UN t po 2 A * : , ^ *, ^ 
αὶ ὁ IIa : fo $U.0U ; και PDA GA'TN X 
πὰ ἢ εὐτρεπισύμεθα ἢ, *, τοῖς εὐσεζεῖ πόθῳ "xai 


ἐντεῦθεν ἐγὼ 


πίστει serata X2,0)6ty ' * SAGA edet 


vy. Yi Θεοῦ, πανλγιε, ἢ 


* μετὰ τῶν ὑμνη- 
σξντων σε μᾶς συναρίθμισον; * xai δέ- 
ξαι τὴν δέι ji ' τῶν σου ἱχετῶν, Ἔ ὡς τῶν 
παίδων ποτέ" * ἐλέησον οὺ: ἔπλασας, * 05; 
φιλῶν ἀπεὸδήμησας" * εἰργίνην ὃ ὥρησαι * ταῖς 
σαῖς ἐκκλησίαις, * σαλευομέναις ὑπ᾿ ἐχθρῶν 
* xai ἐμοὶ τὴν λύσιν κατάπεμψον, σωτὴρ, 


cod. — ὅτι εὗρες 
C. 
16. σταυρόν μοι ἐπαγγέλλονται C. in quo a v. 10 


zai6x; C. — τὸ γῆρας θαῤῥύνεις 


rhythmus multum turbatur : θάλασσαν | ἔῤῥηξα 


ῥάδοῳ | πρὸ αὐτῶν, λατομῶσί μοι | τάφον; ἀνθ᾽ ὧν 
αὐτοῖς πάρ. σχ. νεφέλης | καὶ χαίρω, ἐπειδὴ | χάριν αὖ- 
τῶν ἦλθον | καὶ στέργω τοῦ παθεῖν | ποθῶν τὸν πεσόντα 
| ἵνα οἱ ποθοῦντές με φασίν " | εὖὐλ. Quantumvis cas- 
sum et quassatum sit troparium, vulnera omnem 


Oculos vero sursum ferens, mentem in Sion 
intendit, ac lamentum super ea texens, in 
hec erupit : « Ingemisce, Hierusalem, que 
« pueros invenisti patribus sapientiores, et fi- 
«lios tuos malo et nequiti? assuefacis a te- 
« neris, neque etiam senium ad meliora inci- 
« tas, Praestant. tibi, qui mihi clamant : Be- 
« nedictus es... » 

16. « Nunc in te ingrediar, et te proiüciens, 
« procul te mittam, non ideo quod te oderim, 
« sed quia odium te in me et meos habentem 
« deprehendi. Crucem mihi quamobrem mi- 
«nantur filii] tui? An propterea quod mare 
« disrupi virga? Excidunt mihi sepulchrum; 
«an propterea quod ipsis prestiti nebule 
« umbraculum ? Sed lztor ; ob illos enim veni, 
« et pati cupio, et lapsum anhelo erigere , ut 
« qui me diligunt , dicant, mihique clament : 
« Benedictus es... » 

11. Sic urbem corde gravem redarguens, 
qui pectora introspicit, abiit cum omnibus 
pueris in templum, cuius summus est pon- 
tifex; in domum Patris sui Filius accessit, 
et foras eiecit simul vendentes et ementes, 
dicens : « Nihil maneat illic, unde ego et Pa- 
«ter meus migramus, et loca et taberna-: 
« cula preeparabimus aliis, in alacri pietate et 
« firma fide hymnos niihi vociferantibus : e- 
« nedictus es... » 

18. Dei sanctissime Fili , in choro te cele- 
brantium connumera nos, ac suscipe vota 
tuorum supplicum, ut olim puerorum. Mi- 
serere eorum quos plasmasti, quorum amore 
peregrinatus es. Da pacem tuis ecclesiis, ho- 
stium impetu concussis, Et mihi, salvator, 
veniam largire peccatorum meorum ; tribue 


non foedavere venustatem, uti et xoi pro ἀλλὰ jm 
notatum, et αὐτῶν, ἀνθ᾽ ὧν quod rursus infra in 
Cant. XVI, 9 albo calculo signabitur. 

17. μηδὲν μενήτω ἐνταῦθα C. — καὶ σχηνὰς εὐτρεν 
πίσωμεν πᾶσι τοῖς πόθῳ εὐσεδεῖ C, — ὑμνοῦσι καὶ χρᾶν" 
γάζουσιν ἐμοὶ C. 

18. Utinameitius nobis redierit taurin. quocum 
ἱκετῶν. — οἰχετῶν C. — τὴν λύσιν χατάπεργον, gn. 


τερ, τῶν ἁμαρτιῶν uou C. — ὃ θεός μου C. ἃ θέλεις 


nr 


X. DE CASTO JOSEPHO. 


* ἁμαρτιῶν μου᾿ * παράσχου μοι λαλεῖν ἢ 


ἃ θέλεις, Θεός μου" * μὴ νωθρόν μου τὸν νοῦν 
* ἡ λύπη ποιήσῃ" Ἐ δεῖξόν με καλλίκαρπον, 
᾿ D (0 » WM 
icti * εὐλογημένος εἶ ὁ ἐρχόμενος * τὸν AO. 


61 


mihi dicere quod amas, Deus meus! Igna- 
yam ne mentem meam mc«eror efficiat, fac 
me uberes edere fructus, quia benedictus es, 
qui venisti ad revocandum Adamum. 


ἀγαχαλέσασθαι. 


ὡς θέλεις T, — χαλλίχαρπον ὅτι εὖλ, C. χαλλίεργον βοᾶν εὖλ, T, arguta semper et exquisita sectatus. 


X. 


CANTICUM DE CASTO JOSEPHO. 


t. Οἱ τὸ στάδιον τῶν νηστειῶν 
Ty Ut; διανύσαντες, 
χαὶ τὴν ἔναρξιν τοῦ πάθους τοῦ Κυρίου 
ἐν do ποιούμενοι, 
δῶτε, πάντες ἀδελφοὶ, 
τὴν Té) σώφρονος ἁγίαν 
ἰωσὴφ σπουδὴν ζηλώσωμεν" 
τῆς δὲ συχῆς τὴν ἀχαρπίαν φούηθέντε: ᾽ 
τῶν παῆῶν ξηράνωμεν 
δι᾽ ἐλεημοσήνης τὴν ἡδύτητα, 
IX χαὶ τὴν ἔγερσιν 
touto; προυθάσαντες, 
ὃ: μύρα χομισώμεθα 
S ὕψους τὴν συγχώρησιν, 
ὅτι πάντα ἐφορᾷ 
τῇ ἀχηίικητην ὄμμα. 


Decimum S. Romani carmen fortasse videbi- 
lur tam rerum quam metri insolentia extra cho- 
Tm cantari. Quorsum enim procacis mulierculae 
ltmeinia, inter ipsa sanetioris hebdomadis pia- 
cula Vide ergo quz alis fuse diximus de huius- 
Todi seenieis saeris ludis, de longo christianze 
Plebis otio per hos X Y dies, de catechumenorum 
* penitentium agminibus et pompa, ab itinere 
&tro palmarum ad albas vestes depositas, de sin- 
Buarieuiusque diei apparatu, de losephi constante 
memoria in feria ll magna, de multis demum 
huiusmodi poematibus, quorum hiec nudam expla- 
làté sripturam satis erit, Unus cod. corsin. f. 
18:80 nobis poema servavit, hoc titulo ornatum : 
Ἢ ὑγίᾳ χαὶ μεγάλῃ δευτέρᾳ, χοντάχιον εἰς τὸν σώφρονα 


4. Vosstadium ieiuniorum 
sapientissime emensi , 
et exordium doloribus Domini 
cum amore facientes, 
adeste, cuncti fratres, 
sacram casti Josephi 
emulemur diligentiani; 
fici autem sterilitatem expaventes, 
eleemosynis arefaciamus 
voluptatum illecebras, 
ut ad resurrectionem 
prompto animo properantes, mus] 
unguentorum veluti copiam, compare- 
ab alto placationem , 
quoniam intuetur omnia 
nunquam dormitans oculus. ' 


Ἰωσὴφ, ἴχ. πλὸ΄, χαίρετε" daoostty le εἰς τὸν σώφρονα 
Ἰωσὴφ Ῥωμανοῦ, Duplex procmium nihil aliud 
eum sequentibus commune habet quam éziuva, 
Triplex hirmus ab antiquis derivatur canticis, 
quorum vestigia, prater nudam hie asservatam 
epigraphen, nullibi comparent. Posterior, om- 
nium quos noverim hactenus, amplissimus est j 
tamque numero, impetu et varietate metrorum 
quam quodam antithetico zstu, eateris audacius 
luxuriatur. Quumque in procemiis versus 20 sint, 
ac non pauciores quam 20 in caeteris XVIII tro- 
pariis, summa omnium est versuum 640. 

1. ἔναρξις, Tam aperte vox in codice legitur, 
quam inaudita est classicorum lexicis. Sub mo- 
dulo χαίρετε tr. videtur esse. 





68 S. ROMANUS 


Meo; τό Οὐ παυόμεθα. 


9. Τοὺς τὸ πάθος σου πεφθαχότας 
χαὶ τὴν ἔγερσιν, 
προσχυνῆσαι ἀξίωσον, σωτὴρ, 
τὸ GOL TO ὄμμα. 


Πρὺς τό" Ἄγγελος ndis 
Υ. Ἔχοντες βασιλέα, 

οὐρανῶν βασιλείαν 

διδόντα τοῖς αὐτοῦ στρατιώταις, 

ἐνδυσώμεθα τὴν ἀρετὴν, 

πανοπλίαν οὖσαν 

τῶν ψυχῶν ἄτρεπτον᾽ 

ἵνα χαὶ πολευήσωμεν 

ἐν ταύτη ἐχθρὰν ἁμαρτίαν" 

τίνα οὖν τὴν ἀρετὴν νουῦμεν ; 

φιλοσοφίαν ὁρῶμεν ταύτην" 

τέχνη γλρέστι τῶν τεχνῶν, ὡς ἀκούομεν, 

τῶν ἐπιστημῶν ἐπιστήμη τυγγ ἄνουσα" 

δι᾿ αὐτῆς, ὡς διὰ χλίμαχος, 

“μειραγωγεῖται ψυχὴ; 

καὶ πρὸς ὕψος ἀναφέρεται 

τῆς οὐρανίου ζωῆς" 

φρύνησιν χαὶ ἀνὸ ρείαν 

τοὺς ἀνθρώπους διδζσχει, 

ἔτι δὲ σωφροσύνην , 

xai τὴν διχαιοσύνην᾽ 

τούτοις ἡμᾶς 

τοῖς ὕπλοις TJ (GUN, 

χαὶ τοῦ Χριστοῦ 

τὴν χάριν αἰτίάσωμεν" 


δίδωσι γὰρ 


2. Ut primum, sie alterum troparium conti- 
nuis insignitur uncialibus, uti etiam pleraque 
proomia, id quod alius jam fortasse notavis- 
set. 

3. /Emulatus est Noster, in hoc hirmo elegan- 
tissimo, id quod maxime Syri delectantur, hep- 
tasyllabos scilicet ab initio , et in coronide eosz 
' dem tetrasyllabis intermixtos. Hirmo praefixa est 
in cod. mutila epigraphe : πρὸς τό" Ἄγγελος po... 
eui obscuro compendio si suppleveris ἄγγελος πρω- 
τοστάτης, plura inexpectata subibunt. Hoc enim 


1 


Sub modulo : JVon cessamus. 
9. Nosqui preoccupavimus passionem tuam 
et resurrectionem , 
concede ut adoremus, salvator, 
oculum semper vigilantem. 


Sub modulo : A^gelus .... 


J. Hegem quum habeamus, 
qui ccelorum regnum 
dat suis militibus, 
virtute induamur, 
qua armatura integra sit 
animarum et inconcussa : 
qua accincti bellum 
peccato, infesto hosti , geramus. 
Quam igitur virtutem intelligimus? 
Eam ducimus esse philosophiam : 
est enim ars artium , ut audivimus, 
utpote quie scientiarum scientia sit ; 
per eam, veluti per scalam, 
manu anima ducitur, 
ac fertur in fastigium 
vite celestis : 
quid sit prudentia et fortitudo, 
hominibus ostendit; 
quid etiam temperantia 
et iustitia. 
Hisce nos 
armis muniamur; 
et Christi 
deprecemur gratiam; 
dabit enim 


initio orditur famosus Sergii acathistus; tum li- 
quet septem priores versus nostros cum Serg! 
procemio adamussim conspirare, dum cetera tolo 
ccelo distaht. Quaestio surgit, utrum Sergius Rom? 
no przeiverit, an Romanus Sergio. Relinquo zug 
ma, vel alio in loco, vel alii OEdipo solvendum. 
διδοῦντα cod. — ἐν τούτοις ὡς ἐχθρὸν τὴν ἁμαρτίαν, 
τίνα τὴν ἀρετὴν ἰὰ. contra totius carminis εὐὑρυθμίαν. 
— καὶ τῶν ἐπιστημῶν cod. iterum ex sententia εἰ 
lege rhythmi emendandus. — De τυγχάνουσα T€ 
cole cant. VII, 19. — δικαιοτόνην. His quatuor Vi 


ta 


X. DE CASTO JOSEPHO. 69 


τοῖς αὐτὸν ἀγαπῶσι 
τὴν κατ᾽ ἐχθρῶν 
ἀναδήσασθαι νίχην, 
ὅτι πάντα ἐφορᾷ 
τὸ ἀχοίμητον ὄμμα. 


Y. Ἵνα ὮΤΑ πάντες * τὴν ὑπέρλαμ- 
s δόξαν, * ἣν E, χει ὁ σοφὸς xat παρέχει, 
* τὴν ὑπόθεσιν τοῦ Ἰωσὴφ * ἐνεγκεῖν εἰς 
μέσον, * εἰ δοκεῖ͵, σπεύσωμεν, Ἐ καὶ βίον 
φιλοσώφρονα * χτησώμεθα δι᾿ ἐγκρατείας. ἢ 
Οὗτος πραθεὶς διὰ πάθους φθόνου, * δοῦλος πα- 
buy οὐδαμῶς εὑρέθη" * εἶχε γὰρ τὸν νοῦν ὁ 
σοφὸς αὐτοκράτορα, '" καὶ τῶν φιλοσζρχων 
παθῶν χατεχράτησε" * διὰ τοῦτο οὐχ ἐσείετο 
* χυλαχείαις γυναιχὸς, * ἀλλὰ ταύτης ἀπε- 
σείετο * τὰς θωπείας ἀνδρικῶς - * ἔπεμπεν 
ὧν ἐκείνη Ἐ ὡς ἀνέμους τοὺς λόγους, * ἵνα τῆς 
fige. * χαταλύση τὸν οἶκον, * xai ὡς 
Pap? τὴν μέθην χατέγες, * yai ποταμοὺς 
᾿ἀριμάτων gris : * γέο: δὲ ὧν, * Ἴω- 
σὴφ à γενναῖο; * ἦν ἑστηχὼς * στερεὸς ἐπὶ 
πέτραν, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀκοίμητον 

ja. 

t. Σῶμα μὲν ἐδουλώθη, * τὸ δὲ φρόνημα 
εἶχεν * χούλωτον ὁ 9 συῦεονε ἐχεῖνος * ὁ xac 
τ gave βασιλεὶ £s, * ὃς καῆχπερ δοῦλος 

ὠγήητὴς γέγονεν" * ἀλλ᾽ ὅλως καὶ κρατού- 
ῥέος, * ἐράτησε εὐ diri * ὑπὸ δε- 
ππήτο, τ ἐτιμᾶτο, ἢ 


ὩΣ 


* ὑπὸ δεσποίνης δὲ ἐπο- 
"ivy ἀγαθὴ τοῦ δεσπότου ἡ εὔνοια: 
* dy: ὡς δὲ λίαν ἡ ταύτης διάνοια " * 
ἔστεργε διὰ σευνότητα * ὁ ἠῶ; τὸν Ἰωσήφ᾽ ἢ 
ἔϑαλπε διὰ qaos τα * ἡ τυνὴ τὸν εὐγενῆ " 


(ME 


"d 
ἑτερπε μὲν ἐχεῖγον * a ἘΝ τοῦ τρύπου᾽ 
i] 
: ἔτρωσε δὲ ἐ ἐχείνην ον 
το; αὐτῷ 


* ὡραιότης προσώπου 
ι * τὸν οἶχην παρέδωχεν, * αὐτὴ 
uj M * τὸ G.A ἀπέδωχεν- * ὁ ὅπερ ἰδὼν * 


ἰωσὴρ ἀπεστράφη, ἢ τὴν qo eov * $iyjy- 


tutius ornatus vir τετράγωνος philosophis dieitur. 
— ἢ φχὴ cod. importuno art. 

4. iy: C, Jam resonant tinnitus ἔχει... 7a- 
Hj&, in toto carmine frequentissimi. — xoAa- 
ταις parum rhythmo favet. Totus erat melodus 


diligentibus se , 

hostibus profligatis , 
coronari victoria , 

quoniam omnia tuetur 
nunquam dormitans oculus. 


4. Omnes ut doceamur quam splendidum 
decus habeat sibi exhibeatque vir sapiens, de 
fosepho, si lubet, palam argumentari ne 
moremur, unde vitam castitatis sollicitam 
per temperantiam obtineamus. Venumdatus 
ille per invidiam, servus vitiorum minime 
inventus est, Viro quippe sapienti mens fuit 
sui potens, ac libidinum carni faventium do- 
mina : ideoque non emolliebatur femine 
adulationibus; quin ejus fallacias amolitus 
est viriliter. Emisit igitur illa, veluti ventos, 
sua eloquia, ut castimoniz subverteret do- 
mum; et quasi imbrem, temulentiam effu- 
dit, ao flumina protulit divitiarum. Verum 
juvenis licet , fortissimus stetit. Josephus in 
petra solidus, quoniam omnia intuetur nun- 
quam dormitans oculus. 


5. Corpore tenus serviebat, animum vero 
gerebat ingenuum castus adolescens; rex in 
somnio ostensus , idem tamquam servus ven- 
ditus est. At quamvis sub potestate positus, 
in dominantem invaluit : ab hero quippe 
colebatur, a domina quoque amabatur. Bo- 
nus quidem erat heri respectus; longe au- 
tem deterrimus domhe cogitatus. Dilexit 
maritus losephum, ob eius innocentiam ; 
generosum adolescentem fovit mulier, ob 
suam nequitiam. Illi iucunda erat morum ho- 
nestas; hanc faciei venustas vulneravit. Hic 
servo domum suam commisit; illa turpi ani- 
mo corpus obtulit. Id quum sensit Iosephus, 
retro versus est, formidolosi memor iudicii, 


in concentu quatuor στίχων similiter cadentium. 
— ixi πέτραν στερεώς C. Cf. Matth. VII, 24.97, 

5. ὃς καθάπερ, ὃς nempe pro οὗτος, passim apud 
nostrum et apud Homerum. Notum illud Pytha- 
goricorum : 7, δ᾽ ὃς, pro ἔφη οὗτος. Apud Atticos 


-— 





10 S. ROMANUS 


υμούμενος xptetw , * ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀχοί- 
y 
μῆτον ὄμμα. 

ς. Τῶν πραγμάτων τὴν τάξιν ἢ ἡ παρά- 
νομὸς πρᾶξις * ἀπέστρεφε πρὸς τὸ ἐναντίον᾽ 
* ὁ μὲν δοῦλος ἐκράτει παθῶν, * ὡς δεσπό- 
τῆς πέσης Ἔ ἡδονῆς: τέλειος" * ἡ δέσποινα 
δὲ γέγονεν * ἀνδράποδον τῆς ἁμαρτίας. ἢ 
πᾶς γὰρ ὁ πράττων τὴν ἁμαρτίαν, * δοῦλος 
ὑπάρχει τῆς ἁμαρτίας, * πάντα μὲν τὰ ἄλλα, 
ὡς ὄναρ, ἡγούμενος, * 
vov ὅλως ἑλχόμενος, * ὥσπερ ἔπαθεν ἡ δέ- 
σποινα Ἐ τοῦ δικαίου Ἰωσὴφ, * πρὸς ἐχείνην 
τὴν ἐπέραστον * εὐμορφίαν τοῦ παιδός " Ἐ βλέ- 
πουσὰ γὰρ τὸν νέον * ὀφθαλμοῖς ἀκαθάρτοις, 
* βέλεσιν ἀχηλάζστοις * τὴν ψυχὴν ἐχολάσθη: 
* ὅσον αὐτὸς * τῷ κάλλει ἐξέλαμ πε, * ταύ- 
τὴς ὁ νοῦς * τοσοῦτον ἐξέλειπεν᾽ ἘΞ αὕτη πυ- 
pog * ἡδονὴν προσετίθει, * οὗτος δὲ πῦρ * 
ἀσθεστον ἀντετίθει, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ 
ἀχοίμητον ὄμμα. 

ζ΄. Ὅλην τῆς Αἰγυπτίας * τὴν χαρδίαν 
συνεῖχεν Ἐ ἡ τῆς ἐπιθυμίας μανία, ἢ καὶ πλα- 
γεῖσα κρυφίαν πληγὴν, * ὑπεδέχετο μὲν ἢ τὸ 
πιχρὰ τραύματα, * γλυχέα δὲ ἐνόμιζε * τὰ 
θραύματα, ὡς μαινομένη᾽" * δι ὀφθαλμῶν 
δεχομένη βέλη * ἀπὸ τῆς σώφρονος βελοθή- 
χης, * χαὶ τιτρώσχουσα τὴν καρδίαν τὴν 
ἑαυτῆς, * τέρψιν ὑπενόει τὴν τρῶσιν ἡ τ- 
λαινα᾿ Ἔ ὁ μὲν πόθος ὁ ἀχόλαστος * ἐπολιύρ- 
χει τὸν γοῦν. * Τὸ δὲ πάθος οὐχ ἠδύνατο * 
φανερῶσαι τὸ αὑτῆς᾽ * αὕτη γὰρ χαὶ παρόν- 
τος * Ἰωσὴφ ὠδυνᾶτο, * πάλιν δὲ χαὶ ἀπόν- 
τος * χατεφλέγετο πλέον Ἐ λόγοις αὐτὸν ἢ 
πολλοῖς ἐκολάχευε, * πεῖραν αὐτοῦ ἢ λαθεῖν 
χατασπεύδουσα" * ὁ δὲ σεμνὸς * loco πα- 


ρητεῖτο τῆς γυναικὸς Ἐ τὴν ἀθέμιτον 
4 


tantum post xot, ut καὶ ὃς ἔφη. — χρατούμενος ἐχρά- 
τησε χεχρατηχότα C, ubi ludos crescere audis, quin 
et obstrepere : sequitur enim alterum τετράστιχον 
ὁμοιοτέλευτον, et alia bene multa. — ἦν δὲ ἀγαθὴ 
C. 
6. πᾶς γάρ. Jo. VIII, 3. — πρὸς δὲ τὸ ποθούμενον, 
οὐδ᾽ ὅλως ἑλχόμενος ὥσπερ C. Multum me aliosque 
torsit aperta codicis corruptela : inter alia suspi- 


D NY! b 7 . 
πρὸς δὲ τὸ ποθούμε- 


quoniam omnia intuetur numquam dormi- 
tans oculus. 

6. Rerum ordo nefario facinore secus ver- 
titur : servus enim cupiditates domuit , om- 
nis utpote libidinis egregius dominator; hera 
autem facta est peccati famula. Quisquis 
enim male agit, mali servus efficitur; ce- 
tera quidem omnia uti somnium reputans, 
in exoptatam voluptatem toto impetu trahi- 
tur, sicut justi Josephi domina, ob nimium 
delectam formosi pueri pulchritudinem. [ὰ- 
venem enim adulteris intuita oculis, telis ipsa 
se libidinosis, anima  infixis, verberavit. 
Quanta ille venustate fulgebat , tantum istius 
mens desipuit. Haec voluptatis flammam inie- 
cit; is vero ignem opposuit inextinguibilem : 
omnia quippe videt oculus dormire nescius. 


* 


7. Omnem /Egyptie animam implevit li- 
bidinis vesania; quae abscondito confossa vul- 
nere, plagas quidem recepit truculentas ; eas 
tamen dulcia duxit vulnera, more insanien- 
tis; tela per oculos e casta pharetra missa 
colligens, in imo corde suo sauciata, delicias 
ulcera estimabat infelix. Amoris enim intem- 
perantia mentis munimenta fregit. Nondum 
tamen valuit palam facere quod patiebatur. 
Ipsa autem, dum Ioseph adesset, deperibat; 
aberat ne? fervebat vehementius. Multis ei 
colloquiis blandiebatur, omni ope enisa ut 


capere eum moliretur. Castus autem Josephus 


catur vir doctus οὐδ᾽ ὅλως posse oriri ab οὐκ ὅλ 
λως, ibique latere τὸ κάλλος, negatione expuncta, 
et comparatione post ἔπαθεν posita, ut legatur: 
πρὸς δὲ τὸ ποθούμενον χάλλος ἑἕλχόμενος, ἔπαθεν 
ὥσπερ. 

7. τὰ τραύματα C. monente eodem cl. v. cun 
melodus variare soleat, tonis tamen iisdem pet 
eussis, f. scripserit ὑλάσματα vel potius θραύματα 


rU 


X. DE CASTO JOSEPHO. 11 


.» * wv ; γ ^ * , ’ 
πρᾶξιν, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀχοίμητον 
9411, 

Ln ; T ? * ᾿ ; 

ἡ. Νυμφοστόλος προιγείας ἘΞ ὁ διζχὅολος 
3e * ἵνα τῇ Αἰγυπτίᾳ συμπράξη" * Koi 
Tu τ ; asius Hu Pura T 
zb ou, ὦ γύναι, φησίν" * ὡς ἀργ αἴον οὖσα 
* xai στεῤῥὸν ἄγχιστρον, * ἑτούλασον τὸ δέ- 

* b /. b] , E ἃς * )! 
Map, * χαὶ θήρευσον τὸν νεανίαν " Ἐ τοὺς μὲν 
πλυχάμους τῆς χεφαλῆς cou * πλέξον, ὡς δί- 
χτυα, χᾶτὰ τούτου" Ἐ τὴν δὲ τοῦ προσώπου 

Y * , * dpa i - F - 
μρρφὴν χαταχάλλυνον, ἘΞ πᾶσι ῥοδοχρώοις 

“« / ; 
χησιρῦσα σορίσυασι" * φαίδουνόν σου καὶ τὸν 
τράχηλον ἢ τοῖς χρυσοπλόχοις ὃ ἐσμοῖς, 7 ἐπὶ 
πᾶσιν ἀυφιάσθητι * πολυτίμητον στολὴν, * 

f v. 3 
μύροις ἀλειψαι πλείστοις * ἐχθηλύνουσι νέους" 
ἡ" πρίκανται γὰρ ἀγῶνες * ἰσχυροὶ xal γεν- 
Ww * οὗτος μὲν σοὶ T ἀγνείαν ἀντέστιησε, 
* à f αὐτῷ * λαγνείαν ἀντίστησον, Ἐ μὴ 

B5. d i] n ^) » 
χκιβῆς, Ἐ χαὶ χαταγελασθῶμεν, * λέξει γάρ 
e * Οὐ ποιΐζσω δθέλεις, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ 
3 3» 

Ἢ τὸ motuzzoy ὅσια, 

/ τΆ ε 
Ὁ, Εἶδεν ἄσεμνον ὄψιν * ὁ σεμνὸς νεανίας, 

A ^ 4 
xai μᾶλλον ἐῤδελύξατο ταύτιν" ἐθεώρει 

Δ 4 4.0 
μορφὴν ἱλαρὰν, * ἀλλ᾽ ἐνόει γνώμην * δολε- 

LÀ 
βᾶν ἔφωδεν, * σπεύσας καὶ ταύτην ἔφυγεν, 
X ch we ἢ / , δὲ Δ * / 

ως E pe ἐγχεχρυμμέντην ὅθεν μὴ φέ- 


* 


LJ M , Y) 

2061 T, alita * τὴν περιφρύνησιν T1092 γενναίου, 

x ed "Nx ^, ^ H 3 
τασαν τὴν αἰδῶ τῆς καρδίας ἀπέῤῥιψε, ἢ 


d πρῶτον 


χαὶ τὴν ἑαυτῆς ἀσωτείαν ἐγύμνωσε’ 
μὲν 1a ἐϑερζπευσε * διὰ μέσης γυναιχὴς, i 
χαὶ αὐτὴ δὴ μετεπέμπετο, I καὶ ἔλλλει 
μετ᾽ αὐτοῦ. 5 γλῶτταν εἶχεν ὀξεῖαν ἢ 
ὑπὲρ μάγαιραν οὖσαν, Ἐ xai διὰ ἁμαρτίας * 
ivnpjen τὸν γέον, Ἔ τέρναις αὐτὸν * πολ- 
λαῖς ἐγοήτευεν, ὁ ἀλλὰ τὸν νοῦν * αὐτοῦ οὐ 
ταρέτρεψεν" * ἔλεγε γάρ * Οὐ ποιήσω τὸ 
σης, ** ἔχων ἀεὶ * πρὸς τὰ φαῦλα τὸ μῖ- 
76, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ Ἐ τὸ ἀκοίμητον 
ἅμμα, 


j ῃ » 
0 μαγίας ἐσγάτης * γυναιχὺς ἀχολΖ- 


qud vetera Ἰεχίοα habent defenditque Wellauer 
3dv. Herman. in Kschyl. Agam. 1139. — xoi τὴν 
ἑαυτῆς χαρδίαν τιτρώσχουσα Cod. 


ὃ ἐἀμφιάσθη τι seriorum et τῶν ο΄, pro ἐμφιέσθητι. — 
voe μὲν σοῦ C, 


respuit nefarium mulieris opus , quia cernit 
omnia irrequietus oculus. 

8. Paranymphus adulterii Diabolus acces- 
sit, operam ut eum /Egyptia conferret : « Vi- 
« ribus enititor, o femina, ait; tu quippe ve- 
«tus et robustus hamus, illecebras para, 
« illumque iuvenem venator. Circinnos capitis 
« tui uti laqueos in eum necte. Fac vultus tui 
« speciem formosiorem, et mille eum roseis 
« adorna lenociniis. Tuum aureis quoque col- 
« lum nexibus et catenis collustra ; veste in 
« primis cireumcingitor pretiosissima ; pluri- 
« bus ungere linimentis, que juvenes emol- 
«lire solent. Te expectant prelia valida ac 
« fortia. Iste quidem tibi pudicitiam opposuit, 
« tu vero illi contrapone lasciviam, ne vinca- 
« ris, atque irrideamur. Sane dicet tibi : Non 
«agam quod vis, cuncta enim videt irre- 
« quietus oculus. » 


9. Vultum vidit inverecunde verecundus 
adolescens , immo eum detestatus est. Festi- 
vam intuebatur speciem , sed fraudulentum 
intus latere consilium sensit, et ab ea citato 
pede aufugit , velut a delitescente vipera. Ideo 
generosi animi contemptum non ferens mi- 
sera, omnem e corde pudorem expulit, suam- 
que penitus vesaniam nudavit. Primum qui- 
dem socia muliere usa est; tum ipsa eum 
accersivit, et cum eo confabulata est, linguam 
nacta gladio acutiorem. Peccandi demum 
gratia, ut iuvenem subverteret , mille eum 
artibus incantavit , at mentem ejus non expu- 
gnavit. Aiebat enim ille : « Scelus non ad- 
« mittam , qui semper nefanda oderim, quum 
« videat omnia , qui nunquam dormitat ocu- 
« lus. » 


10. Proh! summa insania impudentissimze 


9. Ἴδεν cod. Emendavi statim : acrostichidi 
enim sapenumero satis facere scio solam pro- 
nuntiationem. — καὶ σπεύσας ταύτην C. — xai διὰ 
τὴς ἁμαρτίας C. 

10. Nota πέπρασαι μοὶ, ἵνα uot, accentu bis em- 


-— 


FS 
—(————— 


-- o ^ o 


Ἴ2 S. ROMANUS 


στου, * ἐπὶ τοῦ Ἰωσὴφ ἐχφλεχθείσης  " ἐπειδὴ 
γὰρ χατεῖδεν αὐτὸν * ταῖς χὑτῆς θωπείαις: * 
οὐδαμῶς εἴκοντα, * μὴ πάθεσι νεότητος * 
ἡττώμενον, ἐξόχ τούτῳ ᾿ * Δοῦλος ἐμὸς ὠνη- 
τὸς ὑπάρχεις, Ἐ πέπρασαι μοὶ, ἵνα μοὶ δου- 
λεύης" * ὅλου σε δεσπότην τοῦ οἴκου πεποίηχα, 
* γενοῦ δὲ χαμοῦ τῆς χυρίας σοὺ χύριος " Ἐ οὐ 
λογίζομαι ὑδοίζεσθαι, * καταβραίνουσα πρὸς 
σέ" * δεσποτείας xai δουλείας yxp * οὐκ ἔστι 
διχφορὰ, * ἕνα πάντων πατέρα * τὸν Ἀδὰμ 
iQ xy rv, Ἐ μίαν πάντων μυτέρα * τὴν &o- 
yéyovov Eoav* * πᾶντες ἐσμὲν * ἀλλήλων ὁμό- 
τιμοι, * ὡς τῆς αὐτῆς " μετέχοντες; φύσεως" 
* ud φοῤηθῆς Ἐ ὡς ἀθέμιτα πράττων, * μηδὲ 
πεισθῆς * τοῖς λαλοῦσί σοι ταῦτα, ἢ ὅτι 
πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀχοίμητον ὄμμα. 

ια΄. Σοῦ τοὺς τρύπους ὁρῶσα * xocuou- 
μένους ἐν πᾶσι, * τῶν ἄλλων προτιμῷ σε 
συνδούλων: Ἐ ἐν τοῖς ὄμμασι γὰρ τὴν αἰδῷ * 
χαὶ τοῖς χείλεσί σου, * 
* xai πᾶσαν ἔχεις αἴσθησιν * εὐσχήμονα, 
καθάπερ θέλω * * ὃ εὖρο, ἐπάχουσον τῆς φωνῆς 
uou, * ἵνα σοι δείξω TV mpolsciv μου, * 
πλείστων γὰρ καλῶν cs ἐμπλήσω πεισθέντα 
υοι, *vxat δωροδοχίαις πλουσίαις ἀμείψομαι (3* 
σὲ γὰρ πλεῖον mapa cona. * τῷ cuu io cà 


ὡς ποθῶ, κέκτησαι, 


ἐμῷ, " καὶ γενέσθαι σε ἐλεύθερον * χκατα- 
σπεύσω παρ αὐτοῦ" * δοῦλος γὰρ οὐ κλη- 
θήση, * συγχαθεύδων δεσποίνῃ * ἐὰν δὲ μὴ 
πεισθῆς μοι, * κινδυνεύσει: δικαίως, * σὲ γὰρ 
πικροῖς Ἔ δεσμοῖς παραδίδωμι, * coig ὑπ᾽ 
ἐμοὶ * οἰχέταις, ὦ φίλτατε! * μὴ οὖν σαυ- 
τὸν * ἀδικῆσαι θελήσης, * οὐ yxp ἐστιν * 
ἀλυθὲς, ὡς νομίζεις, ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ 
ἀχοίμητον ὄμμα. 

Q. Ἡ γυνὴ μὲν τοιαῦτα - * ἀλλ᾽ οὐχ 
ἴσχυσεν ὅλως * σαλεῦσαι τὸν ἀσάλευτον πύρ- 


phatico, dum in fine tonus jubet legere λαλοῦσι oci, 
etsi aliter de more signetur. — μοὶ xai δουλεύεις C. 
— τοῦ olxoo μου C. — πατέρα, seilicet εἶναι : qua 
rarissima ellipsi cum verbis διδάσκειν, παιδεύειν, 
μανθάνειν aliquando Noster utitur ut in hoc loco 
et infra in cant. XIII, trop. 24. Cf. Bernhordy Gr. 
Synt. p. 330 et seqq. — f. ui πτογθῆς, conso- 
nante infra πεισθῆς et trop. 17 fin. 


mulieris, [osephum exardescentis! Ubi enim 
intellexit eum nullis ipsius blanditiis obsequi, 
nullis devictum illecebris juvenum, tandem 
exclamavit : « Servus meus es, iure emptus. 
« Mihi venumdatus fuisti , mihi ut servias. Te 


.« preefectum universe domus feci : esto etiam 


«mei domine tue dominus. Haud opinor 
« contumeliosum esse mihi, qua ad te descen- 
« derim. Dominos enim inter et servos nul- 
« lum discrimen est. Unum omnibus esse pa- 
« trem Adamum didici, unam omnium ma- 
«trem Evam, generis caput. Omnes sumus 
« honore invicem zquales, eidem qui nature 
« participamus. Ne verearis, ac si lex tibi 
« violanda sit ; noli credere tibi hec effutien- 
« tibus: Cuncta videt irrequietus oculus. » 

11. « Mores tuos quum viderim omni de- 
« core ornatos, te pra ceteris conservis ho- 
« nestavi , vultu enim tuo tuisque labiis pudo- 
«rem, qualem amo, possides; omnemque 
« pre te fers honeste mentis indolem, quam 
« malui. Huc veni, vocem exaudi meam; ut 
« meum tibi consilium ostendam. Ampliore 
« enim opum copia cumulabo te, mihi si ob- 
« temperaveris, muneribusque locupletissimis 
« rependam assensum. Etenim magis te con- 
« sorti meo commendabo, et ab eo ut liber 
« fias, cito satagam. Servus enim iam non vo- 
« caberis, qui cum domina dormieris. Nisi 
« autem persuasus fueris, merito periclitabere. 
« Te namque duris viuculis tradam per meos 
« famulos, o dulcissime! Noli ergo tibi iniu- 
« riam facere ; falsum est quod opinaris , de- 
« Spici cuncta ab oculo claudi nescio. » 


19. Hec mulier. Verum nihil valuit pror- 
sus ad turrem immobilem quatiendam : m 


11. xxi yxp πλεῖόν σε παράθομαι cod. more se- 
quiorum; quae primum in ultima dictione bàr- 
bara tergere iussit poetae mundities, dein cetera 
leviter e loco movere melodia suasit. — t9? 
ἐμοῦ C. 

19. οὐχ ἐνύσταξε ταῖς χολαχείαις αὐτῆς Cod. — ἕν. 
θεν xxi ἔνθεν usitatius; idem autem recurrit I0 
ultimum tropar. -- περισχοπήσας C, invita sententia 


X. DE CASTO JOSEPHO. "3 


vov ἢ χολαχείαις οὐχ ἐνύσταξε, * ἀλλὰ μᾶλ- 
λον εἶγε * λογισμὸν ἄγρυπνον, * xat ἄσυλον 
ἐφύλαξε * τὸ χαύχημα τῆς σωφροσύνης " * ἔν- 
θεν χάχεῖθεν περισχοποῦσαν * ταύτην ἑώρα τὴν 
WM" LE "ur 

μαιγομένην " ἀπαντας τοὺς ἀλλοὺς τοῦ Oi- 
X00 ἐξέπεμψε , μόνη δὲ πρὸς μόνον τοιαῦτα 
ἐρβέγγετο᾽ * Ἕως πότε σου ἀνέξομαι * πα- 
ῥαχηύοντος ἐμοί ; * νῦν χαιρὸς τοῦ ἀπολαῦσαί 
με ἢ τῆς ποθεινῆ; ἡδονῆς, * οὐ γάρ ἐστιν ἐν- 
ταῆθα * οὐδὲ εἰς τῶν τοῦ οἴχου, * xal οὐδὲν 
ἐμποδίζει * τοῦ γενέσθαι ἢ λέγω. * Bé, 
τυρὸς * αὐτῷ χατυκόντισεν, ἢ ἀλλ᾽ οὐδαμῶς 
* αὐτὸν χατεφλόγισεν᾽ ἢ ἔσωθεν γὰρ * σω- 
ρρησύγην πηγάζων, * τὰς πονηρὰς * ὁμιλίας 
ἐσβέννυ, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ ἘΞ τὸ ἀκοίμητον 
/ 

ὅμμα. 

Υ͂. Φθεγγομένης τοιαῦτα * τῆς μαινάδος 
ἐχείγης, * xai χαταθωπευούσης τὸν νέον, ἢ 
ες τὰ σχάμματα τῶν πειρασμῶν * Ιωσὴφ ὁ 
μέγας * aoc; ἔρχεται, * πολύμορφον ἄν- 
τίπαλον * βουλόμενος ἀντιπαλαῖσαι- * xal 
βρχβευταὶ συγεισζλθον δύο, * xai παρεστήχει- 
σαν ἀμφοτέροις * τῷ μὲν Ἰωσὴφ ἡ ἀγνεία 
συνίστατο, ἢ τῇ δὲ γυναιχὶ ἡ λαγνεία προῖ- 
στατο, * μέσον τούτων ἠγωνίζετο * ὁ φιλο- 
6600 dvo, ἢ πρὸς αὐτὸν ἀντηγωνίζετο * 
ἡ δυλιώφρων γυνή" * ἔθελγε μὲν ἐχείνη * πρὰς 
unti χαλοῦσα, * ἤθελε δὲ νικῆσαι * τὴν 
avr oy ὁ γενναῖος * * τῷ ᾿[Ιωσὴφ * συνέπρατ- 
τὴν ἄγγῶοι, * τῇ γυναικὶ * συνέτρεχον δαί- 
us * * αγωῆεν δὲ Ἐθεωρῶν ὁ δεσπότης, " τὸν 
γισητὴν * ἔστενε τοῖς ἐπαίνοις, U ὅτι πάντα 
ὑγρᾷ * τὸ doigt zov ous. 

ιδ΄, Ῥήματα cupo. * 1052 ἀπε- 
χρη * mos τὴν παραφρονοῦσαν βοΐσας" * 
δὸς μὲν δοῦλός εἰμι ὠνητὸς, * διὰ φθόνον 
ττο * πεπογθὼ- ἀδιχον᾽ XXV πέπραμαι δὲ 
δώματι, * ἐλεύθερος πέλω τῇ γνώμή. * Τὴν 
T3? εὐγένειαν τὴν τῶν τρόπων Ἔ χάρτης καὶ 


-- Sul: habere vim plusquam perfecti , ut in- 
terdum solet, videtur; tum etiam ob rhythmum 
teligimus codicem : τῆς ποθουμένης ἡδονῆς.. οὐδεὶς 
τῶν ἐκ τοῦ οἴχου, —. Juvit demum in fine duo 
Verba mosere ἐσβέννυ ὁμιλίας, 


nime adulationibus connivens, immo eo vi- 
gilantius mentem excitans, illibatum sibi 
servavit castimonie decus : hinc illinc eam 
videt circeumspicientem, more furentis. Qua: 
ceteros omnes a domo dimiserat, solaque 
cum solo in hunc modum locuta est : « Quous- 
« que tandem sustinuero te mihi reluctantem? 
« Nunc tempus est, exoptata fruar voluptate ; 
« iam nemo adest incolarum domus, neque 
« ullus obstat quin quod dico, fiat. » Ignea illi 
tela exacuit, sed eum minime incendit : intus 
enim puritatis fontem eliciens, pessima re- 
stinxit eloquia , scilicet omnia scrutatur, qui 
nunquam dormit oculus. 


13. Dum hisce verbis resonaret baccha- 
bunda, iuvenemque blanditiis impeteret , Io- 
sephus, ingens ille athleta, certaminuin in are- 
nam procedit, oppugnantem mille cum dolis 
hostem debellare ultro studens. Ac duo qui- 
dem arbitri praelii convenerant, et ambobus 
astabant : Iosepho quidem castitas adfuit, 
mulieri previa erat lascivia. Medius harum 
decertabat vir, pudicitia emulator : colluc- 
tabatur cum eo femina, fraudum feracissima; 
hiec quidem demulcebat, ad stuprum provo- 
cans, malebat vero propudiosam vincere ge- 
nerosus miles. Iosephi commilitones erant 
angeli ; mulieri concurrebant daemonia. Sur- 
sum autem despiciens Dominus triumphan- 
tem coronabat meritis laudibus, quoniam 
omnia suspicit oculus nulli somno obnoxius. 

14. Modestissima verba losephus furenti 
mulieri alta voce reposuit : « Tuus ego servus 
« sum, pretio emptus, qui per alienam invi- 
« diam hanc tuli iniuriam : at corpore emptus 
« licet, liber anima sum. Morum enim nobi- 
« litas est, quam tingere nec papyrus, neque 


13. συνίστατο... προΐστατο. Recole similia in eant. 
V, 12, et cf. XIII, 3. 

(4. xàv πέπραιλαι jam notatum in cant. V, 7. — 
ἐλεύθερός εἶμι C. — f. ὥσπερ, iterum pro ὡς γάρ ; 


τὶ 


μέλαν οὐχ οἷδε βάψαι. Ἐ΄Ὥσπερ ἡ ἀχλὺς τὸν 
ἀέρα σκοτίζουσα, * τὴν ἡλιαχὴν οὐκ ἀυνθλύ- 
νει λαμπρότητα " * ὡς γὰρ νέφος ἀπελαύνεται, 
* ὑπ᾽ ἀνέμου διωχθὲν, * τοῦ ἡλίου δὲ μετέ- 
πειτα * χαταλάμπουσιν αὐγαί" * οὕτω xai 
ἡ δουλεία * παρελεύσεται αὕτη, * καὶ ἡ ἐλευ- 
θερία * αὶ ἐμὴ ἀναλάμψει, * TIaon ἡ γῇ * Ai 
γύπτου δουλεύσει uot, * τῷ ἐδοναῖς * αἰσχραῖς 


μὴ δουλεύοντι- * 


τοῦτο vip μοι * προεμνήνυσε 
πάλαι * ὁ προειδὼς * τὰ ἐσόμενα μόνος, * 
ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀχοίμλττον ὄμμα. 

* πρησλαλοῦντος 
τοῦ νέου, * xai πάλιν χολχχεύειν πειρᾶται, ἢ 


/ e P 
t£. Ὡς ἀχήχοε ταῦτα 


καὶ τοιαῦτα πρὸς αὐτόν φησιν * "On δυού- 
λου τρόπους * οὐδαμῶς χέκτεσαι, ἢ à ἔρ- 
4 
γων τοῦτο ἔμαθον, * χαὶ πέπεισμαι καὶ μαρ- 
τυρῶ cot, * xai γὰρ τὴν πρέπουσαν ἔλευθέ- 
ροῖς * σὺ ἐξετέλεσας λειτουργίαν " P γέγονας 
ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις cou ἄμεμπτος, " xai 
πρὸς τοὺς συνδούλου: τοὺς σοὺς ἀχαχούργητος, 
* ὅθεν φαίνη χαταγύμενος * Ex γονέων εὐνε- 
νῶν. * Διὰ τοῦτο χαὶ ἐλίλυθα: * 
ἵνα γένωμαι πλείστων 


* * 
εἰ: τὰς 
* T - δ » 3 Ν ^ x* 
γεῖρας τὰς ἐμὰς, 
ἀγαθῶν ἀρ ηνο: σοι" * χαὶ ἡ γώρα Av 

1 A0 05. yep . 

1 ^ ’ / 
γύπτου *. δὲ ἐμοῦ σοι δουλεύσει" * μόνον 
ἌΡΕΙ m» ὃ “4 X5 δ Vd ' 
ἐμὲ * τὴν γῦν σου δεσπόζουσαν, Xx τὴν πρὸς 

P :» 
gi * στοργὴν διασώζουσαν, * δέξαι λοιπὸν * 


N 
. 


ἢ πτοοῦ ᾿ 
* 


* : 4 ’ Α 
εἰς χοινὴν εὐφρυσύνην, 7 καὶ 
, e, , i . ^^ 
λογιζόμενος πάλιν Ἐ ὅτι πάντα ἐφορᾷ 
’ » 
ἀχοίμητον OU.A. 
/ EY t * 
uc. Μετὰ τούτους τοὺς λόγους, ἢ Ιωσὴρ 


᾿ 
τη 


* M * , PR ,. , : » 
* mp0g τὴν ἀσελγεστατην ἐκείνην 


* ὅτι ῥίζης πέλω 


XV TVAE NEL 
"E 
* Αληθὲς μὲν ὃ λέγεις ἐστὶν, 
* ἀγαθῆς βλάστημα" * ὡς ἀλογὸν δὲ βλέπω 
eu 
τὴν συνουσίαν. ἢ 
' b! ,. ». e * 
q^ τις λογισμὸν οὐκ £y, 
^» , P 
αὐτοῦ τὸν βίον, * δίκην ἀλογίστων κτηνῶν 


σε, " καὶ φεύγω σου ταν 


τὸν γαλινοῦντα 


E e * * : E : eT 4 à« Me 
περιφέρεται, " XXL εἰς ἀπρέπεις OO0VX. πα- 


LA 


οαφέρεται" * διχ τοῦτο οὐΧ ἀνέχομαι τῶν 
ἢ - 


sed satis Homerica est parenthesis eo modo in- 
terposita. Quid, si βάψαι ad sequentia referatur? 
15. φησὶ πρὸς αὐτὸν C. 
10. ῥίζης εἰμὶ C. — οὐχ ἔχει C. expectaveris μὴ 


'S. ROMANUS. 


« atramentum novit. Sicut caligo, qua obscu- 
« ratur aer, solis non obtundit fulgorem (dis- 
« pellitur enim ut nebula, a vento dissipata, 
« solisque radii statim emicant) : ita servitus 
« ipsa aufugiet , 8€ libertas heec mea splende- 
« bit : tota /Egypti tellus mihi serviet, qui 
«foedis haud servierim deliciis. Hoc certe 
« mihi predixit olim, qui prospicit futura 
« solus; omnia enim intuetur, qui nunquam 
« clauditur oculus. » 


15. Tta fatum iuvenem ut illa audiit , nec 
destitit iterum blandiri, nec verba hujusmodi 
omisit : « Serviles haud nactum esse te mo- 
« res, tuis iam operibus comperi, et persua- 
« sum habeo et tibi contestor; ac vere que 
« viros liberos decent, tu munera comple- 
« visti. Te geris in tota vita tua integerrimum, 
« et pre omnibus tuis conservis innocentissi- 
« mum, unde videris ab ingenuis parentibus 
« oriundus. Propter hoc destinatus es in ma- 
«nus meas, ut plurima tibi bona munifice 
« conferrem ; etiam per me tibi terra /Egypli 
« serviet. Tantummodo me, tuam nunc do- 
« minam, amore tuo flagrantem, demum ac- 
« cipe in commune gaudium, et noli timere, 
« frustra memor oculi cuncta videntis, nec 
« somnum patientis, » 


16. Quibus dictis sermonibus, losephus 
petulantissime feminz respondit : « Verum 
« est quod ais, me ex honesta radice adole- 
« visse. Te vero video insanire, et tuum fu- 
« gio consortium. Sensu enim ubi aliquis de- 
« stituitur, quo frenum vite sue imponat, 
« indolem prz se fert ferinarum pecudum, 
« inque inhonesta gaudia rapitur : teneri ergo 
« carneis affectibus nolo, quorum pruritus 


ἔχη. Sed cf. Herman. ad Viger. p. 833. — ripe 
ρεται iterum C. post ἧδονάς. — χρῖμα. Iam vide 
hoc verbum crimen esse, ut apud neogracos, 
nisi potius μύσος catus poeta scripserit. 


X. DE CASTO JOSEPHO. 19 


^ A b 
φιλοσάρκων παθῶν, * ἀλλὰ τούτων τὰ σχιρ- 
/ ^^ ὮΝ T 
τέματα * δι᾿ ἐγκρατείας χρατῶ, * μέχρι vov 
Ν M 
χαβαρεύω * ἀπὸ μύσους τοιούτου, * ἄρτι διὰ 
μοιγείας * οὐ ῥυπῶ μου τὸ σῶμα, ἢ ἔστι μοι 
γὰρ " βαρὺ xoi ἀθέμιτον, * γάμον ἀνδρὸς * 
συλῆσαι ἀλλότριον" * μεῖζον δέ uot * χατα- 
φαίγεται χρῖαα, ἢ xai τὴν εὐνὴν * τοῦ δε- 
σπύτου ὑύρίσαι, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ * τὸ ἀχοί- 
UXTW ὕυμα. 
y χα. * 4 À ἀπεχοίθ 
V. ἄκουσον, νεανία, T ἡ γυνὴ ἀπεκρίθη 
* P Y Y. LO , LES * M 

πρὸς τὸν τῆς σωφροσύνης ἐργάτην. O 
à ,ὔ t id t s E (ἢ auf 

ἐσπύτης,) ὡς οἰδας, ὁ σὸς " χαταπείθεταί 
ut) * τῇ βουλῇ πάντοτε, ἢ χαὶ δύναμαι κα- 
χῶσαί σε, Ἐ χαὶ πάλιν παραθέσθαι τούτῳ. * 
'E- tt ἐν δοὶ ; la: ἐλ (δ ^ b He 

jt ἐν σοὶ ἀγαθὰς ἐλπίδας, * ἐχ τῆς προ- 
Mita; τῆς προτέρας" * στέργει x«i ἐμὲ, ὡς 
$4 " Ee ^- 

25 σωφρογήσασαγ, * μέχρι γὰρ τοῦ νῦν ἀχα- 

; BÀ T 
τζγνωστος ἔμειγα" * τοῦ δεσπότου οὖν. ὡς 

D ? 

Ν , mm * 5; 
tor, * πεποιθότος ἐφ᾽ ἡμῖν, * οὐδενὸς δὲ 

ὁ πραττύμεγην Ἔ 5 A usu Kec 
τὸ πραττύμενην ἢ θεωροῦντος ἐπὶ γῆς, " Ti 
ὀχγεῖς πειαργῆσαι * τῇ ἐμὴ παρακλήσει ; * 
ἢ οὐ χαταξιώπει- * πὰ- iux- λήσεις; Ἔ 
ι αζιώσεις * τὰς ἐμὰς παραχλήσεις : 

- t - 2» 
τοῖχοι ἡμᾶς * χαλύπτουσι πάντοθεν, * ἀνω- 
Uy δὲ * 4 στέγη ἐπίχειται, * μὴ οὖν φοδοῦ, 
*e uy € sos. 

9) οὐχ ἔστι σοι φόζος, * μὴ πτογθῆς, * 
t , LU e; r 4 -- δ i 
Bist jutyo; πάλιν * ὅτι πάντα ἐφορᾷ ἢ το 
L / 
ἄχριμητον ὄμμα. 

/ M ; Ρ 

ἢ, Νουθετῆσαι σπουὸ X, cv * τὴν ἀθλίαν 
254 ἢ z ΄ 
ἐκείνην * ἡ σώφρων ἰωσὴφ ἀπεκρίθη" * M7 
euius μοι πονηρὰ, * ὡς ἡ Eox πάλαι * 
P ' ^». ΄ 
d λδάμ' ἄπαγε, * τοῦ ξύλου γὰρ οὐ γεύ- 
O04, * τοῦ βζγατόν μοι προξενοῦντος. ἢ 

. "T , ^ 
ἔχω παρζδεισην τὴν ἀγνείαν, * πᾶσαν [)α- 

- A! Po , , bl 
στχγουσαν εὐωδίαν. Tt γὰρ τῆς ἀγνείας ἐστ' 

" à » 
ἡπυμαςτότερογ: * ἣν οἱ χατορθοῦντες ὡς αγ- 
, ᾿ x e «νὰ, 

Ten λζιιψουσι ** χὰν τὴν πρᾶξιν οὐ μὴ ἴδωσιν 
*.t'55 Q (oU ORE » « f 

4 Qttt)vzes σὺν ἡμἶν, ἢ ὅτι ἀνθρωποι ὑπΖρ- 
“ΜΠ 1 » 4 Ml ' 
J?9t, * u$ ὁρῶντες τὰ κρυπτὰ, * ἀλλὰ τὸ 

/ 
tvi; Quo ἢ τὸν κατήγορον ἔχω" * εἴγε 
-— n ) i δ * 
Sw γολίσω ἢ τὸ παράνομον ἔργον, ^ καὶ 


17. ἐργάτην, Apud Xenophontem Memorab. V, 
ly 27: ἐργάτην γίγνεσθαι τῶν χαλῶν xal σεμνῶν. 
Or. Y, 1,4; ἐργάτης τῶν ἐν πολέμῳ, — εἰ οὐ cod. 
— Lege pro rhythmo καχῶσαιέ. — πάντοθεν χα- 


« ope temperantie edomui; hactenus per- 
« maneo purus ab simili flagitio, neque modo 
« per mechiam corpus hoc polluam. Nam 
«grave mihi est ac nefarium, alieni viri suf- 
«furari connubium; at quanto immanius 
« erimen mihi videtur, etiam heri thalamum 
« dehonestare : omnia videt enim somni im- 
« patiens oculus. » 


A7. — « Audi hoc, iuvenis, subdidit mu- 
«lier ad strenuum castimonie operarium. 
« Herus tuus, ut vides, totus per omnia mea 
« voluntati adhaeret, ac potens sum nocere 
« tibi, teque illi vice versa commendare. (n 
« te spes pulehras habet, ob opinionem de 
« te prius receptam. Me quoque valde amat , 
« ut quie pudica semper fuerim; irreprehensa 
« enim hactenus mansi. Herus igitur, ut dixi, 
« nobis quum confidat, quumque nemo vi- 
«deat in terra quod agimus, quid moraris 
« meis obtemperare votis? nonne cum honore 
« mea excipis placita? Parietes nos celant un- 
« dique, desuper tectum imminet, ne igitur 
« timeas, ubi nulla tibi causa timoris. Ne ob- 
« stupescas, ad hoc rursus recogitans, oculum 
« esse spectatorem omnium, quietis exper- 
« tem. » 

18. Meliora quo miseram alacrius mone- 
ret, castus respondit Iosephus : « Ne pessima 
« mihi consilia subdas, ut Eva olim Adamo. 
« Apage! E ligno non gustabo, quo mors mihi 
« propinatur. Innocentiam, ut paradisum 
« inhabito, omnimoda pubescentem flagran- 
« tia. Quid enim pudicitia mirabilius? Quam 
« qui rite colunt, fulgebunt sicut angeli. Quod 
« si actus non vident qui domi nobiscum sunt, 
« utpote homines, qui non intuentur abscon- 
« dita, at certe meam habeo conscientiam, 
« que me accuset. Si ergo facere duxero illi- 
« citum opus, etiamsi nemo me convicturus 


λύπτ. C. — οὐ post φόβου cod. sustulit. frequentis 
sima omissione. Cf. Cant. VII, tr. 7, v. 4. 

18. ἀλλὰ optimae notae, post x&v, ἐὰν μὴ, ut bis 
in sequenti tropario, eadem elegantia, unde Ari- 





16 S. ROMANUS. 


εἰ μηδεὶς * ἐλέγξει μοιχεύσαντα, * ἔχω χρι- 
τὴν * ἐλέγχου μὴ χρήζοντα, * ὄνπερ ἀεὶ * 
ev jML£VO- Tos Ἂς ς, χὶ NA : * 40 
ἐνθυμούμενος φρίττω, " xxi τὰς νυνὶ * ἡδο- 
Α Ὁ " * ^ 
vA; ἀποφεύγω, * ὅτι πάντα Egooa * τὸ ἀχοί- 
ur/Toy ὄμμα. 
’ e ej 
ιθ΄. Ὅταν σοι δὲ πιστεύσω, Ἐ ὅτι πάν- 
τοῦεν τοῖχοι * χαλύπτουσιν ἡμᾶς πλημιλε- 
λοῦντας, * καὶ οὐ βλέπει οὐδεὶς ἐπὶ γῆς " 
- 9» 
ὅπερ θέλεις πρᾶξαι * σὺν ἐμοὶ ἄδιχον, * τὸν 
βλέποντα τὰ κρύφια * ποῦ φύγωμεν, γύναι, 
εἰπέ μοι" * εἰ γὰρ οὐ πάρεστιν ὁ ἀνήρ σου, 
* ἀλλ᾽ οὐχ ἀπέστ,, νῦν ὁ ; ᾿ X 42 
ἀλλ᾽ οὐχ ἀπέστη νῦν ὁ χριτής μου χὰν 
4 , ^ ^ , €. cv) * , ^ 
οὐκ ἐφορᾶ με τῆς χλινὴς ὁ κύριος, ^ αλλὰ 
ἐφορᾷ με ὁ κρίνων τὰ χρύφια " * πῶς οὖν λάθω 
à 4 d * Α δί " Α ^. X 
τὸν ἐτάζοντα * τὰς χαρδίας xai νεφρούς; ἢ 
ll » 8 δὲ , * 
καὶ αὐτὸς δὲ χινηθήσεται ἢ 
vos* * μάτην τοίχοις θαῤῥοῦμεν 
ὠφελοῦσι" * ἐπουράνια στέγη * τὴν μοιχείαν 
doe oM e d AE ERROR RENE 
οὐ στέγει * πάντα γυμνὰ ἢ ὑπάρχει καὶ πρό- 
΄ N , 
δηλα * τῷ τὰ κρυπτὰ * γινώσχοντι πταί- 


χατ᾽ ἐμοῦ ὁ οὐρα- 
* τοῖς μηδὲν 


σματα, ἢ ὅθεν ἐγὼ * οὐχ ἀνέχομαι πρᾶξαι * τὸ 
πονηρὸν * ἐναντίον Κυρίου, * ὅτι πάντα ἐφορᾷ 
* τὸ ἀχοίμητον ὄμμα. 

“ EET 74 ^ / x t Y 

x. Ὑπὸ τούτων τῶν λόγων " ἡ μαινὰς 

ἐχχαυθεῖσα, * τῷ σώφρονι ἐπέρχεται ἄφνω, 

* χαὶ τὸν τούτου χιτῶνα κρατεῖ, ἢ xoi βιαίως 

M gv , , 

σύρει * τὸν σεμνὴν, λέγουσα" * Ἐπάκουσον 

/ - Lund ὃ I" 7^. 7 * 

U0U , φίλτατε, καὶ δεῦρο, συνομίλησον uot. ἢ 

ἔνθεν κἀχεῖθεν ἡ Αἰγυπτία, * mx ἡ Χα- 

e ^ , Ἵ 

gig ἀνθεῖλχε τοῦτον. * Αὕτη μὲν Sox. Ἐμοὶ 
, hd t 

συγκοιμήθητι" * Avoley ἡ X xot; Ἐμοὶ συγ- 

γρηγόρησον. * Μετ᾿ ἐκείνης ὁ Διζέολος * 

* wont χερσὶ σφοδρῶς xa- 

τέσφιγγε * νῦν τὸν νέον ἰωσήφ᾽ ἢ πάλιν ἡ 


ἠγωνίζετο πιχρῶς, 


σωφροσύνη *. ἐκινεῖτο πρὸς πλλην, " προσε- 


πάγουσα τούτῳ * τὰ χρατήματα ταύτης, 


stotel. εἰ μὴ πᾶσιν δυνατὸν, ἀλλὰ κατὰ φυλάς. Cf. Vi- 
ger. ed. Herman. pag. 471. 

19. τοῖχοι πάντοθεν C. — ποῦ φύγομεν, εἰπέ μοι, 
γύναι, C. — Ποῦ, ac si πῶς, ut Demosth. Pro 
Cor. ποῦ δὲ παιδείας got θέμις μνησθῆναι; nisi ma- 
lis ποῦ diei pro ποῖ, ut interdum vett. — xai γὰρ 
οὐ παρ. C. st οὐ πάρεστιν, id est. εἰ ἄπεστιν, inde ite- 
rum oj pro μὴν ut alias supra in 16. — νεφρούς. 


«sit adulterii, iudicem habeo, qui convinci 
« non opus habet, quem ego semper commi- 
« niscens expavesco, presentesque refugio de- 
«licias, quia cuncta videt oculus nunquam 
« sopore clausus. » 

19. « Quando quidem tibi assentiar, parie- 
« tibus nos undique tegi peccantes, neque ul- 
« lum e terra testem esse nefandorum , que 
« tu vis patrare mecum, quonam modo eum 
« qui occulta omnia videt, fugiamus, dicito 
« mihi , mulier! Si tuus hic non adest vir, at 
« non abest nunc iudex meus; tamen etsi me 
« non cernat thori dominus, at me intuetur 
« scrutator absconditorum. Quo pacto ergo 
«laterem eum qui corda et renes exami- 
«nat? Et ipsum colum contra me move 
« bitur. Frustra parietibus confidimus , nihil 
« protegere valentibus. Coelestia tecta non ope- 
« riunt adulterium. Nuda et aperta omnia illi 
«sunt, qui clancularia peccata novit; unde 
« ego non assumo malum agere in facie Do- 
« mini, quum cuncta oculo vigilanti videat. » 


20. Hisce sermonibus incensa furibunda 
manas, castum repente invadere iuvenem, εἶ 
rapere chlamydem, sanctumque trahere invi- 
tum, inquiens .: « Obedi mihi, dulcissime, el 
« ades dum, congreditor mecum. » Hinc et 
illinc tum /Egyptia, tum Gratia eum ultro ci- 
troque trahunt. Clamat ista : « Dormi me- 
« cum. » Coelitus Gratia : « Mecum vigil esto.» 
Cum ista Diabolus acriter preeliari , validisque 
nunc stringere manibus iuvenem Iosephum; 
versa vice Castimonia aciem urgere, illique 
ferre Gratize subsidia, quie aiebat : « Scinda- 
« tur pallium , verum pudici ne corpus inqui- 


Ps. VII, 10. — στέγη ἐπουράνια C. — γυμνὰ Hebr. 
IV, 13. — ἐναντίον τοῦ Κυρίου cod. 

20. ἔνθεν κἀχεῖθεν, ut supra tr. 12. Nemo huc 
usque veniet, quin illi statim apimo subierit de- 
cantata Herculis fabula, quam ex Prodico Xeno 
phon ( Memor. Socr. Il, 1), ex Xenophonte Lr 
cianus in Somnio, elegantissime uterque, imitatus 
est. Idem fere, mutatis nominibus, sed in eodem 


[jag 


per ex 
fis. 


I I 


. ΧΙ. DE DECEM VIRGINIBUS. 


Day: δέ" ἢ Pays τὸ ἱμάτιον, Y xai μὴ φθαρῇ 
* τὸ σῶμα τοῦ σώφρονος. * Λήψεται γὰρ * 
ταρὰ τοῦ ἀθλοθέτου, * ὡς vix zn, * ἔνδυμα 
ἀφθαρσίας. * ὅτι πάντα ἐφορᾷ Ἐ τὸ ἀχοίμη- 
zw ὄμυα, 


virginitatis encomio, ex Methodio Nazianzenus, 
er utroque fortasse Romanus recepit. — πάλην 


προσεπαγουένη C, om. τοὐτῴ. — Malui form. act. 


11 


« netur ; quod certe ab ipso certaminis pre- 
«side, debitam debellatori vestem recipiet 
» immortalitatis, quoniam omnia contempla- 
« tur oculus in evum vigilantissimus. » 


pro media sane insolentissima. — ῥαγεῖ C. Ex 
abrupto fine carmen, prolixum licet, maneum 
astimabitur. 


» 


Xl. 


CANTICUM DE DECEM VIRGINIBUS. 


t t 4 ^ ΄, 
Hc; τό Ο ὑψωθεὶς ἐν τῷ σταυρῷ. 


z. Τὸν νυμφίην, ἀδελφοὶ, ἀγαπήσωμεν, 
τὰς λαυπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, 
ἐν ἀρεταῖς ἐχλάμποντες χαὶ πίστει ὀοθῇ, 
ἴγχ ὡς αἱ φρόνιμοι 
τοῦ Κυρίου παρθένοι, 
ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν 
σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους" 

à Yà2 οἰχτίομων δῶρον, ὡς Θεὸς, 
πᾶσι παςέγει, 
τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 


4 ^^ 
Πρὸς τό: Τῇ Γαλιλαία" 
ul Toss Σ 
w^ Pts παραξολῆς, 


Fx unico fere cors. f. 80-83 deseríptum, in quo 
pra se fert hoc lemma : τῇ ἁγία γ΄, xovzdxtov εἰς 
οἶκα παρθένους, ἔγχος δ΄, ἀχροστιχ ἰς " τοῦ ταπεινοῦ Ῥω- 
425 055 α΄, Sub aerostichidis ultima littera a' li- 
Cet colligere : aut primum hoe Romani opus esse, 
qid zgre dicam ; aut plura fuisse eiusdem poe- 
thàa de virginitate, aut interruptam esse acrosti- 
Chidis seriem, mutilumque canticum. Palam qui- 
dem est, unum saltem troparium, nempe VIII, 
t $de sua migravisse, et alia remanere hiulca. 
Selitam vero deesse clausulam vix putarim. Cz- 
ttum poeta pro oculis habuit qua antea iam 
àut ipse, aut alii cecinerant, quum sibi duplicem 
Poposuerit hirmum alias notum, unum in pro- 
€mio, ὁ ὑψωθεὶς, de quo in die XIV Septembris; 


Sub modulo : E a/tatus in cruce. 


1. Sponsum, 0 fratres, amemus, 
lampades nostras pre paremus, 
virtutibus accensi et integra fide ; 
ut similes prudentibus 
Doniini virginibus, 
parati intremus 
cum illo ad nuptias. 

Is enim misericors , uti Deus, 
donum omnibus destinat, 
immarcescibilem coronam. 


Sub modulo : 74 G«lil:a, 


2. Sacram parabolam, 


alterum in aerostichide, τῇ Γαλιλαίᾳ, iam supra 
in VI Ianuarii recensitum. Troparia XXII conti- 
nent versus 430, quorum 10 priores soli hacte- 
nus innotuere, inter vulgata eiusdem III feria 
cathismata. Sex trop. disjuncta in taurin. insunt. 

1. ὃ ὑψωθείς. Hirmus iste, qualis extat in die 
XIV Sept. et a multis melodis redhibetur, sa»pe 
variatur, et satis a nostro prooemio recedit. Adde 
quod cantieum in exaltatione crucis videtur Ro- 
mano recentius neque etiam suspicio deest hoc 
ipsum procemium minime Romani esse , aut au- 
thenticum et aptum cantici nostri exordium. — 
“Εχυτῶν. Cf. trop. XII, v. 5, XIV, v. 7. 

2. ἐξέστην, ἐνθυμήσει τὸν λογισμὸν C. — μὲν ἐσγή- 
χασι C. — διὸ om. T. — ἐν τῷ νυμφῶνι eodd, 





18 
τῆς ἐν εὐαγγελίοις, 
ἀχούσας τῶν παρθένω:, 
ἐξέστην , ἐνθυμήσεις 
χαὶ λογισμοὺς ἀναχινῶν, 
πῶς τὴν τῇς ἀχράντου 
παρθενίας ἀοετὴν 
αἱ xe μὲν ἐφύλαξαν. . 
vai; πέντε δὲ παρθένοι: ἐγένετο 
ἄχαρπος ὁ πόνος. 
Αἱ δὲ ἄλλαι ταῖς 
ἐξήστραπτον τῇ: φιλανθρωπίας" 
διὸ προτρέπεται 


λαμπᾶσιν 


3 hj e 7 
7ὔ ^ 
χαὶ εἰσάγει ἐν 2X 
4 X ΄- 
εἰς τὸν νυμφῶνα, 
ὅταν οὐρανοὺς 
ἀνθ! i διχνέαη 
ἀνοίγῃ , καὶ διανέμιηῃ 
^ / 
πᾶσαι δικαίοις 
4 v 9 / 
τὼν ἄφθαρτον στέφανον. 


Υ. (ὐὐχοῦν pirisnue ἡμεῖς * σῶς θείας 
γραφῆς ταύτης * τὴν ON καὶ τὸν τούπον" ἢ 
εν γὰρ ἐλπίδος * má χει nid óà- 
yos, * deme οὖν καὶ πᾶσα * ἡ θεόπνευστος 
Ἤν ὠφέλιμος. * Χοιστῷ οὖν 

ΕΞ 2» 
A24 QI.EV 


zs QUA 4N- 


* ὁδή σὴν 


γραφὴ ἡ 
τῷ σωτῆσι προσπίπτοντες; 
θύμως᾽ * Βασιλεῦ βασιλευόντων ; 
θρωπε, δὸς πᾶσι τὴν ἡνθσιν; 

ἡμᾶς * πρὸς τὰς ἐντολάς σου, 
βασιλείας" ἢ 


Teo 


* 
tNA γνῶμεν 


ταῦτην γὰρ 


σὴν ὁδὸν * τῆς 
* e N "E 
ινὰ V. Gf o- 


LTD * ὁδεῦσαι ἐπιθυιλοῦμεν., 
μὲν ἢ * χὸν ἄφθαρτον στέφανον. 

ὃ. Ὑπὸ τῆς πίστεω: αὐτῶν Ü" xai τῆς 
ἐπαγγελίας * * οἱ πλεῖστοι τῶν ἀνθοώπων * πο- 
θοῦσιν ἐφικέσθαι * τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ - 
* θεν διὰ τοῦτο " παρθενίας ἀρετὴν * φυ- 
λάττειν EHI * ἀσχοῦαι χαὶ νὴ- 
στείας κατόρθωμα, * Ὅθεν: ἐν βίῳ * ταῖς 


emendo , ne duo ablativi succedant, quod supra 
T suasit εἰς τοὺς γάμους : cf. adnot. in eant. 1,8; 


qua quidem ἀσύνταχτα, potius librariis quam 


melodis ascribere, aequum est — ὅτε οὐρανοὺς T. 
— πᾶσι παρέχων T. — Hirmum τῇ γαλιλαία vide 


integrum in capite cant, IIl. 


S. ROMANUS e 


in evangeliis scriptam 

de virginibus , statim ut audivi , 
obstupui , studia mecum 
cogitatusque evolvens , 
quomodo fieret , ut quum illibate 
virginitatis virtutem 

decem ille servaverint , 
quinque tamen virginibus 
infrugifer fuerit labor. 

Sane quia czeterae lampadibus 
charitatis effulgebant , 

ideo invitat 

eas sponsus, 

ac ducit lzetabundas 

in thalamum, 

quando caelos 

aperit, ac distribuit 

omnibus iustis 
immarcescibilem coronam. 


3. Quiramus igitur nos divine huius pa- 
gine gratiam et sensum mysticum. Spei 
namque immortalis viam omnibus ostendit , 
sicuti sane est proficua omnis scriptura di- 
vinitus afflata. Christo igitur salvatori nos 
humi procumbentes ex animo clamemus : 
« O Domine dominantium, hominum ama- 
« tor, da omnibus scientiam , duc nos in tuà 
« mandata, ut viam agnoscamus ad regnum, 
« eam quippe omnes carpere meditamur, ut 
« incorruptam adipiscamur coronam. » 


4. Sub hac fide, hisque promissis, mulli 
hominum anhelant attingere Dei regnum, el 
propterea virginitatis servare virtutem Ur- 
gentur ; ieiuniorum etiam exercitio nobilitan- 
tur; precibus, dum vivunt, ut plurimum 
vacant; dogma demum custodiunt illiba- 


3. Οὐχοῦν ζηλῴσωμεν T — καὶ πᾶσιν C. 1}. 
Tim. III, 16. Cf. tr. 6. ---Ἴ ὁδεῦσαι ἐπιποθοῦμεν T. 
— Exstat parabola in Matth. XXV, 1. 

4. πιστ. αὐτῆς T. An poeta solus , an eum cate 
ris hic loquatur, ambiguum est. — τὸ δόγμα δὲ 
codd. 


ΧΙ. DE DECEM VIRGINIBUS. , | 19 


ini; προσχαρτεροῦσι, " τὸ δόγμα μὲν 
"M - » OA / δὲ 4 M9» ut 
ἄχραντον τηροῦσιν, * ἐλλείπει δὲ αὐτοῖς ἢ ἡ 


φιλαν)»ωπία, * xai εὑρίσκεται λοιπὸν * μά-᾿ 


vna πάντα, * οὐδεὶς γὰρ ἡμῶν * μὴ ἔχων 
τὶν σπ)αγχνίαν, Ἐ τότε λαμῥάνει Ἐ τὸν 
ἄγῥαγτον στέφανον. 

t. Τὸν πλοῦν ἀνύοντές τινες, * πάντων 
χατηρτισμένων, * λιπόντες τὴν ὀθόνην, * εὐ- 
ῥεῖαν οὐ ποιοῦνται * τὴν ἐν θαλάσσῃ πορείαν, 
* cust γὰρ τοῦ δρόμου * ἐμποδίζεται ἡ ναῦς, 
* χαὶ ἄπρακτος χαθίσταται, * οὐ τέχνη χυ- 
ὑωνήέτου δουλεύουσα, * οὔτε δὲ οἰάχων" ἢ 
τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον πάντες ἢ οἱ σπεύδοντες 
πρὸς τὴν βασιλείαν, * xxv πάσης ἀρετῆς * 
σωρεύσωσι φόρτον, ἢ εὐσπλαγχνίας δὲ εἰσὶ ^ 
Ἰδυμγωμένοι, * οὔτε φθάνουσι * λιμένας 
ἐπουρανίους, * οὔτε φοροῦσι * τὸν ἄφθαοτον 
στέφανον. 

c. Ἀπασῶν μείζον᾽ ἀρετῶν ἢ τὴν ἐλεημο- 
οὐνὴν ἦ χρίνα: ὁ ἐλεήμων, * παρέδωχεν ἀν- 
ὑρώποις, * διδάξας τὴν παραθολὴν, * πέντε 
τὰς φρυγίαγυς Ἐ τῶν παρθένων προσειπὼν, * 
τὰς Dao ca οὐσα- ἔλαιον, * μωρὰς δὲ τὰς: τὸν 
δρήμον πλιοωσάσας * ἄγευ τοῦ ἐλαίου. * Καὶ 
τὴν δύγαμιν τὴν ταύτης " ἠχούσαιμεν, λέ- 
ζαντος Malin * πρὸς Ὑὰρ διόρθωσιν ἢ 
Ἡμῶν τῶν ἐν βίῳ * ἡ θεόπνευστος yox * 


ἄς A * V 
TX)-x ὀιδάσχει" * πάντες οὖν, πιστοῖ, 


Stu; δεινθῶμεν, * ἵγα x«t σχῶμεν ἢ 
ἄφθαρτον στέρανον. 

?. ooa ἡ τῆς mapa o) s ἐστὶ διδα- 
qua, * πάρη: φιλανθρωπίας ἢ καὶ ταπει- 
WovWwt: * ὁδὸς, χαὶ πᾶσιν ὁδηγός᾽ *5 ἀγὰ- 
xt Dune, * ἡγουμένους τοῦ λαοῦ * δι- 
fee τὴν συμπάθειαν. ἘΠ Ἀαθαπερεί τις 
i ὑπέρλαμπρον * χτίσας χαὶ πληρώσας, 
6 μὴ τοῦτον 020940, , * ἀνόνητος γίνεται 


δ. τὴν πλι inde ad tr. 9usque T deficit. — 022.4377, 
"ow mel. ob rhyth. — εἶ pro δὲ post εὐσπλαγ- 
^ requiri videtur — οὐ φθάν. λαιπὸν C, syllaba 
T'sultante. Aut emenda ut supra, aut si mavis 
λιμένας εἰς οὐρανίους - sed nostro placet φθάνειν eum 
Cus. cf. cant, X1I, 5. — οὐδὲ gop. C. 


ὃ, μέζων cod. C. μείζον᾽ eontra morem nostri ; 


tum : verum in illis desideratur erga homi- 
nes charitas ; inde inania inveniuntur omnia, 
nemo enim nostrum , non habens misericor- 
diam, unquam recipiet immortalem co- 
ronam. 


5. Maria emetiri si qui studeant, cunctis- 
que rite aptatis, velum omiserint, prom- 
ptum certe per undas iter non conficiunt, 
quinimmo cursu navis impeditur, inutilisque 
stat, nulli obsecuta arti , sive rectoris , sive 
gubernaculi : eodem sane modo quicumque 
ad regnum properant, etiamsi acervos virtu- 
tum congesserint, modo vacui sint miseri- 
cordia, minime ad coelestia inde littora ap- 
pellunt, neque reportant immarcescibilem 
coronam. 


6. Qui statuit, omnium virtutum opti- 
mam esse eleemosynam , misericors ipse id 
hominibus tradidit, docens illam parabolam , 
in qua prudentes ait quinque virgines, oleum 
ferentes; fatuas vero, qua sine oleo cursum 
implevere. Et quid hac valeant intelleximus, 
docente Matthaeo : ad nostram enim qui vivi- 
mus emendationem coelitus data Scriptura , 
hanc preebet. doctrinam : omnes igitur, o fi- 
deles, ostendamus nos misericordes, ut pos- 
sideamus incorruptibilem coronam. 


7. Permulta est eius paraboie doctrina , 
quie totius humanitatis et humilitatis via et 
dux omnibus est; principibus norma fit et 
regula ; docet clementiam populi duces. Qua- 
liter quis, 81 magnificas edes struxerit et 
compleverit, nisi tectum imposuerit, inanem 
operam ludit : ita qui virtutes zdificavit , nec 


unde placeret ἁπάντων μείζω ἀγαθῶν, quod alius 
codex confirmet. — τὰς post πέντε non inserit C. 
— Vel lege oixt(puove; ἐνδειχθῶνλεν, vel iterum 
pro rhythmo placeret ἐλεεινοί τε δειγθῶμεν. 

7. Καθάπερ C. καθαπερεὶ metri gratia. — ὀροφώση͵ 
sic C. inde promptius infra juxta modulum emen- 
do : εἰ μὴ... προστιθῇ, ubi eod. προσθήσει, In eodem 


80 S. ROMANUS 


PUR ETE E. T PM T 
ὁ πόνος" * οὕτω τὰς ἀρετὰς " ὁ οἰχοδομύ- 
m * * E! 4 s Lp * s. . 
σας) " εἰ μὴ χαὶ τὸν 02000y ἢ τῆς εὐσπλαγ- 
͵ / , - » A 
χνίας * προσθήσει αὐταῖς, * ἀπόλλυσι τοὺς 
χαμάτους, " ὥστε ud ἔχειν Ἐ τὸν ἄφθαρτον 
ῥάτους, δ᾽ . qa 
στέφανεν. 
d Ἰὲ M ^ ^ , ^ ox * , 
^. Ἰδοὺ σαφῶς γνῶναι ἐστὶ Ἐ τὴν θείαν 
γραφὴν ταύτην" Ἐ εἶτα τῆς διανοίας ἢ ὄμματα 
γριγοροῦντα Ἔ ἐπανατείνωμεν Θεῷ" * δόξω- 
μεν οὖν βλέπειν * τοῖς ψυχιχοῖς ὀφθαλμοῖς * 
: N 
παγχόσμιον ἀνάστασιν, ἢ Χριστὸν δὲ τὸν 
σωτῆρα δεικνύμενον * πάντων βασιλέα, * ὡς 
- N , 4 
χαὶ νῦν y&o βασιλεύει, * xai χύριός ἐστι καὶ 
NI b mp 
δεσπότης, " xxv σταζιάσουσι ἢ τινὲς ἀγνοοῦν- 
' , 9 ΑΙ Ῥ ^ 
τες " ἀλλ ἡ qXOS ἡ τοῦ πυρὸς * πάντας 


* 4 A 4 
γωνεύσει, * τότε οὖν οὐδεὶς * δυνήσεται av- 


^ x LE /» * Y » b έ 
τιστῖναι, * ὅτε παρέξει * τὸν ἄφθαρτον στέ- 
φανον. 

, ^ e N 2 t 

0. Νιχᾷ ἁπάσας ἀφετὰς ἢ ἡ ἔλεγιμοσύνν, * 
συνημμένη 17, πίστει, * καὶ ὑπέρκειται πάν- 
των, * ὡς βασιλεὺς, τῶν ἀγαθῶν, * τέμνει 

? *, 3 

τὸν ἀέρα, * ὑπερξαίνει μετ᾽ αὐτὸν ἢ σελήνην 
χαὶ τὸν ἅλιον, * xai φθάνει ἀπροσχόπως 
τὴν εἴσοδον * 
er δ᾽ e) X n8) v .le- ΄, 
ἴσταται oUÓ οὕτως, " αλλ ρχεται μέχρι 

zn , * 2; £. δὲ A a X Su 
τῶν ἀγγέλων, * ἐκτρέχει δὲ γοροὺς * xai 
-n δ AS : . Ἃ "s n $4 "i -- * 
τῶν ἀρχαγγέλων * ἢ θρόνῳ γὰρ παρίσταται 


IY 4 / P n bI 4 
^ Vv €7.0920 V VXN ; “αι ον 


τοῦ βασιλέως * [οὐ μὴ ἀποστῇ * ἕως ὁ ὕψι- 
D e^. , ^ » 
ecog νέμει} * πᾶσιν αἰτοῦσι * τὸν ἄφθαρτον 


στέφανον. 
d *, ^: (ὃ 4 ^ * M / 
v. Οὐκοῦν κατίδωμεν ἡμεῖς * τὰς πέντε 
»e« D / 
τὰς πανσόφους * ἐξ ὕπνου ἀναστάσας, ἢ κα- 


* N 3 » Ἵ , , 7 

θάπε; ἐκ παστάδων, * ἀλλ᾽ οὐκ ix τάφων 
“« 4, i *Y ς 4 , 

τῶν νεχρῶν * * ἔλαιον γὰρ εἶχον, * xai εὐθὺς 

τὰς τῆς ψυγῆς Ἐ λαμπάδας χατεχόσμησαν * 
τας τῆς "χης sins " b di M4 


E! t » J er 
* αἱ ἄλλαι μὲν ὁμοίως ἀνέστησαν * ἄθρουν 


sequitur trop. 23 ad calcem rejectum, cum nulla 
opportuna sedes reperiatur, neque hic illud acro- 
stichis retineat. 

8. τὴν γρ. 0. f. ut infra τοῖς 920. 4. sape v. 2 
aberrat a tono in aliis trop. — τὴν παγχ. C. — xZv 
“στασιάζουσι C. retinemus ut infr. 13, ob notata 
superius pluries. 

9. πάσας ἀρετὰς T redux, quem sequimur. &za- 
aav ἀρετὴν C. — inde T liberius spatiatur, ἢ ἐλ, ἢ 


misericordie coronidem adiecit, sudores 
perdidit, neque prorsus habet coronam sine 
fine mansuram. 


8. En iam perspicue noscere datur divi- 
nam hanc scripturam. Dein oculos mentis vi- 
gilantes attollamus ad Deum. Intueri putemus 
spiritualibus luminibus universi orbis resur- 
rectionem, et Christum se exhibentem om- 
nium salvatorem et regem, quemadmodum 
usque nunc regnat, dominatur et imperat, 
tametsi rebellentur nonnulli pre inscitia; ast 
illos flamma incendii omnes conflabit, tunc 
nullus rebellis esse valebit , quando distribuet 
immortalem coronam. 


9. Vincit omnes virtutes eleemosyna con- 
iuncta fidei, ac bona cuncta, regis instar, 
transgreditur ; zethera scindit , ultra lunam et 
solem transilit, inoffenso pede ipsum pene- 
trat coelestem aditum , neque huc usque sis- 
titur, quin et permeat ad angelos, excurrit- 
que ad choros archangelorum ; iam vero re- 
gis ante thronum consistit [ et non discedit, 
donec Altissimus ] tribuerit omnibus eum iu- 
vocantibus immortalem coronam. 


10. Nos ergo consideremus quinque pru- 
dentissimas virgines, e somno exurgentés, 
tanquam e thalamis, non velut e tumulis 
mortuorum; oleum enim habebant, statim- 
que mentis lampades exornarunt. Cetere 
quidem pariter surrexere confestim cum illis, 


ὄντως λαμπροτέρα πολλῶν προχαθημένη τῶν ἀρετῶν 
παρὰ θεοῦ τέμνει, — τὴν ἐπουράνιον T — omisso χαὶ 
C : οὐδὲ οὕτως ἐντυγχάνει τῷ Θεῷ ὑπὲρ ἀνθρώπων, πᾶ’ 
plas. γὰρ θρόνῳ plane ἀσύστατα, cf. Eccli. XXXV, 
21, ex quo amissa supplentur. Sed in utroque 
cod., etiam in T qui omnia sequentia atnisit , ex 
cidisse tam elegantis strophae coronidem, quem 
non tedet? 

10. ἄλλαι δὲ C. — σκυθρωπὰ δὲ προσκεχτημέναι C. 


νῷ 


ἀϊ 


XI. DE DECEM VIBGINIDBUS. 


cn ταύταις, ὃ oxulizera δὲ κεχτημέναι * τὰ 
πρίσωπα χαὶ συμπεπτωχότα' C χαὶ 7; 
ἐρξέσθησαν * αἱ τούτων λαυπάδες, Ἐ τὰ ἀγ- 
yz δὲ αὐτῶν ἡ xa ἐδείχθη, Ἢ ἔλαιον 
γαβεῖν * ζέτοωυν παρὰ τῶν ἄλλων, * ἵνα χαὶ 
spon * viv ἀφήχρτον στέφανον. 

α΄, Ὑπάγετε, φασὶν αὐταῖς, * Ss τε 
τοὺ; relin * εἰ dox δυνηθῆτε Ἐ ἃ 
vini παρὰ τούτων * ἐλαίου μέτρον ἑαυταῖς. * 
Ἅμα δὲ iir, ἢ wai ἐπέστη ὁ Χοιστὸς, ἢ 
xu παιαυτίχα ἅπασαι 7 αὐτῷ συνῆλθον 
πέντε! αἱ φρόνιμοι * ἔνδον τοῦ νυμφῶνος * 
τῷ ἅλῳ, καὶ αἱ θύραι * ἐχλείσβησαν, αἱ 
τῆ; ὠσπλαγχνίας;. * Πολλὰ οὖν ὃδράσασαι * 
zi ὄγτω; ἄθλιαι, Ἐ χαὶ uh ἔχουσαι λαξεῖν ἢ 
into ἐγήτουν, * θγῆνον, ὀδυρμὸν,, * χωχυτὸν 
—A * j)tg οὖ sugov * τὸν ἄφθαρτον 

στέφανον. 

δ΄, Ῥαδίως τοῦτο τὸ χαινὸν * νοήσασαι 
αἰ πέντε, * Om εὐθέως, * καὶ εὗρον τὸν 
figna ἢ χπηχλεισθέντα τοῦ Χριστοῦ" * 
ἔκραξαν δὲ πᾶσχι * ἐν φωνῇ ὀδυνηρᾷ *. xai 
$t US χαὶ δάχουσι" * Τῆς «2; φιλαν- 
ῥρωπίας, ἀβάνχτε, ἢ ἄνοιξον τὴν θύραν * 
χαὶ ἡμῖν, ταῖς HOMES * τῷ χράτει 
95 ἐν τῇ παρθενεία, * Τότε ὁ βασιλεὺς i 
ie ταῦτα; χραυγάζει" 7 Οὐχ ἀνοίγεται 
ὑμῖν * ἡ μασιλεία, * οὐχ οἶδα ὑμᾶς, * ὑπά- 
{τε οὖν ἐκ μέσων, * οὐ γὰρ φορεῖτε ἢ τὸν 


" 


ie; (TU στέγαγον, 


Ὡς à ἃ ἄχίχοαν Χριστοῦ, * τοῦ πᾶν- 


Mx 3» 
τῶν βασιλέως, * “οιχῦταὰ ἐμ χότος, " ἐξέ- 
77162 βοῶσαι" * Διχαιοχοῖτα ἀγαθὲ, " σὲ 
ἐπιριρεῦμεν, * χαὶ διὰ σὲ ἑχυτὰς T νηστείαις 


χατετήξχιμεν, * ἀγνείαν, ἀγρυπνίαν ἐσχύήσα- 


* - 
PP E 1 tubus: * ψαλιλῳδίαις xz27:- 
Pen: * ἐστέρξαμεν Ty à 


, P4 
ἀκτημοσύνην, 
τὴν PU τηῦ πυροὺς * τῇ 


΄ E 
;4x0)zcix; * iyw 


AA 3.5: & 1 
Hs. μὲν γὰρ C, Tam seriem rerum quam to- 
norum leges emendando sequimur. 


Ἢ. πρίασθαι παρὰ C. — ἀπῆλ foy ἐπέστη ὃ νυμφίος 


"τ δὴν αὐτῷ συνῆλθον αἱ φρόνιμοι C. — χαὶ μὴ 
Lisa: C. Praeter metrun , urget duplex repeti- 
Y. 


81 


vultu autem. nesto et humi demisso , extiu- 
cie. enim erant lampades earum , vacua illis 
vascula fiebant , que oleum ab aliis accipere 
tentabant, ut simul haberent immortalem 
coronam. 


L1. Quibus ille : « [te, inquiunt , quzrite 
« vendentes, si forte poteritis ab istis emere 
« vobismet olei mensuram. » Et simul ac ab- 
ierunt, astitit sponsus, quocum statim quin- 
que prudeutes intus convenere in sacrum tha- 
lamum, et claus; fores sunt. misericordia. 
Multa ergo ille , infelices nimirum , satagunt 
neque sumere valentes quod quzrebant , la- 
mentum , nenias, eiulatum adorse , minime 
repererunt immortalem coronam. 


12. In promptu quum illa» quinque scivis- 
sent quid novi accideret, cito sunt retro 
verse, et invenerunt thalamum Christi pro:- 
clusum. Clamaverunt autem omnes flebili 
voce, cum gemitibus et lacrvimis : « Tu mi- 
« sericordie ,' eterne. Deus, ostium | nobis 
« quoque resera, quie imperio tuo in virgini- 
« tate servivimus. » Tum rex ad illas into- 
nat : « Non aperitur vobis regnum, nescio 
« v05; ergo ite foras, non enim fertis im- 
« marcescibilem coronam. » 


13. Christum. regem omnium ut talia lo- 
quentem audiverunt , obstupebant vociferan- 
tes : « Iuste iudex optime, te ardenter. do. 
« sideramus ; propter te nos ieiuniis attrivi- 
« mus, continentiam, vigilias exercuimus, 
« alacritór in psalmodiis perstantes; amavi- 
« mus paupertatem, flammam ignis intem- 
« perantie et caruis appetitus nos edomui- 


tio proxima aor. εὕρον, — f. xai γύους DYO χωχυτόν. 
— ἀνχλαθοῦσαι C. 


12. ἐχραύγασεν C. — pro οὐχ οἵδα, acc. requirit 
ἀγνοῶ. 


3. ἀχήχοον C. 


82 


χήσαιμεν outs * χαὶ τὰς ὀρέξεις, * ἀγοαντ' 
Y N ded . τὰς 02 $3563, Qf 0X VN 
» , - 
ἀεὶ * μετήλθομεν πολιτείαν, Y ἵνα χαὶ σγῶ- 
»* M y " » 2 ? 
uv T moy αφθχρτον στέφανον. 
hy ’ 8 
ιδ΄, Μετὰ τοσαύτην ἀρετὴν Ἢ 
τῆς ἀγνείας, * 
^: A - , x * 4 , 4 ^ 
πῦρ τὸ τῆς λαγνείας χαὶ QAONO τὴν τῶν 
. ΄ ^ / 
ἡδονῶν, * μετὰ πλείστους πόνους» * 


M ^v 
xt /[2^^ 

Α b] [d * A 
XX. VO XOUVTOTNXTTOXt 70 


ὅτε τῶν 

ἐν οὐρανοῖς ἢ τὸν βίον ἐζηλώσαμεν * Oxo 

γὰρ τῶν ἀσωμάτων ἐσπεύσχμεν * oysiv τὴν 

4 . : * ; "em *, : ed : * 
πολιτείαν" ) * τὰ τοιχῦτα καὶ τοσαῦτα, 

v t ΓΕ 2 

ἔοικεν, ἄτιμα εὐοέθη" * πολὺν γὰρ ἀρετῆς ἢ 


' 
ὡς 


» € M 
ἐδείξαμεν πόνον, P χαὶ usata, ἡ ἐλπὶς * πᾶ- 
4 4^ . * , * ^: * M - * 
σιν ἐφάνη" ἢ τί οὐ προσποιεῖ 7 τὸ ἐλεῆς, ὦ 
^ τ Ν 
παρέμων * πᾶσιν ot; θέλεις * τὸν ἀφθχοτον 
στέφανον ; 


’ ᾽ 4 [1 “Ὁ e N x 4 
t, Αλλ᾽ ὡς τοιαῦτα αἵ uo2xt " ε 


2995 Y 


N N 7 3; bl , » : , 
πρὸς τὸν χτίστην, ἢ πρὸς ταύτας ἀπεχριῆγ" 
t "Ἢ ^ ἢ N09 
* [D χρίσις νῦν ἐπέστη * διχχία xxi Χ)..- 

- / , / 
üt * τῆς γὰ) εὐσπλαγχνίας * ἀπεχλείσθν, 
: ἐς ea cL EL δβ οί ey 
ὁ χαιρὴς, * οὐχ ἔστι νῦν συμπάθειχ" T οὐχ- 
2 ᾽ ΚΣ ΣΤ IA * 065 9€ , 
ἐτι εὐσπλ)αγνιας ἐνέωχται " ooa τοῖς αν- 

. ἊΝ , . Νὰ 
θρώποις, * ἐπειδήπερ μετανοίας ἢ οὐ δέδοται 
p 


τόπος τοῖς ἐνταῦθα" * οὐκέτι συμπαθὴς ἢ ὁ 


πρώτν οἰκτίρων, * ἀλλ᾽ ἀπύτομος χριτὴς ἢ 
v t e^ 4 N 
ὁ ἐλεήμων" * ἀσπλαγλνοι ὑμεῖς * ἐδείγθητε 


΄“ “ τ 
ἐν τῷ χύσμῳ, πῶ: οἷν 


ἄφθαρτον στέφανον; 


LAE Ἂν 
€T. ΤῸΝ 
» 


, ἊΣ τ , / 2m. * 
uz. Νῦν οὖν ἐκφαίνω φανερῶς 
4 7 X N /, ^ , / e 
ἀυχαγγέ)ων * χαὶ πάντων τῶν αγιὼν “ἃ 
P , , x “-“ 4 4 ^ E. M : 
πέπονθα £x τούτων ἢ τῶν σὺν iunt εἰσελθου- 
7 . Α /, 
cv: * εὑρόν με ἐν θλίψει, ἢ χαὶ πεινάσαντα 


σφοδρῶς; * ξαπούδασαν χορτάσαι με" * δι-. 


ψήσαντα δὲ πάλιν ἐπότισαν ὃ πάσῃ προθυ- 


Wo / 
μία" * ξενιτεύσαντα ἰδοῦσαι, ἢ συνήγαγον, 
, ^ A ΜῈ r4 
ὥσπερ ἐγνωσιμένον" ἢ δεσμοῖς χρατούμενον * 
Ll ^ A Ἁ i! 
πεοιεποιοῦντο, ἢ ἐπεσχέψαντο δὲ μὲ Ἐ χαὶ 


΄--. — M 59 ΄ 4 
ἀσθενοῦντα * πᾶσαν PETIT: 2 ἐφύλαξαν ἐν- 


14. τί οὖν προσποιῇ τὴν ἐλεημοσύνην C. 

15. ἐροῦσι cod. ab homerico verbo ἐρέω, f. mel. 
βοῶσι — Νῦν 5$ 1p. C. — Ἰνέῳχται recentium more 
pro ἀνέῳχται, ced nihil mutandum. 


« 
« 


S. ROMANUS 


mus, puramque semper vitam obivimus, 
ut consequamur immortalem coronam. 


44. « Virtutis post hunc cumulum, post 
culturam integritatis, postquam calcavimus 
lasciviae flammam et incendium volupta- 
tum, multis laboribus exantlatis, cole- 
stium vitam emulate. ( Angelorum enim 
vitam consequi sategiimus) , talia ac tanta, 
ut videtur, vilia reperta sunt. Grande 
quippe virtutis opus exercuimus, et frus- 
tranea spes nostra cunctis demonstratur. 
Quid igitur misericordiam non tibi vindi- 
cas, qui das quibuscumque vis immarces- 
cibilem coronam ? » 

13. At dum in.hunc modum stultie ad crea- 


torem provocant, illis responsum est 


« 
« 


Nunc iudicium occurrit iustum ac veruni; 
misericordie namque tempus clausum esl, 
non est etiam nunc condolendum. Haud 
amplius porta misericordie hominibus pa- 
tét, quando quidem nullus penitentie 
locus datur his qui huc transierunt. Haud 
amplius compatitur, qui prius erat cle- 
mens; sed severus fit iudex, qui antea 
piissimus. Vosmet immisericordes app 
ruistis in mundo. Ut quid ergo quaeritis 
incorruptam coronam ? 

16. « Nunc igitur palam ostento coram ar 
changelis et sanctis omnibus , qualia pert 
lerim ab his que. huc mecum introierunt. 
Invenerunt me angustiatum et famelicun 
vehementer : nulla mora , satiaverunt me; 
sitientem praeterea, rursus omni cun ala- 
critate potaverunt ; peregrinum quum vi 
dissent, collegerunt ut notum amiculi; 
vinculis constrictum cura amplectebantu'; 
me denique zegrotautem visitarunt ; omnet 


16. πεινάσαντα, ut cant. IX, 14 et XII, $9? 


attico πεινήσαντα. — ὑπεσχέψαντο cod. Cf. Matth. 
XXV, 36. 


ἡ ἷ ' 


ΧΙ. DE DECEM VIRGINIBUS. 


LT Σ v 
τολῖν utn, * ὅθεν xal euonv * τὸν αφύχοτον 
στέφανον. ᾿ 
- τ - d . 
V. Οὐδὲν τοιοῦτον οὖν ὑμεῖς Ἐ ἐδοάσατε 
: / 1 44 Υ *»* : * *; 
ἐν χύσμῳ" " φυλάζασαι νηστείαν, Ἐ ἀσχοῦς- 
; ΄ * A 4 . j , N 
παι παρθεγείαν * χαὶ τὴν ἐν λόγοις ἀρετὴν, 
* ἄγεν τοίνυν ἔογων Ἐ εὐσεδῶν xai ἐντελῶν, 
X, / x / 4 ó H με 
ἐἰχῇ χεχοπιάχατε" * ξέγους xai εο!λένηυς 
? ^^ 4 ᾽ 
παρείδετε Ἐχαὶ τοὺς ἀσθενοῦντας, * οὐδειλίαν 
- “ ^: , 
τοῖς πεινῶσιν Y ὠρέξατε χεῖρα σωτηρίας, * 
H n. ^ EM * 25 ΤῸ ἥ e, * é eu vy) 
ftat uds" ἐξέτρεφε udvn, * ἐσεινύ- 
» v * ov s. 7 * ? oa X 
ναηῇς ἀεὶ * τῇ ἀπηνεέία, ἢ χρούουσι πτωγ οἷς 
, “Ὁ ^^ ^ EU. A 
92 ὅλως ἐδογθεῖτε" * πῶς οἷν ζγτεῖτε * τὸν 
v 
Vb στέφανον; 
L| i 


“44 ΄ 
u. Ἱπερηφάνοις 
δεωρεῖτε, 
ἢ 


πᾶντας 
3 5.» m 
2519 


ὀφθαλμοῖς 
X0/76020V61 78, 

v ^v 9 ^^ , - 
Wt τοῖς πᾶσιν * ἀσυμπαθεῖς, ἀνελεεῖς, ἢ 


* πάγτων 


473 τῶν πταιόντων *. ἐχινεῖσθε ἀφειδῶς, * 
αἱ xa ἐχάστην πταίουσαι, ἘΞ χατὰ τῶν 
ὑμηφήλων ax iicet ,'* 6; μιὴ πλημμλελοῦς- 
em ἢ ἐργονεῖτε δὲ μεγάλα, 7i YOU; ἄξζουσαι 
τ ἀλαζονεία, * τοὺς uw νηστεύηντας, * ὡς 
ἀπεῥυλένους, * τοὺς ἐν γάμῳ βδελυκτοὺς * 
ἔχετε πάντας, * υόνας- ἑαυτὰς * ἡγεῖσθε 
Ot; δικαίας, * μήπω λαξοῦσχι Y τὴν 
ἀρἤχρτην στέφανον. 

5. Ὥσπε; οὖχ ἔσωσεν ὑμᾶς * Gema 
Jv παρθενία, Ἐρΐτως οὐδὲ νηστεία ἘΞ μετὰ 
i.n. * 


πορεγεγθεῖσα mao! ὑμῶν" ἢ 
EROS vds ὑπάρχων * ἐπιποθῶ τοὺς πραεῖς, 
0135; αὐτοῖς τὴν ἄφεσιν" ἢ ἀρνοῦμαι τοὺς 
γιστείαν ουλάττογτα- μετὰ ἀσπλαγχνίας, 
* ᾧ οὐδῷ χαχὰς- παοθένους Ἐ ἀπανθοώπους, 
ium δὲ μᾶλλον * ἄγνας, εὐγνώμονας, * 
πᾶσι φιλανθρώπους, * ἃς εἰσάγω ἐν γαρᾷ * 
ἃς τὸν νυμφῶνα " * εἰσὶ γὰρ αὐταὶ * τῷ MET 
sio ἔράσιιαι" *] ταύταις δὲ δώσω * τὴν 
ἀρἤχγτην στέφανον, 


V. boy C. — παρίδετε C. — f. σωτηο. 7st. 
τ ἐπεμγόγεσῃς δ΄ --. ὅλως οὐχ id. 

I8. Vide an malis : ἐθεωρ. πάντας", et κατεφρ. πάν. 
"€, M0 aeeurato modulo. 


B. ἔσπλαγχνος παρθενία cod. unde f. ἢ dar. 
fils. — προηγεχϑεῖσα C. — f. τοὺς πραεῖς ἐπιπ. — 


83 
« meam legem strenue custodierunt , unde 
* invenerunt coronam incorruptibilem. 

.. 37. « Horum operum nihil vos egistis in 
« mundo. Servare ieiunia, colere virginita- 
« tem positamque in verbis virtu'em, desti- 
« tutam vero operibus piis ac perfectis, is 
« vobis labor inanis fuit. Nec peregrinos, 
« neque egenos, aut infirmos curavistis ; nl- 
*« lam esurientibus priebuistis salutis dexte- - 
« ram; sola vos aluit hypocrisis; semper .su- 
« perbivistis immanitate ; pulsantibus mondi- 
« cis nunquam suppetias dedistis ; Ut quid 
« igitur quaeritis immarcescibilem | coro- 

« nam?» 


18. « Sublimibus oculis omnes despexistis, 
« Sprevistis omnes , omnibus fuistis aspere, 
« immisericordes; in delinquentes querelas 
« movistis acerbas, vosmet quotidie delin- 
« quentes; vel erga populares inhumanie , c 
« si nunquam peccaveritis, Multo tumuistis 
« fastu, insolenti pompa conspicui ; eos qui 
« non ieiunabant, ut. reprobos ; omnes qui 
« nubebant, ut immundos habuistis; vos vero 
« solas eestimavistis iustas, haud sane 
« ture :«ternam coronam. » 


adep- 


19. « Ut vos minime salvavit sine visceri- 
« bus virginitas, ita neque ieiunia cum super- 
« bia a vobis prolata : mitis enim ego, mites 
« diligo, veniam illis largiens ; abnego autem 
« servantes ieiunia sine misericordia ; virgi- 
« nes non amo improbas, [ humanitate va- 
« cuas. Castas vero amo, mansuetas, omni- 
« bus benignas, quas letabundas induco in 
« thalamum, ipse enim sponso sunt dilectis- 


« sima; Jillis ergo dabo coronam incorrup- 
« tibilem.'» 


παρθένους οὐ o. καχὰς C. Donec codex alius meliora 
ferat, gravem lacunam restitui, tam ex primo 
tropario , quam ex his ἀμέτροις quim Supersunt in 
C : χακὰς ἀπανθρώπυυς, dyanb δὲ τὰς ἁγνὰς χαὶ οι- 
λανθρώπους, αὐταὶ γὰρ εἰσὶν ἐμοὶ ἐράσιλιχι, ταύταις... 


84 
. i AT * : - δ δ .- * “ ; M 
X. Δωρῷ μεγάλας δωρεὰς * τοῖς μιχρὰ 

δω-ουμένοις, * ἀντὶ γὰρ τῶν προοσχαίρων, * 

ὠνουμένοις» 1 9 di ρῶν, 

3 3 - 9 ^^ 
ἀπόλαυσιν παρέγω * τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν" * 
τῷ διδόντι ἄγτον ἢ ἀντιδίδωμι αὐτῷ * τὸν 
τῆς τρυφῆς παράδεισον" ἢ οὐ βλάψει ἡ πενία 
τὸν ἐνδεῇ, * ἐὰν ἑχουσίως * ὑπομένῃ, θεα- 
(cte, * λυτρούμενος τοῦ λογοθεσίου: * ὁ 
4 
ἘΞ συγγνώμην λαμθάνει, * 


Σ 2 : Dad - 
40 ἔλαγλστος : 


δυνατοὶ δὲ δυνατῶς * λογοθετοῦνται" 
εὐγνώμονες οὖν ἢ λήψονται τὴν παῤῥησίαν, 
* σότε φοροῦσαι ἢ τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 
Ἡ ἐντολύ μου φορτικὴ * οὐδὲν ὅλως 
* οὐδὲν à παραγγέλλω * ὑπὲρ 
δύναμιν ἄραι, ἢ ἀλλὰ προαίρεσιν ζητῶ * 
πέντε μόνους ἔγχει * ὀβολοὺς ὁ γηγενὴς, " 
οὐδὲν δὲ ἄλλο κέκτηται; * ἐλάχιστον Ex 


/ 
χα. 
noy t . 


τούτων προσδέγομαι 
* προτιμήσας τοῦ πλουσίου * τοῦ γρημᾶτα 
x δεδωχότος᾽ ἢ jx ἔγει: ὀδολούς: * 
πολλὰ Ót0(X0T0; οὐκ ἔχεις 0950029; 
P προσένεγκον * χὰν ποτήριον ψυχροῦν 
* τῷ δεομένῳ, * τοῦτο xai ἐγὼ * προσδέ- 
4 / d "T /. 4 
ua εὐχαρίστως; * πάντως παρέχων * τὸν 
ἄφθαρτον στέφανον. 
[4 » v - & * e" 
46 . Ἄνες μοι, ἄνες μοι, Χριστὲ, * τῷ 
t V $, 
* ὑπὲρ πάντας ἀνθρώπους, ἢ 
* xai συμβουλεύω 
N 
* $6; χα- 


/ 
AR TEXEA2ULÉVO 
; 1 ὰρ ἃ λενω 
οὐ πράττω γὰρ . 
I4 
κοῖς λαοῖς ὅθεν cot προσπίπτω, 
M 
τάνυξιν, G0, 
’ »ῬῬ * P4 
πὰ: ἐντολὰς σου φυλάξωμεν * πάσας 
, -—- 
ἂν τῷ βίῳ, Ἐ καὶ μὴ μεινομέν θυηνοῦντες ἢ 
' -— "e ^ , , 
χαὶ χράζοντες ἐχτὸς τοῦ νυμφῶνος. ἢ Ἐλέη- 
^v [o4 I4 / 
* τῇ cT εὐσπλαγ ME, * ὁ βουλό- 
LI L] * Li : 
* x4)£00V 


x , * LT Pe » /, 
* χαιλοὶ XXt TOL ἀχονουσιν, 


M. 


€-o€u 
"oA 


σον ἡνιᾶς 
x* / P* 
ἄει πάντας: σωθῆναι; 


"μένος , 
^ / er 
Ἔ πρεσβείαις τῆ: Θεοτόκου, * ἵνα xat 


ἡ E , 


ΝΜ / 
σγῶνεν ἢ τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 


90, διδῶ C. pro δίδωμι recentissimam redolet 
barbariem , Romano injuriosam. — τῷ δόντι C. 
— λογοθετοῦνται. ef. Sapient. VI, 7. Pergit € : 
εὐγνώμονες οὖν λήψ. τὴν παρουσίαν, f. mel. οὖν στή- 

ut Sap. V, t ; J, Jo. Il, 28. 

91. οὐδὲ ὅλ. C — εἰ μόνους eod. ubi εἰ omnino 
otiatur, ac Sape omittitur in huiusmodi γνωμι- 
χοῖς, more interrogantis. Cf. Epictet. XXI, et Li- 
nacer de emend. struct. p. 409. — ὑπερπλούσιον τὸν 


σονται ἐν παῤῥησία, 


* μέρος, ὡς δεσπότης, 


S. ROMANUS 


90. « Mercedes do magnas parva mihi dan- 
€ tibus; nam pro caducis fruenda largior 
« bona seterna. Praebenti panem restituo hea- 
« titatis. paradisum. Haud nocebit egeno 
« paupertas, eam si libenter sustinuerit, a 
« reddendis rationibus divina ex benevolentia 
« liberatus. Pusillus enim veniam accipit, 
« potentes vero potenter iudicantur. Man- 
w suetee autem anima tum fiduciam habe- 


« bunt, cum retulerint coronam immorta- 


« lem. 

91. « Mandatum meum nihil grave prorsus 
« habet ; nihil enim iubeo supra vires feren- 
« dum, sed voluntatem quero. Quinque tan- 
« tum obolos habet mortalis aliquis, neque 
« aliud possidet? Pusillam ex hoc munusculo 
« partem accipio , iure domini, idque anté- 
« pono diviti multas opes effundenti. Obolos 
« non habes? o homo, saltem porrige cali- 
« cem: aqua frigid:e indigenti, et hoc eg 
« excipio beneficii memor, dans omnino if- 
« mortalem coronam. » 


99. Parce mihi , Christe, parce mihi, iam 
pre ceteris damnando hominibus, qui non 
ago quie dico et quie populis significo. Id- 
circo ante te cado , da compunctionem, sal- 
vator, et mihi et cunctis audientibus, V! 
mandata tua exequamur omnia, in hac vità, 
ne maneamus in luctu aut eiulemur extr 
thalamum. Miserere nostri in tua miseratione, 
tu qui omnes vis salvos fieri , voca nos, suf- 
fragiis Deipara, ut et nos habeamus immar- 
cescibilem coronam. 


χρήματα πολλὰ δεδωχότα, οὖχ ἔ. ὁ. βροτὲ, rgo] 
xat codex manifeste depravatus. Immo nullu: du- 
bito quin legendum sit προσένεγχαι τότε : « Obolos 
non habes? Porrige tunc etiam calicem. » Sva- 
det enim rhythmus, praeterquam quod voce bá 
βροτὲ nihil hic magis intempestivum. — καὶ T 


ἐγὼ C. 


δα 
πῇ 


23. Lege ob rhythmum : ἀνῖς μοι, ἄνες [χὡ h 


ps. XXXVII, 14. — παρὰ πάντας C. Sequimur T 


δὴ 
ld. 
ux os 
um 


i 
V 


ΧΙ. DE ΜΈΒΕΤΕΙΟΘΕ. 


xy. Ἴδε, «uci; , x ἐφ᾽ ἡμᾶς, * μόνε 
διχαιηχρῦτα, * ἀνοιξύν σον τὴν θύραν, * xal 
dm εἰς γυλφῶνα * τὰς σὰς παρθένους, λυ- 
πωτὰ, * χαὶ uy ἀποστρέψῃς * τὸ σὸν πρόσ- 
wm ἡμῶν * τῶν ἐπιχαλουμένων σε, * ἵνα 
μὴ στερηθῶμεν τῆς γάριτος *" τῆς ἀθαγα- 
σία, * μὴ γινώμκεθα αἰσχύνη * καὶ ὄνειδος 
ἐπὶ τῶν ἀγγέλων" * μὴ πάσας μάχρυνον * 
ἡμᾶς, μὴ γωρίσης * τοῦ νυμφῶνός σου, Χρι- 
ert, * ἵστασθαι ἔξω" * [τίνες] γὰρ ἡμῶν * 
οὐκ ἤσκησαν τὴν ἀγνείαν: " πῶς οὐ φοροῦ- 
μὲν ἢ τὸν ἀφθχοτον στέφανον; 


iterum reducem ex alio loco. — σωτὴρ, ἐμοὶ C. — 
τὸς ἐν βίῳ C, — ἔξω v. vong. C, T. — πᾶσιν παρέχων 
τὸν ἃ, o. C. 

23. Quod. in 85 loco codex posuit , huc rejici- 
mus 23 troparium , nulli alii apte cobzrens. 
ἰδ aerostichidi nocet, eum prima vox «9i, 


83 


93. « Oculos et in nos converte , Salvator, 
« qui solus iudex iustus es; tuam aperi por- 
& tam, recipe in thalamum tuas virgines, 0 
« redemptor, neque avertas vultum tuum a 
, « nobis invocantibus te, ne gratia privemur 
« s:&terne beatitatis, aut coram angelis fia- 
« mus opprobrium et contumelia. Ne omnes 
« nos elongari jubeas, ne excludas e thala- 
« mo tuo , Christe, ita ut foras maneamus : 
« quis enim ex nobis non coluit castimo- 
« niam? Quomodo non referimus. incorru- 
« ptam coronam? » 


in ἴδε mutanda, ducat in absonum ταπιϊνοῦ. — ὃέ- 
ξαι εἰς τὸν 9. C. — μὴ μέχρι οὖν πάσας C, quod dex- 
tere vir doctus prompta et certa manu expunxit , 
detecto μάχρυνον. — ἔξω παρὲξ otioso glossemate 
abundat. — in fine πῶς οὖν ζητεῖτε τ, d. c. ex alio 
tropario hue male invectum est. 


XII. 
CANTICUM DE MERETRICE. 


,ὔ 


[4 
«. 0 ποῦνὴν χαλέσας 

PN. 4 

ὑνγατέρα, Χριστὲ, 

ει 

ὑῶν μετανοίας 

χὰ 33 à d τ ΤΣ 

ui ἀναδείξας 
δέομαι, ῥῦσαί με 
τοῦ βορδύρο) τῶν ἔοσγων μου. 
$ K ᾿ , »» 

. Ἀχτέχουσα ἐν χατανύξει 
E) / 3 0» 
ἡ fücyz, τὰ Ὦρνὴ σοῦ", 
Via cu. ἐν μετανοία, 
- ἰδέ & / 
τῷ εἰδότι τὰ χρύφια" 
Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
πῶς σοι ἀτενίσω τοῖς ὄμμασιν, 
ἢ πάντας ἀπατῷσα τοῖς νεύμασι: 
πῶς σε δυσωπήσω τὸν εὔσπλαγχνον; 


Post duplicem procemii antistropham , incipit 
xries XVIII tropariorum , tertio plane similium, 
quibus singulis 59 versus, omnibus autem 415 
continentur, Ex unico corsiu. fol. 83-86 cuncta 
deteripta sunt. In editis libris totum quidem off 
"um tnaioris ferie quart in eodem argumento 


. Qui meretricem vocasti 
fillam , o Christe , 
filium ponitentise 
me quoque suscepisti : 
precor, ut eruas me 
e luto operum meorum. 
2. Pone secuta cum gemitu 
tua vestigia meretrix , 
clamabat poanitentis animo 
. ad te, occulta videntem : 
« Christe, o Deus! 
« quomodo in te dirigam oculos, 
« qu: omnes obtutibus decepi? 
« quomodo te deprecabor clementem , 


bee 


vertitur; ex nostris tamen nihil exstat, nisi a!i- 
cubi hoc epiphonema : 2x τοῦ βορθύρου τῶν ἔργων 
βου ἑῦπαί με. fnseribitur. in cod. τῇ ἀγία δ΄, χοντά- 
xiov εἰς πόρνην, 1,4. δ΄, φέρον ἀχροστι (δα τοῦ ταπτι- 
νοῦ Ῥωμανοῦ. Utrum vero in hirmo v. 7 et 8 ἀϊνὶ- 
dantur, ambigendum. 


86 
ἡ σὲ παροργίσασα τὸν χτίστην μου; 
, N o£? ^ Ν , 
ἄλλα ὀέφαι τοῦτο τὸ μύρον, 

* N " ΄ 
πρὸς δυσώπησιν, ἸΑύριε, 
i! 2 ᾽ wv ^ 3 , 
xoi δώρησαί μοι ἄφεσιν τῆς αἰσχύνης 
^ / ^ v 
τοῦ βορώόξρου τῶν ἔργων μου. 
, τ᾿ * ^v ^ 

[. Τὰ ῥήματα τοῦ Χριστοῦ, 
χαθάπερ ἀρώματα, 
ῥαινόμενα πανταχοῦ, 
βλέπουσα πόρνη ποτὲ; 

XX. πᾶσι τοῖς πιστοῖς 
πνοὴν ζωῆς χορηγοῦντα, 
τῶν ἑαυτῇ πεπραγμένων 
MM 43 

δυσῶδες ἐμίσησεν, 
ἐννοοῦσα τὴν αἰσχύνην 
τὴν ἑαυτῆς, 
χαὶ σχοποῦσα τὴν ὀδύνην 
τὴν δι᾿ αὐτῶν 
4 / e 
ἐγγινομένην 

N A ^ [4 
πολλὴ γὰρ θλῖψις γίνεται 
πόρνοις τοῖσδε ἐχεῖ " 
ὧν εἷς εἰμι, καὶ ἔτοιμος 
πέλω εἰς μάστιγας, 
* ^! * 
ἃς πτουθεῖσα ἡ πόρνη, 
οὐκέτι ἔμεινε πόρνη, 
ἐγὼ δὲ χαὶ πτοούμενος, 
ἐπιμένω 

΄- X / “ LÀ 

τῷ fogboce τῶν ἔργων μου. 


* ἀποστῆναι 


* 


4 4 , ^ M - 
à. Οὐδέποτε τῶν χαχῶν 
.),. «2 »* 2 LER “- δ" δὲ - T 
βούλομαι, * οὐ μνήσκομαι τῶν δεινῶν, 7 GV 
ἐχεῖ μέλλω ὁςᾶν, Ἐ οὔτε γογίζομαι * τὴν τοῦ 
Χριστοῦ εὐσπ)αγχνίαν, ἢ 
“ b ΄ 4.0 
τῶΤν μὲ * τὸν Ὑνωμῇ πλανώμενον δὲ ἐμὲ γὰρ 
΄ / x o. M x3 $5 9 Ν 
πάντα τότν ἢ ἐβξερευνᾷ, v ἐμὲ xa Φα- 
ὁ τρέφων πάντας" ἢ 


πῶς περιῆλθε 7- 


ρισαίῳ * συνχριστᾷ, * 
xxi δείκνυσι τὴν τράπεζαν * θυσιαστήριον, 
* dy αὐτῇ ἀναχείμμενος, * χαὶ χαριζύ * 
ἐν αὐτῇ ἵμενος, ἱ χαριζόμενος 
τὴν ὀφειλὴν τοῖς γρεώσταις) * ἵνα θαῤῥῶν 
πᾶς χρεώστης ἢ προσέλθη λέγων * Κύριε, * 
λύτρωσαί μὲ * τοῦ βορήόρου τῶν ἔργων μου. 
8. f. ὡσπερεὶ ἀρώμ. C. — ἢ πόρνη C. — xa τοῖς n. 
r. déin τῶν πεπρ. ἑαυτῇ C. — τὸ δυσῶδες C. — τότε 
τοῖς πόρνοις ἐχεῖ C. Ex perpetuo in omnibus tropa- 
riis rhythmo minutatim expenso, singula illo 


. S. ROMANUS 


e qua te meum creatoreni in iram con- 

« accipe tamen hoc unguentum, [citavi? 

« in piaculum , o Domine, 

« et concede mihi veniam turpitudinis, 

« in hoc luto operum meorum. » 
4, Utvidit, qua meretrix hactenus erat , 

quomodo verba Christi , 

similia aromatibus , . 

undique perfusa , 

omnibus fidelibus 

odorem vita spargerent , 

tunc facinorum suorum 

feetorem detestata est , 

animo revolvens 

turpitudinem suam, 

et contemplata poenani 

in quam exinde 

labatur : 

multa quippe fit angustia 

apud inferos fornicantibus : 

quorum unus ego sum , et paratus 

evado ad flagra. 

Quse , quum expavesceret meretrix, 

haud meretrix amplius mansit ; 

ego vero , etiamsi pavescam, 

permaneo ' 

in luto operum meorum. 


4. Nunquam a flagitiis discedere volo; nus 
piam recordor quam seva illic oporlea 
me cernere, neque recolo Christi pientissima 
viscera , quoniodo circuierit, quarens me ul- 
tro errantem. Propter me quemcumque lo- 
cum scrutatur ; propter me etiam apud Phe- 
riseum canat, qui cibat omnes. En mensam 
sibi facit altare, in qua recumbens debitum 
condonat debitoribus, ut quisque alieno &* 
oppressus , confidens accedat , diceus : « Do 
mine, redime me e luto operum meorum. ? 


emendationes vel in hirmo statuendo iubebantur. 

4. Ubi ὁρᾶν οὔτε, potius παθεῖν οὐδὲ expectave 
ris. — δείχνυσι, facit , solemne esse melodis ad- 
vertimus. 


Xll. DE MERETRICE. 


ε. Yrfxvioty ἡ ὀσμὴ ἢ τῆς τ ραπέζης τοῦ 
Χριστοῦ * τὴν πρώην μὲν ἄσωτον * νυνὶ δὲ 
χαρτεριχὴν, * τὴν χύνα ἐν ἀρχῇ ἢ xai ἐν τῷ 
τῷ , (à * ὃ , " / E 
τέλει αμγαδα, * τὴν δούλην xdi θυγατέρα, 
τὴν πύρνην χαὶ σώφρονα * * διὰ τοῦτο λίχνῳ 
δρόμῳ * φθάνει αὐτὴν, * xai λιποῦσα τὰ 
|n Rut ge su. den M E na ἘΠ 
viis ἢ τὰ ἑαυτῆ;) * τὸν oTov ἦρε" * τῆς 
πάλαι Χαναγίτιδος * πλέον πεινάσασα, * 
γὴν χενὴν ἐχύρτασεν, * οὕτω ποθήσασα, 
o: 3 3 we 0 -- ^ 
ἀλλ υὐ χραυγῇ ἐλυτρώθη . ᾿ σιγῇ δὲ μᾶλ- 
. 3 vu ^v , 
iv ἐσώθη, ἢ χλαυθμῷ Yao εἶπε" Κύριε, * 
ἡὐτφωσαί μὲ Ἐ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου. 


c. Τὴν φρένα δὲ τῆς σοοῆς Ἔ ἐρευνῆσαι 
Vieh , ἢ καὶ γνῶναι πῶς ἔλαμψεν Ἐ ἐν αὐτῇ 
à Kg; * ὁ ὡραιίύώτατος * xai τῶν ὡραίων 
à χτίστης, * οὐ τὴν ἰδέαν πρὶν ἴδ , * ἡ πόρνη 
iat: * ὡς ἡ τῶν εὐαγγελίων * (fog 
VA * τοῦ Χριστοῦ ἀναχειιλένου 
τοῦ Oasis, * γυνή τις ὅτε ἤκουσεν, 
,* ὠθέσασα τὴν ἔννοιαν 
πρὸς τὴν μέτανοιᾶν $3 Ἄγε, φησὶν ; e ψυγ ἡ 
469, * ἰδοὺ καιρὸς ὃν ἐζήτεις, C ἐπέστη ὁ 
καθαίρων et* * τί ἐμιλένεις Ἐ τῷ βορξόρῳ τῶν 
Ἢ i39 


΄ * 
* ἐν οἰκία ἢ 
* 


13 χαὶ ἔσπευσεν : 


dba! jou Rp αὐτὴν. 

' dtt τούς ποτε, Ἐ 
παν ποθῶ, * 
X23 χρ)αχεύω᾽ * χλαίω , πενθῶ καὶ G τενάζω, * 
ducato; DAE με" κὲ ἀλλοιοῦμαι TS ὃς τὸν 
πόθον * τοῦ ποθητοῦ, * xai ὡς θέ ^at QUT, - 
Wut, * ὥτω molo * τὸν ἐραστήν μου" ἢ 


4 
* δὲ ἐμὲ ἐλή- 
Mie 5 TUN va νῦν 


χαὶ ὡς φιλοῦντα μὲ τὸ υυρίς e 


πο ῷ xal καταχάμπτομαι ; γὰρ 
τού- 
ΤΑΙ 1o τέρπεται" * eife τῶν ἀξ γαίων, 
wa ἀρέσω τῷ νέω " 


τοῦτο 


TTD * σιγῶ xat περιστέλλομαι ; i 


* συντόμως ἀποτ . AG- 


* 1 
vi" ἐμφυσῶσα * τῷ βορβόρῳ τῶν ἔργων 
13, 


Ὁ. τὴν ἐν ἀρχῇ xiva C. Cf. Matth. XV, 27. 

6. f. ἔρευν, εἰ ποθεῖς, dein ὡς f$ x. e. — δἰόλος. 
Luc. VII, 36-48 — melius pro aec. ἐν ofxo τῶ; 
durius tamen quam. ut. melodo placeret. 

1. δὲ ἐπὸὲ γὰρ C. — τὸν γὰρ pro αὐτὸν, uti alias 


87 


ὃ. Nitor mensa Christi famem clanculuin 
illi exacuit, que modo dissoluta fuit pecca- 
trix, nunc vero morigerata ; que prius canis, 
agna postmodum ; que serva, nunc filia; 
qua meretrix, nunc casta et modesta; id- 
circo festino esurientlis cursu accessit, ac 
reiectis suis miculis, panem arripuit; multo 
magis famelica quam prisca Chananea, va- 
cuam satiavit animam, tanto ardebat amore : 
non strepitu tamen redempta est, sed silentio 
salva potius facta est. Ploratu enim aiebat : 
« Domine, e luto me exime operum 
« meorum. » | 

6. Utinam scrutari queam mentem sapien- 
tis huius femina, et noscere quomodo in ea 
splenduerit Dominus formosissimus et venu- 
statum conditor, cuius speciem meretrix , vel 
ante quam viderit, adamavit; qua ratione 
ctamet liber evangeliorum : Christo recum- 
bente in domo Pharisei , id queedam mulier 
ubi novit, continuo properavit, mentem ex 
impetu ciens ad poenitentiam : « Agedum, 
« inquit, 0 anima mea, ecce tempus quod 
« quarebas; advenit, qui mundabit te, Quid 
« manes in luto operum meorum? 

1. « Vado ad eum, qui propter me venit. 
« Mitto quos dilexi prius, hunc enim admo- 
« dum diligo , et me redamantem unguentis 
« et blanditiis prosequor. Fleo, 
« et suspiro, 


ingenisco 
merito amabit me; alia fio, 
« amore dilecti mei, et ut ipse vult amari, 
« sic amo amatorem meum ; lugeo, et mo:- 
« rore conficior, sic placitum ei; sileo, οἱ 
« Occultor, sic delectatur; procul recedo ab 
« anterioribus viris, ut novo placeam : uno 
« verbo, abrenuntio , 
« operum meorum. 


exsufflans in. lutum 


notatur — στενάζω xoi ποθῶ C. obstant sens. et 
tonus. Mox intellige fort. ἀλλοιοῦμαι aliter, emtra 
me fio, mei non compos. — ἀποτάσσομαι. Qua voce 
liturgiea , ut in sequentibus, ad baptismum re- 
spicitur. 


88 S. ROMANUS 


1, . Προσέλθω οὖν πρὸς αὐτὸν, * φωτισθῶ, 
ὡς γέγραπεαι" * ἐγγίσω νῦν τῷ Χριστῷ, * 
χαὶ οὐ μὲ καταισγυνθῷ * * οὐχ ὀνειδίζει με, 
* οὐ λέγει μοι" Ἕως ἄρτι " ἧς ἐν τῷ σχότει, 
χαὶ ἦλθες * ἰδεῖν με τὸν ζλιον. Ἐ Διὰ τοῦτο 
μύρον αἴρω, * xai πορευθῶ: * φωτιστήριον 
πονήσω * τὴν οἰχίαν * τοῦ Φαρισαίου " ἢ ἐχεῖ 
γὰρ. ἀποπλύνομαι * τὰς ἁμαρτίας μου, 
ἐχεῖ xai καθχρίζουαι * τὰς ἐνομίας μου 
χλαυθμῷ,, ἐλαίῳ xui μύρῳ * χεράσω uou xo- 
λυμβήθραν, ἢ καὶ λούομαι, καὶ ouaty opa , ἢ 
καὶ ἐκφεύγω * τοῦ βορθόρου τῶν ἔργων μου. 

θ΄. Ἐδέξατο ἡ Pax6 "' κατασχόπους πρό- 
τερον, * χαὶ τῆς δογῆς τὸν μισθὸν ; * ὡς 
πιστὴ, εὖρε ζωήν" * τῆς γὰρ ζωῆς τύπος * 
ὑπῆρχε τούτους ὁ Tf αψας, * τοῦ [ποῦ μου βα- 
σταΐζων * τὸ τίμιον ὄνομα" * σωφρονοῦσα πόρνη 
τότε Ἐ ξενοδογεῖ, * viv παρθένον ix παοθέ- 
vou ** πόρνη ζητεῖ ἢ ἀλεῖψαι μύρῳ * ἐχείνη 
μὲν ἀπέλυσεν, * οὔσπερ ἀπέχρυψεν " ἢ ἐγὼ 
δὲ ὃν ἐγάπισα, * μένω χατέχουσα, * οὐχ 
ὡς χατάσχοπον χλήρων, * ἀλλ᾽ ὡς ἐπίσκο- 
mov πάντων, * χρατῶ,, χαὶ ἐξεγείρομαι 7 ix 
ἧς ὕλης * τοῦ ᾿βορδόρου τῶν ἔργων μου. 

v. Ἰδοὺ καιρὸς ἔφθασεν, * ὃν ἰδεῖν ἐπό- 
θγσα, * ἡμέρα μοι ἔλαμψε * xai δεκτὸς 
ἐνιαυτός * ἐν τοῖς τοῦ Σίμωνος * αὐλίζεται 


x 


ὁ Os μου’ *. σπεύσω ποὺς τοῦτον χαὶ 
"uo € » 4 7 5 ie «^ 
χλαύσω, ἢ ὡς Ἄννα, τὴν στείρωσιν " 7 XV λο- 
T/ δ ? » b. LA x t 
yícwtut με Σίμων 7 ἐν μεθυσμῷ., * ὡς TD 
àv τότε, * υένω κἀγὼ * προσευγο- 
τὴν Αννὰν τότε, " μὲ 1 τροσευχ 
: b ^ Kin) T τ᾽ 
μένη, * σιγῇ βοῶσα d ΤῊΝ οὐκ 
eu S ἐς agone o. $t 4 
1162," ψυχὴν μονογενῆ ζητῶ, ἤνπερ 
LT . δ ὡς Σχαυουὴλ τῆς ἀτέχνου, 
ἀπώλεσα ὡς Φιαμουὴ e ; 
, «: » ^w X X ἘΠ jd 
Ἐμμανουὴλ τῆς &vxvOpoo , " τῇ στειρα τῶ 
n ^ / EO ^ ^ 
υἱὸν ὁ δοὺς. * ῥῦσαι πόρνην " τοῦ βορθόρου 
τῶν ἔργων uos. 
.᾿ἦ ^: » 
ια΄. Νευροῦται μὲν ἡ πιστὴ * τοῖς τοιοῦ- 
ς. x » δὲ “δ , δὴ E 
τοις ῥήμασι, * ποιεῖται δὲ τὴν σπουδὴν 
- Ld $e xt N " , zie 
πρὸς τὴν τοῦ μύρου ὠνὴν , T XR παραγίνεται, 
8. φωτιτθῶ. ef. ps. XXXIX, 6. — Iterum acc. 
suadet τὸν otov τὸν, τοῦ φαρισαίου. Vix ferendum, 
nisi v. 12 et 13 ubique in unum conflentur. 
9, "P246, Jos. II. t. 


8. « Vadam ergo ad eum, illuminer, ul 
scriptum est ; accedam nunc ad Christum, 
nullo modo confuhdar. Haud me increpa- 
bit , nec mihi dicet : Usque modo in nocte 
eras , et venisti , me solem ut videres! Ideo 
unguentum capiam, et pergam. In bapti- 
sterium mutabo :domum Pharisaei; ibi 
namque eluam peccata mea; ibi etiam 
meas purgabo nequitias ; fletu, oleo et un- 
« guento mixtis implebo mihi piscinam; et 
« lavo, et abstergeor, et exsilio e luto ope- 
« rum meorum. » 

9. « Excepit Raab prius exploratores, et 
« pro mercede hospitii , fidelis instar, vitam 
« invenit. Vite enim typus erat, qui hos 
« misit, etiam mei Iesu ferens sacrum no- 
« men. Sapiens facta meretrix, tunc hospites 
« recipit. Nunc virginem virginis filium que- 
« 
« 
« 


& “ Ὁ a Ὁ a a a 


rit scortum, unguento ut eum liniat. Illa 

quidem dimisit quos texit. Ego vero quem 

dilexi , possidere persevero , non ut sortium 
« exploratorem , sed ut omnium episcopum 
« et inspectorem teneo , et emergo e lutoss 
« congerie meorum operum. » 

10. « En venit tempus, quod aspicere ar- 
« debam ; mihi illuxit dies et annus acceptus : 
« in domo Simonis hospitatur Deus meus. 
« Properabo ad eum, et deflebo , uti. Anna. 
« sterilitatem; etiamsi me aestimet Simon 
« ebrietate captam, ut Heli Annam olim. 
« insto ego quoque , effusa precibus, et silen- 
« tio clamitans : Domine, natum haud re 
« gavi, animam mihi unigenitam qua&TO. 
« quam perdidi. O Samueli similis, improlis 
« filio, Emmanuel , nate Virginis, tu qui de- 
« disti filium sterili, erue me meretricem es 
luto operum meorum. » 
1. Animatur quidem hisce verbis fidelis 
mulier, nec mora currit ad nardi emptionem, 
aditque vociferans unguentarium : « Da mihi. 


et 


^ 


10. ἐν τοῖς τοῦ Σίμωνος cod. bene; solet post ? 
τοῖς eum' genitivo subintelligi οἴχοις; de qua Εἰ" 
lipsi multus est L. Bos. p. 342 sqq. 

11. εἰ Ear; ἐπάξιον upov C, junctis vers. 


XII. DE MERETRICE. 89 


* βρῷσα τῷ αὐρηπράτη" " Δός uot, εἰ ἔχεις, 
ἄξων τὸ μύρον τοῦ φίλου uo» , ἢ τοῦ διχαίως 
φιλουμάνου * xai χαβαρῶς ,* τοῦ πυρώσαν- 
τὸς μην πάντα Ἐ χαὶ τοὺς νεφροὺς * xal τὴν 
χαρδίαν. * δὲν περὶ τιμήματος * τί ἀμ- 
gifs | μοι; * εἰ δέοι, μέχρι δέρματος * 
χαὶ τῶν ὀστέων ΩΣ "ἑτοίμως ἔχω τοῦ às5- 
vt , * τῷ σπεύσαντι καὶ ἐλθόντι ἢ xaliazat 
τῆ; ary ova uz, ἢ ἧσπερ ἔχω, * τοῦ βορ- 
p" τῶν ἔργων μου. 
. Ὁ δὲ εἰδὼς τῆς σεμνῆς * τὸ θερμὴν 
xa iei φησὶν αὐτῇ" Λέξην μοι ἢ 
τίς ἐστιν ὃν ἀγαπᾶς) " ὅτι τοσοῦτον σὲ Ἐ 
πρὸς τὸ αὐτοῦ φύλτρον θέλγει; " Acx οὖν 
ἤξων ἔχει * τι τούτου τοῦ μύρου uo» 5 * Πα- 
219:X δὲ ἡ ὁσία Ἐ Tos φωνὴν, * καὶ βαᾷ σὺν 
ταῤῥησίχ * τῷ σχευαστῇ Ἐ τῶν ἀρωμάτων 
ἢ Τί λέγεις ὭΣ o ἄνθρωπε, ἔχειν τι 
35v; * οὐδὲν αὐτοῦ ἀντάξιον Ἐ τοῦ RC tna 
τος" * οὐκ οὐρανὸς, οὔτε γαῖα, * οὐδ’ ὅλος 
τούτῳ ὁ Ps * συγχρίνεται τῷ σπεύςσαντι 
* ἐὐσαοθαί με * τοῦ βορϑόρου τῶν ἔργων μου. 
q. Yi, i ἐστι τοῦ Acid * QiX τοῦτο 
ὀπτῆς" * υἱὸς Θεοῦ xai Θεὸς, * διὸ xai 
gla NERVOS * ὃν οὐ, ἑώρακα , * og) 
Ww χαὶ ἐτρώθην ἢ πρόσθεν ἰδέα τοῦ φύ- 
* ἀνείδεον ἔχοντος. * τὸν Δαυίδ ποτε 
bs στεῤγεὶ Ma 70}: * Ἐγὼ δὲ υνὴ AX. 
τιδοῦοα * * τὸν ἐχ Δαυὶδ 7 ποθῶ καὶ στ ἔργω, 
ἢ Ἐκείνη τὰ βασίλεια 7 πάντα χατέλιπε, " 
χαὶ τῷ Δαυὶδ πτωγεύοντι ἢ πάνυ συνέδραυ.:" 
"χαγὼ τὴν ἄδικον πλοῦτον Ἔ ὑπερορῶ,, καὶ 
vm * τὸ αὐρὸν τῷ καθαίροντι Tony 
ere μου * τοῦ βορέ 75509 τῶν ἔργων oU. 


M 


27 LEY δὲ τὸν εἰομὸν * σιωπῇ διέ- 
* c σπερπνὸν 
* χαὶ εἰς τὸν θάλαμον ἢ εὑρέθη 
và xps, " Tun, s κληθεῖσα, * 


IJ GA τὸ ac στον. * Ὁ δὲ 


SEE , 3 χαὶ Dare 7 σεμνὴ 
μύρον αὑτῆς 


Σίμων θεωρή- 


12. νίτρον ἔρελξε πρὸς τὸ φύμλτρον, ἄρα x&v 677, τι 
ἄξιον τούτου τοῦ μ. C. — ἔγειν τι ἀντάξιον ; οὐδὲν a- 
τοῦ ἀντάξιον gie C. 

13. àix τοῦτο eod. iter. ante σφόδρα — πρὸς τὴν 
Bésy τοῦ ἔχοντος τὴν φύσιν ἀνείδεον C , quod. statim 


« Si habes, unguentum amico meo dignum, 
« quem iuste et caste diligo, qui in me suc- 
« cendit omnia, et nervos οἱ pectus. Nihil 
« tibi de pretio; unde mihi ambigis? Si 
« oportuerit, usque ad pellem et ossa mea, 
« prompte erogabo ei qui ad me festinat, qui 
« venit ad eluendam feditatem meam, quam 
« habeo ex luto operum meorum. » 


? 


13. [5 vero ut novit verecunde studium 
et impetum , ait illi : « Dicito mihi qualis sit 
« dilectus tuus, ut tantopere te ad amorem 
« sui alliciat? an ergo quid habet dignum 
« unguento meo? » Statim vocem sustulit 
jam pia mulier, et exclamavit confidentius ad 
unguentorum opificem : « Quid mihi dicis, 
« 0 homo : aliquid haberi ipso dignum ! 
« Nihil est dignitati eius zquale. Nec co- 
« lum, nec tellus, nec mundus universus 
« ei comparatur, qui accelerat ad eruendum 
« me ex luto operum meorum. » 

13. « Filius est Davidis , ideoque vultu for- 
« mosus ; Dei Filius est et Deus , ideoque iu- 
« cundissimus : quem non vidi, de eo tan- 
« tum audivi , et illius fui vulnerata specie, 
« qui in natura aspici nequit. Davidem olim 
« quum vidisset Melchol, aniavit eum, Ego 
« quiu viderim eum , Davidis filium adamo et 
« ardesco. [lla reliquit cuncta regia, ae Da- 
« vidi indigenti tota se adiunxit. Ego iniquas 
« opes despicio, et emo unguentum pro eo 
« qui animam meam repurgat ex luto ope- 
« rum meorum. » 

14. At verborum seriem silentio intercepit 
verecunda, accepitque iucundum unguen- 
tum suuni, inde cursu petere thalamum Pha- 
risei. vidisses eam, ac si vocata fuisset, ut 
odore dapes respergeret. Quod cum Simon 


revocat tr. 6 : οὗ τὴν ἰδέαν πρὶν Ur, ἢ πόρνη ἐπόθησεν 
At lusum et acumen obtudit absonum illud ἐτρώ- 
θην πρὸς τὴν ἰδέαν, Emendavi nec moa et recepi : 
ἐτρώθην πρόσθεν, — u:Xj 0». C. 

14. ἤρξατο ψέγειν C. 


90 


. Ἃ n0 αὐτὶ 
σας "^ τοῦτο αὐτὸ; 
ἃς M oct ^ 
"OXAU $49570N 


* τὴν δεσπότην χαὶ TIN 
: eA 

* χατῆρξε ψέγειν, * τὸν 
, τὴν προσεγγίσασαν, ἢ 
9 , Ἁ 

τα, AC IORNY , * χαὶ προσχυνήσα- 
* xai ἑχυτὸν ὡς XoXÉT T0; " δεξάνκενον 


πόρνην 

Ν t , / * 
μὲν ὡς ἀγνοήσαντα 
τὴν δὲ 
σαν, ἢ 

ἢ * 
τοὺς τοιούτους, χαὶ ἁάλιστα τὴν χρά- 
* 332? Ὁ ^ ^ ΄- 
ζουσαν * Ἐ᾿Εξελοῦ με " τοῦ βορθό:ου τῶν ἔρ- 
γῶν μου, 

P i NE 

ui. Ὧ αγνοιαὶ τί grow; 
ἐτέλεσα - ἢ bua Ἰησοῦν, * ὥς τινὰ τῶν 
*owai οὐχ ἐνόησεν." Ἐ ἣν Mi 


* Τοῦτο μὲν 


mpog τῶν, 
ἡμῶν οἶδεν, * οὗτος οὐχ ἔγνω. Et ἦν γὰρ ἢ 
mpoptieni, ἐγίνωσκεν. * Ὁ ἐτάζων δὲ χαρ- 
δίας * xxi τοὺς νεγροὺς, ἢ θεωρῶν τοῦ Φα- 
οισαίου * τοὺς Naeuns * ἐξαλλοικένους PES 
εὐθέως τούτῳ γίνεται  ῥχόδος εὐθύτητος, f 
Ὦ Σίμων, λέγων, ἄχουσον * τὸ τῆς χρη- 
στότητος * τῆς ἐπὶ σὲ γενομένης ἢ xai ἐπὶ 
παύτην ἣν βλέπεις ἢ χλαυθμῷ βοῶσαν: Κύ- 
ριξε, * λύτρωσαί με * τοῦ βορίήρου τῶν ἔρ- 
γῶν μου. 

ue Meise σοι ἔδοξα, 
ἤλεγξα ὃ τὴν mo ἐχφυνγεῖν ἢ 
* ἀλλ᾽ οὐ ἜΠΟΣ , Σίμων, 


/ ^ 
* σύνχ; ΚὙΩΥ 709 70 


id ἐπειδὴ οὐχ 


ες 


* TON αὐὖ- 
τῆς ἀνομιῶν" i 
οὐχ εὔλογος $4 wo 2999 
ὃ θέλω * εἰπεῖν σοι, χαὶ Naaooy -* ὀφειλέται 
* τῷ δανειστῆ, : πεντα- 


Kis undis μνῶν" s 


δύο ἧσαν 
«oiov * ἕτερος δὲ * 
doc τὴν ἀπύδησιν, 
* ὁ γρήσα: ἐαρίσατο * ὁ τι ὧφε εἴλετη. * TG 
πρθησεν πλέον , εἶπέ 
"Ecocs; με 


χαὶ τούτοις ἀπορήσασι 


οἷν αὐτὸν ἐκ τῶν δύο * 
μοι; * τίς ὥφειλε βοᾶν αὐτῷ “ἢ 
* τοῦ βορξόρου τῶν ἔρνων μου; 

a Axojca; δὲ ὁ coc; * Φαρισαῖος 
* Διδάσχαλε, ἀλυηθῶς 
αίν ἐστιν, * ὅτι πλειότερον ἢ 
ποθῆσαι * ᾧ περισσότερον χρέος * ὁ γρήσας 
κεγάρισται. ἢ Ὁ δὲ Κύριος πρὸς ταῦτα * 


*i ὡς " EY ἘΞ v 
ἔφη σε᾿ φανερὺν πᾶ- 


4 7 ^^ 
ὀφείλει τοῦτον 


15. ἐγίνωσχεν ἂν aliquis fort. vellet, nulla ta- 
men lege. Cf. Xenoph. Anab. VII, 21. Multo ap- 
tius abrumpitur Pharisaei dictum. — ἣν om. eod. 
post ἐπὶ ταύτην. Cf. trop. 18, 21. 

16. Pro nomine Σίμονν, quo phrasis suspendi- 
tur et tonus dissonat, malim ποιεῖς, — μόνον cod. 


S. ROMANUS 


consideravit , Dominum et meretricem et se- 
ipsum vellicare cepit : hunc quidem, ac si 
ignoraret qualis accesserit; istam vero, ut 
petulanter procumbentem ; se quoque ipsum, 
qui temere huiusmodi hospites accivisset , 
sed illam pre caeteris, clamitantem : « Eripe 
me ex luto operum meorum. » 


15. O inscitia! Quid ait? « Hoc quidem 
« egomet egi : vocavi Iesum , tanquam unum 
« ex prophetis, et non sensit; eam quam in- 
« ler nos quisque scivit, is non agnovit! 
« Etenim Propheta si fuisset, agnovisset. » 
Qui scrutatur corda et renes, introspiciens 
Pharisei meditationes fatuas, statim virga 
ipsi censoria factus est, dicens : « O Simon, 
« audi quam clementer actum fuerit tecum 
« et cum hac muliere, quam vides planctu 
α suo dicentem : Domine , redime me ex luto 
« operum meorum. 


16. « Carpendus tibi visus sum, quod non 
« redarguerim hanc enitentem ut emergat 
« ex suis peccatis. At non ita bene, Simon, 
« neque iusta est querela tua. Perpende id 
« quod volo ad te dicere et judica : Debito- 
« res duo erant creditori, unus pro quingen- 
« tis nummis, alter pro quinquaginta, εἶ 
« ambobus impeditis ad solvendum, foenera- 
« tor remisit quod debebatur. Uter igitur ex 
« ambobus plus dilexerit, eloquere mihi. 
« Quemnam oportuit dicere illi : Salvasti me 
« ex luto operum meorum? » 

17. Audiens autem sapiens Phariseus re- 
spondit : « Magister, nemini non liquet hunc 
« sane plus debuisse amare foeneratorem, 
« cui is amplius remisit debitum. » Cui Do- 
minus post hec ait : « Mecte respondisli, 


pro νῶν. Tam metri necessitas quam sacra auc- 
toritas (Luc. VII, 41) et integritas sententiz 
emendationem suaserunt. — 6$, τι ἐφείσατο C, pet 
verso sensu. 

17. ὀρθῶς ἀπεχρ. C. — xalom. ante ὃν γάρ. — 
αὐτὴ id. ubique contra rhythmum. 


ΐ i 
4 A 
gal 
| ^d 
ye 
mU 
iiu Ve 
(| S&H 
«1 E 
uu 


yedz 


XM. DE MERETRICE. 9t 


εἶπεν αὐτῷ" Ὁ Ἀπεκρίθης ὀρθῶς, Σίμων, * 
οὕτως ἐστὶ Ἐ χαθὰ xxt βλέπει; Ἐ xai ὃν σὺ 
yàp οὐκ ἤλειψας, * αὕτη, ἐμύρισεν " * ὃν ὕδα- 
ew οὐκ ἔνιψας, Ἐ αὕτη τοῖς δάχρυσιν" * ὃν 
(x ἡσπάσω φιλήσας, * χαταφιλοῦσζ με κρά- 
"n * Ἐχράτησα τοὺς πόδας σου, * ἔγειρόν 
ut * τῷ ῥορδύρου τῶν ἔργων μου. 

α΄. Νῦν up σοι ἔδειξα * τὴν ποθοῦσάν 
με στοργῇ, * διδάξω σε, βέλτιστε, * τίς 
ἐστιν ὁ δανειστὴς, Ἐ xai ὑποδείξω σοι * τοὺς 
τούτου χρεωφειλέτας, * ὧν εἰς ὑπάρχεις, 
"αὶ αὔτη, * ἣν βλέπεις δαχρύουσαν * * δα- 
γειστὴ- δὲ ἀμφοτέρων * πέλω dvi , * xai οὐ 
μόνον ἀμροτέρων, * ἀλλὰ καὶ τῶν * ανθρώ- 
* ἐγὼ γὰρ πᾶσιν ἔχρησα * 
; ψυχὴν χαὶ αἴσθη- 
* τὸν δανειστὴν 


πων παγτων" 
ΞΡ ἫΝ à v * A 
ταῦτα ἃ ἔχουσι, Ἐ πνοὴν 
x* e ΄ b] , 
vw," σῶμα xal κίνησιν" 
2 τοῦ χύσμηυ, * ἐν ὅσῳ ἔχει, ὦ Σίμων, 
* ἰκέτωσον καὶ βόησον " * Λύτρωσαί με * χοῦ 
apu) τῶν ἔγγων μον, 
η΄ δύ 4 / 
d . Οὐ δύνασαι δοῦναί μοι ἢ ἅπερ ἐποφεί- 
Ht Uo * * xxy σίνησον , ἵνα σοι * χαρισθῇ 
* ^ 
ἡ ὀνειλή" ἢ ἔν un (καῦε * τὴν χαταδεδι- 


χχσμένην, * μάτε εὐτέλιζε εὐτελισμένην, 
ΤΟΊ θῖν. * οὐ τῶν σῶν, οὐδὲ τῶν ταῦ τὴ; 


uno Met jgeoa "T$ PSU ai * ἐγώ 
μι, * μᾶλλον δὲ πάντων, - DOES , Σί- 
im, neas * ἀλλ᾽ Ui oue d * ἐλθὲ 
* ἢν ἀποδώσω σοι" 


χαθίπερ 
* 


i τρὺς TÍN χάριν συ 
ἰδὲ τὴν πόρνην, TN βλέπεις, ἢ 
τὴν ἐχχλησίαν, * βοῶσαν᾽ Ἀποτάσσομαι, 
ἐμφυσῶσα Ἐ τῷ Bopbópt τῶν ἔργων μου. 
ks Ὑπάγετε, τὸ λοιπὸν ἘΞ τῶν χρεῶν 
ἢύῆητε, Ἔ πορεύθητε, ἐνοχῆς * γὰρ ἐκτὸς πά- 
τς ἐστὲ, * ἡλευθε; ῥώθητε, * μὴ πάλιν ὑπο- 
"xU * τοῦ AU OA σχισθέντος, ἢ υὴ 
ἄλλη πονήσητε - αὐτὸ οὖν, [ησοῦ μου, 
ἐπειδιί σοι ἀποδοῦναι * ἃ 
γστῷ, * οὐκ ἐξ ἰσχύω" * σὺν τόχῳ γὰρ 


* 
ἀγίωσα * xal τὸ χεράλαιον, * διὸ μὴ ἀπαι- 


* λέξον χαιμηὶ, 


19. ur, εὐτῶ. ut τὴν ξῦτ, Lm Ex alio fort. vulnere 
V(TSUS non dividitur. 


« 
« 
« 


« 


« 


Simon. Sic est, ut vides. Quem enim tu 
non liniisti , unxit illa; cui lavari undis non 
dedisti , hec dedit lacrymis; quem osculo 
non salutavisti, hzec osculata, ad me cla- 
mat : Amplexa sum pedes tuos, fac me 
surgere ex luto operum meorum. 


18. « Nunc quando tibi ostendi quo me 
amore hec diligat , edocebo te, o optime, 
quis sit. creditor, et revelabo tibi quales 
sint eius debitores : horum tu ipse es unus, 
et mulier hec, quam vides lacrymantem. 
Amborum ftcenerator sum ego, neque duo- 
rum dumtaxat, sed omnium hominum : 
ego enim ominibus ea que possident, mu- 
tua dedi : spiritum , animam et sensum, 
corpus et motum. Hunc igitur feenerato- 
rem Orbis, quantum in te situm est, o 
Simon, ora supplex et compella : Libera 
me ex luto operum meorum. 

19. « Jam non vales solvere mihi quod de- 
bes, saltem sileto, ut tibi debitum condo- 
netur. Ne illam condemna , quz se sponte 
damnavit, aut ultro spernentem se ne 
sperne, sed quiesce; nec tua, neque huius 
debita volo repetere. Condonator sum 
utriusque, debentium immo omnium. Iuxta 
legem, Simon, vixisti, sed ses alienum 
habes, vade igitur ad meam gratiam, 
quam tibi erogabo. Considera meretricem 
quam vides, Ecelesie exemplo, claman- 
tem : Abrenuntio , insufflans in lutum ope- 
rum meorum. 

90. « Abite, in posterum a debitis soluti 
estis, proficiscimini ; a quolibet enim con- 
tracto onere liberi, manu missi estis, nolite 
iterum servire; rescisso iam chirographo, 
alterum ne conficiatis. » Illud ergo ipsum, 


mi Iesu, mihi quoque dicito, quando tibi 
restituere quz? mutuatus sum , minime valeo; 
cum [fenore enim profligavi et ipsum fun- 


20. μὴ ἄλλο ποιήσητε Sic cod. f. ποιήσασθε, « nul- 


lum jam vobis conflate alterum chirographum. » 


au 


7 - ^ ΄ῳ 
τήσις μὲ * ὅσα παρέσχες μοι, * στοῦ τῆς 
΄ , δ σι: , 
ψυγῆς κεφαλαίου ἢ χαὶ τῆς σαῦχης 09 τὸν 
τόχον" *" χουφίσας μὲ.) ὡς εὔσπλαγχνος, * 
ἄνες: X 5 * 709) nr DOTT e e LIA Ἡ 
EE φές .» 92 Ἂν v Jj » (y eor oM t 09. 


92 S. ROMANUS 


dum; unde noli a me exigere quaecumque 
presstitisti mihi , anime scilicet fundi camis- 
que mes feenus; sublevans me, pro tua mi- 
sericordia , dimitte , tolle me ex luto operum 


meorum. 


XIII. 


CANTICUM DE JUDA PRODITORE. 


, / 
I; τό! Λάζαρον τὸν φίλον σου. 


’ ΄ L , : 
& . {Π|1τε; ἐπουράνιε, 
, / 
φιλόστοργε; φιλάνθεωπε, 
ἔλεως, tAstog , (A802 
Ww i) T !—- , “-- μ . ^ ^ 
γενοῦ ἡμῖν, ὁ πάντων ἀνεχόμενος, 
, 4 / 
χαὶ πάντας ἐχόέχομένος. 
7M / 3 ^ 
ῥ᾽. Δεσπότου qt05t πύδας 
δ , 
νιπτόύμενος Ιοὐδας, 
ὡς χλέπτης, κρυφῖ, γλῶσσαν 
. 7 ὃ , 
ἐχύνησε δολιᾶν, 


Sub modulo : Lazarum amicum tum. 


4. Coelestis pater, diligere amans, amator 
hominum , misericors, misericors, misericors 
esto nobis, tu qui attollis omnia, et omne s 


amplecteris. 
3. Domini manibus iam pedes lotus fudas, 
furis instar, clanculum linguam exacuit do- 


Novum aliquid in hoc poemate servatur, quod 
semel Romanus ausus est, ac vix alter melodo- 
rum, si Anastasium forte excipias , simile unquam 
dedit exemplum. Non solum filo acrostiehidis et 
syllabico vinculo , compedibusque accentuum se 
poeta constrinxit, sed ecce ad cumulum addidit 
ὁμοιοτέλευτα fere perpetua. Ad hac, in duplici 
procemio, leviter preludit; laxis inde habenis, 
ἑυθμῖζει per XXIII troparia, sive 385 versus, 
quorum ne upus quidem non argumento erit ine- 
luctabili, certum esse et inconcussum tam sylla- 
biceum metri genus quam universum systema 


[] ’ 
ὁ παράνομος , 
Χριστὲ ὁ Qao; 
Ι ΣΎ N Á , / 
ἀλλὰ τοιαύτης ἀπανθρωπίας 
λύτρωσαι τοὺς ἐν τῷ οἴκῳ 
τῆς Θεοτύχου ψάλλοντας 
e 
Date, ἵλεως, ἵλεως 
γενοῦ ἡμῖν) ὁ πάντων ἀνεχόμενος 
xai πάντας ἐχδεγόιενος" 
’ *"/ φ , 4 ; 

Υ. Τίς ἀχούσας οὐχ ἐνάοχησε, 
^ d / * 4 / 
ἢ τίς θεωρήσας οὐκ ἐτρύμασε 
b , ^ ’ 
τὸν Ἰησοῦν δόλῳ φιλούμενον ; 


losam scelestus ille , o Christe Deus! Ast tanla 
ab immanitate exime nos, in hoc Deipare 
templo psallentes : Propitius , propitius, pv 
pitius esto nobis, tu qui omnia capis el 
omnes amplecteris. 

3. Quis audiens non obstupuit, aut quis 
non cohorruit, contemplatus lesum doloso 
proditum osculo , Christum livore venditum , 


tonicum. Nova omnia, ex unico corsin. f. 86-89, 
sub epigraphe : τῇ &yía ε΄, xovzáxtov, 1, Y» 
ἀκροστιχίδα" τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ ποίη λα. 

1. Hirmum τὸν λάζαρον nullibi reperire eontin - 
git. 

2. οἴχῳ. Etiam nune primum se Romanus pro- 
dit ascriptum cuidam Deipara templo, ubi vero. 
et quandonam, et quali demum titulo, quove 
consule, utinam declaraverit. Menologio Basiliano 
teste , addictus fuit ecclesie B. V. εἰς τὰ Κυροῦ, 
sub A-astasio imperatore. Sed hac alias. 

3. ἐτρόμασε retineo, ut in CC. HI, 5; XV, 12’ 


gan 


ij 


Xlll. DE JUDA PRODITORE. 93 


τὸν Χριστὸν φθόνῳ πωλούμενον, 
τὸν Θεὸν γνώμη κρατούμενον ; 
ποία γῇ ἤνεγκε τὸ τόλμημα; 
ποία δὲ θάλασσα ὑπέμεινεν , 
ὁρῶσα τὸ ἀνοσιούργημα ; 
πῶς οὐρανὸς ὑπέστη» 
πῶς ὁ αἰθὴρ συνέστη, 
πῶς δὲ ὁ χύσμος ἔστη; 
συμφωνουμένου, πωλουμένου, 
sint προδιδομένου τοῦ κριτοῦ; 
0 Deos, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν... 

9. Ὅτε δόλον ἐμελέτησε, 
τότε σου τὸν φόνον χατεσχεύασε ; 
ὁ φιληθεὶς, καὶ ἀθετήσας 6t, 
ὁ χχηθεὶςγ καὶ καταλείψας σε, 
ὁ στερθεὶς, χαὶ ἐνυύρίσας σε! 
Τότε οὐ, εὔσπλαγχνεγ μιακρόθυμε , 
δεῖξαι τῷ φονευτῇ βουλόμενος 
τὴν ἄπειρον φιλανθρωπίαν σου; 
ἔπλησας τὸν νιπτῆρα ἡ 
ἔχλινας τὸν αὐχένα, 
γέγονας δοῦλος δούλου" 
καὶ ἐπεδίδου σοι Ἰούδας 


θοῦ sponte sua captum? Qui terrà tulit 
audaciam? quodve mare toleravit, testis 
lante impietatis? Quomodo coelum substitit, 
quomodo sustinuit ether, quomodo orbis 
mansit, quum. feedere compacto, patrata 
venditione, tandem traditus est iudex? — 
Misericors , misericors , misericors esto nobis. 

4. Quum. fraudem. meditaretur, tum tui 
moliebatur necem ; osculo exceptus, et te vi- 
lipendens; a te vocatus, et te deserens; co- 
ronatus, et tibi insultans! Tum etiam tu, 0 
dementissime, o magnanime , pandere huic 
lomieidie volens tuam. infinitam. misericor- 
diam, implevisti pelvim , inclinasti collum , 
vrvi te servum fecisti. Et porrexit Iudas tibi 


— γνώμῃ ex Nostri consuetudine, not. in C. I, 3. 
De eoneilio igitur aut decreto synagogz, ne 
Cogita, ; 

4. ὅτε τὸν cod. 


πόδας, ἵν᾽ ἀποπλύνης, ὁ Θεύς! 
ν e ^ ^ 
ἴλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
᾽ VAN à $4 2 
ε. γγόχσι πόδας ἀπένιψας, 
τοὺς δραμόγτας εἰς τὴν προδοσίαν G0, 
M -- , , 
καὶ μυστικῇ βρώσει διέθρεψας 
A * ^ / 
TÓY ἐχθρὸν τῆς εὐσπλαγλνίας σου, 
χαὶ γυμνὸν τῆς εὐλογίας σου" 
f N M ; 
ὕψωσας τὸν πτωχὸν γαρίσμασιν, 
v^ * "n 
αὔξησας τὸν οἰκτρὸν δωρήμασιν, 
* € M 
ἐπλούτισας, καὶ ἐμαχάρισας 
ὑποταγὴν δαιμόνων. 
3 
Ἀπαλλαγὴν δὲ πόνων 
εἶχεν ἐπὶ τῆς Y ᾿ὠσσης « 
καὶ ἀντὶ τούτων διεσχίσθη, 
χαὶ οὐχὶ κατενύγη ὁ φονεύς. 
e e Ὁ ^ 
ἴλεως, ἵλεως, tee γενοῦ ἡμῖν. 
΄ 1^ ES "ἃ ,ὔ 
2. Τίς εἰδε πόδας νυπτόμενον , 
χαὶ λακτίζειν τοῦτον ἐπειγώικενην ; 
τἰς ἔχουσε κτῆνος θαλπόμενον, 
χαὶ βαλεῖν κατεπειγύμενον 
τὴν αὐτῷ ἐπιχαθύήμενον ; 
fa ἢ ε 
Ἔλουεν, ἔτρεφεν ὁ ἸΑύριος" 
ἔτρεγεν., ἔῤρυγεν ὁ 00) 
ἔτρεχεν, ἔύρυγεν ὁ δόλιος, 


suos pedes, lavandos a te, Deus! — Miseri- 
cors, misericors, misericors esto nobis. 

3. Aquis pedes lavisti, eosdem properantes 
ad tuam proditionem ; et mystico cibo aluisti 
hostem tue benignitatis, tua nudum bene- 
dictione. Sublimasti mendicum gratie donis, 
auxisti miserum largitionibus , ditasti et bea- 
sti demonum mancipium. Unde enim a penis 
liberaretur, in lingua cibum habuit, et tan- 
torum vice beneficiorum , se a te disiunxit, 
neque compunctus fuit homo sanguinis, — 
Misericors , misericors , misericors esto nobis. 

6. Quis hospitem vidit pedibus lotum, 
eumdemque calcibus reluctantem? Quis un- 
quam audivit iumentum, dum  foveretur, 


5. τὴν om. C. ante προδοσίαν. — [ἢ fine οὗ χατε- 
γύγη C. : 

6. More homerico, de quo alias, habet ἴδε C, 
jn quo τοῦτον deest. — μογιὸς, nota vocem in- 


91 
t M 3 / 
ὡς μονιὸς ἀνημερώτατος" 
πεπληρωμένης φάτνης, 
φ 3 "A ’ 
ὁ ἀπηνὴς ἐξαίφνης 
N 
φεύγει τὸν χεχτημένον, 
χαὶ ὑποτίθησι τὸν νῶτον, 
ν e 95 67 . τ' D 
ὄντως ἵν Eme ὁ Σατανᾶς, 
Ἵλεως. ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
L , 
Ἄδιχε, ἄστορ γε. ἄσπονδε, 
’, 
πειρατὰ, προδότα,, πολυμήγανε, 
/ 4 
τί γέγονεν, ὅτι ἠθέτησας; 
τί παθὼν οὕτως ἐφρύνησας ; 
, ἰδὲ “ 3 7 
TU ων OUTOS $1.6760$ y 
4 ε - δ / , 
iui αὑτοῦ ἀδελφὴν δε χέχληχὲν , 
οὐχ αὑτοῦ giiov σε ὠνόμασεν, 
εἰδὼς ὅτι οὕτω ὃε di aiodis 
Τὸ τῶν γρημάτων λῆμμα, 
^ / 
τὸ ἐν τῷ γλωσσοχόμῳ, 
δέδωχε τῇ σῇ πίστει" 
$0» ^N : 3 ^ 
χαὶ ἀσυνείδητος ἐν πᾶσι 
τούτοις ἐφάνης ἄφνω πρὸς αὐτόν. 


insidentem sibi equitem deiecisse? Lavit , 
cibavit Dominus. Erupit , infremuit perfidus, 
ut sevissimus aper. Priesepio ubertim referto, 
statim αἱ satiatur, a possessore aufugit, et 
dorsum supponit , nonnisi ut ascendat Sata- 
nas. — Misericors, misericors, misericors 
esto nobis. 

7. Improbe, immitis, implacabilis, pra«da- 
tor, proditor, versipellis, quid factum, ut 
adeo nefas egeris? Quid impulit, ut sic sen- 
tires? Quid vidisti odio dignum? Nonne te 
fratrem appellavit suum , nonne te amicum 
nominavit , sciens te eo usque esse dolis re- 
fertum. Etiam pecunie depositum in marsu- 
pio tu: fidei commisit; et in his omnibus, 


solentiorem. Hesychio est ὃς ἄγριος, ut ps. LX XIX, 
14; hie potius ὄναγρος, in quo etiam Hesychius 
eum Cyrillo consentit, et suadent sequentia, 
ὑποτίθησι τὸν νῶτον, qua de apro dici nequeunt. 
Cf. fr. 14. 

7. xal ταῦτα εἰδὼς C, — ἀσυνείδητος iterum in tr. 
12, ut vulgo sine conscientia , quasi ἀναιδέστατος, 

8. ἔπληστο C. f. pro ἔπλητο, sed malim πέπληστο, 
quod poetis licet. — Καὶ ὁ ἀναίσγ. C. ὁ ἀναιδὴς 9 


ROMANUS 


Ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
ἡ. Πέτρος τότε παρητήσατο, 
ὅτε ὁ μονογενὴς παρίστατο 
νιπτοποδεῖν χατεπειγόιμενος, 
χαί φησι" Κύριε, Ἀύριε; 
οὐ un σὺ νίψης τοὺς πόδας μου. 
Ὁ verráp ἔχειτο, Xl zin) 4676* 
ὁ σωτὴρ ἵστατο, xai ἔζωστο 
ὁ λυτρωτὴς, ὡς ἀργυρώνητος. 
Αἱ τῶν ἀγγέλων τάξει: 
ἄνωθεν χατιδοῦσαι, 
ἔκραζον θαμ(ηθεῖσαι" 
Καὶ ἀναίσχυντος οὐκ ἐτράπη; 
ἀλλ᾽ ἀπετράπη ὅλος ποὸς σφαγίν . 
Ἵλεως, Oo; ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
Ἵσταντο qieo οἱ πύρινοι, 
xai ἐξίσταντο γοροὶ ἀόρατοι, 


/ 


0. 


ὁρῶντες τὸν ἀπεοινόητον 
γνωμικῶς χαταχαμπτόιιεγον, 
χαὶ πηλῷ διχχονούμενον. 


scelestissimum te erga eum subito prebuisti. 
— Misericors, misericors, misericors esto 
nobis. 

8. Tunc Petrus deprecatus est , dum ins- 
taret Unigenitus, sollicitus lávandi pedes, 
et ait : « Domine, Domine, ne unquam 
« mihi pedes laveris. » Pelvis iacebat , et re- 
plebatur; salvator instabat, et cingebatur 
redemptor, ut mercenarius. Angelorum ordi- 
nes desuper ad spectaculum clamabant atto- 
niti. At impudens non retrocessit, immo 10- 
tus convertit se ad cedem. —  Misericors, 
misericors , misericors esto nobis. » 

9. Pavore steterunt flammigera agmina, el 
horruere chori  invisibiles, —conspicientes 


οὐχ ἐνετράπη suggeritur. Displicet quidquid me- 
lodi acumen extundit, quum fere semper idem 
v. 12 incipiat ab emphatica copula. καὶ ἀντὶ τού- 
των, xal ὑποτίθησι, xai ἀσυνείδητος, καὶ ἀναίσχυντος, 
reciproca vice et dato, ut patet, consilio, quem- 
admodum in eodem fere loco cant. VIT, ἀλλὰ cor 
tinuo recurrit. 

9. Unius troparii locus in cod. remansit Y2- 
euus, in quo fortasse ol πύρινοι colloquebantur, 


ΧΠΙ. DE JUDA PRODITORE. 9 


4 / 
Γαύριὴλ ἔλεγε φοβούμενος- 
y, y 7 
λγίοι ἄγγελοι, συνόμιλαι, 
χατίδετε χαὶ XQ TOT dorm 
τείνει τὸν πόδα Πέτρος. 
ὁ dx παρθένου μήτρας 
NN 
δέχεται xal ἀποπλήνει - 
" , A P4 / , 
x2t οὐ τὸν Πέτρον ἱόνον νίπτει, 
, V n 000p, 3 ; A 
ἄλλα xxt τὸν [οὐδαν MET αὐτοῦ. 
“ : 
, — ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
/ * 
ιν, Νίπτει τὴν πλίνθον ἡ 02Xacca - 
, 3 3 
ἀποπλύνει τὸν πηλὸν ἡ ἄβυσσος, 
A , ^ 
X41 οὐχ ἀναιρεῖ τούτου τὴν σύστχειν- 
* Δ, 
ἄλλα σφίγγει τὴν ὑπόστασιν, 
Α φ 
χαι ἀποσμγγει τὴν προαίρεσιν. 
βλέπετε πόση, τοῦ ποιήσαντος, 
» 
ἴδετε ποταπὶ τοῦ πλάσαντο: 
4 
διζθεσι- περὶ τὰ πλάσματα. 


Deum menti impervium sponte procunben- 
lem, et pulveri ministrantem. Gabriel terre- 
factus Ail : « Angeli sancti ; consodales, aspi- 
* Clé et pavete.. "Tendit pedem Petrus , et 
Ἢ nàlus ex utero Virginis recipit , abluit , ne- 
* que Petrum solummodo lavat, sed etiam 


* Cum eo Iudam, -.. Misericors, misericors, 
* Riserleors esto nobis. » 


10. « Abluit Oceanus laterem , lavat argil- 
t lam abyssus , cuius tamen non solvit com- 
* Pier; immo firmior stringit virtute , ac 
4 voluntatem eluit. Videte qualis sit condi- 
* loris, cernite quz opificis indoles in Opera 


el SCrOstiehidi | 


ittera 2 addi otuit : sed neque 
littera omnino r : y 


equiri , nec series pendere vide- 
m offendant ioneorum agmina 
Pini ; xà quibus jam cant. 1, 12, 13 et in 
Deer s ἀν 4; Hebr. 1, 7, Viro delicato dis- 
- dk et mallet ἵπταντο, eum Sophocle 
" "ut ee ?05o , et aliis. Recipit hie Roma- 
por i . CC. v, 12; X, 13, et Supra 3, ubi 
Syllaba du συνέστη, ἔστη. — xa ἀποπλύνει, 
r WR paid. ner quis erasi aut elisione 

x i en n 1m licentiam. concedi tam in 
? Postulat. €t 11 v. troparii sequentis, om- 
ΤῊΝ eries lérum, ac manifesta in vocula 
J'Bel. — Obstat acc, ne praestet μητρός. 





, 3 e , 
Κέκχλινται, xoi εἰστύχει , 
τρέφονται, xol παρέχει, 
νίπτονπαι χαὶ ἀποσιλήχει, 
M , a 
και οὐ χωνεύονται γηΐνων 
δ ^- ^ “Ὁ 
πόδες ἐν ταῖς παλάμαις τοῦ Χριτοῦ, 
d ᾿ ^ f ^ 
ἴλεως, ἵλεως, ἔλεως γενοῦ ἡμῖν. 
'. Οὕτω μὲν ἔφηξεν dava) 
«x. O70 μὲν ἔφηδεν ἄγγελος, 
, δ) drm τδέ E v 
δπειοὴ AX 76106 σὲ τὴν ἄμπελον, 
A] d 
τὰ ἑαυτῆς χλήματα τρέφουσαν, 
χαὶ εἰς γῆν πᾶσαν ἐχτείνουσαν, 
M , ? 
καὶ εἰς ὕψος inavivoucay, 
, δι t » 1 E" 7 
Πέτρος δὲ, 4 ἀργὴ τῶν φίλων σου, 
ὁ χαγὼν τῶν ἀκολουθούντων col , 
ὁ στρατηγὸς τῆς φαμιλίας σου, 
ἰδών δε ἐζωσιμένον, 
ἔλεγεν ἀδγιλόνως" 
» y dn : v 
΄ ' ^. M 
Σύ μου τοὺς πύδας νίπτει-:» 


« sua : discumbunt et ille astat ; aluntur, et 
« escam praebet; lavantur, et abstergit ; nec 
« liquefiunt mortalium pedes in iudicis ma- 
« nibus. — Misericors , misericors, mise- 
« ricors esto nobis. » | 

M. Sic aiebant angeli , quando viderunt te 
Vitem, palniites tuos nutrientem, et late eos 
per totum orbem extendentem , ac in sublime 
illos agentem. Petrus interim, illud tuorum 
aniicorum caput, illa te sequentium norma, 
ille tue familie dux , videns te accinctum , 
exclamavit mirum in modum turbatus : « Tu 
« mihi lavas pedes? Pedes meos non lavabis 


10. ἰστήχει C. fae. correctio maneat, aut lege 
ἱστάνει, sed minus bene, ob sonum ἀντίθετον reti- 
nendum. 

11. ὁ ἄγγελος C, ubi uiv egregiam orditur ar- 
changelum inter et Petrum, Πέτρος δὲ, collatio- 
nem, — ὅτι χατεῖδε C. metro f. satis esset ὡς dur. 
Sed Jo. XV, 1 dicit ; Ἐγώ εἶμι ἢ quz. non vero ὡς 
ἢ fuz. Ps. LXXIX, 9-12. — φαμιλίας σου. Quidni 
ὁμιλίας, inquit mihi vir doctus. Sie quater pro 
coitu usurpat /Eschyl. in Eum. Etiam Sophocl. et 
Euripid. et quod magni refert, Herod. III. 8t 
idem vult significare co/legi«m. Haec ille, qua 
ego morosius refero, ne tu insalutato Petro 
omnium coryphzao et regula falli nescia, nobi- 


90 
: M 
(Οὐ μὴ σὺ νίψεις τούς μὸν πόδας 
^ / ’ 
εἰς αἰῶνας, ἡ γεὶρ πλάσασά με. 
e£ ej ^ ΄ῳῳ 
ἵλεως, ἵλεως) ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
/ Ys. , , 
ες Ὕπνος μοι ἔλθοι εἰς θάνατον, 
.4Ν A 4 7 Ἁ » ’ 
ἐὰν σὲ ἐάσω τὸν ἀθάνατον 
^ X ^^ e A / 
xauqUzvat μοὶ τῷ ὑπὸ θάνατον. 
e. 5" δ 4 ΄ 
ὁ ἐχθρὸς ἐπιγελάσοι μοι, 
Δ : A ^ / 
ἐὰν σὺ τοῦτο τελέσῃης μοι. 
Ox ἀρκεῖ, ὅτι σὸς ὠνύμασμαι, 
4 M e * / 
οὐ πολὺ ὁτι σὸς λελύγισμαι, 
X4 πρῶτος τῶν φίλων σου χέχλημαι:; 
4 Ν , 
ἀλλὰ χαὶ πλύνει: πόδας 
τοῦ ὀστραχίνου GXfOUS, 
ὁ χεραμεὺς τοῦ χύσμου, 
bl v ΄ 2 4 i! 
χαὶ τὰ φθαρτά uou σχέλη, X0 τὰ 
tyvn σὺ θέλεις πλῦναι, λυτρωτά. 
e v, ^ €, 0v 
-" ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
i X FORM ΄ Η 
v. Ρήμασι τούτοις γρησάμενος 
[i , / Ἁ b] / 
ὁ ἀπόστολος πρὸς τὸν διδάσκαλον, 
᾿ς ΄ e 4 3 i δ : 
ἀχούει" Ex μὴ, φησὶ, vto σε, 


« in :ternum, o que me plasmavit manus. 
« — Misericors, misericors, misericors esto 
« nobis. 

12. « Somnus mihi subeat in. mortem, si 
« per me lieuerit te immortalem sterni co- 
« ram me morti obnoxio! Hostis me deri- 
« deat, id mihi si tu. peregeris! Nonne satis 
« est vocatum me esse tuum? Nonne mul- 
« tum, me tuum sestimari, et nuncupari pri- 
« mum ex tuis amicis! Verum et pedes lavas 
« testacei vasis, tu figulus orbis; et crura 
« putrida ac plantas vis abluere, o redem- 
« ptor! — Misericors, misericors, - miseri- 
« Cors esto nobis. » 

13. Sic fatus apostolus magistro , hec ab 


S. ROMANUS 


9 4 ^^ , 4 ’ . 
"£7 ἐμοῦ μέρος οὐ δώσω σοι 
t / 
ὡς ἐχθρόν σε ἀποδάλλομαι. 
Ταῦτα δὲ λέξαντος τοῦ πλάσαντος, 
/ N , * 7 
φύξος xxi üdputoc ἐπέπεσε 
τῷ μαθητῇ, ὅθεν xai ἔφησε" 
Κύριέ μου, εἰ πλύνοις; 
uw μου τοὺς πόδας μόνον 
unu δ» ; , 
* hj Ἁ 
ἀλλὰ xoi δέυας ὅλον, 
xai ἐπιπλεῖον, εἰ ἐθέλεις. 
ἵνα τῶν σῶν μὴ στερηθῶ ποτε. 
e e. e, ^ 4 ^ 
ἴλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
/ 
id . Ὧ πόσοις πόσα συνήπτετο, 
, " , 
xai [οὐδας φίλος οὐχ ἐγένετο! 
ὦ ποταποὶ λόγοι χαὶ πράγματα, 
χαὶ ἐχθρὸς οὐ χαττλλάττετο! 
ὁ σκληρὸς οὐχ ἡπαλύνετο! 
kd * TAE ΄“-- 4 w 
ἄμα Yo τῷ φαγεῖν ὃ ἔφαγε; 
Ml ^ ^ , / w 
χαὶ πιεῖν ὃ ἀπίστως STU, 
ἐπῆρε τὴν πτέρναν, ὡς γέγραπται, 
* 4» PY Pe / 
xxi ἐξελθὼν τῆς μάνδρας, 


eo audiit : « Nisi lavero te, mecum parten 
« nullam tibi dabo; ut contrarium te reii- 
« ciam. » Vix ea dixerat plasmator, melus 
ac tumultus in discipulum subiere ; unde re- 
tulit : « Domine mi ,.utinam milii laves , non 
« pedes tantum, sed totum corpus , et am- 
« plius, si vis, ne a tuis unquam bonis de- 
« frauder. — Misericors, misericors, misert 
« Cors esto nobis. » | 

14. Oh ! quanta quantis nectebantur amors 
vinculis, et Iudas amicus non factus 651" oh: 
quam diversi sermones et actus, et inimicus 
non mutatus est! Saxeus non emollitus 65" 
Ut primum comedit quod coniedit, et simul 
ac hibit quod bibit impie, erexit calcem , "t 


lissimum locum citius pertranseas. — ἔλεγεν ἀδη- 
μονῶν C. — οὐ μή μον νίψεις τοὺς πόδας εἰς αἰῶνας 5 
73g ἢ zÀ. us C. 

12. Mov inserit C. ante σχεύους. --- Displicent ex- 
trema , etiam in cod magis inepta : xxi τὰ tj vy, σὺ 
θέλεις ázxozAUva., | 

13. φησὶ addimus codici : ἀχούει " ξὰν μὴ vij σε. 
-- σὲ ἀποδάλλομαι, ταῦτα λέξαντος C. — εἰ πλύνει; C. 


Hic certe εἰ optantis est, ut in Homero Il. XXI*, 
74; Aceh. Sept. 242; Sophocl. O. T. 800, εἶ 
etiam apud Virg. « δὲ nunc se nobis ille aureus 
arbore ramusos/endat. » Xn. VI, 187. --- ἐπιπλεῖν 
με πλῦνον εἰ θέλεις ; tum alium ordinem fort. requ 
runt ὁμοιοτέλευτα. 
14. Quidni Ὦ δεσμοῖς πόσοις — χαὶ ὁ ἐχθρὸς C 
Fons σχληρὸς — τὸ φαγεῖν, — ὃ ἄπιστος ὃ ἔπιεν. — 


—À 
4 


XIII. DE JUDA PRODITORE. 97 


ὥρμησε πρὸς τοὺς θῆρας, 

χαταλιπὼν τοὺς ἄρνας : 

χαὶ τὸν γλυχὺν μαζὸν ἐάσας, 

τάχος ἐπὶ θηλὴν ἦλθε πιχράν. 

"Deos, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
t. Μάτην τὸ πρὶν ὑπεχώρησε 

τοῦ δεινοῦ Ἰούδα ὁ ὃ V6.0; - 

ἰδοὺ γὰρ νῦν οὗτος ἐχώρησε 

πρὸς τὸν πρὶν ὑποχωρήσαντα : 

χαὶ ἐστὶν ὅλως διάξολος. 

Μάτην ἣν φοθερὸς τοῖς πλήθεσιν - 

eof γὰρ φθονερὸς παντάπασιν 

χαὶ τολμηρὸς χχτὰ τοῦ πλάσαντος. 

Μάτην, αὐτοῦ λαλοῦντος, 

ἔφευγον πᾶσαι γόσοι- 

εἶχε γὰρ ἤδη γόςον 

τῆς ἀθέου φιλαργυρίας, 

ἐντὸς αὐτοῦ ὑπῆρχεν ἡ πληγή. 

, ἴλως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 

5 * ἄρας τοὺς πόδας ὁ ἄνομος, 

ἡὐτομόλησε πρὸς τὸ παράνομον, 

χαὶ φθάσας φατρίαν φογεύτριαν, 


Seriptum est / et exiens ab ovili , repedavit ad 
belluas, deserens agniculos , et suavi reiecta 
mamilla | P'épes ad papillam cucurrit ama- 
rulentam, ... Misericors, misericors, miseri- 
CO'S esto ῃρβὶς͵ 

ἰδ, Frustra olim pre horrore coram Iuda 
aufugit diabolus : ecce enim nunc [udas ob- 
"iam illi Pocedit , qui prius terga dedit ; om- 


5 in ipsum creatorem. 
Pus UnO ipsius dicto fugabantur omnes 
Γ . ὁ *383* . . [DAD 

5; Jam morbus ill; erat impise avaritia : 


in *336 
] (us ili tumebat plaga. — Misericors,, mise- 
"0$, mhiserieon. esto nobis, 


στέρνα 70, XIII, 18, τῇ 


δεινὸν Ἰούδαν C, quod 


: Yael 
τ φθάσας C. μέτριος pro μεσίτης vel 





/ 


τὸν Χριστὸν ὥσπερ ἀλλότριον 
παραδοὺς, γίνεται μέτριος" 
Τί ἐμοὶ θέλετε δωρήσασθαι: 
λέγει τοῖς θέλουσιν ὠνήσασθαι 
τὸ αἷμα τοῦ ζῶντος χαὶ μένοντος. 
» Lo Led 
Ἄχουσον, γῆ, καὶ φρῖξον! 
θάλασσα » φεύγειν σπεῦσον! 
φόνος γὰρ συμφωνεῖται, 
ἀτιμήτου τιμὴ λαλεῖται ; 
χαὶ ἡ Θεοῦ ζωοδότου σφαγή. 
e » P κῶν, auae 
ἴλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμιῖν, 
yt A » 2 3 0v 
S « Νὺν σου ἐφάνη τὸ ἀπλήστον, 
νῦν ἐφανερώθη τὸ ἀχόρεστον, 
ἀχόρταστε, ἄστεχτε, doors! 
ἀναιδέστατε, χαὶ λαίμαργε! 
ἀσυνείδητε, φιλάργυρε! 
τί ἐμοὶ θέλετε δωρήσασθαι; 
λέγεις τοῖς θέλουσιν ὠνήσασθαι 
M T ^ / m M 
TO αιμα τοῦ ζῶντος xai μένοντος. 
Τί γὰρ καλὸν οὐχ εἶχες; 
^ M , ^ : 
τίνος δὲ οὐ μετεῖχες 
τίνος ποτὲ ἀπεῖχες ; 


, 


16. Citatis pedibus , scelestus ultro ad sce- 
lus ferebatur, et cruentum ad concilium pro- 
perabat. Christum uti hominem alienum tra- 
dendi cupidus, intercedit. « Quid vultis mihi 
« donare? » ait volentibus emere sanguinem 
viventis et manentis. Audi, terra , et trepida ! 
Mare , carpe fugam ! Ceedes pacto convenitur. 
De inastimabili pretium disputatur, et occi- 
sio Dei vitae datoris. — Misericors, miseri- 
Cors, misericors esto nobis. 

17. Nunc tua patuit insaturabilis avaritia, 
nunc comperta est inexplebilis cupiditas , o 
avidissime, intolerande » dissolute, o impu- 
dentissime helluo et flagitiosissime nummo- 
rum expilator! « Quid vultis mihi donare ? » 


pro μετρητὴς, valde suspecta vox est. — τοῦ ἀτι- 
μήτου id. — tum ἣ τοῦ ζωοδότου, 

17. cov προδίδεις C. Correxit vetustissima ma- 
DUS , nisi fuerit prima » qu& utinam plura expoli- 


verit ! 
7 


98 S. ROMANUS 


μετὰ τῶν χάτω καὶ τὰ ἄνω 
εἶχες, καὶ τὸν Θεὸν προδίδως σου. 
Ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
ιη΄. Ὅλον τὸν πλοῦτον ἐύάσταζες, 
θησαυρὸς ὑπῆρχες, καὶ οὐκ ἔλιπες" 
ἧς πάντοθεν πάντοτε πλούσιος, 
ἐν χερσὶν ἔχων τὰ χρήματα, 
χαὶ φρεσὶ φέρων τὸν πλάσαντα. 
Τί οὖν σοι γέγονεν, ὦ ἄθλιε, 
ὅτι νῦν ὡς πτωχὸς πεπόρευσαι 
πρὸς τοὺς οὐδὲν ἔχοντας δοῦναί σοι; 
Τί δὲ καὶ δώσουσί cot; 
τί προσενέγκωσί. σοι 
ἀντὶ τοῦ πωλουμένου 5 
τὸν οὐρανόν τε χαὶ τὴν γαῖαν, 
xai τὸν ἐν τούτοις χύσμον ἀντ᾽ αὐτοῦ: 
Ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
ιθ΄. Ὕπαγε, ἄφρον, ἀνάνηψον, 
τὴν αὐθζδὲειάν cou ἀναχαίσον, 


inquis ambientibus venumdari sanguinem vi- 
ventis et manentis. Quid pulchri non ha- 
buisti? Cuius boni non fuisti particeps? Quid 
tibi defuit? Cum terrestribus etiam superna 
cumulasti , et Deum tuum tradis! — Miseri- 
cors , misericors, misericors esto nobis. 

18. Quascumque opes portavisti, ipse tu 
thesaurus eras, quem non amisisti. Undique 
et semper dives , tu ipse manibus opes tene- 
bas, et animo gerebas creatorem. Quid igi- 
tur tibi accidit , infelix , quod nunc ut mendi- 
cus perrexisti ad eos qui nihil tibi dare 
queunt. Quidnam tibi dabunt? Quid tibi offe- 
rent pro eo quem vendis? An ccelum et ter- 
ram, an cum rebus universis totum orbem 


18. ἔλιπες πάντοθεν ἧς πλούσιος ἐν χερσὶν ἔχων C. 
intelligo de Christo, sed quem post sacram Eu- 
charistiam Iudas secum portabat, quo thesauro 
Δ nullo fure nisí a se ipso spoliari poterat. Immo 
ubi ait : « manibus opes gerebas, » autumem re- 
spexisse melodum ad priscum morem sacra in 
palmis recipiendi, ut egregie titulus Augustodu- 
nensis : Ἰχθὺν ἔχων παλάμαις, — προσενέγχουσι et 
in sequenti tropario ἐπενέγκει C. Apud recentiores 
invaluit mos subjunctivo aor. tribuendi significa- 


τὴν τολμηρὰν γνώμην σου χώλυσον, 

ταῖς φρεσί σου ἐπιτίμησον. 

Καὶ μωροὶ πότε φρονήσετε; 

οὔτε γὰρ δύνη σὺ τιμήσασθαι, 

οὔτ᾽ αὐτοὶ ἱκανοὶ ὠνήσασθαι 

τὸν τῇ χειρὶ πάντα συνέχοντα. 

Ἐὰν δὲ xai πωλήσης, 

καὶ μὴ αὐτὸς θελήση, 

τίς ὁ τολμῶν χρατῇῆσαι ; 

τίς ἐπενέγχη τούτῳ χεῖρας, 

ἐὰν μὴ συγχωρήσῃ ὡς Θεός; 

Ἵλεως , ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 

x. Πένης Ἡλίας ἐτύγχανε, 

χαὶ ὡς εὔπορος πυρὶ ἀνήλωσε 

τοὺς ἐπ᾿ αὐτὸν τότε ὡρμήσαντας, 

πεντηκόνταρχον χαὶ ἕτερον, 

ἐπ᾿ αὐτὸν τότε θαῤῥήσαντας. 

Ἠλιοὺ γέγονεν ἀχράτητος, 

xai Θεὸς Hob xoi Ἰζύριος 


pro eo? — Misericors, misericors, misericors 
esto nobis. 

19. Vade retro, demens, resipisce, vest- 
niam tuam compesce , audacem cohibe men- 
tem tuam, tuos sensus frznare. Insani quoque 
vos, quandonam sapietis? Neque tu vales 
estimare, neque penes illos est liceri eum 
qui manu cuncta continet. Quem si tu vendi- 
deris, ipse tamen noluerit, quis audebit eum 
tenere? Quis in eum manus immiltet, nis 
ipse permiserit , uti Deus? — Misericors, nui- 
sericors , misericors esto nobis. 

20. Pauper Helias fuit, et sicut locuples; 
igne consumpsit eos qui olim eum perseculi 
sunt, quinquagenarium ducem unum et alle- 


tum futuri ; de quo usu fatiscentis graecitatis plu- 
rimus, ut solet, Lobeck ad Phryn. p. 722. ef. 
Luc. XXIII, 31. | 
19. ἄφρων C. — dva έτισον C. — φρονήσατε, dein 
δύνασαι cod. unde vis concionis infrangitur. 
20. Ἠλιοῦ Suid. in gen. aut indeclin. Ἠλιοὺ, u 
apud LXX et Hebraeos. — Fortasse τῷ ἀναιδεῖ 
εὐχαταχράτητος. « Et Deus Helic ac Dominus ἰῇ 
impudentis manum facile adigitur! » — xxi οὐδ 
ὡς προφ. προδότης C. cod. Graeci ὡς, latini ut. fa- 


XIII. DE JUDA PRODITORE. | 99 


τῷ ἀναιδεῖ εὐκαταφρόνητος! 

Ω τῆς παραπληξίας! 

Δοῦλος ἦν ὁ Ἠλίας 

τοῦ νῦν πιπρασχομένου, 

χαὶ οὐ προφήτην ὁ προδότης 

ἔσχε τὸν ποιητὴν τῶν προφητῶν. 

"Deoc , ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
χὰ, Ὅλον λαβὼν τὸν διζξολον ; 

ἑαυτὸν τοῦ χτίστου ἡλλοτρίωσεν, 

αὐτὸς πωλῶν χαὶ πιπρασχόμινος * 

xa Χριστοῦ ξένος δεικνύμενος, 

τοῦ ἐχθροῦ δοῦλος ἐγένετο" 

ἔβλεπε τοὺς γεχροὺς βαδίζοντας, 

ἤχουε τὰ φρικτὰ διδάγματα, 

χαὶ γέγονε τούτων ἀλλότριος" 

χλείσας φιλαργυρίᾳ 

ὦτα χαὶ τὴν χαρδίαν 

XQ τὸν νοῦν, ἀτενίσας 

πρὺς Ἰησοῦ τὴν προδοσίαν ; 

ὅλως οὐ κατενόησε τὸ φῶς. 


"um, in ipsum arrogantes. Helias cohiberi 
non valuit, et Helize Deus ac Dominus in im- 
pudentis ludibrium adductus est ! Proh amen- 
liam! Servus erat Helias illius qui nunc ve- 
numdatus est, et ne prophetam quidem pro- 
ditor estimavit prophetarum creatorem ! — 
Misericors, misericors , misericors esto nobis. 

21. Dum totum in se diabolum recepit , se 
ἃ Creatore abdicavit , venditor ipse simul ac 
venditus. Qui modo Christi hospes sstima- 
batur, adversarii mancipium factus est. Vidit 
mortuos ambulantes, audivit tremenda dog- 
T2, et ab illis extorrem se fecit; clausis 
0b avaritiam auribus et pectore et mente , ad 
lradendum lesum attentus, ipsam omnino 


cile om. ave ne χαὶ tollas , ut restituas οὐδ᾽ ὡς cf. 
ultim. eant, 

δ. τὸν γοῦν eod. om, Mox etiam Ἰησοῦ. — 
Unica dictione ἵλεως ter repetita constare 13 
Versiculum, aure percipitur in clausula v. pre- 
Cdentis cic | et aliis ὁμοτελεύτοις in tr. 1, 4, 19. 

22. ἀσιραπὴν C. Lue, X, 18. — ἀνιὼν C. plane 
t vulgo : πρὸς χέντρα λαχτίζειν, sicut Act. VIII, 
δ᾽ immo et apud Pindarum, P. Il, 95 : ποτὶ 


« ^ * x 
ἵλεως ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
/^ €. " 
xD. ἴλεως, ἵλεως, ἵλεως! 
M t 1 , 2, 
ποταπὸν 6 μαθητὴς ὠλίσθγσε 
XXi ποταπὸν πτῶμα χατέπεος. 
ποταποῦ ὕψους ἐξέπεςε- 
ποταπὸν XTUTOV ἐποίησε. 
Πρώην διάξολος μὲν ἔπεσε 
- » 
ἀστραπῇ δείξας τὴν χατάπτωξιν" 
? €, 

αὐτὸν καὶ lojóa; ἐζήλωσε : 
τῷ γὰρ Χριστῷ ἀντάρας, 
χαὶ ἀνιεὶς πρὸς χέντρα 

s / 7 
τᾶς βάσεις, συνετρίξη, 

ν» ΄ ’ὔ 
xat ἐν βαράθρῳ κατηνέχθη 
eu , m ^^ ; ἃ ^ 
&009 , éxe τοῦ κέρδους πλυςωβείς. 
v e ^ € ^ 
ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 

, * / e » : 
xy . Ἦλθεν οὖν τρέχων ὁ ἄνομος, 

χαὶ φιλεῖ ἐν δόλῳ τὸν φιλάνθρωπον, 
χαὶ ἀναιρεῖ χατὰ διάνοιαν 
τὸν βουλῇ πάθος ἕλόιμενον, 
χαὶ ζωὴν πᾶσι δωρούμενον . 


non vidit lucem. — Misericors , misericors, 
misericors esto nobis. 

22. O misericors, misericors , misericors! 
Quam fcede corruit. iste discipulus, et quali 
lapsu cecidit! Quo de vertice praeceps actus 
est, quali cum fragore ! Prius quidem decidit 
diabolus, ut fulgur semet sternens. Istum 
quoque ludas cmulatus est. Christo enim 
assurrexit, et adversus stimulos caleitrans, 
contritus est , et in abyssum inferni deiectus, 
ubi tandem lucri famem explevit, — Miseri- 
cors, misericors, misericors esto nobis. 

23. Cursu igitur venit impius, et cum dolo 
osculatur hominum salvatorem, 


ac ultro 
destruit eum, qui sponte pati elegit 


, Vitam- 


χέντρον δέ tot λαχτιζέμεν τελέθει ὀλισθηρὸς οἶμος. Cf. 
Aesch. 4gam. 1207; Prom. 324. Possis ser- 
vare vel ἀνιὼν, dum emendes βάσεσι συνετρίδη, vel 
etiam τὰς βάσεις, dum legas nobiscum ἀνιεὶς, 
quum ἀνιὼν vim activam non habeat. — ἐχεῖ τὸ 
χέροος C. 

28. ἐμάνθανεν scil. εἶναι, ut alias τυγχάνειν in 
Cant. VII, 19. — ζηλώσας οὐχ αἰσχύνῃ αὐτοῦ pav- 
θάνων cod. — Participium cum αἰσχύνεσθαι vete- 


100 
πρόθατον τοῦ Χριστοῦ ἐμάνθανεν, 
λύχος δὲ τῷ ποιμένι γέγονεν, 
ὡς ἄγριος θὴρ ἀπερχόμενος. 

Φύλυμα νῦν προσφέρεις, 

φίλημα ποῖον, ἄφρον: 

φίλημα προδοσίας. 

Kai τὸν ἐχθρὸν ζγλώσας, τούτου 

οὐκ αἰσχύνη μανθάνων τὰς βουλάς. 

"Diet , ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
χὺ΄. Μεῖνον μικρὸν ὦ παναύλιε, 

tva ὄψει δίκην ἀμετάθετον᾽ 

τὸ συνειδός σου χαταχρίνει σε, 

ἵγα γνῷς ὅπερ ἐποίισας, 

τῷ δεινῷ μόρῳ νεχρούμενος" 

δένδρον σοι γίνεται ὡς δήμιος, 

ἄξιον τὸν μισθόν σου φέρων cot * 

χαὶ ποῦ σου τὸ γρῖμα,, φιλόπλουτε ; 

ἀλλὰ καὶ τοῦτο δώσεις, 

χαὶ σεαυτὸν οὐ σώσεις, 


que omnibus largitus est. Ut ovis Christi fie- 
ret edoctus est , sed lupus gregi evasit , quasi 
fera indomita prosiliens. Osculum nunc pro- 
fers, at. quale osculum, insane? Osculum 
proditionis! Ipsum emulatus hostem, haud 
erubescis eius discere consilia. — Misericors, 
misericors, misericors esto nobis. 

94. Siste parumper, infelicissime , ut iudi- 
cium videas ineluctabile. Tua te conscientia 
damnat, unde scias quid feceris, seva te 
morte interimens, Arbor tibi fit carnifex, di- 
gnam tibi mercedem ferens. Et ubi nunc 
tuum lucrum, divitiarum appetitor?. ... . . 
2oLss etiam istud rependes, neque te sal- 
res solent eleganter consociare, ut Demosthenes 
ter in eadem periodo pro Coron. S 121 ed. Bre- 
mi , et alii passim. 

44. ὄψη. De quo aoristo cf. Lobeck ad Phryn. 
p. 734. Ne te de enallage temporum nimium 
pigeat. — σοι φέρων cod. ubi quaedam interturbari 
palam est, quum v. 9 ΕΥ̓ΒΒΒΕΡΙΕ. eui yt solers 
et gnarus hoc modo supplevit : οὗ ἐμμανῶς ὀρέγῃ, 
neglecta συμφωνίᾳ, adhibitaque voce ὀρέγῃ, Ro- 
mano tam rara quam irita illi sunt verba zo- 
θεῖν, ἐπιποθεῖν, ἐπιθυμεῖν. Etiam cogitavi : οὐ 6 ἄδης 


S. ROMANUS 


ὅτι προέδωχας ὧν εἶχες 

πλοῦτον, τὸν τῆς ψυχῆς σου θησαυρόν." 

Ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν. 
χε. Ἅγιε, ἅγιε, ἅγιε, 

ὁ Θεὸς τῶν ὅλων, ὁ τρισάγιος, 

τοὺς δούλους σου ῥῦσαι τοῦ πτώματος, 

χαὶ τὸ πλάσμα σου ἐλέησον 

τοῦ φυγεῖν τοιοῦτον κίνδυνον. 

Ταῦτα οὖν, ἀδελφοὶ, γινώσχοντες, 

X4i τὴν τοῦ πράτου πτῶσιν βλέποντες, 

τοὺς ἑαυτῶν πόδας ἐρείσωμεν᾽ 

στήσωμεν οὖν τὰς βάσεις 

ἐπὶ τὰς ἀναξάσει: 

τῶν ἐντολῶν τοῦ XTlGTOU, 

καὶ ἅδου φύγωμεν τὴν τρίβον; 

βοῶντες πρὸς τὸν λυτρωτὴν ἡμῶν᾽ 

Ἵλεως, ἵλεως, ἵλεως 

γενοῦ ἡμῖν, ὁ πάντα ἀνεχόμενος ; 

χαὶ πάντας ἐκδεχόμενος. 


vabis, quia tradidisti quas habuisti opes, ip- 
sum animas tue thesaurum. --- Misericors, 
misericors, misericors esto nobis. 

25. Sancte, sancte, sancte, universorum 
Deus, o ter sancte, servos tuos eripe a làpsu, 
creature tua miserere, ut huiusmodi peri- 
culum evadat. Heec demum, o fratres, mo- 
niti, venditoris spectantes casum, pedes n0- 
stros roboremus , nostra firmemus vestigia in 
gradibus mandatorum creatoris, et inferni 
fugiamus semitam, clamantes ad redemplo- 
rem nostrum : Misericors, misericors, mise 
ricors esto nobis, tu qui omnia sustines, el 
omnes amplecteris. 


πιμπλεῖται. — τὸν et σου cod. om. in V. penul- 
timo. 

25. Nazianzenum in θρήνοις juvit iterare ἵλαος, 
Romanum vero ter, forte ob triadem, ut aperte ἢ 
hoc ult. trop. — τοιονδὶ xívbovov conjec. Y. C 
optime pro metro, sed nullibi suffragante Ro 
mano, qui atticos lepores nimium exquisito 
respuit. — Nota ἀναθάσεις gradus, pro dvaóat- 
μούς. — xal τὴν τοῦ ἄδου φύγωμεν C , dein βοῶν" 
τες, Omisso ἡμῶν. 





"αὐ ν΄ 


XIV. DE VIRGINE JUXTA CRUCEM. 401 


XIV. 


CANTICUM DE VIRGINE JUXTA CRUCEM. 


€ 0r ? € -— 
1. Τὸν V ἑμᾶς σταυρωθέντα, 
δ» t 
δεῦτε πάντες) ὑμνήσωμιεν. 
Αὐτὸν γὰρ κατεῖδεν Μαρία 
» A 
ἐπὶ ξύλον, X21 ἔλεγεν " 
Εἰ καὶ σταυρὸν ὑπομένεις, 
cu ὑπάρχεις 
ὁ vió; xat Θεός μου. 
? ' »;N v 
β. Τὸν ἴδιον ἄρνα 
ἀμνὰς θεωροῦσα 
᾿ E t 4 
πρὸ; σφχγὴν EXXOULEVOV , 
* 2 
ἠχολούθει Maia, 
[4 
τρυγομένη, 
, t ^ 
μεῦ ἑτέγων γυναιχῶν, 
ταῦτα βοῶσα’ 
Ποῦ πορεύῃ, τέκνον; 
τίνος γάριν τὸν ταχὺν 
^ : ^ δ 7 
Y τελεῖς δρόμον; 
λ»" ^ 
Νὴ ἕτερος γάμος 
7 hj a - 
πάλιν ἐστὶν ἐν Kavz , 
, ^ A! [4 
χἀχεῖ γυνὶ σπεύδεις, 
UY * 5x , ^ 
ww ἐς ὑόχτος αὐτοῖς 
οἶνον ποιήσης ; : 
συνέλθω σοι, τέκνον, 
^ , εν 
7, μείνω σε μᾶλλον ; 
/ / 
δέ: μοι λόγον, Λόγε, 
μὴ σιγῶν παρέλθης με, 
ὁ ἀγνὴν τηρήσας UE. 
ὑ ws xxi Oed; you. 
Flebile Virginis iuxta erucem carmen est, 
ancenum tamen, haud pathetica quadam me- 


odia, neque suavi εὐρυθμίᾳ destitutum, immo, 


üt &&pe apud Romanum, dramatica pompa or- 
Dàtum et eleganti distinctum colloquii varietate. 
Inseribitur in taurin. xovàdxtov τῇ ἁγία xa μεγάλγ 
τ᾽ εἰς τὸ πάθος τοῦ χυοίου ἡμῶν Ἰγσοῦ Χριστοῦ xat εἰς 
τς θρήνους τῆς θεοτόχου, φέρον | ἀχροστιχ δα τοῦ 
7:593 ᾿Ρωμανοῦ, Sunt ἰτορατία 18, versusque 
394, quorum 21 in singulis strophis post proce- 
Wium. Proter 28 versus priores, anecdota omnía 


1. Pro uobis crucifixum, 
venite omnes, celebremus. 
Ipsum enim vidit María 
affixum ligno, ct aiebat : 
« Tametsi crucem susiineas, 
« tu es manifeste 
« filius ac Deus meus. » 
2. Suum ipsius agnellum 
ut agna aspexit 
ad cedem raptatum , 
Maria sequebatur, 
moerore confecta , 
cum caeteris mulieribus, 
hec lamenta edens : 
« Quo vadis, fili? 
« cur przcipitem 
« nunc cursum agis? 
« an forte alie sunt nuptiae 
« iterum in Cana, 
« et huc properas, 
« ut ex aqua illis 
« vinum facias? 
« tene comiter, fiii, 
« an te expectem potius? 
« Da verbum mihi, o Verbum, 
« ne silentio me pretermittas, 
« qui castam servasti me, 
« filius ac Deus meus. 


sunt, ex eorsin. f. 89-81 et taurin. f. 172-175. 
Utinam ad manum sint mosquensis folia 973- 
271! 

1. ἐπὶ τοῦ ξύλου edd. 

2. 5 ἀμνὰς C, T, edd. — νῦν δρόμον τελεῖς C. 
νῦν om. T, edd. — f. mel. πάλιν ἐν Κανὰ ἐστὶν. 
Sequimur codd. et edd. eum sape accentus sit 
ambiguus in peregrinis. Miror idem fere legi in 
vulgati Naz. Christo patiente v. 469 sqq. — χἀχεῖ 
νῦν T. — De elegantia συνέλθω σοι... ἢ μείνω ef. 
Herm. ad Viger. p. 742. 


δόδεκα φυλὰς, 


102 S. ROMANUS 


γ΄. Οὐκ ἤλπιζον, τέκνον, * ἐν τούτοις ἰδεῖν 
ct, * οὐδ᾽ ἐπίστευόν ποτε, ' ὡς εἶδον τοὺς 
ἀνόμους * ἐχμανέντας, * χαὶ ἐχτείναντας εἰς 
σὲ * χεῖρας ἀδίκως - * ἔτι γὰρ τὰ βρέφη * 
τούτων xpf,ew Ὡσαννὰ, * εὐλογημένος ἱ * 
Ἀχμὴν γὰρ βαΐων * πεπλυησμένη ἡ ὁδὸς * 
μηνύει τοῖς πᾶσι ἢ τῶν ἀθέσμων τὴν πρὸς 
σὲ * πανευφημίαν. * Καὶ τίνος οἷν χάριν * 
ἐπράχθη τὸ χεῖρον; * γνῶναι θέλω,, οἴμοι! * 
πῶς τὸ φῶς μου σφέννυται, * 
προσπήγνυται * ὁ υἱὸς xai Θεός μου. 

δ΄, Ὑπάγεις, ὦ σπλάγχνον, * πρὸς ἀδι- 
χὴν φόνον, * xai οὐδείς σοι συναλγεῖ. * Οὐ 
* ὁ εἰπών. σοι Ἐ Οὐχ 


πῶς σταυρῷ 


συνέρχεται Πέτρος, 
-,., “Δ ^ 
ἀρνοῦμαί σέ ποτε, * xxv ἀποθνήσχω. * Θωμᾶς 
3 », "1 Ν ΄ ' 
ἔλιπέ σε, * ὁ βοήσας" Μετὰ σοῦ * θάνωμεν 
πάντες * * Ot ἄλλοι δὲ πάντες, Ἐ οἱ οἰχεῖοι 
i Lo ’ 
καὶ υἱοὶ, * οἱ μέλλοντες κρῖναι * τάς σου 
Ox Ae It v * 8 ^ 
ποῦ εἰσὶν ἄρτι; * οὐδεὶς 
- , διε € 7 
ἐκ τῶν πάντων, " ἀλλ εἰς ὑπὲρ πάντων * 
 "4᾽ 7 " 
ἀνθ ὧν πάντας 
* 


θνήσχεις, τέκνον, μόνος; 
» X s; 6 7 ων M ᾿ 
ἔσωσας, " ἀνθ᾽ ὧν πᾶσιν ἔρεσας, 
χαὶ Θεός μου. | 
ε΄. Τοιαῦτα Μαρίας * ix λύπης βαρείας 
* xai ix θλίψεως πολλῆς * χραυγαζούσης, 
χλαιούσης, * ἐπεστράφη * πρὸς αὐτὴν ὁ ἐξ 
αὐτῆς, * οὕτω βοήσας - * Τί δαχρύεις, μῆ- 
* 7 e ΜΝ $4 x » 7 
1t05 " Ti ταῖς ἄλλαις γυνᾶιςζι 7 συναποφέρῃ ; 
3 D 
* πῶς τὸν Ἀδὰμ σώσω, * εἰ μὴ πάθω (4- 
νὼ τε; εἰ μὴ οἰχῶν τάφον, 
πρὸς ζωὴν * τοὺς ἐν τῷ ἄδη; * xai μὴν, 
χαθὼς οἶδας, * σταυροῦμαι x«t θνήσχω. * 
Τί οὖν χλαίεις, μῆτερ; * μᾶλλον οὕτω χραύ- 


e ec 
Q UtoG 


* πῶς ἑλχύσω 


8. ἕως ὅτε τοὺς ἀν. ἐχμανῆναι χαὶ ἐχτεῖναι ἐπὶ σοὶ 
T, haud ineleganter, sed contra. rhythmum. 
— τοῦτο χράζωσίν σοι τό εὖλ, T. — ἀχμὴν δὲ T. 
ἀχμὴν recentioribus est pro ἔτι, vetustioribus pro 
ἄοτι cum mazime, quod discrimen contra Sui- 
dam disputat Lobeck ad Phryn. p. 123. — :& 
χείρων θέλω γν. Τ. 

4. σπλάγχνον. οἷ. Cant. 1. 3, tum iterum Pseudo 
Naz. Christ. patient. v. 593, 794. — ποτε. Matth. 
XIX, 18. — ἀλλ᾽ ἀποθνήσκω C, — ἔλιπέ σε Θωμᾶς 
6 βοήσας μετ᾽ αὐτοῦ T. — πάντες. Jo. Xl, 16. — 
δὲ πάλιν T. — μέλλοντες χρίνειν T. — τὰς δώδ, 


3. « Haud putabam, fili, me visuram te 
« esse talia obeuntem, neque id tum crede- 
« bam, quum scelestos istos viderem effera- 
« tos, perfidas manus ad te suppliciter ten- 
« dentes. Adhuc enim eorum pueri clamant : 
« Hosannah! Benedictus! Adhuc oppleta pal- 
« mis via significat omnibus, ad te erupisse 
« etiam impiorum plausus. Curnam igitur 
« actum est multo sequius? Nosse volo, hei 
« mihi! quomodo lux mea extinguatur, quo 
« pacto eruci affigatur filius et Deus meus. 

4. « Pergis, O viscera mea, ad iniustam 
« necem, ac nemo tibi condolet. Non comi- 
« tatur Petrus, qui tibi dixit : Non te negabo 
« unquam , etiamsi moriar! Thomas te reli- 
«quit, cum clamaverit : Tecum moriamur 
«omnes! Et czteri omnes, domestici tui et 
« filii, iudicaturi tuas duodecim tribus, ubi- 
« nam sunt modo? Omnium ne unus quidem, 
«at tu tantum pro universis moreris solus, 
« fili, propterea quod omnes salvavisti , pro- 
« pterea quod satis pro omnibus fecisti , tu 
« filius ac Deus meus. » | 

9. Talia dum Maria pre nimio maerore 


et ob graves serumnas ederet lacrymabunda, 


conversus est ad eam eius natus, ita locutus: 
« Cur lacrymaris, o mater? Quid una cum 
«cseteris mulieribus mente excedis? Quo- 
« modo Àdamum salvabo, nisi passus ac mor- 
«tuus? Ni tumulo inhabitem, quomodo sd 
« vitam exciebo iacentes in inferno? Pro- 
«fecto, ut novisti, cruci affigar, et morior. 
« Cur fles, o mater? Malim ut clames : Mor- 


C, T, f. mel. τὰς τοῦ ἱἰσραὴλ φυλὰς, deleto δώ" 
δεχα. — ἀνθ᾽ ὦν. cf. CC. ΙΧ, 16, XVI, 9, 6. 

δ. xal χλαιούσης C, 'T. — f. συναποδύρῃ « una la- 
mentaris » Cf. Luc. XXIII, 27. Sed alia labo- 
rant : sic enim pergunt : Εἰ μὴ πάθω, εἰ μὴ θάνω, 
πῶς σώσω τὸν Ἀδὰμ, εἰ μὴ τάφον οἰκήσω; CUP 
omnia metri nostri legibus quomodo aptent, 
dicere longum est. — xol μὴν, solemme est el 
concinnum, ut infra in trop. IX, v. 9, Cf. Viger. 
p. 529. Sed f. legendum : μὴ οἰκῶ, dein xe yf 
— ἀδίχως σταυροῦμαι (T , omisso xai θνήσχω, — Ui 
οὖν χλαύσῃς T. — μᾶλλον τοῦτο T. 


XIV. DE VIRGINE JUXTA CRUCEM. 


yas * * Πόθῳ πάθος δέχεται * ὁ υἱὸς χαὶ 
Θεός μου. 
΄ Ἀ ῃ τ τὸν * » 4 M 
€. Ἀπόθου οὖν, μῆτερ, ἢ ἀπόθου τὴν 
)λύ * * M / B ΄- * ^ 
ὕπην, * οὐ γὰρ πρέπει cot θρηνεῖν, * ἢ xe- 
γαριτωμένη * ὠνομάσθης " * τὴν οὖν χλῆσιν 
τῷ χλαυϑμῷ * μὴ συγχαλύψης, * μὴ ταῖς 
ἀςφυνέτοις * συμμετρήσης ἑαυτὴν, * πάνσοφε 
xin * ἐν μέσῳ ὑπάρχεις * τοῦ νυμφῶνος 
τοῦ ἐμοῦ, * μὴ οὖν, ὥσπερ ἔξω * ἱσταμένη, 
τὴν ψυχὴν * χαταμαράνης᾽ * τοὺς ἐν τῷ 
γυυφῶνι, * ὡς δούλους σου, φώνει" * πᾶς γὰρ 
τρέχων δρόμῳ Ἐὑπαχούσει σου, σεμνὴ, * ὅταν 
ἐπης" Ποῦ ἐστὶν Ἐ ὁ υἱὸς xai Θεός μου; * 
wu! 4 ^ x 
Ü. Πιχρὰν τὴν ἡμέραν * τοῦ πάθους μὴ 
M. *» AC MP NX Lo 47 
Ves ἡ 0t αὐτὴν γὰρ ὁ γλυχὺς " oupxvouev 
χατῆλθον, * ὡς τὸ μάννα, ἢ οὐχ ἐν ὄρει τῷ 
Σινᾶ, ἢ ἀλλ᾽ ἐν γαστρί σου " Ἐ ἔνδοθεν γὰρ 
ταύτης ἢ ἐτυρώθην, ὡς Δαυὶδ *. προανεφώ- 
γεν" * Τί τετυρωμένον * ὄρος, νόησον, σεμνὴ, 
Po PA SINCOM * “ “ ARE, , ' 
: tfo γὰρ ὑπάρχω, * ὅτι Λόγος e , ἐν σοὶ 
σὰρξ ἐγενόμην" * ἐν ταύτῃ οὖν πάσχω, ἢ 
ἦν ταύτῃ χαὶ θνήσχω" Ἐ μὴ οὖν χλαύσηῃης, 
μῆτερ, * υᾶλλον οὕτω βόησον " * Θέλων πά- 
lo: δέγεται * ὁ υἱὸς καὶ Θεός μου. 


1. Ἰδοὺ, φησὶ, TÉxyov, * ἐχ τῶν ὀφθαλ- 
μῶν μου * τὸν χλαυθμὸν ἀποσοῦῶν, * τὴν 
χαρδίαν ταράττεις Ἐ ἐπὶ πλεῖον" *o) γὰρ δύ- 
ναται σιγὰν * ὁ λογισμός μου. * Τί μοι λέ- 
γεῖς,) σπλάγχνον" * Ei μὴ πάθω, ὁ Ἀδὰμ * 
οὐχ ὑγιαίνει» Ἐ χαὶ μὴν ἄνευ πάθους * ἐθερά- 
πευσας πολλούς" Ἐ λεπρὸν γὰρ χαθάρας, * 
7) οὐχ ἔλγησας οὐδὲν, * ἀλλ’ ἠδουλήθης. 
* Παράλυτον σφίγξας, * οὐ χατεπονήθης - * 
[ρὸν πάλιν λόγῳ Ἐ ὀμματώσας, ἀγαθὲ, * 
ἀπαθὴς διέμεινας, * ὁ υἱὸς καὶ Θεός μου. 

6 τὴν À, dz. T. — ὅτι χεχαρ. C, T. — τὸν χλαυῦ- 
μὴν T. — ὁμοιώσῃς σεαυτὴν T, nec male. Cf. Cant. 


Xl tr. 1, — ἐμμέσῳ ὑπ. C. — πᾶς γὰρ vp. τρόμῳ, 


mme T. 

7, διὰ σοῦ γὰρ T, — μάννα νῦν κατῆλθεν T. — ὅρος, 
n. LXXVII, 16. — οἰχῶν ἐν ταύτη καὶ σώζω, τί 
VW dun μι μι χράξον ἐν γαρὰ πόθῳ πάθος δέχ. T. 

3. Vaeuus manet in codice unius troparii lo- 
05, elsi vel acrostichidi perficiendze nil omnino 


103 


«iem ex amore recipit filius et Deus 
« meus. | 

6. « Dimitte igitur, mater, dimitte luctum. 
« Te enim lugere minus decet, qua a gratia 
«cumulata nomen habes; quod ergo noli 
«gemitu contegere; noli te insciis connu- 
«merare, sapientissima Virgo! In medio 
« manes thalamo meo : cave ne, ac si extra 
«jaceas, animam tuam tabefacias. Cunctos 
«in thalamum, sicuti tuos famulos, con- 
« v0Ca ; cursu enim prosequetur te quisque, 
« 0 sacrata, ut primum dixeris : Ubi est fi- 
« lius et Deus meus? 

7. « Ácerbam ne reputes hanc diem in 
«qua patior; propter hanc enim suavis ego 
«e superis descendi, sicut manna, haud 
«quidem in montem Sina, sed in uterum 
« tuum : in eo siquidem coagulatus sum , uti 
«David prafatus est. Quid sit coagulatus 
« mons intellige, augusta! Ego quippe sum, 
«qui Verbum cum essem, in te caro factus 
« fuerim. In qua igitur carne patior, in ea- 
« dem et morior. Ne ergo fleas, mater, ve- 
« rum malim exclames : Ultroneus pati vo- 
« luit filius ac Deus meus. » 

8. — «Ecce , inquit, o fili, ab oculis meis 
«dum fletus cohibes, cor meum eo magis 
« concutis, neque valet taceri meditatio mea. 
« Quid mihi dicis, viscera mea : Nisi patiar, 
« Adamo nulla sanitas? attamen sine dolore 
«tam multos sanasti. Leprosum mundasti, 
« nec doluisti, sed voluisti. Paralytico ner- 
« vos firmans , non fatigasti. Ceecum rursus 
« verbo dum visu donasti, o bone, dolore 
« caruisti , filius ac Deus meus. 


desit. Verum hiec plura docto viro ἀσύνδετα sunt, 
cui aliud exordium plaeet : εἰ σὺ, φησὶ, τέκνον..... 
τὸν χλαυῦμὸν drocoót,. « Si tu, fili,... lacrymas 
cohiberi jubes. » Sane prestat ἀποσοθῶν T pro 
ἀποσοθῶ C. — xapó. συντρίθης T. — σπλάγχνον. Cf. 
super. tr. 4, pro quo T τέχνον, — εἰ μὴ πάθῃς C, 
contra πάθω T, quod usum vett. melius refert. 
— λεπρόν, Luc. V, 12. Marc. 1, 40. — χαθήρας 
xai T. — σὺ om. C, T. — i€ozAY0zc; T. — παράλυτον 


101 


θ΄. Νεχροὺς ἀναστήσας, * νεχρὸς οὐχ ἐ ἐγέ- 
vou, Ἐ οὐδ᾽ "pnt ix ταφῆς" * πῶς οὖν φής᾽ 
ἘΠ μὴ πάθω, ἢ εἰ μὴ θάνω, * ὁ ταλαίπωρος 
Ἀδὰμ " οὐχ ὑγιαίνει" * κέλευσον, xal ἤδη * 
ἐγείρεται, xai στεῤῥῶς * χλίνην βαστάζει. * 
Εἰ δὲ χατετέθη * ἐν τῷ τάφῳ ὁ ᾿Αδὰμ, * 
ὡς Λάζαρον πρώην Ἔ ἐξανέστησας φωνῇ, * 
οὕτω xai τοῦτον 7 δουλεύει σοι πάντα, ἢ 
ὡς χτίστη τῶν πάντων. * Τί οὖν τρέχεις, 
τέχνον; * ui EUG πρὸς σφαγὴν, * μὴ θε- 
Mete θάνατον, * ὁ υἱὸς xat Θεός μου. 

ι΄. Οὐκ οἶδας, ὦ μῆτε;, Ἔ οὐχ οἷδας ὃ λέ- 
1r * διὸ ἄνοιξον τὸν γοῦν, * xai εἰσοίχισον 
ῥῆμα * ὃ ἀχούεις, * χαὶ αὐτὴ i ἑαυτὴν * 
νόει ὁ λέγω" * οὕτως ὃν mposUme; * ὁ Ἀδὰμ, 
ὁ ταπεινὸς, * ὁ ἀῤῥωστήσας " οὐ μόνον τὸ 
σῶμα, * ἀλλὰ μᾶλλον τὴν ψυχὴν, * ἐνόσησε 
θέλων" * οὐ γὰρ ἤκουσεν Lo , XU κινδυ- 


νεύει, * De Ó λέγω, ἢ μὴ χλαύσης, ὦ 


μῆτερ, * μᾶλλον οὕτω χράξον" * Τὸν Ἀδὰμ 
ἐλέησον, * xai τὴν Εὐαν οἴχτειρον, * ὁ υἱὸς 


χαὶ Θεός μου. 

ια΄, Ὑπὸ ἀκρασίας 
ἀῤῥωστήσας ὁ ᾿Αδὰμ , * κατηνέχθη εἰς ἄδου 
* χατωτᾶτου, * xat ἐχεῖ τὸν τῆς ψυγῆς * 
πόνον δαχρύει. * Ἡ τάλαινα Eon , * τοῦτον 
ἐχδιδζξασα * τὴν ἀταξίαν, * σὺν τούτῳ στε- 
γάζει- * σὺν αὐτῷ γὰρ ἀῤῥωστεῖ, 
συμμάθηῃ * τοῦ φυλάττειν ἰατροῦ * mapay- 
γελίαν * * συνῆχας ὃ λέγω, * xai ἄρτι ἐπέ- 
γνως, * τί οὖν κλαίεις, μῆτερ; 
τω χραύγασον, * ὅτι θέλων ἔπαθεν 
καὶ Oo; μου, 

ιβ΄. Ῥημάτων δὲ τούτων 
τότε * ἡ ἀμώμητος ἀμνὰς * ἀπεχρίθη πρὸς 
ἄρνα" * Κύριέμον, * ἔτι ἅπαξ εἰ λαλῶ, * us 


χαὶ ἀδηφαγίας * 


* ἵνα xal 


* μᾶλλον oU- 


* ὁ υἱὸς 


* ὡς ἤκουσε, 


σφίγξας nervose semper Romanus. — ὀυνατὲ dr. 
μεμένηκας T , electa varietate. 

9. οὐδὲ ἐτέθης ἐν τάφῳ x. o. λέγεις T. om. εἰ μὴ 
θάνω. — om. C στεῤῥῶς. — εἰ δὲ καὶ ἐν τάφῳ χατε- 
χώσθη ὁ ᾿Αδὰμ ὡς À. τάφου E. T. — ὡς πλάστη T. 
— μὴ φιλήσῃς θάν. Τ. 

10. ᾧ λέγω T. — τὸ ῥῆμα C, T. — νόει ἃ λέγω 
οὗτος ὃν προειπὼν ὁ ταλαίπωρος ᾿Αδὰμ 'T. — οὕτως 


S. ROMANUS 


9. « Mortuos dum excitasti, haud mor- 
« tuus es, nec surrexisti e tumulo : cur dixi- 
«Sti : Nisi patiar, nisi moriar, infelici Ada- 
« mo nulla salus? Impera, et iam exsurgit, 
« et lectum strenue portal. Etiamsi iacuerit 
«in sepulchro Ádamus, ut Lazarum paulo 
« ante verbo excitasti , ita et istum. Tibi om- 
« nia serviunt, ut omnium conditori. Cur igi- 
« tur, fili, properas? Noli festinare ad cedem, 
« neu lubens moriare , filius ac Deus meus.» 


10. — « Haud nosti, o mater, haud nosti 
«quod aio. Ideo mentem aperi, et recipe 
« intus verbum quod audis, ac tecum ipsa- 
«met intellige sermonem meum. Sic ille 
« quem modo nominasti, Adam ille humilis 
« et infirmus, non corpore tantum, sed ma- 
« gis anima, sponte agrotavit, me quippe 
« non audivit, periculumque obiit. Percipis 
«quod dico; ne plores, o mater, sed potius 
« clama : Miserere Adami, et Eve propitius 
« esto, filius et Deus meus. 

11. « Ob intemperantiam et voracitatem 
« Adamus ger factus, iacuit in inferno pro- 
« fundissimo , et ibi anime sue infortunium 
« plorat. Eva etiam misera, quz ipsum do- 
« cuit rebellem esse, cum eo gemit ; cum eo 
« namque &grotat, ut simul ediscat servare 
« medici praeceptum. Intellexisti quod aio, 
« iamque edocta, cur igitur fles, o mater? 
«Potius ita clama : Sponte passus est filius 
« et Deus meus. » 


12. Verba hsec postquam audivit, iunc 
respondit intemerata ovis ad agnum : «Do- 
« mine mi, si iterum loquor, ne mihi ira- 


οὖν προειδὼς ᾿Αδὰμ C. — ἀλλὰ xal τὴν y. C. ἀλλὰ Tie 
τὴν ψ. T. — ἤχουσέ μου C, T. — ἐπέγνως ὃ λέγω 


' T. — Εὔαν λύτρωσαι C. 


11. ὑπὸ ἀσωτείας T. — ἕως ἄδου C, T. — Εὖα δὲ ἢ 
τοῦτον διδάξασα τὴν ἀποταξίαν, C, multiplici pnota- 
rii peccato, quibus hoe adde : ἵνα μάθωσι φυλάττειν 
ἰατροῦ παραγγελίαν συνῆχας xdv ἄρτι, prO quibus 
T : ποτὲ τὴν «ἀταξίαν... ἵνα μάθωσιν ἅμα τοῦ φυλάττειν 





XIV. DE VIRGINE JUXTA CRUCEM. 


ὀργισθῇς μοι᾿ * λέγω σοι ὃ ἔγω, * ἵνα μάθω 
παρὰ συῦ * πάντως ὁθέλω΄ * ἂν πάθης, ἂν θζ- 
vig, * ἀναλύεις πρὸς ἐμέ; * ἂν περιοδεύσης Ἔ 
σὺν τῇ Εὐᾳ τὸν Ἀδὰμ, * βλέπω σε πάλιν: * 
ὅτῳ γὰρ φοθοῦμαι, * μήπως ἐκ τοῦ τάφου Ἢ 
ἀναδρχιης, τέκνον, * χαὶ ζητοῦσα σὲ ἰδεῖν * 
ἁλαήζω, χράξω " Ποῦ ἐστὶν ἢ ὁ υἱὸς xat Θεός 
us NM 

vy Ὡς ἤκουσε ταῦτα, * ὁ πάντα γινώ- 
σχων * πρὶν αὐτῶν γενέσεως, * ΝΙαριὰμ. ἀπε- 
xin * xoc, μῆτερ, * ὅτι πρώτη με 


ις:υου 


$23; * ἀπὸ τῶν τάφων" * ἔοχομαι γὰρ δεῖ- 
Gm * πόσου σχότου τὸν Αδὰμ. * ἐλυτοωσά- 
Ww, * xai πόσους ἱδρῶτας * ἔσχον ἕνεκεν 
αὐτοῦ * δηλώσω τοῖς φίλοις, * τὰ τεχμή- 
βιὰ δεικνὺς * ἐν ταῖς γεροί μου, * καὶ τότε 
dex * ow Env, ὦ ULT, ἢ ζῷσαν ᾧο- 
περ XU, * xai βοήσεις ἐν χαρᾷ" * Τοὺς 
γονεῖς uos σέσωχας, Ἐ ὁ υἱὸς καὶ Θεός 
μου. 

ιδ΄, Μιχρὸν οὖν, ᾧ μῆτερ, * ἀνέχου, xai 
βλέπει; * πῶς χαθάπερ ἰατοὸς * ἀποδύομαι, 
gib * ὅπου χεῖνται, * xai ἐχείνων τὰς 
πληγὰς * περιοδεήω, * τέμνων ἐν τῇ λόγχη ἢ 
τὰ πορύματα αὐτῶν * καὶ τὴν σχληρίαν’ * 
λαμίζνω χαὶ ὄξος, ἘΠ χαὶ αὐτῶν στύφον 
ETE * τῇ Ux τῶν ἥλων * ἐρευνήσας 
τὴν γημὴν, Ἐ χλαίνη μοτώσω " * καὶ μὴν τὸν 
σταυρὸν ung * ὡς νζρθηχα ἔχων, * τούτῳ 
γρῶμαι, μῆτερ, * ἵνα ψζλλης συνετῶς ἢ 
Θέλων πάθος ἔλυσεν * ὁ υἱὸς xai Ced; μου. 


τοῦ ἰστρ, συνῆχας χἂν ἄρτι γνωρίζεις ἃ λέγω πάλιν, 
μῆτερ, χράξον τὸν ᾿Αδὰμ εἰ συγχωρεῖς, καὶ τὴν Εὔαν 
"fw haud indigna quae serventur. 

12. πρὸς τὸν ἀργὸν C. — ἀρνὸς recentiorum est 
DIO ἀρήν. — ἐὰν εἴπω C, T. — ὄντως ἃ θέλω T. — 
ἀναλύειν, solvere ancoram, est etiam vel disce- 
dere vel regredi, quo sensu Polybius IV, 68 : 

tut τὴν αὐτὴν ὁδὸν ἐν ἧπερ ἦχε, « eadem qua 
"Verüt, reversus est via. » — περιοδεύῃς C. — 
Pos μήτως C tantum. babet χλαύσω χαὶ κράξω" ποῦ 
ἐστίν. omissa T supplevit. 

13. γενέσ, αὐτῶν C, T. πρὸς Mag. 'T. — πρὸς τὴν 
Mida C, — πρώτη. Post Ambrosium , alterum 
habes et priscum testem, B. Virgini Christum 


105 


« Scatis. Dico tibi quod habeo, ut sciam a 
« te omnino quid optem ; si passus, si mor- 
«tuus es, redibisne ad me? Si visitaveris - 
« Evam simul et Adamum, tene iterum vi- 
« debo? hiec mea formido est , ne unquam a 
« sepulchro sursum excurras, o fili, ne que- 
« rens te videre, fleam, clamem : Ubi est 
« filius ac Deus meus? » 

13. Audiens hec, qui omnia novit ante- 
quam fiant, Marie respondit : « Confide, 
« mater, quod prima tu me videbis sursum 
«e sepulchris. Venio enim ut ostendam a 
« quanta nocte Adamum redemerim , et quot 
«sudores pro eo sustinuerim; quas amicis 
« declarabo, certa ferens in manibus meis 
« argumenta; et ipsa tunc videbis, o ma- 
«ter, Evam priori vitz. restitutam, οἱ cla- 
«mabis letabunda : Parentes meos tu sal- 
« vasti, filius ac Deus meus. 


14. « Modicum igitur, o mater, exspecta, 
«et vides quomodo medici instar accingor, 
« properans ubi iacent, ut eorum plagas vi- 
« sitem, et ope lance: dividam eorum callo- 
« sitates et duritiem; acetum quoque sumo, 
« et reduco vulnus eorum , et specillo clavo- 
«rum scrutatus ulcus, lenam ad saniem 
« immittam. Profecto cruce mea ut myro- 
« thecio utor, idque tibi presto, mater, ut 
« ex animo psallas : Volens dolorem sustulit 
« filius ac Deus meus. 


e tumulo primum apparuisse. — τὸν τάφον, ἐς vy. 
σοι ὃ. T. — πόσοις πόνοις τὸν "A2. T. — ὡς πρώην C. 
— μου ἔσωσεν T. 

14. ἀνασχοῦ C, 'T contra rhythm. — χαὶ φθάνω 
ὅ. x. χἀχείνων τὰς ψυχὰς rz. τέμνω τῇ A, C. χαὶ τού- 
των τὰς T. — τῇ σμίλῃ unguento T, prorsus 
inepte. — ἐρέυν. t. πληγὴν χλαίνῃ μοττόνων sie T. 
— νάρθηκα. Exquisita et rara melodus venatur, 
ut erueis honore dissimulato, ecestem medi- 
cum exornet. Hic νάρθηξ ferula est, ex qua ad 
unguenta et pharmaca servanda capsule, ναρῦή- 
xix, olim fabrefiebant. Notum est ex Plutarcho in 
Alex. e. VIII, insertam fuisse in Darii taberna- 
culo capsulam id genus regiam, cui Alexander 


100 S. ROMANUS 


ιε΄. Ἀπόθου οὖν, uA Tto, * ἀπόθου τὴν λύ- 
πὴν, " καὶ πορεύου ἐν χαρᾷ, * ἐγὼ δι᾽ ὃ 
χατῆλθον, ἘΠἔδη σπεύδων, * ἐχτελέσαι τὴν 
βουλὴν * τοῦ πέμψαντός με’ * τοῦτο γὰρ ἐν 
πρώτοις * δεδογμένον ἦν ἐμοὶ, * xal τῷ πα- 
τρί μου, * xaà τῷ πνεύματί μου Ἐ οὐχ ἀπήοε- 
σέν ποτε * τὸ ἐνανθρωπίσαι, * xoi παθεῖν 
μὲ διὰ τὸν * παραπεσόντα. Ἐ Δραμοῦσα 
οὖν, κύρη, * ἀπάγγειλον πᾶσιν" Ἔ ὅτι πά- 
σχων πλήττει Ἐ τὸν μισοῦντα τὸν Αδὰμ,, * 
καὶ νικίσας ἔρχεται * 

i. Νικῶμαι τῷ πόθῳ, * νιχῶμαι, ὦ 
τέχνον, * xai οὐ στέγω ἀληθῶς, * εἶναι μὲ 
ἐν θαλάμοις, * 
μὲ, * σὲ δὲ ἐν τάφῳ" * ἄφες οὖν συνέλθω, 
θεραπεύει γὰρ ἐμὲ * τὸ θεωρεῖν σὲ, * 
ἴδω τὴν τόλμαν * τῶν τιμώντων τὸν Δωσῆν᾽ 


t tS b [4 
ὁ υἱὸς xxt Θεός μου. 


Y τ 
σὲ ἐν ζύλῳ *. * ἐν οἰκίᾳ εἶναι 
* 


^ 
X22 


* ἐχεῖνοι γὰρ δῆθεν * ὡς ἐχδικοῦντες αὐτὸν, * 
χτεῖναι σὲ 700v. * Μωσῆς δὲ τοῦτο * 
3 e, P4 3 
Ισραὴλ εἶπεν, * ὅτι μέλλεις βλέπειν Ἐ ἐπὶ 
: e ' * 
ξύλου τὴν ζωήν. * Ἢ ζωὴ δὲ τίς ἐστιν; * 
ὁ υἱος xai Θεός μου. 
,ὔ - ὦ , E 
ιζ΄, Οὐκοῦν εἰ συνέρχ , ἢ μὴ κλαύσης ὡς 
wm, * μηδὲ πάλιν πτουθῆς, * ὅταν Qiu 
- * Ü yeu Xon AS τῷ 
GTOUJ £10. σαλευθέντα τὸ γὰρ τόλμημα 
δονεῖ * πᾶσαν τὴν κτίσιν * * πόλος ἐχτυφλοῦ- 
ται, * x«i οὐχ ἀνοίγει ὀφθαλμοὺς, * ἕως ἂν 
»y x 4 M] ^ x* t.;» n 44 
εἴπω" * ναὸς τὸν γιτῶνα * ῥήξας, κράξει 
i , » e e^ 
χατὰ τῶν * τοιαῦτα τολμώντων ἢ ἡ γῆ καὶ 


τῷ 


collecta Homeri et Aristotelis opera commisit. 
Inde ἣ ἐκ τοῦ νάρθηχος ἔχδοσις. Adisis Cic. de Fin. 
11, 7 : « Medicamenta illa tanquam de nar/Ae- 
cis promunt, » Cf. Boettiger Sab. I, p. 76, qui 
de nartheciis disseruit. Wolf. Prolegg. CLXXXII. 
Recole demum cant. VII], 20, ubi crux cum 
cistula haud minus apte confertur, 485 non me- 

' dicamenta, sed gemmas contineat. ---- τοῦτον 7p. 
C. τούτων T. — συν. πάσχων πάθος C, T. 

15. Ἀπόθου τὴν λύπην, ὦ μῆτ. T. — ἐγὼ γὰρ C. 
— δι᾽ ὃν T. — κατῆλθον δεῖ με xx. C. — ἐχ πρώ- 
τῆς T. — οὐθὲν τοῦ ἐν, C. — διὰ αὐτὸν T. — ὃρα- 
μοῦσα, ὦ μῆτερ T. | 

16. στέργω T. inde in utroque salebre : ἵν᾽ 
ἐγὼ μὲν (f. ex εἶναι μὲ) ἐν θαλάμοις (θαλάμῳ T.) 
σὺ δὲ ἐν ξύλῳ (εἶναι add. T.) ἵν’ ἐγὼ {ἐγὼ μὲν T.) 


15. « Dimitte igitur, mater, dimitte lu- 
« ctum, et perge cum gaudio; ego propterea 
« veni, en propero, ut faciam voluntatem 
« eius qui misit me ; illud enim in primis de- 
« cretum mihi est, nec Patri meo, nec Spi- 
«ritui meo displicuit, hominem me fieri, 
« et pro lapso pati. Cursu igitur festinans, 0 
« Virgo, renuntia omnibus illud : Hic patiens 
« vulnerat Adami osorem; ut qui vincat il- 
« lum , vadit filius ac Deus meus. 


16. — « Vincor amore, vincor, o fili, nec 
« prorsus fero , in conclavi esse me, te in li- 
«gno; me domi, te in tumulo. Sine ergo 
«te comiter; medela hac mea est, te con- 
« templari , etiam si videam audax facinus co- 
« lentium Moysis legem. Eius quippe ut vin- 
«dices, ruunt ad te occidendum. Moyses 
«autem Israeli hoc predixit : Tu olim vi- 
« debis in ligno vitam. Vita autem qualis est? 
« filius ac Deus meus. 


17. — « Me igitur si comitaris, ne plora 
«Sicut mater, neque etiam stupe, quando 
« videbis succussa elementa. Tantum enim 
a«.facinus omnem movet creationem : cclum 
« cceco simile oculum pandere negat, donec 
«ego loquar. Templum, disrupto velo, cla- 
« mabit adversus tanta audentes. Terra cum 


ἐν οἰχίᾳ, σὺ δὲ ἐν τάφῳ (μνημείῳ T.) ἄτες οὖν C, 
T. Qua si tu diuturna mecum trutina expendas, 
concedis quae emendari necesse fuit. — τοῦ θεω- 
ρεῖν C. σε χατείδω 'T. — ἐχείνου γὰρ δῆθεν οἱ τυφλοὶ 
χτεῖναι σὲ ἦλθον - Μωσῆς δὲ xat τοῦτο ita C, pro qui- 
bus T : αὐτὸν γὰρ ὡς ὀῆθεν ἐχδιχοῦντες οἱ τυφλοὶ χτεῖ- 
ναι σὲ θέλουσιν - Μωσῆς δὲ τούτῳ. Omnia lectori re- 
ligiose permittimus, meliora recipimus, done 
tertius saltem codex sedeat arbiter. 

17. οὐχοῦν οὗ συν. μ. xÀ. ὦ μῆτερ T. — ἐὰν ἴδης 
T. -- τόλμ. βαρεῖ T. — καὶ οὐχ lege pro [πε Ὁ 
cum elisione. — τοὺς ὀφθαλμοὺς C. sequimur T 
cum vett. poetis apud Suidam αἰθέρος ὀφθαλμός. 
De luna Aschyl. S. 378 : νυχτὸς ὀφθαλμός, lude 
alia series T : ἕως ἂν εἴπω" ἣ vij xot θάλασσα τότε 
σπ. φυγεῖν, ναὸς t. χ. ῥήξει τότε χατὰ τῶν τοῦτο 


41 
Pd 


XV. DE PETRI NEGATIONE. 


ἡ ἤζλασσα τότε * σπεύσουσι φεύγειν, Ἐ τὰ 
ὄρη δονοῦνται,, * οἱ τάφοι χινοῦνται * Ἐ ὅταν 
v^. PT * .* SMS t X E 3, ^ 
ἰδῆς ταῦτα, * ἐὰν πτήξης ὡς γυνὴ, * ἐμοὶ 
χράξην’ Φεῖσαί μου, * ὁ υἱὸς x«i Θεός μου. 


͵ Hi ^ ^ 
m. Υἱὲ τῆς παρθένου, * Θεὲ τῆς παρ- 
e , e 


Wvos, * xal τοῦ χόσμου ποιητά! * Σοῦ τὸ 


τάθος, σοῦ τὸ βάθος * τῆς σοφίας. * Σὺ ἐπί- 
στασαι 0 7; * χαὶ ὃ ἐγένου. * Σὺ παθεῖν ἐθέ- 
λων, Ἐχατηξίωσας ἐλθεῖν: * θέλων τοῦ σώ- 
ἴεν, * σὺ τὰς ἁμαρτίας * ἡμῶν ἦρας ὡς 
iu. * Y) ταύτας γεχρώσας * τῇ σφαγῇ 
v9, ὡς σωτὴρ, * σῶσον τοὺς πάντας. Ἐ Σὺ 
ἐς ἐν τῷ πάσχειν * xal ἐν τῷ μὴ πάσχειν. * 
Σὺ εἷς θγήσχων χαὶ σώζων." * Σὺ παρέσχες 
τῇ σεμνῇ * παῤῥησίαν χράζειν σοι’ Ἐ Ὁ υἱὸς 
χαὶ Θεός unu. 


τολμ, τὰ ὄρη δονοῦνται, pergit : οἱ τάφοι χαινοῦνται, 
ὅταν ἴδῃς ταῦτα et estera quae lacunam C resti- 
tunt, in quo : χινοῦνται, ὅταν εἴπης ποῦ ἐστὶν, 
Dee plura, 

18. βάδος Rom. XI, 33. — σὸν τὸ πάθ. C. — 
db τὸ βάθος C, T. — θέλων C. ἠθέλησας, μὴ λιπὼν 


101 
« mari certatim aufugient, montes quatien- 
«tur, sepulchra excitabuntur. Hac quando 
« videris, si muliebri pavore pateris, ad me 
« clama : Parce mihi, filius meus ac Deus 
« meus. » 

18. O fili Virginis, Virginis o Deus, mun- 
dique creator! tua passio tua est altitudo 
sapientie. Tu nosti solus quod eras et quod 
factus es. Tu pati volens, dignatus es venire. 
Tu volens salvare nos, nostra peccata tulisti, 
ut agnus. Tu noxas necans tua nece, ut qui 
salvator es, salvos fac omnes. Tu unus es, sive 
patiaris, sive non patiaris. Tu solus moreris 
et salvas. Tu sancta Virgini fiduciam dedisti 
clamandi ad te : Filius meus ac Deus meus! 


τοὺς οὐρανοὺς, ἦλθες ἐν κόσιλῳ" σὺ τὰς ἃ. f. ἧρες T. — 
ὦ σῶτερ ἔσωσας πάντας T. — οὗ εἶ ὁ θνήσχων C. 
σὺ εἴ θνήσχων, σῶσον T. Manum de tabula, dum 
notetur ultimo, singulas hujus epiphonematis 
acclamationes a pron. : σοῦ vel σὺ consulto ac 
nervose exultare. 


AV. 


CANTICUM DE PETRI NFGATIONE. 


1. Ὁ ποιμὴν ὁ χαλὸς, 
ó τὴν ψυχὴν αὑτοῦ θεὶς 
ὑπὸ τῶν προύάτων, 
σπεῦσον, σῶσον, 
ἅγιε, τὴν ποίμνην σου. 

δ Táv φοδερῶν χυμάτων ἐπιλησθεὶς, 
καὶ τῷ ῥητῷ τῆς χόρης ἀλλοιωθεὶς, 
5 Πέτρος ἔλεγε" Χριστὲ, ὁ Θεὸς, 


^ 


τῇ ζάλη βυθιζόμενος, 


Satis amplum XV cantícum totumque novum 
"cUrit in XXIII troparia et versus nonaginta 
lovem supra quadringentos, ex unico cod. cor- 
sinio, f. 91-94, in quo inscribitur : τῇ αὐτῇ ἣ- 
μέρα εἰς τὴν ἄργησιν τοῦ Πέτρου, ἦχ. xAo' φέρον ἀχρο- 
31 ἴδα’ τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ aivog. 


1. O pastor bone, 
qui animam tuam ponis 
pro ovibus tuis, 
festina, salva, 
o sancte, gregem tuum. 
2. Horrendisse ereptum fluctibus immemor, 
et verbo puelle mutatus, 
Petrus aiebat : « Christe, o Deus, 
« procella immersus, 


1. Brevis, coneinna et ingenua de bono Pas- 
tore antistropha canam redolet antiquitatem. 

2. ἐπιλησθεὶς pro ἐπιλαθόμενος, etsi intelligi 
queat de tempestate a Christo sedata, quum ta- 
men dictio sit insolentior, vida an malueris ?zi- 
μνησθεὶς, ac si Petrus senserit se tam in procella 


108 
^ 
ἀναξίως ἐδειλίασα, 
χαὶ λόγῳ ἐρωτώμενος, 
ἀρνήσει ὑποπέπτωχα, 
ἀλλὰ δαχρύων βοῶ σοι᾿ 
Σπεῦσον, σῶσον, 
ἅγιε, τὴν ποίμνην σου. 
, N ^ , 7 
y... Τὸν νοῦν ἀνυψώσωμεν, 
τὴν φρένα πετάσωμεν, 
τὸ πνεῦμα μὴ σύέσωμεν, 
τῇ ψυχῇ διαναστῶμεν, 
’ 4 ^ 
xai σπουδάσωμεν σγεδὸν συμπαθεῖν 
τῷ ἀπαθεῖ. 
3 } " 
Αφήσωμεν παντα 
A / 
λογισμὸν πολυμέριμνον, 
χαὶ προσχολληθῶμεν 
τῷ ἐν σταυρῷ. 
Ἄ ἐντες, εἰ δοχεῖ 
γώμεν T XVTES, Et AM. cs φ 
[74 e ’ 
ἅμα τῷ Πέτρῳ, 
εἰς τοῦ Katzox 
s / , , 
τὴν τότε αὐλὴν. 
- Βοήσωμεν Χριστῷ 
τὰς τοῦ Πέτρου πάλαι φωνάς" 
4 NN , 
Κὰν ἐν ξύλῳ ἀνέλθης, 
xxv ἐν τάφῳ χατέλθης, 
μετὰ oo) πάσχομεν, χαὶ θνήσχομεν, 
Y 


u n ' 
Σπεῦσον, σῶσον, καὶ χοζφομεν *] 


t / 
ἅγιε, τὴν ποιμνὴν σου. 


ὃ΄. Οὐ μάτην ἐμνήσθημεν *. τοῦ [Πέτρου, 
φιλώχριστοι, * ἀλλ᾽ ἵνα ζηλώσωμεν b τὴν 
ἀγζπην τὴν τοῦ φίλου, * μὴ τὴν - αἀρνησιν 
τοῦ ὄντως δειλοῦ ἢ xai τὴν φυγήν. * Τῷ φίλ- 
zoo γὰ; Πέτρος * ὑπερζέσας τὸ πρότερον, * 


Η 9, 
τῷ φόῤῳ ἐσείσθη * μετὰ μικρόν. Ou; 
δεξάμενος αὐτοῦ ἢ τὴν προθυμίαν, * τῇ τα- 


λαιπωρίᾳ * συνέγνω Χριστὸς, ἢ εἰδὼς τὴν 
ἀσθενὴ * αὐτοῦ φύσιν καὶ ταπεινὴν, τὴν Exx- 
στῳ ἀνέμῳ * χαμπτομένην καλάμην, * τὴν 
quam coram ancilla fuisse 9Xcyóziszov. Certa mihi 
est emendatio. — ἀξίως ἐδειλίασα, prorsus inepte 
cod. 

3. In cod. pranotatur : πρὸς τό τὰ ῥήματα τοῦ 
Χριστοῦ, ac si idem esset hirmus quam in supe- 
riori XII cantico; sed manifesto librarii sphal- 
mate , quod ex tota amborum hymnorum fabrica 


S. ROMANUS 


indigno pavore captus fui, 
« ac verbo tantum interrogatus, 
« negando cecidi. 
« Flens autem ad te clamo : 
« Festina, salva, 
« 0 sancte, gregem tuum. » 

3. Sursum mentem attollamus, 
ingenii pandamus alas, 
spiritum haud extinguamus, 
anima enitamur ad sublimia, 
ac fere unanimi studio :emulemur 
condolere cum impassibili. 
Mittamus omnem 
multarum turbam sollicitudinum , 
et adhareamus 
affixo in cruce. 
Conveniamus omnes, si placet , 
una cum Petro, 
in illud quod Caiphee 
fuit olim atrium. 
Christo clamemus, 
qua olim voce Petrus : 
« Etiam in lignum si ascenderis, 
« etiam in tumulum si descenderis, 
« tecum patimur, et morimur, et cla- 
« Festina , salva, mamus: ] 
« 0 sancte, gregem tuum. » 


4. Nec frustra meminerimus Petrum, Chri- 
sti amatores, sed ut dilecti imitemur charita- 
tem, non eiusdem ignavi prorsus negationem 
et fugam. Vi enim amoris Petrus prius supra 
modum effervescens, post modicum tempus, 
pavore motus est. Attamen Christus, Ci 
accepta est prompta eius voluntas, inforlu- 
nio condoluit, probe sciens debilem illius et 
infinam naturam, arundinem omni vento 
agitatam, quee sempera periculo refugit, e 


deprehenditur. — εἰς τὴν τοῦ Καϊάφα τότε αὐλὴ. 
C. — Nisi obstarent duo aut tria troparia, v. an 
tepenultimus in hexasyllabum et octosyllabum 
apte divideretur. 

4. τὴν om. C ante τοῦ φίλ. — μὴ egregie pr? 
fva μὴ τὴν dpv. — καλάμην. Cf. Job XIII, 25; 
Matth. XI, 7. 


- — m —— 9 
2 


XV. DE PETRI NEGATIONE. 


ἀξ φεύγουσαν τὸν χίνδυνον, καὶ χράζουσαν ' 
* Σπεῦσον, σῶσον, Ἐ ἅγιε, τὴν ποίμνην 
σου, 

t. Ὑμεῖς οὖν, φιλήχοοι, * τοῦ Πέτρου 
ἀχηύσαντες, * 1X ὦτα πετάσωμεν, ἢ χαὶ τοῖς 
τοῦ Εὐαγγελίου * ἐπαχούσωμεν ῥητοῖς χαὶ 
αὐτοῖς * δῶμεν τὸν νοῦν - Ἐ φησὶ γὰρ Νατ- 
θαῖος, " ἐν τῇ βίδλῳ διέγραψε- * Μετὰ τὸ 
δειπνῆσαι, * εἶπε Χριστός" * Τέκνα μου, 
φίλοι μαθηταὶ, * τῇ νυχτὶ ταύτη, Ἐ ἀονεῖ- 
vit μὲ πάντες, χαὶ φεύγετε μέ. * Καὶ ὁμο- 
ῥυμαδὸν * ἐκπλαγέντων, Πέτρος βοᾷ" * Καὶ 
εἰ πάντες ἀργοῦνται, * ἀλλ ἐγὼ οὐχ ἀρνοῦ- 
μαι, * Μετὰ σοῦ ἔσομαι, καὶ ἄσαμαι,, xal 
χράζω σοι" * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 
ποίμνην σου. 

ζ΄. Τί λέγεις, διδάσκαλε, * ὁ Πέτρος ἀν- 
τέφησεν; * ἐγὼ σὲ ἀρνήσομαι; * ἐγὼ λείπω 
σὲ, χαὶ φεύγω ; * χαὶ οὐ μνήσχομαι τῆς χλή- 
σεως σηῦ * xai τῆς τιμῆς; ἢ Ἀχμὴν ἐνθυ- 
μοῦμαι, * πῶς τοὺς πόδας μου ἔνιψας,, Ἐ καὶ 
λέγεις" ἀργηῦμιχι * σὲ, λυτρωτά ; * ἔτι Xo- 
γίνομαι, σωτὴρ, * πῶς τὸν νιπτῆρα ἢ προσ- 
iM; βαστάζων * τοῖς ἴχνεσι μοῦ, * ὁ φέ- 
py τὴν ξηρὰν, Ἐ χαὶ χατέχων τὸν οὐρανὸν᾽ 
* ταῖς γερσὶν, αἷς ἐπλάσθην, * νῦν τοὺς πό- 
δας ἐπλύθην, * xal σὺ βοᾷς, ὅτι σκανδαλι- 
Ciis οὐ χράζω σοι" * Σπεῦσον, σῶσον * τὰν 
NOUNfN σου; 


il À : M , * Ve P δὰ: 
" ἈΧμῊν, ἀναμχρτῆτε, “ ἀκμὴν; ἄἅτε- 
λεύτητε, * τὸν νόστον τοῦ δείπνου cou * ἐν 
τῷ στύματί μου ἔχων, * οὐχ αἰσχύνομαι 
ἀῤνήσασθαι σοῦ * τὴν δωρεάν; * Ἦ γένωμαι, 
, hl 
sup! * προδότης ὁ μύστης 600; * καὶ αλὸν 
Ml ^ s 
τὸ Παγεῖν με, * μᾶλλον ἢ ζῆν, * εἴπερ λαν- 
θάνω ἀληθῶς * τοῦ μυστηρίου, * οὗ οἶδα, 
ot Ε 4 
χαὶ εἶδον, * xal πάλιν ὁρῶ" * guugéost γὰρ 


$. 9,7... διέγραψε vix notanda temporis va- 
rielas, quam. toties deprehendimus, Cf. Matth. 
XXVI, 34, 35. f. leg. ἣν ἔγραψε vel ἐν f; βίόλῳ. — 
ἀρνεῖσθαί με C. qui iterum uc om. add. autem πάν- 
Ὧν ante ὁμοθυμαδόν, 


109 . 


clamat : « Festina ad salvandum, o sancte, 
« gregem tuum. » 


9. Vos igitur, strenui auditores, qui audi- 
vistis Petrum, expandamus aures, et Evan- 
gelii verba recolamus , mentemque illis prze- 
beamus. Ait enim Mattheus, in libro quem 
scripsit : « Postquam cenatum est, dixit 
« Christus : « Filii mei, cari discipuli, hac 
« nocte, me negatis omnes , et fugitis me. » 


"Quibus turbatim expaventibus, Petrus cla- 


mat : « Etíamsi negant omnes , ego vero non 
« nego. Tecum ero, et cantabo, et clamabo 
«tibi : Festina, salva, o sancte, gregem 
« tuum. » 


6. « Quid ais, magister, reposuit Petrus? 
«Ego te negabo? Ego te desero et fugio, 
« neque memor sum a te esse mei vocatio- 
« nem et honorem? Adhuc mecum cogito, 
«quomodo pedes mihi ablueris; et tu dicis 
« negaturum me esse te, o redemptor? Ad- 
« huc considero mecum, o salvator, quomodo 
« accesseris , pelvim afferens ad pedes meos, 
« tu qui aridam sustines, continesque coelum ; 
«istisque manibus, quae me confinxerunt, 
« nunc pedes ablutus sim; et tu effaris , fu- 
« turum esse offensioni te mihi, non amplius 
«clamanti : « Festina ad salvandum, o 
« sancte, gregem taum? 

*. « Adhue, innocentissime , adhuc, sem- 
« piterne, convivii tui dulcedinem in ore meo 
«habens, non erubescam donum negare 
« tuum? Mihi ne fiat, vae. mihi! ut traditor 
« sim, ego tuus sacerdos? Praestat mori longe 
« quam vivere , si me unquam fugiat myste- 
«rium quod agnovi, quod vidi, quod ite- 
«rum intueor; namque mihi praestat vi- 


6. σὲ λείπω C. — ἀχμὴν iterum nota eum ἔτι, 
eodemque sensu, ut in tr. 7 et supra cant. XIV, 
8. — ov om. C ante Poz;, et habet : σχανδαλίζομαι 
xai oU χράζω O7. 


7. ἔχω, οὐκ αἰσχύνομαι C, — εἰ γένομαι C, — 


. 110 
ἐμοὶ, * πρὸς τὸν ἄδην ζῶντα δραμεῖν *, 
D τὴς * * 2 — o : 
Κολληθῇ μοῦ ἡ γλῶσσα ἄρτι τῷ λάρυγγί 
μου, * ἐάν σε ψεύσωμαι, T, παύσωμαι τοῦ 
χράζειν σοι" * Σπεῦσον, σῶσον, ἢ" ἅγιε, 
τὴν ποίμνην σου. 
d 4 ^ N / ε /, 
"^. Πρὸς ταῦτα τὰ ῥήματα * ὁ πλάσας 
τὰ σύμπαντα * τῷ Πέτρῳ ἀντέφησε" * Τί 
οὖν λέγεις, φίλε Πέτρε; * οὐκ ἀρνήσῃ μὲ, 
, / HS * , Ó - * ' , UN 
οὐ φεύγεις ἐμε, οὐ χαθελεῖς: καγὼ 
τοῦτο θέλω: Ἐ ἀλλ᾽ ἡ πίστις σου ἄστατος, 


* 


* xai οὐχ ἀντιδαίνεις * τοῖς πειρασμοῖς" ἢ 
μέμνησαι πῶς παρὰ μικρὸν * χατεποντίσθης, 
* εἰ μὴ τὴν παλάμην * σοὶ ἐπέδωχα- Ἐ ἐπέ- 
ζευσας σὺν μοὶ * ἐν θαλάσσῃ, Gent? καγὼ, * 


4 4 4 4 
ἀλλ᾽ εὐθέως ἐσείσθης, * xai ταχέως ἐσγί- 


σθης" * λοιπόν σε ἔφθασα, καὶ χράζοντα xai 
λέγοντα: * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 
ποίμνην σου. 

4 , M ' ^ , * *" N 

0. Ἰδοὺ xat νῦν λέγω σοι, * ὅτι πρὶν 
ἀλέκτορα * φωνῆσαι, τρὶς ψεύση με" ἢ 
4 ’ b 
ὡς κύματα θαλάσσης * περιχλύζει καὶ βυθίζει 
peo. “- X / » 5 m * K Nr e * 
τὸν νοῦν, * τρίτον ἀρνῇ. αἱ τότε μὲν 
κράξας, * νῦν δὲ χλαύσας, εὑρήσεις με, * 
χεῖρά σοι δόντα, * χαθὼς τὸ πρίν" ἢ ταύτη 
γὰρ κάλαμον λαδὼν, * ἄρχομαι γρέφειν * 
συγχώρησιν πᾶσι, " τοῖς £X τοῦ Aóxu. ἢ 
Η cxo£ μου ἡ ἀγνὴ , * 
ται μοὶ, * xal τὸ αἷμζ μου μέλαν, ἔ ὅθεν 
βάπτω xai γράφω, * 
δόχως κράζουσι᾽ ἢ Σπεῦσον, σῶσον, avt, 
τὴν ποίμνην σου. 


Y 
“αὶ 


, 
QJ 


e , , 
ὥσπερ χάρτης yive- 


, M ὃ M ὃ 
νεμὼν ΤῊΝ ὠϑέεχν αοιχ- 


λανθάνω ἀληθῶς : latens detege Romani acumen, 
ἀληθὴς ab λανθάνω expiscantis. — xo ἴδον C. — λά- 
ρυγγί pov. Ps. CXXXV], 6. 

8. Ob vocem 0210, more Romani, proxime 
appositam placet χαθελεῖς. χαθελῶ pro χαθαιρήσω 
frequens mutatio est τοῖς o', ut ps. XXVII, 7, et 
in N. T. Luc. 1, 52. χαθετεῖς cod. portentose, f. 
pro καταθεῖς coníradicis. — ἐπέδωχά σοι C. — σὺν 
ἐμοὶ id. — καὶ λοιπὸν ἔφθασά ot xp. C. 

9. Hiante licet acrostichide, eo minus putem 
quidquam deesse in hoc continuo sermone, quod 
εἰ uno iota exprimi soleat. — περιχλύζων xal βυθί- 
(ov, quod facile torquebit oblitum vecordic; no- 


S. ROMANUS 


«vum ad inferna currere. Adhereat nunc 
« lingua faucibus meis, si te fallam, si desi- 
« nam ad te clamare : Festina, salva, o san- 
« cte, gregem tuum. » 


8. Ad hec verba, rerum omnium creator 
ita Petro respondit : « Quid ergo faris, di- 
«lecte Petre? Tu me non negabis, non fu- 
« gies, non depones? Et ego velim hoc : est 
« vero fides tua caduca, neque obsistis ten- 
« tationibus. Memento quomodo fere in mare 
« mersus fueris, nisi manum tibi porrexis- 
«sem. Ambulavisti mecum, ut egomet, in 
« eequore , sed cito emotus es, et subito dis- 
« iectus. Porro adfui promptus tibi, et cla- 
« manti et aienti : Festina ad salvandum, 0 
« sancte, gregem tuum. » 


9. Ecce nunc etiam dico tibi : « Priusquam 
«gallus vocem dederit, ter in me peiera- 
«bis; et quum maris fluctus ambierint et 
«merserint animum, ter negabis. Tunc 
« vero ad me dato clamore, nunc autem 
« flens, invenies me, non manum tibi dan- 
« tem, ut antea ; manu quippe sumens cala- 
« mum, scribere incipio veniam omnibus ex 
« Adamo natis. Hzc inea purissima caro vé- 
«luti charta fiet mihi; hic sanguis meus, 
« atramentum ; unde hauriens ego scribam, 
« gratia dona continuo dividens clamanti- 
« bus : Festina ad salvandum,, o sancte, gre- 
« gem tuum. » 


vissimorum notariorum, qui fortasse emendandi 
pruritu barbare dixerunt in plurali περιχλύζουν 
xai βυθίζουν, unde altera corruptela, quam recipi 
nefas. Ubique praesens esse pro futuro, omnino 
penes melodos est; lex enim rhythmi omui? 
dominatur. Exaggerata de fluctibus metaphora, 
ut biblica est, sponte fluit e superioribus. CT. 
Ps. XLI, 8; LXVIII, 2, 8. — De viv δὲ, praemisso 
τότε, ef. Viger. p. 426, et cant. 1, 19. — πάλιν 
cod. Tam apte ac liberaliter suggessit vir amicus 
μέλαν, illi ut non assentire, nec plaudere nequi 
verim. In sequentibus statim arrisit : ὅθεν βάπτω 
καὶ “γράφω, oportuit enim recedere ab illa codi- 


XV. DE PETRI NEGATIONE. 


v. Νῦν ὅτι μοι ἔφησας, * ὁ Πέτρος d6ó- 
10€ , * νῦν ὅτι μοι ἔδειξας, * ὅτι τρίτον σε 
ἀρνοῦμαι, * ἐμφανίσω σοι κἀγὼ τὴν ἐμὴν ἢ 
γνώμην, sucio. * Εἰ γὰρ καὶ γινώσχεις, 
πρὶν εἰπεῖν uà, φιλάνθρωπε, * ἀλλ᾽ ὅμως 
δηλῶ σοι * ἅπερ φρονῶ" * ἐπὶ ἀγγέλων xai 
βρυτῶν, * xal σοῦ τοῦ χτίστου *" τῶν ἄνω 
χαὶ χάτω, * νῦν ὁμολογῶ: * xà» δεῖ με 
γὴν θανεῖν, * οὐχ ἀρνοῦμαι σὲ, λυτρωτὰ, ἢ 
μετὰ σοῦ δϑέλω ζῆσαι, * μετὰ σὲ δὲ μὴ ζῆ- 
παι" * διὰ τί βλέπω γὰρ τὸν ἥλιον, μὴ κρά- 
ἴων σοι" * Σπεῦσον, σῶσον, ἢ ἅγιε, τὴν 
τοίμγην, σου; 

&. Ὁ Πέτρος μὲν πρόθυμος, * ὡς φίλος 
ἐπίσημος" Ἐ ὁ πλάστης δὲ ἕτοιμος * βοηθῆ- 
δαὶ πάλιν Πέτρῳ, * ὡς εἰδὼς αὐτοῦ τὸ ὀλι- 
σϑηρὸν * xai τὸ θερμόν. * Τοιαῦτα δὲ λέξας 
* xai ἀκούσας ὁ Κύριος, * ἐπείγετο θέλων * 
πρὸς τὸ παθεῖν, * ὑπὸ ἀνόμων κρατυθεὶς, * 
ὡς ἐδουλήθη, * ὑπὸ τοῦ [οὐδα, * ὡς οἶδε, 
πραθείς" * xal εἰσῆλθε, εἰς τὴν ἢ ΚΚαΐχφα 
τότε αὐχήν" * ἠχολούθει δὲ Πέτρος, * ἵνα 
ἵδη τὸ τέλης, * xal ἰδὼν ἔπτηξεν, ἐτρόμα- 
Ge, ἐκοχύγασε- Ἐ Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε; 
τὴν ποίιινην σου. 

V. Ὑπὸ διαθέσεως Ἐ πολλῆς ὁ ἀπόστο- 

V; * τῷ ὄχλῳ συμπλέκεται, * καὶ εἰσέρχε- 
TX: σπουδαίως " * xai γενόμενος ἐντὸς τῆς 
αὐλῆς, * βλέπει ἐκεῖ * τὸ πῦρ δεδαιμένον, * 
τὸν χορὴν προχαθάμενον, * Χριστὸν παρε- 
στῶτα * τῷ ἱερεῖ’ * xai μὴ βαστάσας τὸ 
X2Xov , * dà δαχρύει, * xai τύπτει τὸ OTT,- 
Ws, * χαὶ λέγει σιγῇ: * Δεδέσμευσαι, 
Χριστὲ, * xai &yÉjt , χαὶ χαρτερεῖς" * évyc- 
πτύσθης τὴν ὄψιν, * ᾧπερ κρύπτει τὰς ὄψεις 
ἢ χερουδεὶμ, τρέμοντα καὶ φρίττοντα καὶ 
eis seriptura : βαπτίζω xoi γράφω, δωρεὰν νέμων 
ἀδιάδογον κράζουσι, 
0. ἐπὶ jam vidimus esse coram. Hic quasi 
lüramenti vim addit ac testimonii, sacris prae- 
sentibus , celestium et terrestrium , ἐπὶ ἀγγέλων 
9! βροτῶν, fere ut notat Viger. p. 615, VHI. 

11. ὑπὸ Ἰούδα, ὡς οἶδεν, πραθεὶς χαὶ ἦλθεν εἰς τὴν 
τοῦ Καϊάφα C. Emendationi adde, cum satis otio- 
sum videatur illud Καϊάφα τότε αὐλήν, legi posse 


111 


10. « Nune quoniam mihi testatus es, re- 
« tulit Petrus, quoniam mihi nunc revelasti 
« ter me negaturum esse te, meam quoque 
« tibi mentem expandam, salvator; etiamsi 
«id scias, priusquam eloquar, o hominum 
« amator, nihilominus manifestabo tibi que 
« sentio: coramangeliset mortalibus, et coram 
« te, creator supernorum et infernorum, nunc 
«confiteor : Etiamsi oporteat me mori, non 
« te negabo, redemptor, tecum volo vivere, 
« haud vero vivere post te. Ut quid enim so- 
« lem hunc videam, quin ad te clamem : Fes- 
« tina, salva, osancte, gregem tuum? » 

141. Petrus quidem alacri animo erat, ut 
insignis amicus; paratus autem erat condi- 
tor, ut Petro propitius adesset, utpote eius 
videns lubricam et fervidam indolem. Hzc 
postquam dixisset Dominus et audivisset, 
properabat ad patiendum, ab impiis haud 
aliter superatus quam voluit, ab ipso Iuda, 
ut censuit, venditus. Et venit in atrium Cai- 
phe : sequebatur autem Petrus, ut videret 
finem. Et vidit, horruit, tremuit, exclama- 
vit : « Festina, salva, sancte, gregem tuum. » 


19. Angustia in multa, apostolus media 
turba involvitur, et procedit animose ; ac per- 
veniens intra vestibulum, videt ibi focum 
accensum , turbam circum positam, Christum 
pontifici astantem ; nec ferens hoc piaculum, 
statim lacrymatur, et pectus percutit, et 
clam ait : « Ligatus es, o Christe, et pateris 
« etsustines! Sputo vultus squallet , ad quem 


« facies cherubim occultant, lremuntque ac 


cum Evangelio : τοῦ ἀρχιερέως αὐλὴν, sensu et me- 
tro simul perfectis. — ἐτρόμασεν pro ἐτρόμησεν 
cod. constanter, ut eant. Ill, 5, XIII, 3. 

12. ὑποδιαθέσεως liquido codex una voce, quid 
istoc velit? An fortasse ὑπὸ δειλιάσεως « pri multo 
timore? » — δεδεμένον xol τὸν χόρτον χαθίμενον cod. 
ex ἰωταχιζόντων vecordia, quibus idem insonuit 
δεδεμένον et δεδαιμένον ἃ δαίω. Ne autem foco so- 
luto fenum stratum adiiciatur, necesse fuit y 5p- 


113 
λέγοντα" * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 
"Toi μινῊν σοὺ, 

ιγ΄. Ῥαπίζη, διδάσχαλε, * χαὶ ζῷ, καὶ 
προσέχω σοι; * ὑδρίζη, φιλάνθρωπε, * xai 
ὁρᾷ ἡ γῆ, καὶ στέγει, ἢ xol οὐ σχίζεται τοῦ 
χαταπιεῖν * τοὺς ἀπειθεῖς; * ἐμπαίζη, xai 
βλέπων * οὐρανὸς οὐχ ἑλίσσεται,, * οὐχ ἀγα- 
ναχτοῦσιν * οἱ ἐν αὐτῷ ; * xai οὐ θυμοῦται 
Μιχαὴλ, * σοῦ ῥαπισθέντος, * χαὶ χαίει καὶ 
φλέγει * τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς; * xai στέγει 
Γαδριὴλ, * xai οὐ φλέγει τοὺς τολμιηρούς ; 
* εἰ xai πᾶσαι δυνάμεις Ἐ αἱ τῶν ἄνω σιγῶ- 
σιν) * ἀλλ᾽ ἐγὼ πλήττομαι, xa φύρομαι, 
χαὶ χράζω σοι’ * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, 
τὴν ποίμνην σου. 

ιδ΄. Ὡς ταῦτα δὲ ἔφησεν, * ὀλίγον ἡσύ- 
γασε, * καὶ ὑπὸ ἐκπλήξεως Ἐ συσχεθεὶς, διὸ 
προεῖπεν" * ἀλλ᾽ ἐξαίφνης ὁ σιγήίσας χαλῶς 
* ἔφη χαχῶς, * ἵνα ἀληθεύσῃ * ὁ Χριστὸς, 
ἡ ἀλήθεια, * καὶ γένηται ψεύστης * πᾶς γη- 
γενής. * Τί οὖν ἐροῦμεν, ἀδελφοὶ, * ὅτι ὁ 
Χριστὸς * ἵνα ἀληθεύσῃ, * ἀρνεῖται Κὴ- 
φᾶς; * μὴ γένοιτο, ἵν᾽ ὥς Ἐ ἐγὼ εἴπω περὶ 
Χριστοῦ" * ἀλλ᾽ ἵν᾿ ὄντως βοήσω, * ὅτι 
πάντα προδλέπει, ἢ xal δηλοῖ πάντα, xai 
προχσφαλίζει χράζοντας" * Σπεῦσον, σῶσον, 
d ἅγιε; τὴν ποίμνην σοὺ. 

t£ . Μικρὸν οὖν ἡσύχασεν ἢ ὁ Πέτρος, ὡς 
ἔφημεν, " ὀλίγον ἐπαύσατο * ἀπὸ τῆς ἀδη- 
μονίας, * καὶ ἐχάθητο ἐντὸς τῆς αὐλῆς, * 
σύννους, στυγνος. * Παιόδίσχη δὲ μία * τοῦ- 
τον περιεδλέπετο, Ü" xal περιεκύκλου * τὸν 


τον in χορὸν mutare, etiam tonico id exigente 
accentu, et suadentibus Luc. XXII, 55; Ioan. 
XVIII, 18. 

48. Καὶ βλέπει ὁ οὐρανὸς xal οὐχ ἑλίσσεται xoi C. 
οὖχ ἀγαν. C. — καὶ καίει. Sic cod. Veteres , qui ne- 
gationem iterant, ut nos, dixissent xot οὐ xa(tt, 
at non ita seriores, a quibus saepenumero, ut a 
melodis, negatio omittitur. Cf. lac. 11f, 14; II, 
Cor. XII, 21 etc. Iacobs in JElian. 4£nimal. 11, 
182; Boissonade ad Nicet. p. 390. — τῆς om. cod. 
ante γῆς. — πᾶσαι al δυν. C. — xai χαίει cod. C. 
Nescio an hic, ob perpetuam seriem non sit legen- 
dum καὶ οὗ καίει, ut supra xai οὐχ ἀγαναχτοῦσιν, jam 


S. ROMANUS 


« trepidant, et aiunt : Festina , salva, san- 
ete, gregem tuum. | 

13. « Virga cederis, magister, et ego vivo, 
tibique attendo! Vituperaris, o hominum 
amator, et videt terra , et tolerat, nec fln 
ditur ad devorandum impios ! Illuderis, et 
ccelum testis non convolvitur, neque indi- 
gnantur eius incole! Haud irascitur Mi- 
chaél, dum flagellaris, neque urit et 
consumit habitantes orbem! Et sequo fert 
animo Gabriel, neque inflammat insultan- 
tes! Etiamsi omnes superna virtutes si- 
leant, ast ego stupefio, et confundor, et 
exclamo tibi : Festina, salva, sancte, gre- 
gem tuum. » 

14. Hec locutus, parumper quievit, el 
pre stupore coactus, ideo loqui coeperat. 
Sed repente qui silebat probe, prave effatus 
est, ut verus ostenderetur Christus, ipsa 
Veritas, mendaxque fiat omnis homo. Quid 
igitur dicemus, fratres? Siccine , ut Christus 
verus asseratur, Cephas eum negat? Absit ut 
ita de Christo loquar! Sed ut iure contester, 
quod ipse omnia prospicit, et significat 
omnia, et preemunit sic invocantes : « Fes 
« tina, salva, sancte, gregem tuum. » 


^ 


& A RA A RA RA RR RR &X& & ^ RR 


13. Paulisper igitur supersedit Petrus, uti 
diximus; aliquandiu respiravit ab angore , e! 
sedit intus atrium , cogitabundus, moestus. Δί 
ancila una ipsum circumspicere, in gy 
obsidere, discipulum scrutari sursum et deor- 


non leso metro, si duriuscula elisio liceat, ? 
qua etiam delicatuli poetae non refugiunt, cum 
Nazianzenus , ludendo fortasse , cecinerit ab in- 
tio ad Seleucum v. 1, 2 : χαίρειν χελεύω τὸν καλόν 
τε χἀγαθὸν υἱὸν Σέλευχον, 

14. Art. ante Χριστὸς om. reposui, ut infra ὅτι 
Xp. — ἵν᾽ οὕτως εἴπω C. ὥς pro οὕτως melodo pla- 
cet. Cf. infra trop. 18. — χαὶ δηλοῖ xat προασφαλί" 
ζεται τοὺς χράζοντας (. 

15. ἕνδον τῆς C. περιεχύχλου, Cum caetera verba 
exquisita et apte posita, tum etiam vox ista xtpt? 
graphicam non dedecet lepidamque scenam , ** 
vix latino interpreti obviam. cf. Iob. XIX, 12, ubi 


^. 


XV. DE PETRI NEGATIONE. 


μαθητὴν, * ἄγω xai χάτω ἀχριδῶς, * xoi 
χαταγνοῦσα, * xai χαταλαῤοῦσα * βοᾷ πρὸς 
αὐτὸν ** Καὶ σύ ποτε σὺν τῷ Ἐ Γαλιλαίῳ 
ἦσθα σαφῶς. * Ὁ δὲ Πέτρος πρὸς ταύτην" 
* Οὐ γινώσκω τίς ἐστιν" * ἀγνοῶ ἄνθρωπον, 
ὧν χηρύττουσιν, χράζοντες" * Σπεῦσον, σῶ- 
ow , * ἅγιε, τὴν ποίμνην σου. 

t. ᾿Αφῆκας, ἀπόστολε, * ταχέως τὸ 
χράτημα, * xal χύρη σε ἔῤῥηξεν" * ἀλλ᾽ 
ἀνάστα, χαὶ ἐξάλλου, * xai ἀνάλαξε τὴν 
πρώτην ἰσχὺν, * ὡς ἀθλητής" * οὐχ ἔχεις 
τὴν πάλην Ἐ πρός τινα δυνατώτερον. * Καὶ 
πῶς χατηνέχθης * λόγῳ ψιλῷ ; Ἐ χόρη mgos- 
ἢλθέ σοι μιχρὰ, * ἥτις καὶ τάχα * ψελλί- 
iex εἶπεν, * ἃ εἶπεν πρὸς σέ" * xal σὺ 
ὥσπερ βρυγμὸν, * κατεδέξω τὸν ψελλισμόν " 
* ἀπειρίθης πρὸς ταύτην᾽ * Οὐ γινώσχω 
τὸν ἀγῆρα, Ἐ ἀγνοῶ ἄνθρωπον, ᾧ λέγουσιν οἱ 
χρήζοντες᾽ * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 

; 
ποίμνην σου, 

V. Νομίζων ὁ δίχαιος Ἐ ὅτι τὸ χοράσιον ἢ 
τοῖς ἔσω προδέθλητο, * τὴν αὐλὴν κατα- 
λιμπάνει, Ἐχαὶ προχύψας τῷ πυλῶνι αὐτῆς, ἢ 
πίπτει χἀχεῖ, ἘΠΞΠαιδίσκη γὰρ ἄλλη * 
προσελθοῦσα, ὡς γέγραπται, * τοῖς ἐμμαι- 
γομένοις * οὕτω βοᾷ - * ὅτι x«t οὗτος ὁ ἀνὴρ 
* τῷ Ναζωραίῳ * συνῆν, ἔστι δῆλον. *. Καὶ 
τοὺς ταῦτα δὲ * Koc ἠμείψατο *. ἐκπλα- 
γες xoi ἢορυξηθείς" * Οὐ γινώσχω τὸν ἄν- 
ὅρα, "ὡς ἐπίσταμαι τοῦτον, * ἀγνοῶ ἄνθρω- 
TV, ᾧ λέγουσιν οἱ κράζοντες" * Σπεῦσον, 
250 , * ἅγιε, τὴν ποίμνην σου. 

ἢ, Οὐκ οἶδας τὸν ἀνθρωπον, * ὦ Πέτρε; 
ὡς ἔφησας; Ἐοὺχ οἶδας τὸν ἄνθρωπον ; * μή τι 
9o θέλεις λέγειν, Ἐ ὅτι ἄνθρωπον οὐχ οἶδας 
αὐτὸν, * χλλὰ Θεόν; * μὴ ἄρα διδάξαι * 


Vulgata fere similia vertit. — ἀχριθῶς xatavooUca 
C. — 4» τῷ, rara quidem in melodis suspensio 
"WSUS et sensus , ef. can. metr. VI. — Il. πρὸς 
jy C. — ἀγνοῶ τοῦτον ὃν χηρ. ἰησοῦν, Quod no- 
Té sacrum zgre excludimus, eo tamen facilius 
lu imrusum, quód duabus litterulis tw con- 
ahi solet, ut ibi in eod. Caeterum eum enallage 


T'Spieitut ad hosanna puerorum. 
V. 


113 


sum, et illi agnito, deprehensoque clami- 
tare : « Et tu oppido olim cum Galileo 
eras! » Cui autem Petrus : « Nescio quis sit, 
« non novi hominem, cui reboant, aientes : 
« Festina, salva, sancte, gregem tuum. » 


16. Amisisti cito, apostole, robur tuum, 
et puella te confregit. Sed resurge, et exsi- 
lito, ac resume priorem virtutem, athletze 
instar. Luctam non habes cum potentiore. Et 
quomodo deiectus es exili verbo? Puella tibi 
imprimitur exigua, qua et forte nugans, effu- 
tiit que tibi dixit; tu vero , sicut leonis rugi- 
tum, sannas excepisti, ad eam respondisti : 
« Virum non cognosco , haud novi hominem, 
« cui dicunt hi clamantes : Festina, salva, 
« sancte, gregem tuum. » 


17. llle modo iustus se ab: ancilla digito 
monstrari sentiens iis qui intus erant , atrium 
deseruit, acclinisque eius foribus, hic quo- 
que labitur. Altera famula aggressa , ut scri- 
ptum est, insanientibus ita clamat : « Et iste 
« sane homo Nazareni comes erat, absque 
« dubio est. » Ad hec Cephas respondit, 
mente conturbatus et terrefactus : « Non co- 
« gnosco virum, non novi illum, ignoro 
« hominem, cui clamitantes aiunt : « Fes- 
« tina, salva, sancte , gregem tuum. » 


18. Haud novisti hominem, o Petre? ita- 
ne dixisti? Haud novisti hominem! Nonne id 
dicere ita vis, ut non eum modo hominem 
agnoscas, sed Deum? Nonne alacriter enixus 


16. In fine ὃν λέγ. C, tum ea quz superioribus 
emendandis inserviunt. 

17. γέγραπται, Matth. XXVI, 71; Marc. XIY, 
50. — συνῆν xat δῆλός ἐστι m. x. δὲ K. ἀπεχρίθη 0o. 
ρυδηθείς * οὐ vvv. C. quibus emendandis additur ἐχ. 
πλαγεὶς, his enim synonymis veteres cum θορυθδεῖ- 
σθαι utuntur. — cod. om. οἵ ante χράζοντες. 

18. ὥς iterum pro οὕτως et ironice. — lam vide 

8 


14 


τοὺς ἀνόμους ἐσπούδασας, * ὅτι Θεὸς πέλει * 
ε θ τς * 4 ^ M xy t Ἁ * 
ὁ σταυρωθείς; * εἰ γὰρ xat ἔπαθε σαρχὶ, 
σάρχα ὁ φέρων, * ix τῆς ἀμιάντου * ἀσπό- 
poc τεχθεὶς, Ἐ Θεός ἐστιν αὐτὸς, P xat μὴ 
θνήσχων, θνήσχει σαρχί * ὡς ὁρᾶται, χρα- 
τεῖται" * ὡς δὲ μὴ θεωρεῖται, * οὐδενὶ πρόσ- 
; MATE δ᾽ à [! ἄζουσι" * 
χειται, εἰ μή τι δ᾽ ἂν τοῖς χρά oUG 
Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν ποίμνην σου. 
, € , 
ιθ. Υμνοῦμέν σε, Κύριε, * ὅτι ἀγαθὸς 
/ * M ^ , d * er M , 

ψαλμός, * Αἰνοῦμέν σε, ἅγιε, * ὅτι σὺ πάντα 
ὑπέστης. * Καὶ ὁ Πέτρος δὲ οὐδὲν ὑποστὰς, 
* ψεύδεταί σε" * 
Πέτρος ἠρνεῖτό σε, * μηδὲν ὑπομείνας * ὁ 
ἀθλητής" * ἤδη γὰρ δεύτερον βληθεὶς * ὑπὸ 
θηλειῶν, * τὸ τοίτον ἡττᾶται * Um ἄλλων 
Ἢ ὃ ἘΦ * LY i Α A * 
ἀνδρῶν * xal γὰρ μετὰ μιχρὸν " προσελ- 
θόντες ἄλλοι τινὲς, Ἐ ἐπιτίθενται Πέτρῳ, * 

NL “ θ᾽ e * K M θὲ 2 ^ 
xai ἀρνεῖται μεθ ὅρχων. αἱ εὐθὺς τοῦτον 
L" [7 iy .Q* "PT ^ * 
ὄρνις ἤλεγξε, καὶ Exoale * * Σπεῦσον, σῶσον, 


ε 


$t , ἢ) * M 
αὐτὸς ἐμαστι,ου, 7 XXL ὁ 


ἅγιε; τὴν ποίμνην σου. 

x. Ἀχούσας τοῦ ὄρνιθος * ὁ Πέτρος φω- 
νήσαντος, * εὐθέως ἐύόησε, * στεναγμῷ μετὰ 
δακρύων" * Οἴμοι! οἴμοι! ποῦ ἀπέλθω ; ποῦ 
στῶ; * ποῦ δὲ φανῶ ; * τί λέξω; τί πράξω; * 
τί ἀφήσω; τί λήψομαι; ἢ 
δράσω; * τί ὑποστῶ; * ποίαν θρηνήσω μου 
πληγήν; ἢ πρώτην; δευτέραν; * τριπλῆ γὰρ 
ὀδύνη * ἐπῆλθεν ἐμοὶ, * τρισσῶς ὁ δολερὸς * 
(Gat με τὸν ἀφελῆ, * ἄφνω νῦν ἐτοξεύθην, 
* φανερῶς xxtt6)u vv. * Ποῦ οὐ τοῦτον νοῦν 


’ » , 
τι εἴπω; ^l 


μετεώρισα,, καὶ οὐχ ἔχραξα: * Σπεῦσον, σῶ- 
σον, * ἅγιε, τὴν ποίμνην σου; 


, ? / NS ᾧ * t 7 
xx. ἰσχύς μου καὶ ὕμνησις * ὑπάρχεις, 
φιλάνθρωπε, * μὴ ἐγκαταλείπης με, * Ταῦτα 


. 


Πέτρος ἔφη χλαίων, ἢ ὅτε ἤρχετο πρὸς τοὺς 


cur pluries supra ἄνδρωπον retinere aut restituere 
maluerim. — ἀλλὰ θεόν. Dum dicitur : « non so- 
lum hominem, sed etjam Deum, v satis fit hel- 
lenismo N. T. et seriorum. Cf. Act. V, 4 : oix 
ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ θεῷ. 1 Cor. XV, 10 : οὐχ 
ἐγὼ δὲ, ἀλλ᾽ ἢ χάρις τοῦ θεοῦ. 

19. ὅτι σὺ πάντα. Cf. can. metr. XII, de hoc v. 
4, tum cap. XIII de v. 6, 8. — ψεύδεται σὲ, ἠρνεῖτο 


S. ROMANUS 


es impios edocere, Deum esse qui cruci af- 
fixus est? Etiamsi enim infirma in carne fue- 
rit, carnem ferens, natus sine semine ex 
intacta Virgine , Deus ille est ; et qui immor- 
talis est, moritur carne; qua cernitur, tene- 
tur; qua vero visum fugit, nemini adiacet, 
nisi illis tantum qui clamant : « Festina, 
« salva, o sancte, gregem tuum. » 

19. Canimus te, Domine, quia bonus est 
psalmus. Laudamus te, sancle, quia tu om- 
nia sustinuisti. Petrus vero nihil sustinens, 
tibi mentitur. Tu verbera passus es, et Pe- 
trus te repudiabat, nihil omnino passus, 
imbellis athleta. Iam semel et iterum impeti- 
tus a feminis , tertio ab aliis vincitur homini- 
bus. Namque mox grassantes nonnulli trepi- 
dum Petrum adoriuntur; et negat cum iura- 
mentis. Α΄ subito avis illum redarguit, et cla- 
mavit : « Festina, salva, sancte, gregem 
« tuum. » 

20. Audita galli canentis voce, Petrus sta- 
tim eiulavit , singultu fletibus mixto : « Heu 
« mihi! Heu mihi! Quo ego abeam? Ubi 
« stem? aut ubi cernar? Quid dicam? quid 
« agam? quid omittam? quid assumam? quid 
« eloquar? quid faciam? quid feram? Qua- 
« lem meam lugebo plagam? an primam? 
« an alteram? En trina in me calamitas ir- 
« ruit. Tripliei me ictu pepulit incallidum 
« astutus hostis. Confestim ego telis confos- 
« sus sum, palam prostratus. Quomodo hanc 
« mentem non erexi , nec clamavi : Festina, 
« salva, o sancte, gregem tuum? 

91. « Virtus mea et laus mea tu es, cle 
« mentissime, Ne derelinquas me, » Hac 
flendo Petrus, quando rediit ad discipule: 


σὲ pro melodia ex lege XIII. — ὁ ἀθλητὴς ironicé, 
uti paulo ante ὁ δίχαιος. — ὑπὸ θηλειῶν ef. pro 
aec. can. XI. — ἧττ. ἀπ᾽ ἄλλων C. 

20. οἴμμοι sic ter cod. — εἴπω ; τί ποιήσω ; C. — 
ποῦ τὸν νοῦν τοῦτον C. ποῦ causa fuit cur οὐ eXcl- 
derit. De ποῦ pro πῶς vel ποῖ, ut tr. 19, cf. cant. 
IX, 10; XIV, 1, inter plura. 

21. Etsi στήσας placeret post χεῖρας δὲ, uli Td 


XV. DE PETRI NEGATIONE. 


μαϑητὰς * τοῦ λυτρωτοῦ" * τὰς χεῖρας δὲ 
θήσας * ἐπὶ τῆς χεφαλῆς αὑτοῦ, * ἐδόησεν " 
Οἴμοι! * δοῦλοι Χριστοῦ, * ἴδε πεπλήρωται, 
φησὶν, * ἡ προφητεία * ἐπὶ τῇ ἀργήσει * 
iu) τῇ τριπλῇ, * Δαχρύσατε ἐμὲ, * xai 
ὑρηνοῦντες λέγετέ μοι" * Ποῦ ὁ πόθος καὶ 
zo; Y ποῦ ἡ πίστις xai νῆψις; * ποῦ ὁ γοῦς 
ὦτος, ὡς ἐρέμθετο, οὐκ ἔχραξε" Ἐ Σπεῦ- 
&W , σῶσον, * ἅγιε, τὴν ποίμνην σου; 

χῇ΄. Νιχᾶται ὁ εὔσπλαγχνος * τοῦ Πέτρου 
τοῖς δάκρυσι, " xai πέμπει τὴν ἄφεσιν" * τῷ 
ληστῇ γὰρ ὑμιλήσας, * ὑπηνίττετο τὸν Πέ- 
τρῶν, ἐκεῖ Ἐ ἐν τῷ σταυρῷ: * Λγστὰ φίλε, 
λέγων, * μετ᾽ ἐμοῦ ἔση σήμερον, Ἐ ἐπειδὴ ὁ 
TM ? p d d enr iun xai νῦν 
οὶ, Ἐ xat τοῖς ζητοῦσι * παρέχω τὰ σπλαγ- 
γα, * φιλάνθρωπος ὦν: * δαχρύων, ὦ 
Arosa , Ἐ ἐμοὶ λέγεις" Νγήσθητι μοῦ. * Καὶ 
ὁ Πέτρος δὲ χλαίων, Ἐ μὴ ἐάσης με, κράζει" 
* διὸ ταὐτὸ xxi σοὶ κἀκείνῳ λέγω, κρά- 
ἴωσι" * Σπεῦσον, σῶσον ,* ἅγιε, τὴν ποί- 
ΑΥΧΥ σου. 

Af. Οὐδεὶς ἀγαμάρτητος, ἢ οὐδεὶς ἀχα- 
τάβλητος" * μὴ ὀλιγωρήσητε, * ἐγὼ μόνος 
(χὰ μώμου, * ὅθεν ἅπασιν ὑμῖν ἐφαπλῶ * 
τὴν duos, ἘΞ Ἀλλ᾽ ἴσως ἐρεῖ τις" * πόθεν 
τοῦτο, à ἄγδρωπε, * ὅτι ἀνεχλήθη * Πέτρος 
πεσών; * fon δειχγύω ἀκριθῶς * xat διὰ 
τίνος ἢ ἐπέμφθη τὸ δῶρον * τῷ Πέτρῳ ποτέ’ 
* ἀγγέλων ἣν φωνὴ * ὁμιλοῦντος ταῖς γυναι- 
ἔν, Ἐ ὅταν εἴπητε πᾶσιν, * εἴπατε xai τῷ 
Πέτρῳ" * Νὴ qoGoU , εἶπεν ὁ διδάσχαλος, 
avixpaloy- * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 
ποίμνην 509. 


Tiu illud θήσας retinendum , eum θήσαντες ha- 
beat Const, Porphyrog. in dm. L. ΠῚ, 148 C, 
ste Lobeck 1. e. p. 721. Ἰδὲ atticorum ledit 
Tetrum, sed ἴδε Nostri passim ut et seriorum est. 


(C. Maris p. 193 et cant. VII, 19. — μον τῇ τρι- 


"C. — ἡ νῆψις C. — ὃς ἐρέμδετο C. Quod Plu- 
lateho notum, Hesychio intelligitur πλανᾶται, 
Phavorino autem ex Suida ?p£u6Govto est ἀπεπλα- 
"NO, 


22. ἔλιπε μὲ vi melodic, ut supra, et mox in 


115 


redemptoris; manusque capiti suo imponens, 
erupit : « Hei mihi! famuli Christi , ecce, ait, 
« impleta est prophetia de negante me, ter- 
« que negante. Flete super me, et geme- 
« bundi dicite mihi : Ubi amor et zelus? Ubi 
« fideset vigilantia? Cur mens hac, dum va- 
« gabatur, non clamavit : Festina, salva, o 
« sancte, gregem tuum? » 


22. Vincitur qui benignus est Petri lacry- 
mis, et veniam mittit. Cum latrone enim 
collocutus, alludebat Petro, dum illic in 
cruce dixit : « Dilecte latro, mecum eris in 
« paradiso hodie, postquam Petrus deseruit 
« me. Tam illi quam tibi et cunctis inquiren- 
« tibus pando mea viscera , qui misereor ho- 
minum. Flens tu, o latro, dicis mihi : 
Memento mei! Et Petrus cum lacrymis : 
Ne me deseras, clamat. Tibi igitur, sicut 
illi, aio idem, una clamantibus : Festina, 
salva , o sancte , gregem tuum: 


& 9$*& «X «n aA 


23. « Nullus est sine peccato, nullus insu- 
« perabilis. Nolite torpescere. Solus ego sum 
sine labe, unde etiam omnibus exero 
« meam gratiam. » — Sed dicet forte ali- 
quis : Unde scis, mi homo, revocatum fuisse 
Petrum post lapsum? Iam ostendo affatim, 
quali etiam pacto donum olim ad Petrum 
pervenerit. Angeli enim ea vox erat , loquen- 
tis cum mulieribus : « Cum dixeritis omni- 
« bus, dicite et Petro. Ne timeas, inquit ma- 
« gister, clama iterum : Festina, salva, o 
« sancte, gregem tuum. 


( 


- 


24 πταῖσμα ποτέ. — ὁμοίως χἀχείνῳ xai σοὶ C. — 
λέγεις μοι C. — διὰ τοῦτο σοὶ χἀχείνῳ xal λέγω σὺν 
τοῖς xp. C. 


23. πᾶσιν ὑμῖν C. — Solus per se mundus Chri- 
stus, omnibus dat tergendi labes gratiam, uni 
vero matri su: charismata dedit immaculati con- 
ceptus et sanctissima integritatis. — ἀνεχλίθη C. 
Convertit se poeta, semper theologus, ad Nova- 
tianos, Constantinopoli diu florentes, qux ta- 
men multam innuunt vetustatem. 


116 


x0 . Συνάντησον, ἅγιε, * χαὶ δέξαι τὸν 
Κύριον, * πρὸς σὲ πορευόμενον ἢ ix ταφῆς, 
ὡς ix παστάδος" * δὲ ἐμοῦ γὰρ τοῦ ἀγγέ- 
λου αὐτοῦ * λέγει πρὸς σέ * Εἰπὲ νῦν τῷ 
Ἠέτρῳ: * Μὴ τὴν ἄφεσιν ἀπογνῷς, * ἀλλ᾽ 
εὔχου μὴ πίπτειν * εἰς πειρασμόν. * Μὴ οὖν 
λεγέτω τις ὑμῶν, * ὅτι τῷ Πέτρῳ * οὐ συν- 
ey epit * τὸ πταῖσμα ποτέ" Ἐ συγχώρησιν 
Χριστὸς * θέλων δοῦναι, ἦλθεν εἰς γῆν, * 
χαὶ σταυρῶ προσηλώθη, * xai ταφῇ παρε- 
δόθη" * συγχωρεῖν ἔγερσιν ὑπέγραψε τοῖς 
χράζουσι" * Σπεῦσον, σῶσον, * ἅγιε, τὴν 

; 
ποίμνην σου. 


24. ἀπογνῷς τὴν ἄφησιν cod. --- συγχωρῶν ἔγερσιν 
C. --- ὑπέγραψε, ac si titulum resurrectionis scrip- 
serit τῇ ταφῆ, veluti τῇ στήλη. Digna nobili poeta 
coronis, et iusta melodi epigraphe συνταχτιχή. Va- 
ledicere autem ego nolim, quin fatear tam in illo 
cantico quam in sequente , nimis plura esse im- 
pedita, frigida, turgida; qu: si genuina sunt, 
aut iuvenem aut senescentem melodum arguunt. 
Certe, ne alia tetigerim, tam rara in ceteris 
omnibus hymnis quam frequentia in his duobus 


S. ROMANUS 


24. « Occurre, sancte, et excipe Dominum 
« ad te accedentem e tumulo, velut e tha- 
« lamo; qui per me angelum suum ait tibi : 
« Dic nunc Petro : Noli veniam desperare, 
« sed ora, ne cadas in tentationem. » Nul- 
lus ergo vestrum dicat, Petro nunquam con- 
donatum fuisse delictum. Misericordiam Chri- 
stus volens largiri omnibus, venit in terram, 
et crucis clavis confossus est, et tumulo tra- 
ditus est, in quo subscripsit se largitorem 
resurrectionis esse clamitantibus : « Festina, 
« salva, o sancte, gregem tuum. » 


sunt abrupta versuum puncta, desinentium in 
ὅτι XVI, 5, 17 ; εἰς τὴν XV, 11; 15; σὺν τῷ XV, 
15; τὸν XVI, 3; £o; XVI, 13; ἵν᾽ ὡς XV, 04; ὡς 
XV, 21; μηδὲ XVI, 5; xà XVI, 12; oix XVI, 
20; γὰρ XVI, 9. 11 etc. Qua quum alibi perrera 
sunt, ideirco vel post hac licet maneat canon 
metricus noster VI. — Demum adde metrum 
ideo nobis, forsitan et melodo rem facessivisse, 
quod brevissimi versus, inter ampliores Succe 
danei, musam anhelantem ímpediebant. 


XVI. 


CANTICUM DE PASSIONE. 


α΄. Τῆς ἔχθρας ἐλύθη τὸ τύραννον, 
τῆς Ἐὔας ἐπαύθη τὸ δάκρυον, 
διὰ τοῦ πάθους σου, φιλάνήρωπε, 
Χριστὲ, ὁ Θεός. 
a , mw N € M ' L 
Ev αὐτῷ γὰρ ὁ θανὼν ἀναχεχαίνισται, 
δι’ αὐτοῦ δὲ ὁ ληστὴς εἰσοιχίζεται, 


Prorsus unus est codex corsinius, in quo 
supersit ultimum ferie VI maioris canticum, de 
quo editi omnino silent. Scatet hiatibus et an- 
fractibus , unde sententia, ne de melodia loquar, 
vix integra manet. Haud parum auxit difficulta- 
tem lex ἐφυμνίων, hie sane ardua et salebrosa, 
qua me'odus, fortasse invitus, dum Christum 
caneret patientem, perpetuas debuit choreas 
Adami exercere, ἵνα χορεύῃ ὁ ᾿Αδάμ, idque percur- 


1. Ire tyrannicum iugum excidit, 
Eve desivit fletus, 
per passionemtuam, hominum salvator, 
Christe, o Deus! 
Per eam enim mortuus redivivus est; 
per eam latro domi recipitur ; 


rens troparia XXIV, sive versus 352. Canticum 
in corsin. inscribitur : Ἕτερον xovtáxiov ἁγίας πα" 
ρασχευῆς, ἤγουν εἰς τὸ πάθος, Jy. γ', φέρον ἀχροστι" 
χίδα - Εἰς τὸ πάϑος ψαλμὸς “Ῥωμανοῦ. fol. 68-100. 

1. τὸ τύραννον sic cod. Exorditur melodus ab 
insolenti neutro nomine ; minus rarum est, neque 
omnino classicis ignotum , neutrum adiectivum 
pro nomine sumptum. Apposite Const. Psellus 
Chald. 30 : τὸ παρθένον ob προϊεῖσα, quod male 


XVI. 
μόνος yoptutt ὁ Ἀδάμ. 
β΄. Ἔχστηθι σήμερον, οὐρανέ! 
δῦνον εἰς χάος, ὦ yi! 
p volens, ἥλιε, 
σὺν δεσπότην κατιδεῖν 
ἐπὶ τοῦ ξύλον βουλήσει κρεμάμενον. 
Ῥαγήτωσαν πέτραι" 
ἡ γὰρ πέτρα τῆς ζωῆς 
νῦν τοῖς ἥλοις τιτρώσχεται. 
Σγισθήτω τοῦ ναοῦ τὸ καταπέτασμα, 
σώματος δεσποτιχοῦ 
λόγχῃ γυσσομένου 
ὑπὸ ἀνόμων ἁπλῶς" 
πᾶσα ἡ χτίσι; τοῦ χτίστου 
τὸ πάθος φρίξ 1; στενάξη " 
βύγος γορευη ὁ Ἀδάμ. 

T Dà, à ὦ σῶτέρ μου, TX ἐμὰ; * d 
ἐὺ Món τὰ σά" * nidos τὸ παθεῖν, * 
ivt τῶν παδῶν d ἐγὼ * χαταφρονήσω" θανάτῳ 
ἀνέζησα, " ἐτέθης ἐν τάφῳ, * καὶ εἰς οἴχη- 
τ ἡμῖν * ἐδωρήσω παράδεισον * * εἰς βάθος 
χατελθὼν, ἐμὲ ἀνύψωσας᾽ * πύλας ἄδου χα- 
τιδὼν, * πύλας αἰωνίους * ἀνε ς μοι; 
σῶτερ, * πάντα Hii διὰ τὸν * πεσόντα, 
πάντα neris * ἵνα χορεύῃ ὁ Αδάμ. 

ὃ. Σὲ τὸν χρατοῦντα τῇ σου χειρὶ " 
τ fe τῆς γῆς» * eva dyrt; ἄνο- 
uot "pros νῦν εἰς αὐλὴν * τοῦ Καϊάφα, 
τὸν o x pnrov" * xal ὅτε σε εἶδον * 
T μὴ βλέποντες vot, * ἐκγιανῶς ἀνεθόησαν" 
*'0 γῦμον χαὶ Muety ei ὧν ἤλυθεν" * 
ὅστις οὖν τιμᾷ Mos, * 


in, * 


χαὶ τὸν γύμιον G σέ- 
"οὗτος δείξη τὸν ζῆλον, * Msi; οὖν 


contra metrum emendant : τὸ παρθένιον οὗ προῖ- 
5. fort. mel. in fine : ἵνα χορεύῃ. 

2. Birmi versus 2 fere semper in paroxytonum 
*rit; unde , sed invito codice, legesis : δῦνον, ὦ 
Yi εἰς yos. — Versus autem 12, 13, 14 ita vitiis 
pletumque laborant, ut zegre certus eorum rhyth- 
Qus statuatur, — τοῦ ante ναοῦ om. C. — In 
ὅν $ et 9 similibus melodia grandior affectatur. — 


y. 12 { ἁπλῶς Urb ἀνόμων. Incertus , ut dixi, mo- 
dulus est. 


DE PASSIONE. 


411 


solus chorum Adamus agit. 
9. Stupeas hodie, ccelum! 

[ preceps in chaos, o terra! 

Tu ne audeas, sol , 

tuum videre Dominum 

e ligno spoute pendentem! 

Discindantur saxa : 

vite enim petra 

nunc clavis perforatur. 

Dividatur templi velum , 

dum corpus Dominicum 

lancea penitus transagitur 

ab impiissimis hominum. 

Creatura cuncta creatoris 

supplicium horreat , ingemiscat ; 

solus chorum ducat Adamus. 


3. Te miseruit, o Salvator, rerum mea- 
rum , ut ego tua capessam; pati annuisti , ut 
ego passiones spernam ; morte revixi ; iacuisti 
in sepulchro , et nobis domicilium dedisti pa- 
radisum. Descendens ad ima, me sursum 
evexisti. Portas inferni despiciens, eternales 
mihi fores aperuisti, salvator. Omnia susti- 
nuisti propter lapsum hominem; omnia tu- 
listi, ut chorum agat Adamus. 

4. Te, qui palma tua universum telluris 
ambitum tenes, quum impii comprehen- 
dissent, ecce nunc te ducebant in atrium 
Caiphe, te quem capere mundus nequit ; 
et ubi te conspexerunt, qui mente οα-- 
cati erant, amentia capti clamarunt : « Hic 
« ad legem Moysemque insultandum venit ! 
« Quisquis igitur Moysem veretur et legem 


3. Ἰλῶ σωτὴρ C. σῶτερ μοῦ pro justa melodia. 
Immo εἶλες legi Vir Cl. iubet, cum sequenti A&&o 
optime opponatur, neque ullum aerostichidi de- 
trimentum sit : « Sumpsisti mea, tua ut sume- 
rem. » Quibus succinit solemnis in liturgia Grze- 
corum acclamatio : τὰ σὰ ix τῶν σῶν. — ἵνα ἐγὼ 
τῶν παθ. κατατρ. C. — σὥῶτερ om. C. 

4. τῇ χειρὶ πάντα C. — χαὶ μόνην σε ἴδον C, — 
vot. Cf. Phryn. p. 453. --- ἐλήλυθεν C. ἤλυθεν plus 
sergel cum veteribus ac sepissime cum classico 


118 


ῥαθυμησάτω, * ὁ (πλάνος γὰρ) παθεῖν ἦχεν, 
x* 3 


ἵνα χορεύῃ ὁ Αδαμ, 
ε΄. Ταῦτα μὲν χράζοντος τοῦ λαοῦ, * ἔφη- 
σεν ὁ ἱερεύς * * Οὐ χαλῶς εἶπον τὸ πρίν " * συμ.- 
φέρει ἀπολέσθαι * τοῦτον μόνον, xai μὴ ὅλον 
τὸ ἔθνος μου; * Τίς εἶδεν ἀσπίδα, * ἀντὶ τοῦ 
ἰηῦ αὐτῆς, * [ἴαμα φέρουσαν πληγαῖς; ] * 
Τί; ἐθεάσατο φλόγα δροσίζουσαν; * Τίς 
ἀκήχοέ ποτε * ψεῦδος ἀληθεῦον, * ὡς Καϊά- 
φας μηδὲ * θέλων προφητεύει, ὅτι ἘΞ ὑπὲρ 
πάντων βθνήσχει σωτὴρ, * ἵνα χορεύῃ ὁ 
Ἀδάμ; 

€. Οὕτω μὲν ἔφησεν ἱερεὺς, 
οὐ συνῆκεν" * οὐ γὰρ εἴχσεν αὐτῷ * φθόνος, 
ἀλλ᾽ ἠρέθιζε * πρὸς φόνον - φθόνῳ ὁ φόνος 
* xoi μάρτυς ὁ Ἀύελ, * ὑπὸ 
* 


* τοῦτο δὲ 


παρέπεται, 
Καϊν φθονηθεὶς, * φονευθεὶς δὲ μετέπειτα, 
ὡς δὲ χαὶ ὁ Χριστὸς ἑχὼν ὑπήνεγχε * τὴν 
λαοῦ ὀργὴν παθεῖν" Ἐ καὶ στοργὴν δειχνύων, 
N37 LY , . * 5 A ,. ΄ * 
* τάτρευε τὰ πάθη, xat ἀντὶ εὐχαριστίας 
τυθεὶς, σταυροῦται χαὶ θνήσχει, * ἵνα χο- 
΄, κα AS , 
ρεύη ὁ Αδαμ. | 
ζ΄, Πλήθει θαυμάτων ἀντιπαθῶν * ὁ ὄχλος 
! 4 1 , 
τῶν ἀνόμων" * ἄρον, σταύρωσον αὐτὸν, ἢ 
ἀνεθόων στήσαντες Ἐπαρὰ Πιλάτῳ τὴν πάντα 
συστήσαντα' τὸν μέλλοντα χρίνειν Ἐ βασι- 
εἷς τε καὶ πτωχοὺς, * χριτηρίῳ παρέστη- 
σαν" Ἐ τὸν δίχαιον χριτὴν κρῖναι ἐδίχασαν" * 


' 


χαὶ τὸν ῥδύστην, ὡς λῃστὴν, * θέλησε δή- 


L 


Nazianzeno, carm. 54 v. 1,2, ὃ ter, etc. BB 
p. 952. — καὶ σέδει τὸν νόμον C, — 6 γὰρ πλάνος 
ἥχει παθεῖν C. 

5. Malit aliquis, melodie sollicitus : ὡς συμφέρει 
ἵνα εἷς ἀπόληται χαὶ μὴ ὅλον τὸ ἔθνος μου. Ultimam 
vocem cod. om. --- αὐτῆς. Mirere hic velim incre- 
dibilem ἰωτογραφούντων vesaniam, qui scripturire 
ausi sunt : τίς ἴδεν ἀσπίδα ἀντὶ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς, qui- 
bus tamen puncta prafixit notarius, medicam 
sollicitans manum. At idem ita cohorruit, viso 
aspide, immo aspidis fiio, ut totum v. 8 sicco 
pede transiliens , in alteram folii 99 paginam se 
reciperet : omissa ego uteumque restitui. — f. τίς 
φλόγα. — μὴ θέλων C. — f. σωτὴρ θνήσκει. 

6. ὁ ἱερεὺς --- αὐτῷ ὃ φθ. --- φθόνῳ φόνος C. — πά- 


S. ROMANUS 


« colit, zelum ostendat. Nemo ergo segnior 
« sit; erroneus sane hic venit ad patiendum, 
« ut tripudiet Adamus. » 

5. Hzc vociferante populo, pontifex aie- 
bat: « Nonne recte prius dixi : expedit ut 
« pereat iste solus, neque universus populus 
« meus? » Quis vidit aspidem pro ipsius ve- 
neno dantem plagis medelam? Quis aspexit 
ignem versum in rorem? Quis audivit un- 
quam mendacium vera locutum, qualis invi- 
tus Caiphas vaticinatur, pro omnibus mori 
salvatorem, ut lztetur Adamus? 


6. Sic ait pontifex, id vero non intellexit, 
obstitit enim illi invidia, immo eum ad c&- 
dem impulit. Invidiam czedes sequitur; et 
testis Abel, Caini livore pressus, deinde oc- 
cisus : sicut et ipse Christus sponte sustinuit 
pati odium plebis; amoremque ut ostende- 
ret, morbos sanabat; et loco grati animi, 
mactatus crucifigitur, atque moritur, ut lete- 
tur Adamus. 


1. Multitudini miraculorum refragans turba 
impiorum : « Tolle, crucifige eum!» clama- 
bat, dum Pilato sisterent eum qui omnia con- 
sistere fecit; dum eum qui iudicaturus est re- 
geset pauperes, tribunali addicebant. /Equum 
iudicem in iudicium traxerunt ; et sospitalo- 
rem ut latronem palam occidere, non recu- 


σχων. Hic multa mihi fere desperata. Nam pro 
v. 10 et 11 legitur in cod. πάσχων λαὸν παθὼν εἰς 
ὀργὴν. ἐχείνη στοργὴν δειχνύων, ac deinde pro v. 
14, θνήσκει σταυροῦται, nec plura. τυθεὶς addo et 
xal ante θνήσχει, 

7. f. 6 τῶν ἀνόμων ὄχλος — παραστήσαντες Πιλάτῳ 
τὸν πάντα συστησάμενον C. — κατεδίχασαν tum ἠθέλησε 
φονεῦσαι ὃ ζῶν ἀδήλως, αὐτὸς δὲ εἰ πάθη σιγώντως si 
γει ἄλαλος xal ἱστήχει C. Sic multa usque in fiuem 
luxata et ἀνίατα. — Sanamus tamen periculo no- 
stro, neque etiam omittatur, qua Romano pla- 
cet, homophonia εἰ πάσχει, στέγει... ἄλαλος στή- 
κει, de quo verbo cf. cant. XIII, 10. — Αὐτὸς ὁὲ 
emphasin redolet, de qua cf. cant. II, p. xvill, 
n. 9, Hymnogr. de lEgl. grecque. 


: 
1 ᾿ 


XVI. DE PASSIONE. 


λως * φονεῦσαι ζῶν ἀδήλως * αὐτὸς δὲ εἰ 

7 * - V M» Li * 
πάσχει, στέγει, " σιγῶν xat ἄλαλος στῆχει, 
v t, ει Ἶ δά ΓῚ 
it χορεύῃ ὁ Αδάμ. 

4 e ^ 

ἢ. Ἄφωνος ἵστατο ὁ βροντῶν, * λόγου 
ἐκτὸς ὁ Λόγος. * Ei γὰρ ἔῤῥηξε φωνὴν, * 
οὐχ ἡττᾶτο, χαὶ γιχῶν * οὐχ ἐσταυροῦτο, 
χαὶ Αδὰμ οὐκ ἐσώζετο. * Διὸ ἵνα πάθη, Ἐ ὁ 
δρασσόμενος σοφοὺς, * σιωπήσας παρίστατο. * 
(ρῶν οὖν ὁ χριτὴς Χριστὸν: σιγήσαντα, * 
ἀπορία συσχεθεὶς, * ἔφη. Τί ποιήσω * τῷ 
M [! “ , ^ 
οὐδὲν μὴ λαλοῦντι; * ἔνοχός ἐστιν ὧν ἡμεῖς * 
αἰτούμεθα ὅθεν θνήσχη,, * ἵνα χορεύῃ ὁ Αδαμ. 


V. Θάνατον ὥφληχα νῦν ἐγὼ, * ἔφησεν ὁ 
σωτήρ μου * πρὸς τὸν ἄνομον λαὸν, * (τὸν 
[coy λόγων γὰρ * οὐδ᾽ ἀξιοῖ, λογισάμε- 
νος ἄλογον, ) * ἀνθ᾽ ὧν Ἰαείρου * τὸ θυγά- 
τρῶν ἐγὼ * γύγῳ μόνῳ ἀνέστησα, * ἀνθ᾽ ὧν 
μηνηγεγῇ τῆς γήρας ἤγειρα, * xci τὸν Λά- 
QN φωνῇ * τρέχοντα τὸν ἄπνουν * ἀνέδειξα 
τοῖς πζοιγ. * μὴ à ταῦτα, ἢ μᾶλλον * 
154 τούτων πάσχω, θνήσκω, * ἵνα χορεύῃ ὁ 
λδαμ, 

V. Ὅτε δὲ ἤχουσεν ὁ λαὸς * τὸν μελίῤ- 
ew Aóvoy , * ὡς πικρίας ἐμπλησθεὶς, * 
inbór Οὐχ ἀντὶ * τούτων σταυροῦσαι, 
3 ὡς λύσας σάξξατον. * — Καὶ τί ἐστι 
κρεῖττον, * θεραπεῦσαι ἀσθενῇ, * ἢ τηρῆσαι 
τὰ ei ertt Ἢ χαὶ ἐκ χόλπων παρεγενόμην 
πατρικῶν Y ἄριν μόνου σαζόάτου : * ἀλλ᾽ 
ὡς τῶν ἀνβρώπων * ἠσθένησεν ἡ φύσις, 
M2 εἶδην ἐξ ὕψους ταῦτα, * χατῆλθον πά- 
7]8* χαὶ θγήσχειν, Ἐ ἵνα χορεύῃ ὁ Ay. 

Ww. Σάξβατον ἄδης οὐ δειλιᾷ, * τοῦτο 
5 φεύγει, Ἄλλος Ἢ οὐχ ἰᾶται ἀσθενεῖς, * εἰ 


8. χαὶ Ἀδὰμ €um crasi. — χάριν --- τῷ μὴ λα- 
λυῦγτι οὐδὲν id. — ἡμεῖς fort. fus, et ἵνα pro ὅθεν. 
— ἡπούμεθα, ὅθεν χαὶ ὑνήσχει C. 

9. θάνατον ὀφείλω C. — οὐδὲ λόγων γὰρ ἠξίου C. 
τ᾿ ri πᾶσιν, μὴ τάχα διὰ ταῦτα μᾶλλον ἀντὶ τού- 
wy C, : 

(0, ὡς πιχρίαν ἐμπλ, ἀνεθόχ- ἀντὶ τούτων οὐ σταυ- 
ἐοῦσαι, ἀλλ᾽ ὡς λύσας τὸν θάνατον , καὶ τίχαλόν ἐστι; 
"^ C, immani sphalmate, quod feliciter tollit 


119 
savit inique vivens. Ipse autem si patitur, 
sustinet forliter, statque silens et mutus , 
chorum ut Adamus agat. 

8. Sine voce stabat altitonans; expers verbi 
Verbum. Voce enim si erupisset, iam invic- 
tus erat; victorque, non affigebatur cruci, 
nec saluti Adamus reddebatur. ldeo ut pate- 
retur, tacens stetit, qui sapientes in astutia 
capit. ludex ergo intuens Christum silentem 
cunctabundus ait : « Quid faciam nihil di- 
« centi prorsus? Reus est criminum, propter 
« qua a nobis mors ejus petitur, ut choro 
« exultet Adamus. » 

9. — « Morte nunc idcirco damnatus sum ; 
ait salvator. meus ad scelestum populum (nam 
ne verbis quidem dignatur Pilatum alloqui, 
mutum eum iumentum estimans), propterea 
« quod [airi filiam ego erexi uno verbo; pro- 
pterea quod unigenitum vidue suscitavi, 
« et Lazarum exanimem ad mea iussa cur- 
« rentem omnibus ostendi. Nonne propter 
« hec, immo etiam quamvis hec fecerim 
« patior, morior, ut Adamus exultet? » 

10, Hzc ubi plebs audivit mellifluo ab ore 
Verbi, ac si amarulenta ructaret, erupit : 
« Ea propter minime cruciaris , sed quia sol- 
« visti sabbatum. » — « Et utrum prasta- 
«bilius, sanarene languidum, an servare 
«sabbata? An paternis e sinibus exivi ego 
« tantum propter sabbatum? Verum cum lan- 
« gueret hominum natura, idque ab alto vi- 
« derem, descendi ut patiar et moriar, unde 
« Adamus exultet. 

41. « Sabbatum Orcus non formidat, ne. 
«que refugit. Alter nullus sanat eegrotos , 


A^ 


emendatio, nisi malueris : sz, ὡς λύσας δὲ 3466, De 
σταυροῦσαι ef. cant. VIII, 10. — πάτερ, παρεγενάμην 
C. — μόνου et sequentia ἀλλ᾽ ὡς τῶν &v0o. in luxato 
cod. desunt. Rhythmus etiam requirit zo) oa6- 
βάτου ἕνεχα. — xol ἴδεν C. melius pro melodia : 
εἶδον δὲ ταῦτα ἐξ ὕγους. — Demum ὃς καὶ ἦλθον C, 
nec plura. — paulo supra f. mel. 7, 2x χόλπ. 

11. μόνος 6 δεσπότης τοῦ aa£6. ἐγὼ σταυρ. De cor- 
rectione cf. Matth. XII, 8; Luc. Vl, 5. — ἐνόσει, 


120 


t 


μὴ μόνος χύριος * ὁ τοῦ σαδύθάτου, ἐγὼ ὁ 
σταυρούμενος. * Πολλῶν γὰρ σαδξάτων * 
φύλαξ γέγονε τυφλὸς, * x«i τὸ πάθος οὐχ 
ἤμδλυνεν" Ἐ ἐφύλαξε πολλὰ πολλάχις σαδ- 
Gata * ὁ παράλυτης, ὀχτὼ * xai τριάχοντα 
γὰρ * ἔτη ἐνόσει, ὅμως Ἐ οὐχ ἰαθεὶς ix. τῆς 
κλίνης * “ἠγέρθη, ἕως οὐ ἴλθον, * ἵνα γο- 
ρεύη ὁ Ἀδάμ. 

ιβ΄. Ἰόγον ἠχούσατε ix πολλῶν * τῶν 
παροικούντων χύχλῳ᾽ * Οἱ τηροῦντες σαύ- 
Gara, * xai μισοῦντες ἅπαντα * ἔθνη, ποῦ, 
εἶπον, ἐστὶν ὁ Θεὸς αὐτῶν, * τὰς νόσους 
σοδέων * αὐτῶν, xal ὑπὸ αὐτῶν * διὰ νόμου 
τιμώμενος; * Τοιαῦτα λέγοντες, καὶ οἱ ἐχ- 
θροὶ ἡμῶν * ἐμυχτήριζον ἡμᾶς * ὀνειδίζον- 
τες, καὶ * ἡμῶν χαταχαλοῦντες" Ἐ πάντας 
ἐγὼ τῷ σαδύάτῳ * ἰῶμαι, δόξαν παρέχων, 
* ἵγα χορεύῃ ὁ Αδαμ. 

Υ,. Ἄδιχος ἔδοξα, δικαιῶν * πόρνην με- 
τανοοῦσαν, * τὴν τοὺς πόδας τοὺς ἐμοὺς * 
διδασχάλους σωφροσύνης * χεχτημένην, τὴν 
καλῶς μοι πιστεύσασαν, " τὴν βρέξαταν 
ἴχνη; * ἃ οὐχ ἔδρεξε βυθὸς, * ψιλοῖς τότε τοῖς 
δάκρυσι, * τὴν μύρῳ χεφαλὴν ἐμὴν ἀλεί- 
ψασαν, * ἦν ὁ πρόδρομος θιγεῖν, * ἐφοδήθη 
ἕως * ἐχέλευσα, τὴν ταῦτα * πᾶσι Om AoU- 
σαν πρὶν ἃ νῦν ἢ ὑπομένω, θέλων, πάσχων, 
* ἕνα yopsun ὁ Αδαμ. ! 

ιδ΄, Λέγοντος ταῦτα μὲν [Ιησοῦ * ἤχου- 
σεν σἱμοῤξόρος * ὁ ἀνήμερος λαὸς, * χαὶ ὡς 
λέων ὥρυσε * τοῦ ἁρπάσαι τὴν ψυχὴν τοῦ 
ἀμινοῦ Χριστοῦ, * Πιλᾶτος δὲ τούτων * τὴν 
βουλὴν ἀναπληρῶν, * εὐθὺς πρᾶον ἐμάστιξεν. 
* Ἐπὶ τὸν νῶτόν σου αὐτὸς ἐτέκτηνε, * σὺ 
δὲ τὴν τούτου πλευρὰν * ὄναρ βασανίζων, 
* ἀνέδειξας ἰσχύν σου" * τοῦτο γυνὴ γὰρ 


ἀλλὰ ὅμως οὖχ ἰάθη, χλίνης οὐχ ἠγέρθη, ἕως οὖχ ἦλθον, 
idem C sie, omnino ad interpretum erucem. 

12. σοδέων pro contr. σοδῶν, Sed ecce codex : 
μισοῦντες γὰρ ἔθνη πάντα εἶπον... t. νόσους σοξιῦ 
(sic) et in fine, ἡμῶν omisso : xal καταλ, ἐγὼ τῷ 
ca66, πάντας ἰατρεύω. Cf. Luc. XXIV, 18; Gen. 
XII, 10; XX, XXI, etc. 

13. Καὶ πόρνην C. — ἕως ἐχελεύσθη τὴν ταῦτα προ- 


S. ROMANUS 


« preter eum solum, qui sabbati Dominus 
« est, ego cruci affixus. Multa certe sabbata 
« servavit ccecus, neque egritudinem hebe- 
« tavit. Plurima plurimo tempore sabbata 
« custodivit paralyticus : octo enim et tri- 
« ginta annos &grotavit : verumtamen haud 
« e lecto sanus exilivit, donec venerim, ut 
« exultet. Adamus. 

19. « Contumelias audivistis, quas multi 
« advenz oggerunt : « Isti sabbatorum cul- 
« tores, qui gentes aversantur omnes, ubi, 
« aiebant, eorum Deus est, qui morbos illo- 
«rum abigat, et ab illis sit ex lege glorifi- 
« catus? » Talia effutientes, nostri quoque 
« inimici deridebant nos, et conviciis ac ma- 
« ledictis impetebant. Ego omnes in sabbato 
« medeor, gloriam largitus, unde Adamus 
« exultet. 

13. « Iniquus astimatus sum, iustificans 
«meretricem poenitentem, qua ad pedes 
« meos, veluti pudicitiae magistros , discipli- 
«nam edocta, in me probe credidit; que 
« tunc vestigia, abysso maris intacta, puris 
« abluit lacrymis; qua unguento caput lenivit 
« meum, quod precursor tangere subhor- 
«ruit, donec iuberem; quz demum eadem 
« omnibus prenuntiavit, que nunc susti- 
« neo, ultro patiens, ut exultet Adamus. » 

14. Iesum talia fatum plebs audivit, san- 
guinis sitibunda, populus immanis, leonisque 
more rugiit, animam ut raperet agni illius 
Christi. Pilatus autem, dum istorum votà 
complet , illico verberavit mansuetum. Tuo 
in dorso fabricavit, tu vero ipsius pungeti 
uxorem in somno, vim ostendisti tuam. Hec 
quippe idipsum declaravit , contestans : « Tu 


δηλοῦσαν ἃ νῦν ὑπομένω, θέλων γὰρ πάσχων C, extra 
metrum perpetuo. 

14. λέγοντος μὲν ταῦτα τοῦ Ἰησοῦ C. — ἀνήμερος 
δράχων, v. supra cant. VI, 43. — ὠρυᾶτο sic C. — 
τὸν πρᾶον ἐμ. ἐπὶ νώτῳ σου, αὐτὸς δὲ jd. Ps. CX XVIII, 
8. — τ᾿ t. πλευρὰν βασανίζων ἔδειξας τὴν ἰσχύν σου, 
γυνὴ γὰρ τοῦτο πρωὶ ἐδήλου C. Cf. hirmum et recole 
Matth. XXVII, 19; Gen. II, 22. Eodem sensu 


XVI. DE PASSIONE. 191 


ἐδήλου, * βοῶσα’ Σὸν χριτὴν κρίνεις, * ἵνα 
χορεύη ὁ Ἀδάμ. 

μ΄. Μάστιγας φέρει ὁ λυτρωτὴς, * δέ-. 
cjuo; ὧν ὁ ῥύστης, * βουληθεὶς xai ἐχτανθεὶς 
* ἐπὶ ξύλου, ἐν στύλῳ * ὁ στερεώσας νεφέ- 
λην πρὶν, ὁ Μωσῇ * xoi Ἀαρὼν λαλῶν, * 
ὁ τοὺς στύλους τοὺς τῆς γῆς " στερεώσας, 
προδέδεται Ἐ ἐπὶ στύλῳ" ὁ δείξας τῷ λαῷ 
ὁδὸν * ἐν ἐρήμῳ ( πύρινος Ἐ πρὸ αὐτῶν γὰρ 
τότε * ἐφαίνετο), ὁ στῦλος * στύλῳ προσή- 
qf: ἡ πέτρα ἢ ἐχτείνεται ἐπὶ ξύλου, * 
χυρεύη ὁ Ἀδάμ. 

T. Ὅμως μαστίξας τὸν ἰατρὸν, 
ται τὰς παλάμας * ὁ Πιλᾶτος ἐπ᾿ αὐτῷ, ἢ 
διὰ τούτου προσδοχῶν * ἀθωοῦσθαι" ἀλλ᾽ εὑ- 
eh. ὑπεύθυνος, * xal γὰρ φραγελλώσας * 
παρεδίδου τῷ σταυρῷ, * ὡς ἀθῶος εἰπών 
εἰμι, * Τίς ἤχουσέ ποτε φονέως λέγοντος * 
τῇ μαχαίρᾳ τῇ αὑτοῦ" * "Ev σοὶ ἀποχτεί- 
Vx, * δίχα; οὐ δώσω; ξίφει * γρώμενος 
τῷ τῶν ἀνόμων, * Πιλᾶτε, χρῖνε τὸν ζῶντα, 
* ivt γορεύῃ ὁ Αδάμ. 

ις. Σταύρωσον, ἤχουσεν ὁ φονεὺς * τῶν 


Ψ 
ινᾶ 


*  ίπτες.- 


ἀσεθῶν χραζόντων, * xai τὸ θέλημα αὐτῶν 
* ἀνεπχέρου, παραδοὺς, Ἔ obw ἐξ ἀνάγκης, 
βουλήσει σταυρούμενον * * ἀχούσας γὰρ ὅτι ἢ 
ἐστὶ Καίσαρος ἐχθρὸς, * ἐπτοήθη ὁ δείλαιος" 
* τοῦ παντοχράτορος, οὐ γὰρ τοῦ Καίσαρος ἢ 
flet εἶναι δυσμενής" * τῆς ζωῆς ζωὴν νῦν * 
ὁ προτιμῶν, ἀθῷος * οὐχ ἔστιν, ὁ διὰ τού- 
τῶν * ἀγώμων χτείνας τὸν χτίστην, Ἐ ἵνα 


γορεῦη ὁ Ἀδάμ, 


πλευρὰ μιὰ Nazianz. BB. II, p. 654 v. 457. p.997 v. 
37, p. 1129 p. LVI v. 3. Quoad ὄναρ om. preepos. 
t. cant. IV, 6, Lobeck ad Phryn. p. 422. 

15. Creseunt spinze et. vepres; nam codex : ὃ 
στερεώσας ἐν στύλῳ πρὶν νεφέλης Μωυσῇ, x. à. X. 6 τῆς 
Tis τοὺς στύλους στερεώσας ἐπὶ στύλῳ προσδέδεται, ὁ 
δείξας τῷ λαῷν ὁδὸν εἰς ἔρημον “ πύρινος γὰρ πρὸ αὑτῶν 
ἐφαίνετο, ὁ στῦλος στύλῳ προσήφθη, πέτρα ἐπὶ ξύλου, 
xi λαξεύεταί μοι f ἐκχλησία, ἵνα... quae ultima glos- 
sema videntur ad explicandum f, πέτρα. Utcumque 
pro metri ratione correximus. At locum fortasse 
"tegrum Josephus hymnographus recinebat, 
dum similia semel et iterum ederet ( Pentecost. 


« iudicem tuum iudicas, ut Adamus exul- 
« tet. » 

15. Verbera sustinet redemptor; vinctus, 
qui liberator est; ultroneus et vi extentus in 
ligno, qui olim nubem ia columnam densa- 
vit ; qui Moysi et Aaroni locutus est ; qui ter- 
re columnas firmavit, columne alligatus 
est; qui viam populo ostendit in deserto 
(flammeus enim tunc ante eos apparuit ), co- 
Jumna columne aptata est. In ligno petra 
extenditur, ut exultet Adamus. 


16. Verbera ubi medico dedit Pilatus, 
manus ob illum lavat , opinans inde se inson- 
tem fieri (at vero reus inventus est, utpote 
qui flagellatum cruci tradidit) : « En ego in- 
« nocens sum, inquiens. » Quis unquam au- 
divit homicidam aientem gladio suo : Per te 
ego qui occidi , non dabo poenas? Ense sce- 
lestorum usus, Pilate, iudica viventem, ut 
exultet Adamus. 


47. «Crucifige! » ita scelestos clamantes 
audiit homicida, eorumque voluntatem im- 
plevit, tradens eum, qui haud invitus, sed 
ultro cruci affixus est. Ut enim audiit hoc : 
« Inimicus est Cesaris, » expavit ignavus; 
Dei omnipotentis, non vero Cesaris vult esse 
inimicus : Vite qui vitam praetulit suam, 
insons non est, qui scilicet per istos nefarios 
occidit creatorem, ut Adam exultet, 


ed. rom. p. 342 col. 1, 363 60]. 2) ζωῆς τὴν πέτραν 
— προσηλωθεῖσαν ζύλῳ τῷ τοῦ σταυροῦ, — πέτραι χα- 
θορῶσαι πάλαι φόδῳ πολλῷ διεῤῥάγησαν, xol ἥλιος --- 
τὸ φῶς ἀπέχρυνε, — Πέτραι τὴν πέτραν — τῆς ζωῆς 
ὅτε κατεῖοον — πέτρας ἀρθεῖσαν ὕπερθεν, -- ἐν τῷ χρα- 
νίῳ διεῤῥάγησαν " -- καὶ ἥλιος τὰς αὐγὰς — ἐναποχρύ- 
ψας, σχοτασμὸν — βοῶν ἐνδέδυται" — πάντα τὰ ἔργα 
Κυρίου — τὸν Κύριον ὑμνεῖτε. 

10. ὁιὰ τούτον προσδοκήσας C. --- εἰμὶ εἰπὼν τίς 
T^. π΄. φονεῦ 516 cod. — τῷ ξίφει τῶν ἀνόμων χρώμε- 
νος πιλ. χρῖνε 14. --- zat os cod etsi nomin, pro 
vocat. non sine art usurpetur. 

17. τὸν βουλήσει, — εἰ γὰρ C. — De παντοχρά- 


123 , S. ROMANUS 


/ € M t ^^ 
vj. Ρίψας τὸ ἔγχλημα καθ᾽ αὑτοῦ, * 
1 ᾽ 4 ^- t 
χτείνει Χριστὸν δι αὐτῶν, * ὑπουργοὺς αὐ- 
M 0 * A , ? " 1 , πε * τ 
τοὺς εὑρὼν " τοὺς εἰπόντας Τὸ αὐτοῦ * αἱ- 
μα ἐφ᾽ αὑτοὺς σὺν τοῖς ἡμῶν γένηται * υἱοῖς 
μὴ τεχθεῖσιν. * ὦ πατέρων τῆς ἀρᾶς. * χεί- 
βόνα εὐτρεπίζοντες * τοῖς γόνοις, τῇ πληγῇ 
πληγὴν προσέθηκαν, 7 δίχην ἕλκοντες χα- 
χῶν * εἰς γενεὰς αὐτῶν * εἰς αἰῶνα ' ἡμεῖς 
δὲ * ἡμῶν σωτῆρος τὸ αἷμα * λαθόντες, 
Y ΄ * ^28 AN 
ἔχομεν λύτρον, * ἵνα γοορεύη ὁ ᾿Αδάμ. 
Lead ed E cad d E 
Kj. ὥλετο δίψη ὁ qayevàs , ἢ χαύσωνι 
χατεφλέχθη, * iv ἐρήμῳ πλανηθεὶς * xai ἀ- 
νύδοῳ, παύσασθαι * τὴν αὐτοῦ δίψαν οὐχ εὖ- 
t δύ , x* ὃ ' € v »X διων 
pev ὁ δύστηνος" ιὸ, ὁ σωτήρ μου, * ἐπὶ 
τοῦ σταυροῦ νυγεὶς, * νάματα ζωῆς ἔδλυσας, 
* βοῶν διὰ πλευρᾶς: Εἰ σὺ ἐπιδιψῆς, Ἐ πίε 
ἐξ ἐμῆς πλευρᾶς, * xa οὐ μὴ διψήσεις * ποτὲ 
εἰς τὸν αἰῶνα. * 
θρον; Ἐ ποτίζει, λούει ῥυπῶντας, * ἵνα γορεύη 
ὁ Αδάμ. 
d * ^ 
x. Μήτις οἷν τὴν πλευρὰν τὴν Χριστοῦ ἢ 
y “Ψ 3 7 x v » N * - 
εἴπη ψιλοῦ ἀνθοώπου, * ἄνθρωπος γὰρ ἦν Χρι- 
' 3* 4 "s * ΩΝ » rl * : Bel : ». 
στὸς, " xat Θεὸς ἦν, xxi οὐχὶ ἢ σχισθεὶς εἰς 
δύο, εἷς ἦν ἐξ ἑνὸς Πατρὸς, * καὶ πάσχων xai 
θνήσκων, * εἰ xoi μὴ νεχρούμενος, * ὡς Θεός: 
^v ^^ 4 , 4 , 
ἀληθῶς παθεῖν * ἠνέσχετο, τὰ πάντα γὰ2 
ὑπέμεινεν, * ἀψευδῶς τε xai ix, * οὔτε 
4 ε , 4h 
ἐξ ἀνάγχης, " ὡς ἔφη Ἡσαΐας" * 
πληρῶν τὰ ῥηθέντα, * ὁ σωτήρ μου πάντα 
/ “Ὁ " ic ὃ u 
φέρει, * ἵνα χορεύῃ ὁ Αδαμ. 
, V s: » ^ δὰ , 
χα. Ἄλλος δὲ τύπος τοῦ laco * γέγονεν 


᾽ Ὁ ΄΄ὦ. 
τῆς " Ἰωνᾶς: ἐν τῇ γαστρὶ * 


^ A ΄ω 
ταύτης διπλοῦν ὃν τὸ ῥεῖ- 


χαὶ νῦν 


, 
“ἢ 


no 


c^ 


προ 


T 
τους Ὑ 


4 


: Ἁ ἈΞ Á/ » t , J 
ἃ, χκαταποθεὶς ἢ ἐνεχρύφθη, ὡς iv τά- 
τωρ Cf. cant. XX, 6. — ζωὴν νῦν προτιμήσας, ἀ- 
θῶος οὐχ ἔσται 6 διὰ τῶν ἀνόμων C. 

18. τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐστὶν ὑπ᾽ αὐτοὺς σὺν τοῖς τέχνο'ς 
υἱοῖς C. De αὐτοὺς pro fua; αὐτοὺς Cf. Hermann. 
in Soph. O. T. 706. — τὸν χιτῶνα εὐτρεπίζοντος 
γόνοις C. Rupto octosyllabico metro monemus 
aliud hic latere, quod emendando quasivimus. — 
εἷς τὰς γενεὰς αὐτῶν εἰς αἰῶνα " ἡμεῖς δὲ τοῦ σωτῆρος 
C. 

19. ἀνύδρῳ καὶ ἰάσασθαι τὴν δίψαν cod. — om.-id. 
6 ante σωτήρ. — ζωῆς νάμ. C. — πλευρᾶς ἐπιεδίψη- 
σας, πίεται (f. πίετε, immo πῖθι) ἐμῆς πλευρᾶς, xot οὐ 


18, Reatum vertens in semetipsum , occi- 
dit Christum ope eorum, ministros sibi eos 
reperiens, qui dixerunt : « Sanguis eiussuper 
« nos et super filios nostros, super nondum 
«natos! » Ὁ patrum dire! natis deteriora 
parantes, vulneri vulnus adiecere, qui vin- 
dictam criminum appellant in soboles eorum, 
per seculum! Salvatoris vero nostri sangui- 
nem nos sumentes, redemptionem habemus, 
ut Adam exultet. 

19. Interiit siti terrigena, estu combustus 
est; in eremo palabundus et arido loco, si- 
tim unde expleret, non invenit infelix. Id- 
circo, mi Salvator, in cruce confossus, vite 
latices effudisti, clamans apertum per latus 
tuum : «Si tu sitias, bibe ex latere meo, ne- 
« que sities unquam in seternum. » Duplex 
quum sit latex eius, potat et lavat sordidos, 
ut Adamus exultet. 


20. Nemo igitur hoc latus Christi dicat 
esse puri hominis. Homo quippe Christus et 
Deus erat, neque in duos divisus : unus erat 
ex unico Patre, et patiens et moriens, nec 
tamen mortuus, quatenus Deus; qui ut vere 
pateretur, sustinuit omnia, sine fictione et 
sponte , neque ex necessitate, ut dixit Isaías. 
Qua verba et nunc adimplens, salvator meus 
omnia subit, ut Adamus exultet. 


21. Alter Iesu typus Ionas propheta fuit; 
in ventre enim ceti absorptus occultus est, 
sicut in sepulero Dominus. llle exivit € 


μὴ διψήσηται (f. üvliasre ) εἷς τὸν αἰῶνα " διπλοῦν ταύ- 
τῆς τὸ ῥεῖθρον, λούει χαὶ ποτίζει τοὺς ῥυπωθέντας; ἵνα 
cod. s 

20. ταύτην τὴν πλευρὰν εἴπῃ cod. — Ad sequen- 
tia cf. cant. XIV, 19. — ἄνθρωπος γὰρ Χριστὸς ὃ 
Θεὸς xal ἦν οὐ σχιζόμενος εἰς δύο, εἷς ἐστιν C. — πά- 
σχων αὐτὸς θνήσχων χαὶ μὴ νεχρ. θεὸς ὡς ἀλ. ral. 
ἡνέσχ., ἅπαντα γὰρ ἀψευδῶς Exbv ὑπέμεινεν οὐχ ἐξ 
ἀγάγχης, ὡς ἔφη Ἡσαΐας, νῦν πληρῶν σωτήρ μου πάντα 
φέρει id. 

21. γέγονεν προφήτης Ἰωνᾶς ἐν χοιλίᾳ τοῦ χήτους 
χαταποθεὶς ἐπέμφθη ὡς ἐν τάφῳ ὡς ἐκεῖνος id. — μετὰ 


, xk 


E 


εἰ 


XVI. DE PASSIONE. 


qo ὁ Κύριος" * ἐχεῖνος ἐξῆλθεν * ἐκ τοῦ χή- 
Tw; μετὰ τρεῖς, " ὡς Χριστὸς ἐκ τοῦ μνή- 
uiv; * ἐχεῖνος Νινευὶ χηρύξας ἔσωσε". * 
πᾶσαν γῆν δὲ ὁ Χριστὸς * ἐλυτρώσατό τε * 
χαὶ ὅλην οἰχουμένην" * πάντα ἡμῖν ἐν προ- 
φήταις * δηλώσας, ἦλθε πληρῶσαι, * ἵνα 
γθρεύη ὁ Αδάμ. 

xi. Νίχην παρέχων τοῖς ταπεινοῖς, * 
ὀΐχην τροπαίου φέρων * ἐπὶ ὥμων τὸν σταὺυ- 
ziv, ἢ ἐξῆλθε σταυρωθῆναι, * 
τὸν ἡμᾶς χατατρώσαντα" * “πληρώσας γὰρ 
πάντα * ἃ ὠφείλομεν ἡμεῖς, * xal πρὸς θά- 
νατον ἔτρεχε" * ῥαπίσμασί ποτε μορφὴν 
ὑπέθηκεν, * ἣν οὐ φέρουσιν ἰδεῖν * Σεραφεὶμ, 
τὰς ὄψεις * χαλύπτουσιν αἰσχύνη. * διὰ 
πτύαν ἐνεδύθη : ἐθέλων χλαῖναν εἰς χλεύην, 
: (x χηρεύη ὁ Ἀδάμ. 

ky. Oto; ἐπότισαν τὴν πηγὴν ἘΞ τῶν 
γλυχερῶν ναμάτων, Ἐ xal χολὴν ἐπέδωχαν * 
μάννα ὑετίσαγτι, * xal τὸ νᾶμα ἐκ τῆς πέ- 
τρας πηγάσαντι" Ἐ αὐτὸς δὲ χαλάμῳ * τυ- 
πτιβεὶς, τὸν τοῦ ἐχθροῦ * ἐξορίαν ὑπέγραψε: 
* γυμνὸς ἐπὶ σταυροῦ σταθεὶς, ἀπέδυσε Ἐ τῆς 
ζωῆς τοὺς δυσμενεῖς " * τοῖς νεχροῖς xai 
"qi * γέλωτα δείξας ; ξύλου * xat eveyOstc , 
τῇ σινδόνι Ἐ εἰλήθη, δοθεὶς τῷ τάφῳ, * ἵνα 
J^oer ὁ Ἀδάμ. 

^ 


j Yo 
x. Yuvacoy τοῦτον, €) γηγενὴς; Y oi- 


4 
X0 τιτρώσχειν 


* 


Ἁ 
γεσηγ 70y παθόντα, I χαὶ θανόντα διὰ σὲ Ἐ 


3 ; P , ^* ^t 
kA. γῶντα par ὀλίγον * θεωρήσας τῇ ψυχῇ, 
Ψ ᾿ ᾿ » . 
9n ἡδονὴ" * τοῦ τάφου γὰρ μέλλει * ἐξα- 
γστατῆχι Χριστὸς, * χαὶ χαινίζειν σε, ἄν- 


ἢ 


^tm X ae P μ 
ἐπε’ " ψυχὴν οὖν χαθαρὰν αὐτῷ ἑτοίμασον, 


Du oux ὁ Χριστὸς id, — πᾶσαν δὲ τὴν γῆν ὁ Χοι- 
TU ἐλυτρώσατο χαὶ τὴν οἰχουμένην τὰ πάντα ἐν προ- 
sex ἥμῖν προδηλώσας id. 

22. [. σταυρωθῆναι ὥρμησε, quod diligentem de- 
Ct melodum et e'egantem. Pergit cod. xoi τρῶσαι. 
Ut σεραφεὶμ, χαλύπτουσιν γὰρ τὰς ὄψεις αἰσχύνῃ διὰ 
ππότη ἐν, 0, χλαίνην, Et alia fort. luxata sunt, qua, 
3 màvis, aliter emenda : τὰς ójetg χαλύπτοντα ( ut 
anl. XV, 13) αἰσχύνῃ} διὰ πτόαν ἐνεδύθη | ἐθέ- 
λὼν γλεύην ὡς χλαῖναν, ἵνα.. cf. Ps. ΧΧΧΙΨ, 26, 


CVIll,29. certe eod. habet θέλων χλαίνην εἰς χλεύην, 
lOnica forma. | 


123 


bellua post tres dies, ut Christus e monu- 
mento. Ille Ninivitas praedicans salvavit ; om- 
nem vero terram Christus liberavit et univer- 
sum orbem. Omnia quas in prophetis pre- 
dicta nobis ostenderat , venit adimpleturus, 
ut Adamus exultet. 


22. Victoriam praestans humilibus, trophai 
instar crucem in humeris ferens, exiit ut cru- 
Cifigeretur, et vulneraret eum qui nos saucia- 
vit. Supplens enim omnia que debebamus 
nos, etiam ad mortem currebat. Sputis iti- 
dem hanc tradidit faciem, quam intueri non 
sustinent seraphim, qui pra pudore facies 
suas abscondunt ; pre amore , ultro turpi di- 
ploide indutus est, ut exultet Adamus. 


93. Aceto potaverunt fontem suavium 
lympharum , et fel dederunt illi qui manna 
ut pluviam misit, et fluenta ex petra deriva- 
vit. Qua arundine percussus est, hac senten- 
tiam exilii in hostem subscripsit, Nudus in 
cruce positus, vita exuit inimicos; mortuis 
ac viventibus letitiam conferens, de ligno 
depositus, sindone involutus, tumuloque da- 
tus est, ut exultet Adamus. 


24. Cui plaude hymnis, o terrigena; cane 
pro te passum et mortuum; et mox redivi- 
vum mente contemplatus, excipe eum cum lie- 
titia; e tumulo nanique surrecturus est Chri- 
stus, teque, o homo, innovaturus. Mundam 
igitur para illi animam, ut aliquando te celi 


23. τῷ ante μάννα cod. add. et omitt. ante νᾶμα, 
item omittit δὲ post αὐτός, — τυπτηθεὶς Suidas ha- 
bet. De aoristo recentiorum ἐτυπτήθην cf. Lobeck 
ad Phryn. 764. — νεχροῖς τε καὶ ζῶσι C. — Dein 
rhythmus requirere videtur γαρὰν δηλῴσα 
χατενέχθη, σινδόνι εἴλήθη, τάφῳ δοθεὶς, ἵνα C. 

24, f. ζῶντα xal μετὰ μιχρὸν. — ἡδονῇ δέξαι τὸν 
τάφον, μέλλει γὰρ C. — οὐρανόν σε χάτοιχον ποιήση 
ὃ βασιλεύς μου μιχρὸν ὅσον ἥξει, καὶ χαρᾶς ἔμπλ. C. 
Utinam lati finem, portumque, sine novo nec de- 
sperato naufragio, attigerimus. 


$4 — 


124 S. ROMANUS 


* iv. ἐνταῦθα οὐρανοῦ * xxTouóv ποτέ σε * incolam illic faciat. Rex tuus cito veniet, 
ποιήσῃ" βασιλεύς σου * ἥξεν ταχέως, χαρᾶς τε gaudioque implebit Ecclesiam, ut exultet 


* ἐμπλήσει τὴν ἐχχλησίαν, ἢ 


Ἀὃ ἅμ. 


ἵνα χορεύῃ ὁ Adamus. 


XVII. 


CANTICUM IN DOMINICA PASCH.E. 


α΄. Ei χαὶ ἐν τάφῳ 
χατῆλθες, ἀθάνατε, 
ἀλλὰ τοῦ ἄδου 
χαθεῖλε: τὴν δύναμιν . 
χαὶ ἀνέστης, ὡς νιχητὴς, 
, Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
γυναιξὶ μυροφόροις 
φθεγξάμενος" Χαῴετε, 
χαὶ τοῖς σοῖς ἀποστόλοις 
εἰρήνην δωρούμενος, 
ὁ τοῖς πεσοῦσι 
παρέχων ἀνάστασιν. 


1. Etsi in tumulum descenderis , o immor- 
talis, inferni tamen subvertisti potentiam : 


' atque surrexisti, ut victor, o Christe Deus, 


σ΄ 


mulieribus unguentiferis edita voce : « Sal- 
vete! » tuisque apostolis pacem largitus, tu 
qui lapsis das resurgere. 

9, Deprehenso mulieres tuo monumento, 


Ut asperum, spinosumque fuit superius canti- 
eum, nimirum hebdomadi τῶν παθῶν dicatum, sic 
iucundus, hilaris et planus, ni fallor, hicce pri- 
mus hymnus paschalis erit. Grandiuscula a tertio 
troparia sunt, qua singula ad triginta fere decur- 
runt versiculos, adeo breves quidem et alacres, 
ut, quod nullibi viderim apud Romanum, semel 
et iterum o:l;ocsint trium nee plurium syllaba- 
rum; ae pene omnes, quasi Pindari illius dithy- 
rambis similes, festivo impetu ferantur, neque 
ula rhythmi aut melodie angustia, quantumvis 
ardua, impediantur. Per me sane quisque miretur 
singularem vatis audaciam et solertiam, qui ne 

minima quidem sive verbis, sive metris illata vi , 





β΄. Καταλαθοῦσαι 
γυναῖκες τὸ μνῆμά σου, 
χαὶ μὴ εὑροῦσαι 
τὸ ἄχραντον σῶμά σου, 
ἐλεεινὰ δαχρύουσαι, 
ἔλεγον" Ἄρα 
ἐχλάπη ὁ συληθεὶς 
ix τῆς αἱμόῤῥου τὴν ἴασιν; 
ἄρα ἠγέρθη ὁ ποοειπὼν, 
χαὶ ποὸ τοῦ πάθους, τὴν ἔγε;σιν; 
Ἀληθῶς ἀνέστη Χριστὺς, 
Q τοις πεσοῦσιν 


nec reperientes intemeratum corpus tuum, 
flebilia cum lacrymis verba aiebant : « Num- 
« quid ablatus est, cui erepta fuit medela ab 
« hiemorhoissa? num suscitatus est, qui pr? 
« dixit se, vel antequam pateretur, redivi- 
« vum? Vere surrexit Christus, qui lapsi 
« dat resurgere. » 


quamlibet transilit, veluti ludens et levi pede, 
difficultatem. Utinam Graeci, qui publica consue 
tudine primum dumtaxat et tertium frequentant 
troparium, plura in editis libris retinuerint! Tres 
supersunt codices, in quibus poema inest inte 
grum, mosquens. f. 278, corsin. f. 101-105, tau" 
rin. f. 177-183, quorum duo ultimi subsidia de- 
derunt. In corsin. inscribitur : Kupiax τοῦ [1ásj 
χοντάχιον, ἦχ. δ΄, φέρον ἀχροστιχλίδα " Τοῦ ταπεινοῦ 
Ῥωμανοῦ 6 ψαλμός. Preeter 25 versus inter priores 
omnes ingenti numero 731 ignoti sunt. 

1. μυροφόροις τὸ χαῖρε προσέταξας T. 

2. Omnibus edd. et codd. preter corsin. ho 
trop. deest. — placeret οὐχ εὑροῦσαι. 


ἔς 


XVII. CANTICUM PASCHALE. 


παρέχων ἀνάστασιν. 
y. Τὸν πρὸ ἡλίου ἥλιον, 

/, / , , 
δύναντα τότε ἐν τάφῳ, 
προέφθασαν πρὸς ὄρθρον, 
ἐχζητοῦσαι ὡς ἡμέραν, 

’ / 
μυροφόροι χόραι, 
xm πρὸς ἀλλήλας ἐβόων" 
δεῦτε, ὦ φίλαι, 
, 7 
ἀρώμασιν 
t Μ 
ὑπαλέίψωμεν 
cip. ζωηφόρον 
xo τεθαμμένον, 
σχρχὰ ἀνιστῶσαν 

LI 7 3 à , 
τὸν παραπεσόντα ÁO XU, 

, 4 ^ / 
χειμένην ἐν τῷ μνήματι. 
χειμένην ἐν τῷ μνήμ, 
λγωμέν, 
σπεύσωμεν, 
“ AE, 
ὥσπερ οἱ μάγοι, 
χαὶ ποοσχυνήσωμιεν, 
χαὶ προσενέγχωμεν 
τὰ μύρα, ὡς δῶρα, 

^ M5 , 
τῷ μὴ ἐν σπαργάνοις, 


J. Ad Solem soli preeuntem , post ejus in 
tumulo occasum, ante auroram festinarunt, 
quasi diem exquirentes, unguentiferz puelle, 
invicem se alloquentes : « Adeste , o dilectae! 
' unguentis subliniamus corpus vivificum, 
t etsi sepultum, ipsam carnem, qusB excitat 
* lapsum extra viam Adamum, quae iacet in 
" Ilonumento, Agite dum properemus, ma- 
* Forum instar, et adoremus, et afferamus 
' Unguenla, ut munera, ad eum qui non 


3. τὸν πρὸ ἡλίου ἥλιον. Apposite Hesychius : "H- 
Voi, ὁ θεὸς καὶ τὸ ἄστρον, ne ad melitoniana nimis 
Doa eamus. Cf. Ps. XVIII, 6; LXXI, 17. — δύ- 
"ruv eodd. et edd. τότε sensu et constanti 
thythmo requiritur, — Per me licet legas προέφθ. 
τὸν ὄρθρον (verbum enim motus facile excludit 
P'?D05.), et more veterum verbo adhzereat partic. 
ἐχζητοῦσαι, ἃ quo tota series pendet, — Perpe- 
tuum sequimur hirmum et constantem melodiam, 
u minus apte codd. et edd. legunt : à φίλαι, 
ὑξῦτε τοῖς ἀρώμασιν. --- ἀνιστῶσαν f. pro ἀνιστᾶσαν, 
edd. et codd. more seriorum, ut in cant. XXI, 


193 
ἀλλ᾽ ἐν σινδόνι 
ἐνειλημένῳ * 
χαὶ χλαύσωμεν, 
χαὶ χράξωμεν . 

Ὧ δέσποτα, 
ἐξεγέρθητι, 
ὁ τοῖς πεσοῦσι 
παρέχων ἀνάστασιν. 
δ΄, Ὅτε δὲ ταῦτα ἑαυταῖς 
ἔφησαν αἱ μυροφόροι, 
ἐσχόπησαν καὶ ἄλλο, 
ὃ ἐστι σοφίας πλῆρες, 

! χαὶ φασὶν ἀλλήλαις * 
Γυναῖκες, τί ἀπατᾶσθε : 
πάντως οὐχέτι 
ἐν τῷ τάφῳ 
πέλει Κύριος. 

Ἄρα ἕως ἀστι 

εἶχε χρατεῖσθαι, 

ὁ ἡνιογεύων 

τὴν τῶν χινουμένων πνοήν: 
ἀχμιὴν νεχρὺς λελύγισται : 


« fasciis, sed sindone involutus est. Et flea- 
« mus, et clamemus : Ὁ Domine, exurge, 
« qui lapsis przestas resurgere. » 

4. Hzc ubi inter se dixerunt unguentifera, 
aliud iam expenderunt consilium, prudentia 
plenum, et invicem aiebant: « Femina, ut 
« quid decipiamini? Omnino non est in tu- 
« mulo Dominus! An hactenus teneri potuit, 
« qui habenis regit ventorum halitum? An 
« adhuc mortuus zstimatus est? Incredibile, 


(6. — κείμενον T. — προχομίσωμεν τὰ μύρα T et 
edd. τὰ μύρα ὡς δῶρα dividi in 2. versus Suadent, 
preter concentum, omnia fere troparia. 

4. Mi θεοφόροι ἐσχέψαντο T. — πάντως γὰρ ὅτι 
C, T, contra sensum. --- Πάντως poetae utuntur, 
etiam negatione sequente, ut sch. Prom. 333 
et 1055. — mox τάφῳ, pro acc. idem est melodo 
quam ταφῇ, ex lege metrica ΧΙ]. — ὁ Kip. C. T. 
— πάντως ἕως T, ne salvo quidem Sensu, prorsus 
negativo. — χινουμένων f, « quidquid spirat et 
movetur.» — νεχρὸς χατάκχειται T. — οὕτω χράξω- 
μεν T. — ἀπέλθοι codd. — Μαρία xci ἴδῃ τὸν τά- 


126 S. ROMANUS 


ἄπιστον, 

ἄστατον 

τοῦτο τὸ ῥῆμα" 
διὸ συνίξωμεν, 

χαὶ οὕτω πράζωμεν ; 
ἀπέλθη Mao Ux 

ἐπὶ τὸ μνημεῖον, 
χαὶ οἷς ἂν εἴποι; 
ἀκολουθῶμεν * 
πολλᾶκις, ὡς 
προείρηκεν, 
ἐγήγερται 

ὁ ἀθάνατος, 
ὁ τοῖς πεσοῦσι 
παρέχων ἀνάστασιν. 

ε. Ὑπὸ δὲ τούτου τοῦ σχότον, 
αἱ συνεταὶ ῥυθμισθεῖσαι, 
προέπεμψαν, ὡς οἶμαι, 
τὴν Μαγδαληνὴν Μαρίαν 
ἐπὶ τὸ μνημεῖον, 
ὡς λέγει ὁ Θεολόγος" 
*Hy δὲ σχοτία. 
ἀλλ᾽ ἐκείνη 
πόθος ἔλαμπεν, 
ὅθεν χατεῖὸςε 


importunum hoc verbum ! considamus igi- 
iur, et ita agamus : eat Maria ad monu- 
« mentum, et que retulerit, sequamur. For- 
« tasse , ut preedixit, surrexerit immortalis , 


« qui lapsis dat resurgere. » 

S. Eadem sub nocte, prudentes puellie, 
mente una conspirantes, pramiserunt, ut Opi- 
nor, Mariam Magdalenam ad monumentum, 
enarrante Theologo; nox autem erat. Huic 
vero facem amor preetulit, unde et perspexit 
ingentem lapidem revolutum ab ostio sepul- 


ture, ac retroversa dixit : « Discite, discipuli, 


« 
« 


φον καὶ ὡς ἄν T. — εἴπη C. — ἀκολουθοῦμεν C, T. 


— ὡς προεῖπεν, ἐξεγήγερται T. 

5. τοῦ σκόπου T. --- ἐυθμηθεῖπαι T. — σχυτία. 
loan. XX, 1. — πόθος χατέλαμπε C. — τὸ φῶς xar. 
T. — μή us xe. C Tq. — ξὰν νοήσητε Τ. Cf. cant. 
V, 7, rara quidem syntaxis in tersis poetis chri- 





τὸν μέγαν λίθον 
ἐγχεκυλισμιένον 
ἀπὸ τῆς θύρας τῆς ταφῆς, 
xai εἶπεν ὑποστρέψασα' 
Μχθετε, 
μαθηταὶ, 
τοῦτο ὃ εἶδον, 
χαὶ μή μοι. χρύψητε;. 
ἐὰν συνοίδατε. 
Ὁ λίθος οὐχέτε 
χαλύπτει τὸν τάφον. 
M ἄρα ἦραν 
τὸν Κύσιόν μου; 
οἱ γὰρ φρουροὶ 
a 
οὐ φαίνονται, 
ἀλλ᾽ ἔφυγον. 
Μὴ ἐγήγεοται 
ὁ τοῖς πεσοῦσι 
παρέχων ἀνάστασιν: 

cz. Τοῦτων ὡς ἤχουσε Κυηφᾶς, 
χαὶ ὁ υἱὸς ζεδεδαίου, 
ἐξέδοαμον εὐθέως, 
ὡς ἐοίζοντες ἀλλήλοις" 
τοῦ δὲ Πέτρου πρῶτος 
εὑρέθη ὁ Ἰωΐζννης" : 


« id ipsum quod vidi, neu mihi quidquam 
« abscondite, si conscii mecum estis, lapis 
« haud amplius abscondit sepulerum, Num- 
« quid abstulerunt meum Dominum? Quippe 
« custodes non comparent, quin aufugerunt. 
« Numquid exsurrexit, qui lapsis dat resur- 
« gere? » 

6. Ubi hzc Petrus audiit, una et filius Ze- 
bedai, subito cucurrerunt, 80 si certatim 
contenderent; sed Petro citior inventus est 
loannes; verum etsi pravenerit, non ntravil 
in monumentum; sed expectavit coryplie- 


stianis, sed frequens in pseudo-nazianz. Chrisi? 


paliente prol. v. 16, 17, tum 711,912, 1788, elc. 
Cf. 1, Ioan. V, 15. — xo. τὸ μνῆμα T. — οἵ se 
γὰρ C, T. — ὡς ἐγήγερται C. 

6. ἐξ. ταχέως T. — καὶ τοῦ πέτρ. C. f. prO 3C 
centu : εἰσῆλθεν οὐχ, ut cant. XV], 20, raro tamen 


?/— £4 


XVII. CANTICUM PASCHALE. 


“ NS. fj; 
ὅμως xax φθάσας, 
οὐχ εἰσῆλθεν 
ἔνδον μνήματος" 
, * 0» , 
ἄλλα ἀναμένει 
τὸν χορυφαῖον, 
ἵνα ὡς ποιμένι 
* , t , δι 
ἀχολουθήσει ὁ ἀμνὸς, 
χαὶ ὄντως οὕτως ἔπρεπε. 
/ A] 
Πέτρῳ y» 
v 
εἴρηται" 
Πέτρε, φιλεῖς με; 
7 
χαὶ τὰ ἀρνία μου, 
' , 
ὡς θέλεις, ποίμαινε. 
^ »?9vt , 
Τῷ Πέτρῳ ἐῤῥέθη: 
, / 
Μαχάριε Σίμων, 
ἢ " , 
τὰς χλεῖς σοι δώσω 
^v 7 
τῆς βασιλείας. 
Τῷ Πέτῥῳ ποὶν 
ὑπέταξε 
τὰ χύματα, 
4 a4 ny 
ἃ ERESEUEV, 
à τοῖς πεσοῦσι 
παρέγων ἀνάστασιν 
7 Ἀλλ᾽ ; n ( X20U 
ys ὡς προεῖπον ποὸ μιχοοῦ, 


Um, pastorem ut agnus pone sequeretur : 
quod sane et vere decuit; Petro enim dictum 
6: Petre, amas me? Ergo meos, ut vis, 
" pasce agnos. » Petro dictum est : « Beate 
«Simon, tibi dabo claves regni. » Petro de- 
Tum márs gquora, qua calcavit, subegit 
qui lapsis dat resurgere. 

1. Αἱ sicul antea dixi, Petrus et loannes 
P'réxérunt ad monumentum, ob id quod 
Maria relulit, et simul intraverunt, nec vero 


uelodi usu, — ἐντὸς C. — τοῦ αν. C, T. — fva. 
ἀπολουδήσει pro subj. ut tr. 12et alias, confirmante 
Herm. ad Viger. p. 851; Winer. l.l. p. 271. — 
ὁ dc T, rectius quam C ἀρνὸς seriorum. — 
tones T, — χαὶ τὰ ἀρνία. Iterum. xoi intensive, 
ut illud Theogn. quod mox noster imitatur : δὸς 
ἐξ μοι ἀντὶ χαχῶν χαί τι παθεῖν ἀγαῆόν. — ποίμανον 
C -- Cf. Ioan. XXI, 15ὅ-18. Licentia quadam 
Pottica, verba diu post resurrectionem dicta pre- 
oeeupantur, — usitatius ἐῤῥήθη. Matth. XV, 17. 


121 
Πέτρος τε xai Ἰωζννης 
κατέλαδον τὸ μνῆμα, 
δι’ ὁ εἶπεν ἡ Magia: 

b] *Y .ω LÀ 
xai εἰσῆλθον ἅμα, 
τὸν Κύριον δὲ οὐχ εὗρον᾽ 
ὅθεν πρὸς ταῦτα 
πτοηθέντες 
εἶπον ἅγιοι " 

/ » ; 
Τίνος ἄρα χάριν 
ἡμῖν οὐχ ὥφθη; 
μὴ τὴν παῤῥησίαν 
ἡμῶν ἡγήσατο πολλήν: 
πολὺ γὰρ ἐτολμήίσαμεν. 
M A 
ἔδει 1*2 
ἔξωθεν 
ἡμλᾶς ἑστάναι, 
χαὶ περιβλέψασθαι 
τὰ ἐν τῷ μνήματι. 
Ὁ , X T 

ταφος YX5 οὗτος 

οὐκέτι ὡς τάφος, 
, * » * 
αλλ ὄντως οἶχος 
Θεοῦ ὑπάρχει : 
ἐν τούτῳ γὰρ 
ἐγένετο, 


Dominum repererunt : unde attoniti super 
hec, aiebant sancti : «a Quid erit cur nobis 
* non patuerit? Nimiamne censuit. fiduciam 
« nostram? Multum quippe ausi fuimus : 
« oportuit enim stare nos foris, et circumspi- 
« cere in monumento. Sepulcrum illud non 
« est tumulo simile, sed vere domus Dei est, 
« quippe in qua mansit, et habitavit, et sib 
« complacuit, qui lapsis dat resurgere. 


— Bas. πέτρῳ πρώην C. — κύματα ἐπέζευσεν T, 
ἃ omisso. 

7. ἀλλ᾽ ὥσπερ εἶπον T. — τε om. C 
eui dextere supplevit T : χαὶ ὃ Zc6c0alou, — f. διὸ 
εἴπετο μαρία « quare sequebatur. » — οἱ ἅγιοι C, 
T. — ἀρά τινος in utroque cod. Izso accentu. — 
ἥμας ante ἑστάναι, postulat melodia, sed cf. cant. 
XII. ἡμᾶς σταθῆναι T, --- ὄντως θρόνος Τ, Re- 
spicit Gen. XXVIII, 17 : ὡς φοδερὸς 6 τόπος οὖ- 


τος, οὐχ ἔστ' τοῦτο, ἀλλ᾽ ἢ οἶχος θ:οῦ. 


post πέτρος, 





128 


χαὶ ᾧχησεν, 
5 5 à / 
χαὶ εὐδόχησεν, 
ὁ τοῖς πεσοῦσι 
παρέχων ἀνάστασιν. 
5». Περιετράπη οὖν ἡμῖν 
t 4 / , [ 
ἡ παῤῥησία εἰς τολμᾶν, 
χαὶ μᾶλλον ἐλογίσθη 
/ Al , * 
χαταφρόνησις τὸ θάρσος, 
M ^-^ 
διὰ τοῦτο τάχα 
4 v ε , / 
οὐκ ὥφθη, ὡς ἀναξίοις. 
΄"΄. / 
Ταῦτα λαλούντων 
τῶν γνησίων 
φίλων πλάσαντος, 
εἶπεν ἡ Μαρία 
ἀχολουθοῦσα" 
Νῦσται τοῦ Κύρίου, 

' Ἁ 
xai ὄντως ἐρασταὶ θεῦμοι, 
μὴ ὡς ὑπολαμθάνητε; 

A 

αὐτοὶ γὰρ 
μείνατε; 

M! 9 ^v » 
μὴ ἀθυμεῖτε 
τὸ γὰρ γενόμενον 
οἰχονομία ἦν, 
ἵνα αἱ δὴ γυναῖκες, 


8. «Evasit igitur nostra libertas in auda- 
« ciam, quin immo fiducia contemptus repu- 
« tatur ; ideo fortasse non illico comparuit, ut- 
'« pote indignis. » Dum hac creatoris fideles 
amici loquuntur, ait Maria pone secuta 
« Sacri alumni ac Domini vere ferventes ami- 
« οἱ, nolite sic iudicare. Manete vosmetipsi 
« et ne desperetis. Quod enim accidit, quee- 
« dam erat provida cura, ut prorsus mulie- 
« res, qua priores ceciderunt , primae viderent 


8. Tenue mults fortasse erit, sed nonnullis 
notatu dignum, cum habeant fata sua libelli, illud 
est, quod prima horum carminum editio usque 
ad v. 15 troparii 8 secundis ventis processerat, 
quum sive ob concilii vaticani gravissima mo- 
menta, sive ob adversas Urbis et orbis tempesta- 
tes, interrupta inde opera et suspensa monia, ac 
pene desrupta ac desperata diu manserant. — 
ἡμῖν post τοῦτο male interponit C. — τῶν αληθῶν 
φίλων requirit acc. ; excludit vero metrum τοῦ 


S. ROMANUS 


ὡς πρῶται πεσοῦσαι, 

ἴδωσι πρῶται 

τὸν ἀναστάντα᾽ 

ἡμῖν θέλει 

χαρίσασθαι 

τό" χαίρετε, 

αἱ πενθήσασαι, 

ὁ τοῖς πεσοῦσι 

παρέχων ἀνάστασιν. 
θ΄. Ἐπειδὴ οὕτως ἑαυτὴν 

ἐπληροφόρει Μαρία, 

παρέμεινε τῷ τάφῳ, 

τῶν ἁγίων ἀπελθόντων" 

ἀχμὴν γὰρ ἐδόχει 

ὅτι ἐπήρθη τὸ σῶμα, 

ὅθεν ἐδόα, 

οὐ ῥήμασιν 

ἀλλὰ δάκρυσιν" 

Οἴμοι, ὦ Θεέ μου, 

ποῦ Gt μετῆραν ; 

πῶς δὲ χατεδέξω 

χεχηλιδωμέναις y got 

βαστάζεσθαι, ἀμώμητε; 


Ἅγιος ; 


« suscitatum. « Salvete, vos qua lugétis, 
« nobis vult fausta voce dicere, ille qui lapsis 
« dat resurgere. » 

9. Postquam ita se certiorem Maria fe- 
cit, sanctis recedentibus, remansit iuxta se 
pulerum. Adhuc enim censebat ablatum ess 
corpus, unde exclamavit , non verbis, sed fle 
tibus: « Heu mihi! Deus meus, quo te (rans: 


« tulerunt? Quomodo passus es te pollutis- 


. . . ! 
«ferri manibus, o immaculate? Sancius: 


ante πλάσαντος, ut habent codd. — οὕτως Og 
id. — f. legendum αὖθι yàp, invito C; audacius 
emendavit scriptor taurin. οὐχ ὡς ὑπολαμθάνητε, 
ἀλλ᾽ ὑπομείνατε, μὴ dO. τὸ γὰρ γινόμενον, iunctis 
versiculis 15, 16. — καὶ μὴ ἀθυμ. C. — ἴδωσι πρᾶν 
tov T. — f. ἡμῖν ποθεῖ pro rhythmo. — τοῖς πεν" 
θήσασι 'T. ταῖς πενθησάσαις C. | 

9. f. ἀπελθόντων τ. dy. T. ἀπῆραν, melodo satis 
placere ἀπαίρειν, sequentia docent.— ὅθεν ἐλάλει. 
— οὐχὶ ῥήμασιν codd. — f. τοῖς δὲ δάχρ. moduli gr 





XVII. CANTICUM PASCHALE. 


v 
Αγιος, 
L4 , 
ἅγιος, χράζει 
τὰ ἑξαπτέρυγα 
χαὶ πολυόμματα, 
χαὶ τούτων οἱ ὦμοι 
μόλι; φέρουσί σε" 
χαὶ πλάνων χεῖρες 
ἐράστχσάν σε. 
t / 
0 πρόδρομος 
βαπτίζων σε 
RNC Ζο, 
ἐχραύγαξε 
Σύμε βάπτισον, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέγων ἀνζστασιν * 

, 4 " i 

t. Ἰδοὺ τριήμερος νεχρὸς 
πέλεις, ὁ πάντα καινίζων" 
ὁ Λάζαρον ἐγείγα: 

^ ? Yet 3 

τέτταρας μετὰ ἡμέρας, 
δείξας χαὶ δρομαῖον 
τὸν δεδεμένον χηρίοις, 
χεῖσαι ἐν τάφῳ. 


* Sanctus! sanctus ! clamant Seraphim sex alis 
« e| sexcentis oculis insignes, eorumque hu- 
« ri vix te sustinent; et impostorum ma- 
vnus abstulerunt te! Ille Pracursor, tingens 
«le, clamabat : Baptiza me, qui lapsis das 
( Tésurgere, 

10. « En tertia die mortuus es, tu qui 
( 0mnia renovas; qui Lazarum suscitasti 
' quatriduanum, eumque fecisti accurrere, 


ti. οἴμοι θεὲ (C. μοι Ἰησοῦ μου, ποῦ σου T. ποῦ jam 
"idimus, ubi ποῖ expectatur. Cant. XIV, 1 v. δ. 
-— Past, ἀθάνατε T. — σοι χράζει C. Is. VI, 2, 3; 
Apoc. IY, 8. mox recole cant. 1V, 7 seqq. 

l0. μετὰ τέσσ. $4, C, T. — xai δείξ, C. ὅρομ. 
9t. T, — voy xnp. 0:0. C, T. — ἐν τάφῳ xol ὡς 
εἶνε εἶδον zug ταφὴν T. — μὴ μόνον T. οὐ μόνον C. 
τ σοῦ λέγουσα T. Huc usque melodus, more 
Grecorum, ut notatum in cant. XII, meretr:cem 
à Magdalena distinguit, nisi quis intelligat : « Ut 
feci, dum essem. meretrix. » Cf. Marc. V, 22; 
Luc, VIII, 49. — ὃ τὴν 'Higou παιδίσχην ζωώσας, τέ 
ἦτι ἔτει (l. ἔτ μένεις ἐν τῷ τάφῳ 'f depravate. — 

y. 


129 


Ἀλλ᾽ ἤθελον 

σοῦ ἰδεῖν ταφὴν, 

“να ὡς ἡ πώνη, 

ὃ ἄχρυσι βρέξω, 

οὐ τοὺς ποδχς μόνον, 
ἀλλὰ χαὶ ὅλον ἀληθῶς 
τὸ σῶμα καὶ τὸ μνῆμιζ σου, 
X2Xi,ouca * 

Δέσποτα, 

ὡς τὸν τῆς χήρας 
υἱὸν ἀνέστησας, 
σαυτὸν ἀνζστησον! 

ὁ τοῦ ᾿Ιαείου 

τὴν παῖδα ζωώσας, 
τί ἔτι μένεις 

ἐν τῷ μνημείῳ; 
Ἀνάστηθι, 

ἐπίστηθι, 

ἐμφανηθι 

τοῖς ζητοῦσί σε, 

ὁ τοῖς πεσοῦσιν 


« vel fasciis devinctum tu in sepulcro iaces! 
« Tuam videre avebam sepulturam, ut lacry- 
«mis perfundam, sicut meretrix, non tuos 
« tantum pedes, sed totum omnino corpus et 
« feretrum tuum, clamans : Ο Domine! sicut 
« vidue filium suscitasti, temet excita! qui 
« lairi filiam vivificasti, cur adhuc in sepul- 
« cro iaces? Exoriare, adesto, manifestator 
« quarentibus te, qui lapsis das resurgere, » 


dv. πιστώτηθι C, barbare. At minus apte cum ca- 
teris eximiam strophen cohaerere ne credas; ne- 
que mox ubi $207, facilius legas ἔφθη, ac si non- 
dum Christus Magdalene visus, agnitusque 
fuerit. Melodus enim argutus puellam inducit 
secum tacite colloquentem, Christumque intus 
moventem, et clam se amantis pectori obvium 
ostendentem, priusquam in hortulano oculis de- 
tegatur apertis. « Cernit enim Jesum, licet non- 
dum adesse intelligat, » inquit Cyrillus Alex. 
in hoc loco Io. XX, 14, et alibi : « Hortula- 
num eximio affectu Dominum vocat, persentie- 


bat ibi Domini Jesu halitum. » 
9 


130 


παρέχων ἀνάστασιν. 
4 ^ ^ 
ια΄, Νενικημένην τῷ κλαυθμῷ 
χαὶ ἡττημένην τῷ πόθῳ 
ἰδὼν ὁ πάντα βλέπων 
τὴν Μαγδαληνὴν Μαρίαν, 
ἐσπλαγχνίσθη τότε; 

Α L4 ji , e r4 
xai ὥφθη λέγων τῇ xopt" 
Γύναι, τί χλαίεις: 
χαὶ τί ζητεῖς 
M / 
ἔνδον μνήματος; 

Εἶτα ἡ Μαρία 
λέγει στραφεῖσα᾽ 
Κλαίω, ὅτι ἢσαν 
' ’ / 4 ^A 
τὸν χύριόν μου £x ταφῆς; 
χαὶ οὐχ οἶδα ποῦ ἔθηκαν" 
πάντως δὲ 
σόν ἐστι 
τοῦτο τὸ ἔργον, 
? 4 “ ET 
εἰ μὴ πλανῶμαι ὙΧ2) 
ὁ χηπουρὸς εἰ σύ" 
διὸ εἰ ἐπῆρας 
τὸ σῶμα, εἰπέ νοι" 
χἀγὼ λαμθάνω 
τὸν λυτοῦ τήν μου’ 


11. Ut singultu devictam, et amore op- 
pressam Magdalenam Mariam vidit, qui 
cuncta intuetur, commotus tandem est, et 
apparuit puelle, dicens : « Mulier, quid plo- 
«ras? Quem ve quaris in monumento? » 
Tum Maria, retro se vertens, ait : « Fleo, quia 
« tulerunt Dominum meum ex tumulo, ne- 
« que scio ubi posuerunt eum. At certe tuum 
« istud opus est ; namque, nisi fallor, tu hor- 
« tulanus es, ideosi tu abstulisti corpus, dicito 


11. χλαίεις, τίνα θέλεις C, T. — στραφεῖσα λέγε! 
C. εἶπεν T. metri sui Noster adeo tenax est, ut 
facili crasi scripserit : χοὺχ οἶδα ποῦ. — 256v 2. Sic 
T. — λοιπὸν εἰ ἐπεῖρες sie T. — ἐμὸς πέλει διὸ, C. 
— xp. ἐμὸς T. 

12. νεφρούς. Ps. VII, 10; Jerem. XI, 20, XVII, 
10. ἐμθατεύων, uti Romanus, alter melodus pascha- 
lis habet in cod. Vat. 771 : 6 δὲ χαρδίας xci νεφροὺς 
| ἐμδατεύων | ἔφη πρὸς αὐτοὺς. Ita et Georg. Pisida 
adv. Sever. 602 : 6 τὰς ἐν ἡμῖν ἐμθατεύων καρδίας. 


S. ROMANUS 


ἐμὸς ἐστι 
διδάσχαλης, 
χαὶ κύριος 
ὁ ἐμός ἐστιν, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
4 € M δί Ϊ Ὁ 
ιβ. Ο τὰς xagüiac ἐρευνῶν; 
χαὶ τοὺς νεφροὺς ἐμύδατεύων, 
ἰδὲ e “4 
εἰδὼς ὅτι γνωρίξει 
* M 49 ^^ / 
τὴν φωνὴν αὐτοῦ Magia, 
ὡς ποιμὴν ἐφώνει 
τὴν μυχωμένην ἀμνάδα, 
λέγων᾽ Μαρία! 
Ἡ δὲ εὐθὺς 
* / 
ωὠρίσασα" 
5 quo 
Ὄντως ὁ χαλος μου 
ποιμὴν φωνεῖ με; 
ἵνα τοῖς ἐννέα 
χαὶ ἐνενήχοντα ἀμνοῖς 
λοιπὸν συναριθμήσει με. 
? N : 
Βλέπω γὰρ 
ὄπισθεν 
τοῦ με καλοῦντος , 
ἁγίων σώματα, 


« mihi; et ego sumo redemptorem meun; 
« meus est magister; certe Dominus meus 
« est, qui lapsis dat resurgere. » 

19. Qui corda scrutatur, ef renes perva- 
dit, sciens quod vocem suam agnosceret Ma- 
ria, uti pastor, sonum dat balanti agnelle; 
aiens : « Maria! » Illa, statim comperiers; 
ait: « Vere bonus meus pastor suo me ΟΥ̓ 
*vocat, ut cum novem et nonaginta OY 
« bus iam annumeret me : pone namq 


— φωνεῖν eum accusat. ex unico fere et n 
Homeri exemplo, cateroquin delicatus; Ai 
plus semel usurpat. Eodem modo τὰ δὲ ii 
ἐφώνησε, in Pentecost. rom. sabb. basa 
μου, στιχ. ἀνάστ, --- $ δὲ εὐθέως εἶπεν C. T. — 7 
μοι ὃ χαλὸς T. — διχαίων τάγματα oos d M 
C. — ἐμὸς πέλει C. — ὡς προεῖπον c,T, m quo : 


on 

αὐτός ἐστιν ὡς mp. χύριος ὃ ἐμός ns quii 
ιλάρχαιος, quin osculo € 

discedat lector φιλάρχαιος, q eum ΟΥ̓́ 


renidentem boni pastoris imaginem, 


-€ 
ε 


. ΓΝ 


^ 
E 
NE 


E 


jit, 


XVII. CANTICUM PASCHALE. 


, / , 
ἀγγέλων ταγματα" 
13 Mv , 
διὸ οὔτε λέγω 
’ * t - 
τίς εἰ ὁ χαλῶν με; 
σαφῶς γὰρ ἔγνων 
τίς ὁ καλῶν με, 
ἐμὸς ἐστι, 
ὡς εἶπον πρὶν, 
διδάσχαλος 
τὲ χαὶ χύριος, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
^ 1 3 ^J ^ 
7. Υπὸ δὲ πόθου τοῦ πολλοῦ 
χαὶ τῆς ἐμπύρου ἀγάπης 
ἡ χύρη κατηπείχθη, 
χαὶ χρατῆσαι ἠβούλγθη 
τὸν ἀπεριγράπτως 
τὴν χτίσιν πᾶσαν πληροῦντα. 
Lj € / 
Üpozc ὁ πλάστης 
σπουδὴν αὐτῆς 
οὐχ ἐμέμψατο" 
ἀλλ᾽ ἐπὶ τὰ θεῖα 
αὐτὴν ἀνάγει, 
λέγων" M μου ἅπτου! 


* eum qui vocat me, video sanctorum cetus, 
«angelorum acies. Unde id non dico : Quis 
' 6l, qui me vocas? Probe iam conscia quis 
«ΤῊ vocet; nieus est, ut modo dixi, et ma- 
€ gister. e Dominus, qui lapsis dat resur- 
gere. ἢ 

I3. Nimio autem. amore ignitaque cha- 
nitate pulsa puella est, ac tenere voluit eum, 
qui ambitu maior, totam complet creatu- 
"I1; allamen conditor haud eius studium 
"iluperavit, quin ad divina promovet, di- 


balante ludentis, frequenti comitatu exultantis , 
Tuilem inter angelos et apostolos, myrteta inter 
Εἰ viridaria, vetereg picture adumbrare solent. 

19. πόθου τοῦ θερμοῦ T. -.-- ἀναπληροῦντα Τ, 
θη ΐ580 πᾶσαν, --. τὴν Gr. αὐτῆς C, T. --- ἀνῆγεν T. 
-H uóvoy Bo. us νόει C. et μόνον T. — ἐχζήτησον 
?^ ut T, om, ἐχεῦ, -... αὐτῷ T. zéAo C, T. — ὁμό- 
ὕρονος ὡς σύγχρονος xal συνάναρχος 'T. Alterutra 
TDI, que vetus, egregia esto catholici 
dogmatis pronuntiatio, 


131 


M3 νόει μόνον με βροτον" 
Θεός εἶμι" μὴ ἅπτου μου, 
ὦ σεμνή! | 
πέτασον 
ἄνω τὸ ὄμμα 
χαὶ χατανόησον 
τὰ ἐπουράνια" 
ἐχεῖ ζήτησον με, 
χαὶ γὰρ ἀναξαίνω 
MO ; 
πρὸς τὸν πατέρα, 
ὃν οὐχ ἀφῆχα' 
αὐτοῦ εἰμι 
ὁμόχρονος, 
χαὶ σύνθρονος 
xai ὁμότιμος, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
ιδ΄, Ῥητορευέτω δὲ λοιπὸν 
ταῦτα ἡ γλῶττα σου, γύναι, 
χαὶ διερμηνευέτω 
τοῖς υἱοῖς τῆς βασιλείας, 
τοῖς νῦν προσδοχῶσι 
τὴν ἔγερσίν μου, τοῦ ζῶντος" 


cens : « Noli me tangere! neque in me solum 
« vide hominem, Deus sum ; ac me tangere 
« nolis, o veneranda! Sursum attolle oculos, 
« et percipe coelestia. Illuc me quarito, as- 
« cendo enim ad Patrem, quem non dimisi ; 
« ipsi sum cozeternus, in eodem throno, ea- 
«demque maiestate, qui lapsis do resur- 
« gere. 

14. « Hac deinceps enarret lingua tua, mu- 
« lier, et interpretetur filiis regni ; qui expe- 
« ctant donec resurgam ego vivens, Festina, 


14. Ρητορευέτω τῷ λόγῳ T. Activ. contra 
morem veterum. — παραδοχοῦσι codd. miro con- 
Sensu. —- σπεῦσον xal φθάσον Q. cf. trop. 16. 
σπεῦσον, μαρία, xal τοὺς μαθητάς μου T. --- σάλ- 
πιγγός σου γλῶτταν μεγαλοφώνως (C. σάλπιγγί σοι. 
χρῶμαι μεγαλοφώνῳ T. --- ἔγειρον C, T, — λαμπάδας 
ἅψουσιν C. — νυμφ. ἠγέρθη T. — καὶ οὐδὲν C, T. — 
ἔνδον pro acc. idem ac ἐντὸς ex lege XI. — ὅτι 
ἔρχεται T. Iterum nos melodus intueri jubet ve. 
teres illas musiví operis areas, qua virgines cient 





132 

σπεῦσον, Maota, 

xoi μαθητὰς 

μοῦ συνάθροισον * 
σζλπιγγί σου γλώττης 
μεγαλοφώνῳ 

ἤχησον εἰρήνην 

εἰς τὰς ἐμφόθους ἀχοὰς 
τῶν χεχρυμμένων φίλων μου. 
ἔγειρε 

ἅπαντας 

ὥσπερ ἐξ ὕπνου" 

e 9 t / 

ἵν ὑπαντήσωσι, 

χαὶ δᾷδας ἅψωσιν, 
εἰπέ: Ὁ νυμφίος 
ἀνέστη τοῦ τάφου, 
οὐδὲν ἀφῆχεν 

ἔνδον τοῦ τάφου, 
ἀπώσασθε, 
ἀπόστολοι, 

τὴν νέκρωσιν, 

ὡς ἐγήγερται 

ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 

ιε΄. Ὡς οὖν ἀχήχοε σαφῶς 

ὅλων τῶν λόγων τοῦ Λόγου, 
ὑπέστρεψεν ἡ xoon 


« Maria, cceetumque 1neorum discipulorum 
« voca ; oris tui tuba magna resonante, sona 
« pacem ad pavidas latentium amicorum meo- 
«rum aures, experge fac omnes, quasi e 
« somno; ut obviam eant, et tzedas accendant, 
« dicito : Sponsus resurrexit e tumulo ; nihil 
« ibi reliquit ; pellite, apostoli, stuporem, quia 
« Surrexit, qui lapsis dat resurgere. » 

15. Ubi perspicue audiit omnia Verbi elo- 
quia, retro puella cucurrit, et ait suis so- 


ex auro micantes, sponsoque accurrentes ovanti, 
quales pene sub oeulis meis salutare licet in re- 
Dovata fronte basilice B. Virgini juxta zedes cal- 
listianas trans Tiberim consecrate. Neque a 
nuptiali veterum pompa aberat letus tibiarum 
sonus, haud inconcinne a melodo prziemissus. 


S. ROMANUS 


χαὶ φησὶ ταῖς ὁμοτρόποις᾽ 
Θαύματα, γυναῖχες, 
& εἶδον xc διηγοῦμαι" 
μή τις οὖν δόξη 
ληρήματα , 
μοῦ τὰ ῥήματα" 

οὐ o ἐφαντάσθην, 

ἀλλ᾽ ἐνεπνεύσθην᾽ 
πέπλησμαι τῆς θέας 

χαὶ ὁμιλίας τοῦ Χριστοῦ 
χαὶ πῶς, χαὶ πότε, μάθετε" 
ὅτε με 

ἔλιπον 

o» περὶ Πέτρον, 

ἐγγὺς τοῦ μνήματος 
ἱστάμην χλαίουσα, 

διότι ἐδόχουν 

ἐπῆρθαι τὸ σῶμα 

τοῦ ἀθανζτου 

ix τοῦ μνημείου, 

ἀλλὰ εὐθὺς 

οἰχτείρας μου 

τὰ δάκρυα, 

ἐπεφάνη μοι 

ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνχατασιν 


« Sunt prodigia, 9 femine , qUZ 
liria habeat 


d spiritu 


dalibus : 
«vidi et refero. Nemo ergo de 
« verba mea, haud enim insanivi, Se 
« afflata sum ; impleor et visione et sermone 
« Christi; et quo pacto et undenam, audite : 
« Quando me reliquit Petrus, juxta monu 
« mentum steti plorans, rata ablatum fuisse 
« corpus illius immortalis e feretro. At subito 
« misertus meorum fletuum, apparuit mih 
«is qui lapsis dat resurgere. 


t 


: ἡ — Ux 
15. ὁμοτρύποις εἶπεν T, omisso Φησί. 


ληρήματα C. ὡς λῆρα εἶναι T. --- τῆς θείας s 
τοῦ ambo om. ante Χριστοῦ. — διότι γὰρ εὐ 
ὅτι ἐπήρθη τοῦ τάφου τὸ θεῖον σῶμα τ 


: ) ie, 
δὲ οἰχτείρας T, infeliciter : — δάκρυα, εὐσπλαγγ" 
μοι T. 





XVII. CANTICUM PASCHALE. 


iz. Μετεποιήθη ἄθροον 
εἰς εὐφροσύνην ἡ λύπη, 
χαὶ γέγονέ μοι πάντα 
ἱλαρὰ xal γεγηθότα. 
Οὐχ ὀχνῶ δὲ λέγειν" 
óc Μωὺῦσῆς ἐδοξάσθην.᾿ 
Εἶδον γὰρ, εἶδον, 
οὐχ ἐν ὁρει, 
ἀλλ᾽ ἐν μνήματι, 
οὐχ ὑπὸ νεφέλην, 
ἀλλ᾽ ὑπὸ σῶμα, 
τὸν τῶν ἀσωμάτων 
χαὶ τὸν δεσπότην νεφελῶν, 
τὸν πρὶν χαὶ νῦν καὶ πάντοτε, 
λέγοντα᾽ 
Μαριάμ! 
σπεῦσον χαὶ φράσον 
τοῖς ἀγαπῶσί με, 
ὅτι ἐγήγερμαι. 

16. « Continuo conversus est in letitiam 
«luetus, et cuncta mihi successere iucunda 
"et hilaria. Dicere non. dubito , qua gloria 
«Moyses , eadem ego aucta sum. Vidi , vidi, 
«inquam, non in monte, at in monumento ; 
«non sub nube, sed corpore tenus, illum 
spirituum et nubium Dominum, ipsum heri, 
«et modo et semper, dicentem : Maria! Pro- 
« pera, ef renuntia diligentibus me quod sur- 
«rx; ut olive. ramusculum, me ore tuo 
* tenens, Noe filiis bonum fer nuntium : En 


16. ἀθρόον codd., attice emendavi, iubente 
"hythmo, uti iam in cant. VI, 11, 18; VIII, 8. 
Orammaticís autem reluctantibus, adsit nobis 
Gettling in doctissimo commentario. Allg. Lehre 
"0m Accent der gr. Spr. (ed. 1835, p. 295). ὥσπερ 
Vocis T. — ἴδον γὰρ ἴδον C constanter. — οὐκ iv 
Χωρὴβ pene jubet accentus. — τῷ μνήμ. C, T. — 
πὸ νεφέλης T. — τὸν πρὶν C. Melodus, Nazíanzeni 
?mulus, geminis xai delectatur, cum impetu 
Puella eonsonis, — 9p. t. ἀποστόλοις uoo T. — 
mpsbowz ὡς T. — In primis arrideret dividi 
ὡς χάρφος | ἐλαίας, uti in hirmo : τὰ μύρα | ὡς δῶρα. 
Atrhythmo continuo plura obstant. — πέπ. ὁ xivà. 
C χαὶ ἐγήγερται T. vers. om. C. Siste iterum, 
17/2016, et osculo saluta symbolicam colum- 
bom, nova, nisi fallor, elegantia qua nil supra 


133 
Ὡς χάρφος ἐλαίας 


λαδοῦσά με γλώττῃ, 
τοῖς ἐχ τοῦ Νῶε 
εὐαγγελίζου, 
ὡς πέπαυται 
ὁ θάνατος" 
ἀνέστην ὙᾺΡ, 
xai ἐγήγερμαι, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν" 
ιζ΄. Ἀχηχοὼς ὁ σύλλογος 
τῶν εὐσεθῶν νεανίδων, 
συμφώνως ἀπεχριθη 
πρὸς τὴν ἐχὸ ιἡγουμένην " 
Ἀληθὲς ὃ εἶπας, 
χαὶ συναινοῦμέν σοι πᾶσαι, 
οὐχ ἀπιστοῦμεν’ 
ἀλλὰ ἡμῖν 
τοῦτο θαυμαστὸν, 
«excidit mors. Surrexi enim e monumento, 
«qui lapsis do resurgere. » 

17. Ubi audiit coctus piarum puellarum, 
concordi voce respondit ad nuntii interpre- 
tem : « Verum est quod dicis, et tecum 
«una omnes consentimus, nec fidem nega- 
« mus. Id solum stupefacit nos, quod usque 
« tunc in sepulcro fuerit, et annumerari per 
«tres dies inter mortuos vita sustinuerit ; 
«quippe quin reverti debuerit ex inferis, 
« haud ambigimus, ideoque diximus : Ipse 


depictam, et grxco penicillo, primo et fortasse 
unico rei allegorice exemplo; quippe columba , 
toties in christiane artis suppellectile ramusculo 
ornata, jam nihil aliud esset quam Maria Virgo 
(cui facile hie Magdalena typum cedit), Christum 
in ulnis, et quasi novum puellum gestans e tumulo 
redivivum. Inter plura quz animo ad hae subeunt, 
pauca subdiderit Apollinaris, eujus prima vox 
εἶπα Romano fere solemnis est, ps. LIV, v. 7 : 


εἶπα δέ" τίς xtv ἐμοὶ πτέρυγας πόροι οἵα πελείης, 
ὄτρα δέμας χαμάτοιο ποτοῦλεγος ἀμπαύσαιμι ; 


17. ᾿Ακούσας τούτων ὁ χορὸς T. — συντόμως ἀπε- 
χρίθη τῇ Μαγδαληνῇ Μαρία ἀληθῶς ὃ T. ἀληθῶς ἃ 
εἶπας C. ciragatticorum more, maxime tragicorum. 





134 


e P d 
ὅτι ἕως ἀρτι 
εἶναι ἐν τάφῳ, 
χαὶ συναριθμεῖσθαι 
τοῖς τεθνεῶσιν ἡ ζωὴ 
ἠνείχετο τριή μερος" 
ὅτι γὰρ 
ἤρχετο 
ἐχ τῶν χθονίων 
οὐχ ἠμφιθάλλομεν . 
διὸ ἐλέγομεν " 
τοῦ χήτους οἰχέτην 
4 / P4 
ἐξήγαγε παλαι" 
χαὶ πῶς χρατεῖται 
ὑπὸ θανάτου, 
εἰ τοῦ θηρὸς 
ἀγήρπασεν : 
ἀνίσταται 
xai ix μνήματος, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
[4 Νὺ T δ Δ / Υ “Δ 
ἰὴ. Νῦν οὖν μὴ νόμιζε, σεμνὴ, 
ὅτι χωλεύει ὁ λόγος" 
* - € mw 93 LA 
ὀρθῶς ἡμῖν ἐφθέγξζω 


« olim eduxit illum ceti incolam, et quo pacto 
« morte tenetur, si bellue predam rapuit? 


« Surrexit et ipse e monumento, qui lapsis dat 
« resurgere. 


18. « Nunc igitur minime autuma, o ve- 
« nerata, lubricum esse verbum ; recte nobis 
«locuta es, nec quidquam in his verbis obli- 
«quum est; immo vera sunt, et acceptum 


— ἀλλὰ μόνον C. — τοῦτο μόνον T. θαυμάζομεν C, 
T. — ἣν ἐν τῷ τάφῳ iid. — ὅτι γὰρ ἤμελλεν T. — 
ἐχ τῶν καταχθονίων οὐχ ἡμφιδάλαμεν C, in quo nota 
aor.byz. cf. cant. VI, 3 not. — χθονίων ἐλθεῖν ἡλπίε 
ζομεν T. — ἐξήγ. πρώην T. — εἰ τὸν θῆρα ἀνέπραξεν, 
ἐγήγερται ἐκ τοῦ uv. T. — Ac si melodus cyclum 

rei symboliez evolvere spoponderit, ita classi- 
cum canonem veterum pietorum religiose secta- 
tur, ut post bonum pastorem, decem Virgines, 
columbam Noachinam, nunc transeat ad fami- 
geratum lonz typum, cujus fortasse cantico haec 
melodia eo loci intermissa fuit. 


18. ὅτι φωλεύει fort. accersito elemento quam 


8. ROMANUS 


xai οὐδὲν σχαμὸν ἐν τούτοις" 
ἀληθὴς ὁ λόγος 
xat προσηνής σου ὁ τρόπος᾽ 
ὅμως, Μαρία, 
συγχοινωνεῖν 
σοι βουλόμεθα, 
ἵνα μὴ ἕν μέλος, 
ἡμῶν τρυφήσηῃ, 
μείνη δὲ τὰ ἄλλα 
γεχρὰ xai ἄγευστα ζωῆς 
ἐχείνης, ἧς ἀπέλαυσας. 
Γένωνται 
ἅμα σοι 
στόματα πλεῖστα, 
ἐπισφραγίζοντα 
τὴν μαρτυρίαν σου" 
ἀπέλθωμεν πᾶσαι 
ἐπὶ τὸ μνημεῖον, 

- χαὶ βεθαιῶμεν 
τὴν ὁπτασίαν * 
χοινὸν ἔστω, 
συνόμιλε, 
τὸ χαύχημα, 


« tuum facinus. Attamen, o Maria, participes 
« tecum fieri volumus, ne, dum quid unum 
«ex nostro sodalitio exultet, caetera mortu 
« maneant, et sensu careant huius vite qui 
«frueris. Tecum ora omnium referta sut, 
«ad obsignandum tuum testimonium. Ea- 
« mus omnes ad monumentum , et confirme- 
« inus visionem : communis, cara soror, glo- 


proximo : «latitat verbum » in tumuli Lopes 
obseura taurin. scriptura habere videtur Χο τ 
et mox ἐν τούτῳ σχάζον. --- ἀλλ᾽ εὐθὺς ὃ λόγος vi 
χοιγωνῆσαί σοι C, T. Cf. Eph. V, M. ned 
τρυφήσῃ T. — ξηρὰ xat T. — ζωῆς τῆς vd ᾿Ξ 
σεως T. — ἔστω τὸ θέαμα τ. om. τὸ ag for 
in hoc troparia minus apta videntur, pud 
tasse interpretatione ad solemnem ag! P in 
lis communionem referenda sunt. Fidel p γῇ 
statio solemnis est, cui vehemens spe! et end 
plausus statim accedit, et sí cul nid Na 
res quc supra sunt, memorig, illi d ἢ 
tes, oculis, palmisque δὰ codum. extens^ 


e E 
"Ez E 


XVII. CANTICUM PASCHALE. 


ὃ παρέσχε σοι 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
, , / 
παρέγων ἀνάστασιν" 
/ *" P t 
Ü. Οὕτω λαλῶν ὁ σύλλογος 
τῶν θηλειῶν θεοφόρων 
ἐξήρχετο τὴν πόλιν 
μετὰ τῆς διηγουμένης, 
χαὶ ἰδὼν τὸν τάφον 
ἀπομαχρόθεν ἐβόα" 
v t 
1δὲ ὁ τόπος 
ἢ μᾶλλον δὲ 
χύλπος ἄχραντος ] 
ὃ t 7 
0t ὁ βαστάσας 
τὸν βασιλέα ! 
ἴδε ὁ χωρήσας 
A , " 4 M 
ὃν οὐ χωροῦσιν οὐρανοὶ, 
χωροῦσι δὲ οἱ ἅγιοι! 
αἶνος σοί! 
Ü 3 
μνος σοί ! 
ἅγιε τάφε, 
μιχρὲ χαὶ μέγιστε, 
πτωγὲ καὶ πλούσιε! 


« Πᾷ 650, quam tibi praestitit, qui lapsis dat 
 'esurgere, » 

19. Ea dum turmatim fantur Deifere fe- 
mine, agmen exivit ab urbe una cum facti 
nuntia, visoque sepulcro, turba longe clama- 
Vit: « En locus, immo gremium intemera- 
4 lum! En qui gestavit regem ! En qui am- 
« plexus est quem celi non ambiunt, conti- 
« nent vero sancti! tibi laus! tibi hymnus! 0 
' Sanctum sepulerum, parvum et maximum, 
«egenum et opulentum! O ν᾽ promptua- 


Doseque et supplices, seu θεοφόροι mulieres, 
que uti priscas tragcedias, sic sacras picturas chri- 
Sllanosque ritus personis suis implent. 

19. θεοφ, 051. codd. — τὴν πόλιν pro 2x τῆς πόλ. 
Ualib. — ἴδε ter et recte. Cf. VII, 19, XVI, 
?1 et Moris p. 198. Attici, plerumque si ἰδὲ 
Krpserint, haud semel vel metri gratia, vel ut 
"Im verbis addant, accentum in penultima cient. 
Melodus hic veluti aestu lyrico raptus, sequitur 
Asehyl. Suppl. 349 : ἴδε με, Eumen. 125 : Ad6t, 
Már, λάβε, φράζου. — τόπος μᾶλλον δὲ C, T. — 


135 


ζωῆς τὸ ταμεῖον, 
εἰρήνης δοχεῖον : 
χαρᾶς σημεῖον, 
Χριστοῦ μνημεῖον! 
M. M 
ἑνὸς μνῆμα, 
τοῦ κόσμου δὲ 
τὸ χαύχημα, 
ὡς ἐθέλησεν 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
X. Ὑμνολογήσασαι λοιπὸν 

τοῦ ζωοδότου τὸν τάφον, 
ἐστράφησαν καὶ εἶδον 
τὸν χαθήμενον τῷ λίθῳ" 
xai ἀπὸ τοῦ odónu 
εἰ; τὰ ὀπίσω ἀπῆλθον, 
εὐλαδηθεῖσαι, 
χαὶ χλίνασαι 
χάτω πρόσωπα, 
χαὶ μετὰ δειλίας 
λαλοῦσαι ταῦτα " 

Τί τὸ εἶδος 70910; 


« rium, pacis receptaculum, letitia vexil- 
«lum, Christi monumentum! unius memo- 
«ria, orbis autem gloria! sicut voluit, qui 
« lapsis dat resurgere. » 

20. Hymno deinde salutantes tumulum 
ubi vite dator iacuit, converse sunt, et vi- 
derunt sedentem quemdam in lapide, et pra: 
pavore retro abierunt, horrore percita, pro- 
na deorsum, demisso vultu, cumque metu 
ita colloquentes : « Quid hoc spectaculi ge- 
«nus? Cuiusve hec forma est? Quis ille 


χόλπος ἄφθαρτος T. ot οὐρ. C. — τὸ om. ante ra- 
μεῖον codd. — f. pro melodia ἑνὸς μονή " σὺ αἶνος 
μνῆμα, T male, om. τοῦ, dein τὸ, quod et C. om. 
Sepulerum ;perinde salutatur ae viventis Christi 
tabernaculum aut sacrata hostim pixis; anti- 
quissimo enim ritu inter paschalia eucharisticum 
ornatur sepulerum, ex quo circumfusi sancti 
angelicas epulas et manibus excipiebant et pe- 
ctore continebant : quis melodi omnia reserabit 
arcana? 

20. χάτω χλ. καὶ τὰ zp. codd. — τί τοῦτο τὸ εἶ. 


* 





136 


S. ROMANUS. 


D, τίνος; πέλει ἡ μορφή; 
τίς πέφυχεν ὃν βλέπομεν 
ἄγγελος; 

ἄνθρωπος; 

ἄνωθεν ἦλθεν. 

7 τάχα ἜΝ 

ἡμῖν ἀνέτειλεν ; H 

Tp ; ὥσπερ ἐξ; πέμπει, 
ἀστράπτει, αὐγάζ εἰ" 
φύγωμεν, χόραι, 

μὴ φλογισθῶμεν! 

Ομόρε Oto) 

οὐράνιε, 

ἐπίσταξον 
τοῖς διψῶσί σου, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 

, παρέχων ἀνάστασιν. 
χα. ᾿υχαγωγήσωσιν ἡμᾶς 

νῦν, ὡς σταγόνες , οἱ λόγοι 
τοῦ θείου στόματός σου, 
ἡ χαρὰ τῶν θλιβοικένων, 

ἡ ζωὴ τῶν πάντων, 2 
μὴ νεχρωϑῶμεν τῷ ooGQ. 


«quem videmus? An angelus? an homo? 
« Desursumne venit? Aut forte ab inferis 
« exortus nobis est? Sicut ignis luce micat, 
«fulgurat, coruscat; fugiamus, o puelle! 
« ne comburamur. O Dei imber coelestis, ir- 
« rora sitientibus te, qui lapsis das resur- 
« gere. 

31. «Nunc demulceant nos, ut stillicidia, 
« divini oris tui eloquia, tu letitia oppresso- 
« rum, tu vita omnium, ne metu moriamur. » 


jog iid. — ἔστιν T, om. πέλει, — ὥσπερ (om. T) 
πῦρ πέλει φῶς C, T. — πέλει bis T. ἀστραπὴν C, 
ἀστραπῇ T. — ὅμδρ: θεῖς C, T. — ὄν, σε C, τοῖς 
ὁμνοῦσί σε T. 

21 τοῦ στόματός σου, λόγε 'T. — τῶν ἁπάντων C. 
— φόρῳ. Hactenus Orantes. Pergit in utroque tro- 
pario drama incoptum, in quo pompa ex baptis- 
terio in tumuli apparatum sape structo, ad men- 
sam eucharisticam ducebatur, simulque cum 
angelorum pane, solebant in confirmondos neo- 





Ταῦτα, ὡς οἶμαι, 

ἐλίταινον 

αἱ θεόπνευστοίι , 

ὅθεν ἐμειλίχθη 

ὁ ἐν τῷ λίθῳ, 

χαὶ πρὸς τὰς γυναῖχας | 
φησί. Μὴ φοδεῖσθε ὑμεῖς, : 

ἀλλ᾽ οὗτοι οἱ φυλάσσοντες 

φρίξωσι ; 

πτήξωσι, 

χαὶ νεχρωθῶσιν 

ἀπὸ τοῦ δείματος, 

xa ἵνα μάθωσιν 

ὡς χαὶ τῶν ἀγγέλων 

δεσπότης ὑπάρχει, 

ὃν νῦν φεθύρου σιν ; 

ἀλλ᾽ οὐ χρατοῦσιν. 

Ἀνέστη γὰρ ᾽ 

χαθεύδουσιν, 

οὐκ οἴδασι, 

πῶς ἐγήγεοται 

ὁ τοῖς πεσοῦσιν 

παρέχων ἀνάστασιν. 


Hzc, opinor, supplici voce orabant divinitus 
afflate mulieres : unde commotus his preci- 
bus, ille qui lapidi insidebat, ad mulieres ait : 
« Ne paveatis vos, sed custodes quotquot 
«trepident, stupeant, intereantque  hor- 
« rore, et sciant angelorum hunc esse Dori- 
«num; quem nunc si custodiant, certe non 
« tenent. Surrexit enim, dum dormiunt, ne 
« que viderunt quomodo experrectus sit, qui 
« lapsis dat resurgere. 


phytos effundi, veluti divinus imber, sacri spiri- 
tus charismata.— ἐλιτάνευον C, T.— αἱ θεόπνευσται 
T. τὰς ὁσίας ἔφη T. — φρίξουσι, πτήξουσι C. χαὶ πτὸν 
ηθῶσιν 'T. — ἀπὸ τοῦ φόδου ὅτι χαὶ C, T. — ἵνα Ϊὰ 
bentis modo sumitur, ut in Marc. V, 23; Eph. 
V, 23, nec ab hoc usu abhorrent. vett. Soph. 0. 
C. 155; de quo ef. Winerl. c. 295. — τῶν om. C 
ante ἀγγέλων — ὃ νῦν φωνοῦσιν T. --- γὰρ ὁ χύριος 
xol οὐχ 'T. — ὡς καθεύδουσι καὶ οὐκ οἴδασι C, T. — 
ἔγνωσαν T. 


s ΄ 


ΓΟ t» 


XVII. 


x5 . Αθανατίσθητε λοιπὸν, 
θήλειαι, μὴ νεχρωθῆτε" 
τὸν χτίστην τῶν ἁπάντων 
ἐχζητεῖτε θεωρῆσαι, 
χαὶ ἑνὸς ἀγγέλου 
τὴν ὄψιν νῦν δειλιᾶτε: 
δοῦλος ὑπάρχω 
τοῦ τὴν ταφὴν 
ἐνοιχήσαντος" 
τάξιν ὑπηρέτου 
χαὶ φύσιν ἔχω᾽ 
ὅπερ προσετάχθην,, 
ἐπέστην γνωρίσαι ὑμῖν" 
ἐγήγερται ὁ Αύριος, 
ἔτριψε 
τὰς γαλχᾶς 
πύλας τοῦ ἄδου- 
καὶ ἐξαλλόμενος, 
οὕτως ἀνίστατο. 
καὶ τῇ προφητεία 
ἐπέθηκε πέρας, 
χαὶ τῶν ἁγίων 
ὕψωσε χέρας" 
Δεῦτε, χόραι, 


22. « Reviviscite jam, mulieres, nolite 
4 Ietu exanimari. Exquiritis videre Creato- 
* rem omnium, et. unius angeli visum nunc 
t perlorrescitis. Servus sum eius qui in hoc 
« Sepulero habitavit. Famuli conditionem et 
* naturam habeo. Quod mihi iussum est, 
* Yeni ut vobis notum facerem : Exsurrexit 
* Dominus, contrivit inferni aenea claustra, 
« indeque exsiliens, sic sursum erupit, ut 
* oracula ad exitum duceret, sanctorumque 
* Cornu eattaret. Venite, virgines, et videle 


22. Azv. νυνὶ T, — xt. τῶν ἀγγέλων T. — τί 
ὀξιλιᾶτε T, — τὸν τάφον τοῦτον οἰκήσαντος C, T. — 
χλῆρον ἔγω Ezio T. — χη οὔξαι ὑμῖν ἠγέρθη γὰρ T. — 
συνέτριψε C. ἄδου, xxl σιδηροῦς μοχλοὺς αὐτὸς συνέ- 
ὕλασεν T.— ποῦ ἔχ. 6 ἀθάνατος T. Angelus in sacra 
lheurgia sacerdos, episcopus, pontifex est; cui 
munus ex ambone erat, resurgentis Dei magna- 
lía profari , eiusque solemnem a morte , ab inferis 
«t oreo traducere triumphum. 


CANTICUM PASCHALE. 137 


xai ἴδετε 
ποῦ ἔχειτο 
ὁ σωτὴρ ἡμῶν, 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 

΄ ῳ p /, M 

xy . Λαξοῦσαι θάρσος ἄμευπτον 

ἐκ τῆς φωνῆς τοῦ ἀγγέλου, 
φρονίμως αἱ γυναῖκες 
ἀπεχρίθησαν πρὸς τοῦτον ' 
?, 
Αληθῶς ἠγέρθη 
t Pd 4 * 
ὁ Κύριος, καθὼς εἶπας, 
L4 » NL 
ἔδειξας ἡμῖν 
τοῖς ῥήμασι 
σοῦ τὰ πράγματα 
ὄντως γὰρ ἀνέξη 
ἐχ τῶν χθονίων - 
εἰ μὴ y«o ἠγέρθη 
xai ἐπορεύθη ix ταφῆς, 
οὐχ ἂν αὐτὸς ἐχαθισας" 
πότε γὰρ 
στρατηγὸς; 
τοῦ βασιλέως 
παρόντος, κάθηται 
^ «M / 
ἃ διαλέγεται ; 


« ubi iacuit salvator noster, qui lapsis dat 
« resurgere. » 

93. Resumpta magna fiducia ab angeli voce, 
prudenter ad eum responderunt mulieres : 
« Re ipsa surrexit Dominus , ut dixisti; reve- 
« lasti utique nobis per tuos sermones, quie 
« facta sunt : vere ascendit ab inferis. Nisi 
« enim surrexerit, et abierit e tumulo, neque 
« fu ipse sederes. Quando nam solet dux 
« coram imperatore sedere aut concionem 
facere? Quod si in terris talia interdum 


( 


^N 


23. θάρσ. τὸ λοιπὸν T. — ἀλ, ἀνέστη T. — χαθὼς 
uti ὥσπερ pro acc. ex can. XII, uti mox ἣμῖν pro 
ἦμιν. — ἔφης T. — ἐν τοῖς C. — xal τῷ ῥήματι xai 
τῷ σχήματι, εἰ μὴ γὰρ ἀνέστη ὃ ἐλεήμων, χαὶ ἐξεπο-- 
ρεύθη ἐκ τοῦ σπηλαίου ἣ ζωὴ 'T audaci , ut libet, et 
arguta , ut solet, elegantia. — ἐχ τῶν καταχθονίων 
C. — ix τῆς tag. C. — καὶ διαλ. T. — ἐν γῇ τὰ τ, 
T. — γὰρ id. om. ὅπου γὰρ θρόνος C. — xal d20a- 
ato; C. — CF. Serg. tr. 9. Postquam Hierophantes 





138 


S. ROMANUS 


εἰ δὲ xai τελεῖται 

ἐν τῇ Ti τοιαῦτα, 
ἀλλ᾽ ἐν ὑψίστοις 

οὐχ ἔστι ταῦτα- 

ὁ θρόνος γὰρ 

ἀθέατος 

χαὶ ἄφραστος, 

ᾧ χαθήμενος 

ὁ τοῖς πεσοῦσιν 

παρέ jov ἀνάστασιν. 

χδ΄ Macon φόῤῳ τὴν χαρὰν 

χαὶ εὐφροσύνη τὴν λύπην, 
ὑπέστρεψαν τοῦ τάφου, 
ὡς διδάσχει τὸ βιθλίον, 
πιο: τοὺς ἀποστόλους, 
χαὶ ἔλεγον αἱ γυναῖχες" 
Τί ἀϑυμεῖτε; τὰ πρόσωπα 
τί χαλύπτετε ; 
ἄνω τὰς καρδίας! 
Χριστὸς ἀνέστη! 
στήσατε χορείας, 


« aguntur, at hec in excelsis fieri nefas est : 
« ubi sane thronus exstat invisibilis, et ine- 
« narrabilis, in quo sedet , qui lapsis dat re- 
« Surgere. » 

24. Metum cum letitia commiscentes et 
cum luctu gaudium, e tumulo, ut docet 
Scriptura, reverse sunt ad apostolos, et 
dixerunt mulieres : « Quid animo excidi- 
« tis? vultus vestros ut quid luctu tegitis? 


« Sursum corda! Christus surrexit, exer- 


dogmata declaraverat, fieri solebat symboli tra - 
ditio , ut aiebant, qua quisque neophytus tradita 
Sibi, fere ut supra, capessere se et intelligere 
pronuntiabat. 

24. τί τὰ πρόσωπα συγχαλύπτητε T. — τί λυ- 
πεῖσθε, τί ἀμφιδάλλετε C, — Xp. ἀνειτεέλεν C. — χο- 
ρείαν μύσται, xai εἴπατε ἡμῖν" ἐγήγερται ὃ Κύριος, 
ἔλαμψεν T. — νῦν πρὸ ἕωσρ. C. — ἀλλ᾽ ἀναλάμψατε, 
τ. E. ἐ. ἀνθήσατε, χλόνοι sic T, neuter refugit ab 
activo ἀνθεῖν, de quo ef. Lobeck ad Sophocl. :4iac. 
p. 93. — μἡ δυσχέρειαν C. — πάντες χεῖρας C, T. — 
ὅτι ex» y. C. Introductis catechumenis , postquam 
diaconi et diaconisse, iam non clamantes : 
« Foris, canes et profani! » sed neque iubentes 


xai εἴπατε ἅμα pw 
ὁ Κύριος ἀνέτειλεν ; 
ἔλαμψεν 
ὁ τεχθεὶς 
πρὸ ἑωσφόρου. 
μὴ οἷν ssuyviontt 
ἀλλ᾽ ἀναθάλλετ 
τὸ ἔαρ ἐφάνη" 
ἀνθήσατε, χρίνα; 
χαρποφορίαν; 
υὴ δυσφορίαν" 
πάντες χερσὶν 
χροτήσωμεν ; 
χαὶ εἴπωμεν" 
ἐξεγήγερται 
ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. 
xt. Οἱ δὲ ἀκούσαντες σαφῶς 
καὶ εὐφρανθέντες τῷ λόγῳ; 
ἐξέστησαν εὐθέως, 
χαὶ φασὶ πρὸς τὰς γυναῖχας᾽ 


« cete choros, et dicite nobiscum : Do- 
« minus nobis exortus est. Illuxit, genitus 
« ante luciferum. Nolite ergo meerere, sed 
« reflorescite. Ver apparuit; florete, lilia, 
« ad ubertatem frugum, non vero in sterili- 
« tatem. Omnes manibus plaudamus, et di- 
« camus 
« gere, » 

25. Aperte cum hasc audiissent , verbisque 
colletantes, statim surrexere, et dixerunl 


: Surrexit, qui lapsis dat resur- 


lugere, prosterni , silere, ad accedendum provo- 
cavere illuminatos, albis vestitos, incipit coram 
omnibus sacra liturgia , ἄνω τὰς χαρδίας ἢ eum se 
quentibus ex arcani lege tacendis : inler que 
Agnus iterum in altari nascitur, ut in specu et e 
tumulo , immo ut in sinu paterno: « Ante luc 
ferum ego genui te! » quz vox plane paschalis 
erat. Quibus consummatis, erumpit saeri convivii 
festivus hymnus : ἀλλ᾽ ἀναθάλλετε, τὸ fap ἐφάνη * 
t. À. 

25. ἐξίσταντο 'T. — φησὶ codd. — xépx Ep 
ὅπερ A. 'T om. τὸ θαυμα: — ob λαλεῖτε τὸ θαῦμα C. — 
ναί φησιν C, T. καὶ εἴπε T. — συνάθροισον ἡμᾶς T. — 
ἐπάτησας τὸν 04v. T. — ζητοῦσί cc T. Clauditut rite 


3s 


s Cantu dep 


XVIL. CANTICUM PASCHALE. ὁ 139 


[16θεν τοῦτο, χόραι, 
ἐμάθετε: $ τὸ θαῦμα 
ἄγγελος εἶπεν; 

Ναί! ἔφησαν, 

χαὶ εἶπε, χαὶ ἔδειξε, 
χαὶ ὁ τῶν ἀγγέλων 
θεὸς χαὶ πλάστης 
às τῇ Μαρίᾳ , 

χαὶ ἔφη " Λέξον τοῖς ἐμοῖς " 
ἐγήγερται ὁ Κύριος. 
Δεῦτε οὖν, 

ὡς χριοὶ ; 

χαὶ ὡς ἀρνία 
προβάτων ) ἅπαντες 
σχιρτῶντες εἴπωμεν" 
ποιμὴν ἡμῶν, δεῦρο ; 
CUVZYaYe ἡμᾶς ; 

τοὺς σχορπισθέγτας 
ὑπὸ δειλίας, 

Πατήςας δὲ 

τὸν βάγατον : 

ἐπίστηθι 

τοῖς ποβοῦσί qe 

ὑ τοῖς πεσοῦσιν 
Ταρέχων ἀνάσταςιν. 


mulieribus : € Unde hoc, virgines, didici- 
q Ss? An Prodisium angelus renuntiavit? » 
τ Utique. alebant , et dixit et ostendit ; et 
( Ipse àngelorum Deus ac conditor apparuit 
d Marie » €t dixit : Id loquere meis : Sur- 
« μὲ Dominus, Venite igitur, ut arietes et 
* 88nl ovium Omnes exultantes dicamus : 
* Pastor DOSter, adesdum collige nos pa- 
* VO dispers o. ; Εἴ, morte conculcata, suc- 


& 
in pens : dum Pastor bonus jctas oves et ovj. 
s ^ E. οἱ aguellas in ovilia colligit, perque 
hde me, Det, donee albie vestes reponantur. 
U$ venit ultimus et supplex, veniam 
recatur, votaque dicat ; 8c ne vale- 
ἀπ ἐρύμνια liturgica omittat , saera oratio- 
QIC& Yerba pio Iecitat, quibus vetustis- 





[4 
XS . Συναναστήτω σοι, Ge TT, 
ἡ νεκρωθεῖσα ψυχή μου 
Ἁ / Pd 
μὴ φθείρῃ ταύτην λύπη ; 
χαὶ λοιπὸν εἰς λήθην ἔλθη 
τῶν ἀσμάτων τούτων, 
τῶν ταύτην ἁγιαζόντων. 
τ / 
ὦ ἐλεήμων, 
λιταίνω σε, 
μὴ κατάλειπε 
M ^» / 
τὸν ταῖς πλημμελείαις 
χατεστιγμένον" 
ἐν γὰρ ἀγομίαις 
χαὶ ἁμαρτίαις ταῖς ἐμαὶς 
ἐχύησέ με μήτηρ μου. 
ἅγιε, 
e 
ἅγιε, 
χαὶ φιλοιχτίρμων, 
ἁγιασθήτω σου 
ἀεὶ τὸ ὄνομα, 
ἐν τῷ στόματί μου, 
καὶ τοῖς χείλεσί μου, 
ἐν τῇ φωνῇ μου, 
N ^ 4 -— . 
xai τῇ ᾧδῇ μου 
M / 
δὸς χάριν μοι 


χηρύττοντι 


* curre amantibus te, qui lapsis das resur- 
« gere. » 

26. Tecum una resurgat » Ὁ salvator, mor- 
tua anima mea, nec luctu tabescat; neque 
in oblivionem veniant cantica quibus sancta 
efficitur. Te, o misericors , oro supplex, ne 
derelinquas peccatis maculatum ; in iniquita- 
tibus enim et sordibus meis concepit me ma- 
ter mea. Sancte , sancte, et misericors! 


sima sacrificii christiani formula absolvebatur. 

26. συναν. uot C. — ὡς ἐλεήμ. C. — ναὶ ἐλεήμ. T. 
— ἱκετεύω σε, μὴ χαταλείπης με C, T. — χαὶ γὰρ ἐν 
ἄν͵ T. — ἁμ. ἐμαῖς C. — ἐμὲ ἐχίσσησεν 5$ μήτ. T 
fere ut C. Ps. L, 7. — ἅγιε, ἁγιώτατε C. πάτερ μου 
ἅγιε xal T. om. ἀεὶ — μου om. C. — xoi τῷ πνεύματί 
μου x«i τῇ φωνῇ T. — δός μοι C, T. 





140 


S. ROMANUS 


i 3 
τοὺς ὑμνοὺς σου, 
ὅτι δύνασαι, 


labiis meis, 


per nomen tuum in ore et gratiam prt&econt, e 
!n voce mea et hymno meo. Da potes , qui lapsis BNCMEES 


ὁ τοῖς πεσοῦσιν 
παρέχων ἀνάστασιν. m 
te odis celebranti ; qu 


XVIII. 
CANTICUM DE SANCTO THOMA. 


j 
€. Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ 
τὴν ωἡπάρογόν σου πλευρὰν 
ὁ Θωμᾶς ἐξηρεύνησε, 
Χριστὲ ὁ Θεός. 
Συγκεχλεισμένων γὰρ τῶν θυρῶν, 
ὡς εἰσῆλθες, 
σὺν τοῖς λοιποῖς ἀποστόλοις ἐδόα" 
E Κύριος ὑπάρχεις καὶ Θεὸς ἡμῶν. 
B. O τοῦ Θωμᾶ δισταγμὸς 
πίστις ἀναμφίζολος 
ᾧχονομήθη, σωτὴρ, 
ὄντως βουλήσει σου, 
ἵνα μηδείς σού ποτε, 
ἐνδυάση τὴν ἀνάστασιν. 
Ἑαυτὸν γὰρ μόνον οὐκ ἔδειξας αὐτῷ, 
ἀλλὰ τόπους ἥλων 
χαὶ λόγχης τὴν νυγμήν " 
διὸ σὲ χαὶ ὡμολόγησε᾽ 


Per tria fere saecula , ab ortu Arianorum usque 
ad Iconomachos, ultimas Arii extincti faces, 
nihil magis in tota ecclesia fuit decantatum 
quam clamor Thoma ad Christum : « Deus meus 
et Dominus meus ! » quo simul Arius , Nestorius, 
Eutyches iugulantur. Unde in nova seu prima a 
paschate Dominica , cyclus festivus merito clau- 
ditur in celebranda S. apostoli fide, eui Roma- 
nus hoc XVII] canticum consecravit , ἐφύμνιον ab 
ipsa evangelica acclamatione opportune nactus. 
Quodque semel in Hypapante tantum occurrit, 
ecce tibi tripl.x antistropha premittitur, singu- 
lisque sua insunt metra et melodia, αὐτομέλων 
instar, Ut ambigua sape fugit sententia, series- 
que variatur, sic versuum partitio anceps foret , 
nisi ipsa codicis puneta tam in procemiis quam 
in hirmo conspicua facem pratulissent. In cor- 
sin. inscribitur poema, ut fert acrostichidis 
lemma : Τῇ νέα xoptaxfj , κονδάχιον τοῦ &r0310À09 


1. Curiosa cum dextera 
vivificum latus tuum 
Thomas scrutatus est , 
Christe , o Deus! 
(ausis namque ianuis , 
statim ut introisti , 
cum ceteris apostolis clamavit : 
« Dominus prorsus es Deusque noster.» 
3. Illa Thome dubitatio , 
fidem ut a dubio solvat, 
consulto obtigit , salvator, 
te omnino volente , 
ut nemo in posterum 
de resurrectione ambigat. 
Illi enim nedum exhibuisti te, 
verum clàvorum loca 
et lancee puncturam : 
te idcirco et sic confessus est : 


Θωμᾶ, ἦχ. 79 , ποίημο͵ Ῥωμανοῦ. Tantum duo re- 
tinent troparia edd. libri, tria cod. taurin. Pr&- 
ter hac pauca, plus minu$ nota, omnes versus 
348 sunt ἀνέχδοτοι. 

1. ζωοπάρογος sive recto, sive obliquo casu tam 
mss. quam edd. receperunt τῇ ζωοπαρόχῳ σον 
πλευρᾷ T. — 6 θεός pou T. — Ephymnium fere 
vicies repetitum oritur ex Ioan. XX, 28 : Ὁ K- 
οιός μου χαὶ ὃ Θεός μου, cui toties melodus haud 
frustra inserit ὑπάρχεις ; vim enim hoc verbum 
habet, quie vix latine redditur : « Palam tu, 
aperte tu Deus simul et homo es atque pates. » 
Utinam hunc significatum Vigerus attigerit, 
p. 305, ubi verbi ὑπάρχειν exponit indolem, aut 
p. 672 notulam 10 Reiskii aliquis auxerit. 

2. tr. 2 et 3 om. T et edd. omnes. — fort. 2d 
τῇ ἀναστάσει, ob preposit. verbo inclusam , Di! 
κατὰ subintelligas. De ἐνδυάσῃ cf. Waleken. ad 
Ammon. nim. Y, 16, p. 67. — ἀλλὰ τύπους C. 


"ebat ἃ 


) 


zl 


79) Θωμᾷ, » 


Xil, 339; unde no deest 
Cerilate, -- Ar 


SODUm noscitu 
Viderj eiusdem 
SPD in cantico 


Sübjeeti ambigui 


XVIII. DE SA 


Κύριος ὑπάρχεις xai Θεὸς ἐμῶν. 
y: Τὴν ἐχ γεχρῶν σου ἄνζοτασιν ἀπιστῶν, 
χαὶ τὴν πλευράν σου τὴν θείαν ἐξερευνῶν ; 
ἐν πίστει ἔλεγεν ὁ Δίδυμος Θωμᾶς. 
Συμπαθησόν μοι, δέσποτα, 
ὑρασέως ψηλαφήσαντι j 
χαὶ πρόσδεξαι, φιλάνθρωπε, 
μηχέτι με διστάζοντα, 
ἀλλὰ iy πίστει βοῶντα - 
Κύριος ὑπάρχεις xal Θεὸς ἡμῶν. 
$. Τίς ἐφύλαξε 
τὴν τοῦ μαθητοῦ 
παλάμην, τότε ἀχώνευτον, 
ὅτε τῇ πυρίνῃ πλευρᾷ 
προσῆλθε τοῦ xup(ou; 
Τίς ἔδωχε ταύτῃ τόνον, 
χαὶ ἴσχυσε ψηλαφῆσαι 
φλόγεον ὀστοῦν : 
πάντως ἡ ψηλαφηθεῖσα. 
τι μὴ γὰρ ἡ πλευρὰ 
θὔναμιν ἐχορήγησε 
πηλίνη δεξιᾷ ; 
ψηλαφῆσαι πῶς εἶχε 
παθήματα σαλεύσαντα, 
τὰ ἄνω χαὶ τὰ χάτω: 
αὐτὴ ἡ χάρις 
Θωμὰ ἐδόθη, 
τὸ ταύτην ψηλαφῆσαι, 
APT δὲ βοῆσαι" 


Κύριος ὑπάρχεις xai Θεὸς ἡμῶν. 


Ἂν 
t, t 1 A Mt 
"E ὄντως φέρουσα * ἡ βάτος τὸ πῦρ * 
ἔχ gei * , 4 ΄- 

ἱετο, χοὺχ ἐφλέγετο- * x γὰρ τῆς χειρὸς 
᾿ πιστεύω τοῖς Μωσέως * * ca. 


J. ἀπιστῶν active ἅπαξ apud Homer. 


Odyss. 
suspicio de vocis sin- 
"^5 θωμᾶς utrumque nomen con- 
"- De quo. moneatur ambiguum 
Dominis accentum γ àc melodiam 
turbari , sive peregrinis in voci- 
rbitrio concedatur, sive 
centia sit, in quibuscumque dis- 
| us ex canonibus XI et XII colligitur. 
o7, τάντῃ τόλμαν T. ad evitandam 
tatem, f. £o ἴσχυσε, Sed solita 





NCTO THOMA. 141 


« Sane Dominus et Deus noster es. » 
3. Tuum ex mortuis negans ascensum, 
tuumque divinum latus explorans , 
in fide dixit Thomas Didymus : 
« Ignosce mihi , Domine : 
« qui te audacter tetigerim , 
« et suscipe, clementissime ; 
« me non amplius ambiguum, 
« immo in fide vociferantem : 
« Certe Dominus ac Deus noster es!» 
4. Quis servavit 
illius discipuli 
palmam tunc incombustam , 
quum flammeo lateri 
Domini se admovit? 
Quis illi dedit robur, 
unde etiam palpare valeret 
ossa flammivoma? 
Ipsum sane latus tactum. 
Nisi certa idipsum 
vim indidisset 
lutose dexterz, 
quo iam pacto tetigerit 
plagas concutientes 
quique supra et infra sunt? 
Ipsa hec gratia 
Thoma data est , 
nempe tangendi latus, . 
et Christo acclamandi : 
Dominus es Deusque noster. 


9. Reapse rubus ille ignem in se ferens 


 excanduit , haud tamen ambustus est. Iam 


Thoma per dexteram credo verbis Moysis. Il- 


fit enallage. — φλόγιον C, T. — ὀστοῦν duo codd. 
et edd. omnes. Quorsum, in delicato poeta , cui 
praesto erat φλογερὰν οὐλὴν, vel φλέγουσαν πληγήν 
Ceterum redeunt perpetua de igne arcana. Jgnis, 
Deus, clamat Melito in Clave, eum Romano in- 
fra : πῦρ yàp εἶ καθ᾽ ὑπόστασιν, et supra cant. III, 
9, 7, 18; V, 8, 9, 11, XVII, 20. — πῶς εἶχε ψηλ. 
T. — xal κάτω C, 'T. — ἐχδοῇῆσαι iid. contra me- 
trum in toto hymno continuum, nisi legas Χριστῷ 
δ᾽ ἐχξοῆσαι, 

5. Καὶ οὐ χατεφλέγετο C. οὐ κατεκαίετο T, omnino 





144 


S. ROMANUS. 


ὑρὰ γὰρ χαὶ ἀκανθώδης » 
ἐφλέχθη Ἐ ψαύσασα 
Y* χαιομένης " * 
θεν ἐπὶ τὴ 


ὑπάρχουσα, οὐχ 
πλευρᾶς ,) * ὥσπερ φλο- 
6* " χαὶ τότε μὲν τὸ πὺρ Ἐ ἦλ- 
τ v ἄκανθαν. * νυνὶ δὲ πρὸς τὸ πῦρ * 
^ aM ἢ βατώδης, * xai ὥφθη ὁ αὐτὸς 
Ὡς ἀμφότερα φυλάττων. * Οὕτω πι- 
στεύω, ἢ οὕτως δοξάζω, * τὸν αὐτὸν θεὸν 
ἅμα * xoi ἄνθρωπον, λέγων " * Ἰκύριος ὑπάρ- 
y ets xai θεὸς ἡμῶν, 
28. Ἱπεγράφη γὰρ * βεξαίως ἐμοὶ * ὁ 
pne ταύτης τῆς πίστεως * διὰ τῆς χειρὸς 
δ Θωμᾶ. * Χριστοῦ γὰρ ἁψαμένη, * ὡς 
κάλαμος γραμματέως * ὀξυγραφοῦσα ἐδείχθη * 
[ὅρον πίστεως. Ἐ] Ἔνθεν ἡ πίστις πη- 
γάζει, * ἐχεῖθεν ὁ λῃστὴς * ἔπιε, xai ἀνέ- 
γηψεν" * ἐχεῖθεν μαθηταὶ * ἤρδευσαν τὴν 
καρδίαν - Ἐ χἀχεῖθεν Θωμᾶς ἤντλησε τὴν 
γνῶσιν ὧν ἐζήτει. * Πίνει τὸ πρῶτον, 


"my 
τις 


* m0- 
εἰ eiza* * ἀπιστήσας μιχρόν τι, * πολ- 
λοὺς πείθει λέγειν: Ἐ Κύριος ὑπάρχεις χαὶ 
Θεὸς ἡμῶν. 

ζ΄, Τί γὰρ γέγονεν; Ἐ ἢ πόθεν, ἢ πῶς * 
ἠπίστησεν ὁ ἀπόστολος ; * ἐρωτήσωμεν, εἰ 
δοχεῖ, 
ὁ Ἰωάννης * τὰ ῥήματα τοῦ Διδύμου * 
ἔγραψεν ἐν τῇ Bo * τοῦ Εὐαγγελίου. * 
Φησὶ γὰρ ὁ σοφός" * Μετὰ τὴν Χριστοῦ ἔγερ- 
σιν * οἱ ἄλλοι μαθηταὶ * ἔλεγον πρὸς τὸν 
Θωμᾶν - * Ὦ φίλε, ἑωράκαμεν * τὸν χύριον 
ἐνταῦθα. * Θωμᾶς δὲ τότε Ἐ εἶπε τοιαῦτα - * 
Οἱ ἰδόντες Χριστόν μου, * μὴ κρύδδην 
βοᾶτε: * Κύριος ὑπάρχεις xat Θεὸς ἡμῶν. * 

η΄. Ἀπαγγείλατε " παντὶ τῷ λαῷ * ἃ εἴς 
δέτε, xoi ἠχούσατε - * μὴ χαλύπτητε, μαθη- 
* 


* τὸν γόνον Ζεδεδαίου. * τρανῶς γὰρ 


3 ^ «^ ad 
ταὶ, τὸν λύχνον τῷ μοδίῳ- * ἃ λέγετε ἐν τῷ 


ut LXX in Exod. lI, 20. Iterum simplex ἐφλέχθη 
pro composito χατεφλέχθη infra recurrit. — τῆς 
τοῦ 0. χειρός C. — τῆς μωσέως C. Quo vitioso articulo 
densa nebula diu mihi totum troparium obscura- 
vit, donee T uno apice noctem dispulerit. — 
ἦλθεν εἰς ἄκανθαν 'T. — τὴν ἄχχνθα ita C constanter. 
Cf. cant. X X1. — οὕτω καὶ δοξάζω T qui cum trop. 
deficit. Inde ergo omnes varietates ex unico C 
sunt. 





da spinis 
nus, arida licet et horrida spin: 
) 


lius enim ma um tetigit latis» 


minime consumpta est ; d olim spine- 
ignis instar flammeum. Equidem put 
tum ignis invasit : nunc us md 
accedit spinosa manus; et idem Deu yu 
ruit, utrumque servans. Ita credo, co PH 
ita eumdem, Deum simul et hominem, 
cens : « Dominus ac Deus noster es. ? 


fuit huius 
qu& Chri- 
loci- 


6. Subscripta enim firmiter mihi 
fidei formula, Thoma ipsa manu; 
stum ubi tetigit, facta est ut calamus vé 
ter scribentis fidei tesseram. Unde fides il 
turit, inde latro bibit et resipuit; inde disci 
puli cor suum irrigarunt ; inde Thomas hausit 
rerum scientiam quas investigabat. Primum 
igitur bibit, deinde propinat; modicum du- 
bitans, multos suadet dicere : « Dominus ac 
Deus noster es. » 


1. Quorsum vero factum, undenam et quo- 
modo non crediderit apostolus, inquiramus, 
si placet, a filio Zebedei, Perspicue enim 
loannes verba Didymi inseruit libro Evange- 
lii. Ait enim sapiens : « Post Christi resur- 
« rectionem , ceteri discipuli dicebant ad 
« Thomam : O amice, vidimus hic Dominum. 
« Quibus vero sic Thomas respondit : Vos 
« qui vidistis Christum meum , haud clancu- 
« lum clamate : « Dominus ac Deus no* 
« ter es! 

8. « Nunciate cuncto populo quee vidistis el 
« qu: audivistis. Ne abscondite , o discipuli, 
« lucernam sub. modio ; qua in umbra dici- 


6. Ὑπογράφει ὀξυγρ. γέγονεν cortra metrum. — 
v. 8 excidit. — xoi Θωμᾶς πίνει οὖν zp. εἶτα ποτ. 
— τι €od. om. post μιχρὸν, habet ἔπεισε λέγειν. 

7. Ἰωάννης. Cf. Io. XX, 25 sqq. — εἶπε bola 
C. Inde neminem fugiat prolixa et libera disci 
puli, ezeteros ad audaciam provocantis, ironia. 

8. μὴ χαλύνητε et mox ἐχχαλύψατε cod. — f. 
accent. fep. ἐν γωλεῶ, — γνώτω $ κτίσις διὸ. (v. 
802 τῷ ἀναστ. C. 


ob 


lenit: 
1 tel 
ilt: 
^n) ad cz 
ἢ ea 
teli, ΤῊ 
[|| 


BAI 


utu 
{ΠΤ 


Lena 
V! 


XVIII. DE SANCTO THOMA. 143 


σχύτει Ἐ χηρύξατε ἐν τῷ φέγγει. * Δεῦτε 
μετ᾽ ἐμοῦ Ἐ ἔξω μετὰ παῤῥησίας. * Ἀχμὴν 
ἐν φωλεῷ Ἐ πέλετε, xai θρασύνεσθε: * λα. 
λεῖτε ὑψηλά, * τῶν θυρῶν χεχλεισμένων" Ἂ 
βοᾶτε" ἐωράχαμεν, Ἐ ἐν γωνίᾳ, τὸν χτίστην. * 
Φχίγηται πᾶσι, Ἐ γνώτω ἡ χτίσις * , οἱ Üvz- 
tol 3a fct * Boiv ἀναστάντι. * Κύριος 
ὑπάρχεις χαὶ Θεὸς ἡμῶν. 

V. Πῶς δυνήσομαι * πεισθῆναι ὑμῖν, * 
ἀχούων ἄπιστα ῥήματα: * εἰ γὰρ ἦλθεν ὁ 
λυτρωτὴς, Ἐ ἐζήτει τὸν οἰχέτην, Ἐ Εἰ ἔλαμ.- 
γεν ἡ ἡμέρα, * οὐχ ἔφαινεν ἀωρία. * εἴπερ ὁ 
τοιμὴν * ὥφθη, ἐχζλει τὸν ἄρνα" Ἐ ἠρώτησέ 
mott* * Ποὺ τεθείχατε Λάζαρον ; * χαὶ νῦν 
οὐκ ἔφησε" * Πρὺ ἀφήχατε Θωμᾶν; Ἐ ἀλλ᾽ 
Fir τὸν θέλοντα * μετὰ τούτου τεθνάναι. 

πίστος μένῳ, X ἕως ἂν tgo ὅταν ἴδω 
καὶ ψαύσω, * πιστεύσω χαὶ λέξω. Ἐ Κύριος 
ὑπάρχεις χαὶ Θεῤς ἡμῶν. 


, 

'. Ἔτι λέγοντος * τοῦ Θωμὰ τότε * 
τοιαῦτα τοῖς ἀδελφοῖς αὑτοῦ, * παρεγένετο 
) μωτὴρ, * τὸ θάρσος τῶν ἐμφούων, * 4 
μέμπτος παῤῥῃσίᾳ Ἐ τῶν ἐν φυγῇ xai δει.- 
ia μέσον μαθητῶν Ἐ ὥφθη, θυρῶν χεχλει- 
eum * Ἰδὼν δὲ ὁ Θωμᾶς, * χζτω κάμ.- 
ὅτι τὸ πρόσωπον 3E χαὶ ἔνδον τῆς ψυχῆς * 
is T ( τελέσω; * χαὶ πῶς ἀπολογήσομαι * 
"ἰς ἡπείδησα πρώην; Ἐ τί εἴπω Πέτρῳ; * τί 
1D τοῖς ἄλλοις * περὶ ὧν με πείθουσιν. Ἐ 
TUS αὐτοῖς Born. * Κύριος ὑπάρχει χαὶ 


τὸ χἀγὼ σιωπὴν, * ὡς 
m ue κρίνεσθαι, * ἀλλ᾽ ἠρέθισέ με 
$200. ἢ 08x τῶγ χαιρόντων * * τοῖς ῥήμασι 
Εἴδομεν id i gap χραυγαϊόντων BUS 
| τὸς ^ SOVTO τὸν γνώμη θανόντα. Ἐ 


ἔτρον τὸν ἀρνησάμενον * 


9, i ἧς: . 
Ἢ s ὃς Nota amu[ta Imperfecti temp, exempla 
ἫΝ E εἰ eum aoristo, Λάζαρον, Typis 
litentil e'odus , quasi ad cyclum paschalem per- 
decus τεθνάναι, oan. XI, 16. 
COd. apte ἀπολογήσομαι. — Cor- 


πὶ - 
στήθησαν. -- f. xai πῶς 9150130, 





« tis, palam in luce manifestate, Venite mo. 
« cum foras confidenter ; adhuc in latibulo 
€ estis, et clam audaces estis. Altissima lo- 
« quimini, sed ianuis clausis ; vociferamini , 
« Sed in abscondito : Vidimus creatorem, 
« Patefiat omnibus , noverit creatura; edo. 
4 ceantur mortales Concrepare ad suscita. 
* tum : Dominus ac Deus noster es] 

9. « Quomodo valeam 660 ἃ vobis suaderi, 
« audiens incredibilia verba? Si enim venis. 
« set. Itedemptor, quaesivisset famulum ; Si 
« illuxisset dies, haud apparuisset intempe- 
« Stiva nox; si pastor visus esset, vocavisset 
* ovem. Olim anquirebat : Ubi sepelistis 
« Lazarum? et hodie non petiit : Ubi reli- 
« quistis Thomam? Atat eum oblitus est, qui 
* cum eo volebat mori. Incredulus maneo, 
* usque dum videam; quando videro et pal- 
* pavero, credam et dicam : Dominus et 
« Deus noster 68. » 

10. Adhuc Thoma loquente in hunc. mo- 
dum cum fratribus Suis, adstitit Salvator, ro- 
bur trepidantium, integra fiducia fugientium 
et paventium ; medios inter discipulos visus 
est, ianuis clausis. Quem ut vidit Thomas, 
vultum humi demisit, ac mente secum dixit : 
« Quid peragam? et quomodo me excusa- 
« tum faciam illis, quibus modo credere no- 
lui? quid Petro dicam? Quid loquar caeteris 
« de factis qua mihi asseverant? Quomodo 
« illis clamabo : Dominus et Deus noster 
« est?» 

11. « En silentium et ego tenui, ut Iesus 
« coram iudice; ursit me tamen ad loquen- 
« dum letantium aspectus; verbis compun- 
« ctus fui laete clamantium : Vidimus palam 
« redivivum eum, qui sponte occubuit. Vi- 
« dens nunc exultantem Petrum qui negavit, 


A 


11. Init. f. ἴδε, retracto acc. At in codice eraso 
δ΄, liquido emergit t οὐ, ex tentata correctura. — 
θέα τῶν χειρῶν ὧν id. aperte et absurde. — πάλιν 
χαρίεις C sic cum insolenti notatione. Prater- 
quam quod lex attica iubet χαρέντας [ ab ἐχάρην] 
vel χαρίεντας, neutrum melodia patitur, nec le- 





144 


καὶ πάλιν ἐν χαρᾷ * σὺν αὐτῷ τοὺς φυγόν- 
τας, * ἐζήλωσα᾽ ἐζήτουν γὰρ * μετὰ τού- 
τῶν χορεύειν" * ζηλῶν οὖν εἶπον * ἅπερ 
προεῖπον. * Μὴ μεμφθῶ, Ἰησοῦ μου, * 
δεχθῷ δὲ βοᾶν σοι’ * Κύριος ὑπάρχεις xai 
Θεὸς ἡμῶν. 


͵ 

ιβ. Νύξ μοι γέγονε, * σχότος τε βαθὺ * 
Noc ^ " 
τὰ ῥήματα τῶν συνδούλων μου" * οὐκ ἐφώ- 

* $t * , 7 ^ “ * 

τισαν γὰρ αὐτὰ, * οὐχ ἦψαν τῇ ψυχῇ μου 
τοῦ θαύματος τὴν λαμπάδα, * ἣν νῦν ὁρῶ 
παρ᾽ ἐλπίδα: * βλέπω γὰρ Χριστὸν, * πά- 
λιν θυρῶν χεκλεισμένων * * εἰ ἔφθασα μαθὼν * 
ὅτι οὕτως ἐλήλυθεν, * οὐχ ἂν ἠπίστησα, * 
* Ν 3 -» * 4 » ὃ 3 ov» à E 
εἶχον γὰρ ἐννοῆσαι * τὴν εἴσοδον καὶ ἔξοδον ἢ 
αὐτοῦ τὴν ix Μαρίας: * ζηλῶν οὖν εἶπον ἢ 
[/ 'o- 4 ^ ? ^ 
ἅπερ προεῖπον" * μὴ μεμφθῶ, Ἰησοῦ uou, * 
[ δεχθῶ δὲ βοῶν σοι " Ἐ] Κύριος ὑπάρχεις καὶ 
Θεὸς ἡμῶν. 


, ; " - ; 

ty . Οὕτω Δίδυμος * λαλῶν ἑαυτῷ, * ἐλά- 
λει χαὶ τῷ θεῷ ἡμῶν" * ὁ ἐτάζων δὲ τοὺς 
νεφροὺς, * τὸν Θωμᾶν θεωρήσας * συντρι- 
(έ δίαν, * χαθώ ὶ ή 
έντα τὴν χαρδιαν, " χαθώς ποτε τὸν τελώ- 
γὴν, * ᾧχτειρε, βοῶν" * Φέρε τὴν yeipx σου 
7 , / 4 
ὦδε! * εις τί ἐδίστασας: * λέγε μοι, QAt- 
γύπιστε' * ποῖόν μου τῶν παθῶν * ἄπιστον 
ἔδειξέ σε; * 7, σταύρωσις; ἣ νέχρωσις; Ἐ ἢ 
* 5, , /^. X f. δὲ ἵ 2X 23 €. 
ἀνάστασις αὐτή ; * μέχρι δὲ τίνος * ἀμφισζη- 
τεῖς μοι; * ὧν ἰδεῖν σὺ ἐπόθεις, * ἰδοὺ βλέ- 
πων, κράξον᾽ * Κύριος ὑπάρχεις xoi Θεὸς 
ἡμῶν. 

/ e e 3 4 ET 1 
ιδ΄, Ynvoy ὕπνωσα * ἐν ταφῇ μικρὸν, ἢ 
pud τρεκούνες oui Qi tous 

μετὰ δὲ τρεῖς ἀνεδίωσα ιὰ σὲ xai τοὺς 

δ | Ἀν, .7 , “ἃς ΜΈ 05 /— 5 
χατὰ σὲ " ἐχείμην ἐν μνημείῳ * xat σὺ ἀντ 
εὐχαριστίας * T0676 xc μοι ἀπιστίαν" ἕ 
ἤχουσα γὰρ ὧν * εἶπας πρὸς τοὺς ἀδελφούς 


pori favet iterum , immo ter in eod. trop. ἐν 
χαρᾷ. Cf. infra cant. XIX, 10. — τοὺς σὺν αὐτῷ C. 
An melius τοὺς αὐτῷ συμφυγόντας ἢ 

12. καὶ ox. βαθὺ C. — pro τοῦ θαύματος τ, 3. de- 
leto articulo, placeret θεάματος τ. 1. — 190. μαθεῖν 
ὅτι οὕτως — εἴσοδον ἄρα xai ἔξοδον C. —  Excidit 
penultimus v. 


S. ROMANUS 


« et rursus eos tripudiantes, qui cum illo 
« fugerunt, illis invidebam ; cupiebam enim 
« cum illis chorum ducere : quadam igitur 
« invidia dixi que modo effutiebam. Non 
« confundar, mi Iesu, sed admittar ad cla- 
« mandum tibi : Dominus ac Deus noster 
« esl» 

12. « Nox mihi, et umbra profunde, verba 
« sociorum meorum , quee certe non illumi- 
« narunt nec menti mee accenderunt prodi- 
« gii facem, quam nunc preter spem in- 
« tueor. Video namque Christum, ianuis 
« rursus clausis. Si prius compertum habuis- 
« sem eum sic venisse, non erat dubitandi 
« locus. Poteram enim in mentem revocare 
« ipsius ingressum et egressum ex Maria. Ni- 
« mio igitur dixi studio qua prius dixi : non 
« confundar, Iesu mi! immo admittar ad 
« clamandum : « Dominus et Deus nos 
« ter es. » 

18. Jta Didymus, secum dum loquitur, 
loquebatur ipsi Deo nostro. Qui vero scruta- 
tur nervos, Thomamque inspiciebat corde 
contritum, sicut olim publicanum , miserius 
est eius, clamans : « Infer manum tuam 
« huc! Ut quid hesisti? Dic mihi, modice 
« fidei : ex iis quae passus sum, quid esl 
« quod te incredulum facit? An crucifixio, 
« an mors, an ipsa resurrectio! Usquequo 
« demum de me hesitas? Quem optasti yi- 
« dere , ecce cum videas , clama : Dominus 
« ac Deus noster es. 

14. « Dormiens dormivi modicum in tu 
« mulo, et post tres dies revixi; propter te 
« et tui similes, iacui in monumento; !U 
« vero, grato nedum animo sis, mihi repen: 
« disti incredulitatem. Audivi enim quz lu5 


13. ἐτάζων, ut ps. VII, 10. —8 om. — 7' 
tb ποῖόν μου παθῶν, — ὃν ἐπόθεις ἰδεῖν, ἰδοὺ ῥλέπων 
με pressius cod., sed non illaeso modulo. - 

14. τάφῳ p. xat μ. τρεῖς σοι γὰρ det — Πέτρῳ δὲ 7 
7131, ὄυσγερ. — ἀλλὰ ἐν ὥρᾳ καχῶν φοῦ. εἰπεῖν ad C, 
ut dixi, omnes refer varietatcs. 


LÁ 


psa 
quaa ς 
fuceban." 
"itur i 


κα ἰδ 


ἀρ τς 


XVIII. DE S. THOMA. 


σου" * Πρὸς ταῦτα ὁ Θωμᾶς * ἔπτηξε καὶ 
ἀγέχραξε- * M3 μέμψῃ μοι, σωτήρ! * σοὶ 
ἀεὶ γὰρ πιστεύω, * τῷ Πέτρῳ τε χαὶ τοῖς 
λοιποῖς * δυσχεραίνω πιστεύειν: * οἶδα γὰρ 
τούτους Ἐ μὴ ψευδομένους, * ἀλλὰ ἐν χαχῶν 
τῇ ὥρᾳ * εἰπεῖν φοδουμένγους- * Κύριος 
ὑπάργεις xai Θεὸς ἡμῶν. 

v. Ῥῖψαι θέλοντα * τότε τὸν Θωμᾶν * 
τῆς ἀπιστίας τὸ ἔγκλημα * θεωρῶν ὁ πάντα 
ὑρῶν, * πρὸς τοῦτον ἀπεχρίθη- * Καὶ qj 
μετὰ τούτων ἦσθα * ἐν τῷ καιρῷ à ἠνίξω. Ἐ 
Μὲ γὰρ ἅπαντες Ἐ μόνον ἀφήχατε πάσχειν. * 
Καιρὸς ἦν χαλεπὸς, ἘΔίδυμε, μὴ ὀνείδιζε, * 

! ὃν χαὶ ἡ γραφή" * Τὸν ποιμένα πατάξω * 
χαὶ διασχορπισθήσογται * τὰ προύατα τῆς 
ποίμνης. * Na ἃ λέγω * [ xai ἃ προεῖπον * . 
λαρῆσαί με θέλεις. * ψηλάφησον, λέγων - * 
«gus ὑπάρχεις χαὶ Θεὸς ἡμῷν. 
. ἰδ. Ὦ τοῦ θαύματος! * ὦ τῆς ἀνοχῆς ! * 
ὦ τῆς ἀμέτρου πραότητος! * ψηλαφᾶται 
M vai, a χρατεῖται ὑπὸ δούλου, * xai 
είχγυσι τῷ οἰχέτῃ * τὰ τραύματα ὁ δεςπό. 
T6, * οἷς ἐν τῷ χαιρῷ πᾶσα ἡ xcci; 
ἐσείσθη, * Τοιούτων δὲ Θωμᾶς * δωρεῶν 
ἀοιούμενος, Ἐ τῷ ἀξιώσαντι * δέησιν ἀνα- 
τείνει" Ἐ ἀγάσχου, λέγων, δέσποτα, * 


ἐς τῆς 
“μῆς προπετείας : 
LES / 


* φεῖσαι τοῦ χόρτου, 

ye T) " Í 

dide με Φοόρτου" * χουφισθῷ «Tot, αὶ ἐν 
Pris J . ἷ ; 
"7T8 Dog) coc. 3 Κύριος ὑπρχεις xai Θεὸς 


" τι Ming σήμερον | * ἕως ἂν ἐγὼ * xq. 
TOFU σου, Κύριε, Ἀ Πληροφόρησόν με 
Bo ἠνέσχου ἀλλοτρίου, * ἀνάσχου 

καὶ δεῖξον βοι τὰς πληγάς 

: : i TRAE. 

e ] a ὡς πηγὴν, * ἘΣ ΠΑ πα τ ήσο 

Lee Ten p με, UT πῦρ a 

Sur ἀσιν NEL δὲ βούλησιν 

αν, 70 ἐγέγου͵ XA 


| : ποχρυψόν σε, δέομαι, 
, MAUTUy ὅσον doe 


,» , 
δέξαι, σωτήρ μου, * 
οὐ χοατῶ τοῦ χραστπέ- 
0. ποτε πάντες γάρ με uóvoy, — πατάξω t. 


"har. ΧΙ, 17. Mat XXVI, 
C 


: (o — ἀνάσχου, sic rhyth- 





145 
« fratribus dixisti. » Thomas ad hac diriguit, 
et exclamavit : « Ne confundas me, Sal- 
* Vator, in te namque credo semper. Petro 
« quidem ac cseteris fidem tegre dedi ; quippe 
* quos noverim, sin minus mendaces, at 
* in hora periculorum nonnisi trepidantes, 
« tibi dicere : « Dominus ac Deus noster es, y 

15. Tunc videns qui omnia intuetur Tho- 
mam velle procul a se infidelitatis reatum 
abiicere, respondit : a Tu quoque cum illis 
« eras in illo tempore quod innuisti; omnes 
* VOS me pati solum reliquisti. Acerbum 
« tempus erat, Didyme ( cave ne quemquam 
« increpes), de quo scriptum erat : Percu- 
« tiam pastorem, et dispergentur oves gre- 
« gis. [ntellige quze dico et qua& preedixeram ; 
« voluisti palpare me? palpa et dicito : Do- 
« minus ac Deus noster es, y 

16. Proh portentum! o clementia! o beni- 
gnitas immensa ! Tangitur tangi nescius; te- 
netur a servo Dominus, et famulo ostendit 
vulnera, quibus illo in tempore universa 
creatura commota est, Tantis muneribus 
Thomas honestatus, donorum largitori pre- 
ces porrigit : « Parce, dicens, parce, Do- 
« mine , mea» imprudentia; ignosce stipulz, 
« aufer a me pondus, allever infidelitate ; 
« tibi cum fide clamo : Dominus ac Deus 
« DOster es, 


17. « Mane hac die, donec ego a te reficiar, 
« Domine. Tuum me 65se, certiorem fac pe- 
« nitus. Alienum excepisti , tuum nunc exci- 
* pe, et ostende mihi tua vulnera, ut ea 
« sicut lympham fontis hauriam et ebibam. 
« Noli me comburere, Salvator, ignis enim 
« tu natura tua es; sed voluntate id corpus 
( es, quod factus es, Te igitur detegas, pre- 
* cor, mé paululuin excipe, mi Salvator, uti 
« hemorroissam; non iam teneo. fimbrias, 


mus, et cod. hic et infra » pro att. dvacyos, 

17. μεῖνον ἡμέρας ἠνέσχου ἀλλοτρίων C. — xal τὰς 

πλευρὰς id. facili mutatione, quod et πηγὰς provo- 

Cal, — ἀπόχρυγον οὖν δέομαι, ἑαυτὸν ὅτον ὅτον cod. 
10 


146 
δου, * σου ἅπτομαι, λέγων" Ἐ Κύριος ὑπάρ- 
ys; χαὶ Θεὸς ἡμῶν. 

vn. Amat εἶπον σοι, Ἐ χαλὲ μαθητά. * 
γενοῦ πιστὸς xai μὴ ἄπιστος, Ἐ μὴ φοδοῦ, 
οὐ φλέγω σε γὰρ, Ἢ φυλάττω τοὺς ἐντός 
μου" * τὴν κάμινον Βαδυλῶνος * ἐδίδαξα 
τοῦτο πράττειν, " μᾶλλον οὖν ἐγὼ * τοῦτο 
ποιήσω διδζαχων. * Mà τῆς ἁμαρτωλοῦ * 
πόρνης πέλεις σαθρώτερος, * ἢ τότ᾽ ἐπήλειψε * 
μύρῳ τὴν κεφαλήν μου, * xal ταῖς θριξὶν 
ἐξέμαξε * τοὺς ἁγίους μου πόδας: * δεῦρο 
οὖν, ὦ φίλε, ἢ μὴ μὲ μυρίσης, " ἑαυτὸν 
εὐωδίζου * ἐν πίστει βοῶν μοι’ Ἐ Κύριος 


* 


ὑπάρχεις xai Θεὸς ἡμῶν, 
’ ^ 

d). Nai! φιλάνθρωπε, * μυριῶ χἀγὼ, 
oj ὡς πόρνη τὸ πρότερον" ἢ οὐ προσέρχομαι 
μυρεψῷ, * χραυγάζων: Δός μοι μύρον! * 
τὴν πίστιν σοι προσχομίζω Ἐ τῷ ἔχοντι ὑπὲρ 
μύρον * γάριν, τὴν πλευρὰν, * ἥνπερ χρα- 
τῶν ἀπολαύω. * Δοξάσω σου, Χριστὲ, * 
τὴν πιστὴν συγχατάθασιν, * πῶς ἐνηνθρώ- 

»* e “- - ἰὸ 7 * Y M 

πίσας, * ἵνα τῆς τῶν εἰδώλων ἢ τὸν ἀνθρω- 
πον, ὃν ἔπλασας, * ματαιότητος ῥύσῃ, * 
xxi ῥαπισθῆναι * πῶς κατεδέξω, * χαί με 
ἐλευθερώσεις * παθῶν, ἐχροῶντα᾽ ἘΞ Κύριος 


* 


t [ N 1 t ^» 
ὑπάρχεις καὶ Θεὸς ἡμῶν. 
΄ «Ὁ 
x. Ὅμως ἄχουσον, * μάθε καὶ σαφῶς, * 
ὑπὸ; M , — * .: / "n 
Σοφοῦ γὰρ γέγονας μέτοχος" ἡ ἡ Σοφία ἡ τοῦ 
Πατρὸς ἢ ἐγνώσθην τοῖς ἀνθρώποις: * μα- 
*? a A ^ 
χάριος εἶ ἐν πίστει, " xai μᾶλλον δὲ μακα- 
, e , e 
ρίζω * τοὺς ἐξ ἀκοῆς * πίστει ἐμῇ προσελ- 
θόντας" * αὐτός με ψηλαφᾷς, * νῦν ἐπέγνως 
Lg 3 at ^ P 
τὴν δόξαν μον’ ἐχεῖγοι δὲ φωνὴ * λόγων 


18. Etzov σοὶ lege ex can. metr. XIII. -- Βαδυλῶ- 
νος. Ut in superiori cantico, ae fere eodem in loco, 
melodus solet tres pueros, et ezteros propheta- 
rum hymnos raptim memorare : id fleri putem 
ex antiquo ritu miscendi olim cum hisce tropariis 
solita IX. cantica biblica. De igne satis in XVII, 
90 et alias. — τοῦτο ποιῶ C. — ὅτι ἐπήλ, pot μύρον ---- 
δεῦρο οὖν, φίλε, μὴ p. μ. ἑαυτὸν εὐωδίασον contra me- 
trum , sed ἑαυτὸν recte, vel cum medio , ut Euri- 
pid. Helen. 1806 : τρύχου σὺ σεαυτήν. Tum mirare 
solitam Romani subtilitatem, uno verbo vel aliena 


« 


Led 
- 


S. ROMANUS 


sed te ipsum tango, aiens : Dominus ac 
Deus noster es. | 

18. — « Semel dixi tibi , egregie discipule, 
fidelis esto, non infidelis. Ne timeas; te 
enim non conflagro , qui servem in me vi- 
ventes. Babylonis fornacem id ipsum facere 
ostendi; quanto magis idem ego faciam. 
Num pellice illa peccatrice peior es, que 
caput meum unguento allinivit , et capillis 
abstersit sacros pedes meos? adesto ergo, 
amice, ne linias me unguento, sed tibi- 
met. infunde fidei odorem , mihi clamans: 
Dominus et Deus noster es. 


19. — «Eia! o hominum amator, te ungam 
et ego, non sicut olim meretrix; nolo ad 
unguentarium ire, exorans : Da mihi un- 
guentum ! tibi potius fidem offero, redhi- 
benti pretiosiorem unguento, gratiam late- 
ris tui, quod teneo, et quo fruor; celebrabo 
te, o Christe, certe usque ad nos de- 


« missum, quo modo homo factus sis, ut 


(t 


hominem a te plasmatum ab idolorum 
vanitate eriperes, et quomodo te virgis 
caedi permiseris, ut a passionibus liber ex- 
clamarem : Dominus ac Deus noster es. » 
90. — « Audi tamen et probe sapias : sà- 
pientis enim socius factus es. Ego ipsaPatris 
sapientia hominibus agnitus sum. Beatus 
es, qui credis; sed beatiores dico eos qui 
auditu fidem meam suscipiunt. Tu quia me 
tangis nunc, meam recognovisti gloriam ; illi 
vero ad auditum sermonum me adorant. 


conciliantis, et inexpectato ad biblica respect, 
altos menti sensus ingerentis. — in fine ἐν omisso, 
πίστει βοῶν μοι cod. 


19. Presse inter se magister et discipulus collo- 


quuntur, serie quasi rupta et prorsus dramatic. 
— μυρίσω C contra aec. — ἣ πόρνη C. Multa huc 
refer superioris cant. XII, ex quo noster, 8 
dum revocat, et hzec simul vindicat sibi. — '** 
τῇ στένει δόλων vel τῆς εἰδώλων sic. obscura et ab- 
sona cod. scriptura. — πῶς om. ante χατεδέξω, 
id. habet χἀμέ, — f. μὲ iy! ἐλευθερώσης. 


ἘΠ 


τ δ» 
ΝΣ: 
mem e 
id IJI. be 
m igi: 
quiz 
vil, d'a 
uii 
ent), &t'* 

ud ee 


itor. 9 
enr p 
des 
olei. - 


rx 
UE 
* 


XVIII. DE S. THOMA. 147 

Ph. Προσχυγοῦσι" * μεγάλη δὲ ἡ ἔννοια * τῶν 
οὕτω πιστευόντων * μοί- θεωροῦμαι ὡς « duntin me 
μαθητῇ σοι, * χαὶ ἐκείνοις, ὡς ἄλλοις * 
ἁγίοις; βοῶσι. * Κύριος ὑπάρχεις χαὶ Θεὸς « clam 
ἡμῶν. à | 

xz, Ὑποχινηθεὶς * εὐσπλαγχνίᾳ σου, * 94 
στηρίξας σῶσον M5, ὕψιστε, * Qa ἅππτω. salvum me fac, altissime 
μαι τῆς πλευρᾶς. Ἐ Λαμὄζνων σου τὴν γά-. ream. Tuam suscipiens gratiam, tuum COr- 
P^, * τὸ σῶμ σου χαὶ τὸ αἷμα, λυτρῶ- pus et sanguinem, redimar 8 malis meis. 
Ut ἐχ τῶν χαχῶν βου, * ἵνα ἄφεσιν Ἐ εὕρω veniam ut peccatorum  meory 
Τῶν παραπτωμάτωγ, 3 
σὲ, ἐπέγγω τὴν δόξαν σου. * ἐγὼ δὲ δειλιῶ- * Ego autem 
οἶδα γάρ σου δυνάμεις. ἐπίσταμαι τὰ 
ἔηγα βου" * T02XTT&l συνειδος με" * φεῖσαι, Parce, Servator mi ; parce, 0 misericors, ut 


σωτήρ μου, * φεῖσαι, οἰχτίρμων, * tva ἔρ- Operibus et sermonibus cum fide clamem ad 


y? xai λόγοις * ἐν πίστει βοῶ σοι" * Κύ. te: Dominus ac Deus noster es. 
βίος ὑπάργεις χαὶ Θεὸς ἡμῶν. 


μάθε σαρῶς σοφῷ C. — θεωρ. ὡς μαθητής stichidis Vocem retine 
σοι xal ἐχείγοις ὡς δ᾽ ἄλλοις ἄγ, C, totus hic depra- χινηθείς, — σῶμά σου, Eximia quidem sententia ; 
atus, — fort. legendum οὐδ᾽ ἄλλοις. 


' Qui post χάριν totum y. 7 
2. Pergit tumultus in huius trop 


| rhythmo manum ἀμ. 
2590 χιγηβεὴς que cum rhythmo Pugnant, nec cente, sublata cod. 
D'ésto est eg 


traiectione : ἄφεσιν ἵνα, et 
᾿λιγηθεὶς ὑπὸ σῆς εὐσπλ. cum lex aero- emendatis : τὰς δυν. σου, El τὸ συν, με ταράττει. 








148 


S. ROMANUS 


XIX. 


CANTICUM DE ASCENSIONE DOMINI. 


α. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν 
πληρώσας οἰχονομίαν, 
χαὶ τὰ ἐπὶ γῆς 
ἑνώσας τοῖς οὐρανίοις, 
ἀνεχήφθης ἐν δόξῃ, 
Χριστὲ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, 
οὐδαμόθεν χωριζόμενος, 
ἀλλὰ μένων ἀδιζστατος 
καὶ βοῶν τοῖς ἀγαπῶσί σε 
Ἔγό εἰμι μεθ᾽ ὑμῶν, 
à 2 s LC - 
χαὶ οὐδεὶς καθ ὑμῶν. 
θ΄. Ἔν τῷ ὄρει τῶν ἐλαιῶν 
ἁγιΐσας τοὺς μαθητὰς, 
εἰς οὐρανοὺς ἀνελήφθης, ύριε, 
, D , —- à à ; 
ἐπαγγειλάμενος αὐτοῖς Ot ασχαλίαᾶν, 
χαὶ βοήσας αὐτοῖς" 
Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν, 
, 3 - 
Ἐγώ εἰμι μεθ ὑμῶν 
M , * ?; t« - 
καὶ οὐδεὶς xa ὑμῶν. 
y. Τὰ τῆς γῆς ἐπὶ τῆς γῆς 


Quod jam paschalia inter gaudia Romanus in- 
duxit, renovatur in fausta ascensionis die festi- 
vum illud et concitum hymni genus; in quo vi- 
den? versiculos ex impetu fluere, brevesque licet 
et intereisos , nihil melodie nocere, neque aut 
a gravi sententia , aut ab attico lepore quidquam 
detrahere. In. duplici procemio, quasi lento et 
succiduo volatu, vates tentat aera, spiritum hau- 
rit, dimidia primum, dein integra carpit ephym- 
nia, tum cum Christo ascendente, ἐπάρας δὲ χεῖ- 
ρας, χαθάπερ πτέρυγας 5 ἀετὸς, in sublimia fertur. 
Sane inter nobilissima Romani exordia, totum 
hoe, quantumcumque est, si digito et aure aliqui 
valent, hoc illi reputandum existimabunt. Ea 
porro fuit ferax melodi ubertas, ut fere de eo- 
dem themate alterum simile drama in cant. XXII 
instruxerit. Illud autem extat in corsin. f. 113- 
116, in taurin. f. 186-191, in mosquensi f. 294. 
Sunt vero versus numero-440 ἀνέκδοτοι, nisi quod 
troparia duo, inter breviora, ad lucem iam per- 


1. Suscepta propter nos 
legatione functus, 
ac terrenis rebus 
cum coelestibus una junctis , 
assumptus es in gloria , 
Christe , o Deus noster, 
nec tamen a nobis exul , 
quin immo irremotus manes, 
et amantibus te clamas : 
« Ego vobiscum sum, 
« ergo nemo contra vos! » 
2. Olivarum in monte, 
discipulis a te sacratis, 
ad celos evectus es , Domine, 
imponens ipsis magisterium, 
eisque clamorem edens : 
« Non discedo a vobis, 
« Ego vobiscum sum, 
« nemo ergo contra vos! » 
3. In terra terrenis 


venerunt; inscriptio autem est in corsin. χογὸά- 
χιον εἰς ἀνάληψιν, ἦχ. πλβ', φέρον ἀχροστιχ δα’ τοῦ τᾶ“ 
πεινοῦ Ῥωμανοῦ. 

1. οἰχονομία et infra in tr. 17 οἰκονομίαι, V0X at- 
cana est, qua vario sepe circuitu , sed facili ant 
plena formula nunquam latine redditur. — τοι 
οὐρανοῖς sola ed. rom. pentecost. — ἀδιάστάτων 
sie cum eodem triplici accentu C, qua inst?! 
notatione , quamvis erronea, tum lex nostra Xll! 
perspicue exprimitur, tum multa fortasse expl" 
cantur justissimz varietates, scriptore accentus 
fortes forti littera referente. — xat in ultimo Y: 
de cujus vi apud Romanum alias diximus, egit 
gium illud Pauli revocat : εἰ ὁ θεὸς ὑπὲρ ἡμῶν» 
καθ᾽ ἡμῶν; Rom. VIII, 31, accedente Matth. 
XXVIII, 20. 

2. ἁγιάσας solemnem significat Christi attt" 
dentis benedictionem , de qua Luc. 
90. 


3. ἐπὶ τὴν γῆν C, T. — τοῦ ante ἐλαιῶνος 011. d. 


ls. 


gs. 


jn. 


XIX. DE ASCENSIONE. 


χαταλιποντες, 

τὰ τῆς τέφρας τῷ χοΐ 

παραχωροῦντες, 

δεῦτε, ἀνανήψωμεν ; 

xai εἰς ὕψος ἐπάρωμεν 

Ν M / 

ὄμματα xat νοήματα" 

πετάσωμεν τας ὄψεις 

ὁμοῦ χαὶ τὰς ἀσθήσει; 

ἐπὶ τὰς οὐρανίους 

πύλας, οἱ θγητοί. 

Νομίσωμεν εἶναι 

τοῦ ἐλαιῶνος εἰς ὅρος, 

χαὶ ἀτενίζειν 

τῷ λυτρουμένῳ, 

ἐπὶ νεφέλης 

ἐποχουμένῳ. 

Ἐχεῖθεν γὰρ ὁ Κύριος 

εἰς οὐρανοὺς ἀνέδραμεν. 

ἐντεῦθεν ὁ φιλόδωρος 

τὰς δωρεὰς ὃ ἰένειμεν 

τοῖς ἀποστύλοις αὑτοῦ 

χολαχεύσας ὡς πατὴρ ; 

χαὶ στηρίξας αὐτοὺς, 

ὀδηγήσας ὡς υἱοὺς, 

χαὶ λέξας πρὸς αὐτούς: 

Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν, 

ἐγώ εἰμι μεθ᾽ ὑμῶν 

χαὶ οὐδεὶς χαθ᾽ ὑμῶν. 
P0. 
Ὁ τὴν γῆν χαταλαξὼν, * ὡς μιῦνος 
᾿ἀγαβαίνων ἐξ αὐτῆς * xv, ὡς οἷ- 
2 Ἧρεν οὗς ἠγάπησεν, * xai εἰς ὕψος 
ἐετέωρον ἡ ἤγαγεν ob; συνήγαγεν, Ἐ ἵν" ἔχον- 
7 εἰς ὕψος ἡ τοὺς πόδας χαὶ τὰς φρένας * 
τάντων Τῶν χαμαιζήλων Ἐ λάθωνταιλοιπον- Ἐ 
D ἀγαγβέγχες o τῷ βουνῷ τῶν ἐλαίων, * 
ὡς διηγεῖται * Λουχᾶς ὁ μύστης, * πε- 
βιέχύχλουν 3 τὸν εὐεργέτην, * πέρας δὲ ὁ 


οἶδεν : * 


E ἌΝ χαὶ ὃ 9d. T, edd. — πατὴρ xal βοήσας 
: ) i" f. divide : ὄμμαται xal νοήματα. 
a mt T. χαταλαθὼν C retinendum, ut in 
eed tr. 8, quasi G$53€QUi , petere, unde 
i ἐν Taro quidem significatu, sic autem 
600 ob ἀναβαίνων. .... τὰς χάρας x. τ, φρένας 


17 Day edd. Ut Supra ab ἐλαία. sed rhyth- 





149 


derelictis , 

cinerea humo 
committentes , 
adestedum, resipiscamus , 
sursumque attollamus 
oculos et mentes , 
lumina expandamus 
Sensusque simul , 
tethereas ad illas 
porticus, o mortales! 
Opinemur esse nos, 
olivarum juxta montem , 
et obtutu prosequi 
redemptorem illum , 
nubibus 

subvectum : 

ex hoc enim Dominus 
ad celos evolavit ; 

ex hinc largitor 

munera distribuit 
apostolis suis, 

blandiens illis more patris, 
eosque firmavit , 

et manu ducens ut filios , 
illos sic allocutus est : 

« Non amoveor a vobis ; 
« vobis ego adsum, 

« et nemo contra vos. 


4. [ἡ terram qui descendit modo ipsi 
soli noto, rursus ascendens ab illa qua via 
novit, erexit quos amavit , sublimemque .in 
verticem duxit, quos collegerat, ut ferentes 
ad alta plantas et sensus, cunctorum quz 
terrena sunt, demum obliviscerentur. Pro- 
vecti igitur in collem olivarum , ut enarrat 
Lucas, sacer ille interpres, densa corona cinge- 
bant munificum magistrum. Tum manus 


mus vultàiatov ab FAatocoleaster. — Certe respicit 
melodus Luc. XXIV, 50, oblitus quidem de monte 
oliveti siluisse Lucam, qui tamen Bethanie in 
clivo positze meminit. Post ἐλαίων interponit T 
duos v. 16 et 17 ante 14-15. — περιεχύχλουν a 
Cant. XV, 16 revocatur iterum, iterumque re- 
ducetur infra in tr. 8, 9, utique intelligendum de 





150 S. ROMANUS 


Κύριος ἢ χεῖρας, καθάπερ πτέρυγας ἢ ὁ ἀε- 

τὸς, ἐσχέπασε * νεοσσιὰν ἣν ἔθαλψε, Ἐ χαὶ 

^ b , € bed φ 

λέγει τοῖς νεοσσοῖς" "' Ἐπεσχίασα ὑμᾶς * ἐκ 

πάντων τῶν xaxov: * ὡς οὖν ἔστερξα ὑμᾶς, ἢ 

3 - , 

μὲ ἀγαπήσατε" * οὐ χωρίζομαι ὑμῶν, * ἐγώ 
, 9, « - * M , * Ye - 

εἶμι μεθ᾽ ὑμῶν, * xal οὐδεὶς χαθ᾽ ὑμῶν. 

Ὁ np μῶν; pm 2 pu 

ε. Ὑπεράνωθεν ὑμῶν, * ὦ μαθηταί μου, 

* ὡς Θεὸς xai ποιητὴς Ἐ ὅλου τοῦ χόσμου, * 

τείνω τὰς παλάμας μου, * ἃς οἱ ἄνομοι ἔτει- 
€ 

ναν, * ἔδησαν xoi καθήλωσαν. * Ὑμεῖς 

οὖν ὑποθέντες ἢ τὰς χάρας ταῖς χερσίν μου, * 

σύνετε, γνῶτε ταῦτα, * ἅπερ ἐχτελῶ" * ὥσπερ 

Ἁ * " θ0 - € ^w v X * 

γα βαπτίζων, " χειροθετῶ ὑμᾶς &oTV, " xat 

εὐλογήσας, * ἐξαποστέλλω 7, πεφωτισμέ- 


vous, * σεσοφισμένους" * ἐπὶ ταῖς χεφαλαῖς 
t - * Ὶ , M v * 9, δ δὲ ^ 
ὑμῶν * εὐπρέπεια xo αἴνεσις, * ἐπὶ δὲ ταῖς 


ψυχαῖς ὑμῶν * ἡ ἔλλαμψις, καθὼς γέγρα- 
πται ix γὰρ τοῦ μου πνεύματος * ἐγχεῶ 
ἐπὶ ὑμᾶς, * καὶ ἔσεσθέ μοι δεκτοὶ, * διδα- 
χτοὶ xa ἐχλεχτοὶ, Ἐ πιστοὶ χαὶ οἰκεῖοι" Ἐ οὐ 


, 
γὼ ίζομαι. 


ς΄. Ταῦτα λέξας ὁ σωτὴρ, τοῖς ἀπο- 
στόλοις * ἱχανήν τε xal πολλὴν * παρέσχε 
λύπην" * τάχα δὲ xai ἔχλαυσαν, * xal ix 
βάθους στενάξαντες, " εἶπον πρὸς τὸν δι- 
δάσχαλον: * Αφεὶς ἡμᾶς, οἰχτίορμων, * χω 
ἄσχαλον φεὶς ἡμᾶς, οἰκτίρμων, Ἐ χω- 
/ - ’ * m 31 5 t "δ , * 
pU τῶν φιλούντων’ Ἐταῦτα γὰρ, ὡς ὑδεύων, 
9 ud 4 
Lo) é-v* v ἡμῖν" * τὰ δή xta ταῦτα * ἀποδη- 
£9 es i 1 p 
Ml , , 
μίαν σημαίνει, * xai τούτου χάριν * ἀδη- 
μονοῦμεν᾽ * ἐπεὶ γὰρ εἶναι Ἔ σὺν σοὶ ζητοῦ- 
μεν, P ποθοῦμέν σου τὸ πρόσωπον, * τέρπει γὰρ 
τὰς ψυχὰς ἡμῶν" Ἐ ἐτρώθημεν, ἐδέθημιεν * τῇ 
γλυχυτάτῃ θέα σου, * οὐδεὶς γὰρ πλήν σου 


gyro ex impetu facto, ut de tigride illa quam Pli- 
nius cireumvolutari quasi blandientem describit 
ep. 8, 17, 21. Sed cf. in eant. XXII, 5 ubi bonus 
pastor pavidas oves in eodem monte olívarum 
colligit. — ὡς ἀετός. C, T. ef. Deuteron. XXXII, 
11. — νοσσιὰν ἥνπερ C. τὴν νοσιὰν ἣν ἔθαλπεν T. — 
ἀγαπ. με καὶ οὐ C, T. Ad hac, ut plura silentio 
pretermittam, vix a me temperem quin adducam 
elegantissimi inter veteres nostros, Apollinaris 
tres versiculos : 


Kal γε γάρ ol στρουθὸς καταθύμιον otxov ἐπῆρε, 


attollens Dominator, sicut alas expandit 
aquila, obumbravit nidum quem confovit, 
aitque ad pullos : « Protexi vos malis ab om- 
« nibus; ut ergo dilexi vos , sic diligite me, 
« nec dimoveor a vobis, sed vobiscum sum, 
« et nemo contra vos. 

9. « À summo ccelo super vos, o discipuli 
« mei, tanquam Deus et universi mundi 
« creator, meas extendo manus , quas impii 
« homines extenderunt , ligaverunt et clavis 
« perforarunt. Vos igitur palmis meis vestra 
« capita submittentes, intelligite, et agnoscite 
« quaenam ego perficiam. Baptizantis enim 
« ritu, vobis modo impono manus, dataque 
« benedictione, emitto vos lumine perfusos, 
« sapientia refertos; sit super capita vestra 
« laus et magnificentia, et super animas ves- 
« tras lux divina, ut scriptum est. Meo 
« quippe de Spiritu effundo super vos. Mei 
« fietis alumni accepti, edocti et electi, 
« vere fideles et famuli, neque discedo a vo- 
« bis. » 

6. Hzc fatus salvator, apostolis multam 
et ingentem induxit tristitiam. Illico in la- 
crymas eruperunt, et ex alto corde ingemis- 
centes, ad magistrum aiebant : « Nobis 
« valedicens, o piissime, recedis ab aman- 
« tibus : hec enim, uti carpens iter, 
« verba nobiscum facis, que discessum si- 
« gnificant, ac propterea  moesti sumus. 
« Ut enim tecum esse avemus, sic tuum 
« vultum ambimus , delicias ut pote anima- 
« rum nostrarum. Amore vulnerati sumus et 
« devincti suavissimo tuo conspectu; nemo 


xai τρυγὼν τεχέεσσιν ἐναίσιμον εὖρε χαλιὴν, 
βωμοὶ σεῖο, μάχαρ, σθενέων Θεός ἐσσι καὶ ἐσσήν. 


Ps. XXII, 4, in quibus habent edd. οἶχον ἐφεῦρε. — 
ἐσχέπασα C. 

δ. ὡς m. x. θεός C, male inverso ordine. — ἄνομοι 
ἔδησαν καὶ ἐν ξύλῳ καθήλ, C. — γνῶτε, φίλοι T. — 
ἐπὶ τὰς χεφαλὰς C. — αἷν. καὶ εὖπρ. C, T. — ἔπιδε 
codd. mel. καὶ γὰρ ὡς βαπτ. ob acc. Lux petenda 
videtur ex loco cit. ὡς yé£yo. qui tamen, etiamst 
cf. Act. IT, 17, 18; Ioel. II, 27, 28, totus non 18" 
venitur. — Art. fom. ἔλλαμψις χαθὼς codd. tum τοῦ 


XIX. DE ASCENSIONE. | δὲ 


σεαυτὸν " τῶν σῶν 
* 4 
χαὶ 


Θεός * μὴ μαχρύνοις 
ἀγαπητῶν; * συμπαράμεινον ἡμῖν, 


λέξον πρὸς ἡμᾶς" * Οὐ yep gar ὑμῶν. 


t. Ἀπελίπομεν diis " ὅλον τὸν Bíov , * 
καὶ ἐφύγομεν αὐτὸν * καθάπερ βία, * ἵνα σε 


χερδήσωμεν" ἢ ἐπὶ γῆς ἐγενήθημεν Ἐ ξένοι xai 
παρεπίδημοι" Ἐ ἡμῶν ὁ πρῶτος Πέτρος, * γε- 
γόμενός σου φίλος, * πάντων ἠλλοτριώθη, * 
ὧν εἶχέ ποτε Ἐ Ἀνδρέας δὲ πάλιν * συναί- 
μὼν σε ὅτε εὗρε, Ἐ τῶν ἐν τῷ χόσμῳ * εὐθὺς 
ἀπῆρε, * χαὶ τὸν σταυρόν aou * ἐπ᾿ ὥμων ἦρε. 
* Τοιαύτην οὖν διάθεσιν Ἐ ἀφεῖναι θέλεις, 
δέσποτα, * χαὶ σπεύδεις παριδεῖν ἡμᾶς, * 
ὥσπερἐπιλαθόμενος. ἘΜὴ γένοιτο, βασιλεῦ | * 
μὴ γελάσωσιν ἡμᾶς, * οἱ μισοῦντες ἡμᾶς, 
wi βοήσωσιν div: * Ποῦ ἔστιν ὁ εἰπών᾽ * 
Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 

2. Dagopi, à ueni * χαὶ οὐ λύ- 
qua Ἐ τὴν φιλίαν τῶν υἱὼν " τοῦ Z:6:- 
δαίου. NOS WE πῶς τοῦ 
θείου σου ῥήματος * ἤχουσαν, χοὐ παρήχου- 
σαν * οὐχ εἶπον ἐν χαρδίαις" * Τίς οὗτος ὁ 
χαλέσας: * ἀλλὰ xa τοῦ γενέτου * σε προέ- 
i dn ἘΝατθαῖος δὲ πάλιν ἘΞ τοῦ τελωνίου 
τὸν m τόρον * ὡς EUN * πολλὴν ignes ἜΣ 
ἐπεὶ τὸν πλοῦτον Ἐ τὸν σὸν ἡγάπα. " Ὁ δὲ 
Θωμᾶς ὁ Δίδυμος Ἐ xai τὴν ζωὴν ἐμίσησε. * 
Καὶ πάντες ἅπαξ εἴπομεν' * Σὲ ἀντὶ πάντων 
στέργομεν. ἘΜῊ οὖν στερήσης ἡμᾶς, * συμ- 
o TET 3 * ὁ τὰ πάντα πληρῶν, ἢ 


7*. μου, — De futuro ἐγχεῶ " Malaeh. l1, 3. et 
inta cant. XXI, 8. — ἐφ’ ὑμᾶς C. — καὶ vel μοι 
abundare videtur ante δεχτοί. --- διδαχτοὶ, ποθητοὶ 
χαὶ ἐχλεχτοὶ C. 

6. εἶπαν C, — μαχρύνη τῶν o. T. — οὕτω γὰρ C. — 
ὑπεβὴ εἶναι C, Τ.--- x90. (nz; T. — οὐχ ἔστι πλὴν T. — 
οὖν oxutby T, — aor. ἐτρώθημεν, ἐδέθημεν ἃ verbis 

"tmu, δέω vim habent haud inelegaptem, sed 
iterum et omninocf. XXII tr. 14. 

7. ἀπελίπαμεν T. — χαθάπερ βίαν C, T. — ὁ xp. 
ii Πέτρος iid, — γενάμενος C. — εἶχε τὸ πρὶν T, 
0m. πάλιν͵ --- ὅτε σὲ C, T. — 022. ἀφεῖναι — σπεύδεις, 
ἐλδραμεῖν ἡμῶν T. — γελ. ἡμῶν C. 

8. xà οὐ παρήχουσαν codd. --- εἶπαν iid. iterum 


« enim preter te Deus est; ne te removeas 
« ab amicis tuis, amplius mane nobiscum, 
« et dicito nobis : Non discedo a vobis. 

1. « Reliquimus nos totam hominum vi- 
« tam, et eam quasi per vimeffugimus, ut te 
« lucraremur. Hospites facti sumus et pere- 
«grini. Primus inter nos Petrus, quando 
« tuus factus est amicus, ab omnibus alie- 
«natus est rebus, quascumque possedit. 
« Àndreas rursus, frater ejus germanus, 
« quum te invenit, a mundo statim discessit, 
« et crucem tuam in humeros sustulit. Tan- 
«tum ergo animi studium postponere vis, 
« magister ! Ác festinans pretermittis nos , 
« quasi nostri immemor. Absit, o rex! Ne 
« irrideant nos qui oderunt nos; ne nobis 
« oggerant : Ubi est qui aiebat : Non discedo 
«a vobis. 

8. « Preetermittis , o redemptor, neque re- 
« colis amorem filiorum Zebedzi. Memento, 
« hominum amator, quam cito divinum tui 
« verbum audierint, neque neglexerint, nec 
« secum dixerint : Quis est iste qui vocat 
« nos? Vel ipsi genitori anteposuerunt te. 
« Mattheus similiter telonii opes ut inopiam 
« multam reputfavit; tuas quippe divitias 
« amabat. Thomas ille Didymus vel ipsam 
« vitam odivit. Et omnes omnino diximus : 
« Te pre omnibus amamus! Ne ergo nos frus- 
« trare : amplius commorare nobiscum , qui 


et infra εἴπαμεν, quum εἶπας tantum recipiant 
Attici, quorum unus noster est, ex quo utinam 
dttica augeantur. Ceterum εἶπαν passim in N. T, 
ne quidem excepto Luca XXIV, 32 etc. Cf. Cant. 

XVHU, 17. — ἐν καρδίᾳ T. — προέχρ. σε codd. — 
ἐπειδὴ πλοῦτον C, ἃ quo lepido lapsu factum est in 
T ἐπὶ διπλοῦ τὸν σῶν ( 516) ἐπόθει, — θωμᾶς δὲ C, T. 
— 6 xaVolo. T. cf. Io. XI, 16. — ἅπαξ πάντες T. στέο- 
γωμεν C. — πάντ, ἔχωμεν, μὴ οὖν ἐάσῃς ἡμᾶς ἐναγ- 
καλίσαι ἡμῖν (Sic), ὁ τὰ πάντα πληρῶν συμπ. ἣμῖν xal 
λέξον πρὸς ἡμᾶς" οὐ χωρίζομαι, Sie T. — παράμεινον 
ttv intelligimus ut Plutarch. in 47ist. 410; Xe- 
noph. in Cyr. IV, 11, 43; Plato in 4polog. 39, 2. 


152 


περιχύχλωσον ἡμᾶς, * καὶ βόησον ἡμῖν" * Οὐ 
“ωρίζομαι ὑμῶν. 

! " S eru due δὲ Χριστὸς * τῶν ἀπο- 
στόλων, * xai ἰδὼν τὸν ὀδυρμὸν * τῶν ἀγα- 
πώντων, * τότε ἀντελάδετο, * xol πατὴρ ὡς 
υἱοὺς αὐτοῦ * ᾧχτειρε, xai ἐδόησε" * Μὴ 
χλαύσατε, ὦ φίλοι: Ἐ καιρὸς γὰρ οὐ δακρύων, * 
οὔτε δὲ ἡ ἡμέρα * πέλει ὀδυρμοῦ, * χαρᾶς ἐ- 
στιν Goa" * πρὸς τὸν ἐμὸν γὰρ πατέρα * ἀνα- 
λαμδάνω * τὰς πτέρυγάς μου, * καὶ χατα- 
παύσω * ἐν τῇ σχηνῇ μου * σχηνὴν γὰρ τὸ 
στερέωμα * τοῦ οὐρανοῦ ἐποίησα, ἢ σχηνὴν 
οὐ περιγράφουσαν, * ἀλλὰ περιχυχλοῦσάν 
με, * ὡς Ἡσαΐας φησίν. ἢ ὡς χαμάραν 
οὐρανὸν * ἔστησεν ὁ Θεὸς, * xai οἰκεῖ ὥς- 
περ σκηνὴν * ἐν τούτῳ, ὁ εἰπών’ * Οὐ χω- 
ρίζομαι ὑμῶν. 

t. Ἱλαροὶ οὖν xai φαιδροὶ * γένεσθε 
ἄρτι, Ἐχαὶ χαρίεσσαν μορφὴν * ἀναλαθόντες, * 
ἄσμα καινὸν ἄσατε" F xa γὰρ πᾶν ὃ ἂν γένη- 
ται, * ἕνεχεν γίνεται ὑμῶν, Ἐ ὑμῶν χάριν χα- 
Mos, * διὰ χαὶ πάντων ἦλθον, * ἵνα ὑμῖν 
ἀρέσω, * καὶ χτήσησθέ με’ ὑμῶν πάλιν χάριν * 
εἰς οὐρανὸν ἀναδαίνω, * τὸν τόπον ἵνα * ἐξευ- 
τρεπίσω, * ὅπου ὀφείλω * ὑμῖν συνεῖναι. * 
Πολλαὶ μοναὶ γὰρ πέλουσιν * ἄνω πρὸς τὸν 
πατέρα μου, * αἱ μὲν πατέρας ἔχουσαι, * 
δικαίων ἄλλαι γέμουσαι, * x«i ἄλλαι δὲ 
προφητῶν" * τὴν μονὴν δὲ τὴν ὑμῶν Ἐ οὐδεὶς 
οἶδεν ἀχμήν. * Ἐτοιμάζω οὖν αὐτὴν, * λαμ- 
Gxvo καὶ ὑμᾶς, * οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 

ια΄. Νῦν ἀνάστητε ὀρθοὶ, * στῆτε ἑδραῖοι, 
χαὶ ἀμώμῳ ὀφθαλμῷ * χατανοεῖτε ἢ ταύτην 
τὴν ἀνάληψιν, * ἣν ὁρῶντες νοήσατε, * σώ 


* 


6QO- 


9. àzax. ὃ Ἰησοῦς T. — ἀντελάδετο, ut Luc. 1,54; 
Act, XX, 35; nec dissentit Thucyd. II, 61; at 
quoties de ἀντὶ et ejus compositis agitur, vellem 
provocari ad Georgium Pisidam, qui delicatus 
licet ac tersus, plenis manibus his utitur, ac 
sspe in continuis versibus, ut Hexaem. 1012, 
1015, 1017, 1158, 1159, 1458, 1459, ne plura. — 
ὡς πατὴρ C, T. τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ T om. καὶ. — μὴ χλαύ- 
ante C, T. --- καιρὸς δὲ C, — ἀλλ᾽ οὔτε ἡμέρα ἐστὶν 
ὀδ. T. — γὰρ ἐμὸν C. — ἐποίησεν T. — Ἡσαΐας βοᾷ 
T. Is. XLIV, 22. — ἐστήσατο θεὸς xal οἰχείωσε ax. C. 





S. ROMANUS 


« omnia comples, nos arcte amplectitor, et 
« nobis resonare fac : Non discedo. ... » 

9. Christus ut suos audivit apostolos, ac 
sensit gemitus amicorum, statim opitula- 
tus est eis, et sicut pater filiorum suorum 
misertus est, ac vocem extulit : « Nolite 
« flere, o amici! Tempus non est fletuum, 
« neque dies danda lamentis ; letitie hora 
« est. Ad meum namque Patrem expando 
« alas meas, et meo in tentorio requiescam. 
« Tabernaculi enim instar, struxi coeli firma- 
« mentum, quod me minime circumseribit , 
«sed circumcingit me, ut ait Isaias : For- 
« nicis instar Deus coelum statuit, et tanquam 
« tabernaculum incolit; ego nempe qui 
« dixi : Non discedam a vobis. 


10. « Hilares igitur ac renitentes modo 
« estote, ac leto aspectu compositi , canti- 
«cum novum canite. Quidquid enim forte 
« agitur, id propter vos fit. Vestri gratia des- 
«cendi, perque omnia transivi, ut vobis 
« satisfiam , meque possideatis; rursus pro- 
« pter vos in coelum ascendo, ad locum vobis 
« preparandum, ubi vobiscum oportet con- 
« veniam. Sursum enim multe mansiones 
« sunt apud patrem meum : alias patres te- 
« nent ; alias implent justi ; alias, prophet; 
« vestram vero nemo vidit hactenus. Vobis 
« eam preparo, vosque assumo, neque dis- 
« cedo a vobis. 

11. « Surgite nunc recti, firmique state; δ 
« puro oculo intelligite quis sit hic meus 85 
« census, quem dum conspicitis, advertite 


10. καὶ χαριεῖς τῇ μορφῇ xat τῇ καρδίᾳ, C. In quo 
vide iterum χαριεῖς cum nota singulari. cf. cant. 
XVH, 11. — ἐὰν γέν. Ev. ὑμῶν lv. codd. M 
διὰ jid. — καὶ δέξασθέ με ὑμῶν ydp. πάλ. tls οὐρανοὺς 
T. — ἵνα τὸν τρόπον εὐτρεπίσω C. --- ὑμῶν cuit. 
T. — ὄντως πρὸς C. Joan, XIV, 3. — ἐμὲ πατέρα 
ἔχουσιν T. — ἄλλαι διχ. Ο. T. — δικ. πνεύματα *- 
d τῶν xp. τὴν p. δὲ T. — καὶ λαμό. C, T. 

(1. xai ὁρῶντες νοήσωμεν T. — πᾶς τόκ. C, I 
ἀλλ᾽ ὁμῶς xxt T. — ὁρατοῦ μου dvo). C. — ἐγώ εἰμὶ 
bis T, om. ὃν βλέπετε --- ὄντως καὶ C, T. — Te?" 


-- 





XIX. DE ASCENSIONE. 153 


ματος, οὐ θεότητος" * ἡ σὰρξ γὰρ ἣν ὁρᾶτε, Ἐ 
αὕτη τὰ ἄνω φθάνει, * τῆς γὰρ θεότητός 
μου * τύπος πᾶς μεστός" * ἀλλὰ ὁμῶς τού- 
tou * τοῦ ὁρατοῦ ὑψουμένου, * συνανυψοῦται * 
τὸ ἀφανές μου, Ἐ xat γὰρ ἡνώθην * τῷ φαινο- 
μένῳ" * εἷς πέλω ἀθεώρητος, * ἅμα xai θεω- 
ρούμενος" ἢ ἐγώ εἰμι ὃν βλέπετε, * καὶ ὄν- 
τως οὐχ ἡλλοίωμαι, * ὡς ἔφησεν ἡ γραφή" * 
xxi ἀθάνατός εἰμι, * xai ὅμοιος ὑμῶν, 
ὑπεράνωθεν ὑμῶν, * xai μέσῳ ἐν ὑμῶν, * οὐ 
χωρίζομαι ὑμῶν. 

f^ Ὅτε ταῦτα ὁ Χριστὸς * εἶπε τοῖς 
φίλοις, * διανεύει τὸ λοιπὸν * τοῖς ἀρχαγ- 
γϑοις, * ἵνα ἑτοιμάσωσι Ἐ τοῖς ἀγνοῖς αὖ- 
τοῦ βήμασιν * ἄνοδον ἀδιόδευτον" * xai δὴ 
ὡς χελευσθέντες, * οἱ τῶν ἀγγέλων πρῶτοι Ἐ 
πάσαις ταῖς ἐν τῷ ὕψει * ἔχραζον ἀρχαῖς" * 
Ἐπάρατε πύλας * xai ἐκπετάσατε θύρας * 
τὰς οὐρανίους καὶ ἐπιδόξους, " ὁ γὰρ Ót- 
σπότης * τῆς δόξης φθάνει" * νεφέλαι, ὑπο- 
στρώσατε * νῶτα τῷ ἐπιδαίνοντι’ Ἐ αἰθὴρ, 
ἐξευτοεπίσθητι Ἢ τῷ διὰ σοῦ ὁδεύοντι. * 
ἀγοίχθητε, οὐραναὶ, * οὐρανοὶ τῶν οὐρανῶν, * 
ἐχδέξασθε αὐτὸν, * ὅτι μέλλει πρὸς ὑμᾶς ἢ 
ὁ λέγων τοῖς αὑτοῦ * Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 

t. Υπαχούσαντες εὐθὺς * οἱ ἐν τῷ 


Malach, III, 4: Num. XXIII, 19. — ἐμμέσῳ C. 
— μέσῳ T. S. Sophronius, inter melodos neque 
&late, neque venustate ultimus , in sua tersa ana- 
Créontíca similem sape inseruit inversionem : I, 
94 πόλον ἧς; TI, T πόλιν lc; MI, 17 Χριστὸν ἐς; X, 
10 θεὸν εἰς, X LIT , 86, μέσον ἐς, etc. 

12. ὄιαν, μετὰ ταῦτα C — ὡς προσταχθέντες T. — 
πάσαις ταῖς τῶν ἀγγέλων ἔχραζον (T. Audacius est 
"Uus idiomelon in exordio ipso officii hujus 
diei, in quo non proceres angeli, sed ipse Spiritus 
sanctus Davidiea ab ipso inspirata pronuntiat in 
hunc modum : 

Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον 

χελεύει πᾶσι τοῖς ἀγγέλοις αὑτοῦ" 

ἴλρατε πύλας, ol ἄρχοντες, ὑμῶν, 

πάντα τὰ ἔθνη χοοτήσατε χεῖρας, 

ὅτι dvi, Χριστὸς x. τ. A... 
Eadem homerica pompa vestivit Apollinaris, si- 
mulque profana ornavit venustate, quz nostras 
ΤῸ sacras vix decet : 


« corporis esse, non deitatis. Caro enim 
« quam cernitis, illa ad superna properat, 
« mea enim divinitate omnis locus impletur. 
« Verum simul ac attollitur quod in me con- 
« Spicuum est, simul elevatur quod invisibile 
« est : id enim cum visibili carne consocia- 
« tur. Unus sum conspici nescius et conspi- 
« euus; ego sum quem videtis, et omnino 
« non immutor, ut Scriptura testatur. Im- 
« mortalis sum et similis vestri, longe sub- 
«limior quam vos et medius vestri, nec 
« discedo a vobis. » 

19. Hxc Christus ubi amicis dixit, signum 
deinde facit archangelis, ut sanctis ejus 
gressibus ascensum hactenus invium pre- 
stent. Ita ergo jussi, angelorum proceres om- 
nibus in excelso potestatibus clamarunt : 
« Sursum! attollite portas, et pandite fores 
« celestes et triumphales, Dominus namque 
« glorie accedit. Nubes, sternite terga as- 
« cendenti. Praparator, o ether, per tuos 
« ambulanti tractus. Aperimini, cceli, ccelo- 
«rum coli. Excipite eum ovantes, quia 
« venit ad vos, qui suis dixit : Non recedo a 
« vobis. » 


43. lllico obtemperantes qui in excelso 


Ὑμέων αἶψα πύλας ἀναείρατε, fjyspoviiec, 

εὖ δ᾽ ἀναπεπτάσθων πυλέων ἄῤῥηχτοι ὀχῆες, ! 

ὥς χέν γ᾽ εὐχλείης βεθαὼς παρελεύσεται ἐσσήν. 
Τίς 66s εὐχλείης βασιλεὺς ἄχραντος ἐτύχθη ; 
ἀθάνατος σθεναρύς τε ἀπροτίοπτος ἐρωῇ, 
ἀθάνατος, μενέχαρμος, ἀεὶ περὶ χάρτεϊ γαίων" 
ὑμέων αἶψα x. τ. X. iterum, in ps. XXIII, 7-9. 


Melodis prorsus inauditam vocem ἐσσήν, quam 
superius legimus , tam sape affectat Apollinaris , 
ut eam quasi tesseram habeat, etsi noverit hoc no- 
mine peculiari summum Ephesine Dianz sacerdo- 
tem vocari. —9:: φθάνει οἱ in flne τοῖς αὐτοῦ T. — Pla- 
cet μέλλει C, sine infinitivo, ut apud vett. JEschyl. 
Pers. 800; Eurip. PAcn. 1225 ; Med. 158. Isocr, 
et Thucyd., quorum exempla addere licet conges- 
tis apud Viger. p. 261. 

13. ὑπαχούσαντες usque ad ἀνοίξαντες fort. perti- 
nent ad nominat. absolutum, de quo jam exem. 
plum in cant. VII, 7. Sed unam esse seriem sua- 
dent gemina et proxima οἱ ἐν τῷ ὕψει, πάντα τὰ ὕψη, 


134 S. ROMANUS 


ὕψει, * xe ἀνοίξαντες ὁμοῦ * πάντα τὰ 
“ * f J ! * M , € M 
ὕψη, * θρόνοι, χυριότητες, * σὺν ἀρχαῖς καὶ 
δυνάμεσιν, Ἐ ἔδραμον εἰς ἀπάντησιν" Ἐ xal 
στρώσαντες ταχέως, * ὡς ἅρμα, τὴν νεφέ- 
λην, * ἐπὶ τὸν ἐλαιῶνα * ἔπεμψαν αὐτήν' Ἐ ἡ 
9i χατελθοῦσα * ἐνεχολπίσατο τότε * τὸν 
τὰς νεφέλας * ἡνιογοῦντα, * χαὶ ὁμβροτόχους * 

| 4 p Se D $ 
αὐτὰς ποιοῦντα: * λαδοῦσα οὖν ἐδάσταζε, * 
μᾶλλον δὲ ἐδαστάζετο" * αὐτὸς γὰρ ὁ φε- 
ρόμενος * τὴν ἔφερε βαστάζο * ὡς τὴ 
ρόμιενος ἔφερε βαστάζουσαν, * ὡς τὴν 

, H 2 ' x 
Μαρίαν ποτέ’ * xoi αὐτὴν γὰρ ἡ γραφὴ * νε- 
φέλην προχαλεῖ, * ἣν ἐφύλαξεν οἰχῶν Ἐ ὁ 
τοῖς φίλοις εἰπών" * Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 

t ?, 

i. Ῥαθυμεῖ δὲ οὐδὲ εἷς Ἐ τῶν ἀποστό.- 
λων, * ἀλλ᾽ ἐφρόντισαν ὁμοῦ * τῶν τελουμέ- 
* πάντες γὰρ ἀνήρτησαν * πρὸς τὸ 
ὕψος τὰ πρόσωπα, * βλέποντες τὴν ἀνζλη- 
Ψιν' * εὐθὺς οὖν ἡ νεφέλη, * τὰ νῶτα ὑπο- 

ἴσα. Ἃ Du x LL Mure Dox* 
θεῖσα, * 6 χῆμα τῷ ἀμώμῳ "'΄ γέγονε ποδὶ, 
χιτῶνος δὲ δίκην * ὁ οὐρανὸς διεῤῥάγη, * 
χαὶ ὁ Μαρίας * ποοῆλθεν ἄνω, * γὙορῶν πυ-ὄ 

P D ? χορ 

ϑίνων * προηγουμένων, * βοώντων᾽ Σπεῦσον, 
δέσποτα: * ὁ θρόνος γάρ cou ἕτοιμος, * ἐπί- 
Cv, ἐπάρθητι" ταῖς τῶν ἀνέμων πτέρυξι, * 
χαὶ φθάσον χόλπους Πατρός. * Ὁ γὰρ 90;o- 
γος σου σαφῶς Ἐαὐτος ἐστιν ἀεὶ, 


νων 9 


* AST 

ὃν oUxelc, 
χαὶ οὐκ ἐᾷς, * xxv τοῖς κάτω βοᾷς" * Oo χω- 
ρίζομαι ὑμῶν. | 

/ z ᾿ τ ε ; 4 ^ 

ιε. ὥς δὲ εἶδον ot πιστοὶ *. τὰ γεγο- 
vira * παραυτὰ δαξιδιχῶς * ψάλλοντες ci- 
πον" * Ὄντως ἀναδέξηχεν * ὁ Θεὸς ἐν ἀλαλαγ- 


* 


posterius etiam requirit ἀνοίξαντες, — xal στήσαν- 
τες C. — ἐπὶ τὸν codd. — πέμπουσιν αὐτὴν T. — 
ἐνεχολπώσατο T. — ἔφερε τὴν codd. Is. XIX , 1. — 
ἣν ἐδάστασεν T. — Tonum juvaret ὃ φιλ. τότ᾽ εἰπών. 
Vix putem Romano, dum hzc tam eleganter ex- 
poliret , non praeeluxisse IX. Synesii hymnum , in 
quo Christi, ab orco ascendentis ad summa cceli 
cacumina, triumphus splendide describitur, et ibi 
inter alia', solis coma sub sacro pede effusa est, 
ccelumque caeruleum dorsum volanti substernit , 
1X, 48-56, W. Christ. p. 22. 

T&v δ᾽ εὐρυφαῆ κόμαν 

Τιτὰν ἐπετάσσατο 

ἄῤῥητον ὑπ᾽ ἔχνιον" 


sunt apertisque simul coelorum portis, omnes 
celsitudines, throni, dominationes cum 
principatibus, potestatibusque in occursum 
effusi sunt. Tum cito nubeculam, stratam 
veluti currum, in oliveti montem dimiserunt. 
Que delapsa suo statim sinu recepit eum, 
qui nubium habenas regit, easque facit im- 
bribus gravidas, Nubes eum sumens susti- 
nuit, immo ferebatur ipsa; sublatus enim 
tulit aqua ferebatur , ut olim Mariam, Scri- 
ptura teste, nubem quoque vocatam; quam 
scilicet custodivit ipse in ea habitans, idem 
qui dixit amicis : Non recedo a vobis. 

14. Animum nullus despondit apostolo- 
rum, ast secum volvebant qua peracta sunt, 
omnesque ad alta vultum attollebant , ascen- 
sumque contemplabantur. Extemplo nubes, 
qua terga subdidit, intemerato pedi fulci- 
men praebuit; chlamydisque instar, colum 
scissum est, et Marice filius sursum ascendit, 
choris flammeis przeeuntibus et concinenti- 
bus : « Festina, o Dominator! Paratus enim 
« thronus tuus; ascendito, ventorum alis 
« elevator, et in sinus propera paternos. Ipse 
« enim Pater thronus tuus est semper, in 
« quo habitas, a quo non recedis, etsi infra 
« jacentibus clames : Non recedo a vobis. 


.. 19. Que ut viderunt fideles discipuli jam 
peracta, statim davidica verba mittebant : 
« Vere ascendit Deus in exultatione, Domi- 


ἔγνω δὲ γόνον Θεοῦ, 

τὸν ἀριστοτέχναν νόον, 
ἰδίου πυρὸς ἀρχάν. 

Σὺ δὲ ταρσὸν ἐλάσσας, 
χυανάντυγος οὐρανοῦ 
ὑπερήλαο νώτων x. T. À. 


14. Ἐφρόντιζον T. — εὐθὺς οὖν ὑποθεῖσα τὰ νῶτα 
ἢ νεφέλη ὄχημα T. — ἀνῆλθεν T. — δεῦρο, δέσπ. 
T. — ἔτοιμος γὰρ 6 0p. σου codd. --- ἐπ. πετάσθητι 
C, ab aor. ἐπετάσθην. — ἀεὶ ἐνοικεῖς T. 

15. ὡς οὖν T. — ἴδον const. codd. — πρὸς αὐτὸν 
Δαυὶδ, C. — f. ὀμνοῦντες εἶπον pro 866. — ἐν φωνῇ 
σάλπιγγος codd. Ps. XLVI, 6; II, Reg. VI, 15 — 
οὖν συμφωνούντων 7. d, θεωρούντων T. — μία ἀγγ. V 


XIX. DE ASCENSIONE. 


uj, * Κύριος σάλπιγγος φωνῇ. * Αὐτῶν 
οὖν συμψαλλόντων, * καὶ ἄνωθεν ὁρώντων, * 
μία ζεύγλη ἀγγέλων Ἐ ἦλθε πρὸς αὐτοὺς, * 
ὃν τρόπον διδάσχει * xal ἡ τῶν πράξεων 
βίδλος, * ὅτι τοῦ πλάστου * ἀναληφθέντος * 
χαὶ τῶν ἁγίων * ἀτενιζόντων, Ἐ ἐπέστη- 
σὰν ὡς ἄγθρωποι * δύο, λευχοὶ τῷ σχήματι, * 
βοῶντες" Τί ἑστήκατε; * τίνι ἐνατενίζετε:. Ἐ 
τί θέλετε χατιδεῖν. ἘΞ ἰδοὺ χάθηται Θεὸς * 
ἐπὶ θρόνου αὑτοῦ, * ἐδασίλευσεν ἡμῖν * ὁ 
βοήσας ὑμῖν" * Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 

i£. Mà Sauce τὸ λοιπὸν, * ὦ Γαλι- 
Mio. * Ἰησοῦς γὰρ ὁ Χριστὸς, * ὃς ἀνελή- 
9n, "οὕτω χαὶ ἐλεύσεται, * ὡς αὐτὸν ἐθεζσα- 
σῆε ἢ ἄνω παραγενόμενον! * σαφῶς γὰρ ἀνελή- 
9, * οὐχὶ δὲ μετετέθη" - οὐχ ὡς Ἐνὼχ τὸ 
πρῶτον͵ "οὕτως [ησοῦς. Ἐ Ἐνὼχ γὰρ ἐκεῖνος * 
μετέστη τῶν ἐπιγείων, * οὐχ ἠξιώθη * τῶν 
οὐραγίων, * ἀλλ᾽ ἀνετέθη * σχηναῖς δικαίων. * 
Hia; μὲν τῷ ἅρματι * πυρὸς ἐπιχαθήμε- 
νος ἢ ἀνῆλθε, xai οὐκ ἔφθασε * τὸν οὐρανὸν, 
ὡς γέγραπται, * ἀλλ᾽ ὡς εἰς τὸν οὐρανόν" * 
ὁ Θεὸς δὲ τοῦ Ἔνὼχ, * Ἡλιοῦ καὶ Θεὸς, * 
ἀνελθὼν εἰς οὐρανοὺς, * ἐδήλωσεν ὑμῖν" Ἀ Οὐ 
χωρζομαι ὑμῶν. 

ιζ΄, Ἀλλ᾽ ὡς ἤκουσαν εὐθὺς * τῶν λόγων 
τούτων, * οἱ τοῦ ῥύστου μαθηταὶ Ἐ ἀλλήλοις 
εἶπον" * Ὅντως μάρτυρες πιστοὶ Ἐ τῆς 
Χρμοτοῦ ἀναλήψεως * οὗτοι, ὡς ἐπουράνιοι" * 
εἰ μὴ γὰρ εἶδον τοῦτον ἘΞ καθήμενον ἐν 
dove, ἢ οὐχ ἂν κάτω χατῆλθον * χηρῦξαι 
ἡμῖν" ἀγγέλων δεσπόζει, * xai δι᾽ ἀγγέλων 
ποιεῖται * τὰς φιλανθρώπους * οἰκονομίας" * 


edd, -- ἦλθε ἐπὶ γῆν T. Cf. Act. I, 11. — τίνι δ᾽ 
bete T. — βοήσεις ὑμῶν C. Satis T linguze fe- 
"t, non modulo , requirenti ὁ λέξας πρὸς ὑμᾶς, fere 
Ut in 1 trop. | 

16. τὸ λοιπὸν, pro εἷς x. X. abhinc, dein, postea, 
(00 sensu et usu melodis solemni reperitur non 
Solum ip sacris, ut Act. XXVII, 20, sed etiam in 
Classici, ut Xenoph. Cyr. 1, 1V, 15. — ὃν xp. 00. 

' — παραγενάμενον C. Hia vers. 7 nullo prorsus 
Inodo esse dividendum aperte demonstratur. — 
χαὶ οὐχ) μετ, T, Ἐνὼχ τὸ πρὶν C. — οὕτως 6 Χριστὸς 
T. —:à» ἐπ, μετ. xav οὖχ ἠξ, T. — ἀλλὰ μετετέθη 


155 


« nus in voce tuba. » Quz dum psallunt inter 
se et sublimia respiciunt, bini angeli ad eos 
venerunt , quemadmodum docet Actuum li- 
ber: Ássumpto nempe Creatore, sanctisque 
lumina intendentibus, astiterunt quasi duo 
viri veste candidi , clamantes : « Quid statis? 
« Quid intuemini ? quid vultis percipere? se- 
« det Deus in throno suo; nobis imperat, 
« qui dixit : À vobis non recedo. 


16. « Ne posthac turbemini,, o Galilei ! 
« Jesus enim Christus, qui assumptus est, 
«sic revertetur uti eum vidistis sursum 
» abeuntem. Manifeste enim assumptus est , 
« neque ut Enoch prius, ita translatus est Je- 
« sus. Nam Enoch ille a terrenis ablatus est, 
« necdum ad celestia cooptatus est; sed in- 
« sertus est justorum in tabernacula. Elias 
« quidem igneo curru vectus ascendit, non 
« autem in celum properavit, sed referente 
« Seriptura, quasi ad ccelum ivit. Deus vero 
« Enoch et Elie in celos ascendens , id vobis 
« declaravit: Non recedo a vobis. » 


17. Que statim ut audivere verba, redem- 
ptoris discipuli invicem dixerunt : « Veri ac 
« fideles sunt Christi ascendentis testes, ut- 
« pote celestes spiritus. Nisi enim vidissent 
« eumin throno sedentem, haud infra descen- 
« dissent, ut nobis id renuntiarent. Angelorum 
« Dominus est, et per angelos exequitur 
«quae pro hominum amore et salute dispo- 


ox. ἁγίων C. cf. Eccli. XLIV, 16; Hebr. XI, 5. — 
Ἥλιας δὲ ὃ τὸ T. — τὸ πύρινον ἅρμα ἐπιχ. codd. IV, 
Regg. Il, 2, 11, vide sedulitatem eximii poete in 
scrutandis θεοπνεύστοις, — xal 6 0. “Ἡλίου codd. — 
ἐμήνυσεν ὑμῖν T. ἡμῖν C. 

17. Ἀλλ᾽ ἀχούσαντες εὐθὺς τοῦτον τὸν λόγον sie 'T. — 
εἶπαν C. — ἀλλ. ὄντως x. μ. codd. — ἴδον C. — τοῦτο 
T. — ἐν τῷ οὐρανῷ codd. dvo addit T. — id. om. xa- 
θήμ. — οὐκ ἂν καθ, x. codd. — κάτω κηρῦξαι iid. pro 
quo mel. τὸ εἰπεῖν ἣμῖν, ob aecent. — δεσπόζειν T. 
id. om. ποιεῖται τὰς φιλανθρ. οἰχονομίας, legit καὶ 
0c ἀγγ. καὶ ἀρχαγγέλων χυριεύειν 6 ἀνατ. et post Μα- 


156 
ὁ ἀνατείλας * dx τῆς Maptac, ἐτέχθη, 
χαὶ τὴν γέννησιν ἢ ἐδήλουν τούτου ἄγγελοι" * 
ἠγέρθη, καὶ τὴν ἔγερσιν * ἐδήλουν τούτου 
ἄγγελοι: Ἐ ἀνῆλθεν εἰς οὐρανοὺς, * xai τὴν 
θείαν χαὶ σεπτὴν * ἀνάληψιν αὐτοῦ * δι᾿ 
ἀγγέλων ἀγαθῶν * ἐδήλωσεν ἡμῖν’ * Οὐ χω- 
ἴζομαι ὑμῶν. 
᾿ E. Noon οὖν ἡμεῖς * xarà τῶν 
πλάνων" * ὁπλισθῶμεν ὁμαδὸν * τοῖς συχο- 
φάνταις" * πάντες χοπιάσωμεν, * ἐπιμόνως 
παλαίσωμεν, * ἕως ἂν αὐτοὺς ῥήξωμεν" * 
πωμεν παῤῥησία * moóg τοὺς τῆς ἀπωλείας" 
* Ποῦ ἐστὶν, ὃν ἐν τάφῳ * εἴχετε νεχρόν; * 
ποῦ πέλει ἐκεῖνος, * ὃν στρατιῶται ἐτήρουν, * 
καὶ αἱ σφραγῖδες * ὑμῶν ἐφρούρουν; * ποῦ 
μετετέθη; Ἐ ποῦ ἀνελήφθη; * τίς τοῦτον 
ἀπεσύλησε; * τίς δὲ αὐτὸν ἐόάστασεν;; * ἐ- 
χλάπη ἐχ τοῦ μνήματος: * πῶς νῦν τοῦ στε- 
ρεώματος * ἀπέστειλε πρὸς ἡμᾶς, " χαὶ 
ἐδ ἥλωσεν ἡμῖν. * M πτοῦῆσθε αὐτοὺς, Ἐ οὐ 
νικῶσι γὰρ ὑμᾶς" * ὡς γὰ" εἶπον ὑμῖν, * οὐ 
χωρίζομαι ὑμῶν, 
(θ΄. Οἱ τοῦ ῥύστου μαθηταὶ * φρονοῦντες 
οὕτω, * τοῦ χυρίου xai Θεοῦ * ἀναληφθέν- 
τος, * τότε χαταδχίνουσιν * ix τοῦ ὄρους 
γηθόμενοι, * ἅμα καὶ ἀγαλλόμενοι" * καὶ φθά- 
σαντες τὰ κάτω, * ὡς ἡ γραφὴ διδάσχει, * 
ιχύψαντες προσχυνοῦσιν * τῷ ἄνω Θεῷ, * xai 
πλήρεις ἐπαίνων, * φωνὰς ἀφῆχαν τῷ ὄρει, * 
ὡς εὐφημοῦντες * τὸν ἐλαιῶνα, * ὅτι τοσοῦ- 
τον χατηξιώθη" * Τὸ ὅρος τὸ Σινάτιον, * λέ- 
γοντες, ὑπερέδαλες" * ἐχεῖνο γὰρ ἐδέξατο * τὰ 
τοῦ Μωσέως ῥήματα, * σὺ δὲ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ" 
* ἐν ἐχείνῳ νόμος ἦν, * ἡ χάρις δὲ ἐν σοὶ, * 
τὸν Μωσῆν xai πλάσασα, * χαὶ λέξασα ἡ piv 
* Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν. 
"s ΥὙπεράνω εἶ λοιπὸν 


* 


" 
£t- 


* 
* 


* vai τοῦ As x- 


ρίας inserit αὐτὴν φυλάξας πάλιν παρθένον. — ἐφάνη 
xat τ. É. τούτου ἐδόουν T. f. τούτου ἐδ. C. 

18. ixi. πελάσωμεν C. — pro εἴπωμεν f. βοῶμεν 
ob melod. ἐφρούρουν πῶς ἀπεχλάπη. — ποῦ ἐφαντώ- 
θη C corrupte. — ἰκλάπη πρὶν C. — ob aor. ἀπέστειλε 
mel. f. πῶς οὖν τ. σ. — μὴ φοδεῖσθε T. — νιχήσωσιν T. 

19. οὕτω gp. codd. — Χριστοῦ τε x. 0. T. — ἀλλὰ 


S. ROMANUS 


« suit. Ortus ex Maria, natus est, nativita- 
« temque ejus angeli manifestarunt ; surrexit, 
« eumque surrexisse angeli proclamarunt ; a- 
« scendit in coelos, ac divinum mirabilemque 
« ascensum per bonos angelos testatus est 
« nobis : Non recedo a vobis. 


18. « Corroboremur igitur adversus erro- 
« neos. Turmatim arma stringamus in syco- 
« phantas. Omnes enitamur, luctemur con: 
« stanter, donec eos proscindamus. Confiden- 
«ter dicamus ad perditionis alumnos : Ubi 
« est in tumulo quem mortuum duxistis? Ubi 
« jacet ille quem milites custodiebant, quem 
« sigilla vestra tegebant? quo translatus est? 
« Quo assumptus est? Quis eum furatus est? 
« Quisve asportavit? Direptus est e monu- 
« mento? Quomodo nunc nobis misit e fir- 
« mamento nuntios, nobisque edixit : Ne 
« timeatis eos, vos non victuri sunt; sicut 
« enim predixi vobis , non recedo a vobis?» 


19. Cum ita censerent liberatoris disci- 
puli , tum assumpto Domino Deoque, descetr 
dunt e monte, letabundi et exultantes ; cum 
ad imum montem venissent, ut Scriptura do- 
cet, Deum supernum cernui adoraverunt; 
laudibusque abundantes, voces ad ipsum 
montem olivarum miserunt, veluti hymno 
eum celebrantes , quod tanto decore honore 
tus est: « Vel Sine verticem , inquiebant, 
«longe superasti; hic mons enim excepit 
« verba Moysis, tu vero vocem ipsius Dei ; in 
« hoc lex erat, in te gratia, tum ea qui ΜΟΥ" 
« sem fecit, tum quae nobis dixit : Non r€- 
« cedo a vobis. 

20. « Jam sublimior Libano es ; Thabor et 


xal áày. T. — ὡσεὶ yp. T. — ἄνω τῷ 9. C. — 
τοιοῦτον χατηξ. T. — f. melodic ergo lege βοῶντες 
pro λέγοντες. — Μωσ. βήματα T. — καὶ cv αὐτοῦ C. 


— ἢ δὲ χάρις C. — fj xol πλάσασα T. πλάσασα. 


Mosi» C. 
2Q. σοι ἔλαττ, (T. — συνειπόντες C. — τοῦ πλάστον 
T. — τοὺς X. a. codd. — pro μόνε f. τήν σου. — σοῦ, 


XX. DE PENTECOSTE. 


wu * Góp xai Ἑρμονιεὶμ * σοῦ ἐλατ- 
τοῦνται, Ἐ ὅτι οὐχ ἐποίησεν Ἐ ἐν αὐτοῖς ὁ 
φιλάνθρωπος * ἅπερ ἐν σοὶ ἐποίησε. * Τοιαῦτα 
οὖν εἰπόντες, * οἱ μαθηταὶ τοῦ ῥύστου Ἐ ἔστη- 
σὰν μέχρι τούτου ἢ λόγους τοὺς αὑτῶν, Ἐ 
χαὶ ἄραντες ἄνω Ἔ τοὺς ὀφθαλμοὺς χαὶ τὰς 
χεῖρας, * ἐξιλεοῦντο * τὸν βασιλέα * τῶν 
οὐρανίων * xat ἐπιγείων * βοῶντες" Ἀναμάρ- 
τῆτε * μόνε, εἰρήνην δὸς ἡμῖν, * xol δι᾽ 
ἡμῶν τῷ χόσμῳ σου" * οὐ στέγει γὰρ ὁ ἐχθρὸς * 
χατιδεῖν τὰ ὑφ’ ἡμῶν ἢ γινόμενα χαλὰ, * 
αὐτὸν δὲ σόδησον * ἀφ᾽ ἡμῶν σὺ ὁ εἰπών" * 
Οὐ χωρίζομαι ὑμῶν, * ἐγώ εἰμι μεθ᾽ ὑμῶν, * 


χαὶ οὐδεὶς χαθ᾽ ὑμῶν. * 


151 
« Hermon tibi subsunt, quia in illis amicus 
« hominum tanta non fecit, quanta in te 
« operatus est. » Talibus colloquentes libera- 
toris alumni, huc usque finem sermonibus 
posuerunt, oculisque ac manibus sursum 
erectis, regem coelestium atque terrestrium 
supplici invocabant clamore : « Tu solus sine 
« peccato, da pacem nobis, et per nos mundo 
« tuo! Non sustinet hostis tuus videre quae 
« per nos pulchre facta sunt, sed propelle 
« eum a nobis, tu qui dixisti : Non recedo a 
« vobis, sum vobiscum, et nemo contra 
« VOS. 5 


Hic πρεσθείαις τῆς τεχούσης σε add. T. — ἀλλὰ o66. αὐτὸν ἀφ᾽ ἡμῶν ὃ εἰπὼν codd. ambo. 


XX. 


CANTICUM DE PENTECOSTE. 


t. Ὅτε καταξὰς, | 
τὰς γλώσσας συνέχεε, 
διεμέριζεν ἔθνη ὁ ὑψιστυς" 
ὅτε τοῦ πυρὸς 
τὰς γλώσσας διένειμεν, 
εἰς ἑνότητα πάντας ἐχζλεσε᾽ 
χαὶ συμφώνως δοξάζωμεν 

τὸ πανάγιον Πνεῦμα. 
P. Ταγεῖαν χαὶ σταθηρὰν 


Hac Romanum cecinisse inter maesta rei pu- 
blice negotia, quce non nisi obscure significan- 
ur, facile dixeris, tam ex flebili concentu quam 
ἘΣ gravitate procemii grandiusculo metro ordien- 
s, illoque tono ultimo , qui simul ac alter βα- 
P5, Sive sextus , pene totum Pentecostze officium 
Ile. Quibus sacris notum est accedere apud 

TéCOS γονυχλισίαν, solemnesque veluti na- 
Dià$, ad inehoandum ieiunium illud famosum, 
quod etiam nunc apud Slavos S. Petro αὐτολεξεὶ 
COusecratur. Multa, ut in superioribus, sic in 
lllo cantio ritus veterum christianorum refe- 
Tut, Romanique et pietatem simul spirant et 
docttinam eximiam. Est epigraphe in Corsinio : 


1. Quando descendens 
linguas confudit, 
divisit gentes Altissimus ; 
quando igneas 
linguas distribuit , 
in unum omnes vocavit : 
una ergo voce celebremus 
sanctissimum Spiritum. 
9. Prompta et fortia 


Κυριακῇ τῆς ν᾿ xovódxtov, 1/4. πλδ΄, φέρον ἀχροστιγ ἰδα- 
τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ, Constat v. 388, in trop. 
XX , quorum duo priora solum innotuere. Asser- : 
vanturin codd. corsin. f. 119, 120 ; mosq. f. 312; 
tautin. f. 1-5, extra sedem in duobus posterio- 
ribus posita. 

1. συνέχεε, Exquisite melodus, ut solet, sed 
duce altero vate Gregorio Nazianzeno, in or. 
XLI de Penfecoste : ᾿Ἐπαινετὴ μὲν xoi ἢ παλαιὰ 
διαίρεσις τῶν φωνῶν, ἀξιεπαινετωτέρα δὲ $ νῦν θαυ- 
ματουργουμένη ᾿ ἀπὸ γὰρ ἐνὸς πνεύματος εἷς πολλοὺς 
χυθεῖσα, εἰς μίαν ἁρμονίαν πάλιν συνάγεται. BB. t. I, 
748. — καὶ pro διὸ more Rom. δοξάζομεν edd. ven. 

2, σταθηρὰν sic edd. et codd. nostri. — πνεύματα 


δίδου παραμυθίαν 

τοῖς δούλοις σου, Ἰησοῦ ; 

ἐν τῷ ἀχηδιᾶσαι 

τὰ πνεύματα ἡμῶν. 

Μὴ χωρίζου τῶν ψυχῶν ἡμῶν 
ἐν θλίψεσιν, 

μὴ μαχρύνου τῶν φρενῶν ἡμῶν 
ἐν περιστάσεσιν, 

ἀλλ᾽ ἀεὶ ἡμᾶς πηύφθασον, 
ἔγγισον ἡμῖν, ἔγγισον 

ὁ πανταχοῦ" 

ὥσπερ τοῖς ἀποστόλοι; σου 
πάντοτε συνῖῆς, 

οὕτω χαὶ τοῖς σε ποθοῦσιν 
ἔἕνωσον σαυτὸν, οἰκτίομων, 


S. ROMANUS 


praebe solatia 

tuis, o Iesu, famulis, 

dum moerore concidunt 

nostri spiritus ; 

ne tu a nostris recedas mentibus 
inter eerumnas; 

ne procul a nostris animis abeas 
in calamitatibus ; 

sed semper ad nos propera, 
accede huc , accede , 

tu qui ubicumque es : 

sicut apostolis tuis 

semper aderas, 

ita et desiderantibus te 

unum te fac, Ο misericors, 


ut coniuncti tecum 
et hymnis et divinis canticis celebremus 
sanctissimum Spiritum. 


ἵνα συνημμιένοι σοι 
χαὶ ὑμνῶμεν χαὶ δοξολογῶμεν 
τὸ πανάγιον [Πνεῦμα, 


γ. Οὐχ ἐχωρίσθης, σωτὴρ, * τῶν μαθη- — 3. A discipulis tuis, salvator, tunc non dis- 
τῶν cou τότε, ἢ ὁδεύσας εἰς οὐρανούς. * xoi cessisti, quando in coelos tendebas ; superna 
γὰρ τὰ ἄνω φθάσας, * τὰ κάτω συνέχεις" * enim dum petis, inferiora contines. Nullus 
οὔτε εἷς γὰρ τόπος δίχα cou, * ἀχώρητε, * namque sine te locus est , o loci expers; esto 
κἂν γὰρ γένηται, ἀπόλλυται * xal ἀφανίζε- enim quod aliquis sit, destruitur, aut evane- 
ται, * xai ὡς Σόδομα γίνεται" * cU γὰρ Scit, vel ut Sodoma absorbetur. Tu enim uni- 
ἵστης τὰ σύμπαντα, * πάντων χρατῶν, * versa instituis, omnia continens. Te ergo 
Σὲ οὖν xai οἱ ἀπόστολοι * εἶχον ἐν ψυχαῖς" * apostoli in animis gerebant; ideo ab Oliveto, 
διὸ ἐκ τοῦ ᾿Ελαιῶνος, * σοῦ ἀναληφθέν- postascensum tuum, descendebant exultantes 
τος, τότε * χατῆλθον χορεύοντες, " xai λέ- ac dicentes : « Cito nobis mitte sanctissimum 
γοντες΄ Ταχὺ ἡμῖν πέμψον * τὸ πανάγιον « Spiritum. » 

Πνεῦμα. 
δ΄. Ὑπέστρεψαν ἐν γαρᾷ * ἀπὸ τοῦ 4Ὧ. Cum gaudio reversi sunt ab Oliveto un- 
᾿Ελαιῶνος * oi ἕνδεκα μαθηταί: * Λουχᾶς δὲ decim discipuli; id Lucas, sacrorum inter- 


fjv. Paroxytonum rhythmusperpetuus exposcit, licuit, quam commodius exprimere , ut in cant. 

quanquam veteres tantum in ἧμιν et ἧμας aecen- 1 tr. 4; V,7; VI, 4 etc. 

tum retrahant. Sed recole can. metr. ΧΙ]. — ΑἜΆᾳ. ἀπὸ x. ua0. Tom. τότε. ---- φθάσας πρὸς τὰ dw T. 
ἀλλὰ ἀεὶ edd. — ὥσπερ xai codd. et edd. sed ἴξ5ο Cum verbis motum aperte significantibus sape 
metro constanti. — tva οἰχτίομον edd. ἵνα συνημ. omitti prep. iam vidimus exemplo vett. confir- 
eum T, ὡς àv συν. cot C. cov T minus bene. — mari. Cf. cant. X, 5; XII, 5; XIII, 16. icm 
x«t ante ópv. edd. et codd. om. immo pro xc ó- εἷς T. — σου, ἀθάνατε T. — γίνηται T. — forie C, 
μνῶμεν rhythmus requirit καὶ ἄδωμεν vel x. σέδωμεν T, contra rhythm. dein τὰ om. C. — τότε 
— πανάγιόν σου πνεῦμα ed. ven. — Vim nota om.T et xci λέγοντες usque δὰ πέμψον, sed habet 
crescentem in voce δοξολογῶμεν, ut infra in 5, fere uti supra : ὑμνοῦντες xat δοξολογοῦντες. 
qua accedit ad θεολογεῖν, hymnosque soli Deo — 4. Λουχᾶς γὰρ T, Act. 1, 12. — ἀνελ. ὑπερῴῳ δὲ 
debitos rite significat; id quod sepíus sentire C. ὑπέστρεψαν εἰς ὑπερῷον δὲ ἀν. ἔνθα xax. T. — Πέ- 


XX. DE PENTECOSTE 


τοῦτο γράφει * ὁ ἱεροφάντης, * ὅτι eig le- 
ροσύλυμα * ἀνέλυσαν, * ὑπερῷον δὲ ἀνέδη- 
σαν, * οὗπερ χατέμενον, * xai ἐμβάντες 
ἐχάθισαν ἘΠέτρος xai οἱ ἐπίλοιποι * τῶν μα- 
ϑητῶν, * ὧν ὁ Κηφᾶς, ὡς ἔξαρχος, * εἶπε 
ποὺς αὐτούς" * Ἑρασταὶ τῆς βασιλείας, * 
ἄγω σχῶμεν τὰς καρδίας * πρὸς τὸν ὑποσχο- 
μένον * xat λέξαντα’ ᾿Εγὼ ὑμῖν πέμψω * τὸ 
πανάγιον Πνεῦμα. | 

ε. Τοιαῦτα Πέτρος εἰπὼν " τότε τοῖς 
ἀποστόλοις, * διήγειρεν εἰς εὐχὴν, * καὶ 
στὰς ἔμμεσος τούτων, * ἐδύόησε λέγων" * 
Δεηβῶμεν, γόνυ χλίνωμεν, ἘΞ αἰτήσωμεν, * 
ἐκαλῃσίαν τὸ δωμάτιον ἢ τοῦτο ποιήσωμεν * 
χαὶ γὰρ ἔστι, καὶ δύναται" Ἐ χλαύσωμεν 
xt χραυγάσωμεν Ἐ πρὸς τὰν θεόν: Ἐ Πέμψον 
ἡμῖν τὸ Πνεῦμά σου * τὸ πανάγαθον, * ἵν᾽ 
ὁδηγήση τοὺς πάντας Ἐ πρὸς τὴν γῆν σου τὴν 
εὐθεῖαν, Ἐ ἣν σὺ προητοίμασας * τοῖς σέθουσι 
χαὶ δυξολογοῦσι Ἐ τὸ πανάγιον Πνεῦμα. 

ς΄, Ἀχούσαντες οὖν εὐθὺς * οἱ μετ᾽ αὐτοῦ 
χληβέντες, * συνήθροισαν ἑαυτοὺς, * ὡς πρὸς 
ποιμένα aovsc , * τῷ λόγῳ θελχθέντες, * xai 
σιγῶντες ὑπηγόρευον * & ηὔχοντο, * χαὶ 
* 


* 


Ci; ἐπανέτεινον ἘΞ τῷ παντοχράτορι 
ταῦτα περιεχούσας που" * Τῷ τῶν ἀγγέλων 
πρύτανι ἢ χαὶ βασιλεῖ, * τῷ τῶν ἀνθρώπων 
ἄγχχτι, * xai δημιουογῷ, * τῷ τῶν ἐν γῆ 
χαὶ θαλάσσῃ * μόνῳ νεύματι χρατοῦντι, Ἐ οἱ 


τρος, Inde in inem splendet supremum Petri pon- 
tificium. — μερισταὶ τής β, T, f. melius. — ἄνω c. 
7 X205, ut supra in. XVIII, ad sacra liturgiae 
Initium designandum. 

9. τοιαῦτα τότε εἶπ, Tl. τοῖς T. — διήγειρεν (ἃ δια- 
γείρω seilicet) εἰς εὐχὴν, quasi ad synazím γονυ- 
Dus, — ἐν μέσῳ T, ἐμμέσῳ C, uterque contra 
"hythm, — τὸ δομάς, τοῦτο eodd. — x« ante χραυγ, 
om. C. — τὸ ἀγαθὸν codd. — εἰς x. γῆν T. 

9. ποιμένα, ut in eant. XVII; intuere quid 
orantibus esset imago boni pastoris, sacrae mensz 
imminentis et assurgentis inter veteres picturas. 
τ ὑπηγόρευον ἃ ηὔχοντο, Syllabas hie singulas ex- 
P^nde : fit primum εὐχὴ plerumque tacita sacer- 
dolis, ἃ ηὔχοντο; tum diaconus intonat prolixas 
PIeces, xai δεήσεις ἐπανέτεινον (ἐπανέτειναν male T. 


139 


pres, scribit, eos petivisse Hierosolymam , 
ascendisse in aulam domus superiorem, quam 
inhabitabant. Ingressique Petrus ceterique 
discipuli consederunt; quibus Cephas uti 
praeses dixit : α΄ O regni amatores, sursum 
« corda ! sursum ad promittentem ac dicen- 
« tem : Ego vobis mittam sanctissimum Spi- 
« ritum. » 


ὃ. Talia fatus apostolis Petrus, eos ad 
orandum oollegit , stansque in medio eorum, 
sic vocem extulit : « Oremus , genuflectamus, 
« deprecemur, in ecclesiam hoc ccenaculum 
« instruamus ; ita enim fas est et fieri potest. 
« Ploremus, clamemus ad Deum : Mitte no- 
« bis Spiritum tuum optimum, ut dirigat 
« omnes ad terram tuam rectam , quam tu 
« preparasti colentibus et celebrantibus san- 
« ctissimum Spiritum. » 


6. Statim igitur, his auditis, qui cum illo 
vocati erant , coegerunt se , ut agni ad pasto- 
rem, voce eius allecti, et silentio faventes, 
clam succinebant, ad ea qua postulata sunt , 
intentasque preces omnipotenti mittebant, 
his fere verbis expressas : « Summo angelo- 
« rum principi et imperatori , hominum regi 
« et opifici, qui solo nutu cuncta gubernas, 
« que in terra et que in mari sunt, tibi tui 


quibus absolutis fideles leni plausu sive ὑπαχοῇ 
suceinebant per ἐφύμνια, se ad sacerdotis ἐχοῴ- 
νησιν, et diaconi ἐχτενῆ attentos et consentaneos 
proclamantes , ὑπηγόρενον ἃ ηὔχοντο. Subobscura 
quidem est dictio ὑπαγορεύειν, ac. proprie signifi 
cat clam eloqui, clam orare; quo extenso sensu 
alia quoque obscura declarantur, ut ὑπαχούειν, 
ὑπαχοὴ, ὑποψάλλειν, succinere, 2n fine respondere, 
ἐφύμνια recolere. Cf. Const. apost. 1], 57 ( mihi 
p. 204). Athanas. ^fpolog. BB. t. 1, p. 267, ubi 
primus fortasse Montefalconius facem erranti- 
bus pratulit; etiam el. Valesius ad Theodoret. 
H. E. 11, 18 p. 88 : τοὺς δὲ λαοὺς ὑπαχούειν, inepte 
proponit ὑπηχεῖν. Adde Euseb. H. E. 1I, 17 ; Basil. 
ep. 53. — ταῦτα περιεχ. T. — zov om. codd. — 
παντοχράτορι, Recte ergo de Deo idem intellexi in 


160 
φίλοι xat δοῦλοί cou * βοῶσί cot Ταχὺ ἡμῖν 
πέμψον * τὸ πανάγιον Πνεῦμα. 

(ἐδ Πληρώσαντες οὖν εὐθὺς Ἐ τὰς ἑαυτῶν 
δεήσεις, * ὑπέγραψαν ἐν αὐταῖς, * σφραγί- 
σαντες τῇ πίστει, P χαὶ πέμψαντες ἄνω, ἢ ἃς 
ἀνέγνω ὁ διδάσχαλος, * χαὶ ἔφησεν: * Αὐτεξ- 
ούσιε Παράκλητε, * μὴ χελευόμενος, * ἀλλ᾽ 
ὡς θέλεις, χατχόηθι- * σὲ λοιπὸν γὰρ ἐχδέ-.ὄ 
κονται ἢ οἱ μαθηταὶ, * οὔσπε; ἐγὼ συγήγα- 
yov * σοὶ καὶ τῷ Πατρὶ, * xai ἐξεπαίδευσα 
λέγων: * Μαθητεύσατε τὰ ἔθνη, * Πατέρα 
χηρύττοντες ἢ xai c£Govrec Υἱὸν, xai ὑμνοῦν- 
τες * τὸ πανάγιον Πνεῦμα, 

ἢ. Ἑπήκουσεν ὡς θεὸς * ὁ Παράχλητος 
τότε * τῶν δεομένων αὐτοῦ, * «ai δὴ χατα- 
λαμβάνει ἢ αὐτοὺς εὐχομένους, m οὐδαμόθεν 
ἀφιστάμενος * ὁ ἄφραστος" * οὐ γὰρ γέγονε 
μετάδασις * ἡ συγχατάδασις, * οὐδ᾽ ὑπέμεινε 
μείωσιν" * ἄνω γὰρ ἦν, xal κάτω ἦν, * xai 
πανταχοῦ, * θεία γὰρ φύσις ἄφραστος * xai 
ἀναφὴς, * τοῖς ὀφθαλμοῖς οὐχ ὁρᾶται, * πίστει 
᾿ δὲ χατανοεῖται, Ἐ χερσὶν οὐ χατέχεται, * 
χαρδίαις δὲ πισταῖς ψηλαφᾶται * τὸ πανά- 
γιον Πνεῦμα. 

θ΄. Εἱστήχεισαν ὁμαὸ oy, * συμπληρουμένης 
δὴ * ποτὲ τῆς πεντηκοστῆς, * εὐχαῖς προσ- 
χαρτεροῦντες ἢ οἱ ἔνδεχα τότε, * xai ὡς 
λέγει τὸ ἀνάγνωσμα * τῶν πράξεων: Ἐ Ὡς 
πνοῖς βιαίας ἄθροον * ἦχος ἐγένετο, * οὐρα- 
νόθεν χτυπούμενος, Ἔ ὅλον δὲ τὸ δωμάτιον * 


cant. XVI, 17. — τῷ τὰ C. — post βοῶσι male 
cot eraditur in T. 

7. σφοαγὶς πίστεως symbolum est, iure ad apo- 
stolos relatum, etsi ab ipsis in liturgiam inser- 
tum fort. non fuerit. — πέμψαντες ἄνω, scilicet vota 
et oblationes, super qua fit a pontifice solemnis 
ἐπίχλησις sive consecratio , ἃς ἀνέγνω ὃ διδάσχαλος, 
— σὲ γὰρ λοιπ, codd. — οὖς xal ἐγὼ T. — oU, ex. 
T. — ἔθνη. Matth. XXVIII, 19. — πνεῦμα xzpótr. 
T. om. x«l. — υἱὸν σέδ. xai δοξολογοῦντες id. sibi 
constans. 

8. εἰσήχουσεν ὃ θεὸς T. — δεσμ, αὐτῷ T. — τούτους 
εὖχ. codd. — μηδαμόθεν T. — γέγ. κατάβασις T. — 
οὐδὲ C. οὔτε ὑπ. T. — πνεύματι Üscpstzat T. — οὐ χα- 





S. ROMANUS. 


« amici ac famuli clamant : Cito nobis mitte 
« sanctissimum Spiritum. » 

7. Statim igitur, peractis precibus suis, 
subscripserunt eas , ac fide obsignatas ad su- 
perna mandaverunt. Quas ubi legit magister, 
sic fatus est : « O tus; potentie compos, Pa- 
« raclete, non iussus, sed prout sponte vis, 
« descende! Te enim expectant iam disci- 
« puli, quos tibi et Patri congregatos erudivi 
« dicens : Docete gentes, praedicantes Pa- 
« trem , adorantesque Filium et glorificantes 
« sanctissimum Spiritum. » 


8. Audivit, ut pote Deus, Paracletus sic 
deprecantes eum, nec mora descendit ad eos, 
dum orant, nulla ex parte ab illis semotus 
ineffabilis ille, nec fuit loci mutatio demissio 
eius benigna, neque ullum passus est de- 
trimentum. Sursum enim erat, eratque 
deorsum, et ubique : divina quippe natura, 
nemini enarranda et intactilis, oculis non 
captatur, sed percipitur fide; manibus non 
tenetur, piis vero cordibus tangitur sanctissi- 
mus Spiritus. 

9. Simul consistebant, expleta iam quin- 
quagesima die , inter se undecim orationibus 
incumbentes, ut fert lectio Actuum, quum 
sonus vehementis spiritus cclitus obstrepen- 
tis subito factus est, totamque eediculam im- 
plevit , quin immo stupore concussit dilectos 


ταδέχεται C, — πιστῶν ἐρευνᾶται T. 

9. ἱστήχκεισαν scripsit C, ob acrostichidem, ctl 
non nocet T recta scriptura , satis auribus Graco 
rum excepta. — T. om. πεντ. et ποτὲ, tantum hà- 
bet ἤδη συμπλ. — ἀνάγνωσμα publica est lectio ex 
ambone facta. — ὡς om. 'T et £0goov, de quo ef. 
cant. Vl, 11, 18; XVII, 16. — ἦχός τε T. — 9x 
ἠχήσαντος C. — ἐπλ, πυρὸς codd, — χαὶ ἔσπλασεν sit 
T. — Si quis hzc attente cum ritu liturgico co 
tulerit, facile duplicem inveniet Spiritus sancli 
ἐπίχλησιν, priorem in tr. 7, posteriorem in 9, qui 
rum una apud Occidentales consecrationi pr 
mittitur, altera Orientalium postponitur, ambos 
vero veteres habuisse videntur. 


« 


XX. DE PENTECOSTE. 161 


ἐπλήρωσε, * μᾶλλον δὲ xal κατέπληξε * τοὺς 
ἀγαπητούς" * διὸ ὡς σχάφος, τὸν οἶχον ἢ 
σαλευόμενον ὁρῶντες, * ἐόοων" Ὦ δέσποτα, * 
χατάπαυσον τὴν ζάλην, xai πέμψον * τὸ 
πανγιον Πνεῦμα, 

ι. Νομίζοντες οἱ σοφοὶ * ὅλον τὸ ὑπε- 
ρῶον * γαλᾶσθαι ix τῆς πνοῆς, " συνέστει- 
My ἐν φόδῳ * τὰ ὄμματα πάντες, Ἐ xal 
ἰδοὺ γέγονεν ἕτερον * φρικτότερον, * xai τῷ 
πρώτῳ φόδῳ δεύτερον * τρόμον ἐπτέγχγεν * 
τὰ ἐπάλληλα θαύματα" * γλῶσσαι γὰρ πά- 
λιν πύριναι * τότ᾽ ὥφθησαν, * xai ἐπὶ χά- 
pus ἤρχοντο * τῶν ἀγαπητῶν, Ἐ x«i οὐ 
παρέφλεγον τρίχας, * ἀλλ᾽ ἐφώτιζον τὰς 
φρένας, * xai χαθαριζούσας γὰρ * καὶ και- 
γιζούσας ἔπεμψε ταύτας Ἔ τὸ πανάγιον 
IIvéjua. 
ια΄, Ὁ Πέτρος δὲ χατιδὼν * τὰ γεγονότα 
πάντα, * ἐῤοησεν’ Ἀδελφοὶ, * τιμῶμεν ἃ 
ὁρῶμεν, * μὴ ἐξερευνῶμεν, Ἐ μήτις εἰ πῊ " 
Τοῦτο τί ἐστι * ὁρώμενον; *, ὑπερύαίνει và» 
διάνοιαν Ἐ τὸ ἐχτελούμενον, * χαὶ νιχᾷ τὴν 
ἐγύμησιν, * Πνεῦμα καὶ πῦρ συνέζευκται, * 
θαῦμα πιστόν! Ἔ αὔρα καὶ φλὸξ συνήοτηται, Ἐ 
θέαμα φρικτόν! Ἐ μετ᾽ ἀνέμων αἱ λαμπά- 
δες, Ἐ μετὰ δρόσου οἱ σπινθῆρες ἢ τίς εἶδε; 
τίς ἤχουσε; Ἐ τίς δύναται εἰπεῖν, παρέχει * 
τὸ παγάγιον Πνεῦμα. 

ιβ΄, Ὑμεῖς οὖν, ἀγαπητοὶ, * στῆτε, xai 
Hi add ἀπεριέργως τὸ πῦρ, "^ ὃ ἔπεμψεν 
ἐν Vy; “ ὁ ἐν τοῖς ὑψίστοις" * μὴ φοδεῖσθε, 
9» γὰρ φλέγουτιν ἢ οἱ ἀνθραχες" * μὴ θαμ- 
oricfk ὅτι ἄχαυστον * τοῦτο τὸ πῦρ ἐστιν. ἢ 
Ἀλλ᾽ ὡς φρόνιμοι, μνήσθητε * πῶς πάλαι 
πῦρ ἐδέξατο * παῖδας τοὺς τρεῖς, * πῶς οὐχ 
th σώματα * τούτων, οὐδὲ θοίξ- * 


πῶς 


10. νομίσαντες T, — χαοῦσθαι 3x τῆς C, an bar- 
bite , an reete a 4o; oriundum? — τρόμ. ἐποίησαν 

m τύρινοι ἥπτοντο αὐτῶν T. — xol γὰρ x«0. C, 
T. xà φωτιζούσας T, — προέπεμψε C, T. 

1t. ἐξερευνήσωμεν C. --- τὸ 6o. C, T. f. τὸ δρώμε-- 
τ, τὸ συγήργηται C. συνήντησε T. — θαῦμα op. μετὰ 
ἀγέμον T. — u. δρόσον sie C, T. οἱ ante σπινῦ. om. 


o Deque rhvthmo obstat μετὰ ex can. XI. — ὃ 
ὑπάρχει T, 
V, 


discipulos ; quum enim ut cymbam , domum 
quassatam cernerent, clamabant : « Domi- 
« nator, quiescere fac procellam, atque 
« mitte sanctissimum Spiritum. » 


10. Qui prudentes viri, opinati totam su- 
periorem aulam turbine fatiscere, pre ti- 
more omnes clausere oculos; et ecce aliud 
fit formidolosius, ac priori pavori alterum 
addiderunt metum prodigia sibi succedentia. 
Lingue enim igne altera tunc vice emicue- 
runt, et super capita dilectorum institerunt, 
neque urebant capillos , sed mentes illustra- 
bant ; flammas enim ad mentes repurgandum 
et renovandum misit sanctissimus Spiritus. 


11. Petrus, postquam acta omnia per- 
spexit, vocem extulit : « Fratres, adoremus 
« qua intuemur, neque scrutemur ea, neque 
« ullus dicat : Quid rei visum est? mentem 
« enim superat hoc facinus, cogitatumque 
« vincit. Spiritum et ignem coniungi, 'cer- 
« tum prodigium! Auram et flammam com- 
« poni, spectaculum tremendum ! curn flati- 
« bus lampadas, cum rore scintillas ! Quis 
« vidit? Quis audivit? Quis enarrare valet 
« quod prestat sanctissimus Spiritus? 

19. « Vosergo, cari sodales, state et tran- 
« quillo considerate animo ignem quem mi- 
« sit ab alto qui habitat in excelsis. Ne pa- 
« veatis, haud enim incendunt hi carbones ; 
« ne formidetis, haud urit ille ignis; Rite 
« autem providi mementote quomodo olim 
« flamma tres exceperit pueros, nec tamen 
« corpora ambusta sunt , neque etiam Capil- 


12. ὁ ὧν ἐν τῷ ὕψει T. — οὔτε θρὶξ C ; recole can. 
XII. — Ad πῶς ἢ nota ellipsin ἢ χάμινος, — αὖτ, 
ἐδείχν. C. — σὺν τόχῳ γὰρ C, T. — ἔδωχεν T. Sic 


. semper in eodem fere loco trium puerorum for- 


nax, eorumque cantica revocantur. Abs re non 

sit addere, recentiores graculos apostolicis ab 

ineunabulis usum repetere calidam aquam sacris 

miscendi mysteriis, ex hac potissimum causa, 

quod sacrum Spiritus ignem in Pentecoste reco- 
11 


L4 


162 , .$8. ROMANUS. . 


4 τοὺς τοεῖε δεξαυέν: 
ἡ τοὺς τρεῖς δεξαμένη, 
* 


* ΄ ἌΝ 
τεσηαρᾶς “υτοὺυς 


, , , d ^ ΝΜ 
ἐδείχνυ" * σὺν τόχῳ ἀπέδωχεν * o); ἔλαξεν, 


ὅτι ἐφοξεῖτο * στὸ πανάγιον Πνεῦμα. * 


’ t , 
ny. Ῥιψάτω οὖν, ἀδελφοὶ, * ὁ xaf ε 
τὸν φόζον ἐχ τῆς ψυχῆς, 
* τῷ ἀναληφθέντι, 


ἡμῶν ἄρτι, * 
N / 4 ὃ / 
χαὶ πόθον ἐνδειξάτω 


*—0* ἃ 4C 


* ^ - 7 
ὅτι οὕτως οὺς ἐχάλεσεν, " ἠγάπησεν. 


* 


^ t^) e? ^ 9 
Πάντα ἃ προὲϊπεν ἅπασι, * vOv ἀπεπλήοωσε, ἢ 


τ 4 ΄ : / ΄-« 
χαὶ ὡς εἶπεν, ἐποίησε: * τί δειλιῶμεν 
e 1 T 
ἄφλεχτον * φλόγα λοιπόν; ἢ Ρύδα τὸ πῦρ νο- 
e, Y s t€ -—- N 
μίσωμεν, ἢ ὅπερ καὶ ἐστίν" * ἐπὶ ἡμῶν yao 


v , , τ 
σπε ἄνθη ἐπετέθη, * ἐν οἷς 
? 
ἑ 


^ / * [24 
ταῖς κάραις ^ à 
, 2 3 ’ f ^ 
ἐστεφάνωσεν, * ἐχόσινησεν, ἔλάμπρυνεν ἡμᾶς 
* t / II pes 

τὸ πανάγιον Πνεῦμα. 

; / € τ ἘΦ ^ 

ιδ΄. Ὡς εἶπε ταῦτα ζηφᾶς 

» ει» , * - 
ἀποστόλοις, * ἡσύχασε μετ αὐτῶν 


* τὸ ἅγιον Πνεῦμα * ἐλη- 


* πᾶσι τοῖς 
* xat δέ- 
γεται σὺν τούτοις 
λήθει γὰρ μετέπειτα, ἢ ὡς γέγραπται, * ὡς 
προδούυνοις γὰρ χρησάμενον * δυσὶ τοῖς θαΐ- 
μασι, * τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ πνεύματος᾽ * 
ἔδει γὰρ πρὸ τοῦ πνεύματος * θαῦυα δρα- 
μεῖν" * ἔδει πρὸ τοῦ βαπτίσματος ἢ πνεῦμα 
προελθεῖν, ἢ * 
ὥσπε; σάλπιγγα ἠχοῦσαν, * ὅτιὼς ἠθέλησε, * 


Ἁ , [ed , 
AX. προμίηνυσαι TQ κοσμῷ,; 


, ^» PO , / ^ 1 , 
χαὶ βούλεται, τῇ γῇ ἐπιβαίνει * τὸ mavk- 
yvy. Πνεῦμα. 

, ἢ 1 ' "M M E ἢ 
ις. Μεγάλα ἦν καὶ φριχτὰ πάντα τ 


γεγονότα, * καὶ φρένας πάντων loca: * πλη- 


i 
5 / ^ , , 
σθέντες γὰρ ἐξαίφνης ἢ τοῦ Πνεύματος πάν- 


τες᾿ * προσωμίλουν τοῖς ἀκούουσιν" * ὡς 
lant. Quod fortasse tam a mente quam a verbis 
Romaáni longe recedit, nec tamen abs re litur- 
gica sit notatum. | 

13. ὁ καθεῖς C, nota seripturam pro χαθ᾽ εἴς, de 
quo ef. Winer ; l. e. p. 234 ; Viger, p. 635; neque 
etiam de indole huius pronom. omitte Doederlein 
Pr. de Brachylogia serm. gr. et lat. p. 10, Er- 
lang. 1831. — τὸν τρόμον T. — ἡγάπ. ἐχάλ. T. — 
ὅτι πάντα C, T. ἅπασι rp. C. — ἅπερ zo. νῦν Pe 
πλήρωσε T. — ἐπὶ τὰς x. γὰρ ἡμῶν C. — ἐν οἷς pro 
abl. instrum. ut Soph. ἐν φίλαις χερσὶν ἐχόσυηπα, et 
alii vett. Ad haee quis non secum meditatur au- 
reos illos Mantuani versus? JEn. 11. 683-684. 


Ecce levis summo de vertice visus Iuli 


α΄ lus; quomodo fornax qua tres acceperat, 
« quatuor eosdem esse ostenderit : cum fce- 
« nore restituit, quos absumpsit, quia vere- 
« batur sanctissimum Spiritum. 

13. « Amoveat igitur, fratres, unusquisque 
vestrum ab animo suo metum , amoremque 
in Christum significet assumptum, quippe 
quos elegit , tantum dilexerit. Ecce queeli- 
bet praedixit cunctis, ea nunc implevit, et 
« sicut dixit, fecit. Quid timemus demum 
« flammam non conflagrantem? Rosas esse 
& ignem credamus, et ita sane; ignis enim 
« capitibus nostris impositus est, veluti flo- 
« res, quibus nos coronavit, ornavit, illus- 
« travit sanctissimus Spiritus. » 

14. Hec ubi dixit Cephas omnibus aposto- 
lis, tacuit cum illis, et accepit simul sanctum 
Spiritum ; post haec enim venerat, ut scrip- 
tum est, duplici quippe usus miraculo quasi 
priecursore, igne scilicet ac flamine. Decebat 
namque flamini premitti prodigium; dece 
bat baptismati praeire Spiritum, ac mundo 
prenunciari, quasi tuba vocali, quomodo 
nempe velit et amet in terram irruere 580" 
tissimus Spiritus. » 


^ RR δ A 


19. Magna erant ac stupenda omnia que 
facta sunt ; animos ergo omnium erigunt. Im- 
pleti namque statim Spiritu omnes, auscul- 
tantibus concionem habebant. Simul atque 


Fundere lumen apex , tactuque innoxia molles 
Lambere flamma comas et circum tempora pasci. 


14. An solemnius χατὰ τὸ σεμνὸν tertio repeti- 
Lur γὰρ 9 quod certe tzeduit T in quo γὰρ post zz 
ὃρ. omittitur. — χρησάμενος δύο C. — 0. προδραμεῖν 
T. — πρὸ τοῦ φωτίζοντος φλόγα προελθεῖν T. — 
ὥσπερ σάλπιγγες ἠχοῦσαι C, ὑπὲρ σάλπιγγα 7/0003 
ὅτι ὡς ἐπίσταται ὡς βούλεται T. — xal ὡς βούλ, C. 
Undenam vero hie loci vates baptismum cum 
flamma et spiritu misceat, ne mireris , considera 
mihi hune ipsum diem , uti alterum paschalem, 
olim fuisse neophytis addictum. 

15. τὰ vey. πάντα C. — 29. πάσας T. — πάρθοις xal 
μήδοις xal τοῖς πᾶσιν ὡς ὅμοιοι C, — τοῖς ἐλαμ. C, T. 


φθησαν, * τοῖς Λοαδίοις 


XX. DE PENTECOSTE. 


auditi sunt, nec Romanis visi sunt barbari ; 
quin Parthis erant ore similes; et Medis ver- 


-.Ῥ € t , 
* τοῖς Ῥωμαίοις, οὐχ ὡς βάρδαροι, 
Ν ^s 
* χαὶ τοῖς Μήδοις ὡς 
εὔλαλος * τότ᾽ ὦ- 
γνώριμοι Ἐ γέγοναν 
πολὺ, * Ἀσιανοῖς χαὶ Φρυγίοις * εὐδηλοι χαὶ 
τραγολάλοι, * xai πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν * ἐφθέγ- 
t , 3N/ N 
Ἴοντο, ὡς τούτοις ἐδίδου ἘΞ τὸ πανάγιον 
Πνεῦμα, 
1 ) 4 TN 5 NV* » 
i£. Ἀλλ ὅτε εἰδον αὐτοὺς " γλώσσας Ax- 
λοῦντας πάσας * οἱ πανταχόθεν ἐχεῖ, ἢ ECC 
σταντο βοῶντες" * Τί βούλεται ταῦτα; * 


* καὶ 


ἤχουον, 
* Πάρθοις ὡς ὅμοιοι, 
: , ; t 

ἴδιοι, * Ἐλαμίταις ὡς 


Γαλιλαῖοι οἱ ἀπόστολοι * ὑπίρχουσι, 
πῶς ἄρτι, ὥσπερ βλέπομεν, ἢ πᾶσι τοῖς ἔ- 
fest * πατριῶται γεγόνασιν; * πότε χατεῖ- 
δὲν Αἴγυπτον * Πέτρος Κηφᾶς; * πότε Ἀν- 
δρέας ᾧχησε * μέσην ποταμῶν; * οἱ δὲ υἱοὶ 
Ζεδεδαίω Ἐ πόθεν εἶδον Παμφυλίαν; * πῶς 
ταῦτα γνωοίσωμεν; Ἐ πῶς εἴπωμεν; à πάν- 
τως ὡς Be, * τὸ πανάγιον Πνεῦνα. 

* οἱ ἀγρευταὶ 
* 


d. Ny γίγοναν σοφισταὶ 
οἱ πρὶν 
παρὰ τὰς ὄχθας * τῶν λιμνῶν ἑστῶτες" ἢ οἱ 
τὸ πάρος χαταῤῥάπτοντες " τὰ δίχτυα, * 
vov ῥητόρων πλοχὰς λύουσιν" * ὅθεν προσέρ- 
γονται ἢ ἀπλουστέρῳ τῷ ῥήματι" * ἕνα Λόγον 
γὰρ λέγουσιν Ἐ ἀντὶ πολλῶν, * ἕνα Θεὸν 
χγρύττουσιν Ἐ οὐ μετὰ πολλῶν, * τὸ ἕν ὡς ἕν 
προσχυνοῦσιν, * ἀχατάληπτον Πατέρα, ἢ 
Yéy ὁμοούσιον, * ἀμέριστον χαὶ ὅμοιον 
τούτῳ * 26 πανάγιον IHyeopa. 

vt. Οὐχοῦν ἐδύθη αὐτοῖς * πάντων περι- 
γενέσθαι * δι᾽ ὧν λαλοῦσι γλωσσῶν; * χαὶ τί 
τ ὥγθησαν πότε C. — do. τρανῶς T. --- γεγόνασιν 
tl T. — ἀσιανοῖς 21. C. — τρανολάλοι ut in cant. 


VII, 17. 
16. γλώσσαις A. πάσαις T. — πάντας C. — βούλεται 
"9 T, — χαθὼς ὅλ, C, T. — μεσοπόταμον C. — 


οἱ υἱοὶ T. — εἶδαν C. 

1T. γέγοναν, sie duo eodd. pro γεγόνασι ut tr. 
ἰδ, 16, et alias sepe, uti etiam ἀκήχοαν pro ἀχη- 
i^t, Purus est hellenismus, frequens in N. et V. 
T. ef. Deuter. XI, 7; loan. XVII, 6; Apoc. XIX, 
5; Lue. IX, 36; Col. ἢ » f, exoptimis codd. immo 
"llam apud Lycophr. 252 πέφριχαν invenitur. — τὸ 
"fv T, τὸ om, C, — οἱ τὸ πρὸ €. — (mt. q2o- 


naculi, Elamitis facundi, Arabibus longe 


163 


pe- 


riti, Asianis et Phrygibus perspicui et elegan- 
tes fiunt; atque omnes gentes alloquebantur, . 


prout ipsis dederat sanctissimus Spiritus. 


16. Ast ubi sic eos viderunt omnigenis 


lin- 


guis loquentes , qui ex omni regione illic con- 
venerant, obstupuere queritantes : « Quid 
« hoc sibi. vult? Galilei sunt apostoli; qua 
« ratione iam, ut videmus, omnium natio- 
« num contribules facti sunt? Quandonam 
« vidit /Egyptum Petrus ille Cephas? Àn An- 
« dreas incoluit Mesopotamiam? Zebedai 
« autem filii undenam viderunt Pamphy- 
« liam? Quo pacto talia intelligemus? Quid 
« dicemus? Sane actum omnino ut vult sanc- 


« tissimus Spiritus. » 


17. Nunc sapientes fiunt qui modo pisca- 
tores. Nunc rhetores et facundi, qui prius 
lacuum ad ripas degebant. Qui retia paulo 
ante resarciebant , iam nunc grammaticorum 


tricas solvunt, indeque pergunt cum 


Ore 


simpliciore :: unum enim Verbum loquuntur, 
non multa; unum Deum praedicant, non 
cum pluribus; quod est unum, unum ado- 
rant, maiorem omni conceptu Patrem, 
Filium consubstantialem, individuum et con- 


similem illi sanctissimum Spiritum. ; 


18. Nonne igitur illis datum est cunctis 
antecellere per ipsas quas loquuntur linguas? 


σὰς C. — ὅθεν προσέρχονται om. T, pro quo prabet 
χαὶ εὐτελίζουσιν. — λόγον ἔχουσιν T, in quo duo v. . 
seqq. iterum omissi. — ὅμοιον τούτων C. In hanc 


nobilissimam catholici dogmatis ἔχφρασιν cum 


ame. 


plus pateat excurrendi campus, unum paulisper 
moretur : sive cum cod. T legatur τούτῳ, sivecum 


C τούτων, Spiritus sanetus proclamatur a Filio i 
parabilis per se et consimilis, aut ab utroque 
tre et Filio oriundus, cum Filius sit ὁμοούσιος 


nse- 
Pa- 
; ut 


eiusdem processionem catholico sensu intellec- 
tam sanctus melodus, in ipsa die Pentecostes, 


feliciter edixerit. 


18. Οὐχοῦν codd. ἔλθη αὐτοῖς C. — τί λυσσῶσι T. 


164 


φιλονειχοῦσιν Ἐ ot ἔξω ληροῦντες; * τί φυ- 
P e V 
σῶσι x«i βαμθαίνουσιν * οἱ ᾿Ελληνες ; * τί 
:* ἈΚ 1 
φαντάζονται πρὸς Αρατον * τὸν τρισχατάρα- 
τον; * τί πλανῶνται πρὸς Πλάτωνα; Ἐ Δη- 
, / , * M , ^ * / E 
, μοσθένην τί στέργουσι * τὸν ἀσθενῆ: ἢ τί μὴ 
m ν 
ὁρῶσιν Ὅμηρον ἢ ὄνειρον ἀργόν; * τί Πυθα- 
γόραν θρυλλοῦσι * τὸν δικαίως φιμωθέντα; * 
τί δὲ καὶ μὴ τρέχουσι, * 
ἐνεφανίσθη * τὸ πανάγιον Πνεῦμα ; 


M d T 
χαι GSOQUGtV οἷς 


, 4 Α - - 
0.) μνήσωμιν, ἀδελφοὶ, * τῶν μαθητῶν 

* *, ! P , 
* ὅτι οὐ λόγῳ κομψῷ, * ἀλλ 
* vj. 

OTt 
* 


N ^ 
τὰς γλώσσας, 
4 , / ? , » 
ἐν δυνάμει Ostia * ἐζώγρησαν πάντας" 
ὡς κάλαμον" ἢ ὅτι 
* 


ἦραν τὸν σταυρὸν Αὐτοῦ ἢ 
ῥήμασιν, ὡς νήμασι, * πέλιν ἐχρήσαντο, 
* ὅτι τὸν λόγον 
ὅτι χαθάπερ δέ- 
σὰοξ ἡ τοῦ πάντων 


* 1 f t / » 
X&t TOV X06|L.0V ἡλιευσαν 
* ἔσχον ὀξ7- ἢ 
* 


ἄγχιστρον 
suo * γέγονεν αὐτοῖς 

4 ' , - 4 
δεσπότου, * οὐ πρὸς θάνατον θηρῶσα, * ἀλλ 
* 


* e, " ἃ 
εἰς ζωὴν ἕλχουσα * τοὺς σέξοντας καὶ δοξο- 


λογοῦντας * τὸ πανάγιον Πνεῦμα. 


— βαμδεύουσιν C. — οἵ τρισχατάρατοι C, pressior in T 
παρανομασία, et ludos quisque per se capit, Δημο- 
σθένην τὸν ἀσθενῆ, “Ὅμηρον, ὄνειρον (die Ὄμιρον, ὄν:- 
ρον), Πυθαγόραν φιμωθέντα, quasi mutam pythonis- 
sam , aut silentem magistrum, de quo : αὐτὸς 
£o», etc. Sed hoc frustra latinus interpres victus 
suspicit. — τί δημ. C, T. — μὴ νοοῦσιν 64, T. — 
τί δὲ μὴ προστρέχουσι πιστεύοντες 00$ T. 

19. τὰς πράξεις T. — ἡλίευσαν πάντας T. --- Αὐτοῦ, 
antonomastice, pro Χριστοῦ, uti eleganter, fort. 
post alios, Anastasius ille patriarcha, Antio- 
chenorum eiusdem nominis primus et prin- 
ceps, quem nuper grace in lucem edidimus, in 
orat. theol. IV. 4nastas?or. Antioch.et Sinaitar. 


S. ROMANUS 


Et cur invident qui foris delirant? Cur tur- 
gent et balbutiunt Graii? Cur mira fingunt 
sibi de Arato ter maledicto? Cur vagantur 
post erroneum Platonem? Cur Demosthenem 
depereunt, hominem imbellem? Cur non vi- 
derunt Homerum inane esse somnium? Cur 
Pythagoram oggerunt, cui merito os clausum 
est? Cur non cursu certatim petunt , aut cultu 
non prosequuntur eos quibus apparuit sanc- 
tissimus Spiritus? 

19. Hymnis, fratres, celebremus linguas 
discipulorum; quod non eleganti sermone, 
sed divina virtute universos coeperunt reti- 
bus; quod extulerunt Christi crucem ut arun- 
dinem ; quod verba, filorum instar, vicissim 
nectentes , orbem piscati sunt; quod verbum 
pro acuto sumpserunt hamo ; quod sicut esca 
illis facta est caro omnipotentis Domini , que 
non ad lethalem predam, sed ad vitam eos 
adducit , adorantes, divinisque hymnis cele- 
brantes sanctissimum Spiritum. 


anecd. p. 93, Rom. 1866. — 5, σὰρξ duo codd. — 
In fine 072652: C, sine ulla alia splendidi epipho- 
nematis varietate. Post sexcenta illa veterum tes- 
timonia, quz olim ad calcem unius tomi in 505 
lesmense spicilegium effudi, et post sexcenta alia 
quz facili brachio addere et congerere in cum. 
lum luberet, haud memini, ut candide loquar, 
legere me de IXGYOz arcana formula, quidquam 
plenius et exquisitius quam luculentum illud 5. 
Romani ἐφύμνιον : in. quo, si introspicias, ne rà" 
rum quidem desiderandum est eucharisticum 
piscis areanum, vivifieum Christi fidelium epu- 
lum. Ne te fugiant quz supra in cant. XIII, 18; 
not. et hzc meminisse juvabit ad XXII, 5, 9, etc. 


GeV 
5 


1635 


XXI. 


CANTICUM DE OMNIBUS SANCTIS. 


a. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως, 
τῷ φυτουργῷ τῆς κτίσεως, 
ἡ οἰχουμένη προσφέρω σοι, Κύριε, 
τοὺς θεοφύρους μάρτυρας" 
ταῖς αὐτῶν ἱχεσίαις, 
ἐν εἰρήνη βαθεία, 
τὴν ἐχχλησίαν σου, 
τὴν πολιτείαν σου 
διὰ τῆ; Θεοτόχου συντή (60 , 
πολυέλεξ. 
β΄. Ὡς ἐλεήμων ὑπάρχων, Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
τὰς τῶν μαρτύρων αἰκίσεις ἐδρόσισας, 
τῶν διὰ σὲ τυράννοις 
τὴν πίστιν τρανωσάντων " 
ἀλλ᾽ ὡς αὐτοῖς ἐδωρήσω τὴν εὐλογίαν 
ὑπομονῆς EX τῆς Xv θεογνωσίας ; 
χαὶ ἡμῖν πᾶσι, πολυέλεε. 


Cyelum Triodii, quo septem ante, septemque 
post pascha hebdomades olim continebantur, clau- 
dit Dominiea quam dixere omnium sanctorum, 
ut fert epigraphe cantici XXI : Κυριακῇ τῶν ἁγίων 
πάντων, χογδάχιον, ἦχος πλδὸ΄, φέρον ἀκροστιχ Das. Ὁ 
αἶνος 'Ῥωμανοῦ, Praemisso duplici tropario, quo- 
rum quidem prius multorum modulos in toto 
nno ducit, posterius vero ipsa quadam rerum 
CHigne canitiem pr: se fert, czetera pendent 
ab illo solemni hirmo qui orditur : αὐτὸς μόνος, 
ütin cant, VIl, opusque videtur cujusdam Ana- 
stasii, Romano antiquioris. Tam procemia quam 
GElérà eo vetustiora reputaveris, quod soli fere 
Wartyres celebrantur, eademque melodia inter 
ehristianorum funera ab omni antiquitate inso- 
Duit. Quae simplex et gravis est, eodem fere con- 
ata hendecosyllabo, sexies repetito, inter duos 
Versus 6 et 8, una syllaba ampliores. Abs re non 


. trit duplicem ejusdem hirmi notare varietatem : 


in superiore cant. VII, duo postremi versus gra- 
"ri pondere duodecim syllabarum dueunt ad 
lebilem plausum. τὸ ἀλληλούϊα. Apud Anastasium, 
quem Frost Romanum edituri sumus, v. 6 ali- 
quando in duos heptasyllabum et hexasyllabum 


1. Nature uti primitias, 
tibi, creature satori , 
totus ego orbis offero , o Domine, 
theophoros martyres : 
quorum ex supplicibus votis, 
in alta pace, 
ecclesiam tuam, 
imperium tuum, 
favente Deipara, conserva, 
multe misericordie Deus. 
2. Pro tua clementia, Christe Deus, 
in martyrum angores rorem elfudisti , 
fidem pro te tyrannis declarantium. 
At quemadmodum illis dedisti gratiam 


patiendi fortiter, ob divinam doctrinam, 
idem nobis da omnibus, 


multum misericors Deus. 


solvitur. lam in edd. libris circumferuntur versus 
19 inter primos, et si numerentur omnes, summa 
erit viginti quatuor supra centum. Extant in 
eorsin. f. 120-122, tria tantum troparia super- 
sunt in taurin. f. 5, nec plura, opinor, in mosq. 
f.309. Qux in utroque extant, scio illa extra 
sedem vagari, et piget me vix mosquensem sa- 
lutavisse. 

1. llposziost oo: C et edd. omnes. Exquisitam, 
ut solet, T seripturam retinet , et probo, non ea 
tantum audaci captus prosopopoeia, qua totus orbis 
assurgit, ut martyrum trophza vietori Domino pro- 
ferat, sed memor celebris hymni &xafiósov, in quo 
Sergius, Romanum «:emulatus, in scenam addu- 
cit novam Romam Virgini vietriei νικητήρια olfe- 
rentem, προσφέρω σοι. Tum etiam cf. trop. 3, 7. — 
τῇ πολιτείᾳ σον ed. rom. om. ven. Excidisse heec 
verba in publicis libris, ne mireris, quum Grac; 
Turcarum servi de industria expunxerint qua- 
cumque ad byzantini imperii memoriam atti- 
nent. 

2. αἰκίσεις rarissimo exemplo pro αἰχίας vel aixi- 
σμοὺς, ut in tr. 10. Quid si melodus potius seripse- 
rit ἀσκήσεις. — ἀλλ᾽ ὡς in impedita periodo arcte 


160 S. ROMANUS 


Προὸς τό- Αὐτὸς μόνος. 


L| 
Ἵ ^ 


, eos , "e , 
y - Ot ἐν πάσῃ τῇ γῆ μαρτυρήσαντες, 
Ml . “Ὁ 
χαὶ ἐν τοῖς οὐρανοῖς μετοιχήσαντες, 


[4 * P4 ^ , 

οἱ τὰ πάθη Χριστοῦ μιμησάμενοι, 
χαὶ τὰ πάθη ἡμῶν ἀφαιρούμενοι, 
ἐνταῦθα σήμερον ἀθροίζονται, 
πρωτοτόχων δειχνύοντες ἐχχλησίαν, 
ὡς τῆς ἄνω τὸν τύπον ἐπέχουσαν, 

5x7 -— 3 € - / * 4 
xat Χριστῷ ἐχοοῶσαν" Θεύς μου εἰ σὺ, 
[διὰ τῆς Θεοτόκου συντήρησον ] 
πολυέλεε. 


^95 
à. Ἀπὸ πάσης συνήχθησαν πόλεως * xat 
ἡμῶν πατριῶται γεγόνασιν, * ἐκ τοῦ χόσμου 
παντὸς ἐπεδέμνησαν, * xal τῷ χόσμῳ ἡμῖν 
συνευφραίνονται, * τῆς πανηγύρεως συμμιέτο- 
yov * σὺν τῇ ἄνω ἡ κάτω χορεύει κτίσις, * 
μεθ᾽ ἡμῶν γὰρ βοῶσι χαὶ ἄγγελοι: * Θαυ- 
1 4 , , εἰ 9 ^ * , 
μαστὸς ἐν ἁγίοις cou εἰ ἀληθῶς, ἢ πολυέ- 
λέεε, 
΄ Ἱ ' a o oif M : * 2 Su. 
c. Ἱερὰν εὐωχίαν τελέσωμιεν͵ ἢ οὐρανὸς 
τὰ ἐπίγειχ γέγονεν" * οἱ φωστῆρες ἐν τῷ στε- 
/ x, δὲ , τ, m 9 ’ »* 
ρεώματι, * οἱ δὲ μάρτυρες ἐν τῷ πληρώματι 
7 [ 
τῆς ἐχχλησίας ἀναλάμπουσι, * χαὶ φωτί- 
7 ΄-. LY 4 , . * e , 
ζουσι πᾶσαν τὴν οἰχουμιένην, 7 Lat λέγη λοι- 
mày Δαυὶδ μεθ’ ἡμῶν, ἢ ὅτι ἔφαναν αἱ ἀστοα- 
παί σου τῇ γῆ, " πολυέλεε. 
’ Ἔν E / , ν ΜᾺ * ^ 
c. Nüv ἀκούσατε ξένα, xai ἴδετε * θεῖα 
* » l4 ^ e x* "" 
xat αἀσυλλόγιστα πρχγματα πανταγοῦ 
“Ψ΄ N LÀ e) 
τῶν μαρτύρων τὰ αἴματα, * ὥσπερ ῥόδα 
» » , 
μὴ ἔχοντα ἄχανθαν, * σπαρέντα βρύουσιν 


coharet cum zat ἡμῖν, quasi οὕτως Tut» δώρησαι, 
Nec displicet, neque rhythmus obstat quin lega- 
tur : ἀλλ᾽ ὡς αὐτοῖς, δώρησαι νῦν τὴν εὐλογίαν... xol 
ἡμῖν, id quod fortasse veteres probaverint : sed 
unius codicis inopia premimur. — Quoad prap. 
i» pro διὰ cum aceus. copiam veterum exemplo- 
rum praebet Winer t. ]. p. 351. 

3. ἐνταῦθα, Melodus, ae si iam Urbem appu- 
lisset, respicere videtur ingentem thesaurum 
sanetarum exuyiarum a toto orbe Constantinopo- 
lim invectarum. — ἐχχλησίαν, Hebr. XII, 23. Extra 
hirmum additur ex tr. 1 in edd. et nostris codd. 
versus quem uti intrusum includimus. 

4. xai τὸν χόσμον ἡμῖν συνεπάγονται T. Uterque 


Sub modulo - Ipse solus. 


3. Qui testes per omnem terram facti sunt, 
et in ccelos transtulere sedem, 
qui Christi passiones eemulati sunt, 
nosque ne patiamur exemerunt, 
hic hodie congregantur, 
primitivorum referentes ecclesiam, 
typum ac si superna contineat, 
et Christo clamet « Deus meus tu es, 
« per Deiparam custodi nos, 
« o multa misericordiz. » 


4. Ab omni civitate convenerunt, ac cives 
nostri facti sunt ; ex toto orbe accesserunt, et 
nobis una cum mundo collatantur, commu- 
nis celebritatis participes. Cum superis infe- 
rior creatio exultat; nobiscum enim et an- 


.geli conelamant : « Vere in sanctis tuis mi- 


« rabilis es, o multe iisericordie ! » 


5. Sacro convivio defungamur: celum ter- 
rena fiunt; sidera in cceli fornice, martyres 
in ecclesie plenitudine splendent, et illustrant 
totum orbem, ut nobiscum inde psallat Da- 
vid : « Illuxerunt terra fulgura tua, o multe 
« misericordia. » 


6. Iam audite stupenda, ac divina videte 
opera et incredibilia. Ubicumque martyrum 
sanguis, sicut rose sine spinis, effusus im- 
brem sanationum emittit, et gratiarum fra- 


codex πανήγυριν respicit in die festo sanctorum 
frequentissimam. — (Ue συμμέτοχ. T. — σὺν τοῖς 
ἄνω C. — ἁγίοις. Ps. LXVII, 36. 

5. εὐωχίαν refer ad prisca ἀγάπης christiani 
convivia, iam saeculo V, saltem in Africa conci- 
liorum canonibus abolita. — Totum v. οἱ δὲ μάρϊ. 
om. T, de quo cf. I, Cor. X, 26. — ὁ Δλαυὺ C. — 
λοιπὸν ὁ προφήτης Δαυὶδ ὅτι T. — σὸν τὴν γῆν T. 
male, nam cf. Ps. LXXLII, 19. Huc usque tau- 
rinensis. 

6. ἄχανθα cod. nec semel, cf. cant. XVIII, 5. — 
Aa6civante παθῶν cod. male inserit ; fort. melius, ob 
proximum verbum βοᾶν, sed longius a codice : 
δύ ὧν ἔστι παθῶν σχεῖν ἀπαλλαγὴν « unde licet & 





EPI 


XXI. DE OMNIBUS SANCTIS. 


ἰάματα, * εὐωδίαν δὲ πνέουσι χαρισμάτων, ἢ 
δι’ ὧν ἐστὶ παθῶν ἡ ἀπαλλαγὴ, * χαὶ 
βοᾶν τῷ Θεῷ - Ὑψηλή σου ἡ χεὶρ, * πολυέ- 
λεε. | 

Ü Οἱ ἀγῶνες ὑμῶν xai οἱ στέτανοι, 
οἱ ἱδρῶτες ὑμῶν xxi τὰ θαύματα, * οὐδὲ 
λόγῳ ἑνὶ ὑπογράφονται, * οὐδὲ τόπῳ ἑνὶ πε- 
ριγράφονται, * Ἡ ἐχχλησοία τούτοις ἥδεται * 
ὡς χρυσοῖς κροσσωτοῖς περιδεύλημ μένη, * 
χαὶ παρέστηχέ σοι, ὡς βασίλισσα, * βασιλεῖ 
ἀθανάτῳ, ἀφθάρτῳ Θεῷ, * πολυέλεε. 

η. Συνεχῶς τῷ Θεῷ ἡμῶν ψάλλετε, T δα- 
ψιλῶς vào τὴν γάριν ἐξέχεεν, * ἥν ποτε Ἰωὴλ 
προεχήρυξεν" * "Exysóó μου, φησὶν, ἐκ τοῦ 
Πνεύματος * ἐπὶ τοὺς δούλους μου xai δούλας 
pu * ἡ γὰρ τούτου ἰσχὺς ἐν τοῖς αὐτῶν 
alor; * ἐχορήγει καὶ λόγον καὶ δύναμιν, * 
χατὰ πάντων τῶν στομάτων τῶν χατὰ σοῦ, * 
πολυέλεε. 

θ΄. Ῥέων πλοῖῆτο: αὐτοὺς οὐκ ἡπάτησε, * 
τὴν γὰρ σοῦ βασιλείαν ἡγάπησαν * τῶν 
προσχαίρων τὴν λήθην ποιούμενοι, * τῶν 
ἀφθάρτων τὴν μνήμην “προέχριναν᾽ * ἐν οἷς 
ὁδεῦσαι ἐπειγόμενοι, * τὸ θανεῖν ἥπερ ζῆν 
μᾶλλον πουετίμων, * ἵνα σε τὴν ζονὴν ἐμπο- 
ῥεΐσονται, * xoi τρυφήσουσιν οὐ παριύντων 
χαλῶν͵ * πηλυέλεε, 

503 ; 

t. Ὠμοτάτων θηρῶν ἀγριώτεροι ἢ βασι- 
Mig τοὺς ἁγίους σου, Κύριε, * ἀπειλαῖς καὶ 
θυμῷ ἐπεργύμενοι, * xai σφοδρῶς τῇ ὀργῇ 
βασανίζοντες, * ὡς λύχοι ἄρνας, διεσπάρατ- 
τον, Ἐ Ἀλλ᾽ αὐτὸς ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ καὶ 
RR : τὴν βοήθειζν σου χορηγεῖς αὐτοῖς, 

διὰ σὲ γὰ; ὑπέμειναν τοὺς αἰκισμοὺς ; i 
πολυέλξε, ' 


gritudinibus eximi. » Ceeterum ἐστὶ nihil ledit 
"ia ex can. ΧΙ], — ὑψγλή. Ps. CXXXV, 

T. ὑπογράφεται C, a sequentibus emendatus, qui- 
bus haud temnendum de sacris imaginibus praes- 
fatur testimonium. ---- χρωσσωτοῖς sic C. Ps. XLIV, 
14, — ἥδεται attice. cum partic. cf. Soph. PA, 
870; Esch. Prom. ?60; Eurip. Or. 1223. — 
nii ἀγθάρτῳ C, retinendum , si adhibetur synizesis 
ἰδ θεῷ, ut sepe apud Hom. 


161 


grantiam spirat, unde licet pellere agritu- 
dines, et clamare Deo : « Excelsa manus 
« tua, o multa misericordie ! » 


7. Certamina vestra, vestreque corone, 
sudores ac prodigia vestra, neque uno ser- 
mone subsignantur, neque uno in loco cir- 
cumscribi valent. Hisce Ecclesia velut au- 
reis fimbriis cingi letatur, seque sistit ut re- 
gina, coram te, Rex :eterne et Deus incorrup- 


. tibilis, o multe misericordis. 


8. Perpetuum Deo nostro canite psalmum, 
ubertim enim in vos gratiam effudit, de qua 
olim lIoel preconium edidit : Effundam, 
inquit, de Spiritu meo in servos meos et 
famulas meas. Eius namque virtus, in is- 
torum agonibus et sermonem praestabat et 
efficaciam, adversus omnium ora tibi contra- 
dicentium, o multe misericordia. 

9. Affluentes opes eos non deceperunt, 
tuum enim regnum amarunt ; oblivione res 
caducas pretermittentes, maluerunt perma- 
nentia recordari. Ad quis iter carpere anhe- 
lantes, mori potius quam vivere eligebant, ut 
te vitam lucrarentur, et delectarentur bonis 
mansuris, o multe misericordia. 


10. Immanibus belluis crudeliores, im- 
peratores sanctos tuos, Domine, minis ac 
furore impeteutes, gravisque ire exefcentes 


tormenta, eos, uti lupi agnos, discerpebant. 


Tu vero, agnus Dei et pastor, auxilium illis 
tuum prebuisti, te enim propter patiebantur 
angustias, o multe misericordia. 


8. Ab initio συνεχῶς libenter recepi pro συνε- 
1& C. — Ἰωήλ. ef. cant. XIX, 5. — χαὶ ix πάντων 
στομ. inepte C. 

9. τὴν ante λήθ. om. C. — De medio ποιεῖσθαι 
eleganter cum accus. pro verbo simplici adi Viger 
p. 284 adn. V. — De ἵνα eum futuro cf. cant. VI, 
15; XVII, 6, 12, etc. — 10o9. τῶν παρόντων -dya- 
05v C, perversa sententia. Vide an malueris τῶν 
μενόντων ἀγαθῶν. 

10. ὑπερχόμενοι C minus apte. — ἐχορήγεις C. 


108 S. ROMANUS 


? 


/ s t 
ur. Μόνος λόγος ὁ có; ἐπεσπάσατο * 
4 e ^ * 4 Ky .,. ἃ, M * 
τοὺς ἁγίους ὀπίσω ccu, Κύριε’ * ὡς γὰρ e- 
* [d E - A 
mag Ο θέλων μοι ἔπεσθαι, * συγγενεῖς xai 
γονεῖς ἀπαρνήσηται, * προθύμως πάντες 
, v * M - 20 5 59 / 
ἀπετάξαντο, " χαὶ τῶν (OE γυμνοῖ ἠχολού- 
θησάν σοι, * τῇ εὐθεία ὁδῷ χαὶ πηγῇ ζωῆς, 
* ἀδιστάχτῳ γνώμη πιστεύσαντες εἰς σὲ, " 
πολυέλεε. 
/ 3 E FT 
B. Ἀπὸ τῶν θυσιῶν ἀπογεύσασθαι * xa- 
΄ » / « » * Ἵ 3 8 
τηνάγκαζον τούτους οἱ ἀθεσμοι" * ἀλλ αὐτὸ 
τὸ οὐράνιον δεῖπνόν σου * ψυχικοῖς ὀφθαλ- 
μοῖς προορώμενοι, * εἰδώλων βρώσει οὐκ 
* A i. - J d Ν 4 
τὰ αινοῦντά σε γεϊλη καὶ εὐλο- 
* 


4 , 
ἐμόλυναν 
γοῦντα, * ἵνα σῶν ἀγαθῶν ὦσι χοινωνοὶ; 
T 5344 " 4 θὲ ^ θ᾽ ET * 

ὧν ἠξίωσας, ἀγαθὲ, σοὺς μαθητάς; πο- 
λυέλεε, 

, ' ᾽ὔ N / * 
ty. Ναρχησάντων θηρίων τὰ στόματα 
οἱ ὁρῶντες ἐγένοντο ἔχθαμιξοι . Ἐ πλησιζσαντα 
* ἐχυμαίνοντο χείμενα 
* 


τούτων τοῖς σώμασιν, 
δούλεια, φιλίαν μᾶλλον ἀσπαζύμενα, 
ἧπερ δρᾶσαι τι τοὺς ἁγίους τολμῶντα " * τὸ 
3 “ N Ν - ν δ * δ ^, 
δὲ πῦρ μὴ φερτὸν χαλινοῖ αὐτὰ, * ἐδιὸζ- 


σχοντο γὰρ σέξεσθαι al xoxo, * πολυέλεε. 


7 M , à . 
ιδ΄, O óu6oXog τότε γὰρ πέπτωχε ἢ 
. ͵ , - E ὃ , 23X* " 
μετὰ πάσης αὐτοῦ τῆς ὀυνζμεως" " TOY βε- 
- ^ , , N 
λῶν τὴν φαρέτραν ἐκένωσε, * xxt τοὺς σοὺς 
στρατιώτας οὐχ ἔτρωσε. * χυμάτων σάλον 


? ?o€ , Ἁ 
ἐπανέστισε, τοὺς δὲ ἱσταμένους ἐπὶ σὲ 


11. ἀπαρνήσεται C. — εἶπας. Matth. XVI, 34. — 
πη τῆς ζ. loan. XVI, 6. 

12. Azb iterum ab initio, ut tr. 4, id quod So- 
phronio, duce fort. Synesio in similibus anacreon- 
ticis, videtur fuisse in deliciis et ἃ 1 versiculo, cf. 
ap. Matranga carm. Sophr. I, IV, V, XII, XIX, 
ete. — δεῖπνον σον ve] σοῦ ex lege XIII melodia. 
Ecce tibi in caelo hilare beatorum convivium to- 
ties in hypogeis christianis depictum, missis fe- 
ralibus τῶν ἔξω lectisterniis. Adeo pra oculis 
veteres pictura melodo erant, ut statim σαρχιχοῖς 
pro ψυχιχοῖς ὀφθαλμοῖς posuerit, nisi alia sit libra- 
rii indiligentia, aut fortasse sit leg. σαρχιχοῖς ὀφθαλ- 
uotg ὡς ὁρώμενοι « ac si carneis viderent oculis. » 


11. Solus sermo tuus sanctos post te at- 
traxit, Domine. Quum enim dixisti : Qui 
vult post me venire, cognatis parentibus- 
que renuntiet, prompti omnes abrenun- 
tiarunt, rebusque terrenis vacui, secuti sunt 
te, rectam viam vitzeque fontem, in te indu- 
bitata mente credentes, o multe miseri- 
cordia. 

19. Ut immolatas gustarent hostias, coge- 
bantur ab impiis ; at cceleste tuum convivium 


ipsum anime oculis prospicientes , idolorum 


escis non polluebant labia que laudabant te, 
tibique benedicebant ; ut bonorum fierent 
participes, quibus ditare tuos, o bone, disci- 
pulos dignaris, o multe misericordie. 


13. Stupebant astantes, quum torpentium 
ora ferarum viderent; que ubi ad martyrum 
corpora accedebant, humi conturbate pro- 
cumbebant, mancipiorum instar, amicitiam 
sanctorum magis appetentes, quam quid mali 
in eos auderent ; sed et flamme velut into- 
lerandze freno, bellus& domabantur; didice- 
rant enim vereri tuos athletas, o mull& 
misericordia. 

14. Cecidit tunc diabolus cum omni vir- 
tute sua; telorum pharetram exhausit, nec 
tuos milites vulneravit. Concitavit procellas 
fluctuum ; stantes vero in te qui petra es, non 
deiecit, neque commovit, firmum te funda- 


— γένωνται χοινωνοὶ (C, modulo non ferente. — 
τοὺς σοὺς ib. 

13. δούλεια esto adj. jubente rhythmo. Servi 
apud veteres erant σώματα δοῦλα ( Demosth. ), ei 
om. substantivo τὰ δοῦλα | Xenoph.), τὰ δουλιχὰ 
(Arrian.), fere ut nobis δούλεια, Pergit codex μᾶλ- 
λον φιλ. ἀσπ. contra melod., quze exigit etiam δρᾶ" 
cat τι, vel τί, more nostro. — τῶν ἁγίων τολμ. τὸ δὲ 
πῦρ μὴ φέρον ἐχαλινοῦτο αὐτοῖς, 20:9, γὰρ χαταιδεῖσθαί, 
sic C. usque in finem ἀμέτρως et cum perpetua 
&povcía, quibus extricandis vir gnarus opem tulit, 
donec meliora probentur. Totum enim trop. etiam 
in verbis pugnat. 

14. ἀνεχένωσε C. — In fine εἰς σὲ id. 


XXII. IN APOSTOLOS. 


τὴν πέτραν * οὐ χατέθαλεν, οὐδὲ ἐσάλευσεν, * 


ἀσφαλῆ τὸν θεμέλιον ἔχοντας σὲ, * mo- 


λυέλεε. 
D e , Ν ΕΝ) E 

w. Ἱπομείναντες ὄντως ὑπέμειναν, 

M L , 7 Μ E I 3 * ὦ 
xai νομίμως ἀθλήσαντες ἤθλησαν, * τὸν ἀγῶ- 
γα χαλῶς ἠγωνίσαντο, * χαὶ τὸν δρόμον εἰς 

, * * / b $27 
τέλος ἐτέλεσαν, " τὴν πίστιν ἀμωμον ἐτή- 
ρῆσαν, ἢ ἀντὶ πασῶν δὲ τούτων τῶν ἀλγη- 
δύνων, * παρὰ σοῦ τοὺς στεφάνους ἐχδέχον- 
ται" * ταῖς εὐχαῖς αὐτῶν ἵλεως γενοῦ ἡμῖν, * 
πολυέλεε. 


15. ὕπομ, ὄντως ὑπ. Ιὰ genus exaggerondi, τοῖς 
ο΄ solemne, vim majorem a serioribus accepit 
ex appositis adverbiis, ut ibi ὄντως, «νομίμως ; sed 
neque classicis displicuit, ut Herodoto φεύγων 


169 


mentum habentes, o multe misericordia. 


15. Sustinentes vere sustinuerunt, ac legi- 
tima certamina certaverunt, lucta egregia 
colluctati sunt, et cursum usque in finem 
consummaverunt, fidem incorruptam serva- 
runt, et'pro omnibus hisce doloribusa te 
coronas acceperunt; quorum precibus esto 
nobis propitius, o multe misericordia. 


ἐχφρεύγει, Platoni σχοπούμενοι σχοποῦμεν, et multa 
apud Lobeck ad Soph. 4j. p. 370. — Tt» ἀγῶνα 
ef. II Tim. IV, 6, 7. — ἀντὶ πάντων C. — ἡμῖν ὃ 
θεὸς C. 


XXII, 
CANTICUM IN SANCTOS APOSTOLOS. 


/ t 

&. Ὁ συφίσας ὑπὲρ ῥήτορας 
τοὺς ἁλιεῖς...,, 

, LI 4 ΩΝ 

b. To; ἀσφαλεῖς 
χαὶ θεοφθόγγους κήρυχας, 
τὴν χορυφὴν 
τῶν μαθητῶν σου. Ἰζύριε , 

/ 

προσελάθου 
εἰς ἀπόλαυσιν 


^v , ^ i] 9 P4 
τῶν ἀγαθῶν σου χαὶ ἀναπαυσιν" 


Auspicari contigit hoc meum qualecumque 
Opus de melodis graecis ab illo XXII cantico, 
quod primum in hac luce romana, ut Tullius ha- 
bet, interque. szecularia D. Petri festa, nuper 
exortum est (/Jymnographie de l'Égl. gr. Rom. 
1867, p. I-X 3; quod iterum inter Athenas ger- 
manicas vir doctus monacensis eum plausu exce- 
pit (W. Christ. 4nthologia carm. christ. Lips. 
1871, p. 131-140); quod nunc tertiam in lucem, 
Utinam faustam felicemque , prodit, in amplis- 
simo Galliarum mearum theatro parisiensi resur- 
gendum. Latet in aerostichide sola nomen aucto- 
Tis, neglectum in codieum epigraphis. Clamat 
ΤΟ totum poema, melodum prorsus eumdem 
*5s€ qui paulo supra cecinit Christi ascendentis 
triumphum, eum eadem sint similis dramatis 


1. Tu qui sapientiores oratoribus 
effecisti piscatores..... 

9. Tufirmosillos 
divinorum verborum praecones, 
tu illum verticem 
tuorum, Domine, discipulorum 
suscepisti , 
tuis ut fruantur bonis 
et in eis requiescant : 


scena, pompa, seammata, Sed pauca subsidia. 
Pizeter unicum corsinium ( f. 1:6-129), vix di- 
midiam partem taurinensis (p. 122-124) nec 
plura, quod miror, mosquensis ( f. 202) retinuit. 
— Quorum in primo inscribitur : Ἰουνίῳ λ΄, xov- 
δάχιον τῶν ἁγίων ἀποστόλων, ἦγ. πλβ΄. In editis li- 
bris tantum extant trop. 2 et 3, in Junii XXIX et 
XXX, aptius vero posita indie XXX, quam om- 
nibus apostolis Graeci ascribunt. 

f. A ruinis poema assurgit, pendente brevi 
disticho, cui , etsi omnem lapidem moverim, nihil 
addere contigit. Christ cum seq. tr. iunxit. 

2. Fxordium , Romano fortasse vetustius, ad 
amussim dividitur iuxta corsinia puncta, quie edi- 
tio romana religiose servat. Alia ex arbitrio cl. 
Christ. induxit. — ὁλοχάρπωσιν, cf. Ose. VI, 7; 


110 


ἐδέξω ὑπὲρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν : 
ὁ μόνος γϑθοχον τὰ ἐγκάρδια. 

y - Τράνωσόν μου τὴν γλῶτταν, σωτήρ μου, 
πλάτυνόν μου τὸ στόμα, 
χαὶ πληρώσας αὐτὸ, 
χατάνυζον τὴν καρδίαν μου, 
e 7 2 , ,ὔ 
ἱγα oi; λέγω ἀκολουθήσω, 

EO ^ 4 , ΄“- 

xai ἃ δῆθεν διδάσχω ποιζσω πρῶτος. 
Πᾶς γὰρ ποιῶν [τίν. 
καὶ διδάσκων, φησὶν, οὗτος μέγας ἐσ- 
, N * / D / 
Ἐὰν οὖν λέγων μὴ πράττω, 

ὁ ἠχῶν λογισθέσομαι * 

N - N WV 
διὸ λαλεῖν τὰ δέοντα 


ὡς χαλκὸς 


χαὶ ποιεῖν τὰ συμφέροντα δώρησαι, 
Ó μόνος: γινώσχων τὰ ἐγκάρδια, 


’ e, 
ὃ. Οὕτω ποτὲ χαὶ οἱ μαθηταί co), * 


ἐχτελέσαντες πρῶτον * τὰ διδάγματά σου, * 
ἐδίδασκον ἅπερ ἔπραττον, * mcn δυνάμει 
ὁμοῦ χυροῦντες " τὴν σὴν διδασχαλίαν τῇ 
πολιτεία " * ἣν ὁ S opo * xai ζηλῶν, ὡς αὐὖ- 
τοὶ, οὗτος μέγας. ἐστί  Ἐ γυμνοῦσθαι τῶν ἐν 
τῷ βίῳ, * xai τῶν ἄνω φροντίζειν ἑχά- 


: » ἣν 
στοτε, ἢ σταυρὸν βαστάζειν ἐπ᾽ ὦμοισιν, * 


Marc. XII, 33. — ἐγχάρδια. Videtur respicere III 
Reg. V1II, 9; I1 Paral. VI, 30; fort. et Io. XXI, 
17 ; Act. I, 24. 

3. Vix alius solemnior est quam hirmus τράνω- 
σόν uos , tum maxime in saeculo IX, et inter re- 
nascentis melodie hymnographos, at non sine 
multa varietate, quzv apud Theodorum Studitam 
notabitur. — In τράνωσόν μου ambiguus non erit 
tibi accentus, sj recolis ean. XIII metricum, in 
hoe cant. frequentissimum, scilicet legendum 
tr. 4 τὰ διδάγματα 000; tr. 8 θαῤῥοῦντα σέ: tr. 11 
κλήρωσον μοῦ; tr. 12 ἔδειξα col; tr. 20 χολλώμενοι σοὶ, 
et f. alibi, melodo eum sit ad consueta revertendi 
equa potestas. — πληρώσιυ αὐτὸ sic T. — δῆθεν 
om. ed. ven. — ὅῆθεν διδάξας T, ed. rom. — TQO- 
τον C. Nova modestissimi Romani hac tessera est, 
ut in cant. VI, 25; VII, 10, 12; XI, 23; XII, 
ἃ, etc. — φησίν, Matth. V, 19. — κἂν γὰρ T. ἐὰν 
δὲ λέγων vat. 1515. ἐὰν γὰρ λέγω edd. — μὴ πράτ- 
των ven. χαὶ μὴ πράττω rom. — ὃ ἠχῶν C, T, et 
rectissime pro accentu et metro : nam v. 10 mul- 


S. ROMANUS 


N / 3*7 Ν «Ὁ / 
τοὺς πόνους γὰρ ἐκείνων χαὶ τὸν θάνατον 


labores enim eorum et necem 

anteposuisti cuicumque sacrificio, 

tu qui solus novisti intima cordium. 
3. Pande mihi linguam, salvator meus, 

dilata os meum, 

eoque impleto, 

compuuge cor meum, 

ut qua dixerim exequar, 

nempe quz doceo, primus agam. 

Qui enim facit 

et docet , ait , hic magnus est. 

Sane si dixero qua non facio, 

ut cymbalum tinniens habebor. 

Ideo ut loquar ego que oportet , 

et faciam quae prosint , concedas, 

tu qui solus novisti intima cordium. 


4. [ta et quondam tui discipuli, tua pri- 
mum pracepta exequentes, docebant que 
faciebant , ac. plena simul virtute firmabant 
tuum magisterium in rerum disciplina ; quam 
qui videt et imitatur, sicut illi, hic magnus 
est ; spoliari scilicet humanis rebus, qua sur- 
sum sunt meditari semper, crucem suis tollere 
humeris, mortem habere in deliciis, ut pre 


tum divexatus certe hendecasyllabus est. Cf. 1, 
Cor. Xlll, 1. — λαλεῖν μοι edd. — συμφέρ. θέλης 
coy C. 

4. οὕτως T. — ἐχτελέσ. πάντα τὰ προστάγματα T. 
— - ἐδίδαξαν ἅπερ ἔπραξαν T. — ὀμοχυῤοῦντες de suo 
Christ cudit, sed frustra. — σὴν post τὴν om. 
codd. — Sequimur T. τῇ διδασχαλία τὴν πολιτείαν 
C. — ἵν᾽ ἑαυτοῖς ὁ μανθάνων ὁρᾷ ἃ ἐμάνθανεν γὺ- 
μνοῦσθαι T, caeteris om. — xoi τῶν ἄνω recte C, T. 
gre xat olim neglexi , quod probe Christ resti- 
tuit. Sed qua summa res erat, ipse porro omisit 
emendare eumdem versum, quem passim reliquit 
decasyllabum , alieno fort. exemplo deceptus. — 
βαστάζων T. — ἐπ᾽ ὥμοισιν duo codd. miro con- 
sensu, eum ionica Romanus nunquam, ceteri 
melodi rarissime , uno fortasse Sergio semel er- 
cepto, adhibeant. Ionica tamen iambos Datàs- 
ceni sepe exornant. Nolim mutare contra codd. 
quamvis haud inelegans coniectura praesto sit 
ὁμοίως aot, — τοῦ θανεῖν C. τὸ θαν. T. Matth. XXV, 
24. 


à ^ 
τῶν ἘΠ c. 


ME 4 


-— —À os 


XXII. IN APOSTOLOS. 


ἐντρυφᾶν τῷ θανεῖν, ὡς προσέταξας,, * à 
μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάρδια. 

ε. ὕλη τοσαύτῃ τῶν ἐναρέτων ἢ ὁ χα- 
τάλογος πάντων * ἀποστόλων χομῶν, * 
πᾶσαν τὴν γῆν εὐωδίχσε, Ἐ τὰ χλήματα 
τῆς Χριστοῦ ἀμπέλου, * τὸ γεώργιον τοῦ 
ἄνω χαλλιέργου" * οἱ πρὸ Χριστοῦ * ἁλιεῖς, 
XX μετὰ τὸν Χριστὸν ἁλιεῖς" Ἐ οἱ ἅλμῃ 


συνομιλοῦντες. Ἔ καὶ “λυχὺ ῥῆμα νῦν ἐρευ-- 
μιλουντές,, γλυχὺ onu. e 


γόμενοι" * οἱ πρὶν ἰχθύας ἀγρεύοντες, * χαὶ 
βροτοὺς νῦν θηρῶντες, ὡς ἔφησεν * ὁ μόνος 
γινώσκων τὰ ἐγκάρδιχ. 
. €. Τούτους τοὺς ἄρνας ὁ ἀγελάρχης * oU; 
ἐσχύρπισε φύδος, * ἐν χαιρῷ τοῦ σταυροῦ, * 
συνήγαγε μετ΄ ἀνάστασιν" * στὰς yxp εἰς 
ὕψος ἐπὶ τοῦ ὅρους, * ἐχελάδησε μέλος γλυχὺ, 
τῇ ποίμνη * θάρσος διδοὺς, * xai μικρὸν, 
ὥσπερ δειλοῖς, αἰνιττόμενος, * ἐῤόα λέγων" 
Θαρσεῖτε, * ἐγὼ μόνος τὸν χόσμον γενί- 
χηχα, * ἐγὼ τοὺς λύχους ἐσχόρπισα " * μετ᾽ 
ἐμοῦ ἣν οὐδεὶς, ἐγὼ ἦν ὁ εἰς, ἢ ὁ μόνος γι- 
γώσχων τὰ ἐγκάρδια. | 

ζ΄, Ἄπιτε οὖν εἰς πάντα τὰ ἔθνη" * με- 
ταγοίας τὸν σπόρον * ἐμθαλόντες τῇ γῆ, * δι- 
δασχαγίαι: ἀοδεύσατε. * Βλέπε μοι, ΠΕέτρε, 
πῶς ἐχπαιδεύεις. * ἐννοῶν σου τὸ πταῖσμα, 
συμπλῆει πᾶσι, * μὴ αὐστηρῶς, * δι᾽ ἐχείνην 
τὴν χύρὴν τὴν σείσασάν σε" * ἐάν σοι τῦφος 


ὅ, Orditur trop. a tricis : ὅλῃ (f. ὕλη) xoc. τῶν 
ἐναρέτων εὐχομῶν 6 xatd. τῶν ἀπ. πιστοὶ πᾶσαν C. 
bap, ὁ 32:4, πάντων τῶν ἀπ. χομῶν πᾶσαν T. Placuit 
primum εὔχοσμος χατάλ. τῶν ἀπ. Pro quo Christ 
maluit εὐκόσμων ὁ χατάλ. ἀπ. omisso τῶν, et obseu- 
Tàlà sententia ex trium genitivorum stribligine. 
Est etiam eui arridet duplex nominativ. ὕλη 
τοιαύτῃ τῶν ἐναρέτων, | κατάλογος εὐχόσμων | ἀποστ. 
πιστοί, Praestat lectio taurin. cum infra in cant. 
XXIV, 9; XXV, 10, recurrit ἐνάρετος, cu- 
Ἰὰ plurima dat exempla Sophocles in Greek 
Lei. h. v. Quod sí minus placuerit, tertius 
ort. codex tibi dabit : τῶν οὖν ἀρετῶν cui tonus 
übstare, sed immerito, videtur. Plura , si vacat, 
alias, — εὐωδίχζε refer potius ad εὐωδιάζω quam 
ad εὐοδιάζω, dirigo , ob sequentia et respectu ad 
lo. XV, 3; Gen, XXVII, 27. — χαλλιεργοῦντος T. 
— v ante Xo. om, T. — ἰχθύας attice, post ionica 


11| 


cepisti , tu qui solus novisti intima cordium. 


B. Tanta igitur copia virtutum florens 
omnium apostolorum agmen , universam ter- 
ram perfudit odore, utpote palmites vinez 
Christi , ager superni ac boni agricole ; pis- 
catores ante Christum, post eum rursus pis- 
catores; prius salo conversati, dulce nunc 
eloquium promentes; qui modo pisces capta- 
bant, mortales iam piscantur, ut dixit qui 
solus novit intima cordium. 


6. Summus ille pastor hos suos agnos, 
timore palabundos, crucis in tempore, con- 
gregavit redivivus, stansque montis in ver- 
tice, cantilenam edidit suave sonantem, 
gregi animos addens, ac modicum, uti ad 
pavidos, alludens, voce clamavit : « Confi- 
« dite : solus ego mundum vici; ego lupos 
« dissipavi, ac nemo mecurn erat; ego eram 
« qui unus sum, qui solus novi intima cor- 
dium. 

1. « Ite ergo in omnes gentes; poenitentize 
« semen terre commissum rore perfundite 
« doetrinarum. Tu mihi vide, Petre, quo- 
« modo edoceas; tuum meditatus lapsum, 
condoleas omnibus, deposita asperitate, 
puelle istius memor, quae te excussit. 


m 


z 


[S 


super. — ἀγρ. βροτοὺς νῦν θηρᾶν ἐδιὸάγθησαν ὃ 
μόν. (. 

6. Melodus inde ad eant. XIX totus revertitur, 
viresque rediutegrat et novos lepores recipit. — 
στὰς ὡς εἰς ὕψος ἐπὶ τὴν νίχην T , solita librarii au- 
dentia, quae ad nova nititur. — μέλος 529 T. ὡς 
δειλοῖς C, T. — θχρσεῖτε, loan. XVl, 32; Luc, 
XIV, 3. — οὐδεὶς μόνος ἤμην C. οὐδεὶς, ἐγὼ ἤνην 6 
εἷς T, quorum non displicuit ἐγὼ ἣν ὃ εἴς, ne μόνος 
bis obstrepat, neque abundet ἥμην, quantumvis 
non insolitum. Cf. Buttm. Gram. 1, 527 ; Winer 
l. 1. 76. 

7. Ἄπειτε duo. codd. οἵ pluries tr. 16, 22. — 
$2342; T. — γῆ. Οἵ. Matth. XXVIII, 19, 20. 
Lue. XXIV, 47. — ἀρδεύσατε. Cur eadem iterum 
tr. 16, iterumque tr. 22, ne ulla quidem mutata 
syllaba, regesserit poeta adeo ferax, causa mihi 
est summa in hoe tetrasticho vetustas, quam 


412 S. ROMANUS - 


5 í * ^ re ^^ , v 

&oméot, " τῆς φωνῆς ToU ἀλέχτορος &xov- 
ΕἼ * ^ ὃ VEN / * 7 

cov , * xai τῶν ὁὀαχρύων μνημόνευε, * ὧν 
ἐγώ σε τοῖς ῥείθροις ἀπέπλυνα. * ὁ μό 

γ ς ῥείθροις ἀπέπλυνα, * ὁ μόνος 
γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. 

4 v , 

ἢ. Πέτρε, φιλεῖς με; ποίει ἃ λέγω * 
ποίμαινέ μου τὴν ποίμνην, * xxl φιλῶν οὖς 
- γῇ - ἡ , * es 
φιλῶ " συμπᾶθει τοῖς ἁμαρτάνουσιν, “ ὅρα 
μου τὴν πρὸς σὲ εὐσπλαγχνίαν, * ὥς σε τρὶς 

», 3, v 
ἀρνησάμιενον ἐδεξάμην. * ἔχεις λιστὴν * 


Pd 


θυρωρὸν παραδείσου Üni2óvovrk ct, * ἐχείνῳ 
, ^ 045. . 3 ὃ 3 m j ? i , 
πέμπε οὺς θέλεις ει ὑμῶν πρὸς iui ava- 
z Li 
στρέφει Αδχμ, * βοῶν’ Ο πλάστης, πα- 
ράσχες μοι * ληστὴν πυλωρὸν, χλέιδοῦχον 
Κηφᾶν, * 0 μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάώρδια. 


ái ᾿ E 

0. Ἴσχυέ μοι καὶ σὺ, ὦ Ανδρέα ! * ὥσπερ 
Doí: we Toro, " eüorÜrl; map! ἐμοῦ: * 
ξυβὲξ με ve ν 9 4 A PAIN e i ἢ 
&)pà καὶ σὺ τὸν πλανώμενον, * μὴ ἐπιλάθῃ 

“ ἔκ - : 
τῆς πρώτης τέχνης" * ἐξ αὐτῆς σε εἰς ταύ- 
D M] 
τὴν μεταπαιδεύσω * * ὡς πρὶν γυμνὸς * εἰς 
“ θὲ M ! 4 E e N / ; Ls * 
βυθὸν, xat vovt πρὸς τὸν βίον γυμνὸς " " xa- 
λάμῳ πρὶν ἁλιεύων, * τῷ σταυρῷ ἁλιεύειν 
$i zai * τῷ σχώληχι ἐδελέαζες, * τῇ 
χί uoo θηρᾶν παραγγέλλω σοι, * ὁ μόνο 
da cd ΠΟ ΤΠ adi da T , 1.006 
1 3, 
γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. - 
f ^ e T ᾽ 

c. Νῦν δεῖξον ἔργον, ὦ Ἰωΐζννη ! * νυνὶ 

" [ x ἘΞ, , ως 1 N »* 
μάθωσι πάντες, * ὡς οὐ μάτην τὸ πρὶν 
ἀνέχλινζ σε τῷ στήθει μο)" Ἐ ποίησον αὔλα- 
xA; τῇ Tw] μου, Ἐς τὰ γάματα ἤντλησεν 

4 
» Pv!' ς / 

ἡ στο» “ἡ G0" * ὄρυζον μοι, * ὡς δικέλλῃ, 


sane luberet cum priscis et famigeratis Callistiani 
hypogai conferre.— πῶς ἐχδιδάσχεις προορῶν T. 
— συγγχώρει πᾶσι T. — ἀλέχτ. μνήσθητι C, minus 
bene ob prox. μνημόνευε, pro quo σου μνήσθητι T, 
tum ὧν τοῖς ῥείθροις ἐπέσμηξα, 

8. Πέτρε. Ioan. XXI, 15, 17. Haud operam 1u- 
det , qui varias inter se contulerit formulas, qui- 
bus verba solemnia Christi de Petro pastore red- 
diderunt sive Romanus, sive cateri melodi 
( Hymnogr. de l'Egl. gr. p. ΜΠ, XLIII, CXI, 
CXXI). Quibuscum , si lubet, nec nosse pigeat 
quantum musa sacra à profanis recedat, velim 
adhibeas Nonni Panopolitani in Joh. meta- 
phrasi amplissimos sex supra viginti eiusdem 
argumenti hexametros , quos rescribere longum 
est, — ποίμανόν μου C. — xal φίλει ob; φ. συμπά- 


« Tibi enim si forte tumor subeat , audi vo- 
« cem galli, ac tuorum recordare fletuum, 
« quorum rivulis ego te ablui, qui solus novi 
« intima cordium. 

8. « Petre, diligis me? Fac qua dico : 
« pasce meum gregem , et diligens quos di- 
« ligo, indulgeas peccantibus, memor mee 
« in te commiserationis, qui ter me cum ne- 

*« gasses, te recepi. Latronem habes ianito- 
« rem paradisi, te excitantem ; mitte ad 
« eum quos lubet. Per vos se ad me vertit 
« Adam , clamans : Qui me plasmasti , con- 
« cede mihi latronem ostii custodem , clavi- 
« gerum Cepham, tu qui solus novisti intima 
« cordium. 

9. « Sis mihi et tu fortis , o Andrea! sicut 
« me invenisti primus, tu inventusa me, in- 
« venito quoque errantem. Ne te fugiat ars 
e prima; alteram ex hac te edocebo. Ut 
« modo nudus petebas abyssum, sic nunc 
« ad vitam spoliare. Prius cum arundine 
« piscator, in cruce piscari discito; vermis 
« esca alliciebas, carne mea ut appelas iu- 
« beo , qui solus novi intima cordium. 


. 30. « Nunc manum operi, o Ioannes ! Nunc 
« noverint omnes, te non frustra dudum 
« meo recubuisse pectori. Fode alyeolos fonti 
« meo, cuius rivulos amor tuus ebibit. Aperi 
« mihi meatum, tua lingua veluti lingone 


σγων τ. &. μνησθείς μου τῆς π. o. εὐσπλαγχνίας C. — 
ὅτι τρὶς C, T. — με ἐδεξ, C. ληστὴν πυλωρὸν T. — 
οὗς ἐθέλεις C. in seq. v. syllaba abundat, quasi e 
impetu anapestico. — παρέσχε pot C, T, ambo in- 
terponunt xo! ante χλειδοῦχον, pressior esse solet 
Romanus. 

9. ἐξ αὐτῆς γὰρ C. ἐξ αὐτῆς εἰς αὐτήν σε T. Christ 
utrumque γὰρ et σε retinet, rupto metro. — ὥσπερ 
τὸ πρὶν T, sublato γυμνός, — ὡς πρώην C. — σαρχί 
μου, Arcana iterum habes de ἰχθύος eucharistico 
symbolo , ut in cant. XVIII, 19. 

10. νῦν διδαχθῶσι πάν. T. — τῇ στοργῇ σου qu 
σῇ om. codd. ante γλώττῃ. — ὡς ἐὰν θέλῃς codd. et 
Chr. — σληθύνω τοὺς λόγους cov T. — λήια dis- 
syll. ut λαῖον Theocr. X, 21, 42. Vix aliud Rom? 
nus sculpsit elegantius. 


- A — oma. 
"-- “. τὰ τὰ τὰς 


XXII. IN APOSTOLOS. 413 


τῇ ci γλώττῃ διέξοδον, * xxi ἥξω ὡς ἂν 
ἐθέλης, * xxi ποτίσχς μεθύσω τὸν σπόρον 
σου" * ὡς χύχχους, λόγους κατΖόαλλε, * xai 
αὐξήσας πληθύνω τὰ λήια σου, * ὁ μόνος 
γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. 
ut. Οὕτω καὶ σὺ, Ἰάκωδε, πρᾶττε, " 
μὴ τὸ χήρυγμα λείψας, * Ζεδεδαίο» μνη- 
σθεὶς͵ * οὐ πρὶν ἐμὲ προετίμησας - Ἐ οἶδα xo 
πῶς ἀφῆχας ἐν σχάφη * τὸν γενέτην, τὸν 
πλάστην ἐμὲ ποθήσας" * πληήρωσόν μου * τὴν 
βουλὴν μετὰ τῶν ed ον σου, * μὴ πτή- 
ξας τοὺς psi τὰς βουλὰς yxo «o- 
τῶν διεσκέδασα" * μαχαίραις σε ὅταν τέ- 
Pun, * νόει τίς ὁ λόγχη νυγεὶς τὴν πλευ- 
po, * ὃ μόνος γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. 
d. Ὕπαγε, Φίλιππε, ἅμα τούτοις 
ες με, ὡς βλέπεις * χαὶ ἀχούεις μοι 
“μὴ τοῦ Πατρύς μου χωρίσῃς με, * uà 
εἴπῃς, ὅτι τὸν γόνον εἶδον, * τὸν δὲ τόν τὸν 
Temm οὐδ᾽ ὅλως εἶδον. * Edel σοι * ἐν 
ἐμοὶ τὸν Πατέρα, κἀμὲ ἐν αὐτῷ Ἐ οὐχ ἦλθον 


πάρεξ ἐχείνου" Ἐ ὁ γὰρ θέλει, τελῶ, θέλω ὃ 
* 


* 


τελεῖ, * ἐν τῷ αὐτῷ ἐσμεν ᾿νδ ῥα τι 
Τὸν χίρυχα, ῥήτορα πέμπω σε, " o μόνος 
γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. 

dy Ῥήματα τῆς ποτε PES * dux 
πίστεως τὶ UERZOR ἀξ, Θωμᾶ, " χήρ"» 
d ET iiM M ἦλθε χαιρὸς ὃν ἀεὶ 
Erde παρατάξασθαι δήμῳ τῷ τῶν 
Ἑρμῶν.» ἔχεις σαφῶς * τῆς ἐγέρσεώς μου 
τὰ  ἐνέγυρα" * τοὺς τύπους εἶδες τῶν ἥλων, * 
χαὶ τῆς λόγχης κατεῖδες τοὺς μώλωπας" * 
οὐχ ἔστι σοι λοιπὸν ird * πᾶσαν YXo 
Spin περεήρουν cot, * ὃ μόνος γινώσχων 
τὰ ἐγχάρδια. 

ιδ΄, Ὥσπερ τελώνης μεῖνον, Μίατθαῖε᾽ 
καὶ «Ova, ἐχεῖνον Ἐ τὸν ἐχθρὸν τοῦ Αδχμ, * 


* 


1t. οἵδας C, Chr. — τῇ λόγχῃ T, Chr. 

12. ἴδον C bis, ut bis ἰδὼν T. Ioan. XIV, 8, 10. 
τ χαὶὸ θέλω, τελεῖ C, T, annuente Chr. qui pre- 
mittit $ γὰρ λέγει τελῶ, immo proponit ὃ γὰρ θέλει 
λέγω, χαὶ ὃ λέγω τελεῖ, infelieiter. --ῥήτορα, κήρυκα 


C, T sine copula, unde confirmatur nostra trop. 
8 clausula. 


TOb- 


« 
q 
( 


amm 


usus, En: adero ubi tu voles : et irro- 
rans, tua inebriabo semina. Ut grana, 
mitte verba, quibus ubertim auctis, tua 
implebo arva, qui solus novi intima cor- 


« dium. 


6 


em 


41. « Ita et tu, Iacobe, age, praconium 
non omittas , Zebedei memor, cui me olim 


« preposuisti. Vides quam cito dimiseris in 


6 


— 


cymba parentem, conditorem me am- 
plexus. Adimple meam voluntatem cum 
tuis conservis , non timens insidiosos : con- 
silia enim eorum disieci. Et quando te en- 


« sibus transadigent , vide quis lancea latus 


fossum habuerit, qui solus novit intima 
cordium. 

19. « Adesto, Philippe, me cum hisce pro- 
clama, qualem me nunc vides et audis, 
nec me a meo Patre dimoveas, neu dicas : 
Filium vidi, Patrem vero eius non vidi 


prorsus. Tibi ostendi in me Patrem et mein 


ipso, extra quem minime exivi. Quod vult, 
facio; volo quod facit. In eodem sumus 
Spiritu, Cuius te preconem, oratorem 
mitto, qui solus novi intima cordium. 


13. « Verba diffidentie prioris fide tua 
expungens modo, Thoma, renuntia quem 
palpavisti. Venit tempus, diu tibi optatum, 
cum populo confligendi Hebraeorum. Pa- 
tentia habes resurrectionis me: pignora : 
puncturas clavorum vidisti, lancez per- 
spexisti vibices, iam tibi nulla exceptio 
superest, cunctam enim tibi dubitandi 
causam abstuli, qui solus novi intima cor- 
dium. 

14. « Exactor esse perge, Matthiae. Ac 
vectigali subdito istum Adami inimicum , 


13. τότε ἀπιστ. Chr. — in T finem trop. 8 et ini- 


tium 9 forfex improba excidit. — περιῇρόν σου C. 


14. ὡς πρὶν C. ὥσπερ πρὶν Chr. Sequimur T, iu- 


bente accentu. — ὅλως ἕως àv λάδης T. — παρὰ 
τούτου T. ---- χαὶ χάθου τηρῶν Chr. contra metrum. 
Prater scholiastam bekkerianum ab eodem ad- 
ductum et alia sexcenta , post Ps. CX, 1, non est 


11Δ S. ROMANUS 


t , , | 1 ὃ ὃ , * E , 

ὡς ποώτν τοὺς ὁὀιοδεύοντας" " μὴ φείσῃ ἕως 
^ , i ΠΑ X 1 M Ld ) 

ἂν ἀπολάθης * xxi τὸν ἔσχατον χοδράντην 
παρ᾿ ἐχείνου. * Κ Ζθου τηρῶν * τὴν ὁδὸν τὴν 
πρὸς τὸν ἄδην ἀπάγουσαν, * 
ὀλετῆρα * ἀπὸ τῶν ἐμῶν ἐμπορευσάμενον, 
* 


XXV εὕρῃς τὸν 
* 
ἐπίστηβθι, xxl τελώνισον, 
ev e n 
voy δεῖξον, ὡς λέγω σοι, 
σχων τὰ ἐγχζρδια. 
’ / 1 , / ^ e" 
u . Μίαν φωνὴν ἀφίημι πᾶσιν" * (vx μὴ 
4 € ἊΣ 5 
τὸν καθ᾿ ἕνα * ἐχδιδζσχων χοπῷῶ, * ἅπαξ 


Al 1 - 
γι» 4 γόνον του- 


t 28. , / 
Q0 0y0$ γινῶ- 


λαλῶ τοῖς ἁγίοις μου" * IIooeuféveec εἰς πάντα 
τὸν χόσμον * μαθητεύσχτε ἔθνη xxi βασι- 
λέχς- * πάντα γάρ μοι * παρεδόθη ὑπὸ τοῦ 
γεννέσαντος με, * τὰ ἄνω ἅμα τοῖς χάτω, ἢ 
ὧν χαὶ πρὶν λαξεῖν σάρχα ἐδέσποζον * xai 
νῦν πάντων βεῤασίλευκα, * χαὶ ὑμᾶς ἱερὰν 
ἔχω σύγκλητον, *0 μόνος γινώσχων TX ev- 
XA n " ] 
tz. Ἄπιτε οὖν εἰς πάντα τὰ ἔθνη * * ueza- 
νοίας τὸν σπόρον * iu oves τῇ γῇ, * δμ 
δασχαλίαις ἀοδ εήσατε. * — Τούτων δ᾽ ἀχο- 
σαντες οἱ συμμύσται, Ἐ πρὸς ἀλλήλους ἑώρων, 
χινοῦντες χάρας" Ἐ [100ὲν ἡμῖν * ἡ φωνὴ xai 
ἡ γλῶττα πρὸς πάντας λαλεῖν; * ἰσχὺν δὲ 
τίς ἡυῖν δώσει * ἀντιστῆναι λχοῖς xai ἔ- 
θνεσι Ἐ (ἀγράυματοι καὶ ἀπαίδευτοι, Ἐ ἁλιεῖς 
ἀσθενεῖς), ὡς προσέταξας, * 6 μόνος γινώ- 
σχων τὰ ἐγκάρδια; 
ιζ΄. Nov μὴ ταράσσεσθε τῇ καρδίχ, Ἐ μὴ 
θολώση τὰς φρένας * ὑμῶν ὁ δυσμενής" * ὡς 
νήπιοι μὴ λογίζεσθε, * γίνεσθε φρόνιμοι, 
ὡσεὶ ὄφεις" * δι᾿ ὑμᾶς γὰρ ὡς ὄφις ἐγὼ ὑψώ- 
θην" * μὴ ἑαυτοὺς * ἐχφοβοῦντες, ἐμὸν χή- 
ρυγμα λείψατε, * οὐ θέλω σθένει νικῆσαι, * 
jux τῶν ἀσθενῶν περιγίνομαι" * οὐ γαΐρω 


de χάθου disputandum ; cf. Winer. 78. — χατάγου- 
cay T. xoi ἐὰν C. ἐὰν om. T. — ἐχπορευόμενον C, ac 
si τῶν ἐμῶν de domo esset, quod melius cum T 
de meis asseclis audi. — De mutando accentu in 
izo memento can. XT. — T mox deficit. 

15. χοπῶ subj. act. a xozów. — με, Cf. Mattb. 
XXVIII, 19; Marc. XVI, 15; Luc. X, 22; Ps. Il, 
7, 8. — τὴν σάρκα C. — Vide auctarium ad caleem 


cant. 
16. κάρας, fem. poetico, etiam faventibus vett. 


« uti olim per viam transeuntes. Ne parcas, 
« donec vel novissimum traxeris ab illo qua- 
« drantem. Sedeas, custodiens viam quiz ad 
« inferos adducit; et si reperias homicidam 
« ex meis lucra capessentem, obsistito, et 
« extorque censum, eumque fac spoliatum, 
« sicut tibi iubeo, qui solus novi intima 
« cordium. | 

15. « Unam vocem omnibus emitto; ne 
« singulos edoceri vos tedeat, id semel san- 
« ctis meis loquor : Euntes per universum 
« orbem, docete gentes et imperatores. Nam 
« omnia mihi tradita sunt ab eo qui genuit 
« me, sive qua supra, sive que infra sunt. 
« Quorum , priusquam ceperim carnem, iam 
« potiebar, etiam nunc super omnia rex ego 
« sum, vosque meum renuntio sacrum sena- 
« tum , qui solus novi intima cordium. 

16. « Ergo ite ad omnes gentes; peniten- 
« {ἰδ semen terre commissum rore perfun- 
« dite doctrinarum. » — Que postquam au- 
divit coetus sacer, se invicem respiciebant 


.capita moventes : « Unde nobis vox et lin- 


« gua , ut omnes alloquamur? Vim vero quis 
« nobis dabit obsistendi populis et gentibus 
« (quum litterarum et scientiarum expertes 
« sint piscatores imbecilles), ut precepisti, 
« qui solus novisti intima cordium? » 
17.— « Nunc neanimo turbemini, ne vestra 
« moveat pectora hostis exitiosus; ut parvuli 
« nolite sapere, sed prudentes esse, sicut 
« serpentes; propter vos enim ut serpens ego 
« exaltatus sum. Ne vosmet timori dantes, 
« a meo praeconio desistite. Vi nolo vincere, 
«.per ea qua infirma sunt supero. Haud me 


Cf. cant. XXIII, 3. — λαλεῖ C, nec male fort. — 
Inclusa Christ mea esse ratus expunxit. Ἀναχόλουβα 
quidem viderentur, nisi stellulze punctum , pro 
verbo positum, generalem innueret sententiam, 
in sequentibus confirmatam , nec verborum qu 
liseumque tumultus moestos dedecet. Codex igi- 
tur intactus esto. 

17. f. ὡς οἱ ὄφεις, ut. Matth. X, 16. — ὑψώθην, 
Ioan. lI, 14 — pro ἐμὸν habent τὸ C, Chr. — 
λείψετε C, λείψητε Chr. — τὰ μωρά, I Cor. I, 27. 


XXII. IN APOSTOLOS. 


τοῖς πλατωνίζουσι, * τὰ μωρὰ γὰρ τοῦ χό- 
epos ἠγάπησα, * ὁ μόνος γινώσχων τὰ ἐγ- 


χάρδ uu. 


/ 


m. Ὅμως ὑμῖν xai δύναμιν δώσω, * 
δύγαμιν ἐν τῷ πίπτειν Ἐ ἀνιστῶσαν πολλοὺς, * 
καὶ γλῶτταν δὲ τὴν σοφίζουσαν" * τόμος 
ὑμῶν σοβεῖ Δημοσθένην, Ἐ xal ἡττῶνται 
Ἀθηναῖοι Γαλιλαίοις " * παύσει λοιπὸν * [Πέ- 
τρος) 0 molv] Koà;, ἐξαγγέλλων ἐμὲ V 
ἀμέτρους λέξεις xai μύθους ἢ ἀμαυροῖ τὸ ῥη- 
τὸν τοῦ Macavalx - ἡ Ναζαρὲτ δονεῖ Καὶ ὁ- 
ρίνθον “ἢ οἱ λαλοῦντες ὑμεῖς, ὁ πείθων ἐγὼ, Ἐ 
ἢ μκῦνος γινώσχων τὰ ἐγχάρδ ux. 

d. Ὑέρεσι πάντες ὑμᾶς πλυνοῦσι, Ἐ φυ- 

λαχχῖς ἐμβαλόντες * xol δεσμοῦντες πι- 
"ρῶς, * τοῖς ἄρχουσι παραδῴσουσιν * * ἀλλ᾽ 
ὑρρανοὺ- ὑμᾶς οὐχ ἐζσω" Ἔ μεθ᾿ ὑμῶν Yo 
εἰμι ὑξγρι συντελείας * * ὅταν χριταῖς * πα- 
ῥαστῆτε, ὑμῶν μέσον με ὄψεσθε" Ἐ δεσμεῖ- 
efle, xai συνδεσμοῦμαι" * σὺν ἐμοὶ δι᾽ ἐμὲ 
πάντα πχοχετε" X ὑμεῖς τὴν γνώμην προ- 
τείνατε, Ἐ ὡς κἀγὼ δι’ ὑμῶν ἀγωνίζομαι, * 
à μῦγος γινώσχων τὰ ἐγκαρδ ux. 
x. Ὅτε δὲ ἤχουσαν τῶν ῥημάτων * τοῦ 
πυροῦ διδασκάλων. * οἱ σοφοὶ μαθηταὶ, * πρὸς 
ταῦτα ἀγτχπεχρίθησαν- Ἐ Πάντα σχληρὰ 
ἡμῖν ἐπιγγεΐλω * χαὶ δειλίας ἀγάμεστα χαὶ 
ἠχγάτου" * τούτων δὲ γῦν * ἐνομίζομεν φεύ- 
yev χολλώμενοί σοι, * χαὶ ἄρτι τοῖς σχλη- 
ῥυτέροις * παραδίδως ὁ μᾶς, 0 σωτὴρ ἡμῶν" * 
ἐχζλεσας εἰς ἀγάτιαυςιν » * xai ἰδοὺ προαλεί- 
V εἰς ἀὔλησιν, Ἐ ὃ μόνος γινώσχων τὰ ἐγ- 
χάρδια, 


18. ἀνιστᾶσαν. Chr. Restituo ἀνιστῶσαν cum cod. 
e Sixt, 658, 7 in lex. Sophocl. tuente W iner. p. 75. 
— τόνος Chr. τόμος iterum defendo , ut dixi, cum 
(onus sit sententia proprie ecclesiastica, sive 
Conciliorum | sive pontificum , breviter et concise 
P'onuneiata. De eodem Demosthene, sic nunc fit 
lusus τόμος, δῆμος, ut supra XX, 18 concinebant 
ziv, Alc. —Laeunam Christ implevit λοιπὸν 
T9 ὁ μέγας Πέτρος, quod ab ore Christi preco- 
QUmde magno Petro mirum est, — αὔθους et Aé- 


{18 
« iuvant qui Platonis de palestra sunt, sed 
« stulta mundi dilexi, qui solus novi intima 
cordium. | 
18. « Verumtamen virtutem vobis dabo, 
« virtutem qu» a lapsu multós eriget, et 
« facundiam qua sapientes efficit. En lex 
« vestra foras pellit Demosthenem, et victi 
« iacent Attici a Galileis. Petrus, ille modo 
« Cephas, dum mea nuntiat , silere iubet im- 
« modicas dictiones. Fabulas tenebrescit ana- 
thema Maranatha. Nazareth Corinthum 
« tremefacit : vobis loquentibus, ego sua- 
« debo, qui novi solus intima cordium. 

19. « Vos opprobriis immergent cuncti , 
« trudentque in carceres, et vinculis arcta- 
« bunt cum ssevitia, atque archontibus 
« tradent. Αἴ vos non relinquam orphanos. 
« Vobiscum enim sum ad ultima usque tem- 
« pora. Quando iudicibus sistendum vobis 
« erit, medium me inter vos cernetis. Vinci- 
« mini, et una devincior. Mecum pro me 
« quavis patimini, hzc vobis sit longa vo- 
« luntas, sicut et ego pro vobis colluctor, 
« qui solus novi intima cordium. » 

20. Qua verba quum audierunt prudentis 
magistri sapientes alumni, ad hzc reposue- 
runt : « Aspera queque nobis minitasti, et 
« formidinis plena et interitus : nunc quid- 
« quid id est, fugere speravimus tibi adhz- 
« rendo. Immo vel gravioribus nos malis 
« committis, o Salvator noster; tu invitasti 
« ad quietem, et ecce nos ungis ad certa- 
« men, qui solus novisti intima cordium. » 


D 


ξεις iungit Christ, ac si ἀμαυροῖ neutrum foret, 
aut suspensa sententia maneret. — Μαραναθά͵ 1 
Cor. XVI, 22. — cf. cant. XX per totum tr. 18. 

19. πάντας ἡμᾶς C, Chr. — πλυνοῦσι. Hesych. 
πλῦνον " ᾿Δττιχοὶ ἐπὶ τῶν λοιδοριῶν λέγουσι ; eodem 
sensu νίπτεῖν, quae vox ubivis tritissima, latine 
deficit. — ἐάσω, Ioan. XIV, 18, dein Matth, 
XXVIII, 20. — με ὄψεσθε μέσ, Chr. 

20. τοῦτο δὲ νῦν Chr. ut nos olim. cod. maneat. 
— κολλώμενοί σοὺ C. — παραδίδης C. 


416 
d * ^ ^ Y “. 

xx. Vg; ὑμᾶς χαλεῖ πρὸς ἀγῶνας" * ὁ 
χανὼν τῆς ἀγάπης Ἐ ἀπαιτεῖ mao ὑμῶν * 
φιλίας ἔργον ἐνδείξασθαι - * πάθετε ὑπὲρ 
᾽ ^ t / * e 3 1 e A ^ A 
ἐμοῦ, ὡς φίλοι, " ὡς xxyo ὑπέρ φιλων καὶ 
μὴ ὀφείλων * * χρέος οὐδὲν * οὐχ εὑρέθη xa- 
ov ἐμὲ πρὸς θάνατον’ * ἀλλ᾽ ὅμως χκατε- 
δεξάμην, * χαὶ σταυρὸν ὡς χρεώστης ὑπέ- 
peva* * τὸ πατρικὸν ὑμῶν δάνειον Ἐ ὁ 
ἀνεύθυνος θέλων ἀπέδωχα, * o μόνος γινώ- 
σχων τὰ ἐγχάρὸ ux. 

, * , Hi , 
x6 . Ἄπιτε οὖν εἰς πάντα τὸν χόσμον" * 
7 ' asit * δ 6 ^ó - M ^ * 
μετανοίας τὸν σπόρον * ἐμθαλόντες τῇ γῇ; 
διδασχαλίαι: ἀρδεύσατε. * Βλέπετε μή τις 
μετανοήσας * ἔξω τῆς ὑμετέρας σαγήνης 
μείνη" * ὡς χαίρω γὰρ * τοῖς ἐπιστρέφου- 
᾿εὐδωκε xai ὑμεῖς, * Qe Εἶθ" ὁ εἰ 07 
σιν, οἴδατε χαὶ ὑμεῖς, ἢ ὡς εἰ ς ὃ προ- 
δούς με * εἰς ἐμὲ μετὰ πρᾶσιν ὑπέστρεφε, * 
i] , M^» [4 ,“Ῥ e ΄- 
χαγὼ αὐτοῦ τὸ ἁμάρτημα * ἐξαλείψας, ὑμῖν 


τοῦτον ἥνωσα, * 


ὁ μόνος γινώσχων τὰ ἐγ- 
Y d 
χάρδια. 
’ $ à 
x]. Mon μισήσατε χαὶ δειλίαν" * αὐτὴ 
Σ fue * τῷ θαγνάτ λλοὺς. * ὡς 
γὰρ παραπέμπει "ἢ τῷ θανάτῳ πολλοὺς, " ὡς 
e 9 , , δ * . Ἃ tà T a , ^. 
ὃ Ἰούδας ἀπέδειξεν ἢ οἴδατε πῶς ἀγχόνης 
"n "Dee τῷ moolirr, * 
σχοινίον "f ἀπογνωσις ἐπλεζε τῷ προδοτη. 
Ὅμως χενὴ * καὶ ἐν τούτῳ ἡ τοῦ διαξόλου 
muyie: * μιχρὸν γὰρ xai ἀποτίσει" ἢ ἀντὶ 
τοῦ Σχαριώτου τὸν Κίλιχχ, * 
ld 


τὸν δόκιμον, * ἀντὶ πράτου 


ἀντὶ δολίου 

^N [Παῦλον xo- 

ἰσομαι * o μόνος τ 
Ut 3 * 


γινώσχων τὰ ἐγχάρὸ ux 


xà . Μύσται μου φίλοι καὶ ἀδελφοί μου *, 
μύστας γὰρ ὑμᾶς λέγω, * οὐχὶ δούλους λοι- 

21. καλοῦν us C. Chr. qui frustra eo loci periodi 
clausulam et cretica venatur. Melodus respicit 
Coloss. 1I, 14. 

92. ὡς οἴδατε C, Chr. Eo lubentius istud ὡς sus- 
tuli, quod aliud iam prat, et mox tertium in 
codice importunissimam erucem affert : ὡς εἴθοις 
xat 6 προδούς με. Ad haec : ὡς εὐθύς nos, Christ in- 
quit, sed confidentius. Nec melius ego olim : εἴθ᾽ 
εἴς. Diu hasi, donec re morosius perpensa, col- 
latisque consiliis, εἴθοις pene restitui , sed divisis 
elementis, insertaque litterula quz locum dedit 
hianti iotacismo : εἴθ᾽ ὃ εἷς 6 προδούς με. Quid 
plura? Unus ingeniosus vir, sepe iam obvius, 


S. ROMANUS 


91..« Sors vestra vos ad prelium vocat. 
« Lex charitatis est, qua vobis iubetur amo- 
« ris opus subire. Patimini pro me, amici, 
« ut ego propter anticos sponte passus sum. 
« Nihil enim inventum quod me urgeret ad 
« mortem : eam tamen amplexus sum , cru- 
« cemque ut debitor sustinui. Patris vestri 
alienum es innocens ultro solvi, ego qui 
« novi solus intima cordium. 


» 


( 


t 


22. « [te ergo ad universum orbem ; pe- 
« nitentie semen terre commissum rore 
« perfundite doctrinarum. Videte ne quis 
poenitentiam agens, vestram extra sagenam 
maneat. Adeo ex revertentibus gaudeo 
( nostis et ipsi) ut si unus ille, qui me pro- 
didit , se ad me post venditionem vertisset, 
et eum ego, deleto eius peccato, vobis 
cooptavissem, qui solus novi intima cor- 
« dium. 

23. « Tristitiam odite et ignaviam; inde 
« enim multi mittuntur in interitum , sicut 
« ex [uda compertum est. Videtis namque ut 
« suspendii laqueum desperatio intorserit 
« proditori. At frustra fuit vel in hoc exitio 
« diaboli decipula. Modicum enim, et com- 
« 
« 


& A A R 8 ἃ 


pendium solvet. Pro Iscariota illum Cili- 

cem, pro doloso illum probatum, pro ven- 
« ditore illum Paulum comparabo, ego qui 
« novi solus intima cordium. 

24. « Ὁ socii mei , amici et fratres mei! 
« Socios enim vos dico, neque iam servos; 


€ 

iterum adest et habet : εἴθ᾽ ὃ οἷς ὁ προδούς μὲ 
« Etiamsi ovis illa quz me prodidit! » Neque d 
pigeret xoXbv ποιμένα, vel increpantem. Tum alter 
instat, ut vincat illud : εἴθ᾽ ὁ εἷς xaX προδούς pt, Εἶ 
absolute legatur : « ut si ille unus, ὃ tic, etiam 
cum me prodidisset. » Verum ariolari et gladiar 
cupienti campus nunquam deerit , cum etiam de 
sequente vocula xal, sive tollatur, sive servelun, 
adhuc grammatici certant et sub iudice lis est 

23. ὡς τὸν Ἰούδαν C. Chr. emendavit, — τοῦ δ 
lou C. 

24. ἐχ θαλάσσης. Alludit f. ad emporia marmo 
rum, qua mari solebant imminere. 


XXII. IN SANCTOS APOSTOLOS. {11 


vw, ἢ υἱοὺς xai συγκχηρονόμους μου" Ἐ φω- 
στῖρες τῆς οἰχουμένης ὅλης, * xal ἐμοῦ τοῦ 
ἡλίου φαιδραὶ ἀχτῖνες, * τῶν θησαυρῶν * 
τῶν ἐμῶν οἱ πιστοὶ χλειδοφύλαχες, Ἔ μεσῖται 
τῶν δωρουμένων Tuus ἐμοῦ τῷ Ἀδὰμ. ὑπο- 
στρέφυντι" * oy στῆλοι τῆς ἐχχλησίας pou, * 
dU; ἐγὼ ix θαλάσσης ἀγήγαγον, * ὁ μόνος 
γινώσχων τὰ ἐγχάρδια. 

χε. Οὕτω κηρυξατέ με τῷ χύσμῳ, * 9a- 
γερυῦντες ὃ πέλω- Ἐ χαὶ μἱσοῦντες λοιπὸν Ἔ 
παραδηλὰς χαὶ αἰνίγματα, εἴπατε ὅτι 
Θεὺς ὑπάργων * χαὶ ἀνέκφραστος, δούλου 
μορφὴν ἔλαθον - * δείξατε πῶς * τὰς πληγὰς 
τῆς σαρχὺς ᾧχειούμην ἑχών * Θεὸς ὧν, καί- 
πέρ μὴ ὑγήσχων, * σὺν τῷ σώματι ἦλθον 
ἐς Πάνχτογ' Ἐ χαὶ ὁ ταφεὶς ὡς χατάχριτοξ, * 
ἐξεπόρθουν τὸν ἄδην, ὡς κύριος» 
γινώσκων τὰ ἐγχάρδια. 

ἃς. Σώσατε οὖν ἐν τούτοις τὸν χήσμον * 
βαπτίζοντες: εἰς ὄνημα ἢ ΠΠχτούς τε καὶ Υἱοῦ * 
καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, * ---- Τούτοις τοῖς 
λύγοις ραταιωθέντες, Ἔ οἱ ἀπόστολοι: ἔλεγον 
πρὸς τὸν πλάστην" * Σὺ εἶ Θεὸς, * ὃ προ- 
αἰώνιος χαὶ ἀτελεύτητος, " σὲ ἕνα Κύριον 
Ἡνόντες, * ἅμχ τῷ σῷ [Ιατρὶ καὶ τῷ Πνεύ- 


e / 
* 6 μόνος 


Pd 


wan, * χηρύσσομεν, ὡς προσέταξας" Ἔ σὺ 
γενοῦ ud uv xal ὑπὲρ ἡμῶν, ἢ 
γινώσχων τὰ ἐγχάρὸ ια. 

2.0 Gic ὑπὲρ ῥήτορας τοὺς ἁλιεῖς, 


t / 
Q μώνης 


* 
χαὶ ἐχπέμψα- ὥσπερ χήρυχας πάσῃ τῇ γῆ, ἢ 
τῇ ἀφάτῳ φιλανθρωπίχ σου, Χριστὲ ὁ 

τς, * δι΄ αὐτῶν χραταίωσον τὴν ἐχχλη- 
πίχν που, Ἐ χαὶ τοῖς πιστοῖς χατάπευψον 
τὴν εὐλογίαν σου , Ὁ ὁ μόνος... 

ιε΄, Mex δὲ τούτων, Βαρθολομαῖε, * 
Mei μὲ τῷ κύσμῳ, * ὥσπερ εἶδες σαφῶς x 
ἐκ τῶν νεχρῶν ἀναστάντα με, * σύτε, 1ά- 


25, Ὑχάργω C. -- οἰχειοῦμεν C. 

?6. in C art. ὁ deest ante προαιώνιος. 

l. Tandem 1 trop. detexi in Triodio ven. a. 
1809, p. 433, et Pentec. p. 60. 

13. Pene me fugerat hujus poematis breve 


AUctórium, servatum in taurin. f. 124; neque 
V. 


« immo filios et coheredes ; vos lumina totius 
« Orbis, ac sol cum ego sim, mei coruscantes 
« radii; vos fidissimi thesaurorum meorum 
« et clavium custodes; vos donorum dispen- 
« satores, que contuli Adamo ad me rever- 
« tenti; vos columna Ecclesie mes, quas 
« ego ex abysso maris eduxi, qui solus novi 
« intima cordium. 

25. « Sic me in mundo predicate , professi 
« palam id quod sum; detestati porro alle- 
« gorias et enigmata, dicite, quum Deus es- 
« sem et ineffabilis, servi me suscepisse for- 
« mam. Ostendite quo ego pacto plagas car- 
« nis sponte mihi assumpserim. Ego Deus, 
« quantumvis immortalis , cum corpore abii 
« ad mortem; et qui sepeliebar ut. dam- 
« natus, devaslavi infernum, ut dominator, 
« qui solus novi intima cordium. 

26. « Salvum ergo mundum ita facite, 
« baptizantes eos in nomine et Patris et Filii 
« et Spiritus Sancti. » — Quibus confirmati 
sermonibus, Apostoli hec suo dixerunt crea- 
tori : «Τὰ es Deus, ante secula genitus et 
« sine fine manens! Te unum Dominum con- 
« fitemur, cum Patre tuo et Spiritu, tes- 
« tabimur, ut precepisti. Tu esto nobiscum 
« et pro nobis, qui solus novisti intima cor- 
« dium. » 

1. Tu qui doctiores fecisti oratoribus pisca- 
tores, eosque ut precones misisti in totum 
orbem, tua indicibili clementia, Christe Deus, 
per eos tuam confirma Ecclesiam, et fideli- 
bus mitte tuam benedictionem, qui solus... 


15. Una cum illis, Bartholomze, in orbe 
me predica , qualem nunc aperte vidisti me, 
a mortuis redivivum ; tu quoque, Iacobe 


aliud id esse suspicor, quam spuria cujusdam au- 

daculi interpolatio; qui, quum nimis commune 

westimaret superius trop. XV μίαν φωνὴν, neque 

ferret locum non fuisse datum omnibus apostolis 

in concione Christi valedicentis, lacunam pro- 

prio marte implevit. — μετὰ δὲ τοῦτον cod. — 
12 


118 


3 ᾿ 9 
xc s τοῦ Αλφαίου, * xxi [οὔδα, οὐχὶ ὁ 'Ic- 
χκαριώτης " * Σίμων; γενοῦ k ζηλωτὴς τῆς 
€ M n τς 3, X N “ ὃ 3. 
ὑπὲρ πίστεως εἰς SUE TOUS ἐνόεχα ἐκλεχ- 
τούς μου, * δίγα χωρισθέντος ὑμῶν τοῦ γο- 
ροῦ, * ἐχπέμπω νῦν εἰς τὰ πέρατα * ἐπιο- 
τρέψαι καὶ σῶσχι χύσμον φθορᾶς, * ὁ μόνος 
L ^ *? / 
γινώσχων τὰ ἐγκάρδια. 


S. ROMANUS 


Alphaei, et Iuda, non vero Jscariotes iste. 
Tu, Simon, vindex esto in me fidei. Vos 
undecim electos meos, excluso uno e choro 
vestro, nunc mitto in ultimos fines , ad con- 
vertendum et salvandum orbem a perditione, 
ego qui solus novi intima cordis. 


ἴδες id. — οὐχ ὃ ἰσχ. — Dein abundant in eod. πίστεως τῆς εἰς ἐμέ, — ὀίγα τοῦ χωρισῦ, —tov χόσμον. 


XXIII. 
DE S. PRJECURSORIS MARTYRIO. 


α΄. Πρέπει σοι, Πρόδρομε, 
ἔπαινος ἀξιος, 
ὅτι τῆς αἰωνίου ζωῆς: 
ὑπεραπέθανες, 
ὡς μισήσας τὴν πρόσχαιρον. 
Ἡ τοῦ Προδρόμου ἔνδοξος ἀποτοινὴ 


/ 
Ü . 
* , 7ὔ /, m 3 
οἰκονομία γέγονέ τις θεϊκὴ, 

ἵνα xai τοῖς ἐν δ 
AS € m » D » 
τοῦ σωτῆρος χιερύζῃ τὴν ἔλευσιν * 
: 3 
θυηνείτω  Tegedux;, 
ἄνομον φόνον αἰτησασα" 
οὐ μενοῦν γὰρ τὸν τοῦ Θεοῦ 
“. v “ο΄ 3 / 
ζῶντα αἰῶνα ἠγάπησεν, 
&)N ἐπίπλαστον, πρόσχαιρον. 


Vix sacras inter paginas, alia est, qua Chri- 
stianos oratores, poetasve aut pictores plus mo- 
verit, quam loannis Baptiste cades. Quorum 
Noster haud ultimus erit, novus certe, eoque 
citius e tumulo excitandus quod in unico fere 
supersit codice corsinio. Nihil enim quod sciam 
mosquensis exhibet; taurinensis vero, f. 147, 
vix ad tria usque troparia pervenit; duo tantum 
9 et 3 editi omnes libri retinent. Sunt vero v. 356 
sive troparía XX, quorum duo priora , ut solent 
procemia , multam redolent canitiem. Sequentia 
autem singula versus 19 continent, nisi rarissi- 
mus hymnus, ambagibusque obsitus , aliter divi- 
datur, maxime in prolixis v. 13 et 14, quos in 
aptiorem partitionem omni ope frustra sollici- 
tavi. Multo astu poema turget, et cum drama- 
tiealex sit contraria miscendi colloquia, melodus 
quamdam siti ínexpectatam finxit Herodiadem, 


1. Te decet, Precursor, 
par tibi laus, 
qui pro immortali vita 
impense occubuisti , 
detestatus temporaneam. 

9. Precursoris famosa abscissio 
dispensatio quasdam divina est. 
ut etiam positis in orco 
nuntiaret salvatoris adventum; 

: lamentetur Herodias , 
scelestie ceedis sequestra ; 
haud enimvero Dei 
mansurum amavit evum, 
sed fictitium , caducum. 


a scelesta matre dissentientem , non parcentem 
conviciis, immo solam secum interdum muss 
tantem , donec in flagitium inverecunda ruat, ut 
suo in matrem odio satisfaciat. Inscriptio est in 
cod. nostro : Μηνὸς αὐγούστου z0', χονδάχιον εἰς dro 
τομὴν τοῦ Προδρόμου, 4j. πλα΄, φέρον ἀχροστὴ δα" 
Τοῦ ταπεινοῦ 'Ρωμανοῦ, f. 148-152. 

1. σοι. En antiquissimus ille plausus : Σοὶ τρέπει 
αἶνος, σοὶ πρέπει ὕμνος, « Te decet laus, etc. * 
nascenti Ecclesi: notus ( Constit. apost. |. VII 
cale. mihi Juris eccl. gr. Aist. t. W, p. 579} 
quem ab christianis erepundiis acceptum, etiam 
nunc veteres monachi in officio nocturno p* 
rennant. 

2. ἄδη xnp. τοῦ xvplou τὴν ἔ, edd. ven. e 
rom. — οὖν post θρηνείτω T, edd. — φόν. τελέσασα 
rom. οὐ μόνον γὰρ C, T. o) νόμον γὰρ rom. Y 
nov. Optime vett. ven. retinuere o) μὲν ow γ᾽ 


3. 


XXIII. DE S. JOANNE BAPTISTA. 


“ τ ἊΨ « 
γ. Τὰ γενέσια τὰ τοῦ Ἡρώδου 
πᾶσιν ἐφάνησαν ἀνόσια, 
ὅτε ἐν μέσῳ τῶν τρυφώντων 
ἡ χεφαλὴ ἡ τοῦ νηστεύοντος 
παρετέθη ὥσπε; ἔδεσμα" 
πὸ ^ / / 
τῇ χαρᾷ συνήφθη λύπη, 
s “ 3 
καὶ τῷ γέλωτι ἐχράθη; 
4 4^ / 
$2606 οὐυρσμὸς * 
ὅτι τὴν κάραν 
^ “- ΄ » / 
τοῦ βαπτιστοῦ πίνχξ φέοων 
ἐπὶ τῶν πάντων εἰσῆλθεν, 
Lj ΕΥ̓ e ^. 
Og εἰπεν ἡ παῖξ' 
χαὶ διὰ στρῆνον θρῆνος ἐπέπεσε πᾶσι 
τοῖς ἀριστήσασι τότε σὺν τῷ βασιλεῖ " 
οὐ γὰρ ἔτεοψεν ἐχείνους, 
N € / *, 7 
ot Ἡρώδην αὐτόν" 
4 
φησὶ γάρ’ Ἐλυπήθη 
λύπην οὐκ ἀληθινὴν, 
ἄλλ᾽ ἐπίπλαστον, πρόσκαιρον. 


9. Οὐχ ἀγέμεινε γὰρ ὃ ΤΙρώδης , * οὔτε 
ἐχρύνισε λυπηύμενος" * ἀλλ᾽ ὥσπερ ἦν 7:20- 
μελετήσας, * τὸ ἀσεζὲς εὐθὺς ἐποίησεν, * 
Wa con ἣν ἐμοίχευσεν" * ἡ μοιχὰς γὰρ, 
We ἡ χόρη, * ἀποχτεῖναι ἐπεζήτει * τὸν 
στείρας χαρπῦν᾽ * ἥτις XL τάχα * πρὸ Ts 
τοιῆς τὴν ἰδίαν * γνώμην ἐδήλου τ 7 κόρῃ, ? 
pota. αὐτῇ" * Δεῦρό μηι, τέκνον, συναΐνε- 
VW τῇ αἡτρί σου" * ῥῆμα Y*Q κρύφιον ἔχω 
τί γυμνῶσαι σοι, Ἐ φανερῷ σοι τὴν βουλήν 
μου" * ἐπιθυμῶ ἀνελεῖν ἘΞ υἱὸν τὸν Ζαγα- 
UE * ἔδωχέ μοι γὰρ πληγὴν T αἰωνίαν, 
0) πρόσκαιρον, 


j : τῳ. 
ts Ἱπαχούσασα δὲ ἡ παιδίσκη * τοῦ πα- 


— ὦ ζῶντα edd. οὐδὲ Ὑὰρ τὸν τοῦ θεοῦ ζῶντα TT. 
ὃ. Àb initio τὰ non iterant edd. — $ post κε- 
ἢ exeidit ubique, fortasse ob similem litte- 
T^^. Nisi vocula illa restituatur, pessum ibit 
Poema totum a capite singulorum trop. 1ta et τῶν 
dte Wir, silentibus codd. et edd. rhythmus 
Iüseri iubet, στρῆνον θρῆνος C, T; more Romani 
Wglecto in edd, διὰ τὸν οἶστρον. — φησὶ καὶ T , edd. 
7 ἐλυπάθη σαν C, T, edd. omnes, sed refragante 


Um metro, tum evangelio : Matth. XIV, 9; 
Marc. v, 56. 


" 


179 
3. Herodis natalia 

omnibus maligna luce patuerunt , 

medios quum inter epulantes, 

caput ieiunio sacrum 

uti ferculum allatum est ; 

gaudio sociatus luctus est , 

cum risu mixtus 

acerbus maeror : 

lanx enim caput 

illius Baptistae ferens, 

coram cunctis prodiit, 

utiussit puella; — 

eLinter tripudia planctus omnibus subiit, 

qui ccenze accumbebant tunc cum rege ; 

haud enim id eos exhilaravit 

neque ipsummet Herodem ; 

scriptum est enim : Luxit 

luctu , sed non sincero, 

(ictitio autem et fugaci. 


4. Haud. mansit enim Herodes, neque in 
maorore diu perseveravit ; sed quod prius ex- 
cogitaverat , impium facinus sine mora ad- 
misit, ut blandiretur adultere ; ista quippe 
moecha , non puella, interimere gestivit ma- 
tris sterilis fructum. Qua et fortasse ante 
truncationem, suum consilium prodidit 
puella, oggerens illi : « Adesdum , filia , as- 
« sentitor matri (88: arcanum enim aliquid 
« fibi aperiendum habeo; meam expando 
« voluntatem; e vivisoptoeruere natum istum - 
« Zacharie ; mihi namque dedit immortale 
« vulnus, non temporaneum. 

5. Cum vero audiit puella scelestum con- 


4. οὐδὲ ἐχρ. C. οὐδὲ ἐπέμεινε T etiam post ἀνέ- 
μεῖνε, — ὡς ἦν ἤδη μελετήσας T. — ἐπ, εὐθύς T. — 
poty. δὲ T. ἀποχύψαι ἐξεζήτει T. — ἐζύτει τὸν BC. 
— τῆς τόλμης T. — ἐδίδου x. x. C. — βοῶσα αὐτῇ om. 
C. Restituit T cumuno cryptoferr. qui aliter ac cz- 
teri bibliotheca? eiusdem, a corsinio non pendet. 
— τέχνον, σύνοδος. νεῦσον ὡς μητρί σου, λόγον γὰρ sic 
T. — tom. C, T. --- ἔχω θαῤῥῆσαι C, — πρός os C, 
T. — τὸν υἱὸν C, T. — τοῦ Ζαχαρίου T. 

5. ἔδρυξεν Exp. T. — τὸ ἄλγημα do. T. — ἂν γὰρ 
T. — εἴρξον οὖν ἔνδον τῶν λογισμῶν τὸ ῥῆμα τυῦτο 


180 


/ , ἃς v ^ v 4 
ρανόυου μελετηματος, " ÉQgtStv , ἐκραζεν" 
Ὧ μᾶῆτε, ἢ ὅτι δεινόν ἐστι τὸ πθος σου ! * 
ἄφες τοῦτο GwikT2tuTOV* Ü* ὡς γὰρ θέλεις 
θεραπεῦσαι, * γαλεπώτερον τὸ τραῦμα * 
ποιεῖς σεαυτῇ" * χοίμησον ἔνδον * τοῦ λο- 
γισμοῦ σου τὸ ῥῆμα, * μήποτε γένηται 

5 * -0) vg tuo)* * oj ^ : 
πτῶμα * τῷ γένει ἡμῶν οὔτε γὰρ μόνη 
4 , » 4 φᾷ r δ, " * 2 δ LEES 4 
τὸν ἐς αὐτοῦ μόρον δέχ. * ἀλλὰ χαἀγὼ xat 
t ^ * 4) / 4 2 
ἡμῶν * * ἐὰν θάνη loxv- 
* 


« ^N s (€ y» 
Ηρώδης καὶ ot ἐς 
3 7, 1 N83 ’ 
νης.) * γέγονε πάντα vexox, * καὶ ἐτάφημεν 
γῶντες, Ἐ μνήμην λείψαντες χαχὴν * auo 
*? νῶν 3 [ du . Ad ME x i - 
4 / 

νίαν, οὐ πρόσχα!ιδον. 

P "IX EY" 9 : — δὶ * . ἃ 
ς. -- Τί σοι γέγονεν οὖν, ὦ παιδίσχη; 
πῶς γὰ2 
"I : e. x* - ^ ep m hA M ^ ΄ 
t Ἰωΐννου ; * xxi τῆς μιετρὸς ὑπερηγά- 
* 


eoo . 
-Q 

€ 

ev. 

«Y 


πίσὰς * τὸν μισοῦντα τὴν ζωὴν ἡμῶν; 
ἀγνοεῖς δὲ μᾶλλον, τέκνον, ἢ ἃ ὑπέθετο 
Ἡρώδῃ * ἕνεχεν ἐμοῦ ; * Οὐχ ἔξεστί σοι, * 
φησὶν, ἔχειν τὴν γυνχῖχα * Φιλίππου τοῦ 
ἀδελφοῦ σου, * ἀπόθου αὐτήν. * Θέλω δὴ 
τὴν ἄκαιρον συντυχίαν χύψαι" Ἐ ἀνευρῶ τὸν 
καιρὴν, ἀφελεῖν γλῶτταν αὐτοῦ, P μᾶλλον 
δὲ χαὶ τὴν χεφαλήν" ἢ χαὶ λοιπὸν οὐ λυποῦ- 
μαι" * ἔχω γὰρ ἐν ἀσφαλεῖ Ἐ τὴν ζωὴν ἀλη- 
θινὴν, * οὐχ ἐπίπλαστον, πρόσχαιρον. 

E. — Ἀσε(οῦμεν, μῆτερ, οὐκ εἰς ἀ)- 
λον, * ἀλλ εἰς ἡμᾶς χχὶ τὴν ζωὴν ἡμῶν, ἢ 
ὥσπερ Ἰεχρελ Ἠλίαν * ὀλέσαι θέλουσα τὸν 


ε 


O 
Ἠλίας μὲν ἐντόνως, * Ἰωάννης δὲ ἐννόμως Ἐ 
ἤλεγξεν ἡμᾶς" * Ὁ ἐρημίτης * σὺν αὐστηρό- 
wu εἶπε * τῷ Ἰρώδη τὸ καθαρόν" * Οὐχ 
ἔξεστί coi! * o δὲ πάλαι πρεσθύτης μετὰ 
προαύτητος * εἶρξε τῷ Ayaxo νεφέλας, οὐκ 
ἔδρεξε. * Διὰ τοῦτο, δέσποινά μου, * θλά- 
σον τὸ ay Zu. σου νῦν * , xa τὸ σχάμμα ve- 


δίχαινον, Ἐ χαθ᾽ αὑτῆς μᾶλλον ἐποίησεν. * 


T. — γένη T. — καχὴν τὴν ἀεὶ xoi τὴν rp. T, eo 
loci deficit taurin. ut inde soli cors. ascribas ea 
qua variant, desunt aut abundant. 

6. οὖν om. --- Ἰωάννῃ. — φησὶν om. — 0. δὴ οὖν. 
v. d. σ. τοῦ τολμηροῦ ἀποχόψαι. Superflua verbo- 
rum copia , dum mox om. τόν. --- iterum abun- 
dant, leso acc. ἀφέλῶ (sic) αὐτοῦ τὴν γλῶσσαν, 
Etiam ultima , ut sepe, mutila sunt. 


S. ROMANUS 


silium , cohorruit , erupit : « O mater! quam 
« horridum est quod pateris! dimittas ulcus 


« insanabile. Quod enim vis esse remedium, 
« ex hoc tibimet facis acerbius vulnus. Se- 
« peli in imo pectore istud verbum, ne un- 
« quam generi nostro faciat excidium. Neque 
« enim tu sola exinde fatum subis , sed ego 


« et Herodes, ac nostra soboles. Si occiderit 


« Ioannes, omnia mortua cadunt; vel vivi 
« sepulti sumus, memoriam linquentes pes- 
« simam in zeternum , non temporariam. » 


6. « — Quid tibi ergo subiit, puellula? 
« quid tibi repente contigit? quomodo pe- 
« percisti Ioanni, ac pra matre tua magis 
« amasti infensum vite nostre hostem? Αἱ 
« ignoras forsan, filia, quanam subdiderit 
« Herodi adversus me ? Non licet tibi, inquit, 
« habere uxorem Philippi fratris tui. Eiice 
« illam. Ergo volo importunam loquelam 
« tollere. Tempus aucupabor auferendi illi 
« linguam , immo ipsum caput; posthac non 
« maerebor, tutam enim habebo vitam hanc 
« praesentem , veramque , non fictitiam, non 
« caducam. » 

7. « — [mpias manus, ὁ mater, intenta- 
« mus non in alterum, sed in nosmet vilam 
« que nostram; sicut lesabel, cum Eliam 
« iustum perdere voluit, in se potius molità 
« est. Elias quidem in verbis vehementer, 
« loannes vero equo iure redarguit n0s. 
« Deserti incola Herodi dixit cum severitate 
« mundum illud verbum : Non licet tibi! Se- 
« nex autem olim non sine mansueludite 
Achabo nubes coercuit, neque pluit. ld 
« circo, domina mea, rumpe nunc instl* 


[-Ἰ 


7. ὥσπερ γὰρ ἢ let. τὸν "ID, — καθ᾽ ἑαυτῆς, — P 


τόνοις. — πάλαι om. --- τοῦ Ἀχαάθ, — ἔδρ. γάρ. — ^ 
καὶ τὸ σχέμμα, quod. tamen tautologiam redoltl 
σχάμμα ad rem scenicam pertinet. — ἀεὶ. M 
Thucydidis vox : κτῆμα ἐς ἀεί, Quod placuit olia 
pro plena tituli augustodun. acrostichide : 
ἰχθὺς εἰς dst, etiam confirmatur vetere epigrap 

Locrensium. V. Journal des sacants. Janv. 18^ 





XXIII. DE S. JOANNE BAPTISTA. 


bo * 1 c. * s ,* * μ᾽ 2 ?] 
χρῶται" " μὴ ποιήσῃς ἐς ἀεὶ ἢ τὴν αἰσχύνην 
τὴν πρύσχαιρον. 
d ? 7 x à bá , ΄ * 
5. Παρ᾽ ἐμοῦ διδάσχου, ἀνοσία, 
-- [c x 
μὴ ἐπιχαίρειν νουθετῆσαί με, * ὅτε γὰρ 
j 7 / * - ; A 
ni μάθης πλήρως" * ταῦτα νυν! ἐπιλαν- 
βάνει σε, * οὐ νοεῖς, οὐδὲ γὰρ δύνασαι" * 
ἂν γὰρ οὕτως ὁ βαπτίζων ἢ ἐπιμείνῃ με bot 
Luv , * χαὶ φαίνηται ζῶν, * ἕκαστος αἴρει Y 
τὴν πρὸς ἐμὲ παῤῥησίαν, * xai ἅπερ θέλει, 
ὡς θέλει, * λέγει xat! ἐμοῦ * ὡς τῆς τυχού- 
σὴς λοιπὸν οὐδὲ βχσιλίσοης, * ὡς γυναικὸς 
Ir, 305 M ? 05 7 
ἰδιώτου, χαὶ οὐχὶ γνωστοῦ. ἢ AX ἠσύχασον, 
παιδίσχη, * πλέον γάρ Gou καὶ πολλῶν * τὸ 
συμφέρον γινώσκω, * οἶδα κτήσασθαι τιμὴν T 


ἐμφανῆ, οὐχὶ πρύσχαιρον. 

(.— Ἐρωτῶ σε, μῆτερ, τὸ τοιοῦτον 
πότε βουλεύεις τελεσθῆναί σοι; * ἐν τῷ φωτὶ 
ἢ ἐν τῷ σχύτει ; Ἐ τὸ ἀσεύές aou γὰρ ἐνθύ- 
μῆμα ἢ τῆς γυχτό: ἐστιν ἐπάξιον" * τέμνετα! 
γὰρ διὰ τίνος. Ἐ τίς μακχαίρᾳ..... τέμνει Y 
spit Χριστοῦ; * — Σύ, Ὡς θυγάτηρ, * 
συνέχον τῇ σε τεχούσι, " τοῦ ἀνελεῖν τὸν 
yv μου, xa γέννα καιρόν.  — Δέομαι, 
bio, μὴ δι’ ἐμοῦ τῆς ἀθλίας * δείξη τις 
τὴν ἀθώρυ τοῦ xiu vos σφαγήν" * ὡς ἐσφάγη 
Ζαγαρίας, * vov. Ἰωάννης vue, ἢ χχγὼ μὴ 
ὑπουργίσω, Ἐμέπως λέψομαι πληγὴν ἢ αἰω- 
νίαν, οὐ πρύσκαιρον. 

τ. “-α Ἰωάννης σοι προετυυνέθη, * val, 
παναΐ)ια xai ταλχίπωρε, * τῆς βαστασζσης 
δε χοιλίχς, * 6 Βχπτιστὴς ἀναγκαιύτερης ἢ 
ἡατε άνη τῇ ἀνοία σου; * οὐχ αἰσχύνη τοὺς 
μαστούς μου, Ἐ οὺς ἐποίησα τροψήν σου; ἢ 
ὡς εἴθε γε uh! * τί γὰρ ἐζήτουν * xac 
ἐμαυτῆς aya έψαι Ἐ τὴν διὰ τῆς ἀπειθείας ἢ 
Uf civic kv με; Ἐ τί δὲ ἠπείγθην τῷ βχσι- 
λεῖ συναφθῆναι, * διὰ τὸ περισωθῆναι τὴν 


8. πλήρις τὰ viv cod. sie. — φαίνεται C. — f. λα- 
GET ἐμοῦ — οὐχὶ δὲ βασιλ, C. 

9. διά τίνος γὰρ τέμνεται, τίς μακάριος τέμνει τ. rp. 
*upendo quidem et manifesto tumultu, a quo 
Pte recessimus,, quin tamen omissa suppleamus. 


181 


« tum et molitio subvertatur; ne in eter- 
« num protuleris brevem infamiam. » 

8. « — À me disce, proterva , non commit- 
« tere ut me commoneas , priusquam omnia 
« plane cognita habeas. Te enim fugiunt res, 
« ut nune se habent; haud intelligis, nec 
« scire vales; si enim hoc modo insultare 
« mihi pergit Baptista, et vivere perseverat , 
« utetur unusquisque liberiore erga me lin- 
« gua, et contra me quidquid vult pro libitu 
« effutiet in posterum, veluti de plebeia mu- 
« liere, non de regina ; aut de obscuri homi- 
« nis, non illustris viri uxore. Verum cessa, 
« puellula; longius enim quod expedit pro- 
« spicio quam tu et vulgus ; scio famam com- 
« parare illustrem, non transitoriam. » 

9. « — Interrogo te , mater ; id facinoris, 
« quandonam statuis tibi perpetretur? an 
« in luce, an noctu? impium enim consilium 
« tuum tenebris perdignum est. À quonam 
« amputabitur? Ecquis ense suo secabit pro- 
« phetam Christi? » — « Tu. Sicut filia, esto 
« genitricis tuz& comes in perdendo inimico 
« meo; et occasionem aucupare. » — 
« Nemo, queso, nrater, agat per me mise- 
« ram insontis sanguinis czedem. Ut Zacharias 
« mactatus est, iuguletur nunc lohannes, 
« at nullam ego operam prastabo, ne un- 
« quam vulnus accipiam immortale, pla- 
« gamve perennem. » 

10. « — Ergo Ioannes prestabilior tibi est, 
« heu! infelix et miseranda, prz utero qui te 
« gestavit! Baptista ille, que tua dementia 
est , arctioris est necessitudinis! Nec te pu- 
« det mamillarum mearum , qua cibuni tibi 
« praestiterunt. Utinam non fecerim? Ut quid 
« enim studui adversus memet enutrire eam 
« que per suam rebellionem mihi infesta 
« est? cur coacta fui regis ad connubium, te 


a 


Facile legerim ἀποτέμνει, aut τίνος χάρα; τίς et 
junxerim σὺ ὡς θνγ. — xol γένη uox cod. — μηδείς 
μου id. — τις et τοῦ id. om. — f. τεύξῃ pro δείξη, 
10. Ecce iterum,ut in XXH, 22, absonum illud 
εἴθοις seilicet in C : ὡς εἴθοις δὲ μή, et rursus pro 


182 S. ROMANUS 


θλίδουσάν με; ἢ Διὰ τοῦτο xo λυποῦμαι" * 
γένηται ῥῆμα ἐμὸν, * χαὶ ὃ θέλω, τελῆται, * 
xai μὴ θέλουσα moz; * τὴν βουλήν μου τὴν 

! 
πρόσχαιρον. 

ux. — Νυνὶ ἡσυχάσω, χαὶ μὴ δείξω * τῇ 
παγχαχούργῳ ἃ βουλεύομαι, Ἐ μήποτε σχέ- 
ψηται xol εὕρῃ * τὴν ἐνθύμησιν xal ἀνεύρε- 
σιν * ἡ «ey feto μοι εἰς κόλασιν * τῶν τοιού- 
των ἐσχεμμένως * καὶ πολλάχις εἰρημένων * 
ὑπὸ τῆς μητρύς. ἢ Ἡ μὲν θυγάτηρ * ἐν ἥσυ- 
yia διῆγεν, * ἡ δὲ τεκοῦσα ἐνήχει * τότε τῷ 
ἀνδρὶ, Ἐ λέγουσα" Ἄνερ, τῶν γενεσίων σοὺ 
ἄρα * ποίησον ἡμῖν ἡμέραν φαιδρὰν ἑορτῆς " 
εὐφρανθῶμεν ἐν τῷ γήρει, * τὴν νεότητα 
ἡμῶν * λαδὼν ὁ, ἀδελφός σου ἢ περιήρει με 
χαχῶς * εἰς τὸν βίον τὸν πρόσχαιρον. 

ιβ΄. Ὁ ἹΠρώδης οὖν ὑπὸ τῶν Aye * τῆς 
ἐπιβούλου βουχολούμενος, * μεγάλως ἔχραξε 
γελάσας, * xal ὡς ἀσύνετος ἐν γέλωτι * τὴν 
φωνὴν αὐτοῦ ἀνύψωσε" * Ἰλοινωνέ μου, λέ- 
γων, γύναι, * xal ἐν τούτῳ γάριν ἔχω * τῷ 
φίλτρῳ τῷ σῷ" * ἂν οὖν τελέσω * τῶν γε- 
γεσίων ἡμέραν, * σὺ τί προσΐγεις μοι δώ- 
ρον * ἄξιον ἐμοῦ; * --- Τί σοι προσάξω; 
δούλην ἐμαυτὴν; χαὶ πάλιν * τὴν εξ ἐμοῦ 
παραστήσω ὀρχήστριαν σήν * τὴν εὐφραίνου- 
σάν σε πάνυ, * καὶ φαιδρύνω ἀληθῶς * γενέ- 
σεως ἡμέραν, " ἣν ποιήσεις, βχοιλεῦ, * διὰ 
τέρψιν τὴν πρύσκχαιρον. is 

ep. Υπεκλίθη οὖν τοῦ παρανόμου * τῆς 
πονηρᾶς αὐτοῦ γενέσεως * 4 τρισκατάρατος 
ἡμέρα, * ἥνπερ καὶ αὐτὸς κατηράσχτο * o^Io6 
οὕτω φθεγξάμενος, * ἢ ὡς εἶπε Ζαχαρίας" * 
ἹΙμέρα ἐχείνη σχότος " ἐστὶ xxi οὐ φῶς" * xai 
γὰρ ἐῤῥήθη * dad τῆς ἡμέρα τὸ φὼς * 
τῶν ἐν τῷ σχότει χειμένων | 
σταυρῷ" * ἀλλὰ νῦν πρέπει xxi τῇ Ἡρώδου 
* ὅτι ἐν ταύτη ἐχτάνθη φίλος τοῦ φω- 


* 4 


ἦν ἐν τῷ 


ἡμέρχ; 


ὡς εἴθε ys, de quo ef. Viger p. 560 et Lucian. ὡς 
εἴθε γε καὶ ἐξεμέσαι δυνατὸν ἦν. — Jf. διὰ τί περισ. 

| t. νῦν cod. Hic tacite secum puella loquitur. 
— ἐνθύμησιν ἀναίρεσιν sie C. — ἐσχεμμένων. — σου 
ὥρᾳ. --- περιεῦρε καχῶς sic cod. haud sine lacuna. 


« incolumem ut servem vexantem me? En 
« causa cur lugeam. Fiat quod dixi; quod 
« volo, impleatur; vel invita fac voluntatem 
« meam presentem. » 

11. « — Nunc cessabo, ne isti scelestissime 
v patefaciam qus in pectore volvo, ne forte 
« perspiciat genitrixetinveniatconsiliumquod 
« mente mea conceptum est, ad ulciscendas 
« contumelias quas neque inconsulto, neque 
« non pluries in me illa mater coniecit. » Εἰ 
filia in silentio mansit. Genitrix autem obstre- 
puit tunc viro in hzc verba : « Coniux, nata- 


« lium tuorum ergo, fac nobis splendidam . 


« festi diem; exhilaremur in senio nostro; 
« iuventutem nostram quum tuus frater ra- 
« puit, male mihi invasit etiam hanc presen- 
« tem vitam. 

19. Herodes, sermonibus insidiatricis lac- 
tatus, in clamores et cachinnos erupit, et 
sicut stultus, in risu vocem extulit : « Con- 
« sors mea, inquiens , o mulier, etiam in hac 
« re gratus mihi est amor tuus; si igitur ce- 
« lebravero natalium meorum diem, tu 
« quale mihi facis donum me dignum? — 
« Quid tibi offeram? memet tibi famulam, el 
« meam quoque adducam coram te filiam 
tuam saltatricem , quie te valde solet exhi 
« larare, sic vere illustrabo tue nativitatis 
« festum quod perages, o Rex, inter delicias 
« opportunas. » 

13. Inclinata est igitur scelesti huius He- 


Loi 


rodis natalitia dies ter exsecranda! Cui olim 
maledixit Iob , sic eam nuncupans, aut sicut 
dixit Zacharias : Haec dies nox erat, non au 
tem lux, dictum est enim tunc : diei lumen 
pro his qui sedent in umbra, in cruce erat. 


Nunc vero idem aptum est ad Herodis diem, 
quia in illa lucis amicus occisus est; et. qui 


12. μέγα ἔχρ. — ἀνύψωσε, Cf. Eccli. XXL, 29.7 
γεν. μου τὴν ἡμέραν. — iterum τὴν τῆς γεν. ἢ. 

13. Ἰὼδ, cf. HII, 1; Zachar. XIV, 7; Amos 
V, 18, qua simul copflantur. — 4 ἡμέρα $C 
— om. ἐστέ et κειμένων. ἐχτάνθη, χτανθεὶς, (vios 


n 


XXIII. DE S. JOHANNE BAPTISTA. 


τός * χαὶ ὁ χτείνας μὲν οὐχ ἔστιν, * ὁ δὲ 
«τανθεὶς xal ἔστι * xai λαλεῖ, μετὰ θνῆσιν * 
ἕλχων πάντα εἰς ζωὴν, * τὴν ἀεὶ xal οὐ πρόο- 
xatgov. | 

ιδ΄, Pílag ταῦτα πάντα ὁ Ἡρώδης, * 
τῶν ἑαυτοῦ λοιπὸν ἐγεύετο, ἢ xal τῆς ἡμέρας 
συμφθισάσης * τῶν γενεσίων, καθὼς γέγρα- 
mai, ἢ ἐν οἷς τὸ δεῖπνον ἐποίησε Ἐ με- 
γιστᾶσι xai τοῖς φίλοις, Ἐ χιλιάρχοις xal 
συμβούλοις * πᾶσιν ὁμαδὸν, * τοῦ τε Goi- 
στοῦ * μετὰ χαρᾶς τελουμένου, ἢ καὶ ἐσθιον- 
τῶν ἡδέως * τῶν ἀριστητῶν, * ἄφνω ἐτράπη 
ἡ τράπεζα εἰς παγίδα, " καὶ ἐγενήθη τὸ 
βρῶμα σκάνδαλον αὐτοῖς, ἢ ἐπειδὴ τὴν χε- 
χρυμμένην * παγίδα τοῦ Βαπτιστοῦ * οὐ συν- 
ἔτριψαν γνόντες, * ἀλλ᾽ ἀνέσχοντο ὁρᾶν * 
διὰ τέρψιν τὴν πρόσκαιρον. 

w. Ὡς οὖν εἶδε πάντας μεθυσθέντας, * 
Ἡρωδιὰς ἡ πολυμήχανος, * ἥνπερ ἐζάτει εὖὐ- 
καιρίαν * εὑροῦσα, εἶπεν ἐν ψυχῇ αὑτῆς" ^ 
Ἴδε ὃν ἐθέρευον χαιρόν" οὐδεὶς ἔστιν ὃ χω- 
May, * οὐ γὰρ νέφοντά τιν᾽ ἔνδον ἢ ὁρῶ. 


- 


Δεῦρο οὖν͵ * τέκνον, προσάξω ἢ σὲ τῇδε 
ἡμέρᾳ, δῶρον Ἐ χαλὸν..... ὑπετάγη Ἐ Ἡρώ- 
δὴς ἡμῖν. * εἴσελθς, τέκνον, χαρίτωσον τῷ 
ποδί ot) * τὸν βασιλέα τε καὶ πάντας φί- 
λους αὐτοῦ. ἢ μεταστρέφης τὴν καρδίαν * 
τοῦ σεθαστοῦ πρὸς ἡμᾶς * ὡς στρεθλὸν τόξων, 
ἄρτι * χερδανοῦμεν τὴν τιμὴν * αἰωνίαν . οὐ 
πρόσχλαιρον, 


sg. Μετεποίησεν ἡ ἀνομία * τοῖς λόγοις 
τούτοις τὸ χοράσιον, * χαὶ χοσμιηθὲν περὶ τὸ 
πρᾶγμα * τὸ ἀναιδὲς, περιεθάλετο * ἀτι- 
Ua, ὡς ἱμάτιον, Οἱ μὲν φίλοι τοῦ Ηρό- 
09 * τὸ μὲν χάλλος τῆς παιδίσκης " Twc- 
Cw πολὺ, * τῆς δὲ τεχούσης * τὴν ἀδια- 
Ἶμπτον γγώμην Ἐ xai τὸν χύσμον ἐννοοῦν- 
τές, ἢ εἶπαν ἐν κρυφῇ" * Βλέπετε γνώμην 


F'htiotum sunt, quz omnino non omisit , sed 
Qinus illustravit Sophocles lex. gr. Byz. 

M. λοιπὸν ἐγένετο x, τ᾿ ἧ. συμφθασάσης τ. Y. χα- 
às viv. ἐν ᾧ ὃ, 1. Sie C. — ἠνέσχοντο id. 

l3. καιρὸν addimus. — οὐδὲ γὰρ τὸν ἔνδον ví. 


189 


occidit eum, periit; occisus vero et vivit et 
loquitur, post mortem trahens omnia ad vi- 
tam aeternam, non transituram. 


14. factatis omnibus verbis, Herodes de- 
mum suis indulsit deliciis, ac die iam desi- 
nente natalium suorum, ut scriptum est, in 
qua apparavit convivium primoribus et ami- 
cis, chiliarchis et senatoribus, universe 
turbe, cenaque cum gaudio absoluta, ac 
laute comedentibus convivis, subito mensa 
versa est in cassidem , ipseque dapes in scan- 
dalum eorumdem , ideo quod rete clam ex- 
tensum Baptiste consulto non contriverint , 
sed permiserint conspici ad delectamentum 
precarium. 


45. Ubi igitur vidit eos omnes ebrietati 
datos, Herodias fraudum feraeissima , quam 
antea quzsierat , nacta faustam occasionem, 
secum ipsa dixit : « Ecce quam venabar, 
« horam : nemo est qui obsistat , intus enim 
« ne unum video sobrium. Huc igitur ades, 
« nata, te proferam hac die in donum pul- 
« chrum, ex quo subditus nobis est Herodes : 
« procede, filia, pede tuo carpe regis gratiam 
« et omnium eius amicorum; cor regis in 
« nos reflecte, velut tortuosum arcum , sta- 
« timque luerabimur laudem immortalem, 
« non precariam. » 


16. Nefanda vesania his incendit sermo- 
nibus puellam , que pulchre ornata ad impu- 
dens facinus exsequendum, inverecundia 
veluti pallio se accinxit. Aulici quidem Hero- 
dis puelle formositatem multis efferebant 
laudibus; matris vero eiusdem protervum 
odorati consilium et ornatum, clam aiebant : 
« Videte mentem Herodiadis adulterz, qua 


δρῶ. — τῇ ἡμέρα — post χαλὸν deest dissyllabon. 
f. ᾧπερ. — τε inseruimus. 

16. Nisi pro persona ἣ ἀνομία intelligatur, f. 
ἀνοσία. — περιεθάλλετο C. 


184 $. ROMANUS. 


€ 3 ἘΞ 
Ηρωδιάδος τῆς πόρνης, * πῶς χαὶ ἣν ἔτε- 
-» , 
χε, θέλει δεῖξαι καθ᾽ αὑτήν. * Οὐχ dp- 
od ^N * "v ' 
χέσθη τῇ ἰδία * ἀγαισγυντία αὐτῆς, * ἀλλὰ 


χαὶ τὴν ἐχ σπλάγχνων * ἔγρανεν ἐπὶ ἡμῶν, * 
διὰ τέρψιν τὴν πρόσκαιρον. 
* 


, , 
6. Δψευδὴς ὁ λόγος τῆς Σοφίας" 
Τέχνα μοιχῶν εἰσὶν ἀτέλεστα, * xat παρα- 
, Ἔα M RES δὲ τέ 
νόμου κοίτης σπέρμα * ἀφανισθήσεται δὴ τέ- 


λεον" * 


ὥσπερ τοῦτο τὸ χοράσιον, * ὃ πρὸς 
ὥραν μὲν εὐφράνθη, * μετ᾽ ὀλίγον δὲ πολ- 
λάχις * γεῖρόν τι ποιεῖ. Ἐ Τούτων δὲ πᾶν- 


τω; * οὐ φανερῶς λεγομένων, * ἦλθε χατό- 


^ L * » / * ,ἴ » 
Ty τῶν λόγων £oYa πονηρα᾽ ἡ γὰρ 
παιδίσκη ὀργησαμένη ἐν μέσῳ * τῶν ἀρι- 


/, * / » ^ é * 
GTOYTOY , τὸ στόμα ἐπλησε χραυγῶν 


^ / 
βασιλεῦ, φασὶν, Ηρώδη, * ὡς £u δή 
4 * .t Ns eau au, * αλα £ftt ἔμ.- 
ἐστιν * ἡ ὀργήστρια αὕτη" * uL χει ἔμ 
: , 
Jug ov * τὴν πορείαν, οὐ πρόσχαιρον. 
T. T E εν "» “ , , * v 
v. Νιχηθεὶς ὁ ἀνας τοῖς ἐπαίνοις * τῶν 
3 ^ 4 7 , M 
εὐφημούντων τὸ χοράσιον, * ὦμοσε τότε ἐπὶ 
x ἃ ^ 4 " j 
πάντων" *. O ἂν αἰτήσῃ με, παρέχω σοι ἢ 
^ t * Ὁ 
ὑπὲρ ταύτης τῆς ὀρχήσεως. * ἢ δὲ παῖς 
ἐξῆλθε τότε, * xal quoi πρὸς τὴν τεχοῦσαν Ἐ 
Αἰτέσομαι τί; * — Αἴτησαι, τέκνον, * τὴν 
χεφχλὴν Ἰωάννου * τοῦ Βαπτιστοῦ, ὅτι ταύ- 
; e υ v ^ 
τῆς * μόνης ὑστερῶ, I — Οἴμοι! τεκοῦσα. 
* ^ ^N δ A! 4 Ῥ 
Εἴθε ἐτμιήθην τοὺς πόδας, * καὶ μὴ ἐξέδραμον 
΄-. ᾿ "m L4 / , 
πρὺς σὲ μιθεῖν παρὰ σοῦ! * Εἴθε πάλιν ἐρι- 
te Ἵ , N T 4 
μώθην, * καὶ μὴ ἠρώτησά σε * περὶ ὧν οὐκ 
ἦν ἔδει! * εἴθε ἤσχησα σιγὴν * αἰωνίαν, οὐ 
«y £96. EAE "OX 1^ ! , 
πρόσχαιρονὶ * 
, * vy v P] 
ιθ΄. Οὕτως ἔδει Mat τὴν παιδίσχην, * 
E] 4 icf ys M 
ὅυως οὐδὲν τούτων ἐλάλησεν, P ἣν γὰρ &x 
B ᾽ / »* : noe PE ^ λ rd ΄ 
γῆς ἀκχνθοφόρου * ἀρᾶς χαχῆς πικρὸν CU ά- 
[4 , lt 
viov , * νόσον ἔχουσα θανάσιμον * ἢ "c γευσά- 
€ , 2 “4 Ῥ ᾽ LY 5 
μένος Πρώδης, Ἐοὐχ ἐξέπτυσεν, αλλ ἔσγεν * 
ἔνδον ἑχυτοῦ: 7 ὅθεν μὴ πέψας * τοῦτο, 
M —- ’ 
ἀρεύξατο φόνον, * χαὶ τὴν τοῦ θείου Προ- 
i E ᾿ " 
δρόμου * ἤμεσε τομήν" * πόνος γέγονε τῷ 
| 


17. Σοφίας. Sap. XIII, 16. — δὴ om. C. — ὡς 
ἐχ μελέτης liquido id. — πάλαι ἔχει — τὴν πρόσχ. 
18. τότε in spatiolo cod. vacuo om. — os ἃ οὐχ 


jac. 516 C. 
19. οὖχ ἔπτυσεν C. Ad hac Ambrosius : « Et 


« arte etiam quam peperit, filiam similem 
« Sibi faciat; nec satis illi erat ipsius dede- 
« cus; etiam ex utero natam coram nobis 
« polluit ad futiles delicias. » 


17. Verax est Sapientis dictum : adultero- 
rum feetus imperfecti sunt , et adulteri cubi- 
lis semen prorsus exterminabitur, sicut ista 
puellula, qua per horam [ἰδία est, mox 
vero fortasse peius aliud efficit. Dum hac in 
abscondito circumferrentur, continuo verbis 
Successere opera nequam. Virguncula enim 
saltatrix in medio convivarum ora clamoribus 
implevit : « O rex Herodes, inquiebant, 
« quam: elegans est saltatrix illa! sane ani- 
« matum habet incessum peropportunum. » 


18. Victus rex assentationibus, quibusistud 
scortum plausu celebratum est, sic iuravit 
coram omnibus : « Quod petieris a me tibi 
« dabo pro huiusmodi chorea. » Puella tum 
ivit ad matrem et ait : « Quid petam? — 
« Pete, filia, caput loannis Daptiste, quia 
« nihil aliud ego malo. » — « Heu mihi, δέ" 
« nitrix ! Utinam pedibus truncarer, neque ut 
« te percunctarer ad te cucurrerim! Utinam 
« etiam os occluderetur, nec te de iis inter- 
« rogaverim qua non oportebat! Utinam 
« servassem silentium eternum , haud inter- 
« ruptum! » 

19. Ita sane loqui oportuit puellam, eliam 
si nihil tale dixerit : erat enim zizania 
exorta e terra spinifera et maledicta, luesque 
infecta , mortifera ; quo surculo quum guslà- 
visset Herodes, non respuit , sed sumpsit t- 
tus; quo vero male recocto , eructavit cedem, 
divinique praecursoris evornuit resectum C8 
put. Et poenas persolvit qui patravit caedem, 


quoniam non exsaturari epulis fames, non rest 
gui poculis potuit inauditze sacvitize sitis, bibe sel 
guinem, scaturientibus adhuc venis exsecti caplu5 
profluentem. Cerne oculos sceleris.tui testes, el." 
“ἃ Firg. 1. III. 


XXIV. DE TRIBUS SS. PUERIS. 


M] Α ^ 
ἐχτελέσαντι φόνον, * καὶ τὴν τομὴν τοῖς τί- 
“ ^ N 
μῶσι νέμουσαν ciui" Ἐ ἠφανίσθη γὰρ ὁ 
χτείνας" * οἱ δὲ τιμῶντες πιστοὶ * εἰσὶν 
Nvv 1 
ἔτι καὶ ζῶσι, * ποριζόμενοι ζωὴν Ἐ αἰωνίαν, 
0) πρόσχαιρον. 
f Yt A v PEU, * ΄ € 
x. Υἱὲ τοῦ ὄντως ἱερέως, * τέκνον τῆς 
στείρας χαὶ προφήτιδος, * θρέμμα ἐρήυου, 
3 , " , 
loxvwyn, * ὅτι νηστείας cou ἐμνέσθημεν, * 
j 3 ^ 
δὸς ἰσγὺν, ἵνα γγηστεύσωμεν’ Ἐ γενηθῶμεν 
4 PU , 

Uniti σου, * χατὰ τοῦτο ὃ ἰσχύει * ἕχα- 
z ^ x A A "v. - 4 εὖ ^J 
οτος ἡμῶν, μὰ γὰρ δεσπόζη Ἐ τινὸς ἡμῶν 

t , 4 « ΄-Ξ- ΄- / 

ἡ χοιλία, * ἀλλὰ ἡμεῖς τῆς χοιλίας * κρα- 
^ ἘΝ ΄- , 
τῶμεν ἀεὶ, * xarà τὸν Παῦλον " τὰ βρώ- 
pata τῇ κοιλίᾳ Ἐ xai ἡ χοιλία τοῖς βρώμα- 

Lj 
σιν. Πμεῖς Χριστοῦ, * τοῦ νηστεύσαντος βου- 
, ^ , e ^ ^ 

Mitt, * xai ἀφελήντος ἡμῶν * τὴν πεῖναν 
a , " / 4 3 ' ; 

τὴν ἀρχαίαν, * ἣν ἐπείνασεν Adan , ἢ διὰ 
τέρψιν τὴν πρύσχαιρον 

" f "e ὶ . 


20. Y& trissyllab. nisi ἀληθῶς sit pro ὄντως. 
Sane $3; tribus syllabis est apud vett. — χἂν εἰς 


183 


fecitque abcissionem qua eandem recolenti- 
bus honorem affert. E medio namque subla- 
tus est carnifex; fideles autem celebrantes 
festum adhue sunt, et vivunt et sibi compa- 
rant vitam seternam , non caducam. 

20. Ὁ fili veri sacerdotis, nate a sterili et 
prophetissa , deserti alumne, o Ioannes, tuum 
quia ieiunium meminimus , da virtutem ie- 
iunandi ; fac te imitemur, in id quod quisque 
nostrum exsequi valet. In neminem igitur 
veuter dominetur, verum ventri nos semper 
pravaleamus, iuxta Paulum : esca ventri et 
venter escis. Nos Christi sumus, qui ieiunare 
voluit, nobisque veterem abstulit famem, 
qua esurivit Adam propter delieias tempo- 
raneas. 


τοῦτο C. — ἡμῶν add. οὐ γάρ. — mox ἡμῶν add. 
--- Παῦλον. 1 Cor. VI, 12. — ἡμεῖς o£ 7p. C. 


XXIV. 
DE TRIBUS SS. PUERIS IN FORNACE. . 


/ 

&. Χειρόγραφον εἰχόνα 
μὴ σεθασθέντες, 
* ΕἾ l4 
ἀλλ ἄγραφον οὐσίαν 
θωραχισθέντες, 
τρισμαχάριοι, 


Romanum de tribus sanctis Hebraeorum pueris 
dicentem puerascere interdum et nimium ludere 
nonnulli forte existimabunt : alii vero magis- 
trum melodorum agnoscent, suo zstu et im- 
petu, immo suis conspicuum igniculis et acumi- 
nibus, Quali eeclesioe graecze plausu excepta ea 
erint, statim ab epigraphe, mox fusius expo- 
lendo, monemur, scilicet amplissimum illud 
Poema aut ter fuisse solemni cantu celebratum, 
δῖ saltem tribus in diebus festis divisum , pri- 
mum videlicet in die Decembris XVII, prophetze 
Danieli et tribus pueris dicata; deinde in duabus 
Dominicis natalia. Christi pcoxime przecedenti- 
bus, quas Greci dixere unam. τῶν προπατόρων, 
alteram τῶν πατέρων, ut fert taurinensis codicis 
Inscriptio suo loco rescribenda. Supersunt , quam- 


1. Vos, manufactam imaginem 
qui noluistis adorare , 
immo essentiam pingi nesciam 
ut thoracem induentes, 
0 ter beati, 


vis multa hiantia maneant, nec finis vidcatur 
absolutus, non minores quam triginta et dua 
strophz prolixa , et non pauciores quam decem 
et novem supra septingentos versus. Quorum 
duos tantum et viginti habes in editis libris, ez- 
tera accepi omnia ex unico fere corsinio f. 98- 
33, collatis tamen ab initio circiter decem tropa- 
ris cod. taurinensis (f. 39, 40, 40 a). Prorsus 
singularis precipua taurinensis epigraphe : τῶν 
ἁγίων πατέρων ὑπαχουή (sic), de qua iam alibi plura. 
Titulus est in corsinio : Mz δεχεμδοίῳ ιζ΄, τῶν 
ἁγίων παίδων χονδάχιον, ἦγ. πλὸ᾿, φέρον dzooatuj x * 
Τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ ὃ ψαλμὸς οὗτος. 

1. ἀγράφῳ οὐσίᾳ edd. ven. rom. — ὡς ἐλεήμων 
iid. et codex taurin. a corsinio non recedo; 
sic saepe noster, sie veteres : Sophocl. Antigon. 


186 S. ROMANUS 


ἐν τῷ σκάυμματι τοῦ πυρὸς, 
ἐδοξάσθητε. 
Ἔν μέσῳ δὲ φλογὸς 
αἀνυποστάτου ἱστάμενοι, 
Θεὸν ἐπεχαλεῖσθε" 
΄ t 
Téyown, ὁ οἰκτίρμων, 
X04 σπεῦσον, ὁ ἐλεήμων, 
, / t —- 
εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, 
ὅτι δύνχσαι βουλόμενος. 
8. Ot τρεῖς τῇ Τριάδι 
ἈΈΕΣ ἐν ὁμονοίχ, 
θυμὸν βασιλέως 
X 
xai πρόσταγμα ἀπανθοωπίας 
- χατησχύνατε, ἅγιοι παῖδες, 
ἜΝ t * yx , d 
ἡμῖν ὑπογραμμὼν καταλείποντες, 
πρύύολοι τῆς πίστεως γενηθέντες. 
Τάχυνον, ὁ οἰκτίρμων. T 
y. Τάχυνον, ὁ οἰχτίρμων, 
χαὶ σπεῦσον , ὁ ἐλεήυων, 
, i! ΑἹ / r] ΄- 
εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, 
ὅτι δύνασαι βουλόμενος. 
ἘἜχτεινόν σου τὴν χεῖρα, 
ἧς πάλαι ἔλαύζον πεῖραν 
Αἰγύπτιοι πολεμοῦντες, 
ς “ 
ὶ Εθραῖοι πολεμούμενοι * 
μὴ καταλείπης ἡμᾶς, 
χαὶ χαταπίη ἡμᾶς 
Θάνατος ὁ διψῶν ἡμᾶς, 
χαὶ Σατᾶν ὁ μισῶν ἡμᾶς" 
. ;, » eo 
αλλ ἐγγισον ἡμῖν, 
χαὶ φεῖσαι τῶν ψυχῶν ἡμῶν, 
ὡς ἐφείσω τῶν παίδων σού ποτε, 
τῶν ἐν Βαζυλῶνν, 
ἀπαύστως ὑμνησάντων σε [νον, 
3 / t Hi - 5 , 
xat βληθέντων ὑπὲρ σοῦ εἰς τὴν χάμι- 


1095, οἵ τ᾽ ὁπάονες, οἵ τ᾽ ὄντες, οἵ τ᾿ ἀπόντες, ὁρμᾶ- 
σθε, Aristoph. «1εἢ. 145, οἱ Θρᾷχες, δεῦρο etc. — 
ἀνυποστάτως T. — βοήθειαν ἡμῶν pro ἥμων, ex 
lege metrica ΧΙ. 

9. Solus corsin. retinet trop. 2. 

8. τάχυνον. Quatuor priores versus non admit- 
tuntur in editis, sed serie rerum et acrostichide, 
ut in duobus codicibus, requiruntur. — ὡς ἐλεήμων 
T. — χκαταλίπης edd. omnes. — Bis lege ἧμας, 
dein ἦμιν iuxta laud. canonem. — χαταπίει C. —. 


in ignis certamine , 

gloriam adepti estis. 

Media in flamma 

intolerabili stantes, 

ad Deum clamavistis : 

« Accelera, o misericors, 

« et festina, o clemens, 

« nostrum in auxilium, 

« quia potes, si vis. » 

9. 'Tres vos, trino Deo 

una servientes anima, 

iram regis 

decretumque tyrannidis 
pudere fecistis , o sancti pueri, 
exemplo nobis relicto , 
propugnacula dum fidei extitistis. 
Accelera, o misericors!.. 

J. Accelera, o misericors, 

et festina , o piissime, 
nostrum in auxilium , 

quia vales, si volueris. 
Tuam extende manum 

quam olim experti sunt 
AEgyptii bellum cientes, 
Hebreique bello pulsi. 

Ne deseras nos, 

ut non deglutiat nos 

mors sitibunda nostri , 

et Satan, osor noster. 
Verum sta nobis cominus, 

et parce animabus nostris, 
ut olim pepercisti pueris tuis, 
in Babylone 

indefesse te canentibus, 

et propter te in fornacem missis, 


ἐφείσω ποτέ T et edd. nec reluctante rhythmo, fa$ 
enim recipere : ὡς ἐφείσω ποτὲ τῶν παίδων σον. — 
Placuit dividi duos versus 16 et 17, iuxta melodi 
indolem, tropariis fere omnibus ultro faventibus, 
etsi unum aut alterum nimium obstant. Sed 
quoties ultra tredecim syllabas aliquis versus e 
currit, hic censeo aliquid latere mendum. — ἀνν- 
μνούντων σε edd. ven. — δοξαζόντων σε T, rom. — 
ταύτης χραυγαζόντων σοι edd. et codd. contra 
rhythmum perpetuum. 


n 


^ 5. 


XXIV. DE TRIBUS SS. PUERIS. 


xai ἐκ ταύτης χράζόντων σοι" 
Τάχυνον, ὁ οἰκτίρμων, 

καὶ σπεῦσον, ὁ ἐλεήμων, 

εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, 

ὅτι δύνασαι βουλόμενος, 


ὃ, Ὅτε ἐν Βαῤδυλῶνι * τὸ τῆς εἰχόνος 
γεγόνει, * xai πᾶς ἑχὼν πρ'σεχύνει ἢ τὴν 
μὴ ζῶσαν, ὡς ἐμπνέουσαν, * τότε τρεῖς 
νεαγίαι, * ὡς ἡ Γραφὴ ἐχδιδάσχει, * ἐν νῷ 
λαζόντες τὴν θείαν, * τὴν εὐθεῖαν οὐ χατέλι- 
πον" * τῶν γὰρ πολλῶν τὴν πλάνην, Ἐ ὡς 
ἀτραπὸν πλανῶσαν, * οἱ τρεῖς παῖδες ἐνό- 
μισαγ᾽ * ὅθεν ταύτην οὐχ ὥδευσαν' Ἐ ἀλλ᾽ 
ὀρθοποδοῦντες * ἀεὶ πρὸς τὴν ἀλήθειαν, * 
τὴν ἀπάτην ἐγέλων τῶν Περσῶν" Ἐ μᾶλλον 
δὲ ἐθρήνουν Ἐ xal ἔχλαιον ol μείρακες " * οὐ 
γὰρ χαίρει ἀπωλείαις ὁ δίκαιος, * ἀλλὰ στέ- 
γῶν χραυγάζει σοι" * Τάχυνον. 

t. "Yay οὖν ὑπὲρ πάντων * προσέφερον, 
ὡς ἐκ πάντων * ἡ τρίμοιρος εὐωδία, * τὸν 
δεσπότην ἱχκετεύουσα * εὐεργέτην ἐν πᾶσι, * 
XA ἄμωμον χατὰ πάντα" ἘΞ Ὸ τῆς εἰδω- 
λολατρείας Ἐ ὀχετὰς μὴ παροργίση σε, Ἐ ἐκ 
locii αἱμάτων * xal £x παραπτωμάτων * 
ἡρῶντά σου γῆν γέμουσαν, * xai ἐξόζου- 
σὰγ πάντοθεν" * ἐσμὲν γὰρ ἐν μέσῳ * βορ- 
(iot) τὸ θυμίαμα" * εἰ δοχεῖ σοι, ὀσφράν- 
ὕητι univ Ἐ τῶν σῶν δούλων, σῶτεο, * xat 
τοῦ γνησίου δούλου cou * τοῦ εὐόσμου Δανιὴλ, 


4, γεγόνει, ionice, pro quo taurin. ἐπράχθη. — 
ἦχων πᾶς C, T, ἃ quorum consensu :gre recedo, 
cogit vero recta sententia et manifesta antithe- 
SIS. — ὡσεὶ vo. C. Dan. 1Π per totum , canonice 
huc adducitur, — εἰς νοῦν λαῦ. τὸ θεῖον T, dissipato 
illo melodi ludo τὴν θείαν τὴν εὐθεῖαν, sed alio 
Iox partim in T, partim in C restituto ut supra : 
τῶν γὰρ πολλῶν τὴν πλάνην ὡς ἀτραπὸν πλανῶ σαν. 
Hàbet enim T : τῶν γὰρ πολλῶν τὴν πλάνην ὡς ἀτρα- 
τῶν, χρημνώδη οἱ μαχάριοι ἐνόμισαν, ὅθεν ταύτην οὐχ 
ἄδευσαν, ἀλλ' ὀρβοποδοῦντες x. v. À. Quae autem sie 
C vertit : τὴν γὰρ Ἑλλήνων λύσσαν, ὡς ἀτραπὸν πλα- 
νῶσαν οἵ tp. m. ἐνόμ, ἀλλ᾽ ὀρθοποδοῦντες, expuneto 
P'Orsus v, 12, quem ex T revocavimus. — ἔχλαιον 


οἱ ἔγιοι, οὐ "m ἀπωλείᾳ T. — στένων προσεύγ e- 
ται T. 


181 


ex illaque tibi clamantibus : 
« Áccelera, 0 misericors, 

« et festina, o clemens, 

« in auxilium nostrum, 

« quia potes, si vis. » 


4. Cum in Babylone facta statua fuit, dum 
ultro omnes inanimam imaginem, uti spi- 
rantem, adorabant, tunc tres adolescentes, 
teste Scriptura, semitam habentes divinam in 
mente, ἃ recta minime recesserunt. Turba- 
rum enim fallaciam, ut viam erroneam tres 
pueri censuerunt; eam ergo terere nolue- 
runt ; at recto semper gressu euntes ad verita- 
tem , Persarum irrisere errorem, immo plan- 
gebant ac flebant adolescentuli. Haud enim 
letatur damnis iustus, sed pro viribus tibi 
clamat : Accelera !... 


ὃ. Hymnum igitur pro omnibuslitabat sua- 
vis trium concordia; votumque illud supplex 
ad Dominum benefactorem omnium et in 
omnibus optimum : « Tuam iram ne moveat 
« idolorum foeda lues , dum cruentis sacrifi- 
« ciis et sceleribus tuam vides terram oppleri 
« ac foetere undequaque. Nam sumus in me- 
« dio luto suffitus accensus : tibisi lubet, 
« perfunditor nostra tuorum servorum sua- 
« vitate, o salvator, una cum sincero famulo 
« tuo, fragrante illo Daniele, quem amasti ; 


5. Cui trop. sequens praeposuit T. — προσέφερον 
cum singulari ἢ celu. εὐωδία, ut sepe, neque apud 
solos Bvzantinos. — τρίυνρος C, T, fort. non ex io- 
tacismo tantum, sed respectu ad triplicis un- 
guenti fragrantiam — τὸν ἵλεων ἱχετεύουσα C, — ᾧ 
φησίν " εὐεργέτα xol ἄμωμε' Τ — μὴ παρωξύνῃ (sic) σε, 
χἂν vp ix τῆς ἀθεΐας πολλὴν ἀχαθαρσίαν βλέπεις τὴν 
y. T. — δρῶν τὴν γῆν σοὺ γέμουσαν χαὶ πάντ, C. in 
quo prima verba ducunt ad δρῶντα, ut syntaxis 
iubet, pro quo tamen βλέποντα aecuratus rhyth- 
mus postularet. — ἐξώζουσαν (sic) ἀλλ᾽ foc - ἐν μέσῳ 
βορθόρου τὸ θυμίαμα, καὶ εἰ δοχεῖ σοι, Ócop. σωτὴρ, 
ἡμῶν 'T. Cum ab initio quater versieuli desinant 
in eadem πάντων, πᾶσι, πάντα, perinde ac alias 
ἡμῶν, ἡμᾶς, uiv, vix putem non latere aliquod 
melodie artificium in hisce ἀχροτελεντίοις. 


188 


οὗ ἠγάπησας, 
σοι" * Τάχυνον... 


σὺν ἡμῖν γὰρ χραυν άζει 


ς΄. Ταῦτα τότε ἐδέων * οἱ πεοὶ τὸν Ἀνα- 
νίαν, Ἔ πε: τὴν ἀνομίαν, * "hv ὁ ἄνομος 
ies ΕΝ * Τίς δὲ ἡ ἀνομία; * xai τίς ὁ 
ταύτην Aaa uin. " [1523 uus) τῷ βι- 
ὁλίῳ, * xal Ex τούτου διδασχώμεθα. * Ὁ 
Ναβουχοδονίσου, * φησὶν, χρυσῆν εἰκόνα * 
πρότερον τεχτυνάμενος, * μετὰ ταῦτα ἀνέ- 
στησε" ἢ χἀχείνη μὲν ἔστη * ὁ στήσας δὲ 
κατέπεσεν, ἢ καὶ Sz yn ὁ ἐγείρας τὸ χαχὸν, * 
οὐχ ἠρχέσθη μόνον ἢ ἀλλὰ εἴλ- 
xuct ἢ χαὶ τὸ πλ ios , ὑπὲρ οὗ οἱ τρεῖς ἅγιοι * 
χαθοσῶντες Piae : Τάχυνον... 

τ: Ἄνω οὖν ἐπὶ ὕψους * 
μύσους, * 


πτώματι : 


ἐστηλωμένου τοῦ 
τὰ χάτω ἐθορυζεῖτο, * τῷ ἀθέσιλῳ 

/ P “- A » » *X* iT 
βαρυνόμενα" * ἣν γὰρ ἀθεσμον ὄντως * τὸ 
προσχυνεῖν τῷ ἀψύχῳ, * xai κτίσιν πᾶσαν 
δέ * N05 , , x uU s 
ἐδόνει * τὸ ἀντίθεον τιμώμενον" * ὅμως xai 
χλονουμένης * τῆς Βαξυλῶνος ὅλης, * ἔμει- 

, (c * LN “ (δ ΄ 

yey αχατχολητον 7 τὸ τῶν παΐϑων τριώρο- 
(* χαλῶς τεθεμε- 
X0) 2 n doivtoy δος 


πολλοὶ 'YX iS ον. * 
γχρ PL , 


Qov, * ἐπὶ γὰρ τῇ πέτο 
λίωτο, * 
λῶν: * 


σπῖται; 


ὡς γέγρα- 
οἱ σκώπτοντες * τοὺς ἁγίους, ἀλλ᾽ εἰς 
os ἐμόχθιησαν ἡττιηθέντε: τοῖς Xpi- 
Cost " * Ty wv... 

ἡ. Πζν) Jap ἡγανάκτ υν, * xai ἐδυσφύ- 
ρθουν Χαλδαῖοι , θεώμενοι τοὺ: E6 υραίους * 
ἀθετοῦντας ἃ diosa 


; e 
θύντες * τῷ βασιλεύοντι τότε, * διέσαλον 


* oüev χαὶ προσελ- 


τοὺς ἁγίους, * ὀργιζόμενοι καὶ λέγοντες * 
Ὦ Ναδουχοδονόσορ ὲ 


* πάντων ἄμα τρεμόντων σε, * τρεῖς 


X ^ ΄- M * / E 
"Ts Y^s καὶ πόντον 


» » 
Cv. , 


G. ταῦτα εἰχῶς T. — τὸν ἀνίαν C, sine compendii 
signo. — ἀν. ἐθέσπισε T, — ἢ τίς 6 ταύτ, 0. προσέλ- 
θωμεν T, qui art. ante Na6. om. et pergit : εἰκόνα 
mp. τεχμαιρόμενος ἔστησεν " ἣν τιμᾶσθαι παρεσχεύασε᾽ 
ἐχείγη μὲν ἔστι (Sic), ἐχεῖνος δὲ χατέπεσε, xat ἐχλίθη 
ᾧ ὡρίσατο xxxóv: οὐχ ἤρκεσε μόνος τῷ πταίσματι" 
ἀλλ᾽ ἔλχ. X. τ. m. ὅπεο οἱ ἅγιοι τρεῖς xa opis" 
ἐχραύγαζον. Metrum quidem vix leditur, sed to- 
tum recuditur opus. — In C ἐῤῥάγη ὃ ἐγείρας v. x. 
xl ox. ἧ. μόνος τῷ xt. ὀδυρόμενοι ἐχραύγ. C. De ver- 
borum lusu cf. V, 12; X, 13; XIII, 3, 9. 


S. ROMANUS 


« nobiscum enim tibi clamat : Accelera... » 


6. Talia tunc cecinere socii. Ananie , im- 
pietatem quam iniquus fecit , contemplantes. 
Qua iam impietas? Et quis eam sanxit? Ac- 
curramus ad librum , et ab eo edoceamur : 
Nabuchodonosor, ait, auream statuam cum 
primum arte sculpsisset, post erexit eam. Illa 
quidem stetit; cecidit autem qui stare fecit 
eam, et prostratus est qui malum erexit; 
neque satis est cecidisse , super se vero traxil 
multitudinem ; ideo tres sancti lacrymabundi 
clamabant : Accelera... 


7. Desuper igitur dum surgeret excelsa 
piaculi statua, quae infra erant turbabantur 
iniusto gravamine. Erat enimvero iniqua res, 
opus adorare iuanime; omnemque creatu- 
ram commovebat impius cultus. Verum vel 
conquassata universa Dabylone, immotum 
remansit puerorum triplex fastigium. Nam 
super petra strenue stabilitum erat, neque 
nutabat , dum multi illud concuterent ; multi 
enim erant , ut scriptum est , qui sanctis irri- 
debant, sed frustra moliti sunt, devicti ab 
invocantibus te : Accelera... 


8. Mirum enim in modum indignati , &gre 
tulerunt Chaldei, Hebreos quum viderint 
spernere edictum, Unde adeuntes tunc ten 
poris imperantem, sanctos pueros delule- 
runt, vesania tumidi , et aientes : « O Nabu- 
« chodonosor, terre dominator et maris, 
« dum te omnes ad unum pavent, tres tibi 


7. 60. ἀθεσμότητι χρατούμενα. T. — τοῦ προσκυνεῖντῇ 
ἀν, C. τοῦ προσχυνεῖσθαι τὸ ἄπνουν T ; ex quo sponte 
fluit quod proposuit vir doctus et recepimus: τῷ 
ἀγύχῳ : stare enim nequit τῇ, nisi εἰκόνι suppo 
natur, quod a pracedenti tropario longissime 
repetundum est. Cf. tr. 15 ubi ἄψυχον vicinam 
habet εἰχόνα. ---- καὶ δονουμένης T. — τὴν πέτραν v 
τεθεμελίωται, χαὶ οὐ χατεθλήθη ὦ. πολλῶν. T. καὶ 
οὐχ ἐσ. C. — σκάπτοντες C, T nec male eum τοῖς 
ἁγίοις « foveam sanctis fodientes. » τοῖς é[io--- 
ἐμώχθησαν sic C. — τοῖς ψάλλουσιν T. 


XXIV. DE TRIBUS 55. PUERIS. 189 


^ Aot j 
γῶσί ce μείρακες" * θεοὺς γὰρ οὺς σέδη, * 
ἐχεῖγοι διαπτύουσι, Ἐ καὶ εἰχόνα ἣν ἔστησας 
Ἰϑυσῖν, * τῆς σῆς εὐδοξίας * τὸ χῦρος, &)- 

ΗΔ * M bl , ὃ — 
τέλιζουσιν, ^" xai τὴν ταύτης προσδοχῶσι 

7 y , , , 
χατάλυσιν, * xal ἑχάστην εὐχόμενοι" * Τά- 
guys... 

j * E i 

0. Ἔμαθεν οὖν ὁ ἄναξ, * xai θυμωθεὶς 

3 ^ Ὁ 
ἐπὶ τούτῳ, * χελεύει τοῖς μεγιστᾶσι * πα- 
ῥαστῆναι τὰ μειράχια" ἢ ὅθεν ἅμα τῷ λόγῳ * 

(6 . M νιν τ * A ow * , 
συγέοαιγε χαὶ τὸ ἔργον * * xxl ἤγοντο τὰ ἀρ- 

L $ » 

Yu * πρὸς τὸν λύχον τὸν ὠμότατον * Ἐ ἄλλων 
χατασπευδύντων, * xai ἄλλων συνωθούν- 
των, * ὥφθησαν οἱ πανάρετοι * τῶν ἑλχόν- 
τῶν ὀξύτεροι" * ταχεῖς γὰρ ὑπῆοχον * εἰς 

U , , ^ 
πάντα Ov εὐσέξειαν, ἘΠ xal σπουδαῖοι ἀεὶ 
πρὸς τὸν Θεόν" * πρὸς ὃν xai τὸ βλέμμα * 

^v ? , e , 
τοῦ πνεύματος ἐξέτεινον, * xai χαθ ἑχάστην 
αὐτοῦ ὁμειρόμενοι Ἐ xai τυχεῖν, ἱκετεύον- 
τες" * Τάχυνον... 

εἶ; : * e ^o x 4 , m» 

t. [eravro οὖν οἱ παῖδες * ἐνώπιον τοῦ 
δ. γ06 

ὀολίω, * χαῦθζπερ τρίγωνος πύργος, * ἐῤῥω- 

^w e 3N 4 

μένοι τῷ φρονίλατι" * ὅθεν τούτους ἰδόντες "* 

t LI Ἔ , 
οἱ δωρεὰν πολεμοῦντες, * ὡς βέλη πεπυρω- 

f UAE , 
μέγα, * ἀεὶ χατηχόντιζον τὰ ῥήματα, * λέ- 

bed , υ ΄-- & φω 
Tits τῷ τυράννῳ" *. Ορᾷς τοὺς παρεστῶ- 

2. 3 / ^ ^ 7 
τὰς" " γύησον ix τῆς ὄψεως * τὰ τῆς τού- 
τῶν προθέσεως " * αὐτοί εἰσιν οὗτοι, * οἱ 
πᾶσαν ἀνατρέποντες * Βαξυλῶνα xoi τὰ δόγ- 
ματα σου, * χαὶ ξένην λατρείαν "$ ἐνσπεῖραι 
ἐπειγόμενοι * χχτὰ πάσης τῆς Περσίδος τὰ 
" » ͵ M P4 ? 
(9, * οὕτω χράζειν διδάσκοντες" ἢ Τάχυ- 
yov, .., 

8. záv) οὖν ἔδυσ». xol ἦγαν, T. — πάντων 6u09 C, 
T. — c: post γελῶσι om. T. — σέδεις T. — δεξιᾶς 
δὲ T, sine primo aec. — πρ. χατάπτωσιν T. 

3. [neipiuntin Ttrop. pro Dominica τῶν πατέρων : 
Sunt προπάτορες Christi tres patriarchae Abraham, 
[sac et lacob ; πατέρες vero omnes V. T. iusti, 
maxime qui ad genealogias pertinent. In utrius- 
que Dominiez officio, sieut in die 17 sept. seu 
sto Danielis prophetze et trium SS. puerorum , 
Ut dixi, etiamnunc leguntur duo priora nostra 
ÜOparia, totum vero χονδάχιον olim ter fuisse 
lectum, opinari lubet, — ἐπὶ τούτοις T. — προέ- 
ὅαινε C, — οἱ ἐνάρετοι T, iterum ut in cant. XXII, 
5, immo et in XXV, 10, ne alia memorem. — 


« iuvenculi insultant ; deos enim quos tu co- 
« lis, isti vilipendunt , et quam erexisti ima- 
« ginem auream, tue glorie pignus , asper- 
« nantur, eiusque vaticinantur ruinam, vota 
« singulis horis mittentes : Accelera ... » 


9. Rescivit igitur rex, et accensus inde ira, 
iubet magistratibus sisti puerulos; dictum, 
simulque factum evasit ; et ducebantur agnelli 
ad lupum ferocissimum. Alii currere pre- 
cipites, alii compellere; videbantur pre- 
stantissimi pueri vel trahentibus velociores; 
ad cuncta enim prompti erant pietatis in- 
tuitu, semperque ex impetu ferebantur ad 
Deum, mentis oculo in eum intento, et quoti- 
die magnopere cupientes eo frui, dum sup- 
plici voce orabant : Accelera... 


10. Steterunt igitur pueri coram hoste per- 
fido, sicut triangularis turris, firmo innixi 
consilio; unde illos ut viderunt qui frustra 
impugnabant, sicut inflammata iacula, verba 
semper acuebant , tyranno dicentes : « Cer- 
nis hos coram [6 sistentes : nosce oculis tuis 
quale sit eorum studium. [sti iidem sunt 
« qui totam subvertunt Babylonem et tua 
« decreta, peregrinumque cultum invehunt 
« per universam Persiam usque in ultimos 
« fines, reboare docentes : Accelera... 


f 


A 


01.090, ἀληθεῖς Τὶ — ὅλ, ἐξέπειλπον τοῦ rv. omisso 
ἐξέτεινον T. — τῶν αὐτοῦ T. — Mirum ambos co- 
dices consentire ὁμειρόμενοι C, ὁμηρόμενοι T, pro 
ἱμειρόμ, f. ex I Thess. Ij, 8; raris vero exemplis 
et hoc adde. 

10. ἽἼσταντο δὲ T. — τοῦ τυράννου 'T. — τούτους 
ὁρῶντες T. — οἱ πολ. δωρ. C. — βέλη εἰχονιμένα T, 
pro ἠχονημένα, — ἀεὶ πρὸς τὴν ἀλήθειαν C, quod 
emuncto censori statim visum est glossemo inter- 
polatum , reapse omissuin est in T, ita ut tantum 
ἀεὶ retineatur. — λατρείαν ἐνεσπειγόμενοι C. — 
ἐπειγόμενοι ἐπὶ πάντα τῆς Περσίδος τὰ τέρματα, ἵνα 
πάντες χραυγάζωσι T. --- πάσης Ies. C. 


190 S. ROMANUS 


. Νὺν ow ἢ τί δρᾶσαι, * xai 
πα: τί τελέσαι. * Ἔντός σου γὰρ οἱ 
ἐχθροί σου, * xai οἱ σοὶ ἐχπολεμοῦσί σε" Ἐ 
di. τῆς τραπέτης 
τον, * αὐτοὶ ἐπῆοαν τὴν m 


* ἐσθίουσί σου τὸν ἄρ- 
ἔρναν * χχτὰ σοῦ 
τοῦ "Mee ἔφοντος᾽ * ἣν οὖν χαταφρονήσῃς τε 
φθορᾷ καταφθαρήσῃ, * cU καὶ ἡ βασιλεία 
σου" * οὐ γάρ ἐστιν ἀχίνδυνον * τὰ ἔξωθεν 
TX), * ῥᾳδίως dos * 4 δὲ ἔνδον 
πληγὴ μένει πληγή. * Ἀπόχοψον τούτους, * 
ὡς n σχληρότατον, * μὴ xoi σῆψιν 

ῖς λοιποῖς ἐμποιήσωσι * διὰ τούτων ὧν 
Vou C Txyvvov... 

ιβ΄. Οὕτω λέγοντες τότε * ὑφῆψαν τὸν 
βασιλέα, * xxi ὥσπερ; τοῦ ἐν ἀχάνθαις, * 
ἐξεχαύσθη ὁ θυμὸς αὐτοῦ - * ὅθεν βρύξας ἐξαί. 
φνης, * θηρίου δίκην ἀγρίου, * 
γενναίοις * *. Ὑλημονέστατοι, ἀχούσατε" * εἰ 
ἀληθῶς τοιαῦτα * τύ τ χαὶ λαλεῖτε, * 


ἐβόησε τοῖς 


pm τοῦ ζῆν ἐλπίζετε, Ἐ μάτην εἶναι νο- 


υἵζετε" Ἔ οὐδεὶς γὰρ ἀνθρώπων * ἐγένετο T, 
γένηται, * ὃς ἰσχύει μου δόγ γμα παρελθεῖν, Ἐ 
οὐδὲ πάλιν ἔστιν * ὃς δὐνάσαι αὐερώθαξθαι * 
τῶν “χειρῶν poU τὸν ἐν ταύταις ἐμπίπτοντα, * 
οὐδ᾽ αὐτὸς ὃν καλεῖτε eov: * Τάγυνον... 
P x s ; AME 
ty. Ynvoy οὖν ὑποπτεύσας, * xai ὄναρ 
εἶναι νομίσας * τὰ ποιεῖν τετολμημένα, * ἐχ 
τοῦ νῦν ἐπιζητῶ ὑμᾶς * δείξατε οὖν, ὦ 
παῖδες, * τὰ δήματα τῶν λαλούντων * ia 
ρήματα φλυαρούντων; * διὸ e ἀπεργάζε- 
cÜs. * Ἐὰν ἡ χήση σάλπιγξ * χαὶ uni 
τὰ γένη, * πεσόντες τρυσλυν ἡ σ τειν 


d dox σατε ταύτης 


τῇ εἰ- 

ΓΙ 3 * M 
xov ἣν ἔστησα, τὸ 
* μετὰ πάντων τῶν 


id s ^ ert Σ 
Xügog, ὡς προσέταξα, ^ το 
* 
epo 


d E A s » 7 
πρώτων τοῦ λαοῦ" ^ μὴ δῶτε αἰτίαν 


11. σου post ἐντὸς om. T. --- ἐκπολεμοῦντές os , οἵ- 
τινές σον τὸν ἄρτον ἐσθίουσι τῆς τραπέζης T. — χατὰ 
σοῦ. Ps. XL, 10; Ioan. XIII, 18. — ἐὰν οὖν C, T. 
— (a6. θεραπεύονται T. — πορῶμα sic C. — τοῖς 
πολλοῖς ἐμπ. διὰ τοῦτον ὃν ψάλλ, T. 

12. ἀνῆψαν T. — τοῖς ἁγίοις T. — εἰ ἀληθείᾳ C. — 
xal τελεῖτε T. --- ἐλπίζετε, εἰ οὕτως ἐπιστεύσατε, οὖ- 
, δεὶς ἐγένετο ἢ γενήσεται ὃς loy oet καταλῦσαι τὰ ἐμὰ T. 

— you τὸ δόγωα C. — τὸν αὐταῖς ὑποπίπτοντα T. — 


11. « Nunc igitur considera quid agendum, 
« delibera quid statuendum. Intra te sunt 
inimici tui, et familiares tui tibi bellum infe- 
runt. Siquidem isti ipsi e mensa tua come- 
dunt panem, et iidem extulerunt calcem ad- 
« versum te a quo aluntur. Id sane si neglexe- 
« ris, interitu interibis, tu et regnum tuum, 
quod non est periculo vacuum: externisqui- 
dem vulneribus facile mederis; intus vero 
« plaga iacens, plaga remanet. Istos reseca, 
uti callum durissimum, ne forte cateris 
« saniem inducant, ob verba qua psallunt : 
α AÁccelera... » 

12. His vero tunc dictis, regem succende- 
runt ; ac veluti ignis inter spinas, eius exarsit 
ira; unde repente rugiens, agrestis instar 
bellue, intonuit hec in fortes viros : « Au- 
« dacissimi, audite! Enim vero si verum est 
« vos eo usque audere et. talia loqui, vivere 
« frustra speratis. Nemo enim hominum fac- 
« tus est, at neque fiat, qui valeat meum 
« praterire mandatum. Nec preterea ullus 
« estqui eximere queat e manibusmeisquem- 
« vis in has incidentem; ne ctiam iste quem 
invocatis Deum : Accelera... 

13. « Somnium igitur ego reputans ac 
« mentis ludibrium ea que committere ausi 
fuistis, ab illa hora in vos inquirere inci- 
« pio : facite ergo, o pueri, verba accusan- 
«tium habeantur deliria garrulorum : id- 
« eirco statim opus aggredimini. Si sonuerint 
* buccina et musica instrumenta , tunc proni 
adorate quam erexi imaginem ; veneramini 
« eius numen, prout prascepi, cum omni- 
' bus primoribus populi. Ne mihi causam 


2S 4&4 & c 


[EE 


e 


[i 


^ A4 


A wÁWoGS o —- 


eA 


θεὸν sic C et T, et recto metro, ob memoratam 
alibi synecphonesin in 0cóv. Huc usque taurinensis. 

13. Unicus iam codex corsin. pessime legit τὰ 
πνοεῖν et inepte post τετολμημένα novum intrudit 
glossema, ἄτοπον plane : xai ἤδη γεγενημένα. — 
δι’ ὧν ἄρτι. — mel. πίπτοντες pro modulo ut Dan. 
ΠῚ, 5. — f. τὴν εἰχόνα ut vett. et infra Romanus. 
— πάντων πρώτων. χροαυγάσετε C, cui da omnes inde 
varietates. 


Ld E 
e 





XXIV. DE TRIBUS SS. PUERIS. 


191 


τοῦ ἀνελεῖν ὑμᾶς, * μὴ δοθῆτε τῷ πυρὶ εἰς « facessite cur vos pessumdemi , ne tradamini 
« igni in combustionem , ac merito clamite- 


* xai διχαίως XoduYaonve* * 


χατάχαυσιν, 
Τάχωνον... 

ιδ΄. Ῥήματα δὲ τοιαῦτα * ἀχούσαντε: οἱ 
γενναῖοι, Ἐ ηὐτέλισαν τὴν τοιαύτην * ματαιό- 
Tis τοῦ ἄνακτος, * ὅμως ἵνα μὴ τὰ νῶν * 
ἐπῆραν ἄνω τὸ 
ὄμμα Ἐ οἱ τρεῖς πάνσοφοι, xai ἔφησαν: * Ὦ 
Ναῤουχοδονόσορ, * τῆς Βαβυλῶνος ἄναξ, * 
ἡμεῖς χρείαν οὐκ ἔχομεν Ἔ ἐπὶ τούτοις λαλῇ- 
σαί σοι" * μωρζ cou λαλοῦντος, * οὐδείς 
σοὶ ἀποχοίνετχι, Ἐ ὅτι οὕτω χελεύει ἡ Γρα- 
ei: * Νὴ ἀποχριθῆτε * τοῖς τὰς μωρίας 
λέγουσιν. * διὰ τοῦτο σιωπῇ νῦν γρησό- 
μεῆα, * πρὸς Θεόν τε χραυγάζομεν * ἘΤ ζΖχυ- 
VOV... 


, 


" εν 4 ^ 
t. ὥστε οὖν Uh νομίστς * ἀκοῦσαί τι 


νομίσῃ φρόνιμος εἶναι, 


περὶ τούτων" Ἐ σχοπὸς γὰρ ἡμῖν ἐν τούτῳ * 
βηθὲ λόγου ἀξιῶσαί σε, * Τί δὲ ἔχομεν λέ- 
γεν ἢ πρὸς ἄνθρωπον μανιώδη * xai παρα- 
qeu; βοῶντα " * Προσχυνεῖτε τῇ εἰκόνι 
dd. * χαὶ τὸ δὲ χεῖρον πάντων, * χολάζειν 
ἀπειλοῦγτα * πάγτα τὸν μὴ πειβθύμμενον  * 
τρρσχυνῆσαι τὴν ἄψυχον; Ἐ Οὐχ ἣν χρεία λό- 
γὼν, * ἀλλ᾽ ἔργων xod δυνάμεων: Ἐ οὐ ῥη- 
μάτων, πραγμάτων ὁ χαιρύς, * Εὐτρέπισας 
φλόγα, * χαὶ χάμινον ἐξέχαυσας " * νῦν δὲ 
ὄψει πῶς αὐτὴν οὐ πτοούμεθα, * ἀλλ᾽ ἐροῦ- 
μὲν ποὺς Κύρων- * Τάχυνον... 


; 
"e Νίγαν ἔχομεν πόθον * πρὸς τὸν Θεὸν 
0 τρεῖς παῖδες, Ἐ θερμότερον τοῦ πυρός 
συ, Y χαὶ χαμίνου καυστιχώτερον, Ἐ Σὺ δὲ 
] * ὡς θεὸς xai παράφρων, ἢ 
ὕτι πατρίδος λειφθέντες ,* καὶ ἐλπίδος ἐγυ- 
βνύδημεν, * ἀλλ᾽ οὐχ ἐπιγελάσεις * ἡμῖν 
ὡς ἀργητέοις . Ἐ ἔχομεν γὰρ ὃν ἔχομεν * 
ταγταγοῦ περιφέροντες, Ἐ 


"^. 75 
"IX. νομίζεις, 


| ἐνώπιον ἡμῶν * 
"W πλάστην προορώμενοι" Ἐ χαθ᾽ ἐχζΖοτην 


14. τὴν τοσαύτην. — τρεῖς om. C. — οὐδείς σου C. 
"i post σιωπῇ om. — πρὸς θεὸν χραυγάζομεν id. 


15. μῆτε λόγου C. Iterum malim τὴν εἰχόνα μου, 
τ àddidi πάντα et facile legerim τὸν μὴ βουλό- 


« tis : 


Accelera.... » 
14. Huiusmodi verba quum audivere egre- 


gii viri, spreverunt tantam regis vanitatem ; 
attamen ne sibi sapiens videretur, sursum sa- 
pientissimi pueri oculos extulerunt, et dixe- 
runt : « O Nabuchodonosor, rex Babylonis, 
« nobis opus non est te hisce de rebus allo- 


« 
(( 
( 
« 


[S 


qui, tibi minus sana dicenti nemo respon- 
det , siquidem ita iubet Scriptura : Nolite 


respondere stultitias loquentibus.: Idcirco 


nune silentio utimur, Deoque canimus : 
Accelera!... » 


15. « Unde minime existima hac de re te 
quidquam auditurum esse; propositum 
quippe nobis est, ne verbo quidem dignari 
te. Quid enim asserendum habemus viro 
insanienti et insipienter clamanti : Adorate 
meam imaginem! Et quod peius omnino est , 
supplicia minitanti in quemcumque non 
persuasum inanimam colere iconem. Mi- 
nime sermones, sed opera esse et virtutes 


«oportet; non verborum, sed factorum 


tempus est. Flammam preparasti, et. for- 
nacem accendisti : nunc igitur videbis 
quomodo eam nos non formidemus, sed 
Domino dicamus : Accelera... 

16. «In Deum magnum nos pueri tres amo- 
rem habenius, fervidiorem igne tuo, et 
fornace flagrantiorem. Tu vero facile re- 
putas, utpote sine Deo et sine sensu , exu- 
les nos omni spe esse destitutos : nos vero 
non deridebis uti apostatas. Habemus enim 
quem ubique gerimus circumferentes , pra 
oculis nostris prospicientes creatorem ; 
illi quotidie vota litamus; haud enim si- 


μένον, tum velim aceusativ. τὴν ἄψυχον notaveris 
et recolas tr. 7. 


e * 
16. ὡς ἀρνητέτοις obscura cod. scriptura. Andswy 


oig? an ἀρνηθέοις, pro ἀρνησιθέοις, ut apüd Nice- 
tam Chon. ὃ — f. ὃν εἴχομεν. — πάσης xx. C. 


192 


λατρεύομεν αὐτῷ - * οὐ γάρ ἐστιν οὕτως * ὡς 
αὕτη ἂν ἐχάλκευσας, * ἀλλ᾽ ἐπάνω πέλει 
ἁπάσης κτίσεως * ἀσιγήτως ὑμνούμενος" * 
Τζχυνον... | 

ιζ΄. Ἅμα ἤχουσε τούτων * ὁ ἄθλιος xai πα- 
ράφρων, * ὡς σίδηρος ἐπυρώθη, * καὶ φλογ- 
* Bo ov , 
* 


NM" V 152399 

μὸν ἀπεσπινθήοισε, κράζων, 
ἀσθμαίνων, * xxi λέγων τοῖς παρεστῶσιν᾽ 
Ἕπτάκις ὑπὲρ τὸ πρῶτον ἢ ὑποχαύσατε τὴν 
χάμινον, * νάφθαν ὁμοῦ xxi πίσσαν * xai 
χληματίδων πλήθη: * ταύτης τὸ πῦρ ἐξά- 
ψαντες, ἢ 


γὰρ ταύτης * φλέγομαι χαναλίσχομαι, 


- “ » ἃς " EE 
τῷ θυμῷ μου ἰσώσατε, * ὁμοίως 
* ὅτι 
T “Ὁ 7 ,." δὲ , δὲ hl , L3 
οὗτοι ἠθέτησαν ἐμὲ, * τάχα δὲ πρὸ τούτων 
ἐγὼ προανχλίσχομαι, * τῇ μανία, θεωρῶν 
οὺς ἠλέησα, * πρὸς αἰσχύνην μου χράζον- 
τας" * Τάγυνον. 
ιη΄. Νάφθα οὖν καὶ στυππίῳ 


1 ». [) D 
ματίδι χαὶ θείῳ * καὶ ἄλλαις πλείοσιν ὕλαις * 


* xal χλη- 
à ἘΠ 24 “Δ ^ * » E m 
ιατρίψατε τὴν κάμινον, χαύσαντες εἰς 
* ὡς χαὶ ὀνόματι μόνῳ Ἐ πτοῖσαι 
ἘΞ χαὶ νεχρῶσαι τοὺς 
, N A - 
ἀκούοντας. * Αλλὰ ὃ πᾶσι φύδος, * τρισὶν 
e 7 , * / M , 3 * NY 
ἁγίοις θάρσος * γέγονε, xat εὐτέλισιλα * τὸ 
ὼ * Nos. 

τοσοῦτον γαυρίαμα" 7 ἐννέα γὰρ πήχεις Ἐ 
e ^: M / X* ὃ Εν Aor t * 
ὁμοῦ χαὶ τεσσαράκοντα " Otejsivo φλὸς ὑπὲρ 


τοσοῦτον, 
τοὺς θεωροῦντας. 


χάμινον, Ἐχαὶ πάντων τρεμόντων ἢ οἱ παῖδες 
ἦσαν ἄφοζοι, * τῇ γὰρ ῥώμῃ καὶ τῇ γνώμη 
ἐσφίγγοντο, * θείῳ πόθῳ χραυγάζοντες - Ἐ 
Τάχυνον... ᾿ 

ιϑ΄. Ὅτε οὖν ἐπυρώθη * ἡ χάμινος τῶν 
Χαλδαίων, * xai πλέον ταύτης ἐξήφθη * ὁ 
θυμὸς τοῦ βασιλεύοντος, * τότε τῶν μεγιστά- 
νων * τινὲς προσῆλθον τοῖς νέοις: * Καλοὶ, 


(7. ἀπεσπινθήρισε, sincera vox, sed rara. — λέ- 


των. Participia id genus cumulata nemo , quem 
sciam inter christianos poetas, copiosius effudit 
quam Georgius Pisida : Pers. acr. lI, vers. 35, 
36, 47 ad 56, 195, 197, acr. III, v. 332, 333 etc. 
Heracl. acr. 1l, 138 ad 143 etc. Quae cum apud 
Romanum multo sint rariora, sane eum putem 
Georgio antiquiorem. Ceterum tam haec series, 
quam verba tumultuario ab unico ὑποχαύσατε pen- 
dentia commotum iratumque non dedecent. — τὰ 


S. ROMANUS, 


« milis est tuo quod aere fudisti simulacro, 
4 sed sursum preeminet omni creature , cui 
« indefessus hymnus cantatur : Accele- 
€ γᾶ... D 


11. Hec ubi audivit nequam et anens, uti 
ferrum excanduit, flammarumque scintillas 
emisit, vociferans, ebulliens, anhelans, aiens- 
que astantibus : « Septuplum amplius quam 
« semel accendite clibanum , naphtam, nec 
« non et picem et sarmentorum copiam; 
«ignem illum succendentes, iram meam 
« emulemini; quantum hac flamma, tantum 
« egoexardesco et consumor ; istienim me de- 
« spexerunt; fortasse ante illos ego in fumum 
« abiero, adeo amens fio, dum video quos 
« me miseruit, meam in contumeliam cla- 
« mantes : Accelera... 


18. « Naphta igitur et stuppa et sarmentis 
« et sulphure, et aliis multis materiis cumu- 
« late fornacem, eousque eam succendentes 
ut nosse id tantum satis sit ad terreu- 
« dum spectatores, interimendumque audito- 
« res. » Αἱ quod terrorem omnibus, idem 
fiduciam tribus pueris dedit, quibus contem- 
ptui erat tanta tyranni superbia. Ad novem 
enim et quadraginta cubitos flamma super 
clhbanum effundebatur, dumque paveren 
omnes, imperterriti erant iuvenes. Virium 
enimrobore et mentis voluntate exacuebantur, 
divino cum amore concinentes: Accelera... 


a 


19. Quando igitur ignivoma facta est Chal 
deorum fornax , et multo etiam sevior quar 
illa excanduit ira imperantis, tum plures ex 
satrapis adolescentes adibant : « 0 pulchri, 


πλήθη C. — ταύτης ἴσως φλέγομαι χαὶ ἀναλίσκομαι C, 
cui particula post τάχα deest. ἴσως post 1x^ 
ineptum glossema est; at vel adhibita crasi, V 
satis metro fit. φλὸξ ὑπὲρ xy. . 

18. ἀλλὰ τὸ πᾶσι C. — τοῖς τρισὶν C. — Sujet 
ἢ φλὸξ cod. cui ὑπὲρ τὴν κάμινον, aut quid simile 
supplendum est. — χαὶ γνώμῃ C. 

19. xai πλείω τίς ταύτην τὴν μ. v. ἐνερύτευσα 
φίλοι τοῦ πυρὸς πῶς id. perverso metro — post πολέ 
μιῖοι excidere v. II, 12, 13. In quibus melodus jam 


y, οἱ 





XXIV. DE TRIBUS 55, PUERIS. 


λαμπροὶ xai ὡραῖοι, * ci; οὖν ταύτην τὴν 
μανίαν νῦν * ἐνεφύτευσεν ὑμῖν; * οἱ πυρὸς 
πρώην φίλοι, * πῶς ὥφθητε πολέμιοι; V... 
eM sess Xl οἱ μύσται, προδό- 
vuv διὰ τί; Ἐ οἱ τοῦ βασιλέως * ὑπέρμαχοι 
στεῤῥότατοι, * πῶς ἐξαίφνης λῦσαι τοῦτον 
σπουδάζοντες; Ἐ διὰ τοῦτο οὖν εὔχεσθε * 
Τάχυνον.. : EE 

x. Y6o; τίς ἐπηνέχθη * ὑμῖν ἐκ τῶν 
ὑπηκόων,  χαὶ τούτου χάριν ἐξαίφνης * κατὰ 
πάντων διεδχήθητε; Ἐ ταῦτα οὖν ἃ τελεῖτε, " 
πάντοθεν ὕδριν προσάγει * τῷ ἔθνει ἡμῶν 
χαὶ γένει Ἐ xal αὐτῷ τῷ βασιλεύοντι" * μὴ 
οὖν εἰς τοῦτο, παῖδες, Ἐ πετρώσητε τὰ 
μέλη, * φείσασθε τῆς νεότητος, * καὶ σαυ- 
τοὺς ἐλεήσατε" Ἐ οὐ πρίασθαι ἔστιν ἢ ζωὴν 
μετὰ τὸν θζνατον, Ἐ οὐκ εἰσὶ γὰρ οἱ πωλοῦν- 
τες αὐτήν. * Τὸ πῦρ τῶν Χαλδαίων * οὐ 
πτήσσει, οὐκ αἰσχύνεται * τὴν λατρείαν τῶν 
Ἑὐραίων ἣν σέδεσθε: * λοιπὸν τίνι χραυγά- 
tert * Τάχυνον..; 

κα΄. Οὕτω λέξαντες τότε * οἱ μεγιστᾶνες 
* ὅπερ 
* 


"ni^ wu * xs er e " 
T0!3 νέοις, “ ἐγομισὰν ὅτι OUTUS, 
rü ) » ΕἾ " - r] T ^ 
T9EADV, ἐξζηγυσαν * “ ὁμῶς οὖν Ot γένναϊοι; 
χαῤζπερ βασαγισθέντες, * οὐ γὰρ ὡς συμ.- 
ῥουλευθέντες, Ἐ ἀπεχρίθησαν στεῤῥότεροι " * 

4 ^ NN ^» e / 
Ti φασὶ, τοῦτο, ἄνδρες ; * δοχεῖτε ὅτι ÀO- 

» E 460) 
Ju; * ἢ ἀπειλαῖς ἐχκόπτετε * τὴν στεῤῥὰν 
tow ὲ ^ 3 ' 
ἡμῶν πρόθεσιν; Ἔ ὁ λόγος γὰρ ἡμῶν * xat 

/ 

- » 2 Ld * ; 1 CLERI. , 1) 
pc περιέσφιγξεν, θυ: yag αὐτὴ ἢ ZA 
Vis ἐστι’ * Θεὸς ἐστὶν ἄνω, * ὃς δύναται 

i - t “- * ἘΣ 
λυτρώσασθαι * τῆς χαμίνου ἡμᾶς, ὑπόταν 
βυύληται, Ἐ διὰ τοῦτο χραυγάζομεν- * Τά- 
[9. ., 

/ 

XB . VPóyov οὖν οὐχ ἐπάγει * ἡμῖν τὸ οὔ- 
"ri^ [4 Pa ἢ; 3 
τως τεθνάναι * ὑπὲρ Θεοῦ ἀθανάτου, * xat 
ὑνητοὺς ἀθαγατίζοντος. * Τοῦ Ναξουχοδονό- 
δ * πολλάχις προχινδυνεῦσαι * εἱλάμεθα 

1 ES Ἐ Μ 
XA σφαγῆναι, * πόσῳ μᾶλλον τοῦ Θεοῦ 


* sacris libris egressus, liberius fortasse va- 
Babatur, 

20. Diei solet διαδεθλῇσθαί τινι aut πρός τινα : 
Dotatu dignum ex Nostro aliud διαδεόλῆσθαι κατά 
Ἶνος, — ὕδρις προσ, C, — οὐκ ἔστι πρίασθαι C. 


198 


« splendidi et formosi iuvenes! quis vobis 
« istius modi amentiam indidit? Vos ignis 
« olim amici, ut quid inimici facti estis !.... 
( eeeeeeseen He. VOS Sacris initiati, 
« cur traditores? Vos regis defensores for- 
« tissimi, cur subito eum studetis subver- 
« tere? an propterea oratis : Accelera..? 


20. « An contumelia aliqua vobis a subdi- 
« tis illata est, et propterea omnes illico 
« detestamini? Idipsum quod facitis, in 
« omnium redundat iniuriam , tum gentis ac 
« generis nostri, tum ipsiusmet monarchz. 
« Nolite ergo, o pueri, eo usque ut saxa 
« habere membra vestra. Parcite huic iu- 
« ventuti, ac vestri vosmet miseremini ; non 
est pretio commutanda vita cum morte ; 
« desunt qui vitam defunctis vendant. Ignis 
« Chaldaeorum neque timet, neque pudefit, 
« 
« 


A 


ex illa quam Hebrei profitentur, religione. 

Cui demum vociferabimini : Accelera? » 

91. Qua postquam magistratus tunc reci - 
tavissent adolescentulis, cogitabant ad feli- 
cem se exitum quod optabant, perduxisse. 
Verumtamen generosi heroes, quasi torque- 
rentur, non vero suaderentur, adhuc firmius 
respondebant : « Quorsum hzc, aiunt, o viri! 
« Putatis ne fore ut vos verbis aut minis ex- 
« cidatis nostram solidam voluntatem? Est 
« enim Verbum, est fides nostra, que nos 
« constrinxit, hic veroclibanus nihil est. Deus 
« est sursum, qui nos valet e foco liberare, 
« statim ut voluerit ; idcirco clamamus : Ac- 
« celera... 

22. « Nullum ergo nobis fastidium est, sic 
« mori pro immortali Deo, qui mortales 
« immortalitati consecrat. Pro Nabuchodo- 
« nosore saepenumero cupivimus pericula 
« obire et mactari, quanto magis pro Deo 


21. τί φησι C. — 6 λόγος γὰρ ἦν xoà πίστις C, om. 
ἡμῶν. — ὅταν βούληται C. 

22. Nota structuram προχινδυνεῦσαί τινος. -- τί 
ἡμῖν ἐμποδ ίζετε, o9 yàp C. 


13 


194 
ἡμῶν; Ἐ Τί οὖν λοιπὸν, Χαλδαῖοι, * xai cb, 
ὁ τούτων ἄναξ; * τί ὑμῖν ἐμποδίζει νῦν; * 
οὐ γὰρ ἔσται ὃ θέλετε. * Τοιαῦτα ἀχούσας, * 
ὁ ἄναξ χατηπείγετο, * xoi παφλάζων box 
ἐν θυμῷ- * Δεσμεύσατε τούτους, * καὶ δότε 
εἰς χατάχαυσιν, * ἵνα βρῶμα τῆς καμίνου γε- 
νόμενοι , * τεφρωθέντες μὴ χράζωσιν- * Τά- 
χυνον.... ] 

Xy . Ἄραντες οὖν τοὺς παῖδας, * oi ἐπὶ 
τρύτῳ ταχθέντες, ἢ δεσμεύουσι χεῖρας καὶ 
πόδας, * καὶ ἐχρίπτουσιν εἰς κάμινον. * Δέ- 
χεται οὖν ἐχείνη Ἔ τὸν τρίχλωνον αὐτῶν 
δίζαν" * χοῦ φλέγει, ἀλλὰ φυλάττει, * φο- 
βουμένη τὸν φυχάσσοντα, * ἀλλὰ εἰς πνεῦμα 
ὃ ρύσου ἢ ἡ φλὸξ μεταύληθεῖσα * θείως οὕτω 
διέψυχεν *. τὰ στελέχη τὰ ἅγια, * Καὶ ἣν 
ἰδεῖν ξένον" ὃ 
ἰδίων, καὶ γέγονε πηγὴ, * ἀρδεύουσα μᾶλ- 
λον * ἢ χαίουσα οὺς ἔδαλεν, * καὶ φρου- 
"οὔσα ὥσπερ ἄμπελον τρίφορον. ἢ Οἱ γὰρ 
τρεῖς οὕτως ἔψαλλον * Τάχυνον... 

x0 . Λέλυτο παραχρῆμα * ἡ δύναμις τῖς 
γεέννης᾽ * ὁ ἀγγελος γὰρ ἐξαίφνης * οὐρανό- 
θεν ἐπεδήμησεν, * μέσον ταύτης εἰσῆλθεν, * 
* 


τὸ TU» γὰρ ἐπελάθετο * τῶν 


Lond 


χαὶ κατεπράῦνεν ὅλην, " χαὶ ἔδειξεν τοῖς 
^ 7 Ἃ £4 δ A , X ., ων 
ἁγίοις * ὡς παράδεισον τὴν κάμινον, Ἐ καὶ 
T » fo 
χατεπάτουν οὗτοι * τοὺς ἀνθραχας ὡς ooa, * 
a - vy ». ^: ^ 
xai ὥσπερ ἐπὶ ἄνθεσι * τοῖς σπινθῆρσιν ἐτέρ- 
movro* ἢ ὁ καυστηρὸς τύπος ἢ εὐχτήοιος ἐγέ- 
€ ἢ » δὰ 
veto , ἢ καὶ εὑρέθη ῥοδόπατος ἡ φλὸξ, * θά- 
^ N ^ 
νᾶτον πνέουσα * τοῖς χύχλῳ χαὶ τοῖς ποῤ- 
e * -- 2 / s C “Δ 4 2. ss 
ῥωθεν, * τῶν ἐν μέσῳ τὲν ζωὴν οὐκ ἐλύπη- 
^J 4 y, 
σεν, * φοβηθεῖσα & ἔψαλλον" * Τάχυνον... 


28, v. 3 abundat. — xal οὐ £X. — θεῖον οὕτω C. 
— Ut melodi venam mirere, velim ea qua idem in 
cant. XX de igne Spiritus in Pentecoste cecinit, 
memineris, quibus hic addit vitis imaginem, 
toties cum tribus pueris in hypogeis romanis ex- 
pressam. 

94. λέλυτο, uti supra γεγόνει more Atticorum , 
de quo Matthize Gramm. $ 165, p. 301; Fischer 
ad Weller. IT, p. 317. — τοὺς ἄνθρακας in cod. desi. 
deratur. — in C art. ὁ excidit ante καυστηρός, dum 
abundat ἣ post φλόξ, — ῥοδόπατος vox nova, ut 


S. ROMANUS. 


« nostro? Quid ergo superest, o (μα δὶ, 
« tuque eorum rex? Qua causa vos moratur? 
« Non erit, quod vultis? » Qus ubi rex 
audivit, concitatus est ex:estuansque ira cla- 
mavit : « Constringite illos et mittite in in- 
« cendium , ut pabula flammee facti, in cine- 
« remabeant, nec vociferentur : Accelera...» 


23. Pueros igitur postquam rapuere, qui 
ad hoc iubebantur, eos manibus, pedibusque 
devinciunt , et eiiciunt in fornacem. Que igi- 
tur excipit triplicis surculi radicem, non com. 
burit eos, sed custodit, ipsa eorum tuto- 
rem reformidans, quinimmo in roris flatum 
flamma iam mutata divinitus , sacros refrige- 
rat surculos. Et mirabile visu! Ignis suam 
oblitus naturam, fit irriguus fons, nedum 
exurat quos attingit, ac pene protegit, quasi 
vitem ter fructiferam; tres eniin una psalle- 
bant : Accelera... 


24. Soluta repente erat vis illius gehenne : 
angelus enim illico e ccelo lapsus in mediam 
fornacem venit, eamque penitus temperavit 
ac pro sanctis mutavit in paradisum : qui 
spatiabantur in carbones quasi super rosas, 
et scintillis sicut floribus delectabantur. [ἢ- 
cendii clibanus sacrarium factus est , inventa: 
que flamma est semita rosis conspersa, dum 
mortem caeteris spirat , tam in circuitu quam 
longe positis, eorum autem quos ambi, 
vite nullatenus nocuit, immo expavit ea que 
canebant: Accelera... 


videtur. — ἐφ᾽ ov &y. C. addere lubet nonnullos 
de eodem argumento iambos Ioannis Geomelrt 
( Cramer /fnecd. Paris. t. 1V, p. 352): 


Μέσον δὲ τὸ πνεῦμα τῆς καμίνου πνεῖ δρόσου 
ψυχρόν τι τερπνὸν χαὶ συρίζον ἡρέμα, 

Τὸ πῦρ μερισθὲν φῶς παρεῖχε τοῖς νέοις, 

τὸ χαυστιχὸν δὲ τοῖς ἀνάψουσι μόνοις ' 
συνεῖχεν ὡς θάλαμος ἡδὺς τοὺς νέους, 
ἔφλεξεν οὐδὲν, οὐ παρηνώχλησέ τι, 

δεσμοὺς ἕκαυσε, τῶν τριχῶν ἀπέσχετο. 





XXIV. DE TRIBUS SS. PUERIS. 


᾿ς χε, Νίνον γὰρ συγχατέθη * τοῖς πεοὶ τὸν 

Ἀζαρίαν * ὁ ἄγγελος οὐρανόθεν" * πρὸς ψαλ- 
μὸν αὐτοὺς ἐξήγαγε * λέγων" Ἅγιοι παῖ- 
δες, * ἀχούσατέ μου τὸν λόγον " * ἐγὼ τελῶ 
ἃ ἐτάχθην, T καὶ ὑμεῖς ὃ ἐδιδά Once. * Ὡς 
χαμίνῳ τὴν φλόγα, * στομώσατε τὴν γλῶο- 
σαν * ὡς ἀμαυρῷ᾽ τὴν φλέγουσαν * δειλιᾶτε 
τὴν μέλλουσαν, * μὴ δὲ πτοηθῆτε. * Τὸ πῦρ 
WX ἐνοχλεῖ ὑμῖν, * τῶν ἐχθρῶν γὰρ ὑμῶν 
ἐπιχρατεῖ " Ἐ ἐχέλευσα τοῦτο * νηστεῦσαι, ὡς 
γηστεύετε, * xai ἀσώτως τοὺς ἀσώτους κα- 
τέδεσθαι, * τοὺς ὑμῖν μὴ συμψάλλοντας * 
Τάχυνον... 

xz. Ὅλην οὖν τὴν καρὸ ίαν Ἔ ἐχδόντες 

πρὸς ὑμνῳδίαν, * τῷ πλάσαντι τὰς χαρὸ ta; * 
μελῳδίαν ἐξυράνατε’ * Ax6eTs χαὶ τὴν χτί- 
ον * πρὸς εὐφημίαν τοῦ χτίστου, ^" xai 
τάγτα ἔργα Κυρίου * εὐλογήσωσι τὸν Ἀύ- 
m, ἢ ὅτι τὸ πῦρ πηγάζει, Ἐ καὶ κάμινος 
ὁροσίζεν * τοὺς εἰς αὐτὸν πιστεύοντας * καὶ 
τῆς πλάγης ἐχφεύγοντας: 7 ἅπαντα γὰρ 
δοῦλα * ὑπάρχει τοῖς δουλεύουσι * τῷ Κυρίῳ 
ὡς πλάστῃ χαὶ Θεῷ. * Ἡλίας τῶν ἄνω * καὶ 
τῶν χάτω ἐδέσποζεν, * ὅτι μέσων τῶν ἀθέων 
ἰστάμενος, Ἐ τὸν Θεὸν ἐλυτάνευεν " * Tzy»- 
vw... ' 

Mj. Στέσαντες οὖν οἱ παῖδες * χορὸν ἐν 
μέσῳ καμίνου, Ἐ οὐρανίαν ἐχκλησίαν Ἐ ἀπειρ- 
γάσαντο τὴν χάμινον, Ἐ ψάλλοντες μετ᾽ ἀγ- 
γέλωυ * τῷ ποιητῇ τῶν ἀγγέλων, * καὶ 
πᾶσαν τὴν ὑμνῳδίαν * τῶν ἀσάρκων ἐχμι- 
ME * εἶτα ἐμφορηθέντες Ἐ ἐκ τῆς λα- 
Τρείας τῦτε Y τοῦ παναγίου Πνεύματος, * 


26. Series exposcit καταδαίνων pro συγχ. — οἵ 
tr" C. Hie plura in cod. fere evanida. f. 
γλῶσσαν σοδαρῷ" μὴ τὴν φλέγουσαν δειλιᾶτε τ. p. — 
BIO χατέδεσθαι aptius esset, cum de prasenti aga- 
tr eo Joci , χαταφαγεῖν, — μὴ ψάλλ. C. 

20, ἐξυράνατε attice pro ἐξυφήνατε, de quibus 
ipud Romanum frequentibus, alias diximus, in 
Primis eant. VI, 5, — πάντα cà ἔργα C. — εὖλο- 
γήσουσι δροσίζει τοῖς &. α, πιστεύουσι... ἐχφεύγουσι 
πάντα γὰρ δοῦλα͵ — Quz ad C. perge referre. 

21. ἴδον pro εἶδον. Quam homericam formam 


&deo melodus frequentavit, ut abs re non sit , 


195 


25. Solummodo enim descendit ad socios 
Azarie angelus de colo; psalmi exordium 
proposuit eis dicens : « Sancti pueri, audite 
« meum sermonem : ego quae precepta mihi 
« sunt, exsequor; et vos, qus edocemini. 
« Sicut fornaci flammam , ita os compescite 
« insipienti; venturum timete ignem qui 
« vere comburit , immo ne formidetis. Ignis 
« ille vos non attingit, sed hostes vestros 
« subiicit ; cui iussi ut a vobis abstineret, sic- 
« ut vos a cibo abstinuislis, ceteros vero 
« perditos funditus devoret, vobiscum non 
« psallentes : Accelera... 

96. « Totum igitur cor vestrum pandite in 
« hymnos; Deo qui corda condidit, texite 
« melodica carmina ; assumite creationem in 
« communem creatoris plausum; et omnia 
« opera Domini benedicant Dominum , quia 
« ignis scaturit in in fontem, et fornax in ro- 
« rem, pro confidentibus in eo et fugientibus 
« fallaciam : omnia quippe iis serviunt qui 
« Dominum uti creatorem Deumque colunt. 
« Elias in superiora et inferiora dominatus 
« est, quia in mediis impiis stans, supplex 
« Deum orabat : Accelera. » 


27. Chorum igitur in media fornace pueri 
statuentes, in codlestem ecclesiam mutarunt 
clibanum,, cum angelo psallentes angelorum 
conditorem, et hymnos omnium immortalium 
imitati ; afflatisdemum sanctissimi Spiritus nu- 
mine, ecce illis visum est aliud conspectu mi- 
rabilius : ille ipse quem angelum esse cerne- 


easdem illi vindicias adhibere, quibus Cosmam, 
alterum melodia principem, Gregorius Corin- 
thius tueri non dubitavit, eum in acrostichide 
iambica cuiusdam canonis i9: pro εἰδς, rupto in 
ultimo pede metro, posuisset : ΚΚαινοτομία ὑπέστη 
χατὰ τὴν ἔχτην χώραν Ó παρὼν οὗτος txufog' τὸ γὰρ 
εἶδε διὰ τῆς εἰ διφρθάγγου ὀφεῖλον γράφεσθαι, διὰ τοῦ « 
ἐγράφη" ὁμηρικὸν E τοῦτο, καὶ γὰρ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον 
τὸ ἴὸ ον xai ἴδεν ἐν τῇ ὀμηριχῇ ποιήσει διὰ τοῦ τ γρά- 
φεται δευτέρου ἀορίστου γραφῇ, ἔχοντος τοῦ παρατατι- 
χοῦ. Hactenus summus magister in comm. ine- 
dito de canonibus Dominicis. — αὐτὸν γὰρ ἐχεῖ- 


e 


196 
ἴδον ἄλλο φριχτότερον᾽ * αὐτὸς γὰρ ἐχεῖ- 
vos , * ὃν ἔβδλεπον ὡς ἄγγελον, * καθεχάστην 
ἠλλοιοῦτο μορφὴν, * xai ὁτὲ μὲν Θεὸς, * ἀλ- 
λοτε δὲ ὡς ἄγγελος " ἑωρᾶτο, xai τοτὲ μὲν 
ἐχέλευε, * τοτὲ δὲ συνικέτευεν ἢ Τάχυνον... 

χη. Ὅθεν χαταπλαγέντες, * ἐξέστησαν 
τὴν καρδίαν * Σέδρα, Μισὰ, καὶ ὁ ἄλλος, * 
xai ἀλλήλοις συνελζλυσαν: * Τί, φασὶν, 
ἐστὶ τοῦτο; * οὐκ ἔστιν ἄγγελος οὗτος, ἢ 
ἀλλὰ Θεὸς τῶν ἀγγέλων" ἢ ἐν ἀγγέλῳ ἡμῖν 
φαίνεται, * ὁ εἰς τὸν χύσμον μέλλων * ἔρχε- 
σθαι, xal σθεννύειν * τὴν τῶν εἰδώλων γέεν- 
vay , * ὥσπερ ταύτην τὴν κάμινον. * Αὐτὸς 
ἡμῖν ὥφθη, * καὶ τῶν μελλόντων ἔρχεσθαι * 
τὴν εἰχόνα ὑπέδειξεν ἡμῶν, * xxÜxmtp ἀρ- 
τίως * γὰρ δροσίζει τὴν χάμινον, * οὕτως 
μέλλει ὥσπερ ὑετὸς κατελθεῖν, * xa ἀρδεύειν 
τοὺς ψάλλοντας * * Τάχυνον... 

x'. Ὕμνος οὖν τῷ εὐσπλάγχνῳ, * xai 
αἶνος τῷ φιλανθρώπῳ, * ὅτι ἠξίωσεν ἡμᾶς * 
τῆς μεγάλης αὐτοῦ χάριτος. * Δεῦτε, πᾶσα 
ἡ κτίσις, Ἐ τὸν διοικοῦντα τὴν κτίσιν * xai 
συγχροτοῦντα τὴν φύσιν ἢ ἱκετεύσωμεν, xoau- 
γάζοντες (UO πρὸς ἡμᾶς καὶ ἄνω * xai ἐν 
ἑχάστῳ τόπῳ * ἀφθαστε xai χρατούμενε, * 
χωρητὲ καὶ ἀχώρητε, * ὁ ἐπὶ πτερύγων * 
ἀνέμων ἐποχούμενος * χαὶ τέχνη μὴ ἐμφέρων 
τοῖς βροτοῖς, " ὃ πόλου xai γλίης * xai πόν- 
* xai ἀνθρώπων διοιχῶν 
* 


του τὴν XUTX6T7XGlYy 
1 3$ ἢ L APP LIN IUS 19. i 
τὴν ἐπίστασιν, ἀφ ἡμῶν παραχλήθητι 
Ἔλχυνον... ᾿ 
[4 " e ' ej 
X. Τούτων οὕτως ψαλλόντων * xal οὕτως 
€ » 3 e^ 
λιτανευόντων, à ἄναξ ἐπηκροᾶτο, * πρὸς 
τὴν κάμινον γενόμενος. * Ἦλθεν οὖν μετὰ τρί- 


νον cod. quasi respectu ad sequentia. — τῇ μορφῆ 
— xà τὸ μέν. | 

98. τί φησιν cod. — ὥσπερ αὐτήν. — χαθάπερ γὰρ 
ἀρτίως id. quo unico fere trop. solita versuum 
divisio impeditur, nisi voeula de sede moveatur. 
— post κατελθεῖν insolitum irrepsit glossema εἰς 
τὴν ἄγαμον, in quo scholium video e margine 
migravisse , ut moneremur de mystico rore ac de 
Gedeonis vellere, qua B. Virgini symbolica theo. 
logia ascribit ; nec diu lectorem morari velim in 
hisce imaginibus Virginis et puerorum in for- 


S. ROMANUS. 


bant, forma continuo vertebatur, modo qui- 
dem Deus erat, modo autem angelo similis 
videbatur, nünc vero imperabat, sed ali- 
quando supplex precabatur : Accelera... 


28. Unde attoniti ab imo pectore erigeban- 
tur Sidra, Misa, et puerorum tertius, ita 
inter se colloquentes : « Quid , aiebant, istud 
« est? Angelus non est iste, sed Deus ange- 
« lorum : in angelo enim apparet is qui in 
« mundum venturus est, extincturus idolo- 
« rum incendium, sicut ipsam hanc forna- 
« cem. Ipse nobis conspectus est , imaginem- 
« que nobis adumbravit rerum qua evenient. 
« Ut enim nunc prunas irrorat, sic delapsu- 
« rus est uti imber, et irrigabit psallentes : 


« Accelera... 


99. « Hymnus igitur sit clementi, lausque 


« hominum amatori , quia nobis dignatus est 
« magnam suam largiri gratiam. Adesdum, 
« universa ereatura, gubernantem omnia 
« condita, omnemque naturam amplexum. 
« supplices deprecemur, clamantes : Tu qui 


« iuxta nos es et supra et in omni loco, 
« inaccessibilis nobisque apprehensus, lo 


« ascriptus et immensus, tu ventorum pennis 
« subvectus, neque hominibus arte similis 
« qui cceli et terre et maris fabricam, homt- 


numque imperium regis ac sustines, 8 
nobis invocator : Accelera... » 
. 90. Que dum ita psallunt,, sicque depre 


A2 ^ 


cantur, rex auscultabat, iuxta fornacem aece- 
dens ; venit enim post horamtertiam, ut habe! 


nace, quam totum troparium, cum christiana 


antiquitate consentaneum , ἐχχλησίαν οὐράνιον Bi- 
mul et terrestrem , bellorum incendio vexatam, 
intelligendam esse suadet; immo innuit mur 
dum , gehenna idolorum conflagrantem. 

29. ἄφθαστε iterum apud Serg. 1, 9. — post ἀνέ- 
μὼν nescio cur cod. intruserit ἔνδοξος. — Ib. ἂν 
θρώπους διοιχῶν ὡς ἐπίστασε cum corr. αν Supra ylti- 
mam litteram. 

30. τοῦτον οὕτως C. — Tertia hora ideo fortass 
notatur, quod eadem hora Spiritus flammeus ΙΒ 





XXIV. DE TRIBUS SS. PUEBIS. 


τιν, * ὡς ἡ γραφὴ ἐκδιδάσχει, ἘΞ ἐλπίζων 
χύνιν εὑρίσχειν * οὖς παρέδωχεν εἰς κάμινον. * 
Ὅμως ἐματαιώθη * ἡ τούτου προσδοκία, * 
xai ἐξεχύθη ἄθρουν, ἢ ὡς καπνὸς, ἡ ἐλπὶς 
αὐτοῦ * ἐμδλέψας οὖν τότε * ὁ τλήμων εἰς 
τὶν χάμινον, * ἐθεώρει φριχτὰ xal θαυμα- 
στὰ, ἢ xai ob; ἐδέσμευσε, Ἐ ἐκείνους ἐχλε- 
λυμένους, * ἁλλομένους, χαίροντας καὶ y9- 
ῥεύοντας * xal σκιρτῶντας xal ζδοντας" * 
Τάρυνον... 

λα. Ὅλως δὲ ἠλλοιώθη * xài cuve oa 
τὰς φρένας, * xai τί τελέσαι μὴ ἔχων, * τοῖς 
σατράπαις ἀνεδόησεν' * Τρεῖς ἐῤῥίψαιλεν 
χάτω, Fai τέσσαρας αὐτοὺς βλέπω, * xxl τοῦ 
τετάρτου ἡ ὄψι: * συντρίθει τὴν καρδίαν 
uo)... * οὔτε γὰρ οἶδα τίνι * συγχρῖναι τοῦ- 
ww ἔχω. * Εἴπω ὅτι βροτός ἐστιν; * ἀλλ᾽ 
Υἱὸς Ox πέφυχεν,. * Διχαίως ἐσθέσθη 7 ἡ 
χάμιγος, οὐχ ἔχει γὰρ ω ἐπυλεῖναι πρὸς πύρι- 
νὸν ἡ 9À02 , * ἀξίως ἡττήθη , * οὐχ ἔχει 19? 
τὴν δύναμιν * ὑποστῆναι τὴν αὐγὴν τοῦ 
ἀστράπτηντος, * xai τοῖς νέοις συμψ ζλλον- 
ft Teyuvov. T 

M. Σέθω οὖν, xxv μὴ θέλω, * τὸν Κύ- 
βίον τῶν ἙΘρχίων, * xal πᾶσι τοῖς ἐν τῇ γῆ 
M * διχτάττω συναινέσαι uot. * Δεῦτε, 
ἅγιοι παῖδες, * ἐξέλθετε τῆς χαμίνου" * 
ἐπείσθην γὰρ ὅτι ὄντως * ὃ Θεὸς ὑμῶν Ou 
ἔστιν, * Ταῦτα ἐν Βαβυλῶνι * ἐγένετο, ὡς 
γράφει, * ὅτε ἡγμαλωτίσθησαν * οἱ Θεὸν 
Ταροργίσαντες, Ἐ Διὸ, ἀδελφοί μου, * ὁρᾶτε 
μὴ λυπέσωμεν Y τὸν δεσπότην χαὶ δοθῶμεν 
ἐχθροῖς. λυποῦμεν γὰρ τοῦτον, * ἐὰν αὐὖ- 
τὸν ἀφήσωμεν * xal τὴν πίστιν τὴν op, 


cenaculum lapsus est, — εἰς τὴν χάμ. C. — τότε add. 
— χἀχείγους οὖς ἐδέσμευσεν λεμμένους (sic), ἁλλομέ- 
V09$ γορεύοντας, xal σχιρτῶντας xal ἐπάδοντας C, 
manifesto tumultu , in quo periit etiam recta sti- 
"horum divisio, qualem cztera omuia trop. 
ferunt. 

91. χαρὴίαν βου. Syllaba una metro deest f. le- 
gendum συνταράσσει τὴν χαρδίαν μου. Hic demum, 
utin plurimo superiori loco, alluditur tum ad ig- 


Mm ἃ Persis adoratum, tum ad symbola veri 


Dei ab igne repetunda. 


191 
Scriptura, hae spe fore ut in cinere inveniat 
eos quos clibano dederat, verum delusa fuit 
eius expectatio , et fluxit subito ut fumus spes 
illius. Considerans igitur improbus in forna- 
cem, mira vidit et formidolosa, illos ipsos 
quos vineulis ligavit, solutos, alacres, leta- 
bundos, saltantes et tripudiantes atque con- 
cinentes : Accelera... 


31. Is totus mutatus est , sensuque dissolu- 
tus, nec iam quid ageret habens, ad satrapas 
exclamabat : « Tres iniecimus subtus, el 
« quatuor eos video; quarti autem aspectus 
« cor meum conterit; haud enim scio cui- 
« nam eum similem habuerim. Eumne di- 
« cam mortalem ? At Filius Dei est : iure ergo 
« fornax extincta est; non potest enim sub- 
« sistere flamma iuxta igneum ; merito supe- 
« rata est; vim quippe non habet sustinendi 
« radium coruscantis et cum pueris psallen- 
« tis : Accelera... 


32. « Ego, vel invitus, adoro Hebraeorum 
« Dominum, et omnibus in terra mea de- 
« cerno, ut mecum consentiant. Venite, 
« sancti pueri, exite e fornace ; credidi vere 
« Deum esse Deum vestrum. » Hzc in Baby- 
lone facta sunt , ut scriptum est, quando cap- 
tivi abducti fuerant, qui Deum offenderant. 
Propterea, o fratres mei, orate, ne con- 
tristemus Dominum et tradamur hostibus; 
eum enim contristamus , si deserimus eum, 
et rectam fidem offendimus ; extra quam di- 


82, f. pro accentu xal τοῖς ἐν γῇ ἡμῶν πᾶσι, --- γρά- 
qtti. e. βίόλος, rupto metro γραφὴ C. — Xuz. y. τούτων 
C. — πίστιν ὀρθὴν παρατρώσωμεν sie C, f. παρατρέψω- 
μεν, A tribus vero sanctissimis pueris ne disce- 
damus, quin miremur quomodo fuerint veteri 
simul et nova ecclesia ornamento atque sola- 
tio, uti tum sexcenta alia notissima , cum etiam 
Syraeusanum illud monumentum evineit, novam 
in lucem nuper erutum , hisque diebus, dum hxc 
scriberem, non modo sub oculis meis ex arte 
photographica positum , verum etiam cum exqui- 


198 
παρχτρώσωμεν; P ἧς ἐκτὸς λέγειν ἄδεχτον" 
T&yuvov, ὁ οἰκτίρμων" * xai σπεῦσον, ὁ 
ἐλεήμων, * εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, * ὅτι 
᾿ δύνασαι βουλόμενος. 


* 


sita diligentia, qua artem superat, et claro, 
nomini par est Philippi Matranga, ornatum et 
illustratum (Sul sarcofago rinvenuto nelle cata- 


S. ROMANUS. 


cere nefas est : Áccelera, o misericors; fes- 
tina, o piissime , in auxilium nostrum; potes, 
Si vis. | : 


combe di Siracusa lettere, etc. Palermo, 1873, 
p. 9, 36). Omnis audi martyres in tribus pueris, 
et quid eorum imago doceret, a poemate disce. 


XXV. 


CANTICUM IN NATIVITATEM D. MARL/E VIRGINIS. 


, ὅ »y 
α΄. ἰΙωχχεὶμ καὶ Αννα 
4 ^ * / 
ὀνειδισμοῦ ἀτεχνίας, 
3 L/ 
xai Αδὰμ xoi Εὔα 
ix τῆς φθορᾶς τοῦ θανάτου. 
352, , » 
ἠλευθερώθησαν, ay pav , 
ἐν τῇ ἁγία γεννήσει δου’ 
αὐτὴν ἑορτάζει 
Nod / 
X4 ὁ λαός σου, | 
ἐνογῆς τῶν πταισμάτων 
λυτρωθεὶς, ἐν τῷ κράζειν σοι’ 
t ^ ΄ Ἁ 
Η στεῖρα τίκτει τὴν Θεοτόχον, 
χαὶ τροφὸν τῇ ζωῆς ἡμῶν, 
, t dai t m 4 JN 
β΄, Η προσευχὴ, ὁμοῦ xat στεναγμὸς, 
^ Ἁ 9 
τῆς στειγώσεως XXV ἀτεχνώσεως 
3 , : * v , 7 ὃ 
Ιωαχείμ τε καὶ Ἄννης εὐπρόσδεκτος, 
M * 0€ / 3 
χαὶ εἰς τὰ ὦτα Kuotou ἐλήλυθεν, 


Romanum nemo ullus non agnoverit in hac 
XXV melodia , qua, ut tum primum inter Christi 
natalia, sic demum B. Virginis ad cunas eadem 
dulcedine, simili studio, ac nova alacritate exul- 
tat. Haud jam exigui pretii est, priseas illas ori- 
gines ornari ab eximio melodo, in quo spirat au- 
rea patrum zetas, ante , ut opinor, quam Cosmas, 
Andreas , Sophronius, Damascenus nota cantica 
et praeconia de Virginis ortu et parentela late per 
hominum ora cireumfuderint. Corsinius quidem 
nobis defuit; defuere et taurinensis et mos- 
quensis , cum in illis singulis idem initium men- 
sis septembris, unico veluti fato, abstulerit cvi 
edacitas. At enim vicariam opem sibi dedere bini 
codd. vetusti, vaticanus unus , 1829, alter erypto- 
(errat. à. «a. 1, sed posteriorem citato tantum 


1. Joachim et Anna 

ex opprobrio sterilitatis, 

Adamusque et Eva 

ex corruptela mortis 

erepti sunt , o immaculata , 

in sacra tua nativitate : 

quain festive celebrat 

tuus quoque populus, 

e vinculo peccatorum 

solutus, dum ad te clamat : 

« Sterilis parit Deiparam, 

« vitzeque nostra nutricem. » : 
9. Oratio simulque gemitus 

sterilitatis et orbitatis 

ab ore Joachim et Anne placuerunt, 

et in aures Domini pervenerunt, 


oculo lustravi, nec nisi priorem tuto adhibere 
potui ; ex quo versus numero 166 accepi integros 
et novos , viginti quinque exceptis. Caeterís qui- 
dem brevior, haud vero impar, melodia inseribi- 
tur : Mrvo; σεπτεμόρίου η΄, κονδάχιον ἰδιόμελον εἰς τὸ 
γενέσιον τῆς ὑπεραγίας Θεοτόχου, ἦχ. δ΄, o0 fj ἀχροστι" 
χίς Ἢ δὴ Ῥωμανοῦ. 

1. Ὀνειδισμῶν vat. Expectaveris ἐξ ὀγειδ. ut sla- 
tim ἐκ τῆς 90. verum admittendi aut excludendi 
praeposit. aqua licentia melodus usus est. — 
λυτρωθῆναι ed. rom. ex eryptoferr. — xai τὴν 19* 
φὸν crypt. 

2. 6 στεναγμὸς edd. vett. et novi, sed metro ar 
ticulus pellitur. — τε xai Ἄννης cum edd. jubente 
melodia; male τε om. codd. xai Ἄννα vat. — 97 
rgócóswot Codd. [. κατὰ νοούμενον ob superioro, 


XXV. 


χαὶ ἐδλάστησε καοπὸν 
ζωηφόρον τῷ χόσμῳ. 
t 4 * ν᾿ 
O μὲν γὰρ προσευχὴν 
3 - Y» , d 
ἐν τῷ ὀρει ἐτέλει, 
ἡ δὲ ἐν τῷ παραδείσῳ 
hd f 
ὄνειδος φέρει 
3 ^v. 
ἀλλὰ μετὰ γαρὰς 
ἡ στεῖρα τίκτει τὴν Θεοτόχον 
καὶ τροφὸν τῆς ζωῆς ἡμῶν. 
7 € ΡῈ » 1 ^ 
γ. Ὧ τοχετὲ τῆς Ávva; ἀγαθὲ, * πῶς 
ὑμνήσω σε, ἢ πῶς δοξάσω σε, * ὡς ὑπάρχεις 
τεθεῖσα ναὺς ἅγιος: * Ἰωαχεὶμ ἐν τῷ ὄρει 
ἱκέτευε * τὸν χασπὸν ἀπολαθεῖν * Ex κοιλίας 
τῆ; Ἄννης, * xal γίνεται δεκτὴ * ἡ εὐχὴ 
τοῦ 65109, Ἐ xai μετὰ χυοφορίαν Ἐ ἡ μαχα- 
, Led 
pa * φέρει χύόσμῳ yuozv* * ἡ στεῖρα τί- 
χτεῖς,, 
; TM " 
ὃ, Δῶρζ ποτε mpoofyey ἐν ναῷ χαὶ 
ἀπρόσδεχτα ταῦτα Ld ds * τῶν ἱερέων 
μὰ θελόντων δέξασθχι, 
σπέρμα μὴ ἔχον τος; * 


ὥσπε; ἀτέχνου καὶ 
χαὶ τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ * 
Ἰωαγεὶμ ἐδδελύχθι- ἢ * ἀλλ᾽ ἦλθεν ἐν χαιρῷ, * 
καὶ προσάγει παρθένον Ἐ σὺν δώροις εὐχα- 
Ὡ τ t€ - Y, 3 
βιστίας, * 3n τῇ Ἄννῃ, * 
i r 
t, 6t mies 


νῶν ὅτι χαίρουσιν *. 


. Haousay Οὖν φυλαὶ τοῦ Ἰσραὴλ, 
ἐς ἔτεχεν Avva τὴν ἄχραντον; * χαὶ £1920- 
ovy αἱ πᾶσαι συνέψαιρον" * πότον Ἰωαχεὶψ. 
τὸτε $z0if 1,56, * xxl ηὐφραίνετο λαμπρῶς * 
ἐπὶ τῷ παραδόξῳ, * χαλέσας εἰς εὐχὴν 2 
ἱερεῖς χαὶ Λευΐτας, * χαὶ τὴν μσχαρίαν μέ- 
VW * ἤγαγε πάντων, * ὅπως μεγαλυνθῇ" * 
τ Ῥεῖθρον ἐξέσλυσας ζωῆς ἡμῖν * ἡ τρα- 


φῆναι δηθεῖσα εἰς ἅγιον, ἢ χαὶ τὴν ἀγγέλου 


9Ut per synesin, que tamen sequentia non ín- 
Vivit, — εἰς ὦτα codd; et edd. vett. emendavit 
D€Wà venet. constanti metro consentanea. — 
ἰύλάστησαν edd. ipsorum serie rupta. — £v παρὸ, 


E et codd. modulo leo. Huc usque edd. li- 
i 


ὁ ὅτι ὑπάσχεις codd. Θεοῦ alicubi quaeritur, f. 


ἐπι lsty Unc v, ἄγ, Θεοῦ, Placet ὡς admirationis. 
4. χαὶ om. ante. ἀπρόσδ, οτγρῖ. --- προσδέξασθαι 


DE NATIVITATE B. V. 


199 


fructumque fecerunt germinare , 
qui mundo vitam attulit. 

I5 namque preces 

in monte effundebat ; 

hec vero in horto 
contumeliam tulit. 

Sed cum letitia 

sterilis parit Deiparam , 
viteeque nostrae nutricem. 


3. O optime fructus Ànna , quibus te hym- 
nis laudibusve prosequar, quando oriris ut 
sacrum Dei templum? Joachim in monte 
orabat supplex , ut fructum e gremio Anne 
susciperet , et accepta fit oratio justi , et im- 
pleto nativitatis tempore, mundo beata gau- 
dium affert , sterilis parit... 


4. Dona in templo quum olim obtulit , ea 
minus accepta sunt; respuunt sacerdotes 
munera recipere viri sterilis, nec semen ha- 
bentis , et a filiis Israel Joachim spretus est. 
Verum tempore fausto venit, offertque Virgi- 
nem cum donis gratoque animo, una cum 
Anna , et nunc colletantur, sterilis... 


5. Israelis inter tribus, fando auditum est, 
ortam esse immaculatam, tribusque omnes 
simulexultabant. Convivium struxit Joachim, 
ac splendide letabatur de incredibili ortu , 
invitatisque in commune votum sacerdotibus 
et levitis, beatam statuit mediam omnibus, 
ut celebraretur, sterilis... 


6. « Torrentem vite nobis effudisti, dum 
« dedicata es, in templo alenda, dum cibo 


vat. προσδέχεσθαι erypt. — ὡς àxfav. iid. Ἰωαχεὶμ 
tribus hic, alias quatuor syllabis, sed in pere- 
grina voce. — προσῆξε Cr. — χαὶ om. eryp. ubi 
x«X ἐν τοῖς vat. — τοῦ Ἰσραὴλ cr. — τὴν παρῇ, 
ambo. --- χαίρουσιν νῦν vat. 

δ. τότε codd. om. — ηὐφραίνοντο er. — τὴν Ma- 
pix. μετὰ χαρᾶς ἐν μέτῳ erypt. perverse. 

8. ἀνέδλωσας ΟΥ̓. --- εἰς ἅγιον Cr. — διὰ ἀγγξδ ow 
τῆς τροφῆς ἀπολαδοῦτα Cr. — τοῖς ante ἁγίοις om. 





200 


τροφὴν ἀπολαύσασα, * ἐν τοῖς ἁγίοις ἁγία 
ὑπάρχουσα, * ὡς ὡρίσθη, x«i ναὸς * xai δο- 
χεῖον Κυρίου" * παρθένοι σὺν δχσὶ * τὴν 
παρθένον προσῆγον, * τὸν ἥλιον ἐκτυποῦσαι * 
ὅνπερ προσφέρειν * ἔμελλε τοῖς πιστοῖς" * ἡ 
στεῖρα... T 

t. Ὧ μυστικῶν τελουμένων ἐν ri 
μετὰ τόχον ἡ Ἄννα ἐδόησε * ταῦτα πρὸς τὸν 
Εἰσήχουσάς 
μου, ὄντως δέσποτα, εὐχῆς * ὥσπερ Ἄννης, 
τοῦ HDi * μεμφομένου τὴν μέθην. Ἐ Αὐτὴ 
τὸν Σαμουὴλ * M AL i ids * 
* ἐδὼ- 


| x 


προγνώστην χαὶ Θεὸν oti 


χυρίῳ ἱερατεύειν. Ἐ Σὺ οὖν ὡς πρώην, 
βήσω χαμοί * * ἡ στεῖρα... 

ἢ. Μέγα μοι ὑπάρχει νῦν, ἀγαθὲ, ἢ * ὅτι 
τέτοχα παῖδα τὴν τίχτουσαν * τὸν πρὸ 
αἰώνων δεσπότην σε vi Θεὸν, * τὸν μετὰ τὸν 
τόχον σώαν φυλάττοντα * τὴν μητέρα ἑαυ- 
τοῦ, ἢ ὥσπερ ἔστι, παοθένον * αὐτὴν ἐν 
τῷ ναῷ * σοὶ epe , οἰχτίρμων, * αὐτὴ 
χαὶ πύλη σὴ ἔσται * τοῦ ἐξ ὑψίστου, * 
περ μετὰ χαρᾶς * ἡ στεῖρα... 

θ΄. Ao οὔ ποτε xal Σάῤῥα 4 πιστὴ * 
ἐπεθύμει γεννῆσαι στειρεύουσα, * ποὶν τε- 
χθῆναι Ἰσαὰκ τὸν υἱὸν αὐτῆς; * αὐτὴ μὲν 
τὸν Du ὑπεδέξζχτο, * ἀνθρωπίνη ὡς μορ- 
φῇ; * σὺν δυσὶν ἀρχαγγέλοις, * καὶ λόγος 
πρὸς αὐτήν * Κατὰ τοῦτον τὸν χαιρὸν, * 
τῇ v di ὑπάρξει τέκνον, * νῦν δὲ τῷ χό- 

σμῳ * γαίρουσα ἐχροῶ- * Ἡ στεῖρα.. 

c. Νῦν Μαριὰμ ἐκλάμπει τοῖς χαιροῖς, * 
* ἣν Ζαχα- 


ὥσ - 


' δ λ et , »y 
xoi νχὺν τὸν ἅγιον οὐχ EAUREV, 


eodd. — Κυρίου. Hzec verba videntur plaudentium 
Virgini. — ὁρισθεῖσα er. — αἱ παρθένοι προσῆγον 
( προῆγον er.) τὴν παρθένον μετὰ λαμπάδων τὸν ἥλιον 
τυποῦσαι ambo codd. --- τῆς δικαιοσύνης ὅνπερ μετὰ 
μαρᾶς crypt. totus locus glossis turget, et scatet 
vulneribus : ex eodem fonte duo codd. facile de- 
rivantur. 

7. τὸν προγνώστην codd. — xp. ποιητὴν cr. — 
ὄντως δέσπ. et εὐχῆς om. vat. ὥσπερ τῆς Ἄν. vat. 
--- ὡς Ἄν. er. — μεμφ. μὲν ἐν μέθη vat. — ὑπέσχετο 
τελθ. uterque, — οὖν αὐτὸς cr. 

8. σε post δὲσπ. om. cr. gravi lapsu, quem 
vat. emendat. — ὃεσπ. xal κύριον iid. — τὸν ante 


S. ROMANUS. 


« fruebaris angeli , sanctaque in sanctis fie- 
« bas, et juxta oracula , Domini templum et 
« habitaculum ; dum virgines Virginem de- 
« ducebant cum lampadibus, solem illum 
« presignantes, quem oblatura erat fidelibus, 
sterilis mater... 

.4. « O mysteria in terris consummata! 
« Ánna post partum exclamavit ad prescium 
« Deumque nostrum. Tu, vere Domine , me 
« audivisti orantem, uti Annam ab Heli spre- 
« tam, quasi ebriam. Illa promisit natum 
« Samuelem Domino sacra litaturum. Ut 
« olim ergo illi, tu mihi quoque dedisti, ut 
« sterilis... 

8. « Magnum hoc mihi, bone, factum 
« est, ut parerem filiam qua pariat te &ter- 
num ante secula et omnia possidentem 
« Deum, tu qui post partum servas Domini 
« matrem, qualis est, virginem. Hanc tibi 
« in templo offero, o clemens, porta ipsa 
« erit tua ab alto descendentis, sicut cum 
« letitia parit sterilis... 

9. « Nonne olim fidelis quoque Sara in 
« sterilitate sua optavit mater fieri, prius- 
« quam pareret Isaac filium suum? Hzc vero 
« Deum excepit sub humana forma cum 
« duobus archangelis. dictumque verbum 
« est ad illam : In hoc tempore Sare filius 
« erit. Nunc vero ad mundum letabunda 
« clamo : Sterilis... » 

10. Jam nunc Maria, annis labentibus, 
emicat, nec sancta sanctorum deseruit. Quam 


A 


z- 


τόχον ambo om. σώαν om. erypt. qui sequentia 
mirum in modum pervertit : φυλάττοντα τὴν ptr 
τέρα ἑαυτοῦ, παρθένος ὡς ἐστὶν ἐν τῷ ναῷ σοι ΤΡ. 9: 
αὐτὴ χαὶ λύπη ἔσται τοῦ ἐξ Qj. πεσόντος ἥνπερ μετὰ 
χαρᾶς, quid plura ? — τὴν μήτραν ἑαυτῆς Val: — 
zp. sot id. — ἧσπερ vat. 

9. ἄρά ποτε codd. — πρὶν ἣ τεχθ. vat. — ὁ vi 
αὐτῆς Crypt. — μὲν θεὸν ὑπεὸ. codd. — ἀνθρωπότητοι 
μορφῇ Crypt. ὡς om. — ὡς ἀνῦρ. vatic. — εἰς τὸν 
καιρὸν vat. — τῇ c. ἔσται τέχν. duo codd. — Que 
supra et infra f. idem sunt hymnus sacerdotum. 

10. ὑπεραχμάζουσαν bini codd. — μνηστ. λαχμῷ 











XXV. DE NATIVITATE B. V. 


ρίας θεωρῶν ἀχμάζουσαν ) * λαχμῷ μνηστῆρα 
αὐτῇ καθυπέδαλεν, * Ἰωσὴφ τὸν ἐκ Θεοῦ * 
μνηστευσάμενον ταύτην᾽ * ἐδόθη γὰρ αὐτῷ * 
δηλωθεῖσα ἐν. ῥάδδῳ * ix τοῦ Πνεύματος 
ἁγίου, * δι᾿ ἣν xai Ἄννα * χαίρουσα ἐκ- 
βοᾷ" * Ἢ στεῖρα... 

ια΄. Ὅλος σεπτὸς ὁ τόχος σου, σεμνὴ, * 
(τοῦ γὰρ χύσμου τὸ χαύχημα ἕτεχες, ") 
χαὶ τῶν ἀγθρώπων πρεσδεία εὐπρόσδεχτος" * 
αὐτὴ γὰρ τεῖχος xai στήριγμα χαρτεοὸν * 
τῶν ἁπάντων ἐπ᾿ αὐτῇ * πεποιθύότων ὑπάρ- 
je * 19 πᾶς χριστιανὸς * ἔχει εἰς προστα- 
σίαν * xal σχέπην, τῆς σωτηρίας * τε xal 
Dai, * καίπερ ἐκ σῆς γαστρὸς, * 3| στεῖρα... 

ιβ΄, Ὕψιστε Θεὲ, πάντων πλαστουργὸς, * 
ὁ τῷ λόγῳ ποιήσας τὰ σύμπαντα * καὶ σῇ 
vola σχευάσας τὸν ἄνθρωπον, * αὐτὸς φι- 
λάγθρωπος μόνος, εἰρήνην σὴν, * ὡς οἰκτίρ- 
Uo, σῷ λαῷ * παρχσχοῦ, ixquA&TTOV * 
τοὺς βχσιλεῖς πιστοὺς, Ἐ ἄμα τε τῷ ποιμένι Ἐ 
ἀτάρχγον χαὶ τὴν ποίμνην * φρουρῶν σχε- 
τῶν τε, * ἵγχ πιστὸς Bog: * Ἢ στεῖρα τί- 
Ἅτει τὴν Θεοτόχον * xal τροφὸν τῆς ζωῆς 


Ἡμῶν, 


χαθυπ, γαῖ, — δηλωθείση erypt. — ἐν ῥάῤδῳ δηλ, ἐχ 
7, Vat. 

1l. ew ἀγνὴ erypt. — ἔτεχε vat. — ἔτεχες xol 
τοῖς ἀγγέλοις φριχτὸν xod ὁρώμενον Crypt. — στήριγμα 
χλεινὴ ( leg. xal λιμὴν) τῶν ἐπ᾽ αὐτῇ πεποιθότων oz. 
ἣν εἰς vatic, — ovp. χαὶ λιμὴν τῶν ἐπὶ σοὶ πεπ. ὑπάρ- 
4:55 ita erypt. — neuter habet εἰς ante προστασίαν. 
τ B& τῆς ante σωτηρίας, — καὶ ἐλπίδα ἥνπερ vat. 
sut, χαὶ ἀντίληψιν, ἣν ἐχ τῆς o. y. erypt. sic dum 
line et hine uterque codex dissentit, alteruter 
lamen ab altero opem amicam recipit. 

12. θεὲ monosyll. videtur ut apud Homerum. — 
πάντων ποιητὴς erypt. — usque in finem cci ambo 
Pérgunt : αὐτὸς ὡς μόνος φιλάνθρ. τὴν σὴν εἰρήνην σῷ 
λαῷ ὡς alu, παρασχοῦ φυλάττων βασιλεῖς πιστοὺς σὺν 
τῷ ποιμ. dr, τὴν ποβλνὴν φρ. χαὶ σχ. ἵνα πίστει βοᾷ. 


Sane in hoc restituendo poemate nisi operam lu- 


simus, copiosas messuimus veterum de B. Vir- 
Bine nascente et adolescente memorias, ideoque 
Priseus ille gravisque melodus seriores quas 
3PWtyphas vocant fabulas, vindicat atque suo 
commendat testimonio : scilicet , sterilitatis op- 


301 


Zacharias videns juventa floridissimam, spon- 
sum illi, sortibus jactis, quasivit , Josephum 
ἃ Deo destinatum ut acciperet eam. Cui enim 
data est, virga premonstrante, Spiritus 
sancti instinctu ; idcirco Anna  exultabunda 
canit : Sterilis. 

11. Totus sacratus est, augusta mater, 
partus tuus; mundo enim gloriam peperisti, 
quae hominum est tutamen propitium; ea 
quippe murus est ac munimentum potens 
omnium in ea confidentium. Eam vir quisque 
christianus in prisidium habet spemque sa- 
lutis, quamvis ab utero tuo exorta, sterilis... 


19. Deus altissime, omnium plasmator, 
qui verbo universa creasti, et sapientia tua 
hominem aptavisti, tu solus hominum ama- 
tor, da pro clementia tua pacem populo tuo, 
custodi pios imperatores, cum pastore gre- 
gem in quiete serva et tuere, ut cum fide 
clamet : Sterilis parit Deiparam, vitaeque no- 
strae nutricem. 


probrio et orbitatis luctu oppressos parentes ora- 
visse ; hunc in monte, illam in horto; unde na- 
tam Deiparam, oblatamque in templo, iisdem 
sacerdotibus qui sterilem patrem sannis prosci- 
derant; structis postmodum convivii mensis, 
prodivisse puellulam coram levitis reeumbenti- 
bus; cantica in vulgus perque tribus omnes longe 
insonuisse; tum sacram Virginem in templum 
receptam , angelorum excepisse dapes; sancta- 
que sanctorum ipsam loco sanctiorem  inco- 
luisse; ehorosque deduxisse virginum faces pra 
se ferentium, solemque preeedentium justitice ; 
formos:e demum puellz utsponsuseligeretur, sor- 
tem datam fuisse ab ipso Zacharia tum pontifice, 
prodigiosa demum virga Iosephum divinitus prz- 
monstratum fuisse ; quibus adde, in nobili Annae 
cantico, ne alios memorem sacrorum verborum 
commentarios, aperte respiei ad priseam illam, 
Verbi inter duos angelos, sub quercu Mambreina, 
theophaniam. Ka sunt unius nostri et brevissimi 
eantiei emolumenta. Utinam vero minus perversi 
codd. obtigerint! 


202 


XXVI. 


CANTICUM DE SANCTO NICOLAO MYRORUM EPISCOPO. 


€ / 
Πρὸς τό: H παρθένος. 


Ἔν τοῖς Mopotz , ἅγιε, 

ἱερουργὸς ave eC 07; 

τοῦ Χοιστοῦ γὰρ σήμερον 

τὸ εὐαγγέλιον πληρώσας, 

ἔθγχχς τὴν ψυχήν σου 

ὑπὲρ λχοῦ σου" 

ἔσωσας τοὺς: ἀθώους 

£x. τοῦ θανάτου“ 

διὰ τοῦτο ἡγιάσθης, 

ὁ μέγας μύστης 

τῆς τοῦ Θεοῦ γάριτος. 
β΄. Ἀνυμνήσωμεν vOv 

TOY ἱεράργην ἄσμιχσι, 

τὸν ἐν Νίύροις λαοῖς 

ποιμένα καὶ ὃ εὐγφχάδαν; 

ἵνα ταῖς πρεσθείαις 

αὐτοῦ ἐλλχμφθῶμιεν" 

ἰδοὺ y» Gc 

ὅλως xxÜXocto; 

ἀκήρατος πνεύματι. 

Χριστῷ προσφέρει 


Tendimus ad dubia, quibus vix non amanda- 
tur XXVI canticum de S. Nicolao, in quo melo- 
dus uberiore pompa turget, statim ab initio, ae 
prater Romani morem, linguam, melodiamque 
)zdit, et in immensa erumpit honoris et magni- 
ficentíae vocabula. Ea tamen in toto Oriente 
sancti thaumaturgi fama increbuit, ut nimius 
nunquam plausus haberetur, maxime in loco et 
die festo, ín solemni Myrorum panegyri, quin 
et ipsa in basiliea saero antistiti nuncupata , cui 
tum, dum hac cecinit, melodus fortasse aderat. 
Qu:dsi priscae Romani purpura byzantinus aliquis 
rapsodus aut librarius spurios assuere pannos 
non erubuerit? Interim post sexcenta alia ejus- 
dem argumenti, plus minus trita, lzetor me in 
unico taurinensi codice rarum illud et ingens in- 
venisse canticum, metro et melodia geminum 


Juxta modulum : Virgo hodie. 


1. Apud Myros, o sancte, 
sacrorum factus es antistes ; 
hodie enim, postquam Chrisli 
implevisti evangelium , 
posuisti tuam animam 
pro populo tuo ; 
insontes fecisti salvos 
ab interitu : 
idcirco sanctus effectus es, 
o magne minister 
divine gratia. 

2. Nostris nunc preconiis 
hierarcham celebremus, 
Myrensium civium 
pastorem et magistrum , 
ut suffragiis 
ejusdem decoremur : 

ecce enim se praebet 
penitus repurgatum , 
spiritu sincerum ; 
Christo offert 


cum elegantissimo Romani hymno de Christo 
nascente, ut ferefinem initio similem impona- 
mus. Quo implentur codicis sex folia 21-26, per 
integra 25 troparia, qua in versus numero 536 
exeurrunt, sub longiusculo frontispicio : Μηνὶ δὲ" 
χεμθρίῳ ζ΄, χονδάχιον τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Νιχολάου, 
ἀχροστιχ e Αἶνος καὶ ὁ ψαλμὸς τοῦ Ῥωμανοῦ, πρὸς τό᾽ 
Ἡ παρθένος, T. γ΄. 

1. Χριστοῦ γὰρ ὅσιε edd. ven. et Rom. que tan- 
tum duas strophas servaverunt. Idem rhythmus 
est quam in cant. 1, nisi quod v. 4 una syllaba 
crescat, una vero minuantur v. 5, 7, quin et ul- 
timum, ut est in cod. Θεοῦ τῆς χάριτος, dquum 
erat ad justum modulum revocare. 

2. Conferenti famigeratum birmum τὴν ᾿Εδὲμ 
Βηθλεὲμ, notatu optimum videbitur θυσίαν ἄμωμον 
ab hirmo non penitus dissonare , uti suo loco di- 


XXVI. DE S. NICOLAO. 


θυσίαν ἄμωμον, 

τὴν εἰλιχρινῆ, 

θεῷ εὐποόσδεχτον’ 

ὡς ἱερεὺς γὰρ 

χεχαθαομένος 

καὶ τῇ ψυχῇ καὶ τῇ σαρχί' 
ὅθεν ὑπάρχει ἀληθῶς 
Ἐχκχλησίας προστάτης; 
xai ὑπέρμαχος δὲ ταύτης, 
ὁ μέγας μύστης 

τῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος. 


Y. Ἰδοὺ voy ἑορτὴ * τοῦ iepdoyou σής- 
μέρον" * λαμπρυνθῶμεν, λαοὶ, * φαιδρῶς 
παγηγυρίζοντες, * xal μέλψωμεν ὕμνον ἢ 
Χριστῷ τῷ σωτῆρι" * Χριστὸς yàp τοῦτον * 
δόξῃ ἐδύξασεν, Ἐ βροτοῖς δὲ χατέλιπεν * 
φωστῆρα μέγαν Ἐ πᾶσιν ἐλλάμποντα, * ὡς ἴε- 
θουργὺν * τῶν μυστικῶν αὐτοῦ. * Ὡς εὐσε- 
Cela; * πλήρης ἐργάτης, * xat ἀντιλήπτωρ 
ὑχυμαστὸς * τοῖς ὀρφανοῖς ἀνεδείχθης * xal 
ὁ προστάτης χηρῶν * xai πρεσδευτὴς ὑπὲρ 
πάντων, Ἐ ὁ μέγας... 

δ΄, Noy γχαιρὸς ἐξειπεῖν * τὰ θεῖα μεγα- 
Aid σου, * ἀλλ᾽ οὐδεὶς ἱκανὸς * πρὸ £U- 
Vira λέξαι σε, * ὅτι ψυροθήχη * Χριστοῦ 
ἀγεδείγθης, * μυρίζων πάντας * τούς σοι 
πρυστρέχογτας * τῷ υύρῳ τῆς χάριτος * τοῦ 
παγχγίου * Πνεύματος, ὅσιε" * μύρον voz- 
τὸν, * μύρον φωτίζον τε, * τοὺς πίστει 
τούτῳ ἢ μυριζομένους, * xai κεχρισμένους 
(fà; τῷ θείῳ μύρῳ τοῦ Χριστοῦ, * ὅθεν 
Miu; ἐδείγθης * ἀντιλήπτωρ, leoxoya, * 
ὁ μέγας, 

ες, Ὁ ποιμὴν ὁ χαλὸς * τοὺς ἄονας χα- 
λεσάμεγος, * xal ζωγρήσας αὐτοὺς * ἔνδον 
τῆς μάνδρας χέκληχεν Ἐ ἁρπάξας δὲ τού- 
τοὺς * ἐχ τοῦ ἀλλοτρίου, * στεῤῥᾷ σφενδόνι * 


Cur; γὰρ post ἱερεὺς enclitieum evadere; una 
syllaba crescere in cod. v. 18 τῆς &ex. una vero 
I1 edem mimui antepenultimum , omisso δὲ, 
denique ultimum ut supra restitui. 

3. ἐχλάμποντα eod. uti etiam supra ἐχλαμφθῶμεν, 
Cin tr, 8, — τῶν μυστηρίων, rupto metro, jam ex 
SUr. cant. cz. 7, 1 emendandum. — ad strictos 


203 


hostiam immaculatam, 
integerrimam, 

Deo acceptam; 
pontifex siquidem 
impollutus 

lam mente quam carne ; 
unde adest merito 
Ecclesie patronus 
ejusque vindex , 
magnus minister 
divine gratia. 


3, En igitur nunc in hac die pontifici sacra, 
o populi, splendida illustremur panegyri, et 
modulemur hymnum Christo Salvatori. Chris- 
tus enim eum gloria adornavit , mortalibus- 
que dedit magnum sidus omnibus luculen- 
tum, sacrum scilicet mysteriorum suorum 
opificem. Tu sane pietalis operator copiosus 
ac mirificus patronus orphanis patuisti; tu 
prasidium viduarum, et pro omnibus inter- 
cessor, o magne... 


4. Jam tempus est tua referendi facinora : 
ast nemo par laudibus est enarrandis ; Christi 
quippe vas unguentorum factus es , suavitate 
omnes perfundens, ad te currentes sub odore 
gratis sanetissimi Spiritus, o venerande ; mys- 
ticum es unguentum , unguentum illuminans 
eos qui fide ungentur, qui vere divina Christi 
unctione liniti sunt; hinc. viris Myrensibus 
extitisti patronus, o pontifex summe... 


A 


9. Pastor ille bonus agnos convocavit 
suamque fecit predam, eos in ovile voce 
duxit, ereptos ex faucibus alienigenze, quem 
communem omuibus hostem valida funda 


melodic apices legesis : ἐργάτης πλήρης τοῖς ἀν. 
ὁρφ... δ χηρ. προσ, πρεσδευτής τε 9. π᾿ Nihil ego mo- 
veo, donec alter codex adsit. 

4. λέξαι σοι T. — φωτίζοντα τοὺς π. τοῦτο T. 

5. προσχαλεσάμενος "T. — ἔνδον pro accentu 
idem quod ἐντὸς ex can. nostro ΧΙ]. — xai xa- 
ταδάλλων πᾶσ. oo. et ju fine xal τῶν λοιπῶν T, 


204 


τοῦτον χατέτρωσεν͵ * τὸν πᾶσι πολέμιον" ἢ 
» 8 t , * 7 » / * ^" 
αὐτὸς οὖν πάλιν * νίχην ἀράμενος, * domo 
χαὶ Δαυὶδ * χατὰ τοῦ Γολιὰθ, * λιθοχτο- 
νίσας, * καταῤξαλών τε * αἵρεσιν πᾶσαν 
δολερὰν * τοῦ Σαδελλίου τοῦ δεινοῦ, * Ne- 
3 

στορίου, Ἀρείου, * τῶν λοιπῶν αἱρεσιάρ- 
χων, * ὁ μέγας... 

ς΄. Στολισμῷ ἀρετῆς * σχφῶς περιβαλ- 
λόμενος, * ὥσπερ ἄλλος Μωσῆς, * ὁ μέγας 
ἐν τῇ χάριτι, ἘΝιχόλαε πάτερ, * εἰσῆλθες 
4 : f * ? ^ "δύ * * i / 
ἐν γνόφῳ, * ἐν τοῖς ἀδύτοις * ὅλως μεταρ- 
ctos * διῆλθες, πανένδοξε, * τῇ θείχ δόξῃ * 

9 
χαταυγαζόμενος, * xai μετ᾽ Δαρὼν, * Λευΐ 
καὶ Σαμουὴλ * τὴν τάξιν τούτων * ἵεοχ- 
τεύων Ἐ Χριστῷ τῷ πάντων λυτρωτῇ, * 
ἱερομύστα εὐχλεές" * διὰ τοῦτο ἀγγέλοις * 
ἐν τῷ φωτὶ συναυλίζει * ὁ μέγας.. 
J b ^ 4 ^ 
d Καιρὸς νῦν ἐξειπεῖν... 
v "m ES / 

". Αλλος ócnt, Μωσῆς * ἐδείχθης, 
ἱεοώτατε, * ἐν τῷ γνόφῳ εἰσδὺς * τῶν doe- 
τῶν, θεόπνευστε" * ἐχεῖνος γὰρ νόμον * ἐδέ- 
ἔχτο θεῖον: * αὐτὸς δὲ, πάτερ, Ἐ ὅλον δὲ- 
ξάμενος * τοῦ νόμου τὸν Ἰζύριον, * χερσὶν 
ἀθώοις * τοῦτον ἐμέλισας * πιστοῖς, μετα- 
δοὺς * θεῖα ὀψώνια, * ὅσιε ῥύστα, * Χρι- 

"V € Pd E A? , - (9 ΄“ x € m 
στοῦ ὑπάρχων * καὶ ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, * ὡς 
Ἀαρὼν χαὶ Σαμουὴλ, * διὰ τοῦτο ἐλλάμε 
πεις, * xxi φωτίζεις τοὺς ἐν πίστει, * ὁ 
μέγας... 

€ κὰν 

θ΄. Ϊερῶς γὰρ ἡμῖν * ὁ ἀχριδὴς διδάσκχα- 
jog * ἐχδιδάσχει σαφῶς * τὴν γνῶσιν θαυ- 

7 4 ^ * EE ἦθε 1 Ρ * , ις ἉἋ 
μάτων αὐτοῦ, * τῆς ἀθεωρήτου * σοφίας τὴν 
χάριν" * αὐτὸς γὰρ πᾶσι * πλοῦτον διένει- 
μεν) * ἐσχόρπισεν, ἔδωχεν, * τοῖς δεομέ- 
νοις * ὅλως ἐπήοχεσεν, * χαθὼς ἐχόοᾷ * 


quz ad justam melodie: normam exornare de- 
cuit, quum illud de bono pastore troparium, con- 
ferendum cum cant. XVII, 12; XXII, 6, pre 
cxteris fulgeat. 

6. ἐν γνόφῳ, sic sape ablat. ubi motus jubet 
aliam syntaxin. Quidni supra ero^:uóv? Etiam 
expectaveris xol χατὰ toU 'Áap... τάξιν, me prz- 
posterum notem in nominibus ordinem Σαμουὴλ 
χαὶ Λευὶ, quae pro modulo mutavi. — iv φωτὶ T. 

7. Ex integro trop. 4 resumitur, vocula tantum 





S. ROMANUS. 


confodit ; ipse ergo quoque nactus victoriam, 
sicut David ab illo Goliath, lapide contrivit 
ac dejecit omnem hzreticam fraudem, tum 
Sabellii trucis, tum Nestorii et Arii, ac οῶ- 
terorum erroris ducum , ipse summus... 


6. Amictu virtutis palam circumductus, 
ut alter Moyses, tu gratia multus , o Nicolae 
pater, densam in nubem ivisti, sublimi gressu 
per inaccessa loca transibas, o longe deco- 
re, Dei gloria irradiatus, ac proximus Àa- 
roni, Levi et Samueli , secundum eorum or- 
dinem fungens sacerdotio Christi omnium 
redemptoris, celeberrime sacrorum inter- 
pres; idcirco cum angelis in lumine inhabi- 
tas, 0 magne... 

7. Jam tempus est etc., ut in 45. 

8. Alterius Mosis instar, tibi, sanctissime, 
contigit ingredi in nubem virtutum, o Deo 
afflate; ille etenim legem divinam accepit; 
tu vero, pater, totum accipiens legis auclo- 
rem, ipsum innocuis manibus dedisti mem- 
br atim, fidelibus tradens divina fercula, ove- 
nerande liberator, qui stas in conspectu Chrisli 
et Dei, ut Aaron et Samuel; ideoque illustra 
et nobilitas eos qui credunt, o magne... 


9. Sacro enim ore nos eximius magister 
edocet apertam mirabilium ejus scientiam, 
invisibilis nempe sapientiz gratiam ; hic nam- 
que cunctis divitias dividit, dispersit, dedit 
pauperibus, ad saturam distribuit, ut cantà- 
vit Dei ille parens David : Cornu ejus in gloria 


e sede mutata , sub initium, sine ulla qui notat! 
digna sit, varietate. 

8. τοῦτον μελίσαντα πιστοῖς δὲ cod. gravi quidem 
ἀτοπήματι in]oco insigni , ubi prestat sana et 18" 
tegra restituere verba, de dispertito in mensa 
eucharistica divino epulo, optima certe et exquF 
sita, ut fere sapiant arcanz antiquitatis indolem. 
— ὥσπερ 'Aap. T. — mel. καὶ τοὺς φωτίζ. 

9. ἡμᾶς per me licetlegas ab initio. — τῶν θωμ. 
T. tum omisso xal id τῆς ἀθεωρ. — δεομένοις. PS. 


FS 
m 


-- 


XXVI. DE S. NICOLAO. 


θευπάτωρ Δανίδ΄ * Τὸ χέρας τούτου * iv δόξη 
yv * M t , 4 : 
ἔσται, * xat ὑψωθήσεται φωτὶ, 
t 7 τ θῇ * / 7 

ez; λαμπρουνθῇ χαταυγάσεως OUTO; 

" ? e 7 * € / " 
πρεσθεύῃ τῷ Κυρίῳ, b. eyes. ^ 

ι, Ὁ τὴν γῆν, ἀγαθὲ, * ἐφ ὕδασι πη" 
ξά .,. * L M ^ x , M 
ἄμενος, * στήριξον μου τὸν νοῦν * εἰς τὸν 
φύδον σου, Κύριε, * τοῦ λέγειν καὶ πράττειν * 
τὰ συυφέροντά μοι, Ἐ χαὶ καταγγέλλειν * 

/ ^ 
βίον ἐνάρετον Ἐ τοῦ Μύροις οἰχήσαντος, * 
καὶ μύρον θεῖον * ἐχ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, * ὥσ- 
mto ποταμὸν, * ἀναπηγάσαντος, * μυρίζων 

TER ΕἼ * ὃ δί * ^ , 
πάντας * τοὺς δυσωδίχ * ἁμαρτημάτων χα- 
λεπῶν * νενοσηχύτας τὰς ψυχὰς, " καὶ 
ἰδύνων τοὺς φθόγγους * xai τοὺς τρόπους 
τῶν βοώντων" * 'O μέγας... 

Γι o-xo* 4h. 

E EAE (9X) πηρογνωστιχὴ γεννήθης ; ἱε- 
ῥώτατε, * ποσὶν ἔστης εὐθὺς * ὀρθοποδῶν, Νι- 
χόλαι, * δεικνύων ἐν τούτῳ * ὅτι συμπατή- 
σεις Ἐ τὴν ἐπηρμένην * ὀφρὺν τοῦ ὃ ράχοντος; * 

δ - 
χαὶ στήσεις τὴν ἄμετρον Ἐ αὐτοῦ χαχίαν, * 
τοῦ μὴ προδαίνειν νῦν * ἐπὶ τοὺς ἐν σοὶ * 


* oro; τῆς 
x 


πιστῶς προσφεύγοντας * xal ἀνυμνοῦντας ἢ 
? ; 1 ς 1 n 
τὴν ἱεράν σου * χχὶ φωτοφόρον ἑορτὴν, * ἂν 

3 A à 
ἐμεγάλυνε Χριστὸς, * ὁ χαλέσας σε, πάτερ, ἢ 
ἱερέα ya ποιμένα, Ἐῤ μέγας... 

di À 6 iJ Y 1 1 * N 

. Ἀμραχοὺμ μὲν τὸ πρὶν " πρὸς προ- 

Vii ἐστέλλετο, * ἐπιφέρων τροφὰς * ἐν τῷ 

ὔ 
kan, ὡς γέγραπται" Ἐ αὐτὸς δὲ, θεόφρων, ἢ 

! / 

(Goot90y δούμον * διχτελέσας, * πόλιν 
προέφθασας, * ἐν ἡ οἱ χατάκριτοι ἢ ἀδίχῳ 
ψήφῳ * ὥσπερ ἐν λάχχῳ νῦν * ἔνδον τῆς 
φρουρᾶς Ἐ δεινῶς Χατείχοντο, * xxi τοῦ θα- 
νάτου ἢ αὐτοὺς ἅρπαξας͵ * ζωὴν προέθηχας 
αὐτοῖς * ἀντὶ ; -wu * 42 

τοῖς " avri βρωμάτων δαψιλῶν" διὰ 
τοῦτο σωθέντες Ἐ παρ᾽ ἐλπίδα σε ὑμνοῦμεν, * 
t 
9 μέγας. is 


, 
wy. Αυτρωθέντες σφαγῆς * ἀδικωτάτης, 


ΟΧῚ, 9 ὁ θεοπ, T. Ps. LXXXVIII, 36. — τοῦτο T. 
-Í. λαμπρυνθείς, — χαταυγάσεως pro dat. 

10. ἐφ' ὑδάτων T, solita librarii barbarie. --- λέγ. 
δ. πρὶ vel inter absona spirat Romani indoles. — 
ἐνάρετον, de quo ef. cant. XXII, 5; XXIV: 9. — 
Omiisso τοῦ, primum pro otioso οἰχήσαντος arrisit 


οἰαχίσαντος, nisi tonus obsisteret. — f. ἰθύνων τοὺς 
φθόγγους. 


205 


erit et exaltabitur, in lumine divino illus- 
trandus radio, ac sequester Domino futurus 
summus... 


40. Tu, bone Deus, qui tellurem super 
aquas fundasti, firma mentem meam in ti- 
more tuo, Domine, ut dicam et agam quae 
mihi prosint, et enuntiem vitam praestantem 
pressulis Myrorum, qui divinum unguentum 
ex anima sua, uti fluvium, scaturire fecit , 
odore perfundens omnes qui fetore imma- 
nium criminum agrotarunt animis, et sua- 
viores efficiens sermones et actus claman- 
tium : Ο magne... 

' 

11. Decreto fatidico natus es, sacratissime, 
statimque pedibus stetisti rectus, o Nicolae, 
eo ipso significans te conculcaturum esse su- 
perbientem draconis ferociam , ejusque im- 
mensam nequitiam esse cohibiturum, ne 
etiam nunc erumpat in eos qui ad te fidenter 
confugiunt, celebrantque tuam sanctam lu- 
culentamque festivitatem, quam magnam ef- 
fecit Christus qui te vocavit, o Pater sacer-: 
dotem et pastorem, o magne ... 

12. Olim quidem Habacuc ad prophetam 
missus est, cibos ferens in lacum , uti serip- 
tum est. Tu vero, theophore ," simile emen- 
sus iter, urbem petisti, in qua rei, calculo 
iniquo damnati, in truci carcere tanquam in 
lacu, tum temporis tenebantur, eisque neci 
ereptis vitam prastitisti , nedum cibos tan- 
tum copiose impertires : ideo incolumes nos 
ultra spem, te canimus, 0 magne... 


43. Quos ab iniquissima czede redemisti , 


11. προγνοστιχῷ T. — f. γεννηθείς. — ἐπὶ πόδας εὐθὺς 
ἔστης ὀρθοποδῶν, vc. T, dupliei talo claudicans. 

12. ἰσόμυρον (sic) T. an novo melodi ludo de un- 
guentis? — ζωῆς προέῦ. T. — in fine τὸν μέ- 
γᾶν. 

13. f. τοῦ ἀπαλλάττ. — ix. ἡμῶν T. — f. ἐνεθέ- 
μεθα, supra quod abundat ἡμῶν in cod. excidit 


t 


906 


. 4 Li M Z 
ἔνδοξε, * oi τὴν σὴν φοδερὰν * προστασίαν 
3W/ ^s 
χχλέσαντες, " ἐδίδαξαν πάντας " καλεῖν ἐν 
χινδύνοις * τὸ ὄνομά σου Ἐ xal ἀπαλλάττε- 
Ὁ , , E 

σθαι * συμφορῶν xai θλίψεων, * ἐξ ὧν προ- 
φθάσας * ῥῦσαι τοὺς δούλους σου, * τοὺς ἐν τῷ 
ναῷ * tQ σῷ χραυγαάζοντας" * Μὴ ἐπιλάθη" * 
, M N ΄ὄ * (ὃ Y E « Ὁ ἃς 
ἐν σοὶ γὰρ πᾶσαν * φροντίδα ψυχικὴν ἡμῶν 
καὶ τὴν τοῦ σώμχτος πιστῶς " ἀνεθέμεθα, 
πάτερ, * xai ὑμνοῦμέν σε ἀπαύστως, * ὁ 
uere... 
à ; ' - M* ^ " d 

i. Mur Tho τοῦ Θεοῦ * κατὰ ravra *rtvo- 

* Δ ΠΝ b! * Ld " € ^ 
μενος, * τὴν ψυχήν σου, σοφὲ, * ἔθηκας ὑπὲρ 
», 1 L4 e bI / 
ποίμνης aou, * ἀεὶ χινδυνεύων * ὑπὲρ ταύτης, 
; * NS 3 , ἃς" ' 

πάτερ, " διὸ xai πάντες " οἱ ποιμαινομε- 

* - δι, - * ἔν. 
vot * τῇ ῥλόδῳ τῆς γλώττης cou, " φωνῆς 
* ἀνεγίνω- 
* 


γλυχείας ἀχούοντες, αὐτὴν 
* E « / 

σχον, * καὶ ἠκολούθουν σοι, * τοῦ ἀλλοτρίου 
^s δ Ἁ 1 Ἁ Ἃ ΜΕ 

ἀποχωροῦντες, * xai πρὸς μονὰς τὰς σᾶς πι- 
1 : Y - 

τῶς * χατχσχηνοῦντες ὁμαδὸν, * μεθ ὧν 

e * € * M ded ἌΣ »“ * d 

ἅπαντας ἡμᾶς * ἐπιστηρίξης πρεσδείαις, " ὁ 

io , Y 

ιε΄, OO Θεοξδίτης ποτὲ 

^ ΄ 3 ^: 

φριος" ἢ σὺ δὲ, πάτερ, ταῖς σαῖς * ἀρεταῖς 
, ^ N E 

ὡς ἐν ζρματι * ἐπιδὰς, ἀνῆλθες * ἔνδον τῶν 

" " , , 
ύτων, * μηλωτὴν αἀλλὴν Ἐ ἐυχχταλείψας, 
ἃς 


* ἤγετο ἐπιδώ 


$$» 
Q7 4 


ἀμαρτημά- 
τῶν * πέλχγος σχίζον τε * χαὶ τὰς ἀμοιβὰς * 
διπλασιάζον τε * τοῖς σοῖς οἰχέταις, ἢ 
᾿Πλισσαίῳ * t) 8ev ἢ δύναμις δισσῶς * τοῦ 
πανχγίου Πνεύματος, * οὐ ὑπάρξας δοχ εἶον, * 
ἐδείγθης θχυματοφύρος, * ὁ μέγας... 

iz. Σταυροτύπως Μωσῆς * τὸν Ἀμαλὲκ 
χατέξαλε" * xol σὺ διὰ σταυροῦ * 
oiov ἔῤῥηξας" ἢ διὸ xai τὸν παῖδα, * ὃν 
ἔμελλεν ἄφνω ἢ ἀπονεχρῶσαι, * ζῶντα πα- 
χαὶ τῇ 


Q^ 
ως 


τὸν διζ- 


: τ “ἡ * 
ρέστησας * εὐχαῖς σου, Νιχόλαε, 
ἰδίχ * px. ἀπέδωκας" * ὄνπερ ol λαοὶ * χα- 
κανοήσαντες, * πίστει καὶ πόθῳ Ἐ προσήρ- 

3€ us -^H7 N -- Ξε " 
μοντὸ σοι, εὐλογηθῆναι παρὰ σοῦ " xzÜv«c- 


post ψυχικὴν. —  Myrorum et templi οἵ urbis 
vide melodum testem fort. ex oculis memi- 


nisse. 2 
14. γλυχείας φωνῆς T. — ἀνεγίν. αὐτὴν T. — ἐπι- 


στηρήση σαῖς T. 


S. ROMANUS, 


0 preclare, illi formidolosam exorantes tu- 
telam tuam, auctores fuere ut cuncti in pe- 
riculis invocent nomen tuum, et avertant 
rerum casus ac tribulos; ex quibus promp- 
tus educ servos tuos, qui in hoc tuo templo 
clamant : « Ne nos obliviscare; tibi enim 
« omnem commendamus euram anime et 
« corporis, o Pater, teque celebramus inde- 
« sinenter, Ο magne... » 


14. Dei :emulus per omnia factus, ani- 
mam, o sapiens, tuam pro grege tuo posuisti, 
pericula semper obiens propter eum, 0 pa- 
ter; ideo omnes qui pascebantur sub virga 
linguze tus, suavi audita voce, eam agnosce- 
bant, teque secuti, se ab alienigena remo- 
vebant, et in tuas mansiones confidenter tur- 
matim recipiebantur ; quibuscum nos omnes 
confirma suffragiis , o magne.. 


15. Olim Elias Thesbites in curru vectus 
ferebatur. Tu vero, pater, in tuas, ut in cur- 
rum, virtutes ascendens, usque ad inaccessa 
penetrasti , relicta altera melote , corpore tuo 
intemerato, quo peccatorum pelagus scin- 
ditur, et duplicia dantur servis tuis, sicut 
Eliseo duplo data sunt munera Spiritus sancli, 
cujus cum vas fuisti, apparuisti prodigiorum 
foecundus, o magne... 


16. Crucem effingens, Moyses debellarit 
Amalecum ; tu vero cum cruce diabolum dis- 
secuisti ; idcirco puerum illum, quem jam- 
jam occisurus erat , vivum erexisti tuis preci- 
bus, o Nicolae, et sus restituisti regioni, eum- 
que agnoscentes populi cum fide et amore 
ad te conveniebant, ut a te benedicerentur 
enixe exorantes; verum sicut illis propitius 


15. ἐπιδίφριος ἤγετο T. — ἔνδον cf. tr. 5. -- σι!" 
ζοντα... διαπλασιάζοντα T. — ἀνεδείχθ. (.. ἀνεδείχθη 
θεοφόρος. — ἐλυσσαίῳ T. 

16. f. vert. τὸν ἔῤῥ. δια, — παρέσχου T. 


"^e | 


UA 





XXVI. DE S. NICOLAO. 


τεύοντες θερμῶς, * ἀλλ᾽ ὡς τούτοις παρέ- 
cytg * xxi ἡμῖν τὴν χάριν δίδου, * ὁ μέ- 
γᾶς. 

ιζ΄, Τὸν σοφὸν Ἰωσὴφ * μιμησάμενος, 
ἔνδοξε, * ὡς ἐχεῖνος λαοὺς * ἔτρεψας καὶ 
ἐχύρτασας, ἕ μεῖζον δὲ τοῦ τότε Ἐ τὸ νῦν 
πεπραγμένον" * ἐχεῖνος μὲν γὰρ ἢ σῖτον ἐσχόρ- 
πιΐεν * πλουσίως τοῖς χρηζουσι" * σὺ δὲ, 
θεύφρων, * πάτερ Νικύλαε, " τὸν λόγον τοῦ 
Χριστοῦ * ἐπήγγειλας σοφῶς, * x' εἰς τὰς 
χαρδίας * τῶν πενομένων Ἐ ἐπεχορήγεις, 
ἐχδοῶγ' * Ὅτι οὐ ζήσεται βροτὸς * ἐπὶ μόνῳ 
τῷ ἄρτῳ" * ὃ πιστῶς σὲ ἀνευφήμουν, * ὁ 
μέγας... 

(ἡ. Οπαδὸς ἀψευδῶς * τῶν ἀποστόλων, 
πάγτιμε, * γεγονὼς τὴν αὐτῶν ἢ πολιτείαν 
ἐζῴωσας, * Νικόλαε πάτερ, " σοφὲ ἱεοζρ- 
J& * διὸ καὶ πάντα Ἐ πᾶσι γενόμενος, Ἐ τοὺς 
πάντας ἐκέοδησας" * τοὺς μὲν πλουσίους Ἐ 
ἐν αὐστηρότητι Ἐ «τὴ καχοποιεῖν * χεὶ ὠθοῦ- 
μενος" * πτωχοὺς δὲ πάλιν * παιδεύων φέ- 
ῥεῖν * μετὰ χαρᾶς τοὺς πειρασμοὺς, * χαὶ 
ἀναμένειν τὸν μισθὸν, * ὃν παρέχει ὁ μώνος * 
ἐλεήμων, σὲ δοξζσας, * ὁ μέγας... 

4. Ὑπὸ τῆς ὑψηλῆς * ταπεινώσεως, 
ἅγιε, * τὴν ψυχὴν δεσμευθεὶς, * ὀργιζόμενος 
πώποτε Ἐ οὐδ᾽ ὅλως ἐφάνης * χατὰ τοῦ πλη- 
οἷον, * τὸν γὰρ ἑτέρως * δόγμα ἀλλόφυλον * 
τῇ πίστει συνάπτοντα Ἐ ἐξουθενίσας * xal 
ἀπωσάμενος, * ὕστερον αὐτῷ * πραέως ἔφη- 
7a; * Δεῦρο, ἑταῖρε, * διαλλαγῶμεν, * 
A fuos ἡμῶν * μὴ ἐπιδύση τῇ ὀργῇ. * 
Διὰ τοῦτο xai φίλος * ἀνεδείχγθης τοῦ Κυ- 
βου, : ó μέγας... 

X. Βύπον βίου φυγὼν * τὴν ἀγνείαν ἐν- 
duco * χαὶ ὡς ψάλλει Δαυὶδ * ὁ μέγας 
& τῷ [Πνεύματι * ἀθῶος τὰς χεῖρας * 
yo, θεύφρων, * χυχλῶσαι θέλων * θυσια- 
στήριον * τὸ πᾶσιν σεδάσμιον, * ἐν o ἀυέμ.- 


; 1T. μιμησάμενοι T. — λογον τῆς Xp. ἐπαγγελίας o. 
75 τι X. T, ἐπὶ ἄρτῳ xol ὅθεν πιστῶς T. Haud semel 
vidimus pro διό. --- μόνῳ, ὅθεν T. Matth. IV, 4. 

I8. ἀνεζήλωσας T. — πᾶσι I Cor. IX, 22. — 6 


τ SE T. 


201 


fuisti, ita nobis nunc tuam largire gratiam, 
o magne... 


11. losephum sapientem imitatus, o pra- 
clare, ut ille, sic tu nutrivisti populos et 
satiasti. Immo plus quam olim nunc factum 
est : ille enim frumentum distribuit ubertim 
indigentibus; tu vero, Deo abundans, o Ni- 
colae pater, sermonem praedicationis Christi 
in pectora inopum prudenter erogavisti, 
clamans, non in solo pane hominem vivere. 
Cum fide ergo tibi plaudebant, o magne..... 


18. Vestigia sine errore secutus apostolo- 
rum, o clarissime, vivendi eumdem morem 
eemulatus es, Nicolae pater, hierarcha pru- 
dens; idcirco omnibus omnia factus , omnes 
lucratus es : divites quidem, ne cum arro- 
gantia male premant, semper exhortatus ; 
pauperes vero contra erudiens, ut cum gau- 
dio ferant molestias, et expectent merce- 
dem quam retribuit solus misericors, a quo 
glorificaris, o magne... 

19. Altissima humilitate dum tuam, o 
sancte, animam constringis, nunquam exar- 
descere visus es in proximum ; "nam eum 
qui alterum dogma a fide alienum compara- 
vit, ad nihilum redigens abigensque, de. 
mum ipsi mansuete dicebas : « Agedum, 
« mi care, reconciliemur, neque sol in ira 
« nostra occidat. » [ta et Dei amicum te 
prebuisti, o magne... 


20. Sordes vite effugiens, innocentiam in- 
duist) , et sicut psallit David magnus in spi- 
ritu; innocens lavisi manus, o Deo plene, 
ut circuires lubens altare omnibus veneran- 
dum; in quo dum impollute, o pater, mac- 


19. τῶν γὰρ T. — ὀργῆ. Ephes. IV, 26. 

20. πάση τῇ γῇ T. — Ἀαρὼν ὡς T. — Iterum 
cuique vel non monito splendeat altera eucharis- 
tici convivii ἔχφρασις luculenta. Cf. ps. XXV, 6. 





208 

, θ 7 * 4 , M 

πτως, πάτερ, θυόμενος τὸν ἀμνὸν 

. 5 PS ? 

Θεοῦ, * ἐδείλθης mon γῇ * Δαρὼν ἄλ- 

Aog, * στολὴν οὐ πλύνων, * ἀλλ᾽ ἀπαλείφων 

o X* ^ , λ M. 3»* à * 

συμφορὰς * τοῦ πιστοτάτου σου λαοῦ T 

σπεῦσον xai φθάσον, * σῶσον ἡμᾶς σαῖς 
πρεσδείαις, * ὁ μέγας... 

΄ t » 4 TN 7 

χα. ὥς δογμάτων ὀρθῶν * φύλαξ ὧν 

* τοὺς ἑτέρως φρονεῖν * ἐπι- 

* 


, 6 
ἀχριθέστατος, 
-- d , -—- “ῳ 
γχειροῦντας ἤλασας * £x τῆς τοῦ Κυρίου 
αὐλῆς. ἱερζογα, * καὶ τῇ σφενδόνη * τῶν 
δὺς y pros Rd 
^ ? » A 
σῶν ἐντεύξεων * αὐτοὺς ἐθχνζτωσας" * διὸ 
Ὁ 
xai χλέος * ἀνωθὲν εἴληφας, * βασιλεῦσι 
e ΄- * 
γῆς * ζῶν ἐπιφαίνεσθαι, *. xai μετὰ τέλος, 
* ὡς ζῶν προφθάνεις, * xai ἀπαλλάττεις πει- 
ρασμῶν * τοὺς τὸ σὸν ὄνομα πιστῶς * ἐν 
“7 ᾿ ^ τς * WO 2 ' * / 
χινδύνοις καλοῦντας, * Νιχόλαε" σὺ γὰρ πέ- 
λεις * ὁ μέγας. 
΄ N E " 
xD. Μὴ faoovus τὴν σὴν * προστασίαν 
ὃ , * ^ , ΄ θ - ἃ LONE 
ὡρήσασθαι * τοῖς ἐν πίστει θερμῇ ". αὐτὴν 
* 2. M à , * 
ἀεὶ γὰ;} σὲ πάντες 
ἐν πειρχομοῖς τε * 


χρήζουσι, πάντιμε, 
προστάτην χαὶ ῥύστην " 
xal περιστάσεσιν * συνήθως προύλλλομεν, * 
πεπειραμένοι * τῆς σῆς ταχύτητος * xai τῆς 
συμπαθοῦς * στοργῆς σου, ἅγιε, * πῶς παρ᾽ 
ἐλπίδα * δι᾽ ὀνειράτων * ἄνδρας ἐῤῥύσω τῆς 
φρουρᾶς * θανατωθῆναι μέλλοντας, * ἐπὶ 
Uum δὲ μόνον ἢ τὸ ὄνομα σου κεχτημέ- 
vou; , * ὁ μέγας... 

xy. Ἀθυμία πολλὴ * νῦν ἡμᾶς διεδέξατο * 
ἐξ ἀμέτρων χαχῶν, * καὶ οὐκ ἔστιν avi- 
πνευσις, * ἀλλὰ σὺ προφθάσας, * Νικόλαε 
πάτερ, * κεκαχωμένους * ἐξ ἀπογνώσεως, * 
xa ἀδη ἐγγίζοντας, * παρασχοῦ ῥῶσιν * τῆς 
ἐν σοὶ χάριτος, * φάρμακον τιθεὶς, * θεομα- 
χάριστε, * τῆς μετανοίας * τὸ γλυχὺ πόμα, * 
xai ἀναψύχων εὐχερῶς * τῇ τῆς ἐλπίδος 
ἀσφαλεῖ * προσδοχία, νῦν ὅπως * σωζόμενοί 
δε ὑμνῶμεν, * ὁ μέγας. 

x9 . Νενευχότες πρὸς γῆν * xai ψυχῇ xai 


21. σφενδόνγ, cf. tr. 5, ac Nicephorum nostrum 
jn hoc Spicil. t. I, p. 373. — βασιλεῖς τ, y. — 
μετὰ τέλους. — ἀπ, πειρασμοῖς, — χινδύνοις χαλοῦσι, 
totidem menda librarii, vix melodo tribuenda. 

22. θερμῇ γχρήσουσι ταύτην T, rupto metro. 


S. ROMANUS. 


tasti agnum Dei, universe terra visus es al- 
ter Aaron , stolam non lavans, at expungens 
calamitates fidelissims tus gentis : pro- 
pera ergo, adesto, salva nos tuis precibus, 
o magne... 


21. Cum sanorum dogmatum custos fores 


vigilantissimus , quoscumque secus sentire 
molientes pepulisti ex edibus Domini, o pon- 
tifex, et funda precum tuarum morte per- 
cussisti; unde supernum illud decus he- 
buisti, ut terrenis imperatoribus, vivus adhuc, 
conspicuum te dares, utque post obitum, 
ut vivens , accurreres et a periculis eos redi- 
meres qui cum fide nomen tuum in discrimi- 
nibus invocant, o Nicolae; tu namque 68 
magnus. 

92. Noli differre tuum largiri 'presidium 
deprecantibus fervida cum fiducia, o illus- 
trissime ; semper enim te omnes proponimus 
in periculis et z&erumnis patronum et vindi- 
cem perpetuum, experti qui fuimus tue in 
nos prompte et benigna voluntatis, 0 
sancte ; quo modo prater spem , homines per 
somnia eruisti ab ergastulo, qui morituri 
erant, nec nisi ex memoria nomen tuum 
usurparunt, o magne... 


23. Desperatio multa nunc coepit nos ab 
immensis nequitiis, neque est unde respite- 
mus : tu vero properans, o pater Nicolae, ad 
nos qui desperationis malo tradimur, et in 
infernum accedimus, da robur tue in no 
gratie, o per Deum beate, praebens uti phár- 
macum suave poculum poenitentig , et ceri 
nos spei expectatione dextere refrigerans, ut 
facti nunc incolumes te canamus , o magne... 


294. Inclinati in terram mente simul el 


23. ἀνάνευσις T. — f. ῥῶσιν παράσχες,, sed cl. tr. 
16. — pro acc. γλ. τὸ πόμα. — νῦν ante ὅπως om. 


24. σοὶ προφθ, T. — ταπεινῷ χέρας T inepte. — 
τὸ ὄνομα id. 





XXVI. DE S. NICOLAO. 


τῷ σώματι, * προσχαλούμεθά σου * τὴν 
ὀξεῖαν ἀντίληψιν" Ἐ θανάτου ῥομφαία * ἡμᾶς 
γὰρ συνέχει, Ἐ xa τυραννοῦσιν * ἐχθροὶ ἀσώ- 
paroi, * Νιχόλαε ὅσιε, * ob; σὺ προφθά- 
σας * δεῖξον ἀνίσγυρον * γνώμην δολερὰν, * 
xxi ὑψηλόφρονα ἢ ταπείνου, χέρας Ἐ ὑψῶν ἐν 
πᾶσι * τῶν εὐφημούντων σου πιστῶς Ἐ τὴν 
παναγίαν ἑορτὴν * ἐξ ἀγάπης καρδίας, * 
χαὶ χαλούγτων ὄνομά σου, * ὁ μέγας... 

χε, Οὐδεὶς ἐν πειρασμοῖς * σέ ποτε προσ- 
ἐχάλεσεν, * xat τὴν λύσιν εὐθὺς * οὐχ ἐδέ- 
ξατο, ἄγιε" * τοὺς μὲν ἐν θαλάσσῃ, * τοὺς δὲ 
ἐν τῇ γῆ γὰρ * οὐ διαλείπεις, * σώζων ἑχά- 
στοτε, * ὡς ἔχων τὸ δύνασθαι * παρὰ τοῦ 
μόνου * πάντα ποιήσαντος, Ἔ xal νῦν τὴν 
ἰσχὺν * δωρουμένου Θεοῦ * coi; αὐτοῦ δού- 
λοις, * ὡς ὁ προφήτης * μεγαλοφώνως ἐχ- 
(υζ’ * T&v φοῤουμένων τὸν Θεὸν *. ἐκπλη- 
ῥώσει τὴν γνώμην, * ὧν χαὶ αὐτὸς εἷς or Xp- 
fe8, : à EY... 

X;. Yxüv ἀφορμῶν * οὐχ ἐφίεσαι, 
στέφανον Y ἐχ χειρὸς τοῦ Θεοῦ ἢ χομισάμε- 
γος, ἔγδοξε, Ἐ τὰ γέρα τῆς νίκης, * Νικόλαε 
πάτερ, ἢ ἀλλ᾽ ὡς ὑπάρχων * ἀεὶ φιλόστο;- 
T0, * τὸν ὕμνον νῦν πρόσδεξαι, * ὃν «ἐξ 
ἀπύρων Ἐ χειλέων ἔπλεξα * μύρῳ σῶν εὐχῶν * 
59 τῆς χαηδίας μου * δυσῶδες ὅπαν * χα- 

^l 


ταμυρίζων, * χαὶ καταρδεύων μου τὸν νηῦν ἢ 


E. " , FED Y 
ὑμῆφοις τοῦ θείου Πνεύματος * τοῦ δοξάζειν 


3 5 Ly 3: Ἵ ς 
χει σε * εἰς τοὺς αἰῶνας αἰώνων, * ὁ uéyas 
ὕνοτης Ἐτῆς τοῦ Θεοῦ foo tos. “ 

29. οὐ GuxÀtlzot; T. — δεδωρουμένου Sie T. — 


mel. pro tono παρέχοντος, — ἐχπληρώσει τὸ θέλημα 
T. Ps. CXLIV, 19. — χαὶ αὐτοῖς T. 

26. ἀφορμῶν οὗ προΐτσαι T, subversa sententia. 
— tito» id. male. — εἰς αἰῶνα xa ἐπ᾽ αἰῶνας T, 
dissoluto metro ex ultimo sphalmate et continuo 
librarii vitio. Sed ὅμθροις τοῦ θείου πνεύματος refer 
ad illud Romani paschale poemation, tr. 20, quo 
niil eximio melodo dignius. Ceterum eum multa 
ia, tum illud me de poematis sinceritate sus- 


209 


corpore, tuam deprecamur citam tutelam; 
nos enim gladius mortis urget, ac tyrannide 
premunt hostes invisibiles, o sancte Nicolae ; 
tu eos preveniens, fac sine robore iaceat 
consilium perfidum, et superbum deprime 
despicientem ; cornu exaltans in omnibus eo- 
rum qui cum fide et amore cordis festivi- 
tatem tuam celebrant sacratissimam, ac no- 
men invocant tuum , 0 magne... 

25. Nemo te in tentationibus unquam in- 
vocavit, quin statim liberari contigerit, o 
sancte; sive in mari, sive in terra non dese- 
ris, continuo salvos faciens, tantum enim 
vales ab eo qui solus omnia fecit , in Deo qui 
etiam nunc virtutem suis largitur servis , si- 
cuti magna voce propheta canit : « Timen- 
« tibus Dominum implebitur voluntas; » 
quorum sane unus es, o magne... 


26. Mundanas opes non optavisti, qui co- 
ronam e manu Dei acquisivisti , nobilissime, 
trophea nempe victori , o. Nicolae pater; 
sed pro tua solemni clementia hymnum nunc 
recipe, quem impeditis texui labiis, fetorem 
pectoris mei unguento tuarum precum suave 
olenti perfundens, et irrigans mentem meam 
imbribus divini Spiritus, ut tuam merear 
dicere gloriam in secula seculorum, o 
magne divina grati: magister. 


pensum tenet, quod in aerostichide pars prior 
«tvo; 121, ad novem strophas referenda, superflua 
adeo otiatur, ut idem troparium in 4? et 7? loco 
frigide resumatur cum iisdem verbis , novumque 
fiat exordium, ae series quzedam historica inde se- 
eundo alveo decurrat, nec tamen satis continua 
quin fortasse plura potuerint e loco suo au- 
ferri vel moveri. Si quis ergo sive priora, sive 
nonnulla vel ex posterioribus ambigua ducat et 
sublest:e fidei, nolim ego lamentis contendere. 


14 





210 


XXVII. 


Dl; SANCTO SIMEONE STYLITA. 


), 
&. Τὰ ἄνω ζητῶν, 
τοῖς χάτω συνχπτόμενος, 
ν᾽» 3 
χαὶ ὥρμα πυρὸς 

Ἁ ^ 
τὸν στῦλον ἐργασάμενος, 
δι᾿ αὐτοῦ συνόμιλος 
τῶν ἀγγέλων γέγονας, ὅσιε, 

4 4 Ὁ — — ^ € ως 
cv αὐτοῖς Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν. 
πρεσύεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων 

9^ ^ ^ * v , 
D. ᾿ἴοῦ Συμεὼν τὸν ἄμεμπτον βίον 
^J ,."' 
ποία γλῶσσα ἀνθρώπων 
ἐπαρχέσει ποτὲ 
* M 4 / 
πρὸς ἔπαινον ἐξηγήσασθαι ; 


Nullum fere ex his canticis erit, in quo non 


aliquid subeat inexpectatum ; en iam habemus in. 


hoe XXVII duplicem Romanum, si quid video : 
unum ab iuitio classicum et veterem, et post 
pauca alterum recentiorem et barbarum, qui 
prioris fortasse genuinum opus expulit, ut sua 
nobis incondita et larvata metra intruderet. Cla- 
mat ipsa res, proditque mendacium, dum su- 
perne formosum ae venustum opus statim in 
monstra abit et in turpia desinit ἀτοπήαατα, In 
ipsa acrostichide iam purpurz paunus male assu- 
tus rumpitur. Dum enim, vero ut simile vide- 
tur, primus melodus incceperit cum solemni se- 
rie : Τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ, solum superest pri- 
mum troparium a littera T oriundum , utputa τοῦ 
Συμεὼν x. τ. É., ec!etera misere avulsa evanuere, ut 
sequentium tropariorum rudis alius filus necta- 
tur : αὕτη ἣ ᾧδὴ τοῦ ἐλαχίστου Ρωμανοῦ, et quam 
pingui et horrido tramite tela compacta est! Quae 
si ita fuerint, dolendum enimvero est, excidisse 
grande opus in laudem prodigiosi illius Simeonis 
stylitarum principis , tam virtute quam columna 
sublimis , et quod exegit monumentum cozqua- 
lis, conterraneus, Romanus. Quid si fur audax 
vela daturus , pre oculis habuerit hirmum longe 
nobilem, ipsi coryphao Petro nuncupatum : τρά- 
νωσόν μου Quibus sus deque versis, sub Romani 
ementito nomine , barbarus ille nihil melius ex- 
cogitavit, quam humilem vitam ab Antonio, Si- 
meonis discipulo, scriptam xarà πόδα sequi et 


4. Superna dum queris, 
: mixtus adhuc terrenis, 
et igneum in currum 
columnam instruis, 
per eam socius 
angelorum factus es , sancte vir, 
cum iisdem ad Christum Deum 
suffragia indefessa praestans pro omni- 
2. Simeonis integerrimam vitam, [bus nobis. 
quis hominum fando 
poterit unquam 
dignis enarrare laudibus? 


retractare. Quem nos utcunque sequemur, lutos2 
planta vestigia terentes, nec nisi qua ad neces- 
sitatem metri syllabici pertinent, caute sollicitan- 
tes. Caeterum nobis desunt tres palmares codices, 
corsinius, mosquensis, taurinensis, nisi quod 
ex notula níhi perhumane missa disco adhue 
superesse quatuor priora troparia in mutilis et 
evanidis ab initio foliis cod. mosq. Totum trop. 
post 20 excidit. Unus caetera omnia nobis servavit 
cryptoferratensis A. «. I, f. 7. Sunt versiculi no- 
vem supra trecentos, sub illo lemmate : My» 
σεπτεμθρίου α΄, κονδάχιον, ἦχ. β', φέρον ἀχροστῃ Br 
αὐτὴ ἢ δὴ τοῦ ἐλαχίστου “Ῥωμανοῦ. 

1. τὰ ἄνω. Insigne adeo remansit hoc exordium 
ut quum centies cateri melodi certatim id usur- 
parent, etiam inscribatur πρὸς τό" τοῦ Συμεών ἰῇ 
festo S. Theodori militis , die 8 februarii , ubi du- 
plex modulus est, prior τὰ ἄνω, posterior τράνυνήν 
μου, — τοῖς ἄνω inepte cod. 

2. Archetypi melodiam, scilicet zo£vocov , ilà 
refingere melodus voluit, ut post brevem v. 7 si- 
milem alterum statim adderet, ne duo proliri 
versus fere sibi suecederent : sed frustra, et sal 
tem in duobus trop. consilio haud inepto cecidit. 


— ἐξαρχέσει ed. ven. — &0px ed. rom. typis ober- 


rantibus. — xa! ante μεγάλ, om. ven. ψάλλ. ἀπαύ- 
cte, edd. et cod. postulante metro in fine 01}" 
tonum, et quam pigebit idem mox recoquere ' 
ih plura edd, ac nisi fallar, Romani hactenus 
ac. 


XXVII. DE S. SIMEONE STYLITA. 


Ὅμως ὑμνήσω, Θεοῦ σοφίᾳ, 


τὰ τοῦ ἥρωος ἄθλα xai τοὺς ἀγῶνας, 
[τοῖς, 
ς φωστῆρος φανέντος τοῖς πᾶσι βρο- 


τοῦ ἐν τῇ γῆ 


μεγάλως τῇ καρτερίᾳ 

e^ ^ ^ * 3 / 
τῷ χορῷ τῶν ἀγγέλων. ἐλλάμψαντος, 
σὺν τούτοις γὰρ ψάλλων συνεχῶς 
ἐγκρατείᾳ ἀγνείαν ἐκτήσατο, [ἡμῶν. 
πρεσθεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων 


* 
* 


γ΄. Ἄνωθεν ἔχων τὴν θείαν χάριν, * xai 
οὐράνιον δόξαν Ἐ τὴν δοθεῖσαν αὐτῷ 
χοίλίας μητρὸς αὐτοῦ, * οὗτος ἀχμάσας τῇ 
ἡλιχίᾳ * ἐχαρτέρει ἀπαύστως, τῇ ἐκκλησίᾳ * 
πίστει δεχτῇ * ἐπακούσας εὐρύθμως τῶν θείων 
γραφῶν * ἀμέμπτῳ διδασκαλίᾳ, * ἐκ Θεοῦ 
ὦ φοφὸς χυβεογώμενος, * ὁδῷ εὐθείᾳ πορεύε- 
ται, * uui λιμένα γαλήνης χατέλαφεν, 
mata edv... 


EE 
dpi 


δ΄, Ὑπὸ τοῦ Πνεύματο: τοῦ ἁγίου ἢ 
ὑπερζέσας͵ τῇ πίστει Ἐχραταιοῦται ψυχὴν, * 
καταφρονεῖ τῶν προσχαίρων τε" * βίον ἀκτή- 
βόνα γὰρ ποθήσας, * τὸν ἀδέῤδαιον βίον κα- 
ταλιμπάνει " Ἐ λαθραῖον ἦν * τοῖς γονεῦσι τὸ 
δρᾶλα τοῦ γόνου αὐτῶν * * πάντη δὲ 
γῶντες, * o ἑώραχαν ἔτι τὸν φίλτατον " ἢ 
τηγὰς δαχρύων ἐχφέροντες, Ἐ τὸ ἐγκάρδιον 
E οὐ χατέσύεσαν * πρεσθεύοντος πόθῳ ὑπὲρ 
πάντων ἡμῶν, 


22 
ἐζερευ- 


, 
N - 
t. Τὸν χησμιχὸν ἀπέδυ χιτῶνα, * ἐναγώ- 
τ »* ^ e : 
γὴν doy * ἐξαντλῶν ὁ σοφὸς, * στολὴν 
τριγίνην ἐνδύ * σάρχα ἐν πόνοις 3 
βίγίνην ἐνόϑεται, ἢ σάρχα ἐν πόνοι: κατᾶ- 
δαμάζων, * ἐμπιέσας αὐτὴν σηπτῷ τῷ ay ot 
δὸς * YS - 
Vw* 7 ἀδηλον ἣν * τὸ πραχθέν τε μυστήριον 
ἣν UN ἣν E ^ * 
τος ἀδελφοῖς" * χρυφίως τοῦτο τελέσας, 


3. χάριν τὴν θείαν melodia suaderet et alia id 
E'nus bene multa, quz» quum non senserit me- 
lodus hebes , tacitus pratereo. — ἀκμήσας, — τὴν 
δόξαν 6o, cod. 

4. ὑπερζέσασα πίστει χραταιοῦται ψυχὴ καταφρονούν- 
Ὧν προσκαίρων λοιπὸν sic mosquens. Recte lege- 
Utür τῶν τε προσχαίρων χαταφρονεῖ, tum infra : ἐξζε- 
βεννῶντες δὲ πάντη, — De ἑώραχαν multa Winer. l. 
D E ὄαχρ. ἐχπέμποντες M. πρεσδεύοντος πόθῳ. 
Cum ἐγύμνια primitus plebs vociferaretur, piaculo 


911 
Attamen canam , Dei favente sapientia , 
herois facinora et certamina, 
qui in terra illuxit 
cunctis mortalibus , sideris instar, 
et magna luce ob fortitudinem, 
angelorum in choro resplendet , 
quibuscum sine fine psallens, 

abstinentia puritatem adeptus est , 

suffragia preestans indefessa pro omni- 


[ bus nobis. 
3. Celitus divinam gratiam adeptus ac su- 


pernam gloriam ei concessam ex utero ma- 
tris, hic iuventa florens fortia toleravit, dum 
in ecclesia, cum fide probata rite exaudiens 
divinas scripturas iuxta sinceram doctrinam, 
vir sapiens a Deo gubernatus, per rectam 
viam graditur, ac tranquillum in portum ac- 
cessit , suffragia presstans... 


4. A Spiritu sancto superaccensus, in fide 
animam confirmat, spernitque caduca; vi- 
tam enim pauperem ambiens, fluxum szcu- 
lum derelinquit ; abscondita fuit etiam paren- 
tibus filii sui vite ratio; qui ubicumque 
investigantes, nullibi dilectissimum amplius 
viderunt; fontes fletuum effundentes, haud 
extinxerunt intimum ignem deprecantis cum 
armnore pro omnibus nobis. 


5. Seculi exuit tunicam sapiens, ut athle- 
ticum certamen exerceret; hirsutam induit 
stolam, laboribus carnem conterens, arcte 
eam putrefacto constringens fune. Occulta 
fuit fratribus arcana vivendi consuetudo. Id- 
ipsum clam perficiens, asperitates animose 


ducebant veteres melodi quidquam illis addere 
vel mutare; recentiores vero, ut noster, qualis- 
cumque sit, liberius canunt, 

5. ἐμπλίσας αὐτὴν ἀσέπτῳ σχοινίω, sic multa cod. 
aut apographi corruptela. Frustra emendaveris 
ἐμπλήσας, ut tr. 27 legitur. — ἄδηλον ἦν τὸ πρα- 
θέν τε μυστήριον idipsum est quod supra in eod. 
loeo : λατραΐον ἦν τοῖς γον. δρᾶμα, quin et. in tr. 8 
ἄδηλον οὖν... τὸ δρᾶμα, at preter otiosa recoeta, 
certe Romanum tanta egestas dedecet. 





412 
ἀλγηδόνας προθύμως ὑπέφερε, 
πλάοτῃ ἣ εὔμενος * ἀσχανδάλιστος μεῖναι χαὶ 
ἄμεμπτος ,) * πρεσθεύων... 

c. Ἠσθετὸ τούτον τις τῶν σὺν τούτῳ, 
χαὶ χινηθεὶς τῷ φθόνῳ * ὑπὸ τοῦ πονηροῦ, 


* πιστῶς τῷ 


* 
* 
ΩΣ * 4 , 
τῷ ἡγουμένῳ ἐθόησεν * * Exvvoxx τινα év- 
ταῦθα, πάτερ, ἢ ἀλλοιοῦντα χανόνα τῆς ποί- 
μνης ὅλης" * τάχυνον οὖν, ἢ διασχέδασαι τοῦ- 
τον τῆς μάνδρας ἡμῶν, ἢ βαρὺς γάρ ἐστι 
τοῖς πᾶσιν, * ἀπαράδεχτος ὅλως ὁ ἄσιτος, Ἐ 
πεινῶσιν τροφὴν δωρούμενος, * οὗτος γὰρ 
χραταιῶς ἐγχρατεύεται, * πρεσθεύων... 
4 
ζ΄. Ἦλθεν δρομαίως ἐπὶ τὸν τόπον * xai 
τὸ A ν ὃ * δ Δ 7 " , “Ἂς 
χατεῖδεν τὸν ἀνὸρα ἢ xai τὴν χοίτην αὐτοῦ 
μεστὴν σχωλήχων, ὡς γέγραπται" * μείνας 
οὖν ἔκθαμέος αἰφνιδίως, * ἐκδυθῆναι τὸν ὅσιον 
3 ’ . τ p , »» 
ἐπιτρέπει, * ᾧπερ γυμνῷ *. ἀτενίσας, ἐξέστη 
ἐν φόδῳ δεινῷ, * τὰ Dun βλέπων ἐν τού- 
τῷ, " τὴν φρικώδη πληγὴν xt ανίατον, 
᾽ 4 ὃ 50 *. ’, .* 2 δύ N 
ὀσμὴν δυσώδη ἐχπέγιπουσαν " ἢ ἐν ὀδύναις Yo 
ἣν ὀδυνώμενος, * πρεσύεύων.... 
η΄. Ὡς δὲ τὴν σάρχα τὴν νεχρωθεῖσαν * 
4 / L4 X » ? r4 , ox 
ἀποτέμνουσι ξίφει ἢ ἐκ σπλαγχνίων αὐτοῦ 
1 - ᾿ ’ - v ὃ fj * 94 , 
σὺν τῷ σχοινίῳ τῷ ἐνόονεν, φέρει προθύ- 
1 * δέ x ᾿Ξ c t ac Ἰὼ ἐπὶ 
pog τὰς ἀλγηδόνας, " ὡς ὁ μέγας [ὼ0 ἐπὶ 
- ΚΞ Ἔ: 10 τ X* ; / το 
τῇ κοπρία " " αθηλον οὖν ^ ἀμφοτέροις déc 
* ie Pc - Σ Ν 2 A 
τὸ δρᾶμα φρικτῶς ὁ μὲν γὰρ οὐχ 4 ou- 
λήθη, * Συμεὼν δὲ αὐτὸς ἐπεθύμγσε" im γυ- 
μνὸς παλαιοῦ ὁ ἱερὸς, " τοῦ ἀσάρκου τὴν νί- 
χὴν ἐνίχησεν, Ἐ πρεσδεύων.... 
θ΄. Δύο εἰχόνων υἱαν στορίαν * τοῦ ἀγῶ- 
* 


vog ἐχείνων * τῶν τερπνῶν ἀθλητῶν * αὐτοῖς 


τοῖς ἔργοις χατίδωμεν: πρώην Ἰὼδ ἐν 
πληγῖ ὑπάργων * δυνειδίσθη ἐν γλώσσῃ τῶν 
βασιλέων. * 
τῆς ποίμνης αὑτοῦ" 


νῦν Συμεὼν * ἐδ ιώχθη ἐν φθόνῳ 
* παντὶ γὰρ πέφυχεν 


6. Melodia accurata requirit κινηθείς τε, sed vix 
melodus metricam legem curat in syllabis et ul- 
timo accentu ; immo nec lingua parcit, qua fort. 
exigeretur : διασχέδασαι αὐτὸν ix τῆς μάνδρας. — 
Post ὅλης statim regeritur ὅλως ὡς ἄσιτος. 

7. ὅσιον ἐπιτρέπει inepte cod. pro ἐπιτάσσει, 
nisi fort. byzantinis idem sit ἐπιτρέπει, Etiam àx- 
πέμποντα eod. f. respectu δὰ τὰ xs. 

8. àx τῶν σπλ. cod. — Suspicor ἄδηλον ἐν ἀμφ. 





S. ROMANUS 


sustinuit, cum fide conditorem deprecatus, 
ut sine offensa et absque labe maneret , suf- 
fragia prestans... 

6. Id vero sensit aliquis ex fratribus, ac 
motus livore a maligno, clamavit hegu- 
meno : « Agnovi , Pater, quemdam hic per 
« vertentem regulam totius gregis; cito ergo 
« expelle talem ex ovili nostro ; gravis enim 
« est omnibus, minime tolerandus, cibum 
« qui respuit , dapesque dat pauperibus; for- 
« titer enim abstinet , suffragia praebens... 


1. Cursu locum petiit abbas, virumque in- 
visit et stratum eius vermibus scatentem, ut 
habet historia; manens igitur pavore subito 
correptus, exui sanctum iubet, nudumque 
intuens, vehementer horruit, considerans 
eius ulcera , formidolosam plagam et insana- 
bilem, foetore graveolentem : doloribus enim 
cruciabatur, suffragia praebens... 


8. Quum autem emortuam carnem ferro 
secant ex visceribus eius , una cum fune intus 
inserto , fortiter cruciatus sustinet, ut magnus 
lob in stercore. Inaudituin ab utroque hor- 
rendumque datum spectaculum : iste quidem 
nolens, Symeon vero anhelans ferebat; vir 
sanctus vetere exutus homine, angelicam 
victoriam retulit , suffragia praebens... 


9. Unam geminz imaginis historiam in pt- 
lestra et operibus nobilium athletarum in- 
tueamur. Olim lob plaga percussus lingo 
regum in ludibrium vertitur, nunc Simeo- 
nem insequitur gregis sui invidia; cuivis 
enim homini id more contingit : si cecideril 


tum τῷ μὲν γὰρ respectu ad Συμεὼν δὲ αὐτὸ, " 
cod. — παλαιῶν id. ef. Ephes. 1V, 24. Impedila 
plura sunt, nec liquet an vir sanctus victoriam 
angelo pravo, vel uti alter ipse angelus, retuleri!. 
9. ἱστορίαν quidem habet cod. sed rupto metro, 
ut mente saltem legerit μελουργὸς, more grecu- 
lorum, στορίαν, quod non omisit Cangius, silet 
vero Sophocles nuperrimus, — πτωχὸς δὲ xs! τί 
νης, ieiunum glossema. Pergit διώκ. ὑπὸ τῶν ut 


Ἐπ 
3x 


XXVII. DE S. SIMEONE STYLITA. 213 


* ἐκπεσὼν δυνατὸς μυχτηρίζεται, * 


* 
* 


τοῦτο᾽ 
πτωχὺς δὲ διώχεται ὑπὸ 
τὸν Κύριον, αὐτὸς δὲ 
στως... 

C. Ἦλθεν δαχρύων ἐν τῇ ἐρήμῳ * ἄνυ- 
ὃρον ἐπὶ φρέαρ * ὃ ιωχθεὶς ὁ σοφός * * καὶ ἐν 
τούτῳ ἐγχατέρχεται, * ἄλγεσι τοῦ σώματος 
ὠδίνας, * ἀμφοτέροις τοῖς μέλεσι τετρωμέ- 
vx. * Ἦν δὲ ἐχεῖ * χατοικία θηρῶν ἑρπε- 
τῶν τὲ δεινῶν" Ἔν. .νννννννν, * 
σεπτὸς χατεδέξατο" * Ἡλίαν ζήλῳ μιμούμ.ε- 
νος, * ἀφανὴς καὶ φιλέρημος γέγονεν, 
πρεσθεύων... 


τῶν μειδ ὦντων 
^, 3 £ 
πρεσθεύει ἀπαύ- 


ια΄. Τότε ἐφάνη μεσονυχτίῳ Ἔν... (ἁνννν 
ἐτασμῷ φοδερῷ, * ἐν ὀπτασίᾳ ὁ ἸΚύριος * 
φύρῳ ἀθρόῳ φρικώδει λίαν, * μετὰ πλήθους 
ἀγγέλων ἀφαντασίως " * τὸν Συμεὼν * ἐκζη- 
τῶν ὁ σωτὴρ τῷ ποιμένι βοᾷ" * Ποῦ ἐστιν 
ὃ ἐχλεχτός μου, * ὃς ἐν χρίσει δεινῇ κατα- 
xpivet σε; Ἐ πιστὸς ὑπάρχων xoi ἄμεμπτος * 
Pha ὡς φῶς ἐν τῇ δόξῃ μου, * mpe- 

(β΄, Ὄρθρου ἐγέρθη ἀπὸ τοῦ ὕπνου, * ἐνα- 
γώνιος σφόδρα, * ἐχδοῶν τοῖς αὑτοῦ ἢ τῆς 
ὑπτασίας τὴν ὅρασιν: * πάντας οὖν τάχος 
ἐξαποστέλλει * ἐχζητῆσαι τὸν ὅσιον χατὰ 
τύπον" * οἱ xal σπουδῇ * διελθόντες τὰ ὀρη 
xit. τῆς γῆς, * ἐρήμους xai χοικήτους, * 
τρέγοντές τε αὐτὸν ἐξηρεύνησαν" * παντὶ τὰ 
πάντα ζητέσαντες, * ἐν τῷ τόπῳ ἐχείνῳ 
ἐπέπτησαν , " ἐν ᾧ ἦν πρεσξεύων... 

Ὑ. Ὑπὸ τοῦ πνεύματος ἐπιγνόντες, ἢ εἰς 


ὑιώγτων ubi τῶν abundat, nisi poetice nobiseum 
legas μειδώντων, Sed pessime στίχους claudunt ὑπὸ 
et δέ, 

10. ἢ, ἐγχατείργεται, — ἀλγ, σώμ. ἐνωδίνας cod. 
— ἀμφοτέροις τε τοῖς id. τε rhythmo aptius esset, 
Dis! idem τε mox, ut alibi passim, occurreret 
Preter omnem Romani morem. — post δεινῶν v. 
9 excidit, fort. πάντων ἐντεῦθεν φευγόντων. 

1. Iterum. deest v. 2, pro quo series rerum 
SUBBerit : ὥρᾳ (iunge eum μεσονυχτίῳ) τῷ fjyov- 
μένῳ, — ἀφαντασίως sic cod, f. pro ἀφαντασιώτως 
ab adi. ἀφραγτασίωτος sive ἄνευ φαντασίας apud Plu- 
tarcbum, teste Sophocle in lexico, sed metrum 


χατοιχεῖν ὁ. 


potens, deridetur ; pauper autem vexatur ab 
his qui subsannant Dominum, interim iste 
suffragia praestat... 


10. Flens recessit in desertum , ad puteum 
exsiccatum sapiens expulsus; in cisternam 
descendit, cruciatus corporis zegritudinibus , 
ac dupliciter membris exulceratus. Ibi autem 
erat spelunca ferarum et serpentium imma- 
nium ;............ Sedem hanc sibi elegit sacer 
vir; fervore Eliam smulatus, nulli conspi- 
cuus, studiosusque solitudinis factus est, suf- 
fragia praestans... 


21. Tunc manifestatus est [ hegumeno , in 
media nocte,] ex horrendo iudicio, in visione 
Dominus, et cum terrore multo ac formidine 
nimia, inter angelorum turbas, haud vana 
imagine ; querens salvator Simeonem , pas- 
tori clamat : « Ubi est electus meus, qui te 
« in terribili iudicio iudicabit? iustus ille et 
« innocens sursum emicabit ut lux, in gloria 
« mea, suffragia preestans... » 

19. Mane, e somno exilivit abbas, angus- 
tiatus vehementer, elamansque ad suos vi- 
sionis spectaculum, statim omnes emittit , 
ut sanctus hac illac queratur. Qui cum dili- 
gentia peragrantes montes totius regionis, 
solitudines et deserta, discurrentesque inves- 
tigabant eum ; ubique quzritantes per hunc 
tractum, inciderunt in locum ubi suffragia 
praestabat... 

13. Quem movente Spiritu quum agnovis- 


exigit portentum ἀφαντασίως. — Cui adde καταχρί- 
σει sie cod. pro χαταχρινεῖ fut. dum rhythmus iubet 
pras. χαταχρίνει, — lubet etiam ὑπάρχων πιστὺς, 
sed cribro parcendum. 

12. ἐξαποστείλει eod, eadem barbarie, qua quo- 
tidie troparium post canonem in officio matutino 
reeitandum, dicitur ἐξαποστειλάριον pro veterum 
melodorum eleganti dietione : φωταγωγιχόν. — 
διῆλθον Cod. — τρέχοντες δὲ id, — ἐν ᾧ ἦν iterum 
alias, pingui ἐφυμνίῳ pro alio vix concinniore πρε- 
σθεύοντος πόθῳ, 

18. ὃν πρὶν 9. ἐδιώξαντες cod. — In fine vix intel- 
ligitur quis supplex sit, an abbas, an sanctus vir 





214 
ὯΙ ἀπῆγον αὐτὸν * ὃν 

* ἕλκοντες βίχ, θυμῷ 
Ἐ ὡς χαχοῦργον, ἀπάγουσι τῷ χρα- 


τὸ φρέαρ κατῆλθον, * 
’ / δ» 
πρώην φθόνῳ ἐδίωξαν, 

, / 
ἀμέτρῳ, 
* y ΄ » /, 
αὐθαιρέτως ἐν πίστει 
ἐχφέ- 
Mh -. 3 : x E , * 
ἢ ἐχζητῶν παρ αὐτοῦ τὴν συγχώργσιν, 
ἐν χαρδία δεχτῇ, 


τοῦντι" * ὧν χατιδὼν 
ens αὐτῷ, * δαχρύων Ou aovs 
ρων, ἢ 
ὡς δὴ πραότητι φέρεσθαι * 
χαὶ πρὸς Κύριον * πρεσζεύοντα... 

ιδ΄, Ἔφη πρὸς ταῦτα τῷ δεομένῳ Ἐ δα- 
γρυχέων ἄπαυστος, * χαὶ βοῶν πρὸς αὐτὸν, * 
ὡς oluat, ταῦτα τὰ ῥήματα" * "Dos, vX- 
μοὶ συγχώρησον, 
* ἀτελῆ 


ttp, τῷ χαταχρίτῳ * ἄνες 
* στένω πικρῶς, 
Ἐπ ρξάμην, μήπω 
* ἀγρευθεὶς ὑφ᾽ ὑμῶν, χαὶ ἐχδέδλι- 
* 


τῷ πνεύματί μου, 

t N ὃ / 14 , 4 

Q τὸν ὁρόμην τελέσας ἐγὼ, 
/ 

τελέσας, 

* - N M. 

μαι, ^ πιστῶς ὁὲ μᾶλλον προσεύχομαι, 

9 ^ » 

ἀσχανδάλιστος μεῖναι καὶ ἀπαυστος ἢ πρε- 

a eot... 


λυ- 


, ^ / t - * t 
ξεν τῷ τῶ 7.0). 0020570) ο 


ιε΄, Λόγους ἐπαίνων λίαν ἀχούσας ἢ 
TroOs, ἐπανῆλθεν ἢ 
πρᾶος χαὶ Sepe 
DAS ONE χαὶ τὸ πνεῦμα τῷ χτίστη 


καθιερώσας, ἢ 


* ὅλον τὸ σῶμα 


* χρόνοις τρισὶν . διαμείνας τῷ 
* λαθραίως ἀπο ιδοά- 
* 


TOT ἐχείνῳ, πιστῶς, 
σχει, 


Θεοῦ προνοίᾳ χαλούμενος * εὐγαρίστως δοξα- 


* χαὶ προθύμως ἠπείχθη εἰς ἔσημον, 
ὕειν τὸν Κύριον, * πρεσξεύων. 

. Ἅμα χὐλίσθη ἐν τῇ ἐρήμῳ, 
Ne οἶχον, '* ὥς ποτε A6 gau, * 
στὴ ἀνε τ οὐ Ἐν φεύγων τὸν βίον καθά- 
περ βία, * ἐν τῷ τόπῳ ἐκείνῳ χατειμονσθη" * 
σώζεται δὲ * ὡς ἡ δορκὰς $, φυγοῦσα ἐκ βρόχων 
* $4 στρου- 


/ 
* ᾧχοδό- 


τῷ πλα- 


δεινῶν, * ἢ ὥσπερ ὄρνεον θήρας, 

(ü(ov παγίδος λυτρούμενον, ἢ χρημνοὺς περά- 

σας χαὶ ὄρεα, '* ἀπλανῶς ὁ σοφὸς κυξεονώ- 
* πρεσδεύήων... 

᾿ Χάριν μεγάλην ν χαθωπλισμένος, 

: Ἐνὼχ τῷ Θεῷ * 


* 
seich τῇ πίστει, ὡς 


ἀν 
* ἐγε- 


14. δάκρυα γέων cod. contra metr. — an leg. 
ἀργευθείς, ab ἀργεύω, « otiosus, inutilis fio », ut 
ἀργεῖσθαι — sed quis ferat paulo post πιστῶς ite- 
rum et absone ἄπιστος, pro ἄπαυστος, aeque et fri- 
gide reeocta voce in eod. trop.? 

15. τόπω. Ut quid morer in tot tales verbo- 





S. ROMANUS 


sent, in puteum descenderunt , et eduxerunt 
eum; quem prius livore insecuti, vi traxe- 
rant, et ira ingenti perciti. ut maleficum ad 
abbatem detulerant. Quem ut vidit patrem, 
prompta fiducia coram eo provolutus, effu- 
sis lacrymarum imbribus, ab eo veniam 
quzerit , ut pro mansuetudine sua bono animo 
ferat Deoque commendet suffragiis... 

14. Ait post hec supplici hegumeno, sine 
fine flens et clamitabundus, ad enm, ut 
opinor, hec verba dicit : « Parce mihi , Pater, 
« ignosce reprobo, dimitte animae mem, 
« amare lugeo, qui imperfectum cursum im- 
« plevi; inceepi, necdum iter absolvi : a vobis 
« hic captus fui et iterum eiectus; malo au- 
« tem a vobisex animo petere, ut quietus ma- 
« neam, et continuo suffragia feram... » 


43. Verba laudibus admodum referta 
quum moleste audivisset , mansuetus vir ter- 
que beatus, reversus est ad locum suum ; (0- 
tum sibi corpus subigens, mentemque dedi- 
cans creatori , cum per annos tres, in eodem 
loco, fideliter permansisset, clam aufugit, 
et alacriter se commisit deserto, divino vo- 
catus instinctu, ut gratiarum hymnis Domi- 
num caneret , suffragia ferens... 

16. Ut primum constitit in deserto , zdifi- 
cavit domum, ut olim Abraham altare erexit 
creatori; vitam quasi per vim fugiens, solus 
in hoc loco inhabitavit , salvusque evasit, ut 
damula saevis erepta retibus, aut velut avis à 
venatu, vel passer e laqueo exemptus , pra- 
rupta transiliens et montana, sapiens recte 
dirigitur, suffragia preestans... 


11. Magna gratia miles armatus, fide ar- 
debat , ut Enoch Deo sua offerens holocausta. 


rum casibus, aut in cumulatis insulse participiis 
et adverbiis? — Nota λαθραίως, ut tr. 4 λαθραΐον 
pro λαθρίως, λάθριον. 
16. βίᾳ cf. XIX, 7.. — ὡς δορχ, ἔχφυγ. id. duplici 
mendo , ne de melodia loquar suadente i 5e. p 
17. f. incod. ἐνεπρήστησεν τ pd id. 


LA —M — n x am 
zoo s 
25 





XXVII. DE S. SIMEONE STYLITA. 


προτφέρων ὁλοκαυτώματα * ἢ οὗτος τὸν Δανιὴλ 
ἐχμιμεῖται, * προσευχῇ καὶ νηστεία ὑμνῶν 
H , * , * * ε ? 3 
τονπλάστην, " γρύνον πολύν, " ὑποφέρων γεῖ- 
μέριον χρύος δεινὸν, * χρυστάλλου πΐγος, καὶ 
ψῦχος, * xai χαιρὸν θερισμοῦ, ἐν τῷ καύ- 
cuw * φλογὶ ἡλίου χαιύμενος, Ἔ ὑετῷ xai 
ἀνέμῳ χλονούμενος, * πρεσθεύων... 
Au à t A. "» € X 2 

vi. ἴδον οἱ ἔγγιστα χαὶ οἱ πόῤῥω * τὸν 
παγύλθιον τοῦτον * ἐν νηστεία πολλῇ, * xai 
ἄντες λίαν ἐθαύμασαν * ἔχοντα δύναμιν 
ἐνευγείας, * δωρεὰν ἰαμάτων ἐπουρανίαν. Ἐ 
Νύσους δεινὰς * ἀπελαύνων ὁ ὅσιος, τῶν 
ἀσθενῶν Ἐ ἰᾶτο τὰς ἀλγηδόνας, * τῶν χρυ- 
φίων μυλῶν τὸν χατώδυνον" * τοὺς πόνους 


zj 


Ld 


πάντων χατέπαυεν, * ὅτι πάντα αὐτῷ ὑπε- 
τάγησαν * πρεσδεύοντι πόθῳ... 

V. Στῦλον ἐγείφουσιν, ὥσπε; στήλην, Ἐ 
χαδιδρύσαντες τοῦτον * “ἐν αὐτῷ ὑψηλῶς, * 
οἱ ὄχλοι πίστει φερόμενοι" Ἐ βλέπει οὖν δό- 
ξχν τῶν ἐν Q ἴστοις, * τὸ στερέωμα ὅλον σὺν 
τῇ δυνάμει" * octo ποτὲ ἘἸαχὼδ τοὺς ἀγγέ- 
les ἑώρα νυχτὸς; * ὑπάρχων ἐπὶ τὸ φρέαρ, * 
ὡς ἐν χλιμαχι βλέπων τὸν Κύριον" *. αὐτὴν 
à πλάστης ηὐλόγησεν, * ὡς xai τοῦτον ἐν 
στύλῳ τὸν ὅσιον * πρεσδεύοντα.... 


X. Τότε ἡπλοῦτο ὅλη τῇ χτίσει Ἐ ἡ παν- 
TUE φήμη * τοῦ ὁσίου ἀνδοὺς * τῶν 
ἰαμάτων τοῖς θαύμασιν * * τούτου ἡ μήτηρ, 
uasa ταῦτα, * ἐπορεύθη τὰ πάντα χατα- 
λιποῦσα, Ἐχὔγετο μὲν * ἐχτενῶς θεωρῆσαι τὸν 
γόνον αὑτῆς" * ποθοῦσα δὲ πυρπολεῖται * xat 
ὀδοὺς ἀχαμάτους ἡγήσατο * £x γῆς μακρύθεν 
ῥαδίζουσα, * ὡς δρουεὺς ταγινὺς; παραγί- 
νεται Ἐ miesfejoymt, .. 


, 


XL... Ὑπὸ τοῦ πόθου ἀχατασχέτως * διε- 
υλέγετο αὕτη * τὴν καοδ (x) αὐτῆς, * καὶ 

18. De ἴδον pro εἶδον, salva ex utroque acrosti- 
ehide, ef. cant. XXIIT, 27. — ἐπουρανίων cod. ἐπου- 
ῥανίαν priecipit rhythmus , quod etiam dedit cod. 
COrsin. in eant. X1, 9, etsi grammatica clamet 
ἐπουράνιον, — πρεσθεύων πόθῳ cod. tam linguae quam 
*lov spretis legibus. — μελῶν cod. 

19, Ἰακώβ, Genes. XXVIII, t2. 


213 


Hic Danielem &mulatur, precibus et ieiunio 
Deum hymnis recolens diuturnis, sustinet hie- 
mis frigus atrox , gelida crystalla et pruinas, 
astivoque in tempore, per medios cestus, 
flamma solis aduritur, imbre quatitur et pro- 
cellis, suffragia prestans... ' 


18. Cernebant vicini et peregrini sanctissi- 
mum virum in ieiunio totum ; multum mira- 
bantur eum omnes, supra modum tanta vir- 
tute pollentem, celestique potitum gratia 
sanitatum. Truces morbos expellens, sanctus 
infirmorum sanabat egritudines, ulcerum- 
que abditorum dolores , omniumque levabat 
labores, cuncta quum illi ad nutum essent, 
dum suffragia prestat... 

19. Columnam cippi instar erigunt, eum- 
que excelsa ibi spectantem, sistunt turba, 
huc impetu fidei coactz. Intuetur igitur glo- 
riam in excelsis habitantium, totum quan- 
tumcumque est firmamentum. [Ita quondam 
Iacob angelos vidit in nocte , dum iuxta pu- 
teum staret, ac Dominum videret scale in- 
nixum. Huic quidem benedixit creator atque 
simul beato in columna stanti et suffragia 
preestanti... 

90. Interea pervasit universum creatum 
orbem celebratissima venerabilis viri fama 
ob talia sanationum portenta. Quz quum ma- 
ter eius rescivit, accessit, rebus omnibus 
abdicatis , idque vovebat instanter, suum vi- 
dere natum ; amor ignem suppeditat , statuit 
vias indefesso pede metiendas, e longinquo 
tractu ruit preeceps ; similis prompto cursori, 
adest suffragia preestanti .. . 

21..... Insuperabili amore accendebatur in 
precordiis , etin hunc modum erupit : « Tot 


20. ἐχτενῶς x. t. f. contra modulum et svn- 
taxin; vide an legendum τὸν γόνον θεωρῆσαι αὑτῆς. 
— βιάζουσα ὡς cod. — Desideratur totum tropa- 
rium ab Ὁ orditurum, etsi repta series minime 
videatur. 

21. ἀθρήνῳ cod. — θεάσομαι et sequentia futura 
nota pro imperat. vel optativo. — f. in cod. οὖς 


916 


ταῦτα οὕτως ἐῤόησε. * Xoóvev τοσούτων 
παραδραμόντων, * ἀθρηνὶ διὰ ὥραν οὐχ ἐπαυ- 
cXumv , * νῦν δὲ ἐγὼ, * ὡς ἐν τάφῳ πα- 
ρόντα, θεάσομαί σε’ Ἐ μὴ θλίψῃς τὴν χηρουμέ- 
vay * τοῦ πατρός σοὺ θανόντος, σε ὄψομαι, Ἐ 
στολὴν πρόσεχε χηρείας μου, * xai μαστοὺς 
οἱ σαυτὸν ἐγαλούχησαν, ἢ πρεσθεύοντα... 
χβ΄. Ῥήματα τοιαῦτα ὁ θεράπων * Ἀν- 
τώνιος ἀντέφη * ἐχροώσῃ αὐτῇ, * τὰ τοῦ 
ὁσίου προστάγματα" * Παῦσαι, ὦ μῆτερ, 
τῶν ὀδυρμῶν σου. * Ναὶ, τῷ μέλλοντι βίῳ 
ὀφθήσομαι σοι. * Αὐτὴ εὐθὺς * λυσίχομος πλο- 


χάμους γυμνοῖ ἑαυτῆς; - πιχρόδει χλαίουσα 


θρήνῳ, τὸν πενθήρη γιτῶνα σπαράτ- 
τουσα, * παλάμας στήθει χροτήσασα, * 
χραταιῶς τὴν καρδίαν ἐτρύχετο, 7 πρε- 


, 
σδεύοντος... 
, t , - ^» , 
xy. Ὡς ἐκ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου * 
τὸ μυστήριον ἔγνω, * ἀντεδήλου αὐτῇ " * 
΄ A » e, 
Τὴν λύπην θραῦσον, χαὶ πρόσευξαι, * ὅπως 
ὀφθήσοιλαί σοι εὐθέως * * καὶ δραμοῦσα προσ- 
/ m £04 L- Ἀ,,ἦ)κλ ᾿οδοῶς * 
ηύχετο ἐπ᾽ ἐδάφους, * αὐτὸν σφοδρῶς " προσ- 
δοχῶσα ἰδέσθαι, πληροῦται γαρᾶς, * ἀφάτῳ 
χαὶ δαιμονίῳ * ὑπερχζέουσα πόθῳ, ἀπέθα- 
γεν, * ὁδοὺς χρημνώδεις βαδίσασα * xai ἐλ- 
A E * ^ » X* 6 , 
βθοῦσα οὐχ εἶδεν ὃν ἔτεχεν ἢ πρεσθεήοντα... 


* -- ^ Ld UA 
x. Μύτις οὖν τοῦτον τὸν θεῖον ἀνδοα * 
3, € p »y ^ 
ἄσπλαγχμνον ὑποπτεύσῃ, * ἀλλο τι τοῦ Χρι- 
m ΄, , : » 
στοῦ * οὐδέποτε προὐτιμήσατο" * ἐπευξζαμέ- 
€ 3 7 2 
vou γὰρ ὑπὲρ ταύτης * ἐδονήθη τὸ λείψανον 
μειδιᾶσαν. * φΦόξῳ πολλῷ * οἱ ἑστῶτες συνεί- 
χοντο XUXÀQ αὐτῆς, * ὁρῶντες ὑπογελῶ- 
x ^ € 2 , ET Li d * 
σαν, * τοῦ υἱοῦ εἰς αὐτὴν ἀτενίξοντος. 
Πλησίοι αὐτὴν κηδεήύσαντες, * ἐν τῷ τόπῳ 
ἐχείνῳ κατέθεντο, * ἐν ᾧ ἦν πρεσθεύων..:. 
/ vy LA 5 V ΄- 5»: t€ 5 
χε. ΑἌπαντες ἤρχοντο ἐπὶ τοῦτον ἢ οἱ ἐν 


αὐτὸς ἐγαλούχησας, nova significatione , sed dubia 
scriptura est. 

42. Ἀντώνιος. En biographus, quem lege in Bol- 
land. Act. Sanct. t. I, Ian. p. 261 latine; greca 
enim quibus illustranda ferent nostra , anecdota 
sunt. Sed vide quam contorta sit et incudi red- 





S. ROMANUS 


« annis transactis, sine luctu per horam 
quiescere non contingit ; nunc ego te sieut 
in tumulo iacentem aspiciam , noli affligere 
superstitem patris tui defuncti viduam. Te 
videbo : lugubrem orbitatis vestem at- 
tende, et ubera 408 te lactaverunt, suf- 
fragia presstantem... 

99. Qui sic clamanti matri respondit, ea 
retulit famulus Antonius sancti oracula : 
« Finem pone , o mater, lamentis tuis. Age- 
« dum , tibi in futura vita manifestus ero! » 
Statim mater, passis capillis, nexus capi- 
tis nudi solvit, effusisque amaris fletibus, 
lamentans, funeream tunicam proscindit, 
manibusque pectus conterens, acri dolore 
cor exhaurit , dum ille suffragia prestat... 


&R 


& .R AR RR 


93. Verum ut Spiritu ipsius sancti myste- 
rium agnovisset, hac matri e contra decla- 
ravit : « Cohibe luctum , et ora ut etiam nunc 
« a te videar statim. » Nec mora, depreca- 
bunda humi provolvitur mater, expectans 
vehementer donec videret eum. Impletur 
gaudio , fervensque ultra modum amore inef- 
fabili et divino, defuncta est, postquam 
semitas confragosas sustinuisset, net vidil 
quem genuit, suffragia prestantem... 

24. Nemo autem divinum hunc hominem 
existimet immisericordem, immo nihil Christo 
anteposuit ; orante enim eo super matre 5.8, 
contremuit cadaver subridens. Multo pavore 
circumstantes impleti sunt , videntes eam le- 
niter filio suo arridentem. Proximi sepelie- 
runt eam in eodem hoc loco ubi suffragia 
praestabat... 


95. Omnes ad eumdem conveniebant, QU 


denda male tornata periodus. — μέλλ. αἰῶνι e. 

23. ἐφ᾽ ᾧ νῦν 090. cod. — ἀφάτῳ χηδεμονία sic id. 
— οἵδεν id. 

24. ηαὐδὲν προετιμήσατο cod. — πλησίον αὐτὴν id. 
expectaveris oi πλησίοι. 

25. οἵτινες συναντῶσιν cod. 


XXVII. DE S, SIMEONE STYLITA. 


νόσοις ποιχίλοις Ἐ χαὶ πνεύμασι δεινοῖς Ἐ τὴν 
λύτρωσιν ἐχζητούμενοι" Ἐ ὧν τινες συναντῶν- 
τες ἐν νάπει ἢ ἐχφυγούσῃ ἐλάφῳ ἀπὸ παγί- 
δος, * ταύτην φρικτῶς * ἐνορχοῦσιν τῷ ὀνό- 
ματι Συμεὼν, * xa qoo αὐτὴ ἐπέστη, * 
ἣν χρατήσαντες τάχος ἀπέσφαξαν, * αὐτῆς 
τῇ βρώσει τιτρώσχονται, * ἕως ταύτην τῷ 
στύλῳ ἱστόρησαν * ἐν ᾧ ἦν πρεσδεύων.... 

X& . Νόσον χρυφίαν ἔχουσα xdon, * &xxav- 
θεῖσα ix δίψης, * ὑδρευθεῖσα νυχτὸς, 
γόνον ἐχίδνης κατέπιεν, * σύντροφον εἶχεν τὸν 
ἰούόλον, * ἀοράτως ἐκτρέφουσα τὸ θηρίον: * 
ἥτις ἀεὶ Ἐ σπαραχθεῖσα καὶ πᾶσαν ὥραν δει- 
γοῖς * βατάνοις μαστιγουμένη, * τὸν σεθά- 
σμιον τύπον χατέλαξεν͵ * xai τὸν δόλιον ἐξή- 
μέσεν, * ὃν εὐγῇ ὁ πιστὸς διεσπάραξε, Ἐ 
ποεσξεύων,., 

Z,. Ὅτε οὖν εἶδεν ὁ θηριώδης * τὰ 
ἀνίατα πάθη Ἐ ἰαθέντα ἐχεῖ, * θυμῷ ἀμέτρῳ 
ταράττεται" Ἐ πάθος ἐγχρύφιον ἀναδείξας * 

τὸ σῶμα τοῦ ἥρωης τοῦ ὁσίου * ἕλχει 
δεινῷ * ἀπευχταίῳ, σχωλήχων ἐμπλέσας 
αὐτή, * Αὐτὸς δὲ τῇ καρτερία * τὰς ὀδύνας 
προθύμως ὑπέφερεν, * xai μάλα Θεῷ προσ- 
Ἰὔχετο * γενναιότερος μένειν παλαίσμασιν, * 
πρεσβεύων... 

Xt. Ὕπνωσεν ὕπνον ἐν εὐφροσύνῃ * ὁ τριο- 
μάχας οὗτος * τοῦ Χριστοῦ ἀθλητὴς, * ἀγ- 
os συγαυλιζόμενος: * τοῦτον χαθεῖλεν 
ἀπὸ τοῦ στύλου * Ἀρδαδούριος ἔνδοξος σὺν τῷ 
χλήρῳ, * ἀγάσσοντος" * βασιλέως τοῦ Λέον- 
τὸς τοῦ εὐσεξοῦς, Ἐ χηδεῦσαι ἐπὶ Καροῦ- 
jo: * οὐρανὸς δὲ χαὶ γῆ ἐπηυφραίνοντο᾽ m 
πιστοὶ δὲ αὐτὸν χατέθεντο * ἐν σορῷ τῆς 
σεπτῆς Θεοῦ πόλεως Ἐ πρεσδεύοντα ὑπὲρ πάν- 
τῶν ἡμῶν. 


26. ἐσπαράττετο πᾶσαν id. sic. 

27. σῶμα δὲ τούτου ἔρωος ἕλκει τοῦ ὅσ. cod. — 
χαὶ τούτῳ μάλα id. 

28. ὁ τρισμαχάριος cod. --- χλήρῳ. Antiochenus 
antistes Martyrius erat, a. 471-479 (Orient. Chris- 


211 


multiplicibus morbis ettetris spiritibus liberari 
satagebant. Nonnulli cum per saltus incidunt 
in cervam e laqueo fugientem , tremendum 
illi mittunt exorcismum, nomen Simeonis ; 
tremula illico cerva stetit; quam capientes 
mox czaderunt. Eius autem cibo lancinantur 
donec venirent id relatum iuxta columnam , 
ubi suffragabatur... 

26. Morbum arcanum habens quedam 
puella , siti inflammata , noctu dum hauriret 
aquam, deglutivit viperze sobolem , ac secum 
servavit anguem virosum, feramque inscia 
enutrivit : que semper omnique hora dire 
discerpta, cruciatibus torquebatur : sacrum 


usque dum locum peteret, dolosum evo- 


muit serpentem, quem prece sua sanctus dis- 
rupit , suffragia praestans... 

27. Quaudo igitur hostis truculentus vidit 
insanabiles morbos hie sanari, furore im- 
menso commovebatur, missa in herois sancti 
corpus secreta egritudine, horrendum illi 
ulcus vermibus implevit. Ipse vero in for- 
ütudine sua dolores egregie toleravit, Deum- 
que obsecravit ut fortior permaneret in cer- 
taminibus , suffragia praestans... 


28. Somno dormivit in letitia ter beatus 
iste Christi athleta, et cum angelis conversa- 
tus est. Quem a columna demisit clarus Ar- 
daburius, cum clero, regnante imperatore 
Leone pio, ut sepeliret eum apud Carucham. 
Coelum et terra exultabant. Deposuerunt eum 
fideles in feretro sacra Dei Civitatis, ubi suf- 
fragia praestat pro omnibus nobis. 


tian. t. IT, col. 724), praefectus vero copiarum 
orientalium Ardaburius, ut Antonius in vita n. 27 
Boll. l. 1. p. 268; Metaphrastes in Patrol. gr. 
t. CXIV p. 388 ; idemque locus Carucha vocatur 
iuxta Θεόπολιν, sive Antiochiam. 





218 


XXVIII. 


DE SS. MEDICIS COSMA ET DAMIANO. 


/ .- 

α΄. Οἱ τὴν χάριν λαθόντες 
τῶν ἰαμάτων, 
ἐταπλοῦσθε τὴν ῥῶσιν 
τοῖς ἐν ἀνάγχαις, 
4 s v ὃ Lud 
ἰατροὶ, θαυματουργοὶ ἔνδοξοι. 
3 ^ 5 
Αλλὰ τῇ ὑμῶν ἐπισχέψει, 

i 
^^ / 
χαὶ τῶν πολεμίων 
τὰ θράση καταύάλετε, 
* ^ , 

τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασιν. 


Πρὸς τό" Τράνωσόν μου. 


μ΄, Πάσης συνέσεως xai σοφίας 
ὑπερέχει ὁ λόγος 
τῶν σοφῶν ἰατρῶν, 
οἱ πᾶσι ῥῶσιν παρέχουσι" 
τοῦ γὰρ ὑψίστου χάριν λαξόντες ; 
ἀοράτως τὴν ῥῶσιν δωροῦνται πᾶσιν" 
ὅθεν κἀμοὶ 
διηγήσεως τὴν χάριν δεδώριενται, 
ἐμνῆσαι ὡς θεοφόρους, 
εὐαρέστους Χριστοῦ καὶ θεράποντας, 
ἰαμάτων πλήθη παρέχοντας" 


]terum sub nomine Romani latere pinguem 
plumbe:e zetatis melodum , suspicari in brevi can- 
tico XXVIII lubet. Post prludium prafixus est 
modulus τράνωσον, in primis nobilissimus, idem 
qui in cant. XXII superiore, ut in multis aliis 
frequentatur. Sed plagiarius ῥανῳδὸς, ubi metro 
aut rhythmo non peccat, fere omnia ineptis cu- 
mulat tautologiis, inertique gressu per tritas syn- 
axarii historiolas procedit, donec in ephymnia 
stolide adducta mutatave desinat; immo sive me- 
lodi, sive librarii incuria, ter quaterve a fine aber- 
ratur, et ex aliis canticis, male assuta coronis 
annectitur. Cum tamen ope codicum troparia fa- 
cile reducantur ad justum rhythmum , qualis a 
Romano statuitur in cant. XXII, hec nobis 
norma fuit in propositis emendationibus. Corsi- 
nius hunc titulum pre se fert : Mzvt νοεμόρίῳ α', 
τῶν ἅγίων ἀναργύρων Κοσμᾶ xal Δαμιανοῦ xovtáxtov, 


1. Gratiam adepti 

 sanitatum, 

— expandite valetudinem 
in eos quos mala premunt , 
o medici, insignes thaumaturgi. 
Tum vestro presidio, 
hostium quoque 
dejicite superbiam, - 
mundo mirabiles largiti medelas. 


Sub modulo : Pande mihi. 


9. Quidquid doctrinz est et sapientia, 
superat elogium 
prudentum medicorum, 
qui omnibus vires suppeditant. 
Nam Altissimi nacti gratiam , 
invisibilem in omnes sanitatem effun- 
unde et mihi [ dunt : 
munus dedere narrandi 
et canendi velut theophoros, 
Christi amicos et ministros, 
qui sanationum copiam preestant : 


Vx. β΄, φέρον dxpostry[oa* Ποίημα “Ῥωμανοῦ, Sunt 
versus 118, quorum 21 in edd. libros transie- 
runt. Omnia retinent corsin. f. 8-10 et crypto- 
ferr. À'. α΄, III, qui totus ab altero pendet. 

1. ᾿Ἐφαπλοῦτε ed. ven. nova, an oscitanté opi- 
fice? — post ἐπισκέψει ed. rom. versiculum inst- 
rit ἀοίδιμοι. — xats6dAete codd. ed. rom. χκαταῦάλο 
λετε ven. vet. 

2. ὑπέρχειτε eodd. etedd. omnes, f. pro ὁπέρχειται. 
— πᾶσι γνῶσιν iidem, contra quos iterum emendo 
ῥῶσιν. — διηγήσεως χάριν codd. Toties in hoc Ye" 
sieulo peccatur, ut melodi culpa potius sit, quam 
librarii, qui eadem non solet in chorda oberrare. 
— in v. 11 ἰαμάτων ad tres syllabas rhythmus re 
ducit et cogit, quod crassa indiligentise vix Ee 
mittitur. — πλῆθος δωρούμενοι edd. — λυτροῦνται 
iidem omnes contra metrum; sed quis feret tot 
congesta et dvaxóXov0a , aut sursum pendentia? 


pa 
ERU 
lav 


x 
diui 


XXVII. DE SS. COSMA ET DAMIANO. 


ἀλγηδόνων γὰρ πάντας λυτρούμενοι 
. γ᾽ : γὰρ * pou". ? 
τὸν X0cU0OV ιώμενοι ἐν τοῖς θαύμασιν. 


ud ῳ 
y. Ὅλης φωστῆρες τῆς οἰκουμένης ἢ 


ἀνεδείχθησαν οὗτοι, ἰὼ παρεστῶτες ἀεὶ * 
χαὶ ἀσθενοῦσι συμπάσχοντες, * ix τοῦ ὑψί- 
στοῦ χάριν λαβόντες " * ἰαμάτων δὲ πλῆθος 
δωροῦνται πᾶσιν * τοῖς ἐν νυχτὶ * ἀῤῥω- 
στήμασι χαὶ πόνοις συ μπασχοῦσι P καθάπερ 
ἡ XoXuu o. fpa ἘΣ Σιλωὰμ τοὺς ἐν πίστει ἐχά- 
θαιρεν, ἢ χαὶ οὗτοι πίστει φερόμενοι, Ἔ καὶ 
τὸν ἔμψυχον ῥύπον ἐκπλύνοντες, * τὸν κό- 
ὅμον,,. 

ὃ, "Deo; πᾶσι φιλανθρωπία * τῆς γνη- 
eia; ἀγάπης * ἐν τῷ βίῳ σαφῶς * τῆς ἀδελ- 
φύτητηος ἥπλωτο" * οἴλοι γὰρ πέλοντες τοῦ 
γυμφίου, Ἐμιμηταὶ τοῦ δωτῆρος τῶν ἰαμά- 
των; a ἄγρυπνον νοῦν * κεκτημένοι, τοῖς 
* τὰ πάντα πᾶσιν ὑπὴρ- 
* 


ἅπασι συνέπας $4 , 
joy ἀφιλάργυρον τρύπον χτησάμενοι ; 
εἰς πάντα λύσμον δοξάζονται, * xai θνητοῖς 
Pay μὴ παυσάμενοι ; * τὸν X0GUOV... 
ε. Ἥπλωτο γὰ εἰς πάντας ἀνθρώπους 
δωρεὰ ἡ ἐξ ὕψους, * ὡς πηγὴ χαθαρὰ * διὰ 
Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ 4 ἡμῶν" * τὸ εὐσεθὲς : γὰρ ἀεὶ 
εἰδότ ἃ. * συγεπάθουν δικαίως τοῖς ἐν ἀγάγ- 
χαις, * ty σωθῇ * δι᾿ αὐτῶν πᾶς βροτὸς ix 
φθορᾶς Jens * xai GXXn; τῆς ἐν τῷ 
βίῳ, * χαὶ χυμάτων ἐχφύγη τὸ πέλαγος, ἢ 
γαλήνης λιμένες πέλοντες, Ἐ τοὺς προστρέ- 
λόντας γύσων Avtgaoptvat, * τὸν χόσμον... 
c. Μέγας ὁ Rupe Ó φωτίζων i 
Sar, χαὶ πᾶντας ibo. τοὺς πι- 
στοὺς * 


* 


τοὺς 


πρὸς βασιλείαν αἰώνιον. * Ἔν ópo- 
vin γὰρ ἐν τῷ βίῳ * xat ὁμόψν; γοι πέλοντες 
τῇ καρδίᾳ, ἢ τὴν εἰς Χριστὴν * ἐξεξαιώ- 
σαντο πίστιν φυλάξαντες, T τοὺς τρύπους 
τοὺς φιληδόνους * χαὶ σωμάτων τὰ πάθη νι- 


9. ἐχ τοῦ ὑψίστου sic f. emenda in v. 5 super. 
similia, ae similiter vides in eod. trop. συμπά- 
ὅγοντες εἰ συμπάσγουσι, bisque πίστει in. duobus vi- 
cinis versibus ; talia recoxisse Romanum, absit. 

4. τοῖς πᾶσι codd. — ὑπῆρχον. I Cor. IX, 22. 

$. fuo iterum, et pro aoristo bis , byzantina 


219 


a doloribus enim omnes eximunt, 
mundo stupendas largiti medelas. 


3. Hi totius orbis faces effecti sunt, dum 
ita opitulantur constanter, et dolentibus com- 
patiuntur, gratia ab Altissimo recepta ; inde 
effundunt gratis medelarum munera, om- 
nibus inter infideles :egrotantibus, et serum- 
nosis; quemadmodum piscina Siloe cre- 
dentes repurgabat, ita isti fide prestantes, 
etiam animarum labes abluunt, mundo... 


4. Benigna omnibus humanitas ex ger- 
mana charitate in vita amborum fratrum 
manifeste panditur. Amici enim ambo 
sponsi, imitatoresque facti auctoris sana- 
lionum, vigilem adepti mentem , omnibus 
compatiebantur, erga omnes omnia facti, 
ac pecunie minime cupidi, per universum 
orbem glorificantur, neque mortalibus opi- 
tulari desinunt, mundo... 

5. Effundebatur in omnes homines cha- 
risma supernum, sicut fons illotus, favente 
Christo Deo nostro. Pietatem enim semper 
pra? oculis habentes , juste omnibus pressura 
afflictis condolebant, ut per eos servaretur 
quisque homo a corruptione iniqua et hu- 
mana tempestate, ac pelagus laborum effuge- 
ret. Ipsi quum sint tranquillus portus, acce- 
dentesque ad se a morbis eximant, mundo... 

6. Magnus Dominus qui justos illuminat, 
fidelesque omnes ducit ad regnum seternum. 
Sensu enim isti dum vivebant unanimes ac 
pectore concordes, fidem in Christum servan- 
tes, sese in ea-confirmarunt ; lubricis interim 
carnis affectibus et corporum infirmitatibus 
devictis, coronam obtinent incorruptam , et 


quadam licentia. — 7, deest in codd. ante ἐξ 
ὕψους. — καμάτων erypt. — Piget recensere simi- 
lia ibi et in trop. 2, 8, alibi. 

6. πέλοντες passim ad tzedium. οἵ. Act. IV, 31. — 
ἐδεδαίωπαν codd. — ἀφθχροσίας στέφανον iid. 





220 


. pe * wv 6 ’ » * 
χήσαντες,) * ἀφθαρτον στέφανον ἔχουσι, 
καὶ Χριστῷ ὑπὲρ πάντων πρεσθεύουσιν, ἢ 
τὸν χόσμον... : 

4 » E " ^J “- »* * ^J 
C. Ἄξιοι ἄγιοι τοῦ νυμφῶνος * xai τῆς 
χλήσεως πάντων, * οἱ τῷ χόσμῳ παντὶ * 
παρέχοντες τὰ γαρίσματα * ἔργοις xal λό- 
γοις, Θεοῦ προνοίχ, * δωρεὰν καταπέμπον- 
. * , . * 4 SMa.t6a 3X Vu δ / 
τες τὰς ἰζσεις, ^ τούτων ἡμᾶς " ὡς ἐν βίῳ 
θνητῷ νῦν ποθοῦντες τυχεῖν, * χἀχεῖσε τοῖς 
αἰωνίοις Ἐ ἀγαθοῖς ἀπολαῦσαι αἰτούμενοι, * 
ὡς χυδερνῆται χόσμου παντὸς, * ἡμᾶς ῥύ- 
σασθε τῶν περιστάσεων, * τὸν χόσμον.... 
" M ; - A a 
ἡ. Ρήματα θεῖα xai πᾶσαν γνῶσιν * τὴν 


ἐξ ὕψους λαθόντες, * γραμματεῖς χαὶ σο- 


φοὺς * νικήσαντες, διὰ χάριτος, * τοῦ δια- 
(ὅλου τὰς πολυπλόχους * κατεύάλετε, μάρ- 
cuptc , ἐνεργείας, * βίον, ὡς χρὴ, * χαθα- 
ρόν τε καὶ ἀχτήμονα ἔχοντες, * ἀμώμως 
πολιτευθέντες, * xal φιλόσαρχον βίον μισή- 
σαντες, * ἀεὶ μενόντων ἐτύχετε, * ὡς φω- 
στῆρες τοῖς θαύμασι λάμποντες, * τὸν χό- 
σμον... 

θ.. Ὦ τῆς ἀφάτου φιλανθρωπίας! * ἀο- 
ράτως τοῖς πᾶσι * φανεροῦνται πιστοῖς, ἢ 
δεικνύντες τὴν συγκατάσασιν * πένησιν dux 
χαὶτοῖς πλουσίοις, * ἰατρείας γαρίσμασιν τοῦ 
σωτῆρος * βρύουσι νοῦν, * ὡς πηγήτις xa- 
θεστῶτες ἀδάπανος. * Πρεσδείαις τῶν ἀναρ- 
γύρων, * μέχρι τέλους τὸν βίον ἀχείμα- 
στον * χυδέρνησον ἡμῶν, Κύριε, * ἵνα εὕρω- 
μεν ἔλεος àv αὐτῶν, * τὸν χόσμον... 

ι. Μέγα, ἐξαίσιον ἦν τὸ θαῦμα, * πῶς 
τὸ χτῆνος τοῖς ὄχλοις * ἀνθρωπίνως λαλεῖ, * 
μὴ ἀπ᾽ ἀλλήλων χωρίζεσθαι, Ἐ ἀποχαλύψει 
xai γνώσε: θείχ, * ὡς τὸ κτῆνος τῷ πάλαι 
Βαλαὰμ ἔφη" * Μὴ σχίζεσθε * ἀπ᾽ ἀλλήλων 
υηδὲ ὅλως, ὦ ἄνθρωποι: * ἐπέμφθην ὑπὸ 


7. θείᾳ προνοία pro melod. — ]. τῶν αἰωνίων 
ἀγαθῶν. — τοῦ χόσμ. codd. ἡμᾶς ῥύσασθαι iid. 

8. Plura statim αὐτολεξεὶ regesta ex trop. 1, 2, 
3 etc. — γραμι.. τε xat aog. codd, rupto metro. — 
διὰ τῆς χάρ. iid. — τε om. post χαθαρόν. — τῶν ἀεὶ 
iid. 


S. ROMANUS 


apud Christum pro omnibus intercedunt , 
mundo... 


1. O sancti, digni qui thalamum sponsi 
adealis, et a cunctis invocemini, ut qui uni- 
verso orbi munera presstetis operibusque et 
sermonibus, favente Deo , sanationesque gra- 
tis impertiamini , quoniam exoptatis ut etnos 
in hac vita mortali has medelas nanciscamur, 
et deprecamini ut :eternis fruamur bonis ; v05 
qui mundi gubernacula capessitis, nos a pre- 
sentibus malis eripiatis , mundo... 

8. Divina oracula omnemque scientiam ab 
alto afflatam suscipientes, grammaticos et 
sophos , favente gratia, charitale vicistis, δ 
multiplices diaboli artes disjecistis , o marty- 
res; vos qui vitam castam et inopem degen- 
tes, immaculati cives extitistis, vitamque 
respuistis libidinosam , bona in evum man- 
sura acquisivistis, ut luminaria prodigiorum, 
decore splendentia, mundo... 


9. O humanitatem quz verba superat! Ar- 
cano modo omnibus fidelibus se ostentant , 
suam pauperibus sicut et divitibus benevolen- 
tiam exhibentes; sanationum donis cor sal- 
vatoris ubertim effundunt , perinde ac fons 
inexhaustus. Deprecantibus munificis medi- 
cis, ad finem usque vitam nobis presta tutam 
a procellis, Domine, ut per eos misericor- 
diam inveniamus, qui mundo... 

10. Magnum sane ac mirificum erat por- 
tentum, ut jumentum turbis humana voce 
suaderet ne inter se schismata facerent, di- 
vinz instinctu revelationis et cognitionis , ut 
olim asina Balaam allocuta est : « Nolite ab 
« invicem separari, o homines, ullatenus. 


9. πιστῶς δειχνύοντες iid. — τίς non habent. 

10. μὴ χωρίζεσθε vox in corsin. obscura et mU- 
tila, mutilo metro. — ὡς ἀναμάρτητοι πέλ. οἱ a 
λεχτοὶ codd. duplici mendo. 


, 
f éd 


XXVIII. DE SS. COSMA ET DAMIANO. 232] 


ἀγγέλου, * ἀναγγεῖλαι ὑμῖν τὴν ἀλήθειαν, * 
χαὶ γνῶσιν δεῖξαι τοῖς ἅπασιν, * ὡς ἀναίτιοι 
5. Ὶ * A / 
πέλουσιν ἐκλεχτοὶ, * τὸν χόσμον... 
’, V » LEER Ee / * 1 ^ 
wu. Απάσαν ἔννοιαν ὑπερθαίνει * xal τοῦ 
ὄφεως σπάσις * Ex τῶν σπλάγχνων ἀνδρὸς * 
, ^ d 
ἐκύαλλομένου τῇ χάριτι. ἘΞ Οφις γὰρ δόλιος 
ἐνεδρεύων, * ὁ τοῖς πᾶσι πολέμιος xxl ἐχ- 
θραίνων͵ * ἔρπει δεινῶς, Ἐ χαὶ εἰσῆλθεν ἐν 
στόματι τοῦ γεωργοῦ * ὑπνοῦντος ὑπὸ τοῦ 
δένδρου" * ἀλλ᾽ εὐθέως προσφεύγει ὁ ἄνθρω- 
τος * ἐν τῷ ναῷ ἁγίων σπουδῇ, * καὶ διὸ 
VO ὃ E * ^ " 
Adi τὸν ὀσλιον ἤμεσε, * τὸν χόσμον... 
η΄ Νὺ / v δ - , * 
ij. Nüv μέγα ἔργον τὸ τοῦ γυναίου, 
πῶς τῷ 0240 δεσμεύει * τὸν ἀεὶ δυσμενῆ, * 
& τοῖς ἁγίοις πιστεύσασα * * βόθρῳ γὰρ ταύ- 
τὴν βάλλειν σπουδάσας * ὁ πολέμιος, βόθρῳ 
αὐτὸς ἐμπίπτει * ὁ σοθαρὸς, * ὑπὸ πόδας πε- 


' f? | ^ * 4 ^ m ? 
. 6y QYtoy Χριστοῦ, "OXUU χειται EV XOTOPUT XT 


τοις, * ὅπου μένει αὐτὸν πῦρ avtov" * διὸ 
4 - , 4 LU “Ὁ t * p 
ἡμᾶς ἐλευθέρωσον * ἀπὸ τοῦ πονηροῦ, ὁ Oso; 
ἡμῶν, * τὸν κόσμον... 
(9 4 9 7 

7. Ὅλως οὐχ ἔλαθε τοὺς ἁγίους 
βαλεῖν διχονοίας * ἐν αὐτοῖς ὁ δεινὸς * διὰ 
τῶν δώρων σχεψάμενος, * xal χωρισμὸν βου- 

M dL T Jesus 
ληθεὶς ποιῆσαι, * διεγείρων τὸ γύναιον διὰ 
05 X0 0T X 9.2 um , X is 
ῥχων" * ὅμως ὁ εἷς * δι’ αὐτοῦ τῆς ἀχαχίας 

ἢ E 4 
δεξάμενος, Ἐμηδ᾽ ὅλως θέλων ὡρχίσθη Ἐχατὰ 
τῆς δωρεᾶς ἀχράντου Θεοῦ, * τὸν βίον ὅλον 
$5t7 x ἜΣ NS e , /, 4 p 2 * 
ἐῤῥυπωσεν, * οὐδὲν τῶν αἰωνίων £X 71/5270, 
τὸν χόσιον,.. 


* ἐμ- 


1 u Ὕμνον 09V πάντες προσφέρομέν σοι * 

V τῶν ἀνχργύρων * xai “σοφῶν ἰατρῶν, * 
προσδέξασθαι ὡς θυμίαμα * χαὶ ὁλοχαύτωμα 
εὐωδίας * ἐξαιτούικενοι, νόσοις κατασχεθέν- 
τις, * Πάτερ, Υἱὲ * xai τὸ Πνεῦμα τὸ 
παγάγιον, σέβοντες * τὸ χράτος ofi; βασι- 


“ις- 7 
λείας, ἢ τρισχγίαν φωνὴν ἀναπέμποντες, * 


11. ὄψεως πᾶσιν codd. — τοῦ ἀνδοὺς lid. — ναῷ 
τῶν ἁγίων σου. ---- ἐπὶ τοῦ δένδρου codd. — σπουδῇ, iid. 
τ mendis additur ἐφύμνιον aliunde corrasum : 
Mi γὰρ αὐτὸς πρεσδεύων, idemque in seq. trop. 
stulte irrepsit. 

I2. βαλεῖν iid, — ὅπου πῦρ τὸ α. μένει αὐτὸν iid. 

13. διὰ τῆς ἀχαχίας codd. — τοῦ ἀχράντου Θεοῦ 


« Misit me angelus vobis, ut renuntiarem ve- 
« ritatem, ac omnes certiores facerem sine 
« peccato esse electos, mundo... » 

11. Etiam omnem transgreditur cogita- 
tum, tractus ille anguis ex hominis visce- 
ribus, vi gratie expulsus. Perfidus enim an- 
guis, in insidiis latitans, omnium siquidem 
hostis infensus, irrepsit, horrendum dictu ! 
et ingressus est dormientis in os rustici. Ast 
illico confugit homo in templum sanctorum, 
ideoque ipse perniciosum evomuit , mundo... 


12. Accedat mulieris facinus egregium, 
quo juramento astrinxit z:eternum adversa- 
rium, sanetis quum confideret. In foveam 
enim dum illam agere vellet inimicus , irruit 
in foveam ipse superbus, revolutus ad pedes 
sanctorum Christi , iacetque in infimis locis 
ubi ignis eternus eum manet. Idcirco nos a 
maligno libera, Deus noster, mundo... 


13. Minime sanctos fallebat, eniti sevum 
hostem ut discordias , largitionum ope , inter 
ipsos sereret, dissidiumque pararet, dum mu- 
lierculam per juramenta excitaret : unus ta- 
men fidelis , ut erat incallidus , data dextera, 
omnino licet invitus, se juramento astrinxit, 
ne gratis reciperet dona incorrupti Dei, to- 
tamque vitam inquinavit , neque :terna bona 
adeptus est, mundo... 

14. Tibi igitur hymnum litamus omnes, 
suffragantibus gratuitis sapientibusque me- 
dicis, quem ut accipias, veluti incensum et 
holocaustum suavitatis , morbis nos involuti, 
te deprecamur, Pater, Fili, et sancte Spiritus, 
et rogamus ut potentiam tui regni adorantes, 
premisso hymno ter sancto, liberemur omnes 


iid. hactenus pedestri sermone trita referuntur 
ut in vulgatis synaxariis. 

13. τὸ ἅγιον codd. — in tribus ultimis trop. 
cod. cryptoferr. ter recidit in clausulam cant. 
XXII : ὃ μόνος γινώσχων τὰ ἐγχάρδια, Hic enim 
non melodus adest, sacro δῖα percitus; sed ru- 
dis opifex male corrasa spisso glutine allinit. 


222 S. ROMANUS 


ῥυσθῶμεν πάντες ix θλίψεως * xai τῆς xpt- 


ot; ἧς ἠπείλησας, * τὸν χόσμον ἰώμενοι ἐν dum ipsi mundo stupendas largiuntur mede- 


τοῖς θαύμασιν. 


a tribulatione et a judicio quod minatus es, 


las. 


XXIX. 


ZTIXHPA, AI AFTEAIKAI. 


I. 


AINOX ΤΑΠΕΙΝΟΥ͂ POQMANOY ΕἸΣ ΤᾺ TENEOGAIA. 


Humilis Romani laudes 1n. Natatitia. 


α΄. Αἱ ἀγγελικαὶ 
προπορεύεσθε δυνάμεις" 
οἱ ἐν Βηθλεὲμ, 
ἑτοιμάσατε τὴν φάτνην᾽ 
ὁ Λόγος γὰρ γεννᾶται, 
ἡ σοφία προέοχεται᾽ 
δέχου ἀσπασμὸν, ἡ ἐχχλησία, 
εἰς τὴν γαρὰν τῆς Θεοτόχου᾽ 
λαοὶ, εἴπωμεν᾽ 


I. Si qui «egre ferant, in dubium a me revo- 
cari ultimos nomine Romani inscriptos versicu- 
los, haud indignabor ego. Sane vel grandiloquus 
vir potest humiliora affectare : immo, faventi- 
bus divini infantis incunabulis , si quis loquitur, 
ut ait suavis ille Minucius Felix, cum pueris in- 
nocentibus , adhuc dimidiata verba tentantibus , 
loquelam decet imitari, ipso offensantis lingua 
fragmine duleiorem. Unde ergo Romanus tum 
primum exorsus est , huc redeat , velaque colli- 
gat in faustum Christi nascentis ortum , quem in 
primo horum canticorum limine cecinit. At ἀγγε- 
λιχαὶ Stichera dieta sunt, non vero χονδάχια, nec 
locum habent in medio canone, sed officio ma- 
tutino coronidem imponunt. Quz plebi Christianze 
per Orientem grecum in deliciis adeo fuere , ut 
plurimis ante natalia hebdomadibus, fere quoti- 
die sine fastidio resonarent. Nec satis fuit : Ro- 
manum :emulati, eodem post illum tono, ange- 
licas cantilenas texuerunt, cum bethleemicis 
pastoribus fistulas inflantes, nune Theophanes, 
nunc losephus, nune Nicolaus, nune alii, quo- 
rum singula, si nova sint ac Deus dederit, suo 


1. Vos, angelice 
potestates, occurrite ; 
vos , incole Bethleemi, 
parate presepium; 
Verbum enim paritur, 
exoritur sapientia : 
osculum accipe, Ecclesia, 
ad Deiparae letitiam ; 
nos gentes, dicamus : 


tempore proferemus. Interim tzedet, quce nunc 
prasto sunt, nullibi integra recto et claro ordine 
composita, reperiri. Equidem sunt troparia unum 
supra centum, nec pauciores quam mille centum 
et bisseni versus : que triplici classe distinguun- 
tur : prima ex acrostichide superiore pendet : 
αἶνος x. τ. £. altera breviore filo nectitur δὴν ἄδω, 


toto sequente alphabeto : in tertia pergunt eadem, 


sed inversa, XXIV litterarum elementa; quibus 
ad cumulum accedunt disiecta tredecim troparia, 
qui fortasse sola ex tertio alphabeto supersunt. 
Ex quibus per aleam iactis inter cascas et putres 
membranas chartasque, vix putem non quedam 


esse aut furfuracea, aut rancida et recoeta.: 


Pauca editi libri tenent, eztera sparsim habuere 
mihi codd. vatic. 1212, 1531, 1515, reg. 54 (infra 
vat. 1, 2, 3, 4), vallicell. E, 54, eryptoferr. XVIII, 
mosquens. 447. Primus titulus est in vat. 2 : 
Μηνὶ δεχεμδρίῳ, εἰς στίχους στιχηρὰ, ἦχ. xA , φέ- 
ροντα ἀχροστιχ δα" αἶνος x. τ᾿ ξ, ---- σαρχὶ γενν, vat. 1. 

1. ἀσπασμόν. Alludit ad Cant. 1, 1 : φιλησάτω με. 
Ex hac prima serie edita sunt τα πὶ trop. 1, 20, 
28 indie XX Dec. et tr. 23, 24 in sol. rom. 


E tl 


* 


XXIX. DE NATIVITATE. 293 


Εὐλογημένος ὁ ἐλθὼν 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα ποι! 


θ΄, Ἰδὼν Ἰωσὴφ * τὰς οὐρανίους δυνά- 
μεῖς * εἰς προσχύνησιν * σαρχωθέντος προσ- 
δραμούσας ,) * ὡρᾶτο τοῦ τεχθέντος * βασι- 
λέως μυστήριον, * Μλγους μετὰ δώρων προσ- 
χυνοῦντας * τὸν ἐχ Παρθένου προελθόντα, * 
διὸ ἔλεγεν " * Εὐλογημένος... 

γ. Νίκην xaT! ἐχθρῶν * χεχτημένοι, τὸν 
τεχθέντα, Ἐ χαταδζλλωμεν " δυναστείαν 
τοῦ Βελίαρ’ * Χριστοῦ γὰρ γεννηθέντος, * 
ἐδεσμεύθη ὁ τύραννος" * ὅθεν προσχυνοῦμέν 
cou τὸν τόχον '* εὐλογημένης Θεοτόχου, * 
πιστῶς κράζοντες’ Ἐ Εὐλογημένος... 

à. Ὄρος νοητὸν * ἀνεδείχθης, ὦ Παρ- 
0fve* * ἐτμήθη £x σοῦ * ἀχρογωνιαῖος λί- 
θος, * ὃν εἶδεν ὁ προφήτης ἢ τὴν εἰκόνα ὁλέ- 
σαντα" * οὗτος γὰρ συνέτριψεν τὸ χράτος * 
δεινοῦ φθορέως τῶν ἀνθρώπων, * διὸ εἴπω- 
μεν" * Εὐλογημένος... 

ες, ΣΖλπιγγος φωνὴν * ἀναλάδετε, ποι- 
Uévez* * λόγους μαγικχοὺς * ἀποῤῥίψατε, οἱ 
Μάγοι" * ὁ Λόγος γὰρ γεννᾶται, * ὁ Θεὺς 
ἐμφανίζεται. Ἐ Δεῦτε, θυγατέρες βασιλέως, * 
εἰς τὴν χαρὰν τῆς Θεοτόκου" * λαοὶ, εἴπω- 
μεν" *. Εὐλογημένος... : 

e. Técoxs χαρὰν * ἡ ἀπείρανδρος Παρ- 
Üfvoz* * πέπαυται λοιπὸν * τοῦ προπάτορος 
ἡ λύπη, * ὁ ἄχτιοστος γεννᾶται, * ἀχώρι- 
στος χωρίζεται" ἘΞ σήμερον ἡ χάρις ἐπε- 
φάνη, * ἡ πλάνη σήμερον ἐπαύθη" * λαο!, 
εἴπωμεν" Ἐ Εὐλογημένος... 

ζ΄, Αὐλῶν ἀφ᾽ ὑμῶν js ἀποδαίνετε, ποι- 
μένες, Ἐ τὸν ἐν Βηθλεὲμ * ἀνυμνήσατε δὲε- 


2. τὰς οὖραν, ὃυν. sic vat. 3, vall. — τοῦ σαρχ. 
προσὸραμοῦσαι ὑπορᾶτο (sic) μυστήριον τοῦ τεχ έντος 
βασιλέως iid. tum vat. 1 : μάγους ἐχζητοῦντας τὸν ἐκ 
τῆς Παρθένου γεννηθέντα, χαὶ τρέμων ἔλεγεν. 

3. τὴν δυναστείαν vall. τὰς δυναστείας vat. 2. — 
τῆς s)Àoy. codd. ὕεοτ. λαοὶ vat. 2. 2 

4. ἐτμήθη γὰρ codd. — τοῦ δεινοῦ jid. — διὸ χρά- 
ζωμεν vat. 2. — cf. tr. 19. 

5. μάγοι, σχιρτήσατε, τὰ ὄρη, οἱ βουνοὶ, ἀγαλλίασιν 
vat. 1, 2, fere ut trop. 38. 


« Benedictus qui venisti , 
« Emmanuel, gloria tibi ! » 


2. Ut vidit Iosephus potestates supernas ad 
eum qui caro factus est, adorandum prope- 
rantes, Magos cum muneribus pronos ante 
natum ex Virgine, mysterium intuebatur ge- 
niti regis; ideo dixit : Benedictus... 


3. Certam ab hostibus victoriam adepti in 
ipso genito, subvertamus Belialis imperium ; 
edito nam Christo, devinctus est tyrannus : 
unde tuum adoramus partum, o benedicta 
Dei genitrix, cum fide clamantes : Benc- 
dictus... 


4. Mysticus mons factus es, 0 Virgo; ex te 
enim excisus est lapis angularis, a quo vidit 
propheta pessumdari simulacrum. Hic enim 
est qui contrivit robur inimici, homines ex- 
terminantis, ideo dicamus : Benedictus... 


9. Tube vocem assumite, pastores; ma- 
gica verba procul abiicite, Magi : Verbum 
enim gignitur, Deus manifestatur. Venite, 
regis filie , in Deipare lititiam. Populi , ca- 
namus : Benedictus... 


6. Letitiam peperit innupta Virgo; desinit 
demum primi parentis luctus, increatus gi- 
gnitur; immensus loco limitatur ; hodie gra- 
tia patuit, hodie cessavit error ; populi, cana- 
mus : Benedictus... 


7. Ex caulis vestris descendite, pastores; 
natum in Bethleem Dominum hymnis cele- 


6. ὁ ἀχώρ. χωρεῖται voll. quod placet ob artic., 
sed tonus obstat, cui ut faveat vat. 2, emen- 
dat ὁ ἀγώρ. ἄρχεται, verum antithesi dissipata. 
6 ἀχώρητος vat. 1. cf. tr. 75. — oXu. ἣ πλάνη 
χατεπαύθη ὑπὸ τοῦ τεχθέντος βασιλέως, λαοὶ vat. 2. 
οἷα τοῦ τεχῇ. as. vat. 1, qui plura superius omit- 
tit. 

7. αὐλῶν ποιμενιχῶν vall. — ἀφ᾽ ἡμῶν... τεχθέντος 


£x Παρθένου, λαοὶ vat. 2. cf. tr. 62. 


994 S. ROMANUS 


σπότην, * ἐκ χόρης γὰρ προῆλθεν * ὁ τὸν 
χόσμον λυτρούμενος, * λέλυται τῆς Εὔας ἡ 
κατάρα * διὰ τεχθέντος βασιλέως, * διὸ εἴ- 
πωμεν᾽ * Εὐλογημένος ὁ χαρπὸς, * ἁγνὴ, 
ὰ; χοιλίας σου. 

. Ποῖος νοῦς βροτῶν * ἑρμηνεύσει cov 
τὸν τόχον ; * τί χαλοῦμιν σε, * ὑπερένδοξε 
Μαρία; ix σοῦ γὰρ ἐσαρκώθη * ὁ τῆς χτί- 
σεως aad * Χαῖρε, coi βοήσω τῇ 
Παρθένῳ, * χαῖρε, σοὶ εἴπω τῇ ἀμνάδι" * 
λαοὶ, εἴπωμεν" * Εὐλογημένος... 

θ΄. Ἐν ἀλαλαγμῷ * 
χεῖ pas, τὴν ἀγγελικὴν ἢ ᾿ 
ρείαν. * Ἔτέ 19 ex Μαρίας * τῆς [Παρθένου 
ὁ Κύριος, * ἵνα τὸν Αδὰμ dica. * 
x«i πεπτωχότας ἀνορθώσῃ δ 
τας" * Εὐλογημένος. T 

ι΄. Ἰδοὺ τέτοχεν * ᾿Εμμανουὴλ ἡ IIag0z- 
νος Ἐ xai πεπλήρωνται Ἐ θεοφόρων προφη- 
τεῖαι, * ἐδλάστησεν ἡ ῥλύδος, * χαθὼς εἶπεν 
Ἡσαΐας. * ἐγνώσθης ἐν μέσῳ δύο ζώων, * εἰς 


νῦν χροτήσωμεν τὰς 
συστησώμεθα χο- 


πιστῶς χράζον- 


σωτηρίαν τοῦ λαοῦ σου᾽ * πιστοὶ, εἴπω- 
" | Εὐλογημένος. 

. Νόμου ποιητὴς * ὑπὸ vópov ἐσαρ- 
Εν n Ly povoz Υἱὸς * ἐχ Παρθένου éyev- 
víUn: * ὁ πλάστης τῶν ἁπάντων * ἐν τῇ 
* 


* 
* 


φζτνη ἀνεχλίθη" * ix Πατρὸς ἀμήτωρ γὰρ 
ὑπάρχων ἢ ἀπάτωρ πέλει ἐκ Παρθένου" * διὸ 
χράζωμεν - Ἐ Εὐλογημένος... 
ιβ΄. Ὄντως ἡ χαρὰ * ἐν σπηλαίῳ νῦν 
ἐτέχθη" ἢ σήμερ ον χοροὶ * d d. ἀγαλ- 
λιῶνται * αἰνοῦσιν ἔθνη πάντα * τὴν Παρ- 
θένον ἀμόλυντον: * σήμερον γὰρ τίκτει τὸν 


8. τί χαλέσωμέν σε 2 codd. --- 6 τὴν χτίσίν πλα- 
στουργήσας- χαῖρε, σοὶ τῇ ἀμνάδι χαῖρε, σοὶ προσείπω 
τῇ Παρθένῳ vat. 2. εἴπω coni. pro ἐρῶ fut. more fa- 
tiscentis gracitatis, ut monet Lobeck ad Phryn. 
722, 723. 

9. πιστοὶ χροτήσωμεν vall. Pleniori. melodiz in- 
dulgeret , more veterum , τὼ χεῖρε, sed in nostris 
hymnis hoc genus fere inauditum est. — ἐτέχθη 
γὰρ ὁ χκύρ. ἐκ gap. τ. x. codd. — ἵνα τοὺς πεσόντας 
ἀναστήση καὶ χατεῤῥηγμένους ἀνορθώσῃ vat. 2. — dv. 
τοὺς πεπτωχότας vall. 

10. τὸν "Eug. codd. --- τῶν θεοφόρων rhythmi 





brate; ex Virgine enim processit mundi re- 
demptor. Solutum est Eve maledictum per 


editum regem; ideo clamemus : Benedictus : 


o immaculata , uteri tui fructus. 


8. Mortalium que mens tuum explicabit 
partum? Quo te nomine dicamus, gloriosa 
Maria? Ex te enim carnem assumpsit qui 
creaturam compegit. Salve, tibi clamabo 
Virgini; salve, tibi dicam ovicule. Populi, 
canamus : Benedictus... 

9. Tripudiantes nunc plaudamus mani- 
bus, cum angelis chorum ducamus. Editus 
est Dominus.ex Maria Virgine, Adamum ut 
novum faceret , lapsosque erigeret , cum fide 
clamantes : Benedictus... 


10. Ecce peperit Virgo Emmanuelem, et 
impleta sunt quz deiferi dixere vates. Ger- 
minavit virga, ut locutus est Isaias. Agnitus 
es in medio duorum animalium, in salutem 
populi tui. Dicamus, o fideles: Benedictus... 


11. Legislator sub lege fit caro; temporis 
expers ex Virgine filius natus est ; omniuni 
rerum creator in presepio reclinatus est; ex 
Patre sine matre genitus, nascitur ex Virgine 
sine patre, ideo clamemus : Benedictus... 


12. Nunc sane letitia in specu genita est. 
Hodie chori spirituum tripudiant; gentes 
omnes hymnis exornant intemeratam Virgi- 
nem. Hodie namque parit Salvatorem. Hodie 


mendo. — καθώς. Vix metrum claudicat, si accen- 
tus in χαθὼς retrocedat, et libere ponatur in tetra- 
syllabo Ἡσαΐας, ut toties fit in dissyllabis et pere- 
grinis. At vir doctus suggerit argute : &x τῆς ῥίζης 
τοῦ Ἰεσσαὶ, iuxta Is. XI, 1, etiam cf. Habac. III, 
2 grace. — ἐγνώσθης cum solo vatie. 2, ἐγνώσθη 
cater. — cov διὸ χράζομεν vat. 2. 

11. à τῆς 7. vall. — ἐχλίνατο melius ad modu- 
lum. — ἀμήτωρ πρὸ ξωσφόρου £y. vat 8, cf. tr. 15. 

12. ἀγάλλονται codd. ἀγαλλιῶνται cum synecpho- 
nesi metrum implet. — τὴν ἀμόλ. παρῦ.. σήμ.. χο- 
ρεύει ὃ προπ. iid. 


rt ] 


" 


i 


Cu 
. 


P 


XXIX. DE NATIVITATE. 223 


σωτῆρα, ἢ γορεύει σήμερον προπάτωρ' ἢ 
λαοὶ, εἴπωμεν" ἢ Εὐλογημένος... 
^ wy e 3 * , P » 
ty .. Ygvov ὁ χορὸς * ἀσωμάτων ἀναμέλ- 
* Ml ^ co 3» , ὃ T 
πει * got, τῇ φωτεινῇ ἢ xat ἀπειρζνόρῳ Ma- 
pia, * γηθόμενος χορεύει * ἐν τῷ τύχῳ ἁγίῳ 
σου. * Χαῖρε, ἡ ἐλπὶς τῶν οἰχετῶν σου, * 
1 / 3 0 4 δε M 
χαὶ προστασία ὀρθοόόξων. * Aaot... 
? € e 3 
00. Ράῤβδος θεϊκὸς * ἀναχέχλιται ἐν 
φάτνη, * ἄνω σὺν Πατρὶ * δοξαζόμιενος ἐν 
θρόνῳ * * ἑκὼν γὰρ ἐσαρχώθη, * μὴ κενώσας 
οὐράνια, '* δέει καὶ χαρᾷ δορυφορεῖται Ἐ χκύλ- 
mot; μητρὺς χαὶ ταῖς ἀγχάλαις. * Λαοὶ... 
ν , , 
ιε΄, Ὥσπερ ix Πατρὸς * ἀνεύλάστησας 
ἀμέτωρ, * οὕτως ἐκ μητρὸς * ἐνηνθρώπησας 
ἀπάτωρ" * ἀσώματος τὸ μὲν γὰρ, ἢ τὸ δὲ 
πήλιν ἐν σώματι" ἕ ὅθεν χερουθεὶμ δοξολο- 
γοῦσιν: ἘΔύζα Θεῷ τῷ ἐν ὑψίστοις. * Ax«oi... 
ις΄. Μέγα τοῦ Πατρὸς * πεφανέρωται &x 
χύρης * θεῖον, εὐσεύὲς * xad μυστήριον τῷ 
'a 41 x δι Ἂ , ? b. * Δ , 
xou: * παιδίον γὰρ ἐτέχθη * ὁ κατέχων 
τὰ σύμπαντα, * μόρφωσιν ἑχὼν τοῦ πρωτὸ 
πλάστου Ἐ λαδὼν σαφῶς ἐξ ἀπειράνδρου. ἢ 
Λαοῖ... 
ιζ΄, Ἄνθος Ἰεσσαὶ * ἐξελεύσεται dx ῥά- 
N Nou ' ^ 
ὕδου, * τὸ ὑπὸ φαιδροῦ * προχγορευθὲν προ- 
φήτου" * ὁρῶμεν γὰρ Παρθένον * ὑπὲρ φύσιν 
χυήσασαν * d;ya ποθεινὸν ἐξ οὐρανόθεν, * 
φύνθρονον Πατρὸς ἐν ὑψίστοις. * Λαοὶ... 
4 
(ἢ. Νέεσθε λοιπὸν * οἱ φυλζσσοντες ποι- 


13. τῶν ἀσωμ. vall. τῶν ἀγγέλων vat. 2. — 1706- 
βένος pro γεγηθὼς seriorum est , ut Quint. Smyrn. 
XIV, 92, nil vero melodis solemnius. — τόχῳ σου 
ἀξίως vall. ἐν τῇ χυήσει σου ἀξ, vat. 2. — T. ἱκετῶν 
σον « tuorum supplicium. » Sed meminisse iuvat 
Romanum se pene dixisse οἰκέτην « inquilinum » 
templi B. V. ín cant. XIII, 2. 

14. 'Pá65o; θεϊχὸς pro θεϊχὴ : ne mendum cogi- 
tes, recole d'Orville Charit. p. 153; Heath in 
Eurip. Med. 850; Walcken. Diatr. Eurip. 
P. 174; in primis Karsten. in Jsch. 4gam. 113, 
502; tum etiam Hermannus optime pro melodis , 
* Induiserunt sibi talia, inquit, vel metri vel 
8uavioris soni causa. » Sed et adde , tum maxime 
in hisce hymnis structura χατὰ σύνεσιν rationem 
haberi, cum vatis tota mens magis in rem quam 


in verba enitatur; hic vero f, ῥάδδος Christus est, 
V. 


exultat protoplastus; populi, personemus : 
Benedictus... 

13. Hymnum chorus spirituum tibi modu- 
latur, o splendidior luce et viri nescia, Ma- 
ria; hilares choreas ducunt in sancto partu 
tuo. Letare, spes tuorum famulorum et tu- 
tela recte confitentium. Populi... 

44. Surculus divinus reclinatur in przesepio, 
idem qui cum Patre in superno throno glo- 
rificatur, volens enim carnem jinduit, nec 
coelestia exuit. Timore simul et gaudio coli- 
tur, matris inter genua et brachia. Populi... 

15. Sicut ex Patre sine matre germinasti , 
ita ex matre sine viro homo factus es; pri- 
mum quidem incorporeus, tum vero in cor- 
pore ; unde cherubim te glorificant : Gloria 
in excelsis Deo! Populi... 

16. Patris manifestatum est per Virginem 
mysterium magnum divinumque et pium in 
mundo : puer enim natus est, qui omnia 
continet; qui lubens primi parentis formam 
ex innupta Virgine manifeste sumpsit. Po- 
puli... 

11. Orietur ex virga lesse flos ille quem 
gloriosus vates pre»dixit : ecce enim videmus 
Virginem qua, superata natura, in utero ha- 
bet agnum optatum, e coelo datum , paterni 
solii socium in excelsis. Populi... 

18. Adeste nunc gregum custodes, intue- 


quod statim urget illud δοξαζόμενος, — τὰ οὐράνια 
vall. — δέει eum vat. 2; δέσει vall. minus bene ob 
sequentia et ob antithesin Romano facilem , qua 
etiam infra recurrit : τρόμῳ xal χαρᾷ in tr. 44. — 
δορυφορεῖται, quo nihil elegantius de Christo rege 
quem δορυφόροι « satellites », trepidi, laetabundi, 
ambeunt. — γόνασιν μητρὸς χαὶ ταῖς ὀλέναις vat. 9. 
Vereor vel acu tangere picturam pueruli in gre- 
mio Deipara, byzantino penicillo adumbratam. 

16. τὸ u.. Y. ἀσώματος, τὸ δ᾽ αὖ πάλιν vat. 2. — 
δόξα τῷ Θεῷ vall. δόξα σοι Θεῷ vat. 2. 

16. εἴληφε σαφῶς vall. εἴλ. σαρχὸς vat. 9, cf. Phil. 
I1, 7. 

17. ὑπὸ τοῦ φαιδροῦ προαγορεύεται vall. qui fere 
mihi solus est. — ῥανὸν ποθεινὸν, id. an pro ἀμνὸν, 


, refragante metro? cf. Is. X], 1. — ἐν τοῖς ὑψίστ, id. 


18. ναί! ἔσται liquido id. cod. optime emendavit 
15 


996 S. ROMANUS 


μένες" ἢ ἴδετε Θεὸν Ἐ νηπιάζσαντα ἀτρέ- 
πτως, * 
acis θαυμάσατε, * ὅτι ἐν χερσὶν ἡ Θεοτό- 
χοὸς * φέρει υἱὰν πρὸ ἑωσφόρου, * Λαοὶ... 
ιθ΄, Ορος τοῦ Θεοῦ * προετύπωσέν σε πά- 
λαι, * ἄνανδοε σεμνὴ, * PU mpo- 
yüvns: * ὁ λίβος γὰρ ἐτμήθη, ἢ ἐχ γαστρός 
σου, σωτὴρ ἡμῶν" * νέμεται Ἀδὰμ ἔλευθε- 
pta , * λύει δεσμὰ τῆς ἁμαρτίας. * Λαοὶ... 
x. Ὑμνῶ, βασιλεῦ, * σὲ σπαογᾶνοις 
εἰληθέντα. ἘΞ Λύεις γὰρ σειρὰς * τῶν ἐμῶν 
παραπτωμάτων, * καὶ δόξῃ ἀχηράτῳ * xxi 
ἀφθάρτῳ συνδήσας με, * ὅλον τῷ Πατρὶ προσ- 
ὠχειώσω * à: ἡμιουργῶν xal ἀναπλάττων" ἢ 
διὸ χράζω σοι" ἘΓΟ βασιλεὺς τοῦ Ισραὴλ, * 
pU παραγίνεται. 
. Ἔδειξεν ἡμῖν Ἐ συναγάλλεσθαι, Παρ- 
TM τόχος μυστικὸς * CERTES ἐν 
φάτνη" * οἰχέσας γὰρ ἐν μήτρᾳ , * παρθε- 
νείαν οὐχ ἔλυσεν * φαίνεται ἑκὼν ἐνανθρωπή- 
σας * ὁ Λόγος σαρχωθεὶς ἀφράστως. * Λαοὶ... 
κβ΄. Ἴδοσαν λαοὶ * τὸ σωτήριον τῆς δό- 
Esc * ix παρθενικῆς * ἀνατείλαντα γηδύος " * 
ἐθαύμαζον ποιμένες" ἢ οἱ δὲ Νζγοι προσέςε- 
p * λίζανον, χρυσὸν χαὶ εἶδος σμύρνης * 
TÓ τύπ τωμα πιστὸν τριζδος * διὸ εἴπωμεν... 


. * ᾽ i] * -- 5 * 4 n 
καὶ παυσασῦς αὐλοῦντες; ^ XX σχιρ- 


xy. Σήμερον Ἀδὰμ * ἀναχέχληται PX 
πλάνης * xai τῆς ζοφερᾶς * τοῦ ἀλάστορος. 


* 


ἀπάτης" * Χριστὸς γὰρ ἐκ ὙΠ ἀρ νοὺ σω- 


ματοῦται ὡς ἄνθρωπος, * * ὃς χαὶ τὸν Ἀδὰμ 
ἀναχαλέσας * ἦρεν ἀρὰν διὰ Παρθένου - Ἐ διὸ 
" 
εἴπωμεν... 

x9 . Τύπος χκιδωτοῦ * προὐτυπώθη ἡ Παρ- 
θένος * τέξασα Θεὸν, * ἱλαστήριον τοῦ χό- 
σμου, * ἐν ἡ ἦν xai ἡ στάμνος, * ἡ τὸ μάννα 


unus mosquens. νέεσθε, quod repperi in succussis 
schedis meis minime esse peregrinum. 
19. λύονται δεσμά vat. 2, 3, huc mihi redeuntes. 
cf. tr. 4 
20. ὑμνῶ σε, βασιλεῦ, τοῖς oz. edd. codd. — τι- 
μήσας με vall. edd. Em. vat. 2. 
21. τόχον μυστιχὸν vall. — σαρχωθεὶς ἀνερμηνεύτως 
eiusd. sesquipcdale verbum , bis ἄμετρον. 
22. ἴδωσαν codd. pro εἶδον, de quo cf. Winer p. 94. 


mini Deum infantem, neque mutatum; et a 
tibiis abstincte, et tripudiantes obstupescite, 
quia manibus fert Deipara filium lucifero 
priorem. Populi... 

19. Montem Dei te olim propheta przsi- 
gnavit, viri nescia , augusta et gloriosa. Lapis 
enim excisus est ab utero tuo, salvator nos- 
ter. Adamo impertit libertatem, solvit pec- 
cati vincula. Populi... 

20. Te hymnifico , Rex , fasciis involutum ; 
vincula enim solvis meorum peccatorum et 
gloria sincera et incorrupta me amplecteris. 
Concilias me Patri totum , fingens me et refi- 
ciens; ideo clamo tibi : Rex Israel , Christus 
advenit. 


21. Nobis gaudium fecit, o Virgo, qui ar- 
cano modo partus , in pressepio fasciis cinctus 
est. Utero enim tuo receptus, virginitatem 
non solvit. Lubens ostendit se hominem Ver- 
bum carne ineffabili indutum. Populi... 

29. Aspiciunt populi gloriosam salutem 
virgineo ab utero exortam. Pastores mirantur ; 
Magi vero offerunt thus, aurum et myrrhze 
speciem, in fidelem trinitatis significatum, 
ideo dicamus... 

23. Hodie Adam ex errore revocatus est , 
et a fraudulenti hostis tenebricosa fallacia. 
Christus enim ex Virgine corpus accipit hu- 
manum, Adamoque restituto, maledictum 
per Virginen abstulit ; dicamus ergo... 


94. Arce typus presignavit Virginem Dei- 
param , que Deum peperit , mundi propilia- 
torium; in ipsa enim erat urna, 418 manna 


— ἀνατείλαντος vro. vat. 2. — ποιμένες υὲν ἐθαύ- 
μαζον vallicell. z. μὲν ἐδοξολόγουν καὶ οἱ μάγοι 
προσεγεροῦ: vat. 2. — au. τύπωμα πιστὸν τὸ τῆς τρ. 
iid. λαοὶ εἴπ. vat. 2. 

23. σήμερον, λαοὶ, ἀνακέχληται Εὔα ἐκ τῆς ζοφ. vall. 
ed. rom. — τὴν ἀρὰν id. — Ἀδὰμ ἀναχαλέσει, εἷλε 
τὴν ἀρὰν ix τῆς παρ. λαοὶ εἴπ. vat. 2. 

24. προετυποῦτο vat. 2. — ἐν ἢ μὲν yàp xai στα- 
μνὸς vall. in 19 loco; in alio : ἐν fj γὰρ ἦν στ. ita 


ud 
"ii 
! " 


u 
"b 


— 
ΕΞ 
zs 


XXIX. DE NATIVITATE. 


χατέχουσα,, * δι ὃ Ἰσραὴλ ἐφωδιάσθη, * διὸ 
ἡμεῖς τῇ Θεοτόχῳ, * moi, εἴπωμεν... 

χε. Ἄφραστον : φρικτὸν * τὸ μυστήριον 
τοῦ Λόγου * πᾶσιν ἐπὶ γῆς * xal στρατεύ- 
μασι πυρίνοις " ἢ λαθὼν γὰρ! ἀσωμάτων * τὰς 
δυνάμεις , σεσάρχωται,, * φαίνεται Θεὸς ἐναν- 
ἢρωπήσας * Ἐπῶς δὲ προῆλθεν λαθὼν πάντας" * 
διὸ εἴπωμεν. τ 

xz. Γῆ xai οὐρανὸς, TIVEJEUMOS, 
ὁρῶντες * τὸν E μμανουὴλ, * ὧν ἐκήρυξαν 
προφῆται * ὡς ἄνθρωπον ὀφθέντα, * xai ἐν 
φάτνη χαθεύδοντα, * ἄνπερ οἱ χοροὶ τῶν 
ἀσωμάτων * ἀεὶ τρομοῦσιν ἀτενίζειν " Ἐ αὐτῷ 
j 
εἴπωμεν... 

d. Ἔγνωσαν ἀν aM ὅτι σήμερον ἐτέ- 
χθὴ * ὁ σὺν τῷ Πατρὶ * συστησάμενος τὰ 
πάντα, * αἱ τάξεις τῶν ἀγγέλων, * xal οἱ 
Mzyot HUM * Σήμερον Χοιστὸς ἐκ 
τῆς Παρθένου * τίχτεται ἡμῖν εἰς σωτῆρα" * 
διὸ ΑΝ * Εὐλογημένος. 

. Νὺν τὴν Βηθλεὲμ, * χαταλάδωμεν 
Eu * xai τὴν τῆς φωνῆς * ἱστορή- 
σωμεν ἐλπίδα, * ποιμένες ἀγραυλοῦντες * 
πρὸς ἀλλάλους ἀπ  ναν . Ἃ ξένα 1 εἰσι τὰ 
Vu 
* 


λαληθέντα, » ξένα δ᾽ εἰσὶ χαὶ τὰ τῶν ὕνινω 
διὸ "m τ Εὐλογημένος ὁ τεχϑεὶς 
Θεὸς ἡ ἡμῶν, δόξα σοι 

d. Ἔν τῇ iil * θεασάμενος ὡς βρέ- 
φος * ἄγραυλος χορὸς ἢ ἀνακείμενον ἐν qérva? 
τὸν 3 Nego * χῶν ἁπάντων xai Κύ- 
(oy, * ἔχραζον ν φαιδρῶς σὺν τοῖς UE * 
Δόξα Θεῷ τῷ ἐν LE dis .Ἃ διὸ εἴπωμεν... 
* παιδευόμενοι, οἱ Má- 


* παρεγένοντο Gmou- 


λ΄, Ozoley σαφῶς ἢ 
yo. * ἀπ᾽ ἀνατολῶν 


, * x P 
δαίως͵ * ζητοῦντες τὸν τεχθέντα ἢ βασιλέα 


«» EU A ΄«ῳ / 
τῆς κτίσεως, * ἴδον yào αὐτοῦ τὸν ἑωσφό- 


et vat. 2. — δι᾽ ἧς Ἰσραὴλ ἐπωδηγεῖτο sic vat. 2, ut 
Vall. ἐπωδεύετο, uterque barbare pro ἐφωδ. — διὸ 
xal $ vat. 2. 

25. πᾶσι γηγενεῖς vall. — λανθάνειν πάντας id. 

26. ὅνπερ sic vall. raro exemplo , unum affert 
Sophocles, ubi classici ᾧπερ vel εἰς ὅν.  melo- 
dus utitur in tr. 36, cum ἐνατενίζειν. — τρέμουσιν 
ἀεὶ dxev, vall. 

27. εἰς σωτηρίαν vall. 

28. τῇ Βηθλεὲμ ἑτοιμάσωμεν σπουδαίως vall. 2» loco. 


291 


continuit; cuius ope Israel viatico munitus 
est. Ideo Dei matri dicamus, fideles... 

25. Inenarrandum, stupore plenum est 
Verbi mysterium , tam terrigenis quam agtmni- 
nibus flammeis. Nescientibus enim spirituum 
virtutibus, incarnatus est. Cernitur Deus 
homo factus, quomodo processerit nemini 
manifestans. [deo dicamus... - 

26. Terra, caelumque, colletamini : cer- 
nitis Emmanuelem, quem propheta przenun- 
fiaverunt, iam se ut hominem manifestan- 
tem, et in prasepio quiescentem, ipsum 
quem intueri spirituum chori semper me- 
tuunt. Ei dicamus... 

27. Hodie natum esse eum qui cum Patre 
sustinet omnia, aperte cognoverunt ordines 
angelorum, et Magi clamaverunt : « Hodie 
« Christus nobis ex Virgine nascitur in salu- 
« tem. Ideo personate : Benedictus... 


28. « Nunc in Bethleem descendamus fes- 
« tinantes, datamque a nuntio spem certio- 
« rem faciamus, pastores noctu vigilantes 
« inter se inquiebant. Stupenda enim sunt 
« verba, stupenda vero sunt cantica! [deo 
« canamus : Benedictus qui partus est , Deus 
« noster, gloria tibi. » 

29. In pauperculo prassepio statim ut rusti- 
cantium chorus puellum vidit, solum omni- 
bus benefieum ac Dominum, clamabant 
festive cum angelis : « Gloria Deo in excel- 
« sis! » Idcirco dicamus... 


30. A Deo claris signis edocti, Magi ab 


Oriente venerunt festinanter, natum queren- 


tes regem creationis. Viderant enim ipsius 


— φων. ἀχριδήσωμεν ἐν ἐλπίδα sic id. ibid. pro ἀχρι- 
δώσωμεν ἐλπ. — ξένα γὰρ id. in utroque loco. — τὰ 
λαληθέντα, μᾶλλον δὲ φριχτὰ τὰ ἀχουσθέντα, διὸ χράξ. 
id. 25 loco. 

29. iv τῇ πενιχρᾷ... ἐν τῇ φάτνῃ id. mira praepos. 
repetitio, an potius νῦν 9. — δόξα τῷ Θεῷ, ut 
tr. 15. 

30. θεόθεν, Ex constanti hirmo expectaveris 
θέοθεν, ut οἴχοθεν etc. Et hanc sibi fortasse licen- 
tiam vindicont melodi, contra veterum usum, 


228 S. ROMANUS 


pov * ἐχλάμποντα, καὶ σοφισθέντες * λαμ- 
πρῶς ἔλεγον" * Εὐλογημένος... 
λα΄. Aí6avov , χρυσὸν * χομισάμενοι xai 
σμύρναν, * χαινῇ τῇ φανῇ ἢ τοῦ ἐχλάμπον- 
τὸς ἀστέρος * οἱ Μάγοι ἐκτρωθέντες * 
, / »* v s N 
τεχθέντι προσέφερον" * ὅθεν xai Θεὸν προσω- 
/ * M |), t Ll , θέ * 
, μολόγουν, * τὸν ἐξ ἀγνῆς ἐμφανισύέντα, 
διὸ Exon ov... 
20? ; zv " & 
AB. Ἰδοὺ, ἡ ἀγνὴ * ἀνεζόησε Παρθένος" * 
Τίκτω νῦν υἱὸν * ὑπὲρ ἔννοιαν xat λόγον, * 
Θεὸν -τὸν “Ησαΐου. * Καταυγάζων τὰ σύμ.- 
* » 3. os ὃ 21 4 E c 
παγτα, * αφθορον αὐτὴν ὀιχφυλάττων, 
λύσας Ἀδὰμ, τὴν ἁμαρτίαν, ἢ διὸ εἴπωμεν... 


τῷ 


AY. "Ayo στρατιαὶ * wai οὐράνιοι δυνά- 
μεῖς Ἔὕμανον ἐχτενῇ * χαὶ ἀσίγητον βοῶσιν, Ἂ 
M δὲ * , * M " 
βροτοὶ δὲ ἐν σπηλαίῳ Ἶ προσχυνοῦντες χραυ- 
γάζουσιν - * Δύξα σοι, Χριστὲ, τῷ χατελ- 
θόντι *. σῶσαι βροτοὺς &x τῆς χατάρας᾽" * διὸ 
εἴπωμεν * Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς * Θεὸς 

ἡμῶν, δόξα σοι! 


quod aliis esset exemplis diligentius inquirendum. 
— ol ante gay. om. unicus cod. vall. — λάμποντα 
φαιδρῶς xat id. rupto metro. 

31. χαὶ τὴν φάτνην id. eod. manifesta et facili 
corruptela, pro emend. quz confirmat tr. 52 : 
ἀστέρος ἀσυνήθους ἐχλάμψει, nec. vereor ne plus a 
melodi indole , quam a codice recedam. — 2x τῆς 
ἁγνῆς cod. 

32. τὸν 'Haalov , metro uteumque restituto, sed 
multa hie incondita verba in cod. Θεὸν ὃν Ἡσαΐας 


luciferum emicantem, eoque moniti luculen- 
ter dicebant : Benedictus... 

31. Thus, aurum et myrrham afferentes, 
coruscantis stella inusitato splendore perculsi 
tes, Magi nato offerebant dona , quibuscum 
Deum confitebantur, filium manifestatum im- 
maculata Virginis; ideo clamabant... 


39. « Ecce, intemerata Virgo exclamat, 
« nunc pario filium, qui nec cogitari nec 
« narrari valet, Deum illius Isaia. Ipse il- 
« lustrat omnia , ac sine labe matrem custo- 
« dit, solvens Adami peccatum : idcirco 
« dicamus... » 

33. Superna agmina ac coelestes virtu- 
tes hymnum prolixum et perpetuum into- 
nant : mortales vero in specu venerabundi 
clamant : « Gloria tibi, Christe, qui venisti 
« ad salvandos terrigenas a maledicto : id- 
« circo dicamus : Benedictus qui natus es, 
« Deus noster, gloria tibi. » 


χαταυγάζων et ectera participia, sine verbo. An 
plebeiis equalibus morem gesserit Romanus, ut 
eodem tempore Malalas participia pro verbo de- 
finito congerit, de quo cf. indicem in ed. Bon- 
nensi, p. 797, nisi malueris legere χαταυγάζει, ne 
eximius μουσουργὸς Sspurcitie inquinetur. — τὸν 
᾿Αδὰμ cod. 

88. σῶσαι χοϊχοὺς cod. [2250 metro, quis enim 
dissyllabum audiet χοιχούς" Vix puto tamen illud 
a librario ortum , et aliam expecto medelam. 





Il. IIPOXOMOIA, 


Al ATTEAIKAI. 


QAHN AAQ A — ῷ. “ 


Hymnum cano ab λα ad Omega. 


MONITUM. 


11. Eosdem fere codices in hac secunda serie, 
suspenso semper pede, sequor; incertus siqui- 
dem, an plura pauciorave ex alienis fontibus in 
nostros rivulos defluxerint. Qua enim dicuntur 
aut στιχηρὰ, aut προσόμοια, sunt breves strophae, 
promiscuo plerumque ordine, 80 initio aut sub 


finem officiorum posite , ut nullibi rite succeden 
tia sibi elementa litterarum invenerim , quan- 
quam dubio procul est Nostrum post procemium 
haud inelegans , septem tropariis sub acrostichide 
$05» dóo nexis appensum, sua bis vestigia rele: 
gisse, dum hinc et inde quasi eumdem scopum 


XXIX. DE NATIVITATE. 229 


prospiceret , A—QO, sub quibus latere CHRISTUM, 
iam ecco perspicuum est. Plurima autem cum 
editis conferre iuvit; in menaeis enim extant die 
Decembr. XXIV trop. 34, 35, 36, 38, 39, 40; die 


38. Ὦ τῶν ὑπὲρ νοῦν * xai ἀῤῥήτων μυ- 
στηρίων ! Ἐ τίχτεται Θεὸς * ἐπὶ γῆς δι᾽ εὐ- 
σπλαγχνίαν, * τὴν δουλικὴν εἰκόνα *. ἑαυτῷ 
περιθέμενος, Ἐ ὅπως τῆς δουλείας ἀφαρπάση * 
τοῦ χλλοτρίου τοὺς βοῶντας * θυμῷ ζέοντι" Ἐ 
Εὐλογημένος εἶ, σωτὴρ, * ὁ μόνος φιλάν- 
θρωπος. 

Ae. Δῶμεν 1G Θεῷ * οἱ πιστοὶ μεγαλω- 
σύνην, * τῷ διὰ πολλὴν * εὐσπλαγχνίαν 
σαρχωθέντι, * xai τῇ αὐτοῦ πτωχείᾳ Ἐ καὶ 
χενώσει πλουτίσαντι * πάντας τοὺς πτωγ εύ- 
σαντας ἀθλίως, * xoi δόντι κάλλος τὸ ἀρ- 
,αῖον * πιστῶς χράζουσιν * Ἐ Εὐλογημένος 
εἶ, σωτὴρ, * ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 

A. Ἥλιε, Υἱὲ, * πῶς σε χρύψω τοῖς 
σπαργάνοις; * πῶς σε γαλουχῶ, * πάσης 
φύσεως τροφέα ; * πῶς σε χερσὶ χατέχω, * 
τὸν χρατοῦντα τὰ σύμπαντα; Ἐ πῶς σοι 
ἀδεῶς ἐνατενίζω, Ἐ ᾧ οὐ τολμᾷ iva vev C, ew * 
πολυύόμματα, * ἡ ἀπειρόγαμος Χριστὸν * 
χρατοῦσα ἐφθέγγετο. 

λζ΄, Νέον δι᾽ ἡμᾶς, ἴω Ἰησοῦ, oos παι- 
δίον, * ὁ ἐχ τοῦ Πατρὸς * πρὸ αἰώνων ἀνα- 
τείλας, * παλαιωθέντας πάλαι * παραῦδάσει 
βουλόμενος * πάντας καινουργῆσαι τοὺς ἀν- 
θρώπους * di σοι πάντες εὐχαρίστως * ἀεὶ 
χράζομεν᾽ Ἔ Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς * Θεὸς 
ἡμῶν, δόξα σαι] 

n. "Aepaxot χαινοῖς * ἀλαλάξατε, ποι- 
μένες" * λόγους μαγικοὺς * ἀποῤῥίψατε, οἱ 
Máyov* * σταλάξατε, τὰ ὄρη " καὶ βουνοὶ, 
ἀγαλλίασιν * * δεῦτε, θυγατέρες βασιλέως, * 
εἰς τὴν χαρὰν τῆς Θεοτόχου. * Λαοὶ, εἴπω- 
μεν... 


84. τῆς τοῦ ἀλλ. edd. — πόθῳ ζέοντι iid. rupto 
modulo. 

35. ot ante πιστοὶ om. edd. — it. τοὺς post πάντ. 
Sed multiplicant art. τὸ κάλλ. τὸ ἀρχ. pessumdato 
metro, que importuna articuli iniectio aut tra- 
lectio passim emendatur, semel tantum moneatur 
lector de levi varietate. — πτωχ. δολίως vat. 2. 


XX trop. 41 ad 46; die XXI trop. 47 ad 52; die 
XXII trop. 53 ad 58; die XXIII trop. 59 ad 64; 
die XXVIII, trop. 37. Quorum plura vel tantum 
in vett. ven. vel in sola rom. ed. 


34. O animo maiora verbisque ampliora 
inysteria! Deus editur in terra suam propter 
misericordiam , servilem formam induens, 
ut ab inimici servitute eripiat clamantes cum 
fervido amore : « Benedictus es , salvator, qui 
« solus homines amas. » . 

35. Deo tribuamus, fideles, magnificen- 
tiam, Deo in immensa sua misericordia in- 
carnato, et sua egestate suaque penuria lo- 
cupletanti omnes misere egentes, ac resti- 
tuenti priscum decus fideliter clamantibus : 
« Benedictus es, salvator, solus amator ho- 
« minum. » 

36. « Sol, o fili mi, quomodo recondam te 
« fasciis? Quomodo te lactabo, qui omnem 
« alis naturam? Unde manibus te continebo, 
« omnia amplectentem? Unde te sine metu 
« intuebor, quem non audent contemplari 
« oculis pleni angeli? » aiebat Christum 
tenens viri nescia Virgo. 

37. Novus puer propter nos, Iesu, visus es, 
qui ex Patre ante secula ortus es, volens 
omnes qui prisco lapsu inveteraverunt , homi- 
nes renovare; ideo tibi omnes gratias refe- 
rentes, sine fine clamamus : « Benedictus qui 
« natus es, Deus noster, gloria tibi. » 


38. Novis canticis triumphum agite, pi- 
scatores; magicas formulas abdicate , Magi ; 
distillate laetitiam , montes et colles. Venite, 
regis Filie, in Virginis laetitiam ; populi, di- 
camus... 


36. τὰ πολυόμματα edd. Notum de angelis appo- 
situm, quod Lucianus et vett. ad fabulosum Ar- 
gum in primis retulere. 

37. νέον παιδίον ipsum est Romani ἐφύμνιον in I. 
cant. — ὄφθης eum vat. 2. ἰησοῦς ὥφθη caet. 

38. λόγους, cf. tr. 5. 


230 S. ROMANUS 


λθ΄, pA d, Βηθλεὲμ, * ORUM óN τὰ τοῦ 
τόχου" * ἴθι, Ἰωσὴφ, * ἀπογράφου σὺν 
Μαρίᾳ * "σεπτοτάτη ἡ φάτνη, ἢ θεοφόορα τὰ 
σπάργανα, Ἐ ἔνθα ἡ ζωὴ ἐνειληθεῖσα * σειρὰς 
θανάτου ὃ prise, Ἐ ἐπισφίγγουσα Ἐ πρὸς ἀφ- 
θαρσίαν τοὺς iiia A * Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν. 
μ΄. Ὧ μαχαριστὴ τὴ: θεόπαιδος χοιλία ! Ἐ 
ἥτις νοητῶς Ἐ οὐρανοῦ μείζων ἐδείγθης, * ὃν οὐ 
χωρεῖ γὰρ οὗτος͵ * σὺ κατέχεις βαστάζουσα. * 
“Ὦ μαχαριστοὶ μαστοὶ Παρθένου, * οὕσπερ 
θηλζσειεν ὁ τρέ ἔφων * mon ἅπασαν ἘΧριστὸς, 
ἐν μήτρα σὰρξ παγεὶς * ἀνάνδρου νεάνιδος. 
μα΄. Ἀνίσχει ἀστὴ» * Ἰαχὼῤ ἐν τῷ σπη- 
λαίῳ: * δεῦτε καὶ ἡμεῖς * προεόρτια τε- 
τὸ συνδράμωμεν τοῖς Μίαγοις, 
τοῖς ποιμέσι δῦ: OM * ἴδωμεν Θεὸν ἐν 
τοῖς σπαργάνοις, 


)o9vTes " 


* xal τὴν Παρθένον γαλοὺ- 
χοῦσαν. ii dboucriv θέαμα * Ὁ βασιλεὺς τοῦ 
Ἰσραὴλ * Χριστὸς παραγίνεται. 
μβ΄. Βουνοὶ γλυκασμὸν * σταλαξάτωσαν᾽ 
ἰδοὺ γὰρ * ἥχει ὁ Θεὸς * ἐκ Θαιμάν" ἔθνη, 
χγάλλεσθε, προφῆται: * πα- 
il toS NL 
τριάργαι, σχιρτήσατε" * 


CIC n 
ἄνθοωποι, y optU- 
catt ἐνθέως. * Ὁ ἰσχυρὸς xat μέγας ἄρχων, * 
urne τίχτεται, * ὁ DacUkeo; τῶν οὐρα- 
νῶν * ἐν γῆ παραγίνεται. 

uy. T 76e» ἀνυψῶν * τοὺς poros ὁ πλα- 
στῆς ἥκει, * τὴν βασιλικὴν * χαινουργῶν 
αὖθις εἰκόνα. * Συγχάρητε, τὸν ἄνω, * αἱ 
δυνάμεις, DIE * "Ejfjgaz τὸ μεσότοι- 
“ον ἐλύθη, ἢ xaD' ὃ ἀπέχειτο᾽ Θεὸς γὰρ * 
βροτὸς γίνεται * ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ, 
Χριστὸς παραγίνεται. 

μδ΄. Δεῦτε, οἱ πιστοὶ, ἘΞ ὑπαντήσωμεν 

39. Map. ἢ φάτνη εὐτρεπίζου xai τὰ ἔνδοξα σπαργ. 
vat. 2, loco 15. — ἣ σεπτ. ἢ φάτνη vat. 1, 2altero 
]. vall. — θαν. διαλύσει vat. 1, διαλύει vat. 2. 

40. Θεόπαιδος. Quod veteres de filio Dei dice- 
rent, hoe de matre nostri usurpant : Sophron. 
- 4nacreont. Y, 1. Studites in Pentecost. rom. 
τἔγ΄. 2; loseph. ib. τξβ΄, 1; anom. ib. τλε', f. 
Quibus adde loan. Geometram, in eelebri B. V. 
nomenclat. v. 9. — Pro rhythmo ἐδείχθ, μείζ. — 
6 ἐν μήτρ. edd. ὁ μήτρᾳ vat. 2. 

41. Ad hac in edd. 1. 1. ποίημα Ῥωμανοῦ τοῦ 


39. Ades dum, Bethleem, prepara que 
ad partum pertinent ; Ioseph , inscribitor cum 
Maria. Venerandum est presepium, plen& 
Deo fascie, ubi vita involuta mortis funes 
disrumpet, alligans immortalitati mortales, 
Christus Deus noster. 

40. O beatissima Deipare viscera, que 
coelo ampliora fides declarat! quem enim ce- 
lum non ambit, tu eum gestans continuisti. 
O beatissima Virginis ubera, quie suget qui 
omnem nutrit spiritum , Chiistüs caro factus 
in gremio adolescentule viri nescia. 

41. Oritur Iacobi sidus in spelunca; eamus 
et nos ,'profesta celebrantes; curramus cum 
Magis; pastoribus conveniamus, ut specte- 
mus Deum in fasciis et Virginem lac preben- 
tem. Stupendum spectaculum! Rex Israel, 
Christus accedit. 


42. Colles dulcedinem stillent : ecce enim 
venit Deus ex Thaeman. Gentes, vincimini ; 
letamini, prophete; patriarcha», exultate; 
saltate homines, divino impelu; potens et 
magnus princeps, Christus accedit ; rex coe- 
lorum in terram advenit. 


43. Ut homines terra erigat in altum, cre- 
ator venit, regiam novo opere reficiens ima- 
ginem, Congaudete, virtutes, Excelso hym- 
nos edite. Ire intermedius paries dissipatus 
est, sicuti statutum erat. Deus namque fit 
homo; rex Israel , Christus advenit. 


À4. Venite , fideles ; occurramus creatori in 


μελῳδοῦ, αἱ &yyeXwxat, Consentit vat. 2 fol. 181. — 
ὁ ἀστὴρ id. et edd. — σπαργ. ἴδωμεν παρθ. iid. 

42. ἄνθρωποι, χρητήσατε τὰς γεῖρας vat. 2, 4, ut 
supra tr. 9. Nota in hoc et superiori tr. ἀνίσχει 
et βουνοὶ accentu exorbitare. — ὁ βασιλεύων τοῦ 
παντὸς, ἐν γῇ γὰρ παρθ. vat. 3. 

43. τῶν ἄνω edd. 2 codd. — μεσότειχον edd. cf. 
Eph. II, 14. — ἦλθεν à ἀπέχ. edd. ἦλθεν ὃ ἀπ. vat. 


2 , ἦλθεν ὃ ἀπόχειται vat. 3. 


44. ἀπαστράψωμεν vat. 2, 4. — τρόμω. cf. tr. 14. 
— 16. βροτωθέντα vat. 2. — νοὸς recte, ut passim 


-»- c 


XXIX. DE NATIVITATE. 2)1 


τῷ χτίστῃ * ἥχοντι εἰς γῆν * ἐχ Παρθένου 
ἀνατεῖλαι. Ἐ Ἀγνείᾳ λαμπρυνθῶμεν, * ἀρε- 
ταῖς ἀστυχφθείημεν, * τρόμῳ καὶ χαρᾷ ἐτοι- 
μασθῶμεν * Χριστὸν ἰδέσθαι βρεφωθέντα, * 
δ μά *X...- f “- M N 4ε 
νοῦς ὁμμαᾶσιν, * ἡμᾶς θεοῦντα τοὺς βοοτοὺς 
ἄκρα ἀγαθότητι. 
, 3. 
με. Εγγίζει Χριστός" ἘΞ Βηθλεὲμ, πϑοε- 
τοιμάζου, * ἤδη τῶν ἐθνῶν * τὸ σωτήριον 
1 4 * 3 / M , : * Ἁ 
αὐγάζει, * εὐτρέπισον τὴν φάτνην, * τοὺς 
/ Pd * x /€- A [ 
ποιμένας συνάγαγε, " κάλεσον τοὺς Myov; 
ἐχ Περσίδος. * Αἱ στρατιαὶ τῶν ἀσωμάτων * 
νοῶν χροζζουσιν" * 'O βασιλεὺς τῶν οὐρα- 
γῶν, * Χοιττὸς παραγίνεται, 
μς΄. Ζῆλον θεϊκὸν * ἀναλάδετε, ποιμέ- 
» ^ , L4 Ll 
viz, * δόξαν λογικῶς * ἀναπέμψαντες τῷ 
xni ue Un e και * d / 
χτιστη " μολόντι γεννηθῆναι * ἐν σπηλαίῳ, 
χαὶ σπάργανα * δέξασθαι, xxi φάτνη προσ- 
χλιθῆναι" Y venio, ὥσπερ τῷ δεσπότῃ, * 
LI » ἢ , 
διὸ χράξωμεν" ἘΞ Ἐῤλογυημένος ὁ τεχθεὶς, * 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι! 
? * 4 ^ e^ e 
νζ. Πγγιχεν ἰδοὺ Ἔ τοῦ τεχεῖν ἡ Θεοτό- 
3 Ü * 
Xo; * τὸν Εμμανουὴλ, * Ov Πατὴρ πρὸ 
ἑωσφόρου * ἐγέννησεν ἀρρήτως * φούερὸν τὸ 
μυστήριον, * ἄφραστον ἀγγέλοις χαὶ ἀνθρώ- 
ποις" * ὅθεν σὺν Ν γοις καὶ ποιμέσι, * λαοὶ, 
v , , 
εἴπωμεν" *. Εὐλογημένος... 
/ t 3 E 
Un. Θέλων, Ἰησοῦ, * 
* 


τὸ ἀν)ρώπινον οἱ- 
χτεῖραι, * χόοης ἐξ ἀγνῆς * σαρχωθῆναι εὐδο- 
χήσας, * τὴν ἄφατον πτωχείαν * ἐνεδέξω, 
μαχρήθυμε, Ἐ xoi πλουτίσαι xoi θεῶσαι θέ- 
λων * xxi τῆς πτωγ εἴας ἀπαλλάξαι * πι- 
στοὺς χράζοντας" * Ἐλογημένος.... 

μθ΄. Ἵνα τῆς φθορᾶς * τὸν ἰὸν ἀποχαθύ- 
(e, * χαὶ τὴν ἀοχικὴν * ἀναπλάσης μοι 
εἰκόνα, * σαρκαῦσαι xo θηλάζεις Ἐ xal σπαρ- 
γνοις ὁ νεύματι * πάντα περιζγων ἐνει- 


in N. T. pro νοῦ vett. de quo cf. Lobeck ad Phryn. 
p. 408. Ita et mox νοῶν a νοὸς sine contr. — De 
ἄχρᾳ cf. tr. 81, 88. 


45. 6 Χριστὸς edd. f. ἤγγικε yp. acc. ergo, nisi. 


obstaret alph.bet. 

46. μολοῦντι barbare edd. vall. 

41. ἀῤῥεύστως vall. — μετὰ μάγους xo ποιμένας 
id. perverse. 


terram venienti, ex Virgine orituro. Innocen- 
tia niteamus, virtutibus coruscemus. Cum 
tremore et gaudio preparemur, ut Christum 
mentis oculis videamus puerascentem , nos- 
que mortales deos facientem prz sublimi cle- 
mentia. 

49. Appropinquat Christus : Bethleem, 
preparare; iam salutare gentium albescit, 
sterne stabulum, pastores congrega, convoca 
Magos a Perside. Agmina coelestium spiri- 
tuum clamant : « Coelorum rex Christus ad- 
« venit. » 


46. /Estu divino impleamini, pastores, 
mystica glorie cantica promentes creatori ad 
partum properanti in speluncam, ut pannos 
suscipiat iaceatque in presepio. Puero ut 
Domino propterea clamemus : « Benedictus 
« qui editus es, Deus noster, tibi gloria! » 


A1. En accessit Virgo ut pareret Enmanue- 
lem, quem Pater ante luciferum ineffabili 
modo genuit. Tremendum mysterium , ine- 
narrabile angelis et hominibus! Unde cum 
Magis et pastoribus, populi , dicamus : Bene- 
dietus... 

48, Cum velles, o Iesu, humani generis 
misereri, ex intemerata Virgine caro fieri 
dignatus, pauperiem, quas verba superat, o 
magnanime , suscepisti, cupiens et ditare et 
deificare, et a paupertate amovere fideles 
clamantes : Benedictus. 

49. Ut corruptela venenum repurges, et 
priorem mihi reficias imaginem, sumis 
carnem et lac sugis, et fasciis tu involveris, 
qui nutu omnia circumagis. Te cano, por- 


48. πλουτῆσαι καὶ θεῶσαι θέλων τοῦ xat τῆς sic vall. 
multiplici ἀμετρία. — cf. tr. 35. 

49. μου εἰκόνα vat. 2, cf. tr. 34, 43. — σαρχοῦσα! 
pto σαρχόγ, σαρχοῖ, seriorum est, ut σταυροῦσαι cant. 
VHH, 10; XVI, 10. — ἐνειλίσσῃ pro solito &ve- 
λίττη. cf. tr. 74. 


332 | S. ROMANUS 


/ bI [ “ ’ 
Acn: * τερατουργὲ, ὑμνῶ σε, Λόγε *, 
e^ » - - M. )? T * 
βουλῆς ἄγγελε * τῆς πατρικῆς, ὃι ἧς ἐγὼ * 

ἀπαθανατίζομαι. 
, Kó oam 2 ,. , A 
v. όλπων πατριχῶν " οὐκ éx51QG , βρο- 
1 ἐδεί,θης X Qu 0 aura X 2 "S. 
τὸς ἐδείχθης, * καὶ παρθενιχαῖς * ἐποχούμε- 
νος ὡλέναις, ἢ τοὺς Μάγους ἐκ Περσίδος * 
δ ι ἀστέρος ἐκάλεσας, * ἄνακτα Θεόν σε προσ- 
* πνεύματι χέλλων ἀσεδοῦντας * 
AC ^ » E * ^ , ER N ΄- * 
ἐθνῶν ἄρχοντας, ἢ οὺς ἀνελεῖς καὶ ποιμανεῖς 
λαὸν περιούσιον. 


χυνοῦντας; 


να΄. Λύων με δεσμῶν * τῶν πολλῶν μου 
9 y ^ 
£2jn , λυτρωτὰ, * Incoü 
* 


᾿κλημάτων, * 
μου, ἐν σπηλαίῳ * σπαργάνοις εἰληθῆναι, 
xxi ἐν φάτνη, ὡς νήπιον * ἐπαναχλιθῆναι τῶν 
3 Α ^ [4 4 ai * 

ἐπι τοῦ γένους ἀαναχλήσει " βρο- 
* * 


ἀλόγων, * 
τῶν, δέσποτα, 
ἀλόγων ἐκ πράξεων. 

νβ΄, Μάντεως χρησμοὶ * Βαλαὰμ ἀποπλη- 
ροῦνται" * οἱ γὰρ Περσιχαῖς * τερατείαις 


δυόμενος, παυϊξασιλεῦ 
i 5.3 i 3 


χεχηνότες; * ἀστέρος ἀσυνήθους ἢ τῇ ἐλλίμ- 
ψει τὸν ἀἄδυτὸν * ἥλιον Χριστὸν χαταυγα- 
σθέντες, * ἐν Βηθλεὲμ. σωματωθέντα, * Θεὸν 
ἄναχτα * xa ἐθελούσιον νεχρὸν, * τοῖς δώροις 
τεχμαίρονται. 
, Te 4. δ ^» ^» * , 
v. Νῦν ἐπὶ τῆς γῆς ^ πεφανέρωται παι- 
δίον, * ὁ ἐκ τοῦ Πατρὸς * γεννηθεὶς πρὸ τῶν 
. - /, * 
αἰώνων: * ἀγάλλου, πᾶσα χτίσις- * οὐρα- 
* 1 , b * M — NE M 
voi εὐφραινέσθωσαν, “ βλέποντες τοὺς πρὶν 
ἀπατηθέντας * πάλιν Θεῷ οἰχειουμένους, * 
αὐτῷ χράζοντας " * Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς * 
t - 7 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι. 
/ ied / ^( * 2 θέ 
νδ΄, ᾿Ξύλου πονηρᾷ ^" νεχρωθέντας παρα- 
icf 3 ΄“« ^ ^ 4 
βάσει * ἦλθες ἐπὶ γῆς ἘΞ τοῦ ζωῶσαι τοὺς 
3 , iy », A f " 
ἀνθρώπους, ἢ Χριστὲ, καὶ ἐν τῇ φάτνη ἢ 
ἀνεχλίθης ὡς νήπιος, * δωροφορησάντων σε 
τῶν Maryov , * xoi ὑμνησάντων τῶν ἀγγέ- 
E Nd : * 4 τὸν , 
λων, * μεθ ὧν χράζομεν Εὐλογημένος... 
50. βροτὸς ὡράθης vall. vat. 2, et edd. pro ὥφθης 


veterum vel ἑωράθης, quo ferrea ctas utitur. Illud 
vero ὡράθης et ὡράθη in tr. 89, tum ὁραθεὶς in tr. 


84, dein χαθωράθης in tr. 77, 88, nullius lingua, 


nullius zetatis sunt. — ἐπογ. ἐπ᾽ ἀγχάλαις vat. 2. — 
πνεύματι χειλέων absurde edd. et codd. 
51. ἐπὶ ἀναχλήσει τοῦ γένους βροτοίον vall. — ἐξ 4X. 


rp. id. 


tentorum ferax, Verbum, paterni consilii 
angele, per quem ego rursus sum immorta- 
litate consecratus. 

50. Patris e sinu non exiens, mortalis visus 
es, Virgineisque vectus ulnis, Magos a Per- 
side per stellam aecersivisti, te regem Deum- 
que adorantes; tuo spiritu profanos movens 
gentilium duces, quos penitus immutabis, 
ac reges tanquam populum tibi peculiarem. 


51. Me utsolvas e multorum naevorum vin- 
culis, venisti, o redemptor, mi lesu, in spe- 
Junca fasciis involvendus , et ut infans recli- 
nandus in praesepe iumentorum; unde exci- 
tetur humanum genus, o Domine , et summe 
rex, ab insanis actibus eruendum. 


52. Vatis Balaam oracula implentur; qui 
enim persicis portentis inhiabant, fulgente 
preter morem stella, inaccessum solem 
Christum in radio speculati, eum in Bethleem 
carne indutum, Deum simul, regemque et 
sponte moriturum esse , muneribus contes- 
tantur. 

53. Nunc in terra ostensus est puer, idem 
a Patre natus ante secula. Letare, omnis 
creatura; coeli exultent, videntes olim de- 


ceptos iterum Deo consocialos, ipsi claman-- 


tes : « Benedictus qui natus es, Deus noster, 
« gloria tibi. » 


54. Ut mortuos ob nefariam ligni violatio- 
nem homines redivivos faceres, in terram ve- 
nisti, o Christe, et in praesepe iacuisti, ut 
infans, ubi munera tibi obtulerunt Magi, et 
cantica angeli, quibuscum clamamus : Bene- 
dictus... 


52. καταυγασθέντες vim activam praebet , ut raris 
constat exemplis Antip. Sidon. ( 4nthol. IX, 58) 
et Apollod. Rhod. II, 1248. — νεχρόν. Nempe ad 
Deum, Regem et mortuum tl:us, aurum et myr- 
rha respiciunt. ἐθελούσιον, omnino Romani. 

53. πάλιν τῷ θεῷ edd. 


54. σοι post δωροφ. veterum esset , σε tamen to- 


XXIX. DE NATIVITATE. | 233 


v. 'O τῶν προφητῶν " μεγαλόφωνος 
κραυγάζει" ἢ Ἔχ παρθενιχῆς * μέλλει τίχτε- 
σθαι νηδύος * ται τοὺ ὁ δεσπότης, * ὑπὲρ 
λόγον χαὶ ἔννοιαν, Ἐ ἄγγελος βουλῆς ὧν τῆς 
μεγζλης) * ζωὴ τῶν ζώντων χρηματίζων, * 
πρὸς ὃν χραζομεν᾽ T SA ymphs ὁ ἕλθὼν * 
Θεὸς ἡμῶν, διξα σοι 

" . Πάλιν Βηθλεὲω * TN Ἐδὲμ διεξανοί- 
γει" * παλιν ὁ Ἀδὰμ Ἐ ἐν αὐτῷ περιχορεύει, Ἐ 
Ἐρχεται γὰρ ὁ κτίστης 
χύμενος, * 


* ἐξ αὐτῆς προε;- 
ἄφθαρτον διδοὺς ἀθανασίαν * 
Χριστὸς, ἡ πάντων ζωαργία, * ἧς μετέχον- 
τὲς ἢ οὐχέτι θνίσχομεν, βροτοὶ * ἀθανατι- 
viae 

v, . ἐς μυστικὴ) * 
ΔΙαρία, * ἄνθησεν, ἁγνὴ, * 
uM * ὁ χτίσας τοὺς αἰῶνας * xal 
χατέλων τὰ σύμπαντα" * δι᾿ o) Θεοτόχος 


ἀνεδείχθης" ἢ 


ἀνεύλζοτησας, 
ἐχ σηῦ ἄνθος ὁ 


εἰς τὴν γαρὰν οὖν συνελθόντες * 
τὴν σὴν χράζομεν " * Εὐλογτι. ἕνος. ᾿ 
νη΄. n d uL Δαυίδ, * ἐξ τς σου 
Χριστὸς γάρ" ἢ γαίροις, "eges. ἐξανθεῖ 
τ σοῦ ἡ ῥίζα. * Ἔχ σοῦ {Ἴρου; Ἰοῦδα, * 
προελεύσεται Κύριος ἢ χατὰ Βαλαζμ. "E3:- 
ται ἔθνη, * 


τὰ τὸν £y “Πσαΐαν " 
ἰδοὺ τέξεται 


* παιδίον, τὸν Εμμανουὴλ, * 
[Παρθένος ἡ dec 
᾿ i ^^ ^ 
νθ΄. Τὸ προορισθὲν * τῷ Πατρὶ πρὸ τῶν 
3. ' Ω ^ 

αἰώνων,  χαὶ προχερυχθὲν * σοῖς προρνταϊς 
» 4 i , x * A 
ἐπ ed μυστήριον iine » xat 
τῆς Nn. i non ἄχκτιστος τς 
* 


σει, * ὁ ὧν viverat , ὁ βασιλεὺς τοῦ 


4 
4 . 
ἸΙσραλλ, T Χοιστὸὺς παραγίνεται. 


lerandum. — xai ἀνυμν. edd. fort. eum crasi reti- 
nendum. 

95. χραυγάζει. 15. VIT, 14, 1X, 6; Matth. 1, 23. 
— ἄγγελ, βουλῆς, ut tr. 16, 49. — καὶ ζωὴ edd. 
— χρηματίζων « nomen ferens », qua dietio mul- 
tum melodis placet, sed argentec gracitatis, fort. 
à Polvbio, inde in cateros quos adducendi So- 
phocles otium fecit. 

$6. Ἐδέμ. Plane ut super. cant. 1, 2. — pro mo- 
dulo malim ὁ χτίστ. ἔρχεται γὰρ, vel βαδίζει γὰρ ὃ 
xt. displicet prorsus cumulari ἔρχεται, προερχόμε- 


δῦ. Qui inter prophetas voce grandior est, 
clamat, nasciturum esse Virginis ab utero 
puerum, Dominum, modo eloquia sensum- 
que superante, quem angelum magni consi- 
lii , vitamque viventium nuncupant , ad quem 
clamamus : « Benedictus qui venisti , Deus 
« noster, tibi gloria! » 

ὅθ. Iterum Bethleem Edenum late aperit; 
iterum in paradiso Adamus choreas agit. 
Venit namque creator inde profectus, incor- 
rupfam daturus immortalitatem , Christus, 
vivorum omnium caput, cui dum communi- 
camus, amplius non morimur, mortales re- 
nati ad aeternitatem. 

51. Virga mystica, germinasti, o Maria ; 
effloruit, o intemerata, flos tuus, Dominus, 
conditor seculorum, rerum omnium compre- 
hensor, per quem Deipara facta es. In tuam 
ergo letitiam coeuntes, recinimus : DBene- 
dictus... 


908. Exulta, David : tuis enim ex lumbis 
Christus oritur. Laetare, Tesse : efflorescit 
enim radix tua. Ex femore tuo, Iuda, exibit 
Dominus, teste Balaam. Gentes, ait magnus 
Isaias, comedet; ecce pariet puerum Emma- 
nueiem Virgo ab omnibus honoranda. 


59. Quod Patri ante secula praefixum est , 
quod a prophetis praedicatum est in novissi- - 
mis temporibus, mysterium apparuit, et 
Deus humanatus est, carnem assumens ex 
Virgine. Voluntate sua creatur increatus ; qui 
est, fit; Hex Israel, Christus advenit. 


νος. — ἄφθαρτον φυτὸν ἀθανασίας vat. 1, 9. — οὗ με- 
τέλεντες lid. — De Protoplasto cf. tr. 6, 9, 12, 
16, 23, 32. 

57. Ῥάθδος. Is. XI sqq. — ἤνθησας vall. serie 
minus plana. 

58. ἐξ ὀσφύος γὰρ vat. 4. — χαίρου vat. 2; 1705 
vat. 3, 4. — ἐχ μηροῦ cov vall. vat. 2. — εἴδετε 
edd. val. opportuna emendatio oritur tota ex 
ipso orac. Is. XI, 8. Gen. XLIX, 10, iuxta vat. 1, 
2, 4. cf. tr. 10, 14,17, 57,76. — πάνδεμνος vat. f. 

59. ὁ ἄχτιστος vat. 2. Iterum βουλήσει, more per- 


234 S. ROMANUS 


E Ὕ 3 N * » , * , 
. Yypvoy αἰνετὸν ἢ avup.váoxTs ἀπαύ- 
στως * τῷ ἐν Βηθλεὲμ * φῦναι μέλλοντι 
δεσπότῃ, * ἀσπόρως γὰρ σαρχοῦται, * ἀλη- 

, ΄ 
θεία γεγένηται. Ἐ Μέλψωμεν, λαοὶ, σὺν τοῖς 
ἀγγέλοις. * Δόξα Θεῶ τῷ ἐν ὑψίστοις: * 
Λαοὶ, εἴπωμεν... 

ξ ΄ doo: ἜΣ 4 * PES 09 

X. Φῶς τὸ £x φωτὸς " προϊὸν xal Ex 

Παρθένου, * λάμψαν τοῖς ἐν γξ, * δι᾿ ἀστέ- 
ρος χατιδόντες, * οἱ ἀστρολόγοι Μάγοι * 
Περσικὸν ἀπετίθεντο * σχότος xal ἀστρῴαν 
πᾶσαν πλᾶνην, 
θέντι ἢ Θεῷ ἔψαλλον: ἘΞ EXXovnp.£.os... 

Κη’ 7 1 

CD :» X&aw λογικὴν " ἀναλαύετε, ποιμέ- 
ys2* * τὸν ἐν Βηθλεὲμ, * ἀνυμνήσατε δεσπό- 

AN Hr EE A * 5 : 
τὴν, " EX χύρης γὰρ προῆλθεν * ὁ σωτὴρ 
ἡμῶν Κύριος" * λῶυται τῆς Εὔας ἡ χα- 
τήρα * διὰ τεχθέντος βασιλέως: * διὸ εἴ- 
πωμεν" *. Τυλονγημένος... 

» , ^ e" ?, € 

Cv Ψάχλετε σαφῶς, ὅτι σήμερον ὁ 
χτ * ὁ σὺν τῷ Πατρὶ ἢ 
τὰ πάντα, " (αἱ τάξεις τῶν ἀγγέλων * xa 

y» 


οἱ Μάγοι ἐχραύγαξζον * ) σέμερον Χριστὸς ix 


* , t “Ἤ 4 ^ x 
τίχτεται ἡμῶν εἰς am 22x " ἢ 


* xai ἐν χαρᾷ τῷ γεννη- 


συττησζιλκενος 


τῆς ᾿Πχροθένου 
Aaot... 
N 4 ^ ^ 
ξδ΄. "Q907; ἐπὶ ne * xat βροτοῖς cuv- 
Ao , f * ; ^ ^ T 
ἀνεστράφης, * Katouoo; θεσμοῖς * c: 
350 "E Em E icc Ne d tcr. OE , 
00)^tz ἀπεγράφης ἐπλασθης, οὐχ éTpX- 
Tg, " ἀναλλοίωτος ἔμεινας * ὅλος ὧν Θεὺς, 
» φ΄ὦ- Lad 
xxv ἐσαρχώθης" * Δόξα τῇ σῇ οἰχονομίχ, * 


* μενχλοποέπειχ, xxi νῦν * 


4 v 
τιμὴ, αἰνέσις γ᾿ 
χαὶ εἰς αἰῶνας. μήν. 


petuo Romani, ut tr. 14,16, 21, 37, 48, 52, 78. 87. 
60. ὕμν. alv. ἀνυμν. respicit hymnum angeli- 
cum, ut in fine trop. 
61. φῶς τὸ 3x πατρὸς vat. 2. — δι᾽ ἀστέρων id. 
62. διὰ τοῦ 1670. id. cf. tr. 7. 


60. Hymnum laudis perpetuum canite 
nascituro in Bethleem Domino, nam sine 
semine caro fit; vere natus est. Canamus, 
populi , cum angelis : Gloria in excelsis Deo. 
Populi , clamemus... 


61. Lucem ex luce prodeuntem et ex Vir- 
gine, emicantem terrigenis, postquam in stella 
vidissent Magi, astrorum periti, Persidis 
umbras deseruere et omnem siderum falla- 
ciam, exultantesque genito Deo psallebant : 
Benedictus... 

62. Verbi gratiam, Pastores, excipite ; na- 
tum in Bethleem Dominum celebrate ; ex Vir- 
gine enim prodiit Salvator noster Dominus : 
Eva soluta est maledictio ab edito rege. ldeo 
dicamus : Benedictus... 


63. « Psallite ore claro, quoniam hodie 
« creator qui cum Patre omnia condidit (sic 
« angelorum agmina et Magi communi aie- 
« bant voce), hodie Christus ex Virgine nasci- 
« tur, ut noster sit salvator. Populi, dica- 
« mus... » 

64. Visus es in terra, et cum mortalibus 
conversatus es; Caesaris legibus cum tuis ser- 
vis ascriptus es, figmentum factus es, haud 
mutatus, qui immutabilis permanes totus, 
qua Deus es, licet carne indutus. Gloria tue 
incarnationi, honor, laus, magnificentia, et 
nunc et in secula. Amen. 


63. συστησάμενος, respectu ad ὃ κτίστης, intel- 
ligo ut Hesychius συστήσασθαι, πήξασθαι, sic ps. 
CVI, 36 : συστήσαντο πόλεις « urbes condiderunt. » 

64. ἐν τοῖς δούλοις vat. 2. — χαὶ εἰς τοὺς αἰῶνας 


edd. 


XXIX. DE NATIVITATE. 


235 


Ill. OMOIA IIPOEOPTIÍA. 


Ω — 


À. 


Hymnum cano ab Omega ad. Zlpha. 


Ee. ὦ cv ὑπὲρ νοῦν * xai μεγάλων 
υυστηρίων ! * Πῶς ὁ ἀναφὴς * ἐνειλούμενος 
σπαργάνοις * ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων * ἀνε- 
XA, ὡς νήπιος, * πάντας ἀλονίας ἀπαλ- 
λάττων, * xai πρὸς παράδεισον εἰσάγων * 
αὐτῷ χράζοντας- * Εὐλογημένος. iss 

Se. V 2206, ὁ καινὸς * Ἰσραὴλ, τὸ και- 
νὺν ἄσμα, * ἄσον τὴν ὠδὴν * τὴν οὐράνιον 
ἐκείνην " Ἐ εὐφράνθητι xa τέρπου * xai ἀγάλ- 
λου χαὶ χόρευε, * ἄγε δὴ φαιδρῶς τὰς ἑορτάς 
σου" * ὁ ἐχ Θαιμὰν Θεὸς ἐφάνη, * σαρχὶ 
μέλλει δὲ * ἐν Ἰορδάνου ταῖς ῥοαῖς * λου- 
θῆναι ὡς ἄνθρωπος. 

E. χλόην ἐμμανῶς * τῶν νηπίων ἐχθε- 
pec * ὑπὸ τῶν σοφῶν * ἐμπαιχθεὶς Ἡρώδης 
Μίχγων, * xai χεῖρα μιαιφόνον * χατὰ σοῦ 
αἴρειν ᾧετο" * ἀλλ᾽ ἐπιδημεῖς τοῖς Αἰγυ- 
πτίοις, * σχότος βαθύτατον ὃ ιὥχων, * μεθ᾽ 
ὦν ψάλλομεν . ἢ Εὐλογημένος... 

ξη. Of ἐμφανῶς, * Ἡσαΐα ὦ προ- 
φῆτα" * Ἰδοὺ ἐν γαστρὶ * ἕξει ἄνανδρος 
Παρθένος, * xoi τέξεται ἀσπόρως * πλα- 
στουργὸν xal δεσπόζοντα * πάντων τῶν αἰώ- 
VOY , ᾧ βοῶμεν εἰς τὴν γαρὰν τῆς Θεοτό- 
xou , * φαιδρῶς ψάλλοντες Ἐ Εὐλογημένος 
ὃ τεχθεὶς, * Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι! 

60. Ὕμνησαν Χριστὸν, Ἐ ἐκ Παρθένου 
. προελθόντα, * ὄρη xai βουνοὶ * xai κοιλάδες 


ΠῚ. Ex hoe altero βουστροφηδὸν alphabeto edd. 
libri eontinent in die decembr. XX trop. 83; die 
XXI trop. 78, 81,82; die XXII trop. 71 2d 76; 
die XXIII trop. 66, 67; die XXIV trop. 85; die 
XXVIII trop. 69, 70, 73; die XXX trop. 65, 68, 
79, 87. 

65. νήπιον edd. — πρὸς οὐρανίους ἡμᾶς iid. — πρὸς 
τὸν 7. €. χραυγάζόντες vat. 2. 

06. ψάλλων... ἄδων edd. — ἀγαλλία καὶ χόρ. vat. 
2. θαιμάν. cf. trop. 42. edd. perperam σαρχὶ 


65. O que mentem superant et quam in- 
gentia mysteria ! Quomodo intangibilis fasciis 
involutus in presepio iumentorum, reclina- 
tus est , ut puellus, a belluina mente omnes 
amovens et adducens in paradisum conela- 
mantes : Benedictus..? 

66. Canticum psalle novum, nove Israel, 
collestem modulare melodiam, letare et 
tripudia et exulta et salta et festive adimple 
tuassolemnitates: Deus ex Theeman apparuit, 
qui ipse mox in Iordanis fluentis, ut homo, 
lavaturus est. ) 


67. Gramen infantium crudeliter messuit 
Herodes,a sapientibus Magis deceptus, ma- 
numque sanguinolentam in te ferre cogitabat. 
Sed transis ad /Egyptios , noctem ut expellas 
opacam, cum quibus psallimus : Benedictus... 

68. Fare luculento ore, Isaia propheta : 
Ecce in utero habebit innupta Virgo, et pa- 
riet sine semine rerum fabrum ac dominato- 
rem omnium seculorum, cui ob Deipare 
hetitiam psalmum clamamus splendidum : 
« Benedictus qui natus es, Eminanuel , glo- 
« ria tibi. » - 

69. Hymnis extulere Christum, ex Virgine 
natum , montes et colles et valles et campi. 


ἐφάνη. ὁ Θεὸς ἀπὸ Θαιμ. εἴληφε σαρχὺς., Ἰορδάνου προ- 
χοαῖς vat. 2. 

67. y^. ἐμφανῶς val. 2. — ox. τὸ 830. edd. 

68. φάθι, nisi malueris in obscura script. oo 
ionice, extra melodorum consuetudinem. lam de 
Isaia dictum in trop. 10, 17, 32, 59, 75. λέγε lus. 
edd. 

69. πέδια vett. edd. contra rhythm. et usum 
Graecorum. vat. 2 scribit πεδία pro tono et serie. 


236 S. ROMANUS 


xai πεδία" * ἀστὴρ δὲ τοῦτον Mou; * 
οὐρανόθεν ὑπέδειξε * χείμενον ὡς βρέφος ἐν 
σπηλαίῳ, * ἠμφιεσμένον σάρκα δούλου, * πρὸς 
ὃν κράζομεν " * Εὐλογημένος... 

o. Τίς σου ἡ πολλὴ * xai ἀνείχαστος 
πτωχεία, δι᾿ ἧς ὁ Ἀδὰμ * χατεπλούτησε 
* 


τὰ θεῖα, * ἐύόα ἡ Παρθένος, * ἐν ἀγχάλαις 


χατέχουσα * τὸν ᾿μμανουὴλ Θεὸν χαὶ χτί- 
στὴν, * σάρχα αὐτῆς ἀνειληφότα, * 
χράζομεν" * Εὐλογημένος... 

οα. Σύμμορφος ἡμῖν * οὐρανίων χορευμά- 
* ὁ ἀλαλαγμὸς * τοῖς ἐν γῇ ἀποτελεί- 
σθω" * αἱ σζλπιγγες αἱ θεῖαι, * 
ζσατε, * at τῶν προφητῶν * Θεὸς γὰρ ἦλθε. * 
Ποιμένες, μέλψατε αὐλοῦντες: ἢ λαοὶ, 
ἤσατε" * ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ * Χριστὸς 


13 » 
πρὸς ὃν 


τῶν 
εὐηγέ στερον 


παραγέγονεν. 
΄ ΄ ^ * 
op. Ῥαύδῳ σιδηρᾷ * ποιμανθήση,, lov- 
ὃ Ὁ * 1* » vo x* M z , , 
ait, * οἷα ἀπειθὴς ^ καὶ προφήταις ἀντιπι- 
πτων" * Υἱῷ γὰρ γεννηθέντι * ὁ Πατὴρ κλῆ- 
δίδ * ἔθ ὶ Ἵ ἣν πᾶ 
ρον δίδωσιν Ἐ ἔθνη καὶ κατάσχεσιν γῆν πᾶ- 
σαν" * σὲ ἀπωθεῖται, μιαιφόνε, Ἐ ἀρνῇ γὰρ 
βάρ f ^ 3 E 
βοᾶν * 'O βασιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ * Χριστὸς 
παραγίνεται. 
oy . Παιδίον ὁ ὧν * βασιλεὺς ὁ τῶν αἰώ- 
νων * τίχτεται ἑκὼν * xat υἱὸς ἡμῖν ἐδόθη" * 
3 3, Ν 
ἀκούσατε, τὰ ἔθνη " * Ἰσραὴλ, ἐνωτίσασθε" * 
“- S ot - θ᾽ E: - M * ^ 
γνῶτε xai ἡττᾶσθε, μεθ ἡμῶν γὰρ ἢ ὃς λε- 
πτυνεῖ καὶ ἐχλικμήσει * ix γῆς ἅπασαν Ἐ xal 
βασιλείαν xa ἀρχὴν * αὐτῷ μὴ ὑπείχουσαν. 
, —- 
o0 . 'O τερατουργῶν * xai τὴν Αἴγυπτον 
(ὦ * ἢ λαῷ * τῷ ἀγνώ ὲ 
μαστίζων, * ὕων τε λαῷ * τῷ ἀγνώμονι τὸ 
, * “ ᾿ 10 "p * e 
μάννα , " σαρχοῦται xat θηλάςει, " xat παι- 
ài € 7 * ΄ 1 ὃ " Ἣ " 
toy ὁρώμενος, * φεύγει τὸν διώχοντα 'Hoo- 
δὴν, * ὡς ἐν νεφέλη τῇ [Παρθένῳ * ἐποχούμε- 
X... "H « » αὶ κα θ 4 » 
νος, * ὡς Ἡσαΐας προορᾷ * ὁ θεοπτιχώτατος. 
΄ -— / - x* * / ΄ 
οε. «ξένου τοχετοῦ ξένα πράγματα 


Cateri male παιδία, --- τούτοις μάγοις vat. 2. — 
σάρκα δουλικὴν up. edd. 

70. ἐξ αὐτῆς edd. cf. trop. 35, 48. 

71. συμφώνως hu. vat. 2. — μέλφατε,, ποιμένες 
edd. ποιμ. ἀγραυλοῦντες λ. κράξατε vat. 2. 

72. ποιμανθήσει edd. cf. Ps. "1,10 sqq. — γῆς vat. 
2. — oi δὲ edd. tum βοᾶν οὐ πείθη γὰρ iterum insulse. 


Eum vero Magis stella ccelitus demonstravit , 
uti puerum in spelunca iacentem ac servili 
carne vestitum; ad quem clamamus : Be- 
nedictus... 

10. « Qualis est tua nimia et inexplicabi- 
« lis egestas, ex qua Adamus divinis donatur 
« divitiis? » exclamavit Virgo in ulnis gerens 
Emmanuelem, Deum et creatorem , qui car- 
nem eius assumpsit, ad quem personamus : 
Benedictus... 

11. Faustus ccelestium agminum concen- 
tus a nobis aeque compleatur in terra; pro- 
phetarum tuba divine, suaviore melodia 
clangite : « Deus enim venit. Hymnificate, 
« pastores, tibias inflantes. Populi, canite : 
« Rex Israel , Christus accessit. » 


12. In virga ferrea regeris, vir Iudae, quia 
incredulus es et prophetis contradicis. Filio 
enim genito Deus dedit gentes hereditatem, 
et possessionem universam terram. Te vero 
reiicit, homicida, dicere namque recusas : 
Rex Israel , Christus venit. 


13. Puer qui est rex saeculorum sponte sua 
nascitur, et filius nobis datus est. Audite, 
gentes; Israel, praebe aures; scitote et vin- 
cimini : nobiscum enim est ; qui comminuet 
et conteret omne terre et regnum et impe- 
rium sibi non subiectum. 

74. Prodigia qui operatur et /Egyptum cas- 
tigat, qui ingrato quoque populo manna 
pluit, caro fit et lac sugit, et pueri sub spe- 
cie, fugit persequentem Herodem; sicut in 
nube, sic matre sua vectus, ut prs&vidit 
Isaias , Dei testis oculatissimus. 

73. Insoliti partus insolita spectacula fiunt. 


78. παιδίον 6 προὼν iid. et vat. 2. — Aezrovtt, 
Is. XLI, 15, 16. — ἐνωτίσθητε edd. cf. Act. 11, 14; 
Gen. IV, 23. cf. tr. 42. 

74. ὡς ἐπὶ νεφέλης v. z. μητρὶ ὀχούμενος edd. 
valde depravati. cf. Is. XIX, 1. 

75. πῶς ὃ zavt. iid. vat. 9. cf. tr. 6. 


XXIX. DE NATIVITATE. 231 


ὁρᾶται. * Πῶς ὁ τῷ Πατοὶ * ἐν ὑψίστοις 
συνεδρεύων, * ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων * γεν- 
νηθεὶς ἀνακλίνεται; Ἐ πῶς ὁ ἀναφὴς ἐν τοῖς 
σπαργάνοις: * ὁ πανταχοῦ, ἐν τῷ σπη- 
λαΐῳ ; * Λαοὶ, κράζωμεν" Ἐ΄Ὃ βασιλεὺς τοῦ 
Ἰσραὴλ, * Χριστὸς παραγέγονεν. 

ος΄. Νῦν αἱ παλαιαὶ Ἐ διαλύονται ἐμφά- 
σεις " * ἔσχεν ἐν γαστρὶ * ἡ Παρθένος γὰρ, 
καὶ λίθος * ἐξ ὄρους ἀπετμιήθη, * καὶ ἡ ῥάδας 
ἐόλάστησεν * ἡ τοῦ ἱεασσαὶ, xoi δρόσος 
ἄρτι * τοῦ Γεδεὼν ἐν γῆ ἐῤῥύη. * Λαοὶ, 
χράζωμεν. * 'O βασιλεὺς... 

οζ. Mízoxv ὑποδὺς * ἀνεχφράστως τῆς 
[ΠἸαρθένου, * πόλει Βηθλεὲμ * — ᾿Ιουδαίας 
καθωράθης, * διὰ πολλὴν, Χριστέ μου, * 
εὐσπλαγχνίαν τικτόμενος, Ἐ ἄνωθεν χηρύτ- 
πόντος ἀστέρος, * xa ἕλκοντος μαχρόθεν Mx- 
yos; * πιστῶς χράζοντας ET Εὐλογὴ μένος... : 

or. Λόγος ὁ Πατρὶ * ὁμοούσιος ὑπάο- 
yov, * ἐκ παρθενιχῶν * φυραθεὶς ἀγνῶν αἱ- 
μάτων, * χαὶ πλάττεται καὶ αὔξει, * γοο- 
νιχῷ διαστήματι, * αὐθίς τε γεννᾶται ἐν 
σπηλαίῳ: * ἐμπλήξει ἀγγέλοι χροτοῦσι, ἢ 
βροτοὶ μέλπουσιν" Ἐ΄ΓΟ βασιλεὺς... 

οθ΄, Ἰζράζε, ὦ Δαυὶδ, * θεοπάτωρ καὶ 
προφῆτα, * ἄστρον φαεινὸν * προεχλάμιναν 
ἑωσφόρου, * Καὶ ποῖον VOX 2, 85 5 * 
ἀσπόρως τικτόμενον Ἐ xóong ἐκ Παρθένου, 
* 


᾿ 
“ΟΥ 


καὶ βοῶμεν * εἰς τὴν γαρὰν τῆς Θεοτόκου, 
λαοὶ, λέγοντες" * Εὐλογημένος... 

π΄. στῶμεν ὀρθῶς * ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Κυ- 
βίου, * xai ἀλαλαγμῷ * αἀνυμνήσωμεν συμ.- 
φώνως * τὴν τούτου εὐσπλαγχνίαν * xai 
πολλὴν συγχατάδασιν, * ὡς ἐν Βηθλεὲμ τῆς 


76. λίθες ἐξ ὧν εἷς vat. 2 singulari scriptura. — 
5 τοῦ Γεδεὼν edd. Iud. VI, 37 ; Dan. 11, 34. 


77. χαθωράθης sic vat. 2 cf. tr. 49. — χαὶ uaxpó- 


θεν ἕλχοντος τοὺς μάγους vat. 2 incondita verbo- 
rum copia. 

78. Pro xai πλάττεται placeret πλατύνεται xat αὔξει 
ut coalescat elegans similitudo , ex farina ducta, 
qua subacta dilatatur, turgetque et crescit. — 
ἔχπληξις, ἀλλ᾽ ἄγγελοι xp. edd. vat. 2. 

79. θεοπάτωρ retineo etiam vocativis connexum, 


Quo pacto is qui cum Patre in excelsissimo 
throno sedet, pecudum in prsesepio natus 
sternitur? quomodo intactilis in his fasciis? 
quomodo ubique stans , in hoc specu? Populi, 
clamemus : Rex Israel, Christus venit. 


16. lam nunc prisca solvuntur vaticinia. In 
utero enim habet Virgo, et lapis de monte 
excisus est , et virga floruit lessaea, et nunc 
in terra ros Gedeonis fluxit. Populi, clame- 
mus : Rex Israel... | 


TT. Virginis uterum penetrans inscrutabili 
more, in civitate Bethleem [udzze visus es, 
ob tuam ingentem clementiam genitus, 
Christe meus. Colitus stella renuntiat, et e 
longinquo Magos accersit, ad te cum fide cla- 
mantes : Benedictus... 

18. Verbum quod Patri consubstantiale est, 
coagulatum ex virgineo sanguine, condensa- 
tur et augescit temporis intervallo, iterum- 
que generatur in specu. Pra stupore angeli 
plaudunt , mortales canunt : Rex Israel... 


19. Tolle vocem , o David , Dei progenitor 
et propheta , ad coruscum sidus, ante lucife- 
rum fulgens ; qualem autem esse dicis? eum 
scilicet qui sine semiue natus est ex puella 
Virgine : unde nos populi , ob Deipara leti- 
tiam, clamamus : Benedictus... 

80. Stemus recti fide in domo Domini, et 
cum tripudio hymnos una voce misceamus, 
tantam canentes misericordiam multamque 
condescendentis clementiam, qua in Be- 


quum huius clausula verba , maxime in hymnis 
orphicis et apud nostros melodos, intacta ma 
nere soleant. Orpheus ad solem : δεξιὲ μὲν γενέτω 
Toug εὐώνυμε ete. — προεχλάμψ, cf. ps. CIX, 8 et 
per otium inquire de activo illo usu verbi χράζειν, 
ex Hebraismo solemni, de quo silet Sophocles, 
dum hic toties ostentatur. 

80. στῶμεν εὐλαδῶς vat. 2, rupta acrostichide. 
Sed servata melodia. — πῶς ἐν id. — χκατεδείξατο id, 


938 S. ROMANUS 


Ἰουδαίας * βρέφος ὀφθῆναι ἐδείξατο * τοῖς 
χραυγάζουσιν᾽ * Εὐλογημένος... τς 

πα. Θέσφατα πληρῶν * προφητῶν καὶ 
τὰς ὁράσεις, * τίκτεται σαρχὶ ἢ xal παχύ- 
νεται ὁ Λόγος, * xal φάτνῃ τῶν ἀλόγων : 
γεννηθεὶς ἀναχλίνεται, * Τούτου συγχατά- 
ἔαοις ἡ ἀχρα! * τούτου φρικτὴ οξκονομία, * 
δι᾿ ἧς ψάλλομεν" ἘΠ Ἢ βασιλεὺς... 

zp.'H δημιουργὸς * νῦν προέρχεται co- 
cix: * αἱ προφητιχαὶ * διανίσχουσι νεφέ- 
Au * ἡ χάρις αἰθριάζει, * ἡ ἀλήθεια 
ἔλλαμψε, * παύεται αἰνίγματα σχιώδη, * ἡ 
τῆς Ἐδὲμ ἠνοίγ ἢ πύλη. * Αδὰμ ; χόρευε πω 
ὁ πλαστουργὸς Θεὸς ἡμῶν * ἐχὼν πέπλα- 
στούργηται. 

TY. Ζηλός τε xai πῦρ * χαταφάγεταί 
σε, ἄφρον, * 
μου συχοφάντα. * Ἰδοὺ γὰρ ἡ Παρθένος, * 
Ἡσαΐας ὡς ἔφησεν, * ἔσχεν ἐν γαστρὶ, καὶ 
ἐπὶ φάτνης * ἀναχλινεῖ τὸν βασιλέα" * διὸ 
* οἱ ἐξ Ἰούδα τῆς φυλῆς * δυνάσται 
ἐχλείψουσιν. 

πὸ΄. Ἔν ἀλαλαγμῷ συνελθόντες, τὸν 
τεχθέντα * Κύριον ἐν γῇ, * xol ὡς βρέφος 
* xai τὴν χαχίαν πζσαν * τοῦ 
* 


- -—— b ^» / 
πλάνε ἀληθῶς * xai τοῦ νό- 


v 
απαντες 


ὁραθέντα, 
ἐχθροῦ ἀφανίσαντα, * xal ἐπουρανίους τοὺς 
γηΐνους ἢ δείξαντα, ἄσωμεν συμφώνως, * 
αὐτῷ χράζοντες e Εὐλογημένος.. : 

πε΄. Δεῦρο, Ἰσραὴλ * βαρυκάρδιε, ἀπό- 
* τὸ ἐν τῇ ψυχῇ ἢ ἐπικείμενόν σοι νέφος. * 
ἐπίγνωθι τὸν πλάστην * ἐν σπηλαίῳ τιχτόμε- 
γον" * οὗτος τῶν ἐθνῶν ἡ προσδοχία, * ὃς χαθε- 
Aet τὰς ἑορτάς σου * * βοᾶν γὰρ ἀρνῇ" * Ὁ βα- 
σιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ, * Χριστὸς παραγίνεται. 


θου 


π΄. Γεγηθὼς χορὸς Ἐ τῶν ἀγγέλων ἐν σπη- 


81. θεσπίσματα edd. vat. 2, offensa εὐρυθμίᾳ. --- 
deleto xai ante φάτνῃ, facileleg. ἐν φάτνῃ; stet vero 
dativ. suffragante Apoll. Rhod. II, 117. cf. trop." 
65. — τούτου ἣ φριχτὴ vat. 2, — τούτῳ συγχ. $ d. 
τοῦτο ἣ op. id. 

82. διανίσχουσαι vat. 2. 

88. χαταφλέγεται vatic. 2. Prastat καταφάγεται 
edd. ex ps. LXVIII, 10. — f. ἕξει ob ez tera fut 


thleem Iudze puer se manifestum fecit cla- 
mantibus ad se : Benedictus es... 

81. Prophetarum decreta complens et vi- 
siones, in carne gignitur et densatur Ver- 
bum, et in gregum praesepio genitus ster- 
nitur. Huius quam summa demissio, quam 
formidolosa dispensatio! cuius gratia psalli- 
mus : Rex Israel... 

82. Nunc creatoris sapientia progreditur ; 
nunc prophetica nubes discutiuntur; gratia 
serenat, illucescit veritas, diffugere tenebri- 
cosa :nigmata; Edeni porta aperta est. 
Adam, exerce choream, Deus plasmator 
noster lubens efformatus est. 


83. Invidia et ignis te comedunt, insane, 
omuino fallax, et legis cultor calumniose! 
Ecce enim "Virgo, ut cecinit Isaias, in 
utero concepit, et in praesepio reclinabit re- 
gem : ideo omnes ex tribu Iuda principes in- 
tercident. 


84. Exultabundi dum convenimus, natum 
Dominum in terra, qui ut puellus visus est, 
a quo omnis nequitia inimici dissipata est , et 
celestes fiunt viri terreni , hymnis unanimis 
extollamus, clamantes illi : Benedictus... 


δῦ, Adesto huc, Israel, corde gravis; dis- 
lice nubem, anima tuse incumbentem; 
agnosce creatorem in spelunca genitum ; ipse 
est expectatio gentium, qui tua festa de- 
struet, dicere quia negas : Rex Israel, Chris- 
tus advenit. 

86. Exultans chorus angelorum, ubi te in 


84. βρέφος δραθέντες sic vat. 2. — ὑμνήσωμεν συμφ. 
d. 

85. οὗτος καθελεῖ edd. neque ὃς impedit dxoXo»- 
θίαν, dum edd. vix seriem habeant : οὗτος καθελεῖ 
TágÉ. c. βοᾶν οὐ πείθῃ recocta ex trop. 72. 


86. “Ὅτε σε χορὸς τῶν dy. ἐχ o. I6) ed σε vat. 2. 
— τῷ φανέντι ἐπὶ γῆς id. 


XXIX. DE NATIVITATE. 


Anio * ὅτ᾽ ἔξλεψε σὲ * γεννηθέντα ἐκ Παρ- 
θένου, * δοξολογῶν ἐξόα * σὺν ποιμέσι, καὶ 
ἔλενεν " * Δόξα ἐν ὑψίστοις τῷ φανέντι * 
Yi εἰρήνην πρυτανεῦσαι moi, χραυγάζουσιν " * 
Εὐλογημένος... 

v. Βουλῇ οὐρανοὺς * χλίνας, Κύριε, κα- 
τέξης, * xa παρθενικὴν ἘΞ μιήτραν ᾧκησας 
ἀφράστως, * xai βρέφος ἐγνωρίσθης Ἐ ἐν 
σπηλαίῳ τιχτόμενος, * x«l συνανεστράφης 
τοῖς ἀνθρώποις, * ὁδὸν ἀρίστην προδεικνύων * 
τοῖς χραυγάζουσιν C ἈΚ Εὐλογημένος... 

πη΄. ἄνω στρατιαὶ * 
«Doy: * 


» 
εν 


ἀνυμνοῦσιν τῶν ἀγ- 
mE, f Ml * ὃ b » 4 
χάτω σαρχωθεὶς ux ἄχραν £)- 
σπλαγχνίαν * ex τῆς ἀγνῆς Παρθένου, * xafic- 
ράθη ὡς νήπιος, * Myot; προσιτός τε xai 
ποιμέσιν, * ἀπρόσιτος ὁ φύσει πέλων, Ἐπρὸς 
^ , " 

oy κράζομεν . Εὐλογημένος... 


87. θέλων οὐρανοὺς cod. rupto pene ultimo acros- 
tichidis annulo, sed neque tono βουλῇ satisfacit. 
ef. ps. XVIl, 10. — ἀρίστην ὁδὸν ὑποδειχνύων id. 
edd. vat. 9. — τοῖς σοῖς χράζουσιν edd. 


239 


specu aspexit genitum ex Virgine, hyninis te 
celebravit cum pastoribus, et aiebat : « Glo- 
« ria in altissimis manifestanti se in terra , ut 
« pacem largiatur clamantibus ad se : Bene- 
« dictus... | 

87. Sponte callos inclinans, Domine, de- 
Scendisti, et virgineum uterum inhabitasti 
ineffabiliter, et infans agnitus es, in spelunca 
exortus, et conversatus es eum hominibus, 
optimam illis viam ostendens , ad te claman- 
tibus : Benedictus. 

88. Superna agmina angelorum hunc con- 
cinunt; deorsum caro factus per summam 
clementiam, ex casta Virgine , quasi puellus 
aspectus est, Magis et pastoribus se dans ob- 
vium, ipse qui natura inaccessus est, ad 
quem clamamus : Benedictus. 


88. dxgav, ut in trop. 44, 81, quum nondum 
apud Roman. occurrerit. — ἃ φύσει ἀπρόσιτος τυγ- 
χάνων vat. 2. 


IV. OMOIA MEOEOPTIA, 


e 


7 y Ἢ " E β 
«0. Αγει ἑορτὴν Ἐ ἐν χαρᾷ πᾶσα ἡ κτί- 
σις, * xai οἱ οὐρανοὶ Ἐ σὺν ἡμῖν ἀγαλλιῶν- 
ται" * ἐν φάτνη γὰρ ὁ κτίστης * ἐκ Παρθένου 
σαρχούμενος * xai ἐν Βηθλεὲμ, τῆς Ἰουδαίας * 
βρέφος ὡράθη παραδόξως, * 
. ἘῸΡ 
μεν" Εὐλογημένος... | 
t. Ορθρος νοητὸς * ἐξανέτειλας, Tlaz- 
᾽ὔ 1 *, , 
θένε, Ἐ Ἥλιον Χριστὸν * ἐν ἀγκάλαις δου 
κρατοῦσα, * δι᾽ οὗ φωταγωγεῖται * λογικὴ 
FA “ * " , P4 ΄ * 
φύσις ἀπασα * φέγγει ἐπιγνώσεως TEAÀEUXG, 


1 ^ Ld 
πρὸς ὧν εἰπὼ- 


IV. Ut προεόρτια iure dicuntur ea nostri moduli 
angelica, qua cani solent a XX ad XXIV de- 
cembris diem, sie μεθεόρτια dixeris 485 nunc in 
dies XXVIII et XXX reservantur. Silent enim 
αἱ ἀγγελικαὶ, saltem in edd. menzis, ad decembr. 
dies XXV, XXVI, XXVII, XXIX et XXXI. At 
non ita in mss. libris, neque eadem in iisdem 
diebus editi retinent. Immo trop. 96, ubi ad Ior- 
danem respicitur, et alía facile Ianuario reserva- 
rentur. Pauca autem qua in hane IV et ultimam 


89. Festum agit in gaudio universa crea- 
tura , et coli nobiscum letantur. In praesepio 
en conditor ex Virgine carnem induit, et in 
Bethleem Iudee puer videtur mirum in mo- 
dum, ad quem aiamus : Benedictus... 


90. Mane uti spirituale orta es, Virgo , que 
solem Christum tuis in ulnis gestas, per- 


quem illuminatur creatura omnis radio sa- 


classem reiicimus, si unum esxceperis, ad dies 
XXVIII et XXX, quin et XXVI et XXIX ple- 
rumque pertinent, videlicet trop. 89, 92, 93, 99, 
100, 101. | 

89. An ἄγῃ &ogrrv? — Utrum vero initium id 
sit tertii alphabeti, donec plura subeant, vix 
coniicitur, immo mox alia suspicio erit. — νῦν 
ὡράθη edd. cf. tr. 40. 

90. ὄρθρος id cant. VI, 9, et de Christo sole 
trop. 96. 


940 


"A , f ΄ ^» asd . X φω " 
τῆς ἀφθαρσίας ἀξιοῦται πιστῶς χράζω- 
μεν" * , Εὐλογημένος... 

α΄, Στομαᾶσὼ ὦ ἁγνοῖς 
μνοῦσιν * αἱ τῶν οὐρανῶν ἢ ὑπερχόσμιαι δὺυ- 

᾿ς ΄ , , * No» 

γάμεις, * τεχθέντα ἐν σπηλαίῳ, * διὰ ἄφα- 
Tov ἔλεος, * γλώσσαις xai ἡμεῖς ὑμνεῖν 

s * ^ v ΄ * , ^m 
πηλιναις ἢ χαταξιούμεθα ἀπαύστως * αὐτῷ 
χράζωμεν" * Εὐλογημένος ὁ ἐλθὼν, * Θεὸς 
ἡμῶν, δόξα σοι. 


ιβ΄. Ὅπου ὁ Χριστὸς * 
Η 


* 


* φλογεροῖς ὃν ἀνυ- 


΄ μὰ 
τιχτεται, τὼ- 


, 4 Ἁ ^ ’ 
μὲν πάντες, " ἔχοντες ἐν νῷ * τὸν τῆς πί- 


* ἐκεῖ γὰρ βαδιοῦντες * vor- 
* ὡς ἐν Βυθλεὲμ τῆς 
* 


στεως ἀστέρα" 
τῶς καὶ προφθάνομεν, 
Ἰουδαίας * αὐτὸν ὀψώμεθα τεχθέντα, 


σ΄ » ΄- v b ᾽ 
προσάξωμεν δῶρα ἐπάξια αὐτῷ, * τὰ χρείτ- 
Φ 


' 
και 


τονὰ ἀρετῶν. 


Ly. Tov "Epgavovih, 


νηθέντα, * ἄνωθεν ἀστὴρ 


* ἐν σπηλαίῳ γεν- 
* χατεμήνυσε τοῖς 


Μήγοις, * διχαιοσύνης ὄντα * ἀπερίγραπτον 
ἥλιον, * xai περιγραφόμενον ἐν φάτνῃ, 


, 


σάρχα ὑλικὴν ἠμφιεσμένον. * Πρὸς ὃν xoi- 
ζομεν. ad ᾿ὐλογημένος. ἐν 
δ΄. Ἄφθορον , ἄγνὴν 
m ETE τὴν φρικτὴν * xa ἀνέφρα- 
ἐξόα ἡ Παρθένος: ἢ Ἄνερ- 


* EUN χατα- 


γοοῦσα, 
στον λοχείαν, * 
μήνευτε Kipw , 
χρατῶ σε, * δοξολογῶ μετὰ ποιμένων, * 
πιστῶς "o * Εὐλογημένος... 

κε΄ . Πῶς ὁ ἀναφὴς, * συνεχέθης ἐν xov- 
Aa; * πῶς ὑπάρχων πῦρ, " τὴν νηδὺν οὐ 
χαταφλέγεις; * πῶς τεχθήση παιδίον, * 
Πατρὶ συγ θεν ἰὼ σάρκα εἰληφὼς ἐχ τῆς 
Παρθένου; * ὑμνώ, αἰνῷ τὰ » ἐγαλεῖα * oc 
σοῖς, Kon, τὴ * 


βοέφος RU M dnd 


XU')p09UXz Qo sp; εἰς X0- 
σμου σωτήριον. 
ἐς" Ἥλιε, Χριστὲ, * ἡ Παρθένος ἀνέ- 
91. αὐτῷ χραυγάζωμεν vat. 2, qui cum mosquensi 
solus servavit hoc et praecedens tr. 

92. προφθάσωμεν edd. nec displicet « mente 
properemus, pracurramus ad videndum. » προφ- 
θάνοντες vat. 2. — ἀρετῶν τὰ χρείττ, edd, τὰ χρά- 
τιστα vat. 2, 

93. ἀπερίγραπτον ἤλ. καὶ περιγραφόμενον, quae 
omnino aetatem referunt Ieconomachorum. — 


S. ROMANUS 


pientia» perfectae et incorruptibilitate hones- 
tatur. Cum fide clamemus : Benedictus. 

91. Quem ore puro, flammeo concelebrant , 
superne nempe colorum virtutes, natum in 
spelunca, per ineffabilem misericordiam , 
eumdem nos lutosis linguis canere permitti- 
mur ; sine fine ipsi clamemus : « Benedictus , 
« qui venisti , Deus noster, gloria tibi ! » 


92. Ubi Christus paritur, eamus omnes, 
prefulgente in animo fidei stella, huc enim 
in spiritu gradientes , opportune in Bethleem 
Iudex accedimus, ut natum videamus, et 
Offeramus dona ipsi digna , virtutum qua po- 
tissima sunt. 


93. Emmanuelem in antro natum stella 
superna Magos edocuit , solem iustitie incir- 
cumscriptum , quanquam in praesepio de- 
scriptum, carne terrena vestitum : ad quem 
clamamus : Benedictus... : 

94. Illibatam se et puram sentiens post stu- 
pendum ineffabilemque partum, Virgo excla- 
mavit : « In interpretabilis Domine , te pue- 
« rum fasciis involutum teneo; te celebro 
« cum pastoribus, in fide canens : Benedic- 
« fus... 

93. « Qui tu intactilis contentus es in 
« utero? Qui quuin sis ignis, gremium non 
« comburis? Qui Patri coelernus, puer edi- 
« tus fuisti carnem a Virgine sumens? te 
« cano, tuz laudo prodigia tremendi nati - 


, « vitatis ad orbis salutem. 


96. « Sol, o Christe, Virgo voce eructavit , 
cápxz. v. abundat, nisi quid elidatur aut coa- 
lescat. 

94. xat δοξολογῶ edd. 

95. χατεφλέχθης vat. 4. — σωτηρίαν id contra 
modulum. Rarum illud trop. legitur in vat. 1, 4 
et mosquensi. 

96. De Christo sole cf. tr. 36, 52, 86, 92. — 
πῶς δὲ Ya. vat. 2. 


dt 


XXIX. DE NATIVITATE. 241 


(ύα, * πῶς σε xalopo, * xai σπαργάνοις 
ἐνειλίττω P φωταγωγοῦντα πάντων * τὰς 
ψυχὰς θεία χάριτι; * πῶς σε περιπτύσσομαι 
ἀγκάλαις; * πῶς γαλουχῶ, ὁμοιωθέντα * 
T Lud ura * Εὐλογημένος... 

ζ΄, Δῶρα ἐκ Θαιμὰν * 
ÓUx προσφέρειν Χριστῷ, Ἐτῷ τεχθέντι ἐκ Παρ- 
* τοὺς Μάγους προμηνύων, * προσχυ- 
γεῖν τε τὰ σύμπαντα " τὸν ἐν τῷ SENS 
γεννηθέντα * ὃν ἔτεχες, ἀγνὴ Παρθένε, * 
διὸ εἴπομεν" * Εὐλογημένος... 

μη΄. Ὑπὲρ γυναικῶν, * Θεοτόχε, ἀνεδεί- 
χθης * Λόγον γὰρ Θεοῦ * ὑπεδέξω ἐν γαστρί 
σου, * ὧν ἔτεχες, Παρθένε * ἀπειρύγαμιε δέ- 
σποινα, * μείνασα παρθένος μετὰ τόχον, 
χεχαοιτωμένη" Q ἐν πίστει, Ἔ λαοὶ, εἴπω- 


ὁ προπάτωρ ἄνε- 


θένου, 


μεν" * Εὐλογημένος... 

.«θ΄, Λέγει Γαθριήλ᾽ Es βοᾷς; τί ἀποδύ- 
£53 * — Βλέπουσα ἐμῶν * τὴν ἀναίρεσιν vt- 
πίων, * ὡς ἀπαλῶν ἀρνίων, * xai τὸν πόνον 
μὴ φέρουσα, * θοήνοις ἑαυτὴν ὅλως συγχό- 
πτω. * Αλλ᾽ ὅμως νῦν σὺν τούτῳ μέλπω * 
τῷ ποιήσαντι" * Εὐλογημένος... 

97. θαιμάν. Respicere vid. ps. LXXI, 10, ubi 
tamen Reges Tharsis appellantur. — art. ó ante 
προπάτωρ et τῷ ante σπηλαίῳ om. vat. 3 qui solus 
retinuit trop. quatuor ultima. — ὃν ἕτεχες, παρ- 
θένε, ἀπειράνδρως id. extra mensuram. 


98. ὑπὲρ omnino in cod. evanuit. — ᾧ ἐν 
riz. id. 


« ut te contemplor, ut fasciis involvo te, 
« omnium animas divina gratia illustrantem ! 
« Ut te amplector ulnis! Ut lac tibi prebeo, 
« qui similis factus es clamantibus : Bene- 
« dictus!.. » 

97. Grandi voce psaltes atavus significa- 
vit, ut Magi munera ex Thaeman afferant 
Christo ex Virgine nato, ut omnia illum 
adorent editum in spelunca, quem peperisti, 
0 casta Virgo, ideo clamamus : Benedictus... 


98.. Super mulieres, o Dei genitrix, pre- 
stantior es : Verbum enim suscepisti in utero 
tuo, quem  edidisti, o Virgo, viri nescia 
domina , virgo manens post partum , o gratia 
plenissima, Itt fide , populi , dicamus : Bene- 
dictus... 

99. « Gabriel me alloquitur : Ut quid cla- 
« mas? Quid lamentaris? — Dum intueor cze- 
« dem meorum infantium, uti tenellorum 
« agnoruni, nec dolorem sustineo , meosque 
« eiulatus intercipio. At nihilominus illum 
« cano qui fecit eos : Benedictus... » 


99. En flebile Rachelis in Rama carmen, forte 
immani eade, ut tenelli pueri, truncatum. Cz- 
terum eum lata poemata sint αἱ ἀγγελιχαὶ, ideo 
tacent in die dec. XXIX, sanetis pueris dicata. 
— cod. habet λέγε γαβο. — ὡς ἀπαλοὶ id. — Multa 
supersunt de hoc genere canticorum , qua ad S. 
Iosephum Hymnographum remittimus. 


16 


412 


ANASTASIUS. 


CANTICUM IN MORTUORUM EXEQUIIS. 


α΄. Ὁ τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων 
xai τοῦ θανάτου ἐξουσιχζων, 
μεθιστάνων δὲ πάντας 
σῷ προστάγματι, 
ὅτε θέλεις ἐλεῆσαι, 
χαὶ τὸν μεταστάντα ἀνάπαυσον, 
ὡς μόνος Θεὸς οἰκτίρμων. ἢ 
B. Αὐτὸς μόνος ὑπάρχεις ἀθάνατος, 
ὁ πονήσας καὶ πλάσας τὸν ἀνθρωπον' 
οἱ βροτοὶ δὲ ἐκ γῆς διεπλάσθημεν, 
χαὶ εἰς γῆν τὴν αὐτὴν πορευσόμεθα, 
χαθὼς ἐχέλευσας ὁ πλάσας με, 
χαὶ εἰπών μοι" Γῆ εἰ, χαὶ εἰς γῆν 
[ πορεύστ" 
ὅπου πάντες βροτοὶ πορευσύμεθα, 
ἐπιτάφιον θρῆνον ποιοῦντες δὴν, 
σὸ ἀλχηλούϊα. 


Jam ad Anastasium semel et iterum provocavi- 
mus , ( p. 44, 92, 106), vix non existimantes eum 
' esse. Romano vetustiorem:; utpote hirmi illius 
conditorem αὐτὸς μόνος, qui quum funereis canti- 
bus solemnis sit, primaque omnium sit exequia- 
rum celebritas, id ipsum facile me movet ut cre- 
dam, hunc melodum esse inter antiquissimos. Ro- 
mano certe, uti Theodoro Studita et alíis, prz-- 
luxit illud quasi prise; et exquisite melodia 


exemplar, quod certatim novis ornare verbis 2emu-- 


lati sunt. Sed neque ullus zemulorum omisit, 
quod peculiare huic esse modulo videtur , preeter 
c:lyov grandiorum insolentiam, mestos animi 
sensus rauco τῶν o et v sono reddere. Aliud, in 
tante antiquitatis poemate, admirationi multa 
erit, tot scilicet in eo resonare ὁμοιοτέλευτα, DriP- 
ter insitam doctis viris opinionem, similes modu- 
los tantum esse recentium Grazeeulorum. A duobus 
vero saeculis, ut alías dixi (Juris eccl. gr. hist. et 
monum. t. 1I, p. 286), hoc funereum opus inse- 
ruit Goar ín suum £ucAol. p. 431, 553, 561 ad 
575 ed. Paris. Tum etiam jure meo inquiebam 
disjecta nimium ibí esse membra melodi, plura 


4. Qui vite hominum 

mortisque dominator es, 

qui cunctos migrare facis 

tuo imperio, 

quando mavis misereri , 

mortuum quoque fac requiescere, 

solus utpote Deus misericors. 
9. Tu solus immortalis es, 

qui fecisti et fixisti hominem : 
: nos vero mortales humo compacti su- 
et in terram illam ibimus, [ mus, 
prout jussisti qui formasti me, 
et dixisti mihi: « Terra es, et in ter- 

( ram reverteris, » 

quo mortales omnes migrabimus , 
funereum in planctum promentes 
canticum illud : Laudate Dominum! 


misere truneari, dissipari acrostichidem, quin 
Anastasii non superesse nomen nec vestigium , 
neque minimam sive metri, sive toni suspicio- 
nem unquam subiisse Goaro aut ejus lectoribus. 
Neque ipse ego satis melodi:e consului ubi pri- 
mum et raptim inter Anastasiana mea id tetigi. 
Agedum, prima esto editio editorum a duobus 
seculis, juxta duos palmares meos codices cor- 
sinium f. 157-159 et taurinensem f. 152, 153. 
Goarus vero referat suos optimos codd. plerosque 
barberinos et cryptoferratenses. Sunt trop. 
XXIX, versibus 252 conflata , sub isto corsinii ti- 
tulo : Kovtdxtov εἷς χοίμησιν.) ἦχος πλδ΄, φέρον ἀκρο- 
atty δα’ ᾿Ἀναστασίου τοῦ ταπεινοῦ αἶνος. 

1. fere evanuit in T premissum breve trop. 
μετὰ τῶν ἁγίων, quod integrum habet Goar 
p. 531, etc. tritumque negligere licet. 

2. ὑπάρχει C. — οὖν ix γῆς Goar. — πορευόμεθα 
bis C. — ἐχέλευσεν C. — ἐπελεύσῃ Goar, et ἀπελεύση 
ut LXX, Gen. III, 19. — τὸ ἀλλ. const. codd. sed 
edd. art. semper om. Nota v. 7 apud Romanum 
p. 44 esse una syllaba ampliorem, et cf. iníra 
Theodor. Studit. XVII. 


— M ——À —À— 


IN EXEQUIIS. 243 


γ΄. Νουνεχῶς, δυσωπῷῶ, ἐπακούσατε" * 


* / a “- X ' θέ * ὃ , 
μετὰ μόνων γὰρ ταῦτα xxi φθέγγομαι, 7 δι 
- A “ , [4 
ὑμᾶς γὰρ τὸν θρῆνον ἐποίησα, * ἴσως ἔχειν 
4 " , — 
τινὰ προσωφέλειαν' * ἀλλ ὅτε ταῦτα μελῳ- 
δήσετε, * μινημονεύσατέ μου, τοῦ ποτε γνω- 
ρίμου" Ἐ πολλάκις γὰρ ὁμοῦ συνεισήλθομεν, * 
χαὶ ἐν οἴχῳ Θεοῦ ἐψζλλομεν δὴν, * τὸ ἀλ.- 
ληλούϊα. 
δ΄ ΄, τ , P x* 
. Ἀναστάντες οὖν, πᾶντες συνάχθητε, ἢ 
χαὶ καθίσαντες, λόγον ἀκούσατε’ Ἐ Φοθερὸν, 
ἀδελφοὶ, τὸ κριτήριον, ἘΠ ὅπου μέλλομεν 
πάντες παρίστασθαι. * οὐχ ἔνι δοῦλος οὐτ᾽ 
ἐλ ji x V Ld Ld N » ; 
ἐλεύθερος, * οὔτε ἔνι ἐχεῖ μικρὸς, οὔτε μέ- 
, 3 e 4 
γας’ ἢ ἀλλ᾽ οἱ πάντες γυμνοὶ παριστάμεθα" ἢ 
NI -^ : — ^ Av 4 
διὰ τοῦτο χχλὸν τὸ βοᾶν τῷ «Χριστῷ * τὸ 
ἀλληλούϊα. 
/ 
ε. Συγκαιόμεθα πάντες τοῖς δάχρυσιν, * 
» MN , 
ὅταν ἴδωμεν λείψανον χείμενον" ἢ καὶ ἐγγί- 
ζοντες πάντες ἀσπάζονται, Ἔ ἴσως δὲ xai 
» , ET 
τοιαῦτα προσφθέγγονται" Ἰδοὺ ἀφῆκας 
Ἁ ^ ? “ὖ- “Ὁ “- 
τοὺς. φιλοῦντας σὲ, * οὐ λαλεῖς τοῦ λοιποῦ 
? ^ T - 
& 4uov, ὦ φίλε: * διὰ τί οὐ λαλεῖς ὡς 
$ ? 3 
, L4 € ^» e ΄- - 
ἔλάλεις ἡμῖν, * ἀλλχ οὕτω σιγᾷς μὴ λαλῶν 
? € - δι... PI 
μεθ ἡμῶν ἢ τὸ ἀλληλούϊα ; 
͵ PT M , 
€. Τί πιχρὰ τῶν θνησχόντων τὰ ῥή- 
ματα, ἢ ἅπερ φθέγγονται, ὅταν πορεύωνται" * 
Αδελφοὶ, ἀδελφῶν μου χωρίζομαι, Ἐ φίλους 
, “ὦ ^ 
πάντας ἀφῶ, xxi πορεύσμαι. Ἐ Ποῦ οὖν 
* Ld 4 ^ - 
ὑπάγω οὐκ ἐπίσταμαι" Ἐ ἢ πῶς μέλλω ἔχειν 
5 Ml 
οὐδεὶς ὁ γινώσχων, * εἰ μὴ μόνον Θεὸς ὁ 
χαλ - , M ’ - 5 ^ 
ἔσας με, αλλὰ μνείαν ποιείτε ἐμοῦ 
3 4 ^t U ^^ * ** 
μετ ᾧδῇς, * του αλληλού!α. 


3. ὑπαχούσατε T. — μετὰ πόνου T, πόνων C, μετὰ 
μόνων Goar. nobiscum. — 2: ἡμᾶς 6. --- πρὸς ὠφέ- 
λειαν G. ut codd. praestat una dictio pro solito 
προσωφέλησιν. — συνήλθομεν C, contra metrum, 
quod etiam postulat συνυμνοῦμεν δὴν aut simile 
paroxytonum. 

4. πορεύεσθαι C. — οὐχ ἕνι ἐχεῖ edd. codd. &u£- 
Ἰρως — οὐδὲ bis Goar. — ἀλλὰ πάντες G. — βοᾶν 
συνεχῶς τὸν ψαλμὸν Goar. 

9. συγχεόμεθα ὅτε C. --- ἀσπάζεσθαι G. ἀσπαζόμεθα 
T.— προσφθέγγεσθαι G. — ὦ φιλος C. — ἐλάλεις τὸ 
πρὶν T, — ἀλλ᾽ οὕτω C, T, G. contra metr. — 
qty. τοῦ λαλεῖν α. 


3. Attente, precor, audite : nam vobis 
etiam hac solis eloquor, propter vos enim 
carmen lugubre feci, si quid forte afferat 
utilitatis. Verum quum hzc modulati eritis, 
mementote mei, quem quondam novistis ; 
frequentius namque simul convenimus, et in 
domo Dei una cecinimus canticum : Laus 
Deo! 

4. Sursum ergo erecti, omnes convenite, dein 
consedite, audituri concionem : « Fratres, 
« tremendum tribunal, cui nos omnes a- 
« stare necesse erit! Ibi servus nullus, nullus 
« liber est, nec parvus ullus est, neque ma- 
« gnus; ast nudi nos omnes sistemus. Prop- 
« terea bonum est clamare ad Christum : 
« Laus Deo! » 

9. « Consumimur cuncti lacrymis, si quando 
cernunus cadaver jacens: en juxta omnes 
accederunt, osculo ut valedicant, ac flebilia 
id genus dicant : « Tu deseris nos te aman- 
« tes! Jam non ultra nobiscum loqueris , o 
« amice? Cur non dicis quz nobis dicebas? 
« Siecine siles, haud nobiscum aiens : Laus 
« Deo!» 

6. « Quam amara sunt morientium verba , 
qua loquuntur, quando discedunt | « Fra- 
« tres ἃ a meis fratribus exulo, omnes ami- 
« cos desero, et proficiscor. Quo ergo va- 
« dam, nescio! aut qualiter ego futurus sim 
« nemo est qui noscat, nisi tantum Deus, 
« qui me evocavit. Verum memoriam mei 
« facite cum cantico : Laus Deo! » 


6. Rarum est τί pro ὡς, extra scriptores eccle- 
siastieos. — ἀδελφῶν ἐξοριζομαι (. — ἀφῶ pro ἀφίημι 
ex ἀφέω, unde ἀφοῦμαι ἃ Dorotheo Sophocles addu- 
xit, quibus et hoe satis rarum adde, cf. Apoc. II, 
20; Exod. X XXII, 32. Quin alibi, si codici fides, 
erit ἀφιῶ pro ἀφήσω, haud exiguo. vade Cosma , in 
cant. de transitu B. V. trop. 13. — ποῦ δὲ T. — 
μέλλω ἐκεῖ edd. et codd. quod absonum ; frustra 
G et T ἐκεῖ εἶναι, rupto metro, nisi cum T per- 
gas οὐ γινώσχων, sed quanto durius! γινώσχω G. 
— μὴ μόνος C. — μοῦ T. ἐμοῦ om. G. — codd. τὸ 
ἀλλ. 


^ 


sw -. 


244 ANASTASIUS 


/ ς E « 

G. Ἄρα ποῦ αἱ ψυχαὶ νῦν ὑπάρχουσιν; * 
iom müz i c dia Dui ΝΥ 
ἄρα πῶς ἐν τῷ XO διάγουσιν ; *. ἐπεθύμουν 
μαθεῖν τὸ μυστήριον, * ἀλλ᾽ οὐδεὶς ἱκανὸς 
NI ΕΥ̓ ^o 
διηγήσασθαι. * Ἄρα χαχεῖνοι μνημονεύουσι Ἐ 
τῶν ἰδίων αὐτῶν, ὡς ἡμεῖς ἐχείνων; * ἢ 
4 ^ Ἁ 4 / * -ᾧ , 
ἐχεῖνοι λοιπὸν ἐπελάθοντο * τῶν θρηνούντων 
αὐτοὺς καὶ ποιούντων ᾧδὴν, * τὸ ἀλλη- 
λούϊα ; 

τ ᾿ 

ἢ. Συνοδεύσατε, φίλοι, τοῖς θνήσκουσι, * 
χαὶ σπουδῇ πρὸς τὸ μνῆμα προφθάσατε, * 


/ 


xai ἐκεῖ νουνεχῶς ἀτενίσατε, * xai τὸν τό- 
πον ὑμῶν εὐτρεπίσατε΄ * πᾶσα νεότης ἐχεῖ 

* πᾶσα ἡλιχία ἐχεῖ ἐμαράνθη" * 
ἐχεῖ χόνις .χαὶ τέφρα xai σχώληκες" " ἐχεῖ 
πᾶσα σιγὴ, xai οὐδεὶς ὁ καλῶν * τὸ ἀλλη- 


NS * € [d 
διαῤῥεῖ ; 


λούια. 

’ le 

6. Go) δὴ θεωροῦμεν τὸν χείμενον, 
, 4 rr “ “ N / E 
αλλ ἡμῖν τοῦ λοιποῦ μὴ προχειμένον 
ἰδοὺ δὴ καὶ ἡ γλῶττα ἡσύχασεν" * ἰδοὺ δὴ 

b ^ "A , , * ω "ς θ "n 
καὶ τὰ χείλη ἐπαύσαντο. Εῤῥωσθε, φί- 
λοι" τέχνα, σώζεσθε' * σώζεσθε, ἀδελφοί: 

rd " X 2LQM Ν Δ “δά 
σώζεσθε, γνώριμοι: 7 ἐγὼ γὰρ τὴν ὁδόν μου 
πορεύομαι, Ἐ ἀχλὰ μνείαν ποιεῖτε ἐμοῦ μετ᾽ 
δῆς, * τοῦ ἀλληλούϊα. 

/ » 2. , 

v. Οὐδεὶς γὰρ τῶν ἐκεῖθεν ἀνέλυσεν, * 
tva εἴπη ἡμῖν πῶς διάγουσιν * οἵ ποτε 
᾽ M M 3 » * b 4 ^ 
ἀδελφοὶ καὶ τὰ ἔγγονα, * τὰ ἐχεῖ προλα- 
Οόντα πρὸς Κύριον, * διὸ πολλαχις ἀεὶ λέγο- 
μεν" * ἀρα ἔνι ἐκεῖ ἰδέσθαι ἀλλήλους; * ἄρα 
ε 4 ΄ ἰδ ^ x 1 * κυ y 4 —- 9 x 
ἕνι ἐχεῖ ιδεῖν ἀόελφὸν 5 " aga ἔνι ἐχεῖ ἐν τῷ 
ἅμα εἰπεῖν * τὸ ἀλληλούϊα; 


* 
* 


7. ἄρα ποῦ, ἄρα πῶς sic codd. eum accentu du- 
plicis interrogationis, de quo cf. Viger p. 488; 
Winer p. 519. — ὑπάγουσιν G. — πῶς νῦν ἐχεῖ διάγ. 
G. — ἐχείνοις 7j ἐκ, T. — θύρην, αὐτῶν T. Tam hoc 
quam praecedens trop. nulli suspicionem de recta 
melodi fide moveat, quam quidam neoterici 
censores ne theologo quidem  Nazianzeno vati 
pepercerunt, dum in flebili elegiarum luctu, 
morientium fata anxie lamentatur. Post hoc enim 
avum , fit judicium, de quo nemo non anxius 


4 . e 
est ; et vel pro non damnatis, inter flammas re- 


purgantes aut cceli delicias, sors ambigua rema- 
net. Qua minus intellexere Ullmann ( Gregorius 
ron Nazianz der Theol.) et Villemain ( Tableau 
de l'eloguence chrétienne au 1V* siécle, uti 


7. « At ubinam animz nunc versantur? 
quanam illis in inferis vivendi ratio? Arca- 
num illud scire vehementer cupiebam, at 
nemo ullus potis est enarrare. An mortui 
suorum reminiscuntur, ut nos ipsorum? aut 
iam obliti sunt plangentium eos et persol- 
ventium canticum : Laus Deo? 


8. « Viam una pergite, o amici, cum mo- 
rientibus, ac celeri gressu ad tumulum pro- 
perate, ibi memori animo attente intueamini 
et locum vestrum facite paratum. Omnis ibi 
iuventus diffluit; ibi omnis actas florens 
emarcuit; ibi pulvis et cinis et vermes; ibi 
iuge silentium, ac nemo qui pronuntiet : 
Laus Deo! 

9. « Ecce demum contemplamur coram po- 
situm, iam nobis post hac non proponendum. 
En demum lingua quievit; en etiam labia 
immota sunt. Valete, amici! Filii, salvete! 
Sulvete, fratres, salvete, noti! Viam ego meam 
progredior. Verum mei facite memoriam 
cum cantico : Laus Deo! » 


10. Nullus ex migrantibus illuc reversus 
est, ut nobis dicat quomodo degant qui modo 
fratres et liberi, qui exinde preierunt ad 
Dominum. Idcirco sepe, immo semper haec 
frequentamus : Ibi ne erit conspici invicem? 
Ibi ne fratrem dabitur videre? Ibi ne licebit 
insimul enunciare illud : Laus Deo! 


nuper notavit Matth. Sehubach (De Greg. Na3. 
theol. carminibus commentatio, Confluentib. 
1871), p. 5, 6,15, 16, 17 seqq. in quibus ipse cen- 
sor haud semper virgam vitat censoriam. 

8. τοὺς πόδας ὑμῶν εὐτρεπίσατε G. — ἣ νεότης G. 
— ἐκεῖ ὀδύρεται C. πᾶσα ἐχεῖ φύσις ἐποδύρεται, πᾶσα 
ἐχεῖ ἡλικία £. ἐ. τέφρα x. κόνις T. 

9. ἰδοὺ νῦν G. --- προσχείμενον C, T, in quo om. 
v. Seq. — pro γνώριμοι rhythmum impleret συνή- 
θεις, — ποιεῖτέ μου C, T. τὸ ἀλλ. codd. semper. — 
Coneione absoluta, mox moribundus loquitur. 

10. De usu ἀνέλυσεν οἵ, Roman. XIV, 13. ἀνέ- 
ζησεν G. — προσλαθδόντα C. προλαδόντα iterum in 
tr. 20, nec tamen vulgare in hoc sensu praeundi 
ad Deum. — πολλάχις ἀεὶ C, T, G. miro consensu. 


IN EXEQUIIS. 215 


΄ ἐὼν - 1 
ut. Ὑπομνήσχω ὑμᾶς πρὸς τὸν Κύριον, ἢ 
δ ΄ * ͵ M / * H 
ἀδελφοί μου xxt τέκνα χαὶ φίλοι μου" ^ μή 
ου λάθεσθε,, ὅ ἤχησθε, * δυσωπῷ 
μου λάθεσθε,, ὅταν προσεύχησθε, * δυσωπῶ, 
ἱχετεύω χαὶ δέομαι: * μάθετε ταῦτα εἰς μνη- 
μόσυνον, * xai θοηνήσατέ με νυκτὸς καὶ ἡμέ- 
ας’ * ὡς Ἰὼῤ πρὸς τοὺς φίλους, ἐρῷ πρὸς 
pa; $ 3 τους Φελθὺς τ Έρ προς 
ὑμᾶς" * χαθίσατε, καθίσατε, πάλιν εἰπεῖν * 
τὸ ἀλληλούϊα. 

EH TRUE ὑπ * 
ος γὰρ πάντα ἀφέντες ὑπάγομεν, 
χαὶ γυμνοὶ χαὶ στυγνοὶ παριστάμεθα " Ἐ τὸ 
γὰρ κάλλος ὡς χλόη μαραίνεται, Ἐ χαὶ ἡ δόξα 
ὡς ὄνχ» παρέρχεται. * Γυμνὸς ἐτέχθης, ὦ 
Maias , Ὁ yuuvbs uf ἐλ 
ταλαίπωρε, * γυμνὸς μέλλεις ἐκεῖ παρεστάναι 
πάντως * μὴ φαντάζου, βροτὲ, ἐν τῷ βίῳ 

H , , M 
ποτέ" * ἀλλὰ στέναζε πάντοτε μετὰ ψαλ- 
μοῦ, * τοῦ ἀλληλούϊα. 
΄ 2 εἶ e, 4 
NW. Οὐδὲν οὕτως ἐστὶν εὐληθάργητον, 
ὡς βροτὸς ἐκ βοοτοῦ χωριζόμενος, * xv γὰ 
* i * 9. Sf. i ν Á. Pr» ΩΝ : γὰρ 
χρόνον μικρὺν μνημονεύσωμεν, 7 ἀλλ εὐθὺς 
τοῦ θανόντος λανθάνομεν, * ὡς μὴ φανέντα 
τοῦτον ἔχοντες" Ἐ xal γονεῖς γὰρ τέχνων 
πάντως ληθαργοῦσιν * ἃ ἐκ σπλάγχνων γεν- 
νήσαντες ἔθρεψαν, * xai προέπεμψαν δάχρυσι 
“δον - » 2. 
μετὰ O07, * τοῦ ἀλληλούϊα. 
, f ^ ᾽ € WS 4 
ιδ΄, Ὑπαγομεν ὁδὸν τὴν αἰώνιον, * πρὸς 
τὸν μόνον Θεὸν τὸν αἰώνιον: * παριστάμεβα, 
ὥσπερ χατάδιχοι, * χάτω νεύοντες ὅλοι τὰ 
πρόσωπα. * Ποῦ κάλλος τότε; ποῦ τὰ χρή- 
ματα; * ποῦ ἡ δόξα τότε, ἡ τοῦ βίου τούτου ; * 
οὐδὲν τούτων ἐχεῖ βοηθήσει σοι, Ἐ εἰ μὴ 
μύνον τὸ λέγειν συχνῶς τὸν ψαλμὼν, * τὸ 
3 PIT 
ἀλληλούϊα. 
΄ ΄ 3 M A 
e. Τί ταραττὴ ἀχαίρως, ὦ ἄνθρωπε; T 


* 


ἔστι pro ἕνι G constanter, — ἰδέσθαι C. G, ἤδεσθαι 
ἀδελφὸν T, rupto metro. — etiam nota ἐν τῷ ἅμα 
in. simul. — εἰπεῖν τὸν ψαλμὸν G. 

1l. Ὑπκομιμνήσχω G, reluctante metro, dum 
poetice datur ὑπομνήσχω. Sed cur enallage, ubi 
in promptu erat ὑπομνήσω. — ἐπιλαθῆτε G. — 
ταῦτα εἰς προσχύνησιν T. — θρηνήσατέ μου G. δαχρύσατέ 
με T. — ὑμᾶς, χαθίσατε πάλιν εἴπω C, T. — Nota. 
iterato respici ad χαθίσματα liturgica , et fort. ex 
Iob IV, 29 τῶν ο΄. καθίσατε δή. 

12, μαραίνεται, ἀλλὰ μόνον πλανώμεθα ἄνθρωποι, 
γυμνὸς C, G. longe praestat T. — παραστῆναι G. 


11. — « Memorabo vos apud Dominum, 
fratres mei meique filii et amici, ne me in pre- 
cibus obliviscamini, oro, supplico et enixe 
precor. Hzc tenete memoranda , ac plangite 
me die ac nocte ; sicuti Iob amicos, ita vos ap- 
pello, sedete, sedete, ut iterum dicatis : 
Laus Deo! 


12. « Relictis enim omnibus decedimus,; et 
nudi tristesque iudici sistimur. Venustas enim 
veluti herba marcescit, et gloria 'sicut som- 
nium elabitur. Nudus natus es, o miser, 
nudus ibi astabis totus. Noli tibi illudere 
unquam, o mortalis, in hac vita, immo in- 
gemisce semper psallendo : Laus Deo! 


13. « Nihil promptius e memoria excidit, 
sicut mortalis a mortali seiunctus. Etiamsi 
enim brevi tempore meminerimus, cito ta- 
men obliviscimur mortui , eum acsi non pa- 
ruerit habentes. Etenim parentes etiam na- 
tos obliviseuntur, quos ex visceribus genitos 
aluerunt, et quos ad sepulcrum prosecuti sunt 
lugentes et concinentes : Laus Deo! 

14. « Viam pergimus aternam ad solum 
Deum immortalem; sistimur, tanquani rei, 
humi vultum cuncti demittentes. Ubi tunc 
pulchritudo? Ubi divitie? Ubi tunc gloria 
huiusce evi? Nihil tunc rerum illic auxilia- 
bitur tibi, nisi solum crebrius psalmum di- 
cere : Laus Deo! 


15. «Quid turbaris intempestive , o homo? 


13. βροτὸν... χωριζόμενον G. T. — μνημονεύομεν 
T. — DeàXA&, premissis ἀν, ἐὰν, εἰ, cf. Roman. 
X, 18, 19, XV, 5, 10, 13 etc. — τοῦ θανάτον 
C, 6. — μὴ θανέντα G. — τέκνα πάντως C, T, G. 
— προσέπεμψεν δάχρυα G. Eleganter apud vete- 
res προπέμπειν, Scilicet τύμδῳ vel ἐπὶ τύμόῳ, ut 
JEsch. Sept. 1058, 1059 : πῶς τολμήσω μήτε σε 
χλαίειν, μήτε προπέμπειν ἐπὶ τύμόῳ ; 

14. omisso v. 2, παριστάμενοι (. --- βοηθῆσαι ἣμῖν ᾿ 
G, nec tamen legit prius ἐχεῖ, ---- βοηθοῦσιν futv* 
T, om. μόνον. 

15. παρέρχονται T. — ἔστι pro ἔνι G semper. — 


246 ANASTASIUS 


μία ὥρα, xoi πάντα παρέρχεται: * οὐ γὰρ 
ἔνι ἐν ἄδη μετάνοια, * οὐδὲ ἔνι ἐχεῖ λοιπὸν 
ἄνεσις" ἢ ἐχεῖ ὁ σχώληξ ὁ ἀχοίμνητος" * ἐχεῖ 
Yü σχοτεινὴ xai γνοφώδης ὅλη, * ὅπου 
μέλλω ἐγὼ aided * οὐ γὰρ ἔσπευσα 
ὅλως τοῦ λέγειν ψαλμὸν, * τὸ ἀλληλούϊα. 
ιζ΄. Ἂν ἠλέησας, ἄνθρωπε, ἄνθρωπον; " 
αὐτὸς μέλλει ἐχεῖ βοηθῆσαί σοι. * "Av τινι 
ὀρφανῷ συνεπάθησας, * αὐτὸς μέλλει ἐκεῖ 
ἀπαντῆσαί σοι. * ἂν ἐξ ἀνάγκης ἀμνόν: 
τινα, * αὐτὸς ῥύσεταί σε ἐχεῖ τῆς ἀνζγκης. 
Ἐὰν γυμνὸν ἐν τῷ βίῳ ἐσκέπασας, * αὐτὸς 
μέλλει σχεπάσαι σε, χαὶ ὁ ψαλμὸς, * τὸ ἀλ- 
ληλούϊα. 
Πονηρὰ ἡ ὁδὸς ἣν ἀπέρχουαι, * ἣν 
οὐδέποτε ὄντως ἐδάδισα, * χαὶ ἡ χώρα nn 
ἀγνώριστος, * ὅπου οὐδεὶς οὐδαμῶς γνωρίζει 
με. Ἐ Φριχτὸν ἰδέσθαι τοὺς ἀπάγοντας, * 
φοφερώτεοον δὲ τὸν χαλέσαντά με, * τὸν 
ζωῆς καὶ θανάτου dE * vo χαλοῦντα 
ἡμᾶς, ὅτε θέλει, iei 
v). Εἰ γὰρ χώραν ἐκ χώρας το ξέν * 
ὁδηγούντων τινῶν προσδεόμεθα, ἢ 


* κὸ ἀλληλούϊα. 


τί ποιή- 
e e / * , N , ^ 
σομεν, ὅταν ὑπάγωμεν * εἰς τὴν γώραν ἣν 
οὕ πως γνωρίζομεν ; ἢ Πολλῶν σοι τότε χρεία 
ὁδηγῶν, * 
δευόντων, ὃ διασῶσαι ψυχὴν τὴν ταλαί- 
X* v 64 X * " N » s ASA 
πωρον, * ἕως φθάσῃς Χριστὸν, καὶ εἴπῃς πρὸς 
αὐτὸν * τὸ ἀλληλούϊα. 
Ἰδοὺ νῦν. ἀδελφοὶ, ἡσυχάσατε, * 
QU VUN, (9g. flou Xo ve, 
* 


πολλῶν Got τῶν εὐχῶν τῶν συνο- 


τῷ χειμένῳ λοιπὸν μὴ ὀχλήσατε, 
* 


* / 

| ἠρει ἥ- 
Ἁ 

χαὶ τὸ μέγα μυ- 

Ἐφοδερᾷ ὥρα σιωπήσατε, * 

ἵνα μετ᾽ eto vts ἢ ψυχὴ ἐξέλθῃ" * εἰς ἀγῶνα 


σατε, Dopo) λύσατε, 
στήφιον βλέπετε" 


εἰς ἄδην G. — ζοφερᾷ G, γνοφερζ T, utrumque in- 
vita et melodia et syntaxi. 

16. ἐχεῖ ἐλεῆσαί σε G, qui om. v. 4 et 5. — ἐλεῆ- 
σαι, xdv τινι T. — συμπαθῆσαί σοι, ἐὰν ἐξ, T. — 
τινὰ ἔσωσας C, T, qui pergit αὐτὸς μέλλει ἐχεῖ συμ- 
ξοηθῆσαι. Etiam Chabet μέλλει ἐχεῖ abundantius. 

17. pro ἣν bis 7; 6. --- οὕτως 26. G. — ὅπου νῦν 
οὐδαμῶς T. — ὁ γνωρίζων με C, T. — φοδεοὸν δὲ G. 
— λαλοῦντα ἡμᾶς — T. ὅταν θέλη, G. T. 

18. Οἱ ix χώρας τινὸς ἐκδαδίζοντες G. — ἐκ χώρα, 


Una tantum hora, et omnia pratervolant. 
lam non est in inferno penitentia , nulla ibi 
post haec venia est. Ibi vermis nunquam dor- 
miens; ibi terra atra et caliginosa tota, in 
qua ego damnandus ero, haud enim prorsus 
studui recitare psalmum : Laus Deo! 

16. « Si misertus fueris, o homo , hominis, 
is futurus est illic auxilium tibi. Si orphano 
alicui compassus fueris, idem illic tibi ob- 
viam erit. Si quem ex necessitate eripueris, 
* ipsete illic ex angustia liberabit. Si nudum 
in vita tegcris, ille te proteget , una et psal- 
mus : Laus Deo! . 


11. « Maligna via est quam tero, in qua 
vere nullatenus ambulavi , et ignota est regio 
illa, ubi nemo ullomodo me novit. Terribile 
est videre eos qui abigunt, terribilius cer- 
nere eum qui me vocat, vite mortisque ar- 
bitrum , et ubi vult nos huc vocantem : Laus 
Deo! 

18. « $i enim ubi e loco in locum emigra- 
mus, ducibus nonnullis indigemus, quid 
agemus, quando pellemur in regionem quam 
ignoramus? Multis tunc ducibus tibi opus 
erit; crebris sodalium comitantium te pre- 
cibus, ut miseram animam salves, donec 
Christum attingas , et dicas : Laus Deo! » 


19. Nunc vero, fratres, quiescite; iacenti 
nolite molesti esse, tacete, solvite tumultum, 
et magnum mysterium considerate. 1n tre- 
menda hora silete, ut cum pace anima pro- 


ficiscatur, certamen enim in magnum con-- 


εἰς 4. C. — ὅτε ὑπάγομεν T, ὅπου ὑπ 6. — χώραν 
ὅπον οὐ γνωρίζομεν C. ὕπου οὐ γνωρίζωμεν G, T. — 
δὸηγῶν χρεία C, T, 6. --- φθάσῃ T, φθάσαι Χριστῷ 
εἰπεῖν Ο. --- καὶ εἰπεῖν T. Inde f. melodus loquitur. 
19. στίχοι omnes, uno excepto, sunt ὁμοιοτέ- 
Àtvtot, neque notatu indigna sunt nonnulla ὁμοιό- 
qov«. — Ineipiunt G, T : ἣσυχάσατε δὴ, 004 ásatt, 
τῷ χειμένῳ. — ὀχλήσατε cum dat. mendum redo- 
let. — λοιπὸν Zesuonte G. om. id. 0op. Aoc. — 
βλέψατε 6. — yàp ὥρᾳ 6. — ἀπέλθη G. — συνέχε- 


IN EXEQUIIS. 141 


γὰρ μέγαν συνέρχεται, * xoi σὺν φύδῳ πολ- 
λῷ δυσωπεῖ τὸν Χριστὸν ἢ τῷ ἀλληλούϊα. 

x'. Νεάνιδες, τοῦ λόγου ἀχούσατε, * xci 
μηκέτι καχῶς καλλωπίζεσθε: Ἐ οὐχ ἀχούετε 
πῶς μνημονεύομεν * τῶν ἐκεῖ προλαθόντων, 
χαὶ λέγομεν" * Ποῦ ἔνι οὗτος ἀδελφ: ὃς ἡμῶν; * 
ἀγαπαύσοι Θεὸς τὸν δεῖνα zai δεῖνα. * Ex 
νεότητος yo ἐξεχόπησαν' Ἐ ἀλλὰ εὕρωσιν 
ἔλεος ὅπου εἰσὶν, * τὸ ἀλληλούϊα ; 


* Οὐχ ὁρᾶτε τὸ πῶς διανεύομεν * ἐν 
τοῖς μνήμασιν, ὅτε εἰσήλθομεν ; Y "Eos 02- 
To; τοῦ δεῖνα ὁ Éxyovog * αὕτη ἐστὶ τοῦ 
δεῖνα θυγάτριον: * δεῦτε, ἀσπάσασθε τὰ λεί-. 
ψανα, * οὗτός ἐστιν ὁ δεῖνα, ὁ δεῖνα οὗτος. ὃ 


᾿ς Ἀναπαύσοι ὑμᾶς ὁ ὑμᾶς καλέσας" * εὕροιτε 


ἔλεος παῤῥησίχ εἰπεῖν TO ἀλληλούϊα. 

; κβ΄. Ὑλιχοῖς οἱ προσκείμενοι πάθεσιν, i: 
ἐχεῖ ἄνεσιν ὅλως οὐχ 6 θεὰ * ἐχεῖ γὰρ φο- 
θεροὶ οἱ χατήγοροι" * ἐχεῖ δὲ xal αἱ βίδλοι 
ἀνοίγονται. * Ποῦ περιδλέψη τότε, ἀν- 
ὕρωπε, * ἃ τίς μέλλει ἐκεῖ τότε βοηθεῖν 
σοι, * εἰ μὴ ζῶν ἀγαθὸν ὃ ἐποίησας, * χαὶ 
χαλὸν τοὺς πτωχοὺς, ὑμνήσας τὴν ᾧδὴν * 
τοῦ χλληλούϊα ; 

xY. Ἄρα πόσοι € ἐξαίφνης ἡρπάγησαν * ἐξ 
αὐτῶν τῶν παστῶν, ἐν τῷ μνήματι * xal 


/ 
ἐνεύχθησαν ζεῦξιν αἰώνιον, Ἐ χαὶ ἐποίησαν 


θρῆνον ἀδάπανον: * x τοῦ νυμφῶνος οὐκ 
ἀνέσ rn XX id ὁ γάμος ὁμοῦ χαὶ ὁ 


τάφος, * ὁμοῦ ζεῦξις ὁμοῦ χαὶ διζίευξις ; * 
* : PN. ^ A: « ^ Ea * 
oo γέλως ὑμοῦ θρῆνος, ὁμοῦ ψαλμὸς, 


τὸ ἀλληλούϊα. 


ται T. συνέξεται (ᾳ. συνέρχεται C, dictio athletica, 
etiam de uno in multiplici lucta. — καὶ ἐν φόδθῳ 
πολλῷ δυσωπεῖ τὸν Θεὸν G, "T. — διὰ τὸ ἀλλ, T. 

20. Hoc trop. et seq. om. G. — Nota iterum 
προλοδόντων ut in tr. 10, absoluto sensu. — ἔνι ὃ 
δεῖνος T, ὁ δεῖνα C. — ὁ Θεὸς C. παύσῃ ὁ 0. T. 
— Ab initio trop. fort. νεανίαι, pro iusto mo- 
dul o, 

91. οὗτος E. C, T. ἔνι τοῦ δεῖνα T, αὐτὴ ἐστιν θυ- 
γάτηρ τούτου δεῖνος (Sic) δεῦτε T. --- οὗτος ἔνι 6 
δεῖνα καὶ ἢ δεῖνα αὐτὴ, ἀναπαύσει T. --- ὑμᾶς ὁ xa. 


greditur, ac valde tremebunda Christum 
exorat : Laus Deo! 

20. Iuvencule, percipite sermonem, nec 
pravo decore ornemini. Nonne audivistis 
quomodo memoremus illos qui iam illic pree- 
cesserunt, ac dicamus : « Ubi est iste frater 
« noster? Quiescere Deus sinat illum et il- 
« lam. Juvenes enim intercepti sunt, sed 
« utinam illic inveniant misericordiam , ubi 
« sunt : Laus Deo! » 

21. Nonne videtis quid digito ostendamus 
in sepuleretis, quando huc accessimus? « Ille 
« est huiusce filius : dla est istius filia ; ve- 
« nite; salutate reliquias. Hic talis est, et ta- 
« lis iste est. Faciat vos quiescere qui voca- 
« vit v05; utinam gratiam consequamini fi- 
« denter dicendi : Laus Deo! » 

22. Qui crassis passionibus incubuere, 
nullam omnino veniam ibi obtinent. Ibi 
namque formidandi accusatores; ibi sed et 
libri aperiuntur. Ubi nam circumspicies tunc, 
o homo? aut quis tibi suppetias tunc feret , 
nisi bonum quod vivens feceris, et muni- 
ficus fueris pauperibus, edens canticum : 
Laus Deo! 

239. Quam multi repente rapti sunt ex ip- 
sis thalamis, et in monumento copulati fuere 
eterno connubio, lamentumque duxere inex- 
haustum ; neque e thoro surrexerunt! Verum 
nuptie simul, simul et sepulerum ; simul 
conjugium, simul et divortium ; simul risus, 
simul luctus , simul psalmus : Laus Deo! 


ὑμᾶς C, T. xai εὕροιτε C. — καὶ εὑρήσετε παῤῥησίαν 


εἰπεῖν T. — μετὰ παῤῥησίας C. 

22. Ὑλιχῶν τῶν παθῶν G, 'T. — οἱ zooxtiusvot G. 
— ἐχεῖ μὲν G. — περιδλέψεις G. — ἄνθρ. τίς τοτε 
ἐχεῖ μέλλει B. o. T. ἀγαθόν τι ἐποιήσας C, T. — 
xal θανὼν τοῖς πτωχοῖς G, καὶ χαλῶν τοὺς πτωγ οὺς 
C, T quod et nos recepimus, leviter emendatum. 
— καὶ βοήσας δὴν T. ἐποίησας ᾧδὴν C. 

23. Lego et verto xol ἐν pv. συνεζεύχθησαν. — 
θρῆνον αἰώνιον C, 'T. — δμοῦ ὅταφ. C. G, T. — γέ- 
λως xai θρ. C. — ὁμοῦ xat ψαλμ, 'T. xat ὁ ψαλα. G 


- -------- 


948 ANASTASIUS 


M 

x8. Ιδὸν ἐγὼ xai νήπιον θνήσχοντα, * 

M M A 3 8 3 2 2 ^ 
χαὶ ζωὴν τὴν ἐμὴν ἐταλάνισα- ἐταράχθη 
γὰρ ὅλον xat ἔτρεμε, * καὶ ὡς ἦλθεν ἡ ὥρα, 
ἐδόησε" * Πάτερ, βοήθει, μῆτερ, σῶσόν με. * 
Καὶ οὐδεὶς ἱκανὸς τούτῳ βοηθῆσαι, * εἰ μὴ 
μόνον ὁρῶντες μαραίνοντα, * xai ἐν τάφῳ 
θρηνοῦντες ποιοῦσιν ᾧδὴν * τοῦ ἀλληλούϊα. 


(xt. Νεότης γὰρ xai χάλλος τοῦ σώμα- 
τος * τῷ χαιρῷ τοῦ θανάτου μαραίνεται, * 
χαὶ ἡ γλῶττα δεινῶς τότε φλέγεται, * xoi ὁ 
λάρυγξ ψυγεὶς ἀναφλέγεται" * ὀφθαλμῶν χάλ- 
Aog τότε σδέννυται, e χάλλος τοῦ προσώπου 
ἀλλοιοῦται ὅλο;, * χάλλος τὸ τοῦ τραγήλου 

6 * A A e dd Ξ , 
συντρίρεται, " xal λοιπὸν ἡσυχάξςει τοῦ λέ- 
qev * τὸ ἀλληλούϊα. 

/ e » . : τὴ θ 7 : 

χς  Οτανάρχοντα ἴδωμεν θνήσκοντα, 
τότε μέγα μυστή ριον βλέπομεν" rog ἀπάγεται 
ὥσπερ χατάδιχος, ἢ ὄνπερ ἔτρεμον πάντες 
; Ἐ πῶς ἐξετάζεται ὡς δέσμιος, * ὁ 


* 


Xa v9 uxot ; 
τὸ πρῶτον δεσμίους δεσμοῖς δεσμεύων ; * ἰδοὺ 
ὅλος σποδὸς ὁ πρὶν φοδερὸς, * ἀπαγόμενος 
ἴσως καὶ δίχα ψαλμοῦ, * τοῦ ἀλληλούϊα. 


΄ e 

xL. Στρατιὰς γὰρ ἰδὼν, ὅλως ἔφριξεν, * 
ἑαυτὸν ταλανίζων διέλυξεν: * Ποῦ ἐστιν ἡ 
ἀρχή μου ἢ πρόσχαιρος ; ἢ τί ἐστι βασιλεία 
4 7 * y M Ed x (o * 
ἐπίγειος ; ἰδοὺ στρατεῖαι ἀδιάδογοι, 
ἰδοὺ δὲ ὑπουργοὶ τοῦ μόνου δυνάστου, * 
ζωῆς xa θανάτου δεσποόζοντος, * καὶ χαλοῦν- 
Tog ἡμᾶς, ὅτε θέλει, ἐχεῖ * τὸ ἀλληλούϊα. 


΄ , D 3 / * e 
xn. Συγχαιόμεθα μόνον ἀκούοντες " ὅτι 


τοῦ 


24. Rursus percipe et meditare ὁμοιοφώνους 
clausulas. — Ἐγὼ μὲν εἶδόν ποτε G. ἴδον ἐγώ ποτε 
C , rupto hine metro, illinc lassa insuper acrosti- 
chide. Emendat T. — ὅλως G. — βοήθει μοι G. — 
τοῦτο C. — μαραίνονται C, T. — θρηνοῦνται αὐτῷ G. 

25. 'H νεότης xat x. G. — ψυγὴς ἀν (sic) ἀναφλέ- 
γεται G. ψυχῇ ἀναφέρεται C, T. — τὸ τοῦ πρ. C, G, 
T. — λέγειν συχνῶς G. 

26. Duo seqq. trop. om. G. — ὃν ἐτρέμασι T 
pro ἐτρόμησαν. — πῶς δὲ ἐτάζεται T. — δεσμίους δε- 
σμεύσας T. — ὃ ποτε C, T. — ἀπαγ. ἢ πῶς χαὶ δίχα T. 

27. διήλεγξεν C, T. Praestat διέλυγξεν, ἃ λὺγξ sin- 
guitus, ut λίγξ apud Homerum. — στρατειὰ ἀδιόδο- 


94. Vidi ego etiam infantem morientem, 
et vitam meam duxi miseram. Turbabatur 
enim totus et contremiscebat, horaque trans- 
acta exclamavit : « Pater, succurre! mater, 
« salva me! » Et nemo qui posset opem illi 
prestare, nisi quod eum intuentes tabes- 
centem , et in feretro, lamentabundi agebant 
hymnum : Laus Deo! 

25. Iuventus enim et venustas corporis ii 
articulo mortis marcescunt; et lingua tunc 
ardet graviter ; et fauces aridze inflammantur; 
oculorum extinguitur formositas, species 
vultus immutatur; conteritur colli proceri- 
tas, ac demum cessat promere psalmum : 
Laus Deo! 


26. Quando videmus principem obeuntem, 
tunc cernere est magnum mysterium : qui 
fit ut abducatur, tanquam damnatus, is quem 
damnati rei omnes formidabant? Quomodo 
exigitur ut captivus, qui prius captivos vin- 
culis coercebat? Ecce totus cinis est qui 
modo terribilis, abactus fortasse et sine hoc 
psalmo : Laus Deo! 

27. Agmina enim ut vidit, totus cohorruit, 
se miserum ducens, eiulabat : « Ubi est mea 
« potestas precaria? quid est regnum terre- 
« num? En agmine longo milites; en ministri 
« solius dominatoris, vitse et mortis arbitri, 
« vocantis nos, quando voluerit, illic : Laus 
« Deo!» | 

98. Consumimur, si tantum audivimus ibi 


χος T. Prater otiosam ejusdem litt. Z in acrosti- 
chide iterationem, consarcinatur hoc troparium 
ex laciniis tr. 17, neque series obtinet. Vereor ut 
seriorum sit opus male assutum, immo pro ger- 
mano intrusum tropario 28, quod nobis codd. 
omnes cum Goaro servarunt , ideoque, ni fallor, 
expulsum hoe genuinum est, quod Graculorum 
errori de tarda beatorum felicitate minus faveret. 

28. Συγχαιόμεθα iterum ad confirm. tr. 5 ini- 
tium. --- ὅτι ἔστι G. — xalante v. 30m. G. — ὦ pro 
ὅπου Ὁ, — ἐν Χριστῷ G. καὶ ἡμεῖς C, T. — ἅπαντες 
τῷ Θεῷ T. — βοήσ. αὐτῷ μετ᾽ ὠδῆς. C. In nonnullis 
codd. ultima troparia ita inter se connectuntur, ul 


IN EXEQUIIS. 249 


* 


e 


ἔνι ἐχεῖ φῶς αἰώνιον, xai ἐχεῖ ἢ πηγὴ τῆς 
ζωῆς ἡμῶν, * αὶ ine ἡ τρυφὴ 4 αἰώνιος, * 
ἐκεῖ ὑπάρχει ὁ παράδεισος, " ὅπου πᾶσα 
ψυχὴ τῶν δικαίων γαίρει. * Συνεισέλθωμεν 
πάντες Χριστῷ ἡμεῖς, * ἵνα οὕτω βοήσωμεν 
πάντες Θεῷ * τὸ ἀλληλούϊα. 

x - Παναγία Yapféve ἀνύμφευτε, * ἡ 
τεχοῦσα τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον, Ἐ δυσωπῶ, 
ἱκετεύω xai δέομαι, * δυσωποῦσα μὴ παύσῃ 
τὸν Κύριον * ὑπὲρ τοῦ χοιμηθέντος δούλου 
* ἄγραντε, ὅπως εὕρῃ ἐχεῖ ἄφεσιν * 
πταισμάτων ἐν ἡμέοχ τῆς χρίσεως, Ἐ ὡς 
* 


σου, 

*c / M “ A! e? X 
παῤῥησίαν ἔχεις, δυσωπεῖν τὸν υἱόν σου * τὸ 
ἀλληλούϊα. 


alia sit obscura acrostichis : 'Avactaclou τοῦ ταπει- 
νοῦ γοσίας (510), quae morosius extricare me piget. 

29. Ne quid desit, et hoc ab eodem Goaro re- 
cipimus, licet sit deterioris etatis, neque in C, T 


esse lumen indeficiens; et ibi fontem vite 
nostre; et ibi delicias perpetuas; ibi paradi- 
sum esse , ubi laetatur omnis anima iustorum. 
Conveniamus omnes nos in Christum, ut sic 
in Deo omnes clamemus : Laudemus Deum. 


29. Sanctissima virgo innupta, qux lumen 
inaccessum edidisti , rogo , supplico , depre- 
cor : ne Deum pro defuncto servo inter- 
pellare desistas, o illibata, ut delictorum ve- 
niam in iudicii die nanciscatur, hac enim 
libertate frueris, ut filium tuum exores : Lau- 
demus Deum. 


admittatur — V. 3 ex 11 trop. revocatur. — Iu 
fine G multis superabundat : χρίσεως, πάναγνε, 


παῤῥησίαν γὰρ ἔχεις ὡς δέσποινα δυσωπεῖν τὸν υἱόν σου 
ἑχάστοτε, ἀλλ. 





Monitum de 4cathisto. 


Cur inter anecdota posuerim hunc Sergii hym- 
num ἀχάθιστον, quamvis passim circumferatur, 
non solum in menzis, triodiis , euchologiis , per 
quatuor inde szeula vulgatis, sed in multis doc- 
torum libris, usque ad hodiernam cel. v. W. Christ 
recensionem , causa mihi plurima fuit. Nam Ser- 
gius agmen ducit discipulorum , qui vel in lin- 
guis barbaris Slavorum et Neograccorum usque 
ad hunc diem floruerunt. Deinde singulare illud 
canticum, dum cetera id genus κοντάκια, nullo 
excepto, pene exciderint, solum et integerri- 
mum , in publicis Graecorum officiis, cum tanta 
celebritate mansit, ut bis in anno , stantium inter 
plausus, repetitum, suum quoque nomen sab- 
bato hebdom. V. quadragesime dederit. Prae- 
terea totum eximii poematis artifieium adeo est 
ingeniosum, ut vix alia quam musarum greca- 
rum labia ita cecinerint : immo fac deficiant tam 
multa de hoe metro melodico argumenta, ex hoc 
clarius sole fit, quis sit melodorum rhythmus, 
quanta in στίχοις definiendis varietas, qualis vel 
apud veteres in similiter cadentibus vis et fre- 
quentia, quantumve demum toni musici robur. 
Sed me in primis id movet, quod nondum satis, 
si quid video, describitur prodigiosi operís struc- 
tura, euius certe arcana efficacia , post hos ulti- 
mos conatus, alia et altiora studia expectat. Adde 


quod nova sit Constantini Lascharis interpreta- 
tio, que nunc primum ex duobus codd. vatic. 
4442 f. 1, et casinensi 418 f. 193 meritam in lu- 
cem prodit. In scholia congessi ex innumeris codd. 
potius preeipuorum flosculos quam integras 
omnium varietates. Sunt videlicet : vatic. 341 f. 
317, 457 f. 413, 1515 f. 276, ottob. 179 f. 75, 
regin. 159 f. 72, palat. 288 f. 209; barberin. 11], 
8 f. 1, III, 27 f. 155, III, 58 f. 14, Π|, 70 f. 150, 
IV, 42 f. 110 ; taurin. 197, f. 96; mosquens. 217 
f. 1; qui mihi porro ex eodem ordine erunt !, 2, 
8, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13. Mosquensis 
ultimus est omnium quem «wstimo longe prae- 
stantissimum , tum antiquitate , cum a. 1060 ex- 
politus sit, tum rara pingendi arte, qua haud 
melodo impar artifex hymnum ornavit et inter- 
pretatus est. Sub prima pictura titulus allinitur, 
multis aliis codicibus solemnis : Kovzáxtov μετὰ τῶν 
εἴκοσι τεσσάρων olxov τῆς ὑπεραγίας Θεοτόχου. Addi- 
tur in triodio heec typici nota sub initium : « Tum 
sacerdos magna voce legit XXIV «cos iuxta al- 
phabetum, nos vero, dum bac leguntur, recti 
stamus. » Inde nomen ἀχάθιστος « nemine se- 
dente, recitandus hymnus, » neque sine merito, 
cum prolixum sit officium, multis aliis canticis 
et psalmis intermixtum. In his qua nostra sunt, 
recensere libet trop. XXV et versus numero 456. 


af 


SERGIUS, PATRIARCHA CP. 
I. 
ACATHISTUS. 


CT ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, 
02). i alice idi δεινῶν, εὐχαριστήοια 
ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτύχε᾽ 
ἀλλ᾽ ὡς ἔχουσα τὸ χράτος ἀπροσμιΖχη- 
ἐχ παντοίων με χινδύνων [τον, 
ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω aot 
Χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 

β. Ay γος πρωτοστ της 
οὐρανόθεν d ἐπέμφθη 
εἰπεῖν τῇ Θεοτόχῳ τό" Χαῖρε: | 
χαὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ, 


σωματούμενόν σε θεωρῶν, 

Κύριε, ! 
4.» λυ ᾿ 
ἐξίστατο χαὶ ἵστατο, 
χραυγάζων πρὸς αὐτὴν τοιαῦτα 
Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει" 
χαῖρε; δι᾿ ἧς ἡ ἀρὰ ἐχλείψει" 
χαῖρε, τοῦ πεσόντος 

Αδὰμ, ἡ ἀνΖχλησις" 
γαῖρε, τῶν δακρύων 

^^ wv 

τῆς Ἑύας 4 λήτρωσις". 

χαῖρε, ὕψος δυσανζξατον 


Interprete Constantino Laschare. 


1, Proeinium. Auxiliatrici tibi et impera- 
trici Virgini sancte inscribit haec serta urbs 
tua, liberata a barbarorum periculis. Sed tu 
cum habeas potestatem inexpugnabilem , ex 
variis me libera periculis, ut cantem tibi : 
Salve, sponsa innupta. 

9. Adventus angeli. Angelus preesidens coe- 
litus missus fuit, ut diceret Virgini : Salve! 
Εἰ cum incorporea voce ( speculans te, Do- 


1. Ut melodi ab ore, urbs Constantinopolitana 
supplex canit et coram Virgine sístens precatur. 
Unde cod. mosquensis pictor, in prima imagine, 
sub lemmate MP. 6Y inducit Virginem in throno 
sedentenmr, purpureo innixam pulvinari, pallio 
amictam caeruleo et subalba tunica, seabellum 
coloribus variegatum prementem calcibus pur- 
pureis, nimbo redimitam , et brachia more oran- 
tis ad colum aureum attollentem; hinc villula 
byzantina, inde sacellum villa sublimius, cum 
porticu et columnis, que novam Romam ex 
compendiolo referunt. — Ibid. primo trop. pre- 
figitur στάσις α΄, nam totum poema in quatuor sta- 
tiones distinguitur. In codd. premitti solet αὐτό- 


mine , incarnatum, stupuit et stetit, ) ad eam 
hec dixit : « Salve, per quam gaudium lu- 
« cebit. Salve, per quam maledictio deficiet. 
« Salve, cadentis Ade resurrectio. Salve, 
« lacrymarum Eve liberatio. Salve, sublimi- 
« tas inaccessibilis humanis considerationi- 
« bus. Salve, profunditas invisibilis angelo- 
« rum oculis. Salve, cum sis regis sedes. 
« Salve, cum feras omnia ferentem. Salve, 


μελον, "To προσταχθὲν, quod omisit Lascharis, cum 
potius ad reliquum officium pertineat. — Lasca- 
rum habet casinensis cod. in quo deest vox proa- 
mium, ut ceteri inde omnes tituli , in vatic. as- 
servati. — in cas. Aac sceptra, vix melius. Lege : 
« Hc pro data victoria gratiarum cantica tibi, 
« Deipara, ego tua urbs dedico. » Nonnulla ab 
interprete omissa uncinulis quadratis ineludi- 
mus. — ἀναγράφει legebat Lasc. — σοι ὁ δοῦλός 
σου 1, 4. sot οἱ δοῦλοι 3. σοι ἣ ποίμνη σου 10. — 
παντοίων μᾶς sic 8, 7, ne metrum liedatur. — χρά- 
ζωμεν γαῖρε 8. 

2. Ἄγγελος. Omnes alphabeti littere aviculis 
et flosculis ceeruleis aut purpureis in mosq. ornan- 


|. ACATHISTUS. 351 


, ’ ΩΝ 
ἀνθοωπίνοις λογισμοῖς" 
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον 
καὶ ἀγγέλων oca uot 
T1 τ i 37 
. ^ Φ) . ? " - 
χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις 
βασιλέως χαθέδρα . 
χαῖρε, ὅτι βαστάζεις 
τὸν βαστάζοντα πάντα᾽ 
χαῖρε, kot 
ἐμφαίνων τὸν ἅλιον. 
χαῖρε, γαστὴρ 
ἐνθέου σαρκώσεω: " 
χαῖρε, δι᾿ ἧς 
νεουογεῖται ἡ χτίσις" 
χαῖρε δι᾽ ἧς 
βιρεφουργεῖται ὁ χτίστητ' 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
γ΄. βλέπουσα ἡ ἁγία 


? 


« Stella illustrans solem. Salve, habitaculum 
* divin incarnationis. Salve , per quam in- 
« novatur creatura. Salve, per quam adora- 
* tur creator. Salve, sponsa innupta. » 

3. Maria ad angelum. Videns Maria se 
ipsam in castitate, fidenter ait Gabrieli : 
« Inopinata vox tua incredibilis anime mee 
« videtur. Nam tu predicis partum concep- 
« tionis absque semine , canens : Alleluia. » 


tur. Hie vero, sub siglis solitis MP. OY. et APX. 
l'a». pingitur arehangelus , baeulum tenens, alis 
demissis, dextera salutans; sedet vero Virgo, 
ut supra, nendo filo vacans, vultum ad angelum 
leviter flectens retrorsum. — Ab illo trop. veluti 
hirmo pendent czetera XXIII, nisi quod numeris 
imparibus additur nova series XII salutationum : 
GPleris vero tantum alleluia. Summopere igitur 
cavendum, ne non suis numeris modulisque hirmus 
restituatur. Consentiunt fere codd. in commati- 
bus quz dividunt quatuor priores versus. Versum 
$ novem constare syllabis, versiculum sequi tri- 
Ssyllabum , tum octosyllabum , et iterum ennea- 
Syllabum, perpetuo rhythmo conficitur, saltem in 
XX tropariis - si quid. obstat in caeteris, veteri 
melodo concedendum, ut duo ultimi versus, 
constanti manente melodiz accentu, sibi invicem 
suppleant. Przeterea post secundam salutationem, 
cateras usque ad penultimam dividi singulas in 
duos versus, semper in eodem loco similes, tam 


ἑαυτὴν ἐν ἀγνεία, 

φησὶ τῷ Γαῤριὴλ θαρσαλέως" 

Τὸ παράδοξον σου τῆς φωνῆς 

δυσπαράδεχταν βου τῇ ψυχῇ 
φαίνεται" 

ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως 

τὴν χύησιν πῶς λέγεις, χράζων᾽ 
Ἀλληλούϊα. 

δ΄. ΤΓνῶσιν ἄγνωστον γνῶναι 
ἡ Παρθένος ζητοῦσα, 


ἐξόςσε ποὸς τὸν λειτουργοῦντα- 
δ - 


LJ 


Ex λαγόνων ἀγνὼν μου υἱὸν 
πῶς ἐστι τεχθῆναι δυνατὸν, 
λέξον μοι" 
Πρὸς ἣν ἐχεῖνος ἔφησεν, 
ὡς ἔφθασε, χραυγ Xov οὕτως" 
Χαῖρε, βουλῆς ἀποῤῥήτου μήστι:" 


4. [tem verba Marix ad angelum. Cogni- 
tionem incognitam quieritans cognoscere, 
Virgo clamavit ad ministrantem : « Ex lum- 


« bis castis. quomodo possibile est filium 
« nasci? dicito mihi. » 

liesponsio angeli ad Mariam. Ad quam 
ipse cum timore respondit ita clamans 
« Salve, consilii ineffabilis secreti. magi- 
« Stra. Salve, supplicantium fides. Salve, 


ex hoc quam sequenti acathisto , aperte declara- 
tur. Vix obstant duo trop. fort. ex aliqua codd. 
varietate. Caeterum intercisa versuum discrimina 
statuuntur sape ex ipsis clausulis echo referenti- 
bus. Qua omnia recentem germanicum editorem 
fere precterfugerunt. — φωνῇ refer ad χραυγάζων. -- 
ἐξίστατο xai ἵστατο, Cf. Roman. V,12; X, 13; XIII, 
3, 9 etc. — ᾿Αὐὰμ f, ἀνάστασις 1, 7, 9. — ubi Bce- 
φουργεῖται hab. προσχυνεῖται 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 
12, duo vindob. ed. rom. cateri ut nos, cum Las- 
chare. — ὃ πλάστης 11 Vind. 1,2. 

3. [In ΠῚ mosq. pictura, dum angelus videtur 
valedicturus, Virgo, interrupto opere, dextera 
sublata, stupenti similis est. --- προλέγεις cum 
taur. leg. Lasch. ceteri πῶς λέγεις. 

4. In IV* pict. crescit Virginis admiratio , am- 
bas manus attollentis, dum angelus inclinatur. — 
lumhis castz Lasc. vat. —'pov ante υἱὸν add. 
ob metrum. — ὡς ἔφθασε cum 8, 9, 11. Ceteri 
eum Lasch. ἐν φόδθῳ πλὴν aut πρίν. — σιγῆς ἀνω- 


452 SERGIUS CP. 


γαῖρε, σιγῇ δεομένων πίστις" 
χαῖρε, τῶν θαυμάτων 
Χριστοῦ τὸ προοίμιον᾽ 
ΦΩ͂Σ - 1 
χαῖρε, τῶν δογμάτων 
αὐτοῦ τὸ κεφάλαιον" 
γαῖρε, κλῖμαξ ἐπουρᾶνιε, 
δι’ ἧς χατέδη Osoz: 
^^ , , 
γαῖρε, γέφυρα μετάγουσα 
τοὺς ἐχ γῆς πρὸς οὐρανῶν" 
γαῷε, τὸ τῶν ἀγγέλων 
πολυθούλλητον θαῦμα" 
γαῖρε, τὸ τῶν δαιμόνων 
πολυθρήνητον T2251. " 
γαῖρε, τὸ φῶς 
ἀῤῥήτως γεννήσασα" 
χαῖρε, τὸ πῶς 
μηδένα ὃ ιδζξασα" 
γαῖρε, σοφῶν 


« miraculorum Christi exordium. Salve, 
« opinationum eius caput. Salve, scala 
« coelestis, per quam descendit Deus. Salve, 
« pons reducens nos ex terra ad coelum. 
« Salve, angelorum pervulgatum  miracu - 
« lum. Salve, demonum famosum vulnus. 
« Salve, que lumen ineffabile genuisti. 
« Salve, quee quo modo neminem docuisti. 
« Salve, quee excellis sapientium intelligen- 
« tiam. Salve , que fidelium illuminas men- 
« tes. Salve, sponsa innupta. » 


τέρα πάσης 11, τίμης ἀνωτέρα πάσης 7, 8, alii σιγῆς 
δεομένων ; sequimur 2, 6 « in silentio deprecan- 
tium, » σιγῇ om. Lasch. — πραγμάτων αὐτοῦ 5, 
Lasch. in casin. operationum. — ἢ κατέθη coni. 
Christ. — ὁ Θεὸς edd. plerique codd. — ἀπὸ γῆς εἰς 
οὐρανὸν 11, — πολυθόητον, dein contra modulum 
ἄῤῥητον Lasch. — ἀῤῥ. κυήσασα 5, 11. 

5. Movet admirationem egregia imago V* mosq. 
Virgo, orantis more surgit, brachia tollit, in 
quadrato scabello, velut in orbe nixa, sublata 
purpureis reginz calceis; desuper globus igneus, 
triplici radio coruseus, in stantem et orantem de- 
labitur, — τῆς ἀπειρογάμου 11. — ἄχαρπον cum 8. 
ἔγχαρπον 2, 6, 7, 12; alii eóxapzov. om. Lasch. ni 
retulerit ad agrum, expuncto 585v. — ἀπέδειξε 11. 
— ἤδειν ἅπασιν 7, 9. — Quo tinnitu νηδὺν, f9uv 


ὑπερύαίνουσα γνῶσιν" 
γαῖρε, πιστῶν 
χαταυγάζουσα φρένας" 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
ε΄. Δύναμις τοῦ ὑψίστου 
ἐπεοχίασε τότε 
πρὸς σύλληψιν τῇ ἀπειρογάμῳ᾽ 
χαὶ τὴν ἄκαρπον ταύτης vOv 
ὡς ἀγρὸν ὑπέδειξεν ἡδὺν 
n 
ἅπασι, 
τοῖς θέλουσι θερίζειν 
σωτηρίαν, ἐν τῷ ψάλλειν οὕτως" 
Ἀλληλούϊα. 
ς΄. Ἔχγουσα θεοδόγον 
ἡ Παρθένος τὴν μήτραν, 
ἀνέδραμε πρὸς τὴν ᾽᾿Ἐλισζβετ- 
τὸ δὲ βρέφος ἐχείνης εὐθὺς, 
ἐπιγνοὺν τὸν ταύτης ἀσπασμὸν, 


5. Virtus Altissimi obumbravit tunc ad 
concipiendum Virgini, et uterum eius [ steri- 
lem ] ut agrum fertilem demonstravit volen- 
tibus metere salutem, in eanendo : Alleluia. 

6. Visitatio Marie ad Elisabeth. Habens 
Virgo uterum plenum divinitate , occurrit ad 
Elisabeth ; cuius infans statim, cum novisset 
salutationem Virginis , gavisus est, et saltibus 
et cantibus ad eam clamabat. 

Verba loannis Baptistz, in utero Elisabeth 
clamantis ad Mariam. « Salve, germinis im- 


monemur dividendos esse et quonam modo v. 5» 
6,7; tum etiam vides 7 ab 8 suppleri, qua qui- 
dem licehtia non nisi ob ἐφύμνια et tantum in ve 
tustis melodis, adhibetur, quz intacta linquimus, 
quamvis hic et infra remedium in promptu 
sit. 

6. ἐχείνης.. «ταύτης, ubi aliquis expectaret ταύ- 
της...«ἐχείνης solita oppositione. Sape οὗτος non 
propiorem, sed rem maiorem, de qua potiss:- 
mum agitur, ἐχεῖνος non remotiorem, sed mino- 
rem respicit, ut recte melodus. De quo usu clas- 
sico cf. in primis Kuhner Xenoph. Corm. 1, III, 
$ 13. — .Sallib. et cantibus Lasch. cum duobus 
codd. cum exteris malim : ut cantibus. — καρποῦ 
ἀθανάτου 13, Lasch. — vi/z mez, ἐμῆς, Lasch. 
— exhilaratione id. f. leg. Gapow, pro quo ἴλα- 


— 9 o m σι» 


——  — —Á ——MÀ 


I. ACATHISTUS. 253 


ἔχαιρε, 
xai ἅλμασιν ὡς ζομᾶασιν 
ἐδύόα πρὸς τὴν Θεοτύχον᾽ 


Χαῖρε, βλαστοῦ ἀμαράντου χλῆμα"- 


γαῖρε, καρποῦ ἀκηράτου κτῆμα" 
S 
40128, γεωργὸν 
γεωργοῦσα φιλάνθρωπον" 
δ ; 
χαῖρε, φυτουργὸν 
τῆς ζωῆς ἡμῶν φύουσα" 
γαῖρε, ἄρουρα βλαστάνουσα 
εὐφορίαν οἰχτιρμῶν᾽ 
χαῖρε, τράπεζα βαστάζουσα 
εὐθηνίαν ἱλασμῶν' 
χαῖρε, ὅτι λειμῶνα 
τῆς τρυφῆς ἀναθάλλεις" 
χαῖρε, ὅτι λιμένα 
τῶν ψυχῶν ἑτοιμζεις" 
χαῖρε, δεκτὸν 
πορεσδείας θυμίαυχ᾽ 


χαῖρε, Θεοῦ 

πρὸς θνητοὺς εὐδοχία" 
χαῖρε, θνητῶν 

τρὺς Θεὸν παῤῥησία" 


-— 
- 


marcescibilis vitis. Salve, fructus immor- 
talis possessio. Salve, producens agricolam 
clementem. Salve, pariens plantatorem 
« vite mes. Salve, arvum germinans abun- 
« dantiam misericordie, Salve, mensa abun- 
« dans exhilaratione. Salve, pratum delicia- 
« rum. Salve, portus animarum nostrarum. 
« Salve, thus (precum] acceptabile Deo. Sal- 
ve, venia totius mundi. Salve, Dei bona vo- 
*luntas erga homines. Salve, mortalium 
« ad Deum fiducia. Salve, sponsa innupta. » 


£& R 


- 


σμοῦ [1, εὐθενίας ἱλασμὸν 12. --- χ.. βροτῶν rp. Θεὸν 
13. In fine χαῖρε, χεγαριτωμένη 9, sic pluries. 

T. Silentio praetermissa mosq. pietura VI* fere 
evanida, eo magis V1l^ emicat. Iosephus raptim 
se fuge dat, proiecta in humerum penula cine- 
rea, rufo succinctus pallio, brachiisque et mani- 
bus ante se porrectis , hispidus capillis, vultu te- 
tricus, dum Virgo stans, leviter reflexa, dolenti 


χαῖρε, νήμφη ἀνύμφευτε. 
/ 
C. ZXkny ἔνδοθεν ἔχων 

λογισμῶν ἀμφιδόλων, 

ὁ σώφρων [ωσὴφ ἐταράχθη, 
7 v f ^ 

πρώην ἀγαμον σε θεωρῶν, 
4 /, "^ 

χαὶ χλεψίγαμον ὑπονοῶν, 
ἄμεμπτε" ; 

μαθὼν δέ σου τὴν σύλληψιν 

ἐκ Πνεύματος ἀγίου, £g * 
Ἀλληλούϊα. 

, v e 5, 
"€. Mxouaav οἱ ποιμένες 

τῶν ἀγγέλων ὑμνούντων 

τὴν ἔνσαρχον Χριστοῦ παρουσίαν, 

χαὶ δραμόντες ποιμένα ὁσᾶν 

θεωροῦσι τοῦτον ὡς ἀμινὸν 
ἄμωμον 

4 ὦ ^ - " 

ἐν τῇ γαστρὶ τῆς Μαρίας 

βοσχηθέντα, ἂν ὑμνοῦντες εἶπον" 


Χαῖρε, 


ἀυνοῦ χαὶ ποιμένος μῆ- 
[τερ’ 

χαῖρε, αὐλὴ λογικῶν moobXtov- 
χαῖρε, ἀυράτων 

ἐχθρῶν ἀμυντήριον " 

^ ’ 
χαῖρε, παραδείσου 

θυρῶν ἀνοιχτήριον" 


1. De perturbatione loseph. Turbationem 
intus habens dubiosarum cogitationum , mo- 
destus Ioseph turbatus est [te innuptam 
sciens ], et de purissima te suspicatus aliquid 
est. Sed cum noverit conceptionem de Spiritu 
sancto esse , cantabat : Alleluia. 

8. Salutationes pastorum ad Mariam puer- 
peram. Audierunt pastores angelos cantantes 
incarnati Christi prassentiam, et currentes ut 
pastorem videant, vident hunc ut immacu- 
latum agnum in sinu Virginis lactentem, 


compatitur. — νύμφην ἄγ. 1, ἄνανδρον 4, caeteri 
πρὸς τὴν dy. — χλε. ὑπειπὼν 11. — ἄγραντε 12. 

8. Ἀρχὴ τῆς 8΄. στάσεως eo loci mosq. .Tum pic- 
tot nobis specum adumbrat, quatuor angelis 
desuper fulgentibus, accedente festino pastore, 
ad Iesulum, matris in gremio reclinatum , dum 
dormitat Iosephus. — xa 90. ὡς πρὸς ποιμένα edd. 
et plerique codd. lassa melodia, quam duce La- 


ι9 
Ct 
ie 


χαῖρε, ὅτι τὰ οὐράνια 
συναγάλλεται τῇ γῇ 
χαῖρε, ὅτι τὰ ἐπίγεια 
συγχορεύει οὐρανοῖς" 
χαῖρε, τῶν ἀποστόλων 
τὸ ἀσίγητον GTOU.A * 
χαῖρε, τῶν ἀθλοφόρων 
τὸ ἀνίχητον 0Xococ: 
χαῖρε, στεῤῥὸν 
τῆς πίστεως ἔρεισμα" 
χαῖρε λαμπρὸν 


τῆς χάριτος γνώρισμα" 
χαῖρε, δι᾿ ἧς 
4 / e. CU 
ἐγυμνώθη ὁ ἄδης" 
γαῖρε, δι᾿ ἃς 
ἐνεδύθημεν δόξαν" 

α nd , [7 i , emm 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
, 

0. Θεοδρόμον ἀστέρα 


quam laudantes dixerunt : « Salve, agni et 
« pastoris mater. Salve, aula rationabilium 
« ovium. Salve , invisibilium hostium adiulo- 
« rium. Salve, ostium paradisi reseratorium. 
« Salve, quod coelestia congratulantur terre- 
« nis. Salve, quod terrena consaliunt coles- 
« tibus. Salve, apostolorum intacibile os. 
. « Salve, martyrum invincibilis audacia. Salve, 
« reverendum fidei firmamentum. Salve, 
« lucida grati notitia. Salve, per quam ex- 
« poliatus fuit infernus. Salve, per quam 


sch. restituimus. — μήτηρ edd. Christ, constan- 
ter. — ἀορ. θηρῶν 2, 5, 7. — συναγάλλονται 2, triod. 
bolon. — συγχορεύουσι 1, 5, 6, 7, 8, 11, 12. — 
συγχ. Χριστῷ 7, πιστοῖς 12, πιστῶν 11, πιστοὶ 5. — 
θράσος 11, Lasc. — πίστεως ἕόρασμα 6, χτίσεως £o. 11. 

'9. In mosquensi pict. IX^, Magi, non solum 
citato cursu properant, ut in omnibus fere vete- 
rum extypis , sed nova pictoris audacia equitant, 
floribus trifidis coronati pro phrygiis pileis, ex- 
pansis vento palliis, montemque aggrediuntur, 
equis anhelantibus et ad stellam hinnientibus, 
premente equitum alaeritate, quorum senior 
barbatus pone agrius fertur. Vetus autem fama 
est Magos, pedites equitesve , nullo itineris prae- 
pete cursu fuisse fatigatos. — Nota θεοδρόμον pa- 


SERGIUS CP. 


θεωρήσαντες Μαγοι, 

«- ’ 4 [4 b Ξ 
τῇ τούτου ἠχολούθησαν Guy, 
χαὶ ὡς λύχνον κρατοῦντες αὐτὸν, 
δι᾿ αὐτοῦ ἠρεύνων κραταιὸν 

ἄναχτα, 
M / 1 » ek 
xai φθάσαντες τὸν ἀφθαστον, 
4 4 Lu ^ Pu 
ἐχάρησαν , αὐτῷ βοῶντες 
Αλλυλούϊα. 
, ν E ͵ 
ι. [Ιδὸν παῖδες Χαλδαίων 

4 M ^ , 
ἐν χερσὶ τῆς Παρθένου 
τὸν πλάσαντα γειρὶ τοὺς ἀνθρώπους, 
χαὶ δεσπότην νοοῦντες αὐτὸν, 
εἰ χαὶ δούλου ἔλχδε μορφὴν, 

ἔσπευσαν 

τοῖς δώροις θεραπεῦσαι, 
χαὶ βοῆσαι τῇ εὐλογημένη" 

^v ’ * ^ 

Χαῖρε, ἀστέρος ἀδύτου μῆτερ᾽ 

χαῖρε, αὐγὴ μυστιχῆς ἡμέρας" 


« induti fuimus gloriam. Salve, sponsa 
« innupta. » 

9. Magorum adventus e! salutationes ad Ma- 
riam cum puero. [ Divino impulsu properan- 
tem) stellam cum vidissent Magi , sequuti sunt 
huius splendorem, et ut laternam tenentes 
eam, per eam investigabant potentem regem 
et pervenientes cum invenissent [inaccessum], 
gavisi sunt cantantes : Alleluia. 

10. Viderunt filii Chaldeeorum in manibus 
Virginis illum qui formavit homines manu, 


roxytonum. — Divinam Lasch. languidius. — 
θεωροῦντες ot μάγ. 411. --- φαινῶς ἄνακτα 9. — ἄφθα- 
στον μητρί τε τοῦτο 9. Cf. Roman. XXIV, 29.. 
10. Nunc Magi, praeunte seniore, procedunt 
eum muneribus ad Deum infantem , cruciformi 
nimbo insignem, more graco benedicentem, 
purpurea tunica et chlamyde vestitum , matris 
genibus assidentem; quem Virgo , czerulea veste 
nitens, dextera monstrat , sinistra in eiusdem hu- 
mero quiescente. Coronatur auro solus Magus se- 
nior; iuniores , quorum alter ab altero φίδια dif- 
fert, pro pileo gestant trium flosculorum coroni- 
dem. — πλάσ, χερσὶ 12. — χαῖρε, ἣ τῆς πλάνης τὸ 
κράτος 6. — χάμινον παύσασα 1,5,8, 11. — παύουσα 
9. — μύστ. φυλάξασα |, φυλάττουσα |2, — ἀπ. ἐχ- 


a5 
PLI 


MTM im 


I. ACATHISTUS. / 25 


χαῖρε, τῆς ἀπάτης 

τὴν XXUAYOV σδέσασα᾽ 
χαῖρε, τῆς ΤριΖδος 

τοὺς μύστας φωτίζουσα" 
χαῖρε, τύραννον ἀπάνθρωπον 

ἐχβαλοῦσα τῆς ἀρχΐς" 
γαῖρε, ἸΑύριον φιλάνθρωπον 

ἐπιδείξασα Χριστον" 
χαῖρε, ἡ τῆς βαρβάρου 

λυτρουιλένη θρησχείας" 
γαῖρε, ἡ τοῦ βορξόρου 

ῥυομένη τῶν ἔργων. 
852: , πυρὸς 

προσαύνησιν παύσαπα᾽ 
γαῖ;ε, φλογὸς 

παθῶν ἀπαλλλττουσα. 
χαῖος, πιστῶν 

ὁδηγὲ σωφροσύνης" 
χαῖρε πασῶν 

γενεῶν εὐφροσύνη" 


et ut Dominum cognoscentes eum , etsi for- 
mam servi acceperit, festinarunt cum mune- 
ribus eum adorare, laudareque benedictam 
matrem, dicentes : « Salve , stellae inocciden- 
« tis mater. Salve, splendor mystice diei. 
« Salve, deceptionis caminum extinguens. 
« Salve, Trinitatis discipulos illustrans. Salve, 
« tyrannum immitem ab imperio eiiciens. 
« Salve, dominum clementem Christum 
« ostendens, Salve, liberans nos a fide bar- 
« bara. Salve, nos ab operibus abstrahens 
« luti. Salve, ignis adorationem sedans. Sal- 
« ve, liberans nos a flamma passionum. Sal- 
« ve, dux castitatis fidelium. Salve, omnium 


θάλλουσα edd. — θρησχείας male Christ. — 6525. 
τῶν ἔργ. cf. Roman. XII pass. — adustionem 
sedans Lasch. casin. ac si legerit ἐπίχαυσιν παύσ. 
— χαῖρε, περτῶν 2, 5, 7, πυρσὸν 9, respectu ad 
historiam notanda varietates, — Suadent simili- 


ter cadentia σωφροσύνη. 

11. In XI* pict. mosq. iuxta fores cuiusdam 
urbis, mcnibus et hortis pensilibus conspicuz , 
tres Magi inter se conferunt; unus fere iam in- 
gressus, unicum purpureum florem pro pileo 


ct 


γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
ια΄. Κι ἥρυχες θεοφόροι 

γεγονότες οἱ Μάγοι, 

ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Βαδυλῶνα, 

ἐχτελέσαντές σου τὸν y pop 

καὶ χηρύξαντές σε τὸν Χριστὸν 

" 

ἅπασιν, 

ἀφέντες τὸν Ηρώδην 

ὡς ληρώδη, μὴ εἰδότα ψάλλειν - 
Ἀλληλούϊα. 

ιβ΄. Λάμψας ἐν τῇ Alonzo 

φωτισμὸν ἀληθείας, 

ἐδίωξας τοῦ ψεύδους τὸ σχότος' 

τὰ γὰρ εἴδωλα ταύτης, σωτὴδ, 

μὴ ἐνέγκαντζ σου τὴν ἰσχὺν, 
πέπτωχεν" 

οἱ τούτων δὲ ῥυσθέντες 

vict πρὸς τὴν Θεοτόχον᾽ 

Χαῖρε, ἀνόρθωσις τῶν ἀνθοώπων- 

χαῖρε, κατάπτωσις τῶν δαιμόνων. 


« generationum letitia. Salve, sponsa in- 
« nupta. » 

11. De reditu Magorum in patriam οἱ He- 
rodis regis illusione. Precones divini effecti, 
Magi reversi sunt in Babylonem , perficientes 
oraculum tuum, et predicarunt te Christuin 
omnibus , pretermittentes Herodem ut nuga- 
torem, nec scientem canere Alleluia. 

19. De fuga lesu in Egyptum, et salutatio- 
nes solutarum gentium ab idololatria ad Ma- 
riam. Cum illustrasses /Egyptum illustratione 
veritatis, expulisti tenebras mendacii. Nam 
idola eius, [o salvator] cum non potuissent suf- 
ferre tuam potentiam, ceciderunt,etquiab ido- 


gerit, caeteri trium florum coronulam retinent. — 
xal ἐχήρυξάν σε Lasch. salvo metro. — ὡς λυρώδη 
sic triod. bonon. ὡς εἴρῶνα sie 9. εἰδότα λέγειν 5. 

12. Cernere est in XII* pictura Virginem, ful- 
gida nube amictam, nimbo redimitam, iuxta 
urbis menia a duobus viris pronis exceptam, 
dum e turribus simulacra ruunt. — Plura in 
casin. desiderata lat. vat. restituit, in quo male 
a titulo sa/utarium gentium, tum correptio ho- 
minum. — τῆς ἀπάτης τὴν πλάνην fere omnes pra- 





ΠΝ m 


250 


/912t , ἡ τῆς πλάνης 
M 
TO χράτος πατήσασα" 
χαῖρε, τῶν εἰδώλων 
τὸν δόλον ἐλέγξαςα" 
χαῖρε, θάλασσα ποντίσασχ 
Φαραὼ τὸν νοητόν" 
᾿χλῖρε, πέτρα ἡ ποτίσασα 
M M ^ 4 4 / 
τοὺς ὀιψῶντας τὴν ζωήν' 
γαῖρε, πύρινε στύλε 
ὁδηγῶν τοὺς ἐν σχότει" 
γαῖρε, σχέπη τοῦ κόσμου 
πλατυτέρα νεφέλης" 
- - E 
μαῖρε, τροφὴ 
τοῦ μάννα διάδοχε: 
χαῖρε, τρυφῆς 
ἁγίας διζκονε᾽ 
χαῖρε, ἡ γῆ 
MACC NEW. 
ἡ τῆς ἐπαγγελίας, 
γαῖρε, ἐξ ἧς 


^ 


lolatria liberati fuere ad Virginem clamabant 
dicentes : « Salve, correctio hominum. Sal- 
« ve, depositio demonum. Salve, qus& poten- 
« tiamerroris pessumdasti.Salve, quz dolum 
« idolorum redarguisti. Salve, mare quod 
« submersisti Pharaonem intelligibilem. Sal- 
« ve, petra qua saturasti sitientes [vitam]. 
« Salve , columna ignea ducens eos qui in te- 
« nebris erant. Salve, tectum mundi latius 
« nebula. Salve, esca manna succedens. 
« Salve, deliciarum | sanctarum ] ministra. 
« Salve, terra promissionis, [salve,] ex qua 
« fluit mel et lac. Salve, sponsa innupta. » 
13.Salutationes Symeonis ad Virginem,quum 


ter mosquens. et Lasch. — post γῆ om. ἣ edd. 
coni. Christ γαῖα, vel ut nos. — Lasch. om. χαῖρε 
in penult. v. quem delicatus taurin. totum ex- 
punxit. 

13. Eo loci pictor struxit altare, rubris cireum- 
datum tentoriis , opertum antiminsio niveo, ca- 
ruleis sulcis exarato; in medio altaris eminet 
capsula quadrata; superest conopeum, quatuor 
nixum columnellis, plano tectum laqueari, e 
quo erigitur pyramidion, pendetque velum ru- 
brum, ad sinistram revolutum. Sub velo stat 


SERGIUS CP. 


ῥέει μέλι καὶ γζλα΄ 
γαῖρε, vium ἀνύμφευτε. 
y. HM "hpriiin 
τοῦ παρόντος αἰῶνος 
μεθίστασθαι τοῦ ἀπατεῶνος, 
ἐπεδόθης ὡς βρέφος αὐτῷ - 
ἀλλ᾽ ἐγνώσθης τούτῳ καὶ Θεὸς 
τέλειος ' 
διόπερ ἐξεπλζγη σου 
τὴν ἀῤῥητον σοφίαν, χράζων᾽ 
Ἀχληλούϊα.. 
ιδ΄, Νέαν ἔδειξε χτίσιν 
ἐμλφανίσας ὁ χτίστης 
ἡμῖν τοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ γενομένοις; 
ἐξ ἀσπόρου βλαστήσας γαστρὸς, 
χαὶ φυλάξας ταύτην, ὥσπερ ἦν, 
ἄφθορον᾽ 
ἵνα τὸ θαῦμα βλέποντες, 
ὑμνήσωμεν αὐτὴν βοῶντες" 


prasentatus fuisset ei puer Iesus, in egressu 
vitz. Cum Symeon esset abiturus ex hac vita 
deceptiva, datus fuisti ei ut infans; sed [ἃ- 
men ei cognitus fuisti ut Deus perfectus : 
idcirco stupefactus fuit ob ineffabilem tuam 
sapientiam , ob quam clamabat : Alleluia. 
14. Novam creaturam ostendit nobis creator 
a quo nati sumus, et qui natus est ex ventre 
virginali absque semine, quem incorruptum 
conservavit, ut miraculum videntes, Virgi- 


nem laudemus , clamantes : « Salve, flos in-- 


« corruptibilitatis. Salve, corona continen- 
« tie. Salve, formam resurrectionis pariens. 
« Salve, angelorum locum ostendens. Salve, 


Virgo, manibus porrectis, more offerentium; 
offert vero a dextera senex Symeon puerum ul- 
nis susceptum. — μέλλοντες Chr. errore typogra- 
phico. — ἐγνώσθης πᾶσιν ὡς Θεὸς 11. — ἄπειρον 909. 
Christ. — ἄφραστον οὐσίαν 9. — ἄῤῥητον οἰκονομίαν, 
ψάλλων 4. — In fine [8 : τέλος τῆς f στάσεως. 
14. In eodem : ἀρχὴ τῆς γ΄, cum pictura XIV?, 
in qua viri quinque mirabundi adorant puerum, 
innixum matris gremio in throno sedentis , sub 
tholi arcu et fornice. — ἀπ᾽ αὐτοῦ 5, 7, 8. — 
ὥσπερ ἦν om. Lasch. — ὑπὲρ ἦν 5. — ἦν ἄφθορος 4. 


]. ACATHISTUS, 251 


Χαῖρε, τὸ ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας ᾿ 
γαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγκρατείας. 

f. αἶρε ; ἀναστάσεως TURO ἐκλάμπουσα . 
χαῖρε, τῶν ἀγγέλων τὸν βίον ἐμφα!- 


χαῖρε; δένδοον ἀγλαόκαρπον, [ νουσα 


- , ’ 
ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί’ 


χαῖρε, ξύλον εὐσχκιόφυλλον, 


ὑφ᾽ οὗ σκέπονται πολλοί" 
^ » - 
χαῖρε; ἀπογεννῶσα ᾿ 
3 ^ ^e 
λυτρωτὴν Xy μαλώτοι; 
χαῖρε, κυοφοροῦσα 
ὁδηγὸν πλανωμένοις * 
χαῖρε, κριτοῦ 
/ , 
διχαίου δυσώπησις" 
γαῖρε πολλῶν 
/ 
πταισμάτων συγχώρησις" 
χαῖρε, στολὰ 
^» ^ .*e / 
τῶν γυμνῶν παῤῥησίας" 
^ * 
χαῖρε, στοργὴ 
TXvT& ποθον νιχῶσα᾽ 
^v ÁI , , 
χαῖρε, νύμφη ανύμφευτε. 


« planta fructuosa, ex qua nutriuntur fideles. 
Salve, lignum umbrosum, quo plerique coo- 
periuntur. Salve, generans liberatorem cap- 
« tivorum. Saive , pariens ducem errantium. 
« Salve, iudicis iusti advocatio. Salve , mul- 
« torum delictorum venia. Salve , sto!a nudo- 
rum. Salve, amor omnem superans amo- 
rem. Salve, sponsa innupta. » 

19, Salutationes omnium peregrinorum fi- 
delium ad. Mariam. Peregrinum partum vi- 
dentes, peregrini simus in mundo, et men- 
tem nostram in ccelum transponamus. Prop- 


[Ὶ 


A 


[^ 


^ 


— αὐτῇ βοῶντες 6. — τὸ στέμιλα τῆς ἐγχρατείας 11, 
12. — τύπον ἐχτίχτουσα subtilius leg. Lasch. dein 
τόπον pro βίον, vel potius τρόπον substituit. — 
πιστοὶ prO πολλοὶ et vice versa alii. Item duo v. 
seqq. sape inverso ordine. — χαρποφοροῦσα λυ- 
τρωτὴν 6, 11. — λύτρωσιν 9. — πολλῶν πταιόντων 
edd. — παῤῥησία 11, om. Losch. — In trop. 14 et 
[6 tanta est seripturarum varietas et versiculorum 
tumultus, ut facile intelligas cur priores saluta- 
tiones non solito more dividantur. 
V. 


d πες / δύ 
té * ἐξένον τόχον ἰδόντες, 
» ^a ^^ 
ζενωθῶμεν τοῦ χόσμου, 
M ^» 1 
τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντε:" 
ὃ M ^» M € ε M 
(X τοῦτο YXo ὁ ὑψηλὸς 
᾽ X ΄-- , 
ἐπὶ γῆς ἐφάνη ταπεινὸς 
M 
ανθρωπος, 
βουλόμενος ἕλχύσαι 
M e M * -- ^ 
πρὸς ὕψος τοὺς αὐτῷ βοῶντας 
Ἀλληλούϊα. 
7€ κ᾿ ^ U 
uz. Ὅλος ἦν ἐν τοῖς χάτω, 
M - v * 8; .» 
χαὶ τῶν ἄνω οὐὸ ὅλως 
. ΄-- 4 / ?, 
ἀπῆν ὁ ἀπερίγραπτος Λογος" 
. m , : FH 5. 
συγχατάθασις γὰρ; θεϊχὴ, 
* , Ὁ δι 1 
09 μετχτασις δὲ τοπιχὴ 
γέγονε 
ὁ τόχος ἐκ [Παρθένου 
θεολήπτου, ἀχονούσης ταῦτα: 
Χαῖρε, Θεοῦ ἀχωρήτου 4062: 
χαῖρε, σεπτοῦ μυστηρίου θύρα" 
e - , » 
χαῖξε, τῶν ἀπίστων ἀμφίδολον ἀἄχου- 
[oua 


ter hoc Altissimus in terra apparuit liomo 
humilis, volens sursum attrahere cos qui 
canunt : Alleluia. 

16. Totus erat in inferioribus et totus a 
superioribus non defuit indescribile Verbum, 
Depositio enim divina , non transmutatio lo- 
calis fuit partus e divina Virgine, audiente 
hac : «Salve, Dei incomprehensibilis locus. 
Salve , divini secreti ostium. Salve, infide- 
lium auditum dubiosum. Salve, preconium 
fidelium indubiosum. Salve, vehiculum sanc- 
tum Dei super cherubim existens. [Salve, 


15. Reduxit iterum pictor Virginem in specum, 
cum puero, bove et asino, multis cireumstanti- 
bus qui brachia attollunt. — εἰς οὐρανοὺς triod. 
bolon. — $4. Θεὸς edd. — $o230o1. τοῦ o&2t τοὺς 5, 
12. — πρὸς τὸ ὕψος edd. et Chr. rupto metro. 

16. Depictus iu hoc loco Iesus sedet, docentium 
in cathedra, et more graco benedicit; prospi- 
ciuntur bina edicule, duplici tholo eminente. 
— [n casin. fotus semel, male leg. Lasch. οὐδ΄ 


ὅλος. — Ibid. incircumscriplibile l'erbum. — In 
17 





«ipt, τῶν πιστῶν ἀναμφίξολον χα- 
χαῖρε, ὄχημα πανάγιον [nua * 
τοῦ ἐπὶ τῶν γερουδίμ- 
χαῖρε, οἴκημα πανάριστον 
τοῦ ἐπὶ τῶν σεραφίμ, " 
μαῖρε, ἡ τἀναντία 
εἰς ταὐτὸ ἀγαγοῦσα᾽ 
χαῖρε, ἡ παρθενίαν 
χαὶ λοχείαν ζευγνῦσα" 
χαῖρε, δι ἧς 
ἐλύθη παράξασις" 
χαῖρε, δι᾽ ἧς 
ἠνοίχθη παρζδεισος" 
γαῖρε, ἡ κλεὶς 
τῆς Χριστοῦ βασιλείας" 
γαῖρε, ἐλπὶς 
ἀγαθῶν αἰωνίων 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
ιζ΄. Πᾶσα φύσις ἀγγέλων 
κατεπλάγη τὸ μέγα 
τῆς cg ἐνανθρωπήσεως ἔργον" 


nobilissimum habitaculum eius qui super 
Seraphim est.] Salve, qua duo opposita 
eodem reduxisti. Salve, que virginitati par- 
tum iunxisti. Salve, per quam soluta est 
transgressio. Salve , per quam apertus est pa- 
radisus. Salve, clavis Christi regni. Salve, 
spes sempiternorum bonorum. Salve, sponsa 
imupta. » 

17. Omnium salutationes ad Mariam. Omnis 
natura angelorum stupuit, videns excelsum 
opus tue incarnationis. Nam speculabatur 
Deum maccessibilem omnibus, et conversa- 


vat. indeprehensibilis locus. — lbid. dispensa- 
tio enim, — et partus. — Ambo om. inclusa, sta- 
tima seqq. solus vatic. retinuit. — ἀλλ᾽ ἦν 11 post 
correct. — συγχατάδασις, ut Roman. p. 160. — 
xxi τόχος aliae, resp. ad συγχ. — χαῖρε duo. dxov- 
oua, hunc v. om. 11. — εἰς αὐτὴν 11, εἰς αὐτὰ 7, εἰς 
ταῦτα alii. — ἢ παοθενία vet. ven, — χαῖρε, δι᾽ ἧς ἐλ, 
π. ἴῃ 12 erasa, loco manente vacuo. 

17. Ad bec pictor sistit Christum in gloria 
stamtem, latino ritu benedicentem; sex angeli 
adorant ; unus Seraphim, sex alis expansis, in 
summo ccelo supervolitat. — yy. ἐξεπλάγη 11. — 


SERGIUS CP. 


τὸν ἀπρόσιτον γὰρ ὡς Θεὸν, 

ἐθεώρει πᾶσι προσιτὸν 
ἄνθρωπον, 

ἡμῖν μὲν συνδιάγοντα, 

ἀχούοντα δὲ παρὰ πάντων " 
Ἀλληλούϊα. 

wm. Ῥήτορας πολυφθόγγους 

ὡς ἰχθύας ἀφώνους 

ὁρῶμεν ἐπὶ σοὶ, Θεοτύχε" 

ἀποροῦσι γὰρ λέγειν τὸ πῶς 

χαὶ παρθένος μένεις, χαὶ τεχεῖν 
ἴσχυσας" 

ἡμεῖς δὲ τὸ μυστήριον 

θαυμάζοντες πιστῶς βοῶμεν - 

Χαῖρε, σοφίας Θεοῦ Ooysiov: 

χαῖρε, προνοίας αὐτοῦ ταμεῖον" 

χαῖρε, φιλοσόφους ᾿ 
ἀσόφους δειχνύουσα" 

χαῖρε, τεχνολόγους 
ἀλόγους ἐλέγχουσα" 

χαῖρε, ὅτι ἐμωοζνθησαν 


bilem hominem, nobis communicantem et 
audientem ab omnibus : Alleluia. 

18. Rhetores copiosos ut mutos pisces vi- 
demus in te, Dei genitrix. Dubitant enim di- 
cere quomodo virgo permanes et parere 
potuisti. Nos vero secretum admirati fideliter 
clamamus: « Salve, Dei (sapienti;] vas. Salve, 
penu diving providentia. Salve, sapientes in- 
sipientes demonstrans. Salve, doctos indoctos 
redarguens. Salve, quod effecti sunt stulti qui 
prius graves erant disputatores. Salve, quod 
marcescunt fabularum poete. Salve, que 


ὡς Θεὸς edd. vett. immo et rec. ven. turpi lapsu. 
— ἐθεώρουν 1, 5, 7, 12. — fjuiv τε 11. — πάντων οὔ- 
τως edd. — Lasch. ὡς om. et male interpretatur. 
Sensus est : « cernebat enim illum, qui, ut Deus, 
inaccessus est, omnibus, ut hominem , accessi- 
bilem. » 

18. Hic vero sedet Virgo in purpureo pulvino, 
aureaque sede , manus expandens : sinistrorsum 
stat quidam przeco veritatis ; e regione oppositum 
stipatur agmen rhetorum, attonitis similium , 
unus quorum os manu tegit, duo tenent scripta 
volumina. — ἰχθύας ἀφθόγγους 5, 6, 7, 9. — coni. 


- 0 0L ——— -— — 


THU 


) 


pna ! 


ΟΣ f 
ind 
iu 
ja 
Sá 
(p. [ 
Lee 


jul 


I. ACATHISTUS. 959 


οἱ δεινοὶ συζητηταί" 
χαῖρε, ὅτι ἐμαράνθησαν | 

οἱ τῶν μύθων ποιηταί" 
χαῖρε, τῶν ᾿Αθηναίων 

τὰ; πλοχὰς διασπῶσα. 
χαῖρε, τῶν ἁλιέων 

τὰς σαγῆνας πληροῦσα" 
χαῖρε, βυθοῦ 

ἀγνοίας ἐξέλχουσα- 
χαῖρε, πολλοὺς ! 

ἐν γνώσει φωτίζουσα" 
χαῖρε, ὁλκὰς 

τῶν θελόντων σωθῆναι" 
χαῖρε, λιμὴν 


’ὔ 


τῶν τοῦ βίου πλωτήρων" 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
, E * ? : ] á 
10, Σῶσαι θέλων τὸν χόσμων, 
ὁ τῶν ὅλων χοσμήτωρ 
πρὸς τοῦτον αὐτεπάγγελτος ἦλθε, 


, « - à - 
χαὶ ποιμὴν ὑπάρχων ὡς Θεὸς, 


Atheniensium implicationes dilanias. Salve, 
quie retia piscatorum imples. Salve , que ἃ 
profundo ignorantia homines attrahis. Salve, 
qu& plures in sapientia ditasti. Salve, navis 
volentium salvi fieri. Salve, portus navigan- 
tium in hac vita, Salve, sponsa innupta. » 
19. Salutaliones. universorum fidelium ad 
Mariam per doctiinam Dei. Cupiens salvum 
facere mundum omnium creator, spontaneus 
ad eum venit, et pastor cum esset, ut Deus, 
propter nos apparuit secundum nos ovis ; si- 


Christ : ἀπορ. y. λέγοντες πῶς, nee placet, nec in- 
legra series admittit ; Dec nisi rectissime ἀπορεῖν 
cum infinitivo, —— παρθένον μένειν xol τέχειν 11. — 
ῥοῶμεν οὕτως id. — xp. αὐτοῦ σημεῖον 9, — πο, Θεοῦ 
Sopa, χαῖρε σοφοὺς ὡς ἀσόφους 1|. — ἐμαράνῃ.,,, 
ἐμωράνῃ. ordine verso 9, 6. — u30ov μύσται 11. — 
ἦν qv. πλουτίζουσα leg. Lasch. 

19. Alicui placeret : zai ὑπάρχ. ποιμὴν ὡς Θεὺς, 
Sed eontra codd. -- χαθ' 44. rp. cum δ, 8, 
9, Laseh. δι᾽ ἡμὰς προῦ. 11, caeteri eum edd. x«0' 
ἡμᾶς ἄνθρωπος : locus ambiguus, prout quisque 
magis respicit e diametro vel Θεὸς et ἄνθρωπος, 
Vel ποιμὴν et πρόβατον. — ὅμοιον φορέσας 8, 11. — 
χαλέσας ἐθέλησεν ἀχούειν 9, 12. — γλῆεν ἀχούσειν 


ὃ 4 M. I2 4 , ; θ᾽ ΕἾ ^ 
ι "uas ἐφάνη καθ᾽ ἡμᾶς 

πρόβατον, 

ὁμοίῳ γὰρ τὸ ὅμοιον 

χαλέσας, ὡς Θεὸς daojn- 
᾽ p 
Ἀλληλούϊα. 

X. Τεῖχος εἶ τῶν παρθέγων, 
Θεοτόχε Παρθένε, 


M , ως [/ 
καὶ πάντων τῶν εἰς σὲ προστρεχ ὄντων. 


ὁ γὰρ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῇς γῆς 
χατεσχενασὲ σὲ ποιητὴς, 
ἄγραντε, 
οἰκῆσαι ἐν τῇ μήτρα σου, 
σοὶ πάντας προσφωνεῖν ὃ ιδάξας-. 
Χαῖρε, ἡ στήλη τῆς παοθενίας- 
χοῖρε, ἡ πύλη τῆς σωτηρίας" 
χαῖρε, ἀρχηγὲ 
νοητῆς Ryu) Xil. 
χαῖρε, χορηγὲ 
VIP ἀγαθότητος. 
χαῖρε: cb γὰρ ἐνουθέτησα: 


mili enim simile revocans , ut Deus , audit ab 
omnibus nobis : Alleluia. 

20. Murus es virginum, sancta Virgo, et 
omnium ad te confugientium. Nam cali et 
lerrze creator talem te fecit, [immaculata,] ut 
tecum habitet, et omnes docuit te salutare 
dicentes : « Salve, statua virginitatis. Salve, 
ostium salutis, Salve, auctor intellectualis re- 
formationis. Salve, donatrix divince bonitatis, 
Salve, tu enim admonuisti deceptos mente. 
Salve, tu enim reformasti turpiter conceptos, 


7. — ὡς ἐθέλησεν 9, — ἀλλ. τέλος τῆς 1 στάσεως 
18. 

20. Post evanidam superiorem picturam, in 
XX^ loco iterum Virgo sedet in purpureo solio, et 
accersit venerabundas duodecim puellas, e du- 
plici porticu hinc inde procedentes. Quo perfecto 
num. 12 omnes gentium tribus significantur : 
quas vero latinus interpres vocat satutationes 
wnipersorum fidelium, pictor haud inepte de 
Virginibus f. delineavit. — pro θεητόχε Lasch. zav- 
αγία. — εἷς σὲ προσφευγόντων 13, Lasch. — οἰχή- 
σας codd. edd. — xc πάντας co: iid. contra me- 
trum et impedita oratione. — xai διὸ. προσφ, cot 
πάντας 12. — πείσας προτῷ. σοι πάντ, 1, 6. coni. 


EN" NT ug 





260 SERGIUS CP. 


τοὺς συληθέντας τὸν νοῦν" 
γαῖρε- σὺ Ὑὰρ ἀνεγένντησα:ξ 

τοὺς συλληφθέντας αἰσγρῶς᾽ 
αῖρε, ἡ τὸν φθορέα 

τῶν φρενῶν χαταργοῦσα᾽ 
γαῖρε, ἡ τὸν σπορέα 


^s , , ^ 
P dis GN EUXS 7840964 * 


9 / 


ἀσπόρου γυμφεύσεως᾽ 
^: A 
γαῖρε, πιστοὺς 
ὰ 7ὔ e 4 
Kuzto ἀοριμόζουσα᾽ 
JA QS, καλὴ 
χουροτρῦφε παοθένων᾽ 
χαῖρε, ψυχῶν 
, e Ὁ 
γυμφοστολε αγίων " 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
e ^» € ^ 
χα. Yyuvog ἅπας ἡττᾶται 


Salve, corruptorem mentis annihilans. Salve, 
seminatorem castitatis pariens. Salve, tha- 
lame desponsationis sine semine. Salve , fide- 
les Domino coniungens. Salve, sancta nutrix 
virginum. Salve, animarum sanctarum sponsa. 
Salve, sponsa innupta. » 


31. Salutationes Sergii patriarche cum suis, 


collegis ad Mariam. Omnis hymnus [quantum- 
vis explicari contendat, ] superatur multitu- 
dine miserationum tuarum. Nam si offerimus 
tibi, sancte rex , innumeros [ ut maris are- 
nas ] psalmos et cantus, nihil dignum perfi- 


Christ. φωνεῖν sot, om. 13. — dc» y& θεϊκῆς ἀγαθό- 
τητος 12, omissis interpositis. — σὺ γὰρ ἀνεχαίνισας 
τοὺς συλ. 5, 6, 7, 11, qua alio ordine postponunt 
sequentibus 13, Lasch. — ἀνεχαίνισας τοὺς τῆς πλά- 
νης φθαρέντας 8, 11. — σὺ ὅτι ἐνέδυσας τοὺς γυμνωθέν"- 
τας τὴν ζωὴν 5, 6, 11. — τῆς ζωῆς ἀνεθέωσας τοὺς ζ, 
γὐμν. 8. — νυμφοστόλε « pronuba , paranympha » 
om. potius scriba quam Lasch. qui sponsa. bis 
pon videtur scripsisse. 

41. Ostenditur in XXI* pictura mosq. stans 
Christus, magistri instar, librum manu gerens; 
audiunt ad sinistram Iudai , ut videtur, Greci ad 
dexteram, quibus prasunt duo infulati, capite 
nudo, astantibus quinque monachis vel hegume- 
nis, rotundo capuecio tectis. — ἰσαρίθμους ψάμμου 
Qoi, 13. — ἰσαρ. ψαλμοὺς χαὶ ὡδὰς 12. — ἰσαρ, 


συνεχτείνεσθαι σπεύδων 
- / - - * ^/ 
τῷ πλήθει τῶν πολλῶν οἰχτιρικῶν σου᾽ 
ἰσαοίθμους YXo ψάωαμῳ ᾧδὰς 
AM . 9 Y P WV P on 3 
ἂν προσφέρωμέν σοι, βασιλεῦ 
ἅγιε, 
4 M e My 
οὐδὲν τελοῦμεν ἀζιον 
T7 , ^ X - 
ὦν δέδωχας τοῖς σοὶ βοῶσιν" 
3 
Αλληλούϊα. 
fa t , 
x Φωτοδόχον λαμπάδα 
^ , ΄ῳ 
τοῖς ἐν σχύτει φανεῖσαν 
ἡοῶμεν τὴν ἁγίαν [Παρθένον " 
ὁρῶμεν τὴν ἁγίαν []αρθένον 
' 1 w.. - 
τὸ Ὑὰρ ἀὔλον ἅπτουσα φῶς 
ox net πρὸς γνῶσιν θεϊχὴν 
ἅπαντας, 
αὐγῇ τὸν νοῦν φωτίζουσα; 
χραυγῆ δὲ τιμωμένη ταύτη " 
Χαῖρε, ἀκτὶς νοητοῦ ἡλίου" 


cimus his que nobis donasti clamantibus : 
Alleluia. 

22. Videmus Virginem sanctam apparen- 
tem lampadem illis qui in obscuro erant. Nam 
ignem  immaterialem accendens, adducit 
(omnes ad Dei cognitionem, ] mentem nos- 
tram illustrans , voceque illa salutatur : « Sal- 
ve, radie intellectualis solis. Salve, sidus 
luminis inoccidentis. Salve, fulmen animas 
nostras illustrans. Salve, tonitruum hostes 
nostros terrens, Salve, que producis copio- 
sam illuminationem. Salve, quz effundis flu- 


ψαλμῷ γὰρ Q2; 11. — γὰρ yaXuip 6. — Ftiam Las- 
charis eodem tumultu czeeutiit, quem sic declara- 
verim : « Nam ssi offerimus hymnos arenis numero 
equales. » — δέδωχας uiv edd. τοῖς σοι Chr. fru- 
stra expungit. — τοῖς σοῖς alii codd. 

22. Christo succedit Virgo depicta in glorioso 
disco acuminato et fulgurante, incensa candela- 
bri face Virginem inter et sex viros venerabun- 
dos. — /'idemus te Lasch. in ambobus codd. ex 
aliqua incogitantia. Tum etiam emenda ad hzc 
χραυγῇ δέ : « voceque hac salutantium honorata. » 
— τὴν παρθένον Μαριὰμ 11. — ἄυλον αὐτῆς φῶς 5, 12. 
— ἄπτουσα πῦρ Ε|. --- αὐτὴ τὸν νοῦν 5. τιμωμένη 
ταῦτα edd. Praestat ταύτῃ cum 1, 2, 4, 6, Christ. 
— λαμπτὴρ τοῦ do. o. 12. — ταῖς ψυχαῖς καταυγά- 
ζουσα 5, 6. — ὡς om. 1, 6, Lasch. — πολύῤῥητον 


πο asc-€——ÁÀ 


"7. 


l. ACATHISTUS. 


t2:, βολὶς τυῦ ἀδύτου φέγγους" 
γαῖ ἴρε; ἀστραπὴ 

τὰς ψυχὰς καταλάμπουσα" 
χαῖρ 2t; ὡς βροντὴ 

τοὺς ἐχθροὺς χχταπλήττουσα᾽ 
χαῖρε, ὅτι τὸν πολύφωτον 

ἀνατέλλεις φωτίσμον ; 
χαῖρε, ὅτι τὸν πολύῤῥυτον 

 ἀναθλύζεις ποταμόν" 
χαῖρε, τῆς κολυμδηθρας 

ζωγραφοῦσα τὸν τύπον" 
χαῖρε τῆς ἁμαρτίας 

ἀναιφοῦσα τὸν ῥύπον" 
χαῖρε, λουτὴξ 

ἐχπλύνων συνείδησιν " 
μαῖρε, χρατὴ 

κιρνῶν ἀγα) λίασιν" 
γαῖρε, ὀσμὴ 

Ts χρῇ εὐωδίας" 
χαῖρε, ζωῆς 

μυστικὴ εὐωχία: 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
zy. Xdow δοῦναι θελήσας 

00-1, X TV o LU 


vium abundantem. [ Salve, qus piscine 
vivam refers imaginem. Salve, qua peccati 
sordes tollis, Salve, pelvis, qua conscientia 
tergitur.] Salve, crater mixtus exultationis. 
Salve , odor Christi suavis odoris. Salve, con- 
vivium mysticae vite. Salve, sponsa innupta. » 

23. Liberalis omnibus de nexu chirographi 
maledicti, et conversis apostatis, omnes Ma- 
riam salu'ant. Gratiam volens dare antiquo- 
rum debitorum, omnium liberator profectus 
esl ἃ se , ad apostatas su: gratia, et destruens 


chirographum , audit ab omnibus : Alleluia. 


ἀνατέλλ, 13. — πολύδωρον dva64. 5, 6, 13. — ἀναῦλ. 
πυτισμὸν 12. tres v. seqq. om. uterque cod. Lasch. 
ἄγαιρ, τὸν τόπον bis 11 male. — ζωὴ μυστιχῆς εὐωδίας 
fere omnes codd. et edd. quos ob concentum se- 
quimur contra mosq. Lasch. ζωῆς μυστιχῆς εὐωλ a. 
23. Ambigua satis hic pictura prostat, nisi 
facem eantieum praebeat. Christus przeceps festi- 


201 


t , , , 
ὁ πάντων γρεωλύτης ἀνθρώπων, 
3 NE à ?, t€ - 
ἐπε. σε ÓV EXUTOU 
* s Nr “- lod 
πρὺς τοὺς ἀποδήμους τῆς αὐτοῦ 
χάριτος, 
χαὶ σχίσας τὸ χειρόγραφον, 
ἀχούει παοὰ πάντων οὕτως" 
᾽ *. Ἢ 
Ἀλληλούϊα. 
M * δας , M 
x0 . ἘΠ χλλοντές σου τὸν τύχον, 
ἀνυμνοῦικέν σε πάντες, 
e » ' , 
ὡς ἔμψυχον vaov , Θεοτόχε" 
* ^ ^ 4 3 7 - 
ἐν τῇ σῇ γὰρ οἰκήσας γαστρὶ 
e , , ^: 4 
ὁ συνέγων πάντα τῇ 82 
* 4 “οὶ 
Κύριος, 
e ^ δ 
ἡγίᾶσεν, ἐδοζασεν, 
“δὰ T Ὁ , 
ἐδίδαξε βοᾶν σοι πάντας᾽ 
Χαῖρε, σκηνὴ τοῦ Θεοῦ xa Λόγου" 
^ / e ^* 
χαῖρε, ἁγία ἁγίων μείζων" 
γαῖρε, κιβωτὲ 
χρυσωθεῖσα τῷ Πνεύματι" 
χαῖρε, θησαυρὲ 
- lai E δ " 
Th; LOT XOARTXVATEC 
^- P4 , 
χαῖρε, τίμιον διζδιημα 
βασιλέων εὐσεφῶν" 
χαῖρε, καύγυμα σεδζσαμιον 


24. Cantantes filium tuum, magnificamus 
te, Virgo, ut templum animatum. Nam Deus, 
cum habitasset uterum tuum qui omnia tenet 
manu, sanctificavit, glorificavit, docuitque 
ciamare omnes: «Salve, tentorium Dei et 
Verbi. Salve, sancta maior oinnibus sanctis. 
Salve, arca deaurata Spiritu sancto. Salve 
thesaure vite nostra inconsumptibilis. Salve, 
pretiosum diadema regum fidelium. Salve, 
gloria honesta sacerdotum venerabilium. 
Salve, sancte Ecclesie turris immobilis. 
Salve , imperii inexpugnabilis murus. Salve, 


nat, et alloquitur trepidantem turbam; procul 
τα πη} porta patet, quam Dominus indigitat. — 
75:£óte. Col. II, 14. 

24. εὐφημοῦμέν σε 11, 12, 13. — ὁ χατέλων πάντα 
12, 13. — βοᾶν cot οὕτως, γαῖρε, gsuvi; δ. — σοι 
πάντα 7. — rix ἁγίων, Aliter quam Lascaris in- 
terpretari licet : « Salve, sancta. praestantior quam 





2062 


ἱεσέων e))a oy - 
χαῖρε, τῆς ἐχκλησιας 
ὁ ἀσάλευτος πύργος" 
χαῖρε, τῆς βασιλείας 
ι , , ^ 
τὸ ἀποοθητον τεῖχος" 
^v , 7? 
228 δι ἧς 
P , 
ἐγείρονται τρυπαια" 


4 Α / 

ἐχθροὶ χαταπίπτουσι" 
χαῖρε, χρωτὸς 

τοῦ ἐμοῦ θεραπείχ" 


χαῖρε, ψυχῆς 


per quam elevantur trophaea. Salve, per 
quam hostes devincuntur. Salve, mei corpo- 
ris medela. Salve, anima mese salus. Salve, 
sponsa innupta. » 

25. O ceieberrima mater, qua peperisti 


Sancta sanctorum. » Et tota serie id confirmatur. 
— Salve imperii christiani vatic. — φωτὸς τοῦ 
ἐμοῦ 0:5. 2, 4, 7, 9, 12. — Χρὼς apte pro corpore 
sumitur : unde Suidas : χρὼς, σῶμα, Hesych. Χρὼς 
ζῶν. σῶμα tov, ex Levit. XIII, 14. 

25. Ultimo loco Dei genitrix, filium gestans, 
pingitur in tabella super altare posita; sacram 
imaginem venerantur hinc ludaei, inde Graci, 
et siquidem sacerdotum vestibus ornati, rubeo 
tecti capitello, quod Slavi K/abouk vocitant, 
quodque volunt album esse pro Romano ponti- 
fice, rubrum pro patriarchis, nigrum pro mona- 
chis, etiam in episcopos cooptatis. — τούς σοι 
βοῶντας 12, τοὺς ἐκδοῶντας 6. — ἀλληλούϊα, τέλος, 
Θεοῦ τὸ ὀῶρον 13. 

Dicendi alius loeus erit de probabili carminis 
auctore, de historica rei veritate, de multis aliis 
eodd. et de his praesertim qui nomen Sergii ser- 
vant. Interim, si lubet, cf. Combefis “ποία. 
t. If, p. 805-826; Lambec. ed. Kollar. t. V, 
p. 301; Matthaei Notit. codd. mosq. a. 1776 n. 


SERGIUS CP. 


τῆς ἐμῆς σωτηρία" 
^v , , , 
αἴοε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
: i^ P5; Un Ue 
χε. 1) πανύμνητε μῆτεο, 
ἡ τεχοῦσα τὸν πάντων 
ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον, 
δεξαμένη τὴν νῦν προσφορὰν, 
4 1 , tu "ed 
ἀπὸ πάσης ῥῦσαι συμφορᾶς 
ἅπαντας, 
καὶ τῆς μελλούσης λύτρωσαι 
χολάσεως τοὺς συμδοῶντας" 


Ἀλληλούϊα. 


Verbum divinum, omnium sanctissimum, sus- 


cipe hanc oblationem, et libera nos omnes ab 
omni calamitate et futura damnatione, can- 
tantes tibi : Alleluia. Amen. 


IX; Migne Patrol. gr. XClI col. 1333; CVI 
c. 1335; W. Christ 4nthol. gr&c. 1871, p. 140- 
147. Extant vero interpretationes lat. losephi 
Schiri archiep. Dyrrach. Rom. 1746 ; I. M. Quer- 
cii ad caleem Georgii Pisidze. Lascharis versioni 
sue hune titulum prafixit , in duob. codd. serva- 
tum : Sergii Patriarchge Constantinopolitani 
hymni sive salutationes XXIV ad intemeratam 
Firginem Mariam, de grzgco in latinum tra- 
duct? per Constantinum Lascharem. In cod. 
vaticano Lascharis interpretationem excipit ora- 
tiuncula, ab eodem fort. e Grzcia derivata, quam 
rescribere non piget, cum brevis zque et pia sit : 
« Oratio ad. Christum. « Dominus lesus Chris- 
« tus mecum sit, ut me defendat ; intra me sit, 
« ut me refieiat ; coram me sit, ut me conservet ; 
* ante mesit, ut me deducat; supra me sit, ut 
me benedicat; qui in Trinitate perfecta manet 
et regnat Deus, per infinita saecula saculo- 
rum. Amen. Finis. » 


a 


A 


Ά 


inmurm., su 
; omnes ab 
iode, Call 


1335; Q1 
1, p. 4} 
it. Jos cpli 
. V. Quir 
"5 versi 
jd. 8r 
pitt 
τ 
jum P0 


. 1} ad. 


II. ACATHISTUS. 


II. 


ACATHISTUS DE B. 


, Τῇ ἀθανάτῳ καὶ σεπτῇ μεταστάσει δου; 
πληθὺς ς ἀόλων λειτουργῶν ἀνυμνῆσαί δε 
παρεγένετο, Παρθένε, σὺν τῷ υἱῷ cou 


ix περάτων δὲ τοῦ χόσμον οἱ ἀπό 
[στολοι, 


, J 
ἄσπαζόμιενοι νεφέλαις, 

Ν᾽ , 
συνηθροίζοντο, καὶ ἐδόων σοι’ 
Χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 


OI ATTEAOI. 


, » 
D. Αγγελοι οὐρανόθεν 
τὴν σὴν χύησιν πάλαι 
, » 
ἀνύμνησαν, Παρθένε, ἀξίως" 


1. In immortali et augusto tuo transitu , 
multitudo incorporea ministrorum accessit, o 
Virgo, ut te cum filio tuo hymnis honesta- 
ret. À finibus autem mundi apostoli , in nu- 
bibus rapti, congregati sunt, et clamabant 
tibi ; « Salve, sponsa innupta. » 

2, ANGELI, coelitus delapsi, tuum olim par- 


Il. Ne acta agerem , hiesi iterum, cum semel 
iam' Rom:e editus fuerit hymnus iste ἀχάθιστος, 
praecedenti simillimus. Sed quum vix ab Urbe li- 
ber exierit editus in superiore szeculo, nova lux fere 
prima futura est. Tum inter utrumque ἀκάθιστον 
adeo arcta necessitudo intercessit, ut facile ejus- 
dem esse temporis, ne auctoris dicam , uterque 
censeatur. Certe codex unicus cryptoferratensis 
antiquus est, scriptore Sophronio, haud ultimo 
inter priscos Itali Basilianos. Id vero me potissi- 
mum movit, quod, ne priore quidem Sergii 
cantico excepto, aliud non est reperiundum, 
eodem melodiz genere, eodem artificio, eadem 
accurati rhythmi elegantia exquisita elaboratum, 
Totum enim opus sive dictionis concinnitate , sive 
rara nonnullorum verborum infrequentia , pris- 
eam redolet melodorum etatem. Codicem ad 
manum etiamnunc non habere minus doleo, quum 
eum pra oculis habuerit romanus editor haud in- 


VIRGINIS TRANSITU. 


χαὶ νῦν τὴν ἱερὰν χαὶ σεπτὴν 
μεθ᾽ ἡμῶν τῶν κάτω εὐσεξὼς 

χοίμησιν 
δοξάζουσιν ἐν ζοματιν, 

͵ χραυγάζοντες πρὸς σὲ τοιχῦτα᾽ 

Χαῖρε, χαρᾶς 

τῶν ἀνθρώπων βρῶσις" 
χαῖρε, ἀρᾶς 

τῶν προγόνων λύσις" 
χαῖρε, ἀοράτου 

πατρὸς νύμφη ἀφθορε’ 
χαῖρε, συνανάφγχου 

Υἱοῦ μῆτερ ἄνανδρε" 


tum hymnis meritis salutaverant, o Virgo: et 
nunc tuam sacram et venerandam dormitio- 
nem, una nobiscum infra iacentibus, pie con- 


celebrant , hzc tibi gloriosa cantica perso- . 


nantes : 
« Salve, tu lietitie hominum cibus. Salve, 


« tu maledicti protoparentum solutio. Salve, 


diligens. Dolendum vero, vix dimidiam partem 
superfuisse, si integrum opus quondam omnia 
alphabeti elementa impleverit. Quod extat, XIV 
tropariis sive versiculis 423 continetur, et inscri- 
bitur : Κοντάκιον, ἦχ. δ΄, πρὸς τό' Τῇ ὑπερμάχῳ, 
deinde οἱ οἶχοι πρὸς v6* Ἄγγελος πρωτοστάτης, 

1. v. 1 et 2 unà syllaba minores sunt quam 
in superiore hymno ambo priores; quinque au- 
tem sequentes versus eodem fere cothurno pro- 
cedunt 86 metra iam superius adducta con(irma- 
rent, nisi penultimus una syllaba abundaret. 

2. Hic vero hinc et inde omnia ad amussim qua- 
drant, et perpetuo rhythmo fluunt in finem, omissa 
tamen breviore stropha, qua priorem acathis- 
tum haud ingrata varietate exornat. — ἱερὴν rom. 
dum in tr. XI recte ἱεράν. — πατρὸς νύμφη, confir- 
mante tr. 8, quamvis id fortasse rarum sit, i&- 
terea sexcenties a melodis Virgo ibi dicitur 
Θεοῦ νύμφη, ubi de Patre potissimum series intel- 








264 SERGIUS. 


χαῖρε, κλῖμαξ ἀναφέρουσα 
ἀπὸ γῆς εἰς οὐρανόν" 
χαῖρε, γέφυρα εἰσάγουσα 
εἰς παράδεισον τερπνον᾽ 
χαῖρε, ὅτι χοροί σε 
ἀγυμνοῦσιν οἱ ἄνω: 
χαῖρε, ὅτι βροτοί σε 
προσχυνοῦσιν οἱ XXT(* 
. m AE ^ 
χαῖρε, ἀγνὴ, 
παρθένων τὸ χαύγημα’ 
χαῖρε, σεμνὴ, 
- ? I4 
σεμνῶν ἀγαλλίαμα" 
χαῖρε, δι᾽ ἧς 
ay φεύγει δχιιλόνων" 
φάλαγς φεύγει Oto 
χαῖρε, δι᾽ ἧς ' 
φύσις yatott ἀνθρώπων᾽ 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
O ΠΕΤΡΟΣ. 
, -* f£ , * 
q: Βλέπων Πέτρος ἁγίαν; 
τὴν τὸν πάντων δεσπότην 


« invisibilis Patris sponsa immaculata. Salve, 
« co:eterni Filii sine viro mater. Salve, scala 
« efferens a terra in coelum. Salve, pons in- 
« troducens in hortum deliciarum. Salve, 
« quia chori te superni hymnificant. Salve, 
« quia mortales te infra proni recolunt. 
« Salve, casta, virginum gloria. Salve, alma, 
« almarum exultatio. Salve, per quam fuga- 
« tur legio demonum. Salve, per quam na- 
« tura hominum laetatur. Salve, sponsa in- 
« nupta. » 

9. PErhAUs, videns sanctam Domini 
omnium genitricem in lecto iacentem, cla- 


-— 


ligitur. ef. Ioseph. hymnogr. ed. Maraccio, p. 8, 
31, 50, 55, 123, 164, 248 etc. cf. infra trop. 8 
Θεοῦ ἀορ. νύμφη — χλῖμαξ, γέφυρα, ut supra I. tr. 4. 
De hac theologia symboliea disserendi fusius mox 
Georgius fortasse ansam dederit. 

8, ὑπεραγίαν rom. leso metro. — τὴν τῶν πάντ. 
ih. an errore typorum? — ἡμῶν post χαρᾶς id. 
om. — ἀχατάφθαστον voX nova quam ignoravit 
Sophocles, lexicis addenda et declaranda ex 
Roman. XXIV, 29 et Sergio 1, 9. — Cui adde 
αὐλὸς, novo saltem significatu notandum, nisi sit 


τεχοῦσαν, ἐπὶ χλίνης, £Gda 
* “ f A 9,.o , ' 
() πῶς ἡ τὴν ζωὴν ἐν γαστρὶ 
συλλαῤοῦσα, χόρη, ὡς vexox 
’ 
φαίνῃ μοι; 
* * * ^ 
ἀλλ᾽ ὅμως ὡς αἰτίαν σε 
χαρᾶς ἡμῶν δοξάσω οὕτω:- 
Χαῖρε, χρηπὶς 
τῶν Θεοῦ δωμάτων' 
^ M 
χαῖρε, σφραγὶς 
Rd ? - Li , 
τῶν ἐμῶν ῥημάτων 
^ ^ 3 
χαῖρε, τοῦ ἀδύτου 
φωτὸς θεῖον ὄχημα" 
-ῳ ΄--Οφ 3 / 
χαῖρε, τοῦ ἀπείρου 
“ Ld 
Θεοῦ ἐνδιαίτημα: 
- 4 , 
χάιϊρε, πέλαγος ἀμέτρητον 
/ m — 
βουλευμάτων θεϊχῶν' 
χαῖρε, βάθος ἀκατάφθαστον 
τεραστίων φοδερῶν᾽ 
μαῖρε, ὅτι αὐλός σε 
ἀποστόλων Oo ζει: 


mavit : « Oh ! quomodo tu qua vitam in 
« utero concepisti, o puella, sicut mortua 
« nunc mihi videaris? verum te, uti causam 
« nostre letitie, sic celebrare iuvabit : 

« Salve, basis divinarum dium. Salve, 
« sigillum meorum verborum. Salve, inac- 
« cessi luminis divinum vehiculum. Salve, 
« immensi Dei hospitium. Salve, mare sine 
« littore divinorum consi'iorum. Salve, im- 
« pervie abysse tremendorum  prodigio- 
« rum. Salve, quia te coetus apostolorum 
« glorificat. Salve, quia te chorus angelorum 
« honorat. Salve, sacrum poculum totum- 


pro αὐλῇ; gemina sunt αὐλοπρεπὴς, αὐλοειδὴς. Etiam 
alio sensu Dion. Halicarn. V, 75, 2 : αὐλὸς τοῦ πνεύ- 
μᾶτος « emissio flatus. » — iterum πανάγιον rom. 
abundantius. Vix supersedeo a plurima de rebus 
theologieis notatione. Quem vero fugiet plenus 
ille consensus , inter venerandam Grecorum ve- 
tustatem et novissima in templo D. Petri edicta 
decreta de Immaculata Virgine, « verba Petri 
suo confirmante sigillo, per quam Petrus dicit ea 
qua dicit? » ne plura moneam. 


am — — — 


ül 


Il. ACATHISTUS. 


e / 
χαῖρε , ὅτι χορὸς σὲ 
/ 
ἀσωμάτων γεραίρει" 
χαῖρε, σεπτὸν 
χαὶ πάγμρνσον χκύπελλον " 
^ * 
/**e* ; τερῖῖνον 
χαὶ ἅγιον πύξγωμα" 
^ bi ^ 
χα!ρε; πρὸς Ἣν 
* » 
μαθηταὶ Tov ἄφνω’ 
“ * 
χαῖρε, πρὸς ἣν 
καὶ ἐγὼ ταῦτα χδω’ 
— Á/ » γ᾽ / 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
O ΠΑΥ͂ΛΟΣ, 
δ΄. Γλῶσσαν Πνεύματι ἔχων 
χινουμένην ὁ Παῦλος, 
e ΄- πὰ 
ἀνγὴν Θεοῦ μητέρα ὡς εἰὸεν. 
, e * 
ἐν σχίμποδι, ὡς ἄπνουν νεχρᾶν, 
TOUS ἀχράντους πόδας προσκυνῶν, 
ἔλεγε" 
Καἀμὲ προσδέχου, πάναγνε, 
χοαυγάζοντα σὺν Πέτρῳ οὕτως" 
Χαῖρε, ζωῆς 
ἀϊδίου ῥίζα: 
χαῖρε, τρυφῆς 
ἀχηράτου θύρα’ 
χαῖρε, ἀληθείας 
Χριστοῦ μῆτε; ἀνανδηε" 
β e EOS E 


{Ὁ que aureum. Salve, elegans et sancta tur- 
« ris. Salve, ad quam discipuli subito ve- 
« nerunt. Salve, ad quam et ego hoc dico 
« carmen : Salve , sponsa innupta. » 

4. PavLvs, cuius lingua. Spiritu movetur, 


ut vidit innocentem Dei matrem in lectica 


quasi exanimem, mortuam, procumbens ad 
pedes intemeratos, aiebat : « Me quoque, 
« sanctissima, recipe sic tibi cum Petro 
« clamantem : 

« Salve, vitte perpetue radix. Salve, 
* suavitatis sincere ianua. Salve, veritatis 
« Christi sine viro mater. Salve, coecitatis 


4. μήτηρ rom. — notum est rubum esse tripli- 
eis generis. — 0:096; : rom. minus bene , respectu 


ad θεοτόχε. 


χαῖρε, ἀδλεψίας 
ἐμῆς λύχνε ἄσ 
γαῖρε, στάμνε, κῆπε, τράπεζα, 
καὶ πανάγιε νχέ" 
χαῖρε, [prs ἀκατάφλεχτε, 
χαὶ παράδεισε τερπνέ" 
χαῖρε, ὅτι μετέστης 
τῶν φθαρτῶν, Θεοδόχε' 
μαῖρε, ὅτι μετέχεις 
τῶν τερπνῶν, Θεοτόύχε' 
γαῖρε, χορῶν 
παρθένων βασίλισσα" 
χαῖρε, ἀγνῶν 
στομάτων ἐχλάλημα' 


ὅεστε" 


γαῖρε, δι’ Ὡς 

Πέτρος εἶπεν ἃ εἶπεν" 
χαῖρε, δι᾿ ἧς 

σὺν αὐτῷ χἀγὼ X2X 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 


O IQANNIIX. 


f is 
SQ 


ε΄. Δόξαν ἔχοντα θείαν 


Ά ^ a4 ^ a 


a 


« 


A 


Lnd 


* a 


παρῆενίας. τὸν μέναν 
. ὃ Φ - 4 Us 
, ? , , , 
σοφῶν τε ἰωζννην Ανδοέας 
€ f ΄ἷ 4 
ἱστάμενον, XXTT.OT, στυγνὸν, 
7 , , ^e 
Oueyetont μέλπειν πρὸ αὐτοῦ 


ἄσμασι 


265 


mee lampas inextinguibilis. Salve, urna, 
horte, mensa et templum sacratissimum. 
Salve, rubum incombustum et paradise 
deliciarum. Salve, quia translata ex sordi- 
bus es, o Dei susceptrix. Salve, quia facta 
es particeps bonorum, o Dei genitrix. 
Salve, regina choros ducens virginum. 
Salve, sacrorum labiorum eloquium. Salve, 
per quam dixit Petrus ea qua dixit. Salve, 
per quam ego cum illo cíamo : Salve, 


sponsa innupta. » 
9. lIoANNEs. Ornatum sacro virginitatis 


decore, magnum sapientemque loannem, 


5. xatttz7, διεγείρει rOm. — ἐμοῦ περιήλημα 18. 





MA 


206 SERGIUS 


τὴν παναγνον, χαὶ ἔχραξεν 
εὐθέως ὁ ἁγνὸς τοιαῦτα" 
Χαῖρε, πηγὴ 

παρθενίας, xoc 
χαῖ;ε, σεμνὴ 

ἀληθείας πύλη" 
γαῖρε, τοῦ Θεσξίτου 

πυρίμορφον ὄχημα" 
χαῖρε, τοῦ υἱοῦ σου 

ἐμοὶ περιήχημα: 
χαῖρε, δέσποινα ἀμόλυντε, 

χαὶ ἀγνὴ περιστερζ' 
χαῖρε, ἄγραντε, πανάσπιλε, 

χαὶ Xx, ατε ἀμνχς’ 
χαῖρε, ὅτι παρθένων 

πᾶσχ γλῶττζ σε μέλπει" 
χαῖρε, ὅτι ἀγνῶν σε 

ἅπαν στόμα λιγαίνει" 
χαῖρε, λαξὶς 

προφήτας χαθαίρουσα" 
χαῖρε, βολὶς 

πιστοὺς XO TRY X Uca." 
χαῖρε, σεπτὴ 

χαὶ λυχνία xa xtv 


stantem luctu. messtum , vultu demisso, An- 
dreas excitat, ut prior hymnis caneret san- 
ctissimam, et statim castus discipulus ita 
clamavit : 

« Salve, fons virginitatis, o puella. Salve : 
« augusta veritatis porta. Salve, Thesbite 
« currus ignee. Salve, filii tui vox mihi cir- 
« cumsonans. Salve, domina illibata, et 
« casta columba. Salve, incorrupta, tota sine 
« labe, et purissima ovis. Salve, quia virgi- 
« num omnis te lingua canit. Salve, quia 
« castorum te os omne celebrat. Salve , for- 
« ceps prophetas purificans. Salve, radie 
« fidelibus coruscans. Salve, sacra et lampas 


6. ὀέχοιο inter rarissima melodorum retineo, 
cum in promptu esset δέχου με, ut in tr. seq. 
Optativo pro imper. Graci utuntur, ubi modesto 
ore aliquid petunt vel iubent. Tum ex hoc ver- 


χαῖρε, ἐμὴ 
χαὶ χυρία xai μῆτερ" 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
O ANAPFEAZ. 


£e 


ς. Eiótv ἄφνω Ἀνδρέας ᾿ 
τὸν ἁγνὸν Ἰωΐζννην 
χαρᾶς, ὡς ἴσε ταῦτα, πλησθέντα' 
χαὶ ἄρας τὴν φωνὴν λιγυρῶς, 
xai Ἀνδρέας ἔφη : Ὦ σεμνὴ, 
δέχοιο 
σὺν πᾶσι σὲ γεραίροντα, 
καὶ χράζοντα θερμῶς σοι οὕτως" 
Χαῖρε, παστὰς 
χρυσαυγὴς τοῦ Λόγου’ 
χαῖρε, λαμπὰς 
φωταυγὴς τοῦ κόσμου" 
χαῖρε, τοῦ τεχθέντος 
ἐκ σοῦ οἰχητήριον" 
χαῖρε, τοῦ πεσόντος 
πρὸ σοῦ ἱλαστήριον" 
χαῖρε, θρόνῳ παρεδρεύουσα 
τοῦ υἱοῦ βασιλικῶς" 
χαῖρε, κόσμῳ προοστατεύουσα 


« etlectica. Salve, mea et domina et mater. 
« Salve, sponsa innupta. » 

6. AxpnEAS ilico vidit castum illum 
loannem letitie plenum, postquam hec 
cecinit; unde ipse vocem attollens melodi- 
cam, Andreas ait : « O veneranda, excipias 
« me velim cum omnibus tibi plaudentem , 
« et fervida voce clamantem ad te : 

« Salve, thalame Verbi, auro coruscans. 
« Salve, lampas mundo vibrans lumen. Salve, 
« nati tui habitaculum. Salve, cadentis pro- 
genitoris propitiatorium. Salve , in throno 
filli tui sedens ut regina. Salve, patrona 
fidelium te in mundo recolentium. Salve, 


^ ^A ^ ^A cz— 


bulo infer Nostrum esse vcteribus proximum. 
— πρὸ σοῦ, videtur idem ac τοῦ προπάτορος, Sapit- 
que iterum vetustatem. 


τς -- Φ, 


UU IT 
TU 


ANT, 


τος 


{|| 


] ilia 
ΠῚ ha 
inde 
afi 
ἀμ} 


ΜΝ 
AE 


I. ACATHISTUS. 


τῶν τιμώντων σε πιστῶς" 
χαῖρε; oTt ἀνέπτης 

οὐρανῶν εἰς TX ὕψη" 
χαῖρε ὅτι προφθάνεις 

τῶν ἀνθρώπων τὰ γένη" 
χαῖρε, τερπνὴ : 

xai πάγκαρπε αἀρουρα' 
χαῖρε, σεπτὴ -" 

χαὶ mXyJpucs vpXveV n 

χαῖρε, πρὸς ἣν 

Γαῤριὴλ cime" Χαῖρε 
χαῖρε, πρὸς ἣν 

χαὶ ἐγὼ οὕτως ζδω: 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 


O ΙΑΚΩΒΟΣ. 


ζ΄, Ζώντων τε xai θανόντων 
τὸν ἐκ σοῦ γεννηθέντα 
3 / ? , 
Ἰάχωζος γινώσχων δεσπότην, 
t ἰδέ NM , ᾿ 
ὡς εἰδέ σε νεχρᾶν ἐκπλαγεῖς; 
M 


τὴν ζωῆς μητέρα, εὐμελῶς 
ἔλεγεν" 

Τοῦ μνήστορος προσδέχου με 

χραυγάζοντα, ἀγνὴ, τὸν γόνον" 

Χαῖρε, φωτὸς 

ἀνεσπέρου οἶκος" 


« quia evolasti ad fastigia coelorum. Salve, 
« quia tu previa venis ad hominum genus. 
« Salve, longeamoenum et fecundum arvum. 
« Salve, saera mensa et auro tota distincta. 
« Salve, ad quam Gabriel dixit Ave. Salve, 
« ad quam et ego hunc pando cantum : 
« Salve, sponsa innupta. » 

7. lAcoBUS, sciens viventium et mortuo- 
rum Dominum natum ex te fuisse, ut te 
vidit expirantem, te vite matrem, stupens 
pulchra melodia aiebat : « Accipe me ut 
« Sponsi filium , ad te, o casta, voces mit- 
« tentem : 

« Salve, luminis inoccidui domus. Salve, 


7. $ φανέρ, ἣ 91690. rom. contra modulum hep- 
tasyllabo ubique perfectum. — γόνον, Nota est grz- 


201 


giat, GET TÓ; 
καὶ φωσφόρος Ajy voz" 
χαῖρε; εὐδοχίας 
πατρικῆς φανέρωσις᾽ 
“ , ’ὔ 
χαῖρε, ἁμαοτίας 
μητρικῆς διόρθωσις" 


eX 


χαῖρε τόπε χαὶ παλάτιον 
τοῦ τῶν ὅλων ποιητοῦ" 
^ 4 [4 

χαῖρε, στύλε καὶ χκατάσχιον 


» wv “- ^ 
ὄρος ὄντως τοῦ Θεοῦ’ 


χαῖρε, ὅτι ἀγγέλων 
ἀανεμιέλπι σε τάξις" 
χαῖρε, ὅτι ἀνθρώπων 

μακαρίζει σε φύσις" 
χαῖρε, σεπτῶν 

, , Di 

XV XXTQY διζδημα" 
χαῖρε, πιστῶν 

vlc av ὃ PCT 
χαῖρε, σοφῶν 

* 1 ^ 

ἀποστόλων τὸ χῦδος" 
χαῖρε, στεῤῥῶν 

χθλοφόύρων τὸ χλέος" 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 

O ΦΙΛΙΠΠΟΣ. 


d Χ / , ; 
ἢ. yo) λόγων ἀκούσας 


« religiosum ac luculentum candelabrum. 
« Salve, beneplaciti paterni ostensio. Salve, 
« peccati materni reparatio. Salve, locum et 
« palatium auctoris omnium. Salve, co- 
« lumna et mons Dei vere umbrose. Salve, 
« quia angelorum te sursum canit exercitus. 
« Salve, quia hominum genus beatam te di- 
« cit. Salve, nobiliumregum diadema. Salve, 
« credentium hominum cingulum. Salve, sa- 
« pientium apostolorum gloria. Salve, for- 
« tium athletarum decus. Salve, sponsa in- 
« nupta. » 

8. PiriripPUS, ut sono audivit verba sanc- 
torum canentium, statim ipse, qui treme- 


* 


culorum minus tuta traditio , de qua f. alias. — 
pro εὐδοχίας suspicor εὐλογίας ob sequentia. Lo- 





208 SERGIUS 


τῶν ἀσάντων ἁγίων, 
ὁ Φίλιππος εὐθέως ἐν φόδῳ 
ἐνώπιον τῆς χλίνης ἑστώς" 
Δειλιῶ, ἐξόχ, καὶ ὁρᾶν, 
χόρηῃ, σὲ, 
ἀλλ᾽ ὅμως σὺν τοῖς ἄλλοις Uu 
χραυγάζοντα προσδέχου οὕτως" 
Χαῖρε, Θεοῦ 
χορζτου νύμφη" 
χαῖρε, Υἱοῦ 
συνανάρχου UT cio 
μαῖρε, οὐρανίων 
ἀρχῶν aya xx 
χαῖρε, ἐπιγείων 
So βροτῶν ἐγκαλλώπισμα" 
γαῖρε, τράπεζα ἐκτρέφουσα 
μυριάδας δαψιλῶς" 
χαῖρε, πέτρα χυματίζουσα 
χιλιζδας νοητῶς" 
γαῖξε, ὅτι φωσφόρων 
ἀνεδείχθης δογ £t ov 
μαῖρε, ὅτι πυρφόρον 
χρηματίζεις χωρίον" 
γαῖρε, ἀυνὰς 
ποιμένα γεννήσασα' 


bundus steterat coram lectica : « Paveo, 
« clamavit, etiam te videre, o puella ; verum 
« accipe me cum ceteris clamantem : 

« Salve, Uei invisibilis sponsa. Salve , filii 
« coeterni mater. Salve, coelestium potesta- 
« tum exultatio. Salve, terrestrium hominum 
« ornamentum. Salve, mensa qua impense 
« nutris convivarum myriades. Salve, rupes 
« millia hominum fluctibus operiens. Salve, 
« quia facta fuisti vas lucem ferens. Salve . 
« quia vocaris aula ignem continens. Salve, 
« OviS qua. pastorem genuisti. Salve, que 


cum sing. liceat ex iusta Gruteri inscriptione. — 
διάσωσμα rom. ex aliqua corruptela. 

8. τράπεζα. Permulta vide infra ad Georg. tr. 
20. — zx χυματίζουσα, ardua satis ἔχφρασις, 


χαῖρε, χαρᾶς 

τὰ πάντα πληρώσασα" 
γαῖρε, 9v ἧς 

τὸν Πατέρα ἐπέγνων" 
γαῖφε, δι᾿ Ὡς 

xxi τὸν Λόγον δοξχζω: 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 

O ΒΑΡΘΟΔΟΜΑΙΟΣ. 
θ΄. Ozóovov ἔμψυχον μέγαν 

ὥσπερ ἄψυχον βλέπων 
σοφὸς Βαρθολομαῖος xai μέγας, 
εἰς γῆν τὸ γόνυ χλίνας πιατὼς, 
προσχυνῶν ἐδόα" Aat 

δέσποινα, 
χἀυὰ τολμῶντα πρόσδεξαι 
ὑμνῖσαί σε τοιοῖσδε λόγοις" 
Χαῖρε, σεπτῶν 

ἁλιέων φροζσις" 
γαῖρε, σοφῶν 

ἀσυνέτων παῦσι:' 
χαῖρε, διδασχζλου 

ἐμοῦ μῆτερ ἄφθορε: 
μαῖρε, εὐεργέτου 

χοινοῦ θρὸνΞ πύρινε 
χαῖρε, ὄξος ἀλατόμητον 


« omnia gaudio implevisti. Salve, per quam 
« Patrem novi. Salve, per quam Verbum 
« dico gloriosum. Salve, sponsa innupta. » 
9. BanrBoLoiLEUs. Thronum vivificum et 
excelsum tanquam exinanimem , cum vide- 
ret Bartholomaeus sapiens et magnus, in 
terram genu flectens religiose , venerabundus 
exclamavit : « Optima domina, etiam me 
« excipe, te his canere carminibus auden- 
« tem : 
« Salve, sacrorum piscatorum concio. 
« Salve, sapientes insanos quiescere cogens. 


quam cf. cum Serg. 12 : πέτρα ἣ ποτίσασχ, quo Π0- 
stra f. emendaveris. 

9. dy»yov, confirmata trop. 4 emendatione. — 
ἀλατόμη τον rarum et optimum. 


S AE on 


el qum 
veru 
qup ! 
EUR 
gil 
jp, Il 
OE 
,m a 


ΠΊΩΝ 
jore 


am 


ye D" 


De. 7 


II. ACATHISTUS. 


4 5 
0 ἠγάπησε Θεός: 
χαῖρε, τόπος ἁγιάσματος 
09 ἐσχήνωσεν αὐτὸς" 
^^ ? --. 
χαῖρε, ὅτι εἰς χεῖρας 
τοῦ υἱοῦ ἀναπαῦη" 
χαῖρε, ὅτι εἰς πύλας 
/ , 
παραδείσου μετέργη 
χαῖξε, φωνῆς 
ἐμῆς ἰθυντυζσοιον" 
χαῖρε, ψυχῆς 
μῆς παραμύθιον" 
» p à , Rx 
χαῖρε, OV ἃς; 
LY , A w 
μαθητὴς κἀγὼ QoS 
χαῖρε, δύ ἃς 
προσκυνῶ M.0U τὸν πλζστην' 


Lad 
υ 


/9*9: , νύμφη ἀνύμφευτε. 


O ΘΩΜΑΣ. 


’ 


V. Ἵστατο ἐν γωνίᾳ 

ὁ Θωμᾶς, χαὶ τῶν ἄλλων 

ἀχούων μαθητῶν ἀνυμνούντων, 

ὧν ἐν δειλίᾳ ἔφη: Ayvà, 

ὡς ὁ χτίστης πάλαι, xal αὐτὶ 

πούσδεξαι: 

ἐχεῖνος ψηλαφῶντά με, 
« Salve, magistri mei mater incorrupta. 
« Salve, benefactoris omnium throne flam- 
* mivome. Salve, mons nunquam excise, 
«* quem Deus dilexit. Salve, sanctuarium, in 
* 4110 ipse tabernacula fixit. Salve, quia in 
* manus Filii requiescis, Salve, quia in para- 
* disi portas migravisti. Salve, vocis mea 
« moderamen. Salve, animae mee solamen. 
€ Salve, per quam et ego discipulus steti. 
* Salve, per quam adoro meum creatorem. 
« Salve , sponsa innupta. » 

10. Tnoxas, stabat in angulo, auditisque 

Ce'leris apostolis hymnos canentibus , quasi 
trepidans ait : « € casta, ut olim creator, 


10. ὧν vel ὡς aut. similis monosyll. dictio in 
V. 4 desideratur, — αὐτῇ got rom. male, sed par- 
cendum in hisce procemiolis fere ex industria me- 
lodi Intricatis, fort. ut animos acueret. — παγίως 


« 


« 


« 


βοῶντα δὲ aT σοι οὕτως" 
Χαῖρε, ἐχθρῶν 

ἀοράτων ἥττα" 
χαῖρε, σοφῶν 

ἀποστόλων γλῶττα: 
,αῖρε, παρεινμένων 

ἐν νύσοις θεοζπευσι-" 
χαῖρε, δονουμένων 

ἐν φόβοις παγίωσις" 
χαῖρε κλίνη, ἣν ἐξέχοντα 


"^ 


νῦν χυχλοῦσι δυνατοί- 
ΠῚ 
μαῖξε, X027, ἣν οὐράνιοι 
ποοσχυνοῦσι λειτουργοί" 
, 


τι ἀέρα . 


nad 
R 
e «ὦ 
NUS 
» o 
ew 
-cN 
δὲν 
E 
wx 
iS 
ΓΩῚ 
«Ὁ 
4 


CN 

Ν 
3-6! 
P οι «“ 
σὶ δ 
Bo 
-— ox 
AA € 


ῃ χαταυγζσειτ" 
4 1 
, δὰμ 
χαὶ Εὔας ἀνάχλησις" 
γαῖοε, φθορᾶς 
χαὶ πλάνης χατάλυσι;" 


ex 
R, 
e 
[9] 
[ΟΣ 


/*'255 9t ἧς 
, ,»? , 
ἀπιστίας ἐῤῥύσθην' 


à 
* ^^ , 
ἐπετοχτην To) λέγειν: 


sic tu me recipe : 
eum ; tu, me sic te salutantem : 





269 





hic, me tangentem 


« Salve, hostium invisibilium profligatio. 


Salve, sapientium apostolorum lingua. [ 


Salve , languentium in &gritudine medela. 
Salve, trepidantium in timoribus securitas. 


Salve, lectum a sexaginta fortibus nunc | ; 
septum. Salve, puella, quam coelestes li- 


turgici spiritus salutant. Salve, quia sanc- 
tum tuo spiramine aera facies. Salve, quia 
tellurem etiam tuo tumulo illustrabis. 
Salve, Adami et Evi instauratio. Salve, 
putredinis et fallaci dissolutio. Salve, 
« per quam ab infide'itate liberatus fuerim. 


σις, et hoc rarum videtur et optimum. — &y:xz:«, 
χαταυγάζεις TOI. — γαῖαν iterum ionice, nec serio- 
rum. Sic poetice etiam LXX passim, ut ps. 
XLVIII, 12 : ἐπὶ τῶν γαιῶν αὐτῶν. 


χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
O ΜΑΊΘΑΙΟΣ. 
ια΄. Κλίνας γόνυ ἐξόα 
ὁ Ματθαῖος: []χρθένε, 
ἱστόρησά σου χύησιν πάλαι, 
χαὶ νῦν τὴν ἱερὰν εὐσεδῶς 
ἀνυμνῆσαι θέλων καὶ σεπτὴν 
χοίμησιν;, 
φοβοῦμαι xai συστέλλομαι, 
ἀλλ᾽ ὅμως ix oo θαῤῥῶν σοι" 
Χαῖρε, ἀρχὴ 
τῶν ἐμῶν ῥημάτων" 
χαῖρε, βροντὴ 
τῶν ἐμῶν δογμάτων" 
χαῖρε, σαρκωθέντος 
στολὴ τοῦ πανταναχτος᾽ 
μαῖρε, νεχρωθέντος 
ζωὴ τοῦ προπάτορος" 
γαῖοε, θάλασσα ξηράνασα 
ἀθεΐας ποταμούς" 
χαῖρε, τράπεζα βαστάζουσα 
ἄοτον τρέφοντα πιστούς" 
χαῖρε, ὅτι ἀγγέλων 
παραστήχει σοι τξις' 


« Salve, per quam fas mihi est dicere : 
« Salve , sponsa innupta. » 

11. Marricgus , flectens genu, clamavit : 
« O Virgo, ego tui partus olim texi histo- 
« riam; nunc vero sacram tuam ac vene- 
« randam dormitionem cum celebrare ve- 
« lim, tremo, artubusque coarctor. Verum- 
« tamen ad te clamo confidenter : 

« Salve, meorum verborum principium. 
« Salve, tonitru meorum dogmatum. Salve, 
« stola incarnati regis omnipotentis. Salve, 
« vita interempti protoparentis. Salve, mare 
« arefaciens impietatis flumina. Salve, mensa 


11. παραστήχει nota pro παρέστηχε, ut iam sim- 
plex στήχω apud Roman. VII, 25 ; XIII, 10; XVI, 
7. — ἐκθροεῖταί σε rom. quo quidem seusu, extun- 
dere nequeo. De mensa et pane mystico , omnino 
vide qui& ad Georgium annotantur. 


SERGIUS. 


χαῖρε, ὅτι δαιμόνων 
ἐχφοδεῖταί σε φύσις" 
χαῖρε, φωστὴρ 
φωτίζων τὰ σύμπαντα" 
μαῖρε, ἀστὴρ 
αὐγάζων τὰ πέρατα" 
χαῖρε, δι᾽ ἧς 
μαθητὴς ὁ τελώνης 
χαῖρε, 9v ἧς 
ζωγραφεῖται ὁ χτίστης" 
»γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 
Ο ΛΟΥ͂ΚΑΣ. 
ιβ΄. Λέξαντος τοῦ Ματθαίου 
εὐφυέστατα ταῦτα, 
ὁ [Παῦλος τῇ χειρὶ προσχαλεῖται 
Λουχᾶν, τὸν Üenyopov , ὑμνεῖν 
τὴν ἁγνὴν Παρθένον * ὃς εὐθὺς 
προθύμως 
ἀνίσταται, χαὶ ἵσταται 
ἐνώπιον τῆς χλίνης, ψάλλων" 
Χαῖρε, πηγὴ 
ἀθανάτου ῥείθοου" 
μαῖρε, λαμπτὴρ 


ἀειζώου λύχνου. 


« portans panem quo fideles aluntur. Salve, 
« quia angelorum exercitus tibi assistit. 
« Salve, quia daemonum te genus horret. 
« Salve, fax omnia collustrans. Salve, sidus 
« fines terree irradians. Salve, per quam pu- 
« blicanus factus est discipulus. Salve, per 
« quam creator affabre depingitur. Salve, 
« Sponsa innupta. » 

12. Lucas. Ubi Mattheus hec aptissime 
concinnaverat, tum Paulus manu accersit 
Lucam, a Deo inspiratum, ut canat castam 
Virginem ; qui sine mora animose surgit , et 
astat coram lecto, hunc psalmum edens : 


12. ἀνίσταται xal ἵσταται et. mox ἵστατο.. ἔξιστά- 
μένος, plane ut Sergius tr. 5, immo ut Romanus 
V, 12 et passim. — θύρα ἄχτιστε, ed. rom. intole- 
rabili profecto corruptela. Cogitarim ἄκλειστε, 


iium 
"yy 


ftis 


J 


HQ" 


lur. She, 
j gll. 
y; hor. 
re, “δὰ 
qum p 
aue. IH 


r, Sft 


pis 
yos 
epp 
ral ἢ 


js: 


Il. ACATHISTUS., 211 


χαῖρε, ἀχηφάτου 
nic ox dolar 
τρυφῆς pix ἄφθχρτε 
^» , , 
χαῖρε, ἀνεσπέρου 
4 ΄- , 
αὐγῆς θύρα ἄφρχαστε" 
ἂν " 
AA195, ἄρουρα ἐκτρέφουσα 
, - - 
τὰς χαρδίχς τῶν πιστῶν" 
EP v 
λχιρε, &Yxupx βυθίζουςσχ 
τὰς χορείας τῶν ἐχθοὼν" 
μαΐρε, ὅτι χορεύει 
τῇ χυήσει σοῦ χόσμος" 
χαῖρε, ὅτι GUY xi2et 
τῇ χοιμήσει σου πολος" 
χαῖρε, πιστῶν 
τὰ πλήθη φωτίζουσα" 
χαῖρε, ἐχθρὼν 
M 
τὰ στίφη σχορπίζουσχ- 
Ξ ^v ,- 
χαῖρε, δι᾽ ἧς 
V - 
XX ἡ γῇ οὐρανώθη: 
χαῖρε, δι᾿ ὃς | 
χαὶ ὁ φύσις ἐσώθη" 
χαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 


O ΜΑΡΚΟΣ, 


Ὑ. Mzgxoz ἵστατο συννούς, 
y» , 
8S6 XuEVOS ποίχν 


* Salve, fons immortalis fluminis. Salve, 
* lucerna. ssternj candelabri. Salve, pura 
« VOluptatis radix illibata. Salve , Inoccidui 
« l'adii ostium dictu arduum. Salve, ager ex 
* quo fidelium corda nutriuntur. Salve, an- 
« Chora qua Inerguntur in imum hostium tur- 
* fee. Salve, quia in graviditate tua mundus 
« exultat, Salve, quia in dormitione tua 
* polus colletatur, salve, fidelium multitu- 
* dinem illuminans, Salve ; hostium agmina 
* dissipans, Salve, per quam terra etiam in 
« CClum. mutata est. Salve, per quam 


* Clàm natura salvata est. Salve, sponsa 
« Innupta, » 


neque omnino de ianua Virgine recta symbolica 
disciplina obstaret, 


13. πινεύσας αὐτῷ sic rom. quod homericam 


ἀρχὴν τῆς εὐφημίας ἐξεύροι: 
ὁ Πέτρος δὲ, πινύσας αὐτὸν, 
διεγείρει τοῦτον ὡς υἱὸν 
γνήσιον" 
εὐθέως δὲ στηρίζεται, 
χαὶ ἄρχεται XpxuYd ety οὕτως" 
Χαῖρε, ἐλπὶς | 
TOY ἀπελπισμένων : 
χαῖρε, ἰσχὺς 
τῶν ἀπεγνωσιλένων . 
χαῖρε, τῶν νοσούντων 
ταχεῖα ἐπίσχεψις" 
᾿αΐζῷξε, τῶν πενθούντων 
βεδαία ἀντίληψις" 
4126 , κάτω ἀνχτείλχαχ 
τὸν TOU; ἄνω φοθερόν" 
γαῖρε, ἄνω μεταβδχίγουσχ 
παρχστῆνχι τῷ υἱῷ" 
χαῖρε, ὅτι σε μῶμος 
οὐ μολύνει τεχοῦσχγ- 
43196, ὅτι σε τάφος 
οὐ χρατήσει θχνοῦσχνγ- 
χαῖρε, φθορὰν 


9 
τοῦ Αδὰμ ἢ λυσχαχ- 


18. Mancus, steterat cogitabundus cum 
stupore, quale sibi plaudendi exordium in- 
veniret. Sed Petrus, monitu dato, excitat 
eum uti germanum filium. Continuo autem 
erigitur, et incipit hac personare : 

« Salve, spes desperatorum. Salve, virtus 
« derelictorum. Salve ; fgrotantium promp- 
« tum sublevamen. Salve , lamentantium si- 
* Curum tutamen. Salve, qua infra oriri [ο- 
« cisti quem superi reformidant. Salve, qua: 
( Supra migras, ut te filio sistas. Salve, quia 
« nulla labes tuum infecit partum. Salve, 
« quia sepulcrum non te mortuam contine- 
* bit. Salve, que Adami corruptionem 


phrasin sphalmate duplici deturpat. Sed f. ἐμιήνευ- 
σας. Quemadmodum Marcus, dictante Petro, 
evangelium scripserat, sic eidem canticum sug- 








/Á 


212 τ . SERGIUS 


/ 


θχνάτου 5 cTáczcx 
χαῖρε; δι᾿ ὃς 

ἡ Ἐδὲμ. διηνοίχθη" 
χαῖρε, δι᾿ ὃς 

ὁ Αδὰυ. aye) n 
γαῖρε, νύμφη ἀνύμφευτε. 


TO ΓΕΝΟΣ TQN ΑΝΘΡΩΠΩΝ. 


d 24 € / 
ιδ΄’, ὮὯ παρθένε avia, 
φ . ' 
ὑπεράγιον Λόγον 
NV? ^ e , 
σαρχὶ ἀποτεχοῦσχ ἁγίως, 
e / r] - Ἁ Ἁ 
ἀγίχσον ἡμῶν τὰς ψυχᾶς, 
A [4 P4 /, ? — 
xxi ἀγίως δίδου ἐχόιοῦν 
πάντοτε, 
, , 
ἀγίως σε γεραίροντας 
χχὶ κράζοντας ἀγνῶς σοι οὕτως" 
vov. dam. 
Moss ἡμᾶς, 
σωτηρίας πόλη) 
σχέπε ὅμᾶς, 
χλυθείας μῆἥτερ' 
φεῖσαι τῶν πιστῶν σε 


« intercepisti. Salve, qua mortis vectigal 
« cohibuisti. Salve, per quam Eden rursus 
« apertum est. Salve, per quam Adam ite- 
a rum recreatus est. Salve, sponsa innupta. » 

44. HOMINUM GENUS. « O virgo sancta, 
« sanctissimum quz? Verbum in carne sancte 
« peperisti, sanctifica nostras animas, et 
« sanctam fac nos vitam semper ducere, 
« sancte honorantes te, et puro tibi ore sic 
« clamitantes : 

« Saiva nos, o porta salutis. Tuere nos, ve- 
« ritatis mater. Parce recolentibuste fideliter, 


gerit. — θανοῦσαν. Dogmaticum loeum adde his 
qua Cl. P. Cozza egregio libro Al. Vaccari De 
corporea, Deip. assumptione attexuit. — χαῖρε, 
φθορὰν sqq. inde in finem trop. Sergius integer re- 
ducitur. 

14. Insolitum aliquid ultimo in loco reservatum 
est, ubi metri servata quam diligentiori ἀχριβεία, 
melodus χαιρετισμοῖς valedicit, prater omnem 


, , ᾿ 
TULOVTON , TXVXJOXVTE 
* ww ΄- 7 
ῥῦσχι τῶν μυρίων 
TENTE IE EU. οι." 
4, / 
σκέπε, φρούρει, περιφύλαττε 
1 , "np , / 
τοὺς ἐλπιίοντας εἰς σέ" 
[IP Á 
οῦσαι πάσης περιστάσεως 
τοὺς προσφεύγοντας εἰς σέ" 
^ , ’ 
θρχῦσον βέλη ἀσάρκων 
πονηρῶν τε δαιμόνων 
πχῦσον πάθη ἐνσζρκων 
hl , / 3 ’ 
χαὶ ἀγρείων ἀνθοώπων" 
σῶον πιστῶς 
τὸν ταῦτα σοι ZGXV TX" 
Ὁ} . - 
δεῖξον αισχρων 
παθῶν χυριεύοντχ" 
^w r s 
δίδου αγνὼς 
μακαρίζειν σε πόθῳ" 
δέχου θερμῶς 
ἐχύοῶντζ cot obo 
^ , , ’ s 
χαῖρε, VOU yt, ἀνύμφευτε. 


« Ο tota immaculata, Eripe a sexcentis pec- 
« catis, o tota intemerata. Protege , custodi , 
« cireummuni in te sperantes. Erue ab omni 
« casuad te confugientes. Frange tela incorpo- 
« reorum improborumque daemonum. Quies- 
cere fac passiones carnalium ineptorumque 
« hominum. » — Salvum fac fidelem ad te 
hoc carmen dedicantem. Fac ut turpes co- 
hibeat libidines. Da casto ore et fervido bea- 
tam te dicere. Accipe clamantem ad te cun 
amore et timore : Salve, sponsa innupta. 


A 


eieterorum morem in texendis huiusmodi poema- 
tibus; qua audentia priscum primevumque ut 
σουργὸν sapit, qui more veterum, etiam non omi 
sit ultimus in scenam procedere. An vero octo tro- 
paria sive v. 256, unde impleatur alphabetum, 
desiderentur, ut ingemui , re maturius perpensa, 
dubitandum : quippe institutum ex notis persouis, 
drama absolutum videtur. 


-—-- 


E 


213 


GREGORIUS. 


DE S. MARCIANO. 


; e 
α΄, ΤΠ φωταυγὴς xai xopugata 
τῶν ἀποστόλων πέτρα, 
3» , ^-^ 
ἐς ἀνατολῶν, 
^- {4 ’ /, 
τοῦ ἡλίου δικαιοσύνης 
Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ 
πρῶτόν σε ἀστέρα, 
τοῖς ἐν τῇ δύσει, 
« ᾽ ^. ] Aj a ’ὔ 
ὡς ἀχτῖνα φαεινὴν, ἐξαπέστειλε, 
b ^ 4 
τὰς διανοίας: πρὸς θείαν ἐπίγνωσιν 
χαταυγάζοντα" 
διὸ στηρίζων ἐν πίστει, 
περιθάλπεις τὸ σὸν ποίμνιον, 
πάτερ ἱερώτατε, πρεσζεύων 
ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


Πρὸς τό: Texvocov. 


) ET M. /, E * 4 
β. Γνῶσιν τὴν ἀῤῥητον χεχτημένος, ἢ καὶ 
A 4 ^ € | E- ; 
τὸ ἔσγατον φθάσας * ὁρεχτῶν, ἱερὲ Ἐ Mag- 
χιανὲ πανσεύζομιε, Ἔ γνῶσίν μοι ἔμπνευσον 


o 3» NI do , 
θείων λόγων, ἢ τῇ ἁγία Τριάδι, "ἣν παρεστί- 


Ex unica membrana corsinia, inter primas pa- 
gellas, adeo usu, madore et zvo attritas, ut non 
nisi reluctantibus oculis aliquid possit lynceus 
lector eruere, ea pauca Gregorii nostri expisca- 
tus sum. At exoriare aliquis eultor Sicelidum 
musarum , et osculo amplectitor veterem illum 
melodum, quem Siculum esse facile concedam ; 
imo et suspicor eumdem esse ac Gregorium vel 
Georgium Syraeusanum , saculi VIT, cirea ann. 
668, cui hymnos et troparia nonnulli aseribunt. 
Troparia autem vestigati sunt Mongitor, Roccus 
Pyrrhus et Rodota, eaque siguificant qua nata- 
lium et Theophanii festa exornant, iis fortasse 
similia , qui» paulo ante Romano manibus plenis 
dedimus. Unum saltem nunc hymnum habeto, 
inseriptum in corsinio , f. 8 : Μηνὸς ὀκτωδρίου λ΄, 
τοῦ ἁγίου Μαρχιανοῦ xovódxtov, 7,4. β΄, φέρον ἀχρο- 
stt) x " Γριγορίου (sic). De melodo autem Syracu- 
sano , si vere idem sit, cf. Rodota De//' origine 

v. : 


1. Splendore coruscans et suprema 
apostolorum petra, 
te ex Oriente , 
ut solis iustitiae 
Christi Dei 
primam stellam, 
occiduis populis, 
radium velut rutilum , emisit , 
quo mentes divina scientia 
illustrentur : 
ideo in fide nos confirmans, 
confoves gregem tuum, 
pater sanctissime , intercedens 
sine fine pro nobis omnibus. 


Iuxta modulum : Pale. 


2. Qui scientiam arcanam acquisivisti , et 
ad terminum usque pervenisti votorum, o 
sacer Marciane augustissime, scientiam mihi 
aspira divinorum sermonum : sancta Trini- 


e progr. del rito gr. ital t. 1, p. 86; Mongitor 
Biblioth. Sicu!. T, 254, 258; Rocc. Pyrrhi no(iti«, 
Eccl. Syracus. p. 137; Allatius de libr. eccles. 
p. 21, 87; Octav. Caietan. de 55. Sicul. t. I, 
p. 154; II, p. 272; Nicol. Comnen. Papadop. 
Pramnot. mystagog. p. 397. 

1. Sextum hoc procemium adde aliis quinque 
iam notatis, qu eum hirmo τράνωσον aptantur; 
hoc vero cur ceteris amplius sit, et tam longe ab 
omnibus recedat, qua demum lege tam varia 
procemia ab uno eodemque hirmo pendeant, scio 
ego iuxta ae ignarus. — δύσει. S. Mareianus hac 
die colitur apud Grecos, et Synaxario memora- 
tur uti apostoli Petri discipulus , et primus Syra- 
eusanorum episcopus. Nihil tamen ex hoc officio 
menza retinent , quod omnino videtur topieum 
et siculum remansisse. 

2. γνῶσιν ἔμπνευσαί μοι C. — T παρεστ, πρεσδεύει 
C. — De ἀπαθείας multa apud ascetieos huius sa- 
(8 


- 


9714 GREGORIUS. 


d  Κω; ποέσζευε νῦν * τοῦ ὑμνῆσαι τὴν θείαν 
/ o. x M Pd / € ^ 3t 
σου XOULT,GtW, ^ χαὶ λύσιν πάντων τειν με." 
σῶν id: παθῶν xol δεσμεύσεων, * τρὺς θείαν 
δὲ τρίθον ἀποδραμεῖν . Ἐ ἀπαθείας γὰρ χατη- 
ξίωσαι, * πάτερ ἱερώτατε, πρεσθεύων.... 
’ t MN ^ ^ 
v. Ραόδον δυνάμεως τοῦ Κυρίου, ἢ τὸν 
s /, 
67320209 χεχτημένος, 
συνοδοιπόρος γεγένησαι 
* 2 * δὶ * ’ 
ἀναστὰς δὲ ἐκ τάφου, 
My 
φοιτητας 
τοὺ: αὐτοῦ ἐξαπέστειλεν * βαπτίζειν πάντα 


* τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς Ἐ 
'* ἐν σταυρῷ προσ- 
παγεὶς εὐεργέτης, 
« N 
πατέσα: ἄδην * ὡς δυνατὸς, 


πὰ ἔθνη * ἐν Πατρὶ xai Υἱῷ xai τῷ [Π]νεύ- 


ματι, " ἐξ ὧν καὶ αὐτὸς ἐζαποσταλεὶς ἢ 
βῥαπτιστὴξ ἐθνῶν ἐχρηεμάτισας, ἢ πάτερ ἱε- 
ρώτ E πρεσσεήων... 

Ἤχοηυσε Πέτρος παρὰ Kuctou: ἢ 'Exy 
"dieta us ἢ καὶ i nd ἀγαπᾶς, " τὰ 
πρόύατα χαὶ ἀρ * ποίμχινε, διδαχαῖς 
kie * ἐξ αὰ Eid. εἰς γνῶσιν Teu- 
δὸς θεία:. ** Ὅθεν αὐτὸς * ἐγτολὴν λοι ὧν 
ἐπλήρου ὁ χορυφαῖος * xai 
Ἐ τὴν νῇ- 


via Uo 7 


voz τὴν ἔνϑεον, ἰῷ 
6 Ugonis χαὶ σοι cuum 
Gov ταὐτὴν ἡμῶν Σικελῶν, * τοῦ κηρύττειν 
αὐτῇ σωτήρια, πάτερ ἱερώτατε, πρε- 


e , NS ΕΣ Ἁ 
σζξύων " ἀπαύστω: ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


culi, qux? eum grano salis postmodum repurgare 
oportuit. Quasdam hirmi varietates in ultimis 
versiculis exigui poematis, notare non vacat. 

3. 'Pa£3ovy. Ps. CX, 3. — αὐτὸς ἀποσταλεὶς C. 

4. Ἵκουσ:. Et hoc adde multis eiusdem classici 
loci commentariis apud melodos, qua supra teti- 
gimus p. 172. Discrimen inter φιλεῖν et ἀγαπᾶν, et 
cur Cliristus ter Petro dixerit vehementius ἀγα- 
πᾶς u:; dum Petrus modestius ac frigidius repo- 
nit o: σε, eleganter declarat breve Origenis 
scholion, nuper ab Em. Maio repertum, et ar- 
gute monet ὅτ' τὸ ἧττον τρίτον αὐτῷ προσένειμε, Bibl. 
cett. DP. t. VII, p. 11, Patrol. gr. t. XVII, col. 
184. Notatu dignum , ne melodus operam lusisse 
videatur, nec bis in idem , ubi ἐὰν ἀναφιλῇς μὲ xai 


* 


tati cui coram sisteris, suffragia presta 
nunc, ut hymnis tuum canam sacrum trans- 
itum , et fac me inveniri solutum terrenis pas- 
sionibus et vinculis, divinam unde excurram 
semitam; immota enim mente donatus es, 
sacratissime pater, intercedens... 

3. Virgam virtutis Domini, crucem adep- 
tus, cum eiusdem discipulis comes factus es 
itineris. Cruci autem benefactor infixus est, 
at exsurgens de tumulo, conculcans infernum, 
ut potens, suos ipse discipulos misit, tinc- 
turos omnes gentes in Patre et Filio et Spi- 
ritu; ex quibus et ipse apostolus et gentium 
baptista vocatus es , sacratissime pater, inter- 
cedens... 


4. Petrus a Domino audiit hoc : « Si diligis 
« me et fervido corde amas, et oves et agnos 
« meos pasce, doctrinis convertens eos ab 
« ignorantia in scientiam divine Triadis. » 
Heceptum divinitus mandatum , implevit co- 
rypheus ille et summus interpres, atque tibi 
concredidit hanc nostram Siculorum insulam, 
ut ibi salutaria przedicares, sacratissime pater, 
intercedens sine requie pro omnibus nobis. 


θερμῶς ἀγαπᾶς. Quanto minus inter oves maio- 
res et minores discrimen otiosum est, τὰ πρόδατα 
καὶ ἀρνία. — Inde pagina evanida obscurior fit e 
librarii stribligine : ποίμεναι διδάσχων... θείας Τριά- 
ὃος... ἐπλήρους (Sic) ὡς χορυφαῖος καὶ ὡς μύστη (sic. 
— τὴν νῆσον ταύτην τῶν Σιχελῶν, ubi eum syllaba 
desit, obvium esset supplementum τὴν νῆσον 
ἐχείνην v. c. Obstat e diametro ταύτην, omnino re- 
tinendum , cum melodus non longinquam regio- 
nem ἐχείνην, sed suam sub oculis positam Sici- 
liam ταύτην significare videatur; unde ἡμῶν li- 
quido et recte supplendum, et inculcandum in 
v. Seq. -- χηρύττειν αὐτῇ τ, c. pro cod. scriptura 
manca κηρύττειν τὰ a. Sex troparia quarenda has 
nent : l'. O. P, 1. O. Y, 


— 


presta 
| trate 
fils fa 
fur 
lUs ὦ, 


| adipe 
actis e 
WIS AN 
fron. 
it, tue 
et Spi 
evt 


p intit- 


S dias 
δὶ ΠΣ 
TI 
[uidis 2 
jut " 
2 Tn 
insu 
il? ast. 


nolis 


215 


GEORGIUS. 


DE B. VIRGINE IN TEMPLUM RECEPTA. 


, € Ld 4 ^ M 
α. Ὁ χκαθαρώτατος ναὸς τοῦ σωτῆρος, 
ἡ πολυτίμητος ἀμνὰς χαὶ [Πχρθένος, 
τὸ ἱερὸν θησαύρισμα 
δὰ » ^. ^ 
τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ ; 
σήμερον εἰσάγεται 
3 ΄- LÀ / 
ἐν τῷ οἴκῳ Kuziou, 
τὴν χάριν συνεισ ζγουσα 
M hd / , 
τὴν ἐν Πνεύματι θείῳ, 
^ , ^ M - 
ἣν ἀνυμνοῦσιν ἀγγελοι! Θεοῦ" . 
4 X e , 
αὐτὴ Ur X2 ει 
4 / 
σχηνὴ ἐπουράνιος. 
, 
P. Τῶν ἀποῤῥήτων τοῦ Θεοῦ 
καὶ θείων μυστηρίων 
f , ^ , 
ὁρῶν ἐν τῇ Παρθένῳ 
X f / 
τὴν χάριν δηλουμένην, 


Post Gregorium, quem et dixere Georgium , 
Georgius alius prodeat ; an vero Siculus alter, ab 
alio discere vellem quam ab isto nugivendulo 
Comneno Papadopulo, qui cum tot alia, tum 
etiam hoc fortasse suo e cerebro exciebat , Geor- 
gium fuisse superioris Gregorii fratrem, et in- 
terpretem egisse hymnorum germani sui. Sed 
quis, vel post Allatii luculentam de Georg/is dia- 
tribam , agmen horum cognominum exeutiet? Ne 
fines melodorum transeam, quis mihi certo no- 
tabit discrimine Georgios Nicomedieusem , Ram- 
matam, Rhetorem, Pachymerem, Seylitzam , 
Scholarium? Nec tamen vetustiores recordabor 
Pisidam , Hamartolum , facile mihi vindicandos; 
neque curo recentiores Trapezuntium, Ioanni- 
nensem, Zacinthium, alios, quos ne Allatius qui- 
dem suspicatus est; nec demum ipsos morose 
recensebo Siculos, qui variis nominibus Σιχελιώ- 
του, Συχεώτου, Σχυλίτζου, unum fortasse efficiunt 
et Nostrum. Ad hunc ut e diverticulo revertar, 
príscum eum esse, nec multum a Sergii schola 
remotum, ideo censere lubet, quod acathistos 


 &mulatus, segetem messuit symbolorum Virgi- 


nem referentium ; et quamvis post Sergium pas- 
Sibus haud xquis neque expeditis viam terat, 
haud displicet eius fictio, qua Zacharias sacerdos, 


4. Salvatoris templum maxime mundum , 
illa tanti estimanda ovis et Virgo, 
sacra illa arca thesaurum 
divinse continens glorie 
hodie adducitur 
in domum Domini ; 
gratiam secum affert 
divini Spiritus, 
dum angeli Dei eam concelebrant : 
Ipsa palam est 
coeleste tabernaculum. 

2. Dei ineffabilium 
et sacrorum mysteriorum 
dum cerno in hac Virgine 
gratiam ostensam 


oblata trienni puella, veluti prophetico percitus 
cestro, totam fere Marianam pandit theologiam. 
Opera pretium visum est, ieiunis non parcere 
notis, ut similia saltem Romani et Sergii θεολο- 
γούμενα huc revocentur. Duo tantum trop. edd. 
libri, ut solent, retinent; duo sequentia corsi- 
nius addidit f. 18; omnia taurinensis f. 9 feliciter 
servavit, breviter praenotata : Εἰς εἴσοδον τῆς nav- 
αγίας θεοτόχου. Prolixius corsin. Mzyi νοξαθρίῳ xa', 
ὅτε προσηνέχθη ἐν τῷ ναῷ Θεοτόχος τριετὴς οὗτα, 
χονδάχιον, ἦχ. δ΄, φέρον ἀχροστιχίδα- Τοῦ ταπει- 
νοῦ Γεωργίου ὕμνος. Sunt versus numero 4173 n 
iuxta normam cant. IIl apud Romanum confe- 
rendi. 

1. Prooemio in edd. prafigitur : πρὸς τό - Ὁ su 
θεὶς, de quo hirmo iam dietum in cant. XI, 
p. 77; dubium autem tunc propositum de iusta 
epigraphe, gravius inde fit, quod nunc prater 
duos priores versus, hoc trop. a procemio cantici 
XI perpetuo discedit. Sed vide infra hirmum ar- 
chetypum inter A4nepigrapha , XVIII. — ἢ zo- 
λύμνηστος παστὰς edd. — Ad ἀμνὰς respice Serg. II, 
8, 5, et ad θησαύρισμα cf. eiusd. I, 24. 

2. lam semel et iterum vidimus p. 16 et 77 
hunc modulum τῇ Γαλιλαίᾳ, in quo duas hic nota 
varietates : primum v. 9 olim hendecasyllabum, 


- 


Ae M 


* 


210 GEORGIUS. 


A / * ^^ 
χαὶ πληρουμένην SU. VO , 
/ ^^ 
χαίρω, καὶ τῶν τρόπων 
ἐννοεῖν ἀμηχανῶ 
Ἁ / N , /*9 κα 
τὸ ξένον xaX ἀπόῤῥητον, 
πῶς ἡ ἐχλελεγμένη, ἡ ἀγρᾶάντος ) 
/ 4 ὃ 7) : 
μόνη ἄνε ey On 
ὑπὲρ ἅπασαν τὴν χτίσιν, 
τὴν ὁρατὴν 
Ἁ 
χαὶ τὴν νοουμένην" 
* , Ὁ 
διὸ ἀνευφγυεῖν 
) /, 
βουλώμενος ταῦὐτην ; 
χαταπλήττομιαι σφοδρῶς 
νοῦν τε καὶ λόγον, 
NA ΝΜ 
ὅμως δὲ τολμῶν 
’ὔ’ 
χηρύττω καὶ μεγαλύνω 
"4 t * 
ταύτην ὡς οὐσαν 
^ / 
σκηνὴν ἐπουράνιον, 


Y. Ὁ τῶν ἀπάντων ποιητὴς, * ὁ πλε- 
στης χαὶ δεσπότης) " ἀῤῥήτῳ εὐσπλαγχνία Ἐ 
χαμπτόμενος, καὶ μονῇ * φιλανθρωπία τῷ 
αὐτοῦ, * ὄνπερ ταῖς οἰχείαις * χκατεσχεύασε 
ερσὶν Ἐ ἰδὼν πεσόντα, ᾧχτειρεν, I χαὶ 
ἀναστῆσαι τοῦτον ὐδόχησεν * πλάσει θειο- 
τέραᾳ,, Ἐ καὶ χενώσει τῇ ἰδία, * ὡς ἀγαθὸς * 
ὧν xai ἐλεήμων" ἢ διὸ τὴν Μαριὰμ ἢ μεσί- 
ΤῊΝ λαμθάνει, * ὡς Παρθένον χαὶ ἀγνὴν, * 
τοῦ μυστηρίου * τούτου τὸ Xu * φορέσαι, 
ὡς ἐξουγήθη " ἢ αὐτὴ ὑπάρχει oxrvà ἐπου- 
ρἄνιος. * 

à. Ὑπὲρ ἡμῶν ὁ λυτρωτὴς * xa Λόγος 
τοῦ ὑψίστου * σαρκὶ φανερωθῆναι ἢ θελιίσας, 
τὴν Παρθένον ἢ τότε. παρήγαγεν ἐν γῆ, ἢ 
ξένη τῇ προύδῳ * xai αὐξήσει θαυμαστῇ * 


τιμήσας ΤῊΝ παν RE20 50V X. Xo. 0y 129? &U- 


una semper syllaba crescere , licet omisso 5, arti- 
culo, codd. et edd. in hoe 2 trop. habeant πῶς 
lykeAeyu. dein post v. 11 duos sequi versiculos 
olim in unum conflatos, quorum jam certa divi- 
sio est. — xal τὸν τρόπον C, edd. x. τῷ τρόπῳ T. 
— τὸν ξένον C, T, edd. — τῶν τρόπων τὸ ξένον, Si- 
cut infra ταύτης χρησμὸν, refero ad mystica de 
Virgine oracula, quae mox fuse declarantur, di- 
eunturque in tr. 6 et sqq. τὸ ὑπὲρ λόγον μυστήριον, 
sive Mariana tropologia. — αὐτὴ ὑπάρχει σχηνὴ ἐπ. 


et aperte cumulatam, 

gaudeo, nec modos 

intelligere valeo 

insolitos et dictu difficiles, 
quibus electa illa immaculata, 
sola preestat 

super omnem creaturam , 

tam oculis 

quam mente perceptam ; 

ideo faustis vocibus 

volens illi plaudere, 

stupeo vehementer 

animo et eloquio : 

audeo tamen eam | 
praedicare, magnamque dicere. 
Ipsa si quidem est 

coeleste tabernaculum. 


3. Rerum omnium conditor, opifex et Do- 
minus, ex arcana misericordia et sola cle- 
mentia sua , se ad nos inclinans, cum lapsum 
eum videret, quem propriis compegit mani- 
bus, misertus est, eumque restituere digna- 
tus est, opere sublimiore, quippe bonus 
quum esset et misericors , semet exinanivit ; 
propterea Mariam, uti Virginem et immacu- 
latam, ascivit sibi participem mysterii , quo 
genus nostrum spogte assumpsit : ipsa est 
coeleste tabernaculum. - 


4. Pro nobis igitur redemptor et Verbum 
in carne cum vellet ostendi , tum Virginem 
in terram induxit, et novo adventu stupen- 
doque incremento intemeratam illam hone- 
stavit; precibus enim hunc fructum conces" 


edd. — De Virgine, templo Dei et tabernaculo, 
cf. Roman. XXV, 8, 6, Serg. I, 12, 28, 24; II, 
4, et infra tr. 11, 20. 

3. ἀγαθὸς xoi φύσει C, T, eodem sphalmate. — 
Nota ad μεσίτην, nempe mediatorem, summum 
virgine: theologia? argumentum. — ταύτῃ to C, 
T. — ὡς ἠδουλήθη, more Romani solemniori. 

4. ἡμῶν οὖν ὁ Ἰησοῦς T. — ἐφανερώθη T. — ταὐτην 
παρήγαγεν τῇ γῇ Ὁ. — τὴν παναγίαν C. — εὐχῆς γὰρ 
T. — Ἰωαχείμ τε χαὶ Ἄννης τῶν διχαίων C. τοῖς δι- 


xa MN 
xli d 
q lapsu 
al miti 
xe dizi 
w hortus 
vina 
unma 


efil ] qu 
ΙΝ Ν 


verbuil 
νὼ 
" qe f 
joe" 
sole" 


4; M 


DE B. VIRGINE. 271 


γῆς ταύτην δεδώρηται, * Qv ἐπαγγελίας * 
προμηνύσας χαὶ miens * Ἰωαχεὶμ * xat 
Avv δικαίοις , * δὼ ταύτης χρησμὴν * og. 
ξάμενοι πίστει, * οἱ τεχόντε: τὴν ἀγνὴν * 
ταύτην προσάγειν ἢ πόθῳ χαὶ γαρζ * ὑπέ- 
ϑεντὸ τῷ Κυρίῳ * αὐτή... 

€. Τεχθείσης τότε τῆς ἀγνῆς * τῇ θεία 
προμηθείᾳ, * οἱ δίχχιοι, καθάπερ * ὑπέ- 
θεντο, τῷ χτίστῃ Ἐ ταύτην προσῆγον ἐν 
ναῷ- * χαίρουσα οὖν Αννα * ἀνεβόα ἐμφα- 
νῶς, * τῷ ἱερεῖ χραυγάζουσα " * Ταύτην, ὦ 
Ζαγαρία, δεξάμενος, * ἔνδον τῶν ἀδύτων * 
τοῦ ναοῦ τοῦ Κυρίου * εἰσάγαγε * xai περι- 
φύλαττε" * εὐχῆς γὰρ τῆς ἐμῆς " χαρπὸς 
ἐδωρήθη, * xxi Θεῷ τῷ ποιητῇ * προῦπε- 
σχόμην * ταύτην ἐν χαρζ * προσάγειν αὐτῷ 
χαὶ πίστει" * αὐτη... 

c. Appiso à ὄντως θεατὴς * ὑπάρ ys Za- 
y xoti , * ἐν Πνεύματι χαθεῖδεν, * ὡς θεῖος 
ὑποφήτηξ, * ταύτην [Παρθένον μυστικῶς, * 
ὅθεν ἀνεζόα * πρὸς τὴν Asa ὁ σοφὸς * xai 
ἑομιηνεύων ἔλεγεν | * Ταύτην ἣν νῦν ποοσφέ- 


* , : e * 
T XVT&3 οἱ Ed da 
* 


pes TENER τον ; 
XXi ὁ νόμης, ai πρὸ νόμου * oi δίχαιοι 
προδιατυποῦσιν, * κηρύττοντες αὐτὴν Ἔχαὶ 
δηλοποιοῦντες * xal τρανοῦντες δι᾿ αὐτῆς ἢ 
τὴ ὑπὲρ λόγον * πᾷσι τοῖς πιστοῖς " μυστύ- 
ρίον Imaivav: dE ur. RE 

S Περὶ οὖν ταύτης ἐμφανῶς 
προδιδζσχει Ἐ γραφὴ χαὶ rpoxmpuacet , 
μαίνουσα iy τύποι; " xai ἐν συμέόύλοις τὰ 
αὐτῆς, ἢ Ταύτην ἐζωγράφει * ὁ παράδεισος 
Θεοῦ, * φυτὸν τὸ ποὶν τῆς γνώσεως ἢ βλα- 
στάνων" οὐ θανάτου τὸ πρόξενον, * χαθάπε; 
ἐχεῖνο, * ὅπερ τοῦτον φύειν μέλλει, * ἀλλὰ 


* 4 θεία 
Ee 


ζωῆς * αἴτιον τοῖς πίστει p: Té ἔχουσιν 
αὐτοῦ * γενήσεται τοῦτο, * καὶ τῆς ὁν- 


τως EX Θεοῦ * ἀθανασίας" * ὅθεν ποοσχυνῷῶ 


χαίοις T. — διὸ τὸν ταύτης χρ. C. τὸ τοῦ χρησμοῦ T. 
— ταύτην προσάξαι C. — συνέθεντο, ita et huc usque 
C. 

9. In cod. unico T legitur ταύτην Ζαχαρίας, et 
om. τοῦ post ναοῦ, Ad hac duo tr. totum refer 
Romani cant. XXV. 


Sit, eamque nuntio et preconio promisit 
iustis Ioachim et Anne : receptoque cum 
fide oraculo, parentes cum amore et letitia 
voverunt, se illam Domino oblaturos esse; 
ipsa est... 


5.Divino iam numine exorta alma Virgine, 
iusti, prout spoponderant , eam creatori dan- 
dam adducebant in templum; leta ergo 
Anna palam exclamavit , sacerdotem affata : 
t Eccillam, o Zacharia, recipito et introduc 
« ad inaccessa templi penetralia, et circum- 
« tuere, eam; mearum enim precum hic 


« fructus datus est; hanc Deo auctori cum. 


« letitia et fide promisi dicandam ; ipea 
« est... 


6. Arcana dum coram intueretur Zacha- 
rias, in Spiritu Virginem prospexit mystico 
oculo, utpote vates divinus, unde sapiens in- 
terpres Anna respondens incepit : «Imma- 
« culatam illam, quam tu nunc offers, eam- 
« dem omnes propheta, et lex, et qui ante 
legem iusti sunt, prasagis tvpis et patulo 
indicio declaparürit et contestati sunt , sci- 
« licet fore ut per eam appareat omnibus fi- 
« delibus ineffabile mysterium : ipsa est... 


A 


1. « Palam enim est hanece divina in scri- 
« ptura priedoceri , ubi eius historia typis et 
« symbolis significatur. Eccilla delineatur Dei 
« paradiso , in quo lignum scientia? olim ger- 
« minavit : haud sane hwcce, ut istud, 
« mortem propinat ; immo vit:& vereque pet 
« Deum immortalitatis causa futura est illis 
« qui cum fide participes illius sunt; unde 
« pronus saluto Virginem nunc genitam; 
« ipsa est... 


6. νῦν post ἣν deest in T, in fine id. habet ἐπι- 
φαίνει. 

7. ὑπὲρ ταύτην cod. Egregie orditur vates tropo- 
logus ab insigni Bethleem inter et Eden similitu- 
dine et discrimine, de quibus Romanus iam multa 
in eant. I, 1,2; XXV,6; XXIX, 56, 82; et Ser- 


- 


- 3 A 
M v 0 mom 


--ι 


X 


“ το 
᾿ : 


—-- 
. 


218 | GEORGIUS. 


* ΤΙχρθένον τὴν νῦν τεχθεῖσαν' * αὐτί... 
, 2 ’ὕ ᾿ς ^ * 
"^. Ἐν τῇ mpoyá oot ἡμῶν Ἐ εἰχὼν προ- 
-- , - ^^ 
ετυποῦτο, * ἡνίκα ἐμορφοῦτο * τῆς φύσεως 
τὸ εἶδος * αὐτῆς [Παρθένου τηλαυγῶς: * 
ὥσπε; γὰρ ἐχείνη * ix πλευρᾶς ἄνευ σπορᾶς * 
προήχθη τοῦ προπάτορος, * οὕτως αὐτὴ ἀσπό- 
ρως τὸν Κύριον * τέξει, ὑπὲρ λόγον xoi 
διάνοιαν ἀνθρώπων Ἔ xal νόησιν Ἐ πάντων 
, "T » 
ἀσωμάτων * διὸ σὲ μυστικῶς, * Ava, 
NW rr MAE 
ἐχδιδάσχων * προχηρύξζω ἐμφανῶς * τὰ τῆς 
Παρθένου, * ἵνα ἐν χαρᾷ '* προσφέ 
Κυρίῳ * * αὐτή... 
’ 3 ἘΦ δον o i 
0. lóziv ἐστὶν ὡς ἀλγθῶς * τὸ θεῖον τῆς 
Παρθένου * μυστήριον xai ξένον * 


» 
γον ἐνθέως * τῇ μεταθέσει τοῦ Evóy: * 
X 


onc αὐτὴν 


τυπούμε- 


ὥσπερ γὰρ ἐχεῖνος * ἐν τῷ σώματι τελῶν, 
$5 7 E à / * ἘΞΕῚ “ὃ Σ - d . : 
ἀσώματον διήνυσεν ἢ παράδοξον πορείαν χαὶ 
αὔλον, * οὕτως ἡ Παρθένος * ἐν τῷ σώματι 
τὸν Λόγον * τὸν τοῦ Θεοῦ * μόνη δεξαμένη, * 

᾿ 


“δ - , 3 ^ * , ὃ ; P ὃς 
ΤῊΝ 702 σόμᾶτος αὐτῷ GXpxx ανεισὲει"". 


ὅθεν ἐν χαρᾷ * εἰσδεχομένη προσφέρεις - * 


v , , X ^ / "AU / 
ὁντως 9. GO) U.X OV TO Tego τῇ φυσει; 


αὐτή... 

ι. Νῶε ἡ πάλαι χιδωτὸς * τὸ ταύτης 
προεδήλου * μυστήριον, Q Ἄννα, * τὰ γένη 
χυξεονῶσα * xai διασώϑουσα φθορᾶς" * ταύ- 
τῆς ὙΧ2 ὁ τόχος * τοὺς ἀνθρώπους νοητοῦ * 
κατακλυσμοῦ λυτρώσεται" * περιστερὰ, ἐλαίας 
ἡ φέρουσα * xXogoz, ταύτην ὄντως ἢ ἐξειχό- 
νιζεν τὴν θείαν" Ἐ xal γὰρ αὐτὴ, * νυνὶ δὲ- 


ξαμένη * τὸν ἔλεον Χριστὸν, * βαστάζουσχ 


gius 1. 14 Virginem vocat arborem pulchro fructu 
fideles nutrientem , lignum cuius umbrosis fron- 
dibus multi conteguntur. 

8. ix τῆς Παρθένου T. Collatam vide Virginem 
cum Eva apud Roman. XXIX, 7, 62, et ea re- 
cole qua etiam Adamum respiciunt ib. 6, 9, 12, 
16, 23, 32, 56. | 

9. ἀσώματον ὄντως τὸν πρώην T. f. ὄντα. Raro 
quidem, neque alio quod sciam exemplo, Virgo 
eum patriarcha Enoch confertur. 

10. τοῖς ἀνθρώποις T. — βαστάζουσα τοῦτο T. — 
Et nunc inirati subit Georgium illum adeo esse 
eum Romano in XVII, 16 consentaneum , ut non 
verear nimium fuisse me, quum supra dixerim, 


8. « In prima matre nostra huius imago 
« fuit, quando exsculpta est velut eminus 
« emicans Virginis effigies. Ut enim Eva, ex 
« latere protoparentis, sine semine prodiit, 
« ita hec seminis expers pariet Dominum, 
« modo superante hominum verba, et con- 
« ceptum, et omnium coelestium cogitatus. 
« Affatim ergo te, Anna, docebo qua de 
« Virgine occulte didici, eam ut cum gaudio 
« voveas Domino ; ipsa est... 


9. « Cernere est absque dubio divinuin ac 
« prodigiosum Virginis mysterium coelitus 
« adumbratum in illo Enochi transitu: sicut 
« enim is, corpore functus, viam sibi incorpo- 
« ream incredibilemque et citra elementa 
« aperuit, ita et illa Virgo, in corpore dum 
« excipiet Verbum, quod Dei est , reque ipsa 
« Incorporeum per se anterius, carnem illi 
« corporis sui feenerabit; unde quam leta 
« recepisti, eam offers ; ipsa est... 


10. « Noachi vetus arca preostendit hu- 
« lusce arcanum, 0o Anna, dum in pelago 
« rerum genera vexit et ab interitu servavit : 
« huius enim partus mortales a spirituali 
« cataclysmo eripiet. Columba, quz ramum 
« olivae. tulit, ipsam hanc deiferam imagine 
« vere expressit; ea namque misericordem 
« Christum ferens, in suo receptum utero, 


Maria Magdalene elegantem de colmba typum, 
esse ad Virginem Mariam referendum. Pressius 
enim hic columba, ramum olivze gerens, Virginis 
esse imago dicitur, et elegantius illud : τὸν ἔλεον 
Χριστὸν βαστάζουσα admovetur ad haec : περιστερὰ, 
ἐλαίας ἣ φέρουσα κάρφος. Quibus adde et acathistum 
ita salutantem : ἁγνὴ περιστερὰ, Serg. 1I, 5, et no- 
bilem melodorum hierareham Andream, in can. 
od. VH de Immaeulato conceptu , edentibus mo- 
nachis Cryptoferr. p. 17 , eodem usum fuisse epi- 
phonemate : τὸν ἁγνὴν περιστερὰν, tum ne omitte 
eumdem aut unum e priscis hymnographis venu- 
stissinie haee cecinisse, p. 36 |. 1. quae suo nunc 
metro restituimus; 


DE B. VIRGINE. 919 


? 


μήτρα τῇ κὐτῆς; * πᾶσι 
χηρύρει * τοῖς apap τ-ωλοῖς * γαλήνην καὶ 
τωτηρίαν᾽ "S ess 


τοῦτον * ἐν τ 


SUM 


ια΄. Ὁ FETU. A gay. * 4ViXU ὡς 


ἀγγέλους * ἐξένιζεν, * ὦ Ἄννα, * τὴν θείαν 


τῆς Τριζδος * χαὶ ἡμοούσιον μορφὴν, * πρόσ- 


(TX μὲν τρία 7 Porn μυστικῶς, ἢ xai 
iy ἑώρα πάλιν δὲ, * δηλῶν ὡς τῆς Τριάδος 
τὸ δώρηυχ * ταύτην ἐν σχηνώσει * ἀποῤῥή- 


τως rue ἥλου * τῶν τυπικῶς ἢ τότε Ópc) 


[2 , , 
μέ nu * Ὁ εἷς δὲ τῆς αὐτῆς Ἐ ἁγίας Teiz- 
δος, * ἐνοικήσας ἐν αὐτῇ, * σάρχα φορέσει, * 


^ 
t 


M 3 5S ^ », 7, 
χαὶ τοῖς ἐπὶ γῆς ἴω ὀφθήσεται διὰ ταύτης. * 


Ac... 


P zi δι 
ιβ. Ὑπεςωγράφει τῆς σεμνῆς * 


y1GtN ἡ Σάῤῥα᾽ * ἐν γήρει παρὰ φύσιν * γεν 
γήσασα; e Ἄννα, * κὸν 1 πατριάρχ, ἣν ἰσαλχ᾿ Ἐ 
ποῦτο οὖν € ἐδζλου, * ὑπὲρ φύσιν ἀληθῶς: * κυῇ- 
' Ρ ΕΞ ε - » A ῚἿ 
σαι τὴν πανάγροαντον. H κλῖμας 9i ldz- 


* * 


X06 ἐσή μᾶνεν 


τῆς πρὸς ὕψος - Ἔ χαὶ ἡ ῥχόδος ἡ αὐτοῦ 


. X ΄ 


ZA 
παραδόξως Er 
/ τ x , N ΝΥ »ἤ] 
vy. Ῥνωστὸν ποιῶν ὁ laxé6 * τὸ ξένον 
^: 7 * 
τὴς Π]αρθένου T pen τοῖς τέχνοιξ, 


* 


, , » * , - 
PXRSUQE στ, αἴνων * ἐν εὐ} ὍΤΙ ς ταῖς αὐτοῦ, 
€ 


e, i» n 
ἡτετῷ ] Ἰούδα * τ Ον is ἐξ αὑτοῦ * τες 
θῆναι ταύτην , ἔλεγεν πῶ βχχοτὸς ἀν- 


θήσει ὁ Kos. * xat ὡς πουργίδα ^ * dy 


Στρουθίων ὡς ξώρας 

χαλιὰν, ἀνεπτερώθης πνεύματι, 

καὶ προσευγ ἢ πεοιστερὰν 

ἐχομίσω τὴν dutavzov , 

κάρτος φέρουσαν Χριστὸν ἐλχίας, Ἄννα, 
ἡμᾶς κατακλυσμοῦ νοητοῦ ἐλευθεροῦντα. 


« Avium ut vidisti nidum, evolasti , Anna, spi- 
ritu, et precatione columbam accepisti immacu- 
latam, ole: ramum ferentem , Christum , qui nos 
a spiritali diluvio liberaret. » Ita Basiliani inter- 
pretes, quorum etiam vide eruditum commenta- 
rium p. 36 et praef. XXI. 


E γέν- 
i 


ταὐττν τὴν Παρθένον, ἣν 
προσφέρεις τῷ Κυρίῳ, * δι᾿ ἧς νυνὶ * püvos 


καταθαίνει * ἀνάξχι τοὺς βροτοὺς * δι᾿ ab- 
* 


« cunctis peccatoribus nuntiabit serenitatem 
et salutem; ipsa est... 


- 


11. « Abraham patriarcha, hospitio quando 
recepit angelis similes, ὁ Anna , divinam et 
« consubstantialem intuebatur Triadis effi- 
« giem; tres quidem personas mente con- 
« templabatur, unam porro respexit, signiti- 
« cans quomodo munificum illud Trinitatis 
« hospitium eamdem, typicis conspicuam 
« spectaculis, in hoc tabernaculo ineffabili- 
« ter ostendit. Ex hac autem sacra Trinitate 
unus in hac ipsa habitans, carnem assu- 
« met, et ab hominibus in terra per hanc 
« cernetur ; ipsa est... 
12. « Figuravit Sara alme Virginis par- 
tum, quando vetula preter naturam, e 
Anna, concepit patriarcham [Isaac : hinc 
« porro perspicuum erat, hane totam inteme- 
« ratam supra nature modum esse concep- 
« turam. lacobi autem scala hane Virginem 
« prenotavit, quam Domino voves; per 
« quam unus est qui descendit , ut eins ope 
« mortales ad sublimia attollat. Etiam hanc 
« typice redhibuit virga illa quie virtute Dei 
« miris varietatibus distincta est ; ipsa est... 
13. « lacob ut filiis notum faceret stupen- 
« dum Virginis mysterium, indicia exeruit, 
« dum benediceret , dumque lud vatici- 
« narctur, fore ut ipsa ex illo oriretur. Ex 
« ea, inquit, germen efflorebit Dominus, 
et tanquam vestem purpuream, ultro. tin- 


a 


A 


^^ 


A 


^ 


[S 


11. τότε θεωρουμένων T. Neque haec trita sunt, 
sed totum recole Romani cant. IV, p. 25. 

12. Melodia melius faveret : ἢ "12266 δὲ κλῦλαξ,; 
salvo metro , nihil muto, ubi peregrina nomina 
intercedunt. Aliter cod. 225 ἧς μόνος γυνὶ xaza- 
€Xs::at, quibus rhvthmus aboletur. Scala ite- 
rum memoratur in tr. 23, bisque in Serg. 1, 5; 
Il, 2. 

13. βάψει ὡσεὶ βουλήθη T depravate, nec satis 
apte ἣ ῥάθδος δὲ πάλιν. Sed scholam Romaui sen- 
tentia sapit. Multa hie minus trita de virga et tu- 
nica Iosephi, quanquam nihil solemnius apud me- 
lodos quam typus ex regia purpura intextus. Cf. 





PF 


280 GEORGIUS. 


τοῖς αἵμασι τοῖς ταύτης " στολὴν σαρχὸς * 
βάψει ἐθελήσας" * ἡ ῥάόδος πάλιν δὲ * 

7 ἐστηρίχθη * προσχυνῆσχι ᾿Ιωσὴφ, * ταύ- 
τὴν dide * ἥτις εἰς Θεοῦ 
* αὐτί... 


* προσχύνησιν 
ὁδηγήσει " * 
ιὸ, Ἐπὶ τῆ: ÜvCa &xo 60; * Mocéo; 

προεφάνη * ὁ τύπος τῆς Παρθένου, * ὁ ἄνω 


P , * A] Z P4 A 4 M. * 
T00X 7,070 GQ)V και Teo Uf, NU (OV τὰ αὐυτΎ 


* i / LT , 

τὸν προφήτην τὸν αὖ- 
συνέγουσα διέσωσεν, * καὶ τοῦτον τοῦ 
* * 


ὥσπερ 19? ÉXEL V1, 
τὸν * 
λαοῦ εἰς τὴν λύτρωσιν * τότε διήτερει" 
e, e N ^ * , -— € ^ Ea e 
οὕτως αὕτη TOV Pd ἐν τῇ idi * wá- 
τρᾳ τῇ ἀγράντῳ " Made ἐν σαρκὶ " σ᾽)ν- 
ἔξει, xal τοῦτον * ἀποτέξει ὑπὲρ νοῦν, * 
εἰς σωτηρίαν * πάντων, τῶν αὐτῇ * βοών- 
τῶν ἐν παῤῥησία" * Αὐτή... 

t. Ὥς ix Θεοῦ προμυτθεὶς ἢ 
θεόπτης * τὸ θχῦμα τῆς Πχρθένου * χχτεῖδεν 
ui Μωσῆς, ὦ A wr τηλχυνῶς, * 


* χχιομένην ἐν πυοὶ * τὴν βάτον, 


3 «v ἢ 
ἐκεῖνο: ὦ 


ἐν τῷ ὄρει 
e * , 
ὅτε ἐθεώρει 
E Mw x Ns δὲ 7 z , , 
ὑπὲρ ἔννοιχν" * τχὐτὴν δὲ μένουσαν WXxT2- 
φλεχτον" * οὕτως γὰρ χαὶ αὕτη * τῆς θεότητος 
^ [i ΄“- e, » " 
τὴν φλόγχ * ἐν ἑχυτῇ * ὅλην δεξχιένη, * 
, (e ’ *. v R , ὃς * 
ἀλώφητος πάντως ^ χαὶ ἀφλεχτος μένει, 7 ὑπὸ 
φυλαττομένη, * fvnto 
Ἂς 


τούτου μυστικῶς 
θεωρῶν * xut. Zo χαὶ βεγελυνὸ : 
u : Ῥεμάτων, Awz, τῶν ἐμῶν 

M 

* σὸ πρᾶγμα χχτανόει * x21 


αὐτή... 
* ἀκούς 
οὐσχ ἐν πίστει, 
D ἴοε θεωροῦσα ἢ τὰ τῆς [Παρθένου θυγα- 
τοῦ Μωσέως 
ἘΠ τὰ θχύ- 


τοὺς" * ταύτην Ὑὰρ ἡ ῥάδος * 
ἐμφανῶς * 
ματα ποιοῦσα wxi τέρατα Ἐ θεία δυναστεία * 
* del E.Y*. " ux 


/ v 

ποιοδιετύπου ἄνωθεν, 
Α *» v ἢ" Ae 

χα! αὐτῇ ὁ: ξένα Et S1 


De Imm. conceptu hymnogr. p. 18, 23, 44, 50, 
102, 127. 

14. O65 in lexicis desideratur ; insunt 0/6, 
iuxta LXX , in Ex. II, 3; tum etiam ex hebrao 
Θηδωθὰ, apud Clem. Alex. II, 61. — Μωσέως προ- 
σεφώνει mira eod. corruptela. — vix placet 6 ἄνω, 
quidni ὦ dva? — εἰς λύτρωσιν T. — eiusd. οὕτως 
αὐτὴ et ταύτης μήτρα iuxta. tonum et seriem emen- 
dantur. — Vir rgee quinque sunt mystice, Tacobi , 
Iosephi, Moysis, Aaronis et Iesse, qua sexcenties 
de Virgine audiuntur, nullibi vero distinctius 
quam apud nostrum Georgium. 


« get in eius sanguine carnis suz trabeam. 
« Rursus virga illa, cui innitebatur ut 
« losephum — adoraret eamdem  effinxit, 
« qua viam instruet ut Deus adoretur; ipsa 
« est... 

14. « Prefulsit adamussim imago Virgi- 
« nisin Moysis fiscella, quz superno praeconio 
« et prophetico signo subdidit qualis illa fu- 
« tura sit : ut enim arcula prophetam illuni 
« continuit , servavit et custodivit ad plebem 
« liberandam, ita hzc salvatorem carne in- 
« dutum intemerato in gremio suo, incredi- 
« bile dictu! continebit, et preter captum 
« mentis, edet eum in salutem omnium, 
« fidenter ipsi clamantium : Ipsa est... 


15. « Ut sane a Deo initiatus, idem ille 
« Dei contemplator, Moyses, miraculum Vir- 
« ginis late coruscans in monte conspexit, o 
« Anna, quando rubum vidit igne combu- 
« stum , incombustum tamen, preeter expec: 
« tationem , manens : similiter enim haec, to- 
« tam in se deitatis flammam amplexa, pror- 
« sus intacta et absque incendio perstat , ab 
« ipsoclam servata ; quam dum intueor, paveo 
« et magnam illam dico: ipsa est... 

16. « Meis, Anna, verbis fidem prsstans, 
« rem iam intellige, et leta contemplator 
« qua fiie Virgini futura sint. Eam quippe 
« Moysis virga coelesti et patulo typo praesi- 
« gnavit, qua miracula et prodigia per divi- 
« nam potentiam effecit : haec quoque stu- 
« penda cumulabit in terra, perque suum 


15. ὡς hie asserit, nedum comparative senten- 
tiam minuatve; sic Ioan. 1, 14 : δόξαν ὡς μονογε- 
νοῦς, Ephes. V, 8 : ὡς τέχνα φωτός, — χαὶ 6 μὲν Tv 
T, lepido dormitantis librarii ludo. — παντὶ x- 
ἄφλεχτός ἐστιν id. Rubum incombustum, ut eccle- 
sia occidua, sic tota canit orientalium melodia. 
Audi Serg. II, 4, et apud Basilianos l.l. p. 21, 
$5, 62, 64. 

16. χατενόει xoi γαΐίοει T male, senex eninr 
alloqui pergit. Graviora in fine sunt peccata : 
xxi τῆς πλάνης τ. 6. μετχποιοῦτα πάντας τοὺς αὐτῇ 
βοῶντας. 





fiae 


DE B. VIRGINE. 281 


^ d lI » φ ^ 4 
τῆς λοχείας ἢ παράδοξον ἡμῖν * εἰσφέφουσα 
΄ * A ^ , "- 9 ΄- * 
τόκον ἢ Xxx τὰς πλάνχς τοῦ (40200 * μετα- 
πτοιοῦσα * πᾶσι τοῖς αὐτῇ * βοῶσιν ἐν παῤ- 
* /. ^ Αὐ d ᾿ 
prot *. Αὐτή... 
y ODUOStcXU TTE D: * có Σὲ i: 
S . Γνωρίσαι ἔστιν ἐμφανῶς * τὸ ζένον τῆς 
NT / τ * , 
Magix; * μυστήριον, ὦ Ávyx , * τυπούμενον 
τὸ πάλαι * ἐν τῷ θεόπτη Μωυσῇ" * ὥσπερ 
γὰρ τῇ ῥαύδῳ, * τῇ αὐτῇ θεία ῥοπῇ, * dj- 
ο»ὔ ΄ ΕἼ N "y Ὅν, * T 
ῥήτως μετεποίησεν Ἐ τὸ ὕδωρ εἰς τὸ uiua 
——5 * oe δόξω: * ἣς 0 zz 
πιγνύμενον, * οὕτω παρχόύόξως * τῆς ζωῆς 
τὸ θεῖον ὕδω», * ὁ τοῦ Θεοῦ " Λόγος, ἐνοι- 
χήσας * ἐν ταύτη, ἀληθῶς * τὴν σάρχχ φο- 
’ * d t , e" * “- . 3t Pd Ἢ 
píce " ἐξ αἱμάτων τῶν αὐτῆς, " ταύτην 
Li , x* » * M x 
ὑφάνας, " «auixo; τὸ ποὶν ἢ 
* 


ὑπάρχων, ὁ 
αὐτή... 

v,. Ἰδοὺ σοὶ, Ἄννα, ἀψευδῶς * τὸν τύ- 
tov τῆς [Παρθένου * διυλούμενον δειχνήω * χαὶ 
* 


; M. 7* 
7X)Tfy Ótt Xa" 


lx 3 4 Pa ^ ^ ? 4 f τως 
τοῦτον ἐν θαλάσσῃ * χατανοεῖν τῇ Τιρυθοᾷ 
e ΓΕ hl 4 7 : * , 7 Ζ * ^ 
ὥσπερ γὰρ ἐχείνη Ἐ ἐχκαινούργησέ mort " τῷ 
3 . ' A] 
[σρχὴλ διχέασιν *. ἀνόδευτον ὄντως τε καὶ 
Μ m " 1 »: / 
ἀζατον, * οὕτως ἡ Μχρία * ζένον τόχον συ- 

, » a ^ ^ , / 
νεισάγει * xai ἄγνωστον * πᾶσι τοῖς ἀγγέ- 
M 4 ^ — x. /, 

λοις, ἢ τὸν Ἰζύοιον αὐτὸν ἢ γεννῶσχ τῷ χό- 
σῷ, * τὸν λυτρούμενον ἡμᾶς * ἐκ τῆς δου- 

, c ^ M : 1 σις 
λείας " πάντας τοῦ ἐχθοοῦ, ἢ τοὺς ταύτῃ 

7 ^ 
viae βοῶντας" * Αὐτή... 

L4 € RO 3 e ΖΝ » 

d. O ἐκ τῆς πέτρας ποταμὸς " ὑπέδειξε 

Ν 2 * ki * : [7 / 3 “ἢ 
τῶν τύπον, Ü c Αννχ, ὄνπερ λέγω, " 5 

IUS AS , »,;vw 
ὀχρδῳ τοῦ προφήτου * εἰς διεξόδους προελ- 

ej *Y , “ Z 1 ’ des 
θών- * ὥσπερ οὖν ἐκεῖνος " ὑπὲρ φύσιν ἐς 

4 ^^ * ΓΝ 2 A e 
αὑτῆς ἢ divin θείῳ νεύμχτι, * οὕτως καὶ ὁ 

΄ e , D Α , ai 
χτίστης Xi ὁ Κύριος * ὄντως ὑπὲρ λόγον " 
4 5 et Q x - 
ἐχ Magias τῆς ἀχράντου ἢ τεχθήσεται, ἢ ὡς 

T , 4 ἐξ 
γινώσχει μόνος, I καὶ πάντας τοὺς πιστοὺς Ὡς 


? *, e / A - 
πητίσει τὸ ὕδωο Ἐ τὸ ἀλλώνενον χαὶ ζῶν, * 


17. αὐτὴ, οὕτω, ταύτη, septies ín eodem trop. 
congesta, melodum produnt ieiunum et infeli- 
cem. Humilis sub tegmine carminis, splendet 
vetus rej symbolieze areanum, ut in zduensi 
titulo : 


Αχῆὼν ζωὴν ἀἄμδροτον ἐν βοοτέοις 
^ " 1 
θ:σπεσίων ὑδάτων, τὴν σὴν, φίλε, θάλπεο duy Tv, 
ὕδασιν ἀενάοις πλουτοδότου σορίν ς. 


AR 


puerperium nobis dabit partum fando inau- 
« ditum, fraudesque inimici despiciendas tra- 
« ducet omnjbus illi clamantibus : Ipsa est... 


17. « Luculenter nosse est insolitum Mariz 
« mysterium , o Anna, olim adumbratum in 
« Dei oculato teste Moyse : uti enim in virga, 
« eodem tactu divino, dictu difficili , muta- 
« vit aquam in sanguinem coagulatam , simili 
« prodigio divina vite aqua, illud Dei Ver- 
« bum, domicilium sibi in illa sumens, vere 
« carnem ab eius sanguine feret, texetque 
« sibi et creabit, qui carnis prius expers erat ; 
a ipsa est... 


18. « En certis te, Anna, docebo argu- 
« mentis, ut intelligas vel in mari Rubro ex- 
« pressum Virginis typum. Perinde enim ac 
« olim in illo stratum est plebi Israel iter no- 
« vum, invium prorsus et inaccessum , sic 
« Maria insolitum invehit partum, vel ange- 
« lis incognitum omnibus, Dominum dum 
« mundo parit , redimentem ab hostis servi- 
« tute nos omnes, illi cum fide clamantes : 
« Ipsa est... 


19. « E saxo amnis eiaculatus cumdem re- 
« serit typum, o Ánna, ἃ me enunciatum , 
« quippe qui sub prophetae virga in alveos 
« prorupit : ut ergo flectente naturam divino 
« iussu, torrens e petra ruit, sic creator et 
« Dominus, preter omne eloquium, inodo 
« quem solus novit , nascetur ex illibata Ma- 
« ria, et aqua scaturiens, vivaque et sancti- 
« tatis fecunda, fideles potabit , mundabit- 


ef. Serg. 1, 12. 

18. ἰδοῦσα, Ἄννα T. Lubrica inde semita erroneus 
scriba ruit in peiora, δεικνύων xal τοῦτο, dein xaza- 
νοῶν, fusa caligine densa, quam utinam alius codex 
vertat in lucem. — ὄντως χαὶ T. — ταύτην πίστει T. 

19. Mel. pro acc. ὁ χτίστης τε xai 6 x, — ὡς ézt- 
σταται μόνος T, laeso metro. f. ὠσεὶ οἷδε μόνος, re- 
spectu ad tr. 21. — ἁγιάζων T. Praeter Romanum 
iam laudatum, adde Serg. 1, 12; 11, 8, quorum 


Doe 


282 | GEORGIUS. 


καὶ ἀγιάζον * χαίροντας ἀεὶ ὃ χαὶ χοζζοντας 
τῇ [Ιαρθένῳ C Αὐτή. 
t 

x'. Ὑπὸ τοῦ χτίστον χαὶ Qn * σχηνὴ 
ἡ πάλχι dy τῷ ὄρει * fige 


* oxi iuo 0066 αὐτήν" * 


προετυπώβθη,, ἢ 
γουσα, ὦ Ἄννα, 
ὄντως γὰρ καὶ ταύτης * πλατυτέρα ἡ σεμνὴ ἢ 
ὀφθήσεται, γεννήσασα * ὄνπεο ἐχείνη τύποις 
m στάμνος δὲ xai ῥαύδος * xci 


λυ qn χαὶ ai mu Xi xim 0; * 


“,λ 7?» 

S0s 4X0 * 

«ταύτην 

* 4 τράπεζα Θεοῦ * xai τὸ θεῖον 

[3 , 3 7 
ταύτης εἰχό- 

ὑπέφαινον, ὅτι ὁν- 


ποοετύπουν᾽ 
’ x e 7 ^ 
τούτου " ιλχστήριον τρανῶς 
* κενῶν L4. * 
τως " τύπους ἐμφανῶς 
x TN 
τως " 2E TUNES 
“Ὑπεσημήνχτο τοχνῶς "T 
J 


M ^"^ 
πὸ θαῦμα 
μϑρίσας * εἰς 
3 
* ἐξ οὐρανοῦ τῷ ἰσρχὴλ, * 


τοῦτο, Bon } pera ἔπο 


ϑρῶσιν ἐν ἐρήμῳ 
"t. : E. / * 
ἄῤῥητον τὸν τρόπον * xal ἀμήχανον ἡμῖν 
jÁ - t ^ ! , Y 
προδείξας τῆς ὑπάρξεως" 7 ἀνήφοτον γὰρ 
- L4 A wv * M ς M n : * “ 
- αὐτὴν καὶ ἄσπορον * ἔχει ὑπὲρ φύσιν" 7 οὕ- 
f L4 z t “- ^-^ », 
τως ὥρᾳ xxi ὁ Λόγος * ὁ τοῦ Θεοῦ * ξένως 
, t τ 3» , ^ / 
PI ἀῤῥήτως , * ὡς οἶδεν, ἐξ αὐτῆς * τεχθύή- 
σεται μόνος, 7 xai εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς ^ 
Loi * B , ^ : “- ^» * 07. 
ἄσιν τὴν σάρκα είχς ἐντρυφῆς ἢ προθή- 
σει, οὕτως βοῶσιν" *. Αὐτή... 
d b Wi / M , PA. E 
xD. Meyaogovoz τὰ αὐτῆς ἢ 
» 
ni * —4)07- KR. 
ὦ Ἄννα, * προφῆται θεηγόροι 
» ’ὔ 3 
ἁγίῳ 7 pope vuliév ra Spgavos 


ἐμήνυσαν, 
* dy ΠΪνεύμχτι 
* πλὴν γὰρ 


. B" * Yr 

«yíxw * xui βχσίλισσχν αὐτὴν " xxi ὄρος 
' 7 N ^w LI 

ποονγόρευσαν, “νεφέλην XXL χαθέδοαν χαὶ 


ὄχημα, * ἑαύδον βασιλείας, * xxi διάδημα 
brevia encomia de saxo, lympha et Virgine nunc 
uberius fluunt. 
20. τύπους ἐδέξατο 'T. — ταύτην zcostixov(ar, — τύπος 
à. ὑποφαίνων, — Symbola pleuis manibus spargit 
μελουογὸς, quibuscum ef. Rom. XXV, 6, XXIX, 
5; Serg. I, 6, 12, 22, 24, 25; II, 4, 6, 7, 8, 11. 
21. ἔδειξαν T. — ἀνήρωτον γὰρ ταύτην x. ἀ. Ey stv 
y. 9. οὕτως αὖρα sic T depravatissime. — f. ὅρα ὅτι 
λόγος. Sed prestat potius ultima miorosius com- 
imentari. Quum Christus habeatur et manna et 
panis angelorum , et cibus divinarum deliciarum, 
iam superius dictum est in qua urna sit manna 
"reconditum, in qua mensa panis propositus, quze 
sit deliciosi cibi ministra , nempe Virgo illo , quae 
a Sergio dieta est : τράπεζα βαστάζουτα εὐθηνίαν 


« que omnes letabundos et clamantes : ipsa 
« est... 

20. « Tabernaculum olim a creatore et 
« Deo in monte preostensum , o Anna, ty- 
« pus evasit, eamdemque retulit : immo 
« hecce veneranda multo amplior illo cer- 
« netur, eum enixa quem istud tabernacu- 
« lum symbolis redhibuit ; redhibebant eam 
« sane urceus et virga, et lucerna, et ta- 
« bulie, et arca, et mensa Dei , divinumque 
« propitiatorium, totidem patula eiusdem 
« simulacra, quibus aperte significabatur 
« vere ipsam esse coeleste tabernaculum. 

21. « Manifeste subnotavit idem miracu- 
« lum, o Anna, is qui tanquam imbrem e 
« ccelo manna effudit ad pascendum in soli- 
« tudine filios Israel, nobis inde proponens 
« quam ineffabili modo , absque ulla opera, 
« oriretur, ut manna scilicet super terram 
« vomere et semine intactam , natura supe- 
« rata. Sic suo tempore Dei Verbum, stupendo 
« et arcano modo, ipsi soli noto, ab ista pa- 
« rietur, suamque carnem in epulas divina- 
« rum deliciarum proferet omnibus fidelibus, 
sic clamantibus : Ipsa est... 

22. « Huiusce vitam, o Anna, splendide 
priinuntiatam magna voce divini prophete 
in Spiritu sancto descripserunt : portani 
« enim eam sanctam , et reginam , et mon- 
tem, et nubem, et sedem , et currum , re- 
« gisque virgam, diadema et sceptrum, eam 


t 
- 


( 


Lon 


( 


P 


- 
- 


tÀx34iv ; et alibi : az&uve, κῆπε, τράπεζα; rursus : 
σεπτὴ καὶ πάνγρυσε τράπεζα ; iterum : τράπεζα ἐχτρέ- 
φουσα μυριάδας δαψιλῶς; tum demum : τράπεζα pa- 
στάζουσα ἄρτον τρέφοντα πιστούς. Serg. I, 6; ll, 4, 
6, 8, 11. — Qua cum ita sint, tu mihi considera , 
an temere de eadem B. Virgine olim intellexerim 
venerabilem S. Abercii titulum in Spicil. Solesm. 
t. III, p. 533: 


Πίστις ὁὲ παντὶ προσῆγε 
χαὶ παρέθηχε τροφὴν, ἰχθὺν δ᾽ ἁγνῆς ἀπὸ πηγῆς» 

e ^ a 
παμμεγέθη, xa0acov, ὃν ἐδράξατο Παρθένος ἁγνὴ, 
καὶ τοῦτον ἐπέδωχε φίλοις ἔσθειν διὰ παντὸς, 
οἶνον χρηστὸν ἔχουσα, x£zasu.a διδοῦσα μετ᾽ ἄρτον. 


22. Longum est singula percurrere : ef. Ro- 


DE B. VIRGINE. 283 


Xxi σχῆπτρον,, ἢ νεχνιδα * θείαν χαὶ ITa;- 
üévoy , * προφήτιδα αὐτὴν, " παστάδα χαὶ 
* - » ^v φΦ δὲ 
οἶχον * τὸν Tf δόξης τοῦ Θεοῦ * χαὶ θυγα- 
5 ' [4 ! * » » - 
τέρα ἢ πάλαι τὴν ἀγνὴν * ἐχήουξζχν ἐχξοῶν- 
X 4 ΄ 
τες * * Αὐτή... ; 
? 3 , * * x ^ e 
XY. Ναὸν προέφησαν αὐτὴν " Θεοῦ ἡγιχ- 
σμένον, ἢ καὶ πύλην βασιλέως * xai γῆν 
Ae » * ) / v - x 
ἁγίαν, Ἄννα" * καὶ πόχον ἄνιχμον φθορᾶς, ἢ 
χλίμαχα xxi βάσιν * καὶ παλάτιον αὐτὴν, * 
χαὶ ποταμὸν πληρούμενον, * ῥίζαν τε xal 
δ e 
λαξίδα, χαὶ ὅρασιν, Ἔ ἥλιον, σελήνην, xai 
“πΙΎΝ ἐ f^. *(0 4 * v 
πηγὴν ἐσφραγισμένην, * B tov τε * dyoxooy 
N * 4 A b 
χαὶ τόμον, ἢ χαλὴν χαὶ ἐχλεχτὴν, Ἐ πλη- 
΄ ^P ^^ ? T 
Giov ὡς νύμφην * παρεστῶσαν Θεῷ * ἐξ ἧς 
ἀνθρώποις * μέλλει μυστικῶς * πηγάζειν ἡ 
σωτηρίχ" * αὐτὴ ὑπάρχει σχηνὴ ἐπουράνιος. 


man. XXV, 8, XXIX, 14; Serg. I, 4, 8, 16, 19, 
24; 11, 3, 5, 6,7,9, etc. 

23. xai σελήνην T. --- παρεστῶσαν τοῦ Θεοῦ T. 
Pergit melodus et manibus dat lilia plenis, cum 
eadem verborum typorumque copía, eo mínus 
exhausta, quod fine ex abrupto opus potius inter- 


« demque puellam deiferam, Virginem et 
« prophetissam , atrium quoque et domum 
« glori& Dei , et filiam castam olim deprze- 
« dicarunt, clamantes : Ipsa est... 


93. « Preedixerunt eamdem esse, o Anna, 
« templum Dei sanctificatum , et portam re- 
« gis, et terram sacram, et vellus sordium 
« immune; scalam et gradum , et palatium, 
« et fluvium. exuberantem, radicemque et 
« cochlear, divinam quoque visionem, so- 
« lem, lunam, fontemque signatum, tum 
« etiam librum et tomum, scriptura vacuum, 
« pulchram denique et electam , proxime uti 
« sponsam coram Deo astantem , ex qua fu- 
« turum est ut salus mystice hominibus scatu- 
« riat ; ipsa est coeleste tabernaculum. » 


cipitur quam absolvitur. Neque discedam, cum 
prius notavi δα fastidium usque regeri demons- 
trativa αὐτὴ, ταύτη, quin addam, illud esse fortasse 
necessarium cuiusdam dramatis artificium, ut sub 
oculis identidem puella, eoram sene et parenti- 
bus , proponeretur. 





Monitum de. Cyriaco. 


Ut szepe contigit, quoties ad hzec ultimam ad- 
movi manum , exsurrexi iterum attonitus, quum 
illud poemation, diu neglectum, ob fcedam ca- 
pitis abscissionem, tandem veluti e tumulo Lazari, 
diam in lueem excitavi. Non modo enim Cyria- 
eus ille, nomen novum et hactenus inauditum 
est; non modo priscus melodus est, et auream 
redolet etatem, sive ob ingenuam evangelici ser- 
monis simplicitatem, homerica dignitate parce 
ornatam; sive ob gravitatem sententiarum ele- 
ganti Graiorum garrulitate dissimulatam ; sive ob 
altam rei symboliez ubertatem, olim ex solo 
Lazari nomine et ectypo tantopere frequenta- 
tam; sed Noster vel Romano antiquior est, cui 
hirmum subdidit, quem non prius notavisse me, 
60 magis piget, quod hic loci certe optatum te- 
nemus exemplar, ad cuius normam Romanus 
exegit opus suum prz czeteris expolitum , insigne 
illud canticum XIII, de Juda proditore, p. 92, 
lotum ἃ nobis honoris gratia singulis versibus 


distinctum, et cuius perpetuis ὁμοιοτελεύτων con- 
centibus tota hymnographiz ars et methodus mi- 
rum in modum, vel ad oculos percellendum, 
confirmatur. Utrumque ad alterum poema ad 
amussim , paucis varietatibus exceptis , respon- 
det. Nec dubium, quin inter huiusce procemia , 
ea licet :?vum deglutiverit , superfuerit olim illud 
ad quod sese Romanus retulit : Πρὸς τό Αάζαρον 
τὸν φίλον, Neque etiam ambiguum, quominus ἃ 
Cyriaco, sepissime in ὁδιλοιοτέλευτα desinente, 
Romanus audax receperit consilium, similiter 
cadentia omnibus suis attexendi clausulis. Cy- 
riaco tamen eum desint verborum acumina, 
festivaeque παρονομασίαι, quibus :emulus eius 
luxuriatur, hinc fortasse magis annosam sibi 
canitiem vindicat. Unicum vetus exemplar quod 
sciam, superest in corsin. f. 72, 73, ubi hiat 
immanis lacuna , de qua dixi p. 42 n. 23, utceum- 
que iam impleta ex codice mosquensi : utinam 
idem nobis Cyriaci caput truncatum restituat! 


LI 


τ ὦ cn Rt 


- 


CYRIACUS. 


DE S. LAZARO. . 


α΄. Λάζαρον τὸν φίλον σου... 
, / L4 
B. Hav esos ὃ «Eos 
se. δάκρυσι χινούμενοι, 
ἰδόντες πόῤῥω τὴν ταφὴν αὐτοῦ, 
Ν -Φ᾽ψ 
χαὶ οὐ μακρὰν τοῦ τόπου 
Μάρθα αὐτῷ προσῆλθε, 
δζκρυσιν ἐχύοῶσα-" 
P »* 7 * , 
[Χριστὲ,] εἰ ἧς ὧδε, οἰκτίρμων, 
, 34 , ; t δὲ NS 
οὐκ ἂν ἀπέθανεν ὁ ἀδελφός 
e T / 74 
ὅσα οὖν βούλεσαι, δύνασαι, 
Λόγε Θεοῦ, 
M , /, 
xai θάνατον χειρώσασθαι, 
xai πάντας ἡμᾶς δύσασθαχι. 
, » M b , / 
ε. ἼΤργετο πρὸς τὸν otxviouova 
4 Μαρία... ἱκετεύουσα 
δαχούων ἐν ὀχγετοῖς λέγουσα" 
f ,»* 
Ως Θεὸς, δέξαι τὴν δέησιν, 
D "T V» ' 
χαὶ VE.200 δεῖξον Rv XGTU ON * 
ἄγειρας δήματι παράλυτον, 
vt M. 6 / n 2 
εἥραυσας ἀλγη αϑεοχπευτα 
* 1 4 3 Α [4 ^ 
εἰδὼς... τὸ ἀσθενὲς ἡμῶν" 
* 4 / MN 
τὴν lasi;ou παῖδα 
γεχοὰν ἰδὼν ἐν χλίνῃ, 
χαὶ τὸν υἱὸν τῆς χήφαξ, 
τὸν ἀπαιρόμιενον ἐν τάφῳ, 
» ^ , ^ 
χοᾶζας τῇ ἀθανάτῳ cou φωνῇ, 


1. Tam ex argumento, quam Romani μνημο- 
cov» in cant. XIIf , unum saltem v. 1 recipio, 
heptasyllabum , uti Rom. v, 1 πάτερ οὐράνιε. Ne- 
scio quot et quz» procemia, praeter hoc exordium, 
habuerit : emendo autem statim tria quz apud 
Romanum sunt, in quibus, post triplex ἵλεως, 
fAsoc, ἵλεως, succedit ubique tetrasyllabus v. γέε- 
νοῦ ἡμῖν, ut infra Λόγε Θεοῦ, aut similia, tum 
exeunt duo octosyllabi, ut in 4 seq. Ad hac 
ipsum Romani ephymnium : ἵλεως Ὑξνοῦ ἡμῖν a 
Cvriaco oritur ex trop. 13. Taceo de tr. 2 et 3, 


qua exciderunt. | 
4. Sex v. et tres priores v. 7 svllabee deside- 


1. Lazarum amicum tuum... 


-———— —— 


Cum ad lacrymas commoti , 
procul viderent tumulum eius, 
nec multum e loco abesset , 
Martha accessit ad eum, 
lacrymarum emissa voce : 
« Misericors Domine, si fuisses hic, 
« haud mortuus frater esset : 
« quidquid ergo vis, tu potes, 
« Verbum Dei, 
« et domare mortem, - 
« et nos liberare omnes. 
ὃ. Ibat ad clementissimum 
Maria, more supplicis, 
inter lacrymarum fluenta dicens : 
« Tanquam Deus, accipe preces, 
« defunctumque fac resurgere; 
« verbo erexisti paralyticum , 
« curavisti insanabiles morbos, 
« conscius... nostre infirmitatis. 
« [αἰγὶ filiam 
« mortuam videns in lecto, 
« et filium vidua, 
« iam ablatum in sepulturam, 
« tua clamans immortali voce, 


rantur. Adde duas syllabas in v. 12, ubi eum le- 
gat Io. Xl, 21 : Κύριε, εἰ ἧς ὦδε, οὐκ dv 6 ἀδελφός 
μου ἐτεθννήχει, pronum est supplementum Χριστὲ 
vel $a66t. — Etiam eod. add. μου ante ἀπέθανεν, sed 
contra rhythmum necessarium. — βούλεσαι, δύνα- 
σαι. Recole de hac forma cant. VIII, 10; IX, 
3 ete. — Ultimus v. quamvis ab hirmo apte de- 
ducatur, in sequentibus trop. nullibi comparet, 
quorum ἀχροτελεύτια abrupta et mutila videntur. 

5. f. Μαρία τότε, ne v. deficiat. — ἐν àax. 9j. C. 
— f. εἰδὼς πάντων, ne 2 syll. desint. — ἐν τάφῳ 
melodis solemnis ablat. etiam cum motu. — χαὶ 
χράξας C. — Suspicor esse singulis tropariis ad- 


P csi 


DE S. LAZARO. 


» 


ἤγειρας, ἔσωσας, εὐσπλαγχνε, 
ἐκ τῆς φθορᾶς, 
ὁ δὴν χειρωσάμενος... 

v. Μέγα θαῦμα ἐφχνέρωσα, * ἐν τῇ χοι- 
λάδι, τῷ προφήτῃ μου, * ξηρὰ ὀστᾶ ὄντα 
, , * 2 3 “ῳ Ζ , à νας b 
ἀνθρώπινα" * ἐν αὐτοῖς σάοχα ἀνέδειζα *. xol 
ψυχὴν καὶ μετὰ νέκρωσιν" * τοῦτο οὖν ἔπτη- 
μα t D y» * 1 ow C bl ,. , 
ξεν ὁ χήρυξ μου, * τὸ ἔμφούον xai &xmTi- 
λγπτον, * usd φόθῳ συνεχόμενος, * ὅτι 
σεισμῷ φρικώδει. * πάντα ἐφανεφροῦτο * 

N ^" e 1 ^ 
μετὰ τῆς ἁρμονίας * τὸ μειωθὲν ὑπὸ τῶν 
μρόνων * τότε πᾶν συνηρμοῦτο ἐν ῥοπῇ. * 
Τοῦτο προοίμιον ἔδειξας * πάσῃ σαςκὶ, Ἐ ὁ 
ἄδην χειρωσάμενος... 


e" - 4 L! ἢ PT 

D. Apa ταῦτα ἑπακέχοχν * τὰ ix Θεοῦ 

NA / x* ol Ὁ 0 4 

nung yr paa , ἐξίσταντο $05 oo θαυμα- 
woVTsG * xxi χλαυθμῷ Δίχοθα enc EM 

, "et 

σὺν Μαρίᾳ ἃ ὡς φθεγγόμεναι Ve Σὺ εἰ Ht ey- 

τως χαὶ ἀνάστασις: ἢ δεῖξον οὖν, yw, ὡς 

εὔσπλαγχνος, * ὡς πρὶν καὶ νῦν, τὴν δυνα- 

7 bé * e , , 7 2 * r! 

στειαν σου, " ὁ zat! εἰχύνα πλάσας "^ τὸ 

τῶν ἀνβῇρώπων vy δὴ 

(yat Ωὐποιήσης τοῦτον, 
p Ly 

τεκήμερον ἤδη VeX26V , ἢ * X23.0V10 : 

ἄναγε, * Aóvs Θεοῦ, 


; X , A , 
ἕνος, τὸ ἀσθενὲς γινώ- 


Guy , * * τὸν -t- 

Ph ud 
Δόξα σοι, 
Ὡς ς« "U&€M ͵ 
* ὁ PY χειρωσα- 
ἀξνης, ο 

t. Κλχίυςαι χαὶ ἱχετεύουσαι Ἔ 
Μχοθαν τὸν οἰκτίρμονα, ἢ 
ἔοι ἅπαντες, 
σύευον, 


ε ᾿ 
αι περι 


χαὶ πιστῶς πλείω ἐπρέ- 
“τιν » / MEE: 
* ὡς εἰκὸς, ταῦτα φθεγγόμενοι 
Φῶς ἡμῖν ἔλαμψεν ἀπρόσιτον - Ἐ ( βλέποντες 
θεῖα χαὶ τὰ ἀνεχδιέ- 


-- Ὁ “ 


ἃ -» M 
παράδηξα, Ἵ ὁρῶντες 


A p^ sm » L ε ' PU P 
(τα 7, ὁ γὰρ Tino; 07 τίσας, ὁ καὶ τοὺς 


dendum v. ultimum pro serie mutandum : καὶ 
ἅπαντας ῥυσάμενος, favetque similis clausula, ut 
passim et praesertim in tr. 8, 10, 12, 14. 

6. Aliquid desideratur, aut extra locum vaga- 
tur trop. quod facile cum 9 coharet. ὄντα ὀστὰ C. 
-— καὶ post ψυχὴν ob rhythm. insertur. — πᾶν 
iterum additur. — f. melodus scripsit ut sane 
velt. συννρθμοῦτο, quod trop. egregium postulat. 

7. ἐπεκήχοον C barbare, pro ἐπαχήχοαν, de 


285 
« suscitasti , salvasti, 
« ex sordibus, 

« tu qui manu domas infernum... » 


O0 pie, 


G. — « Magnum prodigium in valle vati 
« meo ostendi , arida nempe hominum ossa, 
« in quibus carnem restitui et animam , vel 
« post mortem. Id ipsum ergo obstupuit 
« praeco meus, sane formidolosum et conce- 
« ptu maius, multo terrore correptus ; horri- 
« bili namque concussu omnia emicueruut, 
« recto dein ordine et decore quidquid a s:e- 
« culis comminutum erat , ictu tum temporis 
« coniunctum est. » — Hoc rerum exordium 
omni patefecisti carni , tu inferni dominator, 
liberator omnium. 

1. Simul ace talia audivere Dei facinora, 
consurrexere metu mirabundi, et cum ge- 
mitu Martha una et Maria deprecabantur in 
hiec verba : « Tu es vere lumen et resurvec- 
« tio. Pande igitur, o sancte, pro tua mise- 
« ricordia, ut antea sic et nunc , tuam suni- 
« mam potentiam, tu qui finxisti ad tuam 
« imaginem hominum genus, haud nesciens 
eius imbecillitatem ; quatenus vilae resti- 
tuas hune mortuum iam quatriduanum , 
clamantem : Sit gloria tibi, sine principio 
Verbum Dei, inferni donmitor.... » 

8. Dum laerymabund: et supplices urge- 
rent misericordem Martha cum suis, omnes 
quoque attoniti steterunt, instantius et cum 
fide, uti par est, orabant dicentes : « Lumen 
« inaccessum illuxit nobis ( utpote divina et 
« mira previdentes, jam cernimus quie 
« enarrari nequeunt ). Nam qui cecos lumini 


Ά 


A 


^ a& 


2 ua forma alexandrina abunde alias. — φθεγγόμε- 
va: C et iterum infra. — ἤδη metro additur. 

8. Huic melodo solemne videtur, patrio for- 
tasse ritu, geminare participia absoluta, nunc 
pro verbo definito sumpta, nunc pro significanda 
causa , quam vett. cum ὥστε et infinit. expediunt. 
Toleranda hae sunt fortasse in animorum tu- 
multu; unde in hoc loco χλαίουσχι (sic C), tzz- 
τεύουσαι, ϑλέποντες, ὁρῶντες, cum ultro darentur, 


286 CYRIACUS. 


λεπροὺς καθάρας, * xai τοῦτον νεχρωθέντα ἢ 

, ᾿ / στον ᾿ / * v s 4 bz 

αναχαιγίσας εὐσπλαγχνία, “ὅπως φανερωθῇ 

—-— Εν - ScOX ; PE " » : » * , 

2x01 τῇ γῇ * Kootoz ἅγιος, ἀναργος, * Ao- 
s ok ΔΑ, pem 

yo; Θεοῦ, * ὁ ἄδην χειρωσάμενος... 


, ug y ἔτ D , , * , , 

0. Yuo; οὖν τὸ ἀχατχληπτον * ἐνατενί- 

LU X ^ ' ' D 
σας ὁ φιλάνθρωπος, * καὶ τὸν λαὸν τὸν παρι- 

΄ x T ^ ΤΩΣ 4 σι» * 
στάμιενον, " ταῖς σοφαῖς τότε ἐφθέγζατο : 

L JAM ^ 246: . Ἃ [oj 4 * Ovi 

G εἰδωξ πᾶσαν ἐνθυμήῆσιν 0) αὐτὸν θνή- 
* -- . sw 

ξαντα ἐθήκατε, * γοῦν ζδη ἀθοοον ἐκλεί- 

ψαντα, * σχωλήχων τε βρῶμα γενόμενον; * 

.-. 1 v. , 1 , ^ " 

IAevoy τὸ ἄλγος * ἀπὸ Αδὰμ, ὑπάρχει * 

, E. , h ’ * A] 4 4 - Al 
πασὴ σαὶ ἀνηηώπου, " χαὶ οὐχ ἐχλείνει 
e e? Ὁ , EL *, “ » 
ἕως ἥξω ἢ πάλιν ἐπὶ νεφέλης οὐρανοῦ. * Δόξα 

e 2 » , * ; pe * ς "M 
σοι, ἅγιε, ἄναρχε, " Λόγε Θεοῦ, * ὁ ἄδην 
χειρωσάμενος... 

/ e P I" - 

t. Pelo ὅμόρων δακρυγχέουσαι, * σὺν 
τῷ Κυρίῳ ἐπορεύοντο * αἱ τοῦ Χριστοῦ 
ὄντως μαθίτριαι, 0 xxi πιστῶς ταῦτα πρε- 

7 X* * ὃ - wv 7 
σδεὐουσαι" 1δὲε νῦν, εὐσπλαγχνε, σπὴ- 
λαιον * ἔχον τὸν Λάζαρον τὸν φίλον σου, * 
δι᾿ ὃν ἐνταῦθα ἐπεδήμησας, * ὁ πανταχοῦ 
Κ t * *, 1 v. z 
ὧν χατάληπτος " * ὁ οὖν εἰδὼς τὸ ἄλγος * 

"^ : PPPY ot - X v. E. »» P4 x 
τῆς ἐν ἡμῖν καρδίας, * ἔχων τὴν ἐζουσίαν, 
» P4 ^T , 

νῦν ζωοποίησον ἐκ τάφου Ἔ τοῦτον τὸν τε- 

, 1 * e N », » 
OX U.E209 VEXDOV, πὼς ὀοξχσὴ σέ, ε"- 
σπλαγγνε, * πᾶσα πνοὴ, * o ζΖδὴην χειρω- 
σάμενος... 

| » " 

ια΄. δὲν τότε ὁ φιλάνθρωπος * τὸν συν- 
ἐλθήντα ὄχλον κλαίοντα, * καὶ κινηθεὶς dvs- 

n pe / P4 
(ριμήσατο, * καταργῶν λόγῳ τὸν Üzvaov * 

1 “ NS N à " * T ΄ τ 
χαὶ πατῶν X00) τὴν δύναμιν. ἀγὸς οὖν 
m » ' / * 96 " M sme Y 
TNOLSRN τὸ σπήλαιον, οθεν χαὶ ἐπτηζαν 

Ψ , , ^ / 
τὴν ὀσφρήσιν Ἐ Gxixy τε αὐτοῦ λογισάμενοι, * 
eO f* f . : v ^ 
Τύτε φωνεῖ ὁ πλάστης * Ax.uge, δεῦρο 


recta sententia et salvo rhythmo, χλαίουσι, ἵχε- 
τεύουσι, 5Aérzousv, ὁρῶμεν, étc. Utinam alius codex 
sic emendet : χλαιουσῶν.. ἱχετευουσῶν.. βλέπουσι.. 
δρῶσι.. ἀνακαινίσει, salvo ubique metro et incolumi 
syntaxi. 

9. οὖν in C excidit. — f. mel. ποῦ αὐτὸν τὸν νε- 
χρὸν ἐθήκατε, Hie vero θνήξαντα, uti in tr. 15 6vij- 
tac, et θνῆσις in Rom. VI, 14, alia id genus, non 
tam ad fetorem gracanicum , quam ad plebeios 


« et leprosos nitori restituit, istum quoque 
« mortuum vita renovabit in sua benignitate, 
« ut orbi universo manifestetur Dominus 
« sanctus, Verbum Dei increatum, manu pre- 
« mens Orcum, liberator omnium. » 

9. Ad altissima ergo et inaccessa coli spa- 
tia ubi hominum amator oculos direxit et 
ad plebem circumstantem , tum prudentibus 
sororibus ille qui omnem cernit cordis im- 
petum : «Ubi, inquit , posuistis hunc mor- 
« tuum, iam in pulverem resolutum et escam 
« vermibus factum? Miseranda ab Adamo 
« calamitas omni incumbit carni hominis, 
« neque cessabit, donec iterum celorum in 
« nube venerim. » Sit gloria tibi , sanctum, 
scternum Dei Verbum, Orci domitor... 

10. Fletuum imbrem dum effunderent, 
cum Domino procedebant Christi germanse 
discipule , ita cum fide deprecantes : « Vide 
« nunc, amantissime, specum, in quo est 
« Lazarus amicus tuus, pro quo huc iter fe- 
« cisti, tu qui nullo usquam loco teneris. Tu 
« ergo videns cordis nostri dolorem , tu qui 
« potestatem habes, e tumulo vivum fac qua- 
« triduanum cadaver, αἱ gloriam tibi, o 
« misericors, dicat omnis spiritus, tu qui 
« subegisti infernum, liberator omnium. » 


11. Vidit interea hominum amator turbam 
que convenerat, flentem ; et commotus in- 
fremuit, qui verbo mortem abrogat et orci 
calcat potestatem. illico ergo aperuere spe- 
luncam, unde horruere, fcetorem, nigredi- 
nemque suspicati. Tum clamavit creator : 
« Lazare, veni foras, tu in mortis putredine 


emortuales titulos et funeream rusticitatem per- 
tinent. — Mox ἤδη iterum additur, tum τε inse- 
ritur in seq. v, et paulo infra πάλιν C om. 

10. τὸ σπήλ. ἔχοντα Λάζ. C. — viv in fine C. om.— 
praeter penultimos v. alia subdit C, superflua, sed 
rhythmo aptissima : Κύριε, ἅγιε, ἄναρχε, Λόγε Θεοῦ, 
qua facilius quam superiora aliunde irrepserunt. 

11. Sat est hoc legisse troparium , ut insignis 
melodus iusta laude salutetur. Vix elegantius 


DE S. LAZARO. 281 


ἔξω, * ὁ ἐν φθορᾷ θανάτου * πρὸς ἀφθαρσίαν 


ζωγφύρου, * ὅπως φανερωθῇ πάσῃ τῇ γῇ ἢ 
Κύριος ἅγιος, ἀναρχος, * Λόγος Θεοῦ, * ὁ 
ἄδην χειρωσάμενος... 

ιβ΄. Ἄνω φωνῇ ἀπεφθέγξζατο, * xai τὸ 
μὲν πνεῦμα, ὅπερ δέδωχεν, * ἐν τῇ σαρκὶ 
τάχος ἐπέστρεψεν, * ἀνιστῶν τοῦτον o Ἀύ- 
Quos, ἢ καὶ φθορᾶς ZÓou λυτρούμενος. * Ku 
ó θάνατος, θεώμενος * Λάζαρον τρέχοντα EX 
ὑνήματος, * ὁμοίως ἄδης χατεπλήττετο y 
ὅτι ταφῇ φθαρέντι xxl τῶν νεύρων λυθεῖσα * 
πᾶσα ἡ ἁρμονία * ἀνεκαινίσθη" ὡς ἐκ μή- 
0x6, ἢ οὕτως ἐν τῷ μνημείῳ ἐχδοῶν" * 
Acta. σοι, ἅγιε, ἄναρχε, * Λόγε Θεοῦ, * ὁ 
ἄδην χειρωσάμενος... 

wt. Κράξας φωνῇ παντοδύναμος * τὸν ve- 
χρωθέντα ἀνεζῴώωσε, * xai προσελθὼν ἔφη ὁ 
Λάζαρος * * Ἱκετεύω, δέσποτα , δέξαι * τοῦ 
Αδχυ, ταύτην δέησιν. Ἐ Ἔλιπες τῶν χειρῶν 
τὸ ποίημα, * 


- - , :j 74 , 
vag: ἢ γενοῦ ἵλεως, ἀναμζρτητε" * τί ἀπε- 


πταίσαντα ἅδη μὲ χατέχρι- 


λίθου, χτίστα, * ἔργου τῶν σῶν δαχτύ- 
3 4 e 3 Α »». 
λων, * ὄντος σοῦ χατ εἰχύνα ; ἢ Αλλὰ ἐξα- 
T UE ef 4. * 
γαγέ με ζδου * τάχος τῆς αἰωνίου φυλαχῆς, 
D * ^ * [/ 
ors βοήσω σοι" Αναρχε, * Aye Θεοῦ, * ὁ 
e " 
ἄδην 45*2090621.6v07... 
, ,T* ἢ Ἢ 
e M , / x* - VE 
ιδ΄, Ὅτε ταῦτα ἐπαχήχοξ, τῶν ἀπ 
, δ Α , 
αἰώνων ἐμνημήνευσε- ἢ Νεχροὺς μὲν πάλαι 
» , * ^ ^ * JI 
ἐξανέστησα, * uova δὲ προετύπωσα ἢ τὴν 
» 2 , , , x 7 Ἁ «t 
ἐμὴν τοτὲ ἀνζστασιν" 7 μέλλων γὰρ εὔνεσιν 
ὯΝ e * 
ἐχδίδοσθαι, * ἄφεσιν ἅπασιν δωρούμενος" 
3 ' * ὔ : x wv 4 
X990 *A"t )Uvy7 ἀναιρούμενος, ἄγξω ἐν 


σαρχί uou * δράχοντα ἐν ἀγχίστρῳ, ἢ 


- 


M 
X4-X τὸ γεγραμμένον, * χαὶ ἀναιρήσω "τῷ 


alius, ne Nonno quidem excepto, reddidit Io. 
Xl, 33. — αὐτοῦ post σκιάν τε suppletur, sed [τἰ- 
gidius. 

12. Haud displiceat Nonnum audire similia 
cum solito fastu et impetu canentem : 


Ἔξ ἄϊῶος νόστησε φυγὰς νέχυς, ὄψιμον ἄλλην 

ἀθρήσας μετὰ τέρμα βίου παλινάγρετον ἀρχὴν 

θαμθαλέην. ᾿Αἴδης δὲ μάτην παρὰ γείτονι λήθη 

πανδαμάτωρ ἀδάμαστον ἐδίζετο νεχρὸν ἀλήτην. 
— ταρῇ φθαρέντα C. — f. οὗτος ἐν τι u. 


« ad auctoris vite puritatem, ut appareat 
« universo orbi Dominus sanctus, eternum 
« Dei Verbum, conculcator inferni... » 


12. Sursum vocem edidit, Iussitque spira- 
culum ab ipso datum remeare statim in car- 
ném, excitatque Dominus Lazarum, et ab 
inferni redimit corruptela. Occidit mors, 
Lazarum dum videt e tumulo ruentem ; 
eodemque modo expavit Orcus : quippe ia- 
centi in sepulcro vel dissoluta quique ner- 
vorum compago renovata est, ut tanquam ab 
utero matris, perinde in tumulo clamaret : 
« Gloria tibi, sanctum, zeternum Dei Ver- 
« bum , Orci triumphator... » 

13. Vociferatus cunctipotens defunctum 
vivum effecit, exiliensque Lazarus ait : 
« Supplicum vota solvo, Domine : hanc sus- 
« cipe. Adami precem : Dereliquisti opus 
« tuarum manuum ; lapsum me inferno dam- 
« navisti : esto misericors , o peccati expers. 
« Cur oblitus es, o conditor, figmentum 
« tuorum digitorum, ad tuam factum imagi- 
« nem? Immo eripe me cito ab wterna inferni 
« custodia, ut clamem tibi : /Eternum Dei 
Verbum, domitor inferni.... » 

14. Hiec ubi exaudivit, gesta ab. &vo Do- 
minus memoravil : « Mortuos quidem olim 
« excitavi, Ionam vero premisi in typuni 
« mel resurgentis, qui gentibus tradendus 
« sum, ut omnibus veniam largiar. Cruce et 
« lancea interemptus, torquebo carne "mea 
« draconem hamo sumptum, ut scriptum 
« est, et crucis mee calamo attollam Adami 


z 


13. εὐθὺς ἐζώωσε C. — ποόσρεξαι, Alicui place- 
Tel : δυσωπῶ, δέδποτα, πρύσδεξαι. Ve] invito mo- 
dulo , retinere ἱκετεύω lubet, qua unica voce pin- 
gitur redivivus pro Adamo supplex, et lanze albae 
instar et ramorum, funerea lintea et ferales 
fascias exagitans. — ὄντα σου C. — oco: addi- 
mus. 

14. Preter superiora ad admirationem subli- 
mia, hoc penultimotrop. universam de typo Lazari 
doctrinam sive ad Christum sive ad hominum ge- 
nus referendam esse conficitur. — ἀνέστη σα C. — 


Ak 


o 
*o.- 


m 





288 CYRIACUS. 


σταυρῷ μου * τότε τὸν ὀλετῆρα τοῦ Ἀδὰμ, * 
ὅπως βοήσῃ μοι" Ἄνχρχε, i Λόνε Θεοῦ, * ὁ 
29. ἣν χειρωσάμενος... 

ιε΄, o) ψόθεν To ἐπέδλεψε, ἢ καὶ τοῦ ἐν 
* σὴν δέησιν, λέγων ὁ K5- 
οἷος" * Δι᾿ Αδὰμ Mis ἐφύρεσα, * δι᾽ αὖ- 


τούτου οὖν M M 


39 ἐπαχήχοε 


τὸν θγγσχειν 3D ux: * 
σχίσας τὸ χρέος τὸ βαρύ- 
τατον, * ἢ τότε ὄφις ὑπηγύρευσε᾽ * τοῦ ἐν 
AX πραχθέντος ἢ mapxxon χαὶ μόνη, ἢ 
τούτου ἐλευθερώσω, * xai ἀποπλύνω σου τὰς 
χύρας * ῥείθροις τοῦ ᾿Ιορδάνου ποταμοῦ. 

* ΛΛόνε Θεοῦ, ἢ 


M , * 
τὸ παρχπτωμχ, 


Δόξα σοι, ἅγιε, ἄναγε, 
ὁ ἄδην χειρωσάμενος. 


Ἰωνᾶ C. — f. ob seriem similiter cadentium : ἐχ-- 
δίοοσθαι ἔθνεσιν. ---- ἀναιρῶ C. — μοι ut supra addi- 
tur, exigente metro. 

15. δι᾽ αὐτοῦ θνῆξαι C. cf. tr. 9. — f. mel. ἀπο- 
πλυνῶ τε τάς, — τούτου refer ad τὸ χρέος, sive τοῦ 
ἐν ἀδ, rp. pronomine haud sine vi et elegantia 


« exterminatorem , ut is clamet mihi : JEter- 
« num Dei Verbum , inferni dominator.... » 


15. Desursum demum despexit Dominus, 
et iacentis in inferno exaudivit preces , aiens : 
« Adami gratia carnem tuli; eius ergo, ad 
« mortem veni : eiusdem igitur lapsui me- 
« debor, discerpens gravissimi debiti titulum, 
« quem olim anguis subscribere fecit; a fo:- 
« nore Adami solam ob contumaciam con- 
« tracto, ab hoc te liberabo, tuasque pupil- 
« las in fordani fluminis unda abstergarm. ». 
Gloria tibi , sanctum eternum Dei Verbum, 
Orci dominator liberator omnium. » 


reposito, ut fuse Kühner ad Xenoph. comm. 
lib. 1I, t, 18. Valedicit melodus, si nihil deest, 
pium ad baptisma inter paschalia celebrari soli- 
tum oculum dirigens. In sabbato enim ante pal- 
mas totum officium de S. Lazaro apud Graecos 
habetur. 


uhi : .Eher- 
It1atür.... 1 


Douinis, 
tes , aiens: 
s ergo, d 
lapsu De- 
iti titulum, 
eit; à fr- 

ciat (60 

que μι 

ΣΝ, 

Verbytl, 


j. comit. 
hil dea. 
yrari sui 
JU p 
| Gres 


289 


ELIAS. 


I. 


DE SS. SERGIO ET BACCHO. 


Ποὸς τό’ Δυνάμει θεϊχκῇ. 


α΄. Σεργίου τε xal Βάχχου 
τῆς δυαδικῆς 
πληρούμενοι χαρᾶς, 
ἀναχράζωμεν, πιστοί" 
Acta τῷ ποιοῦντι 
ἐν τοῖς ἁγίοις 
φούξερὰ καὶ παράδοξα. 
H χάρις σου ἐπισκιζζῃ 


β. 
1. Sergii et Bacchi gemina cumulati leti- 


tia, sursum clamemus, fideles : « Gloria 
« auctori stupendorum in sanctis operum, 


« que mentem superant. » 
2. Gratia tua obumbret servum tuum su- 


blimius quam dici potest, o Christe, rerum 


l. Duo inter veteres Hierosolyma patriarchas 
nomine klie insigniuntur; prior a. 518, poste- 
rior a. 761 floruit. Unum ex illis melodum fuisse, 
ex antiquo codice cryptoferratensi constat, in 
quo canon quidam alphabetieus inscribitur : dxo- 
λουθίχ Ἠλία (sic) πατριάρχου ἀλφαθητιχὴ, et alibi 
distinctius : ἀκολουθία Ἠλιοὺ πατριάρχου Ἱεροσολύμων 
ἀναστάσιμος. Utrum vero ultimus, Cosma et Da- 
moasceni cozequalis, nostra et plura , eodem auc- 
toris vocabulo ornata, expoliverit, an potius 
vetustior cogitandus sit, dictu arduum est. Certe 
nolim ad tertium Eliam, sub initium sac. X, 
delabi, cum aurea sint frustula nimis excisa, 
qué tandem eruimus e tenebris : immo adeo 
prastant, ut facile vel pulcherrima Romani car- 
mina superent, neque ipsos atticze artis magis- 
tros, neque ipsummet Dirceum vatem dede- 
reant. Unieus codex nobis est corsinius, neque 
integra videtur servavisse sex troparia , inscripta 
in hune modum : Μηνὶ óxzo6p. ζ΄ τῶν ἁγίων Xsg- 

V. 


ὑπεραῤῥήτως δούλῳ τῷ σῷ, 
παντουργέτα Χριστὲ, 
ἐκκχθαίρουσα πάντα τὰ φχῦλζ μου 

, : v 
λόγῳ xai ἔργῳ, 
e 4 Γ 
ὅπως ὀφθῶ σοι 
εὐάρεστος ὁ τάλας" 

E M , , ’ 

πολλῆς YX2 γέμω αχολχσίας, 
, 1 ἢ M. [] / : 
&XAAX mwo0GÓsyO0U ὡς λατοιν GO), 
ἵνα βοῶ σοι εἰλικρινῶς " Asa... 


opifex omnium, et emundet quecumque 
polluta sunt m?o in sermone et opere, ut 
gratus tibi ezo miser appaream : multa 
enim lascivia impteor..... Sed accipe m? ut 
famulum tuum, unde puro ad te ore cla- 
mem : Gloria... 


(ou xa Βάχχου, κονδάκιον εἷς τοὺς αὐτοὺς; ἁγίους, $7. 
δ΄, φέρον ἀχροστιχίδχ: Ἠλιού, fol. 4. Cf. Orient. 
Christ. Ill, p. 175, 802, 380. 

1. Proc mium ob brevem concianitatem sta- 
tim antiquitatem redolet. Versus metimur iuxta 
similem modulum in die XXV aprilis, cors. f. 
109. ubialius m»lodus S. Marci laudes exornat, 
qua mox sequentur, p. 317. 

2. Modulus δυνάκε: 0:57 |. 1. male ascribitur 
tamsuperiori procemio, quam prolixo huic tropa- 
rio , cuius simile ia eadem aprilis die dicitur πρὸς 
τό- ἐννόησον. Nihil hisce epigraphis obscurius, 
quum utraque se ad aliquid referat, aut nullibi 
reperiundum, aut certe vetustis melodis antiquius. 
— ἐπισχιάζει C, — εὐχρέστω; C, contra rhythmum 
in czeteris trop. et seq. poemate confirmatum. — 
Desiderantur v. 9, 10. — λάτρην C. — facile con- 
cederem , tetrastichum ante plausum constanter 


esse dividendum. 


8. Θεοῦ. Ds. XVII, 9. — ὡ; ἐν πήγαχτιν, de re 
19 


di d 


99 ELIAS. 


5» NI 
l- Λαμπρύνθητε ἐν τῇ ἐνδόξῳ 
’ὔ [ωὴ , Lj ’ 
μνήμη τῶν ἀθλοφύρων, λαοί" 
ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, 
1 Co , ἡ 
ὡς ἐῤόχ προφήτης, ἀνήφθησαν 
διχ βασάνων 
Μ) "Y 
ἄνθρακες θεῖοι, 
φωτίζοντες τὸν χύσμον 
τῇ αἴγλη ὄντως τῶν θχυμασίων, 
φλέγοντες ἐχθρούς" 
δεῦτε, αὐτοῖς χοινωνέσωμεν 
ταῖς ἀρεταῖς, ὡς ἐν πέγμασιν, 
ἀναθοῶντε: 
τῷ ποιητῇ" ASA... 
9 

9. leyócazs χριστομιμήτως 
ὡς ἀθλοφύροι νῦν ἐπ᾽ Eus. 
Os 4 s Q»e i ÀJ» 5 
T3 νοσοῦντι δεινῶς 
XXTX πνεῦμα ἐπηγεία ὄφεως, 
χαὶ ὥσπερ σφύρα ,΄ | 
τῆς διανοίας 
τὸ γχῦνον στερεοῦντες, 


3. Gloriamini in nobili memoria ovantium 
athletarum, o populi; ab ipso Deo, ut effaba- 
tur propheta, per cruciatus quasi divini car- 
bones succensi sunt , ad orbem illustrandum 
vero prodigiorum fulgore, quibus hostes 
comburuntur. Venite, et cum illis adherea- 
mus in virtutibus, una velut mole compacti et 
solidi, sursum acclamantes creatori : Gloria... 

ἀἁ. Vestram in me vim. exerite, Christum 
emulati, uti nune victores decet pugiles, 
quum sevis animze morbis deficiam , irruente 
mihi dracone; vos vero, tanquam malleo, 
menti3 mes fulcientes lubrica, pedum bases 


scenica dícitur pegma aut tabulatum, iunctis 
lignis compactum; qua quidem contignatione 
fiebant machinz theatri ad multam spectaculi 
varietatem. At hzc uno verbo grace, latine vix 
multis audiuntur. 

4. ἐξ ἐπηρείας C, laeso modulo. — 62524, en altera 
σύγχρισις pindarica, iuter quos igniculos quam 
friget latina balbuties! In Synaxario memoratur 
martyrum robur ab angelis confirmatum : ἐξ ἐπι- 
φανείας ἀγγέλων, θείας ἰσχύος xa θάρσους ἐπλήσθησαν. 

5. In ultimis trop. melodus paucis perstrinxit 


τὰς βάσεις ὄντως τῇ πρὸς τὸ χρεῖττον 
σφίγξατε ῥοπῇ» 
ὡς δωροδόται ὑπάρχοντες 
ὑγιεινότατοι ἅπασι 
τοῖς ἐχθοῶσι 
περιχαρῶς" Δόξα... 
ε΄. Οὐχ ἔθελξε Σέργιον πόθος 
᾿ τοῦ τῇδε κόσμου διχ Χριστὸν, 
οὐδὲ Βάχχον ζωὴ 
παροιχίας προσχχίρου ἀνόνητος 
ἀλλ᾽ ἑνωθέντες 
ἀδελφοτρόπως 
συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης, 
εὐτόλμως ἔχραζον τῷ τυράννῳ 
Ὅρα ἐν δυσὶν 
μίαν ψυχὴν καὶ προαίρεσιν, 
μίαν βουλὴν χαὶ εὐθύτητα. 
Αἷρε βοῶντας 
θεοπρεπῶς " Δόξα... 


, 


ς΄. Ὑπέκχρυψε δολιοτρόπως 


prompto iin ραία ad meliora niti cogite, ut par 
est vestre. munificentie , qui sanitatem con- 
fertis uberrimam clamantibus festivis büccis : 
Gloria... 

5. Sergium haud allexit, pre Christo, 
istiusce mundi amor, neque Bacchum iuvit 
mansionis fugacis infrugifera vita : sed vi- 
ventes in unum, more fratrum, in vinculo 
charitatis, audacter tyranno clamabant : 
« Vide in duobus unam animam , unum COT, 
« urium velle et recte agere. Tolle clamantes 
« divino numine : Gloria... 

6. Texit pessima fraude arrogans Iudex be- 


Cuplicem martyrum palestram, unam cora! 
Maximino imperatore, alteram ad Antiochi prz" 
sidis tribunal. Ad priores 4 versus Metaphrastcs 
videtur respexisse, cum ait imperatorem, licet 
munifcum, posthabitum fuisse immortali regi: 
μείζονα δὲ τὴν παρὰ τῷ ἀθανάτῳ βασιλεῖ καὶ Θεῷ παρ΄ 
ῥησίαν χτησάμενοι, ἅτε σχηνὴν μὲν τὸν βίον xai xapot- 
xlav , χαὶ εἴ τι ἄλλο τῶν εὐτελῶν, ἡγούμενοι. DBolland. 
VII oct. Acta n. 1. c 

6. Dum multa paucis melodus amplectitur, 
obscurus fit. Ex actis compcrimus Antiochum 


LU ^ 
πῇ KT 
M 


II. DE S. 


τοῖς εὐεργέταις τὰς ἀμοιξὰς 

ὁ θρασὺς διχαστὴς, 

καὶ προσνέμει τῆς χλαίνης τὸ ἄτιμον. 
Ὦ παρανοίας, 

ὦ ἀφροσύνης 

ἀγνώμονος ἀνθρώπου 

ἀνθ᾽ ὧν γὰρ οὕτως εὐηργετήθη, 

λήθη προσρυεὶς, 


neficia ab illis recepta, pro quibus retribuit 
muliebris tunicae inverecundiam. Proh de- 
mentia ! Proh ingrati hominis incogitantia ! In 
vicem eorum qua accepta relaturus erat, 


iudicem suam Orientis prafecturam Sergio et 
Baccho debuisse , sed pro grato animo rependisse 
savitiam et contumeliam. De eo siquidem noster 
hymnus referre videtur, quod acta Maximino tri- 
buunt, nempe iussos martyres fuisse militum 
exuere et mulierum gestare vestem. Neque in- 
gratus tantum iudex arguitur, sed traditor et 
apostata, ac veluti Iudas alter : ad hzc vero 


DANIELE. . 991 
ὥφθη τοῖς φίλοις ἐπίξουλος, 
ὡς ὁ Ἰούδας τῷ χτίστη μου" 
ὅμως ἐξόων 
οἱ ἀθληταί" 
Aoz« τῷ ποιοῦντι 
ἐν τοῖς ἁγίοις. 
φούερὰ καὶ παράδοξα. 


oblivione praeceps, fit amicis insidiator, per- 
inde ac Iudas factori meo. Ast clamabant 
athletz? : « Gloria facienti in sanctis stupenda 


« et incredibilia ! » 


silet Metaphrastes, tot rebus aliis prolixior ; neque 
ulla lux erit obscuro huic carmini, nisi inte- 
griora acta inveniantur. Ne plura, id argumento 
sit, quanti vel de re historica cautica nostra zsti- 
rhanda sint. — ποοσρυεὶς aperte eod. ab aor. 2. 
pass. verbi προσρέω. Hesychius : προσρυέντων, πρρσ- 
£A0óvzov. De quodam helluone Plut. Amat. 16 : 
τῶν οἰχετῶν τινος προσρυέντος τῇ τραπέζη. 


II. 
DE S. DANIELE PROPHETA. 


II»; τό" Δυνάμει θεϊκῇ. 


᾿»Α09Ἧχἡῃ m 
x. Ex λίχχου τῶν λεόντων 
ὁ ἀναγχγὼν 
ἀνόδυνον, Χριστὲ, 


I. Ex fovea leonum tu qui incolumem, o 
Christe, eduxisti stupendum Danielem, eripe 


II. Haud solum ex duabus litteralis HA relodi 
nomen exsculpsi, sed praeter nitorem gravita- 
temque carminis, tam Danielis nomine quam 
ipso plausu vel singultu ultimo, 2x λάκκου cla- 
mare videtur Elias, inter Sarracenos leones an- 
gustiis compedibusque constrictus. Quibus velim 
statim admoveas similia inter anepigrapha mea, 
Sub n. XXI, ubi crux adversus Agarenos pro- 
phetieo carmine tollitur. Hac vero habet corsin. 
[. 27, inseripta : Μηνὶ δεχεμδρίῳ ιζ΄, τοῦ προφήτου 
Δανιὴλ χονὸ. ἦχ. δ΄. 

1. Ibid. πρὸς τό: τῇ δυνάμει θειχῆ, quem modu- 


Δανιὴλ τὸν θχυμαστὸν͵ 
“Ῥῦσαι τὸν λαῶν σου 
») 
ix τῶν τῆς Αγαρ, 
χαὶ συμμάχησον τῷ ἀναχτι. 
"S ; Y m m 
β΄. Ἡλλοίωσε πρεσθυτῶν φρένας 


populum tuum ex sobole Agar, et preeliare 


cun rege. 


lum videinfra inter 4nepigr. n. VII, 2, statimque 
deprehendes eum csse alius toni VIII, et, quam- 
vis ab initio similis alteri videatur, exire porro in 
aliena et ampliora. Procemium vero nostrum 2x 
Aáxxow verus hirmus est tam pr:cedentis quam 


sequentís, nec nisi in ephymniis , ut fit, leviter 


variatur. Idem notandum de simili poemate in- 
serto p. 317. Tum etiam ubique restituto hirmo 
ἐκ λάχχου expungenda est falsa librarii inscriptio 
τῇ δυνάμει θεϊχῇ, — dvaxzt. Tempore Eliz II, in- 
fausti nominis imperator erat Copronymus ; sed 
usque ad Constantinum VI et Irenem, ortho- 


* 


292 


τῶν ἀχολάστων 

Πνεῦμα Θεοῦ, 

εἰσδεχθεὶς Δανιὴλλ᾿ 

xai διέσωσε ποινῶν τὴν σώφρονχ᾽ 
£926 γὰρ τοῦτον 

εὔχρηστον σχεῦος, 

χαὶ δεδείχθη, προφήτης 
ποοθλέπειν ὄντως 

χαὶ χεχρυμμένα 

λέγειν ποοφανῶς 

ἐχ τῆς τοῦ Πνεύματος χάριτος" 
πνεῖ γὰ; οἷς θέλει καὶ βούλεται" 
οὗτος αἰτούμενος χράζει Θεῷ " 
“Ρῦσαι τὸν λαόν co» 

ἐχ τῶν τῆς Ἄγαρ 

xai συμμάχησον τῷ ἀναχτι. 

2. Subvertit consilia senum lascivorum Spi- 
ritus Dei Danieli afflatus, et castam mulierem 
a peenis salvam effecit. In illo namque inve- 
nit vas aptissimum, eumque ostendit pro- 
phetam, qui procul aspiceret vere abscon- 
dita, et palam prediceret, eadem Spiritus 
gratia : spirat enim quibus vult et quo- 
modo placet. Supplex idem Deo clamat : 


doxie et imperii instauratores , sedem suam Elias 
retinuit. Post trop. in codice extra hirmum et 
seriem rerum quadam adduntur : τοῦ χε 0X0). sic. 

2. φρένας πρεσδυτῶν C, contra hirmum ἐννόησον, 


ELIAS. 


Y- Λυμαίνεται τῶν Ἀσσυρίων 
ς ’᾽ 
ὁ βασιλεύων 
πόλιν Θεοῦ, 
τὴν ᾿Ιερουσαλὴμ., 

M , 1 , * ’ 
xai λαμθάνει τὸ θρέμμα αἰχμαλωτόν᾽ 
[ 4 , 
ὅπερ ἐκτρέφειν, 

ὁ ἀρχισάτραψ 

, 1 , 
διώριστο πρὸς τέρψιν, 
ὡς ὄντως ὄντος 
ἐχλελεγμένους, 
ποικίλαις τρυφαῖς, 
ἃς Δανιὴλ οὐ προσέψαυσεν, 
ἀλλὰ νηστεύων ἐξήστραπτεν, 
ἅμα τοῖς σύμφροσι χράζων Θεῷ 
'P3sat. "e*o6 


« Salva populum tuum ex sobole Agar ». 

3. Ignominiose habet rex Assyriorum civi- 
tatem Dei Hierusalem et alumnos capit capti- 
vos, quos ut enutriat dux satraparum, tan- 
quam exquisite selectos, statuit ad volup- 
tuosas epulas varios cibos quos Daniel re- 
spuit : sed ieiunans licet , renidebat formosus 
cum suis sociis , clamans Deo : Salva.... 


inter 4nepigr. VII, 2. — εἰσδεχθεὶς pro medio. — 
προφήτην C. f. ἔδειξε. — τοῦ προῦλ. C. — τὰ χεχρ. 
xal λέγ. C. — χράζειν λαθεῖν C. ineptissime. 

ὃ. ὅνπερ C. 


τ᾽ 


293 


III. 
DE 8. ELIA PROPHETA. 


9 
α΄. Ηλίαν τὸν Θεσξίτην 
t , A 
ὁ ἀναλαξὼν 
ἐν ἄρματι πυρὸς 
ἀπὸ γῆς πρὸς οὐράνὸν, 
δός μοι τῆς ψυχῆς μου 
τὸ παραμνήθιον 
i! ^ , * 
χαὶ TOU γήρως μου τὸ στήριγμα. 
] ce Υ et $ ; ev 
B. Οὐκ ἔθλιψε πεῖνα τὴν χήραν 
4 / . E 
ἐν Σαρεφθίχ, 
Mv 4 
QUT& λιμὸς, 
ἀλλ᾽ ὁ παῖς ὁ θανών 
;? 5 ^^ ? , , ^ 
δι᾽ ἐκεῖνον Ἡλίαν ἐμέμφετο" 
Οἴμοι, βοῶσα, 
τί σε χαλέσω : 
τροφέα 3; φονέα; 
ζωῆς δοτῆρα 


l. Eliam Thesbitem tu qui in curru ignis 
sustulisti a terra in coelum, redde mihi animae 
mee solamen et senectutis mez fulcrum. 

2. Nec fames oppressit viduam in Sarepta, 
neque esuries, sed natus mortuus ; ob illum 
in Eliam invehebatur : « Hei mihi , clamans, 
* quo te nomine dicam? Altorem ne an oc- 
« Cisorem? vitene auctorem, an lethi pra- 


1Π. Dignas sane ὁ ψαλμὸς noster, quem alicui 
melodorum principi ascribas, ac vere regius, 
qualiscumue sit, psaltes habendus est. Quis 
vero potiori iure' quam Elias cognominem pro- 
phetam cecinerit, et quid morer primam in lu- 
cem edere poemation , quo nihil elegantius. Ne- 
5010 enim utrum vel inter classicos bucolicos , ne 
de christianis loquar, flos venustior eniteat. Mo- 
schum dixeris, Bionemve aut Theocritum tam 
arguta nexuisse colloquia, aut Theum vatem re- 
divivum novis ludere anacreonticis. Inscribitur in 
unico cod. corsin. f. 135 : Ἕτερον κονδάχιον τοῦ 
προφήτου ἢλία, ἦχ. δ', cum illa acrostichide : ὁ 
ψαλμός. Neque ultra membranam extendi , neque 
ullum superesse nominis apicem, quis mecum non 


lamentetur? 


^ ^— / 
ἢ τοῦ θανάτου 
πρόξενον ἐμοί; 

/ ^ » "Oo »*y : 
πρώην τοῖς ἄρτοις με ἔθρεψας" 
δος μοι τῆς ψυχῆς μου 
τὸ παραμύθιον 

jI - 1 ’ 

ps xat TO) γήρως μου τὸ ἀτηρι μι 
y. Ῥυχήν μου ἀλγύνεις, ὦ γύναι, 
ἀποθρηνοῦσα 
σοῦ τὸν Utoy* 
συνοδύρομαί σοι, 
χαὶ νομίζεις, ἐγὼ τοῦτον ἔχτεινα " 
πάσχεις, συμπάσγω, 
σοῦ θοηνῳδούσης, 
χαὶ στένω, σου βοώσης 
ὅτι GO) τέκνον 

M! e. 9 / 

πρὶν ὁ ἐχθρέψας, 


« bitorem mihi? Modo me panibus aluisti : 
« at redde mihi anime meae solamen et se- 


« nectutis mee fulcrum. » 

3. Propheta. « Ànimain crucias meam, o 
« mulier, dum tuum luges filium : condoleo 
« tibi, etsi censeas me huncce occidisse. Pa- 
« teris, compatior tibi lamentanti , et angor, 
« dum clamas quod tuum natum, ipsum iam 


1. Hirmus inscriptus in cod. πρὸς τό: 2x λάχχου 
satis diu me fugit, donee incideus in superius 
fragmentum, animadverti modulum ?x λάχχου 
dissimulari sub mendaci epigraphe τῇ δυνάμει, nec 
semel huiusmodi fallaciam notavi. 

2. Σαρεπτὰ in V. T, apud LXX, III Reg. XVII, 
et in Luc. IV, 26. Bis σαραφθία apud Nazianz. BB. 
t. I, 718; Il, 264; sed hic novum et f. inauditum 
est σαρεφθία, Caeterum vides, inter paucos versus 
prolixos, melodis solemnes, septem intercidere 
anacreonticos , et amena cum varietate, raroque 
exemplo sibi succedere.— Post βοῶσα plura manent 


-erasa etvacuain codice,quin tamen seriesrupta sit. 


8. γύναι θρηνοῦσά σου τὸ τέχνον C, qua ad rhyih- 
mum reducere oportuit. — μὴ χράζειν ἐμοὶ C, per- 
versa sententia. Ξ 





294 


ἔχτεινα νυ". 

Οἴμοι, λιμῷ ὑμᾶς ἔθρεψα, 

πῶς οὖν θανάτῳ παρέδωχα; 

Παῦσαι βοῶσα, μὴ κράζε ἐμοί: 

Δός μοι τῆς ψυχῆς μου 

τὸ παραμύθιον 

χαὶ τοῦ γήρως μου τὸ στήριγμα. 
ὃ΄. Ἀνάγκη πολλή μοι ὑπάρχει, 

ὅτι στεροῦμαι 

τοῦ μου παιδός" 

θανόντος, λοιπὸν | 

ἐγὼ ζῶσα οὐ ζήσω, ὦ δοῦλε Θεοῦ., 

Πέπχυται τοῦτο, 

παύσωμαι ἅμα" 

τοῦ ἄστρου yo σδεσθέντος, 

σφεσθῇ σελήνη" 

μὴ ὄντος ὀρθηου, 

μὴ ἡμέρα ἢ" 

ῥίζης ἐμῆς κλῆμα ἔτεμες, 

πέμε χἀμὲ σὺν τῷ κλήμκχτι, 

χτεῖνον, ὡς παύσωμαι χράζουσζ σοι᾿ 


« a me nutritum, necaverim nunc. Hei mihi, 
« in fame vos alui : ut ergo vos morti tra- 
« didi! Cessa vociferari, neu mihi clames : 
« Redde mihi animz:e mea solamen et mex 
« senectutis fulcrum. » 

4. Vidua. « Multa me necessitas urget, 
« quod orbata puero meo sum ; quo mortuo, 
« superest ut ego vivens non vivam, o serve 
« Dei! occidit ille, occidam et ego! extincto 
« enim hoc solis sidere, extinguatur luna! 
« suppresso mane, dies non sit! Radicis mee 
« surculum secuisti, seca me quoque cum 


4. πολλή μοί ἐστιν 6. 0. τοῦ ἐμοῦ C. — Θεοῦ mono- 
syll. ut seepe. — τοῦτο pluries sumitur omnino δει-- 
X:txbx , 86 si scenam struxerint cum vetula , sene, 
puero, qui fort. inter canendum oculis subiecti 
erant. — παύσομαι C. — σδεσθήτω xal σελ, C. — ἡμέρα 
μὴ 7, C, in quo etiam tv παύσομαι, audaci-seriptura, 
f. ut satis metro fiat. 


9. Λαθοῦσα, et iterum infra, pro λαθομένη,,᾿ 


grave quidem sphalma , tantze venustati incon- 
gruum. Vetus tamen insolentia est, quum in 
Theophanis continuat. 95, 10 diserte scribatur : 


ELIAS. 


Ao; μοι τῆς ψυχῆς pio) 

τὸ παραμύθιον 

χαὶ τοῦ γήρως μου τὸ στήριγμα. 
Λαθοῦσα, ὦ γύναι, τῶν πρώην 

δεδωρημένων 

σοὶ ὑπ᾽ ἐμοῦ, 

ἀτιυάζεις ἐμὲ, 

χαὶ ὀλέσαντα λέγεις τὸν θρέψαντα᾽ 

υνήσθητι ὅτι | 

ἀγεωργήτως, 

χαὶ μάλα ἀκαμάτως, 

ἡ δρὰξ παρεῖχε 

τροφὴν πλουσίως 

τῷ τέχνῳ τῷ GQ* 

ὥσπερ δὲ πρέμνον ἀειφόρον, 

ἄγγος τὸ ἔλαιον £Gpuce* 

τούτων λαθοῦσα νῦν χράζεις ἐμοί " 

Δός μοι τῆς ψυχῆς μου 

τὸ παραμύθιον 

χαὶ τοῦ γήρως μου τὸ στήριγμα. 


i Á M /, / 
ς.. Μὴ γα σου τὰς χάριτας λήθη 


« palmite, occide, αἱ cessem clamare tibi : 
« Redde mihi anime mez solatium et senii 
« mei fulcrum. » 

5. Propheta. « Oblita, o mulier, qua heri 
« deder:m ego tibi; me vituperas , interemp- 
« torem dicis ipsum altorem. Memento 
« quomodo, sine agricola, quin et sine ope- 
« ra, pugillus cibum abunde praebuerit filio 
« tuo, utque velut stirps semper fructifera, 
« urceolus oleum pluerit. Cuius rei imme- 
« mor, nunc mihi clamas: Redde mihi anime 
« mes solatium et senii mei fulcrum. » 


οὐδὲ τὴν Θεοδώραν τοῦτο λαθοῦσαν, i. e. μὴ αἰσθα- 
νομένην. At vel hoc lubrico exemplo scribendum 
esset τὰ πρώην δεδωρημένα, nec metrum obsta- 
ret. Rectius infra τοῦτο λαθοῦσα, nisi sil pro 
τούτων. Malit vir doctus in utroque loco λησθεῖσα, 
cum ἐλήσϑην pro ἐλαθόμην usurpetur. Caeterum 
cod. pergit : τῶν zo. δωρηθέντων aot νῦν or. — πλου- 
σίως optime, ut Nazianz. l. ]. ἔθρεψε χήραν πλουσίως 
Σαραφθίαν. --- ἄγγος poeticum pro ὁ χαψάχης, lecy- 
thus τῶν οἵ. ' 

6. παρέδωχα C, omisso ἐγώ. — μνήσθητι σὺ prO 


Il. DES. ELA. 295 


ἐγὼ παρέδων, 
δοῦλε Θεοῦ " 
ἀλλὰ μνήσθητι σὺ 
ὅτι τούτων οὐ μόνη ἀπέλαυσα- 
πρῶτος Yao ἧσθα 
ἄρτους ἐσθίων, 
εἶθ᾽ οὕτως τε ἡ τχέμων 
. ἐγὼ, χαὶ τέκνον, 
ὡς χύων, ἦσθον 
περισσείαν σου" 
ἦργες αὐτὸς ὧν παρεῖχές μοι, 
ξένος ὧν, πάντων ἐδέσποζε:- 
χαὶ XVT'f μείψω μοι σπλάγχνου πληγήν. 
Δός μοι τῆς ψυχῆς μου 
τὸ παραμύθιον 
χαὶ τοῦ γήρως you τὸ στήριγμα. 
ζ, Ὁ λόγῳ ἐμοῦ τὰς νεφέλας 
στήσας δροσίζειν, 
χαὶ οὐρανὸν 
ὑετίζειν συσχὼν, 
ὑπὸ χήρας νῦν, οἴμοι συνέχομαι. 
Τῆς Ἰεζχδελ 


θυμοῦ ἐῤῥύσθην, 


6. Vidua. « Tuam mininie gratiam oblivioni 
" dedi, serve Dei. Sed memineris tu quod 
« tuis ego sola non fruebar; prior eras, co- 
* medens panes; tum demum misella ego, 
* cum. filio, catella instar, tua manduca- 
« bam superflua ; et qua mihi suppeditabas, 
« £a Ipse auspicatus, hospes licet, omnium 
& dominus eras. Et hoc retribuisti mihi visce- 
« rum vulnus ! Redde mihi solatium animze 
« mez et senii mei fulcrum. » 

1. Propheta, « Fgo qui voce mea a nubi- 
* bus cohibui rorem, et coelum ne plueret, 
« prehibui, a vidua nunc, hei mihi , teneor. 


mel. ex leg. metr. XII. — ἦσθα pro ἧς cum par- 
licip. ut. etiam vett. cf. Viger. p. 342 in adnot. 
tum ibid. p. 931 exponitur εἶθ᾽ οὕτως, quod mox 
habes. — τὴν περισσ, C. — με σπλ. id. 

7. uo» νεφέλας C. Rectius 6 φθέγματί μου. quod 
suadet in seq. tr. 1; aut στόματί μου quod in- 
nuit ΠῚ. Reg. XVII, 1. — στειρώσας ὃροσ, xal τὸν 


μαχαίρας στόμα φεύγων" 
νῦν δὲ ἐφεῦρον 
τῆς χήρας γλῶτταν, 
ξίφος δίστομον" 
v 4 , P4 
ἄνασσαν οὐκ ἐδειλίασα, 
M] - ^ 4 A ^ 

καὶ τῆς πτωχῆς ὁομὴν δέδοιχα" 
βρύχει, ταράττει με, χράζουσά μοι" 
Δός μοι τῆς ψυχῆς μου | 
τὸ παραμύθιον 

" N - x M / 

, κα: foU γήρως (iov τὸ στήοιγμα. 

ἢ. Σιγῆσαί με οὐχ ἐᾷ avo; 
τὸ τοῦ ὕου πένθους, 
οὐτ᾽ ἠρεμεῖν" 

- M A 
θεωρῶ γὰρ νεχρὰν 
x , 5 vy ἢ 

τὴν ἐλπίδα μου, xa ὄντως πλήττομαι: 
σὺ τάχα τούτων 
οὐχ ἔσχες πεῖραν" 
πατὴξ οὐ γέγονας πω: 
διό cot τέχνων 
τὸ πένθος τοῦτο 
παίγνιόν ἐστιν" 
εἴπερ ἐγέννησας, ἔγνως ἄν" 
νῦν τῆς πληγῆς πέλεις ἄμοιρος * 


« lezabelis ab ira liberavi me, et aciem ef- 
« fugi gladii : nunc vero incidi in vidua lin- 
« guam, in gladium bicipitem. Reginam non 
« reformidavi, et pauperculze impetum pa- 
a veo. Rugitu stridet, turbat me, mihi cla- 
« mitans : Redde mihi solatium anime mee 
« et senii mei fulcrum. » 

8. Vidua. « Non sinit silere me angor dolo- 
« ris mei, neque solam quiescere. Video nam- 
« quespem meam mortuam, et vere vulneror. 
« Tu profecto horum puerorum nunquam 
« curas expertus es. Filios non genuisti un- 
« quam : ideo tibi hic maeror ludus est. Si 


o9. C, altera corruptela. — δίστομον καὶ πιχρὸν 
θαλάσσης θυμὸν οὐχ... novo turbine, ex quo vir 
doctus dextere expiscatus est ἄνασσαν, restituta 
serie. 

8. σιγῆσαι μὲ ex leg. XIII. — τὸ ἄλγ. τοῦ πένθους 
βου, οὔτε 7p. C. — τέχνων recte propter liberos, 
genit. obiect. de quo multus Viger p. 878, et 


7 bra— το ———— 


295 | 
μόνη δὲ μόνον ζητοῦσα poii" 
Δός μοι τῆς ψυχῆς μου 

τὸ παραμύθιον 


« pater fuisses, noveris; nunc vero expers 
« plage es. Una ego unicum querens, ex- 


ELIAS. 


xai τοῦ γήρως μου τὸ στήριγμα 


« clamo : Redde mihi solatium anime mee 
« et senectutis mee fulcrum. » 


multa post exempla tum vett. tum in N. T. Marc. XI, 22; Act. III, 16, etc. — ἐγένν. ἔγνωχας C. 


IV. 
DE EODEM S. PROPHETA. 


“ " 4 / 
α. Προφῆτα καὶ προόπτα 

| τῶν μεγαλουργιῶν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, 
» 

Ηλία μεγαλώνυμε, 
ὁ τῷ φθέγματί σου 
στέσας τὰ ὑδατόῤῥυτχ νέφη; 
πρέσδε"ε ὑπὲρ ἡμῶν 
τὸν μόνον φιλάνθρωπον. 
4 ἊΣ ἢ . 

B. Τὴν πολλὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνομίαν, 
ἄμετρον δὲ Θεοῦ φιλανθρωπίαν 
θεασάμενος) ὁ προφήτης ἐταράττετο 
"Hc. θυμούμενος, 

i] / 4 / 
καί λόγους ἀσπλαγχνίας 
πρὸς τὸν εὔσπλαγνον ἐχίνησεν" 
3 ᾧ " 
Οργίσθητι, βοήσας, 


4. Propheta et contemplator grandium Dei 
nostri facinorum, o magni nominis Elia, tu 
qui verbo tuo nubibus obstitisti imbriferis , 
deprecator pro nobis unicum amatorem ho- 
minum. 

9. Tum permultam hominum nequitiam , 
tumque Dei immensam clementiam ut vidit 
propheta Elias, commotus est ira plenus, et 
verba inclementia ad misericordem excivit , 


IV. Ecce tibi ultima frustula que pene ab- 
sumsit evum ; quantumvis autem mutila , vix ea 
primum legenda viro doctc commiseram, ut sta- 
tim eruperit : « Et hac El: forsitan? » Duo 
priora trop. cum edd. corsin. servàt , f. 135, tria 
ultima taurin. f. 131. Utinam tertius cod. augeat 
acrostichidem in TOÀ Ἠλίου αἶνος! . 


ἐπὶ τούς σε ἀθετήσαντας, 
χριτὰ δικαιότατε. 
Ἀλλὰ τὰ σπλάγχνα ἀγαθοῦ 
οὐδὲ ὅλως παρεχίνησε 
πρὸς τὸ τιμωρήσασθαι 
τοὺς αὐτὸν ἀθετήσαντας " 
ἀεὶ γὰρ τὴν μετάνοιαν 
τῶν πάντων ἀναμένει, 

] ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 

jd Ὅτε πᾶσαν τὴν γῆν ἐν ἀνομίαις 

ἐθεάσατο τότε ὁ προφήτης ; 
τὸν δὲ ὕψιστον οὐδ᾽ ὅλως ὀργιζόμενον, 
ἀλλὰ ἀνεχόμενον, 
χινεῖται πρὸς μανίαν, 


clamans : « Irascere in contemptores tuos, 
« iustissime Iudex. » At boni viscera Dei 
minime excitavit ad ulciscendum se eorum 
qui spernebant eum. Semper enim expectat 
omnium penitentiam , solus hominum ama- 
tor. 

3. Quando omnem terram sceleribus mer- 
sam tum viderat propheta, tumque altissi- 


mum minime iratum, sed ea tolerantem, 


1. αὐτόμελον carmen dicitur in T, nec nisi cum 
Rom. cant. XXIV melodia nonnihil concinit, 
ephymnion vero et alia quedam ad Roman. cant. 
V et VI respiciunt. 

9. toU Θεοῦ δὲ πολλὴν qui. C. — προφήτ. Ἠλίας 
edd. — ἀθετ. σε νῦν C, T. — τοῦ d. iid. et edd. 

3. Ut superius poema totum includitur in uno 








ne? 


IV. DE S. ELIA. 291 


X -- X v 
χαὶ μαρτυρεῖται TOV εὐσπλαΎ νον * 
ἔν i e T4. 
Ἐγὼ xoi αὐθεντήσω 
χαὶ χολάσω τὴν ἀσέῤφειχν 
τῶν παροργιζόντων σε" 
τῆς γὰρ πολλῆς cou ἀνογῆς 
οὗτοι πάντες χατεφρόνησαν, 
χαὶ οὐχ ἐλογίσαντο 
σὲ πατέρα τὸν εὐσπλαγχνον . 
$; δ δὲ: ε " Y 
αὐτὸς 0£, ὡς φιλοτεχνος, 
οἰχτείρεις τοὺς υἱούς σου, 
ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 
δ΄ ^ / 4 Ά t & ΄ῳ ’ 
. Nüv δικαίω ἐγὼ ὑπὲρ τοῦ κτίστου, 
ἀσεδεῖς δὲ τῆς Ys ἐξολοθρεύσω, 
χαὶ ψηφίσομαι τιμωρίαν [τῶν ἀνομιῶν) . 


iracundia insaniit, et contestatus est illum 
misericordem : « Ást ego imperabo et casti- 
« gabo impietatem tibi insultantium : ni- 
« miam enim istam facilitatem isti omnes 
« contempsere ; nec iam te misericordem pa- 
« trem respexerunt. Tu vero, pro filiis te- 
« ner, natorum misereris tuorum, solus ho- 
« minum amator. 

4. « Nunc iudicabo ego, in loco creatoris, 
« et impios e terra exterminabo , et decreto 


vers. III Reg. XVII, 18, sic nunc omnia recidunt 
in misericordiam Dei erga impium Achab, III 
Reg. XXI, 29 τῶν o' XX, 29. 

4. Praeter laeunam v. 3, alia in sequentibus 
hiant : ἀλλὰ ὃ, τὴν θείαν χρηστότητα, ὀλίγοις yop ὃέ- 


ἀλλὰ δεδοιχα νυνὶ 
χρηστότητα τὴν θείαν" 
δάχρυσι γὰρ ὁ φιλάνθρωπος 
ὀλίγοις δυσωπεῖται. 

Τί οὖν ἐννοήσω πρὸς αὐτόν; 
Ναὶ στέσω τὸν ἔλεον, 
τὴν ψῆφον ὅρχῳ βεβαιῶν, 
ἵνα τούτοις δυσωπούμενος 
μὴ λύσει ὁ δίκαιος 

τὴν τοιαύτην ἀπόφασιν" 
ἀλλὰ xxi βεθαιώσει μου 
τὴν κρίσιν, ὡς δυνάστης, 
ὁ μόνος φιλάνθρωπος. 


« decernam ponas scelerum. Sed vereor 
« divinam illam mansuetudinem : paucis 
« namque lacrymis placatur amicus homi- 
« num. Quid ergo excogitabo adversus eum ? 
« en frenum ponam misericordie, senten- 
« tiam iureiurando firmabo, ne ab istis exo- 
« ratus fletibus, iudex dissolvat istiusmodi 
« latum. decretum, immo corroboret iudi- 
cium meum , uti potens , quantumvis solus 
« hominum amator... » 


a 


χρυσι δυσ. ὃ φιλ. alia vero nimis abundant : τέο. 0. 
πρὸς τοιαύτην ἀγαθότητα, χαὶ στήσω. — a τούτων 
C, in quo sequuntur verba in futuro, sicut iam 
vidimus in Romau. XVII, 6, 12, etc. 


—— —uaiibi iM —.- 


-- 


298 


ORESTES. 


I. 


DE SANCTO PANTELEEMONE. 


α΄. Τὸν ἐν τοῖς ἀθλοις 
ἀήττητον ἀθλοφύρον, 
χαὶ ἐν χινδύνοις 
. ἀμετάθετον προστάτην ; 
πάντες τοῖς ἄσμασι στεφανώσωμεν᾽ 
ὥσπε; ὁπλίτης χαίρων; 
ἐν οὐρανοῖς αὐλίζεται, 
πρεσθεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων 
β΄. Ὁ δι᾽ ἡμᾶς τὴν σάρκα φορέσας 
χαὶ τεχθεὶς ἐκ Παρθένου 
χαὶ σταυρὸν καὶ ταφὴν 
βουλήσει χαταδεξάμενος, 
ὁ Θεὸς ὁ διδοὺς γνῶσιν σοφίας 
ἐν ἀνοίξει χειλέων τοῖς σε αἰτοῦσι, 
δώσησαί μοι, 
τῷ πτωχῷ xal ἀπόρῳ καὶ τάλανι, 
εὐρύθμως ἐγκωμιάσαι 
τοῦ σοφοῦ ἀθλητοῦ τὰ τεράστια, 
Παντελεήμονος τὰ θαύματα, 
ἃ πιστῶς ἐναθλῶν ἐξετέλεσεν, [ ἡμῶν. 
πρεσξεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων 


[ἡμῶν. 


« 
γ΄. Ρέοντος πλούτου καταφρονήσας, ἢ 


καὶ μητρὸς φιλογρίστου * εὐσεθδῶς xai θερ- 

I. Statim post egregias de Elia propheta melo- 
poeias succedit in corsinio mutilum opus sancto 
martyri Panteleemoni dicatum, cujus auctor ita 
se prodit, ut latere voluisse videretur, si nihil 
in ἀχοοτελευτίοις desit his litteris OPEZ. Equidem 
ferunt schede mes, ex innumeris bibliothecis 
eorrasa , extare alicubi canonem de S. Saba ju- 
niore, cujus officium VI februarii in rarissimo 
XII see. codice assignatum, nullibi fere hacte- 
nus memoratur. Novi praterea, et in eod. co- 
dice vidi vitam beatorum Christophori et Maca- 
rii, haud minus ignotorum ac neglectorum, in 
compendio scriptam ab Oreste, patriarcha hie- 
rosolymitano, Ὀρέστου πατριάρχου “Ἱεροσολύμων, de 


1. In certaminibus 
invictum athletam, 
et in periculis 
irremotum patronum 
omnes canticis coronemus : 
ut miles ovans, 
coelorum aulam tenet , 
orans semper pro omnibus nobis. 
9. Tu qui pro nobis carne sumpta 
ex Virgine natus es 
et crucem et sepulcrum 
sponte amplexus es, 
o Deus , qui sapienti: das scientiam , 
concede mihi — 
pauperi , inopi et misello, 
juxta rhythmi leges celebrare 
sapientis athleta portenta, 
Panteleemonis miracula , 
qua pro fide certans peregit, 
orans semper pro omnibus nobis. 


3. Fluxas tu despiciens opes, matrisque 
Christo devote fidem in imo figens pio fla- 


quo mox plura, quem suspicor esse nostrum me- 
lodum. Porro corsin. f. 136 hzc tantum habet : 
Μηνὶ ἰουλίῳ χζ᾽, χοντάχιον τοῦ ἁγίου Παντελεήμονος, 
14. β’ πρὸς τό Τὴν ἐν πρεσβείαις, 

1. Celebris est Grzcis, die Iulii XXVII, thau- 
maturgus et μεγαλομάρτυς Panteleemon, apud La- 
tinos Pantaleo, sub Diocletiano occisus, de quo 
Bolland. Jul. t. VI, p. 397 ; Metaphrastes in Pa- 
trol. gr. t. CXV col. 447 sqq. 

2. θεὸς monosyll. ut iam toties. — γνῶσι σοφίας. 
Cf. Rom. XI, 33; Ephes. VI, 19; col. II, 3. — 
xal 0x34. C, extra locum et metrum. 

8. Περιφραξάμενος, Ex actis rescimur, parertes 
martyris fuisse Eustorgium et Eubulam, patrem 








Ὁ" «.» "e 


"o P -8 


DE S. PANTELEEMONE. 209 


- * * , E , ἝΝ RE 
μῶς * τὴν πίστιν περιφραξάμενος, * ἔστης 
γενναίως πρὸς τοὺς ἀγῶνας, * τῶν εἰδώλων 
τε πλανὴν ἐχοτηλιτεύων, * xai τοῦ πα- 
τρὸς * ἀσέῤφειαν αὖθις διορθούμενος, * μεγά- 
λ 1s Ὁ , * * " , | N ὰ θ 6 / 

ὡς τῇ χαρτερίχ * τοὺς ἐχθροὺς θριαμβεύων 
ἐχραύγαζες * "' Οὐδὲν χωρίσει με, παράνο- 
μοι, * τοῦ Χριστοῦ x«i Θεοῦ, ᾧ πεπί- 

, β ν ἃ 
στευχα, * πρεσθεύων.... 
" d ^^ 4 
δ΄. Ελαδες οὖν ἐντεῦθεν τὴν γάριν, ἢ 
- e ^ 
χαὶ θερμῶς προσεδρεύων * ἙἭρμολάῳ τινὶ, * 
τῷ τότε ἱερατεύοντι, Ἐ πρὸς τὴν πίστιν τὴν 
[4 ΄ “ P4 3 , Ld 
ἡμῶν τοῖς τούτου * λόγοις μετεχεντρίσθης 
M , * 1 - δῷ »* 23. ΄ 
χαὶ νουθεσίαις, * xai τῇ ὁδῷ " ἐῤῥιμένον 
“δ ^ , ^ 
παῖδα εὑρὼν θνήσχοντα, * ἐχίδνης τοῦτον 
» “ χὰ » 
πνιξάσης, * προσευχῇ σου τὸν παῖδα ἀνέ- 
στήσας, * τὸ δὲ θηρίον πρὶν ἀπέκτεινας" ἢ 
ὃ Α / E E^ e; * p. 
10 πάντες βοῶμέν σοι" ἅγιε, * masa osiov... 
, 
£. Σὺ πτερωθεὶς τῷ θείῳ cou ζήλῳ, * 
ἔλθες δρόμῳ σπουδαίως, * xxi λαμθάνεις 
θερμῶς * τὸ βάπτισμα τὸ πανάγιον " ἢ ἔνθεν 
: 5 i] , ?, 
ἀρξάμενος τῶν θαυμάτων, * τὸν τυφλόν ἀνα- 
δλέψαι, χαὶ ἐπιστρέψαι * πεποιηχὼς, * ὑπὸ 
φθόνου xal ζήλου μηνῦσαι σὺ * τοῖς τότε 
ἀρχιερεῦσι, Ἐ μετὰ ταῦτα δὲ πάλιν τῷ ἄνα- 
T — ΄- “Ὁ N 
χτι * Ma£uuav τῷ ἀλάστορι, * τῷ σε καὶ 
συλληφθῆναι προστάξαντι, '* πρεσύεύοντα 
θερμῶς ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


impietate ferocem , matrem vero christiana fide 
pientissimam, qua puellum tenera zetate orpha- 
num reliquit, — ἔστη C. — ὦ παράν, C. — οὔ 
xit. C. Respicit Rom. VIII, 35. 

4. Πίστιν τὴν τούτου C, omisis interpositis. — 
εὑρὼν παῖδα θνήξαντα C , ut apud Cyriacum , si co- 
diei fides, ἀποθνήξαντα, singulari loquela, ob 
eamdem fortasse utriusque provineiam pala.ti- 
nam, de quo tamen idiotismo lexica silent. 


grantique pectore , stetisti promptus ad pre- 
lia, idolorum fallacia palam explosa , -pa- 
tris vero impietate in melius reformata, 
constantie. tue magnum ab hostibus repor- 
tasti triumphum, exclamans : « Nihil me, 
« improbi, a Christo et Deo separabit, cui 
« meam dedi fidem , orans semper... » 


4. Hausisti igitur inde gratiam , teque ala- 
criter ferens ad Hermolaum illum tunc pon- 
tificem , eius verbis et monitis ad fidem no- 
stram quasi stimulo incitatus, puerum iam 
exanimem, in via iacentem, a vipera suffo- 
catum, quam prius occidisti, prece tua redi- 
vivum erexisti , unde tibi omnes clamamus : 
Sancte, ora semper... 


5. Nactus alas a divino zelo, cursu alacri 
properavisti, et recepisti sanctissimum baptis- 
mum , inde ea auspicatus prodigia, ut visum 
cieco in melius converso dederis : sacerdoti- 
bus posthac ex invidia et odio delatus es, 
iterumque Maximiano scelesto imperatori , a 
quo comprehendi jussus es, semper orans 
pro omnibus nobis. 


δ. πεποιηχὼς C. —  μηνῦσαΐ σε C, de qua forma 
iam notata cf. Roman. VIII, 10, IX, 13, XVI, 10, 
etc. — zpeao:2vv sic. C, nee plura. Qua si tenuia 
tibi sint , nee iuvet his supplere ex prolixo Meta- 
phraste, habes delicatum — eiusdem martyris 
praeconem, loannem Geometram, tum etiam Fe- 
dericum | Morellum, haud ineleganti minerva 
iambiceum interpretem. Rursus haec fzde mutila 
sunt. Cf. Patrol. gr. t. CVI, col. 902 sqq. 


-- “«-- —— -- 


400 ORESTES. 


II. 


DE S. SABA JUNIORE. 


Πρὸς τό’ Τῇ ὑπερμάχῳ. 


α΄. Ei xat τὸ σῶμα τὸ ἁγνὸν 
λίθος ἐκάλυψε, 
ἀλλ᾽ οὐ συνέσχε τὰ φαιδοὰ 
σοῦ κατορθώματα" 
ὡς γὰρ ἥλιος ἐχλάμποντα, χαταυγάζει 
μενα] 
τὰς ψυχὰς τῶν φοιτητῶν σου, ἐφελχό- 
πρὸς ἴσην ἀγωγὴν αὐτοὺς 
χχὶ ἄσχησιν, σοὶ χραυγάζοντας . 
Χαῖρε, Σάζα μακάριε. 
β΄. Ἄγγελοι χατιδόντες 


τοὺς μαχρούς σου ἀγῶνας, 


1. Etsi castum corpus tuum lapis abdi- 
derit, non tamen continuit tua splendide ac 
feliciter gesta. Solis namque similia fulgori, 
eollustrant, alliciuntque discipulorum tuo- 
rum pectora, pari animo ut vivant et exer- 
- ceantur, tibi clamantes : «Salve, Saba fortu- 


« nate. » 
2. Angeli, cum cernerent longa tua certa- 
mina, complaudebant, nobilis pater; et 


11. Fausta sorte nobis contígit codex in vatica- 
nam translatus ex carbonensi bibliotheca, inter 
codd. graec. insertus sub n. 2072, membraneus, 
seculo ΧΙ potius ineunte quam adulto scriptus, 
mirum ín modum classico taurinensi ex praci- 
puo charactere suo similis. In quo f. 72 legitur pri- 
mum de S. Saba juniore officium, et. f. 76, alte- 
rum de eodem satis prolixum. Neque omitteu- 
dum, vetustissimo more et raro post XI seculum, 
ita seriem rerum in utroque constitui, ut pri- 
mum insit χάθισμα, dein χονδάκιον, postea στιχηρὰ, 
tum canones. Qui plures sunt, quinque videlicet , 
ut solet apud Carbonenses monachos; unius 
vero melodi nomen retinent duo posteriores, in 
quorum theotokia, uti mox oculo patet, nomen 
"Opéacov insertum est ; ejusdem esse xovó£xtov, juxta 
hos canones positum, consuetudine fere evinci- 


i / 3 ὃ / 
χρότησαν, ἀοίδιμε πάτερ" 
χαὶ ἡμεῖς δὲ νῦν οἱ γηγενεῖς; 
ἐν φωναῖς ἀσμάτων,, τὴν σεπτὴν 
μνήμην σον 
γεραίροντες, πανεύφημε, 
βοῶμεν εὐσεζῶς σοι ταῦτα" 
Χαῖρε, ποιμὴν λογικῶν προῤάτων᾽ 
χαῖρε, φωστὴρ τῶν ἐσκοτισμένων" 
χαῖρε, τῶν πεινώντων 
LY » ^ ξ 
τροφὴ xal ἀνάψυξις * 
χαῖρε, τῶν πιπτόντων 
^» , , 
ταχεῖα ἀνόρθωσις " 
χαῖρε, κλέος xai ἀγλαΐσμα 
τῶν ἁγίων μοναστῶν᾽ 


nunc nos quoque mortales, voces in hymnis 
miscentes, sacram letabundi recolimus tuam 
memoriam, o celeberrime, hanc piam ad te 
vocem attollentes : 

« Salve, pastor spiritualium ovium. Salve, 
« fax in nocte versantium. Salve, esurientium 
«dapes et refrigerium. Salve, cadentium 
« prompta resurrectio. Salve, decus et splen- 
«dor sacrorum monachorum. Salve, tu 


tur. Cui praffigitur : xovódxtoy 37. zA9' πρὸς τό Τῇ 
ὑπερμάχῳ. Melodus igitur famosum Sergii acathi- 
stum, haud infelici certamine, aemulatur. Nervos 
pulsare videtur juxta sepulcrum, medios inter 
Sabe discipulos, de cujus vita et cetate oper& 
pretium erit aliquid infra investigare. 

1. In dividendis hujus primi trop. versiculis, 
puucta codicis diacritica fere sequimur, ad mo- 
dulum potius posterioris quam prioris acathisti 
Sergio ascripti. Duo enim ab initio versus, in 
archetypo pragraudes, una minuuntur syllaba, et 
apte solvuntur bis in versiculos heptasyll. et hexa- 
syll. Ultimi autem leviter in cod. exorbitant : Πρὸς 
τὴν ἴσην ἀγωγὴν αὐτούς. 

2. Hic plane confirmatur modulus ἃ nobis 
utrique Sergii acathisto assignatus. Amplissima 
porro laudes satis confirmantur ex vita beati in 


I[. DE S. SABA JUNIORE. | 301 


χαῖρε, δόξαν ἀτελεύτητον 
ὁ λαζὼν παρὰ Θεοῦ" 
χαῖρε, ὅτι χαθεῖλες 
τὴν ὀφρὺν τῶν δαιμόνων" 
χαῖρε, ὅτι βραθείοις 
, » [4 
ἐχοσμήθης ἀφθάρτοις * 
χαῖρε, φωτὸς 
ἀδύτου πληρούμενος * 
χαῖρε, συνὼν 
ἀγγέλων στρατεύμασι’ 
χαῖρε, τρυφῆς 
, P4 »? / 
ἀπολαύων ἀρῥεύστου * 
χαῖρε, ὁρῶν 
τὸν δεσπότην ἀμέσως" 
“Ὁ Pd 7; ^ 
χαῖρε, Σάδα μακάριε. 
/, 
y. Βίον χαθηγνισμένον 
μετελθὼν, θεηγόρε, 
χαὶ σάρκα ἐγχρατείᾳ νεχρώσας, 
᾽ , ^ -. 
ἀγρυπνίχις τε χαὶ προσευχαῖς 
τῆς ψυχῆς τὸ ὄμμα καθαρθεὶς, 
ὅσιε, 
ἐδέξω θείαν ἔλλαμψιν, 
καὶ ἔψχλες ἐν εὐφροσύνῃ" 
Ἀλληλούϊα, 


« gloriam sine fine adeptus apud Deum. Sal- 
«ve, quia contrivisti daemonum arrogan- 
"tiam. Salve, quia trophzis decoratus es 
«non perituris. Salve, luminis inaccessi 
« plene. Salve, cooptate angelorum agmini- 
« bus. Salve, deliciis fruens non transituris. 
« Salve, Domini nullo medio contemplator. 
« Salve, Saba fortunate. » 

J. Vitam castitate candidam transigens, 
vir Dei vates, carnemque abstinentia interi- 
mens, vigiliisque et precibus repurgans ani- 
ma oculum, o innocens, recepisti deificum 
splendorem , et cantasti in letitia : Alle- 
luia. 


hoc codice legenda, de qua mox in brevi com- 
pendio. — τρυφῆς. Placet in primis optima me- 
lodi theologia, tum maxime de sanctorum 
prompta beatitudine, male a schismaticis dispu- 
tata, hie vero iterum, iterumque asserta rectis- 
sime. Cf. tr. 3, 4, et III theot. 9, in not. 


, Lr 
δ΄, Γένος, τρυφὴν καὶ πλοῦτον 


νουνεχῶς ἀπεσείσω, 
καὶ μόνον τὸ ἐράσμιον κάλλος 
ἐκ καρδίας ποθῶν τοῦ Χριστοῦ, 
ἐν συντόμῳ δρόμῳ πρὸς αὐτὸν 

ἔφθασας" 
διόπερ, πανσεδάσμιε, 
χραυγάζομεν πρὸς σὲ τοιαῦτα" 
Χαῖρε, ζωῆς ὁ πηγάζων λόγους 
χαῖρε, ψυχὰς ὁ φωτίζων, πάτερ" 
χαῖρε, τῶν δακρύων 

πηγὴ ἡ ἀένναος" 
χαῖρε, χαρισμάτων 

τερπνὸν καταγώγιον" 
χαῖρε, θαυμάτων παράδοξα 

ἐνεργῶν χαινοπρεπῶς * 
χαῖρε, πάντων ἐκλυτρούμενος 

παθημάτων τοὺς βροτούς - 
χαῖρε, ὅτι ἐσήμων 

οἰχιστὴς ἀνεδείχθης " 
χαῖρε, ὅτι paa; 

ἀρετῶν στήλη ἔμπνους" 
χαῖρε, καρποὺς 

τῶν πόνων δρεπόμενος" 


4. Gentem, delicias et opes prudenter re- 
jecisti, ac solummodo  optabilem Christi 
pulchritudinem in corde amanter quzrens, 
brevi ad ipsum via festinavisti. Idcirco , vir 
longe venerande , hec tibi clamamus : 

« Salve, verba vite effundens. Salve, 
« animas qui collustras, o pater. Salve, la- 
« crymarum fons perennis. Salve, gratiarum 
«suave receptaculum. Salve, qui prodigia 
« stupenda grata novitate facis. Salve, qui 
« mortales ab omnibus expedis z:gritudinibus. 
« Salve, quia incola desertorum inventus es. 
« Salve, quia virtutum cippus vivens paruisti. 
« Salve, qui fructus laborum metis, Salve, 


3. θείαν ἔλλαμψιν, ut infra λαμπρᾶς δόξης, quo 
clarius visio beatifica vix significatur. 

4. Ὥράθης, de qua voce durius fortasse inge- 
mui ad Roman. XXIX, 77. Huc etiam recur- 
runt καθωράθης in can. 1 od. 7 trop. 1 officii prioris, 
tum ὥράθης, ὡραθήμεθα in can. 2 posterioris cf. 


“094 
χαῖρε, Θεοῦ 
τὸ χάΖλλος θεώμενος" 
χαζρξε, σχηναῖς . 
χατοιχῶν ἐν ἀύλοις" 


« qui Dei pulchritudinem contemplaris. Salve, 
« qui incorporea inhabitas tabernacula. Sal- 


ORESTES. 


χαῖρε, λαμπρᾶς 
ἀξιούμενος δόξης" 


χαῖρε, Σχύα μακάριε.. 


« ve, qui fulgida dignus gloria factus es. 
« Salve, Saba fortunate. » 


III. 


ORESTIS oEOTÓKIA. 


z'. Ὁ ἄνω σὺν τῷ Πατρὶ καὶ Πνεύματι 
ὑπάρχων, πάναγνε, 
βρέφος ἐκ σοῦ ὁρᾶται χαθ᾽ ἡμᾶς, 
διχ οἶχτον ἀμέτρητον 
χαὶ εὐσπλαγχνίαν ἄμετρον, 
σῶσαι βουλόμενος τὸ γένος ἡμιῶν. 
Υ. Ῥομφχία τοῦ δυσμενοῦς 
χατεπληγώθην τὴν ψυχὴν, δέσποινχ᾽ 
ὅθεν βοῶ * Φάρμακα | 
τὰ τῆς μετανοίας μοι δώρησαι. nia] 
δ΄. Ἐπὶ col τὴν πᾶσαν, δέσποινα, μοῦ ἐλ- 


II[. Sa/utationes ad Deiparam. 


1. In superis cum Patre et Spiritu vivens, o 
castissima, puer ex te nobiscum conversatur, 
per immensam misericordiam et infinitam cle- 
mentiam, sa;vum facere volens genus nostrum. 

3. Gladio inimici transfossus sum in anima, 
0 domina, ideo clamo: « Poenitentia? remedia 
« tu mihi concedas. » 


IIT. Notum est θεοτόχια post singulas canonis 
odas atuecti, quibus nonnullos juvit melodos 
sua inseruisse nomina. Orestes unus est ex 
XXVII, quos inter trecentos et amplius melo- 
dos detexi inter hujusmodi ἀχροτελεύτια, Qua de 
re ipse cod. monet f. 83 : Ἕτερος χανὼν εἰς τὸν 
ὅσιον πατέρα ἡμῶν Xd6av τὸν νέον, φέρων ἀχροστιχ ἰδα 
τήνδε" Τὸν ἁγνείας ἐραστὴν αἰνέσεως Σάβθαν. Ἔν δὲ 
Totg θεοτοχίοις- Ὀρέστου, 3;. ὃ΄. Canon incipit : 
Τῷ θρόνῳ. 

1. Necessarium duxi e singulis odis revocare 
hirmum, ioscriptum in ode: Θαλάσσης τὸ ἐρυ- 


ὁ ἀσθενῶν ἀνέθηχα" 
ψυχήν τε χαὶ σῶμα 
» / δέ 
ἰασαΐί με, δέομαι, 
χαὶ ysipx μοι ἔχτεινον, 
χαὶ τῶν συμπτωμάτων ἀνάστησον. 

΄ 9 

ε. Ex σοῦ ὁ λυτρωτὴς 
3 ’ὔ /, 
ἐπεδγίκησε, δέσποινα, 
ῥυόμενος ἐκ θανάτου 
τῆς δεινῆς ἀγνωσίας 

] τὸ γένος τὸ ἀγθρώπινον᾽ 
€. Σαρχος μου 


4. Meam inte, domina, totam spem in- 
firmus ego reposui. Et anima et corpore 
salva me, te deprecor, manumque mihi por- 
rige , et a multiplici lapsu erige. 

9. A te redemptor profectus est, o do- 
mina, ut a morte immauis ignorantice eri- 
peret genus hominum. 

6. Carnis mee impressiones, o casta, fac 
quiescere tua vigili tutela, et peccati mei 


Üpatov. — in fine cod. τὸ γένος, contra metrum. 

8. Juxta modulum : Εὐφραίνεται ἐπὶ σοί. — χα- 
τεπληγώθην sie cod. postulatque metrum quasi 
ἃ χκαταπληγόω, sed barbare pro χατεπλήγην, 

4. Ad modulum : Ἐπαρθέντα σε εἰδοῦσα ἣ ix- 
χλησία, — v. 4 heptasyll. est, neque obstent duo 
odis troparia, in quibus peecatur. Idem in se- 
quenti notandum, nec melodi, sed librarii men- 
dum est : rhythmus in canone rectus esse 
Solet. 

5. Modulus est ; Σὺ, Κύριέ μου, φῶς. Plerum- 
que hirmi sunt aut Cosmae, aut Damasceni. 


III. IV. GEOTOKIA. 303 


τὰς χινήσεις, ἁγνὴ, χαταχοίμησον 
τῇ σῇ ἀγρύπνῳ πρεσθεία, 
καὶ τῆς ἁμαρτίας μου τὰς ἀδύσσους 
χαὶ τὰ πάθη 
ἀποξήρανον, θεοχαρίτωτε. 
ζ᾽, Τὸν τῆς ψυχῆς μου σκοτασμὸν, 
^ 1 E δ *, , 
καὶ τὴν τοῦ νοὸς ἀδλεψίαν 
^ , / * ΄ 
γῦν ἀποδίωξον, &Yvà 
χατανύξεως φῶς μοι παρέχουσα, 
καὶ δαχρύων πηγάζειν ἀεὶ 
ὀχετοὺς, ἵνα ἐκπλύνω τὸν βύρδορόν μου. 
, 3 1 
ἢ. Ὅτι σύ μου ἐλπὶς xxi προσφύγιον 


vortices libidinesque exsicca, o Dei gratia 
lena. 

T. Caliginem anime mez mentisque cceci- 
latem nunc dispelle, o casta, compunctio- 
nis lucem mihi prebens et jugem flebilium 
rivorum fontem , ut lutum meum extergam. 

8. Quia tu, mea spes ac refugium in nocte 
et die, o tota sine macula, me a calamita- 


6. Hirmus est : Θύσω cot, μετὰ φωνῆς. 

7. Juxta modum : Ὁ διασώσας ἐν πυρί. — male 
variatur v. 5 in ejusdem oda tropariis. 

8. Ad illud : Λυτρωτὰ τοῦ παντός. 

9. πρὸς τό Allog ἀχειρότμητος. — f. τεχούσης 
Ben. absol. melius quam nominat. Accedat pro 
coconide primum ultima oda troparium, inter 
cetera theologicum : 


ἐν νυχτὶ χαὶ ἡμέρα, πανάμωμε, 
τῶν δυσχερῶν λυτροῦσζ με 
χαὶ παρέχουσα χεῖρα 
ἐπιχουρίας, 
εὐλογῶ xai δοξάζω σε πάντοτε. 
, ts -- Ν ὃ ξ » " 

0. γωνῶ xai δοξάζω σε » μῆτε 
τοῦ βασιλέως τῶν ἁπάντων, 
ὅτι τῆς Τριζδος τὸν ἕνα 
Χριστὸν τεχοῦσα., 
? δύ ΄ 
ἐν δύο φύσεοι, 
Θεὸν ὁμοῦ καὶ ἄνθρωπον, 
χαὶ ἐνεργείαις δυσὶ σέθομεν. 


tibus liberasti, et prebuisti manum Opitula- 
tricem, tibi benedico semper, teque glori- 
fico. 

9. Tibi hymnus, tibi gloria, mater regis 
omnium, quia unum de trinitate Christum 
genuisti in duplici natura, quem Deum simul 
et hominem cum duabus voluntatibus ado- 
ramus. 


Βλέπεις, πάτερ, ἅπερ ἐπόθεις, 
ὡς δυνατὸν ἦν χαθορᾶν σε, 
πρόσωπον πρὸς πρόσωπον ἤδη, 
τὴν τῆς Τριάδος 

ἀϊοιότητα, 

καὶ σὺν ἀγγέλοις πάντοτε 
μέλπεις τὸν αἶνον τὸν τρισάγιον. 


IV. 


EJUSDEM 


, σ 
4. λον μου τὸν βίον 
ἀσώτως βιώσας, 
*, 4 
ὅλως χαταάχειμαι 
“- E 4 
πτῶμα ἐξχίσιον, 


|. Integram meam vitam quum in perdi- 


lione vixerim, totus jaceo turpi ruina, o 
Virgo mater Maria; erige me, precor, ct ad 


IV. Alter canon, in fine mutilus, inscribitur 
[. S5 : "E τέρος εἰς τὸν ὅσιον πατέρα ἡμῶν Σάβαν τὸν 


ΘΕΟΤΟΚΙΑ. 


Ὁ / 
παρθενοιλῆτο; Μαρία, 
3» , f 
ἐξανάστησοόν με, δέομαι, 
καὶ πρὸς vc ὁδήγησον 
τῶν θείων ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ. 


ἰυσϑ fac me pergere divinorum Christi 
mandatorum. | 
3. Libera me», sanctissima Dei genitrix, a 


viov, φέρων ἀχροστιχίδα τήνδ: - Ὑμνῶ γεγηθὼς τὸν 


φαεσφόρον Xátaw ἦγ. πλβ΄. Incipit : Ὕψιστε, 


"Á-—— o m 


904 
, ἕ PU 2 , 
γ΄. Pücat με, παναγία, 
Um T oo0st , 
παθῶν τῆς ἀτιμίας, 
χαὶ τῆς πιχρᾶς ὀδύνης 
τῆς αἰωνίου χολάσεως, 
ὡς παῤῥησίαν ἔχουσα 
ποὸς ὧν ἐχύησας, 
» — , ' ’ 
[σοῦν, τὸν μόνον Kuotoy. 
/ d 1 
ὃ. Ev σοὶ, παρθένε, 
ἀνχτίθημι 
τὴν ἐλπίδα ἐμοῦ" 
ἐκ ψυχῆς καὶ χαρὸ (X; 
διζσωσόν με, δέομαι, 
Uso τοῦ Θεοῦ, 
ἀπὸ mXo"ng ἀνάγχης 
- χαὶ περιστάσεως. 


voluptatum ignominia οἱ ab acerbitate 
amara s:eterni supplicii, ut qua fiduciam pos- 
sideas apud genitum tuum, Jesum solum 
Dominum. 

4. In te, Virgo, statuo spem meam : in 
anima et pectore totum me, supplex oro, Dei 
mater, salvum fac ab omni necessitate et 
angustia. 

5. Tu fidelium es refugium in discrimini- 


1. Hirmus est : Κύματι θαλάσσης. 

3. Hirmus est : Σὲ τὸν ἐπὶ ὑδάτων 

4. ἐλπίδα μου cod. contra modulum. Hirmus est : 
Tiv ἐν σταυρῷ, et in primis amcenus, nec piget 
describere primum troparium, utpote historicum : 


'H θείχ χάρις 
προχειρῖίζει σὲ 
ἡγεμόνα πολλῶν, 
καθὼς πατὴρ προσέφη, 
ὃ μέγας ὄντως ἅγιος 
χαὶ θαυματουργὸς 
Νιχήφορος, ᾧ χαίρων 
σὺ ἐματήθευσας. 


ORESTES. 


’ * - Los d 
ε. Σὺ TOV πιστῶν χαταφυγὴ 
ἐν πειρασμοῖς, 
δέσποινα παναγία 
χαὶ θερμὴ προστάτις χαὶ ἀντίληψις 
Pe ep s PUN, 
πρὸς Χριστὸν ὑπάρχεις ἐχάστοτε" 
M / , 1 
διὸ δεόμαι , ἀγαθὴ, 
πρόστυθι, ῥῆσαί με 
πυρὸς τῆς γεένγης 
χαὶ σχότους τοῦ ἀφεγγοῦς 
ταῖς ἱχεσίαις σου. 
/ 
€. Tabac τῶν ἀγγέλων 
χαὶ τῶν βροτῶν μαχαρίζομέν σε, 
ὅτι τέτοχας Χριστὸν ἀσπόρως, 
εὐλογημένη Μαρία, 
ἐλπὶς χαὶ προστασία τοῦ γένους ἡμῶν. 


bus, sanctisima domina, tuque strenua 
patrona et presidium es semper apud Chri- 
stum. Idcirco precor, o bona, adesto, tuis 
suffragiis ab igne gehennz et nocte obscura 
eripe me. 

6. Te nos agmina angelorum et hominum 
beatam przdicamus , quia peperisti sine se- 
mine Christum, ὁ benedicta Maria, spes et 
tutela generis hominum. 


9. Hirmus est : Θεοφανείας σου, Χριστέ. — Nec 
superiori impar. 

6. Hirmus est : Ἄδυσσος ἐσχάτη ἁμαρτιῶν. Tnitio 
ode VII excidit reliquum otficium, injuria tem- 
poris, nullo, vereor, alio codice resarcienda. Vix 
quidem melodus ex nostris laciniis aequo jure 
astimandus est ; tam vero in his canonibus quam 


in tribus cateris, immo in triplici ἀκολουθίᾳ, idem 


neque ultimi subsellii melodus arguitur, ac licet 
nonnulla in officio de S. Macario magis offende- 
rint, eumdem facile totius operis conditorem Ore- 
Stem existimabam. 


el. 


α. Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας 
i ἔχλελε Ἱκένος; τα HE TES 
τ uio ᾿χαίρων.  " 
ἐν τῇ ἀσχήσει, 
Thy οἰκουμένην 
᾿λαμπρύνας τοῖς θαύμασιν » x 
, καὶ τὰς ἐρήμους. ... τ. oso 
πυχνώσας τοῖς πλήθεσο, C os 
“τέρατούργὲ Maxon ib i. 
διὸ ὑ ὑπὲς ἡμῶν n DA 
E τὸν Κύριον. 


ΙΝ 


Y 


T βάνωσόν ὕου τὴν γλῶτ ταν. παμμάκαρ, 
^ mos τὴν σὴν. ὑμνῳδίαν,.. 
| ἀνυμνῆσαι πιατῶξ' mE -" "i ) 
1. A Deo ex utero electus, letus  absolvisti 
vitam asceticam, orbem illustrans miraculis, 
ac solitudinem: densá replens multitudine, 
0 prodigiorum opifex Macari ; ideo pro nobis 
deprecare Dominum. zn bt eec 
2. Pande mihi linguam , beatissime , ut 
hymnos de te .cum fide modulatus, . dicam 


tuos pugilatus et Jabóres, tuas per totam 


: (dt : "^ δ ΠῚ, [ emus Lud 

ἮΝ. S. Macaríi officium; ceteris premissum, ia- - 
' Scribitur. /68 :- Μηνὶ 8exeu6olto. x , ἢ κοίμησις τοῦ - 
ὁσίου πατρὰς κῶν: Μακαρίου τοῦ νέου τοῦ ἐν Σαλεῤίνῳ. 

!. ltem f. 69 : χονϑάχιον Xy. β', ποὺς τό" Ἠλιοὺ 
ἐμιμήσω, Hie modulus idem prorsus est, ac ille 
"Theodoro Studite solemnis : τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, 


"DE S. MACARIO JÜNIORE. ^ 


Ys Ἄνωθεν ἔχων τὴν ᾿δείαν jJ*e. 


Ἢ | $8 


τοὺς a ou; xai τοὺς a [ovis σου, 
τὴν στάσιν τὴν πάννυγον διόλου, 
ὁλ ονύχτοις εὖ »χαῖς τε προσχαρτεροῦντα " 
^ σοῖς φοιτηταῖς 
ὑποδείξας τὴν ὁδὸν τοῦ πορεύεσθαι 
T ING ἀμεταατρέπτῳ πορεία, 
(0 ὁδηγῶν: εἰς λιμένα σωτήριαν,. 
ε ΄ 2 
τον πὼς σέκνα τούτους ἐδίδαξας, ἜΣ 
6A -αιδεύσας᾽ τοῦ j χράξειν xs Car, 
᾿ διὸ ὑπξλνννον 
dieci Ὁ: 
Ai οὐράνιον δόξαν, 
τὴν δοθεῖσαν. αὐτῷ LT es 
($50 xothUxg wtto0g αὐτοῦ, C! 


. noctem v igilias, nocturn na dum percurris pre- 
.eum exercitia, discipulis tuis iter ostendens 
indefesso gressu terendum,. ducens eos ad 
tufa' littora; uti filios erudiens FC que 
clamare voce fatigari | nescia ldeo pro 
hd TRENT" 

. 9.. Corlitus habens Dei gratiam, supernam- 
que gloriam, illi concessam ex utero matris 


E C : 
pervertitur. Congesta utem .sunt partibipia. vel 
ab optimis inter Byzantinos. 5:5 c5 c 

" Nune de Sabá jubiore, de Macario ejus fratie, 
de Cliristophoro'utriusque patre, pauca ex codice 
carbonensi. Christophorus, civis Siculus , a loco 
, Colossis dieto, Calam duxit uxorem ex qua filios 


ipsumque initium Noster refert αὐτολεξεί. — ἘΝ “ suscepit, Sabam et Macarium. Ab archangelo 


9y2. τὸν θεόν pro rhythmo. 

2. Iterum noster jheipit.ab ipsis Ronjani vex- ; 
bis in famigerato hymno sanctorum apostolorum, 
quem quidem supra in n. 1 Orestes adhibet. 
CR vobi: διάγιρν sic 'tortüpte : éd.» «Ὁ ιδλονύκτοις - 
-melodo placet ,. ae; tekerihitun ig can. 1. ofücii ld. 
ἜΣ ἀμεταστρέπτῳ, qua. voce. Plutarqhus, utitur. -- 
dum god. satis rara hactenus nostris. melodis 

iet 


3. Pedestris sane melodia, quam vix veteris me- 


Michaele ter in somno monitus, opes, munera, 
dómum reliqnít, petíjitque monasterium S. Phi- 
lippi in Argyro, Ctísma nuneupatum. Cujus pra- 
ses Nicephorus, sauctitate clarus, quum videret 
novum monachum» ad: mnjera: promptum, suasit 
ei aretiorem,solitudineni, "in qua vetus a. ruiBis 
, exejtavit (anum S, . Michaeli dicatum. Fama. ejus 
crebr. scente, maxime inter. consanguineos, duo 
* fitit primurh, deindé uxor szculo muntiuhi' dede- 
runt. Fece autem Saraceni irruere, palabundi 


lodi luminis tribuám! decqutus enim iimium! v" fgros et oppida; pulsis: dehsólogmine incolis, ac 


Υ. 


20 


900 
T , ' "o 4 τ 
οὐτος ἀκυζσας τῇ ἡλικία, 
ἐχαρτέρει ἀπαύστως τῇ ἐχκλησίᾳ. 


, gj 
“πίστει ὃ ex T1, e 


ὑπαχούσας εὐρύθμως τῷ θείῳ Σχύα, 
ἐμέμπτῳ διδασκαλί 
αμέμππτῳ διδασχαλία. 


sue, is juventa florens, strenue in ecclesia 
militavit, cum grata fide, sub egregia divini 
Sabe norma puraque doctrina obediens : a 


dira fames descvire. Surgens Christophorus cum 
suis ac multo populo, e Sicilia transfretavit in 
Calabriam, relietisque turbis in littore, se cum 
monachis recepit in Mercurii Eparchiam, ubi 
in multis mulierum et virorum monasteriis vita 
angelica florebat. Ambustis densa sylva ilicibus, 
Christophorus locum fecit sibi ad erigendum al- 
terum S. Archangelo sacrarium. Multosque accer- 
sivit sive novitios sive ho:pites, quibus ut imago 
sacra praluxit. Subiit interea vehemens illi desi- 
derium videndi Romam. Monachis igitur pra- 
fecto Saba, quem olim Nicephorus jam desi- 
gnaverat, per mare iter arripuit, ac sedata pro- 
cella, pervenit in Urbem, ac veneratus est cory- 
phzeos apostolos, sacras basilicas et innumera 
martyrum sepulcra. Tum ad sua reversus, ir- 
ruentibus ex Sicilia Agarenis, senex cum Saba 
suisque transiit in Latinianam regionem, juxta 
amnem Siguium et aedes S. Laurentii, ubi gran- 
davus obiit. Quum paulo post uxor Cale in Do- 
mino quievisset, ambo a filiis commissi sunt se- 
pulero, non paucis miraculis insignito. 

Sabas igitur, adhuc vivo patre, jam monachis 
praerat, quos triplex in agmen instruxit, alios 
vitae solitarize segregatos, alios in coenobium coop- 
tatos, alios quasi mediam ineuntes viam { ἕτεροι 
δὲ μιγάδι στοιχοῦντες xavÓvi). Tpse vero cunctis 


ORESTES. 


'E£ αὐτοῦ ὁ σοφὸς χυδεονώμενος 
ὁδῷ εὐθεία πορεύεσθαι, 

xai λιμένα γαλήνης χατέλαξε, 
διὸ ὑπὲρ ἡμῶν 

δυσώπει τὸν ἸΚύριον. 


quo sapiens ille directus est ad ambulandum 
in plana via, et tranquillum ad littus appulit ; 
ideo pro nobis... 


tam virtute quam miraculis praestantior, in mor- 
bos, in belluas, in elementa vires exeiuit. Signium 
amnem furentem oratione compescuit. Ursum 
agros devastantem verbo mansuefecit et expulit. 
Sape plebem in fame nutrivit. XXV monachos 
peste interimendos premonuit, mortique paratos 
accinxit. /Fgros sanavit, concurrentes e Syracusa, 
Tauromenio, Caieta, Amalphi, et variis ccenobiis 


.vicinis et aliunde, ut nomen ejus undequaque 


cireumferretur. Ter, quaterve usque Romam 
perrexit : qua. quidem itinera fusius infra descri- 
buntur, lectoremque fortasse haud injueunda 
varietate recreabunt. In ultimo itinere obiit Ro- 
mz, dum apud monachos S. Cosarii hospitare- 
tur, die VI februarii. 

Abbas fuit tertius a condito aut restituto S. Lau- 
rentii monasterio, Macarius, Sabz frater, suis 
haud impar animi virtutibus aut charismate 
miraculorum. In primis videtur habuisse discre- 
tionem spirituum, multumque animarum emolu- 
mento et suorum, extraneorumque emendationi 
per decem ab obtu fratris annos, allaboravit. 
Prafecto quodam Luca in quartum abbatem, ad 
meliora transmeavit, die XVI decembris. Quo 
tandem anno, quove saeculo, aut qua state, 
priusquam dicere aggrediamur, membranas ite- 
rum carbonenses scrutemur. | 


VI. 


S. SABJE ROMANA ITINERA ET OBITUS. 


Καὶ τῇ τῶν ἀποστόλων συνεργίχ, τὰς 
Ταῤῥαχίνας καταλαδόντες, τῷ λιμένι προσί- 
σχουσι, κἀκεῖ “καταλιπόντες τὴν ναῦν. Ἔστι 
χαστέλλιον, Αλδανὸς ὀνομάζεται τοῦτο, 


Ita cooperantibus apostolis, appellentes Ter- 
racinam, protendunt ad littus, et ibi navem 
relinquunt. Est quoddam castellum, cui no- 
men Albanum, haud procul a vetere Roma si- 


1. ἀποστόλων. Paulo ante multis refertur quomodo duo senes, apostolis Petro et Paulo simi- 


VI. S. SABE ROMANA ITISERA. 301 


πλησίον τῆς πρεσθυτέρας ὑπάρχον Ῥώμης: 
ὁδοιποροῦντες ἀφίκοντο, χαὶ τοὺς ἐκεῖσε 
θείους περινοστῶν ὁ Σάδας ναοὺς, χατησπά- 
ζετο. Καὶ δὴ καὶ τῷ τοῦ μάκαρος Παγχρα- 
τίου τοῦ Ῥώμης πολίτου σηκῷ προσελθὼν, 
ὥστε τὸ ἀθλητιχὸν αὐτοῦ λείψανον προσχυ- 
νῆσαι, ὁρᾷ λαοῦ πλῆθος ἀριθμοῦ χρεῖττον 
ἔνδον τοῦ θείου νεώ. Οὗ μέσον ἀνήρ τις ἀκα- 
Üxovro δαίμονι κάτοχος ἦν, σιδηραῖς δεδὲε- 
σμημένος ἀλύσεσιν: ὃς παρευθὺ χυνὸς dva- 
λαδὼν ὑλακὴν, ἀκόσμως ἄγαν ἐξόα... Καὶ 
δεινῶς ἐχείνου περιστροβοῦντος xal χαταταῤ- 
ῥάττοντος, πρόσεισιν ὁ πολὺς τὴν ἀρετὴν Σά- 
ῥας τῷ πάσχοντι, καὶ τὸ ἐχείνου πρόσωπον τῷ 
ἐν τῇ σορῷ παγκρατίου τοῦ μάρτυρος δια- 
χρίσας ἐλαίῳ, καὶ τὸ σταυρικὸν αὐτῷ σημεῖον 
ἐπιδαλὼν, φυγεῖν τὸ πονηρὸν ἐχεῖνο παρε- 
σχεύχσε πνεῦμα" xai τῷ μεμηνότι τὸ σωφρο- 
γεῖν παρασχόμενος, χατὰ τὸ λεληϑὸς, ὡς 
εἶχεν, ἑαυτὸν ὑπεξαγαγὼν, ἵνα μὴ τὴν κε- 
γὴν φανείη δόξαν θηρώμενος, πρὸς τὴν Ῥω- 
μαίων ἄπεισι ἐόλιν, xal πρῶτον μὲν τῷ τοῦ 
χορυφαίου ναῷ προσελθὼν, τὴν αὐτοῦ θήχην 
μετὰ πολλῆς ὅσης τῆς πίστεως κατησπά- 
σατο, ἔπειτα δὲ τὴν τοῦ μακαρίου “Παύλου, 
χαὶ τῶν ἐχεῖ χαλλινίχων μαρτύρων, καὶ τὸν 
τῆς ψυχῆς ἀφοσιωσάμενος πόθον, τῷ τοῦ ἀρ- 
χιστρατήγου σεμνείῳ πάλιν μετ᾽ εὐχαριστίας 
ἑαυτὸν φέρων δίδωσιν..... 

Τῆς τῶν Φράγκων κατ’ ἐκεῖνον καιρὸν 
γενομένης ἀφίξεως, ἡνίκα Ῥωμανὸς, ὁ τὴν 
ἀξίαν πατρίχιος, Ἰταλίαν διέπειν ἐπετράπη 
καὶ Καλαδρίαν, πολλὰ τῶν τῆς Λαγγοξαρδίας 
φρουρίων καὶ χαστελλίων διὰ τὴν τοῦ ῥηθέν- 
τὸς ἀφέλειαν “Ῥωμανοῦ, πρὸς ἀποστασίαν 
ἐγώρησε" xxi τῶν ἀποστατῶν εἰς συναπι- 
σιμὸν ἑαυτῶν τὸν ῥῆγα προσχαλουμένων; 
δεινή τις ἀθυμία τὴν τοῦ Ῥωμανοῦ ψυχὴν 
ἔθραττε, xai πάντα λίθον, ὡς ἐξῆν, τὸ δὴ 
λεγόμενον, οὗτος ἐχίνει, ὥστε δυνηθῆναι τὸν 
ἄνδρα χατασοφίσασθαι χαὶ πεῖσαι μένειν ἐπὶ 


les, navem conscenderint , ac remos et guberna- 
cula tenuerint. Ex cod. p. 25 54“. 


tum : pergentes iter, huc pervenerunt , et inde 
divina perlustrans sanctuaria, ea Sabas vene- 
rabatur. Tum etiam accedens ad sacrarium 
beati Pancratii, civis. romani, ut athleticas 
ejus exuvias veneretur, videt populi turbam 
numero superiorem intra sacrum templum : 
jn eujus medio erat homo impuro vexatus 
denone, ferreisque vinculis constrictus. Qui 
statim, canis assumens latratum, multum in- 
decore clamabat..... Dum is convolveret et 
conturbaret omnia, potens virtute Sabas pa- 
tienti accedit, et vultum ejus ungens cum 
oleo sepuleri martyris Pancratii, et crucis 
signum addens, fugandum curavit immun- 
dum istum spiritum, et reddidit insanienti 
sanam mentem. Àc se clam, quoad potuit, 
subducens, ne videretur vanam captare elo- 
riam, se ad Romanorum urbem contulit, ac 
primum pergens ad coryphai Petri tem- 
plum, ejus thecam, quanta fide valuit, salu- 
tavit, deinde et beati Pauli edes, et martyrum 
ibidem victoria celebrium, expletoque anima 
desiderio, ad Archangeli fanum, cum gra- 
tiarum actione , se recepit. 


Facta sub haec tempora Francorum expe- 
ditione, quando HBomanus, tunc dignitate 
patricius, commissus est Italie regende et 
Calabrie , multa Longobardorum munimina 
et castella, ob dicti Romani incuriam, in de- 
fectionem abierunt. Cumque hi qui defece- 
runt, suum in auxilium regem Francorum 
convocarent , vehementer animum despondit 
Romanus, mente exagitatus, omnemque la- 
pidem, ut aiunt, quantum valuit, movebat , 
unde posset hominem consiliis cireumvenire 
et suadere ut in regione sua maneret. Exo- 


2. περιστροδῶ prO περιστροφῶ paucis exemplis 
innotuit. 


308 


γώρας αὐτοῦ.. "Ede zo Τουγαροῦν: «o: θαυμαν 
σίου; τούτου. τάτους. ἀπελθεῖν. xA διαπρέν 
σ(εύσασθα! χαὶ febs ὁμόνοιαν -ἕλχῦσαι “τὸν 
Ὁ γ8: Καὶ ὁ Ὁ τ᾽ μηδὲν ἐπιδεξάμενος, νὠλχελὲς 
ἐπὶ τὴν, Ῥώμην Um ev. περ ἐκιδεδημνηχι. 
τὸς αὐτοῦ, χαὶ πρὸς ὧν ἀπέσταλτο σπεύδον:. 
τος εἰρηνεῦσαι, τὴν Καὶ αλαδοίαν πάλιν οἷ" τῆς 
Ἄγαρ γόνοι acra. avec, ἀδελφὰ τοῖς προς 
τέροις". ἀνυμήμασι᾽ διεπράττοντο,, "οὖς “μὲν 
ἡβηδὸν ' ἀναιροῦντες, ᾿ οὖς. δὲ πρὸς" δούλιον 
ἀγοντὲς ζυγὸν, ; oi μᾶλλον τούτῳ χαθυποξάλ- 
λεσθας ἄξιοι. Ἀμέλει χαὶ διελύθη μὲν τὰ 
τῆς ἀγάπης γενέσθαι" βάθὺν δὲ' στρατὸν 6 
δὴξ ἐπαγό ὄμενος' κατὰ τῶν Ἰσμαηλιτῶν, πρὸς 
Aqu 9.00 (aiv ἐχώρει. | Ὁ δὲ μακάριός ΣΖῴας 
εἰς ᾿Αμάλφην. ἐπαναχάμψας, ἡδσυχίχ' κατά τι 
σπήλαιόν, ὑπερ γον TOY D pid Un xá Ld 
προσέκειτο... εἶα RN 

C0 “δὲ! ἀνωτέρω ' mpm BE τῶν 
μον ἔλαξεν τὸν υἱὸν τοῦ ποίγκιπος τοῦ 
ἐν τῷ Σαλερίνῳ εἰς ἐνέχυρον ἐπὶ ἔτη πολλὰ, 
x«i ἣν ἐχεῖ χατεχύμενος,' ὡς δίκην ὀψίδος 9 
ὅμηρα ἐν Φραγχία ἐ Ὁ δὲ πρίγκιψ ἐδέετο τοῦ 
μαχαρίον μετὰ δακρύων πολλῶν, ' ὅπως 
ἀπέλθη πρὸς τὸν QAyx xai τὸν υἱὸν αὐτοῦ 
ἐξέληται τοῦ χαλεποῦ δεσμωτηρίου. Εἶξεν 
οὖν ὁ εὐσυμπάθητος τῇ παραχλήσει αὐτοῦ, 
χαὶ δὴ ἀπέρχεται πρὸς αὐτὸν ἐν Ῥώμη τῷ 
τνιχαῦτα ἐπιχωριζζοντα ἐν αὐτῇ. Καὶ τοῦ- 
τὸν ἰδὼν, καὶ domo kuitvos , τὸ ὀφειλόμενον 
ὀέζας ἀπένειμεν κατὰ τὴν εἰωθυῖαν αὐτῷ duy- 
“ἥθειχν. Αὐτὸς OE, ὡς εὐγνώμψιων υἱὸς. λόγοις 
οὖν διδασχαλιχοῖς xai παῤακλητικοῖς ᾿χῥησά- 
evo; ὁ θεῖος ποεσδύτης “πείθει τὸν ῥῆγα 
δοῦναι αὐτῷ τὸν viv τοῦ ᾿“ποίγκυπος "' ὃν! λοι- 
Gv ὁ ἀοίδιμος ἤγαγε τῷ πατρὶ αὐτοῦ. .Θ' δὲ 
ποῦτην μετὰ ᾿χαρᾶς "καὶ θυμηδίας . ἁπάσης 
δέξάμενος, τῷ Θεῷ εὐχαρίδπησεν., wat τοῦς 
oci “τοῦ ἀγίου προσκυλινδούμενός, 'ἀπέλο- 
qeivá τοιάῦτα "Té. cat ἀνταπόδώσομεν: τί- 
jut 'πάτέρ, ὑπὲῤ τοῦ τοσφούτὸν xómóu, ἀνθ᾽ 
εὐηργέτησας; Got 


ὧν ἡμᾶς ἀντιμετοήσαι 


Na 1 A. EE os 


GF 


ἐσ τ} 2 ERESTES. i» 7 


)/ 


ravit, igitur mirabilem hunc patrem ,,ut abi- 
ret legatione funeturus, . et. regem. ad .L£ofi- 
cordiam . attraheret.- Hic, xero,. qui nihil 
unquam cum socordia suscepit, Boinam pro- 
fectus est. Quo. dum peregriparetür, ac pro- 
peraret ut. illi, ad. quem ,mittebatur,. pacem 
proponeret ,, iterum : Agareni. in Calabriam 
irrumpentes; gemina ; prioribus , sceleribus 
flagitia. cumulabant , alios. confertim truci- 
dantes, alios .in servitutis jugum adigentes, 
cum ipsi multo .magis talia pati mererentur. 
.mpeditus quidem est caritati su: satisfacere, 
sed rex copiosum. exercitum: ducens adver- 
sus [smaelitas,. in -Longobardiam. profec- 
tus est, Beatus. autem Sabas; ad. Amalphim 
secedens, in quodam specu, hominum re- 
bus sublimior, quieti sacrae vacabat... 3 
pm autem EE m. supra. memoratus, 
filium principis Salernitani acceperat in pi- 
gnus pro pluribus annis, eumque teuebat ut 
obsidem, .in. Gallias. transferendum.. [s vero 
princeps. beatum virum cum multis. lacry- 
mis deprecabatur,. ut. proficisceretur ad Te 
gem et filium suum a duro carcere eriperet. 
Morem igitur gessit. humanissimus . vir ; his 
precibus, et recta perrexit Romam , ubi tunc 
Tex eommorabatur; Qui. ut. senem. vidit, sa- 
lutavit eum et pro solemni. ipsius consuetu- 
dine, debitum ei honorem. priestitit. Is vero, 
cum esset bonii consilii filius, .ac divinus. $a- 
cerdos, sermonibus doctting. οἱ suadela ple- 
nis usus, regem .adduxit μὲ filium principis 
.sibi- redderet : quem sumptum inclytus: vir vir 
ad patrem reduxif. Et. ille cum. omhi 1ὦ- 
-titia et animi, exultatione, exeipiens. illunt, 
ac. pedibus sancti viri provolutus, alloqueba- 
tur éum án: hutc modum : :-q Quid tibi repen- 
;« demus , venerande pater, pró tanto Jabore, 
-«.proque tuís erga nos: beneficiis? Retribuat 
'« tibi Dominus dignam tuis curis mercedem, 
« ut divina novit bonitas. » 


ῖ 
T 3jba € mM PASO EUN Ὁ Χ 1: ,ἰ πα να tap tno pod 


WR — οὐρά κὸν; Ex m 32, 5:6 Graci tam Germones quam Gallos vocabant. 


. VI. S. SAB/E ROMANA ITINERA. 309. 


Κυρίοξ. μισθὸν: αὐτάρκη χανὰ τὸν" κόπον 690 j 
χαϊὼθ. ἡ ᾿αὐτοῦ ἀγαθόνης ὀπίστασαι: oos E 
"Tonto cólvby: μαθὼν! xad ὁ «τῆς! Ἀμέλψης 
πατρίκιος, ἔτι τοῦ μακαρίου τῷ - Σαλερίνῳ 
ἐνδημοῦντος, καταλαμβάνει πρὸς αὐτὸν ἐχεῖσε, 
xai. τοῖς ποεφὶν: αὐτοῦ. καθαπτόμονης, Ἢ μετὰ 
ois καὺ τ αχρύων ἐποτνιῶτο,; πρὸς αὐτὸν 
ἀναϑοῦῶν'" (Ἐλέησον xui τιμιώτατειπάτευ, 
χαὶ. 'σθέσον 'μου ty 'φλόγᾳ ^s "fta: καὶ! 
συμφορᾶς j* Xo χαθάπερ ᾿Ἰζκτείρησας iim 
φθεὶ; πρὸς ἔλεος; τὸν τοῦ Σαλερύνου ποίγχύπα; 
xA ᾿ὑπεξήγαγες τὸν’ υἱὸν! αὐτόῦ. σῶν γοονίων' 
xai -ἀφύκτων δεσμῶν ν ἱερώτατε: Ἦν γὰρ 
χαὶ ὁ τούτου υἱὸς ὅμηρα πρὸς τὸν αὐτὸν C7 yet 
διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν, δι᾿ ἣν xai ὁ πρῦτε- 
pog ἐχοατεῦτο. Ὁ. δὲ, ΠΡ ἢ καὶ “μέγας 
X35ac ὑρῶν:. αὐτὸν. οὕτως ἐλεεινῶς ὀλοφυρόρε- 
νον, ἔναθέν. τι χατὰ ψυχὴν ὑπὸ τῆς φιλοσυμ-: 
MR 'πὐ τοῦ συνεὶδ᾽ ἔσεως χαὺ XA τουκλτειρήσας 
αὐτὸν ὁ σοφὸς λόγοις παραχλητιχοις τοῦτον 
παραχαλῶν᾽ ἐνουθέ TH “μὴ ἀγεννῶς, οὕτως ge 
pecbax ποῖς ἀμέτροις τῶν θλιδερῶν "᾿ 0" γὰρ 
προσήχει σε ἄνδρα τ τυγχάνοντα τοῖς τῶν γυ- 
Vai v τεχμτρίοις ἁλῶναι, ἀλλὰ μᾶλλογ inig- 
ῥυψον. ἐπὶ Ἰ ύριον᾽ τὴν. μέριμνάν σου ; χαὶ τὰ 
τοῦ παιδὸς Ὁ αὐτὸς εἰ ς πέρας ar xyet. Ὁ δὲ μᾶλ- 


Xy ἐπέκειτο θερμότέξως᾽ ιἀντιδολῶν y, NX μὴ 


τοῦ ἰδίου c; σκοποῦ ἀποτύχῃ" ὁ δὲ μέγας ὁρῶν 
ἑαυτὸν. οὕτως. ὀχλούμενον" ym. ἐκείνου, ἠνιᾶτο, 
ἐδυκφάρει τὸ ὑπερ: nun ἐννοῶν. Tips 


͵ 1 


xi $. 20ud et Oreste excursus historicus | 

υβ αν nova sint, quoe superius legisti, per- 
spicies , si conferas quam pauca, obscuraque et 
contraria de hisce rebus dixerint ,' quicumque 
nostra-hacténns summis labris attigerunt, scili- 
Cet : C. Cajeton. vi/e 5.5. Siculor., t. 1l, p. 100; 
T. Prirrhi Sicilia S., t; WM, p. 1437, ed.. 1732 ; 
P.' Rodota Dell origine etc., ti Yl, p. 77... 105, 
107; Piszzh, Emerolog., t. 1, p. 116; Ughelli 
Tt. sact., t, VIL, p.72. Iu: quibus vix. sancti 
homiantur, ae semel: tontum tres simul ;' per- 
versa-autetm tetmiporüm" ratione, referuntur ad 
3.893; P θ90.. 995) 1005, immo etiam 'ad' & 
1098. 1s don LEOTE ue EZCLmSeve rr dep 


Certum porrb ést. trium: sanctorum : virorám 


í D] 

pum jd ubi ioci it ἘΠῚ ΤῊ patri- 
cius, dum adhuc Salerni .beatua vit hospitare- 
tur, ibidem ad eum accessit , ac, procumbens 
ante pedes ejus; cum. ejulatu. et lacrymis sup- 
plex orabat eum, clamans : « Mei quoque mi- 
« serere, venerabilis pater, tristitue et calami- 
« tatis. meg extingue- incendium, sicut mi 
«sertus .65, inclinatusque ad compatieddum 
« principi .Salernitano, et redoxisti filiam 
« suum a longa et aspera. captivitate, o 'san- 
«clissime vir. ». Nam filius ejus. obses erat 
apud eumdem regem et pro simili causa, pró 
qua alter retinebatur. Mirandusille magnusque 
Sabas, videns quàntum js. miserabiliter .an- 
gustiaretur totus , aliquid humani patiebatur, 
pre intima mentis ᾿ benignitate ac pietate 
motus ; vir sapiens - illum consolatus, harta- 
batur ne minus nobiliter malorum immani- 
tatent fetret. à: Non, enim. virum decet cum 
& muliebri desperatione animum spondere. 
« Quin immo tuam in Dominum potius. jacta 
d. sollicitudinem , qui puerum bonum in fi- 
« nem deducet. » At illé vehementius urgens 
instabat, ne: ab intento scopo excideret, Ma- 
gnus autetn vir, cuni adeo turbatum se hac de 
re cerneret, ingemiscebat, reluctabatur, ob 
capitis sui canitiem' et corporis imbecillita- 
tem ;:erat enim grandzvus et plenus dierum. 


patriam esse Siciliam, provinciam cecataniensem, 
locum natalem grace. χολασσεῶν, quem Rodota 
italice interpretatur da Colíisano. Vetus mona- 
steriam S. Philippi de Argyro R. Pirrhus I. I. 
non orhisit. De àliis S. archangeli Michaelis et 
S. Laurentii in variis locis; nihil apud Ughellum, 
de re mónpastiea vetere pareissimum, invenitur. 
Mirum in modum 5:80. IX et X, floruisse constat 
graca Calabrie' monasteria, eoque cónfluxisse 
sanctos exules, non solum e Sicilia, sed e Grecia 
et toto Oriehte. Primum cogitaveram de éetate 
Caroli: M., memor ipsi traditum fuisse ih obsi- 
dem post Francorum victorias, Grimoaldurn fi- 
lium Arichis, Longobardorum in Benevento du- 
eis. Re maturius perpensa, satius est delabi ad 
Othonum tempora, qui multa conflixere cum du- 


510 ORESTES. | 


χαὶ τὸ τοῦ σώματος ἀδρανὲς, ἦν γὰρ πρεσδύ- 
τῆς χαὶ πλέρης ἡμερῶν. Ὡς οὖν εἶδε τὸ ἐπί- 
μόνον χαὶ χαρτεριχὸν 2οῦ ἀνδρὸς, εἶπε τὸ 
σεθζομιον ἐχεῖνο χαὶ θεϊκὸν πρόσρημα Τὸ 
θέλημα τοῦ Κυρίου γενέσθω. 

Ὀλίγου δέ τινος “ρόνου παροιχωχότος ὁ 
| X&T& πᾶντα χινούμενος ὑπὸ τοῦ παναγίου καὶ 
ζωοποιοῦ Πνεύματος, ὁρᾷ θείαν τινὰ ὄψιν, 
μιηνύουσαν αὐτῷ τήν τε ἀνχῤῥυσιν τοῦ παι- 
δὸς δι’ αὐτοῦ γεγενῆσθαι, xai ὅτι δεῖ σε 
πάλιν ἐν “Ρώμη φοιτῆσαι χἀχεῖ τὸ πέρας τοῦ 
βίου λαθεῖν’ ἦν γὰρ τοῦτο ἀεὶ προσευχόμενος 
διὰ παντὸς ὁ ἀοίδιμος, ὅπως ἐκεῖσε τὸ πέρας 
δέξηται τῶν ἐπιπόνων χαὶ μακρῶν ἀγώνων 
αὐτοῦ. 

Ταῦτα τοίνυν χρηματισθεὶς κατ᾽ ὄναρ, ὡς 
εἴρηται, διανίσταται τοῦ ἰδίου καθίσματος, 
χαὶ γνωρίσας τοῖς περὶ αὐτὸν τὸ φανὲν, 
πάντα πρὸς σύστασιν χαὶ ὠφέλειαν ψυχῆς 


cibus Salernitanis, quos tunc temporis dixere 
Longobardorum | Gentis principes (Muratori 
"Annali a. 978 ). 

Abs re non erit meminisse, a. 971, Roma ce- 
lebratas fuisse nuptias inter filium Othonis ma- 
gni et Theophaniam, ab aula Constantinopolitana 
profectam, cum locupletissimis muneribus, inter 
qua S. Panteleemonis multe exuvim, postmo- 
dum Coloniam translatae, quz dum per Italiam 
ovantes cireumferrentur, pietatem simul et ve- 
nam melodorum Grzco-italorum ita fortasse exci- 
tarunt, ut facile inde poemata quadam ori- 
rentur. 

homanum Patricium, supra memoratum, a. 
985, teste Lupo Protospatha, Graci imperatores 
Calabriae praffecerunt. 

Inter aulicos, gratissimus erat Othoni utrique 
et Theophaniae Johannes, archimandrita cala- 
brensis εἰ abbas Nonautulanus, factus a. 989 
Placentinus archiepiscopus. Ipsum esse reor, ad 
quem S. Sabas in ultimo itinere romano confu- 
git; tum etiam autumo nullam aliam reginam 
quam Theophaniam ad funus b. viri accessisse. 
Cum autem notum aliunde sit Theophaniam 
obüsse a. 991, inter hunc et alterum a. 989, 
S. Sabi transitus videtur tuto statuendus esse. 
Decem vero post illum anni quibus Macarius 
fratri suo superstitit, ad exitum sac. X du- 
cunt. 


Tandem considerans tenacitatem constan- 
tiamque hominis, hanc sacram divinamque 
sententiam pronuntiavit : « Fiat Domini vo- 
« luntas! » 


Intercepto pauco tempore, assuefactus mo- 
veri in omnibus a divino et vivifico Spiritu, 
divinam vidit quamdam visionem monen- 
tem eum fore ut puer ab ipso liberaretur, et 
preterea : « Oportet te pergere Romam, et 
«ibi finem vite accipere. » Idipsum erat 
quod insignis homo assidue deprecabatur, 
ut ibidem finis laboribus longisque certami- 
nibus imponeretur. 


Ita certior factus in somno, ut dictum, 
surgit e suo strato, et manifestans comiti- 
bus suis quod ostensum est, omnia ad spi- 
ritualem fratrum conditionem et utilitatem 


Hinc emendandum esse colliges annum emor- 
tualem B. Luez? Carbonensis, cui morituro ad- 
fuisse S. Sabam, tum constat ex cocevo carbo- 
nensi biographo, tum ex testamento quod Lueas 
alter, quartus a priore abbas, a. 1057 exegit, cu- 
jus ego manibus tenui authenticum instrumen- 
tum. Frustra igitur et inepte mortem S. Luca 
Ughellus reduxit ad a. 893, prapostere autem 
Bollandistzte differunt ad a. 993 vel 995. Cf. 
P. ἘΠΕ Sanetorii His/or. mon. carbon. apud 
Ughell. !. c. Bolland., t. VI, octobr. p. 332; maii 
t. IH, p. 26; mat., t. II, p. 26; jul. VI, p. 406; 
Muratori Annali, t. V, p. τι, ed. Rom. 1752, 
annis laud. 

Nunc de biographo et melodo Oreste, alia di- 
cenda manent, qua multo minus fortasse expe- 
ctaveris. 

Nemini suspicio , opinor, incessit fictitiam esse 
una eum suo auctore historiam , tot factis, locis , 
viris, nominibusque singularibus insignitam. 
Adde quod graviori ausu, fabula confirmaretur 
triplici officio ad normam publici cultus exacto, 
in quo multa superius relata nec pauca miracula 
fidelibus ex ambone credenda proponerentur. Im- 
mo unum esse disertum melodam sincerumque 
biographum, cuique patebit conferenti cum vita 
trium beatorum sive officii primi στιχηρὰ qua in- 
cipiant παθῶν, can. f, od. V, tr. 3; od. VI, tr. 2; 
sive officii secundi can. 1, od. 1, tr. 2; od. V, 


PL — € 0 —-— παρ 49 "LL d 


. -— — ..- — € “- -— 


VI. S. SABE ROMANA ITINERA ET OBITUS. 311 


τοῖς ἀδελφοῖς διαταξάμενος xxl νουτεθήσας 
αὐτοὺς ἱκανῶς, φυλάττειν τε τὸν χανόνα 
ἀπαρασάλευτον, καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ ἀτρό- 
ποὺς διατηρεῖν, καὶ τῷ μετ᾽ ἐκεῖνον ὑπείκειν 
αὐτοὺς χατὰ τὸν τῆς ἱπαχοῆς λόγον, εἴχετο 
τῆ: ἐπὶ Ῥώμης φερούσης ὁδοῦ χαίρων ὁμοῦ 
χαὶ ῥωννύμενος, xaX διανύσας τὸ τῆς ὁδοι- 
πορίας μῆχος ἐν σπουδῇ τε χαὶ προθυμία, 
ἀπεδόθη τῇ Ῥώμῃ ἐν τῷ σεπτῷ μοναστηρίῳ 
τοῦ ἁγίου Καισαρίου - καὶ μεταστειλάμενος 
τὸν θεοφιλέστατον ἐπίσχοπον.. ΤΪωάννην, ἄν- 
θρωπὸν ὄντα πρῶτον τοῦ ῥηγὸς, χαὶ τὸ τι- 
γικαῦτα ἐν Ρώμη τυγχάνοντα, τὰ τοῦ παι- 
δὸς αὐτῷ ἀνατίθησιν: αὐτίκα γοῦν ἐκεῖνος 
ἀποστείλας διὰ ταχυδρόμων εἰς τὸν ἐν ᾧ 
ὑπῆρχεν τόπον ὁ παῖς τοῦ ἀγαγέσθαι αὐτὸν. 

Τοῦ δὲ θεοφόρου πατρὸς μικρὸν ἀῤῥωστή- 
σαντος, ἔχειτο ἐπὶ «ἧς τὰ τελευταῖα πνέων, 
καὶ πατὰ τῆς ἄνω χοροστασίας ἐπιζητούμε- 


tr. 2, 3; od. VIL, tr. 2, sive officii tertii ean. 2, 
od. Ill, tr. 2; od. IV, tr. 3; od. V, tr. 1, 2; 
od. VII, tr. 2; can. 2, Orestis nomine notati, 
od. VI, tr. 2; od. VIII, tr. 3; can. 4 eiusdem nota 
insignis od. III, tr. 3 ; od. IV, tr. 1, 2; od. V, tr. 2; 
od. VI, tr. 2. 

Historiam przeterea commendat biographi no- 
men clare scriptum fol. 56 a tergo : Ὀρέστου πα- 
τριάργου Ἱεροσολύμων βίος ἐν ἐπιτομῇ τῶν ὁσίων πατέ- 
po» ἡμῶν Xowrogópou xat Μαχαρίου. Neque credas 
alium esse ἐπιτομῆς seriptorem, alium Saba bio- 
graphum. Qui enim compendium exaravit, non 
solum multa ex praecedenti historia ad verba re- 
fert, et aliquando fusiore calamo, sed diserte 
utrumque opus se condidisse asserit, his verbis 
ín epitomen insertis f. 66 : 6 δὲ βίος αὐτοῦ ( S. 
Saba scilicet) xal τὰ σημεῖα xal θαύματα ἐν ἑτέρα 
πραγματεία ἐγράφη χατὰ τὸ ἐγχωροῦν ἣμῖν, κἀχεῖ 
τοὺς φιλαρέτους τῶν ἀχροατῶν παραπέμπομεν τὴν ὠφέ- 
Àttay χαρπωσομένους. 

Accedit illud quod tam insignis biographus est 
testis rerum oculatus, et cum heroe Saba conver- 
s1tus est. Statim enim post eius obitum subdit : 
Ταῦτα μὲν ἐατέον διηγεῖσθαι τοὺς τότε παρατυγχάνον- 
τας, xa θεατὰς γεγενημένους τῶν τοιούτων φριχτῶν xat 
παραδόξων σημείων, οἵτινες πείσωσι πάντας, καὶ πλη- 
φοφηρήσωσι τὴν θεάρεστον αὐτοῦ ἀρετήν τε xal πολι- 
τείαν" ἡμεῖς οὖν ἐχ τῶν πολλῶν ἐχείνων xal μεγάλων 
θαυμάτων ὀλίγα ἀναλεξάμενοι, γραφῇ παρεδώχαμεν. 


disposuit, eosque singulariter monuit, ut 
regulam servarent firmiter, et mandata sua 
siue mutatione custodirent, et successori 
suo subjecti manerent secundum obedien- 
tiam. Tum se vie commisit ducenti Ro- 
mam, , hilaris et roboratus , emensoque longo 
itinere cum festinatione et alacritate, Romae 
exceptus est in venerando S. Cesarii mona- 
sterio , et accedens ad piissimum episcopum 
Joannem, qui primus vir erat apud regem 
Francorum, et Roma tunc temporis ver- 
sabatur, negotium pueri illi commisit. Is 
ergo, nulla mora, destinavit promptum 
cursorem ad locum ubi puer erat, ad eum 
reducendum. 


Interea deificus pater, graviter sgrotans, 
humi decubuit, quasi ultimum exhalans spi- 
ritum et a supernis choris beatorum expostu- 


In alio loco seriptor non solum se cozqualem 
testatur, sed ipsa indole verborum se Palastinum 
prodit et Hierosolymitanum. Plura pratermitto 
qua ἃ Iosepho ludao in describenda fame semel 
et iterum iísdem verbis recepit. Sed aliam audi 
amoeeniorem historiolam ὄντως τοπιχήν, f. 51 : Οὗτος 
τοίνυν ὁ θεσπέσιος Σάδας ἔρωτι τὴν duy tv πυρπολούμε- 
νος, ἐπὶ χρόνον συχνὸν, ὅπως sl δυνατὸν ἣν αὐτῷ, πρὸς 
τὰ ἅγια πορευθῆναι "lepoaóAuua, χαὶ προσχυνῆσαι τοὺς 
αὐτόθι σεθασιλίους χαὶ ἱεροὺς τόπους, τοῦτο τοίνυν, ὡς 
εἴρηται, ἐπὶ πολὺ χατὰ ψυχὴν ὠδίνων τὸ πῶς ἄρα τῆς 
ἐφέσεως τεύξηται xo ἡσθείη τοῦ ποθουμένου... "Ev ui 
οὖν προσευχομένου αὐτοῦ, καὶ τὸν Θεὸν ἐχτενῶς περὶ 
τούτου ἐκλιπαροῦντος, εὐθέως ὁρᾷ ξαυτὸν ἐν τῇ ἁγία 
πόλει, χαὶ τοὺς ἁγίους xai σεδασμίους τόπους χαὶ ἅπαν- 
τας προσχυνοῦντα, τόν τε ζωηφόρον θεῖον xal ἄχραντον 
τάφον, καὶ τὸν ἅγιον καὶ σεθαστὸν Πολγοθᾶν, ὅς ἐστι 
χρανίου τόπος, xai τὸ περιβόητον xol χοσμοπόϊητον 
ὅρος τῶν ἐλαιῶν, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἅπαντα σεθάσμιον 
τόπον, ἐν οἷς τὰ ὑπὲρ ἡμῶν ἅγια παθήματα χατεδέξατο 
ὑπομεῖναι τῆς δόξης ὁ Κύριος, xal ἐφ᾽ οὖς περιάγων τὰ 
φριχτὰ αὐτοῦ ἐπετέλει μυστήρια " χαθὼς ix τοῦ ἀψευ- 
δοῦς ἀχήχοχ στόματος, διηγουμένου, ὡς 6 θεῖος ἀπό- 
στολος προηγόρευσεν " εἴτε ἐν σώματι, οὐχ οἵδα,, εἴτε 
ἐχτὸς τοῦ σώματος, οὖχ οἷδα, 6 Θεὸς οἶδεν. 

Omnia igitur eo conspirant, ut melodum no- 
strum inter patriarchas Hierosolymitanos, ipso 
codice vaticano jubente, quaramus. Fece autem, 
ipso in hoc tempore, et certe ab anuo 996 ad a. 


312 3» dade qnd 


νος" ἐπειγομένρυ ; τοίνυγ, αὐτοῦ ὑπὸ Tg. £x 2- 
μίας, τοῦ σῴματος, ἠταῖπο τὸν Θεὸν à, μακά- 
pios. δοῦναι. αὐτῷ προσθήκην ζῳῆς;».. ὅπως 
ῥάσηται τὸν; εἰρημένον παῖδα τῶν χρονίων. 
χαὶ ἀφύκτων͵ δεσμῶν, χαὶ πρὸς τὸν, ἴδιον (eX, 
τέρᾳ ἐξαποςτείλη" ὃ δὴ καὶ γέγονεν, Τῶν, γὰρι 
σταλ ἔγτων͵ ταχυδρόμων, ἀφμιαμένων. μετὰ, τοῦ; 
παιδὸς, ἔχεντο ἄφῳγης. ὁ πανόλθιος ἐπὶ. Api. 
Qxs. τινάρ "τοῦ ou συνήθως ἔχοντος ὑπηρετεῖν. 
τῷ μακρφρίῳ, ἱσταμέγου καὶ θρηνοῦντος RN 
ix. nian αὐτοῦ. βοὴν ὀδυνηρὰν ". *.696. πὼς 
ἀφιέναι, à πάτερ ἱερώτ $65 iar πάρεστιν. 
ὁ παῖς, δι᾿ ὃν τὸν χόπον τὸν τοσοῦτον κατέ- 
λαθες:. καὶ ὑπέστης. Αὐτίχα γοῦν τοίνυν ἐκεῖ- 
vos ἀχούσα: αἰσθηθῆναί τε xai διεγερθῆναι.,, 
χαὶ χεῖρας καὶ ὀμματα πρὸς οὐρανὸν ἐχπετ- 
σαρ. .εὐμαριστηρίους φωνὰς, προσειπεῖν: τῷ 
Κυρίῳ". Εὐχαριστῷ 'σοι, φησὶ, Kópé pov 
Ico) Χριστὲ, ὅτι ὑπῴκουσάς βου τοῦ τα- 
πεινοῦ, ἵνα μὴ ἡ διαχονία μου γένηται &T205- 
dex τος ἐνώπιόν σου. ἘΠτα λαθόμενας TS. 
χειρὸς τοῦ παιδὸς. παρέδωκε τῷ τοῦτον μέλ- 

λοντι διχοώζειν πρὸς τὸν πατέρα 'τὸν ἴδιον, 


εἰρηκὼς αὐτῷ" Ταύτῃ E; ὥρᾳ πῆς, bee 


[| 
1012, sedet i in tlirono s. jacabi unus ex maximis 
optimisque apostoli successoribus, duplici nomine 
insignitus, Jeremias Ores/es. Collatis inter se 
scriptoribus Orientalium, Graecorumque et Lati- 
norum, fide dignissimis, traditur Orestes ex regia 
fámilia Saracenorum oriundus fuisse; cui frater 
erat Arsenius patriarcha M elchitarum, et germana 
soror christiana uxor .Asizi, in A:gy pto Sultani , 
e stirpe Fatimidarum ; soror et ambo fratres vi- 
dentur e Saracenica superstitione ad Christum 
feliciter transiisse. Quo liberius novam fidem 
Orestes et Arsenius discerent et profiterentur, 
opibus non destituti , vela dare potuerunt usque 
in Calabriam, interque discipulos S.. Sabz:e coo- 
ptari. Cum inter nostros melodos Arsenius qui- 
dam succedet mox, suspicio facilis est, utrumque 
fratrem tam hymnis quam moribus sanctis, in. 
choro melodorum Italo-gracorum floruisse ; sa- 
crisque studiis ad ferendam pontificum, immo 
martyrum palasstram,. accinetos fuisse., Constat 
enim, favente Azizi Califi potestate, Orestem in 
Solyniorum. patiiarcham provectum. fuisse..Anno 
autem 996, patris in lecum sulfecius est Hachem; 


&SORESTESJ/ 004 τ 2 Ὁ e M 


latus; et quum pr&eceps agi .&ideretürf trans 
itus ..corporis , .sanetus - Deum: Togabat., .ut 
auctarjum vite sibi concederet,. doneo die- 
tum: puerum libéraret ἃ diuturnis, dufisque 
vinculis, eumque propric . patei :esitieret ; 
quod , re' vera factum . est... Missi: enim 
prompti cursores quum. reverterentur, co- 
mite. puero, jacebat sine. voce beatus vir ἃ 
multis diebus. - Unde qui solitum illi pressta- 
bat famulatum, stabat, lamenta edens su- 
per transitum. ejus, ac flebilem "vocem : 

«Siccine. te jam abire, 0  saeratissime 
«pater? en adest puer, pro quo tot la- 
« bores assumpsisti et - tulisti. ». Illico. ergo, 
audita Jac voce,.copit resumere sensus et 


expergefieri , manusque et, oculos ad .celunt. 


tollens, verba. gratiarum mittere ad Domi- 
num : « Grates habeo, inquit, tibi , Domine, 
« Jesu Christe, quia humilem me audivisti , 
« ne coram te vacuum maneret ministerium 
« meum.:» Deinde paerum.manu prehendens, 
tradidit eum. illi qui salvuni ad patrem due- 


turus erat; dicens illi : « Hac ipsa. hor& 


discede ab urbe, postquam. ega y idi pue- 


x 
tertius Fatimidarum , €—— κε, Mahumetani 
scriptores atheum vocant.et usque ad rabiem ἐπ: 
sanum. 'Exarsit in Christianos bellum atrox - 
strage et internecione. dissipari fideles; ara$ su- 
brui,. comburi. templa, ipsas S. Sepulchri zedes 
solo zequari ; in primis viros sacros vexari et tor- 
queri, ne excepto quidem 'avuneylo . tyranni, ve- 
nerando Oreste, qui tunc: fortasse vocatus est 
Hieremias, ut tantze calamitati- lamenta solveret. 
Non fletus tantum, sed.exemplum dedit omnibus, 
usque. dum flagris czesus, ustus lampadibos, otu- 
lis avulsis, caecus ab impio nepote in Babylonem 
AEgyptiorum duceretur, ubi capite truncatüs est. 
Fama martyrii usque in Occidentem ita pervasit, 
ut in latinis. nonnullis martyrologüs ejus festum 
ad diem .XV vel XVII mnii.ascriberetur. Cf. Le- 
quieu Orient. ..Chr., t. . M; p. 424: Papebroch: 
Tractat. de Patriarch. | Hierosol. n. [90:198 
maii t. III, ad diem XV, p. 441. — 

Tanto .pontifici, inter melodos- et: soripfores 
hactenus ignoto, aided fien d se- 
quentia : . . Ir 
, 1* Fita .S. Saba. dunofits in: end. απ οι 


J à- 
Nun 
[ned 
PS 8 
e 
ΠῚ 
tt id 
| S. 
iE 
ἐμῇ 
|: 
ΠΣ 
lix . 


Iran 


"aa FATE aeo qo. tt 


VI. S. SABJE OBITUS. 313. 


» 3 ΄ῳ - 3 
ἔζελθε, ἐμοῦ θεωροῦντος τέκνον, xai πρὸς & Tum, 


et ad mittentem te revertere in 


τὸν ἀποστείλαντά σε Tod ἐν γεἰγήγην: « pace. ». Dum illi abirent et carperent iter, 


Τούτων τοίνυν ἐξελθόντων xal πορέυο 


pv .ihelinatus &ir insignis recubuit; 


factus est 


ἀναχλίνας ἑαυτὸν ὁ ἀοίδιμος, γέγονε τὸ πρόσ- vultus ejus splendens ac vutilans, ut sol , et 


ὠπὸν αὐτοῦ φαιδρὸν xai χατηγλαϊσμένον ὡς 
ἥλιος, 


xui τὸ" Εἰς χεῖράς σου, Κύριε, τὸ 


novisimam vocem emittens : α In manus 
« tuas, Domine, commendo spiritum meum, » 


πνεῦμά [ον παρατίθημι, πελευταΐην, εἰπὼν y geducentibus . Cun angelis, haud egre expi- 
τοῖς ἀπάγουδιν αὐτὸν E οὐχ ἀηδῶς ravit: ut qui bonum certamen certavit, fi- 


ἐναπέψυξεν, τὸν χαλὸν ἀγῶνα ἀγωνισάμενος, 
τὴν πίστιν. τηρήσας, $, τὸν 'δρύμον: ἀελέσας, 
ἀπεχδεχόμενος τὸν πῆς δικαιοσύνης στέ- 
φᾶνον. ὌΠ; 
. Γίνεται δὲ, κατὰ ταύτην τὴν ὥραν τῆς 
ἐχδημίας αὐτοῦ » συνδρομλ ὄχλων πο) δ καὶ 
ἀναριθμήτων, ὁ οὐ μόνον Oy “ἐν pol ais 
dix πιλένων ἀνδ συκῶν ἀγωνίσυ. 4t, ᾿ ἀλλὰ 
XXi τῶν ἐν τέλει προ γῆν τὼν ἀνδρῶν, χαὶ 
τῶν μιγάδων τινὲς Xu γυναιξὶ: καὶ παιδίοις, 
ὥστε χαὶ αὐτὴν x Th) beyor γυναῖκα' ᾿ 
ἀχούσασαν τὸ χαινὸν τοῦτο XXV Ἐχράδοξον 
θέαμα, συνελθεῖν καὶ ipod reet" τῷ » ἁγίῳ 
λειψάνῳ. E 


INE: ed ! EM 


lcd 
dí! νον ἢ fip vu» diet dnt dere d i^ 
4 


à . ; 
069 as. i. 4d 7 D 


f. 1: Βίος καὶ πολιτεία τοῦ 6olo πατρὸς ἠμῶν Σάδα 
τοῦ νέου, Incipit : Οὐχ ἀνδρῶν παλαιῶν, ΠῚ 

29 Fita $$. Christophoré et Macarti, ibid. 

. $6 : Ὅρέστου πατριάρῃγου᾽ "Iepóookópuov. βίος ἐν ἐπι- 
τομῇ τῶν ὁσίων πατέρων μῶν Χριστοφόρου καὶ Maxa- 
pto». Incipit : lidycocs piv ὁ θ: ξός. 

8" Officium S. Máàcarii , ibid. f. 68 : Mz ὃ 0:xtu- 
δρίῳ χ᾽ ἣ χοίμησις τοῦ ὁσίου πατ:ὸς ἡμῶν Maxaplou τοῦ 
νέου τοῦ ἐν Σαλερίνῳ, in quo eothisma , 5tiehera 9, 
condakion et canon supra UESEHpRUS : Τοῦ σεπτοῦ, 
et photagogicon. . e 


49 Officium S. Sabz; ibid. f. 32; My φεθρονα- 


ἰ 


dem custodivit, cursum consummavit , coro- 
nam adeptus est justitia. —— — 


, 
4 s 


In ipso transitus illius momento  turba- 
rum immensus factus est concursus, non 
eorum modo qui monasticis ahnumerantur 
commilifonibus, sed qui dignitate “ emine- 
bant, et nonnulli magnates cum ' raulieri- 
bus et pueris, quid et ipsa regis uxor, audita 
novi et stupendi. spectaculi: fama, conve- 
nit ac sancto coram corpore prona visa est. 


Aes $E 


cathisma, stichera 3, canón Τῷ ἀῤῥήτῳ, cum 
acrostichide : Tov ἐν μονασταῖς εὐχλεΐξ μέλπω. 

89 Aliud de eodem officium, f. 76 : Εἰς τὸν αὐτὸν 
ἅγιον Zá6av, jn quo insunt. 2 cathismat4, χονδά- 
tov Ut. supra, stichera 6, canon 1 paraeleticus et 
alphabetieus “ἁμαρτιῶν. — can. Il Τῶν ὑπὲρ, cum 
acrostichide : Τὸν. θαυμάτων γέμοντα δοξάζω Xá6av 
( deest trop. littere ξ). — can. H1 Τῷ θρόνῳ, 
de quo supra. — can. IV : Ὕψιστε, ut. preno- 
tatur. 

! Es χονδάκιον de S. Panteleemone in 604}. corsip. 

. 136. Nec plura mihi. sppplunt. Sou de 


ρίῳ E χοῦ ὁσίου πατρὸς. ub» Σάβα͵ τοῦ νέου, in. qua, UE m WUCETIPT dus 


. : ^ 
: P ti . 
[ * T δ Ἢ . NEN SSE ae M a ow L 


314 


ARSENIUS. 


DE 88. CLEMENTE PP. ET PETRO ALEX. 


Πρὸς vo: ἘΕπεφάνης. 


α΄. ᾿Ἐχχληοίας ἄσειστοι 
χαὶ θεῖοι πύργοι, 
εὐσέθείας ἔνθεοι 
στῦλοι, ὄντως κραταιοὶ, 
Κλήμης σὺν Πέτρῳ πανεύφημοι, 
ὑμῶν πρεσθείαις 
φρουρεῖτε τοῦς ἅπαντας. 

β΄. Ἀπεριτρέπτῳ καὶ στεῤῥᾷ 
ἐν τῇ ὁμολογίᾳ 
οἱ λάμποντες ἐνθέως 
καὶ φανέντες ἀφοάζστως͵ 
σήμερον χαΐρουσιν ὁμοῦ" 
Κλήμης, τὸ ὡραῖον 
χλῆμα ὄντως τοῦ Χριστοῦ, 
τὸ τρέφον κόσμον βότρυσι" 
Πέτρος δὲ, ἡ ὡραία xat ἄθραυστος 
πέτρα τῶν δογμάτων" 
τοῦ σωτῆρος οἱ δὲ argo 
τῆς χριτος 
οἱ ἔνθεοι μύσται" 


Ι. Dubium movi, an hic melodus frater sit 
Orestze, idemque patriarcha Melchitarum, ut ha- 
bet celebris Arabum chronographus Elmacin 
in Histor. Sarracenor., lib. III, c. 5, ubi ea re- 
feruntur que supra reseripsimus. At hac Orien- 
talium negotia et tempora tam densa caligine 
involvuntur, ut quasi neglecto unius pro'ani 
seriptoris testimonio, ne nomen quidem Arsenii 
in serie patriarcharum saeculi XI inveniatur. Ce- 
terum gyptium et Antiochenum melodum, inter 
italos degentem decuit vovere cantica qua profe- 
rimus, S. Clementi Romano, S. Marco et S. Petro 
Alexandrinis, S. Philippo Siculo, et S. Thecla 
protomartyri dicata. 

Ut ut est, si unus fuit cui danda sint poemata 


Ad modulum : Manifestatus es. 
1. Ecclesie vos immobiles 
ac divine turres, 
pietatis deifica 
fulcra pervalida , 
Clemens cum Petro, ambo insignes, 
vestris precibus 
nos omnes tueamini. 
2. [ndeclinabili et firma 
fidei confessione 
divinitus fulgentes , 
coruscantesque ineffabiliter, 
hodie simul colleetantur : 
Clemens, splendidus ille 
ac verus Christi palmes, 
mundum racemis nutriens ; 
ac Petrus, lucida et integra 
dogmatum petra : 
ambo porro salvatoris 
gratiam 
ccelitus interpretati. 


hoc nomine inscripta, Arsenius haud ultimus me- 
lodus erit. Unusenim est ex XXVII qui theotokiis 
innotescunt, unus ex XXIX qui fronteni veteris 
Triodii veneti a. 1601 insigniunt. Sed cum plu- 
rima idem sibi vindicat idiomela, plurimosque 
canones, duo tantum condakia eiusdem repperi, 
suo nomine utcumque inscripta. Prius ex tau- 
rin. f. 15, posterius ex mosquensi f. 19 derivan- 
tur. 

1. Procemium ἐπεφάνης supra legitur p. 16, cum 
sequentium hirmo τῇ Γαλιλαίᾳ, toni IV. Eadem die 
XXIV Nov. a Graecis coluntur SS. Clemens Rom. 
et Petrus Alex. 

2. Mel. pro modulo φανέντες τε. — Κλήατς, κλῆμα 
perpetuus ludus est Graculorum. — πέτρα τ᾿ 9. 


Ι. DE Ss. CLEMENTE ET PETRO. 345 


αὐτοὶ τῆς τοῦ Χριστοῦ 

σεπτῆς ἐχχλησίχς 

οἱ προστάται οἱ στεῤῥοὶ, 

οἱ βοηθοῦντες 

σέφουσιν αὐτοὺς, 

xaX πίστει ἀνχἭοῶσιν- 

Ὑμῶν πρεοξείαις 

φρουρεῖτε τοὺς ἅπαντας. 

y. Ῥώμης βλαστὸς ὁ εὐχλεὴς * ὁ Ἀλύ- 
ws ὁ θεόφρων, * ἐν γνώμη φιλοσόφῳ * xai 
τρόποις φιλοθέοις ἢ ταύτην ἐχόσμησε φαι- 
δρῶς" * ἔδειξεν ἐν λόγοις * τὸ ἀθάνατον 
ψυχῆς, * καὶ δόξη ταύτην ἔστιλψε" Ἐ γέ- 
yovev οὖν τῷ Πέτρῳ συνόμιλος, * Παύλου χοι- 
νωνός τε, * xai τῶν ἄμφω ἐν τοῖς πόνοις * 
συμιμέτοχος * γραφεύς τε καὶ μύστης, * διὸ 
χαὶ σὺν αὐτοῖς * ὑπάρχει Ῥωμαίων * χλέος 
ἅμα χαὶ φωστὴρ, * xa χαταυγάζει * ἐνθέοις 
εὐχαῖς * τοὺς ψζλλοντας καὶ βοῶντας: * 
Ὑμῶν... 

à. Σοφὸς ποιμὴν χαθεστηχὼς * Ἀλεξαν- 
δρέων Πέτρος * τὸ αἷμα ὑπὲρ πάντων * ἐξέ- 
γ)εε προθύμως, * xal τὴν ψυχὴν προτεθει- 
χὼς, * ἔδειξεν ὡς ὄντως * ἀπλανὴς πέλων 
ποιμὴν, * οὐ μισθωτὸς ἀδόχιμος, Ἐ ἔστερξε 
διωγμοῖς τε χαὶ θλίψεσι * xai φρουραῖς τὰ 
πλήθη" * οὐχ ἀπέσχε τοῦ χηρύττειν * ἀνέν- 
δοτος Ἐ πίστεως τὸ σέῤας " * διὸ ἐπὶ Χριστῷ * 
τῇ πέτρα ἀτρέμας * ἐφεστὼς, τοὺς εὐμενῶς * 
τοῦτον τιμῶντας * φύλαττε ἀεὶ * xal σῶζε 
τοὺς ἐχθοῶντας " * Ὑμῶν πρεσθείαις φρου- 
βξῖτε τοὺς ἅπαντας. 


Incaute melodus, nec subdole fortasse, Petro 
Alexandrino tribuit qui ad solum Coryphzeum 
pertinent. Satís autem superque iam Petro sua re- 
stituimus, clamante ipsa Graecorum ecclesia, in 
toto libello : Zymnogr. de l'Eglise Grecque, 
Rom. 1869. 

9. ψυχῆς, Respicit Clementinas Aecognitiones, 


Ipsi sunt Christi 
venerande Ecclesie 
patroni strenui , 

auxilia prestantes 
colentibus eos , | 
et cum fide clamantibus : 
« Vestris precibus 
tueamini nos omnes.» 


3. Romae praeclarum germen, Clemens 
divina sapiens, sophorum scientia et exem- 
plis Deum spirantibus, Urbem splendide or- 
navit; cui sermonibus demonstravit immorta- 
lem animam, et glorize decus addidit, Factus 
ergo Petri socius, Paulique comes, ambobus 
fuit a laboribus, a litteris et à commentariis : 
propterea cum illis Romanorum decus ac 
sidus est, atque irradiat divinis precibus eos 
qui psallunt, intonantque : Vestris... 


4. Sapiens Alexandrinorum pastor institu- 
tus, Petrus sanguinem pro omnibus alacriter 
effudit, et animam deponens, ostendit se 
vere uti pastorem erroris expertem, at non 
turpem mercenarium ; dilexit gregem usque 
ad vexationes et zerumnas et custodias, nec 
destitit intrepide mysterium fidei praedicare : 
ideirco in Christo, ipsa petra , interritum te 
sistens, eos qui eum reverentur mente pia, 
custodi semper et salvos fac clamantes : Ves- 
tris precibus nos tueamini omnes. 


philosophicis argumentis uberrime cumulatas. — 
χλέος ὑπάρχ. T. Post sexcenta, hoc habes testi- 
monium novum de romana apostolorum memo- 
ria. 


4. ἀπλανὴς ὧν zotp. T. — xx φοούροντα πλήθη 
sic cod. — ἀνενδότως contra rhythm. — πίστιν 


xxi τὸ σέβας T. 


910. ZEE 


Der deem peu 


τὰ τῶ ΧΕ κα ἐν 
Ro € wx) o 

ety ua κι} 
ESTE Spur ees SENT. di rc, 


I155; d ms ἄνω. Hes 


pretyyogpexd t dus del 


a. Ὁ Maprópov Apto) 
B τὸ χέρας τὸ ὑπέρτ τύλον ἢ 


σοφῶν, θηλειῶν. ον 
ME Vir cptsian ,ἰ4 Du 
τὸ c τέφος ᾿ τὸ ἀμάραντον. , ' 


i Par p! 
ἀθλητῶν ἡ ἡ πρώταθλος 


. ἢ a 
toa 


τ ᾿καὶ παρθένων τὸ θεῖον ἐγχἀλλώπιδμα; 
-Üa4'44 ἮΝ , ' Axe bal '1 ι 
'σὺν αὐτοῖς Χριστῷ | τῷ Θεῷ “᾿ 


Ὥς A E ISI ἰ. n" e 

n adn πρεσθεύειν, 
τ vs P ev ' 1 E Tm 2 si i 
ὑπ πάντων ἡμῶν. ' | d 


, 


β΄. Ἀπὸ φαιδρᾶς θαλάσσης: χαὶ θείας, 


QT Bod ἡ 


TAS τοῦ Παύλου τοῦ θείο Δ. 
ζωγφόρος αὐγὴ 
ἀνέδλυσεν € EV τοῖς πέρασι, 
Oca, 3 ἡ τοῦ Χριστοῦ. πρωτομάρτυς 
1 τοῖς TU T θαυμάτων: τῶν ἀενγάων 
φρένα κιστῶν PS 
καταρδεύει à ἀπ ταύστοις sofia πι- 
ὍΝ, E E [evà;- 
(0 Own Tails τὴν μνήμην. X E 
pu? ἀνυμινοῦντες X. ᾿μέλκόντες, 
᾿βυῶμεν θείοις iv Zeuami,  ᾿ 
pes εραίροντες᾽ x βάξωμεν ἐκτένῶ 
ΜῈ παύσῃ,... ὁ Dow ὺ : 


d ' j m" . 
DTNE TES 2 T εὐ, is 3a; EE" 


* E: 


ἮΝ 


γ΄. Ῥώμῃ Θεοῦ ὡς ἥλιος Παῦλο: * Kn 
λάμψας ἐν κόσμῳ, * ἐν coi cru * τῶν 
ἄνωθεν διδαχῶν," αὑτοῦ Ἐ στείλας ἀχτῖνας᾿ 
διὰ θυρίδος, Ἐ΄ χαταυγάζει καρδίαν πῆς 


4 


I1. Hic alia pendent interrupta menia, quie τὰ 
nominis retinent ruinas, et vereor ne audacius : 
videar appellavisse /4rsenium , ex. tnutilis siglis: 
APZ... AP... Qualiacumque sint, ea nobis servavit 
mosquens , cum multis vulneribus. 

1. Proemium τὰ ἄνω supra legitur p. 210. 

2. ἀπὸ φαιδρᾶς. Iam supra notatum est, Sophro- 
nio , fortasse et melodis Palzestinis, solemne esse, 


E "m n 
LEE *. D 
, E 1 
σι fo d "uaa sd πὰ II τ Ὁ UNS X T0 a - 
D » Vo X. τὴ νὰ E ruo ὦ ἀρ xo ' 
, e 
| ΄ s e 
E. v * ἊΣ * 9 *o 


,bÉ S. THECLA. rus 


: ; 
i ἢ xoc Cape, fe ἢ DS, 


| per pipes, 


' 3ABSENIUS)) 5e n0 od 


Iuxta modulum :: Supérna.! 
m martyrum Christi s 

^'córnu pretiosissimum, - AE ARE 

tà sapientium miülierum: MES AS 

corona imniarcescibilis ,- Du | 

' tu decertantium primipila^ E 

^ et virginum decus divinum ; OE D 


 "^unaeüm illis Christó Deo! ^: 5^ 7: 


,' mecesses suffragia ^ ^^  '- 
preestare pro omnibus nobis. ' « : 
2. Emicans e córusco et sacro mari; hn 
. ''8b illo divini Pauli θεν Tm 
'vivificum iubar ^ ^ 
, erupit in fines usque terre, 
"Thecla: illa, Christi protonrartyr, : 
ς΄ quie fluentis prodigiorum iugiter effu- 
fidelium mentes ' : abus 
irrigat, perpetua fevens in fide suffragit; 
. ^ ldeirco eius. memoriam [sorum , 
. piis celebrantes hymnis et canticis, 
 personemus divinas:melodias, | 
' cet longo laudum preeconio Cimon 
"e Ne cesses...» Tem 


* * d 
M M 5 i t τ ὌΝ ὃ H Sd 


1 


IU t| 


F4 


3 i UosX  Ὑ 


3. Paulus, sicut sol, divino splendens ro-. 


bore per oben » quum in potentium doctri- 
nàrum 'coelesti' lumine radios imimisisset suos 
illuminat pectus victricis 


E r I 
[5 s! " Ἐν cis 2M E. 


ab iHa ἜΝ ἀπὸ dors uod et mphi- 
rum satis abrupta facere : cf. Sophronii A4nacf-. 1l; 

IV, V, XHI, XIX: Frequentissimus'hirmrus est 
τράνωσόν pov, toni II. — F. ζωηφ. πηγή. — 54 τῆς 
ῥείθρας sic M. — χκαταρδεύεις d. x. zp. M. Nonnulla 
imperitum et impeditum melodum produnt , nec 
probanda tot imaginum congesta specula. 

3. διδαχῶν, sat commode placet, pro inepta 


Fr 


III. DE S. MAR€O EVANGELISTA. 817 


ἀθλοφύρου : ἡ γεηρὸν .* Ἐλθθοῦσα βνη- 
στῆρα, ὡς νύμφη -Xovazoü, * νυμφίῴ τῷ οὐ- 
ρανίῳ * συναρμόζεται,, πόθῳ. eu] χαίρουσα, * 
xai τούτῳ ἀεὶ- προσπλάζουσα * ὡς Θεὸν τῶν 
αἰώνων zat Κύριον “ἢ Μὴ ajenos cid] 6 


2i 
"EE * 4 PEN E Ur ᾿ V C 


cod. scriptura δαδουχῶν. An legendum δαδουχιῶν, 
expuncto τῶν : «'in lumine ceelestium Pauli tze- 
darum? » — θυρίδος, Reepicit S. Thecla actus, 
quos fuse deseribit Basilius Seleuciensis, in 
lib. 1. Patro/. gr. t. LXXXV, | p. 437. — xal 


Fc xd 


pto ox III So PES : Afr. duda 
s LI 
- E ἀπο ξν ἐοὰ 
, Έ Ec 


athlete; que terrestri; eponso spreto, si- 
cut nupta, Christo .in , coelis. despondetur, 
amore exultabunda ,. ad eumque properans 
semper, uti ad Deum et Dominum. seculo- 
rum : Ne cesses... DONE Σ 


4 


"T" p 
γεϊροῦ M (pro γεγηροῦ) παρ: ανηστῆρος, sed acc. om- 
nino παριδοῦσα. ροείυ 87; — xol “τοῦτο ἀεὶ προσπελά- 
ζουσα M, contra metrum, cui favet poeticum rpo- 
σπλάζουας, 


f 
" 


DE S. MARCO EVANGELISTA. - 


Πρὸς τό" Ex λάχχον.. 


α΄. Ἀπόστολε Κυρίου, 
᾿ εὐαγγελιστὰ, 
o Μάρκε ἀθλητὰ, 
" πρεσξείαν τ ποίει Χριστῷ, 
, σῶσχι τοὺς τὴν μνήμην, 
σοῦ ἐκτελοῦντας᾽ T 
ἀπὸ mc "fis περιστάσεως. ; 


Ϊ *, 7. xo n | 
. τῇ - 5 4 wS E dq E (n 
: $0 » £c Nie ἢ ; 21 ἘΠῚ τοῦ ἢ ] Dd 


ἜΝ ΡΥ ΤΣΟῚ I 
1. Apostole Domini , evangelista, o Marce 
athleta, suffragium fer Christo, ut eos qui 
tuam celebrant memoriam, salvos ab omni 
periculo faciat, τ.“ ooo dr τ 
2. Prestantissimus cunt esse$ Domini: fa- 


. H í Lu SQ 
H à ! 1 


* 1 ^ ἐξ , i 
'( (09 
: Ἐν 
. à ' H ] d ᾿ 


- Mi. Brevis ode, S. Marco dicata; nullo nomine - 


insifnitur, neqae alio fortasse titulo qum 
hirmo ad. precedentia aecedit, quum iu ea 
Deque Orest; neque Arsenii nomen (perlas. 
Agedum, satis raram melodiam plurimo exem- 
plo confirmavisse lubet, ex unico cod. corsin. f. 
109, 110 inscripto : Μηνὶ ἀπριλλίῳ xs', τοῦ ἁγίου 
ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστοῦ Μάρχου χονδάχιον, 
ἦχ. 9. 


1. Male C : πρὸς τὸ Τῇ δυνάμει, — ποιεῖ πρὸς 


Πρὺς τό" Ἔννόησον φόξῳ. 


β΄. Ὥς ἄριστος πέλων θεράπων 
; Κυρίου, Ὑγῦν Ὁ τῆς αὐτοῦ c mU 
παρουσίας, ὡς φῶς, . 
ὑφηγήτωρ, ὧ Μάρκε πανάριστε pe 
L ἐμυέθης 
i wap s τοῦ Πέτι 
, τοῦ ὄντως Maso 
αὐτῷ γὰρ" γράφεις Ὁ καὶ iddicas 


f 
ἢ 


t 
Es * M 
" 


i EE 
ἐπὶ TEE ge E 1 1 z^ 


mulus , factus es ;. ut previa fàx, eius adven- 


tus preco, optime Marce. Qua edoctus és a 
Petro, illo quidem corypheo, ea pro ipso 


scribis, et'doces universas gentes; Pritnum 
Cyrenen. illustrds, tuti omnem /Egyptüm; 9 


TEN LCAME MO ME 
3 x LE T cu o 
Χριστὸν C. cf. trop. 1 superius: — f. à πάσης ob 
eamdem melodiam. ) 

t2; ὀφηγήτορ sie C, ex quo sponte efücitur r no- 
vum illud compositum ὑφηγήτωρ, cui aptissime 
respondet simplex ἥγήτωρ, Homero solemne : /l. 
Il, 153; X,181; Xl, 687; Od. VI, 98, 136, 
186. Neque locus est respiciendi ad nota ὑφηγη- 
ve, ὑφηγητὴς, quum rhythmo paroxytonum re- 
quiratur. Qua ad Petrum pertinent, propter 
quamdam tanti nominis reverentiam, in pa- 


418 
πάντας τοὺ: λχούς- 
πρῶτον Κυρήνην ἐφώτισας, 
ἔπειτα Αἴγυπτον ἅπασαν 
δεν σοι ἅπας 
χόσμος Boa 
Σῶσον τοὺς τὴν μνή μὴν 
G0) ἐχτελοῦντας 
ἀπὸ πάσης περιστάσεως. 

Y- Διήλεγζας εἰδώλων πλάνην 
ταῖς διδαχαῖς σου, Mzox& σοφέ’ 
τὸν δὲ Ἀνιανὸν 
φωταυγείας ἐμπλήσας τοῦ Πνεύματος, 
τοῦτον ποιμένχ 
τῆς ἐχχλησίας 
τελεῖς τῆς σεπτοτάτης, 
λαοῦ φωστῆρα xai οἰκουμένης 
πάσης ὁδηγόν. 
“Ὡς οὖν ἐχεῖνον ἐφώτισας, 
οὕτω χαὶ πάντας διζσωσον 
σοὶ τοὺς χραυγάζοντας 


tus ergo mundus tibi clamat : Salvos fac tuam 
celebrantes memoriam ab omni periculo. 

3. Confutasti idolorum errorem tuis doctri- 
nis, sapiens Marce. Anianum vero Spiritus 
implens lumine corusco, eum instituis sa- 
cratissima: ecclesie pastorem, populi lumi- 
nare et totius orbis ducem. Ut ergo hunc 
illuminasti, sic cunctos salva nos tibi cum fide 
clamantes : Salvos fac ab omni periculo tuam 
celebrantes memoriam. 


renthesi seclusa videntur, ac phrasis quasi 
reassumitur post xopueaíos; unde γὰρ post se- 
cundum verbum recte incidit, non vero post 
nonum, quod nimis insolens foret, nisi f. 
meloJus scripserit αὐτῷ, xaX yp. xai 2x6. — xupl- 
vov C. 

3. f. pro mel. πλάνην εἶδ, Sed tam pauciora 


ARSENIUS. 


«πίστει ἡμᾶς" 

í Σῶσον τοὺς τὴν μνήμην 
σοῦ ἐχτελοῦντας 
ἀπὸ πάσης περιστάσεως. 

3. Ἠγώνισαι, Μάρχε θεοφόςε, 
μέχρι θανάτου ὑπὲρ Χριστοῦ, 
αἰκισμοὺς ὑποστὰς 
χαὶ βασάνους ποιχίλας χαὶ μχστιγας' 
τέλος σὸν αἷμα 
ἔσπεισαξ τούτῳ " 
τὸ σῶμα δὲ πυρώσας 
δεχτὴ ἐγένου θυσία, μάχαρ" 
ὅθεν δυσωπῶ 
σὲ, ἀποστόλων OUÓTULE, 
ταῖς ἱκεσίαις σου σῶσόν μὲ, 
ἅμα τοῖς χράζουσι 
πίστει πρὸς σέ" ᾿ 
Σῶσον τοὺς τὴν Ur ent 
σοῦ ἐχτελοῦντας * 
ἀπὸ πάσης περιστάσ:ως. 


4. Pugnasti , divine Muce, usque ad mor- 
tem pro Christo, tormenta perferens varios- 
que cruciatus et verbera : demum sanguinem 
tuum Deo obtulisti, ambustoque corpore, 
hostia factus es accepta, o beate : unde exoro 
te, apostolorum socie, me tuis salva prect- 
bus, clamantesque tibi cum fide : Salvos fac 
ab omni periculo tuam celebrantes metrmno- 
riam. 


trop. vix legem hirmi statuunt. — De Aniano cf. 
Orient. chr. t. 1, 387. 

4. Ütopóps, per synizesin sape notatam, fit 
trisyllab. Eadem lege metrica diphthongus alibi 
contrahitur in νεοπτόλεμος, νεοσσὸς, vcoAala, veo7" 
μός, etc. — τοὺς χράζοντας πίστει C. De combusto 
S. Marci corpore hactenus historia tacet. 


919 


IV. 
DE S. PHILIPPO IN ARGYRO. 


α΄. Τὸν dv πρεσξείαις * ἀέττητον ἱερέα, * 
χαὶ τοῖς νοσοῦσι * ταχύτατον ὑπήχοον, * 
Φίλιππον ἅπαντες εὐφημιάσωμεν, * ὡς τῷ 
Κυρίῳ πρεσξεύοντα * ὑπὲρ ἡμῶν, τῶν βοών- 
των πιστῶς. * Ὁ θχύμασι φαιδρύνας τὰ Éc- 
πέρια. 

β΄. Ἄνωθεν μὲν Χριστὸν ἐχδυσώπει, 
ὦ ἱερὰ χορυφὴ, ἢ ἱερέων Χριστοῦ * θεότ- 
γευστοὸν ἐγχαλλώπισμα, * ἐν γάριτι θείχ 
τετειχισμένος, * xai ἐν δόξη ἀύλῳ νῦν ἀπο- 
λαύων" * Σὺ γὰρ ἀεὶ * τὰς δεήσεις προσδέ- 
J^ τῶν ὑμνώντων σε; * σὺ οὖν τῷ θεῷ πρε- 
σὐεὔων, * ἐξιλέωσαι τῶν πίστε: xal πόθῳ * 
ὑμνούντων σε, ὦ Φίλιππε μάκαρ, * [εἰς τοὺς 
αἰῶνας αἰώνων ἅπαντας .,] * ὁ θαύμασι φαι- 
δρύνας τὰ ἑσπέριχ. 


* 


IV. Cum superius, ubi de S. Saba juniore, in- 
ciderit nomen S. Philippi, in loco Argyro dicto 
inter Siculos celebris, ac rarissima sint monu- 
menta graca quibus memoria ejus celebratur, flo- 
sculum humi repentem, hyblais certe apibus in- 
cognitum, ex horto melodorum Orzeco-siculorum 
decerptum, huc libenter inserui. Inveni in 
corsin. f. 111, sub epigraphe : Τῇ αὐτῇ ἡμέρα 
(maii X1l) xovóáxtov τοῦ ἀποστόλου zal μονάχου (d«- 
λίππος τοῦ ᾿λργυρίου, ἦχ. δ΄. 


1. Invictum in precibus sacerdotem, et in- 
firmorum velocissimum presidium , Philip- 
pum omnes plausu celebremus, ut qui Do. 
minum deprecatur pro nobis cum fide cla- 
mantibus : Tu prodigiis occiduas plagas il- 
lustras. 

2. Apud Christum supplex esto, o sacrum 
caput, sacerdotum Christi inspiratum decus, 
qui divina charitate inunitus, nunc spirituali 
gloria frueris. Tu enim semper exaudis preces 
celebrantium te; tu ergo Deum exorans, fac 
eum propitium recolentibus te cum fide et 
amore, o Philippe beate, in omnia saeculo-- 
rum secula, tu qui prodigiis occiduas plagas 
illustras. 


1. Ibid. πρὸς τό" Tzv ἐν zz:o?:lxic vid. T. Acta S. 
Philippi ed. Bolland. mens. maii die XII, t. 11, 
Pp. 28. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον p. 169. — τῶν ἱερεών C. — 
προσδέχου C. — τῶν πιστῶν. Haud semel contra 
syntaxim insuetam occurret geiitivus casus cum 
hujusmodi verbis, f. respectu ad liturgicas preces, 
aut biblica glossemata,utillud Deuteron. XXI, 8 ; 
ἵλεως γενοῦ τοῦ λαοῦ σου ᾿Ιπσρχήλ, — εἰς τοὺς ἁπάντας 
C, omissis duobus tritissimis : αἰῶνας αἰώνων. 


* 


320 


DOMITIUS. 


3b 35 TRU". Τὶ {)4}4}} ΠῚ «] ui sg 


DE S. JOHANNE DBADPTISTA. 


1 
᾿ ἔα gr Qa. f! τῷ ὦ CE emt : T Satu i te H 


qt Litas Tó^ Ἢ REN: eu so 
ET TE b 9 QI$ onc 4 ose eta] 


[ 


Ἢ πρὶν’ στεῖρα οὐϊπμερόν citi ttd 
στ Χριστοῦ τὸν πρόδρομον ἱτέκτει "5" 
χαὶ αὐτὸς τὸ πλήρωμα SES 

C50 m60Ny τῶν SUM OM ΕΝ 

—07 09 γὰρ ot Finemedt ΠΣ. 
ix mpeextoub ky, 5 spsrioqose dor spes 
|o ποῦτόν ἐν τῷ "looüávg 7 06 
coyspelem ehe, 5o 1001 0 s n γέ 
δ 003 ἀνεδείχθη θείου Λόγου 1"! 
τ προφήτης, χή p | d | ES dian 
jm pw 
p.m πρὶν Ms σήμερον m Χριστοῦ 
τὸν πρόδρομον τίχτει, * UE καὶ χήρυχα * 
τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας * λῦσαι Zaya- 
ρίου * τὴν ἀφωνίαν, * χαὶ "IEQ«as6tt: στει- 
ἔστην, dS αὐτῶν γὰρ ἐτέχθη * προφήτης, 
κήρυξ, ὁμοῦ χαὶ πρόδρομος. "T ὡς. 


| Πρὸς τό" Τὴν ' ΡΝ 

᾿ Εὐρημήσωμεν. ὺν τ τ: 
τὸν τοῦ Κυρίου πρόδρομον" 
ὅνπερ τῷ ἱερεῖ ui 
ἡ Ἐχιξαξες τέτοχεν, 


ἐδέμ. | 


ἐκ μιήτρας ἀχάρπου, 
» 3 , 1 9 / 
αλλ ουχὶ ἀσπόρου" 


-.-“΄΄- 


Annumerandus priscis melodis Domitius vide- 
tur, neque a Romani schola amovendus, primum 
eujus hirmum de Christo nascente pressis vesti- 
giis sequitur. Deesse tamen discipulo diviniorem 
magistri mentem, nemo negabit, sed neque ul- 
lus mirabitur. Extat in taurin. f. 120 et corsin. 
f. 122-125 sub hoc menologio : Μηνὸς ἰουνίου xó' 
χονδάχιον εἰς γενέθλιον τοῦ Προδρόμου, φέρον dxpo- 
στιχίδα - Εἰς τὸν Πρόδρομον Δομετίου, cujus tamen 
acrostichidis serie nomen potius est Domitius. 


P 
urls ὁ modulun Ὁ Hodie. e igo. 
A: Que p prius. sterilis. fuit , hodie 
τον 7. precursorem-párit Christi, |. ..: Ὁ 
qui ipse plenitudo est ques 
- omnium waticiniorum : . | 


quem enim prophete .. τ 1. 
:prenuntiaverunt,. 0... 
ipiiüJordane. - . - , 0... 


manum imponens, ..-. 5  .. 
. . hic divini Verbi patuit esse 
prophetas ; preeco simul et precuge. 


EH 
H 


"ug dues ἈΠῈ Sinis fuit, hodie Christi pà- 
rit precursorem , indicem. et.preeconem quo 
adventus Christi monetur, ac solvitur Zacha- 
Tie silentium et Elisabet sterilitas : ex ambo- 
-bus-enim ortus est Biopnend, praeco: simul et 
precursor, i» dpud prse UEUNESUNT 
T LM "MI c CX 
.Cjuxta. mollia: Edenim gp uit, d 
d py cp ane φής νος cuppeime 
3. χω: hune: plausibu4 A TI 
" * Bomini precursorem, 6 U' ^^" 
quemsacerdoti ^ LEE NN 
peperit Elisabeth, 
ex utero fructus experte, 
non vero seminis; 


1. Cf. Roman. cant. 1 et XXIII, p. 1, 178. — 
πάσης τῆς προφητείας T, edd. v. 4 et 5 solent esse 
octosyll. Hic vero et in tr. seq. bis modulus mu- 
latur. — ὅνπερ γὰρ προανεχήρυξαν οἱ zpog. edd. 
pessime. — τοῦτον δὴ iid. — ᾧ 'Iopo. T, edd. — 
Θεοῦ λόγ. edd. 

2. Totum trop. om. T et edd. — πρὶν om. C. 
— τὸν μην. C. — τῆς Χριστοῦ παρ. C. — τῆς "EX. C. 

3. 'EX. ἔτεχεν T, edd. — ἀδιόδευτον edd. — τὸν 
δὲ "Ius. iid.— zv. θείου iid. — παρθ. Évexcv, ut in 


4 


DE S. JOHANNE BAPTISTA. — 394 


Χριστὸς yàp μόνος 
γώραν διώδευσεν 
ἀνόδευτον, ἄσπορον ᾽ 
τὸν Ἰωάννην 
στεῖρα ἐγέννησεν" 
ἄνευ δὲ ἀνδρὸς 
τοῦτον οὐχ ÉTEXE" 
Α 4 “ * 
τὸν Ἰησοῦν δὲ 
ἐπισκιάσει 
Πατρὸς καὶ Πνεύματος Θεοῦ 
Παρθένος ἔτεκεν ἀγνή᾽ 
ἀλλὰ τῷ £x. Παρθένου 
, à ,ὕ (€ » ΄ ᾿ 
ἀνεδείχθη ὁ ἐχ στείρας 
προφήτης, κήρυξ ὁμοῦ καὶ πρόδρομος. 


f $ σι» L] » ^ 
à. Ἰησοῦν τὸν Χριστὸν, * τὸν ἀληθῆ 


Θεὸν ἡμῶν, * ἼΙσαΐας ποτὲ * wai οἱ προ- 


φῆται ἅπαντες * ἐν τύποις κατεῖδον * τοῖς 
τῆς ἀληθείας * ἀλλ οὗτος τούτων * μεί- 
ζων ἐγένετο ἘΠ προφήτης, ὡς γέγραπται. ἢ 
Θεὸν γὰρ Λύγον *, ὧν προεχήρυξαν *, εἶδεν 
ἐν σαρχὶ, * xal ἐψηλάφησε" xat πρὸ ὠδί. 
wav Ἐ προχαταγγέλλει, * ἐν τοῖς σχιρτής- 
μασιν αὑτοῦ * παντὶ τῷ κόσμῳ τὴν γαρὰν, * 
ἅτι πρῶτος ἐδείγθη Ἐ τῆς τοῦ Λόγου πα- 
ρουσίας * προφήτης... 

ε΄. Σὺν σπουδῇ, ἀδελφοὶ, * πρὸς τὸν Λου- 
κἂν ἀπέλθωμεν ἢ παριστῶντα ἡμῖν * τὴν 
Ἰωζννου γέννησιν, Ἔ xal τὸν παρ᾽ ἐλπίδα * 
ἐπιγνῶμεν τόχον- I τὸν Ζαγαρίαν * νῦν 
ἐρωτήσωμεν * πῶς ταῦτα ἐγένετο, * πῶς 
σιωπήσας * πάλιν ἐφθέγξατο, * πῶς γαλι- 
γωθεὶς * αὖθις ἐλάλησε, " πῶς περὶ τούτου * 
εὐηγγελίσθη * ὑπ᾽ ἀρχαγγέλόυ Γαύριὴλ, 
εἰπόντος τότε πρὸς αὐτόν᾽ ὅτι ἔσται ὃν 
τίχτεις * τοῦ μεγάλου βασιλέως * προφή- 
τῆξις οι 


mysteriis veterum ; siquidem teste insigni S. 
Cosma, in scholiis ad Nazianzenum, Ethnicis sic 
nota fuerit Virgo paritura, ut dum in media nocte 
identidem mysteria celebrarentur, ultimo hoc 
plausu turba reboaret : '|!| Παρθένος ἔτεχεν, αὐξει 
Vx! Patrol. gr. t. XXXVIII, p. 463. — ἀλλὰ τοῦ 
iid. T. — ἐξ ἀσπόρου T. 
v. 


Christus enim solus 
agrum permeavit 
invium, nec seminatum. 
Joannem | 
sterilis peperit ; 

at sine viro 

eumdem non tulit. 
Jesum vero , 

sub umbra 

Patris Deique Spiritus, 
Virgo intacta peperit. 
Filio autem Virginis 
factus est sterilis filius 
propheta, praeco simul et precursor. 


4. Jesum illum Christum, vere nostrum 
Deum, Isaias olim omnesque vates prospexe- 
runt in typis, veritatem adumbrantibus. 
Quorum tamen hic propheta major factus est, 
juxta seriptum effatum. Deum quippe Ver- 
bum, ab illis prenuntiatum, hic vidit in 
carne, ac manu palpavit; et ante partus 
aerumnas, jam suis trepudiis presignificat 
orbi letitiam, primus enim ostensus est 
Verbi adventantis propheta... 


5. Alacriter, o fratres, eamus ad Lucam, 
nobis ante oculos ponentem Joannis nativi- 
tatem , talemque preter spem partum agno- 
scamus. À Zacharia nunc percunctemur, quo 
pacto facta heec sint, quomodo post silentium 
iterum locutus sit; quomodo, ore fr:enato. 
rursus in verba eruperit ; unde bonum illum 
acceperit nuntium ab arcliangelo Gabriele, 
tunc dicente : Futurus est quem edis , magni 
regis propheta... 


4. ἀλλ᾽ οὕτως μείζω τούτων ἐγέν, T. — ὃν προεφή- 
τευπεν T. --- ἴδεν C. 

δ. dó. νῦν τὸν Λουχᾶν ἐπέλθ, Ὑ. ----τόχον ἐπιγν. T. 
— ἐγέν, πῶς περὶ τούτου | εὐηγγελίσθη σοι [χαλινωθεὶς | 
εὐθὺς ἐλάλησε | τῇ τοῦ Προδρόμον | σεπτῇ γεννήσει | 
ὑπὸ ἀγγέλον Γαθδριὴλ | εἰπόντος ταῦτα, Sic C, rhythmo 


mirum in modum servato in perversa omnium 
21 


D DOMITIUS. 


c. Τοῦ ἀγγέλου δὲ νὺν * τὴν ὀπτασίαν 


* θυμιῶντι σαφῶς ἢ ὦφθη αὐτῷ, 
πρὸς τῷ παναγίῳ * θυσια- 
* 


υχθωμεν" 
/ * 
Oz γέγραπται, 
Sec * dq TE ME , 2). N 0» ,; 
GT74210. c οίχτος TOROS XXV KCIOTTIG TO: 
. *^- ^7 3 * , 
44i πλάνης ἀλλύτριος. * Ἀλλ᾽ ἐταράχθη, ἢ 
à , Y uf 34 "P N 4 i 1 X 
χαὶ οὐχ ἐπίστευσε" ^" φοῦοξ ὙχΧῆῦ αὐτῶν ^ 
Σ .* 
* τῇ ξένη θέα, 


5 we 7 
ἐπολιύοχησε [ * τῷ ζένῳ λό- 


γῳ. * Φησὶ γὰρ τότε πρὸς αὐτὸν, Ἐ ὅτι γεν- 


* Disc 1*e σοι ἔσται * "Iozvvas, 
* x 


νίσεις UiOV * 
ὁ τοῦ Λόγου δε 

(ἢ Ὁ mita σξφύτης ἰδὼν * τὴν ὀπτασίαν, 
ἔφριξε, * xai σὺν E27 πολλῷ * τῷ la- 
6g ἐφθέγξατο" * Ὑπὲρ τοῦ λαοῦ μου * νῦν 


^X; ἱκεσίας * ὑπῆγον πέμψαι * τῷ φιλοι- 


χτίρμονι ἢ Θεῷ παντοκράτορι. Ἐ Αὐτὸς δὲ ἀρ- 

/ ὡς /, € ^ M 
τι ΤΕ δ ἈΚ Ε. ὙΞ}} εἰς μοι ξέγα τε p 
χαὶ δυσπαῦ »ἀδεχτα" * posee γὰρ ἢ ο- 
* xal φύσις ἄγονός ἐμοὶ * 


σούτους γρύνους, 
ἐς ἀγόνου δὲ υή- 
τρὰᾶς * πῶς τεχθήσεται; εἶπέ μοι, * προφή- 
πύςι:ς: 


xat τῇ συζύγῳ τῇ Eu 


- ὃ ,ὕ » 
τῆς διανοίας, ἀν- 
ὕρωπε; * cà πρεσφύτη eju; * à Γαθριὴλ 
ἀντέφησε, ii δειλίας ἀνάγκην * χαὶ τὴν 
* 


e^t )* 
Νῦν ἐζόύρισόν σου * 


ἀπιστίαν" τὰ παρ᾽ ἀνθρώποις * πᾶσιν 
; * e * " 
ἀϑύνατα, Ἐπαρὰ Θεῷ δυνατὰ * πάντα, καὶ 


* ΒΕ P4 / : : * 
ἐγνως στειρωσιν τιχτουσᾶν 


τὸν γὰρ 
Ἰσαὶχκ Ἐ στεῖρα ἐγέννησεν, * Θεοῦ ὀφθέντος * 
τῷ maTpt pt , * xai εὐλόγη σάντον aros, i 
ἵνα γεννήσὴ ὑϊόν. * Τοῦ Vai δὲ τότε * 
ἀνεδείχθη ὁ ix στείρας Ropiciss: 

θ΄. Hes τὸν ἄγγελον δὲ * ὁ Ζαχαρίας 
* ὅτι πάντα Θεὸς * δύναται, συνε- 
* xai γὰρ ἐξ οὐκ ὄντων * παρή- 


ἔφησ 38V, 
πίσταμαι . 


rerum serie : adeo iu nostris tonus ipsam superat 
sententiam, sermonique vel pessumdato super- 
eminet. Rhythmus summa melodorum lex est, 
nec szepius promulgetur. 

6. ἀγγ. νυνὶ T.— θυμάζοντι γὰς sie C. — ὃ τρόπος 
Τ. -- τότε γάρ φησι πρὸς αὐτὸν, ὡς εἰσηχούσθης, 
ἱερεῦ vios γὰρ T. Nota ὑϊὸς bis in utroque codice 
trisyllab., uti jam semel advertimus, et infra in 
trop. 8, 9, 10, 11, 15, 17, 25. Sed cf. 12, 13, 
14, 16, 23. Diaresin pro lubitu melodus usur- 


pat. * 


6. Angeli vero jam nunc ediscamus visio- 
nem : thus enim offerenti manifeste apparuit, 
uli scriptum est, juxta sacratissimum altare 
incensorum : formidandus locus est, fidemque 
suadet et fraudem excludit. At conturbatus 
est, neque credidit. Timor enim obsessit 
eum tam ex stupenda visione quam ex in- 
credibili verbo. Dictum enim illi est : « Tu 
« habebis filium; filius tuus erit Joannes, 
« Verbi propheta... » 

7. Que sub oculis posita ut vidit senex , 
tremuit, multumque pavens ait Gabrieli : α Pro 
« plebe mea nunc veni legatione functurus, 
mittendi vota clementissimo Deo et omni- 
« potenti. Tu vero hactenus mihi renuntias 
« Stupenda simul et qua egre accipiam. 
Provectus enim usque tot annos, 'preterea 
seminis sum natura expers cum consorte 
mea. Jam sterili ab utero ut quid parietur, 
quieso, propheta...? » 


( 


— 


- 
2 2 2 


e 


8. « Nunc dimitte e mente tua, 0 vir, 
statim seni respondit Gabriel, mitte me- 
« tus angorem et incredulitatem. Que .ho- 
« minibus quibuscumque fieri nequeunt, 
« Deo omnia prorsus facilia sunt; jam olim 
« novisti sterilitatem esse fecundam; Isaa- 
« cum enim sterilis peperit, dum Deus se 
« patriarche. ostendit, eique benedixit , ut 
« filium gigneret. Ipsius autem qui tunc ap- 
« paruit, hic factus est e sterili propheta... » 

9. Verum 'ad angelum Zacharias ait : 
« Quod omnia Deus potest, scio quoque; 
« nam ex nihilo eduxit mundum. Tum Abra- 


em 
- 


7. περὶ τοῦ λαοῦ C. — εἰσῆλθον πέμψαι τῷ παν- 
τοικτίρμονι T. — χατεπαγγέλλει μοι T. — φύσις ἄτονο, 
ἐμοὶ T. φύσει ἀγονός εἰμι C. 

8. Ta69. ἐφθέγξατο T. — ἀὸύν. Θεῷ δυνατά ἐστιν, 
xai ἔγνωσαν πάλιν στείρωσιν T. — παρὰ τῷ Θεῷ ovv. 
ἅπαντα C. --- ἔγνως πάλαι C. --- ἐμοῦ ὀφθέντος C. 
emend. T. — tertio vide ὑϊὸῶν ἐγὶ Ὑ}}. et in utroque 
cod. — τότε γενήσεται 6 υἱός σου προφήτ... sic et huc 
usque T. 

9. πάλιν ἐλήλ. C. 





DE S. JOHANNE BAPTISTA. 323 


9 
γαγε xocpov* * πρὸς Αὐραὰμ δὲ * πάλαι 
ἐλήλυθε * Θεὸς ἀπερίγραπτος * τρισὶ mpoc- 
(mot; * xat ὑποστίσεσιν, Ἔ ὧν τε xal 
προὼν * xat γνωριζόμενος, * ἀγγέλων δύο * 
, , * ^ x t 4 » A * 
ἀκολουθούντων, * οὺς xat ἡγήσατο εἰπὼν * 
ἀνθρώπους εἰναι γηγενεῖς" ἘΞ ἀλυθῆ μὲν 
ἐχεῖνα * Ἐ ἐμοὶ πῶς ἔσται δὲ 2 * προφή- 
theo 
2; t , E » 
t. Ῥαψῳδίας οὐχοῦν λόγους μοι νῦν 
᾽ / ΕΗ ΄ $ » * 2 s 
ἀπήγγειλας" ἢ τί Z2 pot ὀφέλος, 7 ἢ xot 
τῷ χύσμῳ ἔσομαι, * ἂν τέκνον γεννήσω * ἐν 
γήρᾳ τοιούτῳ; * πατὴρ ἐθνῶν γὰρ * ποίων 
id * t » Y ^ - δι, ^e * 2 E t 
γενήσομαι, * ὡς οὗτος ὁ δίκαιος; * ἢ τί év- 
τεῦθεν * ἄρα καρπώσομαι, Ἐ μᾶλλον δὲ πολ- 
λῶν Ἐ γέλως γενήσομαι" * οὐ γὰρ πρεσζ)- 
ταις, * ἀλλὰ τοῖς νέοις * τὸ τίχτειν ἐστὶν 
, N e 
ἀγαθὸν * xai γαριέστατον ἀεὶ, * ὅθεν λόγον 
οὐχ ἔγω * ὡς ἔσεται ὑϊός μου * προφήτης... 
ια΄. Οὐ πιστεύω ἐγὼ * ὅτι υἱὸν γεννήσο- 
μαι" ἢ εἰ γὰρ καὶ ἐξ ἐμοῦ * ἡ σὺν ἐμοὶ συλ- 
C; ^ EU 
λήψεται, * τὸ χέρδης μοι ποῖον, * ἂν μὴ 
, » e t —- 
ἐπιζήσω ; ἢ ὅτι ἐκάμφθην * ὑπὸ τοῦ γήρως 
μου - * ἰσγὺς δέ μου ἔλιπεν, * xat ἐπὶ θύ- 
ρᾶαις * ἔστιν ὁ θάνατος, * ὡς τῆς τελευτῆς Ἐ 
κατεπειγούσης με΄ * εἰ δὲ ὡς ταῦτα * λέγεις 
; d - * , / 3 : P Bo: * - 
ἀρτίως, " νομίσει τὶς οὖν αληθῶς , " OTt Yev- 
/ “. A ῳ e 
νήσω ὑϊόν; * ἀμφιδάλλω γὰρ τοῦτο * ὡς 
» eur : 
ἔσεται, ὑϊός μου * προφήτης... 
“ ΄ B de d N25 E. 
D. Δειλιάσαντα οὖν * ἅμα xat ἀπιστί- 
σαντα * εἰς τοσοῦτον ἰδὼν * τὸν γηραιὸν ὁ 
» ΄ e Ν 
ἀγγέλος, * σπουδάζει, θαρσύνει * ἅμα xxi 
, , ^ A] 
διδχοχει" * φησὶ γὰρ τούτῳ * Σύνες, καὶ 
ν ; -— 
&xoucoy, * πρεσῤύτα, τί λέγω cov * τῷ πα- 
τριάρχη Ἐ πάλαι, ὡς ἔφησας, * ὥφθη ὁ 
Θεὸς * ὁ ἀπερίγραπτος " ἀλλὰ ἐχεῖνα * 
ὧν πράττειν ἔμελλε Θεὺς, ἢ 
* οὐ γενή- 


ὑπῇ ποθ * 
συγχαταζαίνων τοῖς θνητοῖς, 
E x ε ed ? ἈΡΈΣΟΥΝ - “ 
σέται οὐτος * ὁ uio; cou lexvva; " προρὴ- 
τῆς... 
^ € " - , 
Y. Ῥαψῳδίαι οὐκ οὖν * λόγοι μου, oo; 


10. ὄφελός μοι εἰ xax C. — ἐν γήρει C. — ὡς ἔσται 
υἱὸς C; metrum servatur cum minus usitato ἔσε- 
ται et solito trisyll. 

11. f. melodus scripsit ὡς oiov, ut sibi consta- 


«€ hamum visitavit olim Deus incircumscri- 
« ptus, in tribus personis et hypostasibus, 
« qualis est et erat et agnoscitur, duobus 
« angelis sequentibus, quos patriarcha cen- 
« Suit dixitqueesse homines terrigenas. Vera 
« quidem ea sunt. At mihi quomodo erit 
« propheta..? » | 


10. « Cantilenarum igitur effata mihi nunc 
« exprompsisti. Quid mihi conducet aut 
« mundo proderit, si genitum edam in hoc 
« senio? Qualiuin nam gentium pater fiam, 
« perinde ac ille justus? aut quid ergo com- 
« modi exinde percipiam? lmo multorum 
« fabula evadam. Jam non vetulis, sed no- 
« vellis gignere bonum est ac. semper suavis- 
« simum. Unde rationem non habeo cur fi- 
« lius mihi sit. propheta... » 

41, « Non credo ego mili filium futurum 
« esse. Quod si enim per me consors mea 
« conceperit , lucrum meum quale erit , nisi 
«Supervixero? quoniam senio Opprimor 
« meo, me vires deficiunt, et foribus adest 
« mors, ultinio me exitu urgente. Fac recta 
«sint qua tu dicis, quis vere autumabit 
« mihi edendum esse natum? Incertum id 
« mihi est futurum esse mihi filium prophe- 
« tam...» 

12. Paventem ergo simul et diffidentem 
usque adeo senem videns angelus, stimulos 
dat , roburque et documenta. Ait enim illi : 
« Percipe et audi, senex, quod aio tibi. Pa- 
« triarche olim, ut dixisti, apparuit. Deus 
« incircumscriptus; sed hec fuere signa eo- 
« rum qua acturus erat Deus, cum homini- 
« bus descendens, cujus is ipse filius tuus 
« Joannes erit propheta... 


13. « Non sunt igitur cantilenze verba mea 


ret. — f. mel. εἰ δὲ ὡς λέγεις, ἔχει ἀρτίως. — vo- 
μίπῃ τίς ἀλ, C. — ὡς ἔσται em. ut supra. 

12. Suspicor omissum fuisse a melodo art. 
ante υἱός hic et infra. 


324 
προήγγειλα, * ἀληθείας δὲ coi * 
πεμφθεὶς ἄνωθεν * 


ῥήωατα" 
ἐχ τοῦ φιλανθρώπου Ἐ ἐγὼ 
ὃ λαλῶν cot, * ἐγὼ ἀγγέλων * ὁ ἀρχιστράτη- 
γος * ὑπάρχω, πρεσύύτατε. Ἐ τῷ φούερῷ 
δὲ * θρόνῳ τοῦ χτίσαντος * γὴν καὶ οὐρανὸν, * 
΄ ’ .)x* Ἵ 7 9 * 
τρέμων magia vayan παρ οὐ ἐπέμφθην 
διαχονῆσαι * xai FTU σοι γαρὰν, * 


χαὶ διὰ σοῦ πάσῃ τῇ γῆ" 
* 


* ὃ γενήσεται οὖ- 
προφήτης... 

ιδ΄, Ὁ οὖν πέμψας με σοὶ * Λόγος ἐστὶ 
προάναργος * xai υἱὸς τοῦ Θεοῦ * ἅμα τε χαὶ 
ὃς ἔρχεσθαι μέλλει" * νῦν δι᾽ 
* xai δι᾽ ἀνθρώπους * 


τὸς ἢ ὁ υἱός σου "lodyyr2 ἢ 


Θεὸς ἡμῶν, * 
εὐσπλαγχνίαν, 
πος γίνεται, * ἀνθρώπους Pads e d * καὶ 
2 / 

ἐχ ΤΠΠαρθένου * 


ἀνθ 30" 


μήτρας προέρχεται" ἢ πρᾶγμα 
qu * xai δυσπαράδεχτον. * ὅπε θαυμιά- 
e ᾽ e 


* ὅτι ἀθάνατος Θεὸς * 


σει * πᾶσα ἡ χτίσις, 
e τοῦ μυστη- 
* προφήτης... 

ιε΄. M θαυμάσῃς οὐχοὺν * ὅτι ἡ στεῖρα 
τέξεται, καὶ γὰρ ἔχεις ἰδεῖν ἘΞ xol τὴν 
Παρθένον τίκτουσαν 7 εἰς ἔχπληξιν τότε * 
ἄχλην μεθιστάναι" * ix παραδόξου * πα- 


συμ. πολιτεύεται θνητοῖς" 


ρίου ἢ * γενήσεται ὁ υἱὸς σου 


ραδοξύτερον ἘΞ θεάσῃ, πρεσύύτατε, Ἐ xai 
LA ^ ; * * pe e f 4 * 
ἐκ τῶν πρώτων τὰ τελευταῖλ σοὶ 
χαὶ τοῖς " 
ταῦθα μέντοι 
θεία τῇ πρὸς σὲ, 
ἀλλὰ τοῦ ὑπὲρ φύσιν 
προφήτης. 

ις΄. "Οδεγήσω σε vOv, * xoi τὴν Γρα- 


φὴν διδάξω σε’ * σαΐα: ποτὲ * προφη- 
* 


πάντα δειχθήσεται " ὃ dy- 
σοὶ χατὰ φύσιν͵ 


A i] 
μετὰ σὲ 
* 2c τῇ συντ- 
* 4 στεῖρα τίκτει υἱὸν, * 


3 e 3 
* ἔσεται ὁ Ἰωάννης * 


τικῶς ἐχήουξε * περὶ τοῦ υἱοῦ σου, * ὃν 
τίκτει ἡ στεῖρα, * φωνὴν βοῶντος * τοῦτον 
ἐκάλεσε, Ἐ φωνὴ χαὶ χληθήσεται, * φωνὴ 
τοῦ Λόγου * * πάντων ἡγήσεται, Ἐτοῦ Ἔμμα- 
νουὴλ ἢ πρῶτος ἐλεύσεται, * τοῦ βασιλέως * 
* xai τοῦ δεσπότου ὁ πι- 


΄ * 
ὁ GTQUTUUT S, 


e- t ^ 
᾿στὸς * πρότρε χει δοῦλος ἐπὶ γῆς; * τὴν ὁδὸν 
ἑτοιμάζων, * χαὶ καλούμενος ἐν χόσμῳ * προ- 
φήτ Ὥς... 


18. ἄνωθεν πεαφθ, pro tono. — παρ᾽ ὃ ἐπέμτθ, C. 
14. Θεοῦ sape est monosyll. — In fine corrup- 
tela patet. 


DOMITIUS. 


«qua retuli, at tibi sunt veritatis verba 
« Missus sum desuper ab hominum amante, 
« ego qui loquor tecum; ego angelorum sum 
« princeps, vir grandeve. Tremendo coram 
« throno creatoris cceli et terrze fremens asto; 
«a quo missus fui ut gaudii nuntium mini- 
« strem et afferam tibi, et per te universe 
« terre, quia erit is ipse filius tuus Joannes 
« propheta... 

14. « Qui me ergo ad te misit, ante prin- 
« cipium est Verbum, Deique Filius simul 
« et Deus noster, qui venturus est. Nunc per 
« suam clementiam et propter homines homo 
« fiet, mortales redempturus, et Virginis ab 
« utero prodit : res tremenda prorsus, quam 
« mens refugit, mirabiturque omnis crea- 
« tura : scilicet Deum immortalem cum mor- 
«talibus conversari; cujus autem mysterii 
« fiet filius tuus propheta... 

15. « Noli igitur stupere, si sterilis pari- 
« tura sit; cernere enim tibi est vel Virginem 
« matrem, qua tum in aliam te rapiet admi- 
«rationem. Post illud incredibile aliquid 
« incredibilius videbis, o senex, et pro te et 
« posteris post priora manifestabuntur prodi- 
« gia novissima. Interea tamen tibi juxta 
«nature consuetudinem sterilis parturit fi- 
«lium : ejus sane qui supra naturam est, 
« Joannes erit propheta... 


16. « Te nunc manu ducam, Scripturam- 
« que docebo : Isaias olim prophetico instin- 
« ctu preedixit de filio tuo, quem parit steri- 
« lis; vocem eum clamantis appellavit, et vox 
« nuncupabitur, vox Verbi; omnium dux 
«erit, ante Emmanuelem primus procedet, 
«ante regem miles, ante Dominum fidelis 
« precurrit servus super terram, viam pre- 
« parans, vocatusque in mundo propheta... Ὁ 


15. μεταστῆνχι aperte cod. et male. — τελ. σὸν 
C. — τοῦ χατὰ C. — iterum ὑϊὸν C. — ἔσται C. 
16. Cf. Is. XL, 8 544. 


-— 


-—— 


DE S. JOHANNE BAPTISTA. 335 


ιζ΄. Νῦν μὲν ὁ Γαδριὴλ *. τούτοις τοῖς 
λόγοις κέχρηται, "ἀλλὰ ὁ ἱερεὺς " χαθ᾽ 
ἑαυτὸν λογίζεται" * Τοῦτό που τὸ σέδας * 
xai τοῦ 'προλαλοῦντος * υχὸς ὑπάρχει I τοῦ 
παντοχράτορος, ᾿ σεπτὸς xal πανάγιος , 
παστὰς ἀγγέλοις * καὶ ταῖς δυνάμεσι, * 
τοῖς γερουδξεὶμ, * τοῖς λειτουργοῖς αὐτοῦ " 
ἀπαρτὶ οὗτος ἢ οὐχ ἂν ἐνταῦθα 7 ποτὲ 
ἐθάῤῥησεν ἐλθεῖν, * καὶ ἀπατῖσαι τοὺς πι- 
στοὺς, Ἐ ἀλλ᾽ οὐχ οὕτως πιστεύω " ὡς 
ἔσεται ὑϊός μου * προφήτης... 

ιη΄. Δριμυχθεὶς οὐ μικρὸν ἔ ὁ Ταθοιὴλ 
ὀργίζεται, * xal φησὶ πρὸς αὐτὸν" ἢ "E3& 
σε, ὦ πρεσξδύτατε, * μὴ ἀμφισθητῆσαι 
ποὺς τοῖς λαληθεῖσιν “ ἀλλ᾽ ἐπειδήπερ * g) 
οὐχ ἐπίστευσας * τοῖς λόγοις οἷς εἰπόν σοι, * 
οὐ μὴ λαλήσεις, * ἕως οὗ γένηται * ἔργοις 
καὶ χαιοοῖς * ἅπερ λελλλυηχα᾽ * τὴν γὰρ 
σφαλεῖσαν * φωνὴν ἐγὼ νῦν * ἐπέχω, ὡς 
ἀπιστηθεὶς, * xai σωφρονίτω πρὸς καιρὸν; 
ἕως ὅτε τεχθῇ σοι * ἡ φωνὴ φωνήν σοι δοῦσα, ; 
προφήτης... 

4. Ὁ ἀσώματος uiv 7 ταῦτα εἰπὼν 
ἀπέρχεται" * ὁ λαὺς δὲ ἐχτὸς * τὸν ἱερέα 
ἔμενε, Ἐθαυνάζων χαὶ λέγων" ἢ Τίνος ἄρα 
χάριν * τοσοῦτον χϑώνον * ἔσω ἐξράδυνε 
νυνὶ ὁ πρεσθύτατος; * οὐδέποτε γὰρ ἢ τοῦτο 
ἐγένετο. * TIX; οὖν ὁ λαὸς * τότε ἐξίστατο" T 
ἀλλ᾽ ὁ πρεσθύτης * ἐξῆλθε μόνος, * xai δια- 
νεύων τῷ λαῷ, * ἐγνώσθη ποι ud λαλῶν, ^n 
χαὶ λοιπὸν ἐσιώπα * ἕως ὅτε ἐγεννήθη * προ- 
Qtts... 

x. Μετὰ τὴν σιωπὴν * ἔδλεπεν ὁ πρε- 
σθύτατος * ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ 7 τὰ τοῦ 
ἀγγέλου ῥήματα *, τὴν ἄκαρπον πρώην ἢ 
νῦν χαρποφοροῦσαν" s μετὰ χρόνον * πλλιν 
τεθέαται * Παρθένον ἐγκύμονα, * Ἢ στεῖρα, 
λέγων, * ἤδη συνέλαξε- * μήτηρ δὲ φωνῆς * 
πάντων γενήσεται" ἢ ἐγὼ φωνῆς μὲν * ἀπε- 
στερήθην᾽ * ὁ πρώτην εὔλαλος ἀεὶ, * εὺ- 
ρέθην ἄλαλος νυνὶ, Ἔ ἀλλὰ πάλιν φωνήν 


17. ἀπάρτι οὕτως sie C. — ἀ)λ᾽ οὐδ᾽ οὕτως C. — 
ὡς ἔσται, ut tr. 11. id. 
18. In fine co: διδοῦσα C. 


41. His quidem sermonibus tunc Gabrie 
usus est; verum sacerdos ita secum recogi- 
tat : « Ibi est ipsum decus , ipsumque Omni- 
« potentis, qui prius ibi locutus est, tem- 
« plum venerabile et sacratissimum, thalamus 
« angelisfactus, potestatibusque et Cherubim, 
«ejus ministris. Hicce nunquam huc ausus 
« esset venire et decipere fideles. Attamen 
«nequaquam ego sic credo futurum esse 
« milii. filium prophetam... » 

18. Haud modica percitus ira, Gabriel in- 
dignatur, aitque ad illum : « Te oportuit , 0 
«senex, minime ambigere de verbis ad te 
a dictis. Sed quandoquidem tu credere no- 
« luisti sermonibus tibi datis, jam non loque- 
« ris, donec fiant operibus et temporibus ea 
« quae locutus sum. Nunc retineo tibi vocem 
«titubantem, ut qui tibi despectus fui, et 
« opportune te castigo, usque dum tibi na- 
«scatur vox, vocem tibi largitura, pro- 
« pheta... » 

19. Hiec fatus, abiit incorporeus : plebs au- 
tem foris sacerdotem expectabat, mirabun- 
da ac dicens : « Ut quid ergo tamdiu in his 
« moratusest nunc summus presbyter? sane id 
« nunquam sic evenerat. » Totus igitur po- 
pulus obstupuit; senex autem solus prodiit, 
etsignis plebi datis, visus est omnibus esse 
mutus, neque amplius loeutus est, donec 
ederetur propheta... 


90. Post hoc silentium summus senex vi- 
dit ipsis operibus complert angeli verba, ste- 
rilemque prius mulierem jam factam fuisse 
feetam. Ejusque transacto tempore, rursus 
contemplatus est Virginem przegnantem et 
ait : « Sterilis jam concepit, eritque mater 
« vocis omnium. Ego quidem voce privatus 
« fui ; qui prius semperque vocalis eram, in- 
« ventus fui nunc vocis expers; sed iterum 


19. λαὸς δὲ fot; C. — ὕτε ἐτέχθη C. 
20. τῇ στείρᾳ C. — προξενήση id. 


926 | DOMITICS. 


t ? / , 
* ποοζενέσει ὁ ἐκ στείρας ἘΞ προφή- 


μοι 
Τῆς... 
δ ’ 'I Pe AME E "d z / d 
XX . QXVNVTLN  O6UA0U0V ῳ Xf *puzs δ νη 


7 AN, 
EL ἐξεὸ ἐ- 
χέτο ^. * ὁ γέρων τὸν νέων * τὴν G 


γέ 2 Ἐλιοχόετ, Ἔ 


d b x EN - 
O προ nis δὲ * τότε auno: * δὲς 


; X- EL 
5401s τοῖς τῆς ουσίως " χαὶ 


νεν, P ἡ σιγὴ τὴν edid 


, — d x 
£y ^, Who 
*; — 5a, » * 
ἔτι RU d οὐ φωνῇ, * ἀλλὰ 
, ΕἾ BEA 0x 
σχιοτήμασι, ἢ τὴν χτίσιν " Οὐπω b χχ- 


ΠΝ * αὶ προ" ηνῦ 60V τῶν σὺν * δι- 


paouguow χαὶ λυτρωτὴν, “πρὸ γεννέσεως 

Ὁ] ^ * Lond ἢ Ac ἢ (n) * EP P * -— ὦ 
σπεύδω " τῆς τοῦ Aoy yo τοῦ ἀνάρχου ἢ προ- 
eins... 


E Τῇ τῶν λύγων φωνῇ 
προ γ[ὴ Os * 


προ φητιχῶς 


* 


ΠΡ τ αὐτόν" προθεω- 


ρῶν ὡς XY ut * τὸν χύσμον οὐχ εἶδε, 
καὶ χύσ!; ωδὲ συγχαίφεν" * τὸ φῶς μὴ βλέπων, "s 


* 


, 


εἰὃς τὸν ὅλιον * τὴν πάντας φωτίζοντα, 
δεσπότιν βλέπων, * παραγενόμενον 7 χρόνον 
Td * o) περιέμενεν, 


"a P ἐφιλονείχει, t 


» ἀλλὰ χαὶ φεύ- 
* x ^ , 
se τῆς γιννέσεως αὐ- 
αὐτὸν δεσμὰ * χα- 
τασγύντα, χαὶ λέγων * ὅτι "AD: οὐ ὑπάο- 


τοῦ, qx τῇ: γαστρὸς 


/9 ἰὴ προφέτης... 
E / 


4 ; 4 * ὃ 1.» Ἵ , 
xy. ᾿Ιωΐζννης μὲν οὖν * ἐξ Ἔλισχῥετ 
x 


΄ * δὲ δ, 
τίχτεται" * ὁ πατὴρ δὲ αὐτοῦ * ἐκ παςραδό- 
» , ; ") 
Cou φθέγγεται 7 τὴν o ed ἢ τοῦ 


νέον, συγγοΐφων, 2e χαλέ- 


* 


* ἐπ: ἐρωτηθεὶς ἢ 


A eof 
σωμὲν IU τεγθὲν và παι ιδζριον *. Αἰτέσας 


; * 
δέλτον, ἢ ἢ γράφει τὸ outs 


τὸν * εἶπεν ὁ gy ος 


ὅπερ πρὸς αὐ- 
* , , , Ac 
i Aoputes 
eye? qs ἄρτι τοῦ υἱοῦ * 
κηρύττει ὄνομα, εἰπών" * osse: χαλείσηω * 
ὁ vef, χαὶ ὁ ὑπΖοηγων * προφέτης 
e eee ues cue (ovt s... 
e , / M A * 1 Nc ᾽ 
χὃ. ὋὉ ἀχούσας τὸ πρὶν, ^ καὶ μὴ πιστεύ- 
* 


1 P4 * 
Ó Wf, πιστεύσας; 


σας δίμασι, * τοῦτο ἐνο- 
; Y vv 
μοθέτησε; * xai ἡ δεξιὰ μὲν * ἔσπευδε τοῦ 


τῇ φωνῇ ἑαυτοῦ 
γράφειν᾽ * ἀλλὰ προυθάσαι * ταύτην ἠπεί- 
γετο ἜΝ τα σὰ τοῦ γέ; - Ἐ 


49 πρὸ γράφῃ, 


v x X τοῦ ΟἿΌΝ 


* δ)ον τὸ ὄνουα, * s αι δεσιλὸς * 


41. οὗ κράζει τῇ φωνῇ C. Jam alibi vidimus ab 
hebrzeo derivatam quamdam vocem activam verbi 
κράζειν, — τῆς Om. C in v. penult. 

22. 6 XrqiÀ. C. — f. δεσπότην λέγω. — παραγε- 


«loquelam mihi restituet e sterili natus, 
« propheta... » 

21. Joannem igitur Zacharias expectabat , 
silentium vocem produci prestolabatur, senex 
novum puerum ab Elisabeth natum. At Pro- 
dromus, adhuc subjectus natura ligaminibus, 
maternoque in utero absconditus, nondum 
voce, sed saltibus convocat creationem : 
« Ego nullatenus vidi, et jam vaticinor tibi 
«tuum conditorem et redemptorem, ac 
« propero vel ante ortum Verbi eterni esse 
« propheta... » 


Tum sermonum voce prophetica an- 
nuntiabat incarnatum. Procul eum aspiciens 
ut angelus, ipse mundum non videbat, et cum 
mundo collaetatur. Lucem etsi nondum videt, 
solem aspexit , Dominum videlicet qui omnes 
illuminat. Donec veniret tempus partüs sui, 
non expectavit, sed gestiebat ante ortum 
suum transilire uteri vincula quibus tenetur, 
dicensque : « Venit cujus ego sum pro- 
« pheta... » 


33. Joannes ergo ab Elisabeth nascitur; 
at pater ejus ex imsperato pronuntiat novi 
infantis nomen, subscribitque, quum inter- 
rogatus esset : « Quo nomine vocabimus na- 
« tum puellum? » Postulans tabellas, scribit 
nomen quod angelus illi verbis non scriptis 
indixerat. Qui fuerat incredulus, jam per 
scripturam filii proclamat nomen, dicens : 
« Joannes vocetur, qui partus est, ut sit pro- 
« pheta... » 

24. Qui olin audiverat, nec crediderat 
verbis , propria ipsius voce designavit nomen ; 
et dextera scribere properavit, quam tamen 
pricurrere vult lingua senis, et priusquam 
preseripserit totum — vocabulum, solvitur 
ejusdem lingue vinculum, neque adhuc 


νάμενσν C, — γαστρὸς τότε δεσμὰ κατεχόμενος. C. αὖ- 
τὸν emphatice pro Χοιστὸν, ut Rom. XVI, 7. 
23. ἐπεοωτηθεὶς C, eontra. aecent. f. ἡρωτη μένος. 
24. τοῦτον ἐνοιχοῦ, C. — ἀλλὰ προυθάσας C. 


o — —À— M — —  — — um “Ὁ ὦ. 
-— 








ὧν 
4) deg 


v 


DE S. JOHANNE BAPTISTA. 321 


ὁ τῆς φωνῆς αὐτοῦ" TO Yozuua οὔπω * 


LEE ΕΝ E 

οὐκ ἀνεγνώσθη, * ὡς δὲ ἐξέχραγε βοῶν, * 
4 - M 1 xo? t 

xài εὐλογῶν τὸν λυτρωτήν" " Ιωζννης χα- 

’ὔ 4 - , 

λείσθω ἢ ὁ τεχθεὶς καὶ ὁ ὑπάρχων * προφέ- 


τῆς... 


, e (4e - -,, J X 
xt. Yi τοῦ Θεοῦ, * σὺ εἰ Θεὸς προ- 
ἄναργος, * τοῦ ἀνάρχου Πατρὸς ἢ σύνθοονος 


xai τοῦ Πνεύματος, * 2354202, ἀφράστως ἢ 
τεχθεὶς ἐκ Παρθένου, * 6 δι C RE. s 


» D 4 L t x* 
ανῆρωπος τέλειος χατοέπτως γενουενοξ, ἢ 
I4 -— NEL ἢ Μ x 1 
za0XGq0) πᾶσι δύζαν χαὶ ἄφεσιν ἢ xal 
, - ^) — / * ^ 
ἐπιστροφὴν * τοῖς προσιοῦσί Got, * xxi coy 


δὰ 


£f ev € / ^a 

πάντα: Ἐ ταῖς ἱχεσίχις τῆς παναχλώ!λο. 

d A P » »ὡ - » es ns ω p 
609 μητρὸς * χαὶ τοῦ ἐνδόξου Βαπτιστοῦ, * 
"US Ὁ: M e.^ X — € M , 7 
χαὶ αὐτὸς γὰρ πρεσώεθει " Unio πάντων ὧν 
fer. * oh ^". ub E 31 . τα τατος d 
ὑπρχει "προφήτης, κέους,, 6UA) γαὶ πρὸ- 


δ 
ὄρομος, 


25. f. σὺ 6 θεὸς πο. ob sequens παράσχου, sie 
enim Byzantini scribunt, u! i Attici solent zx2x2/53 


scriptum nomen legebatur, quum exclama- 
vit alta voce, ac redemptorem benedicens : 
« Joannes vocetur qui partus est, ut sit pro- 
« pheta... » 


25. O Fili Dei, tu es Deus ante prineipium, 
cum terno Patre et Spiritu in throno con- 
sideus, ineffabili, inenarrabili modo natus 
ex Virgine, pro hominibus homo integer 
absque mutatione factus; concede gloriam 
et veniam et conversionem omnibus ad te 
accedentibus; et salva omnes suffragiis im- 
maculata matris tu» et. gloriosi Baptiste : 
ipse enim intercedit pro omnibus, quorum 
est propheta, prazeco simul et praecursor. 


quod minus rhvthmo convenit. — ὅτε, uitimum , 
et egregium habes 2:x:c£5:c exemplum. 


e 
Lo 
lee] 


STEPHANUS. 


DE S. PROCOPIO MARTYRE. 


α΄. Τῷ θείῳ ζήλῳ 
Χριστοῦ πυρπολούμιενος 
χαὶ τῷ σταυρῷ 
τῷ τιμίῳ φρουρούμενος 
τῶν ἐχθρῶν τὸ φρύαγμα 
M , 
χαὶ τὰ θράση χατέδαλες, Προχόπιε, 
ἐχχλησίαν ἀγνύψωσας, [ἡμᾶς. 
τῇ πίστει προχόπτων, χαὶ φωτίζων 
/ 
B. Στόμα συνέσεώς μοι παράσχου, 
0 προάναργος Λύγος, 
βουλομένῳ ὑμνεῖν 
N N [/ ^ / 
τὸν σὸν ὁπλίτην [Προχύπιον, 
» N - “ ^ 
(ἔχεις γὰρ τῆς εὐσπλαγχνίας πλοῦτον 
* » /, — ^ 
ἐν ἀπείρῳ, Χριστέ μου, τῶν σῶν Xpt- 
ἵνα κἀγὼ [μάτωνῚ 
m T. nv. δες ; 
τῆς ψυχῆς τὸ -οφῶδες χαθαίρωιλαι 
τοῦ νοῦ δὲ πᾶσαν xr im 
, ;* N . , 
αποσιλήξας, ναὸς ἁγιζσιλατης 


) 


τοῖς ἔογοις τοῖς θείοις γενόμενος, 
, »» L -“ , 
κατ ἐπάξια μέλψω τῷ ioci 
τῇ πίστει προχόπτων χαὶ φωτίζων ἡ μᾶς. 
^w 1 / € , [m 
Y. Τοῦτον τὸν κλάδον 6 φυτευγάτης ἢ 
REN ^ y y t “- ^ D 
ἐλιχΐων τὸ ἄνθος ἢ εὐρηχὼς τοῦ παθεῖν * Θεο- 
δοσία: τὸ γέννημα, * ἔρδευσεν τῆς σοφίας 


Statim se produnt melodi ztate, ut videtur, 
ecteris posteriores , dum veterum vestigia passi- 
bus haud aquis sequuntur, tritosque hirmos lu- 
bentius repetunt. Non desunt alia, eodem Ste- 
phani nomine insignita , quz fortasse locum mihi 


dabunt fusius inquirendi huius indolem, :wta-: 


tem, fortunam. Hic pauca dantur in laudem me- 
galomartyris Procopii , quem Grzei die VIII Iu- 
lii colunt. Editi solita duo troparia tantum tenent ; 
corsinius f. 132 tertium , taurinensis tria poste- 
riora addit f. 125-126. Inscripta sunt in corsinio : 
μηνὶ Ἰουλίῳ η΄, xov. τοῦ ἁγίου Ποοχοπίου, Xy. 3', 
πρὸς τό" Τὰ ἄνω ζητῶν, dein ποὸς τό Τράνωσον. 

1. τῷ ζ. Χριστοῦ edd. C. τῷ θείῳ χρ. t. C. — 
χατέθαλας T,quem barbarismum affectat melo- 


1, Divino zelo 
Christi succensus , 
et crucis 
signo venerabili munitus, 
hostium arrogantiam 
et ferociam depulisti , Procopie , 
atque ecclesiam sublimasti , 
fide eam dilatans , nosque illuminans. 
Os intelligentie mihi concede, 
o Verbum initio antiquius, 
cum ego velim canere 
tuum militem Procopium, 
(habes namque copiam misericordie, 
Christe mi , in immenso abysso tuorum 
unde ego quoque [ iudiciorum) 
anima mez nebulas dissipem, 
cunctaque mentis rubigine 
detersa, templum sanctitatis 
operibus divinis fiam, 
et iusta carmina martyri dicam, 
fide nos qui crescere facit et lucere. 


9. 


3. Quum hortulanus hunc ramusculum, 
oliva. florem, Theodosia matris surculum , 
repperisset ad patiendum, irrigavit eum sa- 


dus aut librarius. — τὴν σὴν σεπτὴν ἐχχλησίαν ὕψω- 
σας edd. subverso rhythmo constantissimo. 

2. πλοῦτον τῆς c9o. x. edd. τῆς om.. T. — μὸν 
πελάγῳ τῶν c. zo. edd. ven. pessime. ἐν ἀπείρω 
& 535310 τῶν c. xo. ed. rom. salvo metro. — τὸ foy. 
χαθαρθῶ ven. f. τὸ ῥυπῶδες vel Qoo. ἐλαύνωμαι, sed 
vereor ut mediocris melodus delphinum in sylva 
appinxerit. — καὶ ναὸς ven. contra rationem hirmi. 
— xai ante ἐπαξ, om. ven. — ἐπάξια sic C et edd 
ἐπάξιαν T. f. xa? ἐπάξιον. Extra hirmum ven. soli 
addunt hendecasyllóbum ὃς τὴν σεπτὴν ἐχκλησίαν 
ὕνωσε, eo fine, opinor, ut apte pergat ἐφύμνιον, 
scilicet τῇ πίστει πρυχόπτων χαὶ φωτίζων ἡμᾶς, Sed 
quam frigida colophone! 

3. φυτεργάτης vox nova erit aut barbara in utro- 








τὰ 
[p^ 


(à 


DE S. PROCOPIO MARTYRE. 329 


^^ V ^ N ^ ^» 
τοῖς λόγοις, * τῇ OwéXXn τῶν θείων αὐτοῦ 
δογμάτων: * χρῖνον εὐθὺς, * παμμυρίπνοον 
v “.ω , uU 
ἄγαν, τετέλεστο * τύπῳ δὲ τῷ ἀηττήτῳ * 
᾿ ^ ^ , 
περιστείλας τοῦ νέου τὸ φούαγμα" * αὐτὸς 
M] , ^» ^ 
γὰρ αὐτοῦ τὰ ποτήριον * πεπωχὼς τῆς: ἀθλγ- 
^ / 
σεως γέγονεν, * τῇ πίστει... 
δ' Ν -ν em rm. ' Bet »* € 
. Ἑαρ ἡμῖν ἐπέστη τὸ θεῖον, * ἡ παγ- 
x J Pd * Li Ὁ * * n4 
xogutos ταὐτη " ἑορτῶν ἑηρτὴ, ἢ πανήγυρις 
4 ^ ΄-ὦ » ω 
πανηγύρεων, ἢ συνεπομένη αὐτῇ τῇ τάξει * 
τοῦ μεγάλου φωστῆρος τῆς οἰχουμένης- * 
, ^ € , " v i! 
wxvteg GTOUÓT, ^ φιλομζοτυρες, δεῦτε xal 
χερσὶ * χροτεῖτε, τὴν τοῦ προφήτου * ἐχπλη- 
^ Ἁ ὃ ’ ὦ L3 e M 
ροῦντες φωνὴν μελῳδήσασαν Θαυμαστὸς 
ὁ Θεὺς ἐν τοῖς ἁγίοις, * ὁ Θεὸς ὁ διδοὺς τὸ 
γαρίσματα " Ἐ τῇ πίστει... 
* / 
€ . Φῶς οὐρανόθεν σοι περιλάμψαν * ὥσπερ 
πλλαι τῷ Ἰ]αύλῳ, * τῶν αὐτῷ, ἐντολῶν * 
εἰογσατο GE συυμμετοχην πίστει, εἐλπιϑι 
χαὶ ἀγάπη 7 τὴν Ψυχήν σου τειμίσχς, ὦ 
4 senos , * Gay ὁμοῦ * τῶν εἰδώλων τὴν 
πλάνην χατέζαλες, * χηρύττων ἐν παῤῥη- 
G7 τὸν Υἱὸν τῷ Πατρὶ ὁμοούσιον Ἐ χαὶ 
* 


τῷ παναγιωτάτῳ [Π]νεύματι, 
» » f^ ΄ / 
πηγάζεις ἰάματα, * τῇ πίστει... 
á τ ΄ ᾿ - U / ΕἿΣ ' 
v. NOS με χαλύπτει τῆς ἁμαρτίας C καὶ 
Ν Ἁ ^, D. 4 / ^ A 
T20$ σὲ χαταφεύγω, * χβλοφόρε Χοιστοῦ, ἢ 
Iz; de e— ΤἊΝ * 7 ! ; e 
φυχόπιε παναοιδιλε, ^ λάμψον Unt τῇ φὼς 
^^ ^- N * 4 4 ’ 
τὴς ΟὩς πρεσύείας, * xay τὸν ζόφον χπέελασον 
“- - ^ e 4 4 uU 3^ «. ^^ 
τῆς ψυχῆς μην" * τοῦ δὲ πυρὺς * ἐξελοῦ με 
is e m , 2 oc v N D 
ἐν ὧδχ τῆς χρίσεως, ez ἔγων πρὺς τὸν σω- 


^ D d M 4 t ἢ D M 
τῆρα " παῤῥησίαν, δι᾿ ὧν ὑπεσρέθλησας, * χαὶ 


συμπαράττηυσαν ἔχων σαφῶς * τὴν τεχηῦσάν 
e, 


, ^ / 3 
Gi, ἅγιε, δέομαι, * τῇ πίστει πορχύπτων 
Ἃ 


χα! φωτίζων ἡμᾶς. 


que cod. neque ctiam existit, quod reetius vide- 
retur, φυτουργάτυης. — ἁλιέων C. ἐλιαίων T, pro qui- 
bus metrum requirit ἐλχίων, sed valde dubia dize- 
resi, quamvis siut ἐλαϊχὸς vel ἐλαϊνός. — τὸ θανεῖν 
T. — τὸ παθεῖν €. — f. ῥρηχὼς εἰς παθεῖν « quod 
quis elegit, carpsit ad patiendum. » Sed disso- 
luta fere omnia sunt. — τοῖς ἔργοις C. — τῇ ὃι- 
κέλλη sic. Ubinam gentium cum ligone irrigatur ? 
Maleferiatus μελουργὸς Romanum ex cant. XXIl, 
10, inepte refricat. — τόπος 93 τοῦ ἀν ττύήτου C. — 
αὐτοῦ antonomastice. 


pientie verbis, ligonis instar usus divinis suis 
dogmatibus. Lilium repente mirum in mo- 
dum fragrans, adolevit, signoque invicto 
crucis iuvante, edomuit superbientem iuven- 
tutem; avidus enim Christi ebibit poculum 
certaminis, nos fide... 

4. Ver nobis deificum incidit , ipsa pul- 
cherrima festivitas festivitatum, celebritas 
celebritatum, qua ex ordine sequitur ma- 
gnum illud orbis lumen. Vos omnes, marty- 
rum amici, prompti adeste, et plaudite mani- 
bus, hanc prophete vocem adimplentes ca- 
nentis : Micabilis Deus in sanctis suis, Deus 
qui charismata dedit. Fide nos... 


9. Lux tibi σας eircumfulsit, sieut olim 
Paulo, teque eorumdem fecit mandatorum 
participem ; fide enim, spe et charitate ani- 
mam tuam statim ut. munivisti, o0 victoriose 
athleta, subinde omnem idolorum fraudem 
subvertisti, cum fiducia przdicans Filium 
Patri consubstantialem et sanctissimo Pneu- 
mati, cuius virtute omnibus sanationes ef- 
fundis , fide nos... 

6. Peccati me nox involvit, et confugio ad 
te, victor Christi athleta, Procopie celebra- 
tissime; mitte mihi lumen tui pr:esidii, et 
caliginem dispelle animie mez, me vero ab 
igne eripe , in hora iudicii, ut qui apud Sal- 
vatorem confidere vales post superata certa- 
mina, quin et manifestum habes tu:e. geni- 
tricis auxilium , 0 sancte, pvecor, fide nos et 
augeas et illumines. 


4. αὐτὴ T. — Inde Noster Noziauzeni trita pas- 
chalia venditat eoque ineptius quod paseha a S. 


' Procopii die longissime , saltem in hodiernis me- 


niis, distat. — πανηγύοτως cod. emendo ex Na- 
Zianz. — post 7::2x; in cod. otiose intrudituc 


πιστῶς, et post ἁγίοις item. αὐτοῦ abundat, ne de 
absona melodia non sileam. 

5. πίστιν, ἐλπίδα y. x. ἀγάπην T, triplici soloeci- 
smo.— o addo in v. seq. — iterum χατέθαλας obsti- 
nata barbarie. — τῷ zavayíe zv. T. — ἐχ σοῦ id. 

Ὁ. τὸ deest post ot. — χαὶ ante συμπαράττ, om. T. 


990 


GABRIEL. 


DE 55. PHOTIO ET ANICETO MARTYRIBUS. 


Il τό" Τὰ ἄνω. 


? r M , M! 

α΄. Τοὺς θείους, πιστοὶ, 
ὁπλίτας εὐφηυνἦσωμιεν j 
τὸ ζεῦγος Χριστοῦ 

b / 
τῆς δόξες ἐγχωμιάσω!μεν ; 
xal στεῤῥοὺς ὡς κήρυκας 
εὐσεξείας, ἅπαντες φῇλαθλοι, 
e 8f N 
ὡς Θεοῦ ὄντως ἐραστὰς, 
ἐν ὕμνοις ἐσμάτων χαταστέψωμεν. 
, ^ 8 NA / NS * m » 
D. Γῆ xai σποδὸς, σαπρία χαὶ σχώληξ, 
? ^ M , 
δι αἰσγοῶν χαὶ Dc), 
3 M E] 
ἔργων χαὶ λογισμῶν, 
« f Ν * t 
y 5 » (T y 20 e 
ὑπάφγων μὲν, ὦ φιλάνθοωπε, 
"EL: , b X , : 

σὲ VA:TEÓQ χα! σοὶ προσπίπτω, 
, ἢ - - 5 - 
exxa xi τῷ σπόγγῳ τῶν οἰκτιρμῶν 
δύπον, Χριστὲ ᾿ 
ρύπον, Χριστὲ, [ σοὺ 
^ 5 » Ἁ L4 / 
ὧν ἐν ἔργοις χαὶ λόγοις συνήθροισα, 
φωτίσαι δὲ τὸ ζοφῶλες 
Π 


τοῦ νούς uou τῇ αἰγλη τῆς χάξιτος, 


Ignoti quidem melodi , haud vero ignobilis poe- 
matis lacinia unus nos taurinensis auxit, sed 
vulneribus confossa et comminuta. Hactenus 
inter melodos lucis usura solus fruitur Gabriel 
ille Iberorum in monte Atho monachus, qui no- 
men suum inseruit canoni, B. Virginis πορταῖ- 
τίσσης, uti aiunt, encomia referenti , quem nuper 
nonnullo ὁδοιποριχῷ commentario instruximus 
(Hymnographie, etc. p. 12-16). At multo anti- 
quiorem illum habeo cui mutila ex acrostichide , 
acceptas refero laudes SS. martyrum Photii et 
Aniceti. Quin candide dicam, nec satis mihi con- 
stare ipsum. melodi nomen ; cum litteris l'. A. 
P. in aerostichide Superstitibus aliud nomen, et 
mutato ordine, etiam Γερμανὸς responderet. Ha- 
bentur in edd. duo trop. ezetera in taurin. f. 139. 
Ea est nobilis exordii σεμνότης, ut faeile amplum 
expectaveris poema , nunc misere truncatum. 


t. Hirmum priorem habes supra et p. 210, — 
πιστῶς T. — τοῦ Χριστοῦ T. — τῆς δόξης recte » et 


Ad modulum : Superna. 


J. Divos, o fideles, 
celebremus milites ; 
Christi duumviratum 
meritam ob gloriam laudemus, 
strenuos uti preecones 
religionis , quicumque certantes amatis, 
tanquam veros Dei amicos 
canticorum hymnis coronemus. 

2. Terra ego et cinis , putredo et vermis 
ob turpia mea et profana 
opera et eloquia 
cum palam sim, o mortalium amator, 
te rogo supplex, tibique provolutus, 
spongia ut deleas tuarum miserationum 
maculam, o Christe, 
actibus sermonibusque inustam ; 
illumines vero caliginem 
mentis mea radio gratie, 


Atticorum more, suppresso ἕνεχεν., ut multis vete- 
rum exemplis probant Lamb. Bos et Schafer 
$ 431, 704. — ἐγχωμιάζομεν T. — xai θεοῦ edd. — 
χαταστέφωμεν T. 

2. Iterum recurrit hirmus τράνωσον, in quo, ut 
apud Romanum p. 169, v. 6 dodecasyllabus est, 
dum alii eumdem in heptasyll. et pentasyll. com- 
modius dividunt, quod prohibet tr. 3. At v. 8 
hendecasyll. nobis est, nisi retinendum sit n 
tr. 3. περιδαλὼν, hic vero legendum xai ἐν λόγοις, 
et in tr. 5 χχτεχπλεύσαντες. Coeterum uno robuslo 
flatu fertur 13 στίχων continua et egregia series. 
— σαπρία τε xoi σχώληξ edd. contra modulum no- 
strum et veterum melodorum consuetudinem, ἃ 
poetica congerie τε καὶ fere abhorrentium.— i 
μόνε Qi. edd. — ὦ om. iid. et T. — ἐχκαθάρας. - 
Em. edd. apte ἐκκαθᾶραι, quod simul ac ἐκκαθῆραι 
equo iure recipiendum asserit Lobeck ad iun 
p. 25, et iungendum suadet cum duobus ] 
ἱκετεύω, προσπίπτω, — σοῦ, Χριστὲ, τοῦ ρύπου θα. 


CINE P 


DE SS. PHOTIO ET ANICETO. 33l 


v A4 4 ΜΝ 
iv ἀξίως τὴν ἔχοτχοιν 
- PA s , 3» L 
τ μαρτύρων, Χριστέ μου, ἐξείπω, 
" , / 
ους ὕμνοις ἀσμάτων καταστέψωμεν. 


γ. Ἀδελοιδοῦν ὁμόφρονα ἔχων * ἑαυτοῦ, 
ὁ γενναῖος * xxT ἀξίαν σοφὸς, * τῷ τρύπῳ 
τὴν χλῆσιν ἔδειξεν, * τὸν γὰρ νοῦν ἔχων πε- 
φωτισμένον, * Φώτιος τῷ ὀνόματι ἐχα- 
λεῖτο᾽ * οὗτος Χριστοῦ * τὴν ἐλπίδα ὡς θώ- 
(xxx προύαλων, ἘΞ εἰς μέσον εὐβαοοὴς 
ἔστη, * τηνικχῦτα βοῶν πρὸς τὸν τύραν- 
* 


/ 


3 h Led : ΄“«- 

voy. * Ἰδοὺ κἀγὼ τῷ πατρί μον νῦν * χατὰ 
ams ^ δ ΄ ΄ * ,Δ 
τῶν σῶν εἰδώλων συμπαρχτάττομαι" * ob; 
ὕμνοις... 

M /— 0€ ; 

ὃ, B.... s. ῬευσΖσης 
, ἜΣ , , ^ 
αθεΐας * ἀνατλησήσης πᾶσοχν 

3, 

γῆν, ἘΞ Ανίχυητός τε xx Φώτιος * "μόνον 


I4 Α 
πλανὴς χα! 


* cy ὑφήλιον 


- 


» F^ * 7 ^. 
οἰάαχι τῆς εὐσεξείας Ἐ χαὶ ὁ)χάι ἐλπίδος τῇ 


"I ^» , 7 
Χριστοφύϑῳ * ov τὸν πλοῦν Ἔ ἀχινδύνως 


* εἰς ὅσιλον τῆς a0z- 
* 


ἐχπλεύσαντες, ἔρηασαν 
νάτου * βχοιλείας ἐν 5 ἀναλλίασις) " ἐν. 
x N ᾽ν, ΙΒ » NS / 

χαρὰ ἡ ἀΐδιος * χαὶ ἡ ἄληχτος 0023 ὑπάρ- 


χει, * obs ὕυνοις doux tow χαταστέψωυιεν, 
v ? [] 4 [] Π 


subverso metro. — τῆς σῆς χάριτος lid. abundan- 
tius, — uacz. συτήρ μου edd. — ἐξείποιλι T. — χα- 
ταστέφων αὐτοὺς ultima edd. corruptela. 

3. ἀδελφιδὸν T. — 6 γενναῖος «a ἀξίαν vieem 
habet eleganter nominis ἀνιχήτου, invicti. De 
Anieeto comite et Photio eius nepote ex fratre 
aut sorore cf. Arta Sanctor. ΧΙ Aug. t. Il, 
p. 705. — τὸν τρόπον T. — περιβαλὼν "T, ut modo 
notavi, — ἔστη, εὐθχοσος T. 

4. Crescente poematis elegantia, dolendum 
meliora excidisse, ubi comitis Aniceti certa- 
men fortasse descriptum erat. Flagris ezesus, fe- 
risque mansuefaetis, Herculis statuam precibus 
contrivit; cui tune. nepos occurrit, ut osculare- 
tur avunculum, seque Christianum profiteretur. 


unde ore digno exitum [quar : 
tuorum , Christe meus , martyrum elo- 
quos canticorum hymnis coronemus 


9. Nepotem habens unanimem, vir stre- 
nuus ac prohe sapiens, Anicetus , nomen illi 
ex moribus indidit : mente enim illustrata 
pra ditus, Photius sive luminosus vocatus est. 
Qui spe Christi semet uti thorace tegens, in 
medio stetit imperterritus, illico ad. tyran- 
num clamans : « Ecce ego nunc patri meo 
« consentiens adversus idola tua conspiro. » 
Quos canticorum hymnis... 


4.. ὃ. Inundante errore , grassanteque im- 
pietate per universam sub sole terram , Ani- 
cetus simul et Photius, solo pietatis guher- 
naculo et cymba spei, qua Christus vehitur, 
totum aequor emensi sine periculis, appule- 
runt ad immortalis imperii littus, in quo 
exultatio et gaudium perenne, inexhausta- 
que :loria manent , quos hymnis canticorum 
coronemus. 


5. Ῥινσάσης f. mavis eum viro docto : ῥεύσαν- 


τὸς πλάνου, — Pergit T infeliciter : ἐμπιπλάζων τοῖς 
zX3., — ὅλον zb" νοῦν T, a quo gravi scopulo et 


perieulo ereptum me, meminisse iuvet veterum 
christianorum gemmas et ectypa eum monogram- 
mate , anchora, gubernaculo et navicula ( ὀλχάδι 
ἐλπίδος 40:102620) insignita. -ττς οὖς ποὶν ἐν ὕμνοις 
'T, utinam etiam cietera abundaverint. Placeantin 
primis ultima, quibus melodus , eximio veterum 
theologornm more, statim beatos ducit ad. im- 
mortalis iraperii littus, nee medium ccelum admit- 
tit, sicutseriores Grazeculi somniarunt, antezeterna 
gaudii, aut sinum Abrahae, aut paradisum latroni 


promissum. 


332 


CUCULUS. 


DE 8. STEPHANO PROTOMARTYRE. 


, - 4 , * 8 ^ 
x. [ΠΙρῶτος éoTZUng ἐπὶ γῆς. 
ὑπὸ τοῦ οὐρανίου γεωργοῦ, 
πανεύφηιμε" 
- M] 7 4 M 
πρῶτος τὸ αἰμα διὰ X οιἰστὸν 
,ἼΝ “" Ὁ», D 
ἐπὶ γῆς ἐξέγεας, μακζριε" 
nx Ἧς LC E : 
πρῶτος ὑπ αὐτοῦ 
^ /, 
τὸν τῆς νίχης στέφανον 
3 δ, 3 2 ^ 
ἀνεδήσω ἐν οὐρανοῖς, 
τ ᾽ - ’ 
ὡς ἀθλητῶν προοίμιον, 
στεφανῖτα, τῶν μαρτύρων ὁ πρώτα- 
"d ^ δ, N d is 
P. Τοῦ παραδείσου τὰ Xvl);, ὁρῷ, [θλος. 
τῇ toux αὐτῶν τῇ τεοπνῇ 
πληροῦντα πᾶσαν οἰχουένην, 
A , 4 ^ 
χαὶ τὸ ξένων αὐτῶν 
χαταπλήττει UE θέα!λα 
4 Ὁ - 
ἐν παγετῷ χειμῶνος 
, ?, ^ ^ 
πλέον ἀνθοῦσι "ἄλλον 
e », Ὶ » 
ὅπερ ζένον ἐν avisos, 
A! , - - 
XX. ὑϑάρτυς τοῦ Χριστοῦ 
ἐξανθίσας ὁ ποῶτος, 
" M 19A M 
«t jon γεγονὼς 
' i 


- 13 , ’ 
τῶν χθλούντων νολίλος, 


Melodorum nemo ullus altiori silentio sepultus 
est, quam Cuculus hic noster, de quo ne γρῦ qui- 
dem, donec ad manum esset cod. taurinensis. 
Lecta demum epigraphe : τὸ Κουχούλου ἰδιόμελον, 
hiesi quidem attonitus, tam de nomine , quam de 
homine incertus, ambigens porro utrum de me- 
trica aut musica quadam varietate, an de novo 
poeta id genus idiomelum intelligendum esset. 
Novi κουχ 03:0» diei. quoddam anacreonticze stro- 
pha incrementum , ut habet scholium a P. Ma- 
tranga post Hermannum et Mullbach editum. Sed 
et certorum hominum neque ignobilium vel inter 
melodos nomina nota sunt , ut Κουχουμᾶς, Kouxou- 
ζέλης, et alia Κουχούλου affinia et gemina.: Quis 
vero is sit, ubi, quando, quamdiu, an demum 
extiterit, ab alio lubens et gratus edocebor. Ut- 


cumque inscribitur in taurin. f. 134 : χονδάχιον 


1. Primus super terram seminatus es 
a coelesti agricola , 
tu omnium plausu celebris ; 
primus sanguinem propter Christum 
in terra effundebas , beate ; 
primus ab eo 
victorize coronam 
accepisti in coelis, 
ut exordium athletarum, 
0 coronate , martyrum dux luctantium. 
9. Amaoni horti dum flores intueor, 
qui fragrantia suaveolenti 
perfundunt orbem universum, 
insolitum in illis 
stupefacit me spectaculum, 
seviente hiemis algore : 
multo magis quam in floribus 
qui renident , illud stupendum est, 
in martyre illo Christi, ' 
qui primus effloruit , 
ostiumque factus est 
pro lege dimicantibus, 


εἰς ἐπάνοδον τοῦ λεινάνου τοῦ ἁγίου πρωτομάρτυρος 
Στεφάνου, 54. πλό', τὸ Κουχούλου ἰδιόμελον, Edd. hà- 
bent duo priora trop. suppresso , ut solent, quo- 
cumque nomine. 

1. πρῶτος ἐπάρης T. Em. edd. die Augusti Il, 
qua Latini simul et Grzeci eamdem habent de 5. 
Stephano reduce celebritatem. Hoc trop. est αυ- 
τόμελον, quod satis priscum melodum sapit. ii 
quens vero est iuxta modulum τῷ τυφλωγέντι, 
quem videsis p. 12, 23. Romanum igitur qui Ste 
phano eumdem hirmum dicavit, noster sequitur. 
etiam inter ardua et salebrosa, et qua pu 
attingere tentarunt. — ἐξέχεες sie T. — ἐν o» 

avi iid. 
. δρῶν T et edd. — τὴν οἰχουμένην T. — n 
omisso, edd. τὸ ξέν. α. χαταπλήττομαι Ü£zua. 5€ 
quentia in iisd. ut in eod. ohscura manent. — 


ων 


fom c v o0. 


DE S. STEPHANO. 333 


xai ἀνθούντων χρυμῷ τῶν χολάσεων ' 

M € NL 7* ^ 3 - 

ὁδὸν ὁ δείξας πᾶσιν ἀπλανῆ 

τοῖς βουλομένοις ἀθλεῖν, 

t M ὃ / 

ὁ χαλὸς σταδιάρχης, 

ὁ τοῖς πόνοις ἀνχλάμψας, [θλος. 
- Pd f , 

στεφανίτης, τῶν μχρτύτων ὁ πρώτα- 


γ΄. Οἱ τοῦ Χριστοῦ μαθηταὶ τὸν σεπτὸν * 
προεχειρίσαντο διακονεῖν, Ἐ αὐτῶν ἐν τῇ δι- 
δασχαλίχ * πρὸς τὸ τῶν 
ἐθνῶν κήρυγμα" *. Πρόχορον σὺν Φιλίππῳ, * 
τέσσαρσι σὺν ἀνδοάσι 
στῆσαν, 


ὄντων ἐπιμελῶν » 


* Στέφανον τε χατέ- 
* πρὸς τὸ ὑπηρετεῖν * τῶν βρωμά- 
TOY τὴν ygeinv" * οὗτος δὲ ὁ xxAóz * 
τωρ οὐ pu εἰς us τὰ Eras εοὐτοέ- 
πιζεν, * ἀλλὰ ἡ τὰ ἐχτρέφοντα ψυχὴν 


“Ναςι παρεῖχεν ἀεὶ y 


€ / 
£67 X. 


* τῶν θαυμάτων τὰ θεῖα * 
τοῦ Χριστοῦ ἀιακαρόττων. * 
τῶν μαρτύρων ὁ πρώταθλος. 

δ, 

ὃ. “Ὑπὸ τῆς γἄριτος ἔλπλεος ὧν, * χαὶ 
τῆς δυνάμεως τῆς τοῦ Χριστοῦ * ἐποίει τέ- 
ρβᾶτα μεγάλα * xal σημεῖα αὐτός" " 
T E. * 

"X6ty ὡς Bioar 


ὅθεν λάμπει 


ὅθεν 


* ^ * * * PE e 
ἐθεωρεῖτο αὐτὸς, * τῇ τοῦ 


M ipn ἐλλάμψει * JMurpouels πάν- 


ταῖς ἀχτῖσι τὴν 
τὴν ἐπὶ τὸν Χριστὸν * χχτελάμ- 
WQUVEV πᾶσιν, * τοῖς τὸν λόγον τηροῦσιν 
ἀσάλευτον, * τοὺς δὲ VA dd τῷ 'In- 
σοῦ * ἄρδην συγκατέφλεξεν, dies 1, Ων 
τὴν τούτων Ἔ ἅπασαν φρενοῦλαῦ εἰαν, *. ὅθεν 
λάμπει τῶν μαρτύρων ὁ πρώταθλος. 


τότε, * xai ὡς ἡλιαχκαῖς ἢ 
πίστιν, * 


ἔξανθ. zp. T, edd. obstante rhythmo. — τῶν voy. 
$04. T, edd. — ὃ δείξας zpl6ov ἀπλ. edd. 

3. αὐτόν T. — f. τὸ κήρυγμα τ. 00v. — ἐγχατέστη- 
σαν Στέφανον T. 

4. f. ἀπὸ τῆς γάρ. more ῬΑ] ΞΕ] ΠΟΓΌΠΊ. — σημεῖα 
ὃ Στέρανος ὅθεν ὡς ἄγγ, πᾶσιν ἐθεωρ. τῇ τοῦ χ. T. 
— καὶ ἡλιαχαῖς T. — τούς τε T. — ἄρδ. χατέφλε- 
ξεν T. — Haud infelix summa rerum Cuculus no- 
Ster est, etsi ineptum jure dixeris secundi tro- 
parii exordium et dissolutam seriem. Quanquam 
€gre putaverim tam insolita eum usum e*se ver- 


et florentibus sub frigore poenarum ; 
qui stravit viam certam omnibus 
luctari volentibus, 

egregius ille stadii dux, 

laboribus coruscans , 

coronatus , martyrum antesignanus. 


3. Christi discipuli in hunc venerandum 
manus imposuerunt ad diaconatum, dum 
ipsi in magisterio starent sollicite, gentium 
facti praecones : Prochorum, Philippum, et 
additis quatuor viris, Stephanum instituerunt, 
ut ciborum ministerio inservirent. I5 vero exi- 
mius dapifer, non solum ea que satiant ad 
corruptelam, sed qua animam nutriunt , 
omnibus assidue suppeditavit, divina Christi 
miracula alte praxdicans : unde effulget mar- 
tyrum primus certator. 


4. Gratia cum plenus esset et virtute Chri- 
ti, Stephanus magna faciebat signa et pro- 
digia; ideo sicut angelus cunctis apparuit, 
Christi sub ipso lumine semper illuminans, 
ac veluti solis iubare usus , fidem in Christum 
irradiare fecit in omnes qui sermonem reti- 
nebant irremovibilem. C:eteros vero in Iesum 
infensos, eos penitus conflagravit, pudefa- 
ciens. omnem eorum dementiam, unde 
effulget martyrum agonista. 


borum structura, qua sententia, minime per se 
despicienda, misere vexatur. Scripsisse melodum 
crediderim τοῦ παρ. τὰ ἄνθη ὁ 2», ut fert inter- 
pres, tum ναὶ ( vel xai emphatice, ut infra iterum ) 
τὸ ξένον αὐτῶν χαταπλήττουαι (inde error T χατα- 
πλήττεῖ με; hoc verbum cum accus. junetum cu- 
jusque est tersi scriptoris ) θέαμα ἐν π. γ. πλεονάζει 
δὲ μᾶλλον ὅπερ... « Paradisi dum flores, etc... Sane 
« (ναὶ) in tam insolito obstupesco spectaculo; stu- 
« pendum vero e in floribus longe Puperat 
« Christi martyr.. 


— — d Q a M — 


394 


5. TARASIUS. 


IN DOMINICAM ORTHODOXI/E 


DE SACRIS IMAGINIBUS. 


/ " 4 P4 ^ 
&. 'O ἀπερίγραπτος Λόγος τοῦ Πατρὸς 
ἐχ σοῦ, Θεοτόχε, 
, / 
περιεγράφη σαρχηύ!μενος " 
M ^ 4 
XXL τὴν ῥυπωβεῖσαν εἰχόνα 
iae X , τὸ ΩΝ 3 / » 
εἰς τὸ χογχαῖον ἀνα!μοοφώσας, 
τῷ θείῳ κάλλει συγκατέμιξεν. 
5 , € ^. * /, 
αλλ ὁμολογοῦντες τὴν σωτηρίαν 
» A] ' 
ἐργῷ χαι λογῳ, 
ταύτην ἀνιστορῶμεν 
G"' T - 1 ^ 4 / , 
p. 1οῦτο τὸ τῆς οἰχονομίας μυστήξιον 
πουρῖται, θειῴδως ἐμπνευσθέντες 
ὶ o i 4 ς i ἦν 244-2 συν , 
4 ΄- A 4 ^ " ^^ *,, 
δι ἑμᾶς τοὺς εἰς τὰ τέλη τῶν ἀνώνων, 
?, , 
προὐχήουξαν, 
X 
χαὶ τυχόντες 
ms τω 3 i 
τῆς τούτου ἐλλζμψεως, 
γνῶσιν τὴν θείαν 
3 ^ , 
δι᾿ αὐτοῦ λαζοντες ; 
[r4 / 3 1 
ἕνα Κύριον τὸν Θεὸν γινώσχομεν 
3 ' t 7 
ἐν τοισῖν ὑποστάσϑδσοιν 
» 
δοξαζόμενον 
Ὁ Ἁ , M 2, , 
X& αὐτῷ μονῳ λατρεύοντες 


Lator, etsi nimium exigua sint, hac magno 
Tarasii nomiue nunc primum commendare. Fx 
unico quidem taurinensi cod. accipio, sed sub 
perspicua epigraphe, f. 169 : Τῇ xop1xxi; τῆς ὀρθο- 
δοξίας, ποίημα Ταρασίου πατριάρχου, T4. πλὸ΄, Qui 
iam fatiscentis Graecorum ecclesise sospes fideique 
vindex ; aUspicatus est, ut videtur, hoc breve can- 
ucum ob solemnem sanctarum imaginum in 
altera synodo niezna triumphum. Αὐτόμελον sive 
singularis melodie est , magnaque in celebritate 
mansit , quotannis cantatum in prima quadrage- 
sime Dominica , quz etiam nunc ab orthodoxia 
nuncupatur. Non tamen Tarasio, sed Methodio 
lestivitas accepta refertur. Duo priora trop. sine 
ullo nomine in edd. et cors exstant, eaera hacte- 
nus incomperta sunt. Quaestio est, utrum melodus 
à prima tantum et ultima nominis sui littera 


1. Incirceumscriptum Patris Verbum, 
a te, Deipara, 
carnem sumens, circumscriptum est, 
et feedatam imaginem 
ad pristinum decus reformatam, 
divine pulchritudini consociavit. 
Sed professi fidem salutis 
opere et sermone, 
imaginem restauremus. 

2. Mysterium hoc dispensationis 
prophete , divino numine afflati , 
propter nos ad ultima saecula remotos , 
prenuntiarunt : 
unde nos adepti 
illius splendorem, 
divinaque scientia 
ab ipso suscepta, 
unum Dominum Deum agnoscimus , 
in tribus personis 
glorificatum, 
eique soli servientes, 


Z acrostichidem modeste sculpserit, an vero 
amplius olim fuerit poema ex integro vocabulo 
TagastoX conflatum, poeta iam, preter caput et 
pedes, prorsus interempto. 

1. Ὁ ἀπερίγραπτος. Ex una et prima voce totum 
audis seeundum Nicaeze concilium : hie cardo fuit 
totius controversiae Iconoclastas inter et ortho- 
doxos , neque alia tessera magnus Nicephorus in 
singulis fere suis paginis utitur. — ἀνιστεροῦμεν 
C. f. ταύτην retuleris ad σωτηρίαν, « quaenam Sit, 
investigemus. » 

2. post μυστήριον irrepsit νόμος in T, νόμῳ in C, 
πάλαι in edd.; sed v. 2 esse decasyll. sequent! 
trop. evincitur. — αἰώνων χαταντήσαντας xol Tu- 
χόντας C. — ozoct. προσχυνούμενον C. — a. V. 4 edd. 
longe a nostris recedunt, prorsus devio tramite: 
χαταντήσαντας, προχατήγγειλαν, τῆς τούτον τυχόντες 


SI Na 


IN DOMINICAM ORTHODOXLE. 333 


pay πίστιν, 
ἕν βάπτισμα ἔχοντες, 
Χριστὸν ἐνδεδύμεθα- | 
ἀλλ᾽ ὁμολογοῦντες τὴν σωτηρίαν 
ἔργῳ καὶ λόγῳ; 
ταὐ)τὴν ἀνιστορῶμεν. 
, ' * e / / 1 LÀ f 
γ΄. Σὺ εἰ ὁ χερσί σου coton; τὸν ανῇρωπον, 
e 3 , / 
ὡς ἔφη ποοφήτης μελῳδήσας, 
χοῦν ix. γῆς, Χριστὲ, λαξὼν, θεο:ιδέα 
, / 
ἐμόρφωσας, 
χαὶ καλέσας 
, ) A 7 
εἰχόνα χαὶ δόξαν σου ; 
γνῶσιν τὴν θείαν 
ἐν αὐτῷ ἐνέθης, 
, 2.» , D ' / ' 
(ἀλλ᾽ ἐπάτησε παραβὰς τὸ πρόσταγυναὶ 
A] e 
καὶ τὴν σὴν συγχατάδξασιν, 
* , / 
7, ἀναχλήησιν, 
ὃ 4 . 7 E , / 
t Ὡς ζῶτερ, ἀνχπέπλασται 
τοῦτο μᾶλλον 
μίμημα θείου κάλλου; 
τοῦ πρὶν θεοειδέστερον" 
3 9 ^ i] 
ἀλλ ὁμολογοῦντες τὴν σωτηρίαν 
M A ,ὔ 
ἔργῳ xat λόγῳ j 
? » e 
ταύτην ἀνιστουῶμεν. 


ἐλλάμψεως, γνῶσιν οὖν θείαν, quae nullo talo nitun- 
tur : sed vereor ut audax διορθωτὴς taurinensis εἰς 
τὰ ἴδια Jascivierit, — ἐλλάμψεως. Recole Cuculum 
ἐγ, 4 : τῇ τοῦ Χριστοῦ ἐλλάμψει, — ἕνα χύριον. Expun- 
Bit male inustam fidelibus ab Iconomachis ido- 
lolatrie calumniam. — υἱαν πίστιν Ephes. IV, 8. 

9. Nisi hoe tertium frustulum taurinensis de- 
disset, totum poematis artificium, rarum satis et 


insolens, incognitum et inextricatum remansis- 


unam fidem, 
unum habentes baptisma , 
Christum induimus : 
verum fidem confessi salutarem 
opere et sermone, 
imaginem restauremus. 
J. Tu ipse manibus compegisti hominem , 
ait propheta melodus ; 
pulverem e terra, o Christe, sumens, 
similem Deo effinxisti , 
et vocans eam 
tuam imaginem et gloriam , 
divinam scientiam 
in ea posuisti : [sus) 
(sed contempsit preceptum transgres- 
tuum addidisti descensum, 
sive novam creationem, 
qua, Salvator, reformatum est 
in melius istud 
divini decoris simulacrum , 
jam magis quam antea Deo simile. 
Verum fidem confessi salutarem 
opere et sermone, 
imaginem restauremus. 


set. — λαζὼν γὰρ male T. — ἑαυτῷ ἐτέθηχας T,, reluc- 
lante metro cum sensu et synt. — ἠπάτησε T. 
[. ἐπήτησε, junctis sequentibus : « llle vero vio- 
lato pracepto, expoposcit descensum tuum. » — 
xai ἀνάχλησιν ἄλλην ἢ τὴν σὴν συγχατάθασιν id. quem 
ad rerum ordinem et seriem redigi oportuit, — 
ἀνάχλησις in hymnis nostris est « resurrectio, re- 
novatio, ad vitam novam reintegratio. » — τοῦ 
πρότερον Üsoztocoz. T. 


996 


S. THEODORUS STUDITES. 


Ι. 


DE S. PAULO CP. 


α΄. Πιοτευθεὶς θεία ψήφῳ 
τὴν ἐχχλυησίαν, ; 
ἐναβλεῖς ὑπὲρ ταύτης 
μέχρι θανάτου, 
τὸ τῆς τριάδος 
τρανώσας ὁμιόθεον 
χαὶ ἀυαυρώσας 
Ἀρείου τὸ βλάσφημον ; 
ὁμολογητὰ μαχάριε, 
ἀεὶ ὑπὲρ ἡμῶν 
τὸ Θεῖον ἱλέωσαι. 

p. Τὸν λαμπτῆρα γνωρισθέντα 
ἀπλανῶς τῆς οἰκουμένης, 
τῆς ἐκλογῆς τὸ σχεῦος, 
τὸν (GOXAÀET, χαὶ ὁμώνυμον 
Παύλῳ, ἅπαντες τὸν σοφὸν 
ὑμνήσωμεν, ὥσπερ ἀπόστολον, 
ὅτι χαὶ αὐτὸς 


Quamvis in setate jam sera melodorum floruerit 
Theodorus Studites, haud sane inter ultimos est : 
immo primus fortasse recentiorum habebitur : 
prestat enim inter omnes, non modo canticorum 
copia et ubertate, sed et proprio Marte suaque 
Minerva invaluit. Tesseras enim suas habet 5)- 
lemnes, suaque dictionum symbola, quz dato 
consilio frequentat, ac si verborum egestate la- 
boret, quantumvis optimze linguae opulentia et 
peritia calleat; quin verba rara et exquisita, vix 
caeteris nota melodis, cumulat, ac siepe in nova 
feliciterque inventa exultat. Novos etiam hirmos, 
ut opinor, induxit, ab optimis veterum melodiis 
haud degeneres. In primis lucet, lucisque usura 
ita abutitur ut faces, stellas, sidera plenis mani- 
Pus effundat : sive autem superos, sive terrenos 
flores excutit, diligens ut pictor, coloribus in- 
stat, ncc recedit usquedum penitus , imp'eta pe- 


4. Tu cui commissa ex divino suffragio 
ecclesia fuit, 
pro ea luctans 
usque ad mortem: 
in Triade 
dum unam asseris Deitatem 
el tenebrosam 
facis Árii blasphemiam, 
0 beate confessor; 
semper pro nobis esto, 
fac Deum propitium. 
2. Facem quam lucere novimus 
in mundo sine errore, 
vas alterum electionis, 
pari decore ac nomine similem 
Paulo sapientem, omnes 
uti apostolum concelebremus: 
ct enim ipse 


riodo, penicillum exsiccaverit. Uberiores illi com- 
mentarios libenter paraverim, nisi crescente jam 
hoc volumine, notulas coercere me oporteret. Ex 
uno corsinio fere omnia excipiuntur : id enim 
duobus classicis codd. singulare est, ut, quasi 
diviso imperio, unus sibi Theodorum, alter Jo- 
sephum elegerit; quae vero corsinius cum quo- 
dam fastidio respuit, ea taurinensis non sine 
invidia sibi reservaverit. 

I. Extant in cors. f. 10, sub epigraphe : Mr 
νοεμθρίῳ ς΄, τοῦ ἁγίου Παύλου τοῦ δμολογητοῦ χονδά- 
xt0v, ἦχ. β΄, φέρον ἀχροστιχίδα: Τοῦ Στουδίτου. 

1. Proemii hirmus est τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, ul 
in II. — S. Paulus CP. medio siec. IV floruit. 

2. In cod. πρὸς τό: Tov φωστῆρα, ut in quatuor 
cantic. seqq. Aliquando v. 3 variatur, et. exit. in 
proparoxytonum. — Παῦλον πάντες C. — τὸ μέγα 
ὄν C contra rhythmum assiduum, — τὸ Θεῖον, 


|. DE S. PAULO CP. 331 


» , $ 

ὄνομα μέγα βεδάστακεν, 
᾽ [Δ 

χηρύξας Υἱὸν 

τῷ Τεννήτορι ὁμόδοξον, 

ἐπὶ ἐθνῶν βασιλέων τε, 

ᾧ ἄδουσι τὰ πέρατα᾽ 

διὸ ὑπερ uv 

τὸ Θεῖον ἱλέωσαι. 


T. Ó mapetxap, ix σπαργάνων "mes 
φυτὸν ὡραῖον, m ὡς EX 10} παραδείσου * τῆς 
ἀσχήσεως " τ ἀνέτελλας " βρίϑων Πνεύματος 
τοῖς; χαρποῖς " τοῦ παναγίου ποιχιλώτατα᾽" 
τὴν πίστιν ὀρθὴν " ὡς ὑπὲρ μύρον διέπνευ- 
cae * * τὰ ἔργα τερπνὰ, * ὡς ἐχ λειμῶνος, 
εἰ Ἐρίθᾶν, * & ὀαφρησάμενοι μυστιχῶς ἢ βο- 
ὥμέν δοι ἐπάδοντες " * $6 ὑπὲο... 

à. Ὑπαστράπτων, ὡς (uA * 6 co- 
φὸς, τὸν θεῖον βίον, " εἰ 'ς τὸ τῆς προεδρίας " 
ἐχ προγνώσεως ὕψος ἄνεισι " 7 ἔνθα unn 
φουχτωρεῖ n τὴν εὐσεβῆ πίοτιν ὀοθόδοξον, ἢ μο- 
νάδα τρισὶν * ὑποστάσεσιν ἐχλάυπουσαν, 
τριάδα μιᾷ ^ τῇ θεότητι ὑπάρχουσαν, * ἣν 
τ ρϑων ἐδ δι. ἐιλίκβινῶς i βυήσωμεν ἐπά- 
δόντες ᾿ * διὸ ὑπὲρ... 

t. Σὺ τῇ λάμψει τῶν δογμάτων ἢ δαδού- 
yov ἐν ἐχχλησία, Y τὸ τῆς θευλογίας 3 ὁμοού- 
σιον xai τρισήλιον " φέγγος ἤστραψας, ἐν 
αὐτῇ " κατέλαυμψας πάντα τὰ πέρατα; 
ἀρειανιχὴν ἢ σκώτομ, ἥνιον δυσσέδειχν * σφο- 
δρῶς fÀacas H ταῖς θείαις σὐραις τοῦ [Ινεύ- 
ματος, ἢ ὡς ἐν ἡμέρα mepura riv ** τοὺς ὁρ- 
θοδόξως ἄδοντας" " διὸ ὑπέρεος 

s ὀρθοδόξως τὴν Τριάδα " | συμφυῆ Geo 
λογήσας, ἢ xai θηριομαχήσας ἢ ὁ ἀήττητος, 


ut in Cypriano, veterum melodorum et rarum 
est. 
J. βρίθων τοῦ Πν, τοὺς χαρποὺς τοῦ ἁγίου C. — ὡς 
ἐπὶ μύρου f. ὡς ἡδὺ ; αὐρον. convert ὑπὲρ eum XIV, 7; 
XV, 1, 2, — XIV, 3. — ἃ ὀσφρανθέντες €. 

; 
ciPteris. melodis superioribus ignotum, recurrit 
in VIII, 6; XV, 3. Ac latinis adeo arduum breve 
verbum, ut significet eum qui e specula sublata 

V. 


5. ὑπαστράπτω raruu cum vi activa. — φρυχτωρεῖ 


nomen magnum gessit, 

et Filium praedicavit 
gloria :&qualem Patri, 
coram gentibus et regibus, 
cui canunt fines terra: 
Ideo fac nobis 

Deum propitium. 


3. Obeatissime, ex incunabulis effloruisti, 
planta instar venusta, ex horto ascetico; 
tu adolevisti, onustus pomis Spiritus sancti 
exquisitissimis; rectam fidem super unguen- 
ium olere fecisti ; suavia opera, velut e vi- 
ridi prato, emicabant; quorum odorati mys- 
licam fragrantiam, clamamus ad te cum 
hymno : Ideo... 

4. Collustrans, ut matutinum sidus, sanc- 
lam vitam, sapiens antistes in fastigium 
throni, providente Deo, ascendit ; inde om- 
nibus facem e specula pratendens, renun- 
tiat sanct« religionis fidem, unitatem tribus 
personis fulgentem , 'riadem in una deitate 
subsistentem, quam venerabundi indubi- 
tata fide confiteamur cum cantico: Ideo... 

$. Tu ad lustranda dogmata tzedas Eclec- 
5188 tollens, coruscare fecisti, juxta theologia 
normam, consubstantialem triplicis solis 
fulgorem; omnes orbis fines illuminasti, 
caliginosam Arii impietatem strenue dissi- 
pasti, Spiritus sacris flatibus, ut in die 
ambulent recte credentes, cum cantico : 
Ideo... 

6. Rectissime Trinitatem consubstantia- 
lem docens, et ejus causa cum belluis pu- 


face, signum longe conspicuum renuntiat. Etiam 
si quis mala fide excubias agit, facemque hostibus 
in signum proditionis attollit, uno verbo apud 
Suidam dicitur παραφρυχτωρούμενος. Prielerea Nos- 
ler vim activam. addidit, formulamque inserit 
plane theologicam. 

3. χαταλάμψας C. — σχοτομίνην sic id. — ἔλασας ag. 
C. — ἐπάδοντας C. 


338 


c ’᾽ , ^^ * 
ταύτης ἕνεκα, " δύο δράκοντας ἀσεῦεῖς 


* 0.00» 
τὸν εἰς 


ἀπέκτεινας ξίφει δογμάτων cov ' 
X N 
τὸν 


τὸν Υἱὸν ἢ χτισμολατρείᾳ λυπήσαντα, 
εἰς τὸ σεπτὸν ἢ ἅγιον Πνεῦμα ὑδρίσαντα᾽ ? 
σὺν γὰρ ἀρείῳ κατήργησας * ἅμα xai Ma- 
χεδόνιον * At) ὑπὲρ... 


6. Dcesse. videtur tr. E, ut plura infra Y. Δ. 1. 
T. O. Y. An vero melodus acrostichidem expleve- 
rit, valde dubito. Vix datonominis indiculo, potius 
eum latere juvit. — ἐθηριομάγ σας C, serie et mo- 
dulo haud illesis. Paulina vox est in 1 Cor. XV, 32. 


S. THEODORUS STUDITES. 


gnans invictus, duos impios dracones jugu- 
lasti tuorum gladio dogmatum; unum Filio 
per creature cullum insultantem, alterum 
augusto Spiritui sancto contumeliosum. Cum 
Ario enim profligasti Macedonium: Ideo fac 
nobis Deum propitiunr, 


— τὸν elgutbv.. τὸν εἰς τὸ c. π. C, quod melodusf. af- 
fectaverit, quum placerel τὸν μὲν τὸν υἱὸν... τὸν 
9' εἰς. — Ἀρείῳ καὶ Σευήρῳ κατ, C. Quam inepte Se- 
verus intrudatur huc, clamat rhythmus, vetat ipsa 
temporum ratio. 


Il. 


DE S. EUTHYMIO. 


α΄. Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας 
ἐκλελεγμένος. | 
Σαμουὴλ τῇ προδλέψει 
ἀνηγορεύθης, 
τὴν οἰχουμένην 
λαμπρύνας τοῖς θαύμασι, 
καὶ τὰς ἐρήμους 
πυχνώσας τοῖς πλήθεσι, 
τερατουργὲ Εὐθύμιε" 
διὸ ὑπὲρ ἡμῶν 
δυσώπει τὸν Κύριον. 

β΄. Εὐθυμείτω φερωνύμως 
ἡ Σιὼν ἐπιτελοῦσα 
τὸν τῆς θείας μνήμης σου 
πανηγυρισμιόν " τῷ γὰρ τόχῳ σου 
εὖρεν λύτρωσιν τῶν δεινῶν, 


΄ 


f. Sic Theodoro is hirmus solemnis est, ut ab 
ipso esse conditum facile zestimaverim. Corsin. 
f. 48, sub epigraphe: Μηνὶ ἰανοναρ. x', τοῦ ὁσίου 
πατρὸς ἡμῶν Εὐθυμίου χονδάκιον, ἦχ. β΄, φέρον ἀχρο- 
στιχίδα ^ Ἑωσφόρῳ. Sic f. salutatur Euthymius, 
orientalis ecclesiae. pater, cujus acta in Bolland. 
Jan. Il, 662. Eosphoro potius ab acrostichide 
quam Theodoro poema tribuetur. Sed praeter so- 
litas hirmi, lingua, styli tesseras, aliaque signa 


4. A Deo ex utero 
electus 
predictusque, Samueli 
similis factus es : 
mundum 
illustrasti miraculis, 
et deserta 
populis implevisti, 
Euthymi, prodigiorum opifex : 
ideo pro nobis 
deprecare Dominum. 
2. Amore exultet in nomine tuo 
Sion, quz recolit 
tuam sacram memoriam 
in hac celebritate; ortu enim tuo 
invenit libertatem a malis, 


el compendia qua Studitam produnt, Eosphorus 
nihil est, nisi ejusdem occultum nomen. — 5ρ0- 
ὀλέψει, nova et ambigua vox, qua tam sancti pru- 
dentia quam providentia Dei significari potest.— 
ἀνηγορευθεὶς C. 

2. Εὐθυμείτω. Ludit cum nomine οἱ loco Eu- 
thymii Hierosolymitani. — Θεοπλούτιστε, nota for- 
mam compar. tum vim activam in ἀνθοῦν. 


1. DE S. EUTHYMIO. 339 


Εὐθύμιε θεοπλούτιστε" 
ὡς χρῖνον ἀνθοῦν 
ἐν τῇ ἐρήμῳ τὰ ὅσια, 
πληροῖς τῆς ὀσυνῆς 
τῶν θαυμάτων σου τὰ πέρατα; 
ἧς ὀσφραινόιεενοι ψυχικῶς, 
[ ΄ , ^N 
ῥωννύμεθα ἐπάδοντες * 
Διὸ ὑπὲρ ἡμῶν 
΄ ) , ᾿ 
δυσώπει τὸν Κύριον. 


γ΄. Q γονέων εὐτυχίας " τῶν ἐσθλῶν, ὅτι 
τοιοῦτον " διὰ ἱκετήοια ^ ἀνεδλάστησαν καρ- 
πὸν ὅσιον, 5 ὅνπερ ὥσπερ οἷν τῷ Θεῷ, * ὡς 
Σαμουὴλ ἡ γεννήσασα, ἢ ὁ μεγᾶς αὐτὸς * ἄἀφιέ- 
ρώσεν Οτρέϊος * 


7 M. 7 - * - A δ᾽ ὧν, Ὡς MV 
d ἠγάπησε, πρὸς ὧν βοήσωμεν ἐχτενῶς 


* cb Πνεῦυνα αὐτὸν * τὸ παν- 
χαὶ εἴπωμεν d ἐπάδοντες" * Διὸ ὑπὲρ... 

à. Σὺ προῖῆλθες, ὡς ἐκ Giu Gv, τῆς 
γαστρὸς ὁ φιλεργάτης, " ἀρετῶν τοῖς ἄνθεσιν " 
ἐφιπτάμενος χαθὰ μέλ voz," uu ἅγιον ἑαυτῷ 
᾿ TOV ἐντολῶν Ομ τὸ μν * xai τοῦτο Θεῷ 
$ προσφερόμ. ενος, LE ἢ "γλυκαίνων ἐμ" 
τῆς ἀσχήσεως τὸ ἔμιπικρυν, * àv οὐ ἡδύνον τες 
τὰς ψυχὰς, * χραυγάζομεν ἐπάδοντες" * Διὸ 


t 


Ümép...- 

ε΄. Φιλοθέου ξυνωρίδης * xxi δτοδγης ! 
ψυχὴ γὰρ μία Pd δυσὶ τοῖς σώμασι B ἐγνω- 
οίζετο ἱ ὑμῖν ἅγιοι, * ds. οἷς φέροντες τὸν σταυ- 
pun *E EMNuse χαὶ Θεόκτιστε᾽ Ἐ τὴν ἔρημον 
&o* ᾿ἐνεώσατε, θειότατοι, * δειχνύντες αὐτὴν 
πρὸς οὖς 
T χαὶ ψάλλομεν ἐπα- 


V ὡς παράδεισον FE 
κραυγάζομεν ἐν μαρᾷ; 
ὅν τος Διὰ ὑπὲρ... 
ς΄. Οἱ Αἰπόλοι ἐν τῷ ἄντρῳ S τοὺς σο- 
φοὺς ἑωρακότες / μέγαν φύδον ἔλαθον, * aicÜa- 
νόμενοι τὸ ΒΡ ΤΕ ὅθεν βαίνοντες ποὸς 


4, ἱκετηρίας C contra rhythmuin, — 9722 οἷς C, 
in quo ὥσπερ excidit propter similia et in transitu 
librarii a linea ad lineam. — ᾿τρώϊος C. Otreius, 
episcopus Melitenensis, memoratur in Act, cap. l, 
n. 4. 

ἄς μέλιττα, Ab. Athanasio in vila S. Antonii ea- 
dem apum parabola ad biographos et melodos 


Euthymi, dives opum Dei. 

Ut lilium florens 

in solitudine per sancta opera, 
imples odore 

tuorum mirabilium ultimos fines; 
qua fragrantia mentibus perfusi, 
roboramur canentes : 

« Ideo pro nobis 

« deprecare Dominum. » 


3. Proh! felicitas optimorum parentum ! 
qui post vota supplicia talem germinarunt 
fructum sanctitatis; quem ovis instar Deo 
consecravit, ut Samuelis mater , magnus ille 
Otreius. Dilexit eum Spiritus sacratissimus, 
cui voce instanti clamemus, dicamus et 
canamus : Ideo... 

4. Tu quàsi ex alveo, operosus ab utero 
exivisli, virtutum per flores supervolitans, 
tibimet mella sacra stipans, ut apis, dum 
mandata peragis, eaque Deo offerens, hilari 
perfundis suavitate asceticam | amaritudi- 
nem; unde animabus mansuefacti, clama- 
mus et canimus : Ideo... 


ὃ. Proh! duorum Dei amicorum societas 
et amor! Vobis enim anima una in duplici 
corpore innotuit, o vos ambo sancti, crucem 
humero gerentes, Euthymi et Theoctiste. 
Solitudinem enim renovastis in alterum pa- 
radisum, eam adornantes, o sanctissimi, qui- 
buscum gaudio clamamus et psallimus: 
Idco... 

6. Barbari /Epoli, eum in antro sophos 
vidissent, magno pavore capti sunt; sentie- 
bant enim humum nullo esse pede tritum. 


plurimos transiit, Cf. infra VI, 5; XVIII, 
εὐφραίνεσε, Sic C. 

9. À trop. 3 initio et hoc inilium pendet, ob 
ellipsim τοῦ ὦ, de qua ef. Lamb, Bos. p. 780. — 
f. φέρουσι t. 6. 

G6. αἰπόλοι, de quo nomine Acta silent; nonnulli 
videntur Sarraceni. 


ca man — Re 


440 S. THEODORUS STUDITES. 


4 * 4 A] , Ll 
αὐτοὺς ἐθαύμαζον τὴν ζωὴν αὐτῶν" ἢ βο- 
τάναι αὐτοῖς ᾿ ὄψον ἥδιστον γεγόνασιν, " ὡς 
. . Acko € , ὃ , 6 * ' ^ 
ἐν οὐρανῷ ^ οἱ μακάριοι διέτριθον, " πρὸς οὖς 
, e X , ON 
συνήρχοντο 0t Aat, κραυγάζοντες καὶ ἀδὸον- 
* S to t 
τες" Διὸ ὑπερ... 
! . / " ΄ * 
dm Ριζωθέντες ὁμοψύχως 
ποφοροῦσιν τῶν ἀποτασσομένων 
ὃ ἱ φαιδρόψυχοι " * X eC, 
οσιν οἱ φαιὸόρόψυχοι UG μείζοσιν 
X e t 7 € ML SX 
τοῦ ἑτέρου ὁ Εὐθύμιος" 
e δὲ , 
» & &)- 
* αλλή- 


* 
χαὶ a ουσιν οἱ 


τῷ Θεῷ xap- 
* Ld 
τὴν διά- 
ἀρεταῖς μονίαν 
* L ? 
ὁ μὲν D φιλέρηυος ἀσπάζεται, 
πειθῶς ἢ τὸ χοινόδιον 1 προσδέχεται" 
λοις διδοῦσι τοὺς μισθοὺς, 
b t 4 
σωζόμενοι " ἡ Διὸ ὑπέο... 
2 ὥσπερ χρεὼν; δεῦτε πάντες, Ἐμο- 
νασταὶ σὺν τοῖς υἱγάσιν, ἱερεῖς σὺν ἄναξιν, 
* αὶ πᾶς ὁ λαὺς, νῦν αἰνέσωμιεν, 
ὃ ωὠχεν ὁ Θεὸς * ἐν τῷ κόσμῳ δῶ onv xi ἔγιστον, 
év τῇ ἐρήμῳ συστήσαντα, 


* ὅνπερ δέ- 


* χὴν πόλιν Θεοῦ " 
m ἐν ἀρεταῖς " τὴν οἰχουμένην ἀστράψαντα, 

τὸν joya ὄντως τῶν θνατῶν φωστῆρα, 
πρὸς ὃν χράζομεν " ^ DU Διὸ ὑπὲρ .. 

7. ἀποτασσομένων contra accent. — φαιδρόψυγ οι 
adde lexicis. 

8. μηγᾶσιν. Sic C. Ambigendum utrum agatur 
de abbatibus, uti opinari videtur Cangius, ad voccm 


Tum accedentes ad eos stupebant eorum 
vitam; herbae illis erant edulium lautissi- 
inum; ut in colo beati vivebant, ad quos 
populi convenere, clamantes et dicentes: 
Ideo... 

1. Radicati in una anima, Deo fructificant 
ambo, mente fulgentes, spretis rebus quas 
abdicaverunt. Emicans majoribus virtutibus 
pre altero Euthymius, solitariam vitam, ut 
desertum amans, amplectitur, alter vero ma- 
vult cceenobium suscipere; ambobus pre- 
mia dantur, et salvi per illos viri canunt: 
Ideo... 

8. Uti decet, venite omnes eremitae cum 
caonobitis, sacerdotes cum regibus, et omnis 
populus, nunc canamus eum quem Deus 
mundo dedit insigni munere; qui Dei ci- 
vitatem in deserto condidit; qui virtuti- 
bus orbem illustravit, magnum, inquam, 
monasteriorum luminare, cui clamamus : 
[dco... 


μέγας; an de eenobilis μιγάσι, quorum jam ad Ores- 
tem et alibi memini; id aulem, preter rhythmum 
et linguam, suadet studii ascetiei varietas in 
Theoctisto et Euthymio notata superius. Cf. Ill, 9. 


ΠῚ. 


DE SANCTO EPHREM. 


a. Exiorii δεδειγμένος " σχεῦος ὡραῖον, 
Y ἀποῤῥεῖς ἐκ χειλέων " ῥεῖθρα τῶν λόγων, ἢ 
τὴν οἰκουμένην " ποτίζεις χαταάνυξιν, 
πογράφων Ἐ τὴν ταν τῆς χειδεως , * σοφὲ 
Égpaty. φιλήσυχε -" io ὑπὲρ ἡμῶν ἢ Ἐδυσώπει 
τὸν Κύριον. 

β΄. Τῆς ἐρήμου τὸν ὡραῖον : TOM INS 
Éppaty. TOY μέγαν, ἢ τὸν ἐν ὁσιότητι * ἐξαν- 


* vatv- 


Il]. Corsin. fol. δὲ: Μηνὸς lavovao., κη΄, κονδάχιον 
εἷς τὸν ὅσιον Ἐφραὶμ, 24. β΄. 

1. Ibid. πρὸς τό Τῷ ἀπὸ μήτρας, — ἀποῤῥεῖς ac- 
tive, ut ἐχρεῖς apud poétas. 


1. Electionis vas formosum factus, effun- 
dis a labiis lumina sermonum ; orbem donas 
potu compunctionis, dum sub oculis pingis 
judicii horam, o sapiens Ephrem, sacre 
quietis studiose; ideo nobis fac Dominum 
propitium. 

2. Solitudinis eximium civem, magnum 
Ephrem, cujus sanctitas flores effudit in 


2. Ἐφραὶμ semel et iterum infr. v. 3. bisyllab. 
videtur, nisi τὸν hic omiltatur, et infra θεώφρον 
solita synizesi contrahatur. — διαπύρσιος (5) 
ἐγένετο C. — τοῖς om. ante διδάγμ. 


----.- 


Εἰ] em 
ium laus 
aat, ad oe 
el dicia 


ΠΣ 
qm east 
NC E 
uet? 


ΤΕ 
vifi ὧδ 


III. DE SANCTO EPHREM. 341 


θήσαντα χαρποὺς γνώσεως, * δεῦτε σήμερον, 
ἀδελφοὶ, " ἐγκωμίοις στέψωμεν ἅπαντες "΄ 
τοῦ κόσμου φωστὴρ ἢ ἐγένετο διαπρύσιος, 
τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν m καταλάμψας τοῖς ὃ ιδάγυα- 
σιν, * ἐν οἷς λαμπόμενοι καὶ ἡμεῖς ^ βοῶμεν 
καὶ ἐπάλωμεν " " Διὸ ὑπὲρ.. 

γ΄. Οὐκ ἰσχύω τὰς σὰς φράααι " ἀρετὰς, 
ἐιφραΐμ θεύφρον’ * cb γὰρ àv ἀσχήσεως ἢ 
Πνεῦμα en εἰσδεξάμενος, ἡ λύρα γέγονας 
γνωστικὴ ᾿μελῳδοῦσα θεῖα διδάγματα" "τῆς 

oí; γὰρ φωνῆς * πᾶς ἐπαχυύων ἡδύνεται, 
χαὶ χατανυγεὶς, " ἔρωτι θείῳ ἐπτέρωται; 2 
τὴν ικέθην ῥίψας τὴν τῶν παθῶν, i χραυγάζων 
χαὶ ἐπόδων σοι" * Διὸ ὑπὲρ... 

à. Ὑπεδείχθης Θεοῤῥήμων y * ξχυτῷ ἐν 
ὀπτασίᾳ " ὡς μεγάλῃ ἄμπελος, τὴν ὑπ᾽ οὐ- 
ρανὸν ἐκπληρώσασα * θείοις ῥήμασιν ὡς χκαρ- 
roig, " ἐπαρχοῦσα πᾶσι τοῖς πέρασιν" " ἡ 
TAuod γάρ cov * τὰ μελίῤῥυτα διδάγματα " 
ὑπὲρ τὴν πηγὴν * τοῦ παραδείσου ἐκδλύσασα, 

᾿ ἀρδεύει πάντας ψυ χωφελῶς ἢ τοὺς πίστει σοι 
ἐπάδοντας - Διὸ 1 i 

ε΄, E τόμος ἐπέδόθη * εὐσεδῶς, ὁ δι᾽ ἀγ- 
γέλου, * τῆς ἀῤῥήτου γνώσεως, * ὡς cox 
ποντι Σ εἰττοῦ; * πάνσηφε, ὄνπερ ἤνοιξας 
νοητῶς " ἀναπτύξει τῇ τῶν χειλέων σου, 
ἐξούπεο κινεῖς, ἢ ὡς ἐκ πυξίδος τοῦ πνεύμα- 
τος, * γραφίδα τὴν Gv," xai πληροῖς δῶτοις 
τὰ πέρατα, " διδάσκων πάντας τὰ τοῦ Θεοῦ 
* ἐντάλματα, ἐπάδοντας" " Διὸ ὑπὲρ... 

ς΄. Τῆς σοφίας M dada id τὶ "Y 
χραυγάζ εις, πάτερ. ἄνες σοῦ τὰ κύματα 
τὰ τῆς γάριτος, μόνε Κύριε. ἢ θεν ἔδλυσας 
ποταμοὺς, " τὰ διδάγματά δου φωτίτοντα 2i 
ἐντεῦθεν λοιπὸν " ὡς up yaoi cas τὰ δόγματα 

* dy βάθους τῆς σῆς ᾿ θεογνωσίας ἀνεΐλχυσξ, 
ἐν οἷς τὐδθει ται θεοπρεπῶς, " ἡ Domni 
ἄδουσα " * Διὸ ὑπὲρ... 

C. ὁ λειμών σου τῶν ποικίλων P διδαχῶν 


3. λύρα. Eleganter memorat Ephraemi sermo- 
nes, quorum metra nuper detecta sunt. 

4. Ἄμπελος, f. respectu ad ps. LXXIX, 9. 

9. Cf. ps. XLIV, 2. — ὡς ἐπάδοντας C. 


scienti; fructus, adeste hodie, fratres om- 
nes, ut laudibus coronemus: mundi quippe 
jubar illustre factus est, totum orbem doc- 
trinis collustrans ; quibus et nos illuminati, 
confiteamur et canamus : Ideo... 


3. Haud valeo tuas referre virtutes, Ephrem 
Deum spirans : tu enim per ascesin sacrum 
adeptus Spiritum, lyra insonuisti erudita, 
hymnis referens divina dogmata ; quisquis 
enim tuam vocem audit, mansuescit, et com- 
punctione tactus, divino rapitur amore, 
ebrietatemque ejiciens voluplatum, clamat 
et canit : Ideo... 

4. Tibimet, Dei vates, in visione visus es 
tanquam vitis ampla, universum orbem im- 
plens divinis verbis, quasi fructibus, suffi- 
ciens omnibus finibus. Lingua enim tua, ef- 
fundens melliflua documenta uberius quam 
fons paradisi, in animarum incremento, om- 
nes irrigat cum fide canentes : Ideo... 


9. Tibi arcans scienti: tomus mystice 
datus est per angelum, sicut famulo Christi, 
o multum sapiens, quem mystice pandens, 
ac si apertis labris, cum impetu, velut in ta- 
bella spiritus, stylum moves et imples vo- 
luminibus ambitum orbis, docens Dei prze- 
cepla omnes canentes : Ideo... 


6. Sapientis: fonte cum voluptate potatus, 
clamas, o pater: « Exundare fac grati: fruc- 
« tus, tu solus Dominus.» Unde flumina ef- 
fudisti, tuas luculentas doctrinas; unde ex 
abysso tux theologie Ecclesia veluti mar- 
garitas extraxit dogmata quibus divino de- 
core adornatur, canens : Ideo... 


7. Pratum tuum doctrinis varie floridis 


6. πυτ. διὸ, φωτίζ, C, om. interpositis voculis. 
— ἐπάδονσα C. 

7. τὴν οἴχουμ. ὅλην C, quod recidit in rhyth. 
cant. I. ot add. ante ἡδύπνοοι. — f. ὡς ᾿ούπν. 


342 S. THEODORUS STUDITES. 


e 


εὐωδιάζων, ἅπασαν οἰκου μένην" ἀνεπλήρωσεν 
4 ΡΝ X € ΄“ * M 
ὀσμῇ γνώσεως" ὅθεν ἅπαντες ψυχικῶς ^ οἱ 
δ ͵ "v X 8.5 d M 
ἡδύπνοοι γρηματίζομεν, ^ τὸ ἐκ τῶν παθῶν 
ἊΝ 4 , Xo: 
δυσῶδες νέφος ἐλαύνοντα, ^ ὡς ἄνθη τερπνὰ, 
* H 7 * à $ 
τὰ σὰ λόγια δρεπόμενο:, Ev οἷς στεφάνους 
ς ὃ X NE L ΄ “ἣΝ * Y 
ὑμνῳδιχοὺς ΄ προσφέροντές Got zÓou.ev* ^ Διὸ 
ὑπὲρ... 
, 9 CN ; 1 € 7 Ed * 
v. Ὑπὲρ πάντας τοὺς ὁσίους "^ θρηνητὴς 
x gx vn. E * oy * 
τοῦ βίον ὥφθης, προδεικνὸς τὸ ἔμφοθον 
e [d ^. , 
τῆς χολάσεως, τρισμαχαριστε" ἄλλος γέγονας 
^ * i , M € LI 
προφητῶν * ἱερεμίας πολυθρήνητος, ἢ τὴν ὑπὸ 
τῷ , * t 
παθῶν ἢ αἰχμαλωσίαν θρηνούμενος, ^ καὶ ὑπο- 
δηλῶν * τῆ ας τὴν ἄνοδον, " δ᾽ ἡ 
λῶν τῆς μετανοιὰς τὴν ἀνοῦῦν, U ἧς 
dd 3 E * AP. rof , / 
ἐλπίζοντες εἰς Χριστὸν, — βοῶμεέν Got éxa- 
* Noc 
δοντες " ^ Διὸ ὑπὲρ... 
! re / Ἢ 4 , 
0. γμνῳδήσας τὸν σὸν βίον, 
? P * 4 ΄« ΄ * 
ἐχλιπαρῷῶ ce ἀπὸ τῶν χαρίτων σου, " παμ- 
/ , κι ᾿ς » * 
μαχάριστε, χάμοι δώρησαι ^ χάριν, ἔλεος καὶ 
3 hi x A ^ , ^ /, * 
ἰσχὺν, " τὸν τοῦ βίου πλοῦν περαιώσασθαι" 


* ix μικροῦ 


| ὃ 0X 29 "Y L ] * 1 
τὸ μοναδικὸν " ἐπιστηρίζοις πολίτευμα" τὸ 
ἮΝ ων Ἂκ 5 à 4 , * ἢ 
αἱιγαδικὸν " ἐχδιασώζοις βιώσιμον, ^ τοὺς 
: ὩΣ dE : 
ἱεράρχας τε xai βασιλεῖς χαὶ πάντας τοὺς 


" X e ^ 
συυψάλλοντας ^ Διὸ ὑπὲρ... 


8. ὑποδειχνὺς C. — ὁ πολυθρ. C. 
9. μοναδιχὸν, μιγαδιχὸν, en aperte duplex mona- 
chorum genus, de quo alias. Silent autem tam re- 


suave olens, odore scientiv: totum perfudit 
orbem : unde omnes nos fragrantlia spirituali 
perfusi videmur, eloquia tua decerpentes, 
qua veluti flores ameni, foedam volupta- 
tum fuliginem dispellunt, et cum iisdem libi 
hymnorum corollas offerentes, canimus : 
Ideo... 

8. Amplius quam omnes sancti, hujus vil? 
fuisti lamentabilis concionator, presignifi- 
cans quam tremendum sit flagellum, o ter 
beate; alter factus Jeremias, magnus ex pro- 
phetis plorator, tu qui de passionum capti- 
vitate ingemiscens, digito monstrasti poni- 
tenti. reditum, per quem reposita spe in 
Christo, clamamus tibi psallentes : Ideo... 

9. Tuam ego vitam hymno referens, in te- 
nuitate mea te oro per tuas gratias, o feli- 
cissime; mihi quoque largitor gratiam, mi- 
sericordiam et robur, ad hujus vite fretum 
(ransmeandum ; confirma anachoretarum vi- 
tam, cenobitarum serva regimen incolume, 
pontifices et imperatores, omnesque tibi 
concinentes : Ideo... 


cens Sophocles quam Cangius, qui tamen de 
proxima voce μέγας bis in alio sensu disseruil, 
eamque de abbatibus intelleait. 


IV. 


DE S. THEODORO SICEOTA. 


a. Γνωρισθεὶς ἐκ σπαργάνων T ἡγιασμένος 
* xui φανεὶς ix χαρίτων * πεπληρωμένος ἢ 
τοῖς θαυμασίοις “ τὸν χύσμον χατηύγασας, 
* xai τῶν δαιμόνων " τὰ σμήνη ἀπήλασας, ἢ 
ἐερουργὲ Θεύδωρε’ * διὸ ὑπὲρ ἡμῶν * δυσώπει 
τὸν Κύριον. 

β΄ ἡ Τὸν ἀστέρα τῆς ἀγνείας * ix νυχτὸς 


JV. Corsin. f. 109, Μηνὸς ἀπριλλιόν, T4. B, 
ποίημα Στουδίτου, 


1. De Theodoro cf. Balland. April. t. ΠῚ, p. 32. 


1. Notus ut ab incunabulis sanctificatus, 
palamque cumulatus gratiis, miraculis or- 
bem illuminasti, eL daemonumi repulisti exa- 
mina, sacrorum minister Theodore; ideo pro 
nobis deprecare Dominum. 


2. Hanc pudicitia: stellam per noctem ma- 
9. Ut supra, v. 8 novem habet syll. sed aliis 
accentibus distinctas. Metro autem et modulo 
v. 10 variatur, una syll. constanler deficiente. 


—— 


V. DE S. /EMILIANO. 3A3 


" UP " PA » ς 
τῆς ἁμαρτίας “ ἐν τῷ τῆς ἀσχήσεως * exe- 
Ἀν ^ * ^ . 
ρεώματι ^ ἀνατείλαντα, δεῦτε, ἴδωμεν, ἀδελ- 
qoi, * Θεόδωρον τὸν ὁσιώτατον, * θαυμάτων 
βολὰς * ὑπὲρ ἥλιον προλάμποντα, " xai τοὺς 
3 85 -ωὠω 23€ 9 7 ΄, * ν ἃ , 
ὅπι γῆς — 6v ἰάσει φωτίζοντα, πρὸς Qv βοή- 
σωμεν ἐκτενῶς, " xoi εἴπωμεν ἐπάδοντες " 
Διὸ ὑπὲρ. δ. 
! , , , - " * - 
Y. Οὐς ἀρκέσει πᾶσα γλῶττα ᾿ γηγενῶν 
- ἃ x * 
λογογραφῆσαι τὴν ἀγγελομίυνητον΄ πολιτείαν 
* er “Ὁ Á* 
aou," τρισμαχάριστε" ^ ὥφθης ἥλιος ἀρετῶν, 
, , -- * 
χαὶ οὐ δύναμαι ἀντωπῆσαί σοι" ^ Σὺ δός μοι 
χαὶ φῶς * xai αἰνέσεως τὰ ῥήματα * ὑμνῆσαι 
N * — * t 
τὰ σὰ τῆς ἀσκήσεως τέρατα, (gXv ἀχούσαν- 
͵ , 7 3 
τες οἱ λαοὶ ἢ δοξάσωσιν ἐπάδοντες" " Διὸ 
ὑπὲρ... 
I V / , 3 / * e ^ € 
à. Ὑπεδείχθης ἀπὸ βρέφους ^ ἱερῶς τῆς 
ἐγκρατείας Ἐ σὴν μαχαριότητα m ἀσπασάμε- 
Ἐθεοδίδακτε. " πνεῦμα ἔλαθες ἐκπυροῦ 
voc,  θεοδίδαχτε- ^ πνεῦμα ἔλαθες ἐχπυροῦν 
X " , er Q 
τὴν ψυχήν cou πρὸς πάντα ὅσια, " μιητρῴας 
^ * e , * 3 
στοργῆς ὑπεράνωθεν γενόμενος, ἐξ ὅχης 
D UN * 
ψυχῆς ^ ἀνακείμενος χτίστῃ σου, ᾿ πρὸς ὃν 
ἐλπίζειν ἐν ἅπαντι ἢ ἐδίδασχες τοὺς ἄδον- 
" ᾿ 
τας" " Διὸ ὑπὲρ... 


Plus semel notatum est, penes melodos stare hu- 
jusmodi varietates, dum (ines semel positos nun- 
quam in eodem poemate transgrediantur. — f. pro 
lono mel. ὁσιώτατον τὸν θεόὸ, 

3. δοξάσωσιν absolute, ut alias δοξολογέω. 


lignam in ascetico firmamento ortam, agite- 
dum, intueamur, fratres, Theodorum piissi- 
mum, portentorum fulgura sole lucidiora 
jaculantem, ac terrigenas sanatione illus- 
irantem, cui clamemus intenta voce, et dica- 
mus succinentes : Ideo... 


3. Deficiet omnis lingua mortalium, si 
tuam referat angelorum :smulam vivendi 
ralionem, ter beale; sol virtutum appares, 
nec te cernere coram valeo. Tu da mihi et 
lumen et verba laudum, ut canam tua asce- 
lica prodigia, que populi cum audiverint, 
Deum laudent canentes : Ideo... 


4. Α teneris incepisli sacro suscipere am- 
plexu continentis beatitudinem, Dei alumne; 
Spiritum accepisti, quo mens tua ad omnia 
sanctaincendebatur, sublimior matris amore 
factus, totaque ex anima conditori tuo con- 
secratus, ad quem spem semper mittere edo- 
cuisli canentes: 1460... 


4. πρὸς τὰ ὅσια Ü. — τῷ χτίστη σου sic C, ubi 
accentum in, χτίστη melodi retinent contra gram- 
maticos. — ἐν παντὶ C. — τοὺς ἐπάδοντας id. per- 
petuo sphalmate. | 


V. 


DE 5. /EMILIANO. 


j e * 

& . Κρατυνθεὶς ὑπερτάτως ^ παρὰ Κυρίου, 
X04. ^^ 3 ^ * 
εὐχλεῶς ἐτροπώσω * ποὺς τυραννοῦντας; 

Ἁ ΩΝ β 4 * 
χαὶ τῶν θαυμάτων * τὴν χάριν δεξάμενος, 

d , » ^ *5t€ 9 n P ? 
τοῖς ἐν ἄναγκαις ἀρρήτως προιστασαι, 


V. Corsin. f. 134 : Μηνὶ ἰουλίῳ t, κονδάκιον τοῦ 
ἁγίου Αἰμιλιανοῦ. ἦχ. 9, φέρον ἀχροστιχίδα" Τοῦ ἀσώ- 
του. In margine autem : Στουδίτου, Glossema notatu 


1. Sublimi robore a Domino munitus, 
nobilia trophza ex tyrannis reportasti, ac 
prodigiorum gratiam adeptus, periclitan- 
Uübus arcano more succurris, /Emiliane 


dignum, quo rescimur sub humili título τοῦ ἀσώ- 
του, fort. et similibus latere aliquando S. 'fheo- 
dorum. 


941 S. THEODORUS STUDITES. 


Αἰμιλιανὲ πανόλόιε * ἢ διὸ ὑπὲρ ἡμῶν * δυό- 
ώπει τὸν Κύριον 

β΄. Τὸν προστάτην τῶν πλεόντων, " καὶ 
Φροῦρον. τῶν ἐν ἀνάγκαις, ἢ τὸν τερον ἀδκχ- 
μᾶντα, * Aij. ιλιανὸν, πιστοὶ, σήμερον * δεῦτε, 
στέψωμεν ἐν ᾧδαῖς, " τῷ Πνεύματι ἐπαγαλ- 
λόμενοι g" trae τὸν Grape ἢ ἐπὶ τοῖς ὦμοις 
ὀπίσω Χριστοῦ " ἀχολουθῆσα: χα- 

αὐτῷ τὸν ὕμνον ἀθλοπρεπῶς ἡ 

* Διὸ ὑπὲρ... 


* ^ 
στρατιαῖς, 


ἀράμενος, " 
τέσπευσεν" 
πρόσειπώμον ἐπαδοντέξ ἢ 

γ΄. Οὐρανίαις συμπολεύων 
μεγαλομάρτυς, * ἐνωτίζου τὰς ἡ γοῦς * ouvo- 
διῶν φωνῆς λόγων μου, * dg ὀργάνου γλώτ- 
«τῆς σαθροῦ χαὶ στόματος ἐκπεμπομέ- 
* διδοὺς φωτισμὸν, " T ἁγιασμόν μοι 
ψυγῆς καὶ σαρχὸς; 2 ἐπιφοι- 
* τὰ σὰ προσφέ:ω 


νων σοι, 
καὶ χάθαρσιν ἢ 
τήσει τοῦ Πνεύματος * 
Got ἐχ τῶν σῶν, ἢ ὁ ἄσωτος κραυγάζων σοι᾽ x 
Διὸ ὑπὲρ... 

à. Ἰψηγόρῳ διανοίᾳ ἢ τὰ τῆς eye ἐγχατα- 
Aetas, ἢ πρὸς τυράννου βήματι" Αἰμιλιανὸς 
δεσμοῖς ἅ ἄγεται, 

* xal Mp igo τὸ θεῖον βάπτισμα, " σχοπῶν 
εἰς τὸ φῶς ἢ τὸ τῆς μελλούσης γλυχύτητος, 

* ἰδεῖν is vip τοῦ παραδείσου γλιχό- 
μένος, * ἐξ οὗ εὐφραίνει Τνευ.α τιχος * τοὺς 
μέλποντας ἐπάξιον" * Διὸ ὑπὲρ... 

ε. ἀλιτηρὸν θεομάχον * τοῖς ποσὶ ΔῈ: 
πατήσας, * ὡς στρ ον τῆς πίστεως, * AU 
μιλιανε σοφὲ, πρόμαχος, Ἐ πᾶσιν ἔδειξας προ- 
τὸν Κύριον συμιπολεμοῦνταά σοι, 
ἰσχὺν πανσθενῆ ἡ ἐν ταῖς βασάνοις δωροὺς 
* ζωὴν ἀπαθῆ ^ διὰ θανάτου βρα- 
μεθ᾽ οὗ aUe ἐν οὐρανοῖς, * ἰώ- 
Ἶ Διὸ ὑπὲρ... 
ἐν ᾿χῦϑν ἅπο- 


φανῶς 


μένον; 
θεύοντα, " 
βένος τοὺς κράζοντας" 
ς΄. Σταυβύτι τῶ»! ἐνεργείᾳ T 
λιχα 4cac* τῶν ἐθνῶν τὰ εἴδωλα, " Αἰμιλιανὲ, 
Θεὸν ἤνεσας, " τοῦτο μόνον μεμαθηχὼς ἢ 


1. De S. /Emiliano cf. Bolland. Jul. IV, p. 170. 
Passus est sub Juliano in Mysia, Capitolino Thra- 
cie prafecto vel vicario. 

2. ἀθλοπρεπῶς addc lexicis. 

3. Ἐνωτίζου ἤχους C, quum idem sonet ἠχοῦς, hoc 
prestat, ne v. 3 mutetur solita clausula. Quidni 


ἔχων τρόπαιον τὸν σ 5 ταυρὸν͵ 


felicissime; ideo pro nobis ora Dominum. 


2, Navigantium tutorem, custodem versan- 
tium in angustiis, ob conslantiam adamanti 
similem /Emilianum,o fideles, adeste, hodie 
coronemus hymnis, spiritu exultantes. Is 
crucem in humeris ferens, pone Christum 
pergere studuit, cui, ut athletam decet, hy- 
mnum dicamus, canentes : Ideo... 


9. Qui supernis cum agminibus conver- 
saris, o megalomartyr, prebe aurem tono 
hymnorum, voci verborum que impura 
lingua et os pollutum ad te mittit, mihi con- 
cedens lucis usuram, sanctlitalis munus, et 
anima corporisque munditiem, afflalu Spi- 
ritus favente : tibi tua ex tuis offero, perditus 
ego ad te clamaus : Ideo... 


4. Mente ad alta vectus, terrenis rebus 
missis, ad tyranni tribunal /Emilianus con- 
strictus ducitur, tropheum crucis ferens et 
baptismi sacram loricam, fixis oculis ad lu- 
men futur:e dulcedinis, videre anhelans pa- 
radisi delicias, ex quo exhilarat in spiritu 
canentes , ut par est : Ideo... 


5. Scelestum Dei hostem sub pedibus con- 
culcans, ut strenuus fidei vindex, sapiens 
JEmiliane, cunctis palam ostendisti Domi- 
num esse tuum commilitonem, qui tibi robur 
in suppliciis invictum largitur, et vitam in- 
corruptam mortis in premio confert, quo- 
cum inhabilas in colis, sanans clamantes : 


Ideo... 


6. Vim in crucis signo augens, solo con- 
trivistigentium simulacra, /Emiliane, Deum- 
que cecinisti, hoc solum edoctus, proferre 


ἐνωτίζου ἤχους τῶν ὕμν..Ὁ — προσφέρω γὰρ C ; haec 
vero ex celebri sacre liturgica formula. 

&. δέσμιος C, quod abundat. 

5. Ἁλιτῆρα C, nihil est nisi pro apostata id me- 
lodus audacter cuderit. 

6. ἀπολιχμήσας sat rarum, de quo cf. infra ane- 


. . V. DE S. JEMILIANO. 343 


* " 
προσφέρεσθαι Üuvev τρισάγιον; àv ὃν τῆς 
(o Ἃ Δ jp ἃ 12 * à "E 
σαρκὸς ᾿ τὴν εὐςωΐϊαν € ἤρνηςσαι, ἐχτὴ 
X ὃ * a " Y ͵ * θ᾽ M T 
προσφορὰ διὰ βασάνων Yevousvoc, μεθ᾽ οὐ 
γ4. 7 , , " Ξε ν, . Ἢ m 
αὐλίζη ἐν οὐρανοῖς, “ τὠμένος τοὺς χραςον- 
* λ 4 X 
τας" Διὸ ὑπερ... 
ἮΝ * x 
7. ὡς ξοάνων χαθαιρέτην ^ ὁ δεινὸς Κα- 
“ X* 4 1 ,/ * , 1 
πετωλῖνος "τότε τὸν αἥττητον Αἰιἰατλιανὸν 
.- ὦ * 
εὑρεῖν ᾧχετο, ᾿ στείλας σύμφοονας ὑποὺυρ- 
^. * wo» * 
γοὺς Ἐ τοῦ μάρτυρος εἰς ἀναζήτησιν * ^ διὸ 
Σ ᾽ ^ os 4, ^N / L3 t Te 
ἐξ ἀγροῦ ἐπανιόντα ὀεσμιήσαντες — 0! σχύ- 
3X. » ὃ 3 ^ * 
τους μεστοὶ " ἕτερον ανόοα ἀνεύθυνον, καὶ- 
* * ΄ Xo, / T 7 
τέλειψαν τὸν ζητούμενον ἢ ἀδάυαντα, ᾧ κρά- 
E vo 8 
ζομεν | Au ὑπέρ... 
! τὶ , " t 5467 x ἐν 
ἢ. Τὸν ἀγούτην ὁ στεῤῥόφρων ^ συμπαθῶς 
^ e * Ὁ d * , 
ἀπολυτροῦται ὧν ζητεῖτε, ἔκραζεν, ἢ ἐγὼ 
$8 ^e * ; e Mo ἃ 
εἰμι, τοῦτον ἀφίετε. Évz Θεὸν ὁμολογῶ, 
ὡς ͵ » 1 , / ,. Ἃ 3 / 
ταῖς μάστιξι καὶ γχίρων πρόσειλι" οὐ φρίττω 
* -.,. Ἃ 4 ὃ , e ΄ * : ;Σ’ 
τὸ πῦρ τὸ διχφύρως σοεννύμενον, ^ οὐ Gi- 
* n * 4S, 7 »* 
QoUG τομὴν, τὴν πρὸς ὀλίγον δυσίατον. 
ΠΙαρέ ; à δικαστῇ ἡ ὁ ἅγιος ᾧ 
ἀρέστη χαίρων τῷ δικαστῇ ὁ yt ᾧ 
χράζομεν : * Διὸ ὑπὲρ... 
! À ? | 5»*: ΠΡ -ἰες- 
Ü. Απορήσας κατ᾽ ἀζίαν ^ ἐξειπεῖν ὁ ὑμνῳ- 
* a 
δός σου τὰς ἀνδραγαθίας σου, ^ Αἰμιλιανὲ, 
^ £ , X ME / M " » 
poo Σύγγνωθι, ^ δέξαι πόθῳ τὸ πρόθυμον, 
? x* 7, ε “Ὁ Á* 
ἀντιδιδοὺς τὰ τελειότατα, ^ τὸ χέρας ὑψῶν 
^" , * ^ 
τῶν βασιλέων ἢ πρεσδείαις σου, " ἰσγὺν τῷ 
PEE , x ' 
στρατῷ " xavà βαρόαρων δωρούμενος, ^ τὰς 
ἐχχλησίας ἅπτων εἰς ἕν, * εἰρηνεήων ἐπάδον- 
* E * 
τας" ΄ Διὸ ὑπὲρ... 


pigr., VIII, 6. — irruit noctu sanctus martyr in 
templum, omniaque idola comminuit. — τοισάγιον, 
ob Deum ter sanctum, inde recta series δι ὄν, 

1. τότε additur. — εὑρεῖν ὥχετο sat ineptum pro- 
vocal ad αἱρεῖν ηὔχετο « interficere optabat. » — 
θάτερον ἀνὸρα C, quod fort. Byzantini pro τὸν ἕτε- 
eov, dum Attici tantum pro τὸ ἕτερον dicunt, 

8. στεῤῥόφρων in lex. desideratur. — ζητεῖτε χρά- 
ζων C. ἄφετε C, f. quod id ipsum habet Jo. XVIII, 
7-8, sed metrum postulat imperativ. — ἕνα xóptov 


canticum ter sancto, per quem carnis ille- 
cebras respuisti, grata illi evadens hostia in 
suppliciis, quocum coelestia inhabitas, sanans 
clamantes : Ideo... 


7. Sievus Capitolinus, ut idolorum destruc- 
torem, invictum /ZEmilianum inveniret, anhe- 
labat; mittit conspirantes secum ministros, 
martyrem ad investigandum. Unde ab agro 
redeuntemquemdam virum innocentem con- 
sIringentes, in nocte cacutientes satellites, 
reliquere quem quzrebant, illum adaman- 
linum virum, cui clamamus : [deo... 


8. Rustico compatiens vir fortis, libe-- 


rat eum: « Quem quiritis, inquit, ego 
« sum; hunc dimittite. Unum Deum confi- 
« leor, promptus ad verbera, hilaris adsum. 
« Ignem non timeo facile extinguendum, 
« neque gladii vulnus cito sanandum. » Si- 
stit se letum coram judice sanctus, cui cla- 
mamus : [deo... 

9. Cunciatus ego melodus tuus in cele- 
brandis, quantum par est, gloriosis gestis 
tuis, ZEmiliane, adjuro te: Ignosce! accipe 
amoris desiderium, redde mihi optima bona, 
exalta cornu imperatorum suffragiis tuis, ro- 
bur exercitui confer adversus barbaros, ec- 
clesias in unum collige, in pace compone 
canentes: Ideo... 


C. Suspicari lubet verba compendio scribi solita, 
ut χύριος, Θεὸς, Πεοτόχος cte., aliquando apud me- 
lodos syllaba minui. zat add. ob sequens χαίρων 
facile omissum, nisi niavis χαίρων προσέρχομαι. 

9. ἀντιδιδούς μοι C. — συνάπτων... τοὺς ἐπάδοντας 
C. Canticum hoc vetus in multis confirmat acta 
vaticana a Bollandianis edita, qua Boschius paulo 
durius exagitat, scriptorem alium priscum, gra- 
vem, gnarum, qualis utique noster est, obnixe 
requirens. 


£a Tf 


346 S. THEODORUS STUDITES. 


VI. 


DE S. BASILIO. 


α΄. Τά θεόβρυτα 
τῆς λογικῆς σου χρήνης ῥεῖθρα, 
ὥσπερ ἀδυσσος, 
ἐχ λογισμῶν βαθέων χέων, 
τοὺς ἀσε(οῦντας - 
χατεπόντισας, 
Βασίλειε, καὶ στῦλος πυρὸς 
ὀρθοδοξίας λάμπων, 
μεταγεις ἡμᾶς 
ἐκ τῆς πλάνης Αἀρείου, 
ἱεράρχα, 
ὁ πολυχαρτερώτατος" 
ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ ἡμῶν 
ἀδιαλείπτως ἱκέτευε, 

β΄. Τέρπεται σήμερον 
ἅπασα ἡ ἐχχλησία, 
τὴν σὴν σεπτὴν καὶ ἁγίαν 
μνήμην τελοῦσα; 
Βασίλειε σοφέ" 
σὲ γὰρ ὡς διάδημα περιθέθληται 
βασίλειον, εὐπρεπὲς; 
ἔχον τιμίους λίθους ἀστράπτοντας, 
μαργαρίτας τοὺς τῶν ἀρετῶν, 
λυχνίτας θεολογίας φαιδροὺς, 
χαὶ τὰς ὡς σμαράγδους 
ποιχιλτικὰς ὁμιλίας σου" 
διὸ βοῶ σοι περιχαρῶς" 


V]. Corsin. fol, 38: Μηνὸς ἰανοναρ, α΄, ἀχολουθία 
τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Βασιλείου, ἦχ. α', τοῦ Στου-- 
δίτου, 

1. Utrumque hirmum fort. condidit Theodorus. 
— ᾿Αρείου πλάνης C. τῷ χυρίῳ passim cum ἱχέτευε 
cod. contra justum usum. 

2. [n v. 2 ἢ om. C, leso metro. — leditur ac- 
centus in v. seq. σὴν ἁγίαν καὶ σεπτὴν. — τοὺς μαργ. 
τῶν C. — Post tr. 7 codex inserit aliud adeo simile 


1. Divini imbris instar, 
tui spiritualis fontis flumina 
effundens, ut abyssus, 
ex profundis sententiis, 
impios in pontum 
 immersisti, 
o Basili; et tanquam columna ignis, 
in qua splendet recta fides, 
nos traducis 
ab errore ariano, 
0 pontifex 
longe patientissime ; 
verum pro nobis Dominum 
supplex sine fine exora. 
2. Laielatur hodie 
universa Ecclesia, 
iuam augustam et sacram 
recolens memoriam, 
Basili sapiens : 
per te namque redimita est, 
veluti diademate regio, decoro, 
in quo gemma pretios: coruscant : 
hic, margaritze virtutum; 
hic theologi: carbunculi micantes, 
smaragdisque similes 
distincti tui sermones. 
deo tibi clamo exultans : 


secundo trop. ut satis videatur illud inter varie- 
tates rescribere, monito lectore timendum esse, 
ne larvatus quidam melodus clam nostra interpo- 
laverit. En recocta : Στέφος βασίλειον | ἔχει σε 5 ἐχ- 
χλησία, | χρυσουργημένη ἀρεταῖς | ποικιλοτρόποις, | Βα- 
σίλειε σοφέ" | ἔχον (]. iterum ἔχ ει) τοὺς τῶν λόγων σου 
λίθους λάμποντας | (ὡσμαράγδους sic, ὡς male addi- 
tur) σμαράγδους δογματιχοὺς , | λυχνίτας θεολογίαν 
ἀστράπτοντας, | μαργαρίτας διδαγματικοὺς, | xal φέρει; 


πἰ παν »--..  ὡὐκαπος υ.αν.. ἢ 


VI. DE S. 


M7, ἐπιλάθῃ τοῦ σοῦ λαοῦ * 
ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ ἡμῶν 
ἀδιαλείπτως ἱκέτευε. 


Ιι κ * - 
γ᾽ Ὅνπερ κατέστεψαν " στόματα τῶν θεο- 
^ ΄ * * 5 ^ 
λόγων * τοῖς ἐγκωμίοις, πῶς ἐγὼ " αἰνεῖν 
τολμήσω ; ἢ Θεόν σε Φαραὼ " εἴπω, καὶ βα- 
΄ ἊΣ s * 
σίλειον ἱεράτευμα ; ἢ λειμῶνα πνευματιχὸν, 

RE x , , N “δ * ' 
στῦλον τῆς ἐχχλησίας xat ἐδοασμα, — XO 
λαμπτῆρα τῆς ὑπ᾽ οὐρανόν ; ^ χαὶ τίς σου 
: , * ΄ * 
ἐξαριθυιήσει, σοφὲ, πάσας τὰς αἰνέσεις ; 

ὁ ἐποπτεύων ἐξ οὐρανοῦ, " ὡς ἔφησαν οἱ βοῶν- 
’ * * / —- “ ^ * 
τές σοι, μὴ imn τοῦ σοῦ λαοῦ “, 

d)A&... 
f CEP e 
δ΄, Ὑπὸ τοὺς πόδας cov, * οἷον ἱκέτης, 
, *» ^ Lol * , " 
προσπίπτω, ἀνα(οῶν cov- Δέξαι καμοῦ 
τὸ δῶρον, " Βασίλειε σοφὲ, * τόδε τὸ πενέ- 
* ’ ^. * 
στατον ἐγκωμίδιον. ἢ Σὺ ἔφυς ἐξ εὐχλεοῦς 
μ ᾽ὔ , ef x* ^^ , - ἢ 
ῥίζης φωστήρων δύο, ὡς Ἥλιος, ταῖς ἀκτῖοί 
Ll σ΄ Ww Á * 
cou ταῖς λογικαῖς * φαιδρύνας ἐξ οὐρανίου 
νοὸς * ἅπαντα τὸν χόσμον " ^ ὃς- χαὶ χαρᾷ 
* , , , 4 MK 
ἀναμέλπει σοι" Ó ἐπιόλέπων ἐξ οὐρανοῦ, 
|... 
! P , * , 

ε. Σὺ ἐκ νεότητος ^ Πνεύματος πλησθεὶς 
e 4 X ε " $m ὃ * ^ 
ἁγίου, ἰβροφάντωρ, εἰς ανόρα τέλειον 
φθάνεις * " σοφίας γὰρ ἐρῶν, "avlün ὥσπερ 
μέλιττα ἐχλεγόυιενος ^ τῆς γνώσεως τὰ τερπνὰ, 
* » 

ὄντως εἰς τὰ τῶν λόγων μαθήματα * xai 
τὰ σύμθολά σου νοητὰ πληρώσας, χατὰ- 

€ “ δ “ , * - SN 
γλυκαίνεις ἡμᾶς ^ ταῖς μελισταγέπι ^ τῶν Ót- 
δαχῶν ὁμιλίαις σου" " διὸ βοῶμεέν σοι ἐχ- 

χ Ma ς ἰ 
τενῶς᾿ " M3... 

! ΄ *, 

c. T&, à Βασίλειε, " φθάσει σου ἐγκω- 

d H " * “ 
μιάσαι * τὰ ἐν ἀθήναις πραχτιχὰ T τῶν μα- 


ὡς ἐπὶ χάρας αὐτῆς, | ..... (deest aliquid) τὴν σὴν 
ἐχτελοῦσα [μνήμην φαιδρῶς " κἀὶ χραυγάζουσα, Raram 
dicionem χρυσουργ. et novam ποικιλοτρόποις vide 
àn notaveris, utramque tenui tibicine fultarm. 

3. Φαραὼ, ut Exod. VI, 1. — οἱ 2z$. C. 

4. σοι Gf£to sic omnino C. f. σὺ δέξαι, nisi, trans- 
positis verbis, emendetur : δεξιῶ, ἀναθοῶν σοι, sci- 
licet ὀεξιῶ pro δεξιάου ἃ v. δεξιᾶσθαι « dextera data 
salutare, benigne accipere. » 

9. Φθάνεις, Ephes. IV, 43. — καὶ τὰ συμόλα oov C, 


BASILIO. 341 


« Ne obliviscaris tu: plebis, 
« sed Dominum pro nobis 
« supplex sine fine exora. » 


3. Quem ora theologorum prieconiis co- 
ronarunt, quomodo ego illum ausimlaudare? 
Deum tene dicam Pharaonis, regiumque sa- 
cerdotium? tene pratum animarum, Eccle- 
οἰ columnam et fulcrum, et terreni orbis 
facem? Et quis enumerabit, o sapiens, omnes 
tuas laudes, uti dicunt qui ad te clamant : 
Tu nos e colo considerans, ne obliviscaris 
tuz plebis, sed... 


4. Ad pedes tuos, supplicis ritu, procumbo, 
libi clamans: « Accipe meum quoque do- 
« num, Basili sapiens, hoc tenuissimum en- 
« comii frustum. Tu ortus e nobili radice, e 
«duobus sideribus veluti sol, radiis tux 
« mentis, face ingenii tui caelestis totum 
« orbem collustras, qui exultans tibi canit: 
« Tu qui nos e coelo consideras, ne oblivis- 
« Caris... » 

8. Tu a juventa Spiritu sancto plenus, hie- 
rophanta, in virum cito perfectum crescis: 
sapientize enim amans, api similis, decerpis 
flores, grata vere scientie serta, et in eru- 
ditis sermonibus symbolisque spiritualibus 
coacervans, nos suaviores efficis tuis melli- 
flus doctrine bomiliis ; ideo enixe tibi cla- 
mamus : Ne obliviscaris... 


6. Quis, o Basili, eo perveniet, ut tua in 
scholis Athenarum gesta et studia celebret? 


sine accentu, et manifesta ac simul obscura cor- 
ruptela. Quid si per symbola melodus respexerit 
lamigeratas fidei formulas ab Oriente in Oceiden- 
tem circumlatas et tanto strepitu tunc temporis 
ventilatas? — μελισταγέσι ex horto Theodori cre- 
vit. Tota vero ἔχφρασις, jam tacta in Il, 4, sumitur; 
ut dixi, ab Athan. in vita Antonii, n. 3. Cf. Il, 4; 
XVII, 3. 
6. γνώσεως includimus, ne v. deficiat. 


948 


* R 
θημάτων; ^ Γρηγόριον ἐχεῖ εὗρες, τὸν πολύ- 
à; * 
σοφὸν ὁμογνώμονα" " ἐν σώμασι γὰρ δυσὶ 
μία ψυχὴ ἐχράθη ἀμφοῖν ὑμῖν᾽ 
. * ; . 
ποάχτορᾶς σου ἐπιστὰς, " αὐτίκα ἀποξενίζεις 
* ^ " t ΄ * à ὃ ΄, 
ταῖς | γνώσεως ] ὑψηγορίαις ^ διδά- 
* Mà... 


Ι * v» , 
ὄντως £VOILEVOQ ἔμπλεως πασὴς παι- 
]*"9p Ι 


τοὺς συμ.- 


νιχῶν 
ἦ; 
σχαλος γνωριςὀμμενος * 


Ἀν. 9 * * 
δείας ἦ ἐν ἐπιστήμη τελείας ^ φιλοσοφίας, 
^ 5»? 14 - 34 54 , , 4 
χινεῖς ἐξ Αθηνῶν, ^ Te εἰς Καισάρειαν τὴν 
,ὔ x* 3 * * 
πεοίδοξον, ^ λαμθάνει σε οἰχιστὴν αὐτὴ καὶ 
-- , X » ΄ ^ 
πηλιοῦχον ἐπάξιον, " ἀπαστράπτοντα ταῖς 
ἀρεταῖς, καὶ πάσῃ τῇ οἰχουμένῃ λαμπρῶς 
E 1 $5 - s 
δι αὐτῶν τῶν λόγων 
CS * Ld e 
σἴλειε, ^ διὸ βοῶμέν σοι περιχαρῶς" Μὴ... 
! CINES e P" * " : 4 , 
ἡ. Ὑπὸ τῆς ἄνωθεν χάριτος ἐχλελεγμέ- 
* “- , ΄ ^ ΄ * θ L ὃ / 
γος) τῆς ἐχχλησιᾶς τῇ Xo T0G εἰως ὁιέ- 
* X ΄ 5 “- , : 
πεῖς,  Daotete σοφὲ, "στήσας τὰ τῆς νίκης 
"m / E 3 2 N | X 
cou θεῖσα τρόπαια. ^ Οὐάλεντα γὰρ πικρὸν 
χαὶ 


* ͵ T 
πυρσεύοντα, ὦ DBa- 


τρέψας τοῖς λογικοῖς σου τοξεύμασι, 
" e t 1 X € 4 b à Ld) 
ἔθνος ἅπαν αἱρετιχὸν ὅπλοις ὀρθοόδοζίας 
« M * 3 » n 
ἑλὼν,  TaUTRhV ἐν εἰρήνη 
P4 * ' 
σάν σοι — M5... 
RE » 
0. Ασμα προσοίσωμεν 
, ^ ἊΣ b 
ypéox ἢ οἱ ἱεράρχαν αἰνοῦντες ^ τὸν ἱεράρχην, 
B ἢ * ] ; . 
τὸν πάνσοφον σοφοὶ, ΄ πόλεις τὸν χοσυμιήτορα 
᾿ / 3 . * 
τὸν μάρτυρα αθληταὶ, 


* 3 ’ ᾿ς E ^ 
eT ot.a v ato &€£X560Q(- 


"ἢ Ὁ 
απαντες Q^io- 


: * 
πασῶν πόλεων, 
’ & *; 7 * 
πάντες τὸν ἅπασι διαλάυψαντα" ἢ συνάδουσι 
n t ^ pe * / 3 ^ P * 
xxi ai οὐρανῶν "^ δυνάμεις ἐπὶ τῇ μνήμη αὐ- 
" e ^^ d * bl 
τοῦ, " ὅτι τοῦ Κυρίου " φίλος πιστὸς χεχρη- 
" * 5 E / ν , 7 
νάτικεν) ἀλλὰ βοήσωμεν πρὸς αὑτόν 


M7... 


7. 103909, 0» C, leviter subversa sententia nobili, 
raris expressa. verbis, quibus numina urbium 
preesentia invocari solebant. — ἀπαστοάπτοντα sic 
C, primum πάντα vel πάντας ἅπτοντα cogitavi, sed 
emendatio melius sapit Theodorum, ac repetita 
tollit, — Cf. XVI, 4, 3. — 9v αὐτοῖς τοῖς λόγοις C. 


S. THEODORUS STUDITES. 


Illic invenisti Gregorium, sapientia multum, 
tibi unanimem. Nam una in duobus corpo- 
ribus anima ambobus vobis concreta est. Vix 
apparuisti, collegas tuos statim superans, 
extorres facis, sublimibus te sententiis ma- 
gistrum ostendens. Ne obliviscaris... 

1.Jam quacumque disciplina'plenus, per- 
fectaque eruditus philosophia, moves ab 
Athenis, pelis famosam Caesaream: qua& 
quidem te et conditorem et propitium urbis 
numen accipit; te cujus virtutes fulgurant, 
concionesque totum orbem luculenter il- 
lustrant, o Basili ; ideo clamo tibi exultans: 
Ne obliviscaris... 

8. Superna electus gratia, Ecclesie regi- 
men vi divina vindicas,o Basili sapiens;eri- 
gis sacra viclori:e tu: tropa; Valentem 
enim scvum subvertens verborum tuorum 
jaculis, et cunctam hxreticorum gentem ar- 
mis orthodoxie profligans, Ecclesiam in 
pace rexisti, clamantem tibi : Ne... 


9. Canticum, ut decet, promamus omnes: 
sacerdotes, hierarcham celebrantes; sa- 
pientes, sapientissimum; civilates, civita- 
tum omnium gloriam; pugiles, martyrem; 
omnes omnibus illucescentem. Concinunt 
etiam celestes virtules in ejus memoria, 
quoniam Domini amicus fidelis vocatus est. 
Sed et clamemus ad eum: Ne obliviscaris... 


8. τὸν πιχρὸν C. — ἐν ante cic. om. C. 

0. rp. πάντες C. De aor. οἶσαι multus est Lobeck 
ad Phryn. p. 733. Qua forma ab homerico imper. 
οἶσε, et post Herodotum (ἀνοΐσαι), in recentiorum 
seriptis resurgit. — τὸν ἐν ἅπ. C. — xat οὐρανῶν C. 


(tm 


949 


VII. 


DE S. ATHANASIO. 


Τὰ θεόφθογγα * τς ἐυυελοῦς σου i 
^s EJ ^ 
λῴττης ῥεῖθρα " πλουσιώτερα " τοῦ γου- 
P e it 
»* * 4 * 
σοῤῥόα Νείλου βλύζων, " τὴν ἐκχλησίαν, 
E , , τἂν 
᾿Αθανάσιε, καταρδεύσος, " καὶ δείξας αὐτὴν 
X 05 
ὡς παράδεισον ἄλλον, * καθεῖλες αὐτῆς Tq 
* * 
τριδύλους, αἱοέσεις, ^ ἱεράρχα ^ ὁ πολυχαρ- 


ἈΝ 


* , t ^- 
τερώτατος" " ἀλλὰ τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡλῶν 
ἀδιαλείπτως ἱχέτευε. 

! Hi er * 

B. AXXov σε ἥλιον ᾿ ἔσχηκεν ἡ ἐκχλησία 

x Ἂς 
τὴν ÉX παστοῦ ὡς υὐ ἀῆτον ἐκπορευθέντα 
τῶν θείων ἀρετῶν, " ὅλον ὡραιότατον ἐν τῷ 
It / , Ἔτι." 5 s à mm. X* 

νεύματι" ^ ὡς γίγας Gu γὰρ δραμὼν, ἔαρ 
τῆς εὐσεξείας ἐτέλεσας, - γαληνῇ τὲ τοῖς 
t. 9 9 1 X. 2 * δ » ς: "» * 
ὑπ᾿ οὐρανοὺς ἡυέοαν ὀοθοδοξίας uiv ^ ταῖς 
Σ * 
aou δαδουχίχις " κατ Dapas, motos 
MN κ S : * 
διὸ βοῶ d εἰλιχρινῶς " ἢ Μὴ ἐπιλάθη τοῦ 
" χε 
σου λαοῦ, * ἀλλὰ τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡμῶν 
τὸ, 
ἀδιαλείπτως d ἰχέτευς. 

γ. Σὲ ἀφιέρωσε A BUDE παιδίον ὅ ὄντα᾽ 
ἱερουργὸς γὰρ ἐδείχθης " νεάζων ἔτι Y γρισθεὶς 
τὶ Θεοῦ, * di προὸς δήλωχεν ὁ ἐχθοίζας 

* ἀλέξανδρος ὁ κλεινὸς, 
ur. ὑπέρμιαγον, * ἀθανάσιε θαυ". χτουργὲ, 
ὀρθόφρον, τῆς ἐχχλήσιας χανὼν, Ὁ ἀγγελικὲ 
* JEN 
τρόπον, " πιστεύουσιν NL QE διὸ 


Y μέγαν τῆς ἐκ- 


χορεύων ἐν οὐρανοῖς, * μὴ... 


Ἔπτ' * . 
δ, Μύστην προέφηνεν “ ἄριστον Χριστὸς, 

, ^ C ^ , * 
παμμάκαρ, * τῷ εὐσεξεῖ Νιχχέων " συλλόγῳ: 


VII. Corsin. f. 47: Μηνὸς ἰανουχρ. τη΄, xovod«toy 
τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ᾿Αθανασίου, 7. α΄. In acrosti- 
chide : ἄσμα Στουδίτου, [nter ea quie mox sequen- 
lur ἀνεπίγραφα, plurima poemata, titulo ἄσμα in- 
scripta, f. Theodoro assiguaveris. 

1. Cod. pra se fert duos hirmos τὰ θεόδρυτα et 
τέρπεται, — χατήρδευσας C. — τῷ χυρίω C, constanter 
pro τὸν x9gtoy. 

2, τὸν ὥς V. ἐχ x. Ü. — χαὶ γαληνὴν ἐν οὐρανοῖς C 


1. Ab ore Dei flumina linguz tuc melli- 
Ὁ effundens, abundantiora quam aureos 
opulenti Nili fluctus, Ecelesiam | irrigasti, 
Athanasi, eamque in alterum mutans para- 
disum, eruisti ab ea vepres, ceu hiereses, 0 
longe patientissime pontifex; agedum pro 
uobis Dominum assidue supplex deprecare. 


2. Te alium solem habuit Ecclesia, ut 
sponsum e thalamo divinarum virtutum 
prodeuntem, totum in spiritu Tormosissi- 
mum. Ut gigas enim exultans, ver religio- 
sum renovasti, serénumque diem orthodoxidx 
sub colo fecisti, tuis, Athanasi, ciccumlatis 
lacibus; ideo clamamus ad te enixe: Ne obli- 
viscaris plebis tu:ze, sed Dominum pro nobis 
assidue supplex deprecare. 


3. Te sanctificavit Dominus a teneris : sa- 
crorum enim minister, adhuc adolescens, 
factus es, unctus a Deo, ut przdixit ille te 
qui totondit, insignis Alexander, futurum 
esse te rnagnum Eeclesize vindicem, o thau- 
maturge Athanasi, reeta sapiens, ecclesia- 
stica regula, vir moribus angelice, pro fide- 
libus martyrum ferens coronam ; ideo in 
calis exultans, ne obliviscaris... 

4. Optimum initiatorem, multum beate, 
Christus te sacro ostendit Niceno coetui; 


absurde, — ταῖς σου xxt, 920. C. --- βοῶμέν σοι. C. 
3. ἐχτοίξας C, novum hoc de re trita in Eucho- 
logiis. Rectius esset. ἐχθρέψας vel ἐχτοιγώσας, ut 
τριχόω οἱ ogfozpryéo. Coelerum alia verha non de- 
sunt in. quibus ἐκ pro ἃ privaiüive sumitur, ut àx- 
μελὲς, ἔχδιχος, ἔχνομος, ἔχνοουν, ἔχτοπα, et multa in 
lexicis. Quibus et adde ἐκθοίξας, novum uti. i103 
μαρτυρόστεφε, — πιστεύωσιν C. 
. τῷ vx. cóc, C. — ὡς τῆς χ. διάχ, C. 


ἘΣ τ 


— 


350 S. THEODORUS STUDITES. 


Lord * 3 ^ - 
πρῶτον " ἐν πρώτοις γὰρ ixi" ἔλαμψας, τῆς 
Ω , * 4 ^ b 
χάριτος ὡς διάκονος" ἐντεῦθέν σοι τὸ σεπτὸν 
* χράτος τῆς ἐχχλησίας πεπίστευται " * eU 
διώδευσας γὰρ τὸν πρὸ σοῦ :: ἀστέρα, ὡς ἑωσ- 
? E θ΄... "NT. » x 
φόρος λαμπτὴρ, τῇ τοῦ βίου αἰγλὴ — κατα- 
M t X M] to^ ᾽ 
λάμπων τὴν ὑφήλιον " " διὸ βοῶ σοι ἀσματι- 
NM TE 
χως M7... 
f yi 3 x - 5 ε ^ 
£. Αλλον ἀπόστολον ᾿ Παῦλον σὲ ὑμινοῦ- 
, : * (4 N X YS N t rs * 
μεν, μάχαρ" ^ ὑπὲρ Χριστοῦ γὰρ ὡσαύτως 
2 * , e * *? t 
παῤῥησιάζῃ " ἀγῶνας ἀνατλὰς, ᾿ πόνους, 
᾿ X ΄ 
περιστάσεις τε χαὶ ἀθλήματα, " χινδύνους 
xa διωγμοὺς, * δόλους ix ψευδαδέλφων καὶ 
3 ὃ *X* 4 . ἢ 4 τῷ 1 e 
ἔνεδρα " ἐξ ἀνάκτων τε χαὶ τῶν ἐθνῶν, 
M , m DEPE 
βαστάζων τὴν θείαν χλῆσιν αὐτοῦ καὶ TQo- 

Sweov τ τῆς niertuc, Αϑανάσιεν * δὲ 
χινδυνεύων ^ τῆς πίστεως, Álavaote ιὸ 

“ 3 ^ * a3 "^ 
βοῶ σοι ἀσματιχῶς" ^ Mz... 

! * 7 » * ; " 
c. Σὺ χέρας ἤγειρας ^ πίστεως ταῖς ἐχ- 
4 * τς , P Ὁ X* ΄ m 
χλησίαις ^ τοῖς πολυάθλοις ἱδρῶσι τῶν σῶν 
ἐγώνων, " τὸν ἀριανισμοῦ " θραύσας, ὃ 
ἀγώνων, ^ τὸν Αριανισμοῦ " θραύσας, δυο- 
* p E 
μαχώτατε, μέγαν πόλεμον " GU ξίφης γὰρ 
* ? bell e 
γέγονας ὀρθοδοξίας, χύπτων τὴν αἵοεσιν " 
4 , ^ M * Ἂν kd 
σὺ ἐγνώρισαι πῦρ νοερὸν, " πυρίζον ἄχανθαν 
X* 5 / X 05 
πλάνης, σοφὲ, ^ ἐμφυτεύσας πίστιν ^ EUGE- 
θείας ἐν τοῖς πέρασιν" * διὸ βοῶ σοι... 

/ ^ , ᾿Ξ / * 

C. Τρεῖς ἐκ τῆς ποίμνης cou " πέπονθας 
τὰς ἐξορίας, * ὑπὲρ Τριάδος πρεσύεύων, " 
ὅσιε πάτερ, ^ καὶ τρὶς ἐπιδημῶν, ^ πάλιν ἐν 

^ κά / x / e 
τῇ ποίμνη σου πεφανέρωσαι ^ νυμφίος ys 
χαλλής" aU ποθεινοτέρως ὁρῶσχ GE χαὶ 
4 X* ? e; M! 
προπέμπουσαά σε παγγενεὶ ^ ἐν ὕμνοις χαὶ 
P4 à ^ * * 4 /, 
λιτανίαις πολλαῖς, καὶ εὐφραινομένη ᾿ περι- 
΄“΄ 4 74 je - 
γαρῶς ἀνεχραύγαζεν" ^ Διὸ βοῷ cot ἀσματι- 
m * e 
XO, Mn... 
Ι x^ x ES ͵ X , Y 
Ἢ. Ὑπὲρ τῆς πίστεως δοάυιχτα GU XA. 
᾿ συ 3 / X* M 
θυπέστης " τῇ νέα χήρᾳ ἐκείνη ^ κατηγορηθεὶς 
^» E ES M PA" *«* o» T δ 

τὸ μῦσος τὸ αἰσχρὸν * " αλλὰ ὅσα € ειξαν 
ψευδεπίπλαστα 
πᾶσιν ἀποδειχθέντες ῥιψάσπιδες " ἢ 


X 4 7 ὃ M 
ἠσχύνθησαν δικασταὶ; 
καὶ ὑπέ- 


ὃς ἐπαῤῥησιάσω C. — xal ἐθνῶν C. 

6. κέρας ἡγίασας C. mepte et rupto metro, Cf. 
Luc. ], 69. — σὺ γὰρ yéy. 5. πολλῆς óc. χύπτ, ai- 
ρέσιν C. — ἐμόρίζον ἄκανθαν pro ἐμπυρίζον, quod 
metrum excedit. Cf. XII, ὃ. 


primus enim inter primos fulgebas, ut gra- 
li: diaconus: unde tibi commissum est sa- 
crum Ecclesi? pontificium: tu enim viam 
tenebas previi sideris, lucifero similis, ter- 
ram sub sole positam splendore vite tue 
collustrans : ideo cum cantico clamo ad te: 
Ne obliviscaris... 

9. Alterum te Paulum apostolum canimus, 
beate : pro Christo enim, cum eadem confi- 
dentia obivisti praelia, labores, discrimina et 
pugilatus, pericula et persecutiones, fraudes 
a falsis fratribus, atque insidias regum et 
gentium, onus ferens eundi quo coalitus vo- 
careris, et pericula pro fide spernens, Atha- 
nasi; ideo clamo cum cantico... 


6. Tu fidei cornu erexisti in ecclesiis per 
cumulatos inter przlia sudores; arianismum 
fregisti, invicte vir, ingenti bello. Tu enim 
factus es orthodoxic gladius, discerpens ha- 
resin. Tu agnitus es ignis mentium, exurens 
spinam erroris, o sapiens, simulque inserens 
religiosam fidem in ultimos fines : ideo... 


1. Ter exilium ab ovili tuo passus es pro 
Triade, sancte pater, ac triplici reditu ite- 
rum tuo gregi apparuisti, sponsus quo for- 
mosior nullus; qu& te amantius dum con- 
templatur, et occurrit catervatim in hymnis 
etlitaniis mullis, lzetabunda tripudiat et cum 
gaudio deprecatur : ideo ad te clamo per 
melodias : Ne obliviscaris. 


8. Pro fide theatra subiisti, ab ista juvene 
vidua de re turpi accusatus. At omnia falsa 
esse cum comperissent, judices erubuerunt, 
omnibus digito monstrati, ut ignavi, clypeo 
rejecto. Et transivisti, ut Christus inter lapi: 


- 


7. τρεῖς ἐπιὸ. C. — νυμοίον ὑπερχαλλοῦς C. — προσ. 
got C. 

8. f. πίστ. τραύματα. Non solum falsum crimen 
erat, sed tota historia spuria reputatur. — σὺ 01}. 
C. — ὥσπ. γρ. C. 


—— ——— RE RR ee c NR HR μα 


VIII. DE S. GREGORIO NAZIANZENO. 354 


δυς, dme ὁ e * dx μέσου zen λιθα- 
ζόντων αὐτὸν * ἀθλαδὴς, τόμ duo, * λύσας 
καὐτὸς τούς σε βάλλοντας. * διὸ βοῶ σοι... 
θ΄, Τί ἐς τοὺς ἀγῶνάς σου " ἅπαντας ἐπαριθ- 
μήσει; ἢ ὅλος ἐγένου ψυχῇ σου * στεῤῥὸς 
ὡς λέων: ἢ φωνή 2 De βροντὴ, " ἤχει ἐν 
τις πέρασι δογματίζ (ζουσα, ἢ ἣν ἔφριξαν ἀληθῶς 
" θῆρες αἱρετιζόντων d ἀκούοντες " ^ τὴν Τριάδα 
γὰρ φύσει μιᾷ χ τρανώσας Qoa" etc ἕνα Θεὸν ἢ 
ἐν τρισὶ προσώποις, * [[100;, Υἱοῦ xei τοῦ 
Ἡνεύματος * * 81... 
c. ὑπὲρ τὸν ἅλιον ᾿ἔλαμψας d ἐν βίῳ, πάτεο, 
* καταφαιδρύνας τὸν idu * ταῖς totae 
σου" " διό σοι πᾶς βροτὸς " ae ἑορτάζων 
σου τὸ μνημόσυνον" ἡ χορεῖαι ἱεραοχῶν, 
στέφη τῶν μοναζόντων, ἡ ἡ σύναξις ἢ ὀρθοὸ o y 
χαὶ ἅπας χορὸς ü στεφάνους ἀνατίθενται τῇ 
οἵ * permet even s * dye ópoov ἀθα- 
vicis: * διὸ χορεύων ἐν οὐρανοῖς T μὴ ime 


λάθῃ... 


9. τῇ Y. στεῤδὸς C. — φανεῖσα ὡς $5. C. turpi 
lapsu. — τὴν γὰρ xg. C. 
10. ἢ om. C. ante σύναξις, post vero inserit 


dantes, illzesus, o beate, sic tu dissipasti tuos 
inimicos te offendentes; ideo... 


9, Quis tuos pugilatus omnes enumerabit? 
Totus factus es mente tua imperterritus, ut 
leo; vox tua, ut tonitru, dogmata sonuit ul- 
timos in fines: quo auditu, horruere pror- 
sus bellua hzreticorum. Clara enim voce Tri- 
nitatem in una natura glorificas, unumDeum, 
Patrem, Filium et Spiritum: ideo... 


10. Sole clarior vita tua, pater, qui mun- 
dum tuis irradias virtutibus: tibi ergo omnis 
homo plaudit, festum agens diem memora- 
bilem; tibi pontificum pompz, monachorum 
coronz, ceetus orthodoxorum, omnium cho- 
rus serta decernit, et vota tux sacerrimae 
memorie, o mente angelis par Athanasi: 
ideo exultans in c«lis, ne obliviscaris... 


τῶν. — Valedicens melodus lexieis largitur &yyc- 
λόφρων. 


VIII. 


DE S. GREGORIO NAZIANZENO. 


a. Τὰ συφώτατα * τῆς φλογερῆς σου 
γλώττης ἔ eT, ᾿ἀστραπτόμενα d ἐκ τοῦ ἀῤῥήτου 
φάους, λάμπων, ἢ τὴν no * χατελ xe 
πρυνας, ΄ “ Τριγόριε, : E uds. φρικτῶς ^ 
τῆς Τριάδος τὸ δόγμα, " χαὶ tions ἀπρὶξ ^ 
τὰς αἱρέςεις “ϑαρανᾶς; * ἱεραρ γῶν ἦ ὁ θεολο- 
γικώτατος" * ἀλλὰ τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡμῶν 
ἀδιαλείπτως i ἱκέτευε. 

β΄. ἅπχσα γλῶττα σε T σήμερον ἐγκωμιά- 


VIII. Corsin. f. 52: Μηνὸς ἰανοναρ. zz, κωνδάχιον 
τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ θεολόγου. Merum in acrost. 
ἄτμα Στουδίτου, sed amissis quatuor tropariis, si 
extiterint, 


1. Providissima flamme: lingu: tu:e elo- 
quia dum vibrares ex arcano lumine fulgu- 
rantia, orbem luce perfudisti, o Gregori, 
horrendum intonans dogma Triadis, omnes- 
que a radice arefaciens hereses, tu pontifi- 
cum summus theologus: agedum Christo 
pro nobis in perpetuum esto supplex. 


2. 0mnis te hac die lingua collaudat, ut qui 


L. Ibid. 7. α΄, πρὸς τό" τὰ 0:062. — μωράνας C. — 
Theologo xaz' £077,» convenit θεολογ. Sed f. rara 


superlativi exempla sunt. 


2. πᾶσαν αἵρεσιν C contra modul. perpetuum. 


333 S. THEODORUS STUDITES. 


ζει, " ὡς ἐν σοφία ἁπάντων " ὑπερτεροῦντα, ἢ 
Γρηγόριε σοφὲ, " ῥῆτορ ὡραιότατε τῆς θεό- 
τῆτος, . ὁ πύρινος ποταμὸς T QUA πάσας αἷ- 
ρέσεις τοῖς δύ ὄγμασι," νυημάτων τε ἡ ἀστραπὴ, 
“ ὁ γνώμων τῶν ὀρθοδόξων ὀρῶν ἢ * 4 βρον- 
τῶσα σάλπιγξ ἢ ἐν τῷ χόσμῳ τὰ τῆς γάριτος, 
TF Νὴ ἐπιλάθῃ 
* ἀλλὰ τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡυῶν ἢ 


X Ws - 2 
διὸ βοῶμεέν σοι, πᾶς ὁ λαύς 
τοῦ σου λαοῦ᾽ 


*N , 
ἀδιαλείπτως ἱχέτευε. 


I d 3! * ^ 4 
y. Σὺ ἐξανέτειλας "ἥλιος ὡς Ex φωστήρων; 
* ἱεροφάντορ ; 


λαάμψας ἐν τοῖς ἄθεσι 


* m 3 ^ ’ 
τῶν εὐχλεῶν σου γονέων, 
(ὁ εὐθὺ * 
ἐχ παίδων παρευθὺ 
χαὶ παιδεύμασι ^ σοφίας γὰρ ἐραστὴς " digne 
ἫΝ 
χαὶ ΡΣ ὑπέρτερος, ᾿ ἐν ἀμφοτέραις ἄπο- 
* ’ -— 9 , ] 4 * 
δειχθεὶς ὁ μέγας τῆς ἐχχλησίας φωστὴρ, 
js X 2 T ὦ 
χατηγλαϊσμένος ^ ἐν τῷ κάλλει τῶν φθεγυμάτων 
» ὃ , ONE 
σου) (0 βοῶμεέν σοι... 
à. Maia τὴν παίδευσιν ^ 
Alive 7 ἐξ ὧν Wrap £u. πλεος ἢ πάσης 
σοφίας, ἢ ἤρησαι τὸν τερπνὸν᾽ "βίον τὸν ἰσαγ- 


emnes ἐν ταῖς 


γέλον xat ἀπράγμονα: * ἐντεῦθεν οὖν xdi apicis 
"pi i ἱερωσύνης τῷ χρίσματι, * αὶ ἐξ ξαγοίξζας 
τὴν λογικὴν S Ut σου iagpxyiat. "ἕνην Θεῷ, d 
τὰ τῆς ἐχχλησίας * ἄρδεις φυτὰ ἐκξοῶντά 
cov: * Νὴ ἐπίλχθη τῶν σῶν οἰχετῶν ἢ ὁ ἐπι- 
δλέπων ἐξ οὐρανοῦ, " ἄλλα: ἐξ 

ε΄. ἄλλον Νιωσέα σε " ἔγνωμεν, ἱεροφάντορ, 
T ἐπὶ τὸ ὄρος τῆς σεπτῆς θεολογίας ü προθάντα 
εὐσεδῶς" Ela θεασάμενος τὰ diosa * τὰς 
πλάχας τὸς νοερὰς ἢ φέρεις κεχαραγμένας τοῖς 
δόγμασι, * τὸ μυστήριον ὡς ἀληθῶς * τῆς 
μιᾷς τρισυποστάτου μορφῆς ᾿ χαθυποδὴ- 
AníGAs, ἣν ὡς Θεὸν E ἕνα σέδοντες " ἀναξοῶμιέν 


Ed 


σοι d “ρματιχῶς " “Μὴ... 

ς΄. Στῦλος πυρὸς ἡμῖν ἢ  πέφηνας ὀρθοδοζί ξίας 
* διερχομένοις ec 
δι᾽ οὐ τῆς 6X5 τεινῆς * πλάνης φῇ prb ot 
ἐχλυτρούμεθα, ἢ Γρηγόριε ἱερὲ, 


τοῖς ἐν ἐρήμῳ τοῦ βίου ^ 


* πέτρα τῆς 


— τῶν νοημάτων ἣ à. C: Ab inilio strictos hirmi 
traniites sequi praestat, quamvis τε melodis ininus 
placeret. 

3. coo 011). C. — ἀμφοτέροις C. — T. χατηγλαῖ- 


* 


cuévre. 


sapientia omnes longe superas, sapiens Gre- 
gori, tu deitatis orator elegantissime; tu 
flammigerum flumen, cujus dogmata cunctas 
comburunt hzreses ; tu sententiarum fulgu- 
rans acuminibus ; tu norma verborum rite 
theologicorum ; tu in orbe tuba intonans 
sonum gratie ; ad te ergo clamamus cunctus 
populus : Ne obliviscaris plebis tus, sed 
Christo pro nobis esto in perpetuum sup- 
plex. 

3. Tu veluti sol ex sideribus, ortus es ab 
egregiis parentibus, sacrorum interpres ; sta- 
lim a teneris resplendens moribus et eru- 
ditione: sapientiz enim que ac pietatis 
amans nulli impar, hinc et inde factus es 
Ecclesie fax ingens, exquisita verborum ve- 
nustate emicans ; ideo tibi clamamus... 


4. Studuisti multum disciplinis Athena- 
rum, unde sapienli:? omnis plenus, vitam 
illam amavisti amoenam, qua angelos e&mu- 
latur et negotia amovet; repurgalus igilur 
ab ea, ungeris sacerdotii oleo, ac reserans 
ingenii fontem a Deo signatum, plantas Ec- 
clesize irrigas, tibi clamantes : Tuos famulos 
ne obliviscaris, lu nos de colo despiciens, 
sed pro nobis... 

5. Alium te Moysen novimus, hierophanta, 
ascendentem pio gressu insacrum theologi? 
montem; ibique arcana contemplatus, la- 
bulas spiritus affers, dogmatibus exaraías, 
quibus perspicue demonstratur verum esse 
mysterium unius in triplici personasubstan- 
lie, quam Deum unum esse credimus, cum 
cantico ad te clamantes : Ne obliviscaris... 

6. Ignea orthodoxis» columna palam no- 
bis es, mortali in eremo peregrinantibus : 
qua, uti sublatis e specula facibus moniti, ab 
erroris caligine liberamur, o Gregori sacer, 


4. ἔρασαι C, οἱ placeret, sed cum genit. 

ὃ. χαθυποδηλούσας, cujus compositi vix exempla 
sunt. 

ὑ. φρυχτωρούμενοι, Cf. 1, 4. 


δ uw t 


Vll. DE S. GREGORIO NAZIANZENO. 333 


di ἀκρότομε; * ἐξ ἧς ἔδλυσαν ῥεῖθρα 
ζωῆς, " εἰς κόρον τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ, " τῶν 
αἱρετιζόν των “τοὺς χειμάῤῥους γαταλλυσαν τα, 

ES βοῶμέν τοὶ πᾶς ὁ λαός: " Mu ἐπιλάθη 
σχέπων ἡμᾶς, * ἀλλ e 

CUT is, ὦ l'enyópu, " ἄδυσσον ἐξαριθμιήσει ἢ 
ἧς ἀπηρεύξω σοφίας " £x τῆς σῆς γλώττης; 
πληροῖς γὰρ ἀληθῶς * πᾶσαν τὴν ὑφήλιον ἐν 
τοῖς δόγμασιν " "^ βαθύς cou ὁ ποταμὴς id 
ὄντως τῶν νοημάτων: χαθέστηχεν, χαὶ δυσπέ- 
pato πάσῃ πνοῇ, * τοὺς νόας ὑποῦδρυχίους 
ποιῶν ἢ τῶν αἱρετιζόντων, " τοῖς πιστοῖς δὲ 
ἡδυνόμενος * * διὸ βοῶμέν σοι ἀσματιχῶς " 
* νὴ... 

η. ὄργανον δέδεικται ἢ Πνεύματος τοῦ 
παναγίου Ἐ τὸ θεολόγον σου στόμα, T οὐρα- 
νοφάντορ, ἢ Γρηγόοιε χλεινὲ, ἢ TUER τῷ 
τοῦ Πνεύματος χορ EUNDUM EO . * àv οὐ ἡμῖν 
τοῖς πιστοῖς " ἦχος ὡραϊσμένος διήκουσται, 
E ELO δογματικοῖς᾿ εὐφραίνων ἡμιῶν 
τὰς CES τῆς ς Ψυχῆς δυνάμεις * πρὸς ἔρωτα 
τῆς θεότητος " διὸ βοῶμεέν σοι ἀσιατιχῶς᾽" 
* νὴ... 

θ΄, Δῆλος ἐν ἅπασι “γέγονας ἐνχόσμῳ Το t^ 
* oye ἐπὶ γυωστιχοῦ ὄρους" ἀνηνεγμιένος, Tp Q- 
γόριε τερπνὲ ἢ Qi ὁ πολύσοφος καὶ γλυ- 
κύφωνος " aud ἐται γὰρ τὰ σὰ Ἐ μεῖζον 
ἀριστοτέλους xai Πλάτωνος, T Dune É- 
ληνες oi παιδικοὶ ^ θουλλοῦσιν ἐπὶ σοφίᾳ 
πολλῆ, ^ ὅτι xa ob ταύτην ἢ ἐξήσχησας ἱ 159p 
ἄνθρωπον" ἢ διὸ βοῶμιέν σοι ἀσματικῶς᾽ : 
M3... 

ι΄. Yu.vov ὃν fjGX σοι, * 
goto, ἢ y ὡς μικρὸν δῶρον óc ἐξίου “ ' 
οἰκέτου * * Θεῷ τε γὰρ καὶ σοὶ; Ἐφίλος ὥσπερ, 
λέλαχα τὸ εἰς δύναμιν - * χὰς θείας σου προ- 
σευχὰς * δός μοι εἰς σωτηρίας ἀπόλαυσιν, 


ὅσιε ᾿ πόθῳ καὶ 
τοῦ σου 


7. ἑξαριθμήσει, ut. VIT, 10. At placeret ἐξανα- 
ρύσει « quis exhauriet ? » — ἅπασαν τὴν oz. C. 

8. στόμα σον C. — εὐφραῖνον C, mox in lacuna f. 
lege: σχιρτησάσας. 

9. ἀνην. ab insueto ἀνήνεγμαι. — ἐν τῷ χόσμῳ ὡς 
ἐπὶ ὄρους vv. C. — σὺ ταύτην additur. 

10. δέξιο iterum C, ut VI, 4. An pro optalivo 

v. 


tu pietatis acuta rupes, unde scaturiunt 
fluenta vit:e, in satietatem fidelis populi, ob- 
structis h:»erelicorum vorticibus; ideo ad te 
clamamus, tolus populus : Tu nos respicere 
ne obliviscaris... 

7. Quis, o Gregori, satis enarrabit abys- 
sum sapienti: quam eructasti ab ore tuo? 
Dogmatibus sane imples omnem sub sole 
terram; profundus revera substitit amnis 
luarum cogitationum, nulli anim: trans- 
meabilis, in imum mergens bzreticorum 
intellectus, fidelibus vero suavissima lym- 
pha; ideo clamamus tibi cum hymno... 


8. Organum sanctissimi Spiritus os tuuni 
theologum extitit, vates ad sidera notus; 
clare Gregori, quod plectro Spiritus tactum 
insonuit; quo nostris fidelium auribus amo- 
nissimus subiit susurrus, et melodicis dog- 
maltibus nobis exhilarantur animo vires, 
geslientes in Deitatis amore : ideo clamamus 
tibi cum hymno... 


9. Conspicuus cunctis in hoc mundo, 
scientizé tlauquam in monte stetisti sublimis, 
venustissime Gregori, lu sapientia multus ac 
voce suavis : tua quippe plus miramur quam 
Aristotelis Platonisveopera, quos Grecorum 
pueri pra» ubertate sapienti: jaclant. At 
enim illam tu ultra hominem exercuisti: 
ideo tibi cum hymno clamamus... 


10. Quem tibi cecini hymnum, vir sancte, 
amore motus et tcremore, hoc munusculum 
famuli tui accipe ; Deo enim et tibi, amici 
instar, vocem sustuli pro viribus. Tua mihi 
suffragia praesta, ut salute fruar, orbique 


δέχοιο, vel δέξαιο) sed ob accentum praestat δεξίου 
ἃ verbo byz. δεξιοῦν, eodem sensu quo δεξιᾶσθαι, -- 
φίλων ὥσπερ λέλεχας sic. codex barbare, ut iterum 
in XVII, 13. Ex Suida emendatur λέλαχας, ἀντὶ τοῦ 
χέχραγας. — δούς μοι σωτηοίας C. — T. οὐχ. xal εὖλο- 
γῶν — post πάντες om. σοι C.— Init. πόθῳ xal φόθῳ, 
ut Roman. XXIX. In fine τῷ χυρίῳω C. 
2J 


m oEumneh Ges 


394 S. THEODORUS STUDITES. 


τὴν οἰκουμένην χατευλογῶν, á χράτυνον τὴν 
βασιλείαν ἡμῶν * σὺν τοις ἱερεῦσιν, "^ ἵνα 
πᾶντες GOL t ἀνακράζωμεν" " Μὴ ERAT ToU 
σοῦ λαοῦ, ἢ ὁ ἐπθ τεῦ ον ἐξ οὐρανοῦ, * ἀλλὰ 
τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡμῶν * ἀδιαλείπτως ἱχέτευε. 


bona verba donans, da robur imperio no- 
stro ac pontificibus, ut omnes ad te clame- 
mus: Ne obliviscaris plebis tu:ze, qui nos e 
colo respicis, verum Domino pro nobis esto 
in perpetuum supplex. 


IX. 


DE S. EPIPHANIO. 


α΄. Τὰ φανότατα * τῆς λιγυρᾶς σου γλώτ- 


τῆς ἔπη, ἢ ἐκθλαστάνοντα V dx θησαυρῶν 
ἐνθέων, πᾶσαν * τὴν οἰκουμένην. i κατελάμ.- 
ἤρυνεν; ᾿ Ἐπιφάνιε " στῦλος φωτὸς * τῆς ἐχ- 
χλησίας, πἄτερὶ " ἐδείχθης ἀεὶ " ix θεϊκῶν 
βολίδων, " ἱεραρχῶν “λύχνος τι  ὐτσ τατον: 
* ax τὸν Κύριον ὑπὲρ ἡμῶν * ἀδιαλείπτως 
ἱκέτευε. 
β΄. λομα ἀσμάτων σοι ἢ 
τῆσαι" ^ ἀγγελικῶς Y^p ἐν βίῳ ἢ ἑπολιτεύσω, 
* ἀείφωτε λαυπτὴρ, ^ δ 108 Ἐπιφάνιε ἱερώ- 
τατε" ^ ἀλλ᾽ ὅμως τοὺς ἐκ ψυχῆς * δέχου 
σοι πῤύσιοντὰς χαὶ πίστεως, τοὺς ἐγχειρίζειν 


ἔξεστιν ἐπικρο- 


* - A 
πρὸς τὸ υδϑεῦ τολμῶντας τὴν ἀζιέραστόν 
* * 55 PU 
cou ἦ τὴν μυροδοτοῦσαν τὰς ἰάσεις τοῖς 


μὴ ἐπιλάθη τοῦ σοῦ λαοῦ ἢ δὲ 


αἰτοῦοσί σε" ἢ 
ἐξαιτοῦντος εἰλικρινῶς, * ἀλλὰ τὸν Κύριον 
ὑπὲρ ἡμῶν * ἀδιαλείπτως ἱκέτευε. 

Y- Σὺ ἐξανέτειλας "dnos πρὸ ἑωσφόρου, 
χαταφωτίζων id τῶν μ Ἀθη ατον 
τὴν σύμπασαν ἀεὶ * λόγοις τοῖς ταν πονοις 
σου, ἔὑπιφανιε. ἢ Νεάζων Ys ἀληθῶς ^ ὥφθης 
ἐν φιλοσόφοις φιλόσοφος, " θα p guapet δὲ 
xai ἡμῖν " ὄντως, χατὰ θεϊκὴν τὴν φωνὴν, 
TULUX σοὺ χείλη, * 


* 


ἀεννάως νᾶμα πότιμιον, 


ΙΧ. Corsiu. f. 144 : Μηνὶ palo ιβ', χονδάκιον τοῦ 
ὁσίου πατρὸς μῶν ᾿Ἐπιφανίου ἐπισκόπου Kónpov., lu 
marg. Τοῦ Zrovóltou, iterumque in acr. &spa. 

1. Ibid. notantur hirmi, ut supra. — ἐκόλυστά- 
voyza sic C liquido, raro exemplo, nisi legendum 
sil. 2«6Àaotávovta. — χατελάμπρυνας C. — xol στύ- 


^os C., ut supra VI, I, in eod. V. 


1. Luculentissima canore lingue iue 
verba, ut imber effusa e thesauris divinis, 
universum orbem illuminarunt, Epiphani 
pater; columna luminis in Ecclesia ostensus 
es in evum, elieiens divina fulgura, ponli- 
ficum lampas longissimo ambitu fulgens : 
age, Domino pro nobis in perpetuum esto 
supplex. 

2. Canticum prastantissimum decet libi 
modulari. Angelicam enim vitam vixisli, 
semper luminosa fax, sacerrime rhetor, Epi- 
phani; verumtamen accipe accedentes ad te 
ex animo et fide, qui audent mihi com: 
miltere munus laudandi tuam memoriam, 
amore dignam, qua largiris sanationes 
orantibus te; ne obliviscaris plebis tu: 1e 
enixe supplicantis, sed Domino... 


3. Tu ortus es sol ante luciferum, radiis 
scientiarum continuis totum orbem illumi- 
nans per tua eruditissima opera, o Epipbani. 
Adhuc enim juvenis, verus visus es inter phi- 
losophos philosophus ; nobisque unguenta 
omnino pluunt, ut habet diviria vox, ex vene 
randis labiis tuis, uti lympha perennis, quee 


2, "Agua ἀσμάτων hebraico de more melodus 
exaggerat. — got etiam placeret, ubi πρὸς in loco 
vexato, in quo subaudi μνήμην, unde peudet (e 
ροδοτοῦσαν, confirmante hanc vocem raram co- 
equali Theophane 679, 8. — μὴ διαλείπῃης ὑπὲρ λαοῦ 
C, altera depravalione bis repetita. 

3. Inter lumina caligat iste sol ante luciferum 





X. DE S. 


Por QU πεξώκοτες ἡμεῖς γηγενεῖς, * ἀναδοῶμεν 
περιχαρῶς" * ἀλλὰ... 

? Μέγα προπύργιον * ἔχει σε ἡ ἐκχλησία, 
* γικητικὸν γὰρ ὁπλίτην τροπαιοφόρον, P 
αἱρέσεις ἐκσοδῶν ἢ λόγοις τοῖς πανσύφοις δου; 
Ἐπιφάνιε - * ἐν ταύτη γὰρ οἰκισθεὶς " πρῶτον 
ὡς θηχοφύλαξ διάκονος " μετ᾽ οὐ πολὺ δὲ 
προχειρισθεὶς * ix θείας ἐπιφανείας αὐτῇ T 


ἀρχιερατεύεις, ἢ χαθά φησί Sly καὶ ἔπρεπε" 
* διὸ Bou σοι ἐχτενῶς" * μὴ διαλείπης 
ὑπὲρ λαοῦ, * ἀλλὰ... 


oriens, nisi id ortum Epiphanii inter Judaeos in- 
nuat, — xazà θείαν φων. τὰ τίμ. C, — ot pro ἡμεῖς C. 
Veiis ἦς ἔχει, — hunc v. furabatur interpolator , de 
quo Vl, 2, ct hie fortasse manum injecit. Nisi 


E α΄. Τῷ φαεινῷ σου βίῳ 

οὐ ἄστραψας ὡς ἥλιος, 

i περιφανὴς TG χόσμῳ 
A ἐδείχθης τοῖς θαύμασιν, 


Νιχόλαε ἱερομιάκαρ, 
ὁ τοῦ Χριστοῦ θεράπων πιστότατος, 
πρέσθευε ὑπὲρ ἡμῶν, 
τῶν ἑορταζόντων 
προστάτα θερμότατε. 
β΄. Τὸν θείῳ μύρῳ χρισθέντα, 
τῶν Μύρων ἀρχιερέα, 
ὁ τὰ μύρα σου τερπνῶς 
ὀσφραινόμενος τῶν θαυμάτων, 
πῶς σε ὑμνήσω 
ἄἅμαρτίαις δυσωδῶν, 
ἅγιε NixoAae ; 


X. Corsin. f. 92, 29 loco : ἕτερον χονδάχιον τοῦ 
ἁγίου Νιχολάου, X4. πλὸ΄, φέρον ἀχροστιχ δα - Τοῦ 
Στουδίτου, Initium in palat. 288, f. 304. 

|. τῷ φαεινῷ. Et hoc. videtur, ut pleraque hac- 
lenus, αὐτόμελον opus Theodori in utroque mo- 
dulo, ad quem multa exiguntur. — Post ἕορτα- 


NICOLAO. 339 


epota mortales facit exultare, clamantes : 
Domino... 

4. Te magnum propugnaculum babet Ec- 
clesia, ovantemque militem tropheis onu- 
stum, hzreseon expulsorem, ob tuos libros 
doctissimos, Epiphani. In ea namque tu pri- 
mum degisti diaconus, sacrorum custos, ac 
paulo post, manibus impositis ex divina re- 
velatione, ipsius summus pontifex, ut tibi 
dictum, et te decuit; ideo clamamus tibi 
fortiter : Ne obliviscaris... 


i«so66 absolutus sit nominativus, legendum: 
νιχητιχὺς γὰρ ὁπλίτης, τροπαιοφόρος, αἱρέσεις ἐχσοθεῖν. 
— εἰσοικισθεὶς ἐν πρώτοις (ἃ. --- ἀρχιερατεύειν C. 


X. 
DE S. NICOLAO. 


1. In lucida tua vita 
rutilans ut sol, 
conspicuus orbi 
miraculis factus es, 
beate Nicolae sacer ; 
tu Christi famulus fidelissimus, 
esto advocatus noster, 
celebrantium te 
defensor acerrime. 

2. Divino linitum unguento, 
te Myrorum pontificem, 
cujus unguenta suaviter 
perflant mihi ex miraculis, 
quomodo te canam, 
peccatis faetens, 
o sancte Nicolae? 


ζόντων intrusa videntur in C ἐν πόθῳ, qua im 


caeleris ephymuiis non comparent. 

2. τὸν μύρῳ θείῳ C, cum in alio ordine passim 
hirmus revocetur. Cf. Romau. XXVI, iisdem tur- 
genlem παρονομασίαις. — ὡς τὰ μι P. — ἀμχρτίας 
δυσωδίᾳ γέμων, Νικχόλ. P. - ἴθυνόν μου P. 


306 S. THEODORUS S'TUDJTES. 


ἀλλὰ νάρδῳ προσευχῶν 
μύρισόν μου τοὺς τρόπους; 
ἥδυνόν μου τοὺς φθόγγους 
εἰς ὀσμὴν εὐωδίας νοητῆς, 
πρὸς τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως, 
τῶν ἑορταζόντων 
προστάτα θερμότατε. 


" Ó κὐσμος ὅλως, ὡς ἄλλου * puo rtipoc 
φωτοδολοῦντος, ἢ ἐν τῇ μνήμῃ δου, σοφὲ, “ 
φαιδρυνόμενος ἑορτάζει, ἢ χαίρει, δοξαζει 
ἀναδλέπων νοερῶς ᾿ θαύματα ἜΝ aora . 
ἀλλὰ δεῦρο καὶ ἡμῖν ἢ QUITO) οὐρανόθεν, " 
ταῖς εὐχαῖς σου ἀστράψας, ^ τῶν παθῶν σχε- 
δαννύων τὴν ἀχλύν, * Gv σε ἀξίως ὑ ὑμνούν- 
των, * τῶν ἑορταζόντων... 

à. γμνεῖται ὄντως ἀξίως " 
Y ὅτι χάριν ἐκ Θεοῦ * ταῖς ἄρε- 
* πάντας προφθάνεις i 


' ἐν πᾶσι τὸ 
ὄνομα σου, 
ταῖς σου χατεχτήσω᾽ 
τοὺς ἐν πίστει ἐκτενῶς ἢ 
σε " xai γὰρ λύεις πειρασμοὺς, ii 
ἐλέγχεις, ii χτεινομένους λυτροῦσαι θαυμα- 
στῶς μεταθάλλων τὰς ὀργὰς, ᾿ ἱεροφάντορ 
maU. ἐμάκαρ; Y τῶν ἑορταζόντων... 
εἰ, Σὺ τοὺς δεσμώτας ἐῤῥύσω * θανάτου 
τοῦ πικροτάτου ; " φούερὸς τῷ βασιλεῖ 
ἐποφθεὶς αὐτῷ ἐν ὀνείρῳ πῶς γὰρ οὐχ εἰ- 
jt * ἐπακοῦσαί σου φωνῆς; * ἅγιε Νιχόλαε. ἢ 
σὺ γὰρ ἔγεις ix Θεοῦ ἢ δύναμιν A τῊΝ 
" πειρασμῶν ἀπαλλάττειν ἢ τοὺς πιστῶς ἐξαι- 
τοῦντας πρὸς Θεὸν T πρεσθευτὴν χινδυνευόν- 
των, * τῶν ἑορταζόντων... 
ς΄. 'ίς οὗτος ἄλλος ἐπώφθη ἢ ἐν θλίψεσι 
gun τοὺς ἁλόντας πειρασμοῖς, ὥσπερ 
σύ ποτε, θεομάχαρ ; σὲ γὰρ ὑμνοῦσιν 
ἀπαχθέντες εἰς σφαγὴν ἄδικον τρεῖς ἄρνες 
aou * * ἄλλος ἄριστος ποιμὴν, * ἀφηρπάσω 
τοὺς ἄνδρας, * ὡς ἐκ στόματος λύχων, T 
φοδερὸς κατ᾽ αὐτῶν, θαυμαστωθεὶς * ἐν τοῖς 
υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων, * τῶν δορταζόντων... 
ζ΄, Οὐκ ἔστιν ὅστις ἐν λύπη ἢ οὐ προσφεύγει 


αἰτοῦντας παρεῖναί 
ἀδικοῦντας 


3. δοξάζει absol. — τῶν πιστῶς σε ὗμν. C in fine. 
ὅ. αὐτῷ additur, — ἐξαιτ, σε εὑρεῖν εἰς θεὸν πρεσ- 


Verum nardo precum 
perfunde meos mores, 
emollias mea verba, 

ut oleant suavitate mentis, 
teque digno hymno exornent, 
celebrantium te 

defensor acerrime. 


3. Totus orbis, ac si novum sidus effulgeat, 
in hac tua memoria, o sapiens, lumine per- 
fusus festum agit, gaudet, gloriatur, mente 
suspiciens sacra prodigia. Agedum et nobis 
adesto caelitus, tuis precibus illustra, pelle 
voluptatum caliginem, tu digno hymno 
canentium te et celebrantium defensor acer- 
rimus. 

4. Vere decet: omnium hymnos tuum 
nomen habet: gratiam enim quum a Deo 
tuis virtulibus acquisieris, ades omnibus qui 
cum fide tuam enixe exorant presentiam; 


pericula enim solvis, injustos redarguis, ab ᾿ 


interitu liberas morte damnatos, judicum 
iras prodigiose compescens, o beate hiero- 
phanta, celebrantium te... 

5. Tu vinculis constrictos a morte eri- 
puisti sievissima, dum terribilis imperatori 
in somno apparuisti. Curnam tuam valuis- 
set vocem non exaudire, sacer Nicolae? 
Tantam enim tu virtutem a Deo habes 
averruncandi pericula a fidelibus, te apud 
Deum invocantibus ut protectorem pericli- 
tantium, celebrantium... 

6. Quis alius similis visus est adesse op- 
pressis et jactatis inter discrimina, sicut tu 
olim, o beate Dei? Canunt enim te abacti ju- 
venes in necem injustam, tres oves tu. Al- 
ter pastor optimus, eruisti homines ex ore 
luporum, formidolosus illis, mirabilisque 
inventus inter filios hominum, celebran- 
tium... 

1. Non est ullushomo lugens, qui ad tuam 


- δευτῆρα τ, x. C. Cf. XII, 14. 


6. ποτε add. — φοδερῶς C. 


τὰ 


ἜΡΟΝ ἃ 


X. DE S. 


* ocv χακχῶν ἀπαλλαγὴν - 
ἐξαιτούμενος ἀνευβέσυαι: * σὺ δὲ εὐθέως * 
ὑπαχούεις συμπαθῶς, ἢ ἅγιε Νιχόλαε, * δια- 
σείεις τὰ δεινὰ, ἢ χαταλλάττεις τὰς ἔχθρας» ; 
ἀγαφέρεις ix βάθους " ἀθυμίας τῶν περιστά- 
σέων " εἰς τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως, " τῶν ἑορτα- 
sive... 

ἡ. Ὑπὲρ τὰ ἄνθη χυπρίζει ἢ T λάρναξ 
τῶν σῶν λειψάνων, " νοητῶς μυροδοτεῖς, " 
προστατεύων ταῖς εὐωδίαις " * τίς γὰρ ἐν 
πίστει ἢ τρησφοιτησάς οὐχ εὐθὺς ᾿ εὕρατο 
ὃ ἤτησεν; ἢ ἀλλὰ δίδου καὶ ἡμῖν " ὀσφραίνε- 
σθαι εὐψύχως πόῤῥωθεν " οὖσι ταύτης, * τῶν 
χαρίτων εἰς ῥῶσιν νοητῶς, " πρὸς τὸ ὑμνεῖν 
σε ἀξίως, * 


τῇ σῇ σχέπῃ, 


τῶν... 


θ΄. Δωρεῖσαι 5 ὄντως ποιχίλως ἢ n εὐερ- 
γεσίας" Ἐὰν Exod γὰρ γραφῆς " παρεδρεύη 
σοΐ τις ἐν πίστει, " ἔχει ὃ θέλει ἡ γὰρ χάρις 
σου πολλὴ, " ἅγιε Νικόλαε." And νέμοις καὶ 
div" ἅπερ σε ἑξαιτοῦμεν, " χάριτι πρεσδειῶν 
σου " πρὸς τὸν ὄντως σοὺ ἐραστὴν Χριστὸν, 
εἰς τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως, * ρῶν, . 


οὐ βραδύνεις 
τοῦ 


v. ἱκετηρίαν λαμθάνων ἢ 
ὑπαχοῦσαι, " ὁ ἀχοίμητος φωστὴρ : 
ἐξάπτοντός σοι χανδήλας, ἢ μέχρι γὰρ τούτου 

* ἐπιδίδως ἑαυτὸν Ἐ τοῖς θερμῶς ζητοῦσί σε" ἢ 
χραταιά σου ἡ ῥοπὴ, " εὐμενής σον ἡ κλῆσις" 
φίλος γὰρ γρηματίζεις * ποῦ δεσπότου τῶν 
πάντων χαὶ τῶν σὲ, * Νιχόλαε χριστομάκαρ, 
* vv ἑορταζόντων... 


ια΄. Τὴν yip ταύτην ἰδίως ^ ὑπὲρ ταντας 
τοὺς ἁγίους " σοι δεδώρηται Χριστὸς " προ- 


7. Rectius : μὴ τῇ σου xp. σχέπῃ. — εὕρασθαι C. — 
περῖστ, δεινῶν C addit, sed frustra : sunt enim sepe 
lempora sat per se rebus desperata. 

8. μυροδοτεῖς sic C (cf. supra μυροδοτοῦσαν) no- 
vum videtur. — εὕρατο refer ad similia in aor. by- 
zantin. que nullibi tamen vidimus apud Theodo- 
rum. — ὠσφραίνεσθαι C, aut fortasse ὡς ὑμνεῖσθαι, 
Cum vitiosa scriptura luctamur in pagina fere 
evanida. 


NICOLAO. 357 


non confugerit tutelam, deprecabundus do- 
nec a malis immunitatem reppererit. Tu sta- 
tim exaudis propitius, sancte Nicolae; szva 
removes, simultates concilias, eruis ex 
abysso temporum desperatorum, ut te digne 
canant, celebrantium... 


8. Flagrantior floribus renidet arca tua- 
rum exuviarum, tu mystica respergis un- 
guenta, rerum suaveolentium prises. Quis 
enim in fide huc accedens, subito non rep- 
perit quod petierat? Sed nobis quoque da, 
suavi perfundi odore, qui procul ab illa su- 
mus, in spiritualium robur gratiarum, ut 
digno te hymno ornemus, celebrantium... 


9. Confers variis verisque modis divina be- 
neficia. Si quis enim juxta imaginem tuam 
depictam cum fide tibi steterit se, habet 
quod vult. Tua enim copiosa est gratia, 
sancte Nicolae. Sed et nobis largire que 
exoramus, tuorum gratia suffragiorum apud 
vere tui amantem Christum, ut digno te 
hymno canamus... 

10. Supplicia vota sumens, non exaudire 
moraris, fax nunquam extincta, quicumque 
tibi cereos accenderit : huc enim usque te- 
met tradidis his qui te cum ardore inqui- 
runt. Prepotens est tua in ultimis efficacia, 
benigna tua invocatio ; amicus enim diceris 
Domini omnium, et eorum qui te hymnis 
prosequuntur, o Nicolae in Christo beate, et 
qui nunc celebrant te... 

11. Hanc tibi peculiarem gratiam pre 
omnibus sanctis Christus largitus est, pro- 


9. Haud sine consilio εἰχόνι γραφῆς affectata est 
tautologia ab egregio iconomachorum profliga- 
tore, ob celebritatem imaginis Nicolai, de qua 
multum tunc temporis disputatum est. — παρε- 
δρεύει C. — τίς πίστει C — ὄντως ip. aov yp. C. 

10. οὐ βραδύνης χαθυπαχοῦσαι. C. — κἂν δῆλον 
vel κανδήλας, vox latino-graeca in obscura C 50}}- 
ptura, — τῶν ἁπάντων C. 


398 


, “ Ὶ δύ * 5 “ x 
στατεύειν τῶν ἐν χινδύνοις " ^ ὅθεν σε ἅπας 
» - X € , Lr 2 D 
ἀντιλήπτορα ζητεῖ, ^ ἅγιε Νικόλαε, à ἐν λύ- 
2 M * 5 θῷ 4 d X 5 
παις ἐμπαρὼν, ^ τληπαθῶν ἐξορίαις, ^ ἀπα- 
4 τῷ ΄ X009 8 - ^ Ν 
χθεὶς τοῦ τεθνάναι" “ ἐπὶ πᾶσι γὰρ βοηθεῖς 
θερμῶς * εἰς τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως, * τῶν éop- 
ταζόντων. .. 
͵ T * 
ιβ. ὁ δι ἡμῶν σὺ πρεσδεύων, ἐκ βαθέων 
4 ͵ * c s 4 X ὃ “ 
dva pdt," ἀντιλῆπτορ ἀγαθὲ," κινδυνεύοντα 
/ , * - . 2 * ὔὕ 
πρόφθασόν με, " γεῖρα ὀρέξας ^ βοηθείας 
“ * e * | 3» - 
χραταιᾶς, ᾿ ἅγιε Νικόλαε, " xai ἐξάρας τῶν 
δῷ * e * ^ € ^^ 
δεινῶν, " δεῖξον ὅσα ἰσχύεις ^ TOig vioig τῶν 


X v ᾽ὕ 


ἀνθρώπων, “ ἵνα πάντες ὑμνῶσι διὰ σοῦ ἢ 
^J * * led € 
νῦν τὴν ἐμὴν σωτηρίαν, " τῶν ἑορταζόντων... 
! 4 e x 

ty . Ὑπερχοσμίως ὑπάρχων, ^ καὶ χαίρων 
σὺν τοῖς ἀγγέλοις, " μνήσθητί μου πρὸς 

Y * » , M £t ὃ T , Ἔ δ 
Θεὸν, " ἀναξίου τοῦ ὑμνῳδοῦ σου t0 OU 
τὴν χάριν ὡ ὁμοῦ πᾶσι τοῖς τὸ σὸν ΤΕ 
λοῦσι μνημόσυνον, " τῆς εἰρήνης Doa sura, 
* v ὃ M / * 6i AES NE. 

ἔχόιχε τῶν ἐν λύπαις, πρεσθευτὰ τῶν ἐν 
χόσμῳ, * ἱερέων ἐγκαλλώπισμα σεπτὸν, " 
βασιλέων συμμαχία, " τῶν ἑορταζόντων 
προστάτα θερμότατε. 


41. βοηθεῖς γὰρ €. 
12. δύ ἡμῶν σοι , --- πάντες ἀνυμνοῦσι C. --- in 
fine và» id. om. 


S. THEODORUS STUDITES. 


tegendi periclitantes : unde te patronum 
unusquisque exposcit, sancte Nicolae, qui 
in aerumnas incidit, qui exiliis torquetur, 
qui morti traducitur; omnibus enim ala- 
criter auxiliaris, ut te digno hymno ca- 
nant, celebrantium... 

42. O tu qui noster es sequester, ad te de 
profundis vocem attollo, bone patrone, pe- 
riclitanti mihi adesto, manum porrigens 
auxilii potentis, sancte Nicolae, et dira re- 
movens, quantum valeas filiis hominum 
ostende, ut nunc omnes te canant ob meam 
incolumitatem, celebrantium... 

13. Ultra mundos inhabitans et cum an- 
gelis gaudens, memento mei apud Deum, 
qui tuus immerito melodus sum; da quoque 
gratiam omnibus tuum recolentibus diem 
memorandum, tu pacis arbiter, vindex lu- 
gentium, intercessor mundi, sacerdotum 
decus augustum, imperatorum commilito, 
celebrantium te defensor acerrime. 


13. τοῦ ἀναξ, C. Ceeterum ubique codex in de- 
tritis foliis multa passus est. 


XI. 


DE S. JOANNE CHRYSOSTOMO. 


αἷ. Τῇ χρυσοῤῥείθρῳ αἴγλῃ " τῶν θείων 
δογμάτων σου, ἢ τῆς ἐχχλησίας, πάτερ, ἢ τοὺς 

e * ὃς / e 77 * 
θῆρας ἀπήλασας, " Χρυσόστομε ἱεροφάντορ, 
ὡς ἀγαθὸς ποιμὴν θεαυγέστατος, " πρέσθευε 
ὑπὲρ ἡμῶν, ^ ὡς τῆς μετανοίας * προστάτης 
θερμότατος. 


XI. Corsin. fol. $3, 25 loco: ἕτερον χονδάχιον τοῦ 
Χρυσοστόμου, ἦγ. xÀ9', φέρον ἀχροστιχ lóa* Τοῦ ἀσώτου 
ἄσμα, En alterum jam notatum, preter ἄσμα, mo- 
desti hymnographi latibulum. 


4. Tu, aurifluo sacrorum dogmatum ful- 
gore ab Ecclesia, pater, belluas fugavisii, 
hierophanta Chrysostome, ut bonus pastor 
divino radio splendens, intercede pro nobis, 
cum sis paenitentium zelosissimus patronus. : 


4. Corsin, πρὸς τό Τῷ φαεινῷ. — γρυσοῤῥείθρῳ 
nova solemnioris χρυσοῤῥόῃ varietas est, ejus- 
demque officine videntur tum θεαυγέστατος, tum 
infra χρυσοφθόγγῳ. 


XI. DE S. JOANNE CHRYSOSTOMO. 339 


β΄. Τὸν ῥεῖθρα πᾶσι πλουσίως ἢ —€— 


ζοντα σοφίας, " χρυσοφθόγγῳ διδαχῇ, ^ 


x 
τοῦ Πνεύματος αἴγλη, " πῶς σε ὑμνήσω 
» Le * * , , 

iac, ἀπορῶ,΄ τίμιε Χρυσόστομιε" ^ ἀλλ ὡς 


ὄντως τὸν ἐμὸν “ ἐπιστάμενος πόθον, * ούγ- 
γνωθί μον καὶ δίδου " λόγον, ἵν᾿ εὐφημήσω 
ce ᾧδαῖς ἢ καὶ ἀνυμνήφω ἀξίως, Ge τῆς 
μετανοίας N ᾿προστάτεν ὑερμό τατον, 

Y- ὁ θεῖος ὄντως χειμάῤῥους " πάνσοφον 
τῶν σου λογίων, ἀποστάζων κρουνηδὸν ἢ ᾿ 
ἀεννάως, εὐφραίνει T πάντας τοὺς πίστει ' 
τροδιογτὰς τῷ Χριστῷ, ἢ ἅγιε Χρυσόστομε" 

* eb γὰρ πέλεις ἀχηθῶς ^ pn ας ὁ xig 

᾿χαὶ τῶν ἁμαρτανόντων * ἐπανόρθωσις ἃ ἀῤῥη- 
τῆς, διὸ " ὁμόφρονές σε τιμῶμεν, * ὡς τῆς 
μετανοίας προστάτην θερμότατον. 

δ΄. Υλώδους πάσης χκαχίας ἢ ἀμέτοχος, 
θεοφάντορ, " καὶ παθῶν σωματικῶν ἢ γεγονὼς 
ἀληθεία, * ξξω τοῦ κόσμου ἢ χαὶ σαρχὸς ἄνα- 
δεθεὶς," ὄλόιε Χρυσόστομε, " ποιμενάρχης 
ἀληθῶς " ἐχρημάτιζες θεῖος, τὸν λαὸν ἐκπαι- 
δεύων " διδαχῇ χρυσοφθόγγω τὸν Χριστοῦ᾽ 

᾿ διό σε πάντες τιμῶμεν, 

ε΄, ἀνέτειλεν ὡς φωσφόρος 
οἰκουμένῃ 5 


ὡς ΤΊ δέον 
P " ἀστὴρ ἐν τῇ 
ἡ εὐφροσύνη νυνί * , Up τῶν 
σῶν iv vaay * πάντας φαιὸ ρύνει᾽ “ ἀγλαΐζουσα 
πιστοὺς, ἢ τίμιε Χρυσόστομε , χοσμοπό- 
θητε Quom, $ ἱερέων τὸ χλέος, ἢ ποιμεναρχῶν 
τὸ φάος, * διδασχάλων {πλτ ρῦτε ἀρχηγὲ, ἢ 
χρυσόῤῥημον ποιμενάρχα, 
VOUXG... 


ὡς τῆς υὑετὰ- 


/ T". 
ς. Συναγελάζη, θεόφρον, χορείαις τῶν 
ἀσωμάτων " xa αὐλίζηῃ ἐν φωτὶ " τῷ ἀδύτῳ 
"ἣδ 
Τριάδος, ^ αἶνον προσφέρων, " ἱερώτατε 


φωστὴρ, ἅγιε Χρυσόστομε" * ἀλλὰ δεῦρο, καὶ 


2. Corsin. πρὸς τό" Τῷ θείῳ μύρῳ. Multum ad hujus 
hirmi elegantiam faeit frequens heptasyllabus, 
qui post D. Ephrem adeo Syris volupe fuit. Sua- 
vitati audaciam Theodorus de more addidit, 
quum idem versus fere continuus sexies in prom- 
mio decurrat, septies vero in altera strophe; 
immo in hoc cantico, v. 4 non jam novem, sed 
septem quoque syllabis continetur. — ἄλλως C. 
— ὅπως εὐφημ. C. 


2. Quomodo ego te; qui aureis labris do- 
cens, spiritu irradiante, omnibus effundis 
opulenta sapienti:e flumina, dignis valeam 
hymnis canere, ambigo, o venerande Chry- 
sostome. Tu vero, ut bene conscius amoris 
mei, iguosce, et da sermonem, faustis ut 
odis et hymnis meritis te laudem, ut poeni- 
tentium promptissimum defensorem. 

3. Torrens vere divinus sapientium tuo- 
rum oraculorum, perenni fonte scaturiens, 
l:etificat omnes fideles Christo adhaerentes, 
sancte Chrysostome, tu enim verus es po- 
nitenti:e preco et peccatorum stator stu- 
pendus, unde una mente honoramus te, 
ut ponitentium animosissimum patronum. 


4. Cujuscumque lutosce corruptela, o Dei 
vates, corporisque libidinum expers omnino 
factus, mundum extra et carnem transegisti, 
fortunate Chrysostome, qui merito divinus 
pastor vocatus es, erudiens populum Christi 
ab ore aureo; ideo te omnes celebramus, 
ul... 

9. Ut luciferi stella, mundo exorta est 
laetitia ; tuorum praeliorum memoria omnes 
fideles suavi splendore collustrat, venerande 
Chrysostome, dulce mundo sidus, pontifi- 
cum gloria, ducibus gregum fax ardens, 
magistrorum melliflue primas, aurea voce 
oves agens, ut pannitentix prosidum arden- 
tissimum. 

6. Immoraris, o theophore, ubi ludunt 
angeli, et aulas tenes ubi splendet lux inac- 
cessa Triadis, hymnum proferens, sacratis- 
simum sidus, sancte Chrysostome ; agedum 


4. τῶν σοφῶν gou λογίων C. — ἀποστάζων abso- 
lute, praeter morem. — ὁμοφρόνως C male. 

&. ἐν ἀληθείᾳ C, — χρυσοφθόγγῳ διδαχῇ C. — τὸν 
τοῦ Xp. C. 

ὃ, ὥσπερ φωσῳ, C. — τῇ mox om. C. — μελιῤ- 
ῥύτων C. — lege elisum μελίῤῥύ τ᾽, nisi sequatur, 
ut sepe, clausula abundans. 

6. τῆς τριάδος C. — τοὺς πιστῶς σε τιμῶντας C. 


460 S. THEODORUS STUDITES. 


ἡμῖν ἰὼ φοίτησον οὐρανόθεν, 


σου ἀστράψας, ἢ χαὶ παθῶν ἐλευθέρωσον ὑμᾶς 
* 


ταῖς EU χαῖς 


τοὺς σε πιστῶς ἀγυμνοῦντας, * ὡς τῆς... 
de o πόλις ὄντως ἁγία, "^ ὡς μέγιστον 
ἱερέα. * δεδεγμένη ἐκ Θεοῦ ἢ Ποιμενάρχην 
φωσφόρον᾽ * σοῦ Ya τὸ χλέος ἢ χαὶ τὸ φάος 
ἀτρεχῶς ^ πέλει ὁ Χρυσόστομος i xai τοῦ 
κόσμου δὲ παντός ἢ ἀλλὰ σὺ μακαρία, ἢ ὅτι 
εἴληφας, ὅνπερ ᾿ἐσυλήθης ἐκ φθόνου θησαυρὸν, 
" τὸν πάνσοφον ποιμενάρχην, ^ ὡς τῆς με- 
; ; 

τανοίας προστάτην .-. 

η΄. Τὸ ὄμμα ὄντως ὡς ἔχον 
ἐμπαθείας " χαθαρώτατον ἀεὶ, 
παρέντα * ἔγνως, τρισμάκαρ, ^ τῷ γυναίῳ ἐμ.- 
rale ἢ Βλέψει ἀτενίζοντα * ^ διὸ τοῦτον 
παρευθὺ ἢ ἐκχαθάρας ἰάσω * διδαχαῖς σου, 
θεόφρον, ἢ χαὶ τοῦ πτώματος ἤγειρας ταχὺ, 

* θεοφάντορ ποιμενάρχα; d. 

θ΄. ὃ πάλαι ὄφις τὴν Εὔαν " ἀπάτη ἰσο- 
θείας * διὰ βρώσεως καρποῦ " παραδείσου 
συλήσας, "οὗτος τὴν ὄντως" ἀξασίλευτον ὃ fe 

βρώσει ἐδελέασεν δι ἀμπέλου εὐμαρῶς, " 
ἵνα σοι προξενήσει " ἐξορίας τὸ κόνδυ) * ^ οὐχ 
ἠνέσχου τὴν ἄδικον ὁρμὴν, " διὸ καὶ ταύτην 
ἐλέγχεις; * de... 


* ὁλώδους ἐξ 
* ρὸν τῇ πλάνη 


v. Ypv& σου, πάτερ, τὰ θεῖα " παθήματα, 
ἃ ὑπέστης ἡ τοῦ δικαίου TIONS x«i δο- 
ξαάζω τὴν χάριν᾽ * δόντα Θεόν σοι. ἦ ἐκκλησίας 
ὁ φωστὴρ, * δλόιε Χρυσόστομε, " ....... ἢ 
τοι eva yv τὸ χλέος; " οἰκουμένης το φᾶος, 
* xai τῶν προσκεκρουχότων τῷ Θεῷ * διαλ- 
λαχτὰ πλουτοφόρε, * ὡς τῆς μέτ... 


ια΄. λομάτων ἄσμα, θεόφρον, προσφέρει 

; ἡ ἐχχλησία, | τυγχοβένουσα νυνὶ ^ τῶν αγ- 
* ; 

sie χορείαις, χαὶ Due εὐ φοοσυγῷ 


χαρμονῇ, M γήθει χαὶ ἀγάλλεται ἢ xai δοξαζει 
x X *- 
' τὸν Θεὸν, " ἐντρυφῶσα τῷ χάλλει " τῶν 


7. φαεσφόρον C, --- ἀλλά σοι C, --- διὰ φθόνον ἐσυλ. 
θησ. C. — τὸν σοφὸν C. 

8. ἐμπαρέντα C. 

9. χόνδυ, exotica vox, sed rara el elegans, 
maxime de exule. — ἐνέσχου γὰρ C. 

40, τὸν θείαν χάριν C. — v. 8 excidit, aut alter 


huc, ceelitus adesto, precibus tuis coruscans, 
nosque a voluptatibus libera, cum fide re- 
colentes te, ut... 

1. O vere sancta civitas, ut qu: tantum 
pontificem a Deo recepisti, luciferum gregis 
antistitem. Chrysostomus enim est tuum de- 
cus, tuaque certa lux, sed et totius orbis: 
tu interim beata, qui habuisti thesaurum, 
tibi ex invidia suffuratum, sapienlem pas- 
torem, uti ponnitentiz vindicem... 


8. Oculum habens omnino semperque à 
libidine spurca purissimum, vidisti, ter 
beate, quemdam fallacia implicitum, im- 
modestos intuitus mulieri infigentem, eum- 
que statim tua doctrina repurgans sanasti, 
o vir Dei, ac cito e lapsu erexisti, Dei in- 
terpres pastor, uti... 

9. Vetus ille serpens, qui Evam spe de- 
ceptam fore ut, fructu comeso, similis Deo 
fieret, paradiso spoliavit, idem reginam, 
heu! non regiam, sevi comestionis ille- 
cebra cepit, vite in promptu repería, ut 
tibi propinaret exilii cyathum : non tulisti 
injustam impressionem, ideoque eam re- 
darguisti, uti... 

10. Cano tuos, o pater, quos sustinuisli 
cruciatus, justiti:te. vindex, Deumque glo- 
riosum dico, gratie tu:x largitorem, o-fax 
Ecclesie , fortunate Chrysostome....., de- 
cus pontificum, orbis luminare, eorum qui 
Deum offenderunt locuples reconciliator, 
uli... 

11. Canticorum canticum, o vir Dei, pro- 
mit tibi Ecclesia, quz nunc cum angelorum 
choreis choreas miscet, et tripudians gau- 
dio, alacritate exultat, et triumphat, et glo- 
riam Deo canit, laute ac splendide tuis de- 


heptasyll. — φάος Nazianzeno solemnis diewresis, 
hactenus ignota nostris melodis, quater in hoc 
emicat, ne lateat Theodorus. — καὶ τῶν πάλαι C. 

41. Ter quoque dsua, quaterve recidit. — f. 
σοι ἔχχλ, — ταῖς χορείαις C, — τὰ χάλλη C. — ὡς 
ποιμένα C. 


DL——-— — wu————— ως 


XII. DE S, THEODORO DUCE. 361 


-— ^ * t ^ 
cer vv διδαχῶν cou " xat ὑμνεῖ σε ποιμένα 
Φ Ld N ^ * 
ἑαυτῆς " καὶ διδάσχαλον θεῖον, ἢ ὡς... 


f , , 
ιβ΄. Σὺ τοὺς ἀσπλάγχνους εὐσπλάγχνους ἢ 
ἐνθέῳ cou νουθεσίᾳ " ἀπειργάσω, ὦ σοφὲ, 
^ ^» * ΄-- , * ^ 
παραινῶν μεταδοῦναι πᾶσιν ἀφθόνως τοῖς 
αἰτοῦσι συμπαθῶς, ^ τίμιε Χιρυσόστομϑη 
, ὃ VOX LN : ^ x 
μετανοίας ὁδηγὲ ^ καὶ ἐλεημοσύνης ^ mavap- 
* zx ^ 
pávie λύρα, ποιμενάργα φαεινὲ τῶν γηγενῶν, 
χρυσόῤῥημόν τε παμμάχαρ, ^ ὡς... 
γ᾽ . Μὴ διαλείπης, τρισμάχαρ, * πρε- 
, * 
σὐεύειν ὑπὲρ τοῦ κόσμου καθαρώτερον, νυνὶ 
παρεστὼς τῇ Τριάδι, ἢ 
: i , M Ἃ ; , -— 7 
ἐκδιοῦντες εὐσεθῶς ^ μνήμιην ἐκτελοῦμ ἕν Got 


ὅπως τε πᾶντες 


Ἐ ἐξελοῦ τῶν πειρασμ ὧν, ἢ περιστάσεως ῥῦσαι, 
"μετανοίᾳ τὸν βίον " διανύσαι ἀξίωσον ἡ ἡμᾶς ἢ 

τούς σε πιστῶς ἀνυμνοῦντας, * ὡς. 

ιδ΄, Ασμάτων αἶνον προσφέρω ἢ € ὁ ὑμνῳδὸς 
ὁ πτωχός σου, ἐξαιτούμενος ΝΒ * λύσιν 
τῶν ὀφλημάτων * " βρίθω γὰρ ὄντως ἢ ἀναρ- 
τάδων τῷ ἑσμῷ, " τίμιε Χρυσόστομε, " τῇ 
ἀχλύϊ τῶν malo» ω ἐζοφώθην ὁ τλήμων * ii 
ἀχλὰ δίδου καιρόν μοι " μετανοίας, ὡς ποι- 
Uv φωταυγὴς, * xai τῆς γεέννης we ῥῦσαι, ἢ 
ὡς τῆς μετανοίας ks προστάτης θερμότατος. 


12. μεταδίδειν C. — παναρμόνιος C. — τὲ post 
4£936:£. om. €. — Et quam belle et juste Chry- 
sostomus salutatur lyra eleemosyna. Vix enim ulla 
est illius aurea concio, vel in exponendis scrip- 
turis, quz? non desinat in pauperibus commen- 
dandis. 


pasta sacris doctriuis, teque hymnis ador- 
nat, suum uli pastorem, divinumque magis- 
trum,... 

19. Tu immisericordes fecisti benignos 
deifico tuo monitu, o vir sapiens, quo hor- 
taris ut larga manu dona erogent, omnibus 
mendicantibus compatientes, Chrysostome 
sacer, dux panitenli:e, eleemosyna lyra 
omnibus canora, luculente pastor anima- 
rum, aureumque flumen beatissimum, uti... 

13. Ne desistas, ter beate, mundo pu- 
rissima prestare suffragia, qui modo stas 
coram Triade, ut pie viventes nos omnes, 
tuam recolamus memoriam, eripe e peri- 
culis, ab angustiis erue, dignos fac nos vitam 
transigere in poenitentia, qui cum (ide te 
celebramus, uti... 

14. Canticorum plausus tibi voveo, ege- 
nus ego tuus melodus, deprecans ut re- 
periam peccatorum veniam; premor enim 
examine noxarum, venerande Chrysostome, 
caligine passionum obtenebratus sum, in- 
felix, sed penitentie da mihi tempus, sicut 
pastor lumine coruscus, meque a gehenna 
salvum fac, uti poenitenti: praesidium stre- 
nuissimum. 


13. ἐχκτελοῦμεν fut. allic. rectissime post ὅπως. 
— διανοῖσαι χαταξίωσον sic C, certe Theodoro pla- 
cenl ἀνόω, διανύω. — πιστῶς 03 C. 

1^. In v. 2 elaudicante ὃ ztoy 6c ouv. σὸν C, — 
ὡς ποιμὴν φωτολαμπῆὴς xal γεέννης C. 


E 


XII. 


DE S. THEODORO DUCE. 


! * ᾽ T 
& * Ανδρεία ψυχῆς 
τὴν πίστιν ὁπλισαάμιενος, 
xai ῥῆμα Θεοῦ 


1. Virili animo 
fidei arma induens, 
verbumque Dei, 


XII. Corsin. f. 60: Νηνὸς gt6pouap. C', χονδάχιον ott lóx * Τοῦ Στουδίτου, 
τοῦ & lov Θεοδώρου τοῦ στρατηλάτου, 1j . G' , φέρον ἀχρο» 


|. Corsin. πρὸς τό" Τὰ ἄνω ζητῶν, Hirmum quare 


902 


ὡς λόγχην χειρισάμενος, 
τὸν ἐχθρὸν χατέτρωσας, 
τῶν μαρτύρων χλέος; Θεόδωρε" 
σὺν αὐτοῖς Χριστῷ τῷ Θεῷ 
πρεσζεύων μὴ παύση 
ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 

β΄. Τῶν ἀθλητῶν τὸ ἔχλαμπρον κάλλος 
δεῦτε πάντες τοῖς ὕμνοις, 
ὡς στεφάνοις, πιστοὶ, 
Θεόδωρον καταστέψωμεν " 
δῶρον Θεοῦ γὰρ μέγα τῷ χόσμῳ 
ἀναδείκνυται λάμψεσι τῶν θαυμάτων" 
τὸν γὰρ ἐχθρὸν 
ἐχνικήσας Βελίαρ, δυνάμει Χριστοῦ, 
ὀμδρίζει. ἀντὶ αἱμάτων, 
χρουνηδὸν ἰαμάτων τὰ ῥεύματα " 
ἐν τούτοις οὖν πᾶσι χαίρων σὺν Χριστῷ, 
χαὶ διδοὺς τὴν εἰρήνην ἀνέκλειπτον, 
πρεσδεύων μὴ παύση 
ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


I Ó A D " ὃ ^ »* 
γ΄. Ὄντως φρικτὸν τὸ πρώτιστον ὁραμα, 
ὅτε πίστει ἐδραία * ἐν τῇ λόγχη αὐτοῦ " τὸν 
, *» ΄ 
δράκοντα ἐθανάτωσεν, ὄφιν ἐν τούτῳ ἄλλον 
νικήσας, " τὸν εἰσδύσαντα πρώην ἐν παρα- 

, ΕΞ: ᾽ 
δείσῳ, τόν τε ἀδὰμ " δελεάσαντα θανάτῳ, 
“ * ΄“-- * ? 
βέλει φθορᾶς, ^ νυνὶ δὲ τῇ ἀθλοφόρου " ἐκ- 
3 4 * ^ 
χρουσθεὶς ἐν ἀνδρεία νενίκηται" πρὸς ταῦτα 
- ^ * , 
οὖν πέλει τοῦ κόσμου yag, καὶ αἰώνια χαίρει 
ὁ ἔνδοξος, 1 πρεσθεύων... 
δ΄, ὑπεισελθὼν τοῖς σχά (oru, " 
, Ὑπεισελθὼν τοῖς σχάμμασι, μαρτυς, 
M e 3 / * [i t , ^ 
ἔστης ὅλος ἀτρέμας, ὡς ὁπλίτης Χριστοῦ, 
* Θεόδωρε ἀνδρειότατε " ὡ φόδον θανάτου 


apud Roman. XXVII, 210. Mensa hoc trop. 1. 
retinent, habetque fortasse Noster ab antiquiore 
melodo receptum. — πίστ, θωρακισάμενος C. — μέ- 


γιστε θεόδωρε C. 
9. Corsin. πρὸς τό" Τράνωσον, cf. Roman. XXII, 


p. 170. Cum cetera edd. libri neglexerint, hoc 
2 trop. servarunt. — Op. τῶν στεφάνων edd. — 
ταῖς τῶν θαυμ. lid. — Βελίαρ ἄθλοις σεπτοῖς ib. — 
ἱερῶν ἰαμάτων χαρίσματα ib. cum C. — πᾶσι χαίρει 
Χριστὸς C. — xat δίδωσιν εἰρήν. ἀν. διὸ βοῶμεν αὐτῷ 
πρ. Sic melodos editi libri potius pervertere quam 


S. THEODORUS STUDITES. 


αἱ manu lanceam, intentans, 

hostem confodisti, 

decus martyrum, o Theodore; 
quibuscum Christo Deo 

supplex ne desinas esse 

pro omnibus nobis. 

2. Pugilum resplendentem decorem, 

agitedum omnes, hymnis, 

sertorum vice, o fideles, 
Theodorum coronemus, 

qui magnum mundo Dei donum 
apparet fulgoribus miraculorum; 
hoste namque 

prostrato Beliale, virtute Christi, 
effundit, non jam cruorem, 

sed fontis instar sanationum flumina; 
in quibus omnibus cum Christo gau- 
pacemque dans ininterruptam, [dens, 
tu ne desinas suffragari 

pro omnibus nobis. 


3. Stupenda vereest prima scena, in qua 
cum robusta fide draconem cuspide exa- 
nimavit, alium in eo serpentem jugulans, 
illum olim paradiso insertum ; qui Adamum 
esca mortis, jaculo corruptionis decepit, 
nune forti sub pede ovantis athlete con- 
culeatus debellatur. En igitur propterea 
mundi gaudium est, dum ipse aeterna letitia 
gloriosus fruitur, suffragari... 

4. Exiliens in stadium, o martyr, totus 
sletisti impavidus, ut Christi miles, Theo- 
dore forlissime : interitus carnei metum 


servare solent. — καὶ eip. ἀνέχλ. δίδωσι C. —Ephym- 
nia habent aliquando πρεσδεύων ἀπαύστως, vel npta- 
δεύοντα, vel πρεσθεύειν, quas varietates ambiguas 
negligimus. 

3. ὅτι πίστ. C. — θανάτῳ rhythmo nocet, f. τῷ 
xxm. Stat series, cum βέλος φθορᾶς idem sit ac 
θανάτου τὸ χέντρον in 1 Cor. XV, 55. — καὶ βέλει C. 
— πρὸς ταύτην C. — αἰώνια sic C, adverb. jubente 
rhythmo. 

4, ὅπως Θεὸν C. — κηρύξας xai ποιητὴν, αἰσχ. τὰ 
gat. C. 


k XH. DE S. THEODORO DUGE. 363 


σαρκὸς μὴ πτήξας, ^ Χριστὸν μόνον δὲ τρέ- 
jl ᾿ς φ, 4 ^ 
μων τὸν βασιλέα, " ὥσπερ Θεὸν, " τοῦτον 
πάντων ἐκήρυξας τὸν ποιητὴν, id αἰσχύνεις τε 
Μαξιμίνου " βδελυρὰ τῶν εἰδώλων σεξασ- 
ματα, * ῥωννύμενος θείᾳ ἀγάπῃ τὸν νοῦν, " 
RAE 1 N * 
τὸ σὸν σῶμα κολάσει ἐχδέδωχκας, " mpto- 
(εόων... 
! MJ 4 ^ ΄ * * 
€. Σὺ πτερωθεὶς τῷ θείῳ σου ζήλῳ, ^ ἧλ- 
T vn? X 35 / - * 
Üsc, ἧκες εὐθύμως, " xai ἐμπρίζεις θεᾶς 
τέμενος, τὸ μητροείδωλον * ^ οὐδὲ γὰρ φέρεις 
Χριστοῦ τὴν δάξαν " μετατίθεσθαι βλέπων ἐν 
Le ἃ, X e N X ε ; 
τοῖς εἰδώλοις * " ὅθεν ποινὰς " ὑπομείνας 
βασάνων ἐν τῇ σου σαρχὶ, " χραυγαζεις " 
* WS : AX 3 ^ LE 
Οὐδὲν χωρίσει ^ ἀλγεινὸν τῆς Χριστοῦ με 
φιλήσεως" " ἐν τούτοις συμπάσχω αὐτίχα 
αὐτῷ, ἢ xai συντεύξομαι δόξης τῆς ἐν οὐρανῷ, 
* ] 
πρεσδεύων.... 
Ι -- * 
€' Ταῦτα παθὼν, πανεύφημε μάρτυς, 
χαίρων οὕτως εἰσῆλθες " ἐν ζοφώδει εἰρχτῇ 
ὠμότητι τοῦ δικάζοντος, i Νύκτωρ τὸ φῶς 
ὁ Χριστὸς ὀφθείς σοι- " Σὺ, Θεόδωρε, ἔφη, 
χαρᾷ ἀγάλλου, " ἐν οὐρανῷ " μετ᾽ ἐμοῦ γὰρ 
χορεύσεις ζῶν εἰς ἀεὶ, ἢ ἀνθ᾽ ὧν με οὐκ ἐξηρ- 


, 


γήσω " ini τοῦ παρανόμως δικάζοντος, 
ἀνθρώπους τὲ πάντας χινήσω ᾧδαῖς * τοῦ 
1 ox 
γεραίρειν σε πάντοτε μὴ ἐκχαχεῖν, " TQ&- 
σξεύοντα... 
ζ' ὄ 4 . ᾿ -“ , * 
. Ὄντως ἐχστὰς πρὸς Κύριον μάρτυς, 
. LA 2 ET *X κι " 1 
ὥσπερ ἄλλου ἀθλοῦντος, τάς βασανους στεῤ- 
ῥῶς N ὑπέφερες τῶν τυπτόντων Ot* ὅθεν πολ- 
λ “- ἢ ». , 7 * N ^ 4 ὃ 
αἰς σὺν ἄλλαις αἰχίαις, καὶ τὴν πανόεινον 
, ; [7] “- * ^ ? 
ξέσιν χαθυπομένεις, * fcc αὐτῶν ^ τῶν ὀστέων 
2 “ ^ “Ὁ ΄- * Δ ^ 
ἐμφανῆναι τῶν σῶν πλευρῶν. ἢ θαῦμα! 
ὦ ξένον δρᾶμα! * πῶς οὐδὲν τῶν βασάνων 
μεθῆχέ σε " τῆς θείας ἀγάπης τοῦ πάντων 
€ ἃ 20 , , x* 
Θεοῦ, " τοῦ xai δόντος σοι χάριν ἀένναον 
“πρεσφεύων... | 
Li ' ΒΡ * 
ἢ. Ὑπὲρ τὸ πῦρ θερμότερος πέλων, 


9. ἐμπρίζεις sic C, in lexico Sophoclis ἐμπρίζω 
idem est quam ἐμπυρίζω vel iyzplo. Hoc satius est, 
quum de incendio templi acta sileant, memorent 
vero confracta disseclaque simulacra. — τέμενος 
τὸ μητρείδωλον sie C, rupto metro, nec liquet in 
actis de quali numine confracto agatur. — σου 


spernens, Christum times, solum imperato- 
rem, utpote Deum ; hunc universorum prz- 
dicasti conditorem, pudorique traducis tur- 
pia Maximini idolorum sacraria, divina dum 
mens confortatur charitate, corpus supplicio 
tradis, suffragatus... 


5. Alas tibi deifico zelo subdente, ibas, 
currebas alacriter ; et comburis De: sacra- 
rium Mithrze idolum: jam enim videre non 
pateris Christi gloriam transferri in simu- 
lacra; unde penas tormentorum in carne 
tua sustinens, clamas: « Nihil doloris me 
« separabit ab amore Christi; in his cum 
« illo libenter compatior, et in ccelo gloria 
« fruar, supplex... » 


6. Hiec. passus, celeberrime testis , lzetus 
sic introisti in tetrum ergastulum ob judicis 
immanitatem. Noctu vero Christus lumen 
tibà apparens : «Ὁ Theodore, inquit, lzetitia 
« exulta : mecum enim in caelo chorum a- 
«ges, vivens in evum, propterea quod me 
« non negaveris, coram iniquo judice, cunc- 
«tos mortales exciebo, te hymnis ut cele- 
« brare eos non pigeat, supplex... » 


7. Vere ad Dominum mente raptus, o mar- 
tyr, ac si alius decertaret, cruciatus fortiter 
sustinuisti; unde multa preter alia tor- 
menta, etiam diram pertulisti excoriationem, 
eousque ut ossa tuorum laterum conspicua 
forent. O prodigium! o stupendum facinus ! 
Quomodo nihil suppliciorum te transtulit a 
divina charitate Dei omnium, tibique gra- 
tiam dedit inexhaustam, suffraganti... 


8. Fervenlior igne quum esses, viriliter 


add. ante eagxl. — φιλώσεως C. Cf. Rom. VIII, 35. 
Bolland. febr. VII, t. JI, p. 22 sqq. 

6. χορεύσῃ C. — ἀνθ᾽ ὧν propterea, ἐπὶ corum, ut 
lubenter Romanus. 

7. f. ὥστε αὐτὰ τὰ ὀστέα. — φανῆναι C. 

8. Acta S. martyris cum ipsius Bollandi com- 


364 


y / , ὃ ! * ^ e , 3 
ἔστης μέσον ἀνὸρειως τῆς ἀφθείσης φλογὸς, 
καιόμενος χαρτερώτατα, ᾿ ὅπως αὐτῇ σε ἡ 
' δέ * - ᾿ τ ε 
φλὸξ ἡδέσθη, " χαμαροῦσα γὰρ εἶχεν * ὡς 
πῦρ χρυσίων, ^ σοῦ τὴν ψυχὴν Y προσαγαγὼν, 
ὥσπερ θῦμα ἑχούσιον, 
ἐπύθεις, : μετασχὼν οὐρανίου λαμπρότητος᾽ 
, / ud » , ». X» 1 
ἐν τούτοις γὰρ φθάσας εὐφραίνῃ ἀεὶ, ^ ἀλλὰ 


ἀνῆλθες πρὸς ὃν 


v j / ,» 7 , 
ἄνωθεν τὸν χόσμον εἰρήνευε, ^ πρεσὈεύων... 
I E * ΄“Ὸ 
θ. Διὰ Χριστὸν, πολύαθλε μάρτυς, ταῦτα 
* ^^ P4 
πάντα τελέσας, τῶν θαυμάτων πηγὴ μ Ye 
E ,’ 9 ^ 
γνώρισαι, θεοδώρητε᾽ “ μάοτυς ἐκεῖνος ὁ 
- Α "ν * A4 * , 7 A 
παῖς σὺν ἄλλοις, ^ Ov αἰχμάλωτον EUpES χᾶι 
P 3 s ἢ * , 
πεπραμένον, * xoi χρηστευθεὶς “ συνεπέφερες 
*fn* -— “- ᾽ ’ * ἐδ / 
εὐθὺς τῷ ἵππῳ λευχῷ, ἀλόγῳ, ᾧπερ ἐδρέψω, 
* CM. 
παραδοὺς τῷ οἰκείῳ γεννήτορι " " ἐν τούτοις 
γὰρ ὥφθης μηδέπω ἐῶν 
πρεσθεύων.... 


4 


* 4 ΄ 
τοὺς πιστούς σὲ 
αἰτοῦντας ἐπιχουρεῖν, 


/ 1 ἮΝ ’ / ΄ * y m2 

t. ἶσος οὐδείς dot τάχιον, μάρτυς," δεῖξαι 
ὃ ρύμους φευγόντων," καὶ χλεπτόντων ὁρυὰς, 
e rt ? 4 ^ , * * v ' 4 
Vj τις ἐν εὐχὴ λάθη σε αλλο γὰρ δρέ- 

$02 7 n. * Δ 4 t 

πανον σὺ ἐπώφθης, ^ ὃ ἑώραχε πάλαι ὁ Za- 

΄ * - * 3 ^ 4 
αρίας ^ κατὰ χλεπτῶν ἀπειλαῖς γὰρ ἀῤ- 
t, ? - Ἀν 7 *005 
ρήτοις τούτους ἐκφούῶν, ἐφάνης ἐν ἄἀμφο- 
τέροις, " συμπαθὴς καὶ προστάτης θερμότατος, 
V παρέχων τὰ πᾶντα τοῖς πᾶσιν ἁπλῶς ^ ὡς 
v " .»ν | ΝῊ» * 6 "n 
αζιως, XXL ἐχῶὼν TO ἄξιον, — IT0EGOEUQV... 


mentariis semel et iterum latine data sunt p. 28 
et 30 et tertio iisdem fere verbis in append. 
p. 892. In quibus tamen nihil legitur de his qua 
a trop. 8 inde in finem referuntur. Quod quidem 
silentium vix curioso lectori rem non facesserit. 
Crescit dubium, mirumque in modum angit, quo 
penitiussingula inde verba in trutina pensitantur. 
Obstrepit quasi novus melodus, a priore non so- 
lum discors, sed adeo vecors, rudis, incomptus, 
ut Theodorum in Theodoro quieras. Jam plus 
semel vestigia furis odoratus sum, manumque 
furfure pollutam deprehendi. Quam saltem uni 
tropario jam supra injecit, nunc audacior in 
quinque grassatur, donec integrum, ut infra 
evincetur, prolixumque poema, cum summa Theo- 


S. THEODORUS STUDITES. 


stelisti in media flamma accensa, conslan- 
tissime ambustus, ut ipse te ignis formi- 
daret; in fornicem enim se erexit, tuque 
ui aurum fornace purgatum offerens tuam 
animam, tamquam victimam spontaneam, 
ascendisti ad eum quem amabas, particeps 
superni splendoris; illuc enim properans 
exhilaratus es in perpetuum, sed desursum 
orbem in pace compone, supplex... 

9. Propter Christum, o multo pugilatu 
invicte martyr, ea postquam peregisti, pa- 
Luisti prodigiorum fons, tu a Deo donatus; 
testis est puer ille, inter alios, quem capli- 
vum invenisti et venumdatum, commotus- 
que humanitate, illico eum auferebas in 
candido equo, quo jumento insidebas, re- 
slituens illum proprio genitori : his quippe 
beneficiis significasti te non deesse unquam 
fidelibus invocantibus auxilium tuum, sup- 
plex... 

10. Nemo fortasse citius quam tu, martyr, 
detegere facit fugientium diverticula et prte- 
donum insultus, si quis te precibus praoc- 
cupaverit; tu enim quasi falx illa assurgis, 
quam vidit olim Zacharias, adversus pr&- 
dones: minis enim occultis fures terrefa- 
ciens, ambidexter apparuisti, et compatiens 
et acerrimus vindex, qui equo jure omnibus 
omnia reddis, et c&qualitatem servas, sup- 
plex... 


dori injuria, in medium proferat. Agedum, eum 


aggrediamur, et paucis vapulet. 

9. αὖθις τῷ ἵππῳ. Semel satis est. tam abrupte 
album illum equum in scenam invexisse; αὖθις 
ergo expungatur, ac fortasse melius emendaveris 
αὑτόν. Sed quid isthoc ἀλόγῳ ὥπερ ἐδρέψω, sub no- 
mine Theodori, apage! — Vix salva grammatica, 
sed preter indolem lingua, pedestri serie ἐῶν 
regit τοὺς πιστοὺς, αἴτοῦντας vero sequens ἐπιχουρεῖν, 
quibus adde alterum partic. πρεσθδεύων. 

10. ἴσος οὐδ. c. τάχ ttov sic C. — λάθῃ σε inepte. — 
δρέπανον. Ut equus , falx e machina. Cf. Zachar. 
V, 1, τῶν ο΄. Falz, vulgato interpreti est liber vo- 
lans. Et quam eleganter in coronide ἁπλῶς ὡς 
ἀξίως καὶ ἔχων τὸ ἄξιον ! 


ΧΙ, DE S. THEODORO DUCE, 365 


ια΄. Tí i ἱκανὸς deut πᾶν σου φράσαι; ] Ἐ 
πλήν γέ λέξω ὀλίγα, * πῶς ὁ ὄρνιν φαγὼν 
ἀπώλεσεν ἵππον χάλλιστον, ἦ ὅ ὅμως δὲ μάρτυς 
Ἔ εἰσξου ὑπάρ yov," τὸ ον ἕτερον δίδως τῷ 

ἀιλφοτέροις ἰσχύων, 
Σὺν τούτοις ἐρῶ τὸν 


στρατιώτη, ἵνα δειχθῆς " 
ὡς φίλος Χριστοῦ. ἢ 
δίσκον, "ὃν ὁ χλέψας κυρίῳ ἀπέδοτο - " αὐτὸν 
γνωρίζεις, μάχαρ, στεῤῥῶς, ^ καὶ δεικνύη 
προστάτης εὐήκοος, * πρεσδεύων... 


ιβ΄. λα εἰπεῖν οὐχ ἔστιν ἃ ἔδ pae" Ἐδν δὲ 
φράσας * δύο, " ἀπολείπων σιγῇ * τὰ ἕτερα, 
ἀναμνήσομαι" τερπνὴν μάχαιραν εὗρε χει- 
μένην * xai Του ΠΕ. παιδίον αὐτὴν, ὡς εἶδεν, 
* εἶτα εὐθὺς " ἐξηράνθη τὴν χεῖρα, καὶ ἀμη- 
χανῶν, Y i6óa πρὸς σε’ ὦ μάρτυς, * παιδικῶς 
παλαι ἦρα τὴν aou ὡς δὲ πατὴρ 
PUOFNG αὐτῷ ἢ ἀπέδωχας διόλου τὸ ἴδιον, 

᾿ πρεσθεύων e. 

t. ὕστατον φόθον τῆς πυρχαϊᾶς, * ὅπου 
ὥφθυης συντρέχων, ^ καὶ aÉevydow αὐτὴν ἢ 
τῷ πίστει σε προσχαλέσαντι" * οὕτω παρέ- 
ys πάντοτε πᾶσι " σὲ τὸν μάρτυρα θεομῶς 
ἐπιθοῶσιν- " ἀλλὰ τὴν σὴν προστασίαν 
παράσχου ἑκάστῳ ἡμῶν * dv οἷσπερ ἐπιχαλοῦ- 
μεν, a εὐλογῶν τοὺς τιμῶντας τὴν μνήμην 
cou * * σὺν τούτοις οὖν ἅμα φύλαττε ἐμὲ ^ 
τὸν ᾧδήν σοι ἐπάξιον ἀσαντα ᾿ἦ πρεσδεύων 
ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


14. Laüne potius quam griece pinguis homo 
incipit. θαῦμα πᾶν [rangit rhythmum. Et quis se- 
riem rerum exíiricabit? ἐρῶ τοῦ δισχου C, et sic 
fort. melod. graco-latinus, pro disci meminerim, 
vel fallacia verbi ἐρᾶν pro ἐρεῖν. — τῷ κυρίῳ C. — 
καὶ δειχνύει σε προστάτην εὐήχοον πρεσϑεύοντα C, vix 
lelicior quam supra clausula. 

12. ἀπὸ τούτων σιγῇ τ. € dvap.. C. Quis fando au- 
divit unquam, silentio memorari? lterum vide ita- 
Jum deceptum suo sermone silentio pratermittam. 


11. Quis potis est fari quodcumque tuum 
portentum? At saltem pauca dicam ; quo- 
modo scilicet qui avem comedit, equum 
amisit optimum ; verum testis Christi qui 
manes, alterum militi jumentum dedisti, 
ut hinc et inde potentem te cernerent Christi 
amicum. lnter hzc loquar de disco, quem 
ipse fur domino restituit : hunc facis notum, 
0 beate, et agnosceris defensor propitius, 
sulfragantem... 

19. Quanta feceris, dicere non est: unum 
alterumve referens, cum casterorum silen- 
tio, hec memorabo. Puer, cum elegantem 
invenisset gladium, et concupierit eum, sta- 
tim ut vidit, manu subito exaruit, et angore 
confectus, ad te, mariyr, clamavit : « O 
martyr, olim imprudens puer abstuli en- 
sem. » Tu vero, ut pater filii amans, ensem 
illi penitus proprium dedisli, supplex... 

13. Ultimo dicam timorem incendii, in 
quo statim conspectus fuisti currens, ignem- 
que extinguens, ob eunt qui te cuur fide 
invocavit. Sic semper concedis presidium 
omnibus te martyrem acclamantibus; age, 
nobis largire tuam singulis tutelam, quoties 
te appellamus, benedicens celebrantibus 
tuam memoriam : quibuseum me proinde 
serva, tibi debitam oden modulatum, tu 
supplex indefessus pro omnibus nobis. 


Legesis ut nos. — τὸ ἴδιον C. metrum syllabicum 
uteumque stat, Sed pro modulo accentuum sunt 
fere omnia susque deque vertenda, ex. gratia: 
εὖρε τερπνὴν παιδίον χειμένην | μάχαιραν, xat ποθῆσαν 
αὐτὴν, ὡς εἴδεν elc. in cauda pessima sunt : ἀπέδω- 
χας ὃ. τ, ἴς qui frustra ad modulum sanumque 
sensum reducere tentaveris, nisi forte τὸ ἴδιον 
fiat χειρίδιον, ne pucllt manus arida maneat. 

13. θερμῶς claudo v. additur, ubi μάρτυρα τοῖς 
ἐπιθοῶσιν C. 


366 


8$. THEODORUS STUDITES. 


XIII. 


DE SS. CYRO ET JULITTA. 


α΄ ὦ τῷ κράτει 
τῆς ἰσχύος σου 
τὴν τοῦ ἐχθροῦ 
χαταλύσας ἐπιχράτειαν, 
xai κατ αὐτοῦ 
ἐνισχύσας τὸ ἀνθρώπινον, 
Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
χαὶ γυναῖχας ἔδειξας 
ὑπεραθλούσας σου,. . 
xai νηπίων στόματα εὐλογοῦντά σε, 
τὸν μόνον ἐν ἁγίοις ἀναπαυόμενον. 


β΄. ὦ ἱερᾶς μητρὸς καὶ γενναίας, " ὦ πιστῆς 
καὶ κοσμίας, ^ καὶ αὐτὴν ÀGpaAu. "ἱερουργίαν 
τὴν ἄθυτον T ἐκνιχησάσης τῇ καρτερίᾳ t * iy 
χαιρῷ. γὰρ δΎΟνΩΥ ἡ ἰουλίττα * τὸν ἑαυτῆς 
ἀραμένη υἱὸν γηπιάζοντα, ἢ ἐχώρει ἐν τῷ 
σταδί fla χαὶ πυρὸς χαὶ ξιφῶν μὴ φροντίσασα, 


* ἑαυτὴν χαὶ τὸν mun χατέθυσε, " τὸν 
Χριστὸν ἀντὶ πάντων ποθήσασα, * av υό- 
vov... 

Y. Aux Χριστὸν ( ὁ Kupuxo; βλέπων ἦ τὴν 


T καρτεροῦσαν πληγαῖς, ᾿ 


μητέρα γενναίως 
? ὁμολογοῦσαν ἐν 


καὶ τὸ σωτήριον ὄνομα 


παῤῥησία, T μιμηλὴν χαὶ αὐτὸς τὴν φωνὴν 

igit; “ριστιανὸν “ ἑαυτὸν ὀνομάζων ὁ 
ἈΝ. ἣν * 

ἅγιος; δεικνύων τοῖς mapavópow ὡς zat 


φύσις νηπίων Φελλίζουσα ἢ τὸν δριστῷ χα- 
ταγγέλλειν βιάζεται * ποιητὴν χαὶ Θεὸν χαὶ 
Υἱὸν Θεοῦ, " τὸν μόνον ἐν ἅγίοις ἀναπαυό- 


μένον. 


XIII, Corsin. f. 133: Mr ἰουλίῳ u', τοῦ ἁγίου 
Κηρύχου xa Ἰουλίττης χονδάχιον, ἢ Ἴχ. B, φέρον ἀχρο- 
ety Ua di. Ποίημα Θεοδώρου. Vix dubium, quin 
plura exciderint, cum πὸ unaquidem vox ᾧδὴ 
plena sit. Cum autem inter anonyma poemata, 
octo eamdem acrostichidem teneant, quaestio erit 
an plura ex illis Theodori sint. 

1. Πρὸς τό - Ὁ σοφίσας. Hirmus satis rarus idem 


1. Tu qui potentia, 
virtutis luae 
inimici 
-dissolvisti tyrannidem, 
et adversus eum 
robur hominum instruxisti, 
Christe Deus, 
mulieres quoque ostendisti 
expugnantes pro te, 
et infantium ora bene tibi locuta, 
tu qui solus inter sanctos quiescis. 


2. O sancta et generosa mater, o fidelis 
et decora parens, qua ipsum Abrahs sacri- 
ficium incruentum tua superasti fortitudine! 
In hora namque certaminum Julitta suum 
auferens filium adhuc puerascentem, irrupit 
in stadium , spretisque flammis et ensibus, 
semet suumque filium immolavit, Christum 
super omnia diligens, solum in sanctis quie- 
scentem. 

3. Pro Christo ut vidit Cyricus matrem 
vulnera fortiter patientem, nomenque salu- 
tare confessam audacter, eam ipse imitatus, 
vocem emisit sanctus infans, se nominans 
christianum, iniquis ostendens hominibus, 
quomodo vel infantium natura balbutiens 
cogatur pronunciare Christum creatorem et 
Deum, Deique Filium, solum in sanctis quie- 
scentem. 


est qui in Roman. cant. XXII, quem sero inven- 
tum,tandem ad calcem p. 177 praepropere restitui, 
nunc vero suis omnibus numeris absolvere juvat. 
Hic vero v. ultim. una syllaba auctus est. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον, cum solita in ultimis ver- 
siculis varietate. 

3. υἱὸν τοῦ Θεοῦ C. 


-- 


XIV. DE S, JOANNE BAPTISTA. . 801 


XIV. 


DE CAPITE S. JOANNIS BAPTISTE. 


α΄. Éx τῆς γῆς σου προφανεῖσα ἡ χάρα, 
τοῦ ἡλίου 
ὑπερλάμπει τὸ φέγγος, 
τᾶς ἀκτῖνας φωτοθολοῦσα 
τῆς δικαιοσύνης 
τοῖς πίστει σε τιμῶσι 
καὶ χραυγάζουσιν ' 
ἡ φωνὴ τῆς πυρίνης σου γλώττης 
καταφλέγει τὴν ἁμαρτίαν, 
ἐν προφήταις ὁ πρώταθλος. 

p. Στέφανον ἐκ συμπλοκῆς 
ἱερῶν ἀσμάτων 
προσαγάγωμιεν τῇ κάρα 
τοῦ Προδρόμου ἐπαξίως, 
ix. τῆς γῆς 
λαμψάσῃ σήμερον * 
χαὶ γὰρ αὕτη νῖκος 
χατὰ τῆς πλάνης 
ἤρατο, τὴν Ἡρωδικὴν 
παράνοιαν δικασαμένη " 
ὑπὲρ δὲ νομίμου θεσμιοῦ 
τιμωρητικῇ ἐτμήθη αἱγμῆ, 
ἵνα σωζόμενοι 
ἐχ ψυχῆς πρὸς αὐτὸν 
ἀναχράξωμεν . 
H φωνὴ τῆς πορίνης σου γλώττης 
χαταφλέγει τὴν ἁμαρτίαν, 
ἐν προφήταις ὁ πρώταθλος., 


! "o e € ᾿ς Ἂς 
γ. Tic αὕτη ἡ ἱερὰ Ὦ χεφαλή σου, μάκαρ, 
* τ M / , 7 

ἧς οἱ βόστρυχοι ψεκάδας " ἀποστάζουσι 


XIV. Corsin. f. 65: Μηνὸς φεόροναρ. «9', χονδάχιον 
εἷς τὴν εὕρεσιν τῆς τιμίας χεφαλῆς τοῦ Προδρόμον, ἣγ. 
δ’, Στουδίτου. 

1. αὐτόμελον videtur, a Theodoro conditum, nec 
nisi in hoc et sequenti poemate occurrit. Ordi- 
tir in utroque poemate a v. trisyllabo, nisi ulti- 
mum trop. obstaret. Sed variantur v. 2, 8 in 


1. Ex humo emicans tuum caput, 
solis ipsius 
superat claritatem, 
dum radios jaculatur 
justitize 
in eos qui te cum fide colunt, 
et clamant: 
« Vox flammes tux lingue ] 
« comburit peccatum, 
« tu prophetarum primus athleta. » 
2. Coronam contextam 
sacris carminibus 
imponamus capiti, 
ut decet, Pracursoris, 
e terra 
hodie fulgenti ; 
victoriam namque retulit 
adversus Herodis 
versutiam, 
damnata ejus dementia : 
at juste legis causa, 
tyrannica truncatur cuspide, 
ut salvi 
ad hune ex animo 
vociferemur : 
« Vox oris tui flammcei 
« incendit peccatum, 
« tu primus athleta prophetarum. » 


3. Quale est sacrum hoc tuum caput, 
beate, cujus cincinni stillicidia miraculorum 


seq. XV. Extat procem. in Horol. erypt. a. 1677. 

2. ὄιχασ, παράν, C, — ὑπὲρ vou. C; quie cx con- 
stanti rhythmo leviter transferuntur. 

3. ἀποστάζουσι ilerum active, ul in ΧΙ, 3, — 
ταύτας ἄρπ, C. — εἰς μι χύσιν contra modul. C. — 
ἐπαναύλύζ, nota compositum. — καὶ προστρέψαντα 
ἡμᾶς C; 


368 S. THEODORUS STUDITES. 


E " .-. ὃ , ΄ 
τυ μα τὸν " τοῖς πιστῶς τοῦ τοὺς ἀσπα- 
ζουσι ; " ; * εἰς μύρου χοὴν 

* 
* ἤλλαχται, χαὶ ὡς £X πεῖς; ἐπαναθλύζει 


Τὸ p σου aliua ἢ 


χαὶ συναγελαζει λαὸν * εὐ- 
χαριστιχῶς δοξαΐειν Θεὸν 
σαντα, 


ἐν τῷ κύσμῳ, i 
ὕω σε τιμή- 
* ἀνακράζειν 


X - 
χαὶ Πρό τβεπει ἡμᾶς 


σοι" * Bl φωνὴ... 

δ΄, ὅμοιοι περιστεραῖς " ὀφθαλμοί σου, 
μάχαρ, " ὡς τὸ ἄσμα ἀνεπάδει, ^ καθαροὶ τῇ 
ἀπαθείᾳ, ἄριστα ἔχοντες: * ei 


γὰρ θεῖον Πνεῦμα * αὐτοὶ κατεῖδον, ἢ ἄνωθεν 


εὐωπ sot, 
ἐπὶ ἰησοῦν " τὸν λυτρωτὴν ἐγκαταθαῖνον, " 
ὡσεὶ περιστερᾶν, τρανῶς * τὴν τριχδιχὴν 
μονάδα δηλοῦν ἢ διὸ τιμιῶντές σε TÉ ἐχτενῶς 
ἀναχράζομεν . H φωνὴ... 
t. μνον σοι πᾶς ὁ λαὺς, ^ Βαπτιστὰ, 
προσφέρει * τῇ τῆς κάρας σου εὑρέσει, " ὅτι 
εὖρε σωτηρίας * θησαυροὺς i εἰς ΗΝ πλουτί- 
ζοντας, * χιμαλφεστέ. 
ρους, " φαίνοντας τὰς θαυμαστικὰς * αὐτῶν 


[σου λόγων] λαμπηδόνας * ty τῇ ὑπ᾽ οὐρανὸν 
᾿ * 


* 


ταις Qai; T 


τοῦ χρυσίου μᾶλλον 


σαφῶς, ἢ χαὶ δαιμονικὰς μειοῦντας &y ic" 
πρὸς ψυχῆς φωτισμὸν 
Η φωνὴ... 


^ , 7, * 
ἣν ἀσπαϊόμενοι 
ἀνακράζομεν " ^ 


! * 
c. δευτερῦν, ὁ Βαπτιστὴς, 


δ τοῖς ἐν Yi 
ἐπώφθης " τῇ τῆς χδρᾶς σου rip * aXoU- 
* θεῖα ὃδι- 
* 4 λαλιά σου 
T γυμφευομένη 
τὴν Bade αὐτῷ " τῷ 


τί ων τοῖς ἀνθρώποις * 
Sen aca. * ὡς ὡραῖα ὄντως 
ἤχει ἐν τὴς ὑπ᾽ οὐρανὸν, 
θεοπνεύστως ἢ 
ἀληθινῷ νυμφίῳ Σ Χριστῶ . 
* * 
πρὸς ψυχῆς φωτισμὸν 
Η φωνὴ... 

ζ΄. ἴωμεν χατὰ σπουδὴν ἢ ὌΘητῶΣς προσ- 
, 6γέψαι * τὸ πανάγαστον κρανίον * τοῦ Προ- 
δρόμου, ὃ ἀνίσχον ^ ἐκ τῆς γῆς, ὡς φέγγος 
» v * 0» € y , δ E " H 
ἄδυτον, ^ αναῦλύςει ναρῦον, σμύρναν Xt 
ἅπαντα τὰ νοητιχὰ 


νοητῶς 


* διὸ αἰνοῦντές cs 
3 7 x* 
ἀναχράζομεν᾽ 


χρῦχον, i Y τῆς εὐπρα- 
4, περιστερῶν C. Cant. I, 15; ΙΥ,1.- ἐπαῦει C. — 
εὐοπεῖν sic C. — f. ἀρεστὰ ἔχ. . — χαταδαῖνον C. — Ro- 
manum noster zmulatur tum in arguta scripturae 
interpretatione , tum in lyrico ecphymniorum 
regressu. 
8. σου λόγων videtur excidisse. — ἀχλύας C. 


irrorant fidelibus eos osculantibus? ΕΠ 515 


cruor tuus in unguenti libamen mutatus esl, 


ac fontis instar orbi scaturit, et plebem grc- 
galim concitat ad laudandum grato animo 
Deum, qui te nobilitavit, nosque demum 
urget clamare tibi: Vox... 


4. Similes sunt columbarum oculi tui, 
beate, ut mystice canitur in cantico, puri 
innocentia, venusli, honestissimi; divinum 
namque viderunt Spiritum, coelitus illapsum 
super Jesu redemptore, sub columbe spe- 
ctaculo, aperte trinam monadem significan- 
tem; ideo te honorantes assiduis odis, cla- 
mamus sursum : Vox... 

5. Hymnum libi plebs omnis, Baptista, 
litat in capitis tui inventione, quia salutis 
repperit thesauros, orbis divitias, auro pre- 
tiosiores, quibus tuorum verborum mira ful- 
gura sub οἷο coruscant, et satanicz dissi- 
pantur umbr:e : tuum caput nos ad animas 
illuminandas salutamus, clamantes : Vox... 


6. Iterum, o Baptista, visus es terrigenis, 
invento tuo capite, mortalesque voce spiri- 
tuali doces divina precepta. Quam pulchre 
enimvero loquela tua per terram insonuil 
in epithalamium a Deo afflatum pro Ecclesia, 
vero sponso Christo desponsata : ideo le 
laudantes ad animas illuminandas clama- 
mus : Vox... 


7. Eamus cum mentis alacritate ad 
inluendum purissimum  pracursoris Οἱ ἃ“ 
nium, quod ab humo exortum ul fulgor 
inocciduus, effundit nardum, myrrham el 
crocum , omnia illa mentium bene operan- 


6. τῇ τῆς xap. ut supra eodemque loco, quod 
Theodoro solemne est, — τὰ θεῖα C. — τῷ add. 
ante dA. Respicit suavia ipsius Joannis verba in 
Joan. llf, 29. — σε ante πρὸς om. C. 

7. ὁ νῦν ἀν, C. — ἐχδλύζει (, — τῶν θετ. C. E 
θυτιχῶν. 


τα δ: PR "ο- 


αν 
n 


XV. DE S. GREGORIO NYSSENO. 369 


ξίας θεῖα μύρα, ἢ ὑπὲρ ἀρωυ των πολλῶν, * 
τῶν τε dert ἐ ἐν χόσυιῳ φθαρτῶν," ἃ ἐοῆραι; 
νόμενοι ἢ πρὸς ψυχῆς iducusv ἢ ἀναχράζημεν . 
i H φωνὴ... 


tium divina unguenta, quz superant omnia 
caduca et feda mundi aromata, quibus ol- 
factis ad anima fragrantiam, sursum cla- 
mamus: Vox... 


XV. 


DE S. GREGORIO NYSSENO 


α΄. Τῆς συφίας τὸν πολυποίκιλον λειμῶνα, 
Y τὰ τῆς γνώσεως ὼ χυπρίζοντα μύρα, * cb, 
τρισμάκαρ, ἡ ἐκκλησία * 
μιηδίας πληοοῦται ἡ ἀνακραζουσα OH 61.7 


t 


ἀφυσιωσαμιένη ' Üu- 


t 4 


TON MR GOU λόγων ὑπὲρ πάντα 


4 


a ΄ 
τὰ ἀρώματ διχπνέει, Lonyorue 


X* - “Ὁ M 
β΄. Σήμερον τὸν ποταιλὸν ^ τοῦ Θεοῦ τὸν 
* , x € X 
μέγαν χαὶ Ὑ ὑδν τερον ἐν λόγοις ong 
X 
μέλι καὶ κηρίον ᾿ ψαλμικῶς αἰνοῦντες. εἴπω- 


CE " Eze 0n yos 75 ATE 609, ἢ Bos- 


* 


ουσα TX qhoxdezm 
γλώττης ῥεθοα ἢ “ὑπὲρ τὴν πεγὴν ἐν Ej, 


D 


τῆς βέλαι ρᾶς σου 
x 


, 


x 
ἐν τῇ ἁλυυρᾷ τοῦ βίου Pont ^ à duo. 


Ed 
* 


eR Q0 
μενοι ἡ πρὸς Ψψυγῆς γλυχασμὸν ^ ἀναχκράζω- 


μεν "^ H ὀσμὴ τῶν... 
. Τίς οὗτος οὐ ἀλιθῶς " γλυχερὰ τὰ 

"d | 
ὁ τῆς Νυσ- 


* * 
ἔπη, καὶ vàG τίμα καὶ ως 
ὁ νοῦς D: T ἦγο- 


σης τὴ ἡνίας ἢ τοὶ εὐ ει: 
ρος," ὃς ἀνύων δοόμον ἢ ghi * ἄρματι 
τῷ τῶν ἀρετῶν, . τοὺς καχοδόξους βχλλει 
χάτω, ἦ χαὶ ὡς ἐπὶ $us ἡμᾶς το 
εὐσεξῇ μεθέλχει ζωήν * 
x QuyZg πρὸς αὐτὸν ἢ Md εκ H 
06145, ... 

XV. Corsin. f. 43: Μηνὸς ἰανουχρ, t, xová- 
XtoV τοῦ ἁγίου l'gropíoo ἐπισκόπου Νύσσης, ἦγ. δ΄, 
Στουυδίτου, 

1. Hirmus in solo v. 1a priecedente differt, 
duabus hie add. syllabis. — 5 in v. & om. C. — 


&203:324évr, lorma et sensu singulare, nec tamen 
novum omnino verbum. 


2. Ab hirmo o:£zavov hic variatur in v. ante- 
V. 


1. 'Te ut sapientie pratum, floribus dis- 
linctum, scienti:e odoribus renidens, o ter 
bcate, te Ecclesia dum rite celebrat, ἃ 
perfunditur, sursum effata : « Odor ex affla- 
«tis sermonibus tuis superat, omnia aro- 
« malta, o Gregori. » 

32. liodie amnem Dei ingentem, verbisque 
dulciorem melle et favo, salutantes, cum 
psalmo dicamus : Elffusa est gratia in labiis 
tuis, ab ore tuo melliftuo uberius quam fons 
in Eden, sua via irrovauns fluenta in amaru- 
lentam vite lympham; inde exhaurientes 
ad animze dulcedinem, sursum clamemus : 
« Odor ex afflatis... » 


3. Ecquis est iste, vere eloquia habens 
suavia et amoena ct dulcia? Is cst qui nys- 
senas accepit habenas, ea mens vigil, ut au- 
riga perficiens recle fidei stadium e curru 
virtutum, qui prave. senlientes sternit solo, 
nosque veluti ad metam, trahit in vilze pie- 
tatem; in qua facli incolumes, ex animo ad 
eum clamamus: Odor... 


penult. hendecasvllabo. — χάρις ps. XLIV, 3. — 
γλυχυσταγῆ novie famili:e, sed ejusdem quam με- 
λισταγέσι ἢ VI, 5, quibus affine est μελιχρᾶς. 

3. 6 xal c; C. — f, νοῦς ἐγρήγορος, — ἀνύων, ut 
alibi διανύσας, rara in. melodis, hic vero et alibi 
frequens, perinde ac multa horerica, ut solet 
verus Theodorus. — τῷ om. C juxta. τῶν. — ἐπὶ 
joan C. 

24 


910 S. THEODORUS STUDITES. 


à. ὄντως σὺ [ὁ] τοῦ Θεοῦ * ἐργάτης 
ὑπάρχων, * χαταθέξηκας εἰς κῆπον ' τὸν 
τῆς σοφίας εὐειδ7- Ἐ μυπθεὶς T ἁγίῳ Πνεύ- 
ματι, * καὶ τρυγήσας σμύρναν V θεογνωσίας, * 
ἔδωχας οἶζπερ πηγὴν * moi; τῆς Σιὼν τροφί- 
pote πᾶσι ἦ τὴν δογματιχήν σου τροφὴν, ἢ 
ἐν ἐκοτατιχῇ ἐννοίᾳ Θεοῦ - ἢ ἐν ἡ ἡδόμενοι 
εὐφροσύνως ψυχὴν, " ἀνακράζομεν - * H 
ὀσμὴ... ᾿ 
e. Yyivouc, ὥσπερ φωστὴρ, Ἐφρυχτωρεῖς 
ἐν χόσμῳ ub. λαμπηδόνας τῶν λόγων, * xal 
φωτίζεις τῶν ἀνθρώπων " τὰς ὁδοὺς Ἐ τῆς 
θείας πίστεως ἢ ἐν Τριάδι σέξειν * μονάδα 
μίαν, ἢ ἄναρχον παντορέχτηντε, " ὁμοφυῇ, 
σεπτὴν ἑνάδα, m Πατέρα τε καὶ τὸν Υἱὸν ἢ 
χαὶ τὸ Πνεῦμα ζῶν [καὶ ζωοποιοῦν], "4 
ἐχλαμιπόμιενοι * dy τρισὶ δόγμασιν " ἀναχρά- 
ζομεν .*H ὀσμὴ τῶν θεοπνεύστων σου λόγων 
V ὑπὲρ πάντα τὰ ἀρώματα " διαπνέει, Γρη- 


γόριε. 


^. Ab initio supplendum aliquid est. — τῆς σον. 
τὸν εὐειδὴ C. — ὡς οἵα C. — ἐχ γυχῆς C. 
9. dv, παντοριχὴν C, ignota vox in claudo versu; 


4. Tu enimvero vigilans Dei opifex, descen- 
disti in hortum sapientis, visu jucundum; 
sacro imbutus Spiritu, et vindemias divine 
scientie unguentiferas carpens, prswstas, 
velut ex fonte, omnibus Sion alumnis, dog- 
malicas tuas dapes, per quos extatica Dei 
cognitione beamur, animaque laute depasti, 
sursum clamamus : Odor... 


9. Sublimis mens, ut sidus, faces exagitas 
in mundo scintillasque sermonum, viasque 
hominum collustras in fide divina, ut colant 
in Trinitate monadem unicam, principii ex- 
pertem, universitatis opificem, consubstan- 
ualem, augustam unitatem, Patrem et Fi- 
lium et Spiritum vivum ac vivificum, in quo 
illuminati triplici notione, sursum vocifera- 
mur : Odor ex afflatis sermonibus tuis supe- 
rat omnia aromata, o Gregori 


παντορέχτης ab Eusebio Cxes. recepit Sophocles. — 
τὸ ζῶν ἣν C, ceteris om. — διαπνέει, cf. Lobeck 
ad Phryn. p. 220. 


XVI. 


DE S. EUSTRATIO. 


a. Πρὸς τοὺς ἀνόμους 
ῥητορεύων τὰ θεῖα, 
καὶ ἐν βασάνοις 
ὑπαστράπτων ἀνδρείᾳ, 
xat ἄμφω ἐδύσω τὸ χράτος, 
Ἐὐύστράτιε" 
συλλογισμὸν γὰρ τούτων στρέψας, 
τὴν ἐχχλησίαν ἐλάμπρυνας 
τοῖς θαύμασιν " 


XVI. Corsin. f. 26 : Μηνὸς δεχεμθρ. ιγ΄, τοῦ ἁγίου 
Εὐστρατίου καὶ τῆς συνόδου αὐτοῦ xovOdxtov, ἦχ. γ', τοῦ 
Στουδίτου. . 

4, Unicum est et propri: melodi: canticum, 


1. Coram iniquis 
divinus orator, 
et in tormentis 
fortitudine coruscus, 
duplici virtute indutus es, 
Eustrati : 
᾿ hostium enim sophismata vertens, 
Ecclesiam nobilitasti 
prodigiis : 


quod diu me torsit tam ex vulneribus codicis, 
quam insolentia rhythmi, qui audacter brevissiniis 
versiculis incipit οἱ in amplissimos desinit. — 
ῥητορεύων aclive prieter usum. — συλλογ. τοῦτον C. 


— 


— 


XVI. DE S, EUSTRATIO. 371 


ἀλλὰ εἰς οὐρανοὺς χορεύων, 
ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει τὸν Χριστόν. 
! “ , , 
p . Τῆς εὐανδρίας 
᾿ τὸ ἐγχαλλώπισμα, 
τὸν ὡραῖον 
Εὐστράτιον 
τίς ἱκανῶς ἐπαινέσειεν - 
οἷα γάρ τις τρυφήσων, 
τὰ τοῦ μαρτυρίου 
προσίεται σχάμματα" 
τ * ΄ & 
οἶνον ἁδροδίαιτον πιὼν, 
» ^s vy 
ἐν τοῖς ἀθλοις 
ἐνοχούμενος, 
τῷ Χριστῷ λαμπρῶς βεξόηχεν - 
Τὸ ποτήριόν σου υεθύσχον με, ὡς χρά- 
ἀρ ud. τὰ, ταν ἀν δεν δ, τὰ τὰ [τιστον ! 
M] à v 1 4, ^5 : 
πρὺς ὃν εἴπωμεν μετὰ αἰνέσεως 
ἀλλὰ εἰς οὐρανοὺς χορεύων, 
ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει τὸν Χριστόν. 


Y- ὅλος ὑπάογων : χαρτεροχάρδιος 
ὑπεισῆλθες * τὸ στάδιον, * ὅπλοις λαμπροῖς 
περιχοσμηθείς * * ἐναπήστραπτε γάρ σου 
ἡ ἐστομωμένη * ῥομφαία τοῦ στόματος, ἣν 
χατιδὼν ὁ παράνομος “ πρὸς αἰκισμοὺς 
ἀνεφλέγετο: ἢ ἀλλ᾽ ἡττήθη, ἔμπειρος γεγὼς * 
τῆς Χριστοῦ δυνάμεως ἐνισγυσάσης σε 
τελέσαι cou τὸ μαρτύριον - " διὸ βοῶμέν 
σοι, μάρτυς ἔνδοξε - " ἀλλὰ εἰς οὐρανοὺς... 

΄ Ὑπὸ ἀέρα ἢ σχοΐνοις τεινόμενος, " χαὶ 
ταῖ; ῥαξδοις * τυπτόμενος, " οὐχ ἤσθου, ὡς 
ἄλλου πάσχοντος" " τῷ πρὸς Θεὸν γὰρ πόθῳ 
* elc χατὰ τὸ Gua  ἠφείδησας σχέσεως, " 
πῦρ φλογερὸν οὐ πτοούμενος, " τρίψιν cap- 
χὸς ἢ οὐχ αἰσθόμενος, " xai φαιδρὸς ἐν τούτῳ 
πρόσωπον * δειχθεὶς, μάρτυς χατήσχυνας τόν 


2. ἁῤροδ. οἶνον xol τοῖς C.. --ολαμπρῶς Χριστῷ C.— τὸ 
ποτήριον, Ps. XXII, 5. ΚΤ αάοί híc plura deesse, ubi 
noster exultat; supplenda f. ex altero v. xai τὸ 
Des σου χαταδιώξεται. Ex hoc tumultu fit quod in 
medium erumpat pregrandior versus, quem ad 
breviorem modum nullo modo redigere valui. — 
εἰς οὐρανούς, Nihil muto, cum toties melodi verba 
motus neglexerint, tum maxime ubi de omni- 


agedum, inter sidera exultans, 

pro nobis exora Christum. 
2. Fortitudinis 

'nobile decus, 

magnificum 

Eustratium 

quis justa laude celebraverit? 

Ut enim aliquis delicias anhelat, 

sic ille martyrii 

occupat stadium, 

vinum delicatum ebibens, 

inter certamina 

quasi curru vectus, 

Christo egregie clamavit : 

« Calix tuus inebrians me, quam prz- 
. . [clarus est! » 
Cui nos cum laude dicamus : 
« Agedum, inter sidera exultans, 
« Christum pro nobis exora. » 


e. e e . e. e e. e e e. 


3. Toto pectore communitus, ingrederis 
stadium, fulgidis armis decoratus; ful- 
gura enim ciet ensis oris tui exacutus, 
quem ut vidit improbus judex, in cru- 
Ciatus exarsit : fasces vero submisit, ex- 
pertus quanta in te Christi virtus invaluerit 
ad exitum usque testimonii. Ideo tibi, glo- 
riose martyr, clamamus : Agedum, inter si- 
dera... 

4. Ex rudentibus in aere extensus, et vir- 
gis verberatus, nil sentiebas, ac si pateretur 
alter; Dei enim prx amore, corpoream ab- 
dicasti conditionem, flammivomum ignem 
non reformidans, conteri carnem non ad- 
vertens, et inter hzc vultu hilaris, o mar- 
tyr, pudere adversarium tuum fecisti, Eu- 


moda quiete, aut de continuo motu non agitur. 

ὃ, χαρτεροχάρδιος novum est, uti mox στεῤῥοχάρ- 
διε, — τῷ σταδίῳ C. — χοσμισάμενος C, pro rhythmo 
et sensu minus apte. — ἀλλὰ ἣττ. ἐπὶ niox γεγονὸς 
Χριστοῦ C. 

&. καὶ sub initio add. — ἀφειδήσας C, — δαρ- 
xós. Ex hoc v. 10 et superiore lege in hirmo àv 
ἄθλοις τε, — καὶ ἐν τούτῳ v. xp. C. — ἀντίδ, cov C. 


912 S. THEODORUS STUDITES. 


* 
σου ἀντίδιχον, 


᾿διὸ βοῶμέν σοι μετ᾽ αἰνέσεως " 


3 ,t€ N 
ὼὰ Εὐστράτιε στεῤῥοχάρδιε, 
X E 
ἀλλὰ εἰς 
οὐρανοὺς... 

Ι! “ἢ ^ ΄ * 
ε. Σὺ ταῖς βασᾶνοις 
P. * 

τῷ Δυσίᾳ ἐῤρόησας" 

Κύριος ! * Καὶ σημεῖον δεικνύων, 
* 

σώματός σου λεπίδας ἐπέδαλες, " a) φανεὶς 


νεχρὸς φαινόμενος, 
* * Ζῇ ἐν ἐμοὶ Χριστὸς 
ἐχ τοῦ 
ῥωμαλεώτερος, ὅλως μὴ σχὼν * οὐλὴν τραύ- 
i Σαφῶς 


εἰμὶ ζῶν- 


ματοςῖ χαὶ ἐν τούτοις θαυμαζόμενος . 
νῦν οἶδα, ἔφησας, ὅτι ναὸς Θεοῦ * 
τος διὰ IDE unn * διὸ βοῶμιέν cot γα- 
m— * ἀλλὰ εἰς οὐρανοὺς... 

ebay πραχθέντων, ᾿ εἷς τις Πὐγένιος 
τῷ ἀνοίᾳ" ἐβόησεν" - ὅτι Χριστὸν xdi σέ- 
Εὐστ τρατίῳ χαὶ οὗτος " συναχόλου « 
θήσας, ἢ ἀγῶνας εἰσέρχεται" * ἀλλ᾽ s De 
ἀγιόλεκτος, " πάντε ς ὁμοῦ" χαρᾷ χαίροντες, " 
ὅτι ὅλως ἠξιώθησαν * Χριστοῦ, ἄριστα ud 
ματα ἐν σοφῷ σώματι 
* πρὸς οὗς εἴπωμεν μετὰ αἰνέσεως᾽ 


Goya! * ! 


μιμούμενοι ἐπό- 
θησαν" 
* Αλλὰ εἰς οὐρανοὺς συνόντες, 
αἰτεῖτε σύναῦλοι. 

C. Οδόν συ, μάρτυς; 
ὁπηνίκα " ὁ ὁ τύραννος πόδας τοὺς συὺς ἐχρὴ- 
πίδωσεν." ὦ Tic οὐ U f θαυμά Gti * cu8 τὴν θλιπ- 


* ἃ 
τωρίαν * xal τὰ πάνδεινα Suet; & οὐρανὸς 
ΕἾΝ 


ὑπὲρ ἡμῶν 


Y στενὴν ἐύάδισας, Ἶ 


ἐ εγάλυνε, ^ πᾶσα δὲ γῇ Y ἐπευφήμιησεν: ii 
ἀλλὰ ζῆν θέλεις εὐρύχορον * ζωὴν ἀειδιότητος, 
τό σοὺ μαρτύριον ἘΞ ελέσας τὸ ἀξιόθεον" * 
διὸ IT σοι μετ᾽ αἰνέσεως" * ἀλλὰ... 

. Ὑπεραθλοῦντα “ * ἰδὼν Mag4ptog ἢ 
τὸν quio ᾿ Εὐστράτιον, Ἐξ ἔφη εὐθὺς πρὸς 
τὴν σύζυγον" 
ἐκλαιπῶν Ἐδν μέσῳ ζοφώσεως " 
Ho χατεπειγόμαι τὸ μαο- 
τύριον. * Καὶ πρὸς τὸν τύραννον παραστὰς io 
δρόμον τετέλεχεν αὐτοῦ, τὸν τῆς ἀθλήσεως Ὦ 


* w 
* às ὁ Κυρισίκης ὡς ἀστρὸν 


* ' ^ 
προς Qv 


t Ld 4 ^ x* 
€99£W ομου 


5. cov add. ante λεπίδας. Cf. Acta in Patrol. gr. 
t. CXVI, p. 477, n. 10. — αὖθις av. C. — σοφὲ νῦν 
C. --- f. εἰμὶ ὄντως. Sunt eadem verba in aetis : 
νῦν οἷδα ὅτι ναὸς Θεοῦ εἰμι, xal τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ τὸ 
&y:ov οἰκεῖ ἐν ἐμοί, n. ! 

6. xat οὕτως C. — f. χαρᾷ χαίρουσι, mox μιμ. ἐπι- 
φέρεσθαι, 


strati aeneo pectore; ideo ad te cum plausu 
clamamus : « Tu inter sidera... » 


8. Tormentis tu mortuus visus es, at Ly- 
si: clamasti: « Vivit in me Christus Domi- 
nus ! » signoque facto crucis, e corpore ex- 
cussisti cicatrices, immo vegetior cerneris, 
penitus expuncto vulneris vibice, et ex hoc 
moves admirationem: « Nunc clare video, 
« inquiebas, me templum esse Dei, per vivum 
« Spiritum. » Ideo tibi nostra resonant lau- 
duin cantica: Agedum inter sidera... 

6. His peractis, quidam Eugenius Lysiz 
clamavit: « Ego quoque Christum adoro. » 
Eustratium ipse pone secutus, ad przlia gra- 
ditur. Verum agmen sacra sorte electum, 
unanimi gaudio l:ti omnes, digni Christo 
fieri prorsus, insignia cjus exemplo stig- 
maía in corpore docili circumferre ama- 
bant. Ad quos cum laude dicamus: Vos 
vero in colis coeuntes, orate pro nobis, 
commilitones. 

7. Viam arctam ivisti, o martyr, quando 
tyrannus crepidis pedes tuos torsit. Eia! 
quis non miretur cruciatum et horrendas 
reptationes, qu:e ccelum magnificavit, qui 
celebravit universa tellus? Sed vivere vis am- 
plissimam immorlalitatis vitam, dum tuum 
Deo gratum consummas martyrium: ideocum 
laude ad fe clamamus : Agedum in colis... 

8. Ultima przlia superantem videns Eustra- 
tium generosum Mardarius, statim ail cou- 
jugi suz: « Vide quomodo iste Cyrisicenus 
«fulgeat ut astrum in media nebula: ad 
« quem ego rapior , idem ut martyrium in- 
« veniam. » Et inter hzc se tyranno sistit, 
cursumque peregit, victori: coronam pu- 


7. τὴν θληπτωρίαν τὰ πανὸ. Citerum nova, utinam 
non barbare. — τὸ μᾶρτ. σου τολ. ἀξιόθεην C. 

8. χυρισίχης, ἐπώνυμον τοῦ ἁγίου Εὐστρατίον, inquit 
aptissime Suidas, ex Metaphraste in actis n. 7, 1*- 
—— μάρτυρ. xot ἐν τούτῳ τῷ τυράννῳ C. — δρόμοις 3E. 
τὸν τ᾿ & sic C. 


--.. 


XVII. IN MONACHORUM EXEQUIIS. 313 


δεξάμενος νίκης evépavov, * πρὸς ὃν βοήσω- 
μεν μετ᾽ αἰνέσεως " * ἀλλά... 

θ΄. Διὰ βασάνων ἢ προδιενήθλησε * χαὶ ὁ 
θεῖος ? Αὐξέντιος, * cy χεφαλὴν ξίφει τυώ- 
μενος ἡ * oU τίς τὴν καοτερίαν ? εὐμαρῶς 
ἐξείποι, " τὰ ἄθλα, τὰ σχάμματα, *à 
μαρτυρῶν χκαθυπέυεινε, * τὸν Ἰησοῦν » pà 
ἀρνούμενος; * αὐτοῦ πέλει ἡ ἀοίδιμος ᾿φωνή᾽ 
Κὰν πῦρ καὶ σίδηρος χαταναλώσῃ με; * yi 
τοῦ Χριστοῦ οὐ διΐστησιν. * Πρὸς ὃν βοή- 
σωμεέν μετ᾽ αἰνέσεως " ᾿Αλλὰ. ἜΝ 

v. ἰδοὺ ποὸς τούτοις ' * συγαποδείχνυται ἢ 
χαὶ Ὀρέστης * ὁ κράτιστ τος Χριστίαγος 
εἶμι, φάμενος, * ὃς σὺν τῷ Εὐστρατίῳ " ὑπὸ 
τοῦ Λυσίου * πρὸς τὸν ἀγρικόλαον " * αθλητι 
χῶς παραπέμπεται" E καχεῖ τελεῖ * πὸ μαρ- 
τύριον ἢ ἐπὶ χλίνης πυριφλέχτου ὧν, " καὶ 
ταθεὶς οὕτω χέκραγε" Χριστὲ, εἰς εχεράς 
σου * τὸ πνεῦιλα μου παρατίθημι. " Πρὸς 
ὃν βοήσωμεν μετ' αἰνέσεως " ἦ ἀλλὰ... 


* NU Εὐστράτιε, " 


Uu. Πεντὰς à ἁγίων, 
GUY Ὀρέστῃ ἢ ΠΝ ἢ Μαρδάριε χαὶ Ài- 
ks 
ξέντιε, ἡ τερπνὴ συνοδία, Ἶ ἡ ῥῆσις d sia, ἢ 
* 
ἡ πάγχαλος σύνιπνοια, — μνήμνην ποιεῖν μὴ 
εν * * 
ἐλλείΐποιτε, ὑπὲρ παντὸς, ὑμνῳδοῦ DU GV, 
t ^ - * e ^; 
ἱερέων, βασιλέων, μοναστῶν, " ἑτέρου νῦν 
^ ^ » x ^» 
τινος ἐμοῦ τοῦ ἄσαντος ^ καὶ ὑμνοῦντος τὸ 
iJ ͵ * e , ' 1 7 
ἐγχώμιον, " ἵνα πάντες | πρὸς τοὺς πέντε] 
3 27 * ^ , Del 
ἀνακράξωμεν Ey τοῖς οὐρανοῖς συνόν.- 
X 0. 4 ες , " 
τες, ^ ὑπὲρ ἡμῶν αἰτεῖτε σύναθλοι. 
9. f. &. ἐχτμηθείς. — καὶ τὰ ἀῆλα xoà C. -- καὶ τὸν 


"Ins. C. — τοῦ Χριστοῦ με C. Cf. Acta n. 15, 28, 33. 
10. ὧν add. — Verba seqq. sunt ex Actis n. 16. 


gnando adeptus: ad quem cum plausu cla- 
memus : Ágedum in celis... 

9. Per supplicia inter primos quoque cer- 
tavit divinus Auxentius, gladio capite minu- 
tus: cujus quis fortitudinem facile dixerit, 
quis certamina et stadii scammata, ubi 
testimonium ferens passus est? Jesum sem- 
per confessus, emissa hac voce famosa: 
« Etiamsi ignis aut. ferrum absumpserint 
« me, me a Christo non separant. » Ad quem 
cum plausu clamemus : Agedum... 

10. Ecce przter illos palam quoque pro- 
dit Orestes nobilissimus : « Christianussum, 
inquiens. » Qui cum Eustratio mittitur a Ly- 
sia ad Agricolaum preliaturus, et marly- 
rium perficit in lectica ignita, ibique tensus 
exclamavit : « O Christe, in. manus tuas 
«commendo spiritum meum. » Ád quem 
cum plausu clamemus : Agedum.., 

41. Ὁ quintuplex sanctorum copia, dux 
Eustrati, et cum Oreste Éugeni, et vos Mar- 
dari, Auxenti, o amana societas, divina 
nomina, pulcherrime cottus, memoriam ha- 
bere ne desinatis, ante omnia, hymnographi 
vestri, tum sacerdotum, imperatorum, mo- 
nachorum, tum rursus qualiscumque mei 
canlica vobis voventis laudesque celebrantis, 
ut omnes (ad hos quinque] clamemus : «In 
celis commorantes, exorate pro nobis, com- 
militones. » 


11. ἣ θεία ῥῆσις C. — f. post πάντες facili Japsu 
excidit quod includitur. — ὡς σύναθλοι C. Recole 
Josephum eadem modulatum. 


XVII. 
IN MONACHORUM EXEQUIIS. 


e 
α΄. Toy μεταστάντα εὐσεθδῶς ἐκ τῶν προσκαί- 
μετὰ δικαίων ἀνάπαυσον, | gov 


XVII. Corsin. f. 159 : Κονδάχιον εἰς χοιμηθέντας 
μοναγοὺς ἐν ὑποταγῇ, T4. πλδ΄, φέρον ἀχροστιγ (a. * 
Φωνὴ Θεοδώρου, Anastasium simul et Romanum 
(Cf. p. 4& et 163) Theodorus amulatus, minori 


1. Pie migrantem caducis e rebus 
cum justis fac quiescere, 


tamen cothurno incedit. Nihil vero mirum, cum 
ea sint frequenti usu trita, si quaedam squalleant, 
plures vero varietates, denso examine, cieantur. 

1. Hoc quartum est procemium hirmo αὐτὸς μόνος 


874 S. THEODOBUS STUDITES. 


Χριστὲ ὁ Θεός ' 
» A ot L4 e , wx [d ^ 
εἰ X& ὡς ἀνθρωπος ἥμαρτεν ἐπὶ τῆς γῆς, 
Ld 9 Φ“- 
ὡς ἀναμάρτητος ἄνες αὐτῷ 
τὰ ἐχούσια πταίσματα 
X&i τὰ ἀχούσια, 
πρεσθείαις τῆς Θεοτόχου, 
ἵνα συμφώνως βοήσωμεν ὑπὲρ αὐτοῦ 
hi 9 νο 
τὸ αἀλληλουϊα. 
Πρὸς τό Αὐτὸς μόνος. 
! / 1 e X 
P. Φριχτὸν βλέπω καὶ ξένον τὸ ὅραμα" 
ὅτι ἄπνους ὁ χθές μοι συνόμῶος, 
ἀπεπαύβθη φωνὴ ἀγορεύουσα " 
ὀφθαλμὸς θεωρῶν ἀπελήλατο, 
πάντα τὰ ὄργανα σεσίγηχαν ᾿ 
ὁ Θεὸς ἀπέχλεισε χατὰ αὐτοῦ, ὡς γράφει, 
χαὶ οὐχέτι λοιπὸν ἐπιστρέψειεν ᾿ 
» b xo 7 4 Ν Ν 
ἐνύα ἀόωμεν πάντες μετ᾽ ἤχου βροτοὶ 
M , 2. 
τὸ ἀλληλούϊα. 


Y- ὡς υἱὸς àv ἡμέρας μετήλυθες "ἢ ἀλλ᾽ ἡ- 
μεῖς σου θρηνοῦμεν τὴν στέρησιν, " ἀρετῶν 
σου χαλῶν μνημογεύοντες, " τῆς στοογῆς,) τῆς 
σπουδῆς, τῆς πραότητος" * ἐν αἷς διέπρεψας, 
ἀείμνηστε, " ἐπὶ ὄμων τόν σου σταυρὸν εὐ- 
πειθῶς βαστάζων, ἢ xai χατόπιν Χριστοῦ 
πορευόμενος, " ᾧπερ ἄδωμεν πάντες μετ᾽ ἤχου 
Θεῷ * τὸ ἀλληλούϊα. 

δ΄, Νῦν μοι φράσον, χλεινέ μου, πυνθα- 
νοντι ᾿ Ἶ Ποῦ αὐλίζη τὰ ὧδε ἀφέμενος ; * 
μετὰ τίνων ψυχῶν ἡ συγχλήρωσις; ἢ ἄρά πως 
οὐρανῷ προσελήλυθας. ἢ ἄρα ἐπέτυχες ὧν 
ἤλπιζες ; ^ ἄρα εὗρες χατοίκησιν φαεινὴν ; 


prefixum, multum autem recedit a snperiorum 
melodorum antistrophis. Quod facile putarim 
Theodoro antiquius, aut leviter fuisse ab eo mu- 
tatum simile procemium quod extat in sabbato 
ante pentecostem, quod ajunt Graeci ψυγοσάθθατον, 
scilicet: Τοὺς μεταστάντας ἀφ᾽ ἡμῶν c, v. x. ἐν ταῖς 
σχηναῖς τῶν ἐχλεχτῶν χατασχήνωσον χαὶ μετὰ ὃ, ἀν, 
σῶτερ ἀθάνατε * εἰ γὰρ ὡς &. $. à. y. ἀλλὰ σὺ ὡς ἀν. 
χύριος ἄφες αὐτοῖς T. É. m. x. t. d. μεσιτευούσης τῆς 
τεχ. σε θεοτ, 1. o. B. ὑ, αὐτῶν ἀλλ, Palam est unum 
ab altero pendere. 

2. ἀπεπαύθη attice pro ἀπεπαύσθη. — ἀπελήλατο 
jam vidimus apud Romanum], 1. Cf. VIII, 1 not, — 


Christe Deus ; 
etiam si ut homo in terra peccaverit, 
quia sine peccato es, tu illi dimitte 
sponte commissa delicia, 
et minus spontanea, 
suffragiis Deiparz, 
ut unanimes pro eo clamemus : 
Gloria sit Deo. 

Iuxta modulum : Qui solus. 

2. Stupendum cerno etinsolens spec(aculum. 
Ecce exanimis, qui mecum heri fabu- 
Gessavitvox pronunciare,  [labatur. 
oculus adhuc videns effugit, 
omnia organa siluerunt: (scribitur, 
Deus enim adversus eum conclusit, ut 
neque amplius jam revertetur, 
ubi omnes morituri canamus tonum: 
Gloria sit Deo ! 


3. Ut filius diei migravisti; nos vero lu- 
gemus privari te, tuas recordati egregias 
virtutes, charitatem, alacritatem, mansue- 
tudinem; quibus emicuisti, o memorande 
semper, in humeris crucem tuam docili 
animo gestans, et post Christi vestigia gra- 
diens, cui omnes canamus cum modulo: 
Gloria... 

á. Nunc mihi responde, mi optime, te 
interroganti: « Ubi inhabitas, hzc nostra 
« deserens ? Quibusnam cum animabus sors 
« tua est? Quonam coelorum transiisti? Num 
«ea tenes qu: sperasti? Num repperisti 


σεσίγηται vatic. 1836, f. 103 sqq. quem porro ex- 
cutiemus. — θεὸς yàp V. Qui versus Romano et 
Anastasio dodecasyllabusest, Theodoro autem una 
syllaba abundat. — ἀπέχλ. ταῦτα V, ut communem 
ad hirmum reducatur. — ἠχοῦς C, V constanter, 
contra modulum. 9 

J. μετήλειχας V, sic barbare. — οὗ θρην. C. — 
ἀρετῶν oe V. — τῇ στοργῇ, τῇ σπουδῇ, τῇ πραότητι V. 
— σταυρόν σου C, V. --- ὅνπερ C. 

4. χλῆνά μου πυνθάνομε V barbare, f. pro πυνθα- 
νομένῳ, quud metrum expulit. Nec placet inusi- 
tatum πυνθάνοντι, neque χλεινέ μου. ---μετὰ ποίων V. 
— χατοιχίαν, C, V contra rhythmum. 


———— —— ἢῳ 


lis; 


. 
ΠΝ 
ΠΣ 


XVII. IN MONACHORUM ἘΧΈΟΘΠΙΒ. 315 


εἰπέ μοι, ἢ ὅπου ζώντων γοροὶ ἐπαγάλλονται, 
* ἐπινίχιον αἶνον βοῶντες Θεῷ ^ τὸ ἀλλη- 
λούϊα. 

ε΄. H φωνή σου ἡδεῖα ἠχούετο * ὁμιλοῦντος 
ἐν ἤθει χρηστότητος" ἀδελφὸς γὰρ αὐτὸς 
ἀδελφότητος " συμπαθὴς, εὔκλεινος, μισοπό- 
νηρός, Ἐ χαλῶν ἀλήθειαν ἐγκάρδιον, " αὖ δο- 
λώσας ἐν γλώττῃ σου τοῦ Θεοῦ τον λόγον; ? 
ἀλλὰ πᾶσι Χρηστὸς ὁ ὀπτανόμενος᾿ * διὰ τοῦτό 
σε στέργει ὁ ψάλλων Θεῷ ἢ τὸ EUNT OUUE 

ς΄. Θεσπεσίους ἀγῶνας ἐτέλεσας, " ὑπη- 
χύων ἀνύσας τὸ στάδιον, * ὑποδὺς γὰρ θερμῶς 
ἐν τοῖς σχάμμασιν, * va, Gv χατωθεῖς émi- 
θυμίαν, ἢ ἐν ἡ κατήσχυνας τὸν ὃ ῥάκοντα, * 
un AUyEVE ὑπέχλινας τῷ σαυτοῦ Roper, 

* μέχρι τέλους αὐτῷ συνεχόμενος " " διὰ 
τοῦτο... 

dii Évop&y ct δοχοῦμεν τῷ πνεύματι, 
πῶς ὑπῆρχες ἐνθάδε συνὼν ἡμῖν; * ὁπηνίχα 
ὁμοῦ συνεψάλλοιμιεν, * ἔργον τὸ ἔνθεον ἐργα- 
ζόμενοι, * xai τοῦτο ἅπαντες γλιχόμενοι" ὶ 
τὸν ποθούμενον μὲν ζητοῦμεν ἡμῶν ἑταῖρον, 
* xai οὐχ ἔστιν εὑρεῖν τὸν πειθόμενον, 
μεθ᾽ οὐ εἴπωμεν πᾶντες ἐξ ἤγου Θεῷ * xà 
ἀλληλούϊα. 

η΄. ὅτι ὄναρ ὁ βίος καὶ φάντασυνα * ἐν- 
νοήσας ἐνθέῳ φρονήματι, P ἀπηρνήσω γονεῖς, 
δι ἐντάλματος, ^ ἀδελφοὺς, συγγενεῖς, κόσμον 
ἅπαντα" ἢ πρὸ τοῦ Κυρίου γὰρ ἐφεσεῶς 
οὐδὲν ὅλως τῶν πάντων τρις: ἡγήσω, 
ἄνθ᾽ ὧν εὖρες ζωὴν τὴν αἰώνιον, * διὰ τοῦτο 
σε στέργει ὁ ψάλλων Θεῷ * c6 ἀλληλούϊα... 

θ΄, Διαλέξασθαι τοίνυν δοκεῖς ἡμῖν 
ἀδελφοί μου, προσέχετε λόγοις μου, * ἕως 


9. δμιληῦντι C, V, — εὐκλίνης lid. — ἐγκαρῦτα V. 
— Quidni οὐ δηλώσας « non verbo, sed opere prc- 
dicans. » — ὀπτανόμενος ab Act. I, 3 transiit ad 
scriptores ecclesiasticos. 

6. f. mel. ὑπακούων, cum Nostro cumulata par- 
cipia placeant, in primis ἀνύσας, ut notaturn est. 
— Ἐν ἄθλοις C, V. — κατορθοῖς C, — τὴν ἐπιθυ- 
pav C, V. — αὐχένα χλίνας τὸν σεαυτοῦ ποίμνῃ 
συνεπ, C. 

7. δοχῶμεν V. — ἔργον ἕν σὺν θεῷ C, in quo plura 


« splendidum habitaculum ? edissere mihi, 
«ubi viventium chori lLetantur, victorice 
« hymnum Deo clamantes : Gloria... » 

5. Vox tua dulcis audiebatur, qui suavi 
cum ceteris consuetudine utebaris : frater 
enim eras fraternitati compatiens, optimi 
animi, mali osor, mente loquens sincera, 
nec dolo vertens in ore verbum Dei, sed 
omnibus amoenus videbaris; ideo te diligit, 
qui Deo psallit: Gloria... 

6. Saera consummasti certamina , obe- 
dienti:e peragens stadium: ingressus enim 
alacriter intra septa, decertando expellis 
cupidinem, indeque pudefecisti draconem, 
collum submiltens tuo ductori, et usque in 
finem illi obsecutus : ideo... 


1. Conspicere te mente videmur, quomodo 
hic adesses socius noster, quando una psal- 
mos cecinimus, divinum opus operantes, et 
id ipsum omnes unice appetentes; deside- 
ratum quidem socium quaerimus, nec in- 
venire est qui nobis obsequatur. Quocum 
omnes dicamus Deo ex modulo : Gloria... 


8. Somnium et simulacrum esse vitam, 
divino cogitatu intelligens, abdicasti, juxta 
preceptum, parentes, fratres, propinquos, 
omnem mundum, Domini enim pre deside- 
rio, nihil duxisti pretiosum; quarum vice 
rerum vilam invenisti perennem, ideoque te 
diligit qui Deo psallit: Gloria... 

9. Disserere nobis videris : « Fratres mei, 
« attendite meis sermonibus: quousque tem- 


cevanuere. ἔργον τὸ ἔνθ, πραχτιχκεύοντες V. ἔργ. πό- 
tvtov μὲν ζητοῦμεν τὸν ἡμέτερον Cryptof, — τὸν ἡμῶν 
E, C. — πραχτ. xai ταύτην ἅπαντα γλυχόμενοι, ποτνιῶ- 
μεν ζητοῦντες τὸν ἐμὸν ἕτερον V. — μεθ᾽ οὗ ἴδωμεν 
πάντες εὐέθους θεῷ V, 

8. δι᾽ Icd ua V. — ἀδ. ἀγκιστείαν χόσμον C. — 
τῆς τοῦ Κυρίου C, V. — τῶν V om. ante πάντ. — τῶν 
ἁπάντων C. 

9, τοίνυν νῦν βούλομαι C. διαλέγχειν τοῖς ὧδε δοχεῖς 


ἡμῖν, ἀδελφοὶ, — προσ, τοῖς λόγ. C, V, — ἀγωνί - 





i4. 


310 


3 Α 


ἔτι καιρὸς, ἀγωνίσασθε (Y ἕως ἡμέρα, ἐργά- 
* A ^ A ὃ -— t x * 
caos " πρὶν ἣ τὸ στάδιον λυθῇ ἡμῖν,“ ποθη- 
ν - δῶ x , κα 
τοὶ, ἐννιχῆσαι σπουδάσατε τὸν Βελίαρ, ^ iz 
- ΄, * m 
δόξης Χριστοῦ ἐπιτύχητε, αἰνέσητε 
τ nd * Ἃ 5᾿ 
ἄσμα μετ᾽ ἤχων Θεῷ ^ τὸ ἀλληλούϊα. 


δ 
χαὶι 


Ι 94 e 1 
ι΄. Ὡς ὡραῖος ὁ βίος ὃν εἵλεσθε! Ἐ τί γᾶο 
^ Lr , * , Ὁ 
χρεῖττον τοῦ στέργειν χοινόφιον; " ἐν αὐτῷ 
hl , * A] 
γὰρ ζωὴν ἐνετείλατο " ὁ σωτὴρ, ὡς Δαυὶδ 
* 
μεμελῴδηχεν" ^ λοιπὴν ἀγάλλεσθε, ὁμάδελ- 
φοι, " τῷ ποιμένι ὑπείκοντες, ἑαυτοὺς φι- 
: x* Ν : Α ’ Α ^ 
λοῦντες, " καὶ τὰ πάθη μαχρὰν διαπτύοντες, 
* 4 rs * , Θεζ * ' D 
ἵνα ἄσητε ἀσμα μετ᾽ ἤχου Θεῷ ^ τὸ αλ- 
ληλούϊα. ! 
! A s! , N x* 
ux. Ῥῆμα ἔτι λαλήσω ἐξόδιον, ἢ ἀδελφοί 
, 7 vt'. * 4 -3 
μου, οὐχέτι με ὄψεσθε,“ οὐ φωνῆς μού mort 
M * $^ e 1 ,* 
ἐπαχούσετε, ἂν ὁ χριτὴς ἐζετάση με, 
* « ; * a 
ἡνίκα ἅπαντες οἱ ἄνθρωποι ^ παραστῶμεν 
- 4 e ^» X 3 “6 X el) m 
τῷ βήματι τοῦ Χριστοῦ ἐν goGo, — ἔνθα πασὰ 
καὶ ἐπάσετε πάντες οἱ 


ἕως 


ψυχὴ ἐτασθήςεται, 
“- - X "? 
ζῶντες Θεῷ, ^ ἀλληλούϊα. 
! * » T 
B. Οἷος φόδος xai τρόμος ἠκούσατε, ᾿ 
; * 
λοιπὸν πάντες σπουδαίως ἐπείχθητε, ^ ὑπη- 
, ΕΝ ) , 
«óc ἀεὶ πολιτεύσασθε, " τὸν χανόνα νομίμως 
* ΄ ᾿ 4 » f d 
τελέσατε, ^ (ἐφεδρεύει γὰρ ὡς λέων Σατὰν, 
" ὡρυόμενης, χαὶ ζητῶν θηρᾶν ψυχὴν ζῶ- 
* , ' * 
cav), ^ Ov ἀσχήσεως μὲν χαὶ πραύτητος, 
^ » " 3 v -. ἐκ i , 
ἵνα ἄσητε πᾶντες [ET ἤχου Θεῶ " τὸ αλ- 
ληλούια. 
f v ; ΄ «^ L4 
wy. Ὑπηκούσαμεν πᾶντα ἃ λέλεχας, 
ΔΑ. € 7 , . , X06 os 
ἄλλ᾽ εὑοίσχων γνησίως τὸν Κύριον, “ ὑπὲρ 
πάντων ἡμῶν ἐκδυσώπησον, Ἶ νοερῶς εὐπει- 
^£ * ^ 
θεῖς πολιτεύεσθαι " τὸ τῆς ἀσχήσεως παγχοΐ- 
* τ pup 
τιον, τὸν ποιμένα θεοπρεπῶς σὺν ἡμῖν βιῶ- 


σασθαι C, — ἕως οὗ ἡμέρα ἐργ. V. orn. C. — πρὶν ἢ 1. σ. 
λυθήσεται V. — ποθητοὶ om. V, $utv om. C. — ixve- 
χῇσαι C, V. — τὸν ἐχθρὸν Βελίαρ C. — 965. Θεοῦ V. 
—— χαὶ ἄσατε p. ἢ. τῷ Θεῷ V. 

40. ὃν εἵλασθε C. V.— Δαυίδ, IPs. CXXXII, 3. — ὁμοῦ 
ἀδελφοὶ C. ὁμάδελφοι, restituto metro ex rara di- 
ctione, — ὑπείχοντες ϑεαρέστως V. --- ants ἀσμένως 
Θεῷ τὴν ὠδὴν V. 


S. THEODORUS STUDITES. 


« pus erit, pugnate; dum dies est, ope- 
«ramini; antequam vobis stadiuin clau- 
«datur, o dilecti, vincere satagite hos- 
« tem Belial, ut gloriam Christi participetis, 
« et canatis cum melodia Dei canticum: 
« Gloria... » 

10. « Quam pulchra est vitaa vobis electa! 
« quid enim prestabilius est amare cono- 
« bium, illic enim vitam mandavit Salvator, 
« ut psalmista modulatus est. Caeterum, la- 
« tamini invicem, fratres, pastori obtempe- 
« rantes, vosmet diligentes, vitia procul re- 
« pudiantes, ut Deo cdnatis cum melodia : 
« Gloria... » 

41. « Adhuc uno vobis verbo valedicam, 
«fratres mci: jam non videbitis me, jam 
« vocem meam non audietis unquam, donec 
« me judex examinaverit, quando mortales 
«nos omnes tremebundi, sistemus coram 
« Christi suggestu : ubi omnis anima judi- 
«cabitur, et quicumque vivitis, tum Deo 
«canclis : Gloria... » 

19. «Quantus tremor et terror sit, novislis; 
« jam omnes diligenter festinate, obedientes 
« vivite semper, regulam legitime adimplele 
«(ut leo enim, Satan insidiari solet, qua- 
«rens venari vivam in Deo animam), 
« maxime per asceticam et fraternam ope- 
« ram, ut omnes Deo cum melodia canalis : 
« Gloria... » 

13. Audivimus omnia que dixisti; verum 
ubi tu Dominum sincere inveneris, pro om- 
nibus nobis deprecator, ut spiritu conlen- 
denies, asceticum ex integro decurramus 
pugilatum, divinam inter nos pastor vitam 


14. ὃ χριτὴς ἐπελεύσηται ἀποδοῦναι ἑχάστῳ xalà 
ἔπραξαν, ἡνίχα V. — χαὶ ἄσωσιν ἅπαντες τῷ Θεῷ τὴν 
ὠδὴν — zat ἐπάσατε C. 

12. ἀκούσατε V. — πολιτεύσασθε, μήποτε φιλαν- 
τοῦντες ἐσχελλισθήσεσθε, ὅτι ὡς λέων ὠρυόμενος, V. — 

Σατὰν χαὶ ζητεῖ θηρᾶσαι V. — δι’ ἀσχήσεως, ἵνα V. 

13. ἃ λέλεχας C, V. Cf. VIII, 10. — ἱερῶς εὐπειθῶς 
sic V. — παγχάρτειον sic id. — σὺν ἡμῖν αἰτεῖσθαι V. 





XVIII. DE S. ANTONIO. 


* . 4 ^ - " , * 
PELO vat, ^ χαὶ τοὺς πάντας τυχεῖν θείας γάοιτος, 
uU » , $ 9» : ^ * 
ἵνα ἄσωμεν πάντες μετ᾽ ἤχου Θεῷ ^ τὸ ἀλλη- 
λουΐα. 


πίντες φόδῳ C. --- ἀλληλούϊα, apud Suidam : αἰνεῖτε 
τὸν Βύριον παρ᾽ Ἑδραίοις, ἥτοι τὸν "Üvza, quae quidem 


911 


agat, omnesque fruamur Dei gratia, ut cum 
timore canamus omnes Dei canticum in me- 
lodia : Gloria Deo ! 


posterior interpretatio ludum quemdam cum exe- 
quiis facit : Graecorum sunt vel in luetu igniculi. 


XVIII. 


e DE S. ANTONIO. 


" ! Ἢ x 
is α΄. Ev σαοχὶ τοῖς ἀγγέλοις " συνηυιλλή- 


e|" 6 * 4 P » / X ΄ * 
p ^£, γεγονὼς τῆς ἐρήμου πρωτοπολιτῆς, 


δι , 7 , PE * 25 - Y 4. 

d σὺν ἀποστόλοις " ἀνθεῖς dv Αἰγύπτου γῆ" ἡ 
* ^ ^. * ^* 

p οἰκουμένη " θρυλλεῖ σου τὸ ὄνομα, “ὦ πα- 


*X Syros dtum 
E τοοπάτορ ἀντώνιε, ^ διὸ ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει 
um τὸν Κύριον. 
I ι e e / Á* 
D P. Τὸν φωστῆοχ τῶν φωστήρων, ^ po- 
ναστῶν τὸ μέγα χλέος, * τὸν σοφὸν Αντώνιον 
τ ia * τῳ e 
καὶ χαθηγητὴν ἡμῶν μέγιστον, ^ δεῦτε, ἅπαν- 


* Y 


eae AE Υ 

τες οἱ λαοὶ; τιμήσωμεν, πανηγυρίξοντες 

» 05 ] » n sv X / b E: 
αὐτὸς τὸν ἐχθρὴν μονολανγ ἥπας χατέαξεν, 
3 7 4 ^» 

m ἀλείπτης pL 


4 ΄ῳ / 
πρὸς τοὺς ἀγῶνας γενόμε- 
Q* e 
εἰ νος 


αὐτῷ βοήσωυεν, ὡς νικητῇ τοῦ 


? E: NI 
Beta, ἐπάδοντες" 


[1 


* " 
διὸ ὑπὲρ... 


XVIII. Corsiu. f. 46, 39 loco : Μηνὸς ἰανοναρ, ιζ', 
τς τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου χονδάχιον, Ty. β΄, 
πρὸς τό" Θεῷ ἀπὸ μέτρας. Nec plura cod. Caute 
omittitur melodi nomen, quod ex acrostichide 
tantum, sed plene colligitur, rectene an falso, di- 
sputanduim. 

1. Πρωτοπολίτης dux civitatis potius est quam 
primus incola, neque jure Antonio ascribitur de- 
serti exordium, cum senior Paulus ah ipso Athana- 
Sio primus anachoreta instituatur, nec nisi inepte 
alteruter cum apostolis dicitur floruisse, — ἀνθεῖσεν 
Αἴγυπτος sic C, omisso γῆ, nullo sensu. — ὦ item 
om. C, rupto metro. — llazgoz&zoo inauditum est. 

2. Aut hic habetur hirmus archetypus et cele- 
berrimus, aut melodus, qualiscumque sit, sua 
fecerit antiquioris alterius prima verba. — v. 3 
rhythmi legem fraugit, dum non exit in paroxy- 


4. In carne cum angelis contendisti, tu 
solitudinis primus civis; cum apostolis in 
AEgypto florescis; orbis proclamat tuum 
nomen, pater patrum Antoni; ideo pro no- 
bis deprecare Dominum. 


2, Sidus siderum, ingens monachorum 
decus, sapientem Antonium, magistrum no- 
strumamplissimum, venite, populi omnes, in 
panegyri celebremus ; ipse hostem singulari 
aggressus certamine coneulcavit, nobis pa- 
lestrie moderator ad proelia factus; cui ut 
Belialis triumphatori canentes, proleste- 
mur : Ideo... 


tonum. — Βελίαρ rhythmum lIaodit, nec mirum in 
voce peregrina, nec moror in imperfecta versi- 
culi distinctione. Hactenus enim nondum spirat 
Tlieodorus, ipsiusque opus vix erit duplex proc- 
mium. Inde vero, si quid ego aure et oculo 
calleo, incipit larvatus melodus, qui vitam ab 
Athanasio scriptam, lutoso et servili pede pro- 
sequitur, nec metro nec rhythmo parcens; immo 
barbara voce et solaeca serie mihi omnino refert 
insulsum illum μουσουργὸν, qui vitam S. Simeonis 
ab Antonio ejus discipulo exaratam χατὰ πόδα re- 
legens, eo ausus est, ut magni Romani nomen in 
acrostichide sibi assumeret. Vereor ut vel idem 
homo plumbeus adsit, vel similis Theodoro injuria 
impacta sit. Quid si tertiam in fraudem recurrat 
idem Grzeco-Italus, qui jam supra in VII, XII, se- 
mel et iterum vapulat ? Penes lectorem esto. 


318 S. THEODORUS STUDITES. 


! * ^v ^ 
s Ó θεόφρων ἐπαχούσας ^ τοῦ Χριστοῦ 
προσχαλουμένου, ἢ πάντα δοὺς τοῖς πένησιν, 
ἀπεμιόνασεν ὑπὸ γέροντι, " πράττων ἄριστα 
ἐπ᾿ αὐτῷ " τῆς ὑποταγῆς κατορθώματα ᾽"Ὡ 
ἑχάστου ζηλῶν " τὸ ἐνάρετον, ὡς μέλιττα, 
uu u-—À ὌΝ 
χαὶ πάντων ὁμοῦ ^ ἀνθολογήσας τὰ χρατιστα, 
5 γλυχάζει πάντας τοὺς εὐσεξῶς ἢ βοῶντας 
ιν (à . Ἂ ὃ Not 5 
xat ἐπάδοντας ιὸ ὑπὲρ... 


!« " E: ONG 
δ΄, Yxo6 Ou τοῦ Βελίαρ " ὁ στρατὸς τῷ 


À , - ἃς ε δὲ er € d * m 
ντωνιῷ ὁ 0€ ὥσπερ ὑπλιτὴς τοῦ παν- 
" 3 5i *X c / 4 
τάνακτος αὐτὸν ἔτρεψεν. ὁπλιζόμενος τὰς 
4 b N , - e. * , 
εὐχὰς, ^ ἀσπίδα τε τῆς ταπεινώσεως " ^ ἐν 

N t * , ΄ € . * ^ 
αἷς ἡττηθεὶς ἀπωδύρετο ὁ δόλιος" ^ Θεῷ 
δὲ , δὴ E / , e. 5 ὃ * M x 

& Q9Xc ^ νίχης προσφέρει ὁ Octog* “τὸ αὐλον 
ed “ 3 ^— * * ^ 
τοῦτο πρῶτον αὐτοῦ ^ ἐγνώσθη τοῖς ér&- 
. ἃ * X ᾿ 
δουσιν διὸ ὑπέρ... 
Ι 2 , L * » » ' 

&. Σχληροτάταις ἐνεθίζων " ἀγωγαῖς τὸ 

, “Ὁ ^ X 5 3 , AX (4 

αὐτοῦ σῶμα, ^ Tw οὖν ἀκατάγνωστος ᾿ ὁ 
, Ὦ᾿» * e 

ἀντώνιος - xoi γὰρ ἤσθιεν " ἄρτον ἅλας τε 

M M X 3 4 € * 
χαὶ ποτὸν ἡἠἡρύετο ὁ γενναιότατος, ὑπνώττων 
* ν δ ΄ / * , 

ἐπὶ ψιάθου χατέχειτο  πολλᾶχις 

e, ΄ , M .* 5 

ὅλην τὴν νύχτα ἐπαγρυπνῶν ἐν 
* 

στηρίζων τοὺς 


μικρὸν 
AM 
ποιῶν, 
τούτοις κατισχύει ἐχθροῦ, 
μ 7 .X ' ᾿ 
ἐπάδοντας᾽ ^ διὸ ὑπὲρ... 
Ι - Xv 
ς΄, 'l'aüra βλέπων xoi οὐ φέρων, ^ ὁ Σατὰν 


* x p 
μετὰ πλήθους δαιμόνων, ἢ 


νύκτωρ ἐπέστη 
᾿ 3 ^ » * *i 
xai τὸν ἀθλητὴν πληγαῖς ἔχοψεν, " ὥστε 
ἄφωνον ἐπὶ γῆς * xci κεῖσθαι πόνοις ὑπερ- 
͵ . 0€ 8S o» AX 5 e , 
Θάλλουσιν * " ὁ δὲ ἔσω ὧν " ἐν τῷ μνημείῳ 
ἐκραύγαζεν * " Οὐ φεύγω ὑμῶν * τὰς πληγὰς 


3. V. 3 iterum exorbitat, sicque fit in tr. 5, 7, 
8, 9, 12, dum in citeris alia accentuum norma 
est, quod terso melodo insolens est. — ἐν αὐτῷ 
ὑποτ. C. Rhythmus exigit : ἐνάρετον ὥσπερ μέλιττα, 
Plane ut legitur in vita athanasiana, n. 3. 

4. Ὑποθάλλει omnino est ob acrostichidem pro 
ἐπιθάλλει. — En gravius codicis aut melodi vul- 
nus : τοῦτον ἔτραψεν 6 πλαχτόμενος (sic) τὰς εὐγὰς καὶ 
ἀσπίδα τὴν ταπείνωσιν, ex quo nihil extundetur 
nec metri, neque sententie, — Pergens vero con- 
sarcinator, a n. 4 ad 5 ejusdem vitz laudate 
transiit, ubi Satanas incipit memoriam faculta- 
tum subjicere ὑποδάλλων, aliaque, sed frustra: 
ὃ δὲ ταῖς εὐχαῖς ἀνέτρεπε τούτους etc. ubi pluries 
ὑποθάλλειν Occurrit, et concluditur: τοῦτο πρῶ- 


3. Divinus vir, ut audivit Christum vo- 
cantem, omnia pauperibus erogans, secessit 
apud senem, sub eo peragens optima obe- 
dienti:& exercitia, cujuscumque zainulans 
egregium exemplum; utque apis, meliores 
colligens flores, suavitate perfundit omnes 
pie elamantes et canentes: Ideo... 


4. Irrupit Belialis agmen in Antonium: is 
vero, ut miles Omnipotentis eum profligavit, 
precibus armatus et scuto humilitatis. Qui- 
bus devictus ingemuit perfidus hostis. Vic- 
tori: autem cantica Deo sanctus promit. Hoc 
primum ejus certamen innotuit canenfibus: 
Ideo... 


5. Durissimis afflictionibus assuefaciens 
corpus, inde reprehendi nequivit Antonius. 
Etenim edebat panem cum sale, et potum 
sibi hauricbat vir impigerrimus ; modicum 
dormiens, in storea jacebat, s:epe tota tran- 
sacta in vigiliis nocte; per hec invaluit 
hosti, confortans canentes : Ideo... 


6. Quis cum videt, neque fert Satanas, 
nocte invehitur cum turba demonum, et 
athletam plagis confodit, eo usque ut elin- 
guis humi jaceret, laboribus pene superàn- 
tibus: at stans in sepulcro, clamabat : « Ve- 
« stra non refugio vulnera, o demones. Chrisli 


tov dÜAov ᾿Αντωνίου γέγονε, totaque melodi tela 
texitur. — Praemium certaminis τὸ ἄθλον, ut 
f. supra XVI, 9, pro ó ἄθλος sumitur. 

ὃ. οὖν pro metro additur. — Tum in vite n. 7 
iterum : ἠγρύπνει γὰρ τοσοῦτον, ὡς πολλάχις xal ὕλην 
τὴν νύχτα διατελεῖν αὐτὸν düzvov, καὶ τοῦτο δὲ οὐχ 
ἅπαξ χαὶ πλειστάχις ποιῶν ἐθαυμάζετο, quod tam 
planum est, quam in melodo intricatum. — ἰσχύει 
κατὰ τοῦ ἐχθροῦ C. 

6. κατακεῖσθαι C, rumpit metrum, nisi legas χᾶχ- 
χεῖσθαι vel ἐγχεῖσθαι plus minus bene. — μνημείῳ 
stuporem injicit, nisi scias ab historia Antonii 
cellam in vetere sepulcro positam fuisse. — xe 
ρίσει τοὺς ψάλλ, C. Per totum confer vitam n. 8, 
9, quibus adde Rom. VIII, 35-39. 


- —— 


ἘΠ Ὸ: 


ποῦ ἧς; βοᾶ , 


XVII DE S, ANTONIO. 319 


ταύτας, ὦ δαίμονες: " τῆς γὰρ ἀγάπης τῆς 
τοῦ Χριστοῦ " οὐδὲν χωρίσει ψάλλοντας "ἢ 
διὸ ὑπὲρ... 
! e » t , * 
ζ Οὕτως ἔχων ὑποστρέφει 
πάλιν τῆς ἀσχήσεως 
* , Ν ὃ ». 
φέρων ἔνδυμα ἐκ τρι- 


ἀθλητὴς αἷ- 
v * 
ματος ἄνευ, ἀπαρ- 
7 « À , 
χόμενος ὁ Ἀντώνιος, 
re * ' 4 Y s ὃ ᾿ 
χῶν, “ και τὴν μηλωτὴν τὴν ὀερματιχὴν, 
οὐκ εἶδεν αὐτὸν ἢ τὶς ἐν ποταμῷ γυμνόσαρ- 
xov * d ἀνάγκη πολλῇ," * οὐδὲ τοὺς πόδας ὑδρεύ- 
σατο " νηστεύων ἐν δὲ ὦ ὥσπερ τρυφῶν, * ipó- 
τιζε ἐπάδοντᾶς - " διὸ ὑπὲρ... 
ΝΣ : * 
ἡ, Ὑπουείνας ταῦτα πάντα 
^ x “ - 
ἀκτῖνα, ^ ἐκ τῆς τε γῆς λάμπουσαν, 
m / xo , / 
χεφαλῆς ἀχτινόφωτον * ^ 0lcv πέπαυται πόνος 
“- * , “Ὁ , ^ * 
πᾶς αἰφνίδιον τοῦ σώματος αὐτοῦ. ^ Καὶ 


ὁ σοφὸς ὁρᾷ 
M 


T ὑπερ 


* 
T τὸς τῆς δεῦρο, ὁ ὅσιος; 
Ἐδὲε παρήμ ἣν, ἀντώνιε" 
ποιήσω σε ἐπα- 


Φωνὴ πρὺς αὐτόν ᾿ 
ἐπεὶ δ᾽ feas, ὀνουαστὸν 
δουσι" ἢ Χριστὸν ( ὑπὲρ...» 

6. Διὰ ταῦτα προθυμίας 
γένναιόφρων, * χατοικεῖν τὴν ἔρημον 
μαχικῶς ἐναπήρξατο᾽ "ὅσα θαύματα ἐν αὐτῇ T 
ἐτέλεσε τίς διηγήσεται; ἢ ; Exe ὯΝ χρυσὸν 5 
o ς πηλὸν βλέ iae 1 παρέρχεται" * τοῦ ἀργύρου 
δὲ δίσχου τὸ Ve duplo ἐχεῖ νη- 
στείαις τε χαὶ εὐχαῖς * ἐφώτιζε ἐπάδοντας" T 
διὸ ὑ ὑπὲρ... 


τ ἐμπλησθεὶς ὁ 
μονο- 


χαθαρὸν ὁ ὑμνῳδὸς 
χυλινδού- 


v. ἱερέα εἰχονίζων ἢ 
ΕΝ i: * 

σου, " ὥσπερ πρὸ τῶν ποδῶν σου 
ἄν νὰν 
Ρ Δεῦρο, πρόφθασον 
χαὶ ταῖς: Δὐχαῖς σου σῶσον δεί- 
λαιὸν * τὸ 5 : * 0 te , t7 
, τὸ μοναδιχὸν ^ ζῆν ὑπὲρ κόσμον ἱκέ- 

* ue 

veut * " τὸ βιωτιχὸν ἢ βιοῦν ἐννόμως δυσώ- 


Pd ^ 
μενος, πάτερ, χοάζω σοι" 
νῦν X101, 


7. αἵματος ἄνευ, rara metathesis in melodis, sed 
rarius sic dicitur quis exsanguis. — xoi ἄνωθεν τὸ 
δερμάτινον C, subverso quocumque sensu et metro. 
— οἵδεν C. — ποτὲ γυμνόσαρχον C, quod neque inau- 
ditum, neque extra modum esset, si legeris ποτὲ 
γυμνόν, —- τοὺς ἐπάὸ, C. 

8. Extra sedem hoc trop. in cod. rejicitur ad 
calcem ; filum historia restituit, hiec enim in 
vite n. 10 χατὰ λέξιν, Respuunt melodi τε quod 
hic otiatur, leditque modum, lege ergo 2x τῆς γῆς 
ἐχλάμπουσαν. — ὑπὲρ κεραλῆς αὐτοῦ C, — ἀχτινόφωτον 


« enim a charitate nihil separabit psallentes; 
« ldeo... » 


1. Sic vexatus ad pugnam revertitur athleta 
exsanguis ; iterumque asceticas primitias Àn- 
tonius auguratus, fert indumentum ex cri- 
nibus et ex pelle melotem. Nemo hominum 
illum vidit in flumine carne nudum, vel 
multa urgente necessitate, neque pedes in 
unda tinxit; jejunio autem nt lautis dapibus 
fruens, illuminabat canentes: ldeo... 

8. Postquam hec omnia sustinuit sapiens, 
videt radium e terra erumpentem, et capiti 
super emicantem. Unde statim corporis la- 
bori finis impositus est. « Ast ubinam, ex- 
« clamavit sanctus, hactenus eras? » Vox ad 
ipsum: «« Aderam hic, Antoni ! quando qui- 
« dem dimicasli, te famigeratum faciam ca- 
« nentibus: Ideo... » 

9. Propterea alacritate plenus generosus 
vir secedere in desertum, solus cum solo 
dimicaturus, incopit: ubi qualia egerit pro- 
digia, quis enarrabit? Illic pro luto habet 
aurum; quo viso, pertransit; quin argentei 
disci larvam profligavit. Illic jejuniis et pre- 
cibus illustravit canentes : Ideo... 


10. Integri dum sacerdotis imaginem re- 
fero, ego tuus melodus, tanquam pedibus 
tuis provolutus, o pater, clamo tibi: « Ades- 
« dum, propera nunc ad me, et precibus 
«tuis salvum [30 ignavum ; ut solitudinem 
«agat angelicam, deprecalor; utque vitam 


vox nova aut corrupta. — πέπαυτο sic C, dum bio- 
graphus ]. 1. ἐπέπαυτο. — αὐτοῦ quod alibi abun- 
dat, om. € post σώματος. — ποῦ εἷς 260a C. — τοῖς 
at ἐπ. C. 

9. ἔχει τὸν χρῦσον V, lege pro rhythmo πηλὸν ὡς. 
Ut vita n. 11, 12. — τοῦ δὲ ἀργ. C. — τοὺς ἐπ. C. 

10. ἱερῶν ἐξειχονίζων C. — ὡς πρὸ €. — ζὴν nec 
stare metrum, neque tolli sensus patitur, qui 
tamen sat obscurus manet. —orisso τοὺς, C pergit 
iso. ἅμα xal ἄν. ἵνα πάντες. Iterum trop. videtur 
extra locum esse et clausulze reservandum. 





380 
* S [£v ^ v Xv5t« 
πησον τοὺς ἱερεῖς τε καὶ ἀναχτας, LY. ἀπαν- 
, 78 * ὃ Ve x 
τες ἐπαδωμεν * — 010 ὑπέρ... 
i ^ 3 7 x e 9 
ια΄. ὅσοις ἄλλοις ἐκπειράζει "à ἐχθρὸς τὸν 
, *X* 2» »* 3 X * » e 
μαχαρίτην οὐχ ἐχει ἐκλαλῆσαι — πᾶς τις ἱχα- 
“ν᾿ κῷ * 
νῶς. ὦ τοῦ θαύματος ! ^ χτύπους, φόξητρα, 
: * ΄“- e M ^ 4 
συδοεισμοὺς, θηρῶν ὁρμὰς συγκινεῖ xaT αὖ- 
e^ * 4 4 ^ * — e; P4 
τοῦ" " ὁ δὲ σφραγισμῶ " ταῦτα ἅπαντα ἀνέ- 
^v , - E , 
vpentv* συνεργεῖ χὐτῷ " xai γὰρ ἐν τούτοις 
e d E t “ 5Ε M 
ὁ Κύριος, δι ἡμᾶς σάρχα πεφορεχὼς " καὶ 
3 * E | ^ 
φυλάττων τοὺς ἄδοντας" διὸ ὑπὲρ... 
! Y ^ 7 ΄, " * " 
ιβ. Υπερ κόρης Ti πασχούσης ἄρχων 
M / * ὃ , À / 
τις τῶν TUO TOTO TON ιώγλει Αντώνιον 
ἡσυχάζοντα, ἵνα εὔξηται" ^ τούτῳ ἔφησεν ὁ 
M * , M , » ^ » ^ x 
σοφός" ^ Et cU πιστεύεις, ἔχεις ὃ αἰτεῖς. 
É - 368 X ’ F 5 (NY x 
κεῖνος εὐθὺς " πιστεύσας, y 0tpQYy εὐχὸιςε" 
3 NY 4 M. K E 7 *, 7 
Θεὸς δὲ αὐτοῦ " τὴν θυγατέρα ἰάσατο" 
΄, v. ^ X5 , » ; 
πολλά τε ἀλλὰ θαυματουργῶν " ἐφαίνετο ἐπᾶ- 
* t s 
δουσιν * ^ διὸ ὑπὲρ... 


11. ἔχει ἐχχαλῆσαι C, post infelieem correctio- 
pem. — συγχλίνει αὐτῷ C. — σφραγισμῷν aut novum 
aut barbarum. — ἐπάὸ. C, tum rhvthmo ut me- 
deatur legere est ; φυλάττων τε ἐπάδοντας, 

12. Omisso pregrandi sermone Antonii ad mo- 
nachos, melodus saltum fecit ad vitae n. 48, ubi 
refertur Martiniani ducis molestia ejusque fiiic 
sanatio, sed pergit ab immaui barbarie : ὑπὲρ χόρης 
rx7J10007;, Sic Certe C. — διόχλει τῷ Ἀντωνίῳ ἣσυ- 
γχάζοντι C, quod inepte melodus sumpsit ab Atha- 


S. THEODORUS STUDITES. 


«ex legibus vivant sacerdotes et reges, 
« exora, ut omnes cantemus: Ideo... » 

11. Quot aliis tentationibus beatum ur- 
geat inimicus, non est qui digne valeat elo- 
qui. En stupenda res: commovet in euim 
ictus, horridas larvas, terree motus, ferarum 
impetus : at ille signo crucis haec omnia sub- 
ruit: cooperatur enim illi inter hec Domi 
nus, qui pro nobis carnem tulit, et custodit 
canentes: Ideo... 

12. Pro puella gravi.morbo vexata prin- 
ceps quidam inter fidelissimos, Antonii con- 
turbat quietem, ut oret. Cui subjicit sa- 
piens: « Si credis, habes quod petis. » Is 
statim fidem professus, l:tus incedebat, 
Deus enim ejus filiam sanaverat. Et alia id 
genus multa prodigiose facere visus esl ca- 
nentibus: Ideo... 


nasio ἐγένετο 9i ὄχλον τῷ Ἀντωνίῳ, ne metro qui- 
dem de soloecismo monitus. — σὺ post εἰ om. C. 
— ὃ ἤτησας C. — τὸ θυγάτριον C, aut melodia, aut 
metro, aut ambobus ubique et turpiter spretis. 
Sal superque mihi videtur, ut ad spuria tolum 
poema amaudetur; ea vero interdum a tenebris 
eruere, et plena in luce castigare, multum, nisi 
fallor, ad rem nostram confert, ut genuina me- 
lius innotescant, plurisque zestimentur. Hac igi- 
tur adde pseudo-Romano, supra p. 210. 


ὥ. 

c 

ι 5 
Jan ' 


! 
α΄. ἢ Παρθένος σήμερον 
Si τὸν προαιώνιον Λόγον 
| ἐν σπηλαίῳ ἔρχεται 
b ἀποτεχεῖν ἀποῤῥήτως * 
χόρευε, 
τὴς ἡ οἰκουμένη 
ἀχουτισθεῖσα" 
Ἔ à P d 
ji όξασον 
A » 
μετὰ ἀγγέλων 
χαὶ τῶν ποιμένων 
p^ βουληθέντα ἐποφθῆναι, 
παιδίον νέον, 
' ἢ 2. / 
τὸν πρὸ αιώνων Θεὸν. 
͵ 
β. ἱεραὶ προφητῶν 
: ῥήσεις τὸ πέρας εἰληφαν " 
τ ἡ Παρθένος ἰδοὺ 
p τίκτει γὰρ 75v παντέλειωυν, 
Βηθλεὲμ. ἐν πόλει, 
» - [4 
ἔνδον τοῦ σπηλαίου * 
ἡ κτίσις πᾶσα, 


Quantus inter melodos S. Josephus fuerit, ex 


ipso cognomine palam est, quum eum κατ᾽ ἐξοχὴν. 


Hymnographum ab «vo salutaverint. Theodoro 
equalis vixit, :emulus atque socius, cum arbo 
quasi datis cousiliis junctisque dexteris, sacrum 
inter se annum diviserint ; immo, ut in toto trio- 
di tempore, in quadragesima simul et paschali 
cyclo, singulis diebus hymnos suos geminarent. 
Audactor quidem Theodorus, impetu et pompa 
insolentior : quietus vero Josephus, haud frigidus 
tamen, neque omnino ab omuium niagistro et 
duce Romano absimilis aut degener, quantum 
etas tulerit, Cieterum haud dissimulaverim du- 
plicem esse Josephum fere comqualem, unum 
Studitam monachum, alterum S. Sophix scevo- 
phylacem, quem proprie dixere Hymnographum. 


384 


JOSEPHUS HYMNOGRAPHUS. 


" | J. 
IN VIGILIA NATIVITATIS D. N. 


1. Hodie Virgo 
Verbum ante s:ecula genitum 
prodigiose paritura, 
specum ingreditur : 
choreis exulta, 
orbis terrarum, 
auribus attentis : 
da gloriam 
cum angelis 
et pastoribus 
sponte se declaranti 
puerum novum, 
Deum ante siecula. 
9. Sacra prophetarum 
eloquia terminum capiunt : 
ecce enim Virgo 
parit omnium finem, 
in civitate Bethleem, 
inira speluncam. 
Universa crealura, 


Arduum opus est inter ambos opera dividere; 
nisi quod priori potius ea tribuam qua& magis 
ad Theodori genus accedunt, posteriori vero quae 
vena mazis temperata fluunt. 

I. Bene est quod statim ab initio Josephus pri- 
mum Romani lirmum respiciat, primaque verba 
ab ejus ore suscipiat, et in eadem exultet ephy- 
mnia. Extant in solo taurin. f. 48. 

1. Hoc proenium a Romano p. 1 et 202, in 
hoc differt quod versiculus trisyllabus bis inter- 
jaceat, idque jubeat series sex similium inde 
canticorum : immo haud aliter distinxisse Ro- 
manum quam Josephum, iisdem verbis, sonis, 
clausulisque similibus efficitur. 

2. Apud Romanum 1. 1. vers. 12 in duos divi- 
ditur. — εἴληφαν sic T pro εἰλήφασι, quod metrum 


982 S. 


χαιννοποιήθητι, 

, 4“ Α / 

ἀγάλλου χαι χόρευε * 

M “ὦ ν., 

μετὰ τῶν δούλων 
συναναστρέφεσθαι 

πάντων ὁ δεσπότης παρεγένετο, 
τῆς δεσποτείας 

^ 3 / 

τοῦ ἀλλοτρίου 
ἀπολυτρούμενος ἡμᾶς, 
χαθυπαχθέντας τῇ φθορᾷ, 
χαὶ ὁρᾶται ὡς βρέφος; 

/, , , 
σπαργανούμενος ἐν φάτνη; 
παιδίον νέον, 

t M ;/7 / 
ὁ πρὸ αἰώνων Θεὸς. 


J- ὦ φριχτοῦ ἀχηθῶς ἢ χαὶ ὑπὲρ λόγον 


θαύματος! * 6 τὸ εἶναι διδοὺς πᾶσιν δι᾿ ἀ- 
γαθότητος, " Παρθένου ὦ ἁγίας ἢ μήτραν ὑπεισ- 
ἦλθεν, ἢ 


* αὶ φάτνη TONG. 


* 
τεχθῆναι i ἔρχεται 
* δὲ * 
ἀστὴρ é τοῦτον 


καὶ ἐν σπηλαίῳ 
κηρύττει ἄνωθεν ἢ Mois ἐρχομένοις εἰς 
προσκύνησιν ' αὐτοῦ σὺν δώροις ^ ἀπομα- 
κρόθε εν, ἢ  προσεφε ἐ Ἄν μενος σπουδὴ ἢ ἢ  ἀκολου- 
θοῦντας Βαλαὰμ * 
ἄστρον μέλλει προμηνύειν, 

à. Zagxah£vra Θεὸν ἢ 


τῇ προῤῥήσει εἰπόντος " 
* 
παιδίον νέον... 


ἔνδον ὡς βρέφος 


φέρουσα, " ἡ παρθένος ἁγνὴ ἢ θάμόει πολλῷ 
συνείχετο * " καιροῦ δὲ χαλοῦντος ἢ Y αὐτὸν 
ἀποδεῖξαι " ἀπογραφέντα " δόγματι Καίσα- 


poc, ^ δι᾽ ἄφατον ἔλεος, ^ τῆς Duexae εἰς 
πόλιν ἔρχεται, * ix Eon ῥίζης Mi 
χουσα; * xoi τῷ πρεσθύτῃ ^ ἰωσὴφ ἔφη" 
Ὁ ἐνοικήσας ἐν ἐμοὶ, * TOXVTdE βούλεται 
* xai ὀφθῆναι τῷ χόσμῳ, ἢ 
X70tV ἀφράστως, 5 ἘΠ s 

εἰ, Ἡσαΐας τὴν σὴν ἢ σάρχωσιν προηγό- 
ρέυσε; i χαὶ λοιπὸν προφητῶν " ὁ ἱερὸς 
κατάλογος ἡ τι μετὰ ἀγθρώπων * συνανα- 
στροφήν σου, * i6da πάλαι ἡ ἀπειρόγαμος, 


νυνὶ ὡς ηὐδό- 


excludit. f. ἔλαθον. — ἀλλοτρίου. Haud solum eum 
Hebr. ΧΙ, 34, sed et cum Homero Il. V, 214; 
Xenoph. Anab. Hl, 5, 5; Thucydid. IV, 94. 

3. ἀστὴρ uet T, contra ace. et Num, XXIV, 17: 


ἀνατελεῖ ἄστρον. 


JOSEPHUS. 


jam innovator, 

]ztare et exulta ; 

cum servis 

conversaturus 

Dominus omnium advenit, 
ut a tyrannide 

alienigena 

liberet nos, . 
putredini subditos ; 

ac similis puero cernitur, 
fasciis involutus in praesepio, 
puer novus, 

ante secula Deus. 


J. O vere stupendum et inenarrandum 
prodigium ! 1116 qui pro munificentia omni- 
bus dat esse quod sunt, in Virginis uterum 
ingressus est, adestque ut in antro exoria- 
tur et ponatur in pressepio. Quem stella de- 
super Magis nunliat, cum muneribus a longe 
venientibus, ut adorent eum; ipse eos ala- 
criter accersit, obsecutos vaticinio Balaami 
dicentis : Stella nuntiabit puerum no- 
vum... 

4. Deum carne factum Virgo casta intus 
ut puerum gestans stupore multo capta est; 
tempore autem urgente, ut puer se describi 
faciat juxta Czesaris decretum et ob ineffabi- 
lem clementiam, Virgo petit Judas civita- 
iem, cum regia ex stirpe sit, ac seni Jo- 
sepho ait : « In me qui inhabitat, nunc vult 
« edi se et ostendi mundo, factus, arcano 
« modo, ut sibi placuit, puer novus... » 


9. « Isaias presignavit tuam incarnatio- 
« nem, ac postea prophetarum sacra series 
« dixit tuam cum hominibus conversatio- 
« nem, aiebat olim puella inupta, ubi Ver- 


Á. npto6otn. Josephi senium raro apud vete- 
res memoratur. — ηὐδόχησεν omnino, ut Roman. 
cant. I, tr. 3. 


9. δάχρυα φέρουσα T depravate. 


HYMNOGRAPHUS. 383 


* xoi ἐν ἀγκάλαις ᾿ 
Xo yzoy. ονικῶς δάκρυα 
* πῶς θεωρῆσαι ^ “αἱ ἄνω τάξεις 
* xui ἀδεῶς οὕτως 
* προσχυνῷῶ cou τὸ Xpa 706 , * ὅτι 
θέλων ἐγεννήϑης * παιδίον.. : 
c. Φαιδρυνέσθω ἡ γῇ 9 
A061. ἥσαντα ᾿ δυναστεία πολλὴν M ΎΒΕ πὲ 


τὸν Λόγον χυήσασα, 
τοῦτον χατεχουσᾶ; 
χέουσα " 
ὃν οὐδὲ δύνανται ἰδεῖν, 
χρατῶ: 


' TOY πρὶν αὐτὴν 


ἄνθεσιν " Uode; χομένη * σπηλαίῳ τε γθέντα. E 
ἀνθρώπων γένος, " ἀναχαινίσθητι ἢ xa 

4 4 , 
σχίρτα καὶ yoptut. Ἦ Σὺν δώροις, Μάγοι, * 
ἰδεῖν προφθάσατε " τὸν lita svo: Βρέφος 

* * 

θεάσασθε, " ποιμένες, τοῦτο ^ μετὰ ἀγγέλων" 
X ς e E" ? P» ^ 
ὑμνολογήσατε ὁμοῦ" * Δόξα, βοῶντες, τῷ 

Θεῷ * à ὑψί ἰρήνη * ἐπὶ γῆς, 8 
ἐν ὑψίστοις, εἰρήνη ἐπὶ γῆς ὅτι 

* N^ , " 
ἐτέχθη ἢ παιδίον νέον, " ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 

' * 

ζ. 4 . e P * Φ * * 4 r1 Ἢ e . . V(oy 
cot, ^ ἐπὶ γῆς ἐντελῶς 
jT *X (c , * 
δέξεται, ^ ὁρώμενον M ἀόρατε: φύσει; 
* NE. | 

ποιμένες πῶς σε * πάλιν θεάσονται ἢ ἀμνὸν 


Θεοῦ ἄμωμον ad 


* " a , 
3 {0 πως 48 ELG- 


πῶς ἐχ Περσίδος ἢ ate 
Mayot βασιλεῖς, δῶρα χομίζον- 
τες ἢ τῷ βασιλεῖ σοι, ^ χαὶ πάντων xsíoty;" 
πῶς quomm σε ἘΡΟΦ Ὁ. * ὄντα τροφέα 
τοῦ AU * πῶς μηνύσει ἀστὴρ σε * ἀστρο- 
λύγοις ἐρευνῶσι * παιδίον V£OV , 
αἰώνων Θεόν ; 


ἐλεύσονται ἢ 


Ἂ 
τὸν πρὸ 


6. μάγοι ovv δώροις T. 

7. Ne pereat, accedat. frustulum. ejusdem tont 
aC fortasse poematis, extra sedem rejectum et 
mutilum in tauriu. f. 39. Librarii, opiuor, vetus 


« bum peperit et inter ulnas tenuit eum, et 
« pre ketitia dedit lacrymas. Quomodo, 
« inquit, adeo mihi invaleo, uteum cernam 
« quem ne quidem videre queunt superna 
« agmina? Adoro tuam polestatem, qui 
« sponte nasceris novus puer... » 

6. Lovtetur terra, dum excipit in specu 
genitum illum qui potestate sua tellurem 
primitus omni florum varietate decoravit. 
Renovator, hominum genus, οἱ tripudio et 
choreis exulta. Magi, properate cum donis 
ad videndum Emmanuel. Pastores, hunc 
intuemini puellum : hymnum illi dicite cum 
angelis, clamantes : « Gloria Dco in excel- 
« Sis, pax in terra, quia natus est puer no- 
« vus, ante siecula Deus. » 

1. « [Cur venis.....e coj]lis, in terra om- 
« nino mansurus ? Te quomodo przesepium 
« excipiel conspicuum puellum qui natura 
« invisibilis es? te quomodo porro vide- 
« bunt pastores agnum Dei illibatum? Rur- 
« sus quomodo Persarum reges Magi ve- 
« nient dona tibi proferentes, regi et condi- 
« tori oninium? Quomodo te nutrix. alet, 
« altorem totius orbis? Quomodo stella te 
« renuntiabit  astrologis, perscrutantibus 
« puerum novum, Deum ante s:ecula? » 


error est, decepti ultima fol. 38 dictione inci- 
pieule xeguzzané... facile jungenda cum nostris. 
Pergere potuit acrostichis "lugz? ὠδὴ, ut spe. 
— ἀτελῶς Ll. 


11, 


DE S. DANIELE. 


α΄. Καθαρθεῖσα Πνεύματι T 
χαρδία. ἢ 
δοχεῖον * ἢ . 


ἡ καθαρά σου 
x 

πρύφητειλξ, Ἅ 
βλέπεις γὰρ ,) ὡς ἐνεστῶτα, 


φαεινοτάτης 


II. Extat in taurin. f. 30. 
1. χκαθαρθεῖσα, ut infra ἀγγελιχ, tr. 63 χαθχοθῶμεν 


4 


τὰς αἰσθήσεις, οἱ tr. 132 χαθχρθέντες τὰς aiias. 


1. Repurgatum Spiritu, mundum cor 
iuum factum est vas luculentissim: prophe- 
ti: : cernis enim ut coram te qua procul 


Sed ob proximum illud ἢ xaüapà minus placet. 
Fort. mel. ἀναρθεῖσα. 


384 5, JOSEPHUS. 


* λέοντας " ἀποφιμώσας, 2i 
διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, " 
* Δανιὴλ ἔνδοξε. 

E. ]zcoüv τὸν Χριστὸν, Y ev ἀληθῆ Θεὸν 
* οὗ τὴν θείαν τρανῶς ἔλευσιν 
* δυσώπει ἀπαύστος, * τοῦ 
* τελοῦντας 


τὰ πόῤῥω ὄντα, 
βληθεὶς ἐν Adag 
προφῆτα μάναρ, 


J 
προηγόρευσας, 
* ἢ , ͵“ 
τὴν θείαν ταύτην 


, 


ἐν εὐφροσύνη 

i * 
χαὶ πίστει TtLGVTÓG σε,  Tti- 
xoi ἅμαρ- 


μιν ἥυνῆν σου, 
΄ * , , Á* 
ρατηρίων " παντοίων σώζεσθαι 
τιῶν χαὶ περιστάσεων, 
θεύφρον, ἔχων, 
δίδου 2 τῶν σὲ ὑμνεῖν i DTE RUN λό- 
γον) * xal μηδόλως με βδελύξι, ἢ προφῆτα 
μάκαρ... 
y. ὥφθης σὺν τοῖς τρισὶ ἡ 
* ἐξαστράπτων πολλῇ * 
* xal θεία φρονήσει * 
τὰ θεωρούμενα b 


* € ,t / 
(06 Tat pr συν 9 
x "D , " 5 « 
XC, EV CvVOLSEL t OV £u. OV 


7, * 
᾿ πάλαι παισι, 
σοφίᾳ τε 


θαυμάσιε, 
χαὶ διχχιο- 


καὶ χάριτι 
* τῷ ͵ ΕΞ 
τῶν βασιλέων 


σύνη ; 
᾿ X 008 Y o ἃς 
χαὶ χατὰ "TOUTO με- 


συγχρίνων ἐνύπνια, 
, Ἀν ,ς.κο (c δ 4 , 
γαλυνόμενος ἔναντι αὐτῶν, ὡς ὀοῦλος γνή- 
* m» 3 * f^ ^v 
σιὸς ^ τοῦ εὐεργέτου, ^ τοῦ σε τοιοῦτον 
σχεῦος τεέλέσαντος, σοφὲ, 
δεχτιχὸν ἢ ἐπλλάμψεων θείων * 
σε τιμῶμεν, 
à . Συνεστῶτα ποτὲ 
τοῦ Θεοῦ λειτουργὸν , ἡ 


συνετίζοντά d 


i εὔχρηστόν τε χαὶ 
διὰ τοῦτό 
ROUTE ees 

τὸν ἱερὸν ἑώρακας ἢ 
χαὶ τῶν ἀγγέλων 
ἄρχύντα ii τὰς θείας ὁρά- 
σεις, ^ Ot ὧν ἐμφρόνως 
τὰ ἀδηλα χρίματα Y τοῦ àx Παρθένου * 
θεόπαιδος, * ὡς ἀπὸ μεγάλου ὄ ὄρους, ἔνδοξε, 
ὃ τμηθέντος λίθου * ah δνθρω ποῦ 7 χειρὸς; 

καὶ χειβοποί τὰ σα- 
καθελόντος 


* ἡμῖν ἐδήλωσας ἢ 
χόρης 


χαὶ ja τὰ γλυπτὰ 
φῶς ἢ τῆς ἀπάτης τοῦ πλάνου i 
δυναστείᾳ; ii προφῆτα... 

ε΄. Η D Ὑ φτοῦ ἄν ποτε * à τῆς χειρὸς ἄστρά- 
ἐν τῷ prono τυπῶν " ὠφθη, σοὶ &x- 
* xai ταύτης μανθάνων * cy 
ἄναξ ὁ τότε " τοῦτο 


γαᾶλος ^ 
χεχάλυπται, 
δήλωσιν, μάκαρ, z 


9. Initium impeditum cf. cum IlJ,2 infra. — τοὺς 
ἐν dp. T. τοῦ pro ὥστε et per ellipsin ab ἕνεχα 
τοῦ, ciam. vetl. usurpavisse grammatici tenent. 

&. θεόπαιδος, Ut de Christo apud Nonnum Me- 
taph. XIX, 138, et alias de Virgine fila Dei, et sic 


sunt; leonum ora obturas, missus in lacum; 
ideo te honoramus, propheta beate, Daniel 
gloriose. 

2. Jesum Christum, verum Deum nos- 
trum, divinum cujus adventum propalam 
prenunliasti, exora indefessus, ut eos qui 
cum letitia sacram tuam memoriam exse- 
quuntur et cum fide recolunt, eripias a mul- 
tiplicibus tentamentis et a peccalis ac 
necessitatibus, ut pote, o vir Dei, fiduciam 
apud eum habens; utque labia aperiam 
in laudem tuam, da mihi irreprehensibi- 
lem sermonem, ne me despexeris, 0 jpro- 
pheta... 

3. Apparuisti olim una cum tribus pue- 
ris, o vir mirabilis, coruscans ex mulla sa- 
pientia et gratia, ex divina prudentia et jus- 
titia, regibus ostensa somnia discernens, €t 
propterea exultatus coram illis, ut sincerus 
Dei munifici servus, qui tantum in te, 0 sa- 
piens, perfecit vas, longe utile et aptum ad 
divina lumina continendum : ideo te hono- 
ramus... 


4. Tecum stantem olim sacrum vidisti Dei 
ministrum, et principem angelorum tibi 
inlerpretantem divinas visiones ; ideoque 
scite nobis aperuisti occulta judicia filii 
Dei ex Virgine nati, quomodo lapis, magno 
ex monte sine hominis manu excisus, vi 
inclyte, omnia erroris simulacra, sculptilia 
et arte fabricata, aperta potestate sua COm- 
minuerit, o propheta.... 


Scriptura, quam olim digitorum ar- 
ticulus scribere visus est in pariete, tibi re- 
velata fuit; ejusque interpretationem a te, 
beate, discens tunc temporis rex, id intui- 


fort. Sophron. Sed ipse Josephus diserte de matre 
Deci alibi usurpat, ut diximus ad Roman. XXIN, 
40. — χαθελὼν τὰς ὃυν. T. 

ὅ. σὺ ἐχεχάλ, T, — τότε τούτῳ T. — εἶδος ἐν Τ, 


— ------ — 


΄“ὔα- “-.- 


HYMNOGRAPHUS. 385 


θεώμενος, ἡ ἐξέστη καὶ ἔφριξεν, Y xoi τοῖς 
ποσί cou ἢ προκυλινδούμ ἐνὸς, ἢ ἄγγέλον Θεοῦ 
σε παντοχράτορος καβυπενόει, Ἐ xal εὐπειθῶς 
σου Ἶ ὅλους τοὺς λόγους ἐκπληροῖ, * εἰδὼς 
ἐν Πνεύματι Θεοῦ " σε φθεγγόμενον πάντα, 
χαὶ μυστήρια δηλοῦντα, " προφῆτα... 

ς΄. Φωταυγὴς ὡς ἀστὴρ * σὺν τοῖς τρισὶν 
ἐξέλαμψας “ | γβανι νει σοφὲ, ἢ τοῖς o6écact 
τὴν χάμινον * dv συγκαταθάσει δ ἁγίου ἀγ- 
γέλου * Ἐ βληθεὶς δ᾽ ἐν λάχχῳ, * ὡς μάρτυς 
ἔνθεος, * νηστεύειν τοὺς λέοντας ταῖς ἐπι- 
μόνοις ἢ | εὐχαῖς ἐδίδαξας, " Βὲλ δὲ τὸν θεὸν 
ἀθέων ὐλεσας ἢ καὶ δὺ ἀγγέλου ii τρυφὴν 
ἐδέξω, Ἐ χαθυπουργοῦντος Αμθακούμ. * ἀλλὰ 
μνημόνευε ἡμῶν, " τῶν ἐν πίστει τελεία ἡ 
ἐχτελούντων σου τὴν υνήυνην, * προφῆτα μᾶ- 
xxp, ᾿ Δανιὴλ ἔνδοξε. 


6. βληθεὶς δὲ λᾶκχῳ T. — θεὸν ἀθέως T. 


tus, expavit et horruit, pedibusque tuis pro- 
volutus, angelum Dei omnipotentis esse te 
intellexit, tibique morem gerens, iuos 
integros sermones implevit, cum vidisset tc 
in Spiritu Dei omnia locutum, et mysteria 
pandentem, o propheta... | 

6. Ut sidus vibrasti fulgorem, o sapiens, 
cum tribus adolescentulis, qui fornacem ex- 
tinxerunt, delapso sancto angelo. In foveam 
vero dejectus, ut martyr divinus, leones je- 
junia pati tuis edocuisti assiduis precibus, 
Belum vero atheorum deum destruxisti, et 
cibos per angelum, cooperante Habacuc, 
recepisti. At memento nostri, perfecta in 
fide tuam celebrantium memoriam, o beate 
propheta, Dauiel inclyte. 


{Π|. 


DE S. ANDREA APOSTOLO. 


α΄. Πρωτοδότοις λάμψεσι * τοῦ ἀνατεί- 
λαντος Λόγου " φωτισθεὶς, ἐξέλαμψας ἢ xalja- 
περ ἥλιος μέγας " " ἔλυσας * πολυθεΐας “ B 
γύχτα βαθεῖαν" ^ E Eae * τῆς ἀγνωσίας ἢ 
πιχρὺν dion * διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν; * 
Αυλ είς μάκαο, * Χριστοῦ ἀπόστολε. 

p. Tusc: ἣν τὸν Χριστὸν, * ὃν εὐσεζῶς ἐκχή- 
ρυξας * ἐχ Παρθένου ἀγνὴῆς ἣν σάρχα θνητὴν 
φυρέσαντα, " xoi ὁμοιωθέντα " ἀνθρώποις 
βουλήσει, * σοφὲ, δυσώπει * λόγον éumveücat 
μοι ii Rd mee Cid cou * τοὺς θείους δρό- 
μους ἢ χαὶ τὰ Ta) alo u.a. * xai οὐρα τὰ 
ἀριστεύματα " ἢ δι’ ὧν καθεῖλες ^ τὰς παρα- 
τάξεις * τῶν ἀσωμάτων δυσμενῶν * καὶ τῶν 
ἑλλήνων τελετάς - " χαὶ τὴς ἄνω πολίτης ἢ 
ἀνεδείχθης βασιλείας, " ἀνδρέα... 


lll. Extat in taurin. f. 17. : 
1. βαθεῖσαν sic T. Cf. V, 1, ubi similia. 
V. 


1. Exorientis Verbi prioribus radiis illu- 
minatus emicuisti, sol veluti magnus; dis- 
sipasti multorum deorum profundam noc- 
tem ; missum fecisti ignorantie tetrum tur- 
binem : idcirco te honoramus, Andrea 
beate, Christi apostole. 

2. Jesum Christum, cujus prico pius 
fuisti, qui casta de Virgine carnem huma- 
nam sumpsit, et similis sponte factus est 
hominibus, o sapiens, deprecator, ut mihi 
sermonem iaspiret, unde hymnis tuos ca- 
nam divinos cursus, et certamina, et natura 
superiora nobiliaque gesta : quibus doje- 
cisli instructas acies spiritualium hostium 
et Gricorum theurgias, civisque superni 
factus es regui, Andrea... 


2. βουλήσει, Romani aemulum agnosce. — xat 
τὰ ὑπὲρ φύσιν ἀριστεύματα T, [058 melodia. 
25 


986 S. JOSEPHUS 


Y. Ὡραιώθη τὰ σὰ, ^ ἔνδοξε, διαδήματα, 


x x ; 
"ὁπηνίκα Χριστὸν πρῶτος εὑρὼν Gong" 


* Εὑρή (xauev, Πέτρε, ia 


συγγονῳ τῷ Üsio* 
ὃν οἱ προφῆται * πᾶλαι προήγγειλαν, ^ * xai 
νόμος ἐ ἐδήλωσεν, * ix τῆς Παρθένου ᾿ σάρκα 
Ὡς ζένως βα- 
᾿ ταῖς λαμπη- 
* ἀχο-- 


πτωχεύσαντα, * xai ἐπὶ τῆς 
δίζοντα - " δεῦρο οὖν τούτου 
δόσει * χαταυγασθέντες τὰς ψυ χὰς; 
λουθήσωμιεν αὐτῷ. * Τοῦτο προ τον σοὺ “λέος, 
* τῶν ἀγγέλων PUERUM TAS * Ἀνδρέα... 

δ΄. Φωτοζόλος ἀστὴρ "γεγενημένος πνεύ- 
ματι * dx περάτων τῆς γῆς * ἕως περάτων 
ἥπλωσας Ἶ τῶν σῶν διδαγμάτων * 242 θείας 
ἀκτῖνας, ^ χαὶ τοὺς ἐν σχότει * πάλαι χα- 
θεύδοντας * τῆς πλάνης ἐφώτισας, 
ἡμέρας ἀπεργασάμε νος ἢ διὰ θεουργοῦ, συφὲ, 
βαπτίσματος" * ἀλλὰ δυσώπει ^ Θεὸν ἀπαύ- 
* (v' εἰρηνεύσῃ τὴν ἡμῶν | 
* βασιλεῖς καταρτίζων, ἢ ἵε- 


* ἀνδρέα μάκαρ, y χρι- 


No 0€ 4 
Utouó 


* 
στως, γῦν πο- 


λυώδυνον ζωὴν, 
ρεῖς διαφυλάττων, ἢ 
στοῦ ἀπόστολε. ἡ 


3. πάλιν πρ. Mirum quam sepe πάλιν pro πάλα! 
intrudatur. 


3. Decori sunt gressus tui, o gloriose, 
Christum quando primus inveniens clama- 
bas divino tuo germano : « Invenimus, 
« Petre, quem prophete olim nuntiaverunt, 
« et lex declaravit, ex Virgine carnem men- 
« dici instar adeptum, el super terram mi- 
« rabiliter ambulantem ; veni ergo, ejusque 
« fulgoribus ambo animas perfusi, sequa- 
« mur eum. » Hoc primum tibi decus, tu 
angelorum civitatis jure politus, Andrea... 

ἃ. Sidus flammivomum factus, expan- 
disti in spiritu a finibus inde ad fines lere 
divinos tui magisterii radios, et sopitos du- 
dum in erroris nocte illuminasti, filios diei 
eos faciens per baptisma deificum, o sapiens. 
Scd Deurn exora sine quiete, utin pace com- 
ponat hane nostram aerumnis vexalam vilam, 
imperatores dirigens, sacerdotes custodiens, 
Andrea beate, Christi apostole. 


ἄς Deesse trop. duo X, H, hic et alibi lector per 
se moneatur. — τοῦ εἰρηνεῦσαι T, subversa serie. 


IV. 


DE S. STEPHANO. 


α΄. ὃ Δεσπότης χθὲς ἡμῖν * διὰ σαρχὸς 
ἐπεδήμει , * xai ὁ δοῦλος i es * ἀπὸ 
σαρχὸς ἐξεδήμει " “ὦ - χθὲς μὲν γὰρ 
λεύων ἢ Sep ἐτέχθη Ἂ ; ari pov * δὲ ὁ 
οἰκέτης ἢ λιθοδολεῖται ἢ δι αὐτὸν, καὶ 
λειοῦται ἢ ὁ πρωτοῦ, ἄρτυς ἢ ' χαὶ θεῖος Yd. 


* 6 βαοι- 


φανός. 

β΄. Oca ἀστὴρ φαεινὸς᾽ ἢ σήμερον συνεξέλαμψε 
* τῇ γενν ἥσει Χριστοῦ ὁ πρωτομάρτυς Στέφα- 
Joe, " ἀστράπτων, φωτίζων πάντα τὰ πέρατα 


]V. Extat in taurin. f. 52. Edd. ven. retinent duo 
priora trop. nisi quod taurin. habeat in 4 ἐπεφάνη 
pro ἐξεδήμει, et in 2 restituat inconcinna ἀστράπ- 
των, φωτίζων | τῆς γῆς τὰ πέρατα πάντα, | tum emen- 
det σοφία λόγων ubi male veu. σοφίαν λόγοις, 


1. Heri nobiscum Dominus in carne hospi- 
tatus est, hodie servus e carne peregrinatur; 
heri impe:ator in carne editus est, hodic 
famulus saxis obruitur propter eum, el 
immolatur primus ac divinus testis Ste- 
phanus. 


2. Splendidum ut sidus hodie coruscavil 
cum ortu Christi Stephanus prolomarlyr, 
fulgura, lumina usque in ultimos fines mit- 


1. χθὲς γὰρ xal T. μὲν γὰρ, dein δὲ om. rom. ed. 
-— Syllaba ephymnio deest. 

2. χαὶ φωτίζ, rom.— Nota v. 6 novam melodiam. 
— σοφίας λόγοις τούτους διελέγξας rom. —- υἱὸν θεοῦ 
εἶναι χαὶ Θεὸν Τ, 


— 


BUE. 


E Us Li 
AT CI eS 


VIRES 


HYMNOGRAPHUS. 387 


, .- πὶ i hy J * / * ΄ * 
ταντὰ τῶν 16U0210V μόνος 7X 0006€ 


τὴν πᾶσαν δυσσέδειαν, σοφίᾳ λόγων 
τούτους δυήλεγξε, ^ ἀπὸ τῶν γϑαφῶν διαλε- 
γόμενος, " καὶ πείθων τούτους, V. τὸν γεννης- 
θέντα * ἐχ τῆς Παρθένου Incobv " υἱὸν αὐτὸν 
εἶναι Θεοῦ, " xai χκατήσχυνε τούτων " τὴν 
&Ge 6T, καχουργίαν * 6 πρωτομάρτυς... 

y. Διαπρέψας χαλῶς " ἐν ἀκριβείᾳ πί- 
στεως, " διαχόνων Χοιστοῦ ἢ πρόχριτος ἐχρη- 


ἅτισας, Ἶ γεοσὶν ἀποστόλων " γειροθετού- 
e ) / 50 X Ó 


7 - , x 
μένος, ^ xai διεδίδους ἢ χήραις καὶ πένησιν 
T ^g 


" ' δέ ᾿Ξ 4 ’ ’ὔ * 
πλουσίως τὰ δέοντα, “ OU μόνον TGUTOV 
τρέφων τὰ σώματα, ^ ἀλλὰ καὶ ψυχὰς ἐφώ- 

iced - Κ x 
τιζες αὐτῶν, "^ ὑποστηρίζων ^ τὴν ἐχχλησίαν 
* ^ / 
τοῦ θεοχλήτου λαοῦ " τῶν πιστευόντων τῷ 
^^ * , ᾽ * 
Χριστῷ; χαὶ διέλαμ πες τούτοις ὡς φαι- 
* * 
δρὸς ὧν ἑωσφάρος, " ὁ πρωτομάρτυς ^ καὶ 
θεῖος Στέφανος. . 
à H “Δ » So * - :Ó am e 
: χαλὴ ἀπαρχὴ τῶν αὐλητῶν ὁ 
X* * , 
Στέφανος, " ὁ πληρέστατος x χάριτος 
χαὶ δυνάμεως, Ἶ ἐποίει σημεῖα * μεγάλα, ἔ Ev- 
» x 
δοξα, * ποὺς ἀσθενοῦντας " πάντας oid 
dors τε X0l σώματι; * τοὺς πεπτωχότας ἢ 
ἐπανορθούγιενος, " λύων τὸν δεσμὸν τῶν πα- 
ραπτώσεων, " χριστομιμήτως ἢ καὶ παρει- 
᾽ ^ ew 
μένους ἀνοοθῶν, * xai τοὺς ἐχ πλάνης ὁδη- 
^ »* IY 
γῶν, ^ λεπροὺς καθαίρων, πρὸς ἐπίγνωσιν 
΄ Ἀγ) 1 TA * c4 
τηύτους " ἐπαναγαγὼν Τριάδος, ὁ πρωτο- 


, 
μάρτυς... 


ε΄. ὡς ἀδάμας στεῤῥὸς i ἔφερεν ἐν ταῖς 
ὑλιψεσιν, ἢ αἷς παρεῖχον αὐτῷ ^ δεινοῖς οἱ 
σχληροτράχη!. οι; ^ ὠσὶ xai χαρδία * οἱ ἀπε- 
οίτρμητ dur * οἱ τὰ Νίωσέως * παραχαράτ- 
τοντες " Ὁ bsb rossa λόγια, * οἱ τοὺς προφήτας 
* πάλαι διώξαντες - ἢ 
φθόνῳ ἐσταύρωσαν ἢ Ἐπ δ πτοντονοῦ 7 xa 


οὗτοι χαὶ Χοιστὸν 


/ ἃς »» » X X r 
Üsoxtdvot, ^ ὡς qejouotte ἀπ᾿ ἀργῆς καὶ 
πονηροὶ xai ἀπειθεῖς, " ἀλλ᾽ ἐνέτρεψεν τούτων 

" τὰς πονηρὰς σχευωρίας, ^ ὁ πρωτομάρτυς... 


ὃ. ψειροθετούμενος, bis in accentum quamvis 
peccet, prestetque sot ἐπιτεθείσαις, retineo, tum 
ob liturgicam proprietatem, tum «uia seriores 
melodi sesquipedale verbum pro tolo versu ma- 
lunt. — ἐφώτιζεν ὑποστηρ. T. — mox aliquid deest, 


tens : solus Judieorum omnem obscuravit 
impietatem, sapienlia concionum suarum 
eos profligavit, a scripturis argumenta su- 
mens, eisque demonstrans natum ex Vir- 
gine Jesum esse Filium Dei, pudefecit eorum 
impiam perfidiam, primus ille ac divinus 
martyr Stephanus. 

3. Omnibus egregie prestantior in fidci 
diligeutia, diaconorum Chrisli princeps ap- 
pellatus es, tibi apostolorum manibus impo- 
sitis, et dedisti viduis et pauperibus uber- 
tim necessaria; corpora nedum nulriens, 
sed animas illuminans, confirmasti ecclc- 
siam populi christiani, a Deo electi, omni- 
busque illuxisti, ut lucifer splendidus, pro- 
tomartyr, divine Stephane. 


4. Pulchre primiti:z athletarum Stepha- 
nus, gratia cum sit cumulatissimus et vir- 
tute, signa promit ingentia, insignia : qui 
omnes sanans infirmos in anima et corpore, 
lapsos erigit, vincula cadentium solvit, 
Christique imitator, paralyticos restituit, 
repurgat leprosos, deviosque dirigit eosque 
inducit ad Trinitatem agnoscendam, utl 
protomartyr... 


) 


5. Sicut adamas durus, extitit in pressu- 
ris, quas intulere ei itinmaniter isti cervicosi, 
isti incirceumcisi auribus el cordibus, isti 
divina Moysis oracula adultevantes, isti olim 
prophetarum persecutores, eademque iuvi- 
dia cruci Christum affigentes, valicidie ac 
deicidz, quales ab initio fuerunt, improbi 
et increduli : αἱ redarguebat eorum impro- 
bas cavillationes protomartyr... 


f. πρώτον θεοχλ, λαοῦ, de primitiva ceclesia. — 
Rursus in penult. v. àv additur. 

4. ἄνδοξα, μεγάλα T, invito rhythmo. — In (ine 
τῆς Γριάδος T, 

5. xat add. ante πονηροί, 


485 

: Συπητοῦνξες αὐτῷ * οἱ ἀπὸ τῆς αἱρέ- 
σεως " Διβερτίνων δειϑοὶ * xai Κυρηναίων 
ἄφρονες. ^ οὐκ ἴσχυον τοῦ τῷ 5 ἀνταγωνίζεσ- 
* xol γὰρ δυνάμει ἢ χαὶ θεία χάριτι * 
* xai cuXMaÉóvteg " εἰς 


θαι, 
αὐτοῖς διελέγετο" 
᾿ ἤγαγον curoy τῆς ματαιύτη- 
* s δυσφημοῦντα 

οἱ ἀυνφοτέροις 
τὰς 


τὸ συνέδριον 
x 
τος, ^ καὶ κατηγόρουν 
5 es D ^ Ἁ * 
εἰς Μωῦσῆν xxi τὸν Θεὸν ; 
βδελυχτοὶ, * ἀλλ᾽ οὐχ ἔπτηξε τούτων 
3 , 
φονικὰς ἐπηρείας ; 
«“ f A ^8 / 
ζ΄, Τοὺς ὀδόντας αὐτῶν 


*à πρῶτον: ἄρτυς. -- 

᾿ βρύχοντες οἱ 
* τὰς καρδίας αὐτῶν * βριμῶν- 
ἐν τῇ 1 παῤῥησίᾳ τοῦ πρω- 
* xoi θείῳ Ives 


παράνομοι, 
διε * 
τὲς ιεπρίοντο 
τομάρτυρος; * οἱ τῷ ἁγίῳ, 
ματι * ad ἀντιπίπτοντες; χαὶ εἰσορῶντες " 
τὸ τούτου πρόσωπον * ἀγγθοειδὲ ἐς 96x ἀπα- 
* ὡς ἐθεώρει * ἀνεῳγμένους ᾿ 


στρ ΤΥ 106, 
ἐχ δεξιῶν 


D p 
καὶ τὸν Υἱὸν 
χαὶ ἐνέπλησεν τουτῶν -* 


ποὺς οὐρανοὺς, 

ὄντα ἸΙατρὸς, " 
* 

πονηρὰς ἀτιμίας, 9 πρωτόμ. ipte ἢ χαὶ θεῖος 


Στέφανος. 


τὰς 


ὃ. συζητ. αὐτὸν T. — ἀνταγωνισθῆνα! T contra 
metr. — εἰς Μωσῆν T. Cf. Act. VI, 9. 


S. JOSEPHUS 


6. Cum eo disputantes qui ex nefaria 
secta erant Libertinorum et Cyrenensium 
amentia, adversus eum resislere non vale- 
bant, nam in virtute et gratia Dei, cum eis 
argumentabatur. Eumque comprehendentes 
adduxerunt in quoddam synedrium vanita- 
tis, et accusarunt eum tanquam blasphe- 
mum in Moysen et in Deum, ipsi utrique 
execrandi, sed non formidavit cruenta €o- 
rum consilia protomartyr... 

1. Dentibus frendentes homines perversi 
cordibusque rugientes, ira succendebantur 
ob primi martyris confidentiam, isti semper 
in sanctum et divinum Spiritum infesti, el 
aspiciebant vultum ejus angelis similem, 
quando lumina vibrans, vidit celos aperlos 
et Filium stantem in dextera Patris, eorum- 
que exhausit pessima opprobria protomar- 
tyr, ille divinus Stephanus. 


7. xo εἰσορῶσι T. --- ἀπαστράπτοντα graviori 
peccato T, ut mox ὄντα τοῦ πατρὸς, rupto metro. 


γ. 
DE S. IGNATIO. 
α΄. Ἀποστόλων σύνθρονος ; ἱεραρχῶν 1. Apostolorum in throno sedens, ]gnati, 
ὡραιήτης ἡ * yenvs ἰγνάτιε, μαῤτυρικῶς decus pontificum, martyrii gloriam adep- 


* Dau. ψας " 
* ἔλυσας ἢ 

* διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, 

" ἱερομύσ τὴν Χριστοῦ. 

ὡς λειτουργὸς οὖ- 

* t , b 
ὡς ἀθλητὴς 
* vUy συν ΣΕ, 


ἐδοξάσθης * χαθάπερ ἄστρον 
πάντας φωτίζων - 
γύχτα βαθεῖαν " 
ὡς θεῖον ὄντως 
β΄. ὡς Θεοῦ ἱερεὺς; 
ράνιος; i ὡς ποιυνένων fo LM 
ἀήττητος, * τὰς ἄνω γοορείας 
λάζων, " ἱερομύστα, * φῶς μοι χατάπεμψον, i 
καὶ λόγον μοι ἔμπνευσον " ἀνευφημῆσαι 


τῆς ἀθεΐας ^ 


V, Ex taurin. f. 37, 38. 
1. leg. ἱερώτατως vat. 2008. — ἔλυσας t. à. om- 


tus es; ut sidus emicuisti, cunctos illumi- 
nans ; dissipasti profundam impietatis noc- 
tem; ideo te honoramus, ut divinum vere 
Christi hierophantem. 

9, Ut sacerdos Dei, ut minister celestis, 
ut pastorum pastor, ut invictus athleta, 
nunc superos choros congregans, o hiero- 
phanta, lucem mitte mihi, meumque inspira 
sermonem, ut canam deifica tua certamina, 


nino ut Ill, 1. 
9, ταῖς ἄνω χορείαις T. — ἀλαισμοὺς T, sub quo 


HYMNOGRAPHUS. | 389 


. τοὺς θείους ἄθλους σου "s xai τοὺς διω μοὺς 


χαὶ τὰ παλαίσματα, * τὰς ἀριστείας, " τὰς 
εὐανδρείας, * τοὺς ἀλησυοὺς, τοὺς σπα- 
ραγμοὺς, " τὰς τῶν μελῶν κατατομὰς, ἢ dU ὧν 
σἴτος ἐγένου ἢ χαὶ Θευῦ ἥδιστος ἄρτος, * ὡς 
θεῖος.... 

y H τῶν λόγων τῶν σῶν * χάρις ἡμῖν 
ἀστράψασα, " τὰς ἐν ζόφῳ ψυχὰς, ^ πάν- 
auge, χατεφώτισε, " τὸ τῆς ἀγνωσίας ^ διώ- 
ξασα oxótTog* ἢ μαθητευθεὶς γὰρ; $ μᾶχαρ 
ἰγνάτιε, * τῷ ἱεροφάντορι ἢ xai θεολόγῳ, 
τούτου ἐπλούτησας " τὴν θεολογίαν χαὶ τὴν 
ἔλλαμψιν, * διὸ τοὺς πόῤῥω * xai τοὺς πλη- 
οσίον " ταῖς διὰ μέλανος γραφαῖς * xai νου- 
θεσίαις ἱερῶς ἢ χαταρτίζεις, διδάσκεις, ^ νου- 
θετεῖς, ἐπιστηρίζεις, " ὡς... 

δ΄. Incoby τὸν Χριστὸν * πᾶσι Θεὸν καὶ 
ἄνθρωπον * καταγγέλλων, σοφὲ, * ἕλληνας 
τοὺς χαχόφρονας ^ ᾿παρώτρυνας κτεῖναι * aàt- 
κως σε, paxap s 
ἤσθετο, * 4 θὴρ ὁ ἀνήμερος, * θηρίοις βρῶ- 
μα * δόλῳ θεσπίζει σε ἢ ἔσεσθαι, σπουδῇ 
τὴν βώμην φθάσαντα, " καὶ λεοπάρδοις * nv 
χροῖς συνδήσας, * tx τῆς ἑῴας πρὸς δυσμὰς » 
τρέχειν προτρέπεται, σοφὲ, * ὡς γενναῖον 
ὁπλίτην, " ὡς ἀνδρεῖον ἀοιστέα, ἢ ὡς θεῖον... 

ε.. ὡς ὁ Παῦλος τὸ πρὶν ἰὴ δέσμιος, ἄπα- 
γόμενος * ἐπὶ Ρώμεν, σοφὲ, " τόσον τὴν 
γῆν ἡγίασας, * πάντων τὰς χαρδίας " ἐστή- 
οιξας λόγοις " τῶν πυσροντων. * δου τὸ εὐ- 
πρόθυμον * καὶ λίαν φιλόθεον, ἢ τὴν χάρτε- 
ρίαν, * τὴν ἀγαθότητα, * τὸν πρὸς τὸν 
Χριστὸν ἄπαυστον ἔρωτα , cà πυρπο- 


* Τραϊανὸς γὰρ * ταῦτα ὡς 


λοῦντα, " καὶ μὴ ἐῶντα ἢ λῆξαι τοῦ δρόμου 


latet ἀλεσμοὺς vel ἀλησμοὺς, quod Sopliocles inter- 
pretatur id quod molitur, et favet Ignatii clamor 
immortalis: Σῖτάς εἶμι Θεοῦ, καὶ δι᾽ ὀδόντων θηρίων 
ἀλήθωμαι, ἵνα καθαρὸς ἄρτος εὑρεῦϑ) τοῦ Χριστοῦ, ut 
habet vetus interpres : Ef per dentes bestiarum mo- 


lar, in n. 4 ep. ad Roman. tum significantius in 


n. ὃ : ἀλησμοὶ ὅλου τοῦ σώματος, Nota solemnem me- 
lodi indolem in multis rebus connumerandis, 
copula sape omissa. Verba et participia potius 
quam nomina Theodorus congerit. 


et persecutiones, ct luctas, egregia faci- 
nora, virilem constantiam, tunsa, lacerata 
truncataque membra, quibus frumentum 
faclus es, Deique suaveolens panis, ui 
divinus vere... 


3. Verborum tuorum gratia, quze nobis 
affulsit, mentes illustravit caligine obsitas, 
o sapientissime, profligatis ignorantia ne- 
bulis; eruditus enim, o beateIgnati, a theo- 
logo apostolo et sacro interprete, ditatus cs 
divina ejus scientia et corusca luce, ideo 
tam prope quam procul stantes, per pa- 
ginas atramento tinctas et hortationes, 
sancte componis, edoces, commones, con- 
firmas, ut vere... 

4. Jesum Christum Deum et hominem 
omnibus praedicans, o beate sapiens, Gre- 
COS, pessimos sophistas, provocas ad te 
inique occidendum : Trajanus enim, hsc 
statim ut sensit, trux ille et immanis, falso 
decreto te belluis dat devorandum, prope- 
rantem alacriter in Romam, cum s:vis leo- 
pardis colligatum, ab Oriente in Occiden- 
tem currere jussum, 0 sapiens, uti strenuum 
militem, uti fortissimum heroa, uti vere... 

5. Sicut Paulus olim vinctus, Romam 
abreptus, o sapiens, omnem terram dicasti 
sanctitali ; sermonibus confirmasti pectora 
omnium, tuam intuentium alacritatem Dei 
studiosissimam, tuam constantiam, integri- 
tatem, indefessam in Christum pietatem, qua 
succensus non sinis te intercipi ab honesto 
cursu, a divino tuo scopo, cujus adinvenisti 


J. διώξας σκότος T. — ἐπλούτισας T, perverso 
sensu. 

&. λεοπάρδοις, ὅ ἐστι στρατιωτῶν τάγμα, ut habet, 
non sine addito glossemate ex margine, ut vide- 
tur, Ignat. ad Roman. 5, ubi decem leopardis al- 
ligatum se ait. 

9. λόγοις. inter eundum Ignatius omnes epp. 
scripsit. — σου aule σχοποῦ T om. — in fine τοῦ 


πόθου T. 


“890 S. JOSEPHUS 


S — — ——. 
τοῦ σου σχοποῦ τοῦ ÜtixoU, 
* - ΄σ΄ω 

σοῦ χατάλληλον τῷ 


τοῦ χαλοῦ: 
οὗ τὴν ἔχδασιν εὗρες 
πόθῳ, ^ ὡς... 

7. Συμπαθεῖς ἐν ἐμοὶ, ἢ φίλοι», moie 
πρὸ τοῦ Ῥώμην ἰδεῖν, baxaps 
ἢ θηρῶν με γενέσθαι ἢ 


᾿ χαλῶς 


peche," 
Ρωμαίοις erga, 
ἐάσατε βρῶμα. ^ Τί μοι συμφέρει 
eme rapis σαρκός μου μὴ φείσασθαι ᾿" 

σἴτός εἰμι γὰρ * Θεοῦ, καὶ Ἰρδυλοιίανς " ὅλως 
ἀλεσθεὶς λεόντων στόμασιν, P γενέσθαι à ἄρτος 
ἡδὺς τῷ Λόγῳ, * τῷ σταυρωϑέντι àv ἐμὲ 
χαὶ λογχξυθεντι τὴν πλευρὰν, * τοῦτον φέρω 
* τούτου φλέγομαι τῷ πόθῳ, 3 


* 


ἐν στέρνοις, 
ὡς... 
! * ὃ " «Ἐν t , ὔ 

t. Ἡδυτάτου σχοποῦ ἔτυχες ὡς ἐπό- 
* 

χαὶ λεόντων βορὰ " 15016, χαὶ 
πρὸς τὸν ἐραστήν σου * Θεὸν 
* | τ * / * 

παρ᾽ οὗ τὰ γέρα " νῦν xo- 


θησας, 
5 ὃ * 
ἀνέόραμες - 


M / ᾿ 
χαὶ δεσπότην. 


, * Ld x - 
μισάμενος ^ τῶν πόνων ἐπαάξια, Tolg 
“ * , "- 
βασιλεῦσιν " εἰρήνην αἴτησαι) ^ καὶ ταῖς 


κω N ^ . / 
X&t τοῖς τὴν μνη- 


ἐχχλησίαις τὴν ὁμόνοιαν, 
X [4 Α 
ἀγιασμιὸν χαὶ φω- 


* ἃ & — 
μὴν τὴν Oc τελοῦσιν 


ES * ᾿ "à E 
τισμὸν ἡ xoi ἱλασμὸν ἁμαρτιῶν, χαὶ τῷ σὲ 
ὑμνηχότι ἐξ ὕψους σωτηρίαν, " ὡς..- 


6. Facile malim συυπαθεῖς οὖν ἐμοί, — ὅλ, γί- 
νεσθαι T. — tum μὴ γενέσθαι T. — φείσεσθαι sic id, 


metam, votis tuis consentaneam, ut vere... 


6. « Compati mihi ullo modo, amici, 
« nolite, ita priusquam Romam vidisses, o 
« beate, Romanis scribebas, sinite me 
« fieri escam belluarum. Probe scio, quan- 
« tum mihi prosit carni mex non parcere; 
« frumentum enim Dei sum, et prorsus ego 
volo ut totus ore leonum molar, pa- 
« nisque fiam Verbo suavis, propter me cru- 
« cifixoet lancea latus perforato ; illum meo 
« in pectore gero, illius amore succendor, 
« uli... » : 

". Amcenissimam attigisti metam, quam 
anhelabas, leonumque factus pabulum, ac- 
curristi ad amatorem tuum, Deum ac Do- 
minum, a quo mercedes quum acceperis la- 
boribus tuis condignas, deprecalor pacem 
imperatoribus, ecclesiis concordiam, iis qui 
tuam agunt memoriam, sanctitatem pec- 
catorumque condonationem, ac supcrnam 
salutem hymnographo tuo, ut divinus vere 
hierophantes. 


Q 


7. βοῤῥὰ, dein παροῦ τὰ ἔργα taurin., ob incuriam 
librarii corsinio mirum in modum deterior. 


V ]. 


' DE S. EUSTRATIO. 


a. Ῥητορεύων ἔμπροσθεν ἢ Fa pev pU Ee 
τὰ θεῖα, " αἰκισμοὺς ὑπέμεινας ᾿ἀνδρειοτάτῃ 
χαρδίᾳ . ἢ ἤστραψας ^ θεοσημείοις ^ ὑπερ- 
(αλλόντως * ji ἔσθεοσυς " τὴν ἐπηρμένην i: 
τῆς πλάνης φλόγα 2 διὰ τοῦτό σε τιμιῶ- 
μεν, * παμμιάκαρ μάρτυς * Χριστοῦ Εὐ- 
στράτιε. : 
p. Ἱερὰν ἐχτελεὶ od ἐχχλησία σήμερον T 
VIL In taurin. f. 32. De eodem argumento Jo- 
sephum ct Theodorum inter 80 conferre juvalit. 
4. Ῥητορεύων, ut ap.- Roman. XVII, 1 , addita 


1. Concionatus de Deo coram improbis, 
tormenta tulisti virili pectore; signa divina, 
ut fulgura, vibrasti ultra modum; ex tinxisli 
superbientem fallacize flammam; propterea 
laudamus te, Eustrati felicissime Christi 
martyr. 


2. Sacram peragit hodie Ecclesia celebri- 


vi activa, preeter morem. 


2. λαμπρ. dvax. T. — In fine vat. 1931: μαρτύριον, 
[ὐστράτιε, ῥητόρων ὑπάρχων εὐγλωττότερος. 


etm 


wm 


DuEN 


HYMNOGRAPHUS. 391 


1 y ^ * A s* 
ἑορτὴν μυστιχῶς͵ ^ ἀναχηρύττουσα λαμπρῶς 
τὰς σὰς ἀριστείας, * ποὺς πόνους, τοὺς 
’ὕ x X 4 ^ P4 * ^ ’ 
μόχθους, ^ τὰ ὑπὲρ φύσιν " θεῖα παλαίσμα- 
E3 2 * .»U ja 
τα " καὶ πάντιμα στίγματα, ^ Ov ὧν χαθεῖ- 
A AX Pj 3 ^ 
λες ἡ τὸν πολυμήχανον, ^ χλέος ἀθλητῶν 
: 2 * 5 * 
μέγα καὶ καύχημα, ᾿ ἀνδρείας στήλη, φω- 
^ , "* ^ γ᾽ ^ * 
στὴρ ἁπάντων ^ τῶν σε τιμώντων tos 67, 
τῶν ἰαμάτων θησαυρὲ,  πλουτιστὰ τῶν ἀπό- 
* * ^ * 
pov, " προτροπὴ σεπτῶν μαρτύρων, ^ παρμ.- 
μάχαρ... 
Ι! Ó -- ΄-- «Ὁ * 3 ΄- 
γ. Ὡς πιεῖν τοῦ Χριστοῦ ᾿ ἐπιποθῶν πο- 
/ * " / $0X ( 
TáptoV , " ταῖς βασάνοις σαυτὸν " ὁλοχαρ- 
à δέδ * Δ c M δὲν» 
(oc δέδωχας, “ τὴν ζωῆς ποιήσας ^ ἀπό- 
πειραν πρώην ^ ὅθεν λαμπάσι ^ καταφλε- 
Ἀν, t * 5 ? * 
γόμενος " ἀνδρείως ὑπέφερες * " ἐνεδυνάμου 
Ἂς - 
θεία γὰρ χάρις σε, " f ὑχυ ματα ηος τὺ 
ἐπισχιαθεὶς, " ὥσπερ λεπίδας — ἐναπεδάλου 
τὰς ἐκ μαστίγων ὠτειλὰς; Ἐ εἰς πίστιν ἄγων 
* b ^ * 
τοὺς λαοὺς, ^ τοὺς τὰ σὰ θεωροῦντας ᾿ προ- 
* 
τερήματα, θεόφρον, ^ παμμάχαρ... 
! " L - .o* LZ 5 
à. Συνεδέθη τῇ o5 ᾿ θείᾳ στοργῇ Eoyé- 
* T7 [i “ ^ 
νιος, ^ μεθ᾽ οὐ ὁδοιπορῶν * ἀνδρειοτάτως 
ἔψαλλες - ἢ ὁδὸν μαρτυρίων ἢ δοαβούμεθα 
d * fq ς δὲ ^ K P4 
πίστει. " "aig ὃὲ xonmict ^ καταπονούμε- 
* 5 a . TP * » / 
νος, " ἐχθροῦ τὴν ὀλέθριον " χάραν συντρι- 
Gag ^ τὴν πολυμήγανον ἢ Xa τῆς δυσσεύείας 
; 5 H 
e - * /, * 
χέντρα ἅπαντα, " lev σὲ βλέψας ^ δεσμώ- 
- X , 7 -“ῃἷ * * b] 
τὴν θεῖον, " ἀνεπτερώθη τῷ vot, '" xat 
, 4 «Ἄς d 
ἠχολούθει cot σπουδῇ " ὁ Μαρδάριος, θέ- 
* n * 
λων ^ συναθλῆσαι xai στεφθῆναι, ^ παμμά- 
XD... 
ὶ l 4 | X y 
ε΄. ἤδη μετὰ πολλὰ ^ ὄντως βασανιστή- 
* ,. 0: 0» 1 Ld 
pua παρεδόθη σφαγῇ ὁ ἀθλητὴς Αὐξέν- 
τιος, * τυθεὶς ὡς ἀρνίον * διὰ τὸν τυθέντα ἢ 
᾿ ^e ἃς , 
ἀμνὸν xoi Λόγον " Θεοῦ προάναρχον * " ὁ 
, ^ x “ 4 * 3 
δέ γε Μαρδάριος, " τοῖς ὀδελίσχοις ^ ἐχπυ- 
ραχτούμενος, " καὶ ἐκ τῶν ποδῶν δεινῶς 
χρε ΄ * s ΄, * s 3À je * 
ἐβεμιάμενος ^ τετρυπημιένων, ἠγαλλιᾶτο, 


J. βασάνοις αὐτὸν T, — ζωὴν ποιήσας T, ubi vett. 
ποιησάμενος. --- ἣν θαυματουργῶν ὥσπερ λεπίδας, quae 
tono et serie excluduntur. Cf. Theod. XVI, 5. 

4. ὁραμούμεθα fut. pro imper. Cf. ps. CXVIII, 34. 
— στεφῆναι T quasi ab ignoto aor. 2, Etiam alias 
occurrit. — ἐναθλῇσαι T. 


tatem, mysterio refertam, dum in te pro- 
clamat solemni priconio facinora, labores, 
molestias, naturam superantia certamina 
divinitus peracta, et omnimoda stigmata : 
quibus dejecisti hostem artibus sexcentis 
instructum, o decus athletarum ingensque 
superbia, tu fortitudinis cippus, tu sidus 
omnium te pie colentium, sanationum the- 
saurus, inopum locupletator, nobilium 
emulatio martyrum, felicissime... 

3. Acsi bibere Christi calicem anhelares, 
suppliciis temet pleno corde tradidisti, 
vitae dudum faciens periculum : hinc facibus 
ambustus, viriliter passus es. Vim tibi enim 
indidit gratia divina, qua veluti prodigioso 
clypco adumbratus, ut squammas decus- 
sisti inustas flagris cicatrices, ad fidem ex- 
ciens populos, miraculorum testes tuorum, 
0 Deo afflate, felicissime... 


4. Gonstrictus est divino tuo fervore Eu- 
genius, quocum progrediens fortissime ca- 
nebas: « Viam testimoniorum fide curra- 
« mus, » Grepidinibus etiam colluctatus, 
hostis caput contrivisti truculentum, frau- 
dibus fecundum, cunctosque impietatis 
aculeos. Te ergo divinum captivum ut vidit 
Mardarius, mentis ala sublatus est, et ala- 
criter sequebatur te, volens comes fieri 
pralii et corons, felicissime... 


5. Jam cedi post multiplices cruciatus 
traditus est athleta Auxentius, mactatus ut 
ovis, propter immolatum agnum, Verbum- 
que Dei, ante tempora genitum ; Mardarius 
autem verubus ignitis ustulatus, direque 
pedibus terebratis suspensus, gaudio exul- 
tabat carpendi iter ad Deum auctorem bo- 


5. Meludus, vel cum historica refert, tam apte 
modulum implet, ut si alicubi videatur rhythmi 
fines transgvedi, vel dato consilio ipse, ex ignota 
lege, vel librarius inconsulto peccaverit. — ἣ σὲ 
μετὰ πολλ, quasi respectu ad nominativ. σφαγὴ T. 
— ὡς ἀρνεῖον Sic T. 


392 S. JOSEPHUS 


ὁδοιπορίαν πρὸς Θεὸν " ποιούμενος τῶν ἀγα- 
5 $00 τοὺς οὖν θεωρήσας 5 ἔχαιοϑβ τε- 
παρμιμιάχαρ. ... 
* ϑαυμαστὲ Ἐὐ- 
* ϑεολογού- 
* σχελῶν τε 
χοροῖς προσ- 
ὃν θεωρήσας ἢ 
" GU χαριστηρίους τῷ Θεῷ 


θῶν" 
λειωθέντας, " 

ς. Φέρεις χαρτεριχῶς, 
γένιε, Ἐπὴν τῆς γλώττης τομὴν 
οὩς ἄριστα, 
' X0 τῶν Happen ' 


* χειρῶν τό ὁσίων 
τιμίων, 

, * 
τίθεσαι 
ᾧδὰς ἀνέπεμπες 

* 
ἡμῶν, τῷ ἀθλοβέτη " καὶ δυναμοῦντι ^ τοὺς 
* 
καταθαλεῖν τὸν ὃ υσμενῆ, 
* τοῦ γεώδους τούτου 


ἀεὶ εὐφραινόμ, XT 


ἀριστέας ἑαυτοῦ ἢ 
μετὰ πόνους pop: ους 
σχεύους, ἡ παυμαάχαρ... 
C. ὡραιῴθησαν σου i zi σιαγόνες, ἔν- 
δοξε, * τοῦ Θεοῦ τὰ φριχτὰ * θαύματα διη- 
γούμεναι * ἐνώπιον πάντων ^ τῶν παρανο- 
θυντοῶν . Ἶ ἀλλ᾽ οὐ UIN * ὁ ἀλιτήριος T 
Den ἀρ ατόν μενος" * ὅθεν Ορέστην * πὸν 
ἀξιάγαστον χλίνηῃ σιδηρᾷ χελεύει τάχιστα ἢ 
πυραχτωθῆναι, * ἐπιτεθῆναι, * dy ἡ προσχλί- 
vac ἑαυτὸν 
παρόντος; θεόφρον, 
φρον, παμμάχαρ... 
7- Δεδεμένος φρουρᾷ, * θείας φωνῆς ax. 
χοᾶς * σὲ καλούσης, σοφὲ, “ πρὸς οὐρανῶν 
* ὡς τετελεχότα " τὸν θεῖον 


* xai ὁρῶντος, γενναιό- 


σχηνώματα 
ἀγῶνα " * ὅθεν πλειόνως ^ τῷ θείῳ ἔρωτι ἰὼ 
φλεχθεὶς τὴν χαρδίαν σου, " πυραχτωβεῖ- 
σαν ἢ ὑπῆλθες χάμινον, * τῷ σεῦ τῶν ὅλων 
προσευξάμενος; * xai στεφηφύρος ἢ ἀνεκομί- 
σθης ἦ πρὸς ὃν ἐπύνηδος Χριστὸν, P ἀγγελι- 
κῶν σὲ στρατειῶν ᾿ δεξαμένων, xui χρό- 


τοὺς " ἐπὶ σοὶ ποιπσαμένων, " παμμάκαρ... 


r * M 
δ΄. ἢ σεπτή cov, σοφὲ, " xai φωταυγὴς 


* ’ὕ t ^ * t / » 
πανήγυρις — Aapemporípa ἡμῖν ^ ἡλίου aya- 
x M Ll -— 4 , 
τέταλκεν ^ καὶ τῶν σῶν συναύλων, * φωτί- 


6. προστίθεται T. 

7. πυραχτωθήσει T pessime. — θεωροῦντος id. 

8. τῷ Θεῷ τ. ὅλ. fere ut in 6, sed phrasi magis 
intricata. 

9, μέγασιν T, Eodem plane sensu quem supra 


* ἀνέδραμεν εἰς οὐρανοὺς, * σοῦ 


norum. Quos ergo ut vidit rite consumma- 
tos, Iatatus est felicissimus martyr... 


6. Pateris intrepide, o mirabilis Eugeni, 
abscisionem tum lingue Deum egregie 
pronunciantis, tum manuum sanctarum si- 
mul et crurum venerabilium; martyrumque 
inter choros cooptaris, in perpetuum exsul. 
tans. Quem tu videns, Eustrati, hymnos 
pandis eucharisticos Deo nostro, certami- 
nis arbitro, ac robur addenti suis heroibus, 
ad conculcandum trucem inimicum, post 
innumeros labores in hoc terrens carnis 
vasculo, felicissime... 

7. Venuste erant maxille tux, nobilis- 
sime, qua stupenda Dei prodigia enar- 
rabant coram omnibus iniquis. At non 
intellexit scelestus carnifex immani :eslu 
superatus. Orestem igitur preclarissimum 
statim jubet ferreo lecto imponi, ut cumbu- 
ratur; in quo se sternens martyr properavil 
ad coelos coram te, vir Deo plene, teque in- 
tuente, o magnanime, felicissime... 


8. Carceris vinculis strictus, divinam au- 
divisti vocem, te, o sapiens, invitantis c&- 
lorum ad tabernacula, quibus finis divino 
cerlamini impositus est. Unde universorum 
Deum deprecatus, dum vehementius fer- 
venti in pectore divino flagras amore, in ac- 
censam conscendisti fornacem, votisque ad 
Deum universorum missis, et corona redi- 
mitus, evectus es ad eum quem ardebas 
Christum, excipientibus te angelicis agmi- 
nibus, ac plausum tibi geminantibus, feli- 
cissime... 

9. Augusta tua, o sapiens, solemnisque 
celebritas splendidior sole nobis orta est, 
quie juncta tuorum sociorum festo, perfun- 


ad Orestem ex vita S. Saba junioris exposuimus. 
Id quod luculenter confirmat Gregorius Nazianzen. 
BB. t. 1, 817, orat. XLIII, n. 62 : τοῦ τοίνυν ἐρημιχοῦ 
βίου καὶ τοῦ μιγάδος μαχομένων πρὸς ἀλλήλους τὰ πολλά, 
οἱ paulo post o) πόῤῥω δὲ τῶν χοινωνιχῶν xol pré 





P 


----- - 4 


; HYMNOGRAPHUS. 393 


ζουσα πάντων ἢ τὰς διανοίας ^ xoi τὰ φρο- 
νήματα, ἢ E ἡ δυσωποῦμέν σε " τοῖς 
βασιλεῦσιν ἢ ἡμῶν τὰ τρόπαια, * τοῖς ἀρ- 
χιερεῦσι τὴν ὀρθότητα, * μονάζουσί d i 
χαὶ τοῖς μιγάσιν ^ ὁμόνοιαν εἰρηνιχὴν  αἱ- 
τεῖν δοθῆναι ἐκ Θεοῦ, " καὶ τῷ σε ὑμνηχότι ἢ 
τῶν πταισμάτων ὅλων λύσιν, " παμμάκαρ 
μάρτυς X Χριστοῦ Εὐστράτιε. 

ov. Unde mirari subit hoc. vocabulum penitus 
exulare a nuperrimo Sophoclis lexico alioquin 


dit luce omnium cogitalus ac sensus : in qua 
le rogamus ut imperatoribus victorias, rec- 
tam pontificibus doctrinam, monachis et 
cenobitis in pace concordiam tribui impe- 
tres, simulque tuo melodo veniam dari 
peccatorum, o felicissime Eustrati, Christi 
martyr. 


locupletissimo; cui tamen abunde suppletur in 
novo ll. Stephani Thesauro parisiensi. 


VII. ] 


DE S. GREGORIO 


α΄... β΄... Y iu d uas [ὦφθης] ἢ ταῖς αὖ- 
τοῦ ἐντολαῖς ^ ἐπαγρυπνῶν, ἀοίδιμε, * xai 
πράξει τὴν χλῆσιν * ἐπικαλλωπίζων, * Un- 
τῶν τυχεῖν δὲ ἢ θείας λαμπρότη τος " E οὐρά- 
νιον μάχαιραν ji χρυσῆν διό σοι ^ Χριστὸς 
rove, ἣν ἀπολαξὼν ὡράθης πύρι- 
γος, " Üeóppov, στῦλος ἢ xa ps TAVTOV 
τῶν μοναστῶν, καὶ ἰατρὸς * τῶν ἀσθενῶν, 
* xai λιμὴν σωτηρίας * xai 
Ἐπαμμάκαρ πάτερ, ἢ 


θαυματουργὲ, 
φωστὴρ τῆς ᾿ἰχχλησίας, 
ne Γρηγόριε. 
x ' * Not 
εἰ Φώτεσμὸς ὁ Χριστὸς — καὶ ὁδηγός σοι 
io * dy ἡμέρα σαφῶς καὶ ἐν νυχτὶ, 
e * , ;. Kr. We à / 
πανόλριε, ^ σκέπων σε ἐκ πασῆὴς PTT 
" 0072 Pe / * 5 o» * 
καχίας ᾿ ^ ἐντεῦθεν τούτων ^ ὅλα τὰ ἔνεδρα 
᾿ 4 * e .» 7 * 
xai τὰ πανουργήματα, ὥσπερ ἀράχνης 
ἔλυσας νήματα, * xai ngos οὐρανοὺς χαίρων 
: ; * 
ἀνέδραμες, ἢ ὡραϊσμένος; " πεποικιλμένος 
* 
χρυσοειδέσιν ἀρεταῖς, ^ xai τῶν ὁσίων τοῖς 
* κὦ , 
χυροῖς ἢ προσετέθης ἀξίως, ᾿ τῶν ἀγγέλων 
* ; 
συμπολῖτα, ^ Tap Xa... 


VII. Ex taurin. f. 9 novum illud frustulum at- 
tulit, cui desunt fere 4 trop. I, Q, Z, H, nisi me 
unica acrostichidis Jittera «P superstes fefelle- 
rit. Incidit fragmentum in mensem nov. justa 
diem 17, thaumaturgo sacrum. 

&. πράξεις τὴν χλίσιν T, Gregorii nomen, cui al- 
ludit ἐπαγρυπνῶν, textum facile restituit. Idem ferc 


THAUMATURGO. 


4..9..3..4.. Visus es ejus mandatis invigi- 
lans, o gloriose, gestisque adornans nomen, 
et invenire anquirens divinam lucem; ideo 
tibi Christus commisit coitus gladium auro 
similem; quem adeplus, o vir Dei, flam- 
meus visus es, columna factus et decus om- 
nium monachorum, infirmorumque medi- 
cus, o prodigiose, atque salutis perfugium 
οἱ fax Ecclesic, beatissime pater, o Gregori 
sapiens. 


5. Lux tibi duxque tuus Christus factus 
est palam diu noctuque, te, fortunalissime, 
protegens ab omni damonum nequitia; 
unde omnes illorum insidias et technas, ut 
arachnz telas, dissolvisti, lzetusque ad. cce- 
los properasti, formosus, aurea virtutum 
varietate decorus, neque immerito sancto- 
rum choris insertus es, angelorum civitale 
donatus, fortunatissime pater, o Gregori 
sapiens. 


in alio menzeorum condakio legitur : τὴν χλῆσιν ἐξ 
ἔργων χομισάμενος. Sed quid haec codicis : οὐράνιον 
Uáyatoav 40926»? nisi fortasse melodus respiciat 
ad scripturam sacram, τὴν τ αιραν τοῦ πνεύματος, 
6 ἐστι ῥῆμα Θεοῦ (Eph. VI, 17), quod quidem Dei 
verbum aurea interpretatione ornavisse elegan- 
ter dicitur Gregorius, Origeuis discipulus. 


πα 7- 


994 S. JOSEPHUS 


VIII. 


DE SS. GERMANO ET EPIPHANIO. 


a. Iepsoyov τὴν θαυμαστὴν ξυνωρίδα 
ἀνευφημήσωμεν, πιστοὶ, κατὰ χρέος, 
σὺν Γερμανῷ τὸν ἔνδοξον ᾿ὑπιφάνιον" 
οὗτοι γὰρ κατέφλεξαν 
τῶν ἀθέων τὰς γλώττας, 
δόγματα σοφώτατα 
διαθέμενοι πᾶσαι 
τοῖς ὀρθοδόξοις, μέλπουσιν ἀεὶ 
τῆς εὐσεδείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 

β΄. ὡς ἱερέων χαλλονὴν 
χαὶ δόξαν ὀρθοδόξων, 
δυάδα τὴν ἁγίαν 
τιμήσωμεν ἀξίως " 
οὗτοι γὰρ ὥφθησαν ἡμῖν 
πύργοι ἀσφαλείας 
xaT ἐχθρῶν τῶν ὁρατῶν 
χαὶ ἀοράτων, πάντοτε 
τῆς πίστεως στῦλοι ἀκλόνητοι. 
χαὶ τῆς ἐχχλησίας 
θεῖος χόσμος, ὃν φοροῦσα 
ὀρθοτομεῖ, 
εὐθύμως βοῶσα - 

Εὐφράνθη ἐν ἐμοὶ 

τὸ πνεῦμά μου ὄντως, 

τὴν στολήν μου ὥσπερ πρὶν 
ἀπολαθούσῃ, 

ἣν αἱρετιχοὶ 

διέῤῥηξαν, μὴ ὑμνοῦντες 
τῆς εὐσεθδείας 

τὸ μέγα μυστήριον. 


VII. Extat in taurin. f. 130 binorum pontificum 
elogium, quos eadem die 12 maii Graecia conce- 
lebrat ; duo trop. priora retinent editi libri, duo 
saltem alia evum abstulit. Modulus est toni ]V 
ὃ ὑψωθεὶς, dein τῇ Γαλιλαία, ut apud Roman. p. 77. 

4. ἱεράρχων Sic fert ipse cod. postulatque 


1. Mirabile par pontificum 
justis tollamus plausibus, fideles, 
et Germanum et gloriosum Epipha- 
Ipsi enim combusserunt (nium]. 
impiorum linguas, 
dogmata sanissima 
proponentes cunctis 
qui cum recta fide semper decantant 
religionis 
magnum mysterium. 

2. Hos uti pontificum decus 
et gloriam fidelium, 
par sanctorum 
merito honoremus : 
nohis enim hi steterunt 
turres securitatis, 
visibiles adversus hostes | | 
ct invisibiles, semper 
fidei columnx immobiles, 
et Ecclesize 
divinum ornamentum, quorum opc 
hec recte dividit doctrinam, 
alacriter clamans : 
« Exultat in me 
« vere spiritus meus, 
« ut qu: tunicam 
« resumpserim, 
« quam haretici 
« dilacerabant, canere nolentes 
« religionis 
« magnum mysterium. » 


rhythtnus pro ἱεραρχῶν edd. — etiam rhythmus 
suaderet ξυν. τὴν 0. — ἔνδοξον sic T, ubi edd. 
θεῖον contra metrum. 

2. τῶν νοητῶν xat doo. T male. — mox δὲ appo- 
site inserit T. 


s, 


HYMNOGRAPHUS, 395 


! ! *. e 9v * 
y. X... 9. H τῶν Κυπρίων πόλις νῦν 
, , 1 ^o * [2 X 
εὐφραίνεται ὡς πλοῦτον ^ πολύτιμον ὁρῶσα 
τὸν τάφον χαὶ τὸ σῶμα i Éxigavíou τοῦ 
ιὠ * ΄ δὲ , * » / 
σοφοῦ, ^ ταύτη δὲ συγχαίρει — ἀγαλλομένη 
ὃ ^^ * Li ; 7 x “- , 
φαιδρῶς ἡ πάντων βασιλεύουσα; ^ τῷ θρόνῳ 
2 ^ * ΩΝ “- 7 »* 
χοσμουμένη περιφανῶς [Γερμανοῦ τοῦ θείου, 
χαὶ ταῖς τούτου ἱχεσίαις τροπουμένη * ai- 
, D , * ὃ ^ * —. 
ρέσεις ἁπάσας * ^ διὸ χαρμονικῶς ᾿ νῦν συν- 
x n 
ἑορτάζει ἀμφοτέρων τὴν σεμνὴν i μνήμην, 
* ΄ * ' *X c A 
το τὸν τὰς βορφὰς ὑμνῆσαι 
P4 ^ A ^ 
ἀχαταπαύστως ^ πᾶσι παρέχειν " τὸ μέγα 


xai cé6u 


μυστήριον. 


3... 4. Nunc Cypriorum civitas lrietatur, 
suos uti thesauros contemplata sacrum se- 
pulcrum et corpus sapientis Epiphanii. Cui 
simul congaudet splendide exultans urbs 
omnium regina, throno divini Germani glo- 
riose decorata, ejusque suffragiis omnes 
debellans hwreses : ideo ovans gestit nunc 
amborum celebrare augustam memoriam, 
et eorum imagines deprecatur, ut omnibus 
concedant indefesso cantu magnum cele- 
brare mysterium. 


&. Ταύτη δὲ, respectu ad Salamin Cypriorum. — ταῦτα δὲ T inepte, — νῦν add. — xoi σέξειν T. 


IX. 


DE S. THECLA. 


! A , " L 
X. ἧς ἀπαρχὴ ὑπάρχουσα 


μαρτύρων, Θέκλα ἔνδοξε, 
ἡ οἰκουμένη γεραίρει σοι σήμερον 
τὴν παναγίαν μνήμην σου; 
χαὶ πιστῶς ἑορτάζει 
A ΕΣ ^ / / 
τοὺς ἀγῶνάς cou πόθῳ " 
τὸ πῦρ, τὰς μαστιγας 
xai ταύρων 'πρόσθεσιν 
διὰ τὸν σὸν νυμφίον ὑπέμεινας. 
ὡς πρωτόαθλος, 
ι τὶ δ 

D. Ἐορτῆς σεδασμίας ἡ ἔλλαμψις 
« Ld ^ e * e 
ὑπερλαμπει φαιδρῶς ὑπὲρ ἥλιον, 
μαρυιαουγὰς φωτὸς ἀπαστράπτουσα, 
τοῖς πιστοῖς ὀφθαλμοῖς ἐνοπτρίζεται" 
διὸ ἀγγέλοις συγχορεύοντες, 

^ "" ἘΣ : 2,» 

τῷ σωτῆρι Θεῷ αἀλαλαζωμεν * 
ἐμεγάλυνας, σωτὴρ, τὰ ἐλέη σου, 


δωρησάμενος δώρημα τέλειον τῷ λαῷ, 


τὴν πρωτόαθλον. 


IX. Ex unico mosquensi f. 19, inter laceras aut 
evanidas paginas eripuimus hoc Josephi munuscu- 
lum Theclie virginum protomartyri dicatum, sub 
opportuno hirmo ὡς ἀπαρχὰς, prout habet Roma- 
nus p. 165. 

1. Melodus iterum simili sono ludit ab initio ut 


1. Ut quie primitiae fuisti 
martyrum virginum, gloriosa Thecla, 
hodie orbis concelebrat 
tuam sanctissimam memoriam, 
fidelique festo recolit 
tuos cum amore labores; 
ignem, flagella, 
ac taurorum incursus 
pro sponso tuo sustinuisli, 
ut protagonista. 
9. Venerand? festivitatis splendor 
sole clarior superemicaí ; 
qui ut fulgura, lucis radios vibrans, 


fidelium oculos perstringit : [tes]. 
unde cum angelorum choris exultan- 
Dco salvatori clamemus : [tuas], 


« Magnificasti, salvator, miserationes 
« dum plebi largitus es insigne donum, 
« illam protomartyrem. » 


in Il, 1. — ὦ ὑπαργχὴ M. — σου ocu. M. — παν. χοίμη- 
σιν pal. 288. — dy. 2x πόθου P. — τ, πρόπτϑη σιν P. 

2, A homano melodus trausit ad Anastasium 
sive ad hirmum αὐτὸς μόνος; consentiunt in hoc 
edd. quibus aliud proamium praefixum suh eod. 
modulo, in XXIV sept. — μαρῃᾳ, yàp edd. — 


^ae Mie 


396 


Y- ἰδοὺ δὴ τῶν ἀγγέλων τὰ τάγματα id 
ἀοράτως ἡμῖν συναγάλλεται "ἢ παρθενίας γὰρ 
ὄντως ὑπόθεσις, ^ ὑπὲρ δὲ τοῦ Χριστοῦ xai 
ἡ act, * ἀποστολῆς δὲ τὸ ἀξίωμα" T 
νυμφευθεῖσα τῷ Χριστῷ τῷ σωτῆρι, " τῶν 
εἰδώλων τὴν πλάνην ἐλάσασα, ^ xci ὃδι- 
δάξασα σέδειν εὐσεύῶς Χριστὸν, ^ ὡς πρ. 

δ΄, Σὲ, παρθένε, ὑμνεῖν οὐ παυόμεθα, ἢ 
χρεωστοῦμεν γάρ σοι καὶ τὰ μέγιστα " ἢ διὰ 
σοῦ τοῦ ἐνθέου χηρύγματος * ἡξιώθημεν πάν- 
τες γεραίροντες " * διὸ εἰσῆλθες εἰς τὸν ἔμ- 
φρονα ἢ ἀμπελῶνα καμεῖν τὴν ἡμέραν, " χαὶ 
ἀνάψαι φαιδρῶς τὴν λαμπάδα cou ^ ὑπανγ- 
τήσασα τῷ νυμφοστόλῳ Χριστῷ, Y ὡς mp. 


ἐνοπτρίζεσθαι apogr. mosq. — συγχορεύεται edd. 
mox immania post ἀλαλάξ, intrudunt : πάντες 
βοῶντες αὐτῷ. — V. penult. abundat. 

4. συναγάλλετε M. — τῷ additur ante Χριστῷ, — 


S. JOSEPHUS 


3. Ecce, angelorum agmina invisibili 
concursu nobis colletantur; virginitalis 
enim hoc exemplar est, el pro Christo 
eliam est hoc certamen, apostolicum illud 
decus, quo divino nupta salvatori, idolorum 
mendacia subvertit, atque docuit adorare 
Christum, illa protomartyr... 

4. Te, virgo, hymnis dicimus perpetuis; 
tibi enim debemus quam maxima bona, tuo 
enim preconio omnes nobilitamur super- 
bientes; nam in spiritualem introisli vi- 
neam, per diem ut labores, el accendas 
luculentam lampadem, obviam itura Christo 
sponsarum duci, uli protomartyr. 


Eo loci rhythmus mutari solet. — εὖσ, τῷ Χρι- 
ox) M. 

4. f. πᾶσαν ἡμέραν. Creterum plena acrostichis, 
necdum sit Ἰωσὴφ, fortasse pergit εἰς θέχλαν. 


X. 


DE IMMACULATO 


/ , 

α΄. ἥορταζει σήμερον 

ἡ οἰχουμένη 
Α -Ἠ Ν , 

τὴν τῆς Ávvag σύλληψιν 
γεγενημένην ἐν Θεῷ * 
καὶ γὰρ αὐτὴ ἀπεχύησε 
τὴν ὑπὲρ λόγον 
τὸν Λόγον χυήσασαν- 

/ i x e N 

p. leayew. ὁ θαυμαστὸς 

M 4 / 

xai Αννα ἡ θεόφρων, 
ἀμφότεροι βιοῦντες 
ἐν πάση εὐσεθδείᾳ 
κατὰ τὸν νόμον Moos, 
" t v 
ἄγονοι ὑπῆρχον, 
καὶ ἐδέοντο Θεοῦ 
ἐν ὅλῃ ψυχῇ λέγοντες * 


X. Ex taurin. fol. 28, juxta tertium Romani 


hirmum p. 16 : Ἐπεφάνης σήμερον οἱ τῇ ΠΤ αλιλαίᾳ, 
toni ]IV. Trop. 1, 2, 4 extant in IIymnol. de 
imm. Deip. BB. p. 157-159, omisso celeberrimi 
Hymnographi nomine. 


B. V. CONCEPTU. 


4. Festa hac die celebrat 
orbis universus 
conceptum Annae 
in Deo peractum : 
ipsa enim eam peperit 
qu: modo verba superante, 
Verbum concepit. 

2. Joachim ille stupendus 
et Anna divina, 
ambo viventes 
in omni pietate 
juxta legem Moysis, 
sine semine erant, 
et Deum exorabant 
tota ex anima dicentes : 


1. ἐχ θεοῦ vat. 1531, al. τῷ θεῷ. 

2. V. 10 heptasyll. abundat , sed maneat in- 
tactus quamvis in sex trop. facile ad hexasyll. 
reduci possit, — ὑπεράγαθε, πᾶρυχεὺς ὑπάρχων BB. 
— προσάξωμεν T. — δόμα ἵερ. T. 


Lea 


u ME 
ES : ἢ T. 
Πα 
Ex 


"d bs e 


HYMNOGRAPHUS. 907 


Κύριε Σαδαὼθ ὑπεραγιε, 
πάντων ἡ προσδοχία, 
, , 4 ΄ 
ἀπαιδίας ἐπωδύνου 
* v 
τὸ ὄνειδος 
οἶδας xai τὴν λύπην" 
παράσχου οὖν "piv 
καρπὸν ἐχ χοιλίας, 
χαὶ προσάξομεν αὐτὸν 
ἐν τῷ ναῶ σου 
δῶρον ἱερὸν 
καὶ προσφορὰν πληρεστάτην, 
bi * LH 
τὴν ὑπὲρ λόγον 
N / 
tov Δόγον χυήσασαν. 


Y ὡς οὖν προσηύχοντο dart s ἰωαχεὶυ, 
χαὶ ἄννα, ἢ βου λοιδενρι πλεόνως ^ τὴν δέη- 
διν προσάξαι " τῷ χορηγῷ τῶν ἀγαθῶν " 
εἰς περισσοτέραν SIUBNORU αν; χωρεῖν 
εὐθὺς διενοήθησαν " ἢ ὁ μὲν γὰρ πρὸς τὸ ὄρος 
ἀνέρχεται, " ὥσπερ ὁ ὁ νομοθέτης -" ἡ δὲ ἔνδον 
παραδείσου " εἰσέρχεται, ἢ θρήνους ἐ ἐπὶ θρή- 
γους " συνάπτουσα θερμῶς, ' χαὶ ὀδυρο- 
μένη * xai βοῶσα ἐχτενῶς- ^ Ὡ πανοιχτίρ- 
μον, ἢ ἄχουσον καὶ δὸς " κἀμοὶ τῇ δούλη 
σου τέκνον, " τὴν ὑπὲρ λόγον... 

δ΄. Σὶ * τῇ Σάῤῥα δούς ποτε ^ ἐν γήρα 
μεθυτάτῳ ᾿ τῇ of ἐπιστασία ^ καὶ τῇ ἐπαγ- 
γελίᾳ * υἱὸν τὸν péyav loads . * σὺ ὁ δια- 
νοίξας ἢ τὴν στειρεύουσαν γηδὺν * τῆς ἄννης, 
παντοδύναμε, T μητρὸς τοῦ Σαμουὴλ τοῦ 
προ φητον σοῦ; Y σὲ νῦν ἐπικαλοῦ μαὶ ε΄ πλὴσ 
ῥωσόν μου τὰς αἰτήσεις, * xai δέξαι μου i 
τὰς οἰκτρὰς δεήσεις, " ἐθόα ἐν χλαυθμῷ ἢ 
ἡ Poppo χαὶ Seta o " χαὶ ἐπήχουσεν Q)- 
τῆς * ὁ εὐεργέτης, ἢ ὅθεν ἐν χαρᾷ * συνέ- 
Aabe τὴν Παρθένον, Fev ὑπὲρ λόγον... 

ε΄. Ἡνίκα ταύτας ἐχτενῶς προσῆγε τὰς 
δεήσεις, " ἑώρακεν ἐξ ὕψους ἢ ἡ ἄννα χατελ- 
θόντα ἢ ἄγγελον λέγοντα αὐτῇ : * Παῦσαι 
τοῦ δαχρύειν, " καὶ ἀνάλαδε χαρᾶν, * συλ- 
λήψῃ γὰρ, φιλόσεμνε, " xai εὔτεχνος ὀφθήση 


* 


J. Totum cf. cum Georgio. 
4. ἐν γείρει T. —— xoi ἐν ἐπι ΒΒ, -— καὶ νῦν ἐπιδὼν 
ἐπ᾽ ἐμὲ, πλ. BB. — iid. om. οἶκτρας. 


« Domine Sabaoth sanclissune, 
« omnium expectatio, 

« sterilitatis luetuosae 

« opprobrium 

« nosti el marorem : 

« concede igitur nobis 

« fructum ex utero, 

« eL eum offeremus 

« in templo tuo, 

« sacrum in donum 

« et libamen uberrimum : 

« ipsam qu:ze more verbum superante, 
« Verbum concepit. » 


3, Ubi ergo insimul oravere Joachim et 
Anna, cum vellent amplius proferre preces 
ad largilorem bonorum in abundantiori 
mostlitia, secedere statim statuerunt ; ille 
quidem in montem ascendit, ut legislato: ; 
haec vero interiorem hortum petit, gemitus 
super gemitus ardenter congeminans, et la- 
mentabunda et clamans vehementer : « OQ 
« clementissime, exaudi, et da mihi quoque 
« tue famule infantem, eam quie ultra 
« omne verbum.., 

4. « Tu qui. Sare olim, in senectute se- 
« rissima, ex tuo presidio et promissione 


| « tua, dedisti filium magnum Isaac, tu qui 


« aperuisti, omnipotens, sterilem vulvam 
« Anna, matris prophete tui Samuelis, 
« te nunc invoco, adimple mea vota, et 


« accipe flebiles preces.» Sic clamabat cum . 


singultu casta illa et sterilis, et eam exaudi- 
vit munificus Deus, unde in gaudio rece- 
pit Virginem, quai praeter omne verbum, 
Verbum concepit. 

5. Quum instanter Anna protulisset has 
preccs, viditab alto delapsum angelum, di- 
centem ei: « Desine a fletu, et assume 
« laetitiam. Concipies enim, dilecta vene- 
« randa, et filiorum ferax cerneris qua im 


S. xal εἰσήχουσεν T. mox 9 vers. exciderunt. — 
Φιλόσεμνε, vox nova, an corrupta, pro θεόσεμνε ? 


398 5. JOSEPHUS 


* j * — 
ἡ ἄτεχνος " ἢ T qwe γὰρ εἰς ὦτα " τοῦ 


* * " 
ELO, 4006€ γῦν τοῦ 
9 


* 


Κυρίου ἡ βοή σου, 
' e * o 9 . € xai 


στεναγμ.οῦ σου TUS 
, |» €. X / T / * e 
πιστώθητι ἐμοῖς " λόγοις οἷς. λέγω * " ἕζεις 
3 ; " * * 
ἐν γαστρὶ, * xai τέξεις χόρην ἁγίαν, " τὴν 
ὑπὲρ λόγον... 
Ι J A l L * 5 » TE 
c. Φαινεται xat. loayew. " ἐν ὄρει τῷ 
* e » * / a “ 9 
ὁ ἀγγέλος, χαὶ τούτῳ χᾶρας απο- 
λόγους, φθεγγόμενος αὐτῷ" Ἶκα- 
ia πρὸς uL σύ γον τὴν 
᾿ Ὑπάρχοντες 


* 
μίαν τὴν ἱκεσίαν " τῷ 


δικαίῳ 
κομίζει ^ 
τὸ ἐν τάχει 
σήν" Ἶ ἠχούσθη σου ἡ δέησις. ἢ 
ἀμφότεροι δίκαιοι, ἢ 
δεσπότη τῶν ἄπαντων προσήξατε" * inv 
ζητουμένης ^ ἐμιπλήσθητε χαρᾶς, " 

"e 
αἰτίαν. “ τῆς γαρᾶς τῶν LA node και αναι- 
ρέτην ^ * λύπης πονηρᾶς, γεννήσετε παρ᾽ £X- 
τὴν ὑπὲρ λόγον τὸν Δόγον χυή- 


ὅτι τὴν 


o5 
vió, 
σουσαν. 


ὑ. f. initio φανοῦται, ob tonum. — ἐπιζη τουμένην T, 


« prolis eras, Accessit enim in aures Domini 
« clamor tuus, et nunc tuum exaudivit eju- 
« latum,... et crede meis verbis quz tibi 
« dico : In utero habebis, et paries puellam 
« sanctam, qua super omne verbum... » 


6. Apparuit el justo Joachim angelus in 
monte, eique lztitiz:e impertivit nuntios, di- 
cens illi : « Sine mora descende ad conju- 
« gem tuam : oratio tua exaudita est. Ambo 
« cum justi essetis, unam eamdem suppli- 
« cationem obtulistis Domino omnium re- 
ι rum. Implemini optato gaudio, quia cau- 
sam liti: mortalium, unde delebitur 
improbus luctus, genituri estis contra 
spem, ipsam quie super omne verbum 
Verbum concipiet. » 


e— 


£&R RR aa 


XI. 


DE EPIPHANIA. 


ἰδών σε ἐρχόμενον; 
Χριστὲ, πρὸς αὐτὸν ὁ Πρόδρομος, 
χαὶ odiis αἰτούμιενον, 
τρύμῳ ἐβόησε" 
TC μοι ἐπιτάσσεις 
τὰ ὑπὲρ τὴν δύναμιν 
τελεῖν, ὦ παντοδύναμε: - 
Πῶς χειραπτάσω σε; 
τὸν χειρὶ πάντα κατέχοντα; 
σὺ μὲ μᾶλλον βάπτισον τὸν δοῦλόν σου. 


β΄. ὥφθην ὅλως ἄνθρωπος "᾿ * Ἰδοὺ προα- 
ιτός σοι γέγονα, ^ ὁ κατὰ φύσιν ἀπρόσιτος" ' 
θέλων ἐπτώχγευσα, “πλούσιος ὑπάρχων, 


XI. Ex vatic. reg. ἢ, 28, f. 20, toni 1 πρὸς 16 * 
Πανευφήμων. Quae. uti et sequentia potius ad sti- 
ehera pertinent quam ad coudakia, quorum ta- 


1. Te ut vidit, o Christe, 
Precursor ad se venientem, 
petentemque baptismum, 
trepidans exclamavit : 
« Cur mihi imperas 
« quiz excedunt vires 
« exequi, o potentissimc? 
« Quomodo manu te tangam, 
« qui manu omnia contines? 
« Immo tu me baptiza servum tuutn. 


2. — « Videor omnino homo : ideo obvius 
« tibi fio, qui natura sum inaccessus sponte 
« mendicus sum, quamvis'dives, ut pau- 


men locum implere quandoque videntur. 
1. Post παντοδύν, aliquid excidit. 
2. πλουτήσωΥΥ. 


- ἡ 


HYMNOGRAPBHUS. 399 


ὅπως τοὺς πτωχεύσαντας * mÀouríco ἀφθαρ- 
σίαν χαὶ λύτρωσιν. ^ Πρόσελθε, βάπτισον ἢ 
τὸν φθορᾷ wj ὑποκείμενον, ^ καὶ τὸν κόσμον 
φθορᾶς ἐξαιρούμινον. 

Y- Zovéyou.at πάντοθεν, 
οὐκ ἐπίσταμαι, " φησὶν τῷ χτίστῃ ὁ Πρόδ po- 
poc i χειμαῤῥους πέφυκας 
οἰχτίρμον" " πῶς οὖν σε ποτάμια ^ εἰσδύντα 
z ἐποχετεύοντα Ἐσω- 


X 4 : 
χαὶ τί δρᾶσαι 
| Τῆς τρυφῆς; 


ὑποδέξονται ῥεύματα, 
τηρίαν τοῖς τιμῶσί σου 
ἐπιφάνειαν; 
Ι / » 
à. H... &. Φρίττω cou τὴν ἔλευσιν, Ἶ 
' t ^ A ΕΣ 

Χριστὲ, ὁμοῦ τῇ προστάξει σου " οὐχὶ &v- 
τείπω ὁ δοῦλός σου * ^ ἰδοὺ τὴν χεῖρά μου 
ἐπεχτείνω φόύῳ " βλέπω γὰρ τὸ ἅγιον 
ς 0 ^ θὲ n ὃ y * "T E 
uyoUev χατέλθὸν llve)ua, ὀέσποτα, σοῦ TO 
ἀμώμητον ^ χαὶ Πατρὸς ἀνάρχου σύνθρο- 
νον, " μαρτυοοῦντης σαρχὶ βαπτιζόμενον. 


4, Post hiec, piget excidisse alterum Christi 
eloquium sub litt. H. 


ἢ χὴν ἁγίαν, Λόγε, 


«t 


« 


« 


peribus dem opes immortalitatis et liber- 
lalis. Perge, tinge eum qui sordes non 
patitur, et mundo tollit immunditias. » 


9. — « Coarctor undique, nec scio quid 
agar, ait creatori Prodromus. Torrens es 
voluplatis, o misericors : te ergo quo- 
modo excipient rivuli fluviorum, si huc 
ingrederis? et derivavéris salutem pro om- 
nibus celebrantibus, o Verbum, tuam 
Epiphaniam ? 

4... 5. — « Horreo ad accessum tuum, o 
Christe ; altamen tuo precepto haud 
contradicam, tuus ego famulus : ecce 
manum meam extendo cum tiremore. 
Aspicio namque desuper delapsum Spiri- 
tum tuum, o Domine, sacrum, immacu- 
latum, in eodem throno sedentem cum 
ielerno Patre, qui testatur te esse in carne 
baptizatum. » 


D. 094 ἀντείπω. V. 


CO" αἰ — —  -- 


SS. COSMAS, 


JOSEPHUS ET 


THEOPHANES.- 


Ι. 


MEOEOPTIA TON ΦΩΤΩ͂Ν AIAEI Ο ΙΩΣΗΦ. 


Ante festum. Luninum Josephus hymnum canit. 


α΄. Mavoc χαθαρὸς 
χαὶ ἀμόλυντος ὑπάρχων, 
θέλων μολυσυ.οῦ 
τοὺς βροτοὺς ἀποχαθᾶραι, 
γυμνὸς ἐπέδης ῥείθροις 
ποταμοῦ, πολυέλεε , 
ἄνωθεν Πατρός σου μαρτυροῦντος 
Υἱὸν συνάναρχων, οἰχτίρμων, 
τοῖς χραυγάζουσι . 
Εὐλογημένος ὁ φανεὶς 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι. 


᾽ Gc , ) 3 

β΄, Ev ἀλαλαγμῷ ^ καὶ καρδίας διαθέσει ἢ 

ov E 3X * ἀνυμνή δεσπότην, ἢ 
τὸν Βωμανουὴλ 7 ἀνυμνήσωμεν δεσπότην, 

τεχθέντα ἐχ Παρθένου, " καὶ 9v ὕδατος σξέ- 


1. Ecce iterum αἱ ἀγγελιχαὶ, ut superius praemo- 
nui, que tum inter Epiphaniz lumina, tum in 
Hypapante, non renovant, sed prosequuntur na- 
talia Christi, continua celebritate. Cur vero simul 
proferantur tres melodi, causa sunt promiscua 
singulorum opera, qua sive in edilis, sive in mss. 
libris ita inter se miscentur, ut ea secernere 
nullo labore valuerim. Tres simul adesse acro- 
stichide confirmatur, sed quantumvis perspicuum 
sit nomen inscriptum, haud minus clarum est 
plura e sede propria in alienam migravisse. Quin 
vel a Romano non semcl, neque pauca repetenda 
sunt, que quidem prius haud certo jure cidem 
esse ascripta, sponte confessus sum. Tres igitur 
prodeant: ut vero Romanus τῶν χοντακίων, sic. τῶν 


1. Tu qui solus mundus es, 
omnisque labis expers, 
volens a sordibus 
repurgare mortales, 
nudus descendisti in fluminis 
i:quora, o multum misericors, 
dum coelitus Pater tuus testatur 
te Filium costernum, o clemens, 
tibi clamantibus : 
« Benedictus qui manifestaris 
« Deus noster, gloria tibi! » 


2. Voce lzta et corde alacri, hymnos di- 
camus Emmanueli Domino, ex Virgine nato, 
qui per undam extinxit peccati incendia, fa- 


xavóvov princeps inter melodos Cosmas habendus 
est. Tum etiam dignus est Theophanes qui Jo- 
sepho hymnographo comes asciscatur. Qus pas- 
sim in menazis extant, cum longum esset ea re- 
petere, notisque justis declarare, eorum satis 
habui prolixam seriem in brevi indiculo re« 
texere. 

I. Intacta edd. omnes libri mihi reliquere hac 
Josephi μεθεόρτια, quee accepi ex vat. reg. ll, 46, 
f. 2, sqq. 

1. Omnia rhythmo Romani in. XXIX, p. 222, 
plane consentanea sunt. 

9. τοὺς τὰς ἁμαρτίας παραδόξως V, qua ultima vox 
e margine temere huc irrepserit. Poteris ctiam 
παραθήζεις emendare. 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. A01. 


σαντα " τὰς τῆς ἁμαρτίας πυριάσεις, * xol 
φωτισυὸν ἐμῖν διδόντα τοῖς Rec νὼ 
Ἐὐλογημένος... 

γ. Θέλων τὴν ἡμῶν i ἢ σωτηρίαν ἐχτελέ- 
eap. * oui, δουλικῇ ἢ χαθυπέχλινας παλα- 
μη ἢ τὴν σὴν ἁγίαν κάραν, τ ταπεινούμενος, 
δέσποτα, * ὅπως τοὺς δεινῶ NODUM 
τας ΕΝ πάλιν ἀνυψώσης, 5 πρὺς σὲ 
υέἕλποντας ᾿ * Εὐλογημένος. τῶι 

à. EOeje ποτὲ ἢ ποταμοῦ σε ῥεῖῶρον, 
Λόγε, " βλέ συατι τῷ σῷ * τὸν ξηραύ ἱνοντὰ 
ἀθύσσους. " καὶ ἀνεστράφη ς φόξῳ " ἀπὸ γῆς, 
ἀνυψῶν ἡμᾶς i πρὸς τοὺς οὐρανοὺς τῇ σῇ 
βαπτίσει" Ἐ po σὺν τὸ χράτος, 
Χριστὲ, κράϊ οντὲς " ἢ Εὐλογημένος... 

26 χαὶ βουνοὶ " xai κοιλάδες xal 
πεδία, ἢ θάλχσσαι, πηγαὶ, ^ ποταμοὶ χαὶ 
πᾶσα φύοις, * δοξάσατε τὸν μόνον ^ ἁγιά- 
σαντα πω, * πάντας τῇ αὐτοῦ ἐπιφα- 
VEUX , *»)) Main. pupa πλοῦτον, 9 
χαὶ aros ετε" ἢ Edo, γημένος... 

- Ῥείθροις ποτα!λοῦ " ἐπιθὰς σωματο- 
ΕΝ, arias. Χριστὲ, * oec χαχίας τὰς 
ἐχύλύσεις, * λουτρὸν δὲ ἀφθαρσίας * τοῖς 
βροτοῖς ἐχαινούργησας, * vol πηγὴν σαφῶς 
ἀθανασίας, * ὅθεν ὑμνοῦμεν ἀσιγήτως, * 60- 
βὴρ, κράζοντες " T Εὐλογημένος... 

d Τέλος ἐπιθεὶς ἢ τι; ἁγίαις T pop" 
τείαις " πᾶσαν τε πληρῶν, * incoo, δικαιο- 
cóvnv , " ἦλθες πρὸς Ἰωάννην, * καὶ τὴν 
χάραν ὑπέχλινας, " ᾧ κλίνει πᾶν γόνυ οὐρα- 
νίων ἢ χαὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων * τῶν 
βοώντων σοι. ^ ᾿ὐλογηυ νος... 

". ἴστασο γυμνὸς * dy τοῖς ῥείϑροις lag- 
δάνου, * ὁ τὸν οὐρανὸν * ἐπενδύων ταῖς νε- 
€ ἃ Dd 


» T * 
φέλαις, ^ ὁ ὕδασι στεγάξων 


f. 


ὑπερῷα, φιλάν- 


3. μείζων ὡς πάλιν ἀνυψώσας πρὸς ὃν V, triplici 
vulneres- 

4. ἀνυψῶν refer ad Jordanem, nec magis mirare 
quam in qe prisca ejusdem officii ὑπακοῇ : Kat 
Ἰορδάνης χάτω ῥέων ἐστράφη, πρὸς οὐρανὸν ἀνυψῶν 
ἡμᾶς. 

9. Cumulata nomina, more Josephi, cum am- 
pla periodo. — τῆς αὐτοῦ V. — χραυγάσατε V. 

V. 


cemque nobis praestitit clamantibus : Bene- 
dictus... 


3. Ty perficiend:e nostra salutis cupidus, 
salvator, sub servili manu inclinasti tuum 
sacrum verticem, te humilians, o Domine, 
ut niisere depressos rursus ac melius in al- 
tum erigas, ad te clamantes : Benedictus... 


4. Vidit te quondam fluvii ::quor, o Ver- 
bum, cujus aspectu exsiccantur abyssi, et 
retro a terra recessit pavens, dum nos ba- 
ptismo tuo tollit ad coelos. Tuam celebra- 
mus potenliam, o Christe, clamantes : De- 
nedictus... 

3. Montes ct colles et valles et campi, 
maria, fontes, flumina, cune(aque ereatura, 
gloriam dicite Domino, qui solus omnes 
sanctificat in sua Epiphania, propter sue 
benignatis immensas opes, et clamate : Be- 
nedictus... 

6. Ad fluminis undas descendens eorpore 


tenus, sistere fecisti, o Christe, sceleris inun- 


dationes, novumque palam dedisti morta- 
libus lavacrum et fontem incorruptibilita- 
tis; unde hymnos damus taceri nescios, o 
salvator, clamantes : Benediclus... 

1. Finem sacris imponens oraculis, om- 
nemque implens justitiam, adivisli Joan- 
nem, et caput inclinasti, cui genu quod- 
cumque flectitur celestium et terrestrium et 
infernorum, tihi clamantium : Benedictus .. 

8. Stetisti nudus in (luctibus Jordanis, 
qui coelum oblegis nubibus, qui undis su- 
periora tegis, o clemens; interea Pater tes- 


6. Tam baptismum olim collatum quam solemn 
nem apud Graecos aqua benedictionem in Theo- 
phania melodus respicit. 

1. Mel. pro melodia : προσῆλθες ᾿Ιωάννη, — Cf. 
Phil. H, 10, ex quibus xoi bis abundat, nisi legas 
xat χθονίων, quod f. melodo placuit, ut o5gzv. pro 
Pauli ἐπουρανίων. 

8. ὑπερῷα, ut ps. CIII, 3. 

26 


—— ne 


402 SS. COSMAS, 


x M 
θρωπε, ^ ἄνωθεν Πατρός cot μαρτυροῦντος. " 


καὶ θείου Πνεύματος δειχνύντος " τοῖς χραὺ- 
γάζουσιν E Εὐλογημένος... 
θ΄. Ἂν τῶν οὐρανῶν i χατεπλαγησαν δυ- 
vápets 
ἀφράστως, ἐν pri pos ἰορδάνου * μετὰ πᾶν- 


᾿ πῶς ὁ τῷ Πατρὶ Vid κενὸς 


* oz ] * 
των ἀφίκετο ^ ὑπὸ loxvvou βαπτισθῆναι, 

, e N , * ? -Ὁ ΄ 

εἰς φωτισυιὸν τῶν υελῳδούντων αὐτῷ πάν- 
τοτε" * Εὐλογημένος... 
! rp ed , m.» 3 M / n» 
Ut. Toy ἐξ A ἐν τῇ μήτρᾳ τῆς 

* * 64 

Παρθέ νοῦ; ὥσπερ ὑετὸν, " καταῦ ἅντα ἀποῤ- 
ῥήτως, ἰο:δάνου 


"“ “ἢ 
τοις υὐασι, 


* ἰδόντα βαπτισθέντα ἢ 
- τάγματα τῶν θείων ἀσωμά- 
^ * X * 

των * s αὐτὸν ἀνύμνουν ^" χαὶι 
᾿ Εὐλογημένος. Es 
LA 

τῆς ζωῆς ἐν lop- 
* . 

ἐπενδύων ἀποῤδή- 


ἐχραύγας, "N $ 
ux. ὥφθη ἡ πηγὴ 
δάνν ἢ γύμνωσιν ἀδὰμ 


* 


: Ni 
τως ἢ πεοιδο)ὴν ὑδάτων, ^ xai βυθίζων τὸν 


δράκοντα * xai τὰς τῶν δαιμόνων μυριά- 

δας. ἢ Rue τούτῳ νῦν συμφώνως 
pov ev " Poxoynusvos. js 

ιβ΄. Νάματα ποτὲ " ἀτεχνοῦντα ἔλυσ- 


T εὐτεχνα ποιεῖ 


* o» 
ανα- 


σαῖος τοῖς ἀλαοὶν, ὑποση- 


TI * τῆς θείας χολυλδηήθρας * εὐτεχνίαν 
ἐν yigm , 
τῆς ^ dva aae πλουσίως, 
χράξωμεν £9 Eois utis 
qe. Φάραγξ δυσμενῶν " τεταπείνωται εἰς 
τέλος, ἢ τον , Λόγε Θεοῦ, " 
χλιθέντος * παλάμη τοῦ Προδρόμου, * αὶ τὰ 
πῦρ χαθχοτιχὸν ὙΌΣ: 


A 
* Χριστὲ, 


* 2» ὁ βαπτισθείς τε xai δεσπό- 
πρὸς ὃν 


ταν εινῶς ὑπο- 


ῥεῖ δα οἷς ἐσαντος * 
dua ᾿ ὅθεν σε obo ἀνυμνοῦμεν, 
χράζοντες " ᾿ Εὐλογιμέ ἕνυς... 

ιδ΄. ἠφθη διελὼν " ωῦοῆς ὕδωρ θαλαο- 
VIT * xoi διαγαγὸ νὼν * τὸν λαὺν ποδὶ ἀδρό- 


yo * τὴν y pv ἐδήλου 


4 
v 4 


rw e ) 
τοῦ ἁγίου Da- 


s 5 N , * 
πτίσματος, ^ τὴν ἐν Ἰορδάνῃ γενομένην 
Ν E ΄ P * ' 
ὑπὸ τοῦ πάντων εὐεργέτου, " πρὸς ὃν χρά- 
ζωμὲν |. Εὐλογημένος... 


x " 
ιε΄. "Dav τῶν ἐθνιχῶν ἐχχαθαίρων πάλαι 


9, συννοούμενος nota pro ὁμοούσιος, 

40. Neque fugiat θαμόντιχῶς pro θχμθητῶς, — 
αὐτοῦ dv. Y 

{{, τοῦτο vv V. 


timonium tibi perhibet desuper, divinusque 
Spiritus te ostendit clamantibus : Benedi- 


ctus... 


9. Gelorum obstupuere virtules, unde- 
nam ille qui cum Patre consentiens est inef- 
fabiliter, in fiuctibus Jordanis se omnibus 
adjunxerit a Joanne baptizandum ad illumi- 
nandum eos qui illi semper modulantur: 
Benedictus... 

10. Illum e calo delapsum, ut imbrem, 
in uterum Virginis occulta via, cum vide- 
rent agmina caelestium spirituum mersum 
in undas Jordanis, attonita voce laudabant 
euin et clamabant : Benedictus... 


41. Fons vit&in Jordane visus est, miram 
nudo Adamo chlamydem undarum resti- 
tuens, et in imum dejiciens draconem da&- 
monufmque myriades; canticis nunc una- 
nimisque vocibus celebremus eum : Bene- 
dictus... 

19. Eliseus olim steriles undas fecit fe- 
cundas, misso sale, significans divinz pis- 
cine ubertatem in gratia, quam hic jam 
baptizalus et Dominus copiosam in ea infu- 
dit ; ipsi clamemus : Benedictus... 


13. Vorago damnatorum usque in finem 
depressa est, quando humiliter, o Verbum 
Dei, submissus es dexterwe Proecursoris, et 
fluctus mutavisli in ignem pecca!a repur- 
gantlem; unde cum melu canimus te, 
Christc, clamantes : Benedictus... 

14. Visus est Moyses maris undas divi- 
dens, trajicieusque populum siccis pedi. 
bus : graliam enim ostendit sacri baptisma- 
tis in Jordane peractam ab omnium bene- 
facetore, cui clamemus : Benedictus... 


45. Olim infidelium sanans :egritudinem, 


12. xoXon6. ἀτεχνίαν V, subversa egregia sen- 
tentia. Cf. IV Reg. W, 10. 

13. δυσμενῶν poetice placet Josepho pro δαιμό- 
νων, — ὅταν oz V. 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. 403 


νόσον, ὁ Ἐλισσαῖος ἢ | χαταδύσει ἰορδάνου S 


ἐσήυανε τὴν χάριν * τοῦ ὁχπτίσματος ποῤ- 
ῥωθεν, * iw ὁ παντουργὸς ἐν ποταμίοις * 
δείθροις RE βουλήσει, ἢ πρὸς ὃν εἴ- 
πωμεν : Y Εὐλογὴμ rue μὰν 
c. Ὁ προφητικῆς "Ἠλιοὺ χάριτος πλη- 
οἧς; * πάλαι Urdu EL τὸν ἰορὸδ- 
vav, " τὴν X τῆς ἁμαρτίας T προεδήλου 
διχόασιν ἢ πρὸς τὴν σωτηρίου εὐσπλαγχνίαν᾽ ? 
τοῦ pant ἐὰν ἐντὸς ζωοδότου "ἢ λαοὶ, εἴπω- 
μεν" * Εὐλογημένος... 
ιζ΄. Νὺξ ἡ πονηρὰ " 
φῶς γὰρ ἐκ φωτὸς * 6 δεσπότης ἐπεφάνη, 
φωτίζων τὰς χαρ)ίας * τῶν ἀνθρώπων ἐν χα: 
gri, * διὰ βαπτισμοῦ δι: Ἶ αὐτῷ 
συυφώνως D. ἐλῳδοῦντες, " λαοὶ, εἰπώμεν OT 
Εὐλογημένος ὁ ὁ φανεὶς * Θεὸς Uu. Gv, δοξα Got. 
Um. olde στρατιαὶ U* τῶν ZI eMe QU τολ- 
μῶσιν * βλέπειν σε, Χριστὲ; P τὸν ἀπρόσι- 
U χαὶ κάτω εὐποοσίτως * διὰ 


τῆς καχίας διελύθη: 


x 


τὸν τῇ φύσει, 
ἔλεον « ἄμετρον ᾿ Λόγε, γεγονὼς, DE το 
vs " Pgorois , xai βαπτισυα ἐδέξω * διὸ 


χοάζωμεν " ἢ : ᾿ Εὐλογημένος. χὰ 


ιθ΄. Δείχνυσι Πατὴο, * ὡς δαχτύλῳ, θείῳ 
φθόγγῳ ἢ τὸν Movoyevi » βαπτιζόμενον, καὶ 
Πνεῦμα, * περιστερᾶς ἐν εἴδει. * ἐπ᾿ αὐτῷ 
ἀνεπαύσατω, ἢ τῷ κατακλυσμὸν τῆς ἀμαρ- 
τίας " 7 ογχτάμινὸ ἐν τοῖς ῥείθροις, * ποὺς 
ἣν — poidydgsosoe 
ἔθνη xxi λαυὶ ^ m φυλαὶ xa πᾶσαι 
nic. i ἀγιαστικῷ bam rtu) Serm 
Guívot, " χαὶ σκότους τῶν πταισμάτων — Au- 
τρωθέντες, Ἀξιοῦ Ἰορδάνῃ 
βαπτισθέντα, " Θεὸν τῶν ὅλων xxi δεσπό- 
τὴν "ἢ πρὸς ὃν χράζωμ. er Εὐλογημένυς... 
χα. ἶδὲ ὁ ἀυννὸς d τοῦ Θεοῦ, ὁ τὰς τοῦ 


δοξάσωμεν 


χόσμου * αἴρων προφανῶς T &).XpTUXS , κα- 
θὼς πάλαι " ἐῤόα Ἰωάννης, " βαπτισθῆναι 
16. ὦ ze. V, neque acrostichide postulatur. Cf. 
IV Reg. ll; 14. An v. 8, unde προεδήλους V de Elia? 
18. καὶ x&vo.. Nec tantum vide eleganter op- 
posila, sed atticam vim in copula xat pru ὕμως, 
et unen, ut alibi jam notatuni. 


Eliseus in descensu Jordanis figuravit lon- 
ginquam baptismi gratiam, quam coudiior 
rerum omnium fluvii in fluctibus sponte 
operatus esL; cui dicamus : Benedictus... 


10. Qui Eli: prophetica refertus gratia, 
melote disrupit. Jordanem, prieostendit 
transitum a peccato ad misericordiam sal- 
vatoris, in suo baptismo vitz largitoris; 
populi, dicamus : Benedictus... 


improba nequitiz nox soluta est ; lu- 
men enim ex lumiue, Dominus apparuit, 
pectora illustrans hominum in gralia. per 
baptismi adoptionem; cut voce concordi 
melodias, populi, dicamus : Beuedictus qui 
patuisti Deus nosler, gloria libi. 

18. In superis quidem angelorum exer- 
eitus te non sustinent cernere, o. Christe, 
qui natura inaccessus es; verumtamen in 
inferis te fecisti adeo obvium, per immen- 
sam misericordiam, o Verbum, ut conver- 
seris cum hominibus et baptismum susci- 
pias; ideo clamemus : Benedictus... 

19. Monstravit Paler divina voce, quasi 
indice, Unigenitum bapüzatum, et iu co- 
lumb:e speci? Spiritus requievit super ipso, 
dum penitus submergeiet peccata in flu- 
mine; ad illum clamemus : Benedictus... 


20. Gentes et populi et tribus et quot- 
cumque lingue, quibus sanclificum  bap- 
tisma lucem dedit et peccatorum veniam, 
gloriosum dieamus baptizatum in Jordane, 
Deum ac Dominum universorum, cul. cla- 
memus : Benedictus... 

21. Ecce agnus Dei, qui peccata. mundi 
manifeste tollit, sicut olim Joannes pronuu- 
ciavit, mergi se permisiL; servo collum sub- 


19. Sinul. respicit. et Spiritum: qui. ferebatur 
super aquas, et columbam ab arca volitanteim, ct 


eamdem prope Jordanem osteusani. — τῷ χατά- 


χλυσμῶ V, 
21. i2: pro rhyllimo cuim reccntioribus. 


404 SS. COSMAS, 


" M . 7 U / x 
δούλῳ τὸν αὐχένα ὑποχλίνει" 
“ΠῚ | ἃ ’ 

πρὸς ὃν χρά- 


ἠνέσχετο, ἢ 
ἡ κτίσις πᾶσα ποοσχυνῇ σοι, 
ζωμεν seo Εὐλογημένος... 
xp. Ei σε, Χριστὲ, " 
* πάλαι τὸς αὐτὸν, 
* τῷ ψύθῳ συνεστάλη, 
ὁ δὲ Ἰωάννης, ἀνεθόα " ἢ 
τὸν χραυ- 


ἀφιγυιένον ἶορ- 
χαὶ στραφεὶς εἰς 
* xai δει- 


δάνης 
τὰ ὀπίσω 
λία συνείχετο " 
Yon yy Tops U-fj μὲ φλογίσης " 
d : * Εὐλογημένος. τ: 
.Q 7: πρὸς ἡμᾶς " εὐσπλαγχνίας τοῦ 
* Ῥεῖθρον γὰρ ζωῆς * αὶ ya 
ὑπάρχων, ἐν τοῖς ῥείθροις " ἷοο- 
* «hw παλαιωθεῖσαν ἡμῶν 
ii πρὺς 


"ἄς δε ! 
ἀθανασίας ἢ 
δάνου ἀνέπλασε 
* ὑπὸ τῆς πλάνης τοῦ δολίου, 
TUA TUUS 

: ἐπιφάνειαν χη- 
* () Θεὸς ἐμφανῶς 
τοὺς κακία πτω- 


ρα 
ὃν χράζωμεν "ἢ . 
xà. I τὴν πρὸς ἡμᾶς 
ρὕττων * πάλαι ὁ Δαυίδ’ 
ἥξει, Ἶ ἐύόα ὁ προφήτης, 
* xai τῇ ἁμαρτία συν τριξέντας, ἢ 


χεύοντας 
Λόγε, ἐουλόμενος πλουτίσαι ^ κἀνορθώσα- 
σθαι" ἢ  EUAG(n REGE ως 

AES 


xc. ἢ προγονικὴ 

: * * 
4 θεουργικὴ ἀνεφάνη εὐλογία 

/ K , * à 

log vov ἢ βαπτισθέντος σου, ύριε, " xai 

avexatvicUm ns χόσμος * παλαιωθεὶς ταῖς 

X qo. 
* διὸ εἴπωμεν" ^ Εὐλογημένος... 
* ; 
τὰς χαρδίας, παν- 
ἐν τοῖ; δείθροις 


V ἐξηφάνισται κατα αὶ 


ἐπὶ τοῦ 


ἁμαοτίαις " 

xc. Φώτισον ἡμῶν 
οικτίρμων, ἢ ὁ ἐπιφανεὶς ἢ 
ἱορδάνου, * xal πλῦνον ἡμᾶς ῥύπον * ψυγι- 
χοῦ ὡς φιλάνθρωπος; ^ ὡς πάντες ὀφθῶμεν 
᾿χαθαροί σοι * ἐν τῇ μελλούσῃ wapougím, 
πιστῶς χράζοντες᾿" Εὐλογημένος ὁ φανεὶς ἢ 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι. 


99, ἴδεν σὲ V, correctio minime obstat acrosti- 
chidi. Cf. ps. CXIII, 3, ». 
93. ἔπλασεν V. 


didit. Te omnis creatura adoret, cui clame- 
mus : Benedictus... 


22. Te, Christe, olim ut vidit adeuntem 
Jordanis, in se retroque reversus, metu 
commotus et terrore correptus est. Joannes 
vero clamavit : « Tu qui ignis es, ne me 
« comburas clamantem : Benedictus... » 


23. O quanta in nos Domini benignitas! 
Ipse quum sit fluvius vitze et fons immorta- 
litatis, in Jordanis unda regeneravit nos- 
tram naluram, ab errore dolosi hostis anti- 
quatam ; ad eum clamemus : Benedictus... 


24. Tuam inter nos theophaniam olim 
vaticinatus David : Deus manifeste veniet, 
inquiebat propheta, ut mala egestate labo- 
rantes et nequitia contritos sponte tua dites, 
Verbum, et erigas : Benedictus... 

25. Primigenia maledictio expuncta est ; 
Deifica se exeruit benedictio, dum in Jor- 
dane, Domine, tingebare ; et renovatus esl 
mundus, in dclictis inveteratus ; ideo dica- 
mus : Benedictus... 


26. Nostris illucesce pectoribus , o mise- 
ricordia dives, manifestatus in Jordanis 
amne, et dilue, pro clementia tua, nostre 
anims sordes, ut omnes tibi mundi videa- 
mur in futuro tuo reditu, cum fide cla- 
mantes : Benedictus qui apparuisti nobis, 
Deus noster, gloria tibi. 


24. πλουτῆσαι «al ἀνορθώσασθαι V. 
93. ἀνεχαίνισαν τυύτον χόσμον παλαιωθέντα papt. 
V, reluctantibus et metro et serie. 


el, eui τ» 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. 


II. 


AINOX OYTOX ΙΩΣΗΦ, AOZA TOI OEQI. AMHN. 


Hoc est Josephi laus : Gloria Deo, amen. 


x; . ἄναρχε Υἱὲ, " τῷ Πατρὶ σὺν τῷ 
ἀνάργῳ " σύνθρονος ὁμοῦ ἢ 
ὑπάρχων, 
ὕμνον σοι 


E Ly , 
χαὶ ἰσότιμος 
X ^5 ᾿ ? * / 
ἀγίχσον τοὺς πόθῳ " προεόρτιον 
μέλποντας ᾧδαῖς ἀκαταπαύ- 
GTO$' ᾿ σῶσον τοὺς πιστῶς ἀναβοῶντας " 
* x re e 
Χριστὸς ἔρχεται ^ τοῦ βαπτισθῆναι ἐν σαρ- 
| ἃκ δ n to 
Xi, xai σῶσαι τὸ γένος ἡμῶν. 
I! e 5 ^ 
xn. ἴσον τῷ Πατρὶ ἢ xoi συνάναρχον τῇ 
* , 
φύσεν " Λόγον xai Θεὸν * lodwne κατο- 
7 * 3 ^ * 
πτεύων " τὸ βάπτισμα αἰτοῦντα, ^ obpa- 
k ἔγνω φρίττοντας * ἢ βλέπει ἰορδά 
νους ἔγνω φρίττοντας βλέπει Ἰορδάνην 
δεδοικότα, * xai φύδῳ ψυχῆς πάσης χραυ- 
Wd * H » 
γάξει " ^ Χριστὸς ἔρχεται... 
! / 3 x 3 
χθ, Νέφεσιν αὐτοῦ * ev ἐπίδασιν ὁ φέ- 
ρων, " θείοις τοῖς ποσὶν " ἐπὶ γῆς νῦν 
^ X. , - " * o. 5 , 
βηματίζει " ^ ἐν θρόνῳ τῷ πατρῴῳ ^ ὁ ἀφρᾶ- 
74 x e t X LI 
στως χαθήμενος ἥκει ὡς βροτὸς πρὸς 
/ -—- ὩΣ , PS * 
losvvnv * σῶσαι τοὺς πιστῶς ἀναθοῶντας" 
Χριστὸς... 
' ᾿ ΕΝ 
i. 0 ἐν τῇ pax γῆς τὰ πέοατα 
X 
βαστάζων, 
s , . * 
τὴν παλάμιὴν 


ἃ 
x* e - a -- 
ἴσταται αἰτῶν ^ τῷ Προδρόμῳ 
* 


N ^» , / Ἢ 
το TU9 προστρέγεξι χορτῷ 


Il. Nec multi desunt eodd. mss. neque plures 
edd. libri, quibus tamen satis obscura rerum se- 
ries quam hic proferimus, minime declaratur; vix 
semel aut iterum invenimus inlegre scriptam 
acrostichidem : Atvog οὗτος Ἰωσὴφ, δόξα τῷ Θεῷ, 
᾿Αμήν, Quibus in hoc labyriutho (ilus saltem te- 
nuis manum regit, nimirum is titulus, qui extat in 
valic. 1513 et cryptoferrat. olim XVIII. Sed in 
libris tam scriptis quam editis stichera per aleam 
jacta dixeris, et quamvis idem argumentum ob- 
tineat, dissoluta et pro re nata mutabilis omnino 
series videtur. Neque etiam certum ubique melodi 
nomen, aut certa prorsus origo singulorum trop. 
cum plura ex anterioribus, imo ex ipso Romano 
petita agnoverimus. De particulis jam edd. qua 
obiter memorantur , silere omnino animus est, 


91. JEterne Fili, cum :xterno Patre unius 
throni consessor, ejusdemque majestatis, 
sanctos fac eos qui cum amore profestum 
hymnum tibi in perpetuis odis canunt : 
Salva in fide clamantes : « Christus venit, 
« ut carne baptizebr, et servet genus no- 
« strum. » 

28. Suspiciens Patri :qualem in natura 
et cozelernum Deum et Verbum, baptisma 
petentem, Joannes agnovit celos ipsos pa- 
vere : paventem et Jordanem vidit, et cum 
totius anime tremore clamavit : Christus 
venit... 

29. Qui in nubibus ponit ascensum, nunc 
in terra divinis pedibus graditur ; in throno 
paterno qui sedet ineffabiliter, venit ut 
mortalis ad Joannem, ut salvet fideliter cla- 
mantes : Christus... 


30. Qui in pugillo terra fines sustinet, - 


sistit postulans Prodromi manum; ignis in 
fenum accurrit, ut vertice tangatur. Sol 


quamvis presto nobis sint multe et eximice va- 
rietates. Vaticani codd. 1212, 1515, 1531, 1830 et 
barberini IIl, 127; IIf, 128 nobis inde erunt 
vatic. 1, 2, 3, 4; barb. 1, 2. 

27. Ex vatic. 4, f. 112. A praecedenti poema in 
eo differt quod v. 8 constanter decasvllobus est, 
uno trop. 41 excepto, et aliquando ephymnion 
una syllaba ereseit. — f. ἀχαταπαύστοις. 

98. Ibid. δεδωχότα V, — f. φόδῳ τε pro accentu 
constanti. 

29. Vat. 2, f. 20, vat. 4, f. 412, barb. 4, f. 40. 
Cf. ps. CIII, 4. 

30. Vat. 4, f. 112, οὕτως δὲ V. De fono ludus 
melodis arridet; unde Cosmas in can. Epiph. 
od. IV, tr. 2: x«i χόρτος ὧν, πυρὶ ψαύσω τῆς ofi 
θεότητος. 


403 


406 SS. COSMAS, 


d 


χορυφῆς τοῦ ἐφάψα ισῇαι — See τῷ λύχνῳ 
X P4 
v* * οὗτος δὲ συντόνως ἀνακοῖ- 
ζει * ^ Χριστὸς ἐλ τι ad 
1 x 
Σ DARIN τὸν τιθέντα 
ἐχ ἜΝ χήρυξην σαφῶς, Ἰωχννὴ 
, * 05, 5; ΜΝ ΄, * à 
θεηγόρε,  ἀνάτειλον παλάμην, ^ χαὶ δα- 
x 4“Ῥ 4 ^ 
χτύλω ὑπόδειξον τὸν ἐξ οὐρανοῦ ἀυνὸν xal 
* 
χτίστην " βόησον 6 συντόνως, ἀνακράζων᾽ 
Χριστὸς ἔ ἔρχεται... 
p E ,* 
X6. ὄρθρος Ms ἀνατείλας ἐς ἐρή- 
E ΕἸ : 
ΠῚ 2) τον d e Qv T0 ὕει τοῖς ἐν 
σχότει " ᾿ ἰδοὺ τὸ TOTO Pp ὁ ipurue 
46, ὁ πυρὶ βαπτίζων υό- 


ES Py va 4 -" SMS * 
νος, ' χαὶ φωτίζει τοὺς αὐτῷ βοῶντας" 


παοαγίνεται un 
: , 
Χριστὸς E: M 
LS ῶ 
λγ΄. γψιστε Χοιστὶ E: ὁ ἔλθὼν τοῦ σῶσα 


DE " “ο΄ 
χήσιον, LU oyow ἡμῶν ^ τὰς ὁδοὺς τῇ σῇ 


«- 


Apa, * 
προύδῳ" ἢ | εὐτρέπισον τοῦ βλέψαι ^ βαπτι- 
, 


( * - ’ "x 

συοῦ σοῦ) τὸ ἐνθεον" ^ πλυνόν σοῦ ἐν UO2GL 
, x " S i x* 

χαοδίας, ^ OLATEL20V πιστῶς ἀνασοῶντας 


! 
λὸ . T^ φωτιστιχόν. ὡς 
At. Q» o6 βροτοωθεις, ᾿ μὴ τραπεὶς Θεὸς 
ὑπάνγων, ὅλον με θεηῖ " ἢ γεννηθεὶς ἐχ τῆς 
* e ἢ M N 2 * 
Παρθένου χαὶ δείθροις Ἰορδάνου " βα- 
) n ΕΝ ( 
, 3 ’, 
ΕΓ ΕΝΝ ἐπείγεται " “ avo μετ᾽ ἀγγέλων 
*- * e^" , K 
συγγορεύω. ^ χαὶ χαρμονιχῶς δὲ ἀναυέλπω 
" ry μὰν jm X* , , € 
Xo tov, X0 A 0v νῦν - ' EuAovauévos ὁ φα- 
γεὶς... 
ἱ A ΣΧλπιυξ νοητὴ 5 dwtdeby0- i 
. Σὰ πιγς yot τ ᾿ γϑης, ὅδαν: 
νὴ. "λόγους y*o Θεοῦ" ἀνεζόας ἐν Pp (o ^ 
Λαοὶ. μετανηεῖτε, ἡ * xai e τρίς ηυς εὐθύ- 
z EIE x 
vATS, νοιχται ἡμῖν ἡ βασιλεία, νῦν ἐπι- 
΄ τῷ ͵ * à 4 “ x* 
φανέντος τοῦ Κυρίου " ιὁὸ χοχίωιεν" 
4 Z/ 
EoAoyr μένος... 
NY t , 
AL. ἰδὲ ὁ ἀμνός.., 


34. Vat. 4, J. |. et harb. 4, [. 44. — σλάστης 
codd. quod sensus et tonus emendari jubent. — 
f. ἀνάτεινον. — παλάμη V. 


32. Val. 4, f. 113. Cf. Luc. Ill, 47. — f. àxe? 


πνεύματι βαπτίζων xai φωτίζων, Nisi melodus respi- 
ciat, quod habet clarius et egregie, ut solet, Cos- 
mas : χαθαρτήριον δὲ πτύον χειρισάμενος, τὴν παγχό- 
σμιον ἅλωνα παυσύόφως διΐστησι, τὴν ἀχαοπίαν ὁλέγων, 


ad lucernam caput inclinat; unde alla voce 
clamat : Christus... 


31. Sterilis o germen, preedica natum ex 
Virgine sono:a voce, Joannes Dei interpres; 
exere dexteram, οἱ digito ostende agnum e 
calo et creatorem, vociferator alta voce 
clamans : Christus... 


32. Aurora splendida e deserlo exoriens 
solem Christum nuntiat in umbra positis : 
ecce judex ventilabrum tenens huc accedit, 
qui in igne baptizat solus, et collustrat ad 
se clamantes : Christus... 


33. Altissime Christe, qui venisti ad sal: 
vandum orbem, rectas fac vias nostras in- 
cessu tuo; praepara nos ad cernendum bap- 
lisimi divinum mysterinm; in aquis tuis 
munda peclora, miserere fideliler claman- 
tium : Christus... 

34. Menzor. Jan. Die VIII. 

33. Totus homo factus, nec mutabilis 
Deus, totum me Deum facit ; natus ex Vir- 
gine etiam in Jordanis amne tingendus pro- 
perat. Supernis cum angelis exulto, el gau- 
dio perfusus cano Christum, nunc clamans : 
Benedictus... 


36. Tuba spiritualis factus es. Joannes ; 
Dei namque verba vociferaris in deserto : 
« Populi, penitentiam agile. οἱ vias facile 
« planas, apertum nobis est regnum, Do- 
« mino nunc ideo clamemus : Benedic- 
« tus... » 

31. Supra tr. 21. 


εὐχαρποῦσιν αἰώνιον ζωὴν χαριζόμενος. Can. Epipli. 
od. V, tr. 3. 

33. Ibid. βαπτισμῷ V. — post so» male σεπτοῖς 
add. V. 

34. Barb. 4, f. 1413. φωτίζων B. — f, χτίσις B. 
Haud raro ephymnia sic mutantur ex integro. 

33. Ib. f. 68. 

40. Ib. f. 443. — ó Ἰωάννης B. 


—— o -———— ———M—— 


udo all; ie 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. 401 


Y 
Xn. £) τῶν ὑπὲρ νοῦν... 


^ , - * 5 ^^ v ^. 
Στῶμιεν εὐλαύῶς ^ ἐν τῷ οἴχῳ τοῦ 


* , - 
Κυρίου, " xai ἀλαλαγμῷ 
* 4 : ͵ * 4 

συμφώνως ᾿ τὴν τούτου ἐσ yu χαὶ 
πολλὴν συγχατάθασιν, " ^ πῶς ἡ ἡ Βηθλεὲμ, τῆς 


4 


΄ * x 
Ἰουδαίας βρέφος ἐδέξατο ὀφθῆναι ΄ τοῖς 
x* 
Εὐλογημένος... 
μ΄. ἥλιε, υἱέ... 
μα΄. Φῶς τ ix Πατρὸς " ὑπὲρ χρόνον 
προεχλάμψαν, " τοῖς ἐν τῇ νυχτὶ ^ χαθημέ- 
Q , 4 * ᾽ 
i d σχότος ἀυαρτίας — ἐχχα- 
/ δ 7 3 , 
* γόρεωσον, AM εὐφραι- 
* * 
ἡ AUR 0ES Χριστὸς ἐπέστη * 
Δαυὶδ, βόησον" "* Εὐλογημένος... 
μβ. Δῶμεν τῷ Θεῷ... 
x 
Ry. ὅτε δὲ χορὴς 
σπηλαίῳ * ἔδλεψε, Χοιστὲ, ἢ 
Παρθένου, * δοξολυγῶν ἐζόχ 
x , SO AD'Y 
»»Ἥ» , t “ / * 
* A042 ἐν ὑψίστοις τῷ φανέντι 
τοις χραυγά- 


ἀνυμνήσω!λεν 


χραυγάξ οὐσιν " 


νοις ἐπεφᾶνη. 
θᾶοαν ἐφώτισε" 
γου, Eja. * 


τῶν ἀγγέλων y 


* κι. 
s 


γεννηθέντα dix 
* σὺν ποιμέσι 
καὶ ἔλεγε" ς 
ἐπὶ γῆς εἰρήνην TOO teda 
ζουσιν ^" ᾿ Εὐλογημένος ὁ τεχθεὶς " Θεὸς ἡνιῶν, 
δόξα σοι. 

μδ΄, ξύλου πονηρά... 

με΄. ἄφθορον, ἁγνήν... 

ἐς. Tov Ἐμιανουήλ... 

eL . ὦ τῶν ὑπὲρ νοῦν... 

μη, Θέλων, ἰησοῦ... 

μθ΄. ἔνδον χαρδιῶν 
τρίδους, 
χτίστην, 
παθῶν ὄρη “οὐρά δεν, 


T εὐτρεπίσωμιεν τὰς 

* εὔθετον ὁδὸν ἢ ἑτοιλάσωμεν πρὸς 

* βουνοὺς τῶν PUEATIMMEMM * xai 
ὅπως ἐν yog xat 

θείῳ πόθῳ i κράξωμεν ὠδαῖς ἀναθδοῶντες " 

Χριστὸς € £z uc 

v. | Ciofins ἐπὶ γῆς... 

να΄. ἄνω στρατιαΐ.... 

"P. Μέήτραν ὑποδύς... 

vy. ἥλιε, Χριστέ... 


v). Νεκροῦται παγεὶς * ἐν τοῖς ὕδασιν 


39. Vat. ?, f. 284. Ad hypapantem potius aut 
natalia Christi quam εἰς τὰ φῶτα trop. respicit. 

41. Etiam cf. edd. Men. Dec. XIII, Jan. Il. Cee- 
lerum ex 8 versiculo satis aliena origo detegitur. 


43. Vat. 3, f. 285. Decasyllabus v. 8 usque in 
finem revertitur. Tum etiam reducem agnosce 


38. Menacor. Januar. Die XII. 

39. Stemus religiose in domo Domini, et 
cum tripudio unanimis celebremus hymnis 
ejus benignitatem et nimiam demissionem, 
eo usque ut Betbleem Judae puerum eum 
acceperit cernendum clamantibus : Bene- 
dictus... 

40. Roman. P. 229, 

41. Lumen ex Patre, quod pr:eter et ante 
tempora fulget, sedentibus in nocte appa- 
ruit, umbramque peccati repurgans illus- 
travit. Exulta, Adam ; l:etare, Eva ; Christus 
redemptio accessit; David, clama : Bene- 
dictus... 

. Roman. P. 999, 

43. Quando te chorusangelorum in specu 
vidit, o Christe, genitum ex Virgine, doxo- 
logiam intonuit cum pastoribus et ait : 
« Gloria in excelsis manifestanti se in 
« lerra, pacem ut largiatur clamantibus : 
« Benedictus qui natus es Deus noster, 
« gloria tibi. » 

44. Roman. P. 239. 

43. Menzor. Decembr. Die XXX. 

46. Roman. XXIX, p. 240. 

A1. Menaor. Decembr. Die XXX. 

48. Roman. P. 231. 

49. Intra corda praeparemus semitas, 
rectam sternamus viam ad conditorem ; 
valles criminum et passionum montes ever- 
tamus, ut cum letitia divinoque amore 
clamemus, odas intonantes: Christus ve- 
nit... 

50. Roman. S ro 

54. Ibid. P. 23 

52. Ibid. P. e 

53. Ibid. P. 240. 

54. Occiditur infixus draco in undis et 


at(icum melodum in dictione fere isocratica εἰρή- 
γὴν πρυτανεύειν, 
49. Vatic. ἃ, f. 112. — ἔτοιμάσ. τὸν χτίστην V. 
51. Barb. 1, 
πᾶσαι τοῦ ἐχθροῦ B. — ἀπενέχρωνται B. Homerica 
licentia correximus pro ἀπονενέχρωνται. 


[. 113. — νεκροῦται ἐμπλγεὶς B, — 


---λ- —— 


408 SS. COSMAS, 


NI , ᾿ς A - ^. 4 ^o Ei 5 
δοάχων, xai πᾶσαι τοῦ ἐχθροῦ " ἀπο- 


Ü LI 

^ ὃ ΄ * ^ 3 , 3 
VEZQouy Tat UV U.ELS, Χριστοῦ ἐπιφανεντος 
| 


- ^ e p ’ - - 
σρδάνου τοῖς ὕδασι" ^ γένος δὲ βροτῶν 
" πὸ 3: 505 A - , ^ 
ζωοποιεῖται, ^ χαὶ £X τῆς φθορᾶς ἐλευθεροῦ- 

X ὃ Y nM : * E» ͵ e , X 
ται, ἢ διὸ εἴπωμεν ὑλογημένος ὁ φανεὶς 

t “ » 

Θεὸς ἡγῶν, δόξα σοι. 


omnes hostis potestates | interimuntur, 
Christo stante palam in unda Jordanis ; ge- 
nus vero hominum vitz restituitur, sordi- 
busque eximilur, ideo dicamus : Benedic- 
tus qui apparuisti Deus noster, gloria tibi. 


ΠῚ. 


ΑΙΣΜΑΤΑ ΘΕΟΦΑΝΟΥ͂Σ ΕΙΣ TA ΦΩΤΑ. 


Cantica Theophanis in. Epiphanie lumina. 


I ὡς 
γε. Αἱ ἀγγέλιχαὶ 


; 
παρειστήχεισαν δυνάμεις, 
ὥσπερ οὐρανῷ 

M Noe ^ 1 EP 
πρὸς τὰ ῥεῖθρα ἰορδάνου 
σχοπούμεναι τοσαύτην 
τοῦ Θεοῦ συγκατάθασιν . 
ὅπως ὁ συνέχων πᾶσαν χτίσιν, 
χαὶ χρατῶν ἀσχέτως τῶν ὑδάτων 
τὴν ὑπόῤῥοον 
€ / Ἁ A 
ὑπόστασιν. σαρκὶ Θεὸς 
τοῖς ὕδασιν ἕστηχεν. 


Ill. Theophanes cum Josepho et Theodoro Stu- 
dita in sacrum triumviratum cooptatur, quo me- 
Jodorum seculi IX chorus longo agmine ducitur. 
Nullum tanen quod sciam genuinum ejusdem 
condakion ad nos pervenit, etsi sequentia stichera 
satis similem indolem prz se ferant, que omnino 
ad elegantem prexcedentium familiam, a Romano 
exortam, jure pertinent. Ninium fortasse timui 
acia agere, cum quiecumque edita sunt, silentio 
prestermisi; sepulta enim et mutila in faedo me- 
niorum tumulo jacent, cum ex meis membranis 
obstetricantibus, novam in lucem vegeta et redi- 
viva exsurgere possent, id quod statim a procemio, 
saltem uno et perspicuo lucebit exemplo. 

ὅσ. Ut in vat. 2, f. 36 et barb. 1, f£, 68, sic 
cdd. meniea in januar. die ll, eadem legi vi- 
dentur, quibuscum sponte conferendus venit Ro- 
man. XXIX, 15; sed vix quatuor priores στίχοι in 
meuieis incolumes suut, cum incipiant : at ἀγγε- 
λιχκαὶ προπορεύεσθε νυν, — Ἰορδάνου, Hinc mirare 
altici melodi leporem ac venustatem ; pro vulgari 


55. Angelice 
constiterant virtutes, 
ac si de colo 
in alveo Jordanis 
tam miram intuerentur 
Dei demissionem : 
quomodo qui omnem continet mun- 
et manu sua potenti [dum, 
aquarum regit superiorem 
molem, Deus caro factus, 
se inter aquas sislit. 


enim σχοπούμεναι ὅπως ὃ συνέχων πᾶσαν χτίσιν, το- 
σοῦτον συγχατέθη, ὥστε ἐν ὕδασιν ἑστάναι, atlica 
siructura habemus : σχοπούμεναι τοσαύτην συγχατά- 
ὄχτο, ὕπως x. v. ἕν Αἱ naleferiati menceorum 
διορθωταὶ, qui jam pro egregio v. παρειστήχεισαν 
frigide posuerunt προπορεύεσθε, ex Romano re- 
cocto, nunc in hunc modum ineptiunt : "Iogózvov: 
xp0&o7 02, "loxvvn, χαταλείψας τὴν ἔρημον. Χαῖρε, πο- 
ταμὲ, xal εὐτρεπίζου " πᾶσα δὲ ἢ γῆ ἀγαλλιάσθω" Χριστὸς 
ἔρχεται, τὴν ἁμαρτίαν τοῦ ᾿Αδὰμ χαθᾶρχι, ὡς εὖσ- 
πλαγλνος. Piget editorem Romanum a Venetis ne 
unguem quidem discedere. — Optima lectio ἕστης 
zcv in fine solus habet barb. alias ἔστησεν. Eam- 


. dem lectionem ἕστηχεν reperio in loco simili, 


quem certe prx oculis habuit aut Theophanes aut 
quicumque suo nomine cecinerit, Audi enim Cos- 
mam in can. Epiph. od. VII, 2: ὥτπερ οὐρανῷ... 
παβίσταντο ἐν Ἰορδάνῃ αἱ δυνάμεις τῶν ἀγγέλων axo- 
πούμεναι τοσαύτην Θεοῦ τὴν συγχατάδασιν, ὅπως ὃ 
χρατῶν τὴν ὑπερῷαν (f. melius pro ignoto verbo 
ὑπόῤῥοον) t&v ὑδάτων ὑπόστασιν... ἕστηχεν. 


E 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. 409 


vc. Στόμιασιν ἀγνοῖς... 

νζ. Μέγα χαὶ φρικτόν... 

vn. ἄσμασι, πιστοὶ, " ἀλαλάξωμεν ἐν- 
θέως - " ὁ ἐξ οὐρανοῦ $ fxcütóg τε καὶ 
δεσπότης, " τεχθεὶς ἐν τῷ σπηλαίῳ " xoi ἐν 
γῆ τρσερχόμενος, ᾿ σώζει τοὺς αὐτῷ προσυ- 
παντῶντας "΄ νυνὶ [ὡς βροτὸς] ἐν Ἰορδάνη x 
Χριστὸς ἔργεται " τοῦ βαπτισθῆναι ἐν σαρ- 
Xi xai σῶσαι τὸν ἄνθρωπον. 

νθ΄. Τρέμει τῇ χειρί... 

E. Ἅπασα ἡ γῆ... 

ξα΄. Θρόνον οὐρανόν... 

ξβ΄. ἔλαμψε φαιδρὰ * xai παράδοξος 
ἡμέρα ᾿ φώτων τοῦ Χριστοῦ, 
ζουσα τοὺς πᾶντας - 


χχταυγά- 
X (4 ?7 * - f ΄ 
ὁ εἰς γὰρ τῆς Τριά- 
* 3 -— € 
δος " ἐν τοῖς ῥείθροις παρίσταται, * ὃν τὰ 
: PONE 
Xepov6ei. δοξολογοῦσι, χαὶ ii Σεραφεὶμ 
θεολογοῦσι, " μεθ᾽ ὧν εἴπωμεν * ^ Θεὸς ἐφάνη 
ἐπὶ γῆς " σαρχὶ δαπτιζόυενος. 
! Ld — E3 , 4 ^V 
&y - Ὅσοι παλαιῶν ^ ἐχλελύμεβα τῶν βρό- 
z * ὃ ^v Ll * ^v M 
χων, εῦὔτε, νοητῶς χαθαρθῶμεν τὰς 
* / * νιν * , X* 1 
αἰσθάσεις, ἢ χαὶ ἴδωμεν τὸν χτίστην — ἐν 
χαὶ τὴν τοῦ δολίηυ 
ὃ 6G * ^ a ^ € τω 
ιαθλῶντα ^ χᾶάραν, xai σαφῶς ὑμνολογοῦν- 


* 
σαρχὶ βαπτιζόμενον, 


τες ἢ Χριστῷ χράζωμιεν iy Εὐλογημένος ὁ 
φανεὶς * Θεὸς Tuv, δόξα Got, 
ξδ΄, Φῶς τὸ ix φωτός... 
ξε΄. ἄστρον ἰαχώδ... 
Ec. Nava ζωτιχόν... 
EU ὦ τὰς χεφαλὰς 
διχαθλάσας, ^ ἥχει ἐυνφανῶς * xàv ἐν ὕδασιν 


- / 
των δρακόντων 


. x * “ ! N - * ά 
οἰκοῦντα ᾿ συντρίψαι X20 νεχρῶσαι σχολιῶ- 
"e ^ X* Δ Δ 
τατον δράχοντα, ^ xai τὴν γαρμονὴν βρο- 
τοῖς τοῦ δοῦναι τούτῳ πᾶντες εὐσεζῶς 

m * i$ 0v (Y ,—q] ὃ L 
βοῶμεν " ^ Χριστὸς ἔργεταν “ἐν Ἰορδάνῃ πο- 
ταμῷ “ ἐχπλῦναι τὸν ῥύπον ἡυνῶν. 

! ἧς 4 ^ 
e». Yi οὐρανοῦ... 
! , 
1 Σύνθρονος πατρί... 


98. Vat. 2, f. 20; vat. 4, f. 112; barb. 1, f. 40. 
— βασιλ, γὰρ B, qui totum v. 8 om. — ὡς 22oz0s 
suppletur ex tr. simili. 


62. Vat. 2, f. 37; barb. 1, f, 08. — Iter. B. ' 


om. v. 8. 


56. Menor. Jan. Die Il. 

51. lbid. 

58. In cantica, fideles, divinitus erumpa- 
mus: e colo rex ac Dominus, genitus in 
spelunca, perque terram procedens, salvos 
facit eos qui obviam accurrunt; nnnc ad 
Jordanem Christus graditur, ut in carne 
tingatur, et salvum faciat hominem. 


59. Menxor. Jan. Die II. 

60. Ibid. 

61. Ibid. Die III. 

62. [lluxit splendida stupendaque dies lu- 
minum Christi, omnesque collustrat : Trini- 
talis namque unus in fluctibus consistit, 
quem Cherubim gloriosum dicunt, quem 
Seraphim Deum clamant, quibuscum adda- 
mus : « Deus apparuit in terra, carne la- 
vandus. » 

63. Quicumque vetustis expediti sumus 
laqueis, adeste, mentium sensus expurge- 
mus, ac videamus conditorem in carne tinc- 
tum, perfidique anguis conquassantem ca- 
put, palamque hymnos promentes, Christo 
clamemus : « Benedictus qui apparuisti 
Deus noster, gloria tibi. » , 

64. Men«or. Jan. Die IV. 

65. Ibid. 

66. Ibid. Die VIII. 

61. Capita draconum conquassans, mani- 
feste venit ut aquarum incolam conterat et 
occidat, vaferrimum draconem, ac morta- 
libus gaudium conferat : ipsi omnes pie 
clamemus : « Christus venit ad Jordanem 
fluvium, ut tergat sordes nostras. » 


68. Menzor. Jan. Die II. 
69. Ibid. Jan. Die IV. 


63. Vat. 2 ib. — χαθαρθῶμεν ut Jos. Il, 1, et 
infra tr. 123. 
66. Barb. 4, f. 113. 
1. Vat. 2, f. 37; barb. 4, f. 68. V. ult. una 
syll. augetur, ut sepein ephymniis jam notatum. 


440 SS. COSMAS, 


! 
oc i eus 
!ow s OE 
οα΄. ἴδωμεν φρικτὴν  συγκατάξασιν δὲ- 
* [ ΄ῳ * * 
σπότου "᾿ ὁ τοῖς Χερουδεὶν, " émoyoUp.tvoc 
M! / -^ x* * ? Ϊ ὃ ΄ . * ^ 
γὰρ, Λόγος ὧν, " γυμνὸς ἐν Ἰορδάνῃ τῷ 
Izo3póuo παρίσταται, “ βάπτισυα αἰτῶν 
ὑπὲρ τοῦ κόσμου, " χαὶ φωτίζει τοὺς ἀνα- 
ἢ * 
ῥοῶντας - ^ Χριστὸς ἔρχεται... 
ri “ 
op. Σὺ τὸν Ἰσραήλ... 
I , “ 
oy . Tt ἀμφιγνοεῖς... 
! *» ^ e. s 
oÓ . Αἴρων τὰς ἡμῶν... 
! ΄ , 0€ 
ot. Φύσεως ἐμῆς... 
^ Ἢ E EC 
oc". (Qrfne εἰληφὼς ^ £x Παοθένου πανα- 
/ * PES * , » I 
γίας, ^ ἄναρχε Υἱὲ, ^ axoxa ἔμψυγον καὶ 
τὴ * 
ἔννουν, " Πατρὸς τῇ εὐδοχία, " συνεργείᾳ 
τε Πνεύματος, "νῦν δὲ Ἰορδάνου ἐν τοῖς 
e * P / , — ^" LI 1 , N. 
ῥείθροις ^ βάπτισμα αἰτῶν τὸν Ἰωάννην, 
P ΄ *X εν M - X 
ἔρχῃ, δέσποτα, Ἶ ῥύπου κακίας τῶν βροτῶν 
ἐχπλῦναι τὸ φύραμα. 
' - 
0^. 'loóuq λειτουργῶν... 
! »* ' » 
04. Ασωυεέν, À&ot... 


Τὶ. Vat. &, f, 113. — Add. ὦν. 


10. Desideraiur. 

71. Aspiciamus formidolossm Domini 
abjectionem ; qui super Cherubim vehitur, 
qui Verbum est, nudus in Jordane coram 
Joanne subsistit, baptismum  pelens pro 
mundo, illustratque clamantes : Christus 
venit... 

19. Menor. Jan. Die IV. 

13. Ibid. Die V. 

14. Ibid. 

13. Ibid. 

16. Te videre fuit, zeterne Fili, assumen- 
tem ex sanctissima Virgine carnem anima- 
tam menteque preditam, ex beneplacito 
Patris, cooperante Spiritu; nunc vero in 
torrente Jordanis expostulans baptismum a 
Joanne, venisti, Domine, ut a nequitis in- 
quinamento mortalium massam ablueris. 

11. Mencor. Jan. Die V. 

18. Ibid. 


τὸς Vat. 2. f. 37; Barber. f, f. 68. 


| V. 


ΕΙΣ TA IIPOEOPTIA TON ΦΩΤΩ͂Ν KOZMA QOAH. 


. Cosme profesta cantica in. Epiphaniam. 


ol. Koyezot Χριστὸς, 


s [i ^ *, L 
TOTAXU.0$ 0 τὴ EV hs 


]V. Sub hoc quarto titulo ea tantum ad satu- 
ram colligere animus erat, qua alibi nullum ha- 
bebaut locum, undequaque in acervum consar- 
cinata, cum inter ultima, quasi in sterquilinio 
" margarita, iasperatum mihi effulsit Cosmz nomen, 
de quo nemo ullus sive in tvpis, sive in mem- 
branis suspicionem hactenus movit. Non mihi 
saue, sed illi insanire liberet, cogitanti fortuito 
tantum casu accidisse ut etiam inter editorum 
menaorum vcsanos tumultus, in eodem die ja- 
nuarii XIl, integrum prastantissimi melodi no- 
men adhucdum e tenebrivosis emergat ἀργαιο- 
τελευτίοις : KOXMA. Nullo inde negotio ex reliquis 
elementis, vix sex deficientibus, jam supra f. po- 


79. Venit Christus, 
flumen illud pacis, 


sitis, per totam XXVI tropariorum seriem absol- 
vitur acrostichis : Eig τὰ προεόρτια τῶν φώτων Κοσμᾶ 
δή. Eo magis lator agmini nostro nunc non 
deesse Cosmam, quod sat amplum condakion de 
assumpta Virgine, quod typis committere incc- 
peram, expuli demum, sive quia jam editum, 
sive quia sublestze fidei arguebatur. Vetus tamen 
quum sit opus, atque a plurimis priscis novisque 
scriptoribus commendetur, munus meum erit, 
sententie. mee , qualiscumque sit, reddere ra- 
tionem nec locus deerit infra, ubi multa de as- 


.sumpla Virgine cumulantur. 


19. Vat. 2, f. 36, vatic. 4, f. 113, barber. 1, 1.08, 
— Ἰορὸ. ἁγίασαι V. 9. — cuu. εὐφημοῦσιν ib. — 


m lv: 
He 
n rae 
SIE E 


AULENA 


^ 
D Li ?s: 

* 
0M 


PT LR 
aA 
Q0. amc 


uim Ὁ ΚΡ 
TET 


wr MC 


Mer 
plns 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. A11 


€ ^ Ἁ 

ῥεῖθρα φαεινὰ 

᾿ ͵ N24 

ἀγιᾶσαι lopà νου * 

τὰ πέρατα σχιρτῶσιν, 

οὐρανο! συνευφραίΐνοντα!ι, 

v , ^ 

αγγελοι συμφώνως ἀνυμνοῦσι, 

τάγυατα βοοτῶν ἀναφοῶσι᾽ 
^ » 

Χριστὸς ἔογεται 

* / ^ ^ 

ἐν ἰορδάνη ταῖς ῥοαῖς 

τοῦ σῶσαι τὰ σύμπαντα. 


! μέ AS 
T. ἵνα πληοωθῇῆ... 
I 
τα . Σ. φοιον 
πβ. Τρυφὴ ζωτική... 
zy. ἄσατε ᾧδ ais... 
δ΄, * ἐξ 
ἐπ Πύλας, οὐοανὲ, ιχπέτασον ἐξ 


^^ * ^. X* /, 
Ujouc* ^ γῆ cuv τοῖς - "τοῖς, προευτρέπι- 
i e tÜ * 
σον τὰς τρίδους * ^ τὰ Dci p ἰορδάνη, 
, * 
SpDRa Mode σου B κήρυϑ Ξον τρανῶς; 


t | ΄ v . Ἀ 
ὦ ἰωάννη, * βόησον τοῖς πᾶσιν ἀναχοάζων 


Χριστὸς ἔρχεται "τοῦ βαπτισθῆναι ἐν σαρχὶ, ἢ 
καὶ σῶσαι τὸ γένος ἡμῶν. 

πε. Ρεῖθρα φαεινὰ, * Ἰορδάνη, mpoxa- 
θάρας, " βλύσον τηλαυγῶς, ^ χαὶ ἐυπλάτυ- 
γον ῥοὰς σου * * θεότητος τὸ πῦρ γὰρ * ὁ 
σωτὴρ φέρων ἔρχεται 3 φύσιν TOV ὑδάτων 
ἀγιάσαι * xai ἐν πίστει τοὺς ἀναξοῶντας᾽ ἢ 
Χριστὸς ἔρχεται... 

πς.. ἊΣ ἐλ μὰ μῶν Ps 


! 
zb. ] φθασε, Χριστ ὅς... 
! 


πη. ὥνπερ ἡ φωνή. "ὦ 


^ * 
πῆς ῥήματι Θεοῦ " καὶ τ τῇ τοῦ 


βοῶντος ἡ φθάνει ἐ £y γαρὰ n ἐξ ἐρήμου dio 
νης, * Χριστὸν “πρυχαταγγέλλων * xal βοῶν" 


Ἑτοιμάσατε, ἢ δείξατε Ψυγῶν εὐθείας τρί- 


Ab initio alius fere totus et male barb. ἔογεται 
Χριστὸς ποὺς τὰ ῥεῖθρα Ιορδάνου, ῥεῖθρον ὧν αὐτὸς, 
ποταμὸς 0, t. E. τὰ πέρ. 

δὲ, Vat. 4, f. 112. Πύλα! οὐρανοῦ διχπέτασον V. 
— πλατύνας V, contra rhvilimum et sensum. 

0. Ibid. et vat. 2, f. £0, barber. 1. f. 41. Dum 
eumdem melodum agnoscis, magnum etiam sa- 
luta, qui tribus fere verbis pingit tum ae4uora 
pellucida, quae Christo quasi obviam strata expli- 
cantur, tum alios fluctus, fulgore procul emisso, 


ut lucida fluenta 

Jordanis sanctitate impleat : 

qua patet, orbis exultat, 

caeli collaetantur, 

anzeli hymnorum concentum agunt, 
mortalium agmina sursum intonaut : 
« Christus venit, 

« ad Jordanis undas, 

« ut salva faciat omnia. » 


80. Menzor. Jan. Die IV. 

81. Desideratur aut jam ponitur. 

82. Ibid. Die IX. 

83. Ibid. Die XIII. 

81. Portas, o coelum, ab alto dilata; terra 
cum tuis terrigenis, prepara vias; fluctus 
intaminatos , Jordanis, puro amne extende. 
Clara vocis preco, o Joannes, clamans om- 
nibus vociferator : « Venit Christus, ut carne 
« baptizetur, ad salvandum genus nostrum. » 


85. Fluenta luculenta, o Jordanis, sursum 
emilte late splendentia, et tuas amplifica 
undas : deitatis enim ignem pra se ferens, 
venit Salvator, ut aque elementum conuse- 
cretur, una et fideles sursum resonantes : 
Venit Christus... 

86. Menaor. Januar. Die LII. 

87. Ibid. 

88. Ibid. Die IV. 

89. Cum Verbo Dei et voce clamantis la- 
tus venit ab eremo Joannes, Christum pre- 
nuntians et contestatus : « Prea»parate rec- 
« tasque facite animarum semitas, canite 


sublimes et coram igne divino ebullientes zgoza- 
θάρας $A92gov τηλαυγῶς xxi ἐμπλάτυνον ῥοάς... Dum 
desperant ceterae linguce, maxime latina, δ γέρο 
in his uniea exultat ovans. Sed quid poeticen 
moror, cum tanto sublimior sit theologica seu- 
tentia, qua Christus eleincntum zequoreum ad 
sacramenti vim et. maje-tatem. consecrat. Cum 
tribus codd. male se habet, ut solet, v. 8: τοὺς 


πιστῶς ἀναβοῶντας. 


89, Vatic. 4, f. 172. 





412 


ὅους - ἄσατε συμφώνως χεχραγότες ' 
Χριστὸς ἔ ἔρχεται... 
ες Πα ον 
La". Τὸ νὰ 
μβ΄. ἄνθος ἐκ Δαυίδ... 
Ly. Tn 
LÀ. ὡς διὰ capxó.... 
μθ΄. 
hs Φρασον χαὶ εἰπέ... 
» ὦ τῆς ὑπὲρ νοῦν xa... 
EU Leon 
n) ὡς ἐπιβλαδῶν... 
P. Νῦν προφυητιχῶς. -- 
ρα . Κράτος χατ ᾿ἐχθοῶν.. - 
(B. Ot ἐν τῶ ἀδάμ. ἥδ 
ey. Σέλας ix φωτός.. : 
gj. Mica Xa φρικτῶν... 
pt. ἄρωμεν, πιστοί... 
ec. Ó τῆς ὑπὲρ νοῦν θεϊκῆς... 
ζ. Δεῦτε xai ἡμεῖς... 
pn colboescss 


! Led e^ 
! οθ . Νῦν τοῦ ἱεσσαί... 


Νόμου πληῤώτης: s 


SS. COSMAS, 


« unanima voce resonantes : 
« tus... » 
90. Desideratur, aut alibi ponitur. 
91, Item. 
99, Menor. Jan. Dic II. 
93. Desideratur. 
94. Menzor. Jan. Die VIII. 
98. [bid. Die III. 
96. Ibid. Die IX. 
97. Ibid. 
98. Desideratur. ' 
99. Menczor. Jan. Die IX. 
100. Ibid. Die XII. 
101. Ibid. 
102. Ibid. 
103. Ibid. 
104. Ibid. 
103. Ibid. 
106. Ibid. 
107. Ibid. Die XIII. 
108. Desideratur. 
109. Jan. Die XIII. 


Venit Chris- 


V. 


DE HYPAPANTE. 


I 4 , 
ρι. Al ἀγγελικαὶ 
στρατιαὶ δορυφοροῦσαι 


V. Quintam hane classem nostrorum στιχ ηρῶν 
quis instruxerit, an Cosmas, an Josephus, an Theo- 
phanes, prorsus me latet. Ignota Mencorum con- 
ditoribus evasit, nec nisi unus est quem sciam 
codicem in quo supersit, barberin. mihi s:cun- 
dus. Sane et luce ampliori et certo cujusdam ma- 
gistri nomine series digna reputabitur. Si quid 
in tantis tenebris conjicere licet, suspicor in sub- 
versa quadam acrostichide absconditum esse ac 
pene expunctum N?colai nomen, inter primos s:e- 
culi IX melodos spectabilis. Qua occasione, eo sal- 
tem conjectura proficiet, ut quadam nostrorum 
στιχηρῶν series, extra natalium cyclum posita, hic 
memoretur, simulque via nobis sternatur ad ul- 
teriora. Is melodus id prorsus singulare habet, 
ut sub eadem nominis sui acrostichide, transeat 


110. Angelica 
agmina, more satellitum, 


non solum ab uno hirmo ad alterum, sed a quodam 
tono certo ad alium longe diversissimum. Sic in 
Dominica IIl quadragesime, sub illa acrustichide 
NIKOAAOY,, incipiunt ab hirmo at dyyeXoxzitoui VI 
tria troparía : Νῦν ἀγγελιχαὶ.,. "Iva τοῦ ᾿Αδὰμ... 
Κλείει τὴν "E2lp, tum inde pergunt sub hirmo oixo; 
τοῦ Ἐφραθᾶ toni Il quatuor minima stichera : λυ- 
θέντες... Ἄγε νῦν... Ὀψώμεθα,.. ὙψΨουμένον. Qua de 
re plura mox dicturus ad Cyprianum, nihil ad- 
dam, nisi quod inepta non sit suspicio, etiam 
hunc Nicolaum juxta triumviratum jam dictum 
proximo in loco esse cooptandum. 

110. Omnia accepta sunt ex barber. 2, f. 40. — 
δοροφοροῦσαι. Quasi eleganti pictura melodus exor- 
ditur. — V. 8, more Romani, novem suas syllabas 
recuperat. 


|: Τρ e» 


ponitar, 


E eg 
-— gp. Δέχου, Συμεὼν, 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. 413 


τὸν μετὰ σαρχὸς 

ἐν ναῷ φανέντα βρέφος, 
σχιρτῶσι σὺν ἀνθρώποις, 
ἀγαλλόμεναι σήυνεοον, 

χαὶ τὸν ἐχ Παρθένου σαρχωβθέντα 
Θεὸν συμφώνως ἀνυμνοῦσι, 
πιστῶς χράζουσαι - 

Εὐλογημένος ὁ ἐλθὼν 

Θεὸς ἡμῶν, δόξα ποι, 


pur. Nüv τοὺ lcga τὸ σωτήοιον 
ἐφάνη, τ ἔλαυψε τὸ φῶς i τοῖς ἐν σχότει 
χαθημένοις - * ἰδοὺ γὰρ ὁ δεσπότης, Ἐ ἐπὶ 
χούφης χαθήυιενος * οἷάπερ νεφέλης τῆς Παρ- 
θένου, " ἥλιος ἀστράπτει, " σώζων κράζον.- 
τας" * Εὐλογημένος... 
* iy ἀγκάλαις τὸν 
δεσπότην " * ἴδὲ τὸν Θεὸν ᾿ ; 
σαρκωθέντα - ἢ 


ἐπ᾿ ἐσγάτων 
“ ’ x* 
προσχύνει τὸν φανέντα᾽ 


ν * 
τὸ σωτήριον χήρυξον, " βόησον γενόμενος 


“δ * “ - "€ 
ἐν «à, τοῖς ἐν τῷ ἅδη κρατουμένοις * Σ 
M * 3 
Χριστὸς ἔρχεται ἢ πάντας ἐν σχότει χαὶ 
-o* 
σχιᾳ “ θανάτου λυτρούμενος. 
! d^ A , 
Py. Ov αἱ στρατιαὶ TY ἀγγέλων 
3 ^ * ^ e jT A * δ , [] 
ἀνυμνοῦσι, " νῦν ὁ Συυιεὼν ἀγχαλίζεται ὡς 
* Y. ok 
βρέφος, " xai χαρμοσύνως χράζει, ^ μυστι- 


χῶς ἀγαλλόμενος - ἘΠΕ δ ν δὲ τὸ φῶς τὸ 


3 * ! ΄“Ὸ- 
πρὸ αἰώνων, * διὸ ἀπόλυσον με, σῶτερ, ἢ 


A * , 
πιστῶς ψάλλοντα." Εὐλογημένος... 
! ^ LX 
pio. Νόμου τοῦ γραπτοῦ " τὰ σχιώδη 
^ X* « - R —^- 
γὺν παυσχσθω" " ἦλθε γὰρ Χριστὸς, * τῶν 
ἐθνῶ Joxía - * 
εὐνῶν ἡ προσόοχία 
ἡ ἀλήθεια ἔλαμψεν. ἢ ἴδετε, λχοὶ, xai προσ- 
^ * ^ 3 ^ - e * 
χυνεῖτε " Χριστὸν ἀγκάλαις τοῦ προεσούτου, 
΄- , * 4 4, 
πιστῶς κράζοντες "Εὐλογημένος. 
’ ψ Ἢ x ^. i 
(6. Υμγον ἐν Σιὼν * νῦν προσάδει σοι 


t ? , 7 * 
ὁ Λόγος ἐπεφάνη, 


111. Barb. 9, f, 41. Post ἥλιος deest φαεινὸς au 
δίκαιος aut alius dactylus, nisi legatur χαθάπερ 
ἥλιος, 

112. τοὺς πρὸς πάντας B. Mirari noli eamdem mo- 
rituro Simeoni ad inferos dari legationem quam 
alii melodi eum nonnullis patribus Joanni Bap- 
liste. commiserant. Sane gravissimus theologus 
Cosmas eadem cum lyrico suo impetu decantat 


circum puellum sub carne 

se in templo manifestantem 
tripudiant cum hominibus, 

in hodierno gaudio, 

Virginisque natum carne indutum, 
uli Deum, consonis celebrant hymnis, 
cum fide clamando : 

« Benedictus qui venisti, 

« Deus noster, gloria tibi. » 


111. Nunc Israeli salus apparuit ; effulsit 
lux in nocte sedentibus : ecce enim Domi- 
nus, quasi levi nube vectus Virginis, sol 
coruscat, salvans clamantes : Benedictus... 


112. Accipe, Simeon, in ulnis Dominum; 
Deum cerne in ultimis temporibus incarna- 
tum, adora manifestatum, praedica salvato- 
rem, ad inferos profectus, clama inferorum 
caplivis : « Christus venit ad liberandum 
« positos omnes in nocte et umbra mortis. » 


113. Quem angelorum cohortes hymni- 
ficant, nunc Simeon amplectitur uti puel- 
lum, et alacri, intimoque gaudio plenus, 
incipit : « Te vidi lumen ante szcula; me 
« ergo dimitte, servator, cum fide psallen- 
« tem : Benedictus... » 

114. Scripte legis nunc umbratilia ces- 
sent, nam venit Christus gentium expoec- 
tatio; Verbum apparuit, veritas illuxit, Vi- 
dete, gentes, et adorate Christum senis in 
brachiis, cum fide geminantes : Benedic- 
tus... 

115. Nunc hymnum in Sion creatura tibi 


in can. hypap. od. VII,2: ᾿Αδὰμ ἐμφανίσων ἅπειμι 
εἰς ἄδου διατρίθοντι καὶ τῇ Εὔᾳ προσχομίσων εὐαγγέλια, 
Συμεὼν ἀνεζόα, σὺν προφήταις χορεύων, Cf. trop. 118, 
123, 127. 

113. Ibid. f. 50. : 

114. Ibid. — ὡράθης cf. infra 149 ct Roman. 
XXIX, 84, 88, etc. 

115. Ibid. ἡμεῖς δὲ B. 





MA SS. COSMAS, 


e , x “Ὁ ^ * 
ἡ χτίσις, ^ Δόγε τοῦ Θεοῦ, 


νεχθέντι, " 


τῷ va πρῦσε- 
Boer Θαυμαστός σου * ὁ ναὸς, 
σῶτερ, míguxe' " τίμιος ὁ πρέσύυς, ὁ λα- 
δραχὶ χατέγοντα τὰ πάντα᾽ 


ἡμεῖς δὲ ψάλλωμεν᾽ 7 


(ὦν ce, 
Ιὐλογημένος. .. 


! 3 c , , Y 
oc. Λέγε, Συμεὼν, " τίνα φέρων ἐν ἀγ- 


, M . PP A 00K 03 , 
χάλαις — νῦν ἐν τῷ ναῷ, — ἀγαλλόμενος γο- 
/ * - λ / , X 38 P 
ρεύεις, ^ βοῶν" Απόλυσον pe, ^ εἰδον γὰρ 


τὸ σωτήριον * 
τὴν EEXQUIUEVID aT αἰῶνος. * Αὐτῷ βόη- 
σον" , Eoleywpávog. 

p. ὄντως ἐμφανῶς * 6 Θεὸς ἐν vi 
ἐπέστη. 
τρὸς ὁ Adyos, $ 
xat δέγόμενος “ 
ἐξαιτοῦμαι, " φησὶν ὁ πρέσδυς τοῖς παροῦσι, " 
πρὸς v xpa ATE" a Εὐλογημένος... 

pm. 3 2h Συμεὼν, i 
ἀγάχλου, ἢ ὃν Yse τυπιχῶς ^ προεδήλουν οἱ 

ποοφῆται, * ἑώρακας ὡς βρέφος * 

χάλαις ἐράστασας᾽ κήρυττε λοιπον, καὶ τοῖς 
ἐν ἄδη * ὡς χατιὼν ἐγείρει πᾶντας 
ἄδοντας " * Εὐλογημένος... 

pi. Βύλπους πατοιχοὺς - μὴ κενώσας 
Θεὸς Λόγος, “ born ἐξ ἁγνῆς * προσελάβετο 
Παρθένου, " xai βρέφος καθωράθη * ταῖς χερ- 
σὶν ἐποχούμενον. “ Ασατε αὐτῷ, χοροὶ ἀγγέ- 
λων, ἦ καὶ σὺν ἡυῖν ᾿λνξυλίμ βυντει: 
ψάλλετε . * Εὐλογημένος. " 

px - voy γλυχασυὸν * σοῖς ἱκέταις, Θεοῦ 
Λόγε, * ὥσπεο EX νεψῶν. " τῆς χρηστότητός 
σου πλέον, " ὑμνοῦσί σου τὴν θείαν * xai 
φρικτὴν οὕτως σάρχωσιν᾽ * cU γὰρ εἰ καὶ 
βρέφος καθωράϑης. T αὐτοῦ ὑπάρχεις Θεὸς 
Λόγος, " διὸ χράξωμεν " * Εὐλογημένος... 


"ὅλως gupsbes ἐξ o &yvs, ILla- 
* 
ὡς P péyos" ὅθεν τοῦτον ' ἐν 


y atom, νῦν τὴν λύσιν 
xai τῷ [Πνεύματι 


χαὶ ἂἀγ- 


* πιστῶς 


κοινῶς 


L4 Ll »* τ 
pua. ἴσος τῷ Πατρὶ " κατ᾽ οὐσίαν ὧν, 
ἴσος τῇ μητρὶ ^ xa ἡμῖν ἐφά- 


οἰκτίρμων, 
εἰ γὰρ καὶ σὰρξ ὡράθης, 


νῆς ὄντως; 


410. Barb. 2, f. 70. —— Αὐτῳ in fine emphatice, 
ut apud Roman. XVII, 7, Domit. 22, etc, 
147. lbid. — νῦν ante τὴν λύσ, additur. 


* εἶδον lo: ραὴλ D. VÉGU δόξαν ἢ 


in templum recepto modulatur, o Verbum 
divinum, in haec erumpens : « Stupendum 
« tuum est templum, o Salvator; veneran- 
« dus senex, qui te excepit, dum pugillo 
« omnia tenes; psallamus et nos: Benedic- 
« tus... » 

116. Dicito, Simeon : quis est ille quem 
brachiis nunc in templo gestas? Quo lzta- 
bundu; exultas, et cui alfaris : « Me dimitte, 
« vidi enim salutare ; vidi novi Israelis glo- 
« riam a seculo abscondilam. » Illi voci- 
ferator : « Benedictus... | 

1171. « Verum est : palam Deus in terra 
« stetit, omnino caro factus casta ex puella, 
« Patris Verbum jam puellus. Unde illum 
« in ulnas recipiens, gaudeo, nunc dissolvi 
« deprecor, » ait senex astantibus ; ad hunc 
clamate : « Benedictus... » 

118. Lelare, Simeon, et in spirilu exulta; 
quem enim in typis prophetae praemonstra- 
bant, tu ut puerum vidisti et brachiis sus- 
tinuisti. Superest eum praedicare apud in- 
feros venturum, ut excitet omnes in fide 
canentes : « Benedictus... ». 

119. -Paternos sinus minime deserens, 
Deus Verbum carnem assumpsit cx Virgine 


casta, et puer conspectus est manibus sub- 


vectus. Cantate illi, chori angelorum, ac 
nobiscum glorificate in communi psalmo : 
Benedictus... 

120. Stilla tuis fupatpUE. o Dei Ver- 
bum, velut e nubibus, benignitatis tue 00- 
piosam dulcedinem, dum hymnis tuam pro- 
sequuntur divinam stupendamque in carne 
nativitatem. Tu enim quamvis puer visus 
sis, Deus idem et Verbum manes; ideo 
plaudamus : Benedictus... 

121. Similis Patri ex natura, pro tua mi- 
sericordia, matri nobisque vere sequalis 05- 


tensus es ; quantumvis enim caro CCrnéeris, 


119, χαθωράθης, bis infra, ut supra ὡράθη pro 
ἑωράθη, eque cum compositis neograca, ubi velt. 
ὥφθη, χατώφθη. 


.....ὄ -αἰπαιτσαππυσανσν σαν συνννδδυνσνν.. νυ σαυμδδουδυυυννανν 


JOSEPHUS ET THEOPHANES. A15 


* 2f IN ^ 
ἀναλλοίωτος ἔμεινας " ^ ὅθεν καὶ διπλοῦν ὁ 
* ^ , ^ 
Συμεόν σε ^ ἐν γηραιαῖς λαθὼν ἀγκάλαις, i 
: * p. 
σχιρτῶν ἔψαλλεν " 7 Εὐλογημένος... 
: e Té “ΟΝ Ἀγ. , x ’’ 
p«6 . Vévog γοϊκὸν " ἠλευθέρωται χατά- 
“-ὄ- — * ^ 
pus " τῆς ποογονιχῆς, σαρχωθέντος τοῦ 
Κ , , Ἃ ἐθ - M N - * X s 
ugtou*" ἐθνῶν φυλα! xat γλῶτται, νῦν τὰς 
^o ΄ * 3 s 
γεῖρχς κοοτήσατε͵ " ἄσχτε ᾧδὰς γαριστη- 
* ^» ^ T 
ρίους, " σὺν ἱερεῖ τῷ θεοδόχῳ " πιστῶς xoX- 
ζρυσαι" Εὐλογημένος... 
T^ » * * e 4 M 
pxy. Νῦν ἀπολυθεὶς " τῆς Gapxoc, Copt 
d E ' X L4 Ó «. * * 44 -- 
πρεσῦύτα, “ ἀπιθι, λοιπὸν ^ προχηρύξας τοῖς 
ἃς S. " * o * oS cw ul x 1 1 φῶ 
ἐν ἄδη εὸς σαρχὶ ἐφάνη, ^ καὶ τὸ ψῶς 
ἀνατέταλ; * de 4 j C 
χεν, ἤλθῆεν ὁ λυτρούμενος τὸν 
/ x ^ * -- , p ^ 
κόσμον " ix τῆς φθορᾶς τοῦ ἀλλοτρίου " διὸ 
" * * 
xpabate* ^ Εὐλογημένος... 
' 3 e "΄«ἦ * ^ 
pr3. Δεῦρο σὺν uiv, ᾿ ὦ προφῖῆτα 
. NA X vx E " δ 
Hoata * * ἴδε τὸν υἱὸν * ὃν προέφης τῆς Iac 
θέν Β' * ^-^ p « e; * » ΄ ὃ 
Qu* " συνέλαζε γὰρ αὕτη ^ ἀπειράνδρως, 
zs. M * ? : : : 
xat Erexe ΄ τὸν Éup.avov 2A, Υἱὸν ὑψίστου, " 
^ ^ 
ὃν Συμεὼν λαξὼν ἀγκάλαις * βοᾷ σήμερον. i: 
Ἐυλογημένος. .. 
! , * mu B 
ῦχε, Aéyou, Συμεὼν, " Qv προεῖπον οἱ 
pes e 4 ^ * ^, 
προφῆται" ἥκει ἐυφχνῶς " xxi βροτοῖς 
3 ^v À* NY , X 
ἀναστραφῆναι " " ἰδοὺ γὰρ πάρεστί σοι 
νηπιάζων, ὡς ἄνθρωπος » teGan oaxovfi.spos 
t , * * * * “ e ^ 4 ’ 5 
0 χτιστῆς, " χαὶ σὺν ὑμῖν ὑμνῶν ἀγάλλου, 5 
— ἢ) 3 
βοῶν ἄπχυστα" ἢ Εὐλογημένος... 


ρας. Δεῦτε xai ἡυεῖς, * χαθαρθέντες τὰς 
αἰσθήσεις, * voy ἐν τῷ ναῷ * πορευθῶμεν τῷ 
ἁγίῳ, " ὀψόμενοι τὸν κτίστην " ἐν ἀγκάλαις 
χοχτούλενον " ἴδωμεν Παρθένον γαλου- 
γοῦσαν " καὶ μυστικῶς αὐτῷ τὸν ὕμνον, 
πιστοὶ, μέλψωμεν * ESXoynu.évog ὁ ἐλθὼν ἢ 
Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι. 


122, γένος χοϊχδν ῥυσόμενος θεὸς x, τ. £, Sic Cos- 
mas fere in eod. loco ]. 
125. Barb. 2, f. 93. 


128. τεσσαραχονθήμερος infra recurrit. apud Jo- 


immutabilis permanes; unde duplicis te 
nature Simeon seniles inter ulnas gestiens 
salutavit : Benedictus... 

129. Terrenum genus a parentum male- 
dicto eximitur, postquam in carne Domi- 
nus venit; nnne, gentium familie et lingue, 
mittite plausus, canite odas eucharislicas, 
cum sene Dei exceptore fideliter erumpite : 
Benedictus... 

193. Nunc solutus a carne, senex sapiens, 
abi, hiec jam praedicans apud inferos : 
« Deus in carne visus est, etlumen exortum 
α est; venit qui redimit mundum ex inimici 
« corruptela; ideo vociferanini : Benedic- 
« Lus... » 

194. Adesto nobiscum, Isaia propheta : 
ecce filium ex Virgine, quem predixisti; 
ipsa enim sine viro suscepit et peperit Em- 
manuelem, Altissimi Filium, quem ulnis 
excipiens Simeon, intonat hodie : Bene- 
dictus... 

195. Simeon, accipe promissum a pro- 
phelis, ecce venil manifesto, etiam cum ho- 
minibus conversaturus: ecce tibi namque 
adest puerascens, ut homo quadraginta die- 
rum, ille ereator; miscens nobiscum hym- 
nos, lmtare, erumpe sine fine : Benedic- 
tus... 

196. Agedum, eamus ef nos, sensibus 
sublati, nunc in templum sacrum, condito- 
rem ut cernamus in brachiis contentum. 
Videamus Virginem lac illi praebentem, ac 
mysticum eidem hymnum, o fideles, modu- 
lemur : Benedictus qui venisli, Deus noster, 
gloria tibi. 


bium tr. 14 et in penultimo auepigr. IV, 9, ubi 
ex unica dictione conflatur cuin binis accentibus 
justus v. heptasyllabus. 


-»—-- 





M6 SS. COSMAS, 


VI. 


OMOIA. 


p. εἶδε, Συμεὼν, " ὅπερ φῶς ἐχρημα- 
τίσθη- ᾿ φῶς γὰο Dacis ' un Quos 
ὅπερ γα τελεῖς βρέ ἔφος ἡ 
λαις ψερύμενον * ^ ἄπιθι, καὶ γοῦν καὶ τοῖς 
χαὶ φῶς τὸ ἐκ φωτὸς ἀδύτου 


"EE" 
χυσίας. ἐν epi 
2 ex P3 
ἐν &O0'^, 
χαχεῖ χήρυξον᾽ Εὐλογητὸς ὁ ἐπὶ Ss 
φανεὶς φῶς Θεὸς ἑυῶν. 

Ho. " 
gx". ἄνω υἱὲν Πατρὺς ὁμοούσιος καὶ 

/ * * 

Λόγος; ἰδίῳ δὲ μητρὸς 

* 4 
βοέφος * * διπλοῦς γὰρ τὴν οὐσίαν " καὶ 
* δθεν xai ὥσπερ ζεῦ- 


ὁμοούσιος χαὶ 


ἁπλοῦς τὴν ὑπόστασιν " 
: / * b P “ ^ "4 x 
γος τρυγόνων, ^ ψυχὴ xai σῶμα τῷ Κυρίῳ 
τὸ χαταληφθὲν " σήμερον νῦν ἐν τῷ ναῷ " 
ὡς δ ὥρον προσφέρεται. 
r L 
Qxü . Αἱ παρθενικαί... 


2A. Αἱ πρεσθυτικαί.. " 
pu. Αἱ προφητιχαί. dus 
p. Σήμερον ὁ πάλαι... 
py. ὁ χγερουφικοῖς.. 
n. Ó χερουθιχοῖς... 

pe. Δέχου, Συμεών... 
pie . Βρέφος Ma) M 
a. Kai χαρδίαν σήν.. 
pa . Oi οὐρανοῖς... 


VI. Ín. promptu mihi esset prolixa ejusdem ar- 
gumenti altera et nova ex integro series, quam 
quidem descripsi, sed neglexi, cum rudis sit et 
indigesta et plerumque recocta farrago ; in qua 
plus minus spretis rhythmo et metro, eadem 
inepte regeruntur; ut satis ostendunt duo selecta 
trop. inter minus incompta. Omnia, si quem ju- 
verit, occurrunt in Vat. 2, 1. ]. 

127, ἐχρηματίσθης V. —— φῶς ἴλαρὸν, ut incipit 


127. Intuere, Simcon, eum qui lumen 
appellatus est; nempe hilare lumen Patris 
e lumine effusum; ipsum quem manibus ge- 
ris. Abi, jamque et apud inferos inacces- 
sam luminis lucem illic annuntio : Bene- 
diclus qui in terra visus es, Deus noster. 


198. Utin colo unius cum Patre substan- 
{12 est et Verbum, sic in terra unius cum 
matre et puer; duplex quidem natura, el 
persona unus : unde uti par columbarum, 
et anima et corpus a Domino assumptum 
hodie in templo offeruntur. 


129. Vat. 1445 f. 483 in febr. die III el 
iterum f. 495 in die VII. 

130. Ibid. 

131. Ibid. f. 191, in die V. 

132. Ibid. f. 187. 

133. Ibid. f. 187. 

134. Ibid. P. 195 in die VII. 

135. Ibid. f. 187 in dieIV. 

136. Ibid. 

131. lbid. f. 191 in die V. 

138. Ibid. f. 195 in die VII. 


hymnus quem habes infra inter anepigr. LXIII, ubi 
de S. Athenogene martyre et cantico ipsi ascri- 
pto plura. — φῶς τὸ 2x φωτὸς cf. 41, 64. 

198. Barb. 2, f. 183. Ab initio sat pressa et con- 
cinna est ticalogits formula, neque ineleganter 
xal opposita jungit. — υἱὸς xal βρέφος y.— 0 
προσληφθὲν V. — f. σῶμα κχυριαχὸν τὸ νῦν. — ἐν τῷ 
ναῷ codd. additur. 


JOSEPHUS ET THEOPHANES., 417 


VII. 


DE S. EUTHYMIO. 


Lord 


pA. ὥσιε ποιμὴν, ἢ ποιμενάρχα, τοῦ 
Κυρίου ἢ ὥφθης ζηλωτὴς, ἢ τὴν ψυχὴν ὑπὲρ 
* προθέμενος, παμμάκαρ, " xoi 
γινώσχεις τὰ ἴδια, " xai διαγινώσχῃ ἐξ 
ἰδίων - * καὶ ἐν γαρᾷ τῆς Θεοτόκου, " λαοὶ, 
εἴπωμεν" ἢ Ἐῤλογηυιένος ὁ τεχθεὶς * Θεὸς 
ἡμῶν, δόξα σοι. 

Qu. Δόξα ἀθληταῖς, " ἱερωτάτοις προῦσ- 
θήχη, * χλέος ἀαχηταῖς, ^ μαρτύριον Καρίεσ- 
ew, * Εὐθύμιε τρισμάχαρ, ^ θεοχρίτως ἀνέ- 
φηνας * μάρτυς χαὶ ποιμὴν καὶ ὑποφήτης * 
καὶ ἐν χαρᾷ... 


ποιμνίου 


VIL. Ita soli Christo, et quidem nascenti, at ἀγ- 
γελιχαὶ consecvari videntur, ut in immenso illo 
sanctorum cyclo per mena sive edita sive mss. 
late diffuso, unus sit, nisi fallor, S. Euthymius 
sardensis, cui similia stichera dicaverit ignotus 
quidam melodus, ejusdem fortasse provincie et 
ecclesi; studio favens: quod quidem exemplum, 
utpote rarum etsingulare, ac paucis verbis con- 
lentum, zterno nolui silentio preetermitti. 

139. Ex vat. 3, f. 97. Duo trop. pertinent ad 
diem XXVI dec. in qua fit memoria S. Euthymii 
Sardensis ecclesic episcopi et martyris, sub Lcone 
Isaurico ob sacras imagines mactati. — γινώσχοι 
el διαγινώσχεις V. cf. Joan. X, 14, 15.— Preestaret 


, διὸ ἐν θεοτόχου χαρᾷ hic et infra. 


140. ἱερώτατος V, — χαριώντων sic cod. corrupte. 
— Quatuor supersunt, ut penitus exhauriatur, 
quantum ego resciverim, quidquid pertinet ad 
hujusmodi melodiam. Primum igitur αἱ ἀγγελικαὶ 


139. Pastor sancte, dux gregis, Dominum 
visus es imilari, ut qui animam pro ovibus 


posuisti, beatissime, et luas novisti, οἱ a Luis 


notus es. Et in gaudio Deiparze populi dica- 
mus : Benedictus qui natus es, Emmanuel, 
gloria tibi. 


140. Athletis gloria fuisti, pontificibus 
incrementum, decus ascetis, Cariis testimo- 
nium, tu qui, eligente Deo, apparuisti, Eu- 
thymi ter beate, martyr et pastor et doctor. 
Et in gaudio Deiparcw... 


memorantur in die IX decemb. ad quadam γενέ- 
0X:a sive encienia ecclesie CP. seilicet sticher. 0. 
Δέσποτα Χριστέ. 2. Πάλαι Σολομών. 3, Δεῦτε ἀδελφοί, 
Dein sub acrostichide Νιχολάου, ejusdem moduli 
sunt in dominica lll quadragesuu: stichera qua- 
tuor: 1. Này ἀγγελικαί, 2. Ἵνα τοῦ ᾿Αδάμ, 3. Κλείει 
τὴν Ἐδέμ. 4. Ὅτε τῷ σταυρῷ, de quibus p. M2 et 
statim in sequenti p. plura reperies. Denique ad 
ultiniam pentecostarii hebdomadem occurrunt iu 
feria IV tria stichera: 1. "fva. τὸν εἰς γῆν. 2. «o- 
t530v "Aóáy., 3. Τύραννον ἐχθρόν. Postremo, in Va- 
tic. 787, ad V diem augusti accedunt in vesperis 
tria de Trausfiguratione profesta stichera :1. Aan- 
Ψψας ὑπὲρ νοῦν, 2, Ex φωτογενοῦς. 3 Ὅρος τὸ ποτὲ, qui- 
bus si addatur alius metri 4. Νόμον xai προφητῶν, 
emergit nomen ignoti cujusdam melodi AEONxo;, 
cui locum alicubi dabo libenter, si Deus faverit, 
luxque effulserit amplior. Nec plura. 


418 


CYPRIANUS ET NICOLAUS. 


l. 


« 


Βηθλεὲμ, γῆ Ἰούδα, 
τὸ χατὰ σάρχα 
Θεοῦ πολίτευμα, 
φαιδ ρῶς εὐτρέπισον τὸ θεῖον σπήλαιον, 
ἐν ᾧ Θεὸς σαρχὶ τίκτεται 
ἐξ ἀπειράνδρου ἁγίας Παρθένου, 
εἰς τὸ σῶσαι τὸ γένος ἡμῶν. ᾿ 


1. Ut superiores moduli αἱ ἀγγελιχαὶ, sic. nihil 
solemnius inter natalia quam versiculi sub eon- 
stantissimo hirmo οἶχος τοῦ Ἐφραθὰ, frequentati 
singulis fere diebus, nec tantum de Cliristo, sed 
de omnibus sanctis quos festorum csclus in Jesu 
pueri satellitium stipavit. Id quamvis ab omni 
christiana antiquitate derivari videatur, Cypria- 
nus tamen, tam in edd. quam in mss. libris, di- 
serte nominatur ejusdem moduli conditor. Eidem 
alia pauca ascribuntur idiomela, qui annosam 
et auream vetustatem sapiunt. Octavus est inter 
novem et viginti melodos insigniores, quos ve- 
tera menza a fronte ostentant. commendandos. 
Commendatur etiam vel a rara illa licentia, adeo 
antiquata, ut eain duo tantum inter recentiores 
Nicolaus, ut paulo ante dixi, et Jobius de quo 
inox dicam, sibi vindicare ausi sint : qua nimi- 
rum ab ampliore prod'niio exorsus, pergit me- 
lodus per minimos versiculos alacri rhythnio 
variatos. Hic vero Nicolaum nolui a Cypriano re- 
movere, tum quia nomen ejus sat aperte ab 
acrostichide emergit in trop. 8, 9, 10, 11; tum 
etiam quod, ubi nemo nominatur, quum ex in- 
dole rhythni, consuetudine dictionum, solemni- 
tale sermonis idem ac perpetuus melodus ubique 
spiret, nec justum, nec salis «equum visum est 
Cyprianum a Nicolao sccernere, Nicolao autem 
aliquid audacius placuisse monui, cum ab uno 
in alterum tonuni, nec rupta acrostichide, trans- 


ZYNTOMA. 


Bethleem, terra Juda, 
secundum carnem 
Dei civitas, 
festive prepara divinum specum, 
in quo Deus carne editur, 
ex innupta sacra Virgine, 
pro generis humani salute. 


eat. Exemplo superius memorato adde duo alia 
primum in Ortliodoviar festo, post quatuor ampla 
stichera loni primi: Νῦν &oz6ilag... ἹἹεροτύποις.ο. 
Κόσμος... Ὁ τῇ ἀνάρχῳ, texit porro sub module 
nostro οἶχος τοῦ "Ezca0à quatuor versiculos Αὐ μῆς... 
Ἀρείου... Ὕψωσας, Alterum est in Doni- 
nica palmarum, ubi, prieniissis στιχηροῖς toni VIII: 
Νηπίων... Ἰδοὺ... Κροτήσωμεν... Ὃ νώτοις, 5000 - 
dunt juxta modulum  otxog toni lI: Aápzgovov.- 
Ἀγάλλεσθε... Ὁ ἄνω... Ὑμνῶ,.. Qua fortasse ninus 
nota, cum ad historiam melodorum pertineant, 
ea nolui curioso lectori invidere. Nunc ad rem: 

Proem.I. Prefixo nomine scribiturin vat. 1931, 
f. 102 ct f. 207 : Κυπριανοῦ, Βηθλεέμ, Et in altero 


Οὐχέτι... 


tropario sequenti ibidem : τοῦ αὐτοῦ αὖτ τόμελον᾽" οἷ-᾿ 


κος, Sic fere edd. omnes δὰ diein XX Dec, — σάρκα 
τὸ πολιτ, edd. De titulo σύντομα v. p. 424 calc. 

1. Εὐφραθᾶ semper ven. sa perom. — προφητῶν ἢ 
μήτηρ vat. 1212, f. 30, ubi etiam insequenti trop. 
ed. χαίροις πόλις, tum Βηθλεὲμ dicitur μητρόπολις 
ἁγία τῶν προφητῶν, Nohilius aliud addit Suidas: 
[lag? *E6calot 0$ Μαρία σημαίνει τὸ Ἔφραθα. Ad hdc 
assurgit Ludolfus Kuster: « Soniniansne, inquit, 
«an vigilans hac scripsisti, o bone? quis enim 
« tibi hic fidem habeat? aut potius quis mentem 
« tuam hic intellexerit? sed cum nugis confliclari 
« non Soleo. » Cum pace Kuster, notare lubet, 
jubente argumento nostro, quod subdit idem 
locus vat. 1212, scilicet hirmum ὁ οἶκος Ἔφρανα αὐὰ 


——á ] (à —müÀ—— A üuÓ«(— ^ κα απ 


ἃ 
Ι 


I. SYNTOMA NATALITIA. | 49 


, ἊΝ * 
α΄. Οἶκος τοῦ Ἀφραθὰ, 
t e e. ᾽ὔ 
ἡ πόλις ἡ ἁγία, 
“- e ε / 
τῶν προφητῶν ἡ δόξα. 
3 1 * 
εὐτρέπισον τῶν οἴχον 
ἐν ᾧ τὰ θεῖον τίχτεται. 


/ e. a € 
Db. De Circumcisione D. N. ἄθυσοος πε- 
ΝΗΡ 
φιλανθρωπίας, Λόγε, " ἐτέχθης 
εν " * ' / * / 
ὑπὲρ λόγον " " capxi περιετμήθης, Θεέ μου, 
ὀχταήμερος. 
' 7 v * Ὶ A! / 
q. Φέρεις περιτομὴν ᾿ κατὰ τὸν vóuov, 
δ᾽ *X 5 * , * 1 
ἵνα ^ ἀνθρώπων περιτέμης τὴν παλαιὰν 
d * 
χατάραν, ^ Θεέ μου, παντοδύναμε. 


φυχὼς 


N! aJ ; — 

9. De S. Basilio. Xaigot, τῶν μονα- 

— * Ἢ A PT (δ 7 
στῶν — XXL τῶν μιγαόων χλέος, 

- B , * " Uu e M 
ct 6v τὸ χράτος, ^ τῶν δυσσεδῶν ἡ θραῦ- 

* j 
σις, " θεόσοφε Βασίλειε. 

! ^ - ^ 

ὃ. Ποῖον στόμα ἢ νοῦς 
΄ * A: ᾽ * 
τορθωμάτων " χαὶ τῶν προτερημάτων ^ τὸ 
, / * 4 
μέγεθος ὑμνήςσει, ^ θεόσοφε Πασίλειε ; 

! - ^ "Ὁ 
τοῖς σοῖς 
x* n " L E 

x«t θεοφθόγγοις λόγοις 
πρὺς ἀρετὴν τυποῦται, " ὦ 
σίλειε. 


* Ὁ 2 
τῶν ἔυ- 
x ΄“-«. "V 
T(0V GOV XU- 


c. Πᾶν σύστηρμια πιοτῶν 
ἐνθέοις τρόποις 
ὦ παάνσοφε Βα- 


ζ΄, ἢ). 5. Sylvestro PP. Ὁ στῦλος ὁ στεῤ- 


t^ *X ον» ^w ΄ * 

pos, ὦ αχραδαντος πύργος 
ZEE: 

xata, 


τῆς ὅλης 8X- 
ἡ βάσις τῶν δογμάτων, " Σύλ- 
be o£, εὐφηνείσθω μοι. 


pendere ab alio modulo, zpog τό Δέσποινα. [4 - 
ipsum moxsuboculis lectoris ponam, ut antiquis- 
simum; id quippe quum Cyprianus pra oculis 
habuerit, inferre licet pro«inium δέσποινα ipso 
Cypriauo et omnibus situilis moduli cantibus esse 
vetustius. Jam vcro pronum erat, etiam siue mar- 
ginali glossemate, a similitudine hirmi ad vocis 
elvmon , ab 'Ezza0X ad δέσποιναν transire. Parcat 
nihi Kuster, immo candidus lector, si in hisce 
amnis salebris pedem lubens relineam. 

ἡ, Barber. v. 39, f. 51. 

J. Ibid. singula poematia claudunt θεοτόχια, 
pia quidem et leta, sed fere similia, quie tamen 
iPyre omisimus. 

4. μεγχόων D, uti alias jam. μέγατι οἱ μέγαϑδες 
apud Cangium, quod aliquando sumi videtur pro 
hegumenis. Sed corrupta potius sunt id. genus 


[E 


1. Domus Ephratha, 
saneta civitas, 
prophetarum gloria, 
prepara domum 
in qua numen divinum editur. 


I. 2.  Abyssus clementie factus, o Ver- 
bum, partu ineffabili ortus, carne circum- 
cisus es, Deus meus, in octava die. 


3. Fers circumcidi secundum legem, 
ut excidas hominum vetus maledictum, 
Deus meus omnipotens. 


]I. 4. Lietare, eremitarum et eanobita- 
rum decus, piorum robur, impiorum pro- 
fligatio, Basili in Dco sapiens. 


ὃ. Quale os vel qua mens canet tua no- 
bilia gesta, et privilegia quam magna sint, 
Basili in Deo sapiens. 

6. Omnis fidelium coctus divinis moribus 
iuis ae sermonibus a Deo afflalis ad virtu- 
tem formatur, o Basili longe sapiens. 


ΠῚ. 7. Columna tu firina, turris incon- 
cussa universe Ecclesi:e, basis dogmatum, 
0 Sylvester, mihi celebrator. 


verha et emendanda in. μιγάδων, utyzat, nec nisi 
de conobitis plerumque intelligenda; huc. vero 
opportune redeunt quie ad Josephum de Basilio 
eodem ex Nazianzeno notavimus p. 3092, — lte- 
ruin μοναστῶν ante τὸ χράτ, mauifesto codicis er- 
rore, quem proxuna ut nos emendare suadoeut. 

3. ποίοις στόμα B. 

6. σύστ. ἀπίστων B. 

7. Et grandiloquum statini. fieri inelodum, ut 
os de pontifice romano aperiat, et Nicolaum ex 
ipsa acrostichide luculenter emergi, per se lector 
diligens adverterit, suaque trutina expendet, quie 
spectabilis ille testis de S. Sylvestro et romano 
Constantini. baptismate cum agiine Byzantino- 
rum etOrientalium asseverat. Qua de re praisstan- 
tissimus abbas Solesmensis sic egit ut otium ciele 
ris fecerit, in opere : Essais sur lc uatt'. p. 220 sqq. 


A30 | | CYPRIANUS ET NICOLAUS. 


' , . AX / : PS 
4. Νενίχηκας, Gop&, ᾿ λόγοις GoU τοῖς 
* ' - 6 4 / X 

τοὺς τῶν Οραίων πρόμους, 


Χριστὸν Θεὸν ἐχή- 


πανσύφοις 
^t d ^ * 
xoi παῤῥησία πᾶσι 
porre. 
θ΄, ἰδόντες σου, χλεινὲ, 
καρδίας, ἢ E uie xai θεῖος Παῦλος ^ ὀπτά- 
τῷ Κωνσταντίνῳ ἄναχτι. 
* 
εἶπον" Ó 


* EC 
τὸ τρῶν τῆς 


γονται χατ᾽ ὄναρ ἢ 

ι΄. Καὶ ταῦτα πρὸς αὐτὸν 
εἰ δ λει τῶν τραυμάτων T 
* waAtGoy δὴ τὸν Σίλ- 


Κωνοταντῖνε, ἢ 
ἐφευρεῖν σου τὸ ἄκος, 
θεστρον. 

ια΄. ὁ δὲ διυπνισθεὶς, " 
ζήτει ἢ χατιδεῖν σου; τρισμάχαρ, 
τιμον xal θεῖον * εἶδος, τὸ πανυπέρλαμ.- 


/ 
προθύμως ἐπε- 
* P 

τὸ πᾶν- 


προν. 

ι΄. ὁ δύπον τὸν ἐμὸν * 
θέλων ἢ τοῖς ἰορδάνου ῥείθροις, 
σὲ τῆς Ῥώμης ὡ ποιμενάρχην χατέστησΞξ. 


ἐποπλύνηνδ: 
* αὐτὸς χαὶ 


qe. De 55. Patribus in Sina mm. ἔρωτι 
* ἐτρώθητε, πατέρες, ? cupis 


τοῦ Χριστοῦ 
* ἀρνήσααβε, χαὶ δόξαν ^ 


χαὶ χόσμου φίλτρον 
? , 
ἔλων ἐχλιηρώσατε. 
! , ὑῶν 
i. Βλέψατε πουσηνῶς 
ὕψους, ^ πατέρες θεοφόροι, 
ὑμνοῦσι * τὰ πρόσφορα βραθεύσατε. 


X 0 £.* 2 ’ 

ἐς quU 
* 
Xa. τοῖς ὑμᾶς 


ιε΄. d S. Jouune. Calybita. ἔρωτι τοῦ 
Χριστοῦ Ἶ τρωθεὶς; ἠρνήσω, πάτερ, ᾿ σαρ- 
χὸς χαὶ ΩΣ ΤΗΝ φίλτρον; i ἀγγέλων συμπο- 
λίτης; * Ἰωάννη, jtvouevop. 

c. ἄλλος τις ἐπὶ γῆς 
οὐδεὶς ὡς GU, παμμάκαρ, 
* δρῶσι τῆς ἀσχήσεως. 


: πατέρων τῶν 


ὁσίων; ἐπευ- 


φραίνετο θείοις 


7 De S. Antonio. Πόνοις ἀσχητιχοῖς z 


is 


S. f, mel. zav3. 9. t. λόγοις. —Circumferebantur 
griece multa S, Sylvestri cum Judieis certamina, 
colloquia, commentaria, nunc obsoleta. 

44, διοπνευσθεὶς B, quasi θεοπνευσθεὶς, sed neu- 
wum f. extat, nisi in hoc librarit sphalmate. 

49. ἐξαποπλυθῆναι D. — hRhythmus suaderet zot- 
sed insolitum. Tum praterea idem 


u£vapy ov , 
28, 80. — καθέστηχε D. 


varialur in tr. 10, 20, 21, 


8. Vicisti, sapiens, doclis concionibus 
tuis principes Hebraeorum, el fidenter omni- 
bus Christum Deum praedicasli. . 


9. Noscentes tuam, o honeste, cordis 
mansuetudinem, Petrus divinusque Paulus 
in somno regi Constantino apparuerunt. 

40. Et hzc illi fati sunt: « O Constan- 
« tine, ulcerum tuorum si vis invenire me- 
« delam, jube vocari Sylvestrum. » 


11. Expergefactus autem, alacriter que- 
sivit tuam videre, ter beate, faciem hones- 
tissimam, divinàm, omni decore majorem. 


42. Qui meam spurcitiam voluit in undis 
Jordanis eluere, ipse te Roma antistilem 
constituit. . | 
.. IV. 43. Amore Chrisli vulnerati eslis, pa- 
tres; carnis mundique illecebras respuislis, 
et angelorum gloriam sorliti eslis. 


14. Intuemini propitio vultu de copi su- 
blimitate, patres Deo pleni, ac celebranlibus 
vos ea quie. expediunt, largimini. 


V. 45. Amore Christi vulneratus, renun. 
ciasti, pater, carnis mundique illecebris, 
angelorum in civitate, o Joannes, jure as 
criptus. 

16. Sanctorum palrum nemo alius in 
terra sicut tu, beatissime, delectabatur in 
sacris ascetice vile sudoribus. 


VI. 47. Asceticis laboribus enecto corpus" 


13. 1014.1 347. ἔρωτι, Cf. similia ejusdem me- 
lodi in 13, 18. — σαρχὸς καὶ φίλτρου ἃ pue B, a me- 
lodo emend. in 15. 

45. lbid. f. 124. — ἀγγέλων -— ulsupra 
προτερημάτων et infra σεμνολόγημα, «αἱ rara sunt 
apud melodos. 

17. 1014. f. 129. 


I. SYNTOMA NATALITIA. 491 


/ bl , * 4 1 / p.d 
νεχρώσας τὸ σαρκίον, πλουσίως ἐπεσπᾶσω 
᾿ * 
τοῦ Πνεύματος τὴν yt, πατέρων Gep.vo- 
λόγημα. 
pr " x 
v. Eget τοῦ Χοιστοῦ 
* , * * M , 
τρωμένος, " ὡς ἔλαφος iv δίψει, τῶν ἀρε- 
- » ν' X 0. ΜΝ / 
τῶν εἰς ὄρος — αἀνέδραμες, πανύσιε. 


T χαρὸ ίαν τε- 


1 A ^^ * "A 
4. MaÜüv γὰρ χραταιῶς, ^ xat παθὼν 
* 
ἐκδιδάσχεις ^ μοναζόντων τὰ πλήθη * un- 


3 * 
χανὰς τοῦ Βελίαρ, ἢ ἀντώνιε θεόσοφε, 


x. De S. Cyrillo Alex. Σαλπιγξ τῆς τοῦ 
Χριστοῦ " ἐχχλησίας ἐδείχθης, ^ ὦ Κύριλλε 
τρισμάχαρ, " θεολογῶν Τριάδα ^ πρὸ αἰώ- 
νῶν ὑπάρχουσαν. 

xx. Γλῶττα ὄντως βροτῶν * ὠξατονεῖ 
ἐχφράσαι " τοὺς λόγους τοὺς θεόθεν * δὸ- 
θέντας σοὶ, ϑεόφρον, ἢ ὑπὲρ ζήλου τῆς πίστεως. 

. xp. Κρηπὶς τῶν μοναστῶν, 
τὸ κλέος, ia ἀρχιερέων θάρσος * 
πανσόφως, Ἐπ Κύριλλε τρισόλόιε. 


* 
θυηπόλων 
ἐπέφανας 


xy. De S. Timolheo. Ἐΐληφας ix Θεοῦ ἢ 
τιμὴν τὴν αἰωνίαν ' " διὸ σὲ καὶ τιμῶμεν 
ἐνθέοις ἐφυμνίηις, * ἀπάστολε Τιμόβεε. 

xà. Σχεῦος τῆς ἐχλογῆς, * :Ξξήντλησας, 
παυμάκαρ, * τὰ ἀπόῤῥητα" ὅθεν ἢ εἰς πᾶ- 
σαν γῆν ἐξῆλθεν " ὁ φθόγγος cov , 'Τιμόθεε. 

χε. Σταύρωσιν σαρχιχῶς 
στάντα Λόγον ὡ υιμνησάμιενος χαίρων, * διή- 


τὸν ὑπο- 


* ^s , 
vocac, θεόφρον, " τοῦ μάρτυρος τὸν δίαυλον. 


! ., Ἔ 2 
xc . Αἴγλης θεχρχιχῆς ἐμφορισθεὶς, vpto- 
μαχαρ 
ἡμᾶς κατεχομένους 


τοὺς σχότει τῶν πταισμάτων 
x | 
χαταύγασον, Τιμόθεε. 


κζ΄, De S. Gregorio Naz. Γρήγορε ὀφθαλ- 


18. δίψει, Ρ XLI, 8. 

19. In subjecto theotocio, quadam symbolica, 
dictionemque novam in fine notavi. ξώρα ἄλλος 
δέ σε ἑπτάφωτον λυχνίαν, Παρθένε μυριόχαιρε, respectu 
ad Exod. XXV, 37, et Zachar. IV, 1. — x. μαθὼν 
cod. 

20. Ibid. f. 135. 

22. Rectius pro mod. zb aX. θυηπόλ. 

93. lbid. f, 152. ἐφυμνίοις, Tam res nobis fre- 
quens, quam vocabulum melodis rarum. Multo 
rarius est invenire quod habet hac de re Suidas: 


culo, ubertim nactus es Spiritus gratiam, tu 
patrum magnificentia. 


48. Intrinsecus amore Christi confossus, 
ut cervus sitiens, in virtutum montem as- 
cendisti, innocentissime. 

49. Fortiter eruditus, patiendoque doces 
turbas monachorum Belialis technas, An- 
toni in Deo sapiens. 


VII. 20. Tuba in Christi Ecclesia factus es, 
Cyrille ter beate, theologus Trinitatis ante 
siecula subsistentis. 


91. Sane mortalium lingua desperat elo- 
qui quales tibi, Dei sapiens, divinitus dati 
fuerint sermones in vindicanda fide. 

99. Monachorum crepido, sacerdotum de- 
cus, pontificum superbia sapientissime 
fuisti, o Cyrille ter fortunate. 


VIII. 23. A Deo sortitus es immortale de- 
cus : te ergo quoque salutamus divinis 
ephymniis, Timothee apostole. | 

24. Vas electionis, hausisti, beatissime, . 
arcana verba; unde per omnem f[erram 
exivit sonus tuus, Timolhee. 

25. Cruciatum in carne passum Verbum 
imitatus hilariter, emensus es, o deifer, 
martyris curriculum. 

26. Claritate a Deo emanante politus, ter 
beate, nos in nocte peccatorum obvolutos 
irradia, Timothee. 


- X. 27. Tu vigil oculus, Ecclesie (68. elo- 


ἀναχλώμενον, τὸ ἐπηχούμενον cum Romani exemplo: 
σὺ γὰρ ὑπάρχεις τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. 

25. σχεῦος. Act. IX, 15; II Cor. XII, 4 ; Ps. XVII, 3, 
relata a magistro ad discipulum. 

26. ἐμφορισθεὶς pro vett. ἐμφορηῦθείς. 

27. Barber. f. 162: τρηγόριος f. legebatur olim 
in plena acrostichide, qua si mutila fuerit, cum 
elegantissimum sit poemation, dimidiam parteimn 
excidisse, dolendum enimvero. — γριγύριε sic B. — 
Id. contra metrum ἔνηθι, — xol τοῖς id. nec me- 
lius. 


422 


μὲ, T φωστὴρ τῆς ἐχχλησίας. * ἀμίμητε τὸν 
λόγον, " ἐφάμιλλε τὸν τρόπον, * ἐνίεθι τοῖς 
δούλοις σου. ; 

xn. Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ, * xai φῶτα, 
xoi τὴν ἄνω " ἀστράψασαν λαμπάδα ^ xoi 
πλίσασαν τὸν οἶχον ᾿ ὁ σὸς λόγος ἐπύρ- 
σευσεν. 

χθ΄. ὅστις οὐχὶ τῶν σῶν * ἐφάπτεται 
λογίων, " καὶ θρέψει τὴν καρδίαν, Ἶ xai τέρ- 
πει τὰς αἰσθήσεις, " οὐχ εἶδε λόγου χάριτας. 

A. Ῥήτωρ οὐχ εὐτονεῖ 
γλῶτταν 


* m D 
εὐθύνατος τὴν 
T" - , ΄ * 
τῶν σῶν δογμάτων φράσαι 
xai τῶν κατορθωμάτων, z ÜsoXAÓys , τὸ μέ- 
γεθος. 
I 7 3 ^ * [. LS t / 
λα. Πάντα cou ἀχριδῇ * ^ ὁ νοῦς ὁ θεολό- 
* € ΄, / * 
γος, " ἡ φράσις ἐξηρμένη, 
e , € » ἮΝ 
ἡ πίστις ἡ ὀρθόδοξος. 


Q^. 
"9 
o 
JV 
E. 2 
Ἔ 
ea 
7E 
xs 


* 
νος) 


Li NA E 4 
AB. De S. Ephrem. Ὕπνον σοῖς ὀφθαλ- 
€ X É δ , 20 ὃ / » τ δ 
μοῖς, ᾿ Εφραὶμ., οὐχ ἐδεδώχεις, ^ ὦ ποταμε 
ὃ ΄ * (4 , θ , / * i5», 
axpócv,  Ó βρύσας θείων λόγων, — xat ζών- 
τῶν ὕπνον ὕπνωσας. 
, , , ^ * , 
λγ. Μέγας ἐν ἀσχηταῖς, ^ φωστὴρ ἐν 
ἱερεῦσι,  ἐρημιτῶν λυχνία, ^ τροφὴ τῶν 
ιγηστευόντων, καὶ ὅρος πάντων γέγονας. 
I ^ € x 13 
λὸ. Νεῖλος ὡς ποταμὸς , * ψυχὰς ἐξη- 
’ὔ * ^ ΄“ “ * ^ , 
ραμιμένας διὰ τῶν σῶν χειλέων ^ ἀοδεύων, 
x * , n 
ἐν βιίόλοις ἃς ἀνέδλυσας. 
ι : 2o 
As. ὥφθης μοι ἐν πολλοῖς ^ προστάτις, 
παναγία, 


τῶν λαλούντων 


* » ^s [! 
ἀλλὰ καὶ νῦν τὴν ποίμνην " σὺν 
e ^ / * . Lp Ω (6 , 
ἅμα τῷ τεμένει, ^ ἁπάσης ὕλαθῆς λύτρωσαι. 
28. Paucis complectitur immortales Nazianzeni 


orationes εἰς τὰ φῶτα, et tot alia de Triade τριση- 
λίῳ. — ἐπύρσωσεν vat. 2009 f. 134. 


CYPRIANUS ET NICOLAUS. 


quio inimitabilis, sed moribus remulandus, 
hos tuis infunde famulis. 


98. Generationem Christi, et lumina, et 
superam illam lampadem coruscantem, qua 
domus impletur, sermo tuus splendide de- 
claravit. 

99. Quicumque tuis non tangitur oracu- 
lis, non corde nutritur, non sensibus delec- 
tatur, is eloquii gratias non novit. 

30. Nullus valet orator, quantumvis fa- 
cundus, tuorum dicere dogmatum, o theo 
loge, aut gestorum amplitudinem. 


31. Omnia in te absoluta : mens theolo- 
gica, dictio sublimis, vita sancta, rectis. 
sima fides. 


X. 32. Somnum oculis tuis, Ephrem, non 
dedisti, o lacrymarum flumen, imber divi- 
norum verborum, viventium porro dormi- 
visti somnum. 

33. Inter ascetas magnus, luminare sacer- 
dotibus, anachoretis lucerna, jejunantium 
cibus, omnibus fuisti regula. 

34. Tu Nili instar, animas arefactas labiis 
irrigasti tuis, que loquuntur in librorum 
tuorum imbre. | 

35. In. multis mihi propitia effecta es, 
sanctissima, age, nunc ovile tuum, cum sa- 
cello, ab omni serva detrimento. 

Ἐφραὶμ bisyllab. 

35. Hic melodus videtur fuisse aut abbas aul 

episcopus el templo B. V. dicato praepositus, qua 


39. lbid. f. 171. Liquet acrostichis ὑμνῶ, Nola. ut Romano, sic paucis melodis conveniunt. 


Π. 
DE EPIPHANIA. 


Ac. Δέσποινα ἀγαθὴ, ᾿ 
τὰς ἁγίας σου χεῖρας 


36. Bona Domina, 
sanctas manus tuas 


JI. In primis insignia videntur hiec minora:ów οἱ scholae Romani consentanea. 


φώτων σύντομα, quae tum pro linguas nitore, tum 


36. Stantem coram te habes antiquiorem Vir- 


maxime ex apparatu scenico, satis vetusta putem — ginis imaginem, more mulieris orantis brachia 


ἢ: 


II. DE EPIPHANIA. 423 


1 . * 
ποὺς τὸν υἱόν σου gov, 
τὸν φιλόψυχον πλάστην, 
οἰκτειρῆσαι τοὺς δούλους σου. 


ἄγωμεν xai ἡυεῖς ^ ἐπὶ τὸν ἰορδά- 
γὴν, " τὴν Βηθλεὲμ ἀφέντες * " καλὸν γὰρ τῷ 
— * συνεῖναι xoi Θεῷ ἦν. Gv. 

. ἔρχεται ὁ Χριστὸς " ἐπὶ τὸν log- 
"up | “πρὸς τὸ ἀναπλάσασθαι τὴν ἑαυτοῦ 
εἰχόνα * ^ φαιδρῶς προὐπαντήσωμεν. 

λθ΄. ἀξίωσον ἡμᾶς ^ καὶ τὴν τοῦ βα- 
πτισμοῦ σου " φαιδρὰν ἰδεῖν ἡμέραν, " xa 
ταύτην ποοσχυνῆσαι; Y ὡς ποτε χαὶ τὴν 

ἔννησιν. 

μ΄. ἰδὲ ὁ βασιλεὺς, " ἰδὲ ἡ προσδοχία “ - 
τοῦ ἰσοαὴλ ἐπέστη - " λαοὶ, ἀγαλλιᾶσθε" ἢ . 
τὸ φῶς γὰρ ἐπιφαίνεται, 

ua : Tue. ἐχ φωτὸς, Χριστὸς " ἐπέφανε 
τῷ χόσμῳ "ἡ ἰορδάνη, εὐφραίνου, " ἐν σοὶ 
γὰρ χαταυγάϊ εἰ ἢ ἡμῶν τὴν que σήμερον. 

μβ΄. Ἰδὼν τὸν τοῦ παντὸς ὁ Πρόδομος 
δεσπότην ^ τὸ "Βεξεισμα αἰτοῦντα * ἐβόα" 
Σὺ μὲ μᾶλλον 

py. Πᾶσαι τῶν οὐρανῶν ἢ 
ὁρῶσαι 


E / ^ ,* 
χάθαρον τὸν οἰχέτην σου. 
αἱ δυνάμεις 
αἰτοῦντά hi ix δούλου ἢ τὸ βα- 
πτισυα, σωτήρ μου, " ἐξίσταντο xoi ἔτρεμον. 
x* 
d. Ó λύχνος τῷ φωτί; 
» * CA PS * 
ἡλίῳ, " 6 φίλος τῷ vup.oto, 
τῷ Λόγῳ, 


ἡ αὐγὴ τῷ 
ὁ Πρύδρομιος 
Y προφῆτα, καθυπούργησον. 

ἔν , Δάνεισον δεξιὰν " τὴν σὴν φρικτῶς 

t, φίλε, * xal μὴ διστάτης ὅλως" i ἐγὼ 
ni ἥχω πάντας " ἐχπλῦναι τῷ βαπτίσματι. 

e. Πῶς cou τῇ κορυφῇ, ^ τὰ Χερουζεὶμ 
φοξοῦμαι 
* cà πῦρ τῆς σῆς Morucon 


ἣν τρέμει, ^ τὴν χεῖρα ἐπιθήσω; ἡ 
μή P φλέξη 
μζ΄. Χόρτος ὧν οὐ τολμῶ ἡ 


χορυφῆς ψαῦσαι, ᾿ ἐγὼ γὰρ ὑπὸ σοῦ γε 


τῆς σῆς 


sursum attollentis, neque dissentit hirmi ve- 
tustas, ul supra dictum est ex notula vatic. 1212. 
37. Barber. Ill, 197 , f. 41; v. 39, f. 43; va- 
Sen f. 20. 
8. Barber. V, 39, f. 63; vatic. 1545, f. 20. — 
i0 ἀναπλ, D. f. ἐπὶ τὸ ἀνχπλάττειν. 
0, ibid. f. 67. 


ad filium tuum attolle, 
ad opificem animarum amieum, 
ut tuorum servorum misereatur. 


31. Eamus et nos ad Jordanem, e Beth- 
leem egressi; bonum est enim Domino con- 
jungi ac Deo nostro. 

38. Procedit Christus ad Jordanem, ad 
refingendam sui imaginem : cum pompa 
occurramus illi. 

39. Habe nos dignos tui baptismi diem 
videre luculentum, eumque salutare, sicut 
et modo nativitatem. 


40. Ecce rex; ecce expectatio Israelis ad- 
venit : populi, letamini; lumen enim illu- 
cescit. 

A1. Lux de luce, Christus mundo appa- 
ruit. Jordanes, exulia; in te enim naturam 
nostram collustrat hodie. 

42. Cernens Prodomus universi Dominum 
baptisma petentem, clamavit : « Tu potius 
« me munda servum tuum. 

A3. « Cudlorum omnes virtutes, viden- 
« tes (6 a famulo baptisma poscentem, mi 
« servator, stupuere et contremuere, » 

44. — « Tulucerna lumini, tu radius soli, 
« tu amicus sponso, tu Prodromus Verbo, 
« 0 propheta, obtempera. 

A59. «Dexteram mutuare trepidam mihi, 
« amice, neque omnino ambigas ; ego 
« namque venio nt baptismo omnes eluam. » 

46. — « Quomodo capiti tuo, quod hor- 
« rent Cherubim, manumimponam? Tremo, 
« ne me conflagret ignistue divinitatis. 

41. « Faenum ego qui sum, non ausim 


« tangere verticem tuum; mihi enim opus 


^ 


41. Barber. f. 95; f. mel. E3gg. "logo. 

43. Vat. 4345, f. 73. 

4^4. Barb. f. 67. 

45. Ibid. et vat. 1515, f. 78. — τὴν cod. om. 
ante σήν. 

46. Barb. f. 67. — μὲ om. post μή. 

τι Ibid. et vat. 45152, l. 1. CF. tr. 30. 


424 CYPRIANUS ET NICOLAUS. 


A 


τὸ χαθαρθῆναι χρήζω, d UJ πῦρ ὡς ὑλὴν 
φλέξης με. 

μὴ. ἦφες νῦν, ὁ Χριστὸς T φησὶ τῷ 
Ἰωάννῃ, πληρῶσαι xai yp ἥχω * πᾶσαν 
διχαιοσύνην, ^ σῶσαι θέλων τὸν ἄνθρωπον. 

μθ΄. ἅψαι μου τὸ λοιπὸν * οῆς χεφαλῆς 
ἀφόθως, ^ καὶ dou. με, ὅπως " τὴν χε- 
φαλὴν συντρίψω ἢ ἐν ὕδασι τοῦ δράκοντος. 

ν΄. Συνθλάσαι χεφαλὰς ἢ τοῖς ὕδασι δρα- 
* μολοῦντα βάπτισόν με, ^ ἐύθόα τῷ 
Προδρόμῳ * ὁ λυτρωτὴς καὶ Κύριος. 

γα. iot ὁ βαπτιστὴς ^ 


χόντων ; 


πειθαρχῶν δου 


τῷ λόγῳ; E Boris σε τὸν Λόγον; T χαὶ 
ἅπαντα qoibos. " τὸν κόσμον τῇ βαπτίσει 
σου. 


νβ΄. Φωνὴ ix τοῦ Πατρὸς, e Ἢ βιότου 
βαπτιζομένου, " ἐφώνει" Οὗτος πέλει * Y ἰὸς ᾿ 
καὶ θεῖον Πνεῦμα * ὡς πέλεια ἐπέδραμε. 


48. Barber. f. 67. 

49. Ibid. — ἄφοθος B. — συντρίψαι B. 

50. Ibid. f. 95. 

51. lbid. f. 67. 

59. Ibid. f. 95. — ἐφώνησε B. Noli mirari eo 
usque per tot folia discerpi membra melodi, dra- 
malisque machinas. Ab initio singula officiorum 
particula suum libellum habebat, in quo poe- 
mata uno tractu continebantur. Sed nunc quam 
arduum est in ossa non solum arida, sed com- 
minuta cum eodem vatis flatu insufflare! — 
Etiam in poematis nomine aqua haeret, Nam 
σύντομα neque in menzis, quod sciam, vocantur, 
neque cl. Cangio innotuere, neque in amplis- 
simo parisiensi Thesauro perspicuum locum ha- 
bent, neque in toto Sabaitarum seu S. Sophie 
tvpico, uti apud nos accipiuntur, neque etiam 
id memini me legere in scripturis ex ipsa ad 
nos Graecia advectis. Sed passim et sole cla- 
riora sunt in libris edd. et mss. ltalo-greecorum 
σύνταμα,-α typico Studitarum, ut multa alia, dili- 
genter excepta. Nec nuper omisere egregii Basi- 


est a te repurgari, ne tu flamma me festu. 
cau amburas. » 
48. — « Sine nunc, ait Joanni Christus ; 
« veni nimirum omnem implere justiliam, 
« salvum volens faceré hominem. 

49. « Tange demum intrepidus caput 
« meum, et tinge me, ut in aquis conteram 


ἴ 


Lnd 
΄-- 


. « caput draconis. 


50. « Conquassare in undis capila dra- 
« conum cum aggrediar, baptiza me », 
clamat Prodromo redemptor ac Dominus. 

51. Tum verbo tuo obediens Baptista, 
Hingit te, o Verbum, et universum illustrat 
orbem in tuo lavacro. 


52. Vox a Patre insonuit in Christum lo- 
tum : « Hic est Filius! » Et sacer Spiritus ul 
columba supervolitavit. 


liani ea describere et inserere in szepe laudatam 
Hymnolog. p. 128-134. Hi versus ad laudes ple- 
rumque, aliquando ad vesperas concinnantur. 
« Sed eorum usum, inquit ibidem p. xxix auctor 
« proemii, saltem tam frequentem, uli apud 
« nos viget, aliquanto recentius, non tamen ci- 
« tra Xl et XII s:eculum, inductum esse conjicio, 
« ex eo quod in antiquioribus codicibus raro oc- 
« currant, » At enim quid sibi vult hujusmodi 
acrostichis, quze nomine accersit Nicolaum, Cos- 
mam, Jolium, Josephum, alios veteres? Quid rei 
est in Jan. diebus IV, V, ne alia revocem, ubi 
oculos perstringunt : Ὥφθης... Δέχου... "HA0cv.... 
Ἴδε... "Ozcat... Σήμερον... Nonne "Qo 'losíz? 
Sed et ipsa arguta verborum elegantia seriores 
excludit. Quin vox σύντομον optima tempora sa- 
pit, dum sequiora, ore male rotundo, dixerunt 
εἰς στίχους atu pk προσόμοια, quze obscura et hor- 
rida sunt, quum belle significent σύντομα ronci- 
05, brevesque versiculos, quales hactenus οἵ 
porro proferitnus. 


4 





-— τὰ —— -—— 


423 


JOBIUS. 


EYNTOMA DE HYPAPANTE. 


, Ld 
&. Νεφέλη σε xai νῦν 
τ m" e / 
oix φῶς ἡ Παρθένος 
χαὶ ἥλιον τῆς δόξης 
ἐν ταῖς ἀγχάλαις φέρει, 
νόμου σχιὰν φωτίζωντα. 


-- 


! jd ὅτ, τὸν »Ἤ ἃ - T 4. * 
β΄. Ἰδοὺ νῦν προφανῶς ὧν εἶπεν Πσαΐας 
ἐτέχθη ἐκ Παρθένου, ἢ xoi δέδοταί σοι βρέ- 
φος, πρεσθδῦτα, σχίρτα, χάρευε. 
! hi * ^ [i , 
γ᾽ ὡς ὁ ὧν ἀχηθῶς, * ὁ κτίστης νηπιά- 
σας. Θεὸς χαὶ σὰρξ ὁρᾶται, ^ τὸν ἰσραὴλ 
ὁ 


A 
0 
* 
Ó 


4 * / 
σώζων, ^ ὁ Συμεὼν ἐσόησεν. 


^ τ Ἂ ^ “ E" 
ὃ. Βοοτὸς εἰ χαὶ Θεὸς, χαν ταις ἐμαῖς 


Certo priusquam nomini hae darem, ea, fa- 
teor, plus semel legi, revolvi, descripsi, nihil 
prorsus de melodo suspicatus. Veste latina dum 
grirca cingerem typis paranda, oculos perstrinxit 
acrostiehis decies repetita "I6, Ἰῴδῳ, "Im6to. 
Quid. ille Job, Jobus aut Jobius ? Cita et anwia 
manu exeussi schedulas, ex innumeris forulis 
congestas. Nomen tantum Fabricius ab Allatio, 
ab utroque ero nudum olim recepi. Alovsius 
Mingarelli, dum nanianos codd. describeret, p. 245 
sub num. LXXI, e tenebris adduxit Job mona- 
chum, seculi XIf, qui elogium et officium struxit 
in laudem Theodori reginie, Michaeli Comneno 
nupLe. Hunc meum esse, :egzre vindicabo. Prater 
enim satis annosum codicem, ipsa per se sticliera 
venustatem, lepores, acuniina pri se ferunt, quie 
auream potius quam ferream redolent :etatem. 
Extra chorum melodorum alius Jobius est, theo- 
logus, scripture sacr:e diligens interpres, Leontio 
Byzantino ἃ quo citatur antiquior, seculi ergo 
circiter Vf, cujus plurima nobis cl. Maius dedit, 
dalurum se perplura pollicitus: diznus sane qui 
inler melodos veteres annumeretur. Non. inec- 
pisse, sed majorem fertur Hypapante accepisse 
sub Justiniano celebritatem, de qua fortasse tunc 
temporis melodi eum Romano certatim majora, 


* 


4. Te nunc quoque nebula 
Virgo, ut lucem 
solemque gloria, 
in ulnis gestat, 
te legis umbras illustrantem. 


2. Ecce, nunc palam, quem dixit Isaias, 
natus est e Virgine, ac tibi, o senex, puer 
datus 651; tripudiis, saltibus lzetare. 

3. « Qui vere est. qui est, creator pne- 
« rascens Deus, simul et caro cernitur, qui 
« salvum facit Israel, Simeon exclamavit. 

ὦ, « Mortalis es atque Deus, quanquam 


münoraque poemala auxere, quie postmoduni 
partim suppressa fuere, imminuta festivitate. 

De tempore et nomine eligat. lector, judexque 
sedeat et arbiter. Preecipuus mihi codex fuit bar- 
herin. lll, 128, quem etiam reetissima serie sequi 
volupe fuit, omissis lantum pancis sticheris inter- 
positis, quie alias edita passim extant et ab ar- 
gumento simul et acrostichide aliena sunt. 

1. Hie jam non orantem Virginem, sed 0202620» 
habes, cum filio et sidere, quam imaginem pene 
dixerim ephesinam, qualem in basilíca S. Marie 

"Majoris in Urbe veneramur. — Vir gnarus con- 
fidenter proponit as καινόν, — xai ἥλιος valic. 1513, 
f. 187. — C. mel. σκιὰν νόμου, 

2. Barber. 1I, 128, f. 19, in die H febr. 

3. Ibid. ὡς ὄντως ἀληθῶς B, quod sicco pede ne 
trausilias. Nam ὡς, inquit Ifesychius, idem est ac 
ἀληθῶς, ὄντως, ut in ps. LXXII, 1: ὡς ἀγαθὸς 6 
Θεὸς, sive ut hebraice scribitur : « Profecto, certe 
bonus est Deus. » Contestatur igitur Simeon, re- 
spondetque asseverando: « Sane, qui vere est, 
« creator puer facetus, » Sed barberinus omnia 
congessit, quasi glussemata Hesychii cumulans: 
ὡς ὄντως ἀγαθῶς. 

Á. ἀπολυσόν u: B. 





426 JOBIUS. 


* [1 9 »* ?, 
ὡς νήπιος ἐδόθης" ^ ἀπόλυσον 
/ * (4 “2 p vo 26 
σήμερον, " ὁ πρέσθυς νῦν ἐθόησε. 
! 7 »* 
ε. Βλέπω σε, Χερουδεὶμ " τιμιωτέρα 
/ * d M t / * V 
xópn;, βαστάζεις γὰρ ὡς θρόνος Θεὸν 
τὸν πρὸ αἰώνων, ᾿ καὶ φρίττω τὸ μυστή- 
ρίον. 


ἀγχάλαις 


! / * 2 * , M 
c. Σχιρτήσατε, λαοὶ" ^ γορεύσατε, τὰ 
Ψ * LI N 7 » 
ἔθνη * ^ Θεὸς γὰρ νηπιᾶσας 
- X —- “᾿ 
φορεῖται ^ τῷ ἱερεῖ φερόμενος. 
Ι Li X 
ζ, ὥπερ οἱ λειτουργοὶ 
* 
τευμάτων " παρίστανται σὺν τρόμῳ, ^ πρε- 
6 p] , Á/ x* ^ Ν Pd 
σθυτικαῖς ἀγχάλαις ^ τοῦ Συμεὼν βαστά- 
ζεται. 


^o » 
νῦν αγκαλο- 


τῶν ἄνω στρα- 


ἢ. ᾿ἀπόλυσόν με νῦν * δεσμῶν τῶν τοῦ 
σαρκίου, " Χριστῷ βοᾷ ὁ πρέσδυς, * εἶδον 
χαὶ γάρ σου, σῶτερ, τὸ μέγιστον μυστή- 
ρίον. 

θ΄. ἰδὼν ὁ Συμεὼν " καὶ ταῖς χερσὶ χρα- 
τήσας " ὡς βρέφος τὸν δεσπότην, ἡ χαρᾶς 
πλησθεὶς ἐδόα - * ἀπόλυσον τὸν δοῦλόν σου. 

ας, ὡς θρόνον θεϊχὸν * 


ὁρῶν σε, φρίττω, 
/ * 
X00, 


ὁ mpíoGug ἀνεύόα " " πῶς γὰρ οὐ 
χκατεφλέχθης, " Θεὸν ἀγχάλαις φέρουσα ; 


I Ld * *. D 4 7 
ux. Βρεφῶν σε ποιητὴν, κἂν ἐσαρχώ- 
* x 4 , / ; * 3 
Ünc, οἶδα, ^ xxv ἐν γερσί σε φέρω, " διὸ 
» ^ / * 4 ζ΄ 6 , ec 
ἀπόλυσον μὲ, — ὁ πρέσους ἀνεθόησε. 
i d. » * (X / , 
ιβ. Κὰν ἕτεχες, ἁγνὴ, παρθένος πάλιν 
, X [4 ν 4 » / . Ἂ ὃ : * 
μένεις" " ὡς γὰρ "iv, ἔστι βρέφος ιὸ τὴν 
ΕἾΝ 
παρθενίαν " ἄγνήν σου διετήρησεν. 


! 1 e (X0. 5 πὰ 
ty. Ἰστωσᾶν οἱ aot τὸ ἀποχεχρυμμεέ- 


* 1 ΄ * ἐθ ΄“-- 3 
νον " μυστήριον Κυρίου, ᾿ ἐθνῶν εἰς σωτη- 
* ^o 4 - 
ρίαν ^ νῦν ἐν ναῷ φαινόμενον. 
l -].* 
à. θαύματος χαινοῦ ! * ὁ Συμεὼν 
04 * ὃ / ENSURE ns * / 
i5da , ἐχόμενος τὸν XTIGTTN , βρέφος 
, ἈΞ ιν. 
Θεὸν κατέχω ᾿ νῦν τεσσαραχονθήμερον. 


I e ἃ 
ιε΄. Χερσὶ πρεσθυτιχαῖς ^ τὸν χτίστην 


8. Barber. f. 33, in die ΠῚ febr. 
7. lbid. f. 44. ὅνπερ B. — παριστῶνται id. contra 


rhythm. 
9. Ibid. f. 42. in die IV. 


« ut puellus meis ulnis datus es : dimitle 
« me hodie, nunc senex insonuit. 

5. « Te video, Virgo venerabilior Cheru- 
« bim : sustines enim ut thronus Deum, vi- 
« ventem ante s:ecula, et stupet me myste- 
« rium. » 

6.— Exultate, populi; saltate, gentes : 
Deus enim puer factus nunc ulnis fertur, a 
sene gestatus. 

1. Cui adsunt superorum agminum minis- 
tri tremuli, senilibus ille brachiis Simeonis 
sustinetur. 


8. « Solve me nunc carneis vinculis, 
« Christo ait senex, tuum enim vidi, Salva- 
« tor, magnum mysterium. » 


9. — Ut vidit Simeon, manibusque tan- 
quam puerum tenuit Dominum, letitia op- 
pletus ait : « Dimitte servum tuum. » 

40. « Te quasi thronum deiferum videns, 
« Ὁ puella, contremisco, inquiebat senex; 
« quomodo ergo non combusía fuisti, 
« Deum ulnis ferens? 

44. « Puerorum te opificem, caro elsi 
« factus cs, intueor, licet te manibus feram, 
« ideo dimitte me, senex exclamavit. 

19. « Quamvis pepereris, o casta, virgo 
« semper manes; qualis enim erat, puer 


« est ; ideo virginitatem tuam servavit inle- - 


« gram. » 

43. « Noverint populi absconditum my: 
« sterium Domini, gentium in salutem nunc 
« in templo manifestatum. » 

14. « O prodigium novum, clamat Si- 
« meon; excipiens ego creatorem, puerum 
« Deum teneo nunc, a quadraginta diebus 
« natum. » 

45. Senilibus palmis si creatorem tenes, 


12. ἔστι cod. om. 
13. Barber. f. 54. 
14, κατέχει B. 

15. ὀιστάσθης B. 


un HENRVRURENUE Rem. ammacMNEHEC 


DENN τοι 
"Eu 
JUDICE 


usq Ὁ 


NT 
adest! 


SYNTOMA DE HYPAPANTE. 421 


cou κατέχων, " mpsaGUTA, μὴ διστάζης, s 
ἀλλ᾽ εὐλαδῶς εὐλόγει ἢ Θεὸν τὸν νηπιάσαντα. 

ις΄. Πύλαι τῶν οὐρανῶν, * ἀνοίχϑητε, 
ἰδοὺ γὰρ " ἐν τῷ ναῷ ὡς (ρέφος * ὑπὸ wa- 
τοὺς Παρθένου " Θεῷ Πατρὶ προσάγεται. 

ιζ΄. Πυρφόρος ὡς λαᾷξὶς Y τὸν ἄνθραχα 
τὸν θεῖον ἢ ἀφλέκτως φέρεις, χόρη, * διὸ σὲ 
προσυμνοῦμεν, τὸν τόχον δου θαυμά- 
ζοντες. 

ιη΄. Καὶ σοῦ τῆς καθαρᾶς " ψυχὴν ῥομ- 
φαία λύπης * διέλθοι, χαθορώσης * x6 πάθος 
τοῦ υἱοῦ cou, " ὁ Συμεὼν προέφησεν. 

ιθ΄. ἰσχύσατε στεῤῥῶς, V αἱ τοῦ πρεσδύ- 
του χεῖρες, " βασταζουσαι τὸν κτίστην " 
ἰσχὺς γὰρ οὗτός ἐστι * cv ἀσθενῶν καὶ 
s 
ὕμνησις. 

x. Q0 τὸ πρὶν Moa d φανεὶς ἐχ τῶν 
ὀπίσω, " νῦν δὲ ἐμφανῶς ὡραθη * Θρὸς, 
χερσὶ πρεσφύτου * ὡς βρέφος βασταζόμενος. 

xx. Βίου τοῦ σαρχικοῦ ? λυόμενος, πρε- 
σθῦτα, ἢ γαῖρε λοιπὸν καὶ σχίρτα, " μονὰς 
πρὸς οὐρανίας * dv χάριτι στελλόμενος. 

χβ΄. ἰδέ σοι, Συμεὼν, * πὸ πέρας ἐφει- 
στήχει, ὧν ἤλπισας Χριστὸν γὰρ, * τὴν λύσιν 
παρασχεῖν σοι * ὡς νήπιος ἐπέφανεν. 

ky. ὡς ὄντως θαυμαστὸς * 6 τοχετός 
500, χόρη * " Θεὸν γὰρ συχλαδοῦσα, * τίχτεις 
διπλοῦν ἀφράστως, * xai μένεις ἀεὶ παρθένος. 


D. Ϊ ὕ 4 »* 1 / Li 
xó .loyut cou, σωτὴρ, τὰ μέλη στερεώ- 
σας, τὰς βάσεις μου χρατύνας * τοῦ δέξα- 
^w x ς a 
σθαί σε δίδου, ^ ὁ Συμεὼν ἐβόησε. 
i € * e ξ΄ 
χε. ὦ θαύματος! ὁ δοὺς “ ὅρους ζωῆς 
3 / »* ἊΣ y v ἃ * “ δὲ 
ἀνθρώποις, ^ πῶς νηπιάζων col; “πῶς δὲ 
χερσὶ κρατεῖται " ὁ φύσει ὦν ἀκράτητος; 


᾿ * 
xz . Βροτὸς φανεὶς Θεὸς " μένει Θεὸς 
M " *X A 4 ὃ "m « / 6 * 
και πάλιν, " ὃν xat ὀιπλοῦν ὁ πρέσους 


18. Barber. f. 52, in die V. -- διέλθοι sic cod. f. 
pro διέλθῃ more byzantinorum qui conjunctivum 
pro futuro usurpare solent. Hic enim expectaba- 
tur διελεύσεται, sed rhythmus obstitit. 

19. Ibid. f. 62, melius pro rhythmo o7. γάρ 
ἔστ. οὗτος. Similia Cosrnas in can. de Hypap. od. 1, 


o vetule, ne dubita : sed pia bonaque voce 
dic Deum puerascentem. 

46. Porte colorum, patete; ecce enim 
in templo tanquam puer a Virgine matre 
Deo Patri prezsentatur. 

47. Ignifer uti forceps, divinum carbo- 
nem incombusta geris, o puella, ideo te sa- 
lutamus, partum tuum admirat. 


48. — «Εἰ tuam, o illibata, animam gla- 
« dius mqroris pertransierit, cum videris 
« pati filium tuum, przdicebat Simeon. » 

19. Confortemini firmiter, o  seniles 
palma, qua fertis creatorem : robur enim 
ipse est et letus imbecillium hymnus. 


20. Moysi olim apparuit, a tergo mons- 
iratus; nune vero in facie visus est Deus, 
manibus senis ut puer gestatus. 

21. Vita mortali solutus, senex, jam He- 
tare et exulta, mansiones ad :wthereas in 
gratia transmissus. 

92. Ecce tibi, Simeon, finis institit : 
quem enim Christum sperabas, is te mis- 
sum facturus, ut puer apparuit. 

33. Quam vere stupendus est, o puella, 
partus tuus; quem concepisti Deum, parisin 
dupliei natura inscerutabili modo, et virgo 
permanes. 

24, — « Robore tuo, Salvator, membra 
« mea stabiliens, measque bases confirmans, 
«recipere te da mihi, Simeon clamavit. 

25. « Proh stupor! qui mortalibus dat 
« fines vitie, quomodo puerascens conspi- 
« Citur? qui manibus tenetur, natura in- 
« comprehensus? » 

26. Mortalis Deus ostensus, Deus tamen 
semper manet; ipsum et natura duplicem 


tr. 3: Ἰσχύσατε, γεῖρες Συμεὼν, τῷ Tox ἀνειμέναι,.., 
εὐθυδόλως χινεῖσθε, 

22. Rectius ἐφέστηχε τὸ πέρας. — Jam alibi aor. 
πέφανα, ut in super. tr. 41 et infra 43. 

23. τεχθεὶς B. 

24. Barber. f. 63, in die VI. 


428 JOBIUS. 


4 P , 
δεξάμενος ἐζόχ *  ἀπόλυσόν με, δέσποτα. 


xL. Q πῶς σε ταῖς γερσὶ ἢ ποοσψαύσω, 
πλαστουργέ L6» ; ὰ 
Θεὸν, χόρτος ὑπάρχων. ΄ 
των ἔλεγεν. 


ὁ πρέσθυς φρίτ- 


/ / “- * , t 
X^. Xatgote, χαροποιῶν θχνυιάτων ὑπη- 
ρέτης " 
θεοτόχε, " ἀνθρώπων τὸ διζσωσυα. 


-Ὁ ^ [] * ^ 
γαῖρε, Θεοῦ ταμεῖον, " Παρθένε 


! δ τὰς 
x0. ἰδών σε, λυτρωτὰ, " τῆς χάριτος 
z). ^ . * : δ "^ : 4t e. * 
πληροῦμαι σαρχὺς i γῆς οὐ χρήζω 
NI A v ς ΨβΨ €* ὔ 
δός μοι ζωὴν τὴν ἄνω, Χριστῷ ὁ πρέσθυς 
ἔχραζεν. 
! ^q. 7 pa P / 
à. KXévatg σαρχκικαῖς πῶς φέρω 68, 
Θ / : * 1 Ó ΄ ΄, » * , 
ἐέ μου; ^ 5X θαύματα coo φρίττω, τρέ- 
? 2d 6 : d T * » 7! n ὃ - 
μὼν ὁ πρέσους XQXSEt ἀπόλυσον τὸν δοῦ 
6v σου. 


! ὦ * 
λα. Batvet παρθενικῶν 


4» , 
ἐς αγχαλῶν 
e ; * - E! δέ * 
ὁ χτίστης, πρεσθυτιχαῖς χερσὶ δέ, ᾿ (ὦ 
τοῖν led , * ,ὕ 3 
(six Gv πραγυάτων ἢ) ὡς βρέφος ἐπιδί- 
οται. 
Ι ^ ^ * hj 
AB. Βαῖνε νεανιχῶς, à κλόνει σοὺ τὰς 
- * * 
χεῖρας, " καὶ χράτησον σαρκί με, ^ πρε- 
σθῦτα, τὸν φανέντα c ^ θεώτης Ὑὰρ οὐ 
ψαύεται, 
t , PS P 4 , 
λγ. Μίόνην ἐχ γενεῶν ἁγνὴν εἰδὼς ὁ 
L * N 
χτίστης ^ ηὐλόγησέ σε, κόρη, ᾿ καὶ Θεοτόκον 
r3 3 Ly , , 
μόνην ^ ix σοῦ τεχθεὶς εἰργάσατο. 


) * ^» kl ^ 
λὸ, ἰσχὺν Θεὸς φανεὶς ^ νῦν ἐν μορφῇ 
* f^ - * “Ὁ ΄ 
βοοτεία πᾶσι βροτοῖς παρέχει ^ τοῖς πίστει 
- * - * , , 
προσυμνοῦσιν " αὐτοῦ τὴν θείαν σάρχωσιν. 
! : ὡς ΟΣ 
λε. ὦ θείων δωρεῶν, ὧν ἠξιώθης, 
΄, poa ' ἰδ - " * ' δὶ 
πρέσύυ! " ὧν γὰρ ἰδεῖν ποοφῆται ^ καὶ δί- 
xatot ἐπόθουν, " αὐτὸς χερσὶν ἐζάστασας. 
/ ͵7 » - X* - . Ne 
ἃς. Βαλλέσθω ἀθεσιλος ^ αἱρετιχῶν ὁ 027 
* c ι / *X c ^ ΄ 
μος" * ἰδοὺ γὰρ ἐσαρχώθη " ὡς ἀληθῶς ὁ 
* - / NS 
Λόγος ,. χαὶ τῷ πρεσθύτῃ δέδοται. 
f ^t« "T τῳ * 
AL. Υἱὸς ὁ τοῦ Θεοῦ " xat σὸς υἱὸς 


99. Barher. f. 71. 
33. Vix non declaratur immaculatus B. V. con- 
ceptus. 


x , / X* 
nO; αγχαλοφορήσω 


ubi suscepit, senex erupit : « Dimitte me, 
« Domine. 

27. « Hem! quomodo te manibus palpabo, 
α tu qui finxisti me? Quomodo ulnis geram 
« Deum, foenum ego qui sum, tremebundus 
« aiebat senex. 

28. « Latare, quae miracula gaudio re- 
« ferta ministras. Gaude, Dei receptacu- 
« lum, Virgo Deipara, hominum sospita- 
« trix. | 

29. « Videns te, redemptor, gratia im- 
« pleor; carne terrave haud mihi opus esl, 
« superam da mihi vitam, Christo senex 
« alebat. 

30. « Corporeis ulnis te quomodo feram, 
« Deus meus? prodigia tua reformido, ire- 
« mulus ait senex, dimitte servum tuum. 


91. « Transit ex palmis virgineis creator, 
« in senilesque manus (Proh divina opera!) 
« lanquam puer contraditur. » 


32. — « Ito incessu juvenili, ne trepide 
« move palmas, sed fortiter tene me, scnex, 
« conspicuum; deitas non tangitur. » 


33. Solam inter generationes puram le 
videns creator, tibi, puella, benedixit, 
(eque solam Dei genitricem a te natus elfe- 
cil. 

34. — Deus nunc manifestatus in forma 
mortali, mortalibus cunctis robur indidil, 
qui in fide divinam adorant incarnationem. 

39. Quibus divinis muneribus honoratus 
Cs, Ὁ senex! quem enim videre prophele 
οἱ justi optarunt, tu manibus gestasti. 

36. Evertatur impia hxreticorum turba: 
ecce enim vera in carne mansit Verbum, el 
seni traditur. 

3T. Filius Dei est, tuusque filius faclus 


34. Barber. f. 72, in die VII. 
36. βαλλέσθω τῷ θεσμοῖς B., nullius sensus cor- 
ruptela. 


δ 


SYNTOMA DE HYPAPANTE. 420 


ἐδείχθη, " Παρθένε Θεοτόχε. ἢ αὐτὸν οὖν 
προσυμνοῦντες moros σε μεγαλύνομεν. 
An. ἰούδα ἐκ φυλῆς, " ὡς ἰακὼῤ προέφη, " 
ἐθνῶν ἡ προσδοχία, " Χριστὸς νῦν ἐπεφήνη ὰ 
m ἐποχούμενος. 

. ὡς ὥριμος καρπὸς 
ταῖς ἄνω ἢ πρέσθυς εἰσῆχκται aon, * δεξά- 
τὸν γεωργὸν τῆς κτίσεως. 
" ἀπόλυσόν 


* ἐν ταῖς : ληνοῖς 


μένος ἀγχάλαις " 
α΄. Βάρους τοῦ τῆς σαρχὸς 
pe, Λόγε, * xol πρὸς τὴν ἄνω λήξω, ἢ ὁ 
Συμεὼν ἐδόα, ἢ εἰσάγαγε τὸν δοῦλόν σου. 
μα΄. Ἐλπὶς χριστιανῶν " καὶ σχέπη, Θεο- 
τόχε; a xai σωτηρία πάντων * oc ἀληθῶς 
ὑπάρχεις, * διό σε μακαρίζομεν. 
μβ΄. ἰδὼν ὁ Συμεὼν ἢ ἐθγῶν τὴν προσδο- 
χίαν, ^ d ἐσχιρτηδέ χραυγάς ὧν" * ἀπόλυσον με, 
σῶτερ, ὡς εἴρηκας, τὸν δοῦλόν GOU. 
uy - ὡς φῶς Toig ἐν νυκτὶ 
τῆς πλάνης ἢ ἐπιφάναι οἰκτίρμων, * διὸ 
χαὶ ἑτοιμάζεις ἢ τοῦ logo τὴν λύτρωσιν. 
μδ΄. Βίον θεοτεοπῆ χαὶ σώφρονα j 
ἄννα βιοῦσα τὸν σωτῆρα * ἰδεῖν κατυηξιώθη " 
πᾶσι ζωὴν βραδεύοντα. - 
P τὴν πρώτην 


* αθεύδουσι 


με. ἰδόντες σου, σωτὴρ; 
παρουσίαν, " καὶ δόξαν ἀσαντές σοι, ^ τυχεῖν 
ἐν τῇ δευτέρα * αἰτοῦ!λεν τοῦ ἐλέους σου. 

uc. ὡς γέρας εὐπρεπὲς * any λύσιν τοῦ 
σαρχίου ἢ Ses EV0£, πρεσόῦτα, * πρὸς θείας 
χαταπαύσεις ^ εὐφραίνου νῦν σχηνούμενος. 

μζ΄. Βαίνοντες, ἀδελφοὶ, * πρὸς δόξαν 
ἀπὸ δόξης Ἶ τὸν τῆς νηστείας χρόνον; 
ὡς αἴτιον στεφάνων ; Y τελέσαι νῦν ἀρξώ- 
μεθα. 

μη. Q vip τοῦ Θεοῦ, 
Παρθένε, 
τυχεῖν γυμφῶνος 

μθ΄. ὃν ἄνω μὲν Πατὴρ, " 


ἀνύυφευτε 
* vU; ὑμνητας σὸν δίδου " θείου 
. τῇ θεία feos σου. 

χάτω σαρχὶ δὲ 


38. Barber. f. 80. Genes. ΧΕΙΧ, 10. 

39. εἰσήχθαι B. 

42. lbid. f. 82, in dic VIII, sic plena octava est, 
quie nunc minus celebris videtur. 

43. ἐπέφανας, : Rom. VI, 3, 25, 8, eic. 

19. lbid. f. 9 


* 


est, Virgo Deipiwa; illum ergo fideli prose- 
quentes hymno, te magnam pronunciamus. 

38. — Ex tribu Juda, ut praedixit Jacobus, 
gentium expectatio, Christus nunc apparuit, 


. ulnarum in vehiculo. 


39. Ut maturus fructus superis torculari- 
bus inseri latur senex, qui in amplexu re- 
cepit creationis agricolam. 

40. « Pondere hujus carnis libera me, o 
« Verbum, supernamque ad sortem, inge- 
« Aa Siméon, introduc servum tuum. » 

. Spes Christianorum et tutela, Dei 
Mess omniumque salus revera exislis, 
ideo beatam te dicimus. 

49. — Videns Simeon gentium expecta- 
tionem, gestiit vociferatus : « Dimitte, Sal- 
« vator, ut promisisti, me servum tuum. 

« Ut lumen dormientibus in erroris 
« nocte effulsisti, o misericors : ideo οἱ Is- 
« raeli prieparas redemptionem. » 

À4. Vitam Deo gratam οἱ castam. cum 
duxisset Anna, digna fuit videre salvatorem 
vitam omnibus distribuentem. 

45. — Cernentes, o salvator, tuum priorem 
adventum, et gloriam canentes tuam, in al- 
tero nancisci tuam misericordiam depreca- 
mur. | 

46. Ut justum premium adeptus carnis 
solutionem, o senex, mox in divinis man- 
sionibus lztaris iuhabitans. 

47. Procedentes, fratres, de gloria in 
gloriam, tempus jejunii, ut coronarum [6- 
rax, nunc perficere incipiamus. 


48. O sponsa Dei, innupta Virgo, conce- 
de ut melodi tui accedant, te sequestra, di- 
vinum in thalamum. 

49. — Quem sursum Paler, deorsum in 


46. T. σκεπτόμενος pro σαν ούνενος, 

41. ἀποδέξης B. Statim post hanc octavam ordiri 
solent sacra jejunia. 

48. Notatu dignum τοὺς ὑμνητὰς, ubi accusali- 
vus minus rectus essct, nisi τυχεῖν sequeretur. 

$9. Accedant οἱ quiedam alia anepigraplia ex 


480 JOBIUS. 


P κατέμουσιν ἀγκάλαις, ἢ βρεφοπρε- 
᾿ ἀγκάλαις ὑποδέ; ya 

ν΄. ἀγκάλας ὑφαπλῶν “ ᾿ Συμεὼν ὁ πρε- 
ρὸν χτίστην χαὶ δεσπότην ἢ γῆς, 
* ὡς βρέφος ὑποδέ- 


μήτηρ ᾿ 
πὼς ὁ πρέσθυς 


σθύτης. 
οὐρανοῦ χαὶ πάντων, 
χέται. 
να. INOROD τὸν ποιητὴν. ^ τὸ 
ἐν τῷ ναῷ ἐννόμως, 
* 
τως βρεφωθέντα, ^ và ἱερεῖ προσάγουσι. 
ο * ^^ N , 
νῇ. Πατρὶ καὶ ἱερεῖ, Θεῷ τε xai mpé- 
, Ὡς 
obo, χατὰ τούτω τὼ δύο, ὡς Λόγος καὶ 
ὡς βρέφος; " pads ἐναγκαλίζεται. 
vy ᾿ἀνοιγε; Σὺμ £V, * ἀγκάλας σὰς χαὶ 
* αν δέ » 
πύλας s τὰς τοῦ Κυρίου, χαὶ δέδεξο 
τὸν χτίστην, ὡς βρέφος τὸν SEU Ἐῶ πο: 
νὸὃ΄. Εἶδον τοῖς ὀφθαλμοῖς * τὸ φῶς τὸ 
τὸ ἄχρονον ἐν χρόνῳ, 
τὰ / Ἢ Nx 7 
ἀπόλυσον τὸν δοῦλον 


ἐχπλὴη ροῦντα, 


ἐχ φωτός σε, 
xa νῦν οὖν ἐν εἰρήνη 
σον. 

νε΄. Ave τοῦ Φανονὴλ ἡ ᾿θυγάτηρ, ἡ προ- 
φῆτις, " προφήτευσον τὸ βρέφος" * αὐτὸ γὰρ 
xui δεσπότης ἡ καὶ Λόγος χαὶ Θεός ἐστιν. 

yc. ἄννα προφετικῶς ἀνθομολογου- 
μένη ^ τῷ βρέφει καὶ Κυρίῳ, z 
icd * τοῦ ἰσραὴλ ἡ λύτρωσις. 

vi. ἄκουε, οὐρανὲ, * χαὶ γῇ καὶ τὰ ἐν 
* 6 xt io The ἡμῶν πάντων 
ἐν τῷ ναῷ εἰσάγεται, 


αὐτὸς ἐστιν, 


- 


IP" 


x 
μέσῳ ' ὡς γή- 


muy θηλάζει, ἢ 

νὴ. Καὶ σάρκα σε θνητὴν ᾿ περικείμε- 
yov, Λόγε, * χαὶ βρέ ἐφος καθορῶν cs" Θεόν τε 
' παντὸς οἶδα τοῦ χόσμου G8. 
* τῶν τοῦ Ila- 


xai δεσπότην 
y0, Κόλπων E χωρισθεὶς 
τρὸς ὁ Δόγος ἢ βαστάζεται ὡς βρέφος ἢ 
χερσὶ ταῖς τοῦ πρεσζύτου, ^ χειρὶ χρατῶν τὰ 
σύμπαντα. 


iisdem fontibus, ejusdemque argumenti, fortasse 
ct eorumdem melodorum, quum Nicolai nomen, 
mutatis e sede versiculis, facile ab initiis emer- 
geret, Statim post procmium νεφέλη sequentia 
succedunt in Vatic. 1515, f. 187. 


50. Barlier. f. 102. 
91. προσάγεται V. Hine et infra Simeon sacer- 


dos, aliis dubitantibus, perspicue dicitur. 
$2. xatà τοῦτο τὰ O00 V. 


carne mater ulnis possident, senex eumdem 
puero similem in amplexu suscipit. 

90. Ulnas explicans Simeon vetulus con- 
ditorem et dominatorem terrae, coli et 
omnium, ut puerum accipit. 

91. Legislatorem legi obedientem, pue- 
rum ineffabili modo factum, rite in templo 
offerunt sacerdoti. 

52. A Patre et sacerdote, a Deo et sene, 
identidem juxta duo, ut Verbum et ut 
puer, Christus amplexatur. 

53. Pande, Simeon, brachia tua et portas 
in templo Domini, et suscipe creatorem, ut 
puerum theandricum. 

94. « Vidi meis oculis te lumen de lu- 
« mine, eternum in tempore, et nunc igitur 
« in pace dimitte servum tuum. » 


03. — Anna, Phanuelis filia, tu prophe- 
(1588, valicinare de puero; ipse enim et 
Dominus et Verbum et Deus est. 

96. Anna, prophetico praconio occurrens 
puello Domino : « Ipse est, clamavit, rc- 
« demptio Israelis. 

91. « Áudi, colum, tu quoque terra, el 
« que in medio sunt : conditor omnium 
« nostrum, ut puellus lactatur, in templum 
« inducitur. 

98. « Te mortali carneinvolutum, videns 
et puerum, o Verbum, et Deum novi te el 
« mundi universi Dominum. 

90. « Extra sinum Patris nunquam re- 
« cedens, Verbum fertur ut puer in senis 
« manibus, ipse qualiacumque manu con- 
« Finens. 


A 


9J. δέδοξο sic V, nec δέδεξο caret vitio infimi 
greecitatis. 

99. Variis ex foliis quasi dissolutum sertum, 
cxcerpsimus illud poemation, in quo haud ine- 
leganter, raro etiam exemplo, prophelissa Anna in 
scenam producitur. Incipit in Vatic. 1519, f. 199. 

97. Ibid. f. 187 et 188. 

99. Ibid. f. 204. 


e» c£ 


:-» 


-- 


a] 


SYNTOMA DE HYPAPANTE. 


* M. 3 ^ 
CQoEV ἀνοιγῶν 


ἅγιον τῷ Κυρίῳ, " Πατρὸς ὑψί- 
καὶ χτίσεως πρωτότοκος. 


, / A 

ξ΄ Πρωτότοκον, φησὶν. 
υνήτραν, T 
at6U Λόγος 


Ex. Φῶς ὡς ἐξ οὐρανοῦ 3 προῆλθες τῆς 
Παρθένου, " φωτίζων τοὺς ἐν σχότει * ἀγνοίας 
καθημένους, " xai φῶς παρέχων γνώσεως. 

ξβ΄, Γενέθλια Χριστοῦ " ἑορτάσωμεν πάν- 
τες ἢ οἱ πιστοὶ ὁμοφρόνως, 
τιμῶντες 


τὴν σάρχωσιν 
᾿ ποῦ παντοιχτίρμονος Θεοῦ. 
[4 e" ; 
ξγ. Yuvov θεοτερπῇ ^ προσάξωμεν συμ- 
/ Y ^ L4 
φώνως τῷ χεχαριτωμένῃ * xai μόνῃ Oco- 
΄ X a.» T7 e A , 
TOXQ, εξ ἧς ὁ Χριστὸς τίκτεται. 
» ! t " X , ΄ 
d ὥνπερ οἱ λειτουργοὶ ^ xai ἀνείδεοι 
L ἐκ ᾽ Σὺ c ,- -᾽ 
νόες " ἐν φόδῳ ἀνυμνοῦσι ^ ὡς Κύριον τῆς 
δέξ * , , p 
οζῆς, Παρθένος τρέφει γάλαχτι. 
4 ! (€ ' V 
£. Δίοανον καὶ χρυσὸν 


χαὶ συύρναν 
τῷ τεχθέντι 


ἐν Βηθλεὲμ οἱ Μαγοι, " ὡς 
λύχνον τὸν ἀστέρα 
γαγον. 
^i f 1 - ΩΣ x ^— ^- ? 
ςς. Ασωμὲν τῷ Θεῷ, " τῷ νῦν ἐπιφα- 

* 3 P4 x ) M 

νέντι" ἐν Βηθλεὲυ, Παρθένου, " γενέθλιον τὸν 
" * » - , 
ὕμνον * "Δόξα τῇ παρουσία σου. 


yt ὰ M * * 3 ^ X 
$- O πρὶν χρηματισθεὶς ^ ἰδεῖν Χριστὸν 


χρατοῦντες, νῦν προσή- 


B 


Κύριον, " χαντεῦθεν μεταστῇ * ὁρῶν νῦ 
"Ὁ, Ἵ A ov ναι, οβῶν Ων 


2 A , Er ^ ^ ᾽ 
και χατέχων " ταῖς σαῖς ἀγκάλαις, ἄπιθι. 


* dy χόλπῳ τῷ σῷ, 
τὸν τῶν πατρῴων κόλπων " οὐδε- 
ποτε λιπόντα -᾿ διὸ xal γῆθεν ἄπιθι. 

ξῃ, Δέχοιο, Συμεὼν, * 


; : 
ξῃς Δέχοιο, Συμεὼν, 
ποέσζξυ, 


τὸν ἀπολύσοντα 
σς " ἐντεῦθεν πρὸς εἰρήνην αὐτὸς γὰρ καὶ 
, ΞΕ Α " 35 
εἰρήνη "^ καὶ φῶς χαὶ ἀγαλλίαμα. 

60, Levit. XI], 3, 8. 


62. 66. Inde alia ex vat. 1531 f. 160, 197, 267. 
T, Vat. 15123 f. 180. 


431 


60. « Primogenitus, inquit lex, masculus 
« aperiens vulvam, sanctus Domino voca- 
« bitur : Patris altissimi Verbum et crea- 
« tionis primogeniLus est. 

61. «Lumen decoelo prodiisti ex Virgine, 
« illustrans sedentes in umbra ignoranti, 
« lucemque scienti: porrigens.» 

62. — Natalitia Christi omnes celebremus 
fide unanimes, adventum in carne reco- 
lentes Dei totius misericordiz. 

63. Hymnum Deo jucundum communi 
voce mittamus ad Virginem gratia plenam 
et solam Deiparam ex qua Christus natus est. 

64. Quem ministri invisibilesque spiritus 
cum tremore hymnificant ut glori: Domi- 
num, Virgo lacte nutrit. 

65. Thus et aurum οὐ myrrham nato in 
Bethleem afferunt nunc Magi, stellam prc se 
ut lainpadem ferentes. 


66. Cantemus Deo nunc manifestanti se 
ex Virgine in Bethleem: cantemus hymnum 
genelhliacum : Gloria tua Epiphanii ! 

67. Qui responsum aceepisli prius visu- 
rum te esse Christum, dein ex hac vila mi- 
graturum, nunc eum videns manibusque 
lenens, recede. 

68. Accipias, Simeou, in sinu (uo, o se- 
nex, hunc nunquam recedentem e sinu 
Patris, ideoque a terra proficiscere. — — 

69. Accipias, Simeon, dimnittentem te ex- 
inde in pace; pax enim 1pse estet lumen et 
letitia. 


G8. Vat. nola gen. τῶν z, χύλπων pro accus. 


^ 


immo emenda : τὸν τὸν πατρί 
69. lbid. f. 192. 


oy χύλπον, 


' 
[ 


-- απ aaro momo - 





SIMEON METAPHRASTES. 


DE $. 


α΄. "lov βίον εὐσεβῶς 
ἐπὶ γῆς ἐχτελέσας, 
δοχεῖον χαθαρὸν 
θείου Πνεύματος ὦφθης, 
φωτίζων τοὺς ἐν πίστει 
προσιόντας. μαχάριε" 
ὅθεν αἴτησαι 
τὴν σὸν δεσπότην φωτίσαι 
τὰς ψυγὰς ἡμῶν | 
τῶν ἀνυμνούντων σε, Xaba. 
β΄. Σοφίας ὑπάρχων βλάστημα, 
Σαύα ὅσιε, 
παιδιόθεν ἐπόθησας 
συφίαν τὴν ἀνυπόστατον " 
ἢ χαὶ συνοιχοῆ σα 
ἀπὸ γῆς σε ἐχώρισε, 
χαὶ πρὸς ὕψος ἀνήγαγεν, 
ἐξ ἀύλων ἀνθέων 
πλέξασο. στέφανον, 
χαὶ τῇ σῇ ἐπιθήσασα 
ἡγιαχσμένῃη 
xp, θεύφρην᾽ 


T 


ᾧπερ χεχοσμημιένος, 
,» / n P 
ἐξιλέωσαι τὸ θεῖον 

^ Ld / , 
τοῦ δοθῆναί μοι σοφίαν 
λόγου; ἐπαξίως 
ὅπως ἀνυμνήσω 
τὴγ σὴν ἁγίαν κοίμησιν, 


(. Haud displicet inter ultimos melodos incidere 
in celeberrimum Metaphrastem, rei sacre culto- 
ribus nunquam satis commendandum ; cum in 
sirculo X jam adulto floruit, haud mirum aridam 
esse et jejunam ejus venam; sed quo catera hu- 
miliora sunt, eo vegetiora emicabunt veteris me- 
Jodie argumenta, cujus integrum et arduum 
artificium, vel ievo faliscente labentibusque 5ι0- 
eulis seris, adhuc perennal ad immurtalitatem. 


Ι. 
SABA. 


1. Vita religiose 

in terris transacta, 
vas intaminatum 
Spiritus divini patuisli, 
tu lumen ad te fidenter | 
accedentium, beate : 
unde exora 
Dominum tuum, ut illustret 
animas nostras 

. te, Saba, celebrantium. 

2. Τὰ sapienti: germen, 

Saba venerande, 
à pueris studebas 
sapientie in se subsistenli ; 
qui tecum inhabitans 
te a terra semovit ; 
οἱ in altum sublimavit, 
ex incorporeis floribus 
lexens coronam, 
quam imposuit 
sacro tuo 
capiti, vir Deum sapiens ; 
qua adornatus 
exora divinum numen 
ut mihi det sapientiam 
sermonis, ut meritis 
decorem hymnis 
tuam sacram dormitionem, 


Utrumque poema in solo cod. taurin. repperi, 
prius f. 20, posterius f. 102. 

1. Ibid. 7j. α΄, πρὸς τό" Χορὸς ἀγγελιχός, Vide 
sal rarum hirmum supra p. 28. 

2. Justa hirmum Romani arduum, neque 
unum e multis : τὸ φοδερὸν, vid. p. 99, 36. — Solus 
variatur v. 9, qui alias pentasyllabus aut hepta- 
syllabus est. — ἣν xai συνοιχήσας T.— ἐπιθήσασα pro 
aor. ἔθηκα, ut Roman. XV, 12; cf. Lobeck lI. I. 721. 


5 auam EE ν----- - - ὁ mL COEM ICI τ Ὁ π- τος  πΠ ror -.Ἅ......ἍὕὙἀππὐσσπασσδδδπαδδααααδ δα me . 


lH. DE 5. MARIA 7EGYPTIACA. 433 


ἣν ὑπερεδόξασεν 

Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, 

δϑεόφρον πάτερ ἡμῶν. 
γ- ἵπὸ τῆς θείας ἐμ πνεύσεως ΄ * ἔλλαμ- 
πόμενος "^ τῆς καρδίας τὰ ὄμματα, * ἀπὸ 
νεότητος ἔσπευσας " πιστοῖς συνδιάγειν, ἡ 
μᾶλλον 4d τοῖς τὸν πόθον σου " ἀποχόψαι 
σπουδάζουσι; ^ καὶ μονάσας ὁσίως, T σαρχὸς 
χινήματα * ὑποτάξας, τρισόλθιε, " τῆς δὲ 
ψυχῆς σου * aX; ἀναδάσεις " i προστιθεὶς κα- 
θεχάστην, ἢ ᾿χαμαιζήλων τὰς ὀρέξεις nei 
λῷς ἀπεξὸδελύξω ἢ καὶ τὸν διὰ φθόνον ἢ τῆς 
Eóiy τὸν πρῶτον i ἄνθρωπον ἐξορίσαντα i 
σοῖς ποσὶν ἐ ἐπάτησας, ἢ χαρποῦ μὴ γευσάμε- 
νος, * θεόφρον πάτερ ἡμῶν. 

δ΄. Μεγάλως ix προοιμίων σου, " Σάθα 

ὅσιε, * τε v PH " εἰς ὕψος τῆς τε- 
AROITTOE " ἔφθασας" ἁγνείαν ὡ ἀληθῆ ἐνδυ.. 
σάμενος, ^ καὶ m θείαν ταπείνωσιν ^ ὥσπερ 
θώρακα φέρων, * ὁρμὴν τὴν ἄστεχτον " τοῦ 
πυρὸς ἐχαλινωτᾷβι, * ὥσπερ οἱ παῖδες " ἐν 
τῇ καμίνῳ, * ἀύλαθδὴς διαμείνας "" * σὺν αὐτοῖς 
δὲ Gv EXT ON i " νυχτί τὲ χαὶ ἡμέρᾳ, i 
Seuudveny τὰ στίφη," E ἄλλους γαλδαίους, ἢ 
κατές λέξας εἰχόνας δὲ ^ παθῶν κατηὸ ἄφι- 
σας. : aue. zT06 τῷ χτίστη 60). T AaTpsUGue, 
θεύφοον πάτερ ἡμῶν. 


), f, Θεοὺ ἐμπν. — τοὺς... σπουδάζοντας. x. uo- 
νασαὶ T. — προστιθῶν sic T, ex ps. LXXXIII, 6 : àva- 
PCI - € 4 ρου 
ὠζπεις ἐν τὴ καρδίᾳ αὐτοῦ διέθετο, 


quam sublimi gloria extuliL 
Christus Deus noster, 
0 pater Deum sapiens. 


3. Divino afflatu illustratus menlis ocu- 
los, ab adolescentia studuisli cum piis 
conversari, potius quam cum nitentibus in- 
tercipere tuum amorem, quo 1e monasterio 
innocenter dedisti; carnis cohibens motus, 
ter felix, mentisque ascensiones quotidie 
adaugens, rerum  terrenarum illecebras 
prorsus sprevisti; eum vero qui per invi- 
diam primum hominem ab Eden populit, 
sub pedibus tuis conculcasti, fructu nulla- 
tenus guslato, o paler Deum sapiens. 


4. Ab exordio tuo vehementer, Saba jus- 
1e, certamine cer(aus, ad perfectionis api- 
cem pervenisti: veram indutus innocen- 
liam, divinamque humilitatem ut thoracem 
gerens, impetum ignis indomitum ursisti 
freno, ut pueri in fornace, intactus rema- 
nens; quibuscum die ac nocle canens, ([ἃ- 
monuin turmas, ut alios Chaldaeos, confla- 
grasli, simulque voluptatum idola humi 
contrivisti, inculpate tuum creatorem ado- 
rans, o paler, vir Dei. 


περ vipow ὡς Üooxzx T, rupto metro. cf. 
U- J4H5, ἘΣ 218,4 4. — f. 3n τ ^e ὅσια, pro tono. 


I. 


DE S. MARIA /EGYPTIACA. 


α΄. Τῆς a ἁμαρτίας τὴν αχλὺν d 5 
καὶ μετανοίας τῷ φωτὶ αὐγασθεῖσα, Ἶ τὴν σὴν 
καρδίαν, ἔνδοξε, d προθύμως TO BpTU) i 
τούτου τὴν πανάμωμον " ἁγίαν τὲ ἔχουσα 


ll. Cum canonem de B. Maria ediderit Meta- 
phrastes, in eum fortasse hoc poemation inse- 
ruit, Canon extat in cod. paris. gr. 21. 


V. 


1. Peccati nebulas cum evasisti, pueniten- 
tie face prielucente, o gloriosa, cor tuum 
amanter obtiulisti Christo, inlercedente 
clementissime intemerata sanctaque ojus 


|. 44. 9', πρὸς τό" 'O ὑψωθεὶς, vid. p. 77. — 
omisso ἔχουσα habet T xoi ἁγίαν μητέρα, tam me- 
lodia quam serie manca. 


28 


2 Lf 


434 SIMEON METAPHRASTES. 


n 3 , ’ * 
μητέρα ἢ μεσίτην συμπαθέστατον, " προσε- 
νέγκασα ὅθεν * xai τῶν πταισμάτων εὗρες 
ἀποχὴν, * xai σὺν ἀγγέλοις ἀεὶ ἑπαγάλλῃ. 
β΄. ὄφιν τὸν πάλαι ἐν É3iy * ' πτερνί- 
* * 
Gay τὴν Εὔαν, ἀπάτῃ τῇ τοῦ ξύλου, ἦ κα- 
τέῤῥηξας εἰς βόθρον ἢ διὰ τοῦ ξύλου τοῦ 
σταυροῦ, * θεόφρον Ναρία, * φευγοῦσα δὲ 
ἡδονὰς, ἢ ἀγνείαν ἐπεπόθησας" T ὅθεν σὺν 
ταῖς παρθένοις ἠξίωσαι ἮἾ ἔνδον τοῦ νυμφῶ- 
νος ἢ εἰσελθεῖν τοῦ σοῦ δεσπότου, " σὺν ταύ- 
δὲ x AXE e: , * 3 8 Y 3 
ταις δὲ " τρυφᾶν ἐπαξίως αὐτὸν οὖν ἐχ- 
3 à ’ e * 
υσώπησον. ὅπως 


τενῶς τῶν ἐμῶν ἁμαρ- 

e / L3 PT “Ὁ 
τιῶν ἢ λύσιν παράσχῃ, καὶ τῆς ἑαυτοῦ 
y. E ᾽ * εἶ X , 34€ νιν 
γωῆς με καταξιώση, ἡ σὺν αγγέλοις ^ aet 
ἐπαγάλλῃ. 


Y . ἀπὸ παθῶν με χαλεπῶν ^ xai νόσων 
xoi πταισμάτων " ἐξάρπασον εὐχαῖς σου, " 
σύμπρεσόυν κεχτημένη 
ἁγνὴν, ^ καὶ ἀγγέλων τάξεις, " 
πρυφητῶν, 
ὅπως ἀνευφημῶ σου τὴν κοίμησιν, 
αἰδεσθέντες, " καθορῶντες τὸ σὸν σῶμα 
ἐπέδωκαν ἢ σῇ γῆ εὐλαδεία * χρατούμενοι 
πολλῇ, ἢ χαὶ ὥσπεο συνζῴσῃ, * ἐχκτελοῦντες 
ἐν σπουδῇ " τὴν ὑπουργίαν " σὺν τῷ Ζω- 
σιμᾷ * τῷ θείῳ. μεθ᾽ οὗ ἀξίως ἢ 
τοῖς ἀγγέλοις " αεὶ ἐπαγάλλῃ. 

à. Μιάσματι τῷ πορνιχῷ i 
᾿βολύνασα τὴν σάρχα. 
διεχωλύθης eias) ety - 


τὴν ϑεοτόκον χαὶ 

ἀποστόλων, 

ὑδρτυρῶν: τῶν ὁσίων τε, ^ 
* 

ἣν νῦν 


χαὶ σὺν 


A » 
χαὶ ἤθεσιν 
- πρὸς θείαν 
* v s 
00s» xai 
τῇ πηγῇ τῶν ἀγαθῶν; * τὴν 
Μαρίαν τὴν TAY. 
ΩΝ αἰτουμένη 
χαὶ etcodoy * 


ἀτόποις 
θεοπτείαν ἢ 
, * 
miooSpagee 
μόνην συμπ παθέστατον " 
x 
τῶν 
m ἐγκλημάτων ^ πρὸς τὸ 
* * 
εἶον ξύλ 9v, ἐν ᾧ σωματικῶς πρὶν διεχπο- 


Χ νον δέσποιναν ἢ 


τασας ^ ke sa dita ὁ τεχθεὶς " ἐξ αὐτῆς 
Λόγος, ἢ εἵλκυσε δραμεῖν ' ὀπίσω αὐτοῦ 
L3 E » 
γυναῖκας; καὶ σὴν τοῖς ἀγγέλοις ^ &si ἐπα... 
F 
γαλλῃ. 


92. Justa hirmum τῇ l'axiaxü, p. (6, ubi cf. su- 
periora de Eden recocta, ut alia plura ejusdem 
melodi testimonia, — φυγοῦσα T. — σοῦ add. ante 
O:gz. — τούτοις Oc T. 

3. ἐδεσθέντες sic T. — 1, syllaba una deest. 


matre; unde peccatorum veniam invenisti, 
ei cum angelis semper exultas. 


2. Serpentem, qui olim in Eden Evam 
supplantavit arboris fraude, tu dejecisti in 
abyssum per lignum crucis, o sapiens Ma- 
ria; effugiens vero voluptates, castilatem 
exoptasti; unde cum virginibus digna facta 
es intra Domini tui thalamum penetrare, 
et cum illis justas carpere delicias. Eum 
ergo assidue deprecare, ut meorum veniam 
peccatorum concedat, ipsiusque vita me 
faveat, qua cum angelis semper lelifica- 
ris. 


3. A tetris passionibus, morbisque et 
noxis eripe me tuis precibus, sequestrem 
nacta Deiparam illibatam, et agmina angelo 
rum, apostolorum, prophetarum, martyrum 
et confessorum, ut faustis hymnis dicam tui 
somni diem, in quo venerabundi contem- 
plantes tuum corpus, illud humo commise- 
runt summa cum pietate, pcrinde ac si 
vixisset, hoc officio cum alacritate defuncli, 
una cum Zosima illo divino, in cujus me 
rito consoriio cum angelis semper collela- 
ris. 

4. Meretricio felore turpibusque mor 
bus cum carnem polluisses, a divino aspeciu 
procul recedere coacta es; unde recurris ad 
bonorum fontem,.ad unicam pientissimam 
Mariam et intaminatam Dominam, extricari 
te postulans a scelestis flagitiis et admilli 
juxta divinum lignum, in quo dum corpo- 
reas extenderet palmas Verbum ab eaden 
natum, traxit post se el currere fecit mu- 
lieres, et cum angelis semper collataris. 


— Οἱ aeta a S. Sophronio egregie descripta ad 
I diem april. 

4. Nihil celebrius quam B. Virginis ectypon ἃ 
meretrice palam invocatum, ut crucem adorare 
ipsi liceret. — πρὶν add. 


τον 


ἀπὸ 


JOANNES. 


DE S. TRYPHONE MARTYRE. 


4. Ῥριαδικὴ στεῤῥότητι 
πολυθεΐαν ἔλυσας, 
ix τῶν περάτων, ἀοίδιμε, τίμιος 
ἐν Κυρίῳ γενόμενος, 
᾿ : ; 
χαὶ νιχήσας τυράννους, 
ἐν Χριστῷ τῷ σωτῆρι 
τὸ στέφος εἴληφας 
τῆς μαρτυρίας δου χαὶ γαρίσματα 
θείων ἰζσεων, ὡς ἀήττητος. 
p. ἱερὰν πανδαισίαν προτίθεται 
φιλεύρτων τὸ σύστημα σήμερον, 
προεύοτια σύμῥολα φέρουσαν * 


1. Triplici constantia multorum deorum 
vicisti superstitionem, vir nobilis, cujus 
pretium ex ultimis finibus in Domino cst : 
debellatisque tyraunis, a Christo salvatore 
coronam testimonii tui accepisti et gratias 
sanitatum, uti invictus. 

2. Sacrum convivium hodie instruit ca- 
tus aniantium festos dies, in quo anticipan- 
tur celebritatis mysteria : quadragesimus 


Utrum Joannes hie noster sit summus ille Da- 
mascenus, qui nusquam fere, sicut ueque Cosmas, 
hiec. poemata. attigit, an. potius Joannes alter 
Studitarum monachus, aut etiam recentior Joan- 
nes Eubeeeusis Mauropodus, an demum sub illis 
siglisI2A legendum sit nomen Joannis, decretoria 
nolim sententia pronuntiare. Bonum opus est, 
vetus evum sapit, in quo adhuc florebant cutus 
amantium festos dies et pia agaparum convivia, 
de quibus alibi, ut spero, fusius et opportunius. 
Exlat. mutilum. poemation in taurin. f. 78. Duo 
priora lrop. migraverunt in edita men:wa et 
authologium romanum, ad primum — (ebruarii 


τοῦ Κυρίου τεσσαραχονθήικερον, 

τὴν ἐκ Παρθένου φριχτὴν γέννησιν, 

xai πρεσούτου σεπτοῦ ἀναγκάλισιν, 

xui σεπτοῦ ἀθλοφύρου μνημόσυνα" 

NI bend T- - 

διὰ τοῦτο τελειοῦται νικητιχῶς 

ὡς ἀήττητος. 

/ $ v ? "v: 2, 
y - ὥσπερ ἀνῆος ἀγροῦ λογισάμενος 

N ^ M M. "v rd 

τὰ τοῦ χόσμου τερπνὰ, τρυφῶν, ἔνδοξε, 

νηπιότητι μᾶλλον ὡς ἄχαχος, 

τῷ ποιμένι Χριστῷ ἠχολούθησας, 

τῇ ἐπιχλήσει τούτου ἅπασαν 

θε εἰ δοὺς ψυγαῖς ς χαὶ σώ χα 
ραπείαν δοὺς ψυγαῖς τε καὶ σώιλχτσι" 


dies Christi, stupenda ex Virgine naliviltas, 
et venerandi senis amplexus, alque sacri 
agonisle. memoriale : idcirco cnim rcco- 
litur ritu ovantium , ut invictus. 

3. Ut florem agri swstimans mundi vo- 
luptates, o. preeclare, magis candore auitui 
delectatus utpote sine malitia, pastorem 
Christum pone secutus es, eoque provo- 
cante, omnem largitus es animarum et cor- 


diem. Colitur d. X nov. im martyr. rom, 

1. lbid. ἦχ. 232". πρὸς 07 Ὡς ἀπαρχ As — τοιχϑιχὴν 
παράταξιν T, respectu fort, ad. plurima certamina, 
qui sat obscura partitione dividerentur, — f. ἔλα- 
gag ἐχ τ. π. — tutos. Uf. Prov. XXAI, 10. 

2. παυθαισίαν, Sal rara vox apud melodos, quam 
alibi notabam in Hymnologte de ' Eglise gr., y. 77. 
--- Ἱερὰ πανϑαισία T et anthol. rom, — zzoziü:za: 
ΤΌΠῚ. — φέρουσα TOI, — πο. 2. ἀγαλλίασιν in duo- 
bus codd. Atbonitarum juxta. venet. editorem 
recentiorem. — τοῦ σεπτυῦ 40A. T, ven, — óc αὐτὸν 
γὰρ τὸν Χριστὸν τελειοῦται soli ven. 

3. τρυφῶν, ex ludo melodi, non nomen, sed par- 


24^ Y». 


mc dn δος SER 


1890 
τῶν δαυλόνων ἑσμὸν ἐξηφάνισας 
ἐξ ἀνθρώπων, σταυροῦ τῇ δυνάμει νικῶν 
ὡς ἀήττητος. 

9'. ᾿Αθεότητος δόγμα πλατύνων δὲ 
ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ὁ ἀρχέκαχος, 
χαὶ βωμοὶ τῶν εἰδώλων βακχεύοντες 


porum sanaliones, ac procul ab hominibus 
examen dz:monum dissipasti, crucis virtute 
ovans, ut invictus, 

4. Cum impietatis cullum per totam Ler- 
ram dilataret mali cujuscumque princeps, 
el altaria idolorum fraudibus cumularent 


Hieipiunm est, — νηπιότητα T. — ὁιοοὺς T. — γυγῶν 
. 421 σωμάτων xat Oan. T. 
t πλατύναντα ἐπὶ |. — χχγεύοντες 516 pro deli- 


JOANNES. 


τῶν ἀνθρώπων τὴν φύσιν βδελύγμαοι, 
ὁρῶν τὴν πλάνην τούτων, ἔνδοξε, 
παῤῥησία Χριστὸν ὁμολογεῖς Θεὺν, 
ποιητὴν τῶν αἰώνων τε χαὶ Κύριον, 
δι οὗ μάρτυς αὐτοῦ οἰκειότατος φανεὶς 
ὡς ἀήττητος. 


humanum genus, hanc tu cernens fallaciam, 
o gloriose, audacter confiteris Christum esse 
Deum, ac seculorum conditorem, domina- 
loremque : propterea ejusdem apparuisli 
martyr singularis, uti invictus. 


litis verhis ex poetarum etiam velerum licentia; 
sed mirum in (ine φανεὶς sine ullo verbo suspen- 
eum, ut fit ob vicinum ephymnion. 


43 


LEO. 


DE TRANSFIGURATIONE. 


α΄. Λάμψας ὑπὲρ νοῦν "ἐκ Παρθένου πα- 
γαγίας, " Λόγε τοῦ Θεοῦ, " τὸν Αδὰμ ὅλον 
φορέσας, ἢ τὴν ποὶν ^ ἀμανρωθεῖσαν " φύσιν 
πᾶσαν δλάμπουνας " ἢ θεία τῆς μορφῆς σου 
ἀλλοιώσει, " μεταμορφωβεὶς ἐ ἐπὶ τοῦ ὄρους 
Θαδὼρ, Δέσποτα, " πρὸ τοῦ τιμίου σου 
σταυροῦ, " Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐμῶν. 

β΄. Éx φωτογενοῦς $i ἀπεχόμενον νεφέλης ἢ 
βλέποντες Χριστὸν ^ ἐν Θαξὼρ οἱ θεῖοι 


, * - δέ LI RP" 
μύσται, ^ πρηνεῖς τε μετὰ δέους “ ἐπὶ γῆν, 

/ ^v hj 4 
χατευνάσαντες νοῦν T& χαὶ χαρδίαν; ἐλ- 


λαμφθέντες " σὺν τῷ Μωυσῇ τε καὶ His," 
τρανῶς μέλποντες ἢ ἀνύμνουν τοῦτον ὡς Θεὸν ἢ 
σὺν Πατρὶ χαὶ Πνεύματι. 

y- ρος τό ποτε " ὃν ζοφῶδες καὶ χα- 
πνῶδες, " τίμιον ἰδοὺ ἢ νῦν xoi zy ὑπάρ- 
yt ἢ ὃς πρὶν τὸν legi γὰρ ἢ ἐν ἐρήμῳ 
à ἤγησας * ἐν στύλῳ πύρος τε καὶ νεφέλης, ii 
σήμερον ἐξέλαμψας αὐῥήτως ὦ ὑπὲρ ἥλιην, : 
Χριστὲ, ἐν τούτῳ ὡς Θεὸς * φαιδρύνας τὰ 
σύμπαντα... 

δ΄, Νόμου xci προφητῶν σὲ: ᾿ Χριστὲ, 
ποιητὴν χαὶ τ θῶ τὴν ω ἐμαρτύρησαν ᾿ὃ ὁρῶν: 
τες ἐν τῇ ven, i: Μωὺῦσῆς ὁ θεόπτης; χαὶ 
ἡλίας ὁ ὁ ἔμπυρος ἁρματηλάτης " χαὶ ἄφλεκτος 
οὐρανοδρόμος,᾽ ἐπὶ τῆς μεταμορφώσεώς σου 
μεθ᾽ ὧν καὶ ἡμᾶς τοῦ σοῦ φωτισμοῦ ἢ ἀξίω- 


x* ^^ ? * 
σον, δέσποτα, ὑμνεῖν σε εἰς τοὺς αἰῶνας. 


Ut dixi p. 417, extat in vatic. 787, f. 179, exi- 
guum canticum sub decantato hirmo αἱ ἀγγελιχαὶ, 
5y. πλβ', in profesta die V augusti, ante Christi 
metamorphosin; statim illud notandum venit 
quartum troparium alius esse moduli amplioris, 
ut solent quz sub lemmate δόξα in coronidem ad- 
ducuntur. Omnia vero ejusdem esse operis tam ex 
argumento constat, quam ex aperta acrostichide 
AEONzo;. Quis vero hic Leo sit, ne penitus lateat, 
suspicari lubet eumdem esse, quem infra memo- 
rabo, ubi de S. Joanne Therista, Leonem scilicet 
Stvliani. monasterii qui eum Bartholomzo Ro- 


1. Cum effulseris supra mentem ex Vir- 
gine sanctissima, o Verbum Dei, ac totum 
sumpseris Adamum, hanc pridem obscura- 
tamnaturam omnem divina illustrasti forma» 
tuc mulatione, transfiguratus in monte Tha- 
bor, o Domine, ante venerabilem tuam cru- 
cem, Christe Deus noster. 

2. In luminosa subvectum nube Christum 
intuentes in Thabor divini discipuli, proni 
ac trepidantes in humum quiete dimittebant 
mentem et cor, simul collustrati cum Moyse 
et Elia ; claro carmine canebant eum ut 
Deum cum Patre et Spiritu. 


3. Mons olim caliginosus et fumosus, nunc 
venerandus el sanclus fit : tu enim qui 
Israel olim in deserto duxisti cum ignis co- 
lumna et nube, hodie mirum in modum su- 
per solem einicuisti, Christe, in hoc ut Deus 
omnia collustrans. 


4. Te, o Christe, legem et prophetas con- 
didisse et implevisse testati sunt, cum te in 
nube viderunt Moyses Dei speculator οἱ 
Elias, flammeus auriga et incombustus cali 
cursor, in tua transmutatione. Quibuscum 
et nos tuo radio dignos effice, Domine, ut te 
in secula canamus. 


sanensi floruit, canonem edidit, et alia id genus, 
qualia nostra sunt, qui recentem produnt «t 
impeditum, ne imperitum dicam melodum. 

1. Haz0évrc. Sic cod. — ὄρους. v. 8 preter mo- 
rem decasvll. est. 

2. σὺν τῷ. Rursus v. 8 decasyllab. est, cui Ro- 
manus novem syllabas dedit. 

j. στύλω πυρὶ vat νεφέλη V. addimus ἂν et τε ne 
bis v. elaudicet. — ἐξέλαμψεν V. 

^. Cuinam hirmo respondeat clausula, nondum 
expiscari cóntigit, 





438 


PHOTIUS. 


Ι. 


DE S. IRENE VIRGINE. 


α΄. Φωταυγεία 
διαλάμπουσα 
πάσῃ τῇ γῇ, 
χαὶ θαυμάτων 
διανέμουσα 
τὰς δωρεὰς 
τοῖς ἐν πίστει 
προστρέχουσι 


4, Tu splendore qua emicas in universa 
terra, tu qua prodigiorum charismatibus 
large ditas fideles sub tuum tutamen accur- 
rentes, agedum nunc, pr:clarissima, pre- 


]. Numquid Photius inter melodos, ut Saül inter 
prophetas? Utique Photio patriarche in menieis 
venelis ascribuntur ad XIV Juuii στιγηρὰ vespe- 
rarum in laudem S. Methodii, que incipiunt: 
topposdvs σήμερον, el TOv προφητῶν, tum aliud εἰς 
αἴνους quod incipit : Ἀστὴρ ἀνέτειλεν, Edit. 1871 Jun. 
p. 17, 52, 

Prieterea in recens Theotocarion, tunc primum 
Venetiis editum a. 1864, curante Nicodemo mon. 
Naxio, inserli sunt quatuor canones, Photii no- 
mine inscripti, scilicet: 19 p. 9, canon Πύλη τοῦ 
φωτὸς, sub acrostichide : Πρώτη δέησις τῇ πανάγνῳ 
᾿!αρθένῳ Φωτίου. 29 p. 20, canon Og vov καιρὸς, cuin 
acrostichide praefixa: θρηνῶδες dona δεύτερον τῇ 
Παρθένῳ Φωτίου, sed in serie canonis clauditur 
acrostichis in voce παρθένῳ initio od:e none, cujus 
tria ultima troparia nihil nec de nomine Photii 
nec de acrostichide habent. Immo Andres Cre- 
Icnsi totus canon in titulo asseritur ab editore, 
qui lectorem ab his dubiis extricare neglexit. 
3» p. 33, canon Τὸν ἐν σοὶ ἀποῤῥήτως Photii dicitur 
tam in epigraphe quam in acrostichide*: Τρίτη 

δέησις τῇ πανευχλεεῖ χόρῃ Φωτίου, 4^ p. 111, canon 
Τὸ στόμα cum integerrima acrostichide: Ταύτῃ xoi 
f, δέησις ὀγδόη πρέπει Φωτίου, Ex qua inferre licerel 


τῇ σχέπη σου, 

ἀλλὰ xa νῦν, 

πανεύφημε, 

ταῖς ἱχεσίαις σου, 

τῇ προσευχῇ σου φώτισον 

τὰς διανοίας ἡυῶν, ἴσου. 
xai χόσμον εἰρήνευσον ταῖς πρεσύείαις 

β΄. ὥλεσας εἴδωλα τὰ πατρῷα, 


cibus tuis, tuo suffragio illumina mentes 
nosiras, auxiliisque tuis mundum in pace 
compone. 

2. Subvertisti paterna simulacra, in turre 


octo fuisse, quatuor vero deesse canones Photii 
paracleticos. Alia notavi in codd. vaticanis, pa- 
risiensibus, anglicanis, et inter plura accepi satis 
elegantem, sed ludicrum canonem de natura et 
ielatibus, ex quo saltem illud emicat, felicissimuni 
ingenium etiam in hisce melodiis exultavisse. 
Nilil igitur mirum, si poema nostrum haud in- 
concinnum idem ludens sculpserit. At tacere 
nequeo alium esse Photium monachum, cogno- 
mine τοῦ copvlov, cui etiam similes hymni adscri- 
buntur. 

᾿ς πρὸς τό: Ὁ σοφίσας. Rarioris hujus moduli 
notare lubet novam varietatem, nec displicet pen- 
tasyllabum duos inter tetrastichos bina serie ab 
initio interponi, tum pergere cum dithyrambi 
impetu versiculos, quibus porro gravis melodia 
in sequentibus belle opponitur. S. Irene colitur 
die V maii, ubi acla et synaxaria nostris multaui 
lucem afferunt. — τοὺς ἐν z. προοστοέχοντας T. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον. — πύργω. Idem de Ireue 
quod de Barbara fere narratur, cam fuissea Lici- 
nio patre imperatore, in turrim semotam. — xx: 
νηστείχ T. — Nes χάονος T. Maud minus snavia 
sunt, ne Romani recolam, eà qua infra leyes de 
S. Leonida et VII virginibus, — ὄντως. Sequens v. 


TXyTUY 


II. EX IV CANONE PARACLETICO. 439 


καρτεουῦσα τῷ πύργῳ 
προσευχῆ, νηστεία, 
ἀγγέλων ὥφθης συμμέτοχος " 
σοῦ μελετώσης τὰ θεῖα τότε, 
οὐρανόθεν σοι cse παρὰ Κυρίου 
᾿ 
περιστερᾶ, 
ὡς τῷ Νῶε τὸ χάρφος κατέχουσα. 
ἐλέους σύμίολον ὄντως, 
ὅθεν τὸ σῶμα ἐτήρησας 
ἐν ἁγνείᾳ ἀλλότριον μίξεως, [σου. 
xai κόσμον εἰρήνευσον ταῖς πρεσθείαις 
γ. Τίς μὴ θαυμάσῃ τοὺς σοὺς ἀγῶνας; 


perseverans orationi et jejunio. Angelis par 
videbaris, divinaque meditanti caelitus tibi 
a Domino columba delapsa est, sicut noe- 
lica, ramusculum ferens , verum misericor- 
diesymbolum.. ........... ess 
unde servasti corpus pudicum, connubii 
expers, et mundum... 

3. Quis non mirabitur tuos pugilatus? 


omissus videtur, sed consulto fort. et ab ipso 
melodo, cum similis v. in altero tropario spurius 
videatur. 

J. Θυγ. γὰρ οὖσα toU $a. T. — TEac T vix non 


/ , /, 4 , 
τίς ἐξείποι τὴν νίκην, 
^ ὃ ὃ , , 
ἣν δεδώρηταί σοι 
* € / hl 4 ^ 
Χριστὸς ὁ μόνος Θεὸς ἡμῶν ; 
΄ * M 
iid ieu: οὖσα γὰρ βασίλέως 
τοῦ σκότους, οὐχ εἶξας τῇ τούτου δόξῃ" 
τὴν θείαν “δὲ 
δέ 43. 2 
καὶ τὴν ἄφθαρτον δόξαν ἠγάπησας 
τοῦ χτίστου ὅλου τοῦ χόσμου 
[οὐρανοῦ καὶ γῆς, θαλάσσης ὁμοῦ] 
X04 πάντων τῶν ὄντων ἐν αὐτοῖς, 
ὃν δυσώπει ἀπαύστως ὑπὲρ ἡμῶν, | cov. 
καὶ κόσμον εἰρήνευσον ταῖς πρεσθείαις 


Quis tuam cnarrabit victoriam, quam tibi 
Christus dedit, solus Deus noster? Filia 
namque regis tenebricosi, ejus glorie non 
acequievisti, sed deificam , incorruptamque 
amavisti gloriam creatoris universi mundi 
et omnium qua contünet, quem depreca- 
tor assidue pro nobis, et mundum.... 


barbare. — ἀλλὰ τὴν θείαν xai ἄφθαρτον T , subverso 
metro tetrasticho omnium constantissimo in hoc 
satis inconstanti modulo. 


I1. 


EX IV CANONE PARACLETICO 
ODE VIII. 


α΄. Nüv χαιρὸς ἐφέστηκεν ἐξόδου, Y wat 
1 ἐξηπόρευμαι ὁ ἄθλιος" * ὅλον γὰρ 

If. Ne Photio; quantumvis Ecclesi: nocuerit, 
minus wquus videar, liceat nonnulla extra operis 
nostri indolem proferre, stichera scilicet et ca- 
nonem de quibus supra memini, unde caetera 
paracletica, qu:e veneto Theotocario nuper in. 
serta sunt, majorem accipient auctoritatem. Ut- 
enim Athoriitarum codices, sic palatinus vatica- 
nus 138 nomen Photii in acrostichide senario 
addidit ; et quemadmodum ex illis colligitur octo 
fuisse Photii canones juxta omnes tonos gracos 
B. Virgini dicatos, ex quibus simul prodierint 
primus, secundus, tertius et octavus, ita in hoc 


1. Nunc tempus adest abeundi, et ab omni- 
bus proficiscor ego infelix. Totam enim vi- 


vaticano quartum habemus inscriptum f. 6 : χανὼν 
παραχλητιχὸς εἰς τὴν ὑπεραγίαν Osoróxov, χανὼν Φω- 
τίου, οὗ ἣ ἀχροστιγίς * Ὕμνος τέταρτος τῇ πανάγνω 
παρθένῳ Φωτίου, 77. 9'. Penultimam tantum et 
ultimam oden damus, ubi ita melodi nomen in 
ipsa rerum serie obtinet, ut non adscititium, 
sed primitus insitum, ab ipso poemate emergat. 
Quod utinam sit senescentis et resipiscentis pec- 
eatoris sincerum Virgini pientissim: votum et 
supremum vale ! 

Od. VIII, ποὺς x6 * Παῖδας εὐαγεῖς. CF. Hymnogr. 
p. XCVII. 


CE H E τῇ ; 
πω κα o. TE T 


410 PHOTIUS. 


’ S * 
Pitup.as διήνυσα, καὶ οὐχ 


PS ΄ 
Τί διαπράξομαι, “ χριτὰ 


τὸν βίων μου " 
εὑρίσχω ἄνεσιν. — 
μου; ποιητὰ μου χαὶ χτίστα ; — δωρεᾶν t υε 
σῶσον ἢ εὖ γαῖς τῆς σὲ τεκούσης. 

β΄. Ó τῆς ἀπορίας τῆς ἐσχάτης y" " τῆς 
νῦν ἐπιπεσούσης ταλαιπώρῳ μοι! " Δέσποινα, 
βοήθει μοι ἦ δέσποινά pov, πρόφθασον, ὰ 
uvae μου τῆς πίστεως 
νοῦς, ἡ xal λύτρωσαι τῶν λο γοθετούντων " 
καὶ τῶν πεπραγμένων * eds δίχην εἰσπρατ- 
τόντων. 

γ΄. Φωτὸς οἰχητήριον, Παρθένε, " σχότους 
με αἰωνίου b d ur ἔχεις γὰρ τὸ δυ- 
νάσθαι, * ἔχουσα πειθόμενον * τὸν σὸν υἱὸν 
χαὶ Κύριον " * xai σαῖς δεήσεσι " θέλησον 
τὴν ἐμὴν σωτηρίαν, * xai ἀχολουθήσει ^ τῷ 
νεύματι τὸ ἔργον. 

δ΄. ὦ δέσποινα πάντων τῶν χτισμάτων, P 
, ὦ θείων ἀγγέλων ὑμνολόγημα, 
διάσωσον, " τοὺς εἰς cà προστρέχοντας, * 
ix πειρασμῶν καὶ θλίψεων " xal περιστά- 
τηροῦσα ἀῤλαθεῖς ἐπηρείας " γῆς 
ii ἐχθρῶν xai ἀοράτων. 


" «ux πύθου ἄχλι- 


Ἐπάν τας νῦν 


σεων, ἢ 
τῶν ὁρωμένων 


4. Duo priores versus, quamvis infra varientur 
in cod. constanter habere debent prior decem, 
posterior duodecim syllabas. — ῥαθύμως cod. 
contra rhythmum qui preterea ab initio postu- 
lare videtur νῦν χρόνος. 


tam meam in socordia transegi, nec jam 
invenio veniam. Quid peragam, ὁ judex 
meus, conditor meus et creator? Gratis sal- 
vum me fac precibus tu; genitricis. — 
9. O quant&e angustize ultima, in mé nune 
miserum irruentes! Domina, succurre mihi: 
Domina mea, festina, memor mese fiducie 
et amoris immobilis, et libera me ab ar- 
guendis actibus et damnationi obnoxiis. 


3. Tu sedes luminis, o Virgo, a nocte me 
eterna exime. Id enim tu poles, qua possi- 
des persuasum filium tuum et Dominum. 
Tuis suffragiis velis me salvum facere, el 
voluntati factum opus obsequetur. 


ἃ. O Domina omnium creaturarum , 0 
divinorum angelorum hymnifice concen- 
tus! omnes nunc incolumes fac ad te con- 


currentes ex discriminibus et pressuris el. 


calamitatibus, custodiens illos innocuos ab 
impressione hostium visibilium ct invisibi- 
lium. 

9. τῷ ἴῃ cod. abundat ante ταλαιπ, — τῆς 224. 
P. inepte. 

4, àx σχοτ. P. 

4. Deficit v. 9. f. ᾧ θείων SuvoAóqrua δυγάμεων, 


ODE IX. 


! 1 nS M *X ν 
ΓΝ Τὴν τῶν μοχθηρῶν “ ἔργων ἐ ἐνθυυού- 
DG A 7 d " * 
᾿ πληθὺν; ὧν ἔπραξα, ^ τρέμω δει- 
, ΕΝ , 
τὸ ἀσυμπαθη- 


μενος 
λιώμενος, 

ap ἧς, Παρθένε ἄχραντε, σύ με 
"τῶν πταισμάτων ᾿ τὴν ὀφει- 
μετανοία θερμῇ πρὸ ἐξόδου 


i τῆς χαταδίχης 
τὴν, 
ἐξάρπασον, 
λὴν λύσασα ἢ 
— 


, ἴδε τὴν ἐμὴν E: ᾿ ταπείνωσιν, ἄχραντε" ἢ 


Od. ΙΧ. ποὺς τό Ἅπας γηγενής, Cf. Hymnogr. 
p. XXXIX. 
4, V. 8 solet esse heptasyll. sicut et v. 40, ut- 


* 


4. Pravorum facinorum quie admisi co- 
piam considerans, contiremisco pavens ἃ 
damnatione inexorabili, ex qua tu me, in- 
temerata Virgo, eripias, peccatorum debila 
solvens, fervida ex penitentia, priusquam 
abeat anima. 


2. Vide meam afflictionem, o illibata: 


timns vero hendecasyll. — μον λύσασα P. 
2. v. ὃ quatuor syllahas amisit, — τοῦ ἀπολ. P. 


-— — 





——Á - 
—— 


— ρα 


Ill. AD MARCELLUM. | 441 


Ἶδὲ τὴν θλίψιν μου ᾿ " Ve xai τὸν κόπον 
μὴ τῆς ταπεινῆς μου 5 yuy 2s... : καὶ 
wa ἑάσης, δέτποινα, * τὸ ἀπολέσθαι με, * 
ἀλλὰ σῶσον, ᾿ καὶ ῥῇσαι καὶ λύτρωσαι * 
τῆς μελλούσης φοιχτῆς χαταχοίσεως. 

γ. ὥλην τὴν ζωὴν ἢ ἀμέλει διήνυσα " 
ἐν παραπτώμασι, * xoi πρὸς τέλης ἤγγισα ᾿ 
νῦντὸ τοῦ βίου, * yai ἀσυγγώφητον ἢ τὴν 
ἔξοδον" ; ἐπάγουσιν * οἱ κατεπείγοντες᾽ * διὸ, 
xógn, ᾿ πρόφθασον τοῦ σῶσαί με, " κατα- 

Gene TAX pie ἀφαρπάζουσα. 

. Ὑπὲρ οἰκέτου" ᾿ ἀγφείων προσάγαγε ἰὼ 
TEM ἄγραντε, ἢ " ἐξαιτοῦσα λύτρωσιν 
τῶν ὀφλημιάτων Ἶ χαὶ τὴν συγγώρησιν * ry 
ἐγχλημάτων " οἷδχς γὰρ * τὸ ἀσθενὲς σαρ- 
xüc " xai πρὸς πᾶσαν * χαχίαν εὐόλισθον ἢ 


ὅθεν δίδου συγγνώμην τοῖς δούλοις σου. 


Pd 


J. ποὺ τέλους P. 


vide meam oppressionem; vide mcum la- 
borem humiliatae me: animi, neque per- 
miltas, Domina, me perditum esse, sed 
salva, et eripe et libera a futura formido- 
losa sententia. 

3. Totam vitam meam incuriose peregi 
in peccaminibus, et nunc ad exitum xvi mei 
appropinquavi eL ad immisericordem ter- 
minum. Urgent qui me impellunt. Ideo, 
puella, accelera ut salves me, ab sententia 
dira me per vim eripiens. 

4. Pro servis inutilibus addue auxilium, 
o immaculata, impetrans immunitatem de- 
bitorum et condonationem criminum. Vi- 
des enim quam infirma sit caro et ad om- 
nem nequitiam propensa : da ergo veniam 


famulis tuis. 


4. τῆς σχοχὺὴς P. 


11. 
AD MARCELLUM. 


. ] 
Στιχηρὰ, $y. D. 


! J M ^^ ^ λ /, x 
α. Μέσην εἰλυφυῖα τοῦ πανπὸς θέσιν 
ix τοῦ κτίστου ἡ γαῖα, ^ cà ὕδωρ ἔσγηχεν 
» ὲ 3- A ^ 
ἄνω ὑπερχείμενον ^ ὑπὲρ αὐτῆς ἐχφυῶς,, τὸν 
᾽" δὲ *X 2 4 ΄ y, : X / 
ἀέρα δὲ  UmspÜrv εἰς σύστασιν ζώων" “ τούτου 


lil. Extra chorum insulsa canere me cüm male- 
feriato homine cur non pudeat, paucis vix dixe- 
rim. Quinque et quod excurrit, justra sunt, quum 
in ultimis Anglix finibus hiec primum detexi, in 
eodice mediomontano, nunquam iterum mihi 
lustrando. Raptim ex stribliginosa scriptura ex- 
cepi, nihil prorsus de metro subodoratus, nisi 
quod statim vidi eas esse odas illas, quas solus 
fere meminit Casimirus Oudin (t. Il, p. 206) for- 
fasse ex hoc codem codice, olim claromontano. 
Procter horride scripture vitia, insolens id genus 
melodia stomachum mihi adeo movit, ut iterum 
cuncta Sepelienda esse statuerem.. Nunc. vero 
Photii eadem e:se vix dubito, et liquet audaculum 
nebulonem sacra in ludicra vertisse; immo no- 


NIE / X 1 ^ , e , 
δ᾽ ὑπεράνωθεν ᾿ τὸ πῦρ, οὐχ ὅμοιον TGUTO 
M A ν ΟΝ x ov ἣν θέ : 
TQ πᾶλαι χαι χαυσώδει,  αχκαυστον OE θέρμην 
End ^^ s nd ΄ 
ἔχον, " χοῦφον xai τὸ πᾶν λεπτομερέστατον, 
! 
D. Μέγας ποταμὸὺς.... 


bilem Damasceni canonem in augusiissima die 
Paschatis a primo versiculo ad ultimum, haud 
sine scurrili piaculo, «mulatum esse. Sic pessi- 
mum primus Photius exemplum dedit , sanctis- 
simas melodias ex altarium penetralibus in 
compita circumforanca traducendi. Sic post eum 
Psellus in Jacobum monachum εὐρόθαως invectus 
est. Sic Nicetas Serrarum semel οἱ iterum doc 
grammalicis glossulis cecinit. Sic Matthieus Bla- 
stares et Hierotheus monachus latinos diris vo- 
verunt cantilenis. Sic Joannes ipse Zonaras 
eosdem eum omnibus sectis vapulare jussit. Eo 
usque insanuere, ut pütidum de urinis canonem 
quemdam ubivis exseripserint, qua de re adeo 
mirabundi, ut nune Matthivo illi Blastari, nunc 





A2 PHOTIUS. 


f; Πρώτη ἐουθρὰ.... 
. ὕδωρ τῆς θαλίσσης.... 
. Τοῦτο τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ. ... 


ς΄. Μάθε καὶ τὰ νέφη, ἀδελφέ... 
e Τί δὲ λογισμῶν αἱ προσθολαί..... 


ΚΑΝΩΝ. 


Q3; &, ἦχ. α΄, πρὸς τό᾽ ἀναστάσεως ἡμέρα. 


ὡς δοκεῖ 
X γ 1 
ἐκ γὰρ 


X 5 
εἰς συμπλή ρωσίν 


α΄. Hio τῶν ἀνθοώπων, 
τοῖς σοφοῖς S 
TOU τόχου βρέφος μὲν; 
* παιδίον ἐντεῦθεν δὲ ἢ 


πᾶσαι εἰσιν ἐννέα * 


ἐστι τεττάρων ἐτῶν 
εἰς δεχάδος ἐκπλήρωσιν. 

β΄. ἔχ δεκάδος δὲ τελείας " βούπαις 
δέκα μετὰ ὀχτάδος᾽ * εἶτα μει- 
* εἰς συμπληρώσιν, ἐστιν εἴκοσιν 
εἰς πεντάδα 


ἕως ἐτῶν ἢ 
piov αὐτὸς 

? ὅθεν δὲ * 
ἐτῶν"  ἀχμάζων ἐντεῦθεν δὲ 
ἑπτάπλοκον. 


Planude, nunc Nicephoro Blemmyd:, nunc 
demum Photio (teste naniano cod. 247), lurida 
illa ascribere ausi fuerint. Ne moremur id saltem 
ex naniis inferre, unde oleam et operam perdere 
non videamur, ita certam notamque fuisse melo- 
dorum artem, ut cum in has ineptias, sive joco, 
sive serio, rhythmum involverint, solemnes ejus 
leges vel larvati μουσουργοὶ religiose servarent. 

Nemo a nobis expectat ut Photiana hac, qua- 
liacumque sint, veste latina vel tenui honeste- 
mus. Ea meminisse satis est , uti in codice olim 
claromontano inscripta sunt, scilicet: Φωτίου στι- 
γηρὰ πρὸς τὸν ἔμπροσθεν εἰρημένον ἑταῖρον, πρὸς ὃν 
xai 6 χανὼν ἐποιήθη ἦχ. β΄, πρὸς τό " Ἔχ τοῦ ξύλου,.... 
περὶ νεφέλης χαὶ ὑετῶν, xai περὶ τῶν μεταξὺ τῆς γῆς 
xal τῶν οὐρανῶν στοιχείων. Et post VII stichera, 
ante canonem : Φωτιανῶν (?) πρός τινα nid δεη- 
θέντα μαθεῖν τὰς τῶν ἀνὸρῶν μεθηλιχιώσεις xal τινα 
ἄλλα. In margine legebatur, f. manu Sirmondi : 
Photii ode novem, quod Oudinus rescripserit, 
quin neuter adverteret, non novem, sed omissa, 
ut fit, ode secunda, tantum octo odas esse re- 
censendas. 

Stichera autem VII preposito hirmo : 2x τοῦ 
ξύλου satis apte respondent, qualis extat in ra- 
 rissimo paschali officio, quod ex cod. vatic. 771 
cl. Vitali primus luci dedit, et pentecostario ro- 
mano p. zxy' inseruit. Ex quibus Photius continuo 


e X x 
y. Καθεστὼς δὲ dà ταύτης ^ ἕως ὅλων 
εἶτα ἐγείρων 
* 3 3 
εἰς πεντήχοντα χαὶ πέντε ἐνιαυ- 


* 
xai πεντάδος 


ἐτῶν * τετταράχοντα πέντε" 
ἐξ αὐτῶν 
τούς * * εἶτα γέρων ἑξήκοντα 
εἰς πλήρωσιν. 

à. Foy aóynpoc ἐντεῦθεν " ἅπας γέρων 
ἐστὶν " ἄχοι καὶ τῶν ὑστάτων * wai τῶν 
λοισθίων τῆς ζωῆς " ἐπὶ γῆς ἀναπνοῶν τι 
xai τῆς ταφῆς. * Ἐλύθη σοι, Μάρχελλε, " 
τὸ ζητούμενον * ἔῤῥωσο. 


pede transiit ad damascenicum canonem, quo 
nunc paschalia officia in omnibus péntecostnm 
exordiuntur. 

In ultimo stichero ad se reversus poeta, erum- 
nas anim refricat, Deoque se commendat: Ἔλ- 
πισον εἰς Κύριον τὰ πάντα ἐάσοντα, οὗτος τὸ συμφέρον 
ποιήσει, χαὶ παραχαλέσει, ὡς οἷδε, χαὶ τῶν λυπηρῶν 
ἐπαναχαλέσεται. 


Sic postsingulas canonis odas, ruptastraminea | 


tela, graviora subdit, ubi solent θεοτόκια cantari. 
Etiam secedentes a se, quos σχισθέντας vocat, in 
prima oda coronide non obliviscitur, qua insu- 
per significatur exulis esse carmen ad exulem 
vel peregrinantem missum. Post tertiam, invidos 
respicit : Ἔν yàp ὀδύνῃ μοι πᾶς ὃ βίος, ὃ φθόνος δὲ 
πολύς " Χριστὲ μὴ παρίδης με. Quartam gemitus et 
va? rursus excipiunt ; Ὁ πολυπλάνητος ἐγὼ, ξένος 
συγγενῶν τε xat φίλων, δυσχλεὴς, ἀπόλυτος, ἀπεῤῥιμμέ" 
νος, ἄπολις, Sepa χείμενα πλουτήσας - φθόνος co: 
ταῦτα ποιεῖ, ψυχὴ ταλαίπωρε. Neque lamenta exhau- 
sit, quamvis in quinta dicat: Ἐχένωσεν ὄντως ὁ 
φθόνος ἐχ σοῦ, ψυχ ἡ μου, τὰ βέλη, φάρμαχα x. τ. 5. Nam 
postsextam : Ἐξέστην ἐν τοῖς πανταχ οὔ λυπηροῖς Ó 
ταλαίπωρος ἐγὼ... ἐξ ὀμμάτων τῶν ἐμῶν, δάχρυα, μοὶ 
κινοῦσθε, Maeste enim rursus clamat in septima, ute 
fornace trium puerorum: Ὁ παῖδας ἐκ χαμίνου £o- 
σάμενος ἀπάλλαξον, δέομαι, πάθους ἐμαυτὸν xai βασχα- 
νίας τῶν ἐχθρῶν, τὸ γχο σῶμα ἣ λύπη συνέτηξε, εὐχὴν 


Ill. AD MARCELLUM. 443 


ε΄, Ἐπὶ ξένης παροδεύων, ^ ἀδελφὲ, Quc- 
led ᾿ς / ΄ * 3, 
τυχοῦς " uíuvncó σου Φωτίου " " ἐν γὰρ 
τῶ s 3 " 
τῇ ξένη xai αὐτὸς " θανάτων xai φθορῶν " 
ὃ N ’ ' X c4 3 - e^ 
X ξενίαν πιχρὰν, ^ ὁ Χριστὸς ἡμᾶς Qó- 
* , 
σαιτο ᾿ καὶ σχισθέντας συνάψαιεν. 


δὴ γ΄, πρὸς τό᾽ Δεῦτε πῶμα πίωμεν... 
Νέφος ἐστὶ χαθυγρὸν.... 

ὠδὴ δ΄, πρὸς τό" ἐπὶ τῆς θείας... Νέφος, 
χιόνα, ὑετὸν... 


δὲ ὃ λογισμὸς, ὡς σχώληξ, αὐτὴν χατεῦαπάνησε, Tum 
exeunte octava ode : Ot pot! πειρασμοὶ, τριχυμίαι 
χαὶ περιπλάνησις αὕτη * οἰ φθονοῦντες ἐγγὺς, ot δὲ φίλοι 
καὶ γνωστοὶ ἐμαχρύνθησαν. "Poxi τῶν δαχρύων, ἐχρεῖτε 
μετὰ πόνου, Tota denique ode nona ad Virginem 
dirigitur, quee fortasse mihi, si Deus tulerit, an- 


035 e, πρὸς τό" Ὀρθοίσωυεν... Θερυό- 
τατον ὅταν ἐμ πνεύσῃ... 

δὴ c, πρὸς τό" Κατῆλθες... Xóvaua 
ἐν τοῖς ὑπερτάτοις... 

φδὴ C. πρὸς TÓ* ὦ παῖδας ix χαρμίνου... 
ἐξόχως τῷ προφήτῃ... 

Q3 η΄, πρὸς τό Αὐτὴ ἡ χλητὴ... Ταῦτα 
φυσιχῶς οἷα μὲν... 


Q37 θ΄, πρὸς τό" Φωτίζου, φωτίζου.... 


Κυρίως παρθένον xai θείως ἀληθῆ... 


sam cietera proferendi dabit. Heec vero libavisse 
juvit, quie magis auctorem produnt meliusque 
commendant, a caeteris sejuncta, Si enim omnia, 
ut nos olim, uno flatu acceperis, tibi omnia ludus 
erunt molestus, et etiam seria et maesta jocosam 
videntur augere garrulitatem. 


PD 


- 


μὲ 


ANEPIGRAPHA CARMINA. 


PROLEGOMENA. 


Minus «quus esset, si quis existimaverit, inter centum circiter illa que se- 
quuntur anonymorum cantica, latere tantum ignobiles melodos et inglorium 
sine nomine vulgus. Ultima enim nedum in his tenebris jaceant, prima potius 
muse christian: exordia sunt, quie non nisi ob remotissimam antiquitatem ob- 
scura, celeris fortasse digniora habentur, qua tandem in lucem prodeant. Sunt 
enim plura que omnes melodos, vtate et nomine notos, haud immerito jure 
temporisque habita ratione, precedunt. Agedum si quis ex alto seculorum 
tumulo, honoris causa, effoderit grandia ossa patrum, eane fastidio habebit, 
cum titulos seriptos evum comeserit, aut temporum injuria aboleverit genti- 
litia stemmata? Sed et multa sunt qum, quum vel invito et tacente poeta, ratio- 
nem ejus canendi, consuetos tonos solemnesque concentus referant, tutius 
quam evanida elementa nomen viri faciemque produnt. Romanus enim suas 
lesseras habet; Theodorus, sua signa et fulgura ; Elias, Josephus, Anastasius, 
quamvis magis lateant, sic se aliquando abscondunt, ut prius videri velint. 

Romano igitur antiquiora putem libentissime ea qua iuscribuntur numeris 
XI, XV, 1, 2; omniumque longe vetustissima sint per me licet, duo in feria VI 
majore cantica : immo ea S. Cyrillo Alexandrino fere ascripserim, cum vetus 
Grecorum traditio, manuscriptis membranis confirmata, ferat ejusdem esse 
presstantissimam τῶν παθῶν ἀκολουθίαν. 

His adde funerea carmina sub num. VII, 2, VIII, XIX, quorum primum 
in nonnullis vestigiis Anastasii aut Àndree nomen fortasse servavit, cretera 
vero mirum in modum inter se conveniunt, gravemque et placidam spirant 
philosophiam, tum annosa antiquilati, tum ἐπιτυμόίοις μέλεσι consentaneam. 

Romano autem aut «qualia esse, aut multum ad ejus «tatem et paleestram 
accedere concedam, ea quie his recensui numeris : 1V, 2, 3, X, XIV, 1, 2, 
XX, XXII, 4, 6, XXIV, 1, 2, XXVI, XXVII, XXVIII, XXIX, XLI, 2, XLIV, 
XLVI, XLVII, L, LII, LNII. LXVIH, LXXII, 1, 2, LXXIV, 2, LXXV, LXXVI. 


& 


ANEPIGHAPHA CAHMINA. 449 


Nunc summo melodorum principi Romano, confidenlius quam superiora 
ascribam viginti sallem ex his poematibus, videlicet I, If, HII, IV, 14, V, VII, 
IX, XII, XIII, XVI, 1, 2, XVIII, XXII, 1, XXII, 1, 2, 3, XXV, LI, LII, 
LV, LXXII. 

Haud minus perspicua sunt septemdecim Theodori Studite opera, nempe : 
IV, 3, VI, XXII, 5, XXX, XXXVI, 2, XXXVII, 1, 2, XXXIX, XL, XLIII, 
XLIX, LVI, 1, 2, 3, LVIII, LX, LXX. Studitarum, post Theodorum floren- 
Gum, opera facile erunt LXIIT, LXIV, LXV, LXVI, LXVII, qua ad peculiarem 
sanctorum melodorum laudem attinent. 

Cautius nonnulla ausim reservare magno illi Elie, qui primas post Roma- 
num,. mea quidem sentenlia, tenet : ejus esse suspicor poemata XVH, XXXVI, 
1, et ad eumdem accedere XXI, quod certe opus Hierosolymitanum est. 

Plura et confidentius Josepho hymnographo reservavissem, nisi ob modestani 
illius et :equabilem venam difficilius esset aure et digito tuto dignoscere illius 
inodulos. Penes ergo diligentem lectorem esto pronunciare, an ejus sint car- 
mina XXI, 2, 3, XXXII, XXXIII, XXXIV, XXXV, AXXVIIL, XLI, LVII, 
LXIX. | : 

Duo satis recentia LVII, 2, LIX Sergii rhythmum affeetant, quin. lamen 
quidquam retineant ex proclari Acuthzst? elegantia. 

Duo alia, XXII, 2 et XLVIII, eodem nomine inscripta videntur τοῦ ἀμαρτωλοῦ; 
quis Zamartolus sub hac communi appellatione lateat, utrum 51} unus ex notis 
melodis, an novus et incognitus, prieterquam quod declarare sit arduum, bina 
cantica illud singulare habent simul et commune, ut vix ab immani strage 
membranaruni emerserin(; prius enim in quatuor paginis dente feroci dice- 
res laceratum, posterius vero haud minus immani forcipe compendiorum ita 
excisum est, ut ex ambigua voce ἁμαρτωλοῦ ultima tantum elementa subversa 
maneant λωοῦ (5120). 

Recentioribus tandem melodis et fortasse quibusdam ex cieteris quindecim, 
(uos nominatim recensuimus post Romanum, vindicanda sunt, quie numeran- 
lur XXIV, 3, XLIII, 2, LIV, LVIII, 2, LXI, LXXI, LXXIV, LXXVIII, 

Ex quibus LXXI, S. Thecle dicatum, nomen ejus in acrostichide retinet 


᾿Θέκλα, quo etiam significari possel rarissima quadam μουσουργὸς, quie cum cele- 


briori Cassia in chorum melodorum cooptatur. 
Tum etiam plurima sunt topica cujusdam palrii cultus monumenta, ideoque 
rara, majorisque aestimanda, ut LIX Myrensium, LXXVII Chalcedonensiuni, 


du | 





146 PROLEGOMENA. 


LXXVIII. Byzauinorum, X, XXXI, XLIII, 2, LXXIV, 2 nostrorum Groeco- 
Siculorum. "TE 

Nec diligentem fugiet lectorem, multa huc illue irrepsisse ab /Egypto oriunda, 
veluti Alexandrinae dialecti glossemata, qualia ἐγλύχκανα, ἔπεσα, εὔφρανα, εὗραμεν, 
ἔφυγαν, χατέραλας, elc., qui in glossario ad calcem eo promptiori studio colli- 
gam, quod non solum ad originem unius aut alterius cantici faciunt, sed totius 
hymnographie illustrant incunabula ; cum certum sit ab Ecclesia Alexan- 
drina tum primum ita incepta fuisse troparia, ut jam nihil mirum sit, multa 
ex hac regione in longinquos et recentissimos usque melodos patrio jure trans- 
migravisse. 

Haud exiguum insuper nobis emolumentum obtigit, ex eo quod tot melodi, 
noli et ignoti, dissitissimo loco sejuncti, multa seculorum intercapedine 
divisi,-ita inter se conspiraverint, ut eadem omnino metri, moduli, rhythmi 
arie. et methodo servala, Alexandrini, Syri, Byzantini, sive etiam Siculi 
sunto, simillima ad amussim cantica contexuerint. Qus quidem consensio 
prodigio similis esset, nec tam alte per multas states, neque adeo late per 
dissitas regiones, radicem egisset, nisi Ecclesia Graeca leges suas de rhythmo 
ecclesiastico, ab omni ievo receptas, et ubicumque servalas, suis semper melo- 
dis sarlas tectas imposuisset. ; 

Rigida tameu adeo uon fuit sub eadem disciplina servitus, ut, sicut semper 
poetis pictoribusque data fuit equa audendi potestas, sic melodis concessa non 
fuerit modesta in minulissimis libertas, quam etiam veteres in tersis scriplori- 
bus licentiam dixere. Nimia mole ne hoc volumen cresceret, fastidio deinceps 
plus quam antea parcemus in notandis varietatibus que a receptis canonibus 
exorbitant. Ea maxime que inter vetustissima reputari possunt, amplum de- 
dissent campum excurrendi in prisca et adhuc dubia artis melodica linea- 
menla. Unum est quod nec silere, nec perfunctorie dicere placeret, quodque 
jam olim advertimus in primo hac de re opusculo (Zymnographie de ἢ Eglise gr. 
p. LXIL, scilicet vetustis melodis et post illos etiam serioribus placuisse, in 
exeunte versiculo syllabam tum maxime addere, quum occurrunt verba trita el 


communia, ut pronomina, aut verba illa Θεὸς, σωτὴρ, Χριστὸς, σταυρὸς, et alia id 
genus, quie ex ipsis scripturae compendiis, sponte ad synaleephen provocabant. 


Qui quidem lex, si placet, noster erit canon XV. Hactenus hwc, quie fortasse 
satius fuisset ad previa hujus tomi prolegomena reservare. 


HMM MM Loo ὅϑθι. OnnWeeeMMMMEMEMD EEDÉEGDDEEEEREDGEXEBDSEÉCOZSMBSE LEZCZ2RZLEL XE 


- 


AMT 


ANEPIGRAPHA CARMINA. 


l. 


ADAMI PLANCTUS. 


EI TON HPOTOIIAAZTON AAAM. 


x. Τῆς συφίας ὁδηγὲ, 

φρονήσεως χορηγὲ, 

τῶν ἀφρόνων παιδευτὰ, 

καὶ πτωχῶν ὑπερασπιστὰ. 
στὴ ριξον ϑ 
συνέτισον 

τὴν χαρδίαν μου. δέσποτα" 

cU δίδου μοι λόγον, 

ὁ τοῦ Ἰατρὸς Λάγος " 

ἰδοὺ γὰρ τὰ χείλη μου 

οὐ μὴ κωλύσω ἐν τῷ κράζειν σοι" 
ÉAXénu.ov, 


1. O sapienti: ductor, consilii coryphie, 
incogitantium magister et inopum praeesi- 
dium, confirma, confove cor meum, Do- 
mine, verbum da mibi, o Verbum Patris, 
ecce enim jam non inea labia prohibebo 
quin tibi clamem : Misericors, miserere 


I. Poematium licet hoc solum accepissem ex 
codice taurinensi, totaliis nominibus insigni, nec 
molestias, nec longa fastidia ad assequendum 
eum suslinuisse me t:ederet. Viginti ferme anni 
sunt, quum elegantem triodii latinitatem a cl. 
Quirinio expolitam tum primum delibans, incidi 
in mutilam acrostichidem «zig z... suspensasque 
strophas «gre notavi, nihil adhuc melodiie aut 
metri suspicatus, At subodorari jam contigit, 
vetus poema vix bene incaeptum in. editis esse 
voluminibus. Membranis excussis, uihil pristilit 
longiuquus mosquensis, nihi] proximus corsi- 
nius : vix adfuit tandem mihi taurinensis, cum 
cito oculo cantilenam detexi, prompta manu de- 
scripsi, quam nunc demum diam in lucen letus 
commendo. 

Taurin. fol. 159 inscribitur : Τῇ χυριχχῇ τῆς 
τυροφάγον, xovoixtoy εἰς τὸν θρῆνον τοῦ "Aoku, zi 


ἀχροστι,ἰδα " Eig τὸν πρωτόπλαστον Αὔὰμ, 0j. 


ἐλέησον 
τὴν παραπεέσόντα. 
Bos ἔχάθισεν 
Αδάμ τοτε, 
* M 
404 EXÀQGUGEN, 
ἀπέναντι 
τῆς τρυφὴς τοῦ παραδείσου, 
χερσὶ τύπτων τὰς ὄψεις, 
* 4 
Xa ἔλεγεν . 
ÉAénuov, 
bI , 
ἐλέησον 
τὸν παραπεσώντα. 


mei in peccalum lapsi! 

2. Aliquando sedebat Adam, et flebat, in 
conspectu deliciarum paradisi, manibus ora 
conterens, et aiebat : «Ὁ misericors, mise- 
« rere mei in peccatum lapsi! » 


1. Procimium niliil habel. ex hirmo τῆς σοφίας, 
alibi nolo, idque argumento est utrumque esse 
antiquissimum. Recentiores enim melodi eadeni 
verba eidem rhythmo conjunxissent. Extat cum 
iribus seqq.-trop. in triodio ven. et bolon. in 
Dominica τῆς τυρινῆς. — συνέτιζον T. — ἐδίδου T. 
σὺ ὀιδοὺς holon. — λόγων, Aóyo;, cui ludo Roma- 
nus indulget, p. 101, trop. 2: ὃός uot λόγον, Λόγε, 
nec nolare piget vel tenuia quibus ἀνεπίγραφοι 
dignoscantur. — οὐ χωλύσω T. — ἐλεῆιλον sic edd. 
omnes contra leges groeci accent, — με post ἐλέης- 
σον iid. qua vocula tollitur clausulie suavitas. 

2. Unicus est is modulus, et quam belle elegiam 
intercisi versiculi decent, ac sibi ab initio ad fi- 
nem usque concinne respondent! — τότε T, edd. 
sed contra statutum accentum et justam senten- 
tiam. De voculis tamen melodi parum curant. — 
χερσὶ loeum tenet. paroxytoni, vetere licentia, 
quie haud seinel infra obtinet. 


re ET μὰ... 


M 


: 


448 ANEPIGRAPHA. 


Y- Ἰδὼν Αδὰμ. 
τὸν ἄγγελον 
ὠθήσαντα, 
χαὶ χλείσαντα 
τὴν τοῦ θείου χήπου θύραν, 
ἀν:στέναξε u.eya 
χαὶ ἔλεγεν " ἰϊλέημον. τὰ 
à. (2ova).ynooN, 
Παράδεισε, 
τῷ χτήτορι 
πτωχεύσαντι, 
χαὶ τῷ ἤχῳ σου τῶν φύλλων, 
τῷ ἱχέτευσον πλάστηῃ 
μιὴ χλείσῃ σε, ἐλέημον... 
t. Τὰ δένδρα cov 
χατάχαυψον, 
ὡς ἔμψυχα, 
προσπέσατε 
τῷ χλειδούχῳ, ἵνα κῆπος 
μείνη ἀνεῳγμιένος 
τῷ κράζοντι - Ἐλέημον... 


3. Ut vidit Adam angelum, qui pellebat 
euim, claudentem fores horti divini, immen- 
sum ingemuil, ct ait : «Ὁ misericors, mise- 
« rere mei in peccatum lapsi! 

A. « Condoleas, o Paradise, tuo posses- 
« sori mendicanli, et flebili foliorum tuo- 
« rum fremitu, conditorem supplicator, ne 
« te claudat : O misericors.... 

3. « Arbores tuas incurva, quasi auimatas, 
« procumbite coram clavigero, ut hortus 
« ille maneat apertus clamitanti : Miseri- 
« COTS.... 


J. P'aucis tam graphice instrui et describi sce- 
nam dramatis, mecum mirator. 

ἀ, ἱκέτευσον τῷ zÀ. T τὸν πλάστην edd. Vix acu 
ausim tangere delicata ἱχετήρια, scilicel supplicum 
ramos, lana alba obvolutos, quos melodus ex 
Edeni arboribus, non solum decerpsit, sed vo- 
cales inducit ac gemebundos, ut jam notavimus 
p. 39, cant, VIII, 17, ubi gemina apud Romanum 
consulto significavi. Inde in edd. fit transitus ad 
trop. 8. 

9. Pergit ἱκετηρία, quam describit Suidas: ὁ 


! , ’ 
es Οὐχέτι μοι 


τὰ ἄνθη σου 
προσαγουσιν 
ἀπόλαυσιν " 
ἄλλ᾽ ἀχάνθας καὶ τριζόλους 
ἡ γῇ μοι ἀνατέλλει 
τὴν πρόσοδον. Ἐλέημον. T 


: Νῦν ἔμαθον 


4j VN 


ἃ ἔπαθον᾽ 
νῦν ἔγνωχα 
ἃ εἰπέ μοι 
ὁ Θεὸς ἐν ΤΙχραδείσῳ, 
ότι Εὔαν xy. Gay, | 
λανθανεις u.s. ἔλέημον... 
5. Παράδεισε 
πανάρετε, 
πανάγιε, 
πανόλθιε. 
vU Εὔαν χεχλεισμιένε. 
πῶς χλαύσω σε. ἔλέημοον... 


N 2 ᾿ , 
àv Adv. πεφυτευμένε, 
3 4 


6. « Haud amplius me flores tui perfun- 
« dunt voluptate, verum spinas et vepres 
« lerra mihi abeunti profert. O misericors... 

1. « Nunc scio quid admiserim ; nunc 
« novi quz dixerit mihi Deus in Paradiso : 
« Τὰ Eva suscepla, oblivisceris mei. O mi- 
« Sericors,.. 

8. «Ὁ Paradise nobilissimo, sanelissime, 
« beatissime, propler Adam consite plantis, 
« sed ob Evam occluse, quomodo flebo le? 
« O miscricors... 


θαλλὺς τῆς ἐλαίας, ἣν οἱ δεόμενοι χαϊχτίθενταί που ἢ 
μετὰ χεῖρας ἔχουτιν, 

ὑ. τριθόλους. Gen. Ill, 18. 

7. λχμθάνων, lbid. « Quia audisti vocem uwori* 
tua. » 

8. Ὁ δὲ 'AóXu. περυτευμένος edd. reduces, sul- 
verso metro, quod magis tollunt in sequentibus: 
xai διὰ τὴν Εὔαν κεχλεισμένος, txéztuov Θεὸν διὰ τὸν 
παραπεσόντα ἐλ. ἐλ. με τὸν mapanco. insulsa ταυτὸ" 
ἐπείᾳ, sed feliciter huc sistit editorum barba- 
lies, — óc αν o£ T. 


-- 


I. ADAMI PLANCTUS 410 


I t 
9. Ρερύπωμαι, 
δεδούλωμαι, 
ἠφαάντισμαι 
τοῖς δούλοις μου" 
ἑρπετὰ γὰρ καὶ θηρία, 
^ t 7 dd 
ἃ ὑπέταξα φόξῳ, 
xT0006t με. ᾿ϊλέημον... 
t. Ocgpaívog.a 
τοῦ ἄλσους σου, 
καὶ τήχομαι, 
μνησχόμενος 
πῶς ἐν τούτοις ηὐφραινομὴν 
ἀπὸ τῆς εὐοσμίας 
ἀνθέων σου. ᾿λέημον. 
* , " 
ux. Τὴν τράπείαν 
τὴν ἄμοχθον 
χατέστρεψα 
θελήματι, 
A * * “« τ ^ 
χαι λοιπὸν ἐν τῷ ἱδρῶτι 
προσώπου μου ἐσθίω 
τὸν ἄρτον μου, ἤλέημον... 
! Ó ;* » 
B. λάρυγξ uou, 


9. « Obsordui, servus evasi, evanui co- 
« ram meis famulis; replilia enim et ferc, 
« qui? pavori adegi, me terrent. O miseri- 
« COrS.... 

10. « Subodoror lucum tuum, et tabesco, 
« dum memini qualem modo hauscrim fra- 
« grantiam. ex tuorum suavilate florum. 
« Ὁ misericors... — 

11. « Mensam, 5126 cura paratam, ullro 
« subverli, et superest in sudore vultus 
« meiedam meum paucm. Ὁ miscricors.... 

12. « Fauces meie, quas delectabant 


9. 'ῬΡερύπωμαι pro ἐῤέύπωμαι justa unicum apud 
velt. exemplum. homericum δερυπωμένα εἵματα, 
Od. VI. Plura recentium congessit Lobeck. Para- 
lip. 13. Cf. Winer, l. l., p. 72. 

10. Ὡ ab initio expectaveris ob acrostichidem, 
sed altera vetus licentia est. — τῶν ἀνηέων T, 

11. προσώπον. Gen. ΠῚ, 19. 

12. ἀπὸ idem sonat quam zo, αἱ in tr. (3, nec 
porro notare morabor. — πολλῶν om. T. 

13. f. ποῦ £z. ποῦ £20. pro ποῖ £z. ut Roman. XIV, 

ba | 


* 


ὃν ἥδυναν 
τὰ νάνατα 
τὰ ἅγια, 
4 , » M / 
ἐπιχράνθη ἀπὸ πλήθους 
τῶν πολλῶν στεναγμῶν μου 
ÓoQvTÓg μου * Ἐλέημον... 


1 /, 
ἐχ βήματος 
, »w 
εἰς £OxQOG , 
3 A , 3 7 
ἀπὸ θείας μου οὐσίας 
εἰς ἀθλίαν οὐσίαν 
χατήντησχ. Ἐλέηυον... 
i. Λοιπὸν Σατὰν 
ἀγάλλεται. 
γυμνώσας UE 
τῆς δόξης μου, 
, , 4 d » Vw , 
ἀλλ᾽ οὐ χαίρει ἐπὶ τούτῳ, 
ἰδοὺ γὰρ 9 Oso, μου 
ἐνδύει με. Ἐλέημον... 
! n 
t. Αὐτὸς Θεὸς 
οἰχτείρας μὸν 


« fluenta sacra, amaruerunt pre multitu- 
« dine tot meorum singultuum elamantis : 
« O misericors.... 

13. « Quo cecidi? quo abii?c throno in 
« solum, e deifica substantia in. miscram 
« inopiam corrui. O misericors.... 

14. « Demum Satan exultat, qui spoliavit 
« me gloria mca; in quo tamen non gau- 
« det : ecce enim Deus me vestit. O mise- 
4 liCOTrS.... 

15. « Ipse Deus me: misertus nuditalis, 
« cingit me, in quo mihi ostendit etiam de 


|, XVII, 9. — ἔπεσχ, iterum üt Roman. VIII, 8, 
eliam in terso poemate; cum in promptu essel 
ἔπεσον, maluit melodus óuotozéAzuzx (requentave. 
— ἀπὸ ήματος T. — uoo add. nii legatur θεϊκῆς; 
sed. displicet. tautolozia, timenduimque alicubi 
gravius peccatum. 

14. οὐ γαίρεται ἐν τούτω T, quod recipi uequit. 
Cf. Roman. Il, 2, 3; IV, 3, 4. 


19. με δειχνύξι T. — φουντίζει got T. 


rd 
LE] 


450 ANEPIGRAPHA. 


τὴν γύμνωσιν, 
ἐνδύει με" 
διὰ τοῦτό μοι δειχνύει 
ὅτι χαὶ παραύαντος 
φροντίζει μου. ἔλέημον... 
: Σημαίνει pot 


Ja 


τὸ ἔνδυμα 
τὴν μέλλουσαν 
ZA GTC " 
ὁ γὰρ ἄρτι καὶ ἐγὸύσας 
μετ᾽ ὀλίγον φορεῖ v.e 
χαὶ σώζει με. ἐλέημων... 
t. Ta», Aday., 
22 
ἐγνώρισας 
τὸ θέλημα 
τῶν σπλάγχνων μου" 
διὰ τοῦτο οὐ στέρῶ O6 
τῆς ἐλπίδος σου TATUS, 
ὡς εὐσπλαγχνος. TA énpov... 
up. Οὐ θέλω δὴ, 
οὐ βούλυμαι 
τὸν θανατον 
οὐ ἔπλασα" 


« me lapso sollicitum se esse : Misericors.,.. 

0G. « Significavit indumentum mihi fu- 
« turam restitutionemn; nam qui modo me 
« vestivit, mox assumet me, meque salva- 
« bit. Misericors.... 

17. — «Cito, o Adam, agnovisti volunta- 
« tem viscerum ineorum ; ideo non frustrabo 
« te hac tua spe, sum enim benignus. Mi- 
« SCTICOIS,... 

18. «Haud amo, nec volo mortem ope- 
«ris niei; modicam illi dans temperan- 


46, σήμαιυξ pot T. Et hoc tr. nolaverit peritus 
quisque symbolic et dugmaticie veterum disci- 
ΗΠ πα". 

17. Nemine monito, ul in scena, persona mu- 
tatur. 

18. οὐ θέλω, οὐδὲ $03. T. gravi defectu, — id. 
om. νῦν. 

19. «3p: σῶτον T; frustra emendatur, sed τὸ: 
cozila Icgem metr. XII. — λέγεσαι ΒΙὶς T. « nisi 


σωφρονίσας vov μετρίως, 
αἰωνίως δοξάζω 
τὸν κραζοντα. Ἐλέημον... 
ιθ΄. Νῦν οὖν, σωτὴρ, 
καὶ σῶσόν p.t 
τὸν πόθῳ pue 
ζητοῦντα σε. 
᾿γὼ κλέψαι σε οὐ θέλω" 
χλαπῆναι δέ σοι θέλω 
xxi χράζειν σοι. Ioénuov... 
E Ανείχαστε. 
πανάγιε, 
πανάχραντε, 
ἐπίόλεψον 
οὐρανόθεν ὡς eUGT Amy y voc 
χαὶ σῶσον ἀναξίως 
κραυγάζοντα. [λέηυον... 
κα. Διέγειρον 
πρὸς αἴνεσιν 
τὸ φρύνημ.α, 
ἀνάστησον 
τὸν ἐν χλίνη χείμενόν μέ; 
ὃς ἀνάξιος, σῶτερ; 
« tiam, in :eternum honestabo clamanlen : 
« Misericors.... 
19. — « Nunc igitur, servator, me quoque 
« salva, amanter te quaxrentem; furari te 
« non ego vclim, subripi vero a te volo el 
« clamare tibi : Misericors.... 
20. « Incomparabilis, sanctus totus, tolus 
« mundus, respice desuper, uti pientissi- 
« mus, et salva me haud dignum clamare 
« tibi : Misericors.... 
91. «Suscita in laudem meos cogi!alus 


zetiper in v. seq. aqua hiwreret, melodia po- 
stularct: θέλω ἃξ σοι χλαπῆναι, Urget fortasse al- 
tera lex similiter cadentium. Caterum nielodus 
alludit ad bonum latronem, ut Roman. Ml; 


13, 19, qui descripsi, rhythino nondum expolilo. 


20. f. om. ὡς et leg. εὔσπλαγχνός pot. — σῶτόν 
us T. — Hymnodus f. loquitur in trop. 19-23. 
21. χαταχείμενον ὡς ἀν. σωτὴρ T. — f; ὡς ἀναξίως. 


ut supra. 


-— 


I. DE ΡΑΤΕΙΑΒΟΗΑ NOE. 491 


κραυγάζει σοι" ἔλέημον... 
«p. Αναστηθι, 
συνίστησον, 
φιλάνθρωπε, 
- πὸν πταίσαντα 
^ ᾽ , ^ ’ 
νῦν ἀσώτως ἐν τῷ βίῳ" 
προσέγγισον μοι, σῶτερ; 
τῷ χραάζοντι" Ἐλέημον... 
! ' ' 
«y. M»^yas, 'Τριᾶς, 


« erige jacentem me in "lecto, indignum 
« licet, salvator, qui ad te clamem : Miseri- 
( COTS.... 

232. « Reslitue, confirma, hominum arma- 
« lor, hominem hunc stolide in vita la- 
« psum; accede mihi, servator, vociferanti : 


32. Σωτὴρ T. iterum. 
23. οἰχτείογ σον χαὶ πάριὸς à. τῶν xp. T. contra 
melod. ac metrum. — In hoc poemate BRoma- 


ἀχώριστε; 
ἀμέοιστε, 
πρεσζείχις τῆς 
, » , 
Θεοτόχου οἰχτεῖρον με’ 
πάριδε ἁμιαρτίας 
χοαζόντων σοι * 
Ἐλέημον, 
4 ΄ 
ἐλέησον 
τὸν παραπεσύντα. 
. Miscricors, niiserere mci..,.. 
28. « Unitas, Trinilas, inseparabilis, in 
« divisibilis, precibus Deiparie, miscrearis, 


"^ 


« eL obliviscere peccata clamantium tibi τ΄ 


« Misericors, miserere mei in peccatum 
α lapsi. » 
num, ut jam diveramn p. 59, quamvis nievi plu- 


rini esse videantur, iteriun. et lubens aznove- 
rim. : 


H. 
DE PATRIARCIIA NOE. 


Ι "E " 
Xx. Tov ἀμαρτιῶν 
τὸ πέλαγος ἐπὶ Νῶς 
ἐν ὀογῖ θυμοῦ 
, » ὃς 3 “. 
χατέκλυσας GT, Vo Ds, 


4. Flagitiorum immensum iwequor, Noe 
sub :evo, o Christe Deus, ira commotus tua 
vi cooperuisti; at novissimis diebus mun- 
dum renovasti baptismate; ilerum vero 


Il. Votum. quidem meum implevere priora; 
posteriora vero illa praeter omnem spem venerunt 
ἃ}) eodem et uno taurin. f. 163, sub hoc lemmate: 
τῇ χυριαχῇ τῆς β΄ ξθδομάδος τῶν νηστειῶν, χονῦχ!ον 
εἰς τὸν N&z, 14. zA6'. Ut enim vetus Ecclesia greca, 
auspicata penitentie tempus, Adamo unam, sic 
Noe alteram dicaverat jejuniorum dominicam. 
Idque ex more apostolico repetundum esse sua- 
det eadem Ecclesie latin: in Dominicis Septua- 
gesimie et Sexagesima: consuetudo. Fecit autern 
vecordia byzantina, ut priscam illam tolleret con- 


ἀνεχαίνισας τῷ βῥαᾳπτίσινπτ. 

χαὶ πυρὶ τὴν γῆν . 
ὕστερον χαθαρίσεις " 

3 M "E ς ^ - 
αλλὰ σῶσον ἡμᾶς τῆς 
στοργὴ σου τῇ πους "WV. 

Ν ΕΝ 

λυτρωτὰ τοῦ παντύς. 


ullimo tempore terran igne repurgabis. 
Agedum, salva nos ab ira per tuam in nos 
clementiam, o universorum redemptor. 


cordiam, tantumque auderet, ut, expulso altero 
hominum parente, in cjus locum succederet spuz 
rius iste Palanias, cuit totum hujus dominici 
officium sacrilegus patriarcha Philotheus adsti- 
pulavit. 

1. Priefigitur: πρὸς τό * T7» oziz 540v, ul supra 
p. 128, cui sanc modulo 5 priores v. aptantur; 6 
vero alii alio abeunt, vetusque produnt αὐτόμελον, 
— ὀργῆς additur ex 5 ezeteris trop. Romanum sapit 
ludus ὀργῆς στοργῇ; sed in priniis egregia σύγχρισις 
ex triplici mundi lavacro; 


—— «ξεν - 


432 ANEPIGBAPHA. 


! 5 ^. ' , ^ 

D. ᾿Αφορῶν τὴν ἀπειλὴν 
τῶν ὑπευθύνων 

ἣν ὑπέμειναν ποτε 


τρέμω ἐνθυμούμενος 
τὰ δεινά pou ἐγχλήυατα, 
γέμοντα χαταχρίσεως * 
ἐχείνοις μὲν ὁ πλάστης 
ἠπείλησεν, προθύμως 
χρόνον τῆς μετανοίας 
ἀναμένων αὐτῶν " 
ἡμῖν δὲ ἡ ὥρα 
M L4 t / 
τῆς τελευταίας ἡμέρας 
, er 
οὐχ ἐπεγνώσθη τὸ πότε ἥδει, 
Md » / 3 / 
ουτε ἀγγέλοις ἀπεχαλύφθη, 
1 2 M , " 
ἐν ἢ Χριστὸς ἐλεύσεται, 
ὁ πρὸ αἰώνων Κύριος, 
νεφέλαις ἐποχούμενος, 
ὡς Δανιὴλ “ἑώραχεν, 
τοῦ διαχρῖναι τὴν γῖν ' 
A] 5 * « t 
πρὶν ἐπέλθη οὖν ἡμῖν 
ἡ τοῦ τέλους ῥοπὴ; 
ἱκετεύσωμεν τὸν Χριστὸν, 
ἕ 3 4 ΤΩΣ r4 "^ , - 
αλλὰ ῥῦσαι πάντας τῆς οργῆς 


2. Dum respicio minas sontibus olim in 
diebus Noe intentatas, contremisco, recogi- 
lans immania mca crimina, qu:e damnatione 
turgent. Sane hisce viris Creator minas re- 
nuntiavit, tempus eorum panitenliz cle- 
menter expectans : nobis autem quandonam 
ventura sit hora ultimas diei, nec notum 
est, neque etiam angelis revelatum : nempe 
quum veniet Christus, ante s:ecula domina- 
tor, in nubibus vectus, ut Daniel perspexit, 
tellurem ad dijudicandam : prius ergo 
quam in nos irruat ultima finis meta, sup- 
plicum ramos Christo attollamus, ipsi cla- 
manies: Agedum omnes ab ira eripe per 


2. αὐτόμελος ilerum rhythmus, alibi nondum 
repertus, grandior sane, in quo vix alius quam 
Romanus valuerit, vel inter verba sacra haud le- 
viter obstantia, expedite spatiari. — ὑπέμεινα T, — 
λριστός " Matth. XXIV. 30. — Δανιήλ, cap. VII, 13, 


στοργῇ σου τῇ πρὸς ἡμᾶς; 
λυτρωτὰ τοῦ παντός. 

Y. ἵνα γνῶμεν οὖν ἡμεῖς 
τὰ ἐπὶ Νῶε, 
τῶν ῥημάτων τῆς Γραφῆς 
ἀχροασθῶμεν " 
τοῦτο γὰρ ἐφθέγξατο 
πρὸς αὐτὸν ὁ φιλάνθρωπος 
βλέπων ἀδικίας τῶν molv * 
Καιρὸς παντὸς ἀνθρώπου 
ἐναντίον μου ἥχει, 
ὅτι ἡ γῇ ἐπλήσθη 
ἀδιχίας πολλῆς " 
νῦν οὖν καταφθείρω 
αὐτοὺς χαὶ πάντα τὰ γένη 
τοῦ ἐξαρθῆναι τὴν ἁμαρτίαν . 
ὅτι ἐπλήσθη φθορᾶς τὰ πάντα. 
Y roy stc δὲ μονώτατος 
δίχαιος χαὶ εὐάρεστος 
ἀπὸ τῆς γενεᾶς αὐτῶν᾽ 
δίκην γὰρ ῥόδου ἤνθησας 
ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν * 
ἐνωτίσθητι οὐχοῦν 
σὺ ῥημάτων ἐυῶν 


tuam in nos clementiam, universorum Re- 
demptor. 

3. Nos igitur ut sciamus quid in diebus 
Noe acciderit, verba Scripture penitus 81" 
diamus. Sic enim hominis amator ad ipsum 
fatus est, scelera intuitus antea viventium 
« Tempus omnis hominis coram me venit, 
« quoniam terra multis oppleta est nequitiis. 
« Nunc ergo perdam cos, omnesque gene 
«rationes, ut auferam iniquitalem, quo 
«niam omnia inquinamento plena sunl 
« Tu vero solus superes justus et gralus & 
«omni horum progenie; sicut enim TOS? 
« floruisti medias inter spinas. Attende 1g 


— τὸν ante Χριστὸν om. T. Alias melodis dativum 
placet. n: 

4. τὰς ἀδιχίας T. — αὐτοὺς καὶ πᾶσαν τῆν γενεᾶν , 
— ἐνωτίσθητι cum serioribus et genitivo, uUIn us 
tiendi verbis. Poteris σὺ ἐμὰ ξήματα, Romano nili 


PENMEMEMMM. wmm —Á———————— —— AA A "'À P WR WRAP QÓQÓQÁQ "——"1.*À QQ(ÀÀÓ PY t 


-—— 


Li 
^ 


II. DE PATRIARCHA NOE. 0J 


τοῦ ποιῆσαι τὸ θέληιλα 
τὸ ἐμὸν, ἐκθοῶν * 
᾽ 4 ^s ^ ^ » ^ 
αλλὰ ἑῦσαι πᾶντας τῆς ὀργῆς... 
hd -- T M [24 
. Νῦν οὖν αγᾶγε ὕλην 
3 /, / 
ἀσήπτων ξύλων, 
χαὶ ποιήσεις χιδωτὸν 
χαθάπερ θέλω" 
ἥντινα σοι δείκνυμι, 
ὡς εἰς μήτραν βαστάζουσαν 
σπέρυα μελλουσῶν γενεῶν ᾿" 
χαὶ ταύτην ὥσπερ οἶκον 
ἐν τύπῳ ἐχχλησίας 
5 , / 
ποίησον ἁρμοδίως, 
1 * / Ld 
ὡς ἐντέλλουλαι σοι" 
νηησιας ποιήσεις 


« tur tibi 0 verba mea, unde meum velle 
«facias, clamans : Agedum ab ira eripe 
« Omnes.... 

ἄς. « Nunc ergo collige copiam lignorum 
« nulli putredini obnoxiorum; et facies qua- 
« lem velim arcam, sicut eam ostendam tibi, 
« vclut in utero gestaturam futuri sobolis 
« semen; eamque sicul domum, Ecclesic in 
* typum, ad amussim instrue, prout mando 
« tibi. Caveas facies, bitumine inungens, tre- 


solemnius quam multa statim e sacris paginis 
inutuari et magna cum dexteritate vel in arduo 
metro interpretari. V. 8, 9, 10, 11,12, 13 ipsa sunt 
verba, vix loco mutata, ut Jacent in Gen. VI, 13 
seqq. 

4. Omnino cf, ἐκ τῶν ο΄. Genes. VI, 14, 15, 16. — 
σπέρματα T. — νοσσιὰς 510 textus sacer 1. 1. — διώ- 
poga xai τριώροφα LXX , sed nil mutandum, ut cum 
Hesychio stemus, nisi malueris eadem ad κιβωτὸν 
referre et ea cum LXX scribere: διώροφον, τριώ- 
cogov, Integrum f. carmen sic perrexerit : Αἶνος 
τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ, Utinam ex aliquo sepul- 
chreto exoriantur demum membran: aut papyri 
philyràs, quibus restituantur ea qu;e misere in 
abyssum ceciderunt, novamque in lucem revi- 
viscant, sicut nuper e babylonicis bibliothecis 
tegula Joquaces eruperunt, totamque Diluvii 


* 


1 M » , 
τὴν χιδωτὸν ἀσφαλτωσας, 
τριαχοσίων πηχῶν τὸ ὑμῆχος, 
πεντήχοντα δὲ τὸ πλάτος παλιν. 

CA δὲ ^, 
τὸ ὕψος δὲ τριάκοντα " 
ἐπισυνάγων ποίησον 
εἰς πῆχυν ἕνα ἄνωθεν, 
διόροφα, τριόροφα 
σχευάςεις τὴν κιδωτὸν, 
τὴν δὲ θύραν τέλεσον 
ἐχ πλαγίων αὐτῆς 

N 4 / 4, 
χαὶ ἐν ταύτῃ φυλάξω σε, 
βοῶντά μοι πιστῶς " 

Αλλὰ ῥῦσαι πάντας τῆς ὀργῆς 
στοργῇ σου τῇ πρὸς ἡμᾶς, 
λυτρωτὰ τοῦ παντός. 


«centos computans longitudine cubitos, 
« quinquaginta aulem latitudine, altitudine 
« vero triginta. Supera fac compagine desu- 
« per unum cubitum, duplices triplicesque 
« tecti trabes in arca dispones; portam vero 
« perfice ex ejus lateribus. In hac te ser- 
« vabo, clamantem fidenter : Agedum omnes 
«ab ira eripe, tua in nos clementia , orbis 
'« universi redemptor. » 


tragediam instaurarunt. Nec discedam quin do- 
ctis veterum tabularum fossoribus nonnulla re- 
colam, {85 nimis apud Suidam sepulta jacent, a 
neniine quem sciam, hisce saltem diebus, memo- 
rata, etsi quater eadem lexicographus refricaverit: 
19 ἀπὸ Navvázov, ἐπὶ τῶν σφόδρα παλαιῶν xal ἀργαίων. 
Kuster, t. I, p. 287. 39 Nzvvxxoc. Παλαιὸς ἀνὴρ πρὸ 
τοῦ Δευχαλίωνος ᾿ τοῦτόν φασι βασιλέα γενέσθαι ποὸ τ, 
&. ὃς προειδὼς τὸν μέλλοντα χατακλυσμὸν, συναγαγὼν 
πάντας εἰς τὸ ἱερὸν, μετὰ δαχρύων ἱχέτευσε. Mic Kuster 
in notam adducit Steplianum Byzantinum, addit- 
que ab aliis dici Avvazáv. t. IT, p. 593. 35 Τὰ ἀπὸ 
Navváxo» , ubi dicitur rex Phrygum, ante Deuca- 
lionis tempora, t. ΠῚ, p. 422. 4e Τὰ Ναννάχου, 
iterumque referuntur prisci regis diluvio immi- 
nente, fletus, lamenta, preces in. templo, ibid. 
p. 428. 








4354 ANEPIGRAPHA. 


ΠῚ. 


DE ISAIA PROPHETA. 


α΄. Τῆς προφητείας ἢ τὸ χάρισμα δεδεγρμέ- 
νος) " προφητομάρτυς, * Hcata θεοχήρυξ, 7 
πᾶσιν ἐτράνωσας τοῖς ὑφ᾽ ἥλιον Ἐπὴν τοῦ 

soU φωνήσας ἢ μεγαλοφώνως σάρκωσιν ᾿ ἢ 
ἰδοὺ ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται. 

β΄, ὥλος ὑπάρχων νενεχρωμένος " xad ἀχά- 
θαρτα χείλη " χεχτημένος, Χριστὲ, " πῶς 
οἴσω σοι αἶνον ἐπάξιον - ὥμως γινώσχων 
τὴν σὴν εὐσπλαγχνίαν, * (ut σώζεις τοὺς 
πίστει σοι προσιόντας, ἢ ὥσπερ ποτὲ ἢ xoi 
ἡ χήρα ἐκείνη τὰ δύο λεπτὰ, ἢ προσφέρω 
λόγους χειλέων ἢ ῥυπαρῶν, καὶ προσπίπτω 
χραυγάζων cov: * Τὸν νοῦν μου φώτισον, δέ- 
σποτα, ἡ ἵνα λέγω μετὰ τοῦ προφήτου σου - ἢ 
Ἰδοὺ ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται. 

y. Παντες συνέλθωμεν μετὰ φόβου * ποῦ 
ὑμνῆσαι ἀξίως ἢ Ἡσαΐαν, πιστοὶ, * τὸν ἐν 
προφήταις θαυμάσιον * * οὗτος χαὶ πέρας τῆς 
προφητείας ἢ εἰσδεξάμενος, χόσμον χαταφαι- 
δρύνει, ἢ πᾶσιν ὁμοῦ * τὸ μυστήριον θείας 
ἑνώσεως ^ χηούττει χαὶ μεγαλύνει, T τοῖς ἐν 
σχότει τὸ φῶς προμιηθούμενος, * σὺν τούτοις 
πᾶσιν ἀναδοῶν. ἢ Μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεὸς ὁ ἀόρα- 
τος, à τεχθεὶς éx Παρθένου τῆς θεόπαιδος, ἢ 
ἰδοὺ ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται. 

δ΄. ἅπαντα τόπον γῦν χαταυγάζει ἢ ἡ θεό- 
φθογγὸς γλῶττα ἢ σοῦ, προφῆτα Θεοῦ. * ἐν 


ΠῚ. Modestus melodus, qualiscumque sit, voti 
sui compos est, supplex quidem et pronus, sed 
lanto magni prophetze argumento haud impar. 
Quidni sileam? Romanus se μεγαλοφώνως prodit. 
Rhythmum elegit Suum, $uo more aptavit, suis 
dictionibus ornavit. Exordium habes in menais 
cetera in solo taurin. f. 109, ad diem maii IX, 
sancto propheta: sacrum. 

1. Ibid. πρὸς τό: Τὴν ἐν πρεσβείαις. Cf. infra, 
p. 927. — προφητομάρτυς, tam obvia quam nova vox. 


— ἐτράνωσας, θεοῤόξχστε, τρανῶς τὴν ἐνανθρώπησιν 


1, Tu vatum charismate donatus, o pro- 
pheta martyr Isaia, Dei preco, Deum car- 
nem factum cunctis sub sole positis reve- 
lasti, pregrandi voce fatus : « Ecce Virgo 
« in utero concipiet ! » 

2, Totus ego, o Christe, qui maneo mor- 
tuus labiisque pollutus, tibi quomodo di- 
gnum dabo canticum? At enim conscius tut 
misericordise, salvos quippe facis fideles ad 
te accedentes, ut olim vidua illa dans duo 
minufa, sic tibi labiorum minus mundo- 
rum verba offero, pronusque clamo ad te : 
« Mentem meam illustra , Domine , ut cum 
« propheta dicam : Ecce Virgo in ulero 
« concipiet. » 

3. Omnes concurramus tremuli, ut digno 
celebremus hymno, o fideles, Isaiam, illum 
inter prophetas stupendum, qui ad ultimos 
prophetize fines progressus, omni orbi illu- 
cescit; qui cunctis simul renuntiat, vehe- 
menterque pandit et extollit divine umo: 
nis mysterium, lumenque sedentibus ᾿ 
umbra provide largitur, quibus cum Orr 
bus clamat : « Nobiscum est Deus invisibi 
« lis, natus ex Virgine Deipara, ecce Virgo 
« in utero concipiet. » 

4. Nunc omnem regionem lumine per- 
fundit afflata tua vox, o Dei propheta, au- 


toj Χριστοῦ φωνήσ. peyaÀop, εἰς τὰ πέρατα" ἰδοὺ an- 
thol. rom. ex emendationibus haud semel n 
faustis cryptoferratensium. — oo. Js. VII, 1*. 

2. ὄντως qw. T. Ven. sequimur libenter rom. 
— σώζει T, ven. — co: ante προσ, om. rom. : 

J. τὸ πέρας T. — τῆς θείας T. — om. ὁ ante ij 
et τῆς ante θεόπαιδος, de qua voce, sat rara, n 
hic et iterum scripta, diximus ad Rom. XX ^; 
tr. 40, et Joseph. Il, 4. , 

4. f. ἀξίως Opv., cum proxime sit ἔνθεον. — μὲ 
1909. χηρύττομεν T. 


IV. IN CHRISTI NATALIA. 490 


* c ΄ * * 
παῤῥησία γὰρ κέκραγας ^ τὴν συγκατάθασιν 

-- t Md * » » 
τοῦ ὑψίστου αἀτοέπτως προσγενομένην, " ἣν 
3 $us e δέ 4 , e E" ^ 
ἀληθῶς “ κατιδόντες, ἐνθέως ὑμινοῦμιέν σε" 

3 » * 9 A] 
τοὺς πάντας γὰρ ἀνειλχύσω ^ ἀπὸ GXÓTOUQ 
πρὸς ἔνθεον ἔλλαμψιν, * μεγαλοφώνως χηρύτ- 

Ἂ ἢ yt ς ^ € , * 

τοντας"  Μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεὸς ὁ αύρατος, 
τεχθεὶς ἐκ [Παρθένου τῆς θεόπαιδος, * ἰδοὺ 
ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ λήψεται. 


dacter enim profatus es, quomodo sc Altis- 
simus inclinaverit, nihil se mutari passus, 
quem dum vere cernimus, le divino numine 
canimus : omnes enim e tenebris traxisti 
ad deificam lucem, magno pr:econio dicen- 
tes : « Ecce. Emmanuel invisibilis, natüs 
« ex Virgine Deipara, ecce Virgo in utero 
« concipiet. » 


| V. 
IN CHRISTI NATALIA. 


AIZMA. 


α΄. Χορὸς τῶν προφητῶν 
ἑορτάζει ἐνθέως 
τὸ θαῦμα τὸ ἐν σοὶ 
γεγονὸς, ὦ Παρθένε * 
Θεὸν σεσαρχωμένον 
ἐπὶ γῆς ἀπεχύησας᾽ 
ὅθεν ἀγγέλοι 
μετὰ ποιμένων ὑμνοῦσι; 
ΝΙαγοι πίστει δὲ 
σὺν Ἰωσὴφ ἐχθοῶσιν 
τῷ Δαυὶδ τὰ θαύματα. 

β΄. Ἰπὸ πολλῆς ἀγαθότητος 
συγχκαμτιτόμιενος 
ησοῦς ὁ ὑπέρθεος 
ix τοῦ Πατρὸς κατελήλυθεν 
πρὸς ἡμᾶς τοὺς ξένους, 
ἵν᾿ ἡμᾶς τῷ γεννήτορι 
εἰς ἀεὶ οἰκειώσηται, 

ἐς οὐ ἐξήλθομεν 


IV. Vetus poema videtur, tum cx rarissimo 
modulo, tum ex alternis ephymniis, cum eleganti 
et prisca licenlia revocatis. Exlat in taurin. f. 51, 
in quo inter duas dominicas ante Natalia sic di- 
viduntur trop. promiscue, ut nulla acrostichis 
maneat. 

1. πρὸς τό" Χορὸς ἀγγελιχὸς, cf. supra p. 28, el 
meniea dec. ad diem XXII in vet. edit. ven., ad 


1. Prophetarum chorus 
divino numine celebrat 
prodigium in te 
peractum, o Virgo! 
Deum carnem factum 
in terra peperistli : 
ideo angeli hymnos 
cum pastoribus concinunt; 
Magi autem in fide 
cum Josepho renuntiant 
Davidi mirabilia. 

. Prie summa benignitate 
semet inclinans 
Jesus, super omnia Deus, 
e sinu Patris descendit 
ad nos peregrinans, 
ut nos apud genitorem 
det perpetuum domicilium 


t2 


. . . . . . . . Φ 


paradisi, ex quo prius 


diem XXVI, p. 211, in nova ed. 

9. πρὸς x6' Τὸ qo6:00v, p. 29, 30, — εἰς ἀεὶ pro 
metro addilur, Preterea unus v. excidit, in quo 
f. γεγονότας ἐχθροὺς αὐτοῦ, « ut nos cum Patre con- 
ciliet, éndinécos ejus fuctos, ex quo primum e pa- 


rad. exulavimus.» — χαταλαμθάνη T. — τὴν σὴν 


Xy. y. T. — υὖν et mox σε additur. 


436 
παοαδείσου τὸ πρότερον’ 
διὰ γὰρ τοῦτο 
χαταλαυιθάνεις 
τὴν Βηθλεὲμ. Παρθένε, 
ἵνα ἡ Ἐδὲμ ἡ πρώην 
συγχλεισθεῖσα, αὖθις πάλαι 
ἀνοίξη τὰς πύλας. 
καὶ δέξηται πάντας, 
τοὺς ἁγνὴν τὴν σὴν γέννησιν 
νῦν προευρτάζοντας, 
χαὶ πίστει σε σέξοντας 
Παρθένον θηλάζουσαν. 


! φ P4 


y. Αὐτὸς ὑπάρχει Θεὸς ἡνιῶν Ὁ 
ΝΣ * 
ὁ πχορλδοξζα AMEN 


e M 4 n x 
ὠσπερ YXQ ἕν μέσῳ 


M 


ποοαιώ- 
νος, T ὡς δυνατὸς, 
ἐργασάμ. £V0G " τῆς 
* , "Ὁ 
καμίνου ὡς ἀνθρωπος ἀψευδῶς ἰατεφαί- 
vero, " QUEUE καὶ ἐν τῇ μήτρα σου, " Παρθένε 
* 
ἀνερμιἢ- 
; * Wero 
νεύτως ἡ κατχσχηνώσας, καὶ ἐξελθὼν ἀφλέ- 
* 1 4 " δι ᾽ / * 5 
χαι τοὺς μάγους δι᾽ ἀστέρος " ἐχ 
7 € * * ^s 
Περσίδος ὁδηγήσας, χαὶ τοὺς αγραυλοῦν- 
τας " ἄνωθεν πιστώσας. ἢ ὡσήφ τε τὸν 
ÁX c 
— πληροφορήσας ὅτι ὑπάρχεις ἀυίαν- 
* Παρθένος θηλάζουσα. 


παναγνε, * ἐχωρήθη ὡς νήπιον, 


XTUOS, 


jy. Σεσαρκωμένος ὁ ἄσαρχος js nafap& ταὶ 
νῦν, ἢ xai yepo τῆς μητρὸς αὐτοῦ ἢ θελήσει 
datasstivas, * “ὁ χερσὶν ἰδίαις ἢ [ἘΠῚ ΤΕ’ 


τὸν ἄνθρωπον, " καὶ μολεῖ πρὸς τὴν Αἴγυ- 
πτον " ὁ μηδαμοῦ χωρούμενος - ἢ καὶ πάντα 
δέγεται * «00 παθεῖν ὁ  ἀνεύθυνος 
* cfc ἁμαρτίας 


Ἐν “πῆι 
θύνοις 5 ἐλευθερίαν γράψει, * 
ἀποδώσει τε τὸ χρέος " ὅπερ ὥφειλεν μ Eó«, " 
αὐτῆς τεχϑέντας, " ὑπερ- 
ορᾶν παιζόμενον " Ἡρώδην ἀόρατον, καὶ 
εὐαγγελίζηται ἢ τῷ Δαυὶδ τὰ θαύματα. 

ε. Μετὰ ποιμένων δοξάσωμεν : μετὰ 
Μάγων δὲ ἢ ἀρετὰς προσεγέγκωμεν, " 2 πίστιν, 
ἐλπίδα, ἀγάπην τε" " xai μετὰ ἀστέρος i 
vontüg ἐπιδράμωμεν, " τὸν χρησμὸν εἰσδὲ- 


καὶ ἐνδυναμιώσει ἐξ 


3. Iterum egregiam nota Babylonice fornacis 
interpretationem. — καὶ Ἰωσὴφ τὸν T. 

*. μολεῖ sapit peregrinam grwcitatem, — ἵνα 
τοῖς ὑπ. γράψῃ T. — τοὺς ἐξ αὐτῆς, — τὸν ἀόρατον T. 


ANEPIGRAPHA. 


exules fuimus : 

idcirco accedis 

ad Bethleem, o Virgo, 

ut Eden qui olim 
clausus est, nunc iterum 
suas aperiat fores, 
omnesque recipiat, 

qui tuum illibatum partum 
festo nunc recolunt, 
teque fidenter venerantur 
Virginem lac przbentem. 


3. Ipse Deus noster cst ante saecula, qui 
omnem supra fidem prodigia fecit, juxta 
suam potentiam. Ut enim in media fornace 
vero homini similis apparuit, sic tuo in 
utero, o Virgo castissima, comprchensus 
est uL puer, ininterpretabili modo figens 
tabernaculum, ex coque procedens quin tu 
comburaris; per stellam Magos e Perside 
accersit, rusticos pastores caelesti proconio 
suadet, ac Josephum justum certiorem facil 
le esse intemeratam Virginem lac preben- 
tem. 

4. Nunc carne indutus carnis expers Deus 
noster cernitur, ipseque volens manibus ma- 
tris su: fertur, qui propriis manibus finxit 
hominem. Tendit in /Egyptum, qui nulli 
loco abest. Omnia pati sustinet innocens, 
ut nocentibus a peccato libertatem vindi- 
cet, debitumque relaxet quo tenetur Eva, 
roburque praestet ejusdem soboli, unde con- 
temnant illusum Herodem invisibilem, et 
renuntiet Davidi mirabilia. 


9. Cum pastoribus gloriam dicamus; cum 
Magis vero munera virtutum offeramus, 
fidem, spem et charitatem ; οἱ cum stella 
mente curramus, ab angelo vaticinium ma- 


— εὐαγγελίζεται T. Longa est series futurorum, 
post ἵνα, more melodorum. 

3. Ad eumdem melodum pertinere suspicor 
duo poemata, in quibus idem de Magorum imu- 


IV. IN CHRISTI NATALIA. 491 


L4 x Ld 
χάμιενοι Ἐπ ἀγγέλου σαφέστατα, ὥσπερ 
€« v * 13 — 
ὁ ἔνθεος ἢ ἰωσὴφ ὑπεδέξατο, ^ σὺν αὐτῷ 
πίστει ἢ ἀπεριέργῳ Θεὸν ὁμολογοῦντες * rbv 


SEXDEVSR ἐν σπηλαίῳ i 


k x 
ἀλόγων " προσαναχλιθέντα, " ὅπως ἀλογίας 


τοὺς λόγους τὐτέροηται i: 
gata, ^ εὐαγγελιζύμενος ἡ 
ματα. 


! er * ἊΣ 
€ . Απαν νεχρώσαντες φρόνημα ^ τῆς σαρ- 
N .« ΓΙ “-- 4 ἃς ^— 
X06 ἡμῶν, γεννηθῶμιεν ἐν πνεύματι, χαὶ τῷ 


/ , 3€ 
s προσδράμωμεν 


, 


ἐπὶ Αἴγυπτον φεύγοντι ES ἀγγέλου π δ τῶν 


ει 


σεως * o Δαυὶδ δὲ βοήσωμεν 
ὑεὐφρογι-" ᾿ Ἰωσὴφ τὰ θαυμασια. 


τίχτει ? χαὶ μετὰ TÓXOY 


/ Ἂς * 
βένος ' ἣν ποι υμένες χατιδόντε ξ χαὶ τὸ 


ἀθροισλα τῶν Μάγων, ἢ * Θεὸν ἀνυμνοῦντες " 

ὑπέστρεψαν ἄνα" 
X Nx , ΄ ΒΩ 

vot, " δόξαν Gy és poney 


» Ἂς - BN ? 
ζωμεὲν ^ TG Δαυϊὸ τα θαύματα. 


neribus legitur: 


στιν, ἀγάπην xxi ἐλπίδα, Cf. menivor. dec., p. 133. 
Alterum de SS. martyribus Cretens. in die XXIII 


χαὶ ἐν φάτνη τῶν 


χαὶσ σώζη τὰ πέ- 
ia τῷ Δαυὶδ τὰ θαύ- 


' E ΄ * 
σὺν τῇ Θεοτόχῳ 


σὺν τῷ 
x j 
II apf)évoz 


* πάλιν μένει dan 


ES 
οὔσπεο νῦν ἐχμιμούμε- 
αὐτῷ καὶ κηρύ- 


unum enim in die XIX dec. de 
5. Bonifacio hiec habet: Kat τούτῳ (Δριστῷ) δῶρα 
προσαγαγεῖν, ὡς λίθανον xai σμύρναν χαὶ y 20209, πί- 


nifesto cum assensu accipientes, divini in- 
star Josephi, et una cum eo fide incuriosa 
confitentes Deum esse puerum in specu na- 
tum, et in praesepio jumentorum jacentem, 
ut a bruta mente rationabiles homines libe- 
ret, salvosque faciat ultimos fines, dum 
renuntiat Davidi mirabilia. 


6. Interimentes omnem carnis nostra im- 
petum, spiritu nascamur, et cum nalo 
puero et Dcipara accurramus in /Egyptum 
quo fugiunt, ab angelo moniti, conteste- 
mur vero cum sapiente Josepho Davidi 
mirabilia, Virgo parit, et post partum rur- 
sus virgo manet. Quam ubi pastores vi- 
derunt et cetus Magorum Deum laudantes, 
reversi sunt, eorumque exemplo, gloriam 
illi dicamus, et renunliemus Davidi mira- 
bilia. 


^ 


decembris infra, si locus uou deest, leges in 
tropol. taurin. f. 42, — εὐχγγελιζόμενα T. 

0. zx20. παλ. μέν. T. — vov add. post οὕσπερ. 
Proeter. [Romani tesseram αὐτοῦ θελήσει Τὴ trop. 4, 
cjusdem acumina et indolem tota oratio refert. 


LI. 


DE SS. INFANTIBUS MM. 


a. [ορταζει σήμερον 

ἡ τοῦ Θεοῦ χκλησία 
ἑορτὴν μεθέορτον 

τῶν τοῦ Θεοῦ γενεθλίων " 
χαίρει γὰρ 

μετ᾽ εὐφοοσύνης 

aya open, 

ἅπαντας 


Il. Aurea et argentea mcelodorum :rtas his 
duobus Η et ΠῚ canticis dignoscitur. Hic enim 
rhythmus alacer, expeditus, apte intercisus, di- 
ctio pura et obvia, nihil novum neque contortum, 
ephymnia ardua, inexpectata, facili tamen ictu 
repercussa; illic vero tritus modulus, largus et 


1. Fauste recolit hodie 
Ecclesia Dei 
intermediam festivitatem 
Christi natalium : 
lzetatur enim, 
gaudio 
exultabunda, 
omnesque 


piuguis, στίχοι vix sensu distincti, nova Οἱ sesqui- 
pedalia verba, ephliymnia. circeumforanca. Prius 
extat in taurin. f. 53. 

1. lbid. Z7. Y' πρὸς τό - Ἢ παρθένος. — τε add. 
post αἴνεσιν, — f. aerostichis eral νηπίων, 


458 
εἰς αἰνεσίν τὲ . 
προσχαλουμένη 
τοῦ δοξάζειν εὐχαρίστως 
τὸ μέγα κράτος 
τοῦ πρὸ αἰώνων Θεοῦ. 
β΄. Νεῦσον, Λόγε Θεοῦ, 
ἐπὶ χαρδίαν ἄσωτον, 
ὁ τῷ σου νεύματι 
χτίσιν ποιήσας ἅπασαν, 
καὶ φρένα μοι λάμψον 
ψυχῆς μον ταλαίνης, 
' ὅπως ὑμνήσω 
βρέφη θεόλεκτα 
χαὶ ὄντως πανάγια" 
ἃ ὁ Ἡρώδης 
ξένως ἐθέρισεν, 
ἱερουσαλὴμ. 
νῦν ὑπεδέξατο 
ἐχεῖ ἠχούσθη 
κλαυθμὸς xoi θρῆνος 
xai ὀδυρμὸς τέκνων πολλῶν ᾿" 
Ῥαγὴλ ἦν χλαίουσα σφοδρῶς, 
χαὶ οὐχ ἤθελε ὄντως 
παραχληθῆναι, ὅτι οὐχ εἰσίν * 
τὸ μέγα κράτος 
τοῦ πρὸ αἰώνων Θεοῦ. 


Y- H τῶν Μάγων σπουδὴ ἢ xai παῤ- 


ῥησία ἅπασαν * Ἰουδαίαν κραυγῆς * ἐπλή- 
ρωσαν * ἐζήτησαν " Χριστὸν τὸν τεχθέντα ἢ 
χόσμου βασιλέα, " ὅθεν Ἡρώδης " ὁ δυσσε- 
Θέστατος " ὡς τοῦτο ἀχήχοεν, " σὺν ἱερεῦ-- 
σι * γόμον΄ ἠρεύνησαν * xai τῶν προφητῶν * 
τὰ προχηρύγνατα, " ποῦ οὖν ἐτέχθη ἢ χαθά- 
περ βρέφος * à παλαιότερος Δαυὶδ " xai 
τοῦ ἀδὰμ ὁ πλαστουργός * ἢ ὁ στρατὸς τῶν 
νηπίων " προσηνέχθη καὶ ἐσφάγη * τὸ μέγα 
χράτος * coU πρὸ αἰώνων Θεοῦ. 

δ΄, Πάλαι ἐν τοῖς ψαλμοῖς " Δαυὶδ προ- 


2, πρὸς τό" Τὴν "Eófu. — xai Ἵερουσ, T. — τέχνων 
πολλοῖς T. — Ῥαχιὴλ χλαίουσα, Sic cod. — Vix 
mutatur Matth. II, 18, nec tamen metrum keditur. 

3. ?zÀ, ζητήσαντες T. — ὁ deest in cod. ante 


ANEPIGRAPHA. 


in laudis cantica 

convocat, 

gratis ut hymnis celebrent 

magnam potestatem 

Dei ante s:zecula viventis. 
2. Annue, o Dei Verbum, 

cordi desperato, 

tu qui nutu 

omnem fecisti creaturam; 

mentemque mihi illustra, 

anima me: misellz, 

ut hymnis canam 

infantes a Deo electos 

ac vere sanctissimos : 

quos Herodes 

immaniter messuit, 

Hierusalem 

hodie suscepit. 

Hic auditus est 

clamor et lamentum, 

et de multis filiis ejulatus : 

Rachel plorans vehementer, 

ac nullatenus voluit 

consolari, quia non sunt. 

Magna est potestas 

Dei ante szcula viventis. 


3. Magorum festinatio et confidentia om- 
nem Judeam tumultu implevere, quere- 
bant Christum natum, mundi regem : unde 
impiissimus Herodes, id ubi rescivit, cum 
sacerdotibus legem scrutabatur et prophe- 
tarum oracula : ubi nempe editus sit uli 
puer, is qui Davide antiquior est Adamique 
conditor : agmen infantium oblaturn est et 
mactatum. Magna Dei potestas , ante secula 
viventis ! 


4. Olim pr:elocutus est David in psalmis: 


ὃυσσ. — ὡς τοῦτον T. — τὸν παλαιότερον ὃ... τὸν 
πλαστουργόν continua οἱ inepta attractione ex su- 
periori βρέφος. 

4. ψαλμοῖς. Cf. ps. XC, 7. — zo. χυρ. ἅγιος T. 


IV. IN CHRISTI NATALIA. 439 


»* “Ὁ b * 
ἀνεφώνησεν " ^ Éx τοῦ χλίτους σου γὰρ 
4 ^e *, * 3 
χορὸς πεσεῖται ἅγιος ii μυρίων νηπίων " ^ ἀλλὰ 
* x * 
xai χιλίων " τὴν τοῦ Ἡρώδου ἀνακηρυττόν- 
των ἢ μανίαν παράνομον * " πρὸς σὲ δὲ, 
, »* s , * δὲ 3. X 
Λόγε," οὐ προελεύσεται"΄ μᾶλλον δὲ αὐτὸς 
, , H0 δὲ ε ’ Θ (* 
φθόνῳ τιτρώσχεται, " σὺ δὲ ὡς μόνος Θεὸς 
xai πλάστης, . συυιδασιλεύεις πάσης γῆς͵, 
* 
καὶ γὰρ γεγένησαι βροτὸς " οὐ τὸ ἄστρον 
4 .X AS 3 , »* n 
ἰδόντες ^ ἀνυμνοῦσιν ἐκ Περσίδος τὸ μέγα 
Ἂς x 
χράτος " ToU πρὸ αἰώνων Θεοῦ. 


A dextris tuis cadet sacer chorus decem 
millium infantium ; immo millium alta voce 
contestantium impiam Herodis amentiam. 
Ad te autem usque, o Verbum, non progre- 
dietur; immo invidia lethali vulneratur. Tu 
vero, qui solus Deus et creator es, in uni- 
versam terram regnas, ex eo ipso quod na- 
tus es puer, cujus stellam reges Persarum 
videntes, erumpunt in hymnos : Magna Dei 
potestas, ante scecula viventis ! 


ΠῚ. 


De iisdem, 


α΄. ὁ σὺν πατρὶ 

ἀμήτωρ Κύριος Λόγος, 

Xa ἐν μητρὶ 

ἀπάτωρ μόνος ἄνθρωπος, 

νηπιᾶσας νόμῳ σώματος, 

χορὸν νηπίων στέφει σήμερον " 

βρεφῶν ὁ θεῖος πλάστης ὡς βρέφος 
[πλάττεται, 

ἀμνὸς ὁ πρὸ αἰώνων ἐν φάτνη τίθεται, 

χαὶ σώζει τοὺς πιστοὺς ἀνυμνοῦντας 

[ αὐτόν. 
β΄. ἄλλος ἡμῖν ὡς ἥλιος λάμψας, 

τοῖς ἐν σχότει τοῦ βίου, 

γεννηθεὶς ὁ σωτὴρ 

ἐν τῇ Βηθλεὲμ, ὡς ἄνθρωπος, 

δείκνυσι κόσμῳ ἀστέρας νέους, 

ἀπαστράπτοντας αιγλὴν φωτὸς ἀῤῥή- 

λάμπουσι γὰρ του’ 

οἱ θανόντες ὡς ζῶντες παῖδες ἱεροὶ, 

οὺὃς πόθῳ μέλποντες ὕμνοις 

εὐφημήσωμιεν, τούτων τὴν ἔνθεον 

καὶ πάνσεπτον μνήμιην γεραίροντες, 


III. Theodori vix non erit hoc fragmentum, 
olim men:eis venetis, haud sine pessimis corru- 
ptelis, insertum, penitus vero expunetum ἃ no- 
vissimis editoribus. Cf. decembr. diem XXIX vet. 
p. 287, nov. p. 234. Antholog. roman. primum 
quoque trop. espunxit, ut novum aliud daret, 
secundum vero retinuit, 


. Qui cum Patre 
sine matre Dominus Verbum est, 
qui in matre 
solus sine patre homo est, 
factus puer ex lege corporis 
hodie chorum infantium coronat : 
parvulorum divinus opifex parvulus 
l efficitur, 
agnus ante sc:ecula in praesepio ponitur, 
salvosque facit fideles ipsum celebran- 
[tes. 


fadi 


2. Alius veluti sol nobis effulget, 
versantibus in umbra vitz, 
Salvator luci datus, 
sicut homo, in Bethleem, 
mundo ostendit sidera nova, 
qua rutilant radio luminis ineffabilis : 
emicant enim 
mortui sicut vivi sacri infantes, 
quos hymnis teneris prosequentes, 
fausto plausu attollamus eorum deifi- 
ac venerandam memoriam, [cam 


|. Extat in cod. taurin. f. 54: 77. πλό' πρὸς τό" 
Τοὺς ἀσφαλεῖς, — Ὁ ἐχ πατρὸς,  χαὶ ix μητρὸς edd. 
f. σὺν μητρί, — φύτει σώματος χοροὺς iid. — Duo 
v. 7, 8alias habent 12 syllabas. — V.8 totusomit- 
titur in edd. 

2. Ὥς ἥλιος τῆς διχαιοσύνης λάμψας edd. omnes, 
subverso metro solemni τράνωσον, — τοῖς ἐν τῷ 


460 


i] bl t 7 e 4 
X0 Xctotov QUAE TEUPVTEC ὡς AuTOoG TV, 


τὸν σώζοντα τοὺς πίστει ὑμιννοῦντας a) 
[τόν. 


Ι n? - * n 
γ. Νῦν ἐν Mu Ῥαγὴλ βλέπει τέ- 
* M , “ *X » «s 
κνα, ^ καὶ παράχλησιν πᾶσαν αἀποθεῖται ψυ- 
- X. - M C m M Ὁ X* » * 
yAs' ὁρᾷ γὰρ αὑτῆς τὰ ἔκγονα, " αλλο τὸ 
“" * P4 » * ». 7; 
ξίφος ἐν σπλάχνοις &yov, ἄλλο μέσον χαρ- 
“ E: Y 
δίας χατεσφαγμένον, " ἕτερον δὲ συγχρου- 
Ἁ , 8 ^ / x* , Ὁ ὃ “Ὁ * 
cÜiv ἐπὶ τῇ τέτρα ^ ἐχπνοῦν δεινῶς) ᾿ xai 
M. t : " M Wo 5 
ἄλλο ὡς ὑπὸ λύχων σπαοαχθὲεν " εἰς πικοὺν 
z- Ip x E AS 165 / “ 
ἐγκατάζφωα " “ xxv ταῦτα Ὀλέπουσα χρλζει 


“ ἘΠ δ 
Χοιστῷ, * dy χλαυθμῷ δεομένη δουλοπρε- 
το L3 a . ἢ 
πῶς, ᾿ τῷ σώζοντι τοὺς... 


eU ^ " t E 
δ΄. ἣν ἐ “παιγμῷ Μχγων Ἡρώδης av- 
5 ^ X * ΄ 3 
ταλλήλως ὁ τάλας τὴν νηπίων πληθὺν 
2 f^ E * ἔχ t “΄ 
τυφλώττων συγχατευέλισεν * ^ οὗτοι ὡς θεῖα 
΄ NS. X 5 / , » 
νεόφυτα Oi, οὐοανίας τοαπέζης παρόντες χύ- 
Ἂς ^ e ^ AX —— »» ΄- 
χλῳ, τῆς ὑπὲο νοῦν γαρυνονῆς ἀξιοῦνται Aat 
* ΄ ^ x [od " ^ 4 ΄ * 
ἐνθέου zpu ugs" ζωῆς γχο τῆς ἐπικαίρου " στε- 
, *7 » » Lo A ^ ΄ 4 / 
ρηθέντες, αἰώνιον ἤοξαντο ζωὴν χαὶ θείαν ἀπό- 
Di - E ETE * 
λαυσιν, " καὶ θερυῶς δυσωποῦσι πρὸς Κύριον 
PU ὡς LY , 5 ΄-. 5, 
τοῦ σῶσαι τοὺς πίστει ανυμνοῦντας αὐτόν. 


sz, ven. — ἐν BzüA. T et cdd. — ἀστραπ. iid. — 
xxi θανόντες T male. — οἱ ἱεροὶ παῖοες edd. contra 
modulun. — zai z&vs:ztow Om. edd. — vuv, 
αὐτὸν T, edd. 

J. ταύτης τὰ T. — συγχρουσῆέν τε ἐν z. ἀποπνεῦσαι 
δεινῶς T. --- ἐγχατάδρωμα, uli mox ἀνταλλήλως el 
συγχατεμέλισεν ἃ Theodoro cusa videntur. — f. à 
ἡλέπουσχ βοᾷ τῷ Χριστῷ. 

4. νεόφυτά τε T. Melodus quasi inter se oppo- 


ANEPIGRAPHA. 


et Christum exorantes ut redempto- 
[rem, 

qui salvos facit fideles ipsum celebran- 
| tes. 


3. Nunc gemens Rachel intuetur filios, 
nec solamen ullum anim non refugit. Videt 
enim ex natis suis alium ensem in visceribus 
habentem, alium medio corde transfossum, 
alium allisum in petra dire spiritum exha- 
lantem, alium tanquam a lupis discerptum 
inimmane pabulum, et hzec aspiciens Christo 
clamat, in suo ejulatu supplex uti famula, 
salvos ut faciat... 


4. lllusus a Magis Herodes, reddita vice, 
puerorum turbam czco furore membratim 
discerpit infelix; ipsi vero sicut novelle 
plant; , in circuitu mense ccelestis, letitia 
omnem superante sensum divinisque deli- 
ciis digni cestimantur. Amissa enim vita ca- 
duca, incoeperunt eternam vivere vitam ac 
Deo frui, et amanter exorant Dominum, 
salvos ut faciat fideles ipsum celebrantes. 


suit ἀνταλλήλως duo ultima trop. neque malefe- 
riatus erit pictor, qui dum stragem infantium in 
inferiore terra adumbraret, grata vice in superis 
puerulos, divin: mensae convivas, opipare ge- 
slientes, eidem tabella appingeret. — Pro verbo 
ἤρξαντο, quod genitivum postulat, nec participio 
στερηθέντες opponitur, melius fortasse χέχτηνται 
ve] χέχτηντο, — πίστει σε γεραίροντας T. 


γ. 
IN DOMINICA TOY ΑΣΩΤΟΥ. 


! feT- / NV * , 

α. Τῆς πατρῴας 90256 Gou ^ amocxtp- 

, , * 5 - XX ὦ 
T1006 ἀφρόνως, ἐν χαχοῖς ἐσχύρπισα ^ ὧν 

V. Quadrazesimie duplex exordium apud ατῷ- 
cos duc parabola faciunt, una publicani et Pha- 
risei qua in prima Dominica, in secunda vero 
altera de filio prodigo legitur : utramque a Ro- 
mano exornatam fuisse putem, et ambabus apta- 
tam solemnem natalium melodiam : ἣ Παρθένος. 


1. Ex gloriosa sorte tua, pater, stulto 
impelu resiliens, nefarie disperdidi quas 


Ex illa unum troparium, ex hac tantum quatuor 
supersunt in menais. Currente rota, cur urceus 
exit? neque alius codex quam taurin. f. 197 hec 
pauca servavit. 

1. πρὸς τό: Ἢ Παρθένος, zy . γ΄. Cf. p. 1. — φωνὴν 
χραυγάζω edd. ven. Cf. Luc. XV. 


V. IN DOMINICA TOY ΑΣΩΤΟΥ. 461 


μοι παρέδωχας πλοῦτον ἢ di σοι ἢ τὴν 
τοῦ ἀσώτου " φωνὴν προσφέρω . "Bu αρτὸν i 
ἐνώπιόν σου, πάτερ οἴκτιρμον, * δέξαι » 
μετανοοῦντα " xai ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν 
μισθίων δου. 

β΄. Τοῦ σωτῆρος ἡμῶν * καθ᾽ ἑκάστην δι- 
δάσχοντος " δι᾽ οἰχείας φωνῆς, * τῶν Γραφῶν 
περὶ τοῦ ἀσώτου, " xoi σώ- 


&xouad usa * 
M 
* Y ' ΄ X o4 
πιστοὶ, καὶ τούτου “ ἐχμι- 


φρονος πάλιν, 
μησώμεθα 
χατιδόντι " πάντα τὰ χρύφια ἢ μετὰ ταπει- 
vic * χαρδίας χράξοντες " * Ἡμάρτομέ ἔν M ὡ 
; » 
πάτερ οἴχτιρμον, " οὐχ ἐσμὲν ἄξιοί ποτε 
χληθῆναι τέκνα σου ὡς πρίν" Αλλ᾽ ὡς 
φύσει ὑπάρχων " φιλότεκνος, σὺ προσδέ- 
χου “ χαὶ ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων 
σου. 
Y- O... δ΄. Υπὸ δὲ τοῦ παιδὺς ^ ᾿ ὁ πα- 
τὴρ δυσωπούμενος ἢ διανέ tins αὐτοῖς ᾿ πλοῦ- 


4 4 , * ^ 
τὴν χαλὴν μετάνοιαν, τῷ 


»* 
τον ὅνπερ ἐκτήσατο, χαὶ τοῦτον συνάξας, ἢ 


πρυχαταλαμέανει d χώραν μακράν τε ^ χαὶ 


*X 5 * 
ὅλως ἄγνωστον, ἐχεῖ δὲ arose πᾶντα 
AX * er tj ^ x 
τὸν Bio ἀσωτευσάμενος * ὅθεν ἡδονῶν 


^ Ἵ * ΑἹ ^. 
δοῦλος ἐγένετο, παράσιτος δὲ ἢ τοῦ δια- 
* E * —r 
ὕόλου " χαὶ τῶν χτηνῶν ὁμόσχηνος, ᾿ οἷς 
ξ “6: V * tU * N - 
συνεσληήθη, συληθεὶς ^ ἥνπερ εἰχε τὴν μοῖ- 
O* xA 394 δέξ (et, * xai 
ραν πλὴν Qvi αι με, χράζει, αἱ 
ποιησόν μὲ ὡς ἕνα τῶν μισθίων σον. 
Li 
P "Eos c. Aa “ἡ T s A e. Év τιμῇ 


i ἐυνα αυτὸν E 


[0] 


^ εν * 
ὧν Ulóg, — οὐ συνῆχα ὁ ἄθλιος * 
NEC ἐξ 
χαχῶς ᾿ τῆς δόξης σου ἐστέρησα, “ πάτερ 
* »» 
ἀλλ ἐπι- 


χαρδίαν 


παντοχράτορ, * ἀσώτως βιώσας᾽ 
* * 

στρέψας " x elo ders, 

μὴ ὑπερίδης, “ ᾿ ἀλλὰ χατά- 


χαὶ πρῶτον χαλ- 


πτωχεύσασαν ἡ 
“ἃς 
στῆσον " εἰς τὸ φωτεινὸν 


X ?5 €t 7 
Aoc δου, τὸν αἀῤῥαθῶνα 
σου, " ὡς τῷ ἀσώτῳ σον υἱῷ, 


* - ^ 
τοὺ βαπτισμιοῦ 
* πάλιν διδούς 


--- 


2. πρὸς τό * Τὴν ᾿Εσέμ, — πάλιν καὶ τοῦτο πίστει T, 
edd. — καρδίας χράξωμεν edd. — σον post τέκνα iid. 
om. — ὑπ. φιλανθρωπος iid. 

4. ἐκτήσαντο T. — xol τοῦτο T. — βίον optime, 
ut veteres, pro βίον. τὴν οὐσίαν. Cf. Luc. l, c. — 
ὁμοσχηνὴς Sic T. — εἶχεν τὴν μήτραν id. gravi vul- 
nere, quod vix reducitur. — In fine T : πλὴν διὸ 


mihi tradideras opes : unde tibi vocem in- 
sani filii offero : « Peccavi coram te, pater 
« misericors, recipe me ponitentem, et fac 
« me unum ex mercenariis tuis. » 


2. Cum singulis diebus salvator noster 
nos propria voce doceat, audiamus Scriptu- 
ras de filio dissoluto, postmodum frugi, ac 
simili fide imitemur pulehram ojus poni- 
tentiam, intuenti omnia in abscondito, cum 
humili corde, dicentes : « Tibi peccavimus, 
« pater benigne, neque digni unquam su- 
« mus vocari filii tui, ut antea : sed quum 
« natura sis filiorum amator, tu accipe me 
« et habeto me unum e mercenariis tuis. » 


3. 4. A filio pater exoratus, distribuit illis 
opes quas acquisivit. Is suas collegit, abiit- 
que in regionem longinquam et prorsus in- 
cognitam, ibique luxuriose dissipavit omnia 
vit:e bona ; hinc libidinum servus factus cst, 
et diaboli parasitus, ac jumentorum contu- 
bernalis, quibuscum consociatus, parte spo- 
liatus est quam receperat. Verum idcirco 
clamabat : « Recipe me, et fac me unume 
« mercenariis tuis. » 


59. 6. 1. 8. In honore cum f[filius essem, 
haud intellexi infelix, memet tua gloria 
male privavi, pater omniun dominator, dis- 
solute qui vixerim : sed conversus clamo : 
« Hominum amator, cor egenum ne despi- 
« cias, sed restitue in tuum splendidum et 
« pristinum decus, arrham baptismalis tui, 
« sicut filio prodigo tuo, iterum dans mihi, 
« 0 bone, et dignum me convivio illo my- 


χράζει" δέξαι με, πάτερ, χαὶ ὡς ἕνα τὶ μ. σ. sic ultima 
turbari solent. 

8. ἐν τιμῆ. Ps. XLVIHI, 03. — παντοχράτωρ T, Spi- 
rat in ultimis eucharistica arcani disciplina, 
quamvis pauca, sat vero multa inlellizenti ab 
ivo erepta sint. 


2-4 


* 
E E 


——— ὦ 





462 ANEPIGRAPHA. 


μοὶ, ἀγαθὲ, ᾿ " xal τοῦ δείπνου ἐχείνου ἢ 
μυστιχοῦ ἀξιῶν pe," 
μισθίων σου. 


* X0 ποίησον ὡς ἕνα τῶν 


τοῦ « stico adhuc faciens, et habeto sicut unum 


« e mercenariis tuis. » 


V]. 


IN SABBATO ΤῊΣ AHOKPEOX. 


Y. 0 τῇ σὴ ἐξουσία, ἢ 
L0, 7 ἐχ τῆς γῆς διαπλάσας ἢ γένος ἀνθοώ- 
TOV, * xai πρὸς τὴν γῆν τ «ελεύδας 
μετέρχεσθαι, " * ροὺς ἐξ αἰῶνος 
ἀνάστησον, " ἐν τῇ ἐσχάτη σου σάλπιγγι; ᾿ 
διδοὺς αὐτοῖς τὴν σὴν οὐράνιον d ἀπάπαυσιν. 

β΄. Δέξαι ἡμῶν, οἰκτίρμων, τὸν i i 
ix χαρδίας ἀδάντων " συντριμψιῷ τε ψυχῆς ἢ 


πρὸς σὲ βοώντων χαὶ χραζό 


δ εἶστε οἰκτίρ- 


* θανόντας 


Ἶννα ἐν ὥρᾳ 
θανοῦσι 7, βία ἐκ 
"ἢ ἐν γῇ, ἢ 
’ ’ 
παράσχῃς πταισμάτων 


ὄντων, 
5 : T ^s x 
τῆς κρίσεώς σου, 
τοῦ αἰῶνος, ἢ ἐν χρηρνοῖς, 
x 
ἀγχόνην ἢ λίμνεσι, 
τούτοις ^ εὐσπλαγχνία σου; Λόγε; συγχώρη- 
* 
cw, ἢ καὶ παραδείσου δείξης αὐτοὺς, σὺν 


ληστῇ τῷ πιστῷ σου οἰκήτορας, ἢ διδοὺς... 


q- ἔργα χειρῶν σου χαὶ ποιημάτων, si 
οἱ πρὸς σὲ μεταστάντες, ᾿ τῆς φθαρτῆς καὶ 
ῥευστῆς Y τοῦ βίου τούτου συγκλείσεως - 
οἴκτειρον πνεύματα τῶν θανόντων * ἐξ αἰῶ- 
νος, ἐν πόλεσιν, ἐν ἐρήμοις, * τοὺς βασι- 
λεῖς, " ἱερεῖς ὀρθοδόξους, μονάζοντας, " γη- 
ῥαιοὺς πρεσθύτας, νέους, " καὶ βουπαῖδας 
xai βρέφη τὰ ἄωρα, " πυρὸς ἀσθέστου καὶ 


VI. A Romano ad Theodorum, ut opinor, trausi- 
tus fit, quum jam superius p. 373, plurima iisdem 
verbis de mortuis Studita cecinerit. Inde ctiam 
iutelligenda fortasse obscura acrostichis ὁ δεύ- 
vepog (scribi videlur δεύταιρος), respectu ad pri- 
mum cjusdem melodi de hoc argumento ἀναπαύ- 
διμον, Quid, si Romanus ad singulas quadrage- 
simi Dominicas, singulaque sabbata cantus eí- 
füderit, eumque Theodorus &mulatus, secundo 
post illum loco semet posuerit? S:epe feracissimi 
μελουργοὶ sseculi IX ita veteres zmulati sunt, ut 
priscos importune oblivioni tradiderint, ac fere 
expulerint cos, ut qui fortasse elegautiores, mi- 


1. Qui tua potentia, Christe misericors, 
ex humo formasti genus hominum, et in ter- 
ram rursus reverti jussisli, mortuos à s2- 
culo suscita, tua ultima tuba, dans illis cc- 
lestem tuam requiem. 


2. Accipe, o clemens, nostrum hymnuti, 
eX imo cantatum pectore, animaque Coll- 
trita; ad Lc voces, clamoresque mittimus, ut 
in hora judicii tui, illis qui aut per vim ex 
hoc s:eculo discesserunt, aut in preecipitiis, 
aut laqueo, aut in terra, aut stagnis, veniam 
des peccatorum, o Verbum, pro benignitate 
tua, οἱ facias inhabitare cum fideli latrone 
in paradiso, concedens illis tuam coelestem 
quietem. 

3. Operam manuum tuarum et creature 
tue sunt qui ad te transeunt ex impuro et 
caduco hujus vit:e carcere. Miserere ani- 
marum a ssculo defunctarum in urbibus, 
in solitudinibus, regum et pontificum or- 
thodoxorum, monachorum, senum, vele 
rum, juvenum, adolescentium, puerorum el 
infantium vix natorum; eripe eos ab igne 


nus ad vulgarem captum apti manerent, Exíal 
hoc VL in corsin. f. 66, cum epigraphe: τῷ ox£6sro 
τῆς ἀποχρέου (sit) κονδάχιον ἀναπαύσιμον, 1j. [΄. 

1. Ibid. πρὸς τό * Τῷ Θεῷ à. μ. p. 338. — 5o» post 
ἐσχάτη pro rhythmo add. ex trop. Abundant vero 
v; 9 et 10, solita licentia. 

2. πρὸς τό" Τράνωσον, — xx2. ἠοώντων C, huc in- 
vectum ob sequentia. — βοῶντας καὶ ἀρατοντας C, 
quo errore librarius in alium incidit τοὺς θανόντας 
τοῦ βίου, dein λίμνεσι manifeste, an pro Alpvats vel 
λίμνη σι sed praeter melodorum consuetudinem. 

3. συγχλήσ, attice pro vulg. συγκλείσ. — βασιλεῖς 
τε C. — νέους, ἢ βονσπαῖδας (sic) C. 


VI. IN SABBATO ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩΣ. 463 


σχώληκος " ἐξελοῦ iv τῇ ὥρα τῆς χρίσεως, * inextinguibili et verme, in hora judicii, 
διδοὺς... dans illis... 
δ΄. Yuvov καὶ θρῆνον προσφέρομέν σοι, " 4. Hymnum et lamentum offerimus tibi, 
ARapouveae τὸ χράτος ᾿ τῆς σῆς θείας βου- enixe orantes potentiam voluntatis ἰδ, o 
Mie, " χριτὰ τῶν ὅλων xai Κύριε * χλῖνον judex et. Domine omnium : inclina aurem 
τὸ οὖς σου ἐξουρανόθεν " καὶ ἐπάκουσον πάν- tuam de colo, et exaudi nos omnes exoran- 
τῶν ἡμῶν αἰτούντων, É λύτρον λαβεῖν * τῶν tes ut emundationem multorum criminum 
πολλῶν ἐγκλημάτων τοὺς δούλους σου, * obtineant servi tui, quos eduxisti ex rebus 
οὖς εἴληφας 6x τῶν προσκαίρων, i συγγε- caducis, jam destitutos proximis et fratri- 
ἘΜ νῶν στερηθέντας καὶ ἀδελφῶν, * xai μετα- bus profectosque ad te, Salvator, qui solus 
25 /— στάντας πρὸς σὲ, σωτὴρ, ^ τὸν ἀεὶ ἀτελεύ- interminatus Dominus es, concedens... 
UE dux Κύριον, * διδοὺς... | 
εἰ, Τῇ φοδερᾷ φρικτῇ τε ἐλεύσει, " ὅταν — 3. In tremendo et formidoloso adventu, 
ἔλθης ἐν δόξῃ * οὐρανόθεν ἐν γῇ * ποιῆσαι quando gloriosus veneris e coelo in terram, 
χρίσιν d incu σον, T σπλάγχνα ἐλέους ὡς justum habiturus judicium tuum, quum so- 
ὌΝ ἔγων μόνος, ἢ τῶν πρὸς σὲ μεταστάντων ἐκ lus habeas tu viscera misericordic, o Chri- 
1 τῶν προσχαίρων * δίδου ) Χριστὲ, * τὰς ste, fac ut anime servorum tuorum, mi- 
ψυχὰς τῶν σῶν δούλων αὐλίζεσθαι " ἐν grantium ad te ex caducis rebus, inhabitent 
joe χόλποις ἁγίων d ον, * ἔνθα ἐστὶ δικαίων ἴῃ sinu sanctorum patrum, ubi manent co- 
| ὁ 50} Υθς: ἣν Tgog xai δόξα τῶν δούλων tus justorum, delicize et gloria tuorum fa- 
sU σου, * τῶν ἀεὶ ἀγαπώντων G8, Κύριε, *à- mulorum, semper te amantium, conce- 
2 jocis. dens... 
Ee c. Αἴφνης ὁ θάνατος Ὄσδεὺ λέων * def 6. Ex impetu mors, ut leo, eripuit me a 
με συγγενείας", * χαὶ ἐν τάφῳ νεκρὸν * χα- parentela, et mortuum in sepulcrum de- 
τὸ γδγεν, ἀλλὰ δέομαι * πάντων ὑμῶν, ἀδελ- duxit : sed vos precor omnos, fratres et 
Qoi xai ψιλοῖ; Ὡς ἐμῆς ἐν τῷ βίῳ φθαρτῆς amici, mementote mes in vita amicitice 
a γάπης ^ μνήσθητε οὖν, ἦ καὶ Θεῷ ἱχεσίαν (ταπεοιίουϊεο, et Deo supplicia vota fundite, ut 
, προσχξατε, * δοθῆναί μοι λύσιν πταιοσμά- detmihi misello veniam peccatorum, in hora 
is τῶν ἡ ἐν τῇ χρίσεως ὥρα τῷ τάλανι * χαὶ judicii, et eternum habitaculum, cujus deli- 


as 


* . . 
D χατοικίαν τὴν ἀληχτον, ^ ἔνθα ἐστὶ τρυφὴ cic enarrari nequeunt, concedens... 


p^ 


ἀνεχλάλητος, * διδοὺς... 

ῥῦσαι φλογὸς xai πυρὺς ἀσδέστου *^— 7. Eripe a flamma et igne inextinguibili 
καὶ μελλούσης βασάνου; ἀπειλῆς καὶ etfuturo cruciatu, a minis et stridore den- 
βρυγμοῦ, ^ 7 τοὺς Us ἑταστάντας;, das. ἡμῶν, ἢ tium nostros mortuos, o salvator, quando 
ὅταν ἐγείρης πάντας ἐχ τάφου ἢ ἐν ῥιπῇ, oU; omnes e tumulo excitabis, in ictu oculi, et 
διέπλασας τῇ χειρί σου, " καὶ ὁμαδὸν " ma- quos manu tua effinxisti, conglobalim 51- 
ραστήασης, οἱ ἰχτίρμων, τοῦ χρίνεσθαι -" αἰτοῦ- store feceris, o clemens, ad judicandum eos: 
Us δεξιοχλίτου " τούτους, εὐσπλαγχνε, oramus, o misericors, fac eos collocari in 
στάσεως ποίησον, " δικαίοις τε συναρίθμη- parte dextera et justis annumerari, ubi 
cov, " ὅπου λάμπει τὸ φῶς τοῦ προσώπου splendet lumen vultus tui, concedens... 
- cou, ἦ διδοὺς... 


5. χλίνων C. ὕ. πάντων ἡμῶν, — προσάξατε, ab 75a notat: 
9. xat optxt f C. 7. δεξιοχλίτον cudit Theodorus. 


τς - 


- . -t E 


464 


η΄. Ovap Xt quon ὁ βίος πέλει, ἢ χοῦς 
χαὶ E xoi x0Vtg ἡ καὶ o" ἄνθος ἀγροῦ ἢ 


καὶ ὡς χαπνὸς ἀφανίζεται ἢ ᾿ δεῦτε προθύ- 


M 


μως € E 


ἐστιν ὁ πέν 16, 
ἅμα ἐλεύθερος, " 


τοὺς τάφους * xai θεάσασθε ποῖός 


: CM Λ ΄ 
ποῖος ἐχεῖ πέλει πλούσιος 
δοῦλος δυσειδὴς ἢ μέλας, ^" 
*X SN» 
Qa- 
΄ , 4 X N 1 - 
χρυσι πάντες αἰτήσωμεν ^ τὸν χριτὴν τῶν 
Διδοὺς... 
* 
ó. Σῷ ovo, aofes σαφῶς τὰ πᾶντα 
ἐκ μὴ ὄντων παρήχθη, ἢ 


«AX ὀστᾶ γυμνωθέντα τοῦ σώματος " 
ἊΝ MD 
ἀπάντων, κραυγάςοντες 


* 
χαὶ χελεύσει τῇ G7, 
ἐχ TOU γοός D» συνέστησας ^ σάρχα 0710 TE, 
παραύάντα δὲ πάλιν διὰ 


* ix τῆς Ei, ἢ 


ψυχὴ ἦν ἐυμιπνεύσας " 
τοῦ ζήλου, d πρὸς τὴν YN 
ἐξ ἧς ἐλ fig nv χαὶ 
* XN Ἐχεήσοῦν ἡ εἶσαι χαὶ ἄνες μον 
τῶν βροτῶν, ἐλέη- 


* 
χαταπέμπων uy οὐράᾶ- 


ἐνετείλω πορεύεσθαι, 
pov" 
ὅτε ica ete τὰ δίκαια ἢ ᾽ 
μον χαὶ δίχαιε, 


ytovy ἀνάπαυσιν " 


" “ὡ e , * 
v. Πᾶσα ἡ χτίσις σε μεγαλύνει καὶ 


M * oz ἜΝ Ν᾿ 
δοξάζει, Παρθένε, " τῆς ἀρᾶς διὰ σοῦ ^ ὡς 

^) -ὉὋὟ᾿ L4 * , M Ἁ ^. 
λυτρωθεῖσα τῷ τόχῳ σου" " ἄλλα καὶ νῦν 
τὸν υἱόν δου 


t ^ ^ 4 ^ 
ὑπὲρ τῶν θανόντων xn. 


, γν ὃ " * 2. ^ fn Gk b 
χτίστην GEL οὐ σώ πεῖ; ἐκ τοῦ βρυγμοῦ " καὶ 
* Li e^ 1 

ῥυσθῆναι καὶ 


* 


πυρὺς αἰωνίου χαὶ σχώληχους 
πάσης "29 V TN ᾿φοίερᾶ ἃς ἀπειλῆς, ἀειπαοθενε, 

5: 
Peiwini 


cU γὰρ χαὶ υἱόνη -— 
πολλὴν ἔχεις παντοτεῦ 
ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


8. dva. Omnino, ut Theodor. XVII, 
ὄχχρ. C. 
9, ὀστὰ xai ψυγὴν C. — ὅτε μέλλεις ἐτάζειν C. 


8. — χαὶ 


ANEPIGRAPHA. 


8. Vita est somnium et phantasma, hu- 
mus, cinis et pulvis, et sicut flos agri el 
vapor fumi evanescit. Adestedum cito gradu 
ad sepulcra, et videte qualis sit pauper, 
qualis ibi fiat dives et liber, servus visu [ὦ- 
dus et ater : ossa nuda corporis sunt : sed 
lacrymis omnes exoremus judicem omnium, 
clamantes... 


9. Tuo verbo, o Verbum, omnia ex nihilo 
facta sunt, et te jubente ex humo constituisti 
mihi caruem et ossa, quibus animam inba- 
lasti, me autem iransgressum ob lignum 
paradisi, iterum reverti jussisti in terram, 
unde prius assumptus eram. Sed miserere, 
condona et parce mihi, quando veneris me- 
rita perpendere mortalium, tu misericors et 
justus, mittens nobis colestem quietem... 


10. Creatio omnis te magnain, 0 Virgo, 
οἱ gloriosam proclamat, ut qua a maledicto 
per partum tuum exempta est; verum et 
nunc pro mortuis filium tuum et creatorem 
deprecare semper, ut a stridore dentium el 
igne clerno et verme eripiat et ab omnibus 
cieleris minis formidandis, o semper Virgo, 
tu enim sola inconcussa, totam semper ha- 
bes fiduciam apud eum supplicandi sine 
fine pro omnibus nobis. 


10. Fortasse recentius erit hoc trop. extra acro- 
stichidem adjectum, nisi sit acrostichis : ὃ à: 


pog ποιητής. 
* 





Monitum de Sabbato τῆς 


V]f. Sabbatum ἀπόχρεως excipit apud Griecos 
alterum τῆς τυρινῆς hebdomadis, in quo codex cor- 
sinius posuit prolixum de mortuis canticum Ro- 
mani, in superiore p. ἀξ editum. Et hoc ipsuni 
obstare primum videtur, quin iterum in eadem 
die similia cecinerit. At cum prius carmen sit de 
monachis obeuutibus, quid si alleruni idem me- 


Turogaytuxs. 


lodus caeteris fidelibus dicaverit? Quid, si quod 
in uno codice tribuitur sabbato τῆς τυροφαγίας, 
olim fuerit in praecedenti τῆς ἀπόκρεω collocatum 
Quid si hoc Theodoro locum dederit suam retexcte 
acrostichidem : ὁ δεύτερος ὕμνος φίογιπὶ hoc ex- 
tat in taurin. f. 158. 


ἀθῦ 


VII. 
DE SABBATO ΤΗΣ TYPOQOATIAZ. 
I. 


a. Obe ἐν πίστει, Κύρις, * dx, τῶν προσ- 1. Domine, fidelibus quos e rebus cadu- ἮΝ 
χαίρων s προσελάθου, ἄφεσιν " αὐτοῖς πα- Cis tibi assumpsisti, veniam concede, bone : 
pícyou, ἀγαθὲ, " ἐν τῇ δευτέρᾳ ἐλεύσει Deus, in secundo tuo adventu, nam tu es 
σου" * σὺ γὰρ ὑπάρχεις * Θεὸς 9) ὑελέςς, Deus multarum miserationum. , 

p. Αἱ τάξεις πᾶσαι, ἀγαθὲ, " a AA 2. Agmina omnia angelorum et homi- : 
χαὶ ἀνθρώπων i παρίστανται ἐν φόδῳ * τω num, o bone, cum timore coram tribunali 
σῷ δικαστηρίῳ, ἢ * ἔνθα οὐκ ἔστιν οὐδαμῶς " luo consistunt, in quo nihil omnino juvabit, 
οὔτι βοηθῆσαι, " εἰ pA αἱ πράξεις" διὸ " nisi quod quisque fecerit : idcirco clamo 
βοῶ σοι, dvapdpraTs* ^ Φεῖσαί μου τότε, ad te, o peccati expers : « Parce tunc 
ὥσπερ ὧν εὔσπλαγχνος " * oia γὰρ τὰ ἔργα, ἢ « mihi, nam clementiam habes. Novi enim 
᾿ ἃ ἐν βίῳ ἀμελήσας ἐξείργασμαι, * xài «opera qua per vitam haud sine socordia 
eg φρίττω τὴν Gua . "ἀλλ᾽ οἴκτειρον, σωτὴρ,» « peregi, et horreo ultionem : sed parce, sal- 
χειρῶν σου τὸ ἔργον, * xal χορῷ τῶν ἐχλε- « vator, operi manuum tuarum, meque ele- . 
ue κτῶν * χατάταξόν με, V πρεσθείαις τῆς G8 ^ « ctorum in choro conscribe, suffragiis tua 
Ln τεχούσης χαὶ τῶν yov, * σὺ Yap. e « genitricis et sanctorum, tu es enim...» 
4E Y ἵλεως γενοῦ μοι; σωτὴρ, ἢ ἐν δόξῃ 8, Propitius esto mihi , salvator, quando | 
AU ὅταν ἔλθης ^ τοῦ χρῖναι TOV ἀὐν δ ΠΩ in gloria venies judicaturus hominum opera, 

T τὰς πράξεις, χαὶ πυρός με * dudar ὡς μόνος alque eripe me ab igne, ut pote solus bo- 
ee ἀγαθὸς, * 6 (ix τὸ σῶσαι * qoc ἁπάντων nus, tu qui ad salvandum genus hominum ir 
par * dv γῆ ir V Arai * θάνατον in terram venisti, mortem sustinuisti, immo ET 
pie ὑπομείνας, θανάτου δὲ ἢ E τὰς ὠδῖνας "7 mortis solvisti dolores; meque dignum fac | 
| καί με τῆς OZ βασιλείας " ἀξίωσον, ὁ * σὺν tuo regno cum electis tuis, in quo fulgor po^ 
τοῖς ἐκλεχτοῖς σου, " ἐν ἡ ὁ φωτισμὸς ᾿ τοῦ vultus tui coruscat, et apostolorum prophe- id 

| σοῦ προσώπου " καταλάμπει, καὶ χορὸς " tarumque letatur chorus merito gaudio, tu m 
ME τῶν ἀποστόλων ἢ xal τῶν προφητῶν " ἀγάλ- es enim... ἊΝ 
" λεται ἐπαζίως, σὺ γὰρ... 


à. Νυμφῶνος τοῦ ἐν οὐβοῦθις, [ * Χριστὲ 
ὡς ἐλεήμων, * ἀνάδειξον οἰχέτας * οὺς Po 
προσελάδου " éx τῶν προσκαίρων; ὡς Θεὺς, " 
χαὶ πλημμελημάτων * δίδου τὴν λύσιν αὐ- 
τοῖς "ἢ αὐτὸς γὰρ μόνος Κύριος * ὑπάρχεις 


1. In taur. 1, 188, πρὸς τό“ ᾿Ἐπεφτάνης, 57. 0 . p. 10. 
2. Πρὸς τό - Τῇ Γαλιλαίᾳ. Vid. ib. — οὔτις τοῦ T, 
— ὃς ἔχων τὸ εὔσπλαγχνον T, extra melrum. — 
εἰρζτασάμην V. 
ἃ. γενοῦ μοι ἵλεως c, requirit melodia, si qua- 
dam acrostichis tulerit. Cf. Roman. XIII per 
V. 


4. Golestem tuum thalamum, o Christe, 
pro misericordia tua aperi famulis tuis fide- 
libus quos fluxis e rebus tibi revocasti, ut 
Deus, et iniquitatum da veniam illis, solus 
enim Dominus es sine peccato; omnes nos 


lotum, — καὶ θάνατον üzop. T. — σῆς us T. 
ἄς πίστει προσελάσας T, — τεθνηώτων T, homerica 
scriptura. — ov. Hic νυνὶ add. — Pia ab initio 
invocatio ἀγαθὲ bis repetita sat rara videtur ex- 
tra cantica quie. Romano ascribi possunt. Cf. 
Anep. V, 8; XIII, 1. 
30 


466 ANEPIGRAPHA. 


ἀναμάρτητος, παντες δὲ ἐξημαάρτομιέν σοι * 


. 3 , 2 / * ὃ / € A 
ἐν ἀγνοίᾳ καὶ ἐν γνώσει" " διόπερ ὑπὲρ τῶν 

/ * ^ b Ἴ δ) A / 
τεθνεώτων " τελοῦντες τὴν COT ᾿ νυνὶ χρά- 
ζομέν σοι" * ὅταν ἔλθης ἐπὶ γῆς ᾿ χρῖναι 
τὸν κόσμον, * δώρησαι αὐτοῖς " ὁρᾶν σου τὴν 
θείαν δόξαν " σὺ γὰρ... 


peccavimus contra te, inscii et conscii ; ideo 
pro defunctis hymnum nunc decantantes, 
clamamus tibi : « Quando venies in terram 
« judicaturus mundum, da illis tuam videre 
« gloriam, tu es enim Deus multarum mi- 
« sericordiarum. » 


Il. 


EHITYMBION MEAOZ. 


Carmen Funereum. 


! , ἄρ. τῷ 
&. Δυνάμει θεϊχῇ σου 
ὁ ἀναγαγὼν 
ἐχ πτώσεως φθορᾶς 
τὸν Αδὰμ, πρὸς οὐρανοὺς, 
σῶσον τοὺς ἐν πίστει 
ἐχοιμημιένους 
χαὶ ἀνάπαυσον ὡς φιλάνθρωπος. 
! É / “Ὁ ὔ 
B. Ἐννόησον φόθῳ, ψυχή μου, . 
τὴν τοῦ θανάτον ἐπιφορὰν, 
ὅτι πάντων βροτῶν 
ὃ } e / b "4 
ιαλύει ὡς χόρτον τὴν σύνθεσιν. 
Δεῦρο καὶ ἴδε 
τοὺς τεθνεῶτας, 


VII. Inter elegantissima hujus tomi poemata, 
wquum est reputelur illud ἐπιτύμθιον μέλος, ac 
moleste feratur vix in ultimo acrostichidis limite 
unam emergere litteram, in qua Jatet melodi 
nomen: ἐπιτύμόιον μέλος τοῦ 'À.... Sane vetus opus 
est, quum in exordio habeamus hirmum quein 
diu inquisivi : ἀννάμει θεϊχῇ, tum alium multo in- 
solentiorem : 'Evvónsov, quos ambos vetus Elias 
noster canticis suis religiose prefixit. "Vid. 
p. 289, 201. Praeterea ubicumque gentium car- 
mina de funeribus inter prima oriri solent. Adde 
lepores elegiacos, modesta dramatis lenocinia, 
sobriam verborum venustatem, rerum vel in ar- 
gumento trito novitatem, in his maxime qua 
flebilis vidua monodiam dixeris; ca certe non 


meliores solum melodos, sed optimos veteres sa- - 


piunt, qualia Synesius et Nazianzenus, Atticorum 
alumni, musis christianis feliciter restituerunt. 
- Ad auctorem quod attinet, quidni absolvatur acro- 
slichis ;: Τοῦ ᾿Αναστασίου ἢ Memorantur nonnulli 


1. Divina potestate tua 
qui Adamum 
e lethali lapsu 
ad colos reduxisti, 
salvos fac fideles 
qui dormierunt, 
et requiem da illis, qui amas homines. 
2. Cogita tremens, anima mea, 
mortis in nos impetur, 
quippe omnium mortalium, 
ut fenum, dissolvit statum. 
Adesdum, et vide 
morti datos 


melodi, quibus modeste placuit primam tan- 
tum nominis sui litteram hisce ἀχροτελευτίοις com. 
mittere. Sic Joannes Thecaras, ne alios recolam, 
dicitur bis nomen suum abscondisse in tribus 
canonibus nuper editi Theotocarii, Venet. 1861, 
p. 41, 83, 97, ubi initiorum elementa exeunt in 
Ἰωάννην 8. At molesta mihi quaestio est, an ul- 
tima carminis nostri troparia genuina sint, nec 
ne. Quod nisi statuatur, frustra datur quesitum 
nomen. Suspenso igitur pede, nunc vadum tran- 
siliamus. Extant nostra in solo corsin. f. 193, 
inscripta : Κονδάχιον εἰς xolurats, φέρον ἀχροστιγ ox" 
᾿Ἐπιτύμδιον μέλος τοῦ τρισαθλίου, ἦχ. δ΄. 

1. Quo angustiora proemia βαηΐ, ac breviores 
versiculi, similioresque anacreonticis, eo illa fa 
cilius vetusta duxerim. Hic vero breviores uno 
graviore clauduntur, ut de luctu moneaimur. 

2. Ἐννόνπον, Cf. p. 291, et nota nostrum hir 
mum esse prisco Elia antiquiorem. — àv χλαυθμῷ 
C, claudo metro, quod urbanum poetam dedecet 


VII. CARMEN FUNEREUM. 461 


ἐν τάφῳ σεσηπότας, 

βορὰν σκωλήχων, καὶ δυσωδίας 
πέλοντας μεστούς * 

γνῶθι ἐν γνώσει τὴν ἔξοδον, 
χαὶ τῆς χαχίας ἀπόστηθι, 
κράζουσα πάντοτε ἐνὶ χλαυθμῷ * 
Σῶσον τοὺς ἐν πίστει 
χεχοιμημένους, 

χαὶ ἀνάπαυσον ὡς φιλάνθρωπος. 


! 1 - 
y. Πεπλήρωμαι ἄλγους ὁ τάλας T? τῇ 
ὃ 7 »Ῥ - 508€ d * E ^ 3 
ιαζεύζει τοῦ ἀδελφοῦ, ^ xai θρηνῶ ἐμαυ- 
τὸν, ἢ ὅτι βλέπω φθαρέντα τὸν φίλτατον " 
στένω, μὴ ἔχων “ἔνθεον ἔργον, * οὐ τρόπον 
μετανοίας, ^ παθῶν ἀτόπων μεμεστωμένος 
πάτης καὶ ἡδονῆς. ^ Ot μοι, πῶς τύχω ἀφέ- 
σεως; πῶς δὲ αἰτήσω ἀνάπαυσιν " τῷ με- 


τασταντι; ἀλλ᾽ ὅμως βοῶ᾽ * Σῶσον... 


! s. SN X ΜΝ , "T 
δ΄. Diéo σον ὄυματι ts" τῶν οἰκετῶν 
* QUNM P ra .o0 ἃ 

καὶ παράσχου ἡμῖν 

A Α t ΄ 
σὺ γὰρ ὑὗπαο- 


σου τὸν ὁδυομὸν, 
* 
ἀγαλλίασιν θείαν, δεόμεθα * 
* ^ Led * / 
χεις — τῶν θλιοομένων " σωτήριος γαλήνη; 5 
pu t, “ ΄ E e 
ζωῆς δεσπόζων xxi τοῦ θανάτου, " ὕψιστε 
Θεέ: " δέχου δαχρύων τὴν ἔχχυσιν, ^ δίδου 
- / : /, * ^ : ὃ / ^s 
τῷ πένθει παράκλησιν, " νεῦσον δεήσεσι ταῖς 
, Led e 
map ἡμῶν * * XóGov... 
l [4 ab / A » ^ * - 
ε. Τὸ πρόσταγμα ὃ ἐνετείλω — τῷ πρω- 
΄ , M YS * » ὰ * ᾿ς 
τοπλάστῳ ἐν τῇ Ey. uU. φυλάξας Αδὰμ,, 
ἘΣ M , * 
ἀντὶ δόξης κληροῦται τὸν Üxvaov. " Ot pot! 
" *X —7 30» ' 
γυμνοῦται " τῇ &uxocim, " ἐν κόπῳ τε χαὶ 
: . * 
μόχθῳ * βιοῦν ἀκούσας, χαὶ ὑποστρέφειν 
΄ : 3, ' ^^ x 9^ Α P , d) 
πάλιν εἰς τὴν γῆν c ^ XAÀA τῷ πάθει ζωοῦταί 
V M xmoU3*. UT / Ἂ ὦ 
σου, ἡ χαὶ τῇ ἐγέρσει σου σέσωσται " " ὅθεν 
βοῶμεν ὡς ζωοποιῷ " " Σῶσον... 
! c PN $ [74 Ae 3» P ^ 
c. Υπέδειξεν ὄφις τῇ Ex ^ δολιοτρόπως 
βρῶσιν φθορᾶς - ^ xai λαδοῦσα, εὐθὺς * τῷ 
»^ 7 Y 36) ᾿ x Lm : 
συςύγῳ προσφέρει τὸ ὁὀέλεχρ, ^ οὐπέρ Yytu- 
σθέντες, * ἔμαθον ὅτι ^ γυμνοὶ καὶ deu. 
τεῳ ἘΜ I io pad 


9, καὶ πάσης 79. C. Prieter delicatam Romanum, 
inelodi ab elisione minus abhorrent, quamvis ta- 
men cam scribere non soleant, 

ὃ, ἀχούσας Gen. III, 17. Iz0ct. Sic Nazianzenus, 


in tumulo putrefactos, 

pabulum vermium, et foetore 

jam commixtos; 

scito tua scientia exitum, 

et ab iniquitate recede, 

clamans semper in gemitu : 

« Salvos fac fideles 

« qui dormierunt, [amator. » 
« et requiem da illis, ut hominum 


3. Dolore impletus sum infelix, avulso 
meo fratre, et lugeo super me ipsum, qui 
videam amatissimum putredini datuin. In- 
gemisco, opus Deo gratum non habens, nec 
rationem panitenticze, cumulatus insanis cu- 
piditatibus et omni voluptate. Hei mihi, 
quomodo venia fruar? Quamve requiem 
petam pro defuncto? "Attamen clamo : 
Salva... 

A. Clementi oculo tuo vide famulorum 
tuorum angorem, nobisque concedas divi- 
nam laelitiam, deprecamur : tu enim es 
oppressorum salutaris portus, qui vile si- 
mul ac morti dominaris, celsissime Deus! 
accipe lacrymas quie fluunt, da merori 
solatium, annue precibus nostris, salva... 


5. Prieceptum guod mandasti primo pa- 
renti in Eden cum Adamus custodire ne- 
glexerit, pro gloria sortitus est inleritum. 
Ebeu! nudatur ex peccato, auditque victu- 
rum esse se in labore et :erumna, et reversu- 
rum iterum in terram. Te vero patiente vivi- 
ficatur, teque resurgente, salvus fuit; unde 
clamamus ad te vit:e auctorem : Salva... 

6. Subostendit Eva serpens fraudulentus 
escam mortiferam : quz accepit, statimque 
consorli illecebram profert : qua gustata, 
noverunt se nudos esse et dehonestatos 


carm. l. 4, S2, c. 44, v. 91: ὥς xev ἐμοῖς zalésoaty 
παθὼν Θεὸς ἄλχαρ ὁπάζοι, xal με Θεὸν τελέσῃ εἴδεϊ 
τῷ ὕφοτέω. 

6. ὅτι, rara clausula ex vetere licentia. 


To-— 


468 ANEPIGRAPHA. 


S Ν - n M 9 ΄ * 
εἰσὶ τῷ φθύνῳ τοῦ αἀργεχᾶχου ; 
* ^ ^ * ^- 5 

Φεῦϊ τῆς ἐυῆς ἀθλιό- 


΄ X 
μένοι 
στένοντες λυγρῶς " 

Ἰδὼν 
x , 3 Α M] e » * Ld 
τούτων ἐμὴ γὰρ ἡ ἔχπτωσις, — ὅθεν 

I N LI -— * 
C. ΔΠετέδωχεν E22 τρωθεῖσα 
X NS πὸ M 

9X τοῦτο πληγαι, 


τητος! 
3 ^ / * Y ^ 
αἰτοῦμαι Σῶσον... 
τὴν ἐχ 
A ^ / * 
τοῦ ξύλου πᾶσιν ἀραν" 
ἊΝ νι δ , * - 95 
στεναγυνολ καὶ O02 παρέπονται τοῖς ἀπο- 
γύνοις , 


/ 
i nu 


* / * , x* "E 
χόποι XX λύπαι κα' Qopo6 νὲ- 
* 
* ζωῆς (gov? ἰδὲς καὶ πολυμόχθου 


σώματος pe Ó Qao 


! 


τιὰς χυζυχτα! 
Lj 

Σὰ ’ X τ 3 3 7 

ὦ παραύαλσεως τραύματα! QV τὰ ἐπώ- 


^ οι * bed 
δυνα ὁρῶν, βοῶ - ^ Xov... 


f " , 7; N * 
4. Βλαστάνουσι βηέφη ὡς ῥόδα γαλα- 


Χτο n τοῖς μιητριχηῖς — ὡς ἐκ χρήνης τέο- 
U " 


rm rr * ἀρδευόμενα" σπλάγχνα τῆς οὐπεως 


“ 
* "at ^v 
φέρονται χύλποις χαὶ ἐν ἀγκάλαις τρὴῦ υῶν 


χαὶ γεννητόρων, * ᾿μορψῆς καὶ ἤθους τὸν γα- 


R: » X f 
ραχτῆρα ἔχοντα αὐτῶν᾽ ὅθεν ποβούμενα 


3, * [ ON 5 * 1 f) 

ἔτυχον ^ θανεῖν πολλάχις καὶ ἄωρα" ^ γνῶ- 
- D , e ra 

μὲν οὖν τὸ τέλος, καὶ χράξωμιεν νῦν * ^ ZG- 


GOV,.e 


! "n X et 
0. στό ó2,G0V , ἀνάγνωθ! τε ὅτι Xa 


’ὔ ΄ / 4 4 
βρέφη θνήσκοντα σαρχὶ  ἀπαρτίας ἐκτὸς; 


* : 
καὶ αὐτὰ δειλιῶσι τὸν θάνατον * ^ πτίσσουσι 


* t€; Ν / 
ἱέρακος τὴν θή- 


ΞΕ »“" / 
ὥσπερ στρουθία 
* 


τοῦτον, 


3 x 1 , s. LAE X , , ὃ 
ρᾶν * ^ καὶ πρὶν ἀρθὴς ἀπὸ τῶν ἐνθένὸός, 


σπεῦσον μυστικῶς ^ λύτρον εὑρέσθαι τῶν 


"- * ' ι 2 : b * y 
TX ξῶν, ^X T*? θανόντ ςς 9 00U.E X TeX- 
MV 


s Mer e τῷ X210: σον... 


f 


NN * s 
ι. Οδύρονται ἅπερ ἐν λύπαις καὶ ἐν 


ΟῚ "Ὁ ^ 3 a ^4 ^ M * 
ὠδῖσιν ἔτεκον γονεῖς " ἐν ui ei τῆς σαρκὺς 

τῷ s L3 
τεθνηκότα ὁρῶντες τὰ Ot μοι, ὦ 


r NP , e 
τί γέγονέ Got αἴφνης: TS 
5 ἀλγῶ τὰ σπλάγχνα μοῦ χαὶ 


ἃς 
ἴδε U. LG T0UG 
* 


TÉAVOV, 
, XN 09 

μαιμᾶσσει ^ ὀντως ἡ γαστὴρ, 

τῷ γάλακτι. eee onm κε κεν 

7. Mirum quam sape prisci μουσουργοὶ Adamum 


et Evam respiciant. 
8. Exorditur clegantissima omnium strophe a 


voce nova, sed proba et exquisita γαλακτορόοις, 
leviter in C detorta γαλαχτορίοις, — σπλάγχνοις C. 
Cf. Roman. XIV, 4, p. 102. — θνῆξαι xo^. C. 
iterum iterumque, ex'peculiari barbarie codicis 


per invidiam principis criminum, et lugubre 
ejulaverunt : « Eheu! quantum meum infor- 
« tunium ! mea quoque est istorum ruina, 
« unde precor te, Verbum Dei, salva... » 

1. 'Traduxit Eva vulnerata ad omnes ma- 
ledictum ex ligno ortum : exinde plage, 
singultus et angustia: matrum subsequuntur 
ad sobolem, labores et morores, et proema 
tura mors, vit:e sollicitudines, corporisque 
asperrimus sudor. O peccati proles! o trans- 
gressionis vulnera! Qux quum acerba vi- 
deo, clamo : Salva... 

8. Fruticantur puelli, inter ubera ma 
irum laete tumida, sicut ross ex fonle 
amaenissimo irrigate, utque ipsa nalure 
viscera feruntur in gremiis, αἱ ulnis nulri- 
cum et parentum, quorum venustatem el 
indolem expressam referunt : inde quum 
amentur, accidit illis sz:epe mori vel ante 
horam. Respiciamus ergo finem, et clamt- 
mus : Salva... 

9. Inquire et considera, quomodo infan- 
tes, dum carne moriuntur, peccati expertes, 
ipsi quoque reformident mortem; horrent 
eam, sicut passeres vulturis rapacitatem, 
sic (u priusquam eripiaris ex hisce rebus, 
festina ut invenias pretium redemptionis ad 
facinora eluenda, tum enim vel morientes 
vivemus, rursusque Christo clamitabimus : 
Salva... 

10. Lamentantur parentes, dum quos in 
angustiis et doloribus pepererunt puellos, 
in flore carnis pubescentis vident OCCISOS. 
« Eheu! fili mi, quid tibi repente acci- 
« dit2.. . . Visceribus angor meis, meus- 
« que venter vere laceratur, vide ubera 
« lacte plena (. . . .. inquit mater], hà 


corsin. cui etiam rhythmus omnino jubet θανεῖν 
restitui. — τὸ post οὖν abundat. 

9. τε init. om. C. — σαρχὶ una syll. abundat, 
ex vetere et trita melodorum licentia, sive €X 
can. nostro XV. —x τῶν εὖθ, €. — εὕρασθαι sic C. 

10. γονεῖς abund. — f. ἐξαίφνης, Cietera v. 7, ut 
mox totus v. 11, desunt. Cf. Hier. IV, 19. 


— 


VII. CARMEN FUNEREUM. 


οἵ μοι! θανοῦμαι, poner σὺν GOl* " Σῶσον... 

ια΄. Νεάζουσα xópn θανοῦσα ἢ μέμνη- 
στευμένη ἔδωχε υητρὶ * iy τοῖς σπλάγχνοις 
τομὴν, ἢ χαὶ θυγάτηρ ὡραία μονώτατον, 
à χαταδίχης " τῆς τοῦ θανάτου | ἀναιρεῖ 
πᾶσαν φύσιν Ὲ βροτῶν, μαραίνει χαὶ ἡλι- 
χίαν Ἐ ἅπασαν αὐτῶν" ἢ ὅθεν οἱ φύντες ἀλ- 
γύνονται͵, " ἀλλ᾽ εὐχαρίστως βοήσωσιν - " ὁ δὲ- 
δωκὼς κἀφελόμιενος νῦν, T Moves 

ιβ΄. Μεμόνωται TM συμθίου * διὰ θα- 


Ἐ àv οὐ χήρα ἐστὶν, ἢ 


νάτου " ὼ χωρίσυοῦ : 
* A 


ὀρφανὰ δὲ τὰ ταύτης κυήματα ^ ὃν ποτνιᾶ- 
ται, " χράζει θρηνοῦσα " " Οστοῦν ἐχ τῶν 
ὀστῶν δου, * καὶ σὰρξ ὑπάρχω ἐκ τῆς σαρχός 


* E ips 
δου, σοῦ ἐχ τ τῇ ᾧχο- 


᾿ » ;$ 8 
ὦ ἄνερ, ἐγὼ, 
* 


δόμημαι: " πῶς οὖν Ex TaUrw. διέζευξαι; 
ἴδε, ἀφῆκας βοῶσαν ἀεί" " Σῶσον... 

ty. Ἐπείγεται πόθῳ τῷ τάφῳ τῇ 
ΤρΟ ΠΡ σεν) ὥσπερ os iT x cuv rag ναι ἄν- 
δοὶ ^ ἐν γυναίοις ἡ ΠΟΤ Ων χαὶ φίλανδρος . 
Οἴμόι, βοῶσα, ᾿ ἐπίτριψιν 
καρδίας, " μελῶν σπαράξεις Xa διατρή- 
σεις ᾿ νεύρων Xa σαςχὸς͵, τοχῦμα ἐν τραύ- 
ματι δέδεγμαι, " βίου φροντίδα καὶ χήρευ- 
σιν, " πότμου ὡς πρόξενος, ὅμως βοῶ" 
Σῶσον...- 

ιδ΄, Λαμπρότατον πῦρ μοι ἀνήφθη 
χωρισμοῦ σου ἐν τῇ ψυχῆ, i υυϑελοὺς ἐμπι- 
πρῶν " xai ὀστέχ ἐχτῆχον xa αἴσθησιν " 
σοῦ γὰρ τὸν τρόπον " pagvaexopévi ME 
πνεῦμα μου ἐκλείπει, * ab φῶς σχότου ται τῶν 
ὀφθαλμιῶν μου" m οἴχεται ὁ νοῦς, ἢ ὅλη διό- 
λου σπαράττομαι,; "o ὅπερ ἐπέδωκα, εὑρηχα * μὴ 
ὅθεν χαὶ στένουσα ἀγα ὦ : * Σῶσον... 


ὄντως ἐπέγνων 


* - 
TO 


*$ N 3» e 
Οὐ δώσω pou Opnpxow ὕπνον, 


11. μητρὶ ut superiora abund. — μονώτατος C. 
— χαὶ ἀφελ, C. 

12. Incipit flebilis viduz elegia a raro usu v. 
ποτνιᾶται, etin solemni oraculo Gen. Il, 23. — f. 
διόζευγμαι, 

13. τρυγών. De turture non silet Physiologus 
noster Spicil. t. III, p. 353, quibus adde Physiol. 
metricum partim a nobis ibid. descriptum, p. 360 


469 


« mihi! morior, tecum clamans : Salva... » 

11. Adolescentula virgo, qu:e obiit nupta, 
matri dedit viscerum lanienam, utpote ele- 
gantissima filia et prorsus unica. Ὁ inexo- 
rabilis sententia mortis! tollit omnem natu- 
ram viventium, arcere omnem facit juven- 
tutem, unde lugent qui nati sunt. Verum 
gratos mittant clamores : Tu qui dedisti 
et abstulisti, salva... 

2. Sola relicta est femina, consorte de- 
functo. Heu separatio, quo vidua fit, or- 
phana vero soboles ejus! De quo protestatur 
ejulans, clamat cum lamentis : «Os ex os- 
« sibus meis et caro ex carne tua, o vir, ego 
«sum; ego ex tuo latere excisa fui. Quo- 
« modo ergo ex codem disjunctus es? Vide, 
« reliquisti me clamantem semper: Salva...» 

13. Cogitur amore, ut in codem tumulo 
scpeliatur, ut turtur, quz in feminis casta 
et viri amans est. « Hei mihi, inquit, vere 
« cognovi contritionem cordis, membro- 
«rum trunealionem, nervorum carnisque 
« torturam, vulnus in vulnere accepi, vitae 
« curam et viduitatem, ac si fata hospitio 
« accersissem, sed clamo : Salva... 


14. « Te erepto, ignis ardentissimus ac- 
« census est in anima, quo medulla consu- 
« muntur, et ossa et sensus contabescunt. 
« Quando enim tuam vitam recordor, spiri- 
« tus mcus deficit, obtenebrescit lumen 
« oculorum meorum, evanescit mens, tota 
« penitus dissilio. Sed quod tradidi, re- 
« peri; ideoque vel ingemiscens sursum 
« mitto clamorem : Salva... 

413. « Non dabo oculis meis somnum, 


not. ex duobus codd. paris. in quos tam primum 
se incidisse nuper mirabautur cl. vv. /Emil. Le- 
grand et C. Gidel (Le Physiol. Paris, 1873). Quos 
videsis, si barbara rident, p. 85. 

14. f. τῷ χωρισμῷ — ἐμπιπρῶν recte ἃ πιπράω 
pro πίμπρημι, - ἐχτήχων C. 

19. Post ἄνερ desunt duc syllabz f. φίλε, Inde 
statim tacet vidua, assurgit vero melodus, suam 


πο. 


---- " πω. 


— 


—- 


DET aul P 


*« 


410 


3 * ὦ 
οὐδὲ βλεφάροις μου νυσταγμὸν, ἕως οὗ τὴν 
* ^ * 
ᾧδὴν ἐχπληρώσω τοῦ πένθους τοῦ τέλους 
x * 
cou * " Otuot, βοῶσα, ᾿ πῶς συνε ζεύχθην, " 
* 
χαὶ zn δὲς ζεύχθην τῆς οἷς ἀγάπης, ὦ 
ΕΘΝ "M 
ἄνερ' * Oabux go egdy ! vv γὰρ ὁρῶσα 
ὑπὸ σχωλήχων ἀπ᾿ οντᾶ, 
* Σῶσον 


0» 2 
χαι ἀνᾶ- 


) PP. * 
τὸν σύμοιον 
οὕτως κραυγάς "et Eoac καρπὸς 

Ww 
τοὺς ἐν πίστει χεχοιμημένους, ἢ 
παυσον ὡς φιλάνθρωπος. 
! ΄ σ ψ » * 2 e € 7 

C. uds ce Κύριος, ἄνερ, ^ &v τῇ ἡμέρᾳ 
τῇ φοβερᾷ, 
τοῖος τον, δόξῃ ἐγείρας σε 
5 δεξ 

χαὶ ἐν τοῖς δεξιοῖς ἢ 


3E, cuis » » 
τὴν αἀνέχ- 

δι — 
9o; σοι £X) ira 


^ παράσχοι σοι ζωὴν 


Ur * τὸ τῶν ἜΝ 
σὲ αὐτοῦ UR ONU. ὡς γέγραπται, νῦν 
στήση ξ' ἢ ταῦτα βοῆσαι, σωτήριον * 
τὸ δὲ d Δ ΡΤ: * Εὐχαριστήσω- 
μὲν ψάντες Xposo " * Σῶσον... 

. Τὸν σύγγονον βλέπων νῦν ἄπνουν 1 
δερθαρμ νον φύσει, θρηνῶ * xol προσφέρω 
* τῷ dd ᾧ, εὐχαρίστως δεύμε νος, ^ 
ὅπως σοι δώη "λύτρον πταισυτων ᾿ χαὶ 
μέρος ἐν ἁγίοις " * ἰδοὺ τοῖς σπλάγχνοις γὰρ 
συγχινοῦμαι ^ χλαῦσαί σε πιστῶς, 
τὸν Λάζαρον Κύριος, " μέτρα ἐμοὶ δοὺς, 
ἐδάχρυσε’ * παύω τὸν θρῆνον καὶ χράζω λοι- 
πόν" * Σῶουν... 

wm. ὁ φίλος μου, ἐς 
μνημείῳ χεῖται νεχρὸς, ἢ 
ἀπωσμένος, ς usées fles * οἵ 
μοι ἀϊλίῳ ! * e pot προσῆξε * xy θά- 
νάτον ἡ βρῶσις; ἢ τὸ τοῦ θανάτου [δεινὸν] 


φωνὰς 


ΕΟ 
(0G TED 


€ 


/ * δὼ 
ὁ πλισίον ^ ἐν τῷ 


ὁ ἑδύτατος πρὶν, * 


ut dramatis personam agat, paucisque strophen 
coronct usque ad ephymnia, qua sola vidua aut 
cum melodo recinit, ita ut cietera prosequatur. 
— 09:0; χραυγ. C molestissime. 
16. Mel. soi παρ. pro mod. — mox om. νῦν, ubi 
nota ex rhythmoacui ultimam syll. in γέγραπταί, ob 
zovoy monosyllabum νῦν, ex more melodorum. 
Tum adverte finem viduxw ncwniis impositum esse 
ad hac: στήσει ἐν γαρᾶ, sic C ; dein pergere me- 
lodum, nec fortasse ultra ephymnia. Qua: enim 
sequuntur in tribus ultimis trop. vix acrostichide 
legatis, aut alterius poete» sunt, aut misere 
a librario torquentur. Jam insolentia erumpit 


ANEPIGRAPHA. 


« neque pupillis meis soporem, donec ab- 
« solverim funereum de fine tuo carmen, 
« Heu mihi, clamans, quomodo juncta fui 
« et iterum disrupta ab amore tuo, o vir. » 
Dirum prodigium, nunc enim dum conju- 
gem vermibus fotentem contemplatur, sic 
clamat Eva fructus : — « Salvos fac fideles 
« qui dormierunt, et requiem da illis, ho- 
« minum amator. 

16. « Te salvum, o vir, Dominus fa- 
« ciat, in die tremenda ; tribuat tibi vitam 
« enarrari nesciam, te in gloria excitans; 
« tibi effulgeat lumen justorum, teque in- 
« ter dexteras oves suas, ut scriptum est, 
« stare faciat in gaudio. » — Hzc clama- 
visse, juvabit; lugere autem, peccato non 
vacat. Immo grates agamus, dicentes 
Christo : Salva... 

17. Fratrem nunc meum videns exani- 
mem,.natura dissolutum, lamentor, Chri- 
toque offero vocem, gratesque el preces, 
ut tibi det noxarum redemptionem et par- 
tem in sanctis. Ecce visceribus commoveor, 
ut te cum fide defleam, sicut Dominus La- 
zarum, mihi qui pr:ebuit exempli sui men- 
suram. Sed finem lamentis facio, et ultimum 
clamo : Salvos fac fideles... 

48. Amicus et proximus meus in sepul- 
cro jacet mortuus. Qui jucundissimus erat, 
avulsus est, fcetidus est, vix dignoscendus. 
Hei mihi misero! Quomodo mihi cibus 
[Adami] porrexit mortem? Mortis quam dira 


in εὐχαριστήσωμεν φῶντες C, pro εὐχαριστήσωμεν 
φάντες. 

17. σύγγονον facile ut σύμθιον intellexerim , ac 
ciPtera vidua ascripserim, nisi omnino obstarent 
βλέπων, δεόμενος : tam abrupta sunt hiec colloquia 
et ἀσύνταχτα, ut multas latere corruptelas suspi- 
cari liceat. 


18. ἀπωσμ. f. jonas: — τῷ 30A, C. — $ fein 


σις, pomi scilicet paradjsiaci vetitae dapes. — mox 
cod. om. inclusa. — Vix putem eumdem qui supe 
riora cecinit, sic nunc in haec ineptire: « Visce- 
ribus accedere cogor, at naribus arceor! Ab hoc 
igitur discedo, et clamo. ....» 


* 
ami. 
LI - 


VIII. IN DOMINICA 


* 
xai ὄντως ^ φούερόν [ie]: σπλάγχνοις 
c^ . Ἂς ^J 4 
προσψαῦσαι διάζομαι, “ καὶ τῇ ὀσφρήσει 
᾽ τῷ As . x* 
ἐχτρέπομαι" Ἐ τοῦτον ἄφζημι [νῦν] xai βοῶ : 
Σῶσον... 
θ' l À , n ΄ * » 
ιθ. x. Ανάπαυσον τοὺς χοιμηθέντας " ἐκ 
, - ἃς ? id 
συμπτωμάτων καὶ ἐκ θηρῶν, " ἐχ βροντῶν, 
χεραυνῶν͵ χαὶ χαλάζης. μαγαίρας καὶ 
* εὐ, . 
βρώσεως, " πόσεως. μέθης, ^ πείνης xai 
δι »* 7 " : - * 
ίψης, " θαλάττης ναυαγίων, ^ γαρᾶς xci 
λύ ᾿ ἐσθ , * b A , θ - 
πῆς XO QX6VEVeLXG, ραυσέως ἔχνρων 
A “Ὁ * e 7; * 
χαὶ τοῖς ἐξ ἵππων λαχτίσμασιν, ^ ἢ κρημνι- 
0c 4 , ÁX , » 2 , 
σθέντας ἐν φρέασι" ^ πάντας ἀνάπαυσον, Λὸγξ 
Θ ΩΝ * ^ iT * , * , 
£00, " σῶσον τοὺς ἐν πίστει ^ χεχοιμημιέ- 
Ἂς N , / t Pd 
γους, " Xat ἀνάπαυσων, ὡς φιλανύρωπος. 


19. fort. trop. nunquam extitit. 

20. Utinam et hoc abierit! sed fortasse lex erat 
ἐπιτυμδίων μελῶν sic recensendi ad fastidium usque 
omnia mortis genera, et qua Theodorus in su- 
poriori cantico statim ab initio congessit, eadem 
Anastasius, sive quis alius est poematis sat ele- 
gantis auctor, in finem, ut importunum onus, 
rejecit. — χοιμηθέντες idem est ac θανόντες, neque 
alia quam pindarica syntaxis est, ut Pyth. IV, 72 
ἐξ ἀγανῶν αἰολιδᾶν θανέμεν. --- Expectaveris τῶν ἐξ ἴπ- 
zy λαχτισμάτων. At ne genitivos obscuros cumu- 
laret, dativo instrumenti melodus sapienter usus 
est. Ambiguz igitur γνησιότητος ultima sunt, nec 


THX ΤΥΡΟΦΑΓΙ͂ΑΣ. A'4 


conditio ac vere trerhenda! Amore cogor 
accedere, et feetore cohibeor. Huic demum 
valedicam et clamo : Salvos fac fideles... 


19. 90. Requiem largitor illis qui mortui 
sunt ex przcipiti lapsu, per feras, per toni- 
trua, fulmina et grandinem, ex ense, cibo, 
potu, ebrietate, fame et siti, ex maris nau- 
fragiis, ex letitia et luctu et infirmitate, ex 
impetu hostium, equorumque calcibus, aut 
Japsu in puteos; omnibus da a&ternam re- 
quiem, Verbum Dei, et salvos fac fideles qui 
dormierunt, ut qui hominum amicus es. 


tuto in lubrico apice À.... nomen quodcumque 
imponere fas est. Fac enim germana sint ab A 
ad Q, quidni pro Anastasio, Andreas aderit? 
Sane in hujusce canone magno κατ᾽ ἐξογ ἣν, multae 
sunt similes licentice his quas supra notavimus, et 
quod apud czteros melodos rarissimum est, in 
nostro cantico, ut in magni canonis condakio, 
invocatio ad ipsius melodi animam dirigitur. 
Nunc vero uti supra mortuurmi, Sic μουσουργὸν 
τοῦτον ἀσίημι, qualiscumque demum sit, de quo 
nulla vel exigua omisi qua aut suspicionem aut 
commendationem moveant, nisi quod aliis decla- 
randa linquo, qu& epigraphe habet : τοῦ τρισαθλίου, 


VIII. 


IN DOMINICA ΤΗ͂Σ ΤΥΡΟΦΑΓΊΑΣ. 


α΄. Νῦν ὁ χαιρὸς τῶν ἀρετῶν ἐπεφάνη, ὼ 
xoi ἐπὶ θύραις ὁ κριτής. Μὴ στυγνάσωμεν, 
ἀλλὰ δεῦτε, νηστεύοντες προσάξωυεν * δά- 
κρυα, κατάνυξιν, ^ xai ἐλεημοσύνην, * χρά- 
ζοντες * ἡμάρτομεν ἢ ὑπὲρ ψάυμον θαλάσ- 
σὴς " ἀλλ᾽ ἄνες πᾶσιν, πάντων ποιητὰ, ^ ἵνα 
καὶ σχῶμεν ἢ τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 


Vill. In eadem Τυροφάγω Dominica, in qua 
planctus Adami olim canebatur, aliud accedebat 
canticum, cujus initium solus taurin. f. 160, 161 
retinuit sub rubrica: ἕτερον χονδάχιον εἰς τὴν πα- 


1. Nunc virtutum tempus illuxit, et ad 
fores stat judex. Ne dormitemus, sed ve- 
nite, jejunantes litemus lacrymas, cordis 
gemitus et eleemosynam, clamantes : « Pec- 
« cavimus plus quam sunt arenx maris. Sed 
« parce omnibus, omnium tu creator, ut 
« etiam nos habeamus immortalem coro- 
« nam. » 


ράθασιν τῶν νηστειῶν, χαὶ περὶ ἐλεημοσύνης ψάλλεται, 

1. Πρὸς τό: . Ὃ ὑψωθεὶς v. p. — ἐπιθύρας sic uno 
verbo T. — f. μὴ νυστάξωμεν. --- ὑπὲρ ψάμμου T. 
— τὸν ἄφθ. ox, habes idem ephymnion p. 77, 478. 


412 ANEPIGRAPHA. 


! ^4 
β΄. ἀνάστασιν μέντοι ποιεῖ, * ἔγερσιν 
e l4 Ἂς * ^ δὺ 8 
γεχρῶν, σάλπιγξ ^ ἠχοῦσα δι᾽ ἀγγέλου " 
ὑμνοῦσι γὰρ νῦν πᾶντες , καὶ ἀναμένουσι 
WEE IN! Y ΄ X 08 ἐν . 
Χριστὸν, τὸν χαλὸν νυμφίον, τὸν υἱὸν TOV 
δῷ ^» * 3 ΝΜ A ^ * 
τοῦ Θεοῦ, ᾿ τὸν ἄναρχον Θεὸν ἡμῶν " 
χραυγῆς δὲ γενομένης αἰφνίδιον, " πάντες 
“-" δ 
ἀπαντῶσιν, ἢ καὶ ἑτοίμους τὰς λαμπάδας ἢ 
οἱ ἔχοντες, ^ ἐλεημοσύνην, ^ εἰσέοχονται εὖ- 
* ^ ? * : 1 
θὺς " μετὰ τοῦ νυμφίου ^ Dacükeíuv οὐρα- 
νῶν * χληρονομοῦντες, τότε γὰρ αὐτοῖς 
, ' "T * δώ Ὁ, * 
ἡ πίστις μετὰ τῶν EpYycv ώσει ἀξίως 
τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 


2. πρὸς τό: Τῇ Γαλιλαίᾳ. — ποιεῖν T. — f. ἐλεη- 
μοσύνης « charitatis lampades. » — $ πίστις μετὰ 


2. [nterea exurgere jubet, erigique mor 
tuos tuba per angelum reboans. Nunc enim 
omnes promunt hymnum, et expectant Chri- 
stum, eximium sponsum, Dei Filium, zcter- 
num Deum nostrum. Facto statim clamore, 
omnes obviam eunt, paratasque tenent lam- 
pades, eleemosynam, subindeque ingre- 
diuntur cum sponso in colorum regnum, 
h:ereditatem suam. Tum enim fides, juncla 
operibus, meritam dabit immortalem coro- 
nam. 


τῶν ἔργων a Romani consuetudine dicendi non 
recedit, cujus est ephymnion. 


IX. 
IN FERIA IV MEDI/E QUADRAGESIM.E. 


I ,ὔ e M 
&. Χαίροις, ὁ σταυρὸς, 
^ , - / 
τὸ χράτος τῶν βασιλέων " 
γαίροις, ἡ χρηπὶς 
li 4 L “- 4 /, 
xai δόξα τῶν ἱερέων * 
χαῖρε, νίκη καὶ στέφος 
. ποῦ τοῦ Χριστοῦ λαοῦ" 
τῶν μαρτύρων χαίροις τρόπαιον᾽ 
τῶν ὁσίων χαίροις στήριγμα " 
τῶν ἐχθρῶν χαίροις χατάπτωσις᾽᾿ 
χαίροις, σταυρὲ ζωοποιὲ, 
τοῦ κόσμου ἱλασμός. 
I τ A e ^ 
β. ὦ φρικτὸν ὅπλον Χριστοῦ 
τοῦ βασιλέως! 
v οὗ κράτει θεϊκῷ 
ἄδην χαθεῖλεν, 


IX. Rem tibi facesserit metrum insolens et 
grandiusculum, si statim non agnoveris amcnam 
et elegantem Romani de ascensione melodiam: 
eadem infra recurrit huic exemplo simillima in 
egregio de XL martyribus Sebastenis poemate. 
Utrumque tamen in nonnullis infra notandis ab 
archetypo recedit; sed in tribus simul admotis 
nemo non magnum agnoverit Romanum. Extat 
in tropologio taurin. f. 171. 


1. Salve, o crux, 
fortitudo imperatorum. 
Salve, fundamentum 
et gloria sacerdotum. 
Salve, victoria et corona 
populi christiani. 
Martyrum salve tropaeum, 
Justorum salve securitas. 
Hostium salve ruina. 
Salve, crux vivifica, 
mundi piaculum. 

2. O formidolosum telum 
Christi regis! 
Crux in qua, divina virtute, 
Orcum contrivit, 


1. πρὸς τό Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν. Hirmus αὐτολεξεὶ Οὐ“ 
currit in pentecostario ven. p. 153, 100. 

9. Cf. p. 148 hirmum τὰ τῆς γῆς; in quo Y. 16 
tetrayllabus est, et penultimus est heptasyllahus. 
- ἐσώσατο ncc. Sic T, om. χαὶ et lzeso rhythmo, CU! 
satis non faceret ἔσωσέ τε. — Suspicatur vir pe 
ritus in his incomptis τοῦ σοῦ με latere ex 5010 
compendio τοῦ σταυροῦ. Sed cum in hirmo arche- 
typo bic v. 43 octosyllabus sit, legendum essel 


ἐτὸ χοένείνο, d 
t: 
«τ. 
a 


X. IN SABBATO ANTE PALMAS. 418 


πᾶσαν ἀπενέχρωσεν 

τοῦ θανάτου τὴν δύναμιν, 
ὥλεσε τὸ βασίλειον, 

χαὶ ἔσωσε πεσόντας 
ἡμᾶς, τῆς ἁμαρτίας 
δεινῆς ἐναπαμιδλύνας 
χέντρον φθαρτικὸν, 
τρυφήματι θείῳ 

χαρποῦ ζωώσας τοῦ σοῦ με, 
xai παραδείσῳ 
ἐγκατοικίζων, 

οὗ πρὶν ἀπώσθην 

φαγὼν τοῦ ξύλου, 

ἐξ οὗ μοι πονηρίας τε 
χαὶ τῶν χαλῶν ἐπίγνωσις * 
οὗ πρὶν ἀπεχδυσάμενος 
τῆς ἡδονῆς γλυχάσματι 
τῆς ἀφθαρσίας στολὴν, 
ἠμφιέσθην τὴν φθορὰν 
ὑποστρέψας εἰς γῆν " 

διὰ τοῦτο ὡς ἐν σοὶ 
πλουτήσας τὴν ζωὴν, 
ἀγαλλόμενος Boi * 
Χαίροις, σταυρὲ ζωοποιὲ, 
τοῦ κόσμου ὁ σωτήρ. 


χαρποῦ ζωώσας σταυροῦ με. Ab initio periodi et in 
hoc δι᾽ οὗ, usque in finem σταυρὸς subauditur, sic- 
que Romanus amplo et continuo halitu currere 
Solet. — $évarau&Aovag diclionem opulentam in 
lexica recipito. — pot πονηρήσεως T et videtur 


omnemque enecavit, 
mortis potentiam, 
diadema pessumdedit; 

in qua salvos fecit lapsos, 
dum svi peccati 
hebetavit 

aculeum lethiferum; 

in qua divinis me epulis nutriens 
fructus sui, et vivum fecit, 
ct paradisi 

incolam, 

unde exulavi, 

comedens ex illo ligno, 
quod mihi et nequitia» dedit 
et bonorum scientiam ; 
ubi, postquam exucbar 
ob voluptatis delicias 
stola immortalitatis, 
indui putredinem, 
reversus in terram ; 

et propterea in te 

vitae opes adeptus, 
letabundus clamo : 

« Salve, crux vivifica 

« tu mundi salvator. » 


rhythmo requiri, sed novum cst. At nobiscum 
lege πονηρίας τε, idque solum terso poemate di- 
gnum cest, quod barhare deturpari nefas est. — 
ἐμφιάσθης sic T, hic vero videtur trisyllab. 


X. 


IN SABBATO ANTE PALMAS. 


! 
α΄. H πάντων χαρὰ, * ὁ Χριστὸς ἡ ἀλή- 
θεια, * τὸ φῶς, ἡ ζωὴ, " τοῦ κόσμου ἡ ἀνά 
εἰα,), τὸ φῶς, ἡ ζωὴ, τοῦ xo100) ἀνά- 
στασις, " τοῖς ἐν γῇ πεφχνέρωται "΄ τῇ αὐτοῦ 


X. Vetus melodus videtur, neque a Romani 
schola longe recedit. Idem quam supra p. 283 
mutilus Cyriacus, argumentum de Lazaro redi- 
vivo cum is tractaverit, breviore quidem fine 
concludit, sed ab initio procmia restituit, quae 


4. Ghristus, omnium lztitia, veritas, lu- 
men, vita, mundique resurrectio, terrigenis 
apparuit, benignitate sua factus resurgendi 


Cyriaco penitus in corsinio defuere. Ea nobis 
dedit taurin. f. 165,166, sub rubrica: τῷ oa66áto 
τῶν βαΐων χονθάχιον tlg δίχαιον Λάζαρον, Ty. β΄. 

1. Ibid. πρὸς τό " Τὰ ἄνω. Vid. p. 210, quo ju- 
bemur addere 6 in v. 2. — φῶς Joann. XI, 25. — 


4714 


39 * : ^v 
ἀγαθότητι γέγονε “ τύπος τῆς ἀναστάσεως, x 
ὁ πᾶσι παρέχων θείαν ἄφεσιν. 
Ι ^J Ll e — *? ᾿ς 
D. Τοῖς μαθηταῖς ὁ χτίστης τῶν ὅλων 
’ὔὕ * 1 
προηγόρευσε, λέγων᾽ Αδελφοὶ καὶ γνωστοὶ, " 
ἡμῶν ὁ φίλος χεχοίμηται τοῦτο προλέγω 
᾿ * 
χαὶ ἐχδιδάσχω, ^ ὁ τὰ πάντα γινώσλων ὡς 
χτίστης πάντων ἄγωμεν οὖν, * πορευθῶ- 
μεν, καὶ ἴδωμεν ξένην ταφὴν " καὶ θρῆνον τὸν 
E M * : 
τῆς Νιαρίας, ^ xai τὸν τάφον Λαζάρου ὀψόώ- 
* joaT ' 39 0 ^ 
ἐχεῖ γὰρ μέλλω θαυματουργεῖν, 
ὁ πᾶσι 


μεθα " 
ἐχτελεῖν τε σταυροῦ τὰ προοίμια, 
παρέ γων θείαν ἄφεσιν. 

Y λοι euo pd ps μετὰ πόθου " ἕως 
τῆς Βηθανίας * τοῦ ἰδέσθαι ἐχεῖ " Χριστὸν 
τὸν φίλον δακρύοντα "ἢ 
νομοθετῆσαι, " πάντα πράττει" τῇ φύσει 
διπλοῦς ὑπάρχων, " πάσχει μὲν οὖν, 
υἱὸς τοῦ Δαυίδ ὡς υἱὸς δὲ Θεοῦ, 
* ἀπὸ πάσης καχίας 


θέλων γὰρ πάντα 


δ ὡς 
* cv χό- 
GU.0Y πάντα Sk n 
τοῦ ὄφεως, " καὶ τεταρταῖον τὸν Λάζαρον 5 
ἀνιστᾶ, οἰκτειρήσας, ὡς εὔσπλαγχνος, " Ma- 
ρίας τε καὶ Μάρθας τὰ δάκρυα, " ὁ máow... 

δ΄. Ὑπὸ τῆς πίστεως αἱ juvet 2 GUNEQ- 
χόμεναι ἅμα, * τῷ Χριστῷ xai Θεῷ ἢ m50- 
καταγγέλλουσι δ νον ἢ οὐ γγονοῦ, τοῦ i590 

᾿ Σπεῦσον, τ ὦ ὁ ἀεὶ παρὼν ἐν 
᾿ Λάζαρος γὰρ * ὃν φιλεῖς, ἀσθενεῖ " 
ἐὰν οὖν ἐπιστῇς, ^ ὁ θάνατος δραπετεύει 
χαὶ ὁ φίλος φθορᾶς λυτρωθήσεται; Y οἱ δὲ 
EC oaiot θεάσονται * ὅτι σὺ καὶ οἰκτείρεις τὰ 
δάκρυα, * ὁ πᾶσιν... 

ε. Τὸν ὀδυρμὸν Mapíoe xat Μάρθας * 
μεταθάλλει εὐθὺς, * 
ὡς οὖν ἰδέσθαι 


λεγθυσατ᾽ 
πᾶσιν" 


4 


ἐπιστὰς ὁ δεσπότης ἢ 
3 ’ 4 ^ M ΄ * 
eyeteae QUTOV τὸν σνγγόνον, 


V. 7 οἱ. 8 una syllaba respectu ad hirmum abun- 
dant. Duo priora trop. in edd. triodii extant et 
in vatic. 769, in quibus : χόσμον ἢ ἀχάκλησις vat. 
— xal yéyov. edd. 

2. πρὸς τό" Τράνωσον. V. p. 169, — τούτους T. 
— προλέγων xal ἐχδιδάσχων T, edd. — ὅτι πάντα 
γινώσχεις edd. — ὃ τοῦ κόσμου δεσπότης xol x. x. T. 
— xal πορευθ, T. — θαυματουργῆσαι vat. — θαυμ. 
ἐχτελεῖν σταυροῦ T. — τὰ προοίμια, ut Cyriacus 
irop. 6. 

3. Cum rupta pendeat acrostichis, ambigo an 


ANEPIGRAPHA. 


exemplar, cunctis qi largitur divinam ve- 
niam. 

2. Auctor rerum omnium discipulis pro- 
locutus est, dicens : « Fratres et noti, noster 
« amicus obdormivit. Quod dico in ante- 
« cessum et doceo, ego qui novi omnia, ul 
« mundi creator : agitedum, eamus et vi- 
« deamus insolitam sepulturam, et Meri 
« lamentum, et Lazari cernamus sepulcrum. 
« Hic namque me oportet prodigia facere, 
« et exequi crucis exordia, cunctis qui lar- 
« gior divinam veniam. » 

3. Cum amore concurramus omnes usque 
Bethaniam; ibi cernere est flentem Chri- 
stum super amicum : qui vult enim ferre 
omnibus legem, ideo cuncta facit; ac du- 
plicis cum nature sit, patitur quidem, ut 
Davidis filius; qua vero Dei natus, totum 
mundum redimit ab omni serpentis versu- 
tia, et Lazarum quatriduanum suscitat, com- 
patiens pro sua clementia lacrymis Mari& 
et Marth:ze, qui omnibus largitur... 

4. Fidei instinctu mulieres simul profi- 
ciscentes, Christo et Deo nuntium pramit- 
tunt de proprii germani morte, sic aientes : 
« Festina, anticipa, tu qui semper ubi- 
« cumque ades, Lazarus enim quem amas, 
« :egrotat; si accesseris, mors aufugiet, el 
« amicus foetore liberabitur, et Judi aspi- 
« cient quomodo tuam misericordiam la- 
« cryma moveant, qui omnibus... » 

5. Accedens Dominus, fletum illico Ma- 
ri:e et Marthz:e commutavit, suscitato earum 
fratre, ut cernatur prodigium miraculorum, 


alius ordo aptior sit in hac serie 2, 6, 8, 3, 4» 5, 7. 
Alius codex expectandus est. — ὅλον swWg. T. 
— τοῦ add. ante Δαυίδ, τε post μαρίας. 

4. συνεχόμεναι T, — τοῦ 09, συγγ. T. — λέγουσαι 
οὕτως T, fort. servandum, si omittatur ἀεὶ olio- 
sum. — ἀσθενεῖ, ut Joan. XI, 2, verso tempore, 
aut per euphemismum, pro εἰ νὴνεν, quod ex- 
pectatur. — post οἰχτείρεις in cod. ex superiore 
trop. interpolantur otiose : ὡς εὔσπλαγχνος Μαρίας, 
x«i Μάρθας τὰ δάχρυα. 

B. ὥστε οὖν T. — χατελθ, τοῦ ἄδου T. — Iterum 


SN 


X. IN SABBATO ANTE PALMAS. | A75 


θ ΄ῳ ba , * e « ΡΝ ἐξ , 
aUa θαυμάτων, “ πῶς ὁ ἀπνοὺς ἐξαίφνης 
ibd * -— “-. 
ἔμπνους ὡρᾶτο" ' τῆς γὰρ φωνῆς * χατολ- 
θούσης εἰς τοῦ ἄδου, συνέσεισεν " τὰ χλεῖθρα 
" X LY s 4 ^ VN 
πύλας τε XU.X ^ καὶ μοχλοὺς τοὺς τοῦ XÓOU 
συνέτοιψεν, ". τὸν δὲ γεχρὴν ἐξανέστησεν 
Η C * 
«τεταρταῖον, οἰχτείρας ὡς εὐσπλαγχνος Ma- 
" D! , S NZ X e " 
ρίας τε xai Μαρθας τὰ δάκρυα, ^ ὁ πᾶσιν... 
! 4 PT * * 
c. ὁ οὐρανὸν χαὶ γῆν στερεώσας, ΄ ἥλιον 
M , * V5 ͵ ' * ᾿ 
χαὶ σελήνην καὶ ἀστέρων πληθὺν, " μετὰ 
βροτῶν συναυλίζεται, * πάντας διὸδζσχων τε 
* ’ * ' / n 
xai φωτίζων, “ καὶ παράδοξα τούτοις θαυ- 
- X* € 0 N - ἋἊ ΄ ᾽ 
ματουργῶντε ^ λθε xai νῆν " Βηθανίαν εἰς 
κώμην τοῦ σῶσαι αὐτοὺς * xai δεῖξαι τέρατα 
" * "^ * 
θεῖα, " καὶ ἐγεῖραι τὸν φίλον τὸν Λάζαρον, 

’ / 4 X * ^v 
τὰ πάντα θέλων xoi πράττων αὐτὸς τῇ 
βουλῇ τῇ ἀχράντῳ δυνάμει τε, * ὁ πᾶσω... 

Ι PS * , ΄ Ὁ 
C. Τῆς τὰ θεμέλια ἐσαλεύθη, * xai τοῦ 
- * ͵ 
ἄδου τὰ χλεῖθρα " καὶ θανάτου ἰσχὺς " xci 
διαβόλου τὸ φρύαγμα, * ὅτε ἐφώνησε τεταρ- 
-^ * , e ^ * 
ταῖον," ἐκ τῶν καταχθονίων τοῦτον xaX écac * 
ió FEE * ἀξ ' 1 ͵ * 5» ὦ. 
εἰδον αὐτὸν ραὰμ. καὶ πάντες ἀπ᾽ αἰῶ- 
| X θ ^t nm € , 4 * 
νος νεχροῖ, αῤῥοῦντες ὅτι ἐγγίςει ἡ 
Ἃ e 3 “ 
χαρα, ἡ ζωὴ. καὶ ἀνάστασις * " ὡς ἠγέρθη ὁ 
δεδεμένος χερσὶν, * οὕτως καὶ ἀναστήσει τε 


“ * 
ἅπαντας, 


ὃ πᾶσιν... 

η΄. YAN ῥευστὴν μισήσωσεν πάντες ἢ xoi 
Χριστῷ τῷ σωτῆρι * ὑπαντήσωμεν νῦν ἢ εἰς 
τὴν Βηθανίαν σπεύδοντι, ^ ὅπως αὐτῷ συνε- 
στιαθῶμεν ἢ σὺν τῷ φίλῳ Λαζάρῳ καὶ ἀπο- 
στόλοις, " xal ταῖς αὐτῶν * ἱκεσίαις ῥυσθῶ- 
μὲν τῶν πρώην χαχῶν, τοῦ νοῦ δὲ πᾶσαν 
χηλῖδα ἢ καθαρθέντες, ἀμέμπτως ὀψώμεθα 2d 
αὑτοῦ τὴν θείαν ἀνάστασιν, ἘΝ παρέσχεν 
ἡμῖν, ἀφελόμενος * τοῦ ἀδάμ τε καὶ Εὔας 
τὰ δάκρυα, " ὁ πᾶσι παρέχων θείαν ἄφεσιν. 


post τεταρταῖον plura in codice importune otian- 
tur, que nonnisi temere expunxeris, priusquam 
alius codex suppetat. — τε in fine et infra add. 
6. τε add. post διδάσκ. — θαυματουργοῦντι T. — 
Βηῦ. τὴν κώμην vo. T. — αὐτὸς xoi δυνάμει T, omis- 
sore et subverso metro. 
7. "Eoóvnsas T active, ut Roman. XVII, 12, quod 


exanimem nempe subito videri spirantem. 
Voce enim in imum lapsa infernum, inferni 
Christus concussit claustra, portasque et 
vectes contrivit, mortuumque excitavit 
quatriduanum, misertus pro sua clementia 
fletuum Mari» et Martha, qui omnibus... 


6. Qui colum terramque, solem et lu- 
nam astrorumque multitudinem stabilivit, 
cum mortalibus conversatur, omnes docens 
et illuminans, eisque prodigia preter om- 
nem opinionem perpetrans, venitque nunc 
Bethaniam, ut salvos faciat et stupenda 
ostendat, atque excitet amicum Lazarum; 
vult ipse omnia et facit voluntate simplici 
et propria virtute, qui omnibus... 

7. Conquassata sunt terre fundamenta et 
inferni repagula et mortis fortitudo et dia- 
boli jactantia, quando voce compellavit qua- 
iriduanum, ex imis vocans eum abyssis. 
Quem cum videre Abraham et omnes a sz- 
culo mortui, spe erecti sunt accessu illius 
qui est gaudium, vita et resurrectio; ut 
surgere fecit ligatum manibus, sic vivifica- 
bit omnes, qui cunctis dat... 

8. Fluxam materiam odio omnes prose- 
quamur, et Christo salvatori occurramus 
nunc properanti in Bethaniam, ut cum eo 
dapes comedamus, una cum amico Lazaro 
et apostolis, eorumque suffragiis eruamur 
a veterno pravo, et ab omni mentis macula 
repurgati, illibato oculo, cernamus ejus re- 
surrectionem, quam nobis prestat, auferens 
Adami et ἔν fletum, qui dat omnibus divi- 
nam veniám. 


adeo rarum est, ut semel notatum sit apud 
Sophocl. Phil. 228. — χερσίν τε χαὶ ποσὶν xal ἐζή- 
τησεν T. 

8. ἐν Βηθανίᾳ T. — αὐτοῦ θείαν ἀν, παρέσχ. T. 
Sensus et rhythmus penultimo versu absolvuntur, 
sed ephymnia addere, sollicitare et contorquere 
librarii solent. 


4 τς“: Ὡς crac — Pal e UE rA dae aep ττν 


A16 


ANEPIGRAPHA. 


XI. 


IDIOMELUM PALMARUM. 


! Á EY νὰ ^ ^ 

a. σμα γαινὸν ἀδωμεν, Kat, 
τῷ ἐπὶ πόλου 

χαθεζομένῳ Χερουθείμ. 


D ^. Α P 1 
dim μετὰ τῶν παίδων 
βαστάζοντες, εἴπωμεν " 


Γενοῦ ἡμῖν; δέσποτα, 
εἣδ A ' N 
ὁδηγὸς πρὸς τὴν ζωήν. 


Διὰ ἡμᾶς γὰρ παρεγένου, 
ὁ ἐν τοῖς ὑψίστοις 
οἰχῶν εἰς τοὺς αἰῶνας. 


LU É € / , M A 

β. ἔχαιρεν ἡ κτίσις ἐπὶ cot, 
Θεὸν ὁρῶσα 

ἐπὶ πώλου καθήμενον. 


- ^ , $ , 
Zóvca γὰρ ἐν εὐσεθείᾳ 
τὰ βρέφη ὑμνοῦσί σε. 
e 
Hye δὲ βοῶμεέν σοι" 


ὡσαννὰ, υἱὲ Δαυίδ. 


4. Canticum novum modulemur, populi, 
cherubico in polo sedenti, — Ramos cum 
pueris gestantes, dicamus : — « Esto nobis, 
« Domine, dux ad vitam. — Propter nos 
« enim venisti, qui in excelsis habitas in 
« secula. 

9. « Exultavit creatio propter te, Deum 
« conspiciens in pullo asini sedentem. — 
« Viventem enim te pueri cum pia voce con- 
« celebrant. — Nos vero ad te clamamus : 


Xl Hec Sergii potius acathistum quam Ro- 
mani cantica referunt: sed utroque nostra facile 
censeo antiquiora, tum quia primeeva sunt qua 
ad precipuas magne hebdomadis celebritates 
pertinent, tum ex ipsa stichorum arguta sobrie- 
tate et cana ingenuitate. Sex majorum stropha- 
rum distinctiones majoribus litteris ipse codex 
significavit , cujus nonnulla commata diacritica 
omnes fere versiculos, ut oculis subjacent, divi- 


Θεὸς ὥφθης ἐν τοῖς ἀνθρώποις, 
πάντων βασιλεύων, — 
χαὶ ζῶν εἰς τοὺς αἰῶνας. 


' e ^" 1 
y - Ἰδόντες οἱ παῖδες τὸν Χριστὸν, 
βαΐοις τοῦτον 
ἀνευφημιοῦντες ἔλεγον * 


Κύριος, ὁ ἐπὶ πάντων, 
ἔλήλυθε σήμερον, 


Λυτρῶσαι βουλόμενος 
τὸν ἀδὰμ. ix τῆς φθορᾶς, 


Μετὰ ἡμῶν τῶν ἐχδοώντων᾽ 
ὅτι βασιλεύει 


ἀεὶ εἰς τοὺς αἰῶνας. 


δ΄, Nama ἐδόων σοι, Χριστέ" 
Εὐλογημένος 
ὁ ἐλθὼν xai ἐρχόμενος: 
« Hosanna filio David. — Deus visus es in- 
« ter homines, rex omnium et vivens in 
« siecula. » 

3. Pueri, Christum ut viderunt, cum ra- 
mis faustisque vocibus salutantes, aiebant : 
« — Dominator super omnia venit hodie, — 
a Adamum redimere volens ab interitu, — 
« una nobiscum clamantibus : Regnat sem- 
« per in szecula. » 

4. Pueri ad te, Christe, clamabant : « Be 


dunt. Praestantissimus codex est vatic. 771, f. 150, 
XI szculi, ex quo plura haud exigui pretii Ar 
gelus Maius et Philippus Vitale receperunt. 

4. ἐπὶ πώλου Χερουδεὶμ, sic aperte cod. quem 
statim emendavissem ἐπὶ πόλῳ, nisi melodus cum 
similibus in altero trop. ἐπὶ πώλου luderet. 

9. ἐπὶ σὲ V, — ἐν ἀνθρώποις V. 

3. μεθ᾽ ἡμῶν V. 

ἃ, ξενίζ, τοῖς λόγοις τῶν κεχραγότων V, rupto metro 


JIDIOMELUM PALMARUM. 4711 


μαι TP 
Ξιεγίζονται τῶν τοῖς λόγοις 
χραζόντων οἱ ἄνομοι, 


Ομοῦ δὲ προσέρχονται 


φαρισαῖοι φῇονερῶς 


[Πεφιμῶσαι τοὺς Exo vtae" 
ὅτι βασιλεύεις 
αὐτὸς εἰς τοὺς αἰῶνας. 


€ 
/ 4 “ 
ε΄. Ῥύσασθαι τὸν χόσμον ἐκ φθορᾶς 
; ἐπὶ τὸ πάθος 
παραγένου, φιλάνθρωπε. 


Σ τρωννύει ἐν τῇ ὁδῷ GOU 


ὁ ὄχλος ἱμάτια * 
δι 
Τοὺς κλάδους δὲ ἔκοπτον 
ἐχ τῶν δένδρων οἱ λοιποί- 


« nedictus qui accessit, et qui procedit. » — 
Obstupescunt ob clamantium eloquia non- 
nulli improbi, — simulque progrediuntur 
Pharissei cum invidia, — ora ut elaudant 
clamitantium : «Tu ipse regnas in szecula. » 

5. Ut eximeres mundum a putredine, ad 
patiendum venisti, hominum amator. — 
Sternit iu via plebs vestimenta; — ramos 
autem ex arboribus exteri decerpunt, — 


Ὑπαντιῶντες σοι τῷ χτίστη; 
ὅτι βασιλεύεις 
xai ζῆς εἰς τοὺς αἰῶνας. 


' 5 * fr , bi 
ς. Φωνὴν τοῦ προφήτου ὁ σωτὴρ 
πληρῶσαι θέλων, 
LEA Y / , ^ 
ἐπὶ πώλου ἐκάθισε: 


Χαίρετε, χαὶ εὐφραίνεσθε 
τέχνα Σιὼν ἐν αὐτῇ" 


Ἰψίάλλοντες καὶ λέγοντες" 
: e PES 
Ὡσαννὰ, υἱὲ Δαυίδ. 


e 

()ς βροτὸς ὥφθης τοῖς ἀνθρώποις, 
ὁ βασιλεύων 
χαὶ ζῶν εἰς τοὺς αἰῶνας. 


tibi creatori obviam euntes; tu reghas ct 
vivis in szecula. 

6. Prophetz:? vocem implendi salvator cu- 
pidus, in pullo sedit. — Lxtamini et exul- 
tate, filii Sion, in ipsa civitate, — psallentes 
ac dicentes : « Hosanna filio David, — mor- 
« talis instar visus es hominibus, rex om- 
« nium et vivens in sccula. » 


, simul et tono. — πεφημῶσαι sic aperte cod. duplici — 5. cov add. post 696. — ὑπαντῶντες V. 
ye peccato, pro z:guixévac quo multa la«derentur. 6. Rectius, sed durius pro ehythmo : Xalo. εὺ- 
Rectius emendaveris τοῦ φιμῶται τοὺς ἐκβοῶντας, 51 φραίνεσθέ τε, Σιὼν τέχνα, — &20. ἀνθρώποις πάντων 
Td tulerit acrostichis alphabetica. βασιλ. V. 
are 
rid XII. 
prt ? 
2 IN FERIA Il MAGNA DE JOSEPHO. 
eux ! ^ 4 d 
᾿ α'. O ἰακὼβ ὠδύρετο ι, 1. Jacobus plangebat 
| τοῦ Ἰωσὴφ τὴν στέρησιν " se Josepho esse orbatum : 
d ἣ e ^ 4 4, e *349 . * - 
a xal ὁ γενναῖος ἐκάθετο ἅρματι nobilis vero juvenis in curru 
P XII. Exizua πος sunt, sed a Romanonibil par- gumentum melodus mystico more tractaverit in 


vum : sie sane sua ordiri solet, ac fere ut supra 
plangentem Adamum, sic Jacobum morentem in- 
troducit. Nil mirum, si post amplissimum poema, 
non nihil profanum, ac fortasse extra ecclesiam 
legendum, quod supra dedimus, p. 68, idem ar- 


EON 


hoc cantico, cui similis potuit esse acrostichis : 
εἷς τὸν σώφρονα "luco. 

1. πρὸς 16* “ὡς ἀπαρχάς. Extat in triod. ven. bol. 
— ὀδύρεται T. — νῦν ἐδοξάζετο T. — καὶ πέμψαντος 
T. — καὶ πέμποντος cod. rom. 





418 ANEPIGRAPHA. 


ὡς βασιλεὺς τιμώμενος" 

τῆς αἰγυπτίας γὰρ τότε 

ταῖς ἡδοναῖς 1.7, δουλεύσας, 

ἀντεδοξάζετο παρὰ τοῦ βλέποντος 

χαὶ τῶν ἀνθρώπων χαρδίας xoi véu.ov- 

στέφος ἀφθαρτον. | τος 
β΄. Ἐπὶ τῷ ὀδυρμῷ νῦν προσθήσωμεν ii 
ὀδυρμὸν, καὶ ἐκχέωμεν δάκρυα, 3 μετὰ τοῦ 
Ἰαχὼδ συγκοπτόμενοι; * loczo τὸν ἀοίδιμον 
σώφρονα, * «v δουλωθέντα μὲν τῷ σώ- 
ματι, * τὴν ψυχὴν δὲ ἀδούλωτον συντη- 
ροῦντα, " καὶ Αἰγύπτου πάσης χυριεύσαντα - * 
ὁ Θεὸς γὰρ παρέχει τοῖς δούλοις αὐτοῦ ^ στέ- 
φος ἄφθαρτον. 

Y- ἴδωμεν πόθεν οὗτος ἐξέφυεν, * τίνες 
δὲ οἱ γεννήτορες πέλουσιν" * ἰαχὼδ xai Ραχὴλ 
τοῦτον ἔτεχον, ἢ xai ἡ μήτηρ τὸν τον ἀπέ- 
λειπεν ἢ ὁ δὲ πατὴρ αὐτὸς ὡραΐζετο " ἐν 
τῷ νέῳ παιδίῳ, παγχάλῳ ὄντι, ^ xal αὐτὸν 
ἠγκαλίζετο πάντοτε" * ἀλλ᾽ ἐχόμενος οὗτος 
λαξεῖν ἐχ Θεοῦ ἢ στέφος ἄφθαρτον. 


2. πρὸς τό“ Αὐτὸς μόνος, — Nota προσθήσωμεν, 
aor. subj. — ψυχὴν δὲ ὅλην dà. φυλάξαντα T. — aiv, 
παντὸς βασιλεύσαντα SiC T. — τοῖς φίλοις αὐτοῦ T, 


vehebatur, ut rex adoratus. 

Tunc enim zgyptiace mulieris 
voluptatibus non submissus, 
praemio honestabatur ab illo qui videt 
hominum corda, et distribuit 
coronam immortalem. 


2. Et nunc super planctum gemitus im- 
ponamus, et lacrymas effundamus, cum 
Jacobo condolentes de Josepho, prewclaro 
et casto, qui quum corpore servus esset, 
animam liberam servat, et omni AEgypto 
dominatus est; Deus enim confert servis suis 
coronam incorruptibilem. 


3. Videamus unde is natus sit, qualesve 
genitores sint. Jacob et Rachel eum ge 
nuere, et mater vitam amisit. Pater autem 
ipse delectabatur puero juveni et formosis- 
simo, semperque eum amplexabatur. Is vero 
in se studebat recipere a Deo coronam pu- 
trescere nesciam. 


3. In solo taurin. f. 169. — αὖτον ὡραΐζετο T. 
— παγχάλῳ ὑπάρχοντι T. — ἐχόμ. τοῦτον T. 


. XIII. 


IN FERIA IV MAGNA. 


Pod. 4 . ᾿ , 
α. ἵπὲρ τὴν πόρνην, ἀγαθὲ, ἀνομιήσας, 
2 ΄“. e» 

δακρύων ὄμδρους οὐδαμῶς cot mpocsiGa " 
, * ^ / ΄ 
ἀλλὰ σιγὴ δεόμενος, προσπίπτω δοι; * πόθῳ 
ἀσπαζόμενος ^ τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ^ 
ὅπως μοι συγχώρησιν * ὡς δεσπότης παρέ- 


XIII. Si quis majoris hujus ferix prisca revol- 
vens officia, inciderit in avulsum hujus cantici 
caput, vix suspicabitur ibi haud inamcenain 
exordiri oden, qui post eximium Romani de 
meretrice canticum, p. 88, ex eadem vena sic ' 
luere videtur, ut facile dixerit eamdem pergere 


$^ 


acrostichidem, hinc ἢ 997, illinc vero τοῦ ταπεινοῦ 


1. Plus quam meretrix, bone Deus, quuni 
peccaverim, tibi nunquam fletuum imbres 
obtuli : sed luctu silens οἱ orans, tibi pro- 
volvo, sacros tuos osculatus pedes, ut ve- 
niam meorum peccatorum, tanquam Domi- 


“Ῥωμανοῦ. Aut enim magister adest, aut argutus 
ejusdem wmulator, et ambo de inexhausta uber- 
tate melodorum admirationem augent. Pauciorà 
editi servant, cztera solus taurin. f. 170. 

1. 24. 9, πρὸς τό" Ὁ ὑψωθείς, — τῶν ἀχράντων 
ποδῶν σου T. — παράσχης ven. cf. Roman. All, 
p. 85-92. De παρέξῃς cf. Lob. 721. 


XIII. IN FERIA IV MAGNA. 


aT. F τῶν ὀφλημάτων κράζοντι" Σωτὴρ; * dx 
τοῦ βορδόρου * τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με. 
6'. ἢ πρώην ἄσωτος γυνὴ * ἐξαίφνης σώ- 
qoo ὥφθη " μισήσασα τὰ ἔργα Y aie αἰσχρᾶς 
* 


* 

ἁμαρτίας ^ καὶ ἡδονὰς τοῦ σώματος; [ἐν - 
* 

θυμουμένη τὴν αἰσχύνην τὴν πολλὴν ἡ xoi 


χρίσιν τῆς χολάσεως;" 
καὶ ἀσωτοι᾿" ὧνπερ πρῶτος πέλω, ἢ 
πτοοῦμαι. ἀλλ᾽ ἐμμένω ^ τῇ quoq μου 
συνηθείᾳ ἄφρων " ἦ ἡ πόρνη δὲ γυνὴ ^ πτοη- 
“Ὁ Ὶ X N E * 
θεῖσα εὐθὺς " xai σπουδάσασα ταχὺ, " ἦλθε 
βοῶσα ἢ * Φιλάνθρωπε 
A , / * 5 ^ d x - Ψ 
καὶ οἰχτίρμον, ^ ἐκ τοῦ βορούρου “ τῶν ἔργων 
μου ῥῦσαί pa. 
" ὡς εἶδε τὸν ἐχ τῆς ἁγνῆς 


Ἂν ὑποστῶσιν ida 
* 
Xv 


πρὸς τὸν λυτρωτήν᾽ 


T ἀμνὸν 


; * 
ἐληλυθότα, ἢ χαὶ πάνταχο, ζητοῦντα de 
ἀποπλανηθέντας, ἢ ᾿ἡ συνετὴ xa πάνσεμνος ^ 

᾿ * 
λογισμοὺς ἐχείνη * καὶ τὸ χρέος τῶν χαχῶν 


4 


* οὕτως, ὡς οἶμαι, λέ- 


* ς 
ὁ νυμφίος " 


χαχῶν ἀποστῇ- 


αὐτῆς ζυγῷ ἐσταθ USE, 
youca ἡσυχῆ᾽ SAC ἐμὲ ἐπέστη 
καὶ οὐ θέλω, * 
vat * * 


?, 4^ 
οὗ βούλομαι 
* * Ὁ ὰκς 
δι ἐμε πανταχοῦ 
9$» «ἃ m 
δι᾿ ἐμὲ καὶ συνδειπνεῖ " τῷ gapuaato 
κι ^ e S P4 
οὖν ἐκεῖ, " βοῶσα μετὰ δακρύων" 
βορθόρου.... 
à ΄ * ΩΝ 7 ^ * * 

. Δίκην ὀσμῆς μύρου ψιχῶν ^ ἐκ τ 
Χριστοῦ τραπέζης * d πόρνη ὀσφρανθεῖσα, 
τὰ μύρα τὰ ἀρχαῖα id 
πλέγματα 
λυσίκομος 
παρὰ τὴν Χαναναίαν μειζότερον " 


- , κε 
γὺν περιπολεύει, 
* a4 
ράμω 
Ex τοῦ 


Ὡς 
* 
χαὶ τῶν τριχῶν τὰ 
X * ^ x 3 
ἐγκαταλιποῦσα, 
P 
προσέρχεται, κοχυγάζουσα 


5 ψίχας 


τῷ Χριστῷ 


2. ]n editis omnibus hic provocatur ad hir- 
mum : 'O κατὰ τρίτον οὐρανόν ; sed primum omnino 
similes esse versus notissimo hirmo : Τῇ Γαλι- 
λαίᾳ, rhythmi integra serie comprobatur. Deinde 
emendandum est bolon. triodium in quo mendose 
legitur : 6 χατὰ 1p. οὐρανὸν, ut cuique patebit hunc 
hirinum legenti infra in cant. XXI de cruce. — 
αἰσχύνην καὶ πολλὴν ἀνάγχην τῆς xoAáo:o$ ἣν οἱ πο- 
θήπαντες T. — Eadem plane apud Roman. trop. 3, 
ex quo emendavi ziv pro zat πτοοῦμαι, quod. in 
idem recidit ac istud : ἐγὼ δὲ «al πτοούμενος, ἐπι- 
μένω, p. 86. — ἐμμένω τῇ χαχῇ μου συνηθείχ T. — 
ὁ ἄφρων edd. --- xai πτοηῦ. xat edd. εὐὐὺς add. 

3. ζητοῦντα, Οἵ, Roman. tr. 4, — θούλ. τῶν χακ, 


419 


nus, condones; o salvator, a luto operum 
meorum eripe me. 

2. Desperata primum mulier, subito casta 
apparuit, detestans fedi peccati opera et 
carnis delicias, secum recogitans multam 
turpitudinem, et quale damnationis judicium 
sustineant scorta et dissoluti, quorum pri- 
mus ego sum, neque formido, sed persisto 
demens in reproba mea consuetudine. Me- 
retrix vero femina tremefacta repente, et 
cito festinans, ibat clamabunda ad redem- 
ptorem : «Ὁ miserator et amator hominum, 
« ex luto operum meorum eripe me. » 


3. Agnum quando vidit ex immaculata 
natum, undecumque palabundos quiritan- 
tem, intellexit jam venerabunda, suosque 
cogitatus suorumque flagitiorum debituin 
sequa lance ponderavit, ha:c secum, opinor, 
lacita dicens : « Propter me accessit spon- 
« sus; nec volo, nec consentio a malis re- 
« cedere. Propter me quocumque vadit; 
« propter me etiam cum Phariseo cenat, 
« Curram ergo illuc, clamans cum lacrymis: 
v Ex luto operum meorum eripe me. » 

4. Fragrantis instar unguenti, micas ubi 
ex mensa Christi odorata est meretrix, 
missa faciens vetera unguenía et capillo- 
rum cincinnos, Christum aggreditur, passis 
crinibus, clamans vehementius quani Cha- 
nana : « Micas et ipsa quivrens, panem ju- 


A^ 


T. — νῦν add. In superiori cantico: δι᾽ ἐμὲ γὰρ 
πάντα τόπον ἐξερευνᾷ, OU ἐμὲ xai φαρισαίῳ συναριστᾷ, 
et sequuntur similia de debito et fenore. 

4. Nisi et superiora et sequentia facem attu- 
lissent, horreret in T aliquid monstri ab initio : 
Δίχης ὀσμῆς μυφρον ἧς. Sed prater similia in. Ro- 
mani trop. 5, mox 97x; habes, quod non vidit 
ciecutiens librarius. Tum arcana considera ἄρτου 
δικαιοσύνης πεινήσασα, omnino ut quidam volunt in 
titulo augustodunensi, ἔσθις πεινάων. — πολὺ καὶ 
χορτασθεῖσα T. — Emendavi cod. μειζοτέρας, tum 
μετέλαδς οἱ γορτασθεῖσα, ob metrum et seriem, — 
σιγῇ. Romano placet silentium loquax, ut trop. ] 
et similis cant. XII, tr. 10 : σιγῇ βοῶσα, 


480 

, τῷ * 3 8i Ν i6 * 

ἐχζητοῦσα, " αὐτὴ ἄρτου μεταλάθω " πει- 
5. * , 

νήσασα " τῆς δικαιοσύνης, ^ πολὺ καὶ χορ- 


Pol € * 4 ^^ 
τασθῶ ἢ [ἔλεγε γὰρ οὕτως; οὐ χραυγῇ; 
4 7 * ὃ θ - e 4 
ἄλλα σιγῇ ᾽ ικαιωθεῖςα, ^ Oti ἐν χλαυ- 
θ - ἃ oc ΕΝ 8s / : x É 

μῷ ^ ἱκετεύει τὸν δεσπότην x του βορ- 
ἜΝ εἰν 
Gdpou " τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με. 


ANEPIGRAPHA. 


« stitize famelica participem, ac multum sa- 
« tiata fiam. » Sic enim aiebat, non voci- 
ferata, sed tacens, jam justiti: restituta, 
quia in luctu exorat Dominum : « Ex luto 
« operum meorum eripe me.» 


XIV. 


IN FERIA 


a. Τὸν ἄρτον λαῤὼν * εἰς χεῖοας ὁ προ- 
δότης, ἢ χρυφίως αὐτὰς ἢ ἐχτείνει καὶ λαμ.- 
βάνει " τὴν τιμὴν τοῦ πλάσαντος * xag 
οἰχείαις χερσὶ τὸν ἄνθρωπον " xai ἀδιόρθωτος 
ἔμεινεν * Ιούδας ὁ δοῦλος καὶ δόλιος. 

β΄. 'ΓΓῇ μυστικῇ ἐν φόδῳ τραπέζῃ ἢ προσ- 
εγγίσαντες πάντες, χαθαραῖς ταῖς ψυχαῖς 
τὸν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, * συμπαραμένοντες 
τῷ δεσπότῃ, " ἵνα ἴδωμεν τοὺς πόδας πῶς 
ἀπονίπτει ^ τῶν μαθητῶν, * xai ποιήσωμεν 
ὥσπερ κατείδομεν, * ἀλλήλοις ὑποταγέντες, " 
χαὶ ἀλλήλων τοὺς πόδας ἐχπλύνοντες " 
Χριστὸς γὰρ οὕτως ἐκέλευσε * roig αὐτοῦ 
μαθηταῖς, ἄλλ᾽ οὐκ ἤχουσεν * ἰούδας ὁ δοῦλος 
χαὶ δόλιος. 

(. Ó ἀγαθὸς χαὶ μόνος οἰχτίρμων 
προγινώσχων τὰ πάντα, " ἑαυτὸν ὡς ἀμνὸν 
τοῖς ἀποστόλοις προέθηκεν" Adbete , φάγετε 
τό μου σῶμα, * xai τοῦ αἵματος πίετε, καὶ 
γάρ ἐστιν χόσμου παντὸς T χαθαρτήριον 
καὶ ἱλαστήριον" " ὁ τοῦτο καθαρᾷ γνώμῃ * 
ἀπολαξὼν οὐχ ὄψεται θάνατον, " ἀλλ᾽ εἰς 
αἰῶνας ζήσεται. ἢ ὦ προδούς με δὲ κλαύσει 
xoi κόψεται * ἰούδας ὁ δοῦλος xai δόλιος. 


* 


XIV. Extat partim in triodio p. 365, partim in 
taurin. f. 171. 

4. πρὸς τό" Τὰ ἄνω, ubi v. 2, 4 sunt octosyll. 
ultimus vero dodecasyll. quem perficies si legeris 
ἅμα καὶ δόλιος. — τιμὴν f. pretium venditi creatoris. 

2. πρὸς τό᾽ Τράνωσον, — ἅμα καθαραῖς T. — συμ- 
παρ. τῷ διδασχάλῳ T. --- μαθητῶν, καὶ ἐχμάσσει τῷ 
λεντίῳ triod. ven. rupto metro, recte οχραηχὶξ 


V MAGNA. 
I. 


1, Postquam, ut panem sumeret, prodi- 
tor clam extendit manus suas et capit sa- 
cramenturm ejus qui propriis manibus finxit 
hominem, perversus remansit Judas, perfi- 
dus servus. 

2, Mysticam ad mensam omnes acceden- 
tes, cum anima pura panem suscipiamus, 
neque separemur a Domino, ut videamus 
quomodo pedes lavet discipulorum, et fa- 
ciamus quemadmodum viderimus, invicem 
subjecti, pedesque singuli singulorum ab- 
stergentes. Christus enim sic precepit disci- 
pulis suis, sed non audivit Judas, perfidus 
servus. 

3. Bonus et solus misericors, omnia pro- 
spiciens, se ut agnum apostolis proposuit: 
Accipite, manducate corpus meum, et bibite 
ex meo sanguine. Etenim est totius mundi 
hostia mundans et propitia. Qui puro 
corde recipit, non videbit mortem, sed in 
s:iecula salvabitur : qui autem tradidit me, 
flebit et pectus percutiet Judas, perfidus 
famulus. 


triod. bolon. cum T. — ὅνπερ κατίδωμεν T. — ὥσπερ 
χατίδωμεν edd. — X. αὐτὸς ἐχέλ, T ---μαθηταῖς προῦς 
φησε bolon. ὡς προέφησε ven. abundantius el 
otiose. 

3. Solus taurin. retinuit, nec sine emolumento. 
— τὸ ἐμὸν σῶμα T, contra metrum, quod mor po- 
stulat αἰῶνας βιώσεται ; tum attica lingua non 
admittit χλαύσει. f. χλαύσεται, χόψεται. 


XIV. IN FERIA V MAGNA. A81 


, ^^ * “ 
α. Πρὸ τοῦ πάθους, δέσποτα, " τοῖς 
: * * 
μαθηταῖς σου συνδειπνήσας, ἔνιψας ^ με- 
3 e ^ ΄ 
τριο" -όνως, ἀγαθὲ, * ὑποδεικνύων τοῖς φίλοις 
σου, ^ ὁ κατὰ φύσιν ^ ὑπάρχων ἀθάνατος. 
' as P E ' «. 
β΄. Ó τῶν ἀπάντων ποιητὴς μετα τῶν 
X. » , ἃ M PS 
ποιημάτων, " ἡ ἄφραστος συφία ^ μετὰ τῶν 
ἀγραμμιάτων 
3 7 * N 4 ’ *, 3, ^ * 4 , θ 
οἰχουμένην, ^ καὶ οὐ μόνον εἰς αὐτὸ — ἠρχέσθη 
» ͵ Ἂν 
ὁ φιλανύρωπος * "^ ἀλλὰ 
)» C , * 
ἐξαναστὰς. " χαὶ τὴν διπλοίδα ^ τεθειχὼς;, 
τον » , Ἂς " * 
χαὶ TQ λεντίῳ ^ ζωσάμενος, 
χιτῶνα P 


? ΄ » X - 
συνήσθιε, τρέφων asi ^ πᾶσαν 
A A -- 
μετὰ τὸ δεῖπνον 


0 φῶς ὡς 
* ς ν y 

ὁ xxi περιύαλ- 
ἀρ τ ττὰ "e 
λων “ ταῖς νεφέλαις οὐρανὸν 

΄ 3X * 
χλίνει χεφαλὴν ^ xa νίπτει πόδας πηλίνους, 
ὁ χατὰ φύσιν * 


περι XX A duevo, 
)00* 
ὡς ἱματίῳ; 


ὑπάρχων ἀθχνατος. 


XN. Extat tantum in taurin. cod. fol. 174, vi-: 


detur fuisse acrostichis ποίημα. 


H. 


1. Antequam passus es, Domine, cum 
discipulis ecna faeta, lavisti pedes humil- 
line, o bone, ostendens tuis amicis exem- 
plum, iu qui ex natura immortalis es. 

2. Omnium Creator cum creaturis, ine- 
narranda Sapientia cum indoctis Galilzis 
cibum sumebat, dum semper nutrit mun- 
dum universum, neque id satis fuit amatori 
hominum; sed post canam, surgens, tu- 
nicamque deponens, linteoque accinctus, 
qui lucem ut chlamidem vestit, qui tegit 
coelum nubibus ut pallio, idem caput incli- 
nat, pedesque lavat lutosos, qui natura im- 
mortalis est. 


1. πρὸς τό" "Exeoávnc, dein τῇ Γαλιλαίᾳ. Vid. p. 16. 
2, λεντίῳ ἔζωσας ὁ φῶς corrupt. apogr.aut cod. T. 


——— ÓÁÁ— Ho 


XV. 1. Novum sane, ideoque vetus, immo caeteris 
omnibus multo antiquius hoc carmen videtur, 
cruci adorandie fortasse ab omni «vo christiano 
consecratum. Tituli instar, profigitur in cod. 
valic. 771, f. 483: xai προτίθεται 6 τίμιος σταυρὸς 
καὶ προσχυνοῦντες "ÁALoucw τὸν ἀλφάθητον τοῦτον, 
γχ. γ᾽. Ponitur in feria VI, inter ultimas hora IX 
preces, ubi in aliis diebus locus fit sacre liturgiae 
et canilur xovoxztov . Simul autem canebatur psal- 
nius CXVIIH, eo scilicet ritu quod post singulos 
cantici nostri τετραστίχους, interponebatur unus 
στίχος amplissimi psalmi, prout significant priora 
versiculi verba, quie in codice nostro leguntur, 
initium que habent a littera & in hune modum: 
Mazzctot οἱ ἄλλωμοι ἐν ὁδῶν, et sic porro usque ad 
litterami 9, cüi annectitur v. 9 : "Ev τινι xazop- 
θώσει,. A littera autem [D incipit secunda quam 
Graeci dicunt ejusdem psalmi στάτιν, et a littera 1 
àd O occurrunt v. 73 ad 80. Postremo ἃ littera II 
ad ὦ pergit tertia statio ex v. 132 ad 138. Utrum 
vero li tantum στέχοι, an singuli etiam et in- 
tegree. fierent. stationes, an demum pluries hoc 
alphabetum redintegraretur, non liquet; silet 
codex, silent omnia edita typica, a quibus fortasse 
ideo ritus veneraudus expunctus est, quod, quum 
simillima Ecclesi: latinae improperia referret, 


V. 


Monitum de sequentibus canticis. 


Griculis fastidio fuit. Inde in triodio edito, ubi 
nostra expectaveris, atro calculo notatur : ὅτι οὐχ 
ἔστι τὸ χοντάχιον, 

Cum autem psalmus CXVIII alphabeticus sit, 
pronum erat vel priscis christianis interpositos 
hymnos similibus notare exordiis. Haud procul 
enim, ut divi, ab incunabulis fidei, hiec patres 
nostri primum cecinerunt. Vetastatis primavae 
argumentum est libera quaedam et ingenua au- 
dacia, quae vix rhythmum (fert continuum, melo- 
dique affectat inconstautiam. Qua. quidem in- 
solentia deterritus, primum pene autuinavi, aut 
soluta sibi succedere troparia, aut duplicem 
hirmum, prieler omnem molodorum consuctudi- 
nem, alterna sibi vindicare tetrasticha. Satius 
demum est, quidquid sibi indulserit aut priscus 
melodus, aut vesanus γραφεὺς, unum statuere 
hirmum pro omuibus XXIV tctrastichis, qui ex 
duobus hexasyllabis, binisque octosyllabis alternis 
ἃ primo ad ultimum conflantur. Coterum ea est 
rhytluni sive. in metro sive in tono varietas, ut 
omnino scripturam codicis qualis est, in textum 
recipere statuerim, his tantum eriiendatis qua 
diligenti lectori, nisi extergerentur, stomachum 
moverent. Scholiola porro ex ordine litterarum 
texere placuit. 

δ 


482 


ANEPIGRAPHA, 


XV. 


IN FERIA VI MAGNA. 


|] 

a. ἄρχοντες ἙΟραίων, 
Φαρισαῖοι παράνομοι 
χατὰ τοῦ σωτῆρος 

Α , / 
πονηρὰ ἐθδουλεύσαντο. 


Dapa66av ἡτήσαντο, 
οἱ φονεῖς τὸν ὁμόφρονα᾽ 
πρὸς δὲ εὐεργέτην, 
Σταυρωθήτω, ἐχραύγαζον. 


Τ ἔγονας χατάρα 
ἑκουσίως, μαχρόθυμε " 
ἵν᾽ ἐξαγοράσης 
τῆς κατάρας τὸν ἄνθρωπον. 


Δῆμος τῶν ἙΟραίων, 
Σταυρωθήτω, ἐχραύγαζον * 
σου δὲ ὑψωθέντος, 
οἱ πεσόντες ἀνέστησαν. 


1. Principes Hebraorum, iniqui Pharis:ei 
adversus salvatorem improba deliberarunt. 
—Barrabam exposcebant, homicida consi- 
milem; ad benefactorem vero clamabant: 
Crucifigatur! — Maledictio factus es liben- 
ter, magnanime, ut hominem a maledicto 
redimeres. — Gens Hebraorum clamabat: 
Crucifigatur! Te vero sublato, lapsi surrexe- 
runí. 


A. Hoc primum tetrostichon norma esto cate- 
rorum. 

B. Si pro ἡτήσαντο legis ἐξήτουν, quo et in hoc 
sensu vell. utuntur, metro prospexeris — πρὸς 
Omisso, τὸν δὲ εὐεργ. V. 

T. ἵνα V. f. ὡς mel. — ἐχ τῆς κατ, vat. 

E. f. προσήλωσαν ξύλῳ respectu ad tr. A. 

Ζ, ἀνεδήσατο, praeter sensum minus idoneum, 


I, 
ADORATIO CRUCIS. 


B. É, μέσῳ ἀνόμων 
τὸν νόμον φυλάξαντα 
ξύλῳ προσήλωσαν 
Ἰουδαῖοι παράνομοι. 


Ζῆλον ἀνεδήσατο 
es JI e 4 
Καΐάφας ὁ ἄνομος, 
^ , 
βουλῇ συμθουλευσάμενος 
ἀνελεῖν σε, ἀθάνατε. 


ef 

Hou προσηλώθης, 
ἀνεξίχαχε Κύριε, 
ὁ ταῖς σαῖς παλάμαις 
πλαστουργήσας τὸν ἄνθρωπον. 


Θανάτου ἐγεύσω, 
θανατώσας τὸν θάνατον, 
χαὶ τοὺς τεθνεῶτας 
ὡς ἐξ ὕπνου ἀνέστησας. 


2. Inter injustos iuris custodem iniqui Ju- 
di clavis ligno affixerunt. — Invidiam suc- 
cendit scelestus Caiphas, consilio suadens 
tollere te, immortalis. — Clavis perforatus 
es, tu in malis fortissimus, o Domine, qui 
manibus tuis finxisti hominem. — Mortem 
gustasti, qui interemisti mortem, et mor- 
tuos velut e somno suscitasti. 


barbare deducitur a v. δαίομαι, cujus extat tantum 
futur. δαήσομαι et aor. 2, ἐδάην, pro quo libra- 
rius potius quam melodus invexit ἀνεδήσατο, ub! 
debuisset minus sibi notum ἀνεδάη scribere et 
metro consulere. — Mox ab ejusdem injuria ite- 
rum postulant sensus et rhythmus, dum requi- 
runt βουλῇ συμβουλεύσας. — καὶ ταῖς vat. sed ef. 
tr. ἀ in E, 


--.- . «» 


^ 
Yos 


I 
(dd 
͵ 


XV. IN FERIA VI MAGNA. 489 


Υ. [Ἰούδας ἠρνήσατο, 
ὁ ληστὴς ὡμολόγησε, 
γυμνὸν θεασάμενος 
τὸν τὴν χτίσιν χοσμήσαντα. 


Κι τίσις ἐδονεῖτο, 
καὶ τὰς πέτρας διέῤῥηξε, 
μὴ φέρουσα βλέπειν 
τὸν δεσπότην σταυρούμενον. 


Λόγχη τὴν πλευράν σου 
οἱ παράνομοι ἔνυξαν " 
4 N P1 N / 
αὐτὸς δὲ τὰς πύλας 
παραδείσου ἀνέῳξας. 


Μεσούσης ἡμέρας, 
συνεσχότασεν ἥλιος, 
E φέρων ὁρᾶν σε 
μετ᾽ ἀνόμων σταυρούμενον. 


à. Ναοῦ διεῤῥάγη 
τὸ φαιδρὸν χαταπέτασμα, 
τὴν τόλμαν ἐλέγχον | 
τῶν σταυρούντων σε, Κύριε. 


μὴ, " 
AUAo προσηλώθης, 
ἀνεξίχακε Κύριε, 


. Judas negavit, latro confessus est, te 
nudum videns qui creationem decore in- 
duisli. — Concussa creatura est, et saxa 
disrupit, non passa videre Dominum cruci- 
fixum. — Lancea latus tuum nefarii pupu- 
geruni; tu vero portas aperuisti paradisi. 
— Hora meridiana, sol obscuratus est, te 
videre non ferens inter iniquos crucifixum. 

4. Templi scissum est splendidum ve- 
lum, impudentiam ut argueret te crucifigen- 
tium, Domine. — Ligno affixus es, malorum 
patientissime Domine, qui palmis tuis ho- 


I. f. Ἰούδας ἠρνήθη, dein γυμνὸν θεωρήτας, ob 
justum rhythmum. 

Κι, ἐδομείτω sic V. 

N. τὸ ante φαιδρὸν om. V. 

ξύλῳ pro ἥλοις posito, idem est ac Η, 


“Φ ^ r4 
ὁ ταῖς σαῖς παλαμαις 
A » 
πλαστουργήσας τὸν ἄνθρωπον. 


»* 

O£o; ἐν τῷ σπόγγῳ 
xai χολήν σε ἐπότισαν, 
τὸν ἐν γῇ ἀνύδρῳ 
ποταμοὺς ἀναθλύσαντα. 


Πιλάτῳ ἔδωχαν 
τὸν σωτῆρα οἱ ἄνομοι, 
τὸν διδόντα νόμον 
μὴ φονεύειν τὸν δίκαιον. 


εἰ. Ῥάπισμα ἐδέξω 


ἑκουσίως, μαχρόθυμε, 
.Φ»"»}ῈῬ " 
ἵν᾽ ἐξαγοράσης 
m ’ ᾿ N » 
τῆς δουλείας τὸν ἄνθρωπον. 


Σταυρῷ σε πῤοσήλωσεν 
ὁ λαὸς ὁ παράνομος " 
αὐτὸς δὲ τὰ χλεῖθρα 
τοῦ θανάτου συνέτριψας. 


Ταφὴν χατεδέξω 
ἑχουσίως, μαχρόθυμε, 
ἵνα ἐκ τοῦ τάφου 
ἀφαρπάσης τὸν ἄνθρωπον. 


minem fórmasti. — Aceto in arundine et 
felle te potaverunt, qui in arido deserto flu- 


mina scaturire fecisti. — Pilato tradiderunt 


legis contemptores eum qui legem tulit, ne 
justus interficiatur. 

ὃ, Alapam recepisti sponte, magnanimoe, 
ut a servitute redimeres hominem. — Te 
cruci affixit injusta plebs; tu claustra mor- 
Us contrivisti. — Sepulcrum liber accepisti, 
magnanime, ut a tumulo eriperes hominem. 
— Elevatus in crucem Calvarii, devastasti 
mortem morte tua, immortalis Domine. 


II, παρέδωχαν V. f. mel. ἐδίδουν. 

P. f. iterum ὡς ἐξαγ. — ἐχ τῆς 9o. V. Recole 
alapam servis in libertatem vindicandis impingi 
solitam. . 

Σ, lege προσήλου imperf. pro aor. 


484 


6 

Ὑψωθεὶς ἐπὶ ξύλου 
ἐν χρανίῳ, ἀθάνατε, 
3, / * 7 
ἐπόρθησας τὸν θάνατον 
τῷ θανάτῳ σου, Κύριε. 


e. Go καὶ ἀφῇαρσίαν 
ὁ σταυρός σου ἐδλάστησε, 
φωτίζων τὰ ἔθνη 
ἀνυμνεῖν σε, αθαάνατε. 


Χ * , / 
ολὴν ἐπότισεν 
ὁ λαὸς ὁ παράνομος, 


6. Lucem οἱ integritatem crux tua ger- 
minavit, gentes illuminans ad celebrandum 
te, o immortalis. — Fel tibi propinavit 
flagitiosa plebs, quibus manna in deserto 
pluere fecisti. — Mendacem aiunt Hebraei 


"Ydo0. ἐν ξύλῳ juxta hirmum, dein θάνατον 
ἐπόρθεις, 
ᾧ, τοῦ ἀνυμνεῖν V. 


II. 


ANEPIGRAPHA. 


τὸν αὐτοῖς τὸ μάννα 
ἐν ἐρήμῳ ὀμύρίσαντα. 


V εύδονται ἑύραῖοι 
τὴν ἐκ τάφου σου ἔγερσιν; 
ἣν πᾶντα τὰ ἔθνη 
ἀσιγήτως δοξαζομεν. 


, 
()ς Θεὸς οἰκτίρμων 
χαὶ φιλάνθρωπος, Κύριε, 
σῶσον τοὺς ἐν πίστει 
ἀγυμνοῦντας τὰ παθη σου. 


tuum e sepulcro reditum, quem nos omnes 
gentes infatigabili voce glorificamus. — Lt 
Deus misericors et clemens, salvos fac nos, 
tua vulnera cum fide celebrantes. 


X. σὲ ἐπότισεν V, 
V, δοξαζόμεθα V, contra perpetuum usum. 


IMPROPERIA. 


! ? : 
&. Ερθήρευσαν με ἄνομοι, 
ὡς λέων ὡουόμενοι, 


]. Ut feram sectati sunt me iniqui, sicut 
160 rugientes, in me collabentes, Pilato aie- 


II. Hic saue et statim ab initio spirat vetustis- 
simi carininis τὸ 9g:25, οἱ ea quam prie se fert 
melodia vere sacra, ssuvózaz:«; est enim veluti 
pagina sancta, divinis ubique verbis allata, tan- 
quam ab ore Christi, jam iui proguinio assurgeutis. 
Qui tragico ritu a choro salutatur et excitatur; 
et vix solus adesse et alloqui caepit, quum alii post 
alios divino quasi furore acti, in scenam irruunt, 
miscentur, vociferantur. In hoc personarum tu- 
multu, arduum esset rhytlimum discernere. aut 
numerare sive στίχους, sive strophas, nisi littera- 
rum indago subesset, ac identidem insonaret 
ferocis populi τὸ ἀπηχούμενον, sive rictus potius 
quam plausus : "Agov, ἄρον! Fac vero secernantur 
στίχοι, troparia, stroplhue et antistropha ; in ver- 
siculis dividendis harebis, uti et ego adhucdum 


χατ᾽ ἐμοῦ προσπίπτοντες᾿ 
Τῷ Πιλάτῳ ἔλεγον " 


bant : Tolle, tolle, crucifige... nihil mali [ἃ- 
cientem. 


hireo. Medium quasi opus assignare ausim inter 
metrica poemata et solutas liberasque melodias, 
quas plerumque idiomela affectant. Agedum, [res 
sius singula scrutari operze pretium est. Opus extat 
in cod. vatic. 771, f. 182, priinisso hoc typico : 
Καὶ ἀντὶ τοῦ χαθίσματος xovódxtov, ἦχ. πλὸ΄, ὑπὸ τοῦ 
ἀλφχθήτου. 

1. Hoc proceinium rubro colore insiguitur. — 
ὡς λέων. Ps. XXl, 14. — "Agov. Joan. XIX, 15. 
Ipsum hoc ἀναχλώμενον, ut habet Suidas de ephy- 
mnio, sub oculis ponit duplicem chorum; prior 
vociferatur "Agov, ἄρον, σταύρωσον, posterior subdit, 
ὑπαχοῆς instar, τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. Utinam 
libellus adsit cum singulis rerum notis, aut ἰ0- 
quax musica e mutis membranis, interpretis vicc, 
erumpat. 


XV. IN FERIA VI MAGNA. A85 


ἄρον, dpov, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


3 
I 
β΄. Ανάστηθι, Κύριε, 
πρόφθασον αὐτοὺς, 
χαὶ ὑποσχέλισον αὐτούς" 


Βαὸδίζουσι γὰρ ὁδοὺς οὐχ ἀγαθάς. 


Léa τὸ στόμα αὐτῶν 
3 ^ A P4 Li 
ἀρᾶς καὶ πικρίας χαὶ δόληυ. 


Δόντες με χριτηρίῳ 
M3? / / 
xai ἐβόησαν, λέγοντες" 
ρον, ἄρον, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


Ι É e 7 L : 
γ΄. Eipgovóct με πειράζοντες 
Σὺ εἶ ὁ Χριστός ; 


7 E » , - n 
“ωὴν ἄλλοις παρέσχες, σῶσον σαυτόν: 


^ 
Η εἰ Υἱὸς εἶ τοὺ Θεοῦ, 


J τ φψῳ 
φανέρωσην ἡμῖν. 


(Θανατῶσαί με φλεγόμενοι, 
καὶ ἐρόησαν λέγοντες * 


2. Exurge, Domine! ΙΓ ν ΓΙ eos, et crure 
subjecto, labefacta illos. — Ambulant enim 
vias non bonas. — Os eorum plenum est ma- 
ledicto, amaritudine et dolo.— Me tribunali 
tradentes, etiam vociferati sunt, aientes : 
« Tolle, tolle, crucifige... nihil mali facien- 
« lem. » 

3. Interrogabant. me tentantes : « Tune 
« Christus es? — Vitam aliis dedisti, salva 
« te ipsum. — Autsi tu es Filius Dei, mani- 
« festum fae nobis. » — Occidere me exar- 
descentes, etiam clamitavere inquientes : 
« "Tolle, tolle, erucifige... nihil mali facien- 


2. Totus hie chorus intonat et quam egregie! 
Ipsa verba sunt psalmi XVI, 13, a quorum rhythmo 
vix recedunt priores versus trop. 6, 7. — βαδί- 
ζουσι, Cf. ad litt. Z, Κι, — γέμον. V. Ps. XIII, 3. 

3. σύ, Matth, XXVII, 40. 


1 T " 
Ápov, ἄρον, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


δ΄. Ἰούδας με παρέδωχε 
φιλήματι δολιότητος. 


Καὶ ρυπτόμενοι μετὰ ξύλων ὡς ἐπὶ ληστὴν, 


Λαλοῦντες πονηρὰ 
χατὰ τῆς ψυχῆς μου, 


Μάτην λογιζόμενοι, 
xai ἐῤόησαν λέγοντες " 
τ - » 
Á 0v, ἄρον, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


εὖ. Νυχτί με παρέθεντο 
, M ον ἃ “ὖ "T 
εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ Καϊάφα" 


- “ὦ ^v 4 ΄ῳ 
VLévoy μὲ ποιοῦντες τῶν ἐντολῶν 
τοῦ Θεοῦ, ἔλεγον " 


O τὸ σάδδατον βεδηλῶν, 
χαὶ τὸν νόμον καταλύων. 


Π , ^" 
Uo p. παρέδωχαν 
Α 9» 7 
χαὶ ἐοόησαν, λέγοντες " 
τ , 
Apov, ἄρον, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


tem. » 

4. Judas me prodidit osculo perfidia. — 
Se abscondentes cum fustibus, tanquam in 
latronem, — loquentes perversa contra ani- 
mam meam, — írustra meditantes, etiam 
conclamabant in hzc : « Tolle, tolle, cruci- 
« fige... nihilmali facientem. » 

9. Noctu me sistebant in aulam Caipha. 
— Alienum me facientes a mandatis Dei, 
dixerunt : « — Tu sabbatum destruens, le- 
« gemque transgressus. » — Pilato me tra- 
diderunt, et succlamabant dicentes : « Tolle, 
« tolle, crucifige... nihil mali facientem. » 


^. Matth. XXVI, 44; Luc. XXII, 48. — ξύλων xal 
xy 3:96» cod. ex Matth. XXVI, 55. 

5. βεδηλῶν absolute, velut in abrupta periodo. 
Joann. XIX, 7. 





— 


486 ANEPIGRAPHA. 


e 
! : τὸ 
e Ῥυόμενος ὁ Πιλᾶτος 
τὴν ψυγὴν αὐτοῦ, 
ἐνίπτετο τὰς χεῖρας" 


Σύροντες δέ με ἐπὶ ἀνόμου 
βήματος, ἔλεγον " 


" 4 
ἐν ποιήσομεν Ἰησοῦ 
τῷ βασιλεῖ τῶν ἰουδαίων - 


ε 
/* 
Υ ποδάλλοντές μὲ χριτηρίῳ, 
καὶ ἐδόησαν, λέγοντες " 
* - 
Αρον, ἄρον; σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μιὴ ποιήσαντα. 


6. Liberaturus animam suam Pilatus, la- 
vabat manus suas. — Me autem vi trahentes 
coram impio tribunale, effati sunt: — «Quid 
« faciemus huic Jesu regi Judaeorum? » 
— Substernentes me judicandum, ctiam in 
heic erupere : « Tolle, tolle, crucifige... 
« nihil mali facientem. » 

1. Occidere me sitibundi jam antea ho- 


6. χεῖρας, Matth. XXVII, 24. Simillimi sunt tres 
priores versiculi sequentis trop. dummodo in al- 
tero legatur: φλεγόμενοί us. — ποιήσωμεν V. 

7. Plurima sunt Isai»? loca respicienda. — 
Ψυχήν. Cf. Joan. XI, 50. — πρόθατον. Is. LVI, 7. 

Haud temere vetustis accensui condakiis hazec 
duo carmina; non solum enim id suadet locus 
in officio, rhythmi indoles et solemnia ephym- 
nia : sed hunc titulum xovóáztov posterius carmen 
aperte in cod. servavit. Sub eodem titulo adhuc in 
usu erant usque ad sieculum XV. Nam in triodio 
vaticano fere XVI sc;culi, sub num. 769, f. 219 in 
feria VI, ubi hora IX describitur, typica similia his 
qua in vetusto 771 leguntur, scilicet post evange- 
lium Joannis ἄγουσι z. x. £. duo condakia recen- 
sentur : εἶτα μὴ παραδώχῃς ἡμᾶς — tpisáytov, — τὸ 
κονδάχιον. — τὸ χύριε ἐλέησον. — οἱ μαχαρισμοί, ---- τὸ 
πιστεύω. — τὸ ἄνες, ἄφες, --- τὸ πάτερ ἡμῶν, — τὸ 


! 5 
ζ΄, Φυονεῦσαί μ8 φλεγόμενοι 
οἱ πρὶν φονευταὶ, 
ὡς εἶπεν Ἡσαΐας, 


X εἴρας θέντες ἐπὶ τὴν χεφαλήν μον, ἔλεγον᾽ 


V'oyv μίαν ἀπολέσωμεν, 
ἵνα ὅλον τὸν κόσμον χερδήσωμεν. 


e 
Q. πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθην, 
xat ἐδόησαν, λέγοντες" 
τ - 
Ápov, ἄρον, σταύρωσον 
τὸν ἁμαρτίαν μὴ ποιήσαντα. 


Ἐθηρευσάν με ἄνομοι ὡς λέων... 


micidz, ut dixit Isaias, —.manus in caput 

meum ponentes, aiebant : — α Animam 

« unam perdamus, ut totum mundum lucre- 

« Inur. » — Sicut ovis ad occisionem trahe- 

bar, et clamabant his vocibus : « Tolle, 

« tolle, crucifige... nihil mali facientem. ἡ 
Ut leo, impii sectati sunt me... 


χογδάχιον, — τὸ χύριε ἐλέησόν με. — xal τὸ ὄνομα 
Κυρίου. Tunc vespere Sequuntur. Que memo- 
rantur hic xovó&xix, eadem quam nostra censeo. 
Hac die enim alia nunquam inventa sunt. Tum eo 
vetustiora z;estimanda sunt, in primis posterius, 
quod vix ac ne vix quidem rhythmum, metrum, 
tonumque patiuntur ; sunt quasi prima nascentis 
hujusce melodie et puerascentis dubia linea- 
menta. Quum autem constans apud Grecos tra- 
ditio sit, tum editis veteribus triodiis, tum variis 
codd. confirmata, inter quos vatic. cod. reg. 30, 
totum feri; VI officium, maxime in hisce majo- 
ribus horis, fuisse a S. Cyrillo Alexandrino con- 
ditum et constitutum , per me licet veneranda 
illa idiomela celeberrimo patriarchae accepta re- 
feras, nisi usque ad primos hymnorum parentes, 
Hierotheum, Areopagitam , aliosve viros aposto- 
licos ascendere malueris. 


m 


481 


ΧΥ͂Ι. 


IN SABBATO MAGNO. 


Év σινδόνι χαθαρᾷ 
χαὶ ἀρώμασι θείοις. 
τὸ σῶμά σου τὸ ἅγιον, 
ἐξαιτήσας loco 
τὸν Πιλᾶτον. σμυρνίζει 
xai τάφῳ χατατίθεται 
τῷ ἑαυτοῦ ὁ παναοίδιμος’ 
et » 
ὅθεν ὄρθριαι 
αἱ μυροφόροι γυναῖχες 
ἀνεθόων Got 
Δεῖξον ἡμῖν, ὡς προεῖπας, 
Χριστὲ, τὴν ἀνστασιν. 
! ὁ , δ 1 " 
β. O οὐρανὸς, μὴ σκυθρώπαζε, 
καὶ οἱ ἀγγέλοι, 
σὺν ἀνθρώποις xai χτίσμασι, 
τὸν ποιητὴν xai Θεὸν ἡμῶν 
τάφῳ χεχλεισμένον 
καθορῶντες, ὡς ἀνθρωπον᾽ 
δι ἡμᾶς γὰρ ὑπέμεινε 
τὰ ὀνείδη xai ἐμπαίγματα, 
jl / 
χθὲς χαθηλούμιενος 
τῷ σταυρῷ, καὶ ῥαπίσματα. 
Ὶ » - A 
ἐξ ἀχανθῶν δὲ 
τὴν θείαν χάραν 
αὐτοῦ ἐστεφανωμένος, 
ὄξος πέπωχε διψήσας 
σὺν χολῇ, καὶ ἐχεντήθη" 
δεῦτε οὖν, θρηνοῦντες 
σὺν ταῖς μυροφόροις, 
αὐτῷ πιστῶς βοήσωμεν" 


Ἡμῖν δεῖξον, δέσποτα, 


XVI. Vix Romani non erit hic psalmus, quo 
ipse titulo utitur melodus in acrostichide plu- 
rima; insertus preterea in corsinium est inter 
insigniora ejusdem poemata. Extat fol. 100 sub 
epigraphe: Τῷ ἁγίῳ χαὶ μεγάλῳ aa66Ato , xovodx. 
Ty. α', πρὸς τό" “Ὅταν ἔλθῃς 6 Θεός. 


I, 


4. Sindone munda involvit 
et aromatibus sacris 
sanctum corpus tuum 
postquam petiit a Pilato, 
Josephus ungit, 
et in tumulo deponit suo 
vir longe nominatus. 
Tum surgentes mane 
mulieres unguenta ferentes, 
tibi sursum acclamabant : 
« Ostende nobis, ut przdixisti, 
« Christe, resurrectionem. » 

2. Colum, vultu noli horrere, 
neque horrete, angeli, 
cum hominibus, cumque creaturis, 
quamvis creatorem et Deum nostrum, 
tumulo inclusum, 
sicut hominem videatis ; 
propter nos enim sustinuit 
vituperia et ludibria, 
heri, dum cruci 
affigeretur, immo et alapas; 
et spinis etiam 
sacro ejus vertici 
pro corona impositis, 
acetum in siti ebibit 
cum felle, et lancea punctus est. 
Adeste ergo, lamenta dantes 
cum unguentiferis, 
ipsi cum fide clamemus: 
« Nobis ostende, Domine, 


1. Hirmus ὅταν ἔλθης supra IREHUT S Roman. 
VI, p. 35. — τῷ Πιλάτῳ C. 

2. Ibid. πρὸς τό To φοδερόν σου, vid. p. 36. — 
xai ἐμπαίγματα lege cum elisione, quam hymnodi 
scribere non solent. — F. ῥυπάσματα « opprobria. » 
“-« στεφανούμενος C, — πιστῶς add. 


" E 
ΠΕΣ 


488 


ὡς ἔφης καὶ XTa6t, 
Χριστὲ, τὴν ἀνάστασιν. 


, Ἐχλλων Δαυὶδ προὐπέφηνε d 


τὴν κα- 
* Ὁ ΄- ΄ * 
ἡσοῦ μου, τοῦ πάθους cou * 


τάπαυσιν, 


M / e » 
Αρατε πυλᾶς, Qt Q7 f oV TES , s Y ov, χαὶ αἱ 


πύλαι αἰώνιοι. ἐπάρθητε * ^ οἱ βοχλοῖ, 
χαταθλχσθητε" " ὁ τῆς δόξης γὰρ Κύριος * 
ἐπεισελεύσεται " ἐν τῷ ἄδη, ὡς ἄνθρωπος, E 
xai ἀναστήσει " τοὺς ἀπ᾽ αἰώνων " θανόντας 
παραβάσει; * τὸν Αδὰμ μετὰ τῆς Εὐας, 


* ΄ A M 
παντας τοὺς πρὸ 
χαὶ ἕως νῦν 


χαὶ ἁγίων τᾶς χορείας, 
Νῶε * zai per τὸν Νῶε, 
ἐκλάμψαντας "" ἡ μεθ᾽ ὦ ὧν ἐξαιτοῦμέν σε, "ἡμῖν 
χαὶ ἀνάδειξον, [ ὡς ἔφης ; καὶ éco. ] * 
Χριστέ, τὴν ἀνάστασιν. 

δ΄. ἄλλον Θεὸν UT γομίσωμεν, ἢ ἀνεβόησε * 
τοῖς ἐν ἄδη ὁ Πρόδρομος, ^ ὑπὲρ ἡμῶν σταυ- 
ῥυύμενον, εἰ μὴ ὃν οἱ πλάνοι ἢ Ἰουδαῖοι 
ἐνόμισαν 
τὸν λίθον σφραγίσαντες ^ ὑπανεχώρησαν ^ 
καταστήσαντες QU Sa θαρσεῖτε ἢ 
χαὶ μὴ φούεῖσθε, " mpavóroxoc γὰρ πέλει ἢ 
ἐν νεχροῖς, ὥστε moon ἢ ὁ αὐτὸς ποὺ τοῦ 
ἢανάτου. ^ ἄσωμεν δὲ ἄσμα, χαίροντες οἱ 
πᾶντες, "SW yo 
προκατάλαθε, * xai δεῖξον τοῖς δούλοις σου, ^ 
Χριστὲ, τὴν ἀνάστασιν. 

e. Λόγε Θεοῦ ὁμοούσιε T 
τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Πνεύματι, 
' πάθος, ἐπ᾽ τ στῶν ? 
ide dT ἔργων σου, 


ὡς YEX00V, n c M χαὶ 


αὐτῷ χαὶ ἀναχράξω Lew" 


καὶ συνάναρχε 
*X 4 * ,»7 4 
ὃ πρὸ αιώνων 
ποοώρισας 
ἐτελείωσας. ἢ 
ὡς Μωσῆς προηγόρευσε * πάλαι ὁ ἀραιὰ 
* 
εὐλογεῖν σε τὴν σήμερον" ^ τῶν yao χτισμά.- 
x 2 . / X5 , - :6àd ἃς 
τῶν " τότε ἐπλήρους ^ EV do τῇ £60 0pm 
τὰς Wis μεγαλουργίας, * xai νῦν πάλιν 
ἀξιώσεις “ E ζωοποιοῦ σου ; ERU, ἧς 
" ἁγίας ἀναστάσεως. ᾿ ἜΝ πάντας 


ἡμερῶν 


προέθου, 


3. Δαυίὸ, Ps. XXIII, 7, 9. — f. ἐχλείψαντας, nisi 
audieris de cuuctis hominibus ἐχλάμψαντας, quo 
sensu ὃ φὼς est homo. — xoi ἣμῖν ἀνάδ. C, omisso 
uno v. seq. 

4, ὑπὲρ ἡμῶν σταυρούμενον deficiente syllaba, — 
προχατάλαδε compositum ac geminum est cum 


ANEPIGRAPHA. 


« ut dixisti, et omnibus, 
« 0 Christe, resurrectionem. » 


3. In psalmis prius David cecinit tuorum, 
o mi Jesu , dolorum cessationem: « Tollite 
« portas, o principes, inquiens, et vos, pore 
« aternales, elevamini, Vectes, confringi- 
« mini. » Gloriv enim Dominus penetrabit 
in infernum, ut homo, et mortuos ob la- 
psum a se:culo excitabit, Adamum simul et 
Evam et sanctorum turmas, omnesque ante 
Noe et post Noe, et eos qui hactenus efílo- 
ruerunt; quibuscum te deprecamur, et no- 
bis et omnibus ostende, ut dixisti, Christe, 
resurrectionem. 


4. « De alio Deo ne cogitemus, contesta- 
« tus est Prascursor jacentibus in orco, qui 
« Sic pro nobis sit crucifixus, przeter eum 
« quem mendaces Judci reputarunt quasi 
« mortuum, et recluserunt, et lapidi sigillo 
« affixo, positis custodibus , abierunt. Αἰ 
« confidite, et ne terreamini : primogenitus 
« enim est ex mortuis, ut ipse ante mor- 
« tem predixit. Cantemus canticum, lali 
« omnes , et ipsi elamemus: Cito descende, 
« et servis ostende tuis, Christe, resurrec- 
« tionem. » 

9. O Verbum, Dei Patri ac Spiritui sancto 
consubstantiale et cozeternum, quam tu ante 
siecula preefinisti passionem , illam in ulti- 
mis diebus persolvisti, quiescens a labori- 
bus, ut olim justus Moyses przsignificavit, 
te nempe benedicere hanc diem; nunc nam- 
que in hac septima die, creationum imple- 
visti splendida magnalia , et nunc ecce, ut 
statuisti prius, camdem honestabis vivifica 
illa tua et sacra resurrectione; quam omni- 


precedentibus apud Romanum XIX, 5, χαταλαίὼν 
qui descendit, ubi vide not. et XX, 8 χαταλαμθάνεϊ. 
— Cf. Jo. XVI, 33; Apoc. I, 5. : 

S. Pergit f. sermo Joannis. — χαταπαύσας τῶν 
ἔργ. C. em. ex Gen. 11, 3, κατέπαυσεν ἀπὸ πάντων 
τῶν ἔργων, — προανέθου C. 


Afta 


χὰ 
ε 


XVI. IN SABBATO MAGNO. A89 


ἀξίωσον ἢ θεάσασθαι αὔριον, 
λυέλεε. 
* Oa: Ἶ 
ς΄. Μεγαλοφώνως i “ΠΌΤ τεῦ σηέποτε 
ὁ προφήτης τὴν ἔγερσιν ᾿ λέγων. [ Ποῦ χέν- 
τρὸν σου, θάνατε; τοῦ $095 ἄδη, νῖκος 2^ 
Κατεπόθη ὁ θάνατος, " καὶ ὁ din; νενέκοω- 


Χριστὲ πο- 


* Ud e ^ * o ἃς 4, b 
ται. " Καὶ ἡμεῖς νῦν βοήσωμεν ^ πάντες xat 
» * - ' *- Re? LAN 
εἴπωμεν * ^ Ποῦ λοιπόν cov, ὦ Πάνατε, ^ τὸ 
^ 7^ ET ^s A » 
νῖχος πέλει ; ποῦ ἢ παρ, pios 7 xa Rr 


στος γαστήρ 2005 T ἰδοὺ αὔριον ἐμέσεις " οὺς 


χατέχεις ἀπ᾽ αἰώνων. ᾿ Ποῦ δέ σου τὸ χέν- 
TpoV, m ζδη δε δεμέ γε: ἢ ὁμοῦ, Quot, πε- 
πάτησθε, " dx ἔχοντες δύναμιν" dui γὰρ 
γαρίζεται ^ ἢ Χριστὸς τὴν ἀνάστασιν. ^ 


ES L E ΄ / X 0€ 

es A ἐν τῷ τάφῳ τἀ TOUS οἱ πα- 
βάνομοι Ἐ δ ας; σφραγίσαντες ^ τὸν λίθον, 
ὡς Us πιστεύσαντες * ow ἐγηγέρθαι, 
καθὼς εἶπεν, τριήμερον, * xat ὀφθῆναι τοῖς 

JL * X 
ἕνδεκα ἢ eret 44i ἅπασι ^ τοῖς μαθη- 
- X* 5 , 
ταῖς αὐτοῦ, " τοῦτον ἤλθοσαν σήμερον * αἱ 
, X v / ἃς , 

μυροφόύροι " ὄρθριαι xooxt θεάσασθαι θρη- 

“ * ΝΌΘΩΝ πα ' ΄ 9$] M 
νοῦσαι, ^ xai ἀλεῖψαι | μετὰ μύρων “ Ἰησοῦν 
τὸν Daena * εἶδον δὲ ἀγγέλου * θέαν ἊΣ 
δοῶσαν * αὐταῖς " M7 χαταπλήττεσθε, ἢ ὧ 
γύναια ἅγια, 2 ταχὺ γὰρ θεάσεσθε ἢ Χριστοῦ 
τὴν ἀνάστασιν. 

* E 

ἡ. Σύμθολα νίχης ἀράμεναι M ἀπό- 

φασιν * τοῦ ἀγγέλου, ὑπέστρεψαν * αἱ μυοο- 
* 

φύροι JOuoUeyaEs χαὶ τοῖς ἀποστόλοις 
ἅπερ εἴδοσαν, ἔφησαν " * ὅθεν fuse σιγή- 
σαντες " οἱ ἀμφότεροι ηὔζαντο * λέγοντες " 

; * 
Κύριε, ἢ δεῖξον τάχος τὴν yepetw , χαὶ 
δκθρπισυν τῶσαν οἱ ἐχθροί σου ^ παντες εἰς 
τὰ ὀπίσω᾽ ὁ ἀδὰμ. δὲ χαὶ ἡ Εὔα ^ σὺν ἡμῖν 


ἐπευφρανθῶσι, S τάγματα δικαίων ἢ πάντων 


6. λέγων. Inde duos versus librarius pervertit, 
citius in transitu ab folio ad aliud raptus in verba 
Pauli: | Cor. XV, 54: ἔγερσιν τῆς τοῦ Ἀυρίου σταυρώ- 
σεως, λέγων * κατεπόθη διὰ νίχης 6 θάν. Plura frigide 
adjecta si omittantur, ccetera aptissimesupplentur 
ex Apostolo et Is. XXV, 8. Neque obstat empha- 
tica repetitio proxima. 

7. ἤλθωσαν €. ἐχεὶ ἐχθοῶσαν C. 


bus cras, dignator manifestam facere, o 
Christe misericordia immense. 

6. Tonante olim voce Osee propheta te 
pra dixit surrecturum, aiens : « Ubi aculeus 
« tuus, o mors ! ubi vietoria tua, inferne? 
« absorpta est mors, et infernus interem- 
« ptus est. » — Nosque nune clamemus 
omnes et dicamus : « Ubi demum, o mors, 
« victoria tua est?ubi tuus omnia voraturus 
« et inexplebilis venter? Ecce cras evomes 
« quoscumque a seculo sorbuisti. Ubi 
« aculeus tuus, inferne vinculis constricte? 
« Simul, inquit, conculcati fuistis, vim nul- 
« lam habentes. Nobis enim largitur Chri- 
« stus resurrectionem, » 

7. Quem in tumulo incluserunt scelesti 
Jud:i, sigillato lapide, ac si persuasi sint 


* ' eum non esse, ut dixerat, surrecturum tertía 


die, ostensurumque se undecim apostolis, et. 
omnibus discipulis suis, eum hodie ut 
cernerent gemebund:x venerunt matutine 
puella unguentifere, utque ungerent un- 
guentis Jesum regem: at viderunt quem- 
dam specie angelis similem, illis claman- 
tem : « Ne formidetfis, o sacrae mulieres, 
« cito enim videbitis Christi. resurrectio- 
«nem.»  . 

8. Victoria velut signa sursum ostentan- 
tes illam angeli manifestationem, hilares 
puelie unguentarie reverse sunt, et ea qua 
viderant, apostolis retulerunt. Dein, facto 
silentio, ambo chori in fide orabant aientes : 
« Domine, cito manifesta resurrectionem, 
« et dissipentur inimici tui omnes, retro 
« prostrati. Adam autem et Eva nobiscum 
α exultent, simul et omnium agmina justo- 


8. ἅπερ ἴδωσαν C. Semel et iterum incidimus, ut 
Loties alibi, in quiedam  alexandrina glossemata, 
qui melodi primum hauserunt ex LXX ; sic ἤλ- 
θοσαν in Ex. IV, 27; ps. XALVII, ὃ. Deinde maximo- 
pere notandum, uti jam diximus , Alexandriam 
esse primam tropariorum patriam , nec mirum 
multa inde oriunda ad melodos ctiam tersos et 
optimos migravisse. Quibus mendis detersis, si 


πα — om —— 


490 
E - * 
xai ἀγγέλων, ἢ ὧν ταῖς εὐχαῖς, φιλάνθρωπε, 
xc νῦν ἡμᾶς λύτρωσαι " παθὼν, ἵνα ἴδωμεν, " 
Χριστὲ, τὴν ἀνάστασιν. ' 


menda sunt, et omnibus equo animo consideratis, 
carmini nostro quum non desit lyricus vstus, nec 
theologica sententia, neque verborum lepor aut 


ANEPIGRAPHA. 


« rum et angelorum, quorum precibus, o 
« hominum amator, nos quoque postquam 
« passus es, libera, ut videamus, o Christe, 
« resurrectionem. » 


venustas, nihil obstat quin magno illi Romano 
ascribatur. Sane ad etatem pertinet, in qua 
adhuc tragica fervebant. 


IT. 


/ 
a. Τὴν «6vucaov ὁ χλείσας 
νεχρὸς ὁρᾶται, 
4 7 ) δό 
xai σμύρνη καὶ σινδόνι 
ἐνειλημένος, 
ἐν τῷ μνημείῳ χατατίθεται 
ὡς θνητὸς ὁ ἀθάνατος " 
γυναῖκες δὲ αὐτὸν 
5 / / 
ἦλθον μυρίσαι, xXaíoucat 
πικρὸν, xal ἐχδοῶσαι ’ 
Τοῦτο σάδόατόν ἐστι 
τὸ ὑπερευλογημένον, 
E) T7 X * , Z 
ἐν ᾧ Χριστὸς ἀφυπνώσας 
ἀναστήσεται τριήμερος. 
β΄. ὁ συνέχων τὰ πάντα 
ἐπὶ σταυροῦ ἀνυψώβθη ’ 
xai θρηνεῖ πᾶσα ἡ κτίσις 
^s / / 
τοῦτον βλεποῦσε κρεμάμενον 
& ^ , 
γυμνὸν ἐπὶ τοῦ ξύλου * 


4, Qui claudit abyssum, mortuus cer- 
nitur, et myrrha ac linteo involutus, in 
monumento deponitur ut mortalis mori ne- 
scius. Mulieres vero ibant ut ungerent eum, 
flentes acerbe, et clamantes : « Hoc sabba- 
« tum est superbenedictum, in quo Christus, 
«somnum excutiens, tertia die resurget. » 

2. Qui omnia continet, in eruce exaltatus 
esf. Et luget omnis creatura, eum videns 


11. Alterumne erit Romani canticum in eo- 
dem sabbato, cui superiorem psalmum videtur 
consecrasse ? Digna interim sunt, quamvis male 
vexata, quae usque serventur, ob rarum et splen- 
didum modulum, semel hactenus repertum in 
amplissimo de tribus pueris poemate, sine con- 


4 A , Led 
ὁ ἥλιος τὰς ἀχτῖνας 
ἀπέκρυψε, χαὶ τὸ φέγγος 
e? » 3 
οἱ ἀστέρες ἀπεθδάλοντο " 
ἡ γῆ δὲ σὺν πολλῷ 
τῷ φόῤῳ συνεχλόνηται * 
ἡ δὲ θάλαττα ἔφυγε, 
ς 2 4 / 
XO αἱ πέτραι διεῤῥάγησαν d 
μνημεῖα δὲ πολλὰ 
ἀνεῴχθησαν, χαὶ σώματα 
ἠγέρθησαν ἁγίων ἀνδρῶν" 
Φ 7 s , 
ἄδης κάτω δὲ στεναζει, 
xoi ἰουδαῖοι σχέπτονται 
συχοφαντῆσαι Χριστοῦ τῆν ἀνάστασιν' 
1 i ΄ 
τὰ δὲ γύναια χράζουσι * 
Τοῦτο Σαδθατόν ἐστι 
ALI / 
τὸ ὑπερευλογημένον, 
ἐν ᾧ Χριστὸς ἀφυπνώσας 
ἀναστήσεται τριήμερος. 


suspensum, nudum in ligno. Sol radios abs- 
condidit, et fulgorem stelle dimiserunt. 
Terra autem multo cum terrore concutitur. 
Mare aufugit, et saxa dissiluere. Plurima 
etiam monumenta aperta sunt, et corpora 
sanctorum virorum erecta sunt. Orcus sub- 
tus plangit, et Judz:i considerant, ut falsum 
esse dicant Christum surrexisse. Mulieres 
vero clamant : Hoc sabbatum... 


troversia eidem ascribendo. Quod hic novum est, 
prestitit cod. taurin. f. 176. 

1. Ibid. πρὸς τό - Χειρόγραφον. Cf. p. 185, ubi v.6 
habet novem syll. et alia ob ephymnia variantur. 
Triodia edd. hoc et sequens tr. habent. 

2. [bid. πρὸς τό: Τάχυνον. Variantur 4 vers. 8 9 


a4 


£M 


XVI. IN SABBATO MAGNO. 491 


U Á " ᾽ L 
y: ἄνω τῶν ἀσωμάτων 

4, € s 
ἐξέστησαν αἱ δυνάμεις 

€ τῳ 4 
ὁρῶσαι τὸν βασιλέα 
ἀφυπνώσαντα, ὡς ἀνθρωπὸν᾽ 
χάτω δὲ στρατιώτης 
πλευρὰν τὴν τοῦ ζωοδότο" 
ἐκέντησε, καὶ ἐξῆλθεν 
αἴυα καὶ ὕδωρ, ὡς γέγραπται: 
δύο πηγὰς μυστιχῶς 
ἀναθλύσας ὁ φιλάνθρωπος, 
ἐν αἷς ἀποπλύνωμιεν 

* N e /, 
τὰ ψυχικὰ ἡμῶν μολύσματα, 


3. Obstupuere sursum spirituum potesta- 
tes, dum vident regem somno deditum, 
ut hominem. Infra vero miles latus auctoris 
vita» cuspide tetigit, etexiit sanguis et aqua, 
ut scriptum est, dum salvator clemens my- 
stice scaturire facit duos fontes, in quibus 
abluimur animarum maculis, ut. mundi 


ad 14, quorum divisio ambigua est. Rhythmus 
suadet θρηνεῖτε, et infra πᾶσα fj γῆ. — συνεκλόνειτο 
T. — διεῤῥήγοντο T. — Post κάτω add. δὲ ex trop. 
sequenti. 

3. Mel. pro rhythmo αἷμα ὕδωρ tt. — ἀναῦλ. ὃ 
φιλάνθρωπος, quo keditur rhythmus et syntaxis, 
nisi nominat. sit absolute. — ὑπάρχοντα T, — Ite- 
rum tonus requirit cum metro τὸν xat ἐν θοόνῳ xal 
τάφῳ. — Ubique nec sine acumine debet ἀφυπνώ- 


χαὶ χαθαροὶ αὐτῷ 

μετὰ πίστεως προσέλθωμεν 
σὺν Ἰωσὴφ καὶ Νικοδήμῳ 
τοῖς ὁσίοις, χαὶ τοῦ ξύλου 
χαθέλωμεν, καὶ θάψωμεν 
τὸν ἐν θρόνῳ καὶ ἐν τάφῳ ὑπάρξοντα, 
καὶ βοήσωμεν σήμερον " 
Τοῦτο σάῤδύόατόν ἐστι 

τὸ ὑπερευλογημένον, 

ἐν ᾧ Χριστὸς ἀφυπνώσας 
ἀναστήσεται τριήμερος. 


apud eum fideliter accedamus cum justis 
Josepho et Nicodemo, et a ligno amovea- 
mus et sepeliamus eum qui in throno simul 
et tumulo erit, et clamemus hodie: Hoc 
sabbatum est pr: omnibus benedictum, in 
'quo Christus somnum excutiens tertia die 
resurget. 


σας intelligi « somno mortis datus », ita ut simul 
somni finis menti subeat. — Post trop. 3, in 
codice T quidam continuo leguntur, alius ta- 
men argumenti, ex quadam eucharistica melo- 
dia : Σιγησάτω πᾶσα σὰρξ, «ol μηδὲν γήϊνον ἐννοείτω. 
^O γὰρ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων, xol χύριος τῶν 
χυριευόντων ἔρχεται τοῦ σφαγισθῆναι, χαὶ δοῦναι (], 
δοῦναι ἑαυτὸν vel δοθῆναι) τοῖς πιστοῖς ἐν (f. εἰς) 
βρῶσιν... Nec plura. 


XVII. 


FERIA IV, IN MEDIA PENTECOSTE. 


! τω t φω -— ^v ) * 
& . Τῆς ἑορτῆς τῆς νομικῆς μεσαζούσης, 
ε - e 4 * 
ὁ τῶν ἁπάντων ποιητὴς καὶ δεσπότης, ᾿ πρὸς 


XVII. Grandior cxteris, quicumque sit is me- 
lodus ; haud enim hicsunt lenta et prolixa Josephi 
epicheremata ; nec Theodori inaudita fulgura; 
neque etiam Romani lusus et acumina. Profundus 
tamen est noster, grandiloquus , vere Dirczus, 
quidni ergo magnus Elias? qui domestica ha- 
bitat, quando Judaos montes, fontes, puteos 
digito monstrat, contribulemque Samaritanam 
graphice depingit. Ne de amissis iterum doleam, 


1. In media legali celebritate, o creator 
ac dominator omnium, tibi astantibus dice- 


bene est quod preter editos, prasto habemus 
duos classicos libros, taurin. f. 184 et corsin. 
f. 113, inscriptos: Κονδάχιον εἰς τὴν μεσοπεντη- 
χοστήν. 

1. Ibid. πρὸς τό’ Ὁ ὑψωθείς, cf. p. 77 et 507. 
Hirmum alias Hierosolymitano melodo ascriptum 
fuisse ne memorem, addere lubet eo magis Syro 
modulum arridere potuisse, quod ex triplici me- 
tro Balei, Ephremi et Jacobi Sarugensis totus 


402 


τοὺς παρόντας ἔλεγες, Χριστὲ ὁ Θεός" * 


Δεῦτε xe dpócacüs " ὕδωρ ἀθανασίας. " 
ὥθεν σοι προσπίπτομεν, ἢ xal] πιστῶς ix- 
Θοῶμεν " * mes οἰκτιρμούς δου δώρησαι 
ἡμῖν" * σὺ γὰρ ὑπάρχεις E πηγὴ τῆς ζωῆς 
ἡμῶν. ; 

β΄. Τὴν χεοσωθεῖσάν μου ψυχὴν ἢ 
σμάτων avoU ciat * ῥοαῖς τῶν σῶν αἱμάτων ἢ 


πται- 
χατάρδευσον, xxi δεῖξον " χαρποφοροῦσαν 
3 ^ A Ν » - ; 
ἀρεταῖς" ^ GU γὰρ ἔφης πᾶσι 

᾿ VÀ / - , * D 
γεσύαι πρὸς σὲ, " Λόγε Θεοῦ πανάγιε, ^ xod 
ὕδωρ ἀφθαρσίας ἀρύεσθαι, " ζῶν τε καὶ xa- 


τοῦ προσέρ- 


[i Ld ^ [i P4 3 M » 
αμιαρτιᾶς τῶν UU.V0Uy1 CV ΤῊΝ EV- 


- * 
θαῖρον 
* A 
παρέχων, 


ἃς N / » 
δοξον ^ καὶ θείαν σου ἔγερσιν " 
» 4 x LY , M ^^ e * ΩΣ 
ἀγαθὲ, " τὴν ἀπὸ τοῦ ὕψους ᾿ ἐνεχθεῖσαν 
3 - ῳ ^ ΩΝ * " 
ἀχηθῶς * τοῖς μαθηταῖς cou " Πνεύματος 
GU γὰρ 


ἰσχὺν, * «oig σε Θεὸν γινώσχουσι * 


΄ * ^ M e - 
ὑπάρχεις πηγὴ τῆς ζωῆς fO. 


γ᾽. Ó τῷ Moss ἐμφανισθεὶς Y dy ὄρει τῷ. 


n / ' m / X» v 
xui πλᾶχας τὰς τοῦ νόμου αὐτῷ 


Σιναίῳ, 
* 


διατυπώσας, ἢ ὡς βεδηλῶν τὰ σαῤδατα 
v , 3s c9 4 E, s 2 
ὑπὺ Ἰουδαίων " ἀναχρίνεται νυνὶ, "^ xai φέρει 
΄ X09 ἊΣ D D 
ὁ φιλάνθρωπος " εὐεργετῶν, ἰώμενος ἅπαν- 
τας τοὺς νενοσηχότας ανιάτως χαὶ τὸν 
^s * , * » e / * 
νῶτον  πεπληγμένους " otwQ ἁμαρτίας, 
, * , , L3 T er 
ἐχχέων ἐπ᾽ αὐτοὺς ^ τὸ aia καὶ ὕδωρ, * τὸ 
x 5 e^ Mk * )- 
χυθὲν ἐκ τῆς αὐτοῦ ζωοπαρόχου πλευρᾶς, 
* , , 
xai διδοὺς ^ εἰς λύτρωσιν πιστευόντων " 
* LOMA enis 
ὅτι ὑπάρχεις ^ πηγὴ τῆς ζωῆς ἡμῶν. 
Ι CN JU M * δί e 
à. ὕδωρ αἰθέριον χερσὶ, " καρδίας ὁ 
3 ΄ e^ x 
xa Téy ev * ἀβύσσους χαλινῶν τε, " Πατρὸς 


conflatur, qua de re alibi fusius. Ad amussim 
typus refertur, sine ulla corsinii et editoris va- 
rietate. Taurin. omisit. 

9. πρὸς τό" Τῇ Γαλιλαίᾳ, Ob eadem is quoque 
arduus et nobilis modulus Hierosolymitano pla- 
cuit. — ἀνομίαις C. ἀνομόρίαις cum Pentecost. rom. 
— σῶν ναμάτων taurin. qui insueta solet sollicitare 
el temperare. — χαρποφόρον ven. rupto metro. 
— χαρποφορίαις ἀρετῶν C. Sequimur, T οἱ rom. — 
ἀρύσασθαι C. — ζῶντι T. — σου post θείαν pro 
metro abundat, vix serie non requiritur. — 3o» 
Πνεῦμα τὸ εὐθὲς sic C, ct alibi idem scribit εὐθές 
iterum. 

3. τὸ σάδθατον T. — ἀναχρ. ποινῆ C. — xaX ἴωμεν. 


ANEPIGRAPHA, 


bas, o Christe Deus: « Venite, et haurite 
« aquam immortalitatis. » Unde coram 1e 
procumbimus, et confidenter exclamamus: 
« Misericordias tuas da nobis, tu namque 
« es fons vil; nostra. » 


2. Devastatam siccitate peccatorum ani- 
mam meam irriga fluminibus sanguinis tui, 
eamque fac virtutum fructibus fecundam. 
Etenim tu omnibus jussisti, o Verbum Dei 
sanctissimum, accedere ad te et haurire 
aquam :elernilalis, viventem et abluentem 
peccamina eorum, qui tuam celebrant glo- 
riosam divinamque resurrectionem, o bone, 
qui discipulis tuis praestas Spiritus virtutem, 
quie enimvero a superis processit, si te 
Deum cognoverint. Tu enim es fons vil? 
nostre. 

3. Qui se Moysi in monte Sinai ostendit, 
et legis tabulas ipsi dandas insculpsit, ille 
ac si violaverit sabbata, a Jud:is poena ple- 
ctitur ; et sustinet hominum amator, sanans 
omnes desperatis in morbis egrotantes, 
dorsoque onustos vino iniquitatis, effundens 
super illos sanguinem et aquam, qui fluxe- 
runt ex vivifico latere suo et largiens ea in 
veniam peccatorum credentibus : tu enim 
es fons vitae nostrae. 


4. Qui :ethereas undas manibus continet, 
cordisque abyssos freno premit, eterni pa- 


T, f. cum elisione. — πεπληγμένους ὑπὸ τῆς ἄμ. SiC 
T sicco pede vadum transilit, sed ὑπὸ supra el 
infra fastidiose recurret. — οἴνῳ τῆς ἁμαρτίας C, 
ubi aliquid abundat. Prophetica videtur meia- 
phora, nisi malueris cópzo vel cum v. docto ὄγχῳ 
pro οἴνῳ, — τὸ om. T ante αἶμα, — 7A. καὶ θείας 
T. nec male, omisso διδούς. — τῶν zo. C, T. — 
αὐτὸς γὰρ ὑπ. C, emend. T. 

4. καρδίας ὃ χατέγων ἀβύσσους egregie respicit 
Judith. VIII, 44, οἱ recte si χαλινοῦντα emendaveris 
ut nos cum T, qui tamen levi penna tollit χαρδίας 
et rotunde legit χερσὶν ἰδίαις. — ὑπὸ pro παρὰ me- 
lodi abutuntur. — ὕδωρ ἐπεζήτει C. — τῇ addimus 
ante αὐτῇ. Cf. Joan, IV. per totum, — καὶ xópov 


V 


XVIII. DE SANCTIS PATRIBUS NIC/ENIS. 493 


ἀνάρχου Λόγος * ὑπὸ γυναίου πενιχροῦ 2i 
ὕδωρ ἐξαιτεῖται, " xai δωρεῖται τῇ αὐτῇ 
τὸ ὕδωρ τῆς ἀφέσεως, " Óv γὰο τὸ πρὶν ὡς 
ἄνθρωπον ἔδλεπεν, ὕστερον χηρύττει " βα- 
σὐλέχ xai προγνώστην; * Θεὸν ὁμοῦ * xd 
ἄνθρωπον τοῦτον. " Αὐτὴν οὖν καὶ ἡμεῖς 
μιμησάμενοι νῦν * ἀπηστῶμεν τῶν καχῶν, 
χαὶ μετανοίας ie ὕδωρ τὸν Χριστὸν ἢ αἰτοῦν- 
τες ἀκαταπαύστως, Tl ὑπάρχει πηγὴ τῆς 
ζωῆς ἡμῶν. 


tovtov T, fortasse respcctu ad Joan. XX, 28; quo 
quidem sensu perpetuo sonat ephymniunm Thome 
in Romani Cant. XVIII. — νῦν addimus, pro quo 
πίστει T, sed rupto metro. — αἰτοῦντες cum T. — 
αἰτήσωμεν C. — σὺ yàp ὑπάρχεις €. — ὕδωρ τῷ 


iris Verbum ab egena muliere aquam quz- 
rebat, et eidem donat lympham misericor- 
die : quem enim prius uti hominem cerne- 
bat, hunc postea proclamat regem et futuri 
peritum, Deum simul et hominem eumdem. 
Hane ergo nos quoque nunc imitantes, ab- 
stneamus a noxiis, et aquam poenitentia 
a Christo exoremus perpelua instantia, ipse 
enim est fons vitz:e nostrae. 


Χριστῷ T, sed nimis anxie cum αἰτέω regat duos 
accus. — Rei symbolic:e, quam ubertim melodi 
nostri serunt, aliquid metendum defuisset, nisi 
Samaritana mulieris typus hic non essetexquisite 
et eleganter expositus. 


XVIII. 


DE SANCTIS PATRIBUS NIC/ENIS. 


α΄. Τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα 
χαὶ τῶν πατέρων τὰ δόγματα 
τῆς ἐκκλησίας 
υἱαν τὴν πίστιν ἐσφράγισεν, 
ἡ χαὶ χιτῶνα φέρουσα 


1. Apostolorum praeconium et patrum 
dogmata unam sigillarunt fidem Ecclesiw, 


XVII. Paschalem hirmum insonuisse iterum 
satis est, ut vel nomine tacito, operis niagister et 
parens Homanus salutetur. Unde scribere non 
dubitavit peritus vir, statim αὐ liec lezerit pri- 
mum : « Prosstantissimum hoc canticum, etsi no- 
mine lRomani non cireunmferatur, egregio melodo 
ascribendum esse, conclauiant omnia ἃ vertice ad 
talos, orationis urbanitas, gravitas sententiarum, 
rhysthimi lepos ac suavitas, et illud nescio quid 
iugenii specimen, quo, neriint iniitandus, a nme- 
lodorum populo homanus facile discernitur. » 
Hiec ille. Opus in corsinio f. 117 inscribitur: K»- 
ριαχῇ πρὸ τῆς Πεντηχοστῆς, 4ovOdzxto" τῶν ἁγίων zx- 
τέρων ἦχ. πλὸ΄, φέοον ἀκροστῷ ἰῶα" Εἰς ἁγίους, Fausta 
sorte accidit, ut prier duo troparia in editis 
asservata, septemque in corsinio satis integra, 
alia duo, ideoque novem amplissima in taurinensi 


τῆς ἀληθείας, 

τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω 
θεολογίας, 

ὀρθοτομεῖ xai δοξάζει 
τῆς εὐσεθείας 


qu: ct tunicam gerens veritatis, contextam 
e supera Dei doctrina, recte dispensat, ce- 


f. 192, extarent sub brevi et insigni epigraplie: 
Κονδάχιον τῶν ἁγίων πατέρων τῶν i» Νικαίχ, Qua 
confirmatur vetus Ecclesie graece mos in domi- 
nica ante l'entecostem Patres Nieinoscelebrandi, 
quibus hunchymnumn ἃ ltomano fuisse dedicatum, 
merito existimauduni est. 

1. Jam duo praefixa sunt hirmo paschali proc- 
mia, p. 124, a quibus hoc tertium haud sinc 
sinzulari varietate differt. Ampliores enim versus 
quater dividuntur pentasyllabis ὁμοιοτελεότοις ac 
simillimis; tum maxime si legere fas esset in ver- 
siculo 8 τῆς θεολογίας, — Habent quidem codd. v. 3 
ἢ ἐχχλησία, cui errori locum dedit proximum ver- 
bum, editi vero τῇ ἐχχλησίχ, sed magis placent 
similia a mclodo affectata. — πίστιν ἐχράτυνεν edd. 
ven. ἐχράτυναν rom. — χαὶ τὸν χιτῶνα C, T. ἣ καὶ 
fU. φοροῦσα edd. — ὀρθοτομεῖ ex IE Timoth. II, 15. 


494 ANEPIGRAPHA. 


τὸ μέγα μυστήριον. 
β΄. Év ὑψηλῷ χηρύγματι 

τῆς τοῦ Θεοῦ ἐχχλησίας 

ἀχούσωμεν βοώσης᾽" 

ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με" 

ὁ χρατὴρ ὃν φέρω, 

χρατήρ ἐστι τῆς σοφίας " 

τοῦτο τὸ πόμα 

ἀληθείας 

λόγῳ κεχέραχα * 

ὕδωρ οὐ προχέων 

ἀντιλογίας. 

ἀλλ᾽ ὁμολογίας " 

οὗ πίνων ὁ νῦν ἰσραὴλ 

Θεὸν ὁρᾷ φθεγγόμενον ' 

δετε, 

ἴδετε, 

ὅτι ὁ ὧν εἶμι; 

καὶ οὐχ ἠλλοίωμαι, 

ἐγὼ πρῶτον Θεὸς, 

ἐγὼ μετὰ ταῦτα, 

xai πλὴν ἐμοῦ ἄλλος 

οὐχ ἔστιν ὅλως " 

. ἐντεῦθεν ἐμοῦ 


lebratque magnum religionis mysterium. 

9. Sublimi e loco pre dicantem Ecclesiam 
Dei audiamus, et clamantem : « Qui sitit, 
« veniat ad me: quem fero calicem, sa- 
« pienlia calix est ; hunc potum veritatis 
« verbo miscui, neque effundit aquam con- 
« tradictionis, sed concordie; in quo dum 
« novus Israel bibit, Deum cernit sic lo- 
« quentem : « Videte, videte, sum ego qui 


9. Hirmus τὸν πρὸ ἡλίου, p. 129, quamvis nullo 
codd. aut edd. signo notetur, per se patet, emer- 
gitque integerrimus. — ὃ διγῶν, Cf. Prov. IX, 4; 
Jo. VII, 37. — πρός με om. edd. — ἐστι σοφίας C. 
— τούτου edd. — προγ ἕον T. — ἀντιλογίας, Num. XX, 
43. — εἴδετε ter €. — ἧς edd. — Cum versus 13 
sit. pentasyll. et exeat in paroxytonum, clisio 
oportet intercedat , sive ut nos legas, fere juxta 
Exod. ΠΙ, 44 : ἐγὼ elut ó ὧν ; sive cum viro docto 
ὃ αὑτὸς μένω, ex qua dictione ultima facile oritur 
ἐγὼ, sive demum sequaris codd. aut ὅτι αὐτὸς ἐγὼ 


μετέχοντες, 
πλησθήσονται. 
[καὶ τρυφήσουσι] 
χαὶ αἰνέσουσι 
τῆς εὐσεθείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 

γ΄. leotyó καὶ Σιλωὰμ 
χαὶ τοῦ Σαλὴμ τῶν πλησίον 
μετὰ πολλῶν ὑδάτων " 
αἰσθητῶς ῥευστῶν ἀχούω, 
φανερὰ δὲ τούτων 
καὶ ἄγονα διαμένει, 
ἕως ὁ μέγας 

ἰισσαῖος 

ταῦτα ἰάσατο, 
ἄἅλατι προσμίξας 
τὴν εὐλογίαν, 
πνεύματι πηγάσας 
ζωογονίαν ἐν αὐτοῖς" 
ἐνταῦθα δὲ τὰ μείζονα 
ἔχεεν 
ὕδατα 
ἡ ἐχχλησία, 
ἐχπορευόμενα 


« sum, neque mutor. Deus primum ego, et 
« ego post hac Deus, et prater me alius 
« prorsus non est. Mecum qui communicant, 
« implebuntur, et delectabuntur, et canta- 
« bunt magnum religionis mysterium. » 
9. In Jericho et Siloe et juxta Salem fon- 
tem esse audio et undarum copias, que 
fluere sentiuntur ; sed qu: ex illis famose? 
sunt, steriles quoque permanent donec eas 


C, T. αὐτὸς ἐγὼ εἰμὶ xal edd. — Θεὸς πρῶτος C, T, 
edd. — xal μετὰ ταῦτα edd. — Θεὸς obx ἔστιν C, T. 
— ἐντεῦθεν οἵ μετέχοντες C, T, edd. Adde vulne- 
ribus totum v. 26 ubique expunctum. De luxato 
loco prxter Exod. cf. Deuteron. III, 24; IV, 39, 
39 ; XXXII, 39; Is. XLIIT, 18, 22, etc. 

3. τὰ πλησίον C, T. — αἰσθητῶν T. — ἀχούων C, 
T. —f. φθαρτικὰ δὲ, juxta IV Reg. II, 20,2. — τὴν 
ζωογ. C, T. — τοῦτο. Cf. Ps. LXXIV, 9. — ἔχει γὰρ 
C, T, quibus in frigida parenthesi quum haereat 
dithyrambus, solvatur et fluat sive cum ἔχεεν; sive 


-— —— — — — I .. 


ΠῚ 
“ΠΗ 


XVII. DE SANCTIS PATRIBUS NICANNIS. 495 


΄ 


M 5» 
χαὶ ἐζαλλόμενα 


ἐχ τούτου εἰς τοῦτο, 
ἀῤῥεύστως, ἀῤῥήτως; 
ζωογονοῦντα, 
θεοποιοῦντα, 
οὐδέποτε 
ἐχλείποντα, 
ἐχάστοτε 
διαυγάζοντα 
τῆς εὐσεθείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 

NE Ae ^ 1 

à. Xóu6oAx ταῦτα νοητὰ 
θεῖον χατέχουσα μνῆστρον, 
ἡ νύμφη τοῦ Κυρίου 
€ 4» . 
ὡραΐζεται ποιχίλως 
“ὧ NS d / 
τῶν ὁὲ ῥείθρων τούτων 

* A e ^^ e 

πηγὴ) τὸ ἅγιον Πνεῦμα 
χρουνοὺς δὲ νόει, 
ὀχετοὺς, εἰ 
βούλει, καὶ αὔλακας " 
πρῶτον ἀποστόλους, 
εἶτα προφήτας, 
τρίτον διδασχάλους, 


magnus ille Elyseus sanaverit, sale mixto 
cum benedictione, in spiritu scaturire fa- 
ciens vite fecunditatem. Verum illic Ec- 
clesia majora effudit fluenia, qua proce- 
dunt, qui exiliunt ex hoc in hoc, sineamne, 
sine sensu; quie vivos gignunt, qu:xe Deos 
faciunt; quie nunquam deficiunt, et quo- 
tidie collustrant magnum religionis myste- 
rium. 

4. Hzc symbola mystica assumens sibi in 
divinum arrhabonem, sponsa Domini ve- 
nustate varia renidet, at horum fluminum 


Curl] ἔχευεν ἃ v. γέω aor. £yex poet, £7:ua, sublato 
obice importuno γὰρ, nullius argumenti. — £&z&- 
ato:s δὲ T. Hiec adde tot aliis quibus baptismum 
Romanus ceciuit, collatum in his Pentecoste 
diebus. 

ἄς Videquam argute tria ex fonte Spiritus sancti 
deriventur in triplex gratiae incrementum : xpou- 
vol scatebra apostolorum , ὀχετοὶ alvei propheta- 
rum, ojÀ«xse sulcí, canales discipulorum; — εἰ 


οἷς πρόσθες xai γένη γλωσσῶν; 
ὡς Παῦλος συνηρίθμησε * 
τούτους δὲ 
ἔθετο 
ἐν ἐχχλησία 
χαθάπερ αὔλαχας, 
ὁ πολυέλεος 
τοῦ χόσμου γηοῦχος, 
ἐντεῦθεν ἀρδεύων 
τὸν πάντα γῦρον 
τῆς οἰχουμένης, 
ἐχχέων δὲ 
τοῦ Πνεύματος 
ἐφ᾽ ἅπαντας, 
οὗς ἐφώτισε 
τῆς εὐσεφείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 
ε΄. ἄνωθεν οὖν παρὰ Θεοῦ 
καὶ τῶν αὐτοῦ δεξαμένη, 
κρατεῖ τὰς παραδόσεις 
ἡ ἁγία ἐκχλησία, 
ἡ ἀπὸ περάτων 
καὶ ἕως πάλιν περάτων" 


fons sacer Spiritus sanctus est. Scire visne? 
nosce scaturigines, alveos et canales: pri- 
mum apostolos, dein prophetas, tertio loco 
magistros; quibus adde genera linguarum, 
ut Paulus connumeravit. Hos vero in Eccle- 
sia veluti sulcos οἱ rivulos posuit clementis- 
simus mundi rector, per illos irrigans totum 
orbis ambitum, Spiritum eifundens in om- 
nes, quibus illucescere jubet magnum reli- 
gionis mysterium. 

5. Quasergo sursum accepit a Deo Deique 
viris tenet traditiones saneta Ecclesia, quiz 


βούλει Romanum sapit, neque in clausula εἰ of- 
fendit ob suspensam parenthesin. — Παῦλος, Co- 
rinth. Xll, 10, 23. — δὲ post τούτους codd. om, — 
τὸ πεντάγυρον C liquido, nova orbis partitione, a 
scribis excogitata, — ἐχχέων ἐχ v. xv. C, T. — ἐφα- 
πτων C, quem T emend. utinam et alia! — Nota 
ἐφώτισε cum dupl. accus. ut διδάσχειν, Etenim He- 
Sychius : ἐφώτισεν, ἐδίδαξεν, 

9. Τότε τῷ Πέτρῳ λέξαντος τοῦ λόγον T, Matth. XVI, 





496 

ὔ 4 ͵ 
μία χαὶ μόνη 
στηριχθεῖσα 

Ml 7 
χαὶ βασιλεύουσα " 
λόγῳ γὰρ ἡδράσθη 
τότε τοῦ Λόγου 
λέξαντος τῷ Πέτρῳ" 
τ 
Ω Σίμων, μακάριος εἶ, 
Υἱὸν Θεοῦ γνωρίσας ue" 
τοῦτό σοι 
τοῦ Πατρὸς 
x / 
ἄνωθεν μόνου 
ἀποχαλύψαντος ' 
χἀγὼ δὲ λέγω σοι; 
e M * / 
ὅτι σὺ εἰ Iléxoosc, 
xoi ταύτη τῇ πέτρᾳ 
θεμελιῶ μου 
τὴν ἐχχλησίαν " 
e , 
ἥνπερ πύλαι 
ὑποχθόνιοι 
οὐ τρέψουσιν, 
οὐδὲ βλάψουδιν 
τῆς εὐσεῤείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 

ς΄. Γέγονε νόμος τὸ ῥητὸν; 
X δὲ » " ᾽»ἭΝ 

σφραγὶς δὲ ὦφθη ἡ λέξις, : 


ἃ finibus indead fines una et sola firmata est 
ct imperat. Verbo enim stabilita est Verbi 
ad Petrum dicentis: « O Simon, beatus cs, 
« qui Filium Dei agnovisti me : quod libi 
« Pater solus e coo revelavit. Et ego dico 
« tibi : Tu es Petrus, et super hanc petram 
« fundamentum pono Ecclesi: mex, quam 
« pori inferi non subvertent, neque offen- 
« dent magnum religionis mysterium. » 


17. Mirum quam spe et feliciter; duce Romano, 
melodi exultent et exspatientur in hoe verba sa- 
cra. C£. infra XXV, 9. — σίμον €, ὦ oim. T. — καὶ 
ἐπὶ C, om. T praepos. ut supra λόγῳ pro ἐπὶ λόγῳ 
in utroque cod. — ἣν πόλαι C, T. Duo versiculi sqq. 
sibi invicem supplent, ut in formulis sacris fit 
frequentius. 

6. πέτρα. Matth. VII, 25, et iterum mirare in 
his exornandis Romani desteritateni, semper 
theologicam et spleudidam. — ὡς ὕδωρ C. — f, 


ANEPIGRAPHA. 


xai ἄσειστος ἡ πέτρα 
διαμένει εἰς αἰῶνας " 
ποταμοὶ προσῆλθον, 
xoi χείμαῤῥοι ἀνομίας " 
χαὶ ὡσεὶ ὕδωρ, 
ἐξεχύθη 

πᾶσα ἰσχὺς αὐτῶν ' 

ὅσον γὰρ ἡ πίστις 

ἐχπολεμεῖται, 

μᾶλλον οὖν ἰσχύει, 

ἀθλοῦσα νομίμως ἀεὶ, 
xai τρόπαια ἐγείρουσα. 
Ποῦ εἰσὶν 

οἵ ποτε 

ταύτην τὴν μάνδραν 
διαθρυλλήσαντες, 

ἄλλ᾽ οὐ συλήσαντες; 

οἱ πνέοντες φόνου, 

οἱ γέμοντες δόλου, 

οἱ ἀχονῶντες 

Θεῷ τὴν γλῶτταν : 
οὐχ᾽ ἅπαντας 

ὁ ὕψιστος 

ἔλίχμησε; 

χαὶ ἐνίκησε 


6. Quod verbum lex factum est, sigilloque 
notata diclio est ; atque immobilis Petra in 
sipcula permanet. Flumina venerunt, im- 
probitatis torrentes; et sicut aqua effusus 
est omnis corum impetus. Quo enim fides 
magis expuguatur, eo ergo amplius invalet, 
qui legitime decertat semper, referique 
tropza. Ubi sunt qui unquam hoc ovile t 
multu agitarunt, dissiparunt vero minime? 


ἰσγὺς C, T. — μᾶλλον χατισχύει T. — ἀεὶ om. C. 
μάνδραν διασυλήσαντες C, 01}. v. sequenti. — φύνου 
sic C, T, ut alias Roman. ex Act.IX, 1. — γλῶτ- 
τὰν, Ps. CXXNINX, 4. — οὐχ᾽ ἅπαντας nore byzan- 
tinorum qui οὐχὶ eum elisione scribere solent: 
οὐχ ὅλως, obj! εὕρηται. — ἐλίχμησε, ut SUDIa 
Theodor. V, 7, ἀπελίχμησε, preveunte Daniele, 
I, A4: λεπτυνεῖ χαὶ λιχμήσει, nec similia fre- 
quentant. 


XVIII. DE SANCTIS PATRIBUS NIC.ENIS. 


τῆς εὐσεθείας 
τὸ μέγα μυστήριον ; 

C. ἴστε γὰρ ὅσα κατ᾽ αὐτῆς 
ἄρειος χαὶ οἱ Ἀρείου 
ἐμάνησαν πολλάχις, 
ὥσπερ χύνες ὑλακτοῦντες " 
Ναὶ οὐχ ἦν, εἰπόντες, 
“πρὶν γεννηθῆναι, ὁ Λόγος; 
χτίσυα καλοῦντες, 
τὸν δι᾽ οὐ 
τὰ πάντα ἐγένετο; 
τὸν πρὸ ὠσψφορου 
γεγεννημένον, 
τὸν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος 
λόγῳ καλέσαντα τὸ φῶς 
xai πλάσαντα τὸν ἀνθοωπὸν. 
Deos, 
ἵλεως, 
ἵλεως πᾶσι, 
Πατρὶ συνάναρχε, 
xai ὁμοούσιε! 
ἐτόλινμησαν ταῦτα, 
ἀλλ᾽ ὥφθησαν τέφρα, 
ἐσχοτισμένοι 


qui czedem spirantes, turgidi fraude, acue- 
bant linguam in Deum? Nonne omnes Al- 
tissimus conquassavit? Nonne vicit magnum 
religionis mysterium ὃ 

7. Scitis sane quantum Arius et Arii 56- 
quaces adversus eam debacchati sint ; qui 
ut canes latrantes: « Profecto non erat, og- 
gerebant, antequam oriretur, Verbum, » 
creaturam vocantes illum per quem omnia 
facta sunt ; qui ante luciferum genitus est; 
qui ex nihilo lucem verbo vocavit, et fecit 
hominem. Misericors ! misericors! miseri- 
Cors esto omnibus, o Patri cosxterne et con- 


7. Solus T habet trop. 7, 8. Historica in primis, 
immo et theologica, seriores, dum texerent im- 
portuna compendia, citius expunxerunt. — xai 
o3» ἦν T, aptissime proclamatur anatheina nicze- 
num, synibolo et canonibus subjici solitum. Cf. 
Juris eccl. Grac. hist. ct mouum., t. 1, p. 437. — 


V. 


Δ91 
παρὰ τὸν ἄδην" 
ἐχεῖνοι 
ὃ ιεσχίσθησαν * 
ὑπάρχει δὲ 
ἀδιαίρετον 
τῆς εὐσεδείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 

ἡ. Οὕτω μὲν οὖν τὸν ἀσεδῆ 
σὺν τοῖς αὐτοῦ δυσφημοῦσιν 
ἡ ἄνω θεία δίχη 
διεχρήσατο ταχέως " 
καὶ οὐκ ἠξιώθη 
ἰδεῖν τὴν δόξαν Κυρίου, 
οὐ γὰρ συνῆχεν, 
ἀλλ᾽ ἐν σχότει 
διαπορεύεται, 
ἅμα Σαδελλίῳ 
τῷ χαταχρίτῳ " 
δύο γὰρ ἀλλήλοις 
ταῦτα ἐναντία χαχὰ, 
τῇ πλάνῃ δὲ ὁμότιμα" 
οὗτος γὰρ 

] 
ποόύσωπον 
ἐν 55 T ριάδι 


substantialis. Tanta ausi sunt, sed in cinerem 
evanuerunt, in tenebras acti infernales. Isti 
rupti fuerunt ; verum subsistit indissolubile 
magnum religionis mysterium. 

8. Ita ergo, inquam, impium ejusque blas- 
phemie socios c«litus ruens divina vin- 
dicla cito pessumdedit. Cum obedire no- 
lucrit, haud meruit videre gloriam Domini : 
sed in caligiuem totus abiit, una cum Sa- 
bellio illo damnato, ambo enim utrique 
contraria 5101 mala erant, sed errore ge- 
mina. Is quippe hypostasin unam in Tri- 
nitate sub triplici nominc aiebat ter ille 


τὸν λόγον T, licita f. affinitate. — V. 8, 9 sibi sup- 
plent. — Ὥξως, attica Romani vota, ut passim in 
XIII, ad omnia ephymnia. — ἐχεῖνοι διεσχίσθησαν 
iterum continet duos versus sibi vicem reddentes. 

8. Theodorus de Paulo CP. canens ], 4-5, 
p. 337, hie videtur sub oculis habuisse. — οὗ d. 


32 


498 ANEPIGRAPHA. 


4 P4 
φησὶ τριώνυμον 
ὁ τρὶς κατάρατος, 
1 ’ 
μηδὲν διαφέρων, 
μηδὲν διαλλάττων 
τῆς ἰουδαίων 
φρενοθλαύείας * 
ἐχείνοις 
ἠκολούθησεν 
ὁ δείλαιος 
χαὶ ἠρνήσατο 
τῆς εὐσε(είας 
b] 7 
EE μέγα μυσταφίον. 
Ἁ t . i! 
θ, Υὲ. Ὡς Σὺ δὲ ὁ ὕψιστος Θεὸς, 
e A 4 / 
ὁ γεννηθεὶς ἐχ Παρθένου, 
ὁ μόνος βασιλεύων 
χαὶ τῶν ἄνω χαὶ τῶν χάτω, 
ταῖς αὐτῆς πρεσθείαις 
ἀεὶ παρέχων τὴν χάριν 
ἐν τῷ ποιμένι, 
τοῦ ἀχάκως 
* M / 
νέμειν τὰ πρόθατα, 


maledictus, nihil varians, mutaus nihil e 
Judaeorum deliramentis. Pone secutus est 
illos imbellis, et negavit magnum religionis 
mysterium. 

9..... 10. Tu vero, Deus altissime, natus 
de Virgine, qui solus imperas superis rebus 
et inferis, qui matris ob suffragia, semper 
largiris gratiam in pastore, αἱ sine malitia 


συνῆχεν C, T «non intellexit,» minus apte. — ἐχεί- 
vov; T. Mutila iterum hinc inde supplenda, vel 
jungenda, si mavis. | 

9. Hoc nullibi comparet, unicum vero videtur 
trop. interceptum. 

10. Item duo codd. fere ubique conveniunt. — 
ταύτης ambo. — τῷ ἀχάχῳ T. τῷ dadzeg C. — 
πόδες. Athanasius alicubi lamentatur altaria esse 
spurcorum pedibus mulorum, id est, arianorum 


ῥῦσαι τὸν λαόν cov 
’ 
πάσης αἀναγχὴς" 
δὸς τοῖς βασιλεῦσι 
νίκην καὶ εἰρήνην πολλήν" 
ἐπὶ ταῖς δυναστείαις δου 
λύτρωσαι, 
δέσποτα, 
τὰς ἐχχλησίας 
ἃς προενόμευσαν 
χαὶ χατεπάτησαν 
3 2 “δ 
ἀχάθαρτοι πόδες 
EE 4 t P4 
xai XO pec αἱμάτων, 
3 / 
μὴ ἡἠλπιχότες 
εἰς ὄνομά σου" 
τῶν δούλων σου 
τὰ αἵματα 
ἐχζήτησον, 
Ν᾽ [d 
xai ἐχδίκησον 
τῆς εὐσεζείας 
τὸ μέγα μυστήριον. 


pascat oves, eripe populum tuum ab omni 
angustia; da imperatoribus victoriam el 
pacem multam. Auxiliis tuis libera, o Do- 
mine, ecclesias, quas depopulantur et con- 
culeant immundi pedes et sanguinei bo- 
mines, qui nihil a nomine tuo sperant; 
servorum tuorum sanguinem require, él 
vindica magnum religionis mysterium. 


subversa et polluta. — τῷ ὀνόματί σου C, T.— f 
ἐξαίτησον. Vix non alludit melodus Ismaelitis n0- 
minatim, quos si clarius appellasset, eaque Ro- 
mani esse censerentur, de ambigua circa melodi 
tempus ct xtatem controversia UU 
esset. Sed Romani sub tempora, neque desun 
duo imperatores, Justinus et Justinianus, neque 
gravia cum Persis et Arabibus certamina. 


499 


XIX. 
IN SABBATO ANIMARUM. 
OPHNOZX. 


α΄. ἣν κόλποις τοῦ ἀδραὸμ, 
ἐν γώρᾳ τῶν ἐκλεχτῶν, 
χαταξίωσον, Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
τοὺς μεταστάντας οἰκέτας σου 
κατασχηνῶσαι, ὡς εὔσπλαγχνος, 
ποοσδεχόμενος χραυγάζειν Got" 
Δεδοξασμένος εἶ ὁ προστάξας με 
τὸν Éx γῆς εἰς γῆν πορεύεσθαι. 
β΄. ἕν κόλποις τοῦ ἀδραὰμ 
χκατάταξον, ἀγαθὲ, — 
τὴν ψυχὴν τοῦ δούλου σου, 
Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
ὅπου λάμπει τὸ φῶς 
χαὶ ἡ δόξα ἀένναος, 
ἵνα χαίρουσα ψάλλῃ σοι" 
Δεδοξασμένος εἶ ὁ προστάξας με 
τὸν ἐκ γῆς εἰς γῆν πορεύεσθαι. 


γ. Θεὲ θεῶν xai Κύριε, 


τρισάγιε, ἀΐδιε, 
ἀπρόσιτε, ἄχτιστε, 
ὡς μόνον ἀθάνατον 
κεφυχότα C$ 

ὑμνῶ καὶ προσχυνῶ 
πιστῶς σε ἐξιλούμενος 


XIX. Grxcorum in defunctos pictas tres olim in 
auno dies consecravit, ad eluenda publicis pre- 
cibus admissa fidelium manium ; primum, ut fit 
etiam nunc, sabbatum τῆς ἀπέχρεως, deinsabbatum 
τῆς τυροφάγου, jam nunc sanclis ascetis reserva- 
tum, denique sabbatum antc Pentecosten, pro- 
prie dictum Vv; os4£6azov, cui ultimum e nostris 
funereum carmen annectere lubet. Horum poe- 
matum antiquitas, meo quidem judicio, minus 
colligenda est ab elegantia exquisita aut a so- 
lemni argumento, quam simplici, germana et 
perspieua dicendi copia, qu: potius vulgares 
animos quam delicata ingenia percellat. Inde fit 
ut hujusmodi θρῆνος, minus licet exquisitus, 
cxteris facile anterior estimandus sit. Extat in 


1. In sinu Abrahoe, 

in regione electornm, 

dignos habeto, Christe Deus, 

famulos tuos inde migrantes, 

ut requiescant, pro tua misericordia 

concedens ut clament tibi : 

« Gloria tibi, qui jussisti mihi, 

« ut terrenus ego in terram vadam. » 
2. In sinum Abrahe 

insere, o bone, 

animam [famuli tui, 

o Christe Deus, 

hic ubi lux micat 

et gloria perennis, 

ut lzeta tibi psallat : 

« Gloria tibi, qui jussisti mihi 

« ut terrenus ego in terram vadam. » 
3. Deus deorum ac Domine, 

ter sancte, ;terne, 

qui inaccessus et increatus es, 

te ut solum immortalem 

natura tua 

cano et adoro, 

tibi cum fide supplex, 


corsin. f. 155, statim post μέλος ἐπιτύμθιον, supra 
editum, p. 466. 

l1. Ibid. πρὸς τό Τῷ θρόνῳ. Cf. p. 61, neque 
omittas in hoc hirmo v.5, 6 hactenus 6556 octo- 
Syllabos. — Ephymnion aliud non est quam al- 
leluia apud Anastasium ct Romanum, sed meta- 
phrasi circumduéctum. 

2. αὐτόμελον est trop. tertiumque procemium 
sequenti hirmo praefixum. Neque alias vidi bis 
resumi prima cantici verba, quin hoc vetustatem 
oleat. 

9. πρὸς τό' Ἐπειδὴ ἄδην, cf. p. 61. — cod. semel 
σε habet, ut legat contra rhythmum πιστῶς ἐξι- 
Ào)p. — cot om. ante uóvs C. 


ὅ00 


ἀναπαῦσαι τὸν δοῦλόν σου " 
εἰσάκουσον οἰκτρᾶς 
φωνῆς μου, χαὶ τάξον 
αὐτὸν ἐν κόλποις Αὐραὰμ; 
τὰ ἐν ἀγνοίᾳ καὶ γνώσει παραθλέπων 
ταῦτα πραχθέντα 
σοὶ, ψιόνε οἴκτιρμιον " 
ἠνόμιησεν ὡς χοῦς 
χαὶ τέφρα χαὶ κόνις" 
ἀχλὰ ἄνες αὐτῷ 
xai φεῖσαι, ὡς μόνος 
, ἔχων τῆς ἀφέσεως τὰς χλεῖς " 
δεδοξασμένος εἶ ὁ προστάξας με 
τὸν ἐκ γῆς εἰς γῆν πορεύεσθαι. 
δ΄, Ῥοπὴ ὁ βίος πέφυχε; * wai πάντως 
, * / JE * rmn 
παρελεύσεται, προφθάσει τὰ ἀληχτα. Tt 
μάτην, ὦ ἄνθρωποι, σπο- 
δὸς ὑπάρχοντες; * ἰδοὺ ὁ χθὲς ἐγκόσυτος 
ἐγχλίνεται τῇ σήυνερον " * ποὺς φύσαντας αὖ- 
τὸν * xai φίλους χαὶ τέχνα ἦ καὶ ἀδελφοὺς 
νῦν οὐχ, 02€" * οὐχ ἀτενίζει σχιώδεσι τοῖς 
ὧδε * xoi πλανωμένοις " * ἐχείνοις ἐφορᾶ - 
τοῖς οὖσι μονίμοις ἢ * hy μνήυτην οὖν αὐτοῦ 
ἀλγοῦντες; θρηνοῦντες: * δεῦτε, ἱχετεύσωμεν 
Χοιστόν ᾿ * δεδοξασμένος. 
εἰς ἡ ἀπαρχὴ τοῦ πλάσματος, * Αδὰμ. 
χαὶ ἡ πλευρὰ αὐτοῦ * βαγόντες ἀνέστησαν , T 
τῷ οἴκτῳ TOU πλάσματος * ἀναπλάσαντος ἢ 
αὐτοὺς τοῦ πλαστουργοῦ ἐχ πνεύματος 
xai πλάσεως᾽ σαρχωθεὶς, ὥσπερ γέγρα- 
*6 πλάστης τοῦ Αχια; Θεὸς ὡς; 
* μετῆοεν ἔχγονον νυνὶ) ἀλλὰ 
* αὖ ἀναστήσει. ἢ 


* 
* φρυαττόμεθα, 


πται, 
χαὶ τούτου 
᾽ ,ὔ “ 3 δ, 
ἀφθαρσίαν τοῦτον ἐνδύσας, 
ES i ^. X 0. VM 1. e8€s s * 
Θαρσῶμεν χοιχοὶ ὁ ἄδης, οὐχ ἀδὴης 
ἐσχύλευται, Χριστοῦ * αταθάντος ἐν αὐτῷ 
wc , 
διὰ σταυροῦ. Δεδοξασμιένος... 
! M ' / v 
c. Νομὴν τὸν βίον ἔχοντες 


LA 5.,...} 
ἐπίκαιρον, 
y x* ! 
* ἀνύπαρκτον, ἄστατον; βρο- 


4 


ἐπώδυνον. 


4, τὰ ἄληπτα προφθάσει δὲ C, — ἐγχλίνιος oris. C. 
5, πλευρά. Cf. supra p» 121, ubi memoratur 
Nazianz. ad quem multa hic referre licet. — T«v- 
τοεπείᾳ simili alius melodus, et f. idem in VII, 5, 
gaudere videtur, el haec cassa et vieta veterum 


ANEPIGRAPHA. 


ut quiescere facias servum tuum; 
exaudi miserabilem 

vocem meam, et colloca 

illum in sinu Abrahae, 
condonans quas nesciens aut sciens 
utcumque fecerit 

in te, solus misericors. 

Peccavit, ut lutum, 

et pulvis et cinis; 

sed parce illi 

et dimitte, qui solus 

habes veniz claves. 

Gloria tibi qui jussisti mihi 

ut ego terrenus in terram abeam. 


4. Momentum vita est, totaque pertrans- 
ibit: eterna properabunt. Quid frustra, nos 
homines, gloria jactamur, cum pulvis si- 
mus? En qui heri in mundo florebat, hodie 
jacet in lecto. Parentes suos aut amicos 
filiosve ct fratres nunc non videt, nihil 
ultra advertit de hisce nostris umbris el 
erroribus; hrec vero intuetur qu& sola per- 
manent. Ejus ergo memoriam plangentes, 
dolentes, venite, Christum deprecaturi : 
Gloria tibi... 

5. Primitiz creationis, Adam et socia de 
latere, post mortem surrexere, per condito- 
ris misericordiam, quam in figmentum suum 
exercuit figulus qui effinxit eos ex spiraculo 
et luto. Caro factus, ut scriptum est, Adami 
opifex utpote Deus, transtulit hodie ejus 
filium, eumque immortalitate cingens, SU" 
gere iterum faciet. Confidamus ergo; lutei 
licet; orcus jam non est orcus; spoliatus 
enim est, quando Christus in eum descen- 
dit per crucem. Gloria... 

6. Vitam reputantes ut pascua tempora- 
nea, eerumnis referta, nihilo similia, slare 


Cethegorum sunt. Cf. Gen. II, 7. — θεὸς ὃς καὶ C.— 
f. pro rhythmo : ἀλλ᾽ ἀφθαρσίαν χαὶ τοῦτόν ποτε ἐνδὺ" 
σας. — αὖθις ἀν. C. — ἐσκ. 1x C. --- γνώμη ἐν αὐτῷ C. 

θ. ἣν δώῃ sic C. — στέρξασι τοῦτον x. dy, αὐτόν 
C. — ἀφ᾽ add. ante ἡμῶν ὑμῶν. 


XX. IN TRANSFIGURATIONEM. 501 


vol, ἀνανήψωμεν, " καὶ τὴν μέλλουσαν ἢ 
ποθήσωμεν νομὴν, " τὴν θείαν καὶ βασί- 
λεῖον, " ὡς ἀΐδιον πέλουσαν * " ἣν δοίη ὁ 
σωτὴρ * oig στέρξασι ταύτην ἢ xai ἀγαπή- 
σασιν αὐτήν " " τὰς ἐναντίας κολάσεις δὲε- 
δοιχότες, " πάντες πρὸ τέλους T θνηξώμεθα, 
λαοὶ, ἢ φυλαί τε χαὶ γλῶτται, V τὸ ἄχθος 
ἀφ᾽ ἡμῶν " προσρίψαντες, δεῦτε, * πάντες 
μελῳδήσωμεν Χριστῷ" " Δεδοξασμένος... 

ζ΄. ὁ τεθνεὼς βοᾷ, φησί * * Μηδόλως με 
προσχλαύσητε * οἱ μέλλοντες θνήξεσθαι" ἢ 
ἐμὲ γὰρ ὁ πλάσας με " προσελάδετο, ἢ 
πάντων πλαστουργός " * διὸ δυσωπήσατε 
ἐχτενῶς δεόμενοι, * iva με ἐν σκηναῖς 2 ἅγίων 
ἐντάξι, ἢ τὸν ἐν τῷ βίω τῷ φθαρτῷ * ἡνο- 
᾿ νῦν μὴ ἐᾷ 


ὺς 
* 


μηχότα vot? πάντα νομίζων 
* rud -. Ld Lr X* ^ 
pe πολλαῖς ταῖς τῶν παθῶν " φοραῖς xt- 
* x xe d E 
χωσμένον. ^ Διὸ νῦν xai ἡμεῖς " οἱ ζῶντες 
j ; "P" 
σὺν τούτῳ " πάντες ἐχδοήσωμεν Χριστῷ" 
Δεδοξασμιένος i 
7 A T * M , * L / 
ἢ. Σὲ ποιητὴν x«t Κύριον “ τοῦ χόσμου 
Lr , * . * * 
νῦν ἐπίσταμαι “ ὁ τάλας καὶ ἀθλιος διὸ 
€ P4 * ς 3 , * 445: , λ - 
ἱκετεύω G& ὡς οἰκτίρμονα, — θαῤῥῶν ἐπὶ τῇ 
- * I4 , ^ 
σῇ ᾿ εὐσπλάγχνῳ ἀγαθότητι, " ἀναπαῦσαι 
τὸν δοῦλόν σου, " καὶ τοῦτον σὺν ἡμῖν ἐντάξαι 
ἃς ^ 4 ^t M ΓΟ 
τῷ χλήρῳ τῶν ἐχλεχτῶν χαὶ ἐν σχηναῖς 
ταῖς τῶν ἁγίων, πρεσθείαις τῆς ἀχράντου 
θείας μιητρός σου, " λυτρούμενος δεινῶν 
πταισμάτων καὶ γεέννης, ' ὡς μόνος ἀγα- 
* x "er : 
θὸς, " σὺν τῷ τεθνεῶτι ^ παντας ἐχβοῶν- 
; - .X* ὃ ξ , τε 
τᾶς σοὶ πιαστῶς " Δεδοξασμένος εἰ ὁ προσ- 
7΄ * ^ * ^! 
τάξας Ut ^ τὸν ἐκ γῆς εἰς γῆν πορεύεσθαι. 
“7. θνήξεσθαι, uti supra θνηζώμετα, alibi notan- 
tur. — βοᾷ φησὶ vetus tautologia. — 6 πάντα vo- 


nescia, mortales, resipiscamus, et futura 
Optemus pascua, quz regia ac divina sunt, 
utpote mansura semper; quae utinam salva- 
tor det iis qui delectantur in eis et dilexe- 
runt ea. Contrarias panas reformidantes, 
omnes nos ante finem moriamur, o populi, 
tribus et lingue, omne pondus nostrum pro- 
jicientes, adeste omnes, melodiam Christo 
dicamus : Gloria... 

7. Defunctus clamat: « Nolite, inquit, 
« deflere me, vos morituri. Qui enim for- 
« mavit me, suscepit me, ut omnium opi- 
« fex; unde rogate, instanter supplicantes, 
« ut me in tabernaculis sanctorum statuat, 
« quamvis in hac corrupta vita mente pec- 
a caverim. Qui omnia considerat, noluit me 
« multo passionum pondere amplius cu- 
« mulari. » Nos ergo nunc qui vivimus, 
cum eo omnes clamemus Christo : Gloria... 


8. Nunc scio te esse factorem Dominum- 
que mundi, ego infelix et miser, supplex te 
precor, ut misericordem, confidens in be- 
nigna tua bonitate, ut quiescere facias ser- 
vum tuum, eumque simul et nos cooptes in 
numerum electorum tuorum et tabernacula 
sanctorum, precibusimmaculatze Matris tu: 
divini:e, eripiens a gravibus noxis et gc- 
hennas, utpote solus bonus, nos qui cum 
defuncto ad te clamamus in fide : Gloria , 
tibi qui jussisli me uti terrenum in terram 
abire. 
μίζων νῦν μὴ ἐῶν με C. — γεέννης in duas syll. con- 
trahitur. 


XX. 
IN TRANSFIGURATIONEM. 


I * ΜΝ / 
α΄. Ἐπὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, 
καὶ ὡς ἐχώρουν οἱ μαθηταὶ, 


XX. [ncertus plane mihi est is melodus, quem 
ne conjectura quidem nominare, aut Romano 
dicere vel imparem vel recentiorem ausim. Extat 
opus in corsin. f. 137 et in taurin. f. 136, inte- 
grum in utroque, fere eque inscriptum : Μηνὶ 


4. In vertice montis forma mutatus es, 
el quantum valuere discipuli, 


Λὐγούστῳ ς΄ χονδάχιον τῆς ἁγίας μεταμορφώσεως, ἦχ. 
βαρύς, sub acrostichide εἰς τὴν μεταμόρφωσιν. Au- 
tomelum videtur, ut a nullo alio pendeat, neque 
uli exemplar extiterit. 

1. Versiculi plures discernuntur ὁμοιοτελεύτοις. 


902 ANEPIGRAPHA. 


τὴν δόξαν cou, Χριστὲ ὁ Θεὸς, 

ἐθεάσαντο, 

ἵνα ὅταν σε ἴδωσιν 

σταυρούμενον, 

τὸ μὲν πάθος γνωρίσωσιν 

ἑχούσιον, 

τῷ δὲ κόσμῳ χηρύξωσιν, 

ὅτι σὺ ὑπάρχεις ἀληθῶς 

τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα, 
β΄. Eyépünre οἱ νωθεῖς, 

μὴ πάντοτε γαμερπεῖς, 

οἱ συγχάμπτοντες εἰς γῆν 

τὴν ψυχήν μου, λογισμοί " 

ἐπάρθητε, καὶ ἄρθητε 

εἰς ὕψος θείας ἀναθάσεως " 

προσὸ παν ἐν Πέτρῳ 

χαὶ τοῖς Ζεδεδαίου, 

xai ἅμα ἐχείνοις 

τὸ Θαῤώριον ὄρος προφθάσωμεν " 

ν᾽ ἴδωμεν σὺν αὐτοῖς 

τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, 

φωνῆς δὲ ἀκούσωμεν 

ἧσπερ ἄνωθεν ἤκουσαν, 

χαὶ ἐχήρυξαν 

τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. 


πὐβεύονται σὺν 
* οἱ τῶν θείων 


΄, ἰδοὺ δὴ τί θεωρῶ; " 
ἡυῖν ν᾿ καὶ προτρέχουσι χαλῶς 
ἀληθῶς ἢ * θερμοὶ φιλοθεάμονες, " λαὸς jd. 
* εὐθείαις οὖν πάντες χρησώ- 
᾿ τῶν FOR TES * τὴν ὀρθὴν 
Ἐ ἐκεῖθεν γὰρ φανερῶς ἢ 
αἱ mU Θεοῦ "GFDL m γινώσχον- 
ται" ἢ ὅθεν ἔφανεν, ἔλαμψεν " ταῖς ψυχαῖς 
ἡμῶν, * τοῦ Πατρὸς τὸ ile γάσμα: 
à. Σαφῶς Ματθαῖος ἡμῖν. * xai M&opxoc 
xoi ὁ Λουχᾶς, ἐν ἰδίαις συγγραφαῖς, * διη- 
φριχτὴν χαὶ θείαν μεταμόρ- 
τί δὲ ἐροῦσιν, νῦν ἀχούσωμεν. 


περιούσιος" 
μεθα τρίθοις ἢ 


ἄτροπον διανύοντες " 


ὙΠ τδες TÍ ἫΝ 
φωσ ιν" 


— πάθος νοήσωσιν edd. in quibus duo tantum trop. 


de more obtinent. — ἀπαύγασμα. Hebr. 11, 3. 

9. ot συγκύπτοντες ed. rom. f. errore typogr. — 
Θαθώριον Suidas recepit ; ἵνα edd. 

3. Eleganter de Grewcis: θερμοὶ φιλοθεάμονες, 


gloriam tuam, o Christe Deus, 
contemplati sunt : 

ut quum te viderint 

cruci affixum, 

scirent te quidem passum 

ex arbitrio tuo ; 

mundo 2utem nuntiarent 

te in veritate esse 

Patris splendorem. 


9, Evigilate, sensus somnolenti mei, 


nolite omni 5 00 resupini 

ad humum incurvare 

animam meam; 

sursum enitamiui, et tendite 

ad verticem quem Deus conscendit. 
Accurramus ad Petrum 

filiosque Zebed:i, 

et una cum illis 

montem in Thaborium properemus, 
ut videamus simul 

Dei nostri gloriam 
vocemque audiamus 
quam desuper acceperunt, 
ac predicarunt 

Patris splendorem. 


3. En igitur quid video ? Conveniunt no- 
biscum et alacriter accurrunt quicumque 
divina contemplari spectacula vero cum 
amore gestiunt, plebs Domino jure proprio 
dicata. Omnes igitur rectis evangeliorum se- 
mitis insistamus, tuto gressu rectam cat- 
pentes callem : hac via nempe salutaria Dei 
itinera indubie noscuntur, et splenduit, co- 
ruscavit animis nostris ipsum Patris jubar. 

4. Nobis aperte enarrant Matthaeus et Mar- 
cus et Lucas, singulis in suis scriptis tre- 
mendam ac divinam form: mutationem. 
Quid tandem dicant, nunc audiamus. Post- 


neque otiose pro critica melodorum historia. — 
εὐθείᾳ... vpióro T , εὐθείας... τρίδους C. — ἔφαμεν 
C, T. De forma alexandrina ἔφανεν alibi dictum. 

— |n fine T τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον. Matth. XVII, 
Marc. IX, Luc. IX. — ἀλλὰ τί ἐροῦσι C, T, metro 


t RR iL. WE e ————M————— 


€t. 


LO 
Temas 
μὰν 


XX. IN TRANSFIGURATIONEM. $03 


JE: 
Μετὰ γὰρ τὴν Πέτρου " θερμὴν παῤῥησίαν 
xui ὁμολογίαν, " τὸν δεσπότην εἰσάγουσι 
“ " ^ » 
λέγοντα * " Παθεῖν με δεῖ xai θανεῖν, ἐγὼ 
3 , * 
γὰρ τοῦτο βούλομαι, " xai ἄνομοι ἐπὶ μὲ 
“ L4 ' X νῶν. δ: * T 
ὥσπερ ἄνεμοι ἥξουσι, ^ ἀλλ᾽ οὐ σδέσουσι ^ τοῦ 
Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. | 
[ M T δί ε “ * A I4 
&. Ta; οὖν χαρόίας ὑμῶν " μὴ ταραττέτω 
4 * * 
μηδὲν, * av ψυχήν μου γὰρ ἐγὼ " ὑπὲρ 
πάντων παρασχεῖν ^ βουλόμενος, δυνήσομαι 
- i - ? . * s 
καὶ θεῖναι ταύτην χαὶ λαζεῖν αὐτήν ^ — ἐὰν 
΄ . * 2^ 
γὰρ μὴ θέλω, * οὐδεὶς ὁ χατέχων " ^ ἐὰν μὴ 
jac, ἢ οὐ 7 λθεῖν μοι θά 
χελεύσω, " OU τολμᾷ προσελθεῖν μοι θανα- 
" “- M 
τος * σαρχὶ θηρεύω αὐτόν ὁρυᾷ, καὶ 
, * / j^ * 25 
παγιδεύεται, χαλάμῳ σοντρίδεται, — GOT7G 
*X ὦ » ἐκ E ' 
ἔρημος γίνεται, ^ ὅταν δέξηται ^ τοῦ Πατρὸς 
τὸ ἀπαύγασμα. 
; H , ^ 3 .X* / TN 
€. κτίσις πᾶσα ἐμὲ ^ κηρύξει χτίστην 
od *? ων * e? 
αὐτῆς, " τὸν ἐν θρόνῳ καὶ σταυρῷ, ^ ἵνα τότε 
S * " 
τὸν σεισμὸν ἢ ὁρῶν xai τὰ γινόμενα," ληστῇ 
’ . * ad * 
συμφήσῃ ἑχατόνταρχος ᾿΄ Θεοῦ Υἱὸς ὄντως 
' / x* | » »* » 
βουλήματι πάτγχει ^ καὶ ἀθεσμος ὀγλος ^ εἰ 
, x * , , 
xai βρύχει, ἀλλ᾽ ἅμα τακήσεται. ^ Εἰ στέργει 
᾿ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, 
XX γὰρ κτείνωσι, 
τοῦ Πατρὸς τὸ 


τ X 
τις οὖν ἐμε, 
A 3 l4 
xui ἀχολουθήτω μοι" 
E 3 , : 
πίπτουσι, " xal ἀνίσταται 
ἀπαύγασμα. 
Ι n | «x X , ^ * 
C. Nuvi δὲ ὅμως ὑμῖν “ δεικνύω, καὶ πρὸ 
^e c , 4 s ef 4 
χαιροῦ, " τὴν ἀξίαν τὴν ἐμὴν, " ἵνα ἔχητε 
3t ^ Lg δι ^ * x v 
θαῤῥεῖν " ὅτι Θεοῦ. Υἱός εἰμι, ^ ὁ τότε ἄτιμος 
2. 7 *X o; , M / * à x 
ἐσόμενος, " ὡς νόμον Μωσέως οχῶν πὰ- 
P4 ἃς [/4 N 7 p Y “ / 
ραλύειν, " ὅτι xat Μωσέως " xai τοῦ νόμου 
, X , x 
ἐγώ εἰμι κύριος, χαὶ ὅτι φύσει Θεός 
3.85 5 “ X 5 L * ΄ ἄν, 
οὐχὶ ἀντίθεος " ἡ εἰς μέσον ἐλεύσομαι, " ζήλου 
] * ; Wc 
χαὶ γνωρίσει με“ τοῦ 


,* 8 
EULt 


ἔμπλεος av proc, 
Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. 

η΄. Μετὰ δὲ τούτους αὐτοῦ ἢ τοὺς λόγους 
ὁ λυτρωτὴς, " μεθ᾽ ἡμέρας οὐ πολλὰς " εἰς 


|:eso. De τί pro ὅ τι cf. Kühner ad Xenoph. Memor. 
I, 4, 1. — viv om. T. — δεῖν C, 07 T. 

5. 6 θάνατος C, T. — ὁμοῦ xai παγιδ, T. — ὅταν 
δόξη us T. 

6, τὸν χτίστην C. — χαὶ ἐν σταυρῷ C. — τὸν xaflo- 
ρῶσα ἐν στ, T. — τῷ ληστῇ συμφωνήση ὁ ἔχατ, C. — 
υἱὸς οὗτος T. --- ἀλλὰ μάτην tax, C. — μοι, Matth. 


quam enim Petrus cum impetu asseruit 
quod confessus est, Dominum inducunt 
alentem : « Pati me oportet ac mori , ego 
« enim sic volo: at in me improbi, turbinis 
« instar, insufflabunt, quin extinguant Pa- 
« tris radium. 

5. « Vestrum igitur cor nihil conturbet ; 
« volens enim ego animam meam pro omni- 
« bus tradere, me penes erit et ponere illam 
« et sumere, Nisi enim voluero, nemo qui 
« teneat; nisi jussero, non audebit usque 
« ad me accedere mors. Venatu in carne 
« insequor eam, irruit, reteque capitur, 
« conteritur calamo, vacuus evadit infernus, 
« cum recipiet Patris splendorem. 


6. « Creatura qua patet, me suum cla- 
« mabit auctorem, tam in throno quam in 
« patibulo, eo usque ut, viso tunc terram 
« motu, centurio cum latrone una voce di- 
« Cat: « Vere Filius libere patitur. » Et im- 
« proba turba, etiamsi rugiat, tamen una 
« tabescet. Si quis igitur me diligit, tolla 
« crucem suam, ef sequatur me. Quantum- 
« vis enim occidant, occumbunt, et resur- 
α git vibratum Patris jubar. 

T. « Verum nunc vobis et ante tempus 
« ostendo gloriam meam, ut confidenter 
« teneatis me Dei Filium esse, qui in oppro- 
brio futurus sim, ac si legem Moysis sol- 
visse videar; tum etiam me et Moysis et 
« legis Dominum esse, naturaque Deum, 
non falsum numen; in medium veniam, 
« studio incensus ut mortalis, meque ma- 
« nifestabit Patris splendor. » 

8. Quibus actis sermonibus , redemptor, 
paucos post dies, in unum assumens Petrum 


A 


A^ 


-z 


— 


VIII, 34. 

7. τοῦ Θεοῦ C. — ὅτι ἄτιμος C. — ὃ νόμον C. — 
μέσον ἐλεύσονται T, — ἔμπλεοι T, ἄνθρωποι C. — καὶ 
γνωρίσουσι τοῦ T. — f. planius : ἄνθρωποι xx γνω- 
ρίζουσι τ, x. τ, d. omisse με. 

8. τούτους αὐτοὺς T. — εἷς τοῦτο C. — σὺ ὄγτως 


εἴ C, T. 


904 ANEPIGRAPHA, 


va X 
ταὐτὸ παραλαδὼν " τὸν Πέτρον xai Ἰάχω- 
6 * n / ^ ' . e 0 7 x» 
ov "xat Ιωαννην ἀδέλφον αὐτοῦ, εἰς OpoQ 
* * 
ἀνάγει, ^ χαὶ μεταμορφοῦται ^ ἐνώπιον τού- 
των, ἡ Xa ἐξαίφνης ὁρᾶται ὡς ἥλιος, * xol 
δύ » ὃ » 0-9 X / e" " * 
Uo ἀνὸρες αὐτῷ ᾿ συνόντες ἅμα ὥφθησαν 
ὑμνοῦντες χαὶ λέγοντες " * Móv, ἅγιε, δέ- 
Ἀν τ n ko! T j j 
σποτα; " σὺ tig ἀληθῶς " τοῦ Πατρὸς τὸ 
ἀπαύγασμα. 
Ι , 
θ΄. EGóa τούτων ὁ μέν" * Éxyó τὰς πλάχας 
Α * 1 ce Ν - WS X ὃ 2 ^ 
ποτὲ " ἐν τῷ ὄρει τῷ Σινᾶ ^ ἐδεξάμην παρὰ 
m * ^ * ^ , 
σοῦ, ^ xai περὶ σοῦ χατήγγειλα ^ τοῖς ἀχα- 
* o5 ^ KR 
ρίστοις xai dyvéuocw, * ἀμέλει προεῖπον ἢ 
τοῖς πάντα τολμῶσι" " Τοιαῦτα Κυρίῳ ἢ 
ἀντιδοῦναι τολμᾶτε, παμπόνηροι ;  προέ- 
X - 4 e; 
δειξας γὰρ ἐμοὶ ^ πῶς μέλλουσιν ἐν ξύλῳ 
* , ^e * e 
G6 ^ ty πάντων ζωὴν χρελᾶν, ὅπως φύγωσι 
X eu ue E ox 
θάνατον " ot ὁρῶντές σε " τοῦ Πατρὸς τὸ 
ἀπαύγασμα. 
, ^ T JANET X .N 7 
t. Τοιαῦτα οὗτος εἰπὼν ^ ἐδίδου χώραν 
hy * 4 PY M. , ^- ἐκ d e^ 
λοιπὸν ᾿ χαὶ τῷ ἄλλῳ ανυμνεῖν, ^ καὶ βοᾶν 
τῷ λυτρωτῇ. Ev ἅρματι πυοίνῳ μὲ 
᾿ ὰ A * * ; b ^ 
δεσπότης δοῦλον σὸν dvé£AaÓsc, " xoi μέλλεις 
μὴ φλέγειν ἢ ῥαπίζοντα δοῦλον, MET E TOV 
Πιλάτῳ " 6 χριτὴς τῶν ἁπάντων παρί- 
* i 
στασθαι. ^" Evzeüücv Πέτρος εὐθὺς * σὺν 
/ ' , X c. , 
o6 μὲν προσέρχεται, ^ ἀλλ᾽ ὅμιως παρίστα- 
X c7 " / * H s 
ται, λέγων" Δέσποτα, φθέγξομαι, ^ καὶ μὴ 
φλέξης με * coU Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. 
[/ , Κ᾿ * 
ut. ἀφ᾽ ὧν εἰρήχασιν οὖν ^ τοὺς συλλα- 
Ὁ * - - 
λοῦντας μαθὼν, " τῷ Κυρίῳ ὁ Κηφᾶς * 
, / * 2. X / , " 
ἀπεκρίθη xai φησι Καλόν ἐστι, φιλάν- 
θρωπε, T ἡμᾶς ἐνταῦθα εἶναι πάντοτε, * vai 
* 3 , * N 9» 7 X 
εἶπον εἰ θέλεις  σχηνὰς ἀνὰ μέρος 
σωμέν coi τε * xai Νωσεῖ xai Ἡλία, τοῖς 
* 4 Ὁ M 
δούλοις σου. * ἣν ᾧ δὲ οὗτος λαλεῖ, ὡς φωτὸς 
νεφέλη ἄνωθεν * αὐτοὺς ἐπεσχίασεν, * αἴγλην 
ἄῦλον, ἄκοατον μὰ ἐμφανίζουσα, " τοῦ Πατρὸς 
τὸ ἀπαύγασμα. 
I ^ M N * , - 
ιβ. Μεγάλως τοὺς μαθητὰς ^ οὐ ταῦτα 
, Ἀν. 7 3X «Qs 
μόνον φοδεῖ " τὰ ὁρώμενα φριχτὰ, " ἀλλὰ 


ποιή- 


9. τολμᾶται παράνομοι T. --- ὡς μέλλ, T, — 
χρεμνᾶν C. 

10. δέσποτα δοῦλόν σου T. — ὅμως ἐχραύγασε T. 

41. καὶ εἴπερ ἐθέλεις T f. bene. — dv. αὐτοὺς C, T. 


et Jacobum et Joannem ejus fratrem, in 
montem eos adducit, formaque coram illis 
immutatur, ac subito utsol apparet, duoque 
viri cum co convenire visi sunt, canentes 
hymnos et dicentes : « O unice, o sancte, 0 
« Domine, tu vere Patris gplendor es. » 


9. Clamabat unus ex illis : « Ego olim ta- 
« bulas in monte Sinai a te recepi, et de te 


« nuncius eram ad ingratos et insipientes, ᾿ 


« quibus tanta ac talia ausuris asseveranter 
« dixi: « Heccine Domino rependere aude- 
« tis, omnium pessimi? Mihi namque osten- 
« disti, quomodo te vitam omnium in ligno 
« suspensuri sint, ut mortem effugiant, vi- 
« dentes te esse Patris radium. » 


10. Sic fatus ille, alteri locum dedit plau- 
dendi et clamandi redemptori: « Igneo in 
« curru me servum tuum, ut Dominus, ἃ8- 
« sumpsisti, neque jam crematurus es ser- 
« vum te verberantem? immo et Pilato tene 
« judicem omnium sistere! » Inde statim 
Petrus, trepidus quidem, sed confidenter 
adest, dicens : « O Domine, loquar, nec me 
« comburas, tu Patris jubar. » 


11. Tum ab his qu: dixerunt, colloquen- 
tes discernens, Domino respondit et ait Ce- 
phas : « Bonum est, benignissime, hic nos 
« esse semper. Dic ergo, si placet taberna- 
« cula singula faciamus, et libi et Moysi el 
« Elie servis tuis. » Quo ipso tempore lo- 
quitur, luminis nubes desuper eos obum- 
bravit, manifestans fulgorem incorporeum, 
purum, Patris scilicet splendorem. 


12. Discipulos vehementer stupefecit tum 
tremendum spectaculum, tum insuper vox 


contra usum velt. sed ex Luca ΙΧ, 34. — ἐμφανί- 
ζουσαν C. — £ugo6ov ἐμφ. T. 

12. 6 om. T ante πατήρ. — ὄντως ἐστὶν T. — γὰρ 
om. C, T. — ἅπαντες δέξατε T, ceteris omissis. 


--- — O-—- Lo————— 


| DCWRAET 
| a 


XX. IN TRANSFIGURATIONEM, 505 


γὰρ xoi ἡ φωνὴ, * ἡ βροντηδὸν ἡγήσασα, " 
xai πίπτουσι ποηνεῖς εἰς ἔδαφος " * xaX 
γὰρ τὸ πρῶτον " iv τῷ ἰορδάνη, " καὶ νῦν 
οὐρανόθεν “ἢ τὴν Υἱὸν ὁ Ἰατὴρ ἀνεχήουττεν " " 
Υἱός μου οὗτός dorw^ ἢ αὐτοῦ, φησὶν, ἀχού- 
ετε- " ἐν τούτῳ vào εὐδόχησα, " Τοίνυν 
ἅπαντες λέξατεο᾽ * [ησοῦς ἐστι " τοῦ Πατρὸς 
τὸ t 
. ὁρᾶτε, ἀγαπητοὶ, ἢ τοῦ θαύματος τὸ 
σαφές. m ὡς γὰρ ev ἡ φωνὴ; * 6 HXac 
ἀφανὴς * xai ΜΙωῦσῆς καθίστανται, Χριστὸς 
ài μόνος EHTRAEARER δι 5 
τῶν elxóg παρουσία ἀμφίθολον δείξη ἢ τὴν 
νῦν ἐνεχθεῖσαν Πατρὸς κήρυξιν" B τριῶν γὰρ 
ὄντων ὁμοῦ, id τ ΡΝ ἐτυγχᾶνε * àv ὅν- 
τινα γέγονεν, * 
χαὶ συνὸν αὐτοῖς 
γασμα. 
ιδ΄. Ῥαδία γὰρ Aui σαφὴς; * ὃ δὴ xai 
Πέτρος δηλοῖ, ἡ κατάληψις αὐτοῦ" ^ τοῖς 
ἁγίοις μαθηταῖς d ἐγένετο καὶ γνώρισις, * οὐ 
γὰρ μικρὸν ἦν τὸ διάφορον, τοῦ [εν ὡς 
Κυρίου "τῆς δόξης ἑστῶτος, " τῶν δὲ ὥσπερ 


ὡς ἂν μὴ ἡ τού- 


* 
ὅμως πρόδηλον ὄντως ἦν 
τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύ- 


unu? συλλαλούντων τῶν πάντων d 
ζοντι" * ὁ μὲν ἐξέπ mpm φῶς * xui πάντα 
περιήστραπτεν, 
μῦλις βλέποντες, spépovrés * xai otl vidt 
τοῦ Πατρὸς τὸ maya. 


ot δὲ κατέλάμποντα; 


t6. S TUS τοσούτου ἐχεῖ " καὶ θείας τότε 
φωνῆς Y ἐνεχθείσης ἐπ᾽ αὐτοὺς, * ὡς προεῖπον 
πρὸ μικροῦ, ^ οἱ μαθηταὶ δεόμενοι ^ πρηνεῖς 
τὰς ὄψεις συνεκάλυπτον᾽ " μετὰ δὲ τὸ ταῦτα ἢ 
* ὁ πάντα ποιήσας ἢ ἐξε- 
γείρει δ πὸ χαὶ ἀνίστησι ἢ πραείᾳ λέγων 
qeu * Ἐγέρθητε, ὦ go: pot, * xai Co 
σιγήσατε, 2 μέ ἔχρις ὅτου (L8 βέλλ τε * dx 
vexoüv ὁρᾶν, " τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγᾳομα. 

ις΄, ὦ τῆς ἀμέτρου χαρᾶς * ἧς ἔτυχον οἱ 
σοφοὶ * ποῦ Κυρίου μαθηταί" 
σὺν αὐτῷ " κατέδησαν, σπουδαζοντες ἢ 


λοιπὸν τελεσθῆναι, 


X* LI -- 2» 
χαὶ τοῦ e 


13. Καὶ ?HAaz T. — χατχλείπεται T. — νῦν om. 
C, tum id. ἐν, τοῦ πατρὸς χήρ. dum ἐνεχθ. ἐπιχήρυξιν 
T. — οὐχ ἄδηλον T. — ὅμως πρόδηλος ἦν ὄντως τὸ T. 

14. καταλ, αὐτῶν T, — χυρίῳ C. 


fragrose intonans, ac cecidere proni hu- 
mum; quemadmodum enim primum in Jor- 
dane, sic et nunc e colo Pater alta voce 
Filium renuntiabat : « Hic Filius meus est; 
« vocem ejus, inquit, audite, in quo ego 
« mihi complacui. Dicite ergo omnes: Jesus 
« est Patris splendor. » 


13. Videte, dilecti, quid significet prodi- 
gium. Statim ut enim vox incidit, Elias et 
Moyses ab oculis evanescunt, Christus vero 
relictus est solus, ne ceeterorum presentia, 
ut par erat, ambiguum efficeret auditum 
Patris prieconium. Tribus enim simul stan- 
tibus, minus perspicuum fuisset cujus gratia 
id fieret; vere autem compertum erat, cum 
illis quoque inesse Patris splendorem. 


414. Sane ab ipsius Petri verbis palam 
est, plane et evidenter eum intellexisse ; id 
quoque sancti discipuli perspexerunt : haud 
enim modicum discrimen erat, inter Domi- 
num glorise astantem, et illos famulorum 
more cum omnium Domino colloquentes. 
llle enim lucem vibrabat et omnia fulgore 
perfundebat, hi vero illustrabantur, ΡΒ 
oculos tollentes, trepidantes, et glorifican- 
tes Patris splendorem. 

15. Tanta lux divinaque vox ubi tunc in 
illos erupisset, ut modo dixi, discipuli ora- 
bant cernui, vultumque tegebant. Qu: cum 
demum peracta fuerint, qui omnia fecerat, 
excitavit eos et erexit, amoena voce dicens: 
« Surgite, amici mei, et hiec silete, donec 
« vos ipsi videritis redivivum a mortuis Pa- 
« tris splendorem. » 


16. 0 quam immensa letitia perfusi erant 
sapientes Domini discipuli] Qui cum illo e 
monte descendunt properantes, ut ceteris 


15. ὥτπερ εἶπον T. — καὶ ἀνίστανται C, T, rupta 
Serie. — μέχρις ὅτου μέλλητε Sic C. — ὅτου με μέλ- 
λεται sic. T. 

16. χατίεσαν ar. T. — λόγον ἔχχριτον, ἔνθεον T. 


500 


τοῖς Agere εὐαγγελίσασθαι. " Ζητεῖτε δὲ 
ἴσως, ἢ δι ἔ ἔρωτα θεῖον, ἢ τί δήποτε οὗτοι ἢ 
τῶν λοιπῶν ὁμο DN προχέκρινται"" χαγὼ 
πρὸς ταῦτα ἐρῶ οὐδὲν χαινὸν ἣ ἴδιον, 
ἀλλ᾽ ἅπερ διδάσχουσι ἢ λόγοι ἔγχριτοι, ἕν- 
θεοι, * οἷς ἀρέσχεται " τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύ- 
γασμα. 

ιζ΄, Συνῆν ἀξίως αὐτοῖς ἢ 
JUN παρὰ ταντας τοὺς λοιποὺς, ἢ 
ὡς ἤδη θαῤῥηθεὶς ἢ τὴν πρώτην ἀποκάλυψιν, " 
ἐξ ἧς χαὶ Πέτρος ὀνομάζεται. 7 Ἰαρῆν σὺν 
* xai ὁ Σεδεδαίου - " ἠγάπα γὰρ τοῦ- 
Toy " ὁ τῶν ὅλων curie ὑπὲρ ἅπαντας, 
χαὶ δὴ Παρθένος αὐτὸς * xa μόνος ἐπιστή- 
θιος ἢ χαλεῖται γενόμενος, * ὅθεν χάριτος 
πέπλησται Ἶ xai θεολογεῖ * τοῦ Πατρὸς τὸ 
ἀπαύγασμα. 

Uu. Ἰάκωῤος μετ᾽ αὐτοῦ " παρείληπται, ὁ 
σοφὸς * Ἰωάννου ἀδελφὸς, " : ἀχούσας GUY 
αὐτῷ " xai ἅμα ὑποσχόμενος ᾿ Κυρίῳ πίνειν 
τὸ ποτήριον, ^ τουτέστι τοῦ πάθους * αὐτοῦ 
χοινωνῇσαι, " xoi μέχρι θανάτου ὑπὲρ 
δόξης εν ἀγογιδασθᾶι" χαὶ οὐτῶς ὥφθη 


ὁ Πέτρος ὡς 
χαὶ 


ᾶ P4 
ἔχεινῳ 


στεῤῥὸς ᾿ Ἡρώδης ὥστε ἔδοξεν ἢ Ἑ6ραίοις 
X — 4 

χαρίσασθαι * μέγα, ὅτιπερ ἔκτεινε ^ τὸν Xm- 

βύττοντα τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα. 


ιθ΄, Νῦν οὖν ὁ μέγας Θεὸς, * ὁ χτίσας 
λόγῳ τὸ πᾶν, * 6 φωτίζων θαυμαστῶς " ἱερεῖς 
καὶ βασιλεῖς, ἢ καὶ τὸν λαόν σου εὐφραγόν 
ἐν τῷ φωτὶ χαὶ τῇ δυνάμει σου; * ἀχτῖνας 
PATE P ἡμῖν εὐσπλαγχνίας᾿ * αἱ πᾶσαν 
ἐλαύνων " τὸν ἡμῖν ἐπελθοῦσαν σχοτόμαιναν T 
ἀνάτειλον ἐφ᾽ ἡμᾶς ἢ μεγάλα τὰ ἐλέη σου, 1 
(v! ὦμεν ἀτάραχοι, ^ τεῖχος ἔχοντες, δέ- 
σποτα, " τὴν τεχοῦσάν σε, τοῦ Πατρὸς τὸ 
ἀπαύγασμαα. 


47. συνεῖν ἀξ, αὐτῷ T. — ὃ ἀγαπῶν C, T. Placet 
hic primum ὡς ἀγ. respectu ad alterum ὡς ἤδη 0ap. 

18. Ἰωάνν. ἀδελφ, om. T, pro quibus post αὐτῷ 
pergit: τὴν φωνὴν ἐξ οὐρανοῦ, xot ἅμα ὑπ. xuplov. — 
χαὶ οὗτος C, T. — στεῤῥὸς ὅτε Ἡρώδης ἔδοξεν T. στ. 
ἡρώδην ὥστε ἔδ, C. — χαρίσασθαι μέγα, ὅτεπερ T. — 
χαρίζεσθαι μ. ὅτιπερ C. 

19. 'lep£a τε πιστοὺς xal βασιλεῖς ἐπευφραίνων T. 


ANEPIGRAPHA. 


bonum nuntium ferant. Quieritis fortasse, 
sacri intuitu amoris, curnam isti fuerint 
caeteris conservis antepositi. Et ego ad hzc 
nihil dicam novum aut singulare, sed quod 
docent eloquia censoria, divina, in quibus 
acquiescit Patris splendor, 


17. Merito cum duobus istis erat Petrus, 
utpote amantior csteris omnibus, et qui 
confidenter protulerat primam revelatio- 
nem, ex qua etiam Petrus nominatur. Ade- 
rat cum illo Zebedai filius : diligebat enim 
eum salvator omnium plusquam omnes, et 
merito, virgo qui erat, solusque vocatus 
pectoris accubitor. Unde gratia cumulatus 
est, et Deum pronunciat Dei splendorem. 


18. Jacobus cum illo assumptus est, sa- 
piens Joannis frater, qui simul audivit et 
pollicitus est una se cum Domino bibitu- 
rum esse calicem, scilicet patiendi socium 
se futurum, et usque ad mortem pro Dei 
gloria decertaturum : et adeo ipse stetit 
constans, ut Herodes putaret Judzmis ma- 
gnam se przstitisse gratiam , occidendo 
preconem paterni splendoris. 

19. Nunc ergo, o summe Deus, tu qui 
verbo creasti totum, miro lumine illustrans 
sacerdotes et principes, populum quoque 
tuum laetifica in luce et virtute tua, radios 
immitte nobis misericordie, omnemque 
dispelle noctis opace caliginem nobis in- 
gruentem. Exoriri fac super nos magnam 
tuam clementiam, ut simus imperterriti, 
murum nobis struentes tuam, o Domine, 
matrem qu: te genuit Patris splendorem. 


^ 


— ἡμῖν εὐωδίας. — Auctori, qualiscumque demum 
sit, quum satis elegans dictio, in verbis proprie- 
tas, in serie concinnitas, in dramate haud infelix 
audacia, in ephymniis reducendis expedita ve- 
nustas non deneganda sit, eum facile Romani ad 
&etatem et palestram retulerim. Quin vero ipsum 
magistrum agnoscam , plura nimis otiosa et fri- 
gida argumento sunt. 


XXI. 
DE SACRA CRUCE. 


α΄. ὁ ὑψωθεὶς iv τῷ σταυρῷ ἑκουσίως, 
τῇ ἐπωνύμῳ σου χαινῇ πολιτείᾳ 
τοὺς οἰχτιρμούς σου δώρησαι, Χριστὲ 
εὔφρανον ἐν τῇ δυνάμει δου [ὁ Θεός" 
τοὺς πιστοὺς βασιλεῖς ἡμῶν, 
νίχας γορηγῶν αὐτοῖς 
χατὰ τῶν πολεμίων " 
τὴν συμμαχίαν ἔχοιεν τὴν σὴν; 
ὅπλον εἰρήνης, 
ἀήττητον τρόπαιον. 

β΄. ὁ μετὰ τρίτον οὐρανὸν 
ἀρθεὶς ἐν παραδείσω, 
καὶ ῥήματα ἀχούσας 
τὰ ἀῤῥητα xai θεῖα, 


XXI. Grave et in primis notatu dignum est 
testimonium , quod Philippus Vitalis, Basiliani 
ordinis decus, prafixit, opinor, ad fidem codicum 
cryptoferratensium, in Anthologio romano , die 
XlV septembr. p. 70, his verbis: ot otxot φέροντες 
ἀχροστιχ Ux * Ἢ ὠδὴ “Ῥωμανοῦ. Qua enim epigraphe 
recepta, jam et de poematis conditore, et de Ro- 
mani cetate, causa profligata est, nec stant ea 
qua synaxaria et menologia de melodo ad Justi- 
niani àevum referendo tradunt, Vix enim dubium, 
quin tropieum, non cruci tantum ovanti , sed 
victori Heraclio dicatum, hic habeamus. Sed ite- 
ruin, iterumque excussis codicibus basilianis me 
semper fugit allata ἀχροστιγίς. Vereor ut Basi- 
lianus cditor, cum in die ejusdem mensis VIII 
recte et diligenter scripserit * δὴ Ῥωμανοῦ, 
idem prapostere festinans ad XIV diem retulerit, 
Quin ad manum fuere tres vetusti codd. unus 
cryptoferrat. A. I, alter vatican. 1870, tertius 
mosquens. 437, in quibus unicum hoc lemma 


L 


composita elementa praebent : ὁ ὕμνος εἰς τὴν ὕψω- 


cvw,amplum quidem et intcgrum in primo codice, 
mutilum vero in catteris, cum mosquensis f. 13 
tantum habeat 11 trop. quorum initia teneo, ex 
quibus conflatur:6 ὕμνος eig c... pauciora autem 
vatic. in fol. ultimo 42; ὃ ὕμνος s... Quorum 
iamen consensu comperitur latere melodum 
quanquam Romani nomen, nisi fallor, iu margine 
cryptoferr, allinitur. Quo indice et Vitali duce, 


1. Tu qui tolli in crucem voluisti, 
nova tui cognominis societati 
miserationes tuas dona, Christe Deus. 
Exhilara in virtute tua 

᾿ fideles nostros imperatores, 
victorias illis largitus, 
hostibus debellatis ; 
auxilium habeant tuum, 
pacis armaturam, 
invictum tropszum. 

2. Qui tertium ultra coelum, 
in paradisum sublatus, 
verba audiit 
arcana et divina, 


ego olim minus caute Romanum dixi saltem hu- 
jusce hirmi auctorem. ( Hymnogr. p. XXXIX, 
not. 4). Cieterum Hierosolymitanus omnino me- 
lodus videtur , et quamvis eum nec Romani se- 
culo neque ejus secte cooptarem, mihi potius 
refert Sophronii aut Elie scholam et tempora a 
Sarracenis usque ad internecionem contrita. Pre- 
tium opere foret codices iterum scrutari, in 
primis mosquensem fere intactum, etiam crypto- 
ferratenses membranas, a me raptim et minus 
quiete evolutas. 

1. Semel ad hirmum eumdem provocatur p.77, 
ad Roman. XI, ubi graviter variantur v. 4, 5 
heptasyllabi. Ne inferas citius jam Romano pre- 
ivisse hirmum qui nunc prostat. Addi enim po- 
tuit p. 77 epigraphe a recentiore; tum iisdem 
potuit verbis serior incipere quibus priseus or- 
diebatur. Tres priores versus ejusdem fere moduli 
sunt quam initium acathisti Sergiani. Cf. p. 250. 
— Βασιλεῖς. Heraclius a. 613 filium suum Flavium 
Constantinum coronari fecit, qui etiam novus 
dictus est Constantinus, ansamque melodo dedit 
in laudes primi imperatoris christiani infra libe- 
rius excurrendi, — συμ, ἔχοντας vat. 

2. Ed. roman. scite accersit hirmum Τῇ Γαλι- 
Aata, v. p. 16, ad quem nostra ad amussim exi- 
guntur. Jam superius notavi, in feria IV magna, 
pro hirmo sumptum fuisse hujus trop. initium. 
— λαλεῖν, 1l Cor. XII, 44. — τί τοῖς edd. “- ἐρα- 


ἃ οὐχ ἐξὸν γλώτταις λαλεῖν, 


τί Τ᾽αλάταις γράφει, 

ὡς ἐρασταὶ τῶν γραφῶν 
ἀνέγνωτε καὶ ἔγνωτε. 
Ἐμοὶ, φησὶ, καυχᾶσθαι μὴ γένοιτο 
πλὴν εἰ μὴ ἐν μόνῳ 

τῷ σταυρῷ τῷ τοῦ Κυρίου, 
ἐν ᾧ παθὼν 

ἔχτεινε τὰ πάθη. 

Αὐτὸν οὖν χαὶ ἡμεῖς 
βεθαίως χρατῶμεν, 

τοῦ Κυρίου τὸν σταυρὴν, 
καύχημα πᾶντες " 

ἔστι γὰρ ἡμῖν 

σωτήριον τοῦτο ξύλον, 
ὅπλον εἰρήνης, 

ἀήττητον τρόπαιον. 


KG E. * 
Y- Ἰψοῦτε Κύριον, φησὶν, ὁ ψάλλων ἐν 
προφήταις " Δαυὶδ ὁ θβεοπάτωρ, xai φόύῳ 
--ῳ * hi e ^N * ^ * Y — 
ποοσχυνεῖτε τὸ ὑποπόδιον αὐτοῦ. "Τοῦτο 
EV * ^ 4 b * 
προσκυνοῦμεν, " ὑπερυψοῦντες αὐτὸν ᾿ τὸν 
X " ^s 
μόνον φύσει ἅγιον. " Καὶ τοῦ προφήτου 
^ , * ; Á*X 
ῥῆμα πεπλήρωται, Ó προχνεφώνει διὰ 
, “ * 
Πνεύματος ἁγίου " τὰ μέλλοντα ^ προτε- 
* , e à ^ * 
θεωρημένος. " Λαυξάνων ὁ Αδὰμ ^ λοιπὸν 
΄ * FP -: " UNES 
ἀκωλύτως " ἐχ τοῦ ζύλου τῆς ζωῆς, ἢ ζῇ εἰς 
T^ * . " ΄ 
αἰῶνα * ἢ πρόκειται νυνὶ ἢ ἐν πάσῃ τῇ κτίσει 
, X € MUN, X —», / 
ξύλον, " ὅπλον εἰρήνης, ἀήττητον τρό- 
παιον. | 
Ι ^ ^» 
δ΄. Μεγάλα, ξένα xai φρικτὰ ἢ ἐν τῷ τοῦ 
“ , * ^ X* 
Χριστοῦ πάθει " διὰ σταυροῦ τὰ χέρδη 
4 , Xe - .* 
ἀνθρώποις ἐδωρήθη, ἦ ἅτινα ἔγνωμεν σαφῶς 
φ 2 d * * ^ M 
γῇ ἐσείσθη τότε, " xai Θεοῦ πίστις ἀργὴν 
ἱδρύσεως ἐλάμιθανεν " Ἐ Ἅιος τὴν λαμπάδα 
* ^» ^J » 
ἀπέθετο, " καὶ τὸ τοῦ Κυρίου " πῦρ ἀνήφθη, 
e "ὃ αν “ . X* δ j^ 
ὅπεο ἤδη τὴν γῆν βαλὸν " σφόδρα ἐξε- 


φανη᾽ ki ἐῤῥάγησαν βουνοὶ " καὶ ὄρη καὶ mé--— 


τραι, ^ καὶ συνήρχοντο ὀστᾶ * νεῦρα καὶ 
σταῖς v. Cr. inepte. — ἐμοὶ, Galat. VI, 14. — cox. 
ἡμῖν τοῦτο ven. — τὸ ξύλονρἀἀ. in quibus cete- 
rum omnia desiderantur. 

3. Ὑψοῦτε. Sic Ps. XVIII, 5. — προτεθεωρ. Codd. 


quod metrum excedit, nisi in medio due syllabs, 


ANEPIGRAPHA. 


quie linguis loqui nefas est, 
quid ille Galatis scribat, 

vos litterarum amantes 
legistis et novistis : 

« Mihi, inquit, gloriari absit 
« nisi in sola 

« illa Domini cruce, 

« in qua passus 

« passiones enecavit. » 
Eamdem igitur et nos 
fortiter teneamus 

hanc Domini crucem, 
omnium superbiam. 

Est cnim nobis 

salutare hoc lignum 

pacis armatura, 

invictum tropzum. 


3. Exaltate Dominum, inquit psaltes pro- 
phetarum, David, Christi Dei pater, et cum 
tremore adorate scabellum ejus. Idipsum 
adoramus, superexaltantes eum qui solus 
natura sanctus est ; atque impletum est pro- 
phetz dictum, vaticinantis in Spiritu sancto 
qu:e futura prospiciebat. Adam sumens fru. 
ctum jam non vetitum ex ligno vitze, vivilin 
eternum. Coram nunc stat in universa crea- 
tura, signum, armatura pacis, invictum lro- 
peum. 


4. Christo passo, magna, stupenda, plena 
terrore lucra per crucem hominibus imper- 
tità sunt, qualia nemo nostrum nescit: 
Tum tellure concussa, in Deo fides initium 
soliditatis assumpsit ; sol lampadem amori, 
simulque Domini ignis accensus est, qui jam 
in terram immissus, mirum in modum et- 
canduit. Disrupte sunt colles et montes el 
saxa; at concurrebant ossa, nervi et carnes, 


ut siepe Θεὸς, contrahantur. f. τεθεωρημένος. — 
ζῇ τὸν αἰῶνα codd. — f. γὰρ νῦν. — ξύλον om. V. 
xatà τοῦ ξύλου CV. 

Á. xai ξένα, φριχτὰ mosq. — Καὶ Θεοῦ, Lubens 
notaverim frequentem in hoc carmine et exqui- 


XXI. DE SACRA CRUCE. 909 


σάρχες, ἢ πάντων ἐχ Fans * ἀθρόως d ἄνιστα- 
μένων ἢ ὅπλον εἰρήνης. ^ ἀήττητον τρό- 
παιον. 


ε΄. Νύχτα t ἑώρα ὁληστὴς ἢ ἐν Ai: pong 
Goíac, ἢ καὶ ἐγγὼ τὸν εἰπόντα - * Éx σκότους 
φῶς buda. ἢ ᾿ Μακχροθυμοῦντα ἐ ἐν σταυρῷ 5 
ὅθεν ὡμολόγει " ὅτι τῆς δόξης Θεὸς ἢ αὐτός 
ἐστι χαὶ χύοιος, βοῶν αὐτῷ xai τῶν: 
δέσποτα, ἢ μνήσδητί μου, ὅταν * ἔλθης 
ἐν τῇ βασιλείᾳ " τῆς δόξης σου ἢ 
βάν οὺς * Καὶ ἤχουσεν p TÓ " Σήμερον 
ἔσῃ ἢ pe ἐμοῦ ὡς ἀληθῶς ^ ἐν παραδείσῳ." 
ἤδωχεν ἀντὶ * φλογίνης ῥομφαίας σώαν * 
unn πίστιν " ἀήττητον ur 
.Ó τῷ σταυρῷ ἀγυψωθεὶς * 
χαὶ pom 
τοῦ διαθόλου * 
εἵλχυσε δὲ Ἄν, 


τῆς ἔπου- 


Θεὺς 5u Gy 
"usq τοῦ ὕψους * πάσας 
ἃς ἐξουσίας χαὶ ἀρχάς " 
Ἂς n ; 
ποὸς ἑχυτὸν τοὺς ÉX 
x X 5 7; D ὌΝ * ὃ Y "e 
γῆς, ἀνοίξας τὰ οὐράνια, ^ x«i δοὺς ἡμῖν 
» 5. - ᾿Ξ n E 1 ὁπ 
ἀχώλυτον ἄνοδον, ^ τὴν πρὺς τὸν Πατέρα, 
* 
μεσιτεύσας. χαὶ τ dy 
λύσας τῇ ἰδίᾳ - * 
μεσότοιχον ἤρθη, ἢ B 
τὰ διεστῶτα ἢ 


ἐν τῇ σαρκὶ 
MZ πάλαι TOU ven Yeu 


t 


χαὶ Guys ὁ σταυρὸς 
᾿ἄγγε ἕλοι ἡ Ap ἵν * cur. ger ov vas 


: 


zio tH * 
καὶ ὑμνοῦσι ^ τὸ τῆς εἰρήνης — ἀήττητον 
τρόπαιον. 
δ ὦ» P ond 
E. Σταυρὸς ἐχαάθαοε τὴν γῆν τῆς τῶν 


ὃ: * 

θυσιῶν κνίσσης, καὶ πᾶσαν ἀγιΐσας " προσ- 
3: E 

diat τὴν AVV τῇ Ex νώσει τοῦ Θεοῦ᾽ 


πρὶν οἱ τῶν εἰ λῶν ^ * 


ἐθυμιῶντο βωμοὶ, 


sitam atticorum elegautiam, qua zai pro ἄμα su- 
mitur, idemque tempus pressius signi(icat, quod 
cliam venustius fit in antithesi, ut. ibi plurics. 
Cf. trop. XI fin. XIII. et XVI init. — τῇ γῇ codd. 
emendavimus juxta Euripidem Suppl. 659: γαῖαν 
βάλλει ἀχτὶς ἡλίου, — τὸ πῦρ. Luc. XII, 49. — ἀνι- 
σταμέγων active sumitur, sed omisso ὅπ, εἰρήν. in 
cryptoferrat. tantum et frigide legitur τοῦτο oov 
ἔστιν ἀήττ. tp. 

ὕ. φῶς ἐχλάμψαι Υ, Gen. 1, 3, aliud enim non 
puto respici, quam Fiat luz. Sed cf. Il Cor. IV, 6. 
Nota scriem elegantem et raram in melodis: 
μᾶχροθ, ὅθεν ὧμ. ὅτι... — λέγων, Luc. XXIII, 43. — 
αὐτῷ φλογίνη ῥομφαία νῶτα sic duo codd. cogitavi 
primum: ἔδωχετ αὐτῷ φλογίνης ῥομφαίας ὦτα ἔχοντι 


omnibus e tumulo turmatim attollentibus 
pacis armaturam, invictum trops»um. 


9. Noctem vidit latro, hora meridiana, et 
agnovit eum a quo dictum : « Ex tenebris 
« fiat lux ! » Unde eumdem fortiter in pa- 
tibulo patientem fatebatur Deum glorie 
esse et Dominum, contestans illi ac dicens: 
« Domine, memento mei, quando veneris in 
« glorioso tuo colorum regno. » Et statim 
illud audiit: « Hodie mecum eris, amen 
« dico, in paradiso. » Et dedit illi salvificam 
habenti fidem, pro ense flammeo, invictum 
tropeieum. 

6. In cruce sublimis Deus noster et libe- 
rator dejecit ab alto omnes Diaboli potesta- 
tes et dominia; at(raxit autem omnes ad 
seipsum e terra, coelestia pandit, nobisque 
dedit liberum ad Patrem reditum, mediator 
factus, et inimicitiam in propria carne sua 
dissolvens. Intermedius veteris maceriz pa- 
ries subruit, compegitque crux in unum 
ea qua dissociata erant. Angeli nobiscum 
vocem attollunt, et hymnis celebrant pacis 
inviclum trop:eum. 


7. Crux repurgavit terram a nidore victi- 
marum, totamque crealionem sanctitate 
perfusam provexit ad Deum eognoscendum. 
Modo idolorum suffumabant altaria, nunc 


πίστιν. Alius proposuit αὐτῷ ῥομφαίας στόμα, De- 
mum σώαν arrisit, sed alia et f. meliora dabit 
novus codex. Cf. Gen. III, 24. 

6. οὖν ὑψωθεὶς erypt. — τοὺς τῆς γῆς id. — ἀρχὰς 
Col. Hi, 15. — εἴλχυσε, Jo. ΧΙ, 39. — x«t ante δοὺς 
om. V. — τὴν ἄνοδον Cr. V. — ἣν πρὸς V. xal πρὸς 
Cr. — ἤρθη, Eph. II, 14. . 

7. ἐχάθαρεν sic bene unus mosquens. — ἐχάθηρε 
V, Cr. — δαίμ, δὲ V. — βαχχεύονται V, — ἐν τῷ az. 
V, — ἀντοτθαλμοῦσιν, Cum multa alias eleganter 
et exquisite dicta, tum illud verbum Georgii 
Pisida memoriam revocat, qui nullam fere pa- 
ginam expolivit, quin pluries hujusmodi compo- 
sitis eamdem ornaverit. — χαταχρ. νυνὶ V. — γυνὶ 
δὲ πόνοι V. — καὶ ἐγχράτειαι, V, Cr. 


E 
ἀκαθαρσίας 


510 


νῦν ὡς χαπνὸς ἐξέλιπον ^ xoi δαίμονες οἱ 
πρώην βαχχεὔοντες * dy Κι οἰχουμένη, * 
νῦν εἰς βάραθρον χωροῦσι, Y xal τῷ σταυρῷ" 
οὐχ ἀντοφθαλυοῦσιν * ω- ἐμίαινον τῆν γῆν * αἱ 
ἀκολασίαι, * χαταχρίνεται δὲ νῦν " ἄσεμνος 
βίος Ἐ τότε ἡδοναὶ " ἐχράτουν, νῦν δὲ 
οἱ πόνοι, ἢ ἐγχρατειαί τε; * ὅπλον εἰρήνης; 
ἀήττατον τρόπαιον. 

2. Ἐπὶ τῷ ὄρει, τῷ σταυρῷ 
προσχόψας ἢ εἰς νῖχος χατεπόθη, ἢ 
τυρὲς τὴν τούτου 


* 6 θάνατος 
χαὶ μάρ- 
χαταπατοῦσι χορυφήν ὃ 
ἔπεισεν B pcoue * ὁ σταυρὸς πνεύματι ζῆν, 
* αὶ μὴ δουλεύειν πάθεσιν. " χόσμῳ μὲν 
ἐσταυρῶσθαι, τὸν χόσμον δὲ " ἐ ἔχειν bad 
Mid, χατὰ Παῦλον, «ai τὰ ἄνω ζητεῖν 
ἀεὶ * xal μεταδιώκειν" * τοιαῦτα ὁ σταυρὸς " 
τῷ βίῳ 1 παρέσχεν, * ἐπὶ γῆς ἀγγελικὴν " 
τάξιν εἰσάγων, * πάντας γὰρ ἡμᾶς " καθαίρει 
ἐχ τῆς ἁγνείας * ἀήττητον 
τρόπαιον. " 

ὃ. ἵνα δὲ παύσωσιν ἡμῶν ^ τὸ σέβας, ὡς 
* οἱ Atte προσκυνοῦντες, " ἐν μέσῳ 
* τοὺς εὐσεβεῖς ὡς εὐμενεῖς, 
χώματι τὸν τόπον " τῆς τοῦ Κυρίου ταφῆς " 
χαὶ τὸν σταυρὸν χατέκρυψαν " * αὐτοὶ δὲ 
ὅμως μάτην ἐμόχθησαν, " ἥλιον χαλύψαι “ 
τῇ παλάμη προσδοκῶντες " “ ἡ Xi δὲ ἢ 
πλέον διεφάνη, " καὶ ὅπερ ἐκτευιεῖν * ἐνό- 
quioay σέδας. " τοῖς βδελύγμασιν αὐτῶν * 
ἔθηκε πέρας " * lent γὰρ σταυρὺς φαινόμενος 


ἡγοῦντο 
ουμεβοιοῦντας 


* [o-d 3, 
οὐρανέθεν, χατὰ τῆς πλάνης ^ ἀήττητον 
τρόπαιον. 

ι΄. Σύμβολον τοῦτο φανερὸν "μεγάλου 


Θεοῦ βλέπων * 6 p ἔγας Κωνσταντῖνος,  ἀχή- 


8. ὄρει τοῦ σταυροῦ V. — ὄρει τὸ ξύλον Cr. — ἐπὶ 
τοῦ ξύλου τοῦ σταυροῦ, Π1034. — νῖχος, I Cor. XV, 
04. — πνεύματι ζῆν, Infeliciter et abrupte hic stetit 
vaticanus. Pergit unicus cryptoferratensis, ve- 
lere, sed minus tersa membrana scriptus, -- 
ἔχειν ἐσταυρωμένον Cr, — Παῦλον. Gal. VI, 14. 

9. ἐν μέσῳ δὲ cr. qui δὲ quater in eleganti trop. 
facilius recipit. — f. ὡς ἀσεθεῖς de more melodo- 
rum. — χύματι Cr. — ὅμως δὲ εἰς μάτην Cr. — 
διεφάνη. Splendida vere ea sunt, mentique ea 
subeunt quibus sublimis gallica Musa cecinit ni- 


ANEPIGPAPHA. 


ut fumus evanuerunt. Et qui prius in orbe 
bacchabantur dz:mones, nunc in barathrum 
recedunt, neque crucem contra tollunt ocu- 
los. Terram polluebant impudicitie, nunc 
vero damnatur vita inverecunda. Tunc libi- 
dines superbiebant, nunc exercitationes e 
abstinentiae, armatura pacis, invictum tro- 
peum. 

8. In monte, cruci mors offendens, in 
victoria absorpta est, ejusque caput marty- 
res conculcant, Suasit homines crux, ut spi- 
ritu vivant, nec voluptatibus serviant, sed 
crucifigantur mundo, mundumque habeant 
patibulo fixum , ut Paulus ait, ac superna 
quarant semper et persequantur. Ea nempe 
bona crux vite hominum attulit, in terris 
angelicam inducens societatem; omnes enim. 
nos, castitatis ope, spurcitia abstergit illud 
invictum tropeum. 


9. At nostram ut abolerent religionem, 
uti opinabantur lapidum adoratores, piis 
viris in publicum iraductis ut scelestis, 
humo aggesta locum dominici sepuleri et 
crucem abdiderunt. Ipsi autem id frustra 
moliti sunt, solem abscondere objecía pal- 
ma sperantes; immo gratia illuxit splendi- 
dior, et quem exscindere volebant cultum, 
is corum simulacris finem imposuil: ecce 
enim crux coelitus emicuit, invictum ab er- 
rore tropeum. 


10. Illud magni Dei manifestum signum 
intuens Magnus ille Constantinus, audivit 


gros JEthiopas, non manum, sed pulverem soli 
stupide objicientes : 


« Le Dieu, poursuivant sa carrieére, 
« Verse des torrents de lumiere 
« Sur ses obscurs blasphémateurs. » 


10. ἐν αὐτῷ τοῦ Ἰησοῦ πρὸς τοῖς λαληθεΐσιν, SiC 
cr. depravalissime, Cehsüi quam minime esse 
recedendum ab historico epiphonemate : In hoc 
Signo vinces. — συντελείας. Multa erant id genus 
vaticinia de Byzantinis fatis. Utrum vero veterem 


΄τ 
ἘΣ 
Ej ia 


XXI. DE SACRA CRUCE. 911 


X08 λαλοῦντος T 
συμ βύλῳ γιχήσεις, βασίχευ χριστιανῶν, * at- 
στὸς ἐν αὐτοχράτορσιν; * ἕως μου τῆς δευ- 
τέρας ἐλεύσεως " " τούτῳ σοι τῇ πόλει * τὸ 
ἀξίωμα φυλάξω, ἢ xai στήσεται ἢ μέχρι Guv- 
τελείας, .«. .- ἀκ ὦ ὧν Χαὶ 
τῶν πόλ m πασῶν ἢ προχαθημένη, * τεῖχος 
δὲ αὐτῇ ἡ γενήσεται ὁ σταυρός μου, ἦ πύρ- 
γὸς ἰσχύος, P ἀήττητον τρυ τατον: 

ια΄. Ταῦτα οὐ ᾿λύγοι πρὸς αὑτὸν Ἔφθεγξά- 
βενὸς ὁ Λόγος, " ἄλλ᾽ ἔργῳ χαὶ δυνάμει, 
εὐγνώμονα οἰκέτου ^ εὗρε καρδίαν, ἐ ἐν αὑτῷ 
λέγοντος’ coti * ἡ ψυχή μου; ὁ Θεὸς, * 
περ καὶ ποιτότατι 
μυστήρια ἄλλα, ἢ χαὶ ἡ 
πίστις χαὶ ὁ ζῆλος " καὶ αἱ τιμαὶ * πάντων 
ἱερέων" ἢ ᾿ ἀνίστη πανταχοῦ x σεπτᾶς ἐχχλη- 
cíag, " καὶ χατέσχαπτε ναοὺς ἢ ἀσεθημά- 
των, " σπήλαια αἰσχρὰ * βεῶν συκοφαντου- 
μένων, ἀήττητον τρό- 
παιον. 

ιβ΄. ἡ δὲ μεγάλη βασιλὶς * ται μήτηρ 
τοῦ μεγάλου ii * 4 mdv- 
σεμινος Taéva, * ἡ ἐστεμμένη τὸν Χριστὸν," 
ἔχουσα τὸν ζῆλον ἢ τὸν αὐτὸν τῷ βασιλεῖ, ἢ 
"ons. To θεάσασθαι * τὰ : ἱεροσολύμοις θαυ- 
υάσια" Ἔνθα γενομένη, ἢ 
ἔσχεν 7 πρὸς τὸν Θεὸν ἢ 
ἠπείγετο σπουδῇ ^ εὑρεῖν βουλομένη " τὸν 
σταυρὸν ὡς θησαυρόν οὐ τῇ οἰκουμένη 
ἄγνωστος δὲ ἦν * ὁ τόπος ἐν ᾧ ὑπῆρχε * 
* ἀήττητον τρυπαιαν, 

uq. Νενυκεμένης δὲ αὐτῆς * τῷ πόθῳ xai 
σπευδούσης * τὸν ἄνωθεν φανέντα ἡ καὶ χά- 
τωθεν ἐκλάυψαι, * ἀλλὰ μὴ κρύπτεσβαι εἰς 
γῆν, * ὄψις ὀνειράτων * xo σημεῖα θαυ- 
μαστὰ * τὸν τόπον ἐφανέρωσαν " 


EI 


ἀεὶ ἀχυλουθζσαί Sgt 
τὰ πράγματα, * 


* N * J 
καὶ Un ἐχόντων 


ἐχεῖνου βασιλέως : 


καὶ τὸ céGas unte 
ἐπιὸ eiue . 


τὸ χεχρυμμένον 


Y τρόπον 
ἧς , - 
δὲ περὶ τούτου εὐγνώμονα χαὶ τις τῶν 
aut novam homam melodus respiciat, magis esset 
perspicuum , nisi duo versiculi , hic ubi maxime 
necessarii erant, importunissime deessent. 
11. εὐγνώμονος Cr. — καὶ παριστῶσι id. — ἄλλα 
τε podt. xol πίστις id, rupio metro. -— τιμαὶ τῶν 
ἱερέων ἀνιστᾷ id, — ἀσεδασμάτων id. barbare. — 


τοῦ σοῦ . ἐν τῷ αὐτῷ * 


alloquentem hec Jesum : « In hoc signo 
« vinces, rex Christianorum, fidelis inter 
« imperatores, usque ad alterum meum ad- 
« ventum. In hoc tibi et urbi majestatem 
« servabo, duraturam usque ad consum- 
« mationem...........qua omnium 
« erit civitatum presses, ipsi autem crux 
« mea munimentum erit, turris fortitudinis, 
« invictum tropz:um. » d 

41. Talia ubi Verbum ad eum non verbis, 
sed opere et virtute locutum est, gratum 
invenit cor famuli secum dicentis: « Parata 
« est anima mea, Deus, ad te omni tempore 
« sequendum. » Id quod etiam palam fecere 
gesta, varie initiationes, et fidei zelique 
testimonia, omniumque sacerdotum vene- 
rationes. Erexit ubique sacras basilicas, 
suffoditque fana impietatum, turpes caver- 
nas ementitorum deorum, quibus aberat 
invictum tropeum. 


12. Sed et magnaregina, materque summi 
ilius imperatoris, Helena omnibus sacra, 
Christo coronata, zelo regem &mulata, con- 
templari ardebat Solymorum mirabilia. Huc 
se recipiens, suamque in Deum pietatem 
exerens, urgebatur alacriter studio repe- 
riundze crucis, thesauri instar. At universo 
orbi ignotus locus erat, ubi occultum jace- 
bat invictum tropzum. 


13. Amore dum victa premitur, exoptat- 
que ut crux coelitus ostensa, e terra quoque 
illucescat, neu vero sub humo lateat, visio 
somniorum signaque stupenda locum dete- 
gebant. Morem etiam ultro gessit hac de re 
vir quidam Hebraeus regin: a Deo afílate, 


Huc usque mosquensis, quem iterum sollicitare 
averem, cum initia tantum trop. babuerim. 

12. τὰ ἐν ἹἹεροσολύμ, Cr. f. τὰ Ἱεροσολύμων, nis 
contractio admittatur. — ἔνθα γενομένη Cr. 

13. εἰς τὴν γῆν Cr. — ἐμφ, ἢ δός μοί id. homerica 
sit forma ἦ pro ἔφη, neque omittatur altera vo- 


912 


Ἑδραίων " τῇ ἐνθέῳ βασιλίδι " παρέστησε " ἢ 
σπεύσας χαὶ μηνύσας" * εὐθέως ἡ πιστὴ Si 
ὡς ἔμαθε τῶν τα, : ἐπορεύθη παραῦτα x" χατὰ 
᾿ Ἐμφάνισον, 7 4, ἢ * δός μοι χά- 
* 260, συνέχω, ἢ ἀήττητον 


τὸν τόπον. 

e » — ὦ 
pw , ἵν᾿ εὕρω, 
τρόπαιον. 

! « EY ^ ^ 

Q9. Ὑπὲρ κοινῆς χριστιανῶν 
“ * ΄ .« 35.55 / 
μοχθῆσαι ^ χελεύει ἡ ὁσια, ^ τὸν τόπον χα- 
θαρθῆναι, * xai τοῦτο CRpuresoust σπουδῆ᾽ 
τῶν δὲ χαθαιρόντων " τὴν προϑυμίαν ἡ γῆ, ἢ 
ὅτι "ἀνακαλύψαι 


* / 
συστασέως 


ὡς οἶμαι; προελάμθανεν, * 
ἠπείγετο pus αὗτομ άτως ἢ 
μαργαρίτην, * xal ὃν οὐδὲν ἢ 
euo" ἢ ἀρθείσης οὖν λοιπὸν 


ὃν ἐζήτουν 

τίμιον ἐν χό- 

dc. cu 3 
τῆς ὕλης 6X 


μέσου, T τὸ τ Dini τῆς ζωῆς T ἄἀνεχα- 
λύφθη * * τόπος δὲ ἐγγὺς * ἐνθέως ὡράθη, 
ἔχων ᾿ τὸ χεχρυμιμιένον ἀήττητον τρό- 
παιον. 


t ὰ X - 
ιε. Voy δὲ ὅμως οὐδὲ ἕν ὑπῆοχε 
v * “Ὁ ^-^ * ^-^ 
διαχρῖναι, ^ τριῶν ὄντων, xai γνῶναι “ ποῖός 
L “Ὁ ε . Ἔ 
ἐστιν ἐκ τούτων " τοῦ αὐ ανατοῦ ὁ σταυρός 
πῶς οὖν; καὶ πρὸ του τῶν 
τὴν συνετὴν ὡδή ἤγησεν᾿" 
* 
ζωῆς ἐστιν; ὅπερ dva viioat 
νοσοῦντα ἢ δυνήσεται ἢ xai τὸν τεθνεῶτα. Ἐ 
L4 * YT * 
Θερμαίνεται αὐτῆς ᾿ εὐθέως τὸ πνεῦμα, 
: M ^ y. Ἃ A ὃ “4 * 
xai τὸ θαῦμα μεταζὺ ^ τρέχει ὀικαζον" 
᾿ σχοπεῖται καὶ φανεροῦ. 


ε ’ * - 
* ὁράματα ἀφανῆ 
P Ξύλον͵ φησὶ, ἐκεῖνο 
τὸν ἀνίατα 


τίθενται οἱ τρεῖς; 
* ^ ^ * 
ται ^ τοῖς προσχυνοῦσιν ^ ἀήττητον TpÓ- 
παιον. 
ΙΔ Li , , $34 " 
tc . Ὡς οὖν προσήγαγον αὐτοὺς — ἐσχάτως 
, ^ * M» ^ * NY 
ἀσθενοῦντι ^ xxi ἄλλῳ τεθνεῶτι, " xa ἤγειρε 
x* -- * 
τοὺς δύο " τοῦ ζωοδότου ὁ σταυρὸς, ἢ τότε 
ΓΝ ^ X 1 M 
ἐν μεγάλη τι χαρᾷ ἡ βασιλὶς ^ αὐτῶν μὲν 
Y i ’ὔ ^ 
προσεχὔνησεν, ^ Θεῷ δὲ ηὐχαρίστει χαὶ ἔχρα- 
e * E. M M * 
ξεν Ὑπὲρ χιλιάδας ἀργυρίου χαὶ χρυ- 
τοῦτον ἐχτησάμιην. 


χαὶ σφόδρα μεγάλως, ἢ 


σίου * 


Μεγάλως ἡ σοφὴ, * 


τὸν θησαυρὸν 


cula ἢ ἃ serie requisita. Addit vero impurus 
Codex : ξώραχα, λάδω etc. 

14. τῇ προθυμίᾳ id. — xoi àvax. id. — ἐζήτει id. 
— ὡράθη id. solita melodorum licentia, pro ἕω- 
ράθη vel ὥφθη, 

19. De ὑπῆρχε in hoc sensu cf. Viger, p. 309. 


ANEPIGRAPHA. 


eamque festinus commonefecit. Extemplo 
pia mulier, his edocta, sine mora petit lo- 
cum. « Ostende mihi , inquit, vel mihi fa- 
« veas, ut inveniam , accipiam, teneam in- 
« victum tropaeum. » 


14. Pro communi Christianorum coetu la- 
boribus incumbere jubet veneranda regina, 
locum repurgari, et quanto citius eniti, Dum 
locus mundatur, vola pra::occupavit terra, ut 
opinor, quippe gestiebat ultro omnibus pa- 
tefacere quam quarebant margaritam, pre 
cujus pretio nihilin orbe pretiosum. Sublata 
ergo in medium ima congerie, vitee moni- 
mentum revelatum est, locusque proximus 
divino numine patuit, absconditum possi- 
dens invictum tropzum. 


13. Verum enim vero haud obvia nec 
simplex res erat, ex tribus obviis discer- 
nere et nosse qualis inde foret crux Dei im- 
mortalis. Quomodo ergo? Super hzc etiam 
arcana visiones prudentem feminam diri- 
gebant. « Lignum, inquit, illud vite est, 
« quod sublevare desperatum infirmum va- 
« lebit, immo et mortuum. » Accenditur 
subito spiritus ejus, οἱ prodigium interim 
discrimini intercedit. Tres cruces apponun- 
tur; exploratur et comperitur ab adoràan- 
tibus tropzeum invictum. 

16. Ubi ergo admota sunt infirmo ultima 
patienti, aliique exanimi, excitavilque am- 
bos crux auctoris vite, tum ingenli perfusa 
gaudio adoravit eam regina, Deoque gratias 
egit, clamavitque: « Plusquam millia auri 
« etargenti, tantum thesaurum acquisivi!» 
Glorietur sapiens regina multum, permul- 
tum ac vehementer hac vera prorsus et tuta 


— ὁρῶν τὰ ἀφανῆ Cr. inepte. — δνῶτα id. barbare, 
ut infra τεθνηκότα in trop. seq. v. 3. pro attico 
τεθνεῶτα, — oxv. ὁ προτχυνούμενος Cr. . 

10. προσήγαγεν Cr., fort. respectu continuo ad 
reginam. — οὗτοι xxvy. id. — iterum 6 zgo?vxv- 
νούμενος * id. 





t: 


ἂν 7 
T4 


XXI. DE 8, CRUCE. 013 


ἀληθῶς x«i ἀσφαλῶς m τούτῳ καυχάσθω * * 


φέρει γὰρ αὐτὴ * αἰώνιον τοῦτο υνῆμα * 4 
προσχυνοῦσα " ἀήττητον τρύπαιον. 
ιζ΄, Συνευφραινέσθωσαν ἡμῖν, " ἐν τῇ ἑορτῇ 
ταύτῃ, ἢ προφῆται θεοφόροι, * xai ὅσοι τῶν 
δικαίων * πρὸ τοῦ σταυροῦ εἶδον στξαύβον: M 
Πρῶτος ῥάδδον £ ἔχων " ἐν τῇ χειρὶ ὁ Μωσῆς ἢ 
ἔλεγεν " Τὰ παράδοξα * ἔδειξα d ἐν Αἰγύπτῳ 
τεράστια, " θάλασσαν διεῖλον " ἐρυθρὰν εἰς 
διαιρέσεις, " καὶ πέτραν δὲ " ἔθηχα εἰς λί- 
μνας" * τὰ ὕδατα Μεῤῥᾶς" ἐγλύκανα ξύλῳ," τ 
χαὶ προεῖπον τὴν ζωὴν * ξύλῳ κρεμᾶσθαι " ἢ 
ὅμως δὲ κἀγὼ ἢ εἰς θίθην βληθεὶς ἐσώθην, * 
ge ἡγοῦμαι ἀήττητον τούπαιον. 
. ἱερεμίας ὁ ἀεὶ * atc τῇ παῤῥησίᾳ, ἢ 
"δὺς ug τῇ παραχλήσει, πολὺς τῇ προφητεία, ἢ 
περὶ Χριστοῦ ἀναφωνεῖ, " πρόσωπον εἰσάγων ἢ 
τῶν σταυρωσάντων αὐτὸν, " xai λέγων" 
Δεῦτε, ἄγωμεν, ^ καὶ εἰς τὸν ἄρτον ξύλον 
ἐμδάλωμεν. i [Bee oi προφῆται " χαὶ ὁ 
Νῶε μετὰ τούτων * 6 δίκαιος * ξύλῳ σέσω- 
μένος, ὡ Dm σὺν ἡμῖν : σταυρὺν τὸν 
δεινόν σου, * v οὗ γίνεται ἡμῖν * δικαιο- 
σύνη. *  Δώρησαι, σωτὴρ; * δεόμεθα, διὰ 
τοῦτου * τοῖς βασιλεῦσιν " ἀήττητον τρό- 
παιον. 
ιθ΄. Νέοι Αζώτιοι ἡμᾶς * ἐκύχλωσαν, καὶ 
ἦραν " τὴν θείαν χιθωτόν σου " καὶ πόλιν 
τὴν ἁγίαν " * ἀλλ᾽ οὐ παρεῖδες , ὁ Θεός. ἢ 
ἔγνωσαν καὶ οὗτοι ἢ ὅτι σὺ εἶ μεθ᾽ ἡμῶν, " 
ἡ πεῖρα γὰρ διδάσκαλος " ἔγνωσαν καὶ 
θρηνοῦντες ἐῤρόησαν " Herr «ἐπ᾽ ἐδ- 
φους " ὁ Δαγὼν, καὶ συνετρίδη. ἢ Ανύψω- 
σας m χέορας ἐκλεχτῶν σον: * Μωσέως ἐπὶ 
σὲ" πετάπαντος χεῖρας, * xa ve Gon ἀμαλὴκ 
* ῥάδδῳ Μωσέως 


x* 
* wd ωὠχᾶς ἡμῖν — πιστῶν 


17. ἐγλύκανα, alexandrinam nota formam pro 
ἐγλύχηνα atticor. — θήδην Cr. Grata et inexpectata 
crucis imago, cui accedat mox idem Moyses in 
monte orans. Sed et cf. Georg. tr. 4. 

18. Δεῦτε, Jerem. XI, 19. — καὶ ante εἰς om. Cr. 
— τὸν δεινὸν σταυρὸν id. — βασιλεῦσιν. Cf. trop. I. 

19. Ἀζώτιοι. Memoratur Act. VIII, 40 civitas 
Ἄζωτος una e quinque praecipuis urbibus Phili- 


V. 


superbia. Ipsa enim venerabunda tenet hoc 
seculorum monumentum, invictum tro- 
peum. 

11. Collaetentur nobiscum in hac celebs 
iate prophet: divina spirantes, et quot- 
cumque justi ante crucis tempora crucem 
viderunt. Primus, virgam manu gerens, Moy- 
ses dixit : «In Egypto palam feci mirabilia: 
« mare disrupi rubrum hinc inde divisum, 
« et petram mutavi in lymphas, Merrhe 
« aquas dulces ligno reddidi, et pridixi fore 
« ut vita aligno pendeat. Verum et ipse ego 
« in fiscellam missus, evasi salvus, quam 
« existimavi invictum tropaeum. » 

18. Jeremias, vir ille semper prompto elo- 
quio liber, solatio suavis, vaticinio grandis, 
de Christo protestatur, personam agens cru- 
cis earnificum, ac dicens : « Adeste, agite- 
« dum, et in panem lignum mittamus. » 
Universi vates, et cum illis Noe, hic justus 
ligno incolumis, hymnos nobiscum texunt 
potenti tu:& cruci, per quam faeta nobis est 
justitia. Per eam da, salvator, deprecamur, 
imperatoribus invictum tropaeum. 


19. Novi nos Philist:ei Azotci incluscrunt, 
et abstulerunt divinam tuam arcam et sa- 
cram civitatem. Át nos non despexisti, Deus. 
Agnoverunt οἱ illi te nobiscum esse, magi- 
stra enim experientia est; agnoverunt, et 
ejulantes exclamarunt : « Cecidit in pavi- 
« mentum Dagon, et contritus est.» Erexisti 
cornu justorum tuorum. Moyse ad te manus 
expandente, prostratus est Amalec Moysis 


virga. Sic nobis dedisti fidelium imperato- 


steorum. Cf. Ballerini in Act. Apost. p. 71. Hi 
novi Philistei, devicti et profligati, caveas ne 
tibi sint Agareni, qui semel urbe sancta potiti, 
nunquam expulsi postea (fuerunt; sed cogita 
potius de Persis, quibus, devicto Chosroe ab He- 
raclio, merito aptantur quae hic melodus com- 
menlatur. — εἰς ἔδαφος Cr. quod metrum ledit. 
— 6 cod. om. ante Δαγὼν, de quo cf, I Reg. V 


99 














W idi 


mios 


914 ANEPIGRAPHA. 


βασιλέων vixac , * πλῆθος εἰρήνης, * ἀητε 
τῆτον τρόπαιον. 


rum victorias, abundantiam pacis, invictum 
iropaeeum. 


Tam multa noster habet de locis sacris, tam di- 
ligenti et patrio studio Hierosolymitana recenset, 
ut facile eum crederem inter Sophronium et 


Heliam, sed potius ante quam post utrumque, 
floruisse. Ea demum admove ad lyrica de eruce 
fragmenta superiora, n? JX, p. 472. 


XXII. 
DE B. VIRGINE MARIA. 


I. 
H KEXAPITOMENH. 


α΄. Ὁ πρὸ ἑωσφόρου éx Πατρὸς 
ἀμήτωρ γεννηθεὶς, 
UE QS EE 
ἐπὶ τῆς γῆς ἀπάτωρ 
ἐσαρχώθη σήμερον ἐχ σοῦ᾽ 
ὅθεν ἀστὴρ εὐαγγελίζεται Νίαγοις, 
ἄγγελοι δὲ μετὰ ποιμένων ὑμνοῦσι 

wd ; 

τὸν ἄχραντον TÓXOV σου, 
ἡ χεχαριτωμένη. 

β΄, Τὸν ἀγεώργητον βότρυν 
βλαστήσασα ἡ ἄμπελος, 
ὡς ἐπὶ χλάδων, ἀγχάλαις 
ἐδάσταζεν καὶ ἔλεγεν" 


4. Qui ante luciferum a Patre sine matre 
genitus est, sine palre hodie ex te caro 
factus est; unde stella nuntium bonum dat 
Magis; angeli vero cum pastoribus canunt 
tuum partum illibatum, o gratia plena. 

9, Racemum sine agricola ortum cum vitis 
germinasset, manibus veluti palmitibus, fe- 


XXI. LI. Τὴν χεχαριτωμένην ut ora omnium, sic 
melodorum agmina perpetuo plausu salutarunt. 
. Hic vero amamum drama incipiebat, in quo post 
hymnum Virginis Jesulum salutantis, post Eve 
tripudia expergefactee, Adamus, opinor, fortasse 
et Isaias, Jacob, David, Joseph consurgere pote- 
rant. Pertinet enim poema ad dominicam post 
natalia Christi, B. Virgini et ss. Josepho, Jacobo 
et Davidi ascriptam, ut fert taurin. f. 50: Κυριαχῇ 
μετὰ τὰ χριστούγεννα εἰς τοὺς χατὰ oápxa συγγενεῖς 
τοῦ Χριστοῦ Δαυὶὸ, Ἰωσὴφ χαὶ 'Ixxo6., Tum additur 


Σὺ καρπός μου, σὺ ζωή μου, 
ἄφ᾽ οὗπερ ἔγνων 

ὅτι χαὶ ὃ ἤμην εἰμί. 

Σύ μου Θεὸς, 

τὴν σφραγὶὸ α τῆς παρθενείας μου 
ὁρῶσα ἀκατάλντον, 
χηρύττω σε ἄτροπον 

Λόγον σάρκα γενόμενον. 
Οὐχ οἶδα σπορὰν, 

οἶδά μὲ λυτὴν τῆς φθορᾶς " 
ἁγνὴ γαρ εἰμι, 


σοῦ προελθόντος ἐξ ἐμοῦ * 


rcbat eum et aiebat: « Tu fructus meus, lu 
« vita mea, a quo scio esse me quod eram. 
« Tu Deus meus, cum videam sigillum mee 
« virginitatis non solutum, predico te, im- 
« mutabile Verbum, etsi caro factum. Non 
« novi semen, me video immunem ἃ puer- 
« perii sordibus ; casta enim sum, te ex me 


χονδάχιον τῶν ἐπιλοχείων τῇ ἐπαύριον τῶν χριστουγέν: 
νων, Sed ubi cetera, post tam pauca : Ὁ TOY 
ταπεινοῦ... αἶνος ἢ Quidni Romani? Eo molestius 
vix incepta laus truncatur, quod unica est sive 
procmii, sive hirmi melodia, neque alio quod 
sciam exemplo innotuit. 

4. In taurin. ἦχος xA6', αὐτόμελον. Statim agno- 
scantur αἱ ἀγγελικαί, ut apud Roman. XXXIX, 15. 

2. Meditari ne pigeat novam allegorice vitis 
θεωρίαν, ab arcanis, opinor, symbolicee philoso- 
phie-canonibus repetundam; — ἀφ᾽ οὗ ἔγνων T. 


XXH. DE B. VIRGINE MARIA. 915 


ὡς γὰρ εὗρες, ἔλιπες 
μήτραν ἐμὴν, 
φυλάξας σώαν αὐτήν" 
διὰ τοῦτο συγχορεύει 
πᾶσα χτίοις βοῶσά μοι" 
H χεχαριτωμένη. 
γ΄. Οὐκ ἀθετῶ σου τὴν χάριν 
ἧς ἔσχον πεῖραν, δέσποτα " 
οὐχ ἀμαυρῶ τὴν ἀξίαν 
ἧς ἔτυχον τεκοῦσά σε" 
τοῦ γὰρ κόσμου βασιλεύω 
ἐπειδὴ χράτος 
τό cou ἐδάστασα γαστρὶ, 
πάντων χρατῶ᾽ 
ἀνενέωσας τὴν πτωχείαν μου; 
τῇ συγκαταθάσει σου 
UPC? 
σαυτὸν ἐταπείνωσας, 
xai τὸ γένος ὕψωσας᾽ἙἉ 
εὐφράνθητέ μοι 
᾿ἅμα ἡ γῆ καὶ οὐρανοὶ, 
ὅτι ποιητὴν 
ὑμῶν βαστάζω ἐν γαστρί. 
Γηγενεῖς, ἀπόθεσθε 
τὰ λυπηρὰ, 
θεώμενοι τὴν χαρᾶν, 


« procedente. Qualem enim invenisti, li- 
« quisti uterum meum, integrum custodiens 
« eum : ideo colletatur omnis creatura 
« clamans mibi: O gratia plena. 

3. « Haud irritam facio tuam gratiam, 
« quam expertus sum; haud obscuro quam 
« adepta sum dignitatem, dum te peperi. 
« Mundi namque regina sum; quaudo utero 
« gestavi dominatum tuum, omnibus im- 
« pero. Recreasti inopiam meam, hucusque 
« delapsus, humiliasti te, sed meum genus 
« sublimasti. Exhilaremini mihi, tellus et 
« coli, quia in ventre meo vestrum aucto- 
« rem tuli. Mortales, deponite luctum, in- 
« tuentes hoc gaudium quod germinare feci 


— δρῶσα cum elisione, ne metrum ledatur. — 
otóa σε T, perversissime mulata vocula. — ἔλει- 
ras T. 


ἣν ἐόλάστησα ἐκ κόλπων 
ἁμιάντων, Xal ἤχουσα 
ἡ χεχαριτωμένη. 

à. Υμνολογούσης δὲ τότε 
Μαρίας ὃν ἐγέννησεν, 
χολαχευούσης δὲ βρέφος 
ὃ μόνον ἀπεχύησεν, 
ἤχουσεν ἡ ἐν ὀδύναις 
τεκοῦσα τέχνα, 
καὶ γηθομένη τῷ ᾿ἀδὰμ 
Εὔα βοᾷ: 

Τίς ἐν τοῖς ὠσί μου νῦν ἤχησεν 
ἐχεῖνο ὃ ἤλπιζον, 

Παρθένον μὲν τίκτουσαν 
τῆς χατάρας τὴν λύτρωσιν; 
ἧς μόνη φωνὴ 

ἔλυσέν με τῶν δυσχερῶν, 
χαὶ ταύτης γονὴ 

ἔδησεν τὸν τρώσαντά ys* 
αὐτὴ ἣν προέγραψεν 

ὁ τοῦ Αμώς: 

ἡ ἑάδδος τοῦ ἱεσσαὶ, 

ἡ βλαστήσασά μοι χλάδον, 
οὗ φαγοῦσα ἀνθήσομαι, 

ἡ χεχαριτωμένη. 


« ex intemerato sinu, ego qua audio gra- 
« tia plena. » 

4. Hymno quum Maria salutasset eum 
quem genuit, blande adulata puellum, quem 
solum gestavit, Eva quae in doloribus filios 
peperit, audivit, et letabunda clamat 
Adamo : « Qua vox auribus meis nunc illud 
« ipsum insonuit quod augurabar, Virgi- 
« nem, maledicti terminum? sola est cujus 
« vox meab zrumnis solvit, cujus fetus con- 
« strinxit vulnerantem me ; ipsa est quam 
« prenuntiavit flus Amos, virga Jessei, 
e qu» milf fruticavit ramulum, quo gu- 
« stato, efflorebo, o plena gratia. » 


* 
* 


9, εὐφράνθηται T. — ὅτι τὸν ποιητὴν T. 
&. T. ἤλπιζον: παρθένος μὲν τίχτουσα, — γηβόμενος 
T inepte. 


916 ANEPIGRAPHA. 


1. 


DE BEATA VIRGINE ASSUMPTA. 


ῇ * 7 - 4 Lo 
&. ἀφ᾽ oU μετέστης τῶν ἐκ γῆς; 
πλέον ἐπέστης τοῖς ἐν γῇ; 
ἄχραντε Θεοτόκε᾽ 
μέρος γὰρ εἶχέ σε κόσμου, 
ζώσης σου σαρχί * 
/ bi 7 » 
πλέον δὲ κόσμος ἄρτι 


1. Ex quo migravisti e terra, terrigenis 
presentior adfuisti, illibata Dei genitrix. Ut 
enim orbis te sui partem habuit, dum in 
carne vivebas, sic et amplius nunc przsi- 
dium mundus te possidet, Virginem inter 
matres. 


XXII. il. Desperatum si quid est, inter tot alia 
ex nostris nullo medicamine sananda, ἀνίατον 
duxi, quod nunc profero, quum exesis scelesteque 
laceratis membranis, pars fere media exciderit, 
neque spes alterius codicis ulla affulgeat. Nec 
placuit opus, quod arduum, sed quia eximium 
est. Nec mihi calcar id solum addidit, quod facile 
movet in admirationem, nobilissimum de Virgine 
assumpta argumentum. At prastans per se opus 
est : amoenum exordium ; triplex proemium, ut 
vetustissima solent; ephymnion breve, a stropha, 
ut ab arcu sagitta, ejaculatum ; metrum alacre, 
succisum et amplum; dictio nitida, z:quore pel- 
lucidior; homerica phrasis, sed sobria, acumi- 
num parca, quae vel Romano nimium placent ; 
series totius poematis tam apte connexa, ut id 
ipsum quod a prima fronte renidet, adhuc in co- 
roDide floreat ; tanta demum melodi modestia, 
ut ne quidem de se uti peccatore, quidquam, sive 
in exordio, sive in clausula, proponat, preter 
omnium a Romano constantem consuetudinem : 
nisi quod, ut jam lector diligens adverterit, in 
acrostichide, post arcanas litteras A. Q. T. humil- 
lime additur τοῦ ἁμαρτωλοῦ τὸ ποίημα, Quid ergo? 

An hic latet nomen? sed omnium, maxime mo- 
nachorum, promiscuum agnomen est peccator. 
An cogitandum de Georgio Hamartolo, cujus 
insigne chronicon nuper cl. Ed. de Muralt edidit 
(Petropoli, 1859)? an de Studita, qui hujusmodi 
obscura vocabula affectat ? Immo vero alia haec 
vena prorsus est quam Theodori et post eum 


ἔχει σε χαταφυγὴν, 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 
β΄. ὡς πολυτίμητον 
θησαύρισμα ζωῆς, 
καὶ μετὰ κοζίμησιν i 
ἐν ζῶσί σε, ἁγνὴ, μακαρίζομεν, 


2. Ut longe pretiosum vitz thesaurum, te 
inter vivos, sic etiam post tuam dortutio- 
tem, Ο casta, celebramus, in £e confidentes, 
o Deipara; quam enim inhabitans Verbum 
sanctificavit, mundo ea» dedit propitiam 
Virginem inter matres. | 


cujuscumque serioris. Vix altius quam a tola 
Romani schola, originem non repetundam ha 
berem, ut ascendam usque ad priscos illos Anthi- 
mum, Timoclem, Anatolium, quorum frustra vel 
minima in his poematibus vestigia hactenus er 
quisivi. | 

Nunc vero de reductis vulneribus pauca. Non 
arte, nec dato consilio, sed casu contigit, vl 
quum diu medelam qualemcumque luxatis locis 
alligassem, vir quidam peritus, quem sepe me- 
mini, iisdem lacunis proprio marte suppleret. Col- 
latis deinde studiis, eadem fcre ultro citroque ita 
conspiraverunt, ut, nimia formidine deposita, 
totum opus in lucem redintegratum proponere 
magis ac magis auderem. Sed quo lector melius 
de fausta infaustave temeritate pronunciet, sub 
oculis habebit, ut spero, ad calcem voluminis 
folius unius discerpti imaginem ab ipsa heliaca 
luce φωτογραφιχῶς, ut aiunt, expressam. Extat 
porro canticum in corsin. f. 143-146, post simile 
de quo infra, Cosma canticum, ad XV diem au- 
gusti, 2» loco, cum hac epigraphe : ἕτερον xov 
κιον τῆς χοιμήσεως, Xy. δ΄, φέρον dxpostu a " Toi 
ἁμαρτωλοῦ τὸ ποίημα, 

4. Vetusta, ut dixi, solent esse ac ceteris it 
signiora, que tribus ornantur procmiis, tum 
maxime si αὐτόμελα sint. — Facile quis mall 
ζῶσάν σε, f. ct intellexerit: « pars mundi (Jude) 
te habuit vivam, nunc mundus, etc.» Cui faverel 
ἅπας δὲ κόσμος. 

2. In lacuna secunda primum volui λόγοις 9^ 





XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 517 


oi πεποιθότες [ἐπὶ σοὶ], Θεοτόχε- 
ἣν γὰρ ὁ Λόγος οἰκήσας χαθηγίασεν, 
ἔδωκε τῷ] κόσμῳ σωτηρίαν, 
τὴν ἐν μητράδι Παρθένον. 

γ΄. Τίμιος ἐναντίον aou. γέγονεν 
ὁ θάνατος τῆς ἀσπόρως τεχούσης C8, 
Χριστὲ ὁ Θεὸς, 
ὑπὸ ἀγγέλων εὐφημουμένη, 
ὑπὸ ἀποστόλων χηδευομένη . 
αὐτὸς γὰρ, ἀγαθὲ, 
ἐμφανῶς ἐδόξασας 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 

δ΄. Ὁ 5 Μαριὰυ, &y' feos ἄλλως 
ἐπέστη πάλιν, 
οὐχ εἰς πόλιν Ναζαρὲτ, ὥσπερ τὸ πρώην, 
ἀλλ᾽ ἔνθα τὰ ἴδια 
ἐχέχτητο ὁ Ζεξεδαίου " 
σαφῶς γὰρ τὸ XaT' ἐχεῖνον σύγγραμμια 
δείκνυσιν ὅτι 
ὁ Λόγος, [ὃς] τὰρξ ὑπάρχει, 
ὅτε τὸ παθος 
ὑπέμεινεν ἑκουσίως, 


3. Pretiosa in conspectu tuo, Christe Deus, 
facta est mors ejus, quz te sine semine pe- 
perit, quam angeli fauste saltitaverunt , cui 
parentarunt apostoli. Tu ipse enim, o bone, 
splendide gloriosam fecisti Virginem inter 
matres. 

4. Iterum Mariz alium ferens nuntium 
angelus astitit, non jam ut antea in civilate 
Nazareth , sed ubi sua possedit Zebediei 
filius. Aperte cnim scripta secundum eum 
docent : Postquam Verbum, caro factum, 
sponte pàti sustinuit, cum illic cerneret ma- 
trem stantem juxta lignum, et discipulum 


respectu ad Luc. 1l, 48 et trop. 12, 3, et favente 
more melodorum. 

J. Τίμιος. Ps. CXV, 145. Cf. trop. id. 12. — 
ἀγαθὲ sic absolute nullibi Romanus habet, raro 
cieteri, sed cf. anep. V, 8; VII, 2, que ejusdem 
melodi esse queunt. — Expectaveris εὐφημουμένης, 
χκηδευομένης. 

4. ἄλλως Sic C, nec temere pro ἄλλος, ut idem 
Gabriel sit, altera vice, et ijnchoandz et co- 


ἰδὼν ἐχεῖ τὴν μητέρα 
ἑστῶσαν πρὸς τὸ ξύλον, 
καὶ τὸν μαθητὴν 
ὃν ἠγάπα πλησίον, 
τῇ τεχούσῃ μέν " 4) γύναι, 
ἰδ[ου |, φησὶν, ὁ υἱός σου " 
τῷ μαθητῇ δὲ καὶ φίλῳ 
εἶπεν ἰδοὺ ἡ αἡἥτηρ σου" 
δεῖξον εἰς αὐτὴν 
τὰ πρὸς γονέα, 
οἰκείτω παρὰ σοὶ, 
Θεοτόχος σὺν Θεολόγῳ, 
ἀνδρὶ παρθένῳ 
ἡ ἐν μητρᾶσι Παρθένος. 

ε΄. ὁ δὲ σταλεὶς ἄγγελος τότε 
ἔλθὼν τὸ τάχος, 
χαὶ εἰς δόμον εἰσελθὼν τοῦ ἰωάννου, - 
εὑρίσκει τὴν ἄμωμον 
τὰ σύντροφα ἔργα τελοῦσαν, 
ψωναῖς ἄσμα, καὶ χερσὶν ὑφάσματα " 
πρόσωπον βλέπει 
μεθύον τῇ ἐγχρατεία, 


quem diligebat proximum , matri quidem 
su& : « O mulier, inquit, ecce filius tuus! » 
Discipulo autem et amico dixit: « Ecce ma- 
« ter tua! Illi ostende filii officia ; juxta te 
« inhabitet, Deipara cum Deiloquo, cum 
« viro virgine Virgo inter matres. » 

5. Missus autem angelus, tum cito ad- 
veniens, ingressusque domum Joannis, in- 
venit immaculatam consueta opera exse- 
quenlem, voce canticum, manibus textilia. 
Vultum intuetur abstinentia renidentem, 
quo vita angelica terreno etiam in corpore 
perspicue comperitur. Áit ergo ad pulcher- 


ronande maternitatis divine nuntius. — ἴδια, 
Joan. XIX, 23-27. — ἔχουσίως veteris scholae tes- 
sera est, sicuti et concinna pagella sacra reci- 
tatio, et venustissimum ephymnion. — προσγενέα 
uno verbo f, cod. et eodem sensu, ea αυὰ ad 
parentem spectant, pietatemque filii decent. 

9. φωναῖς ἄσμα x. y. ὑφάσματα. Quid pulchrius, 
vel in Odyssea? παγχάλλῳ C. — ὑπάρχειν C. — 
ἔχεις C. — οἷαν sic C , nec mutabis in οἵαν, si 


5018 


ἄσαρχον βίον 

ἐν σώματι χαὶ γεώδει 
τρανῶς ἀπηκριξωμένον. 
Φυσὶν οὖν τῇ παγκάλῳ : 
ὁ γύναι σέμενη; 
οὐκ ἐχ τύχης, οὐ μάτην 
ἐπελέχθης ix. μυρίων 

πρὸς τὸ τεχεῖν σου τὸν πλαστην " 
ἀλλὰ τοῖς ἔργοις μηνύεις 

τὸ ἀσφαλὲς τῆς χρίσεως, 

οἷα περὶ σὲ 

βλέπειν ὑπάρχει" 

ὅθεν, [6] Μαριὰμ, 

σέθας ἔχει εἰς σὲ ὁρῶντα, 
ἐχπλήττομαί σε, ἡ ἐν μ. TI. 


c. [Ὑπὸ διττοῦ φόδου χρατοῦμαι 


νυνὶ, Παρθένε, 

xa μοι διχόνοια] ὑπέστη εἰχότως " 
εἰ γάρ σε τεθνήξεσθαι, 

τοιαύτην ὑπάρ[χου |cav, εἴπω, 
θαυμάζω εἰ μὴ ψευδὲς λαλήσαιμι" 
φόθος [δὲ ἄλλος] 

ἀνθέλχει με πρὸς τὸν λόγον " 

ἂν γὰρ ἀπέλθω 

τὸ [τάγμα oi ]x ἐχτελέσας, 

διὸ ἐστάλην ἐνθάδε, 

τὸν πέμψαντα λυπήσω * 


rimam: « O mulier augusta, non fortuito, 


nec frustra ex decem millibus electa fuisti, 
qui creatorem tuum ederes, Verum et 
operibus signiflcas, quam tutus ille de- 
lectus fuerit, sicut nunc in te cernere est, 
unde, o Maria, reverentiam habes te su- 
spicientis, obstupesco de te, o Virgo inter 
matres. » 

6. « Duplex nunc timor tenet me, Virgo, 
neque mihi immerito ambigendum : si 
enim te, cum tanta sis, morituram dico, 
vereor ne quid mendacii eloquar. Haud 
modica autem alia formido inhunc sermo- 


respicis ad ἔργοις. — Placeret τὴν ἐν μ. Παρθένον, 
causa scilicet admirationis declarata. 


ANEPIGRAPHA. 


ἀνάγχη οὐχοῦν 
[τὸ] σφοδρότερον ὥσ[περ] 
σπουδαιότερόν με χρῖναι 
τῆς περὶ σὲ εὐλαβείας " 
τὸ γὰρ μὴ εἴκειν τοῦ πλάστου 
ἁπανταχοῦ τοὶς νεύμασι, 
λίαν χαλεπὸν 
φύσεσι πάσαις " 
ἄχουσον [οὖν] εὐθὺς 
ἅπερ φάναι σοι ἐχελεύσθην, 
χαὶ πάντα σύνες, 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 
ζ΄. ἀναληφθεὶς ἤδη, ὡς" οἶσθα, 
Χριστὸς γεόθεν, 
ἄνω χάθηται, νῦν χαὶ εἰς τοὺς αἰῶνας, 
γενέτου ἐν δεξιᾷ" 
αὐτὸς πρὸ τοῦ θρόνου μὲ στῆναι 
χελεύσας, τοιούτοις λόγοις ἔφησεν’ 
ἄπιθι κάτω, 
χαὶ φάνηθι τῇ Παρθένῳ, 
ἧς προειλομὴν 
υἱὸς εἶναι [ἑκουσίως], 
χαὶ λέξον τῇ ἀμιάντῳ " 
ὁ πάλαι ἐνδημήσας 
. πρὸς σὲ βουληθεὶς, 
ἐκδημῆσαί σε θέλει 
πρὸς αὐτὸν, ἵνα [σκεπάζης 


« nem me trahit. Si enim abiero, quin prz- 
« ceptum illud cujus gratia legatus sum, ex- 
« sequar, mittentem me offendain. Necesse 
« ergo est id eligere quod gravius est, quum 
« id magis urgeat quam mea in te pietas. 
« Haud enim obedire in quocumque loco 
nutibus creatoris, nimis arduum est qui- 
busvis respirantibus. Audi ergo mox quod 
tibi fari jubeor, et cuncta excipe, tu in 
matribus Virgo. » 

1. « Ássumptus jam, ut nosti, Christus e 
« terra sursum, sedet nunc etin secula Pa- 
« tris ad dexteram. Ipse me throno coram 


& Ὁ ἃ ὦ 


6. Mel. pro rhythmo εὐθὺς οὖν ἄκουσον. 
7. ἄπειθι C. — γενέσθαι υἱὸς εἶναι sic C. Sed [e 








XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 519 


εἰς τὸ] λοιπὸν τοὺς τοιούτους" 
ταύτην γὰρ ἐπαγγε [λίαν 
τοῖς μα [θηταῖς παρέσχετο" 
ὅταν ὑψωθῶ, 
λέγων, ἑλ[κύσω 
αὐτοὺς] πρὸς ἐμαυτὸν, 
[4 / A , 
tva βλέπωσι τὴν yapdv Vou, 
[ ταῖς ἱκεσίαις 
΄“- * ", / 
τῆς ἐν μητρᾶάσι Παρθένου. 
Ι , , M 74 e 
Ἢ. Met οὐ πολλὰς ταύτας ἡμέρας, παγχο- 
τὸ πέρας ὄψί εἰ σμία, 
πάντων τῶν μου] πρὸς σὲ λόγων, 
οὐ νόσος ὃ ι[αφθερεῖ 
ζωὴν], οὐ λύπη, οὐχ ὀδύνη" 
3 ,* v bed ^ M t /, 
αλλ᾽ ὥσπερ πᾶσι, [καὶ σοὶ ἡ χοίμησις - 
τοῦτό σοι ἔσται 
τοῦ τέλους ἡ παρουσία, 
[αὕτη ἡ παῦσις 
^- P4 ΄““ο᾽ ?, / 
τῶν] θλίψεων τῶν ἀπείρων : 


« sistere jubens, in hzc verba locutus est : 
« Ito deorsum, et conspicuum te fac Vir- 
« gini, cujus elegi Jubens filius fieri, ac di- 
4 Cito illibatee : «Qui olim voluitad te mi- 
« grare, te apud ipsum nunc hospitari vult, 
« ut deinceps istos tuearis: hanc enim pro- 
« missionem discipulis adhibuit, dicens: 
« Cum exaltatus fuero , traham eos ad me- 
« ipsum, ut meam videant gloriam, preci- 
« bus Virginis inter matres. » 

8. « Haud multos post hos dies, exitum 
« videbis onnium rerum quas ego tibi nun- 
« tio, mundi regina. Vitam mom minuet 
« morbus, nec luctus, neque dolor. Sed 
« sicut omnibus, sopor (ibi erit ; hic tibi ter- 
« minus, Acc cessatio immensarum arum- 
« narum; hac probatio minime formidanda 
« ultimorum certaminum. Adultera judicata 


νέσθαι tribus supponitur punctis, quasi expun- 
gendum. — £Axóco. Joan. XII, 32, ex quo πάντα vel 
πάντας rp. € placeret, si per rhythmum licuisset. 
— Vix non malim χαράν μου xot τῆς τεκούσης. 

8. ob χινδύνος C, [6:80 acc. Solent librarii ulti- 
mam in οὐχ litteram jungere cum seq. vocali, 
inde multus error. — f. ἄρτι τελεῖται ἐσχ. ἀθλημά- 


ἡ πεῖρα ἀ[φοξωτάτη 
ἐσχάτων] ἀθλημάτων " 
ἐκρίθης μοιχὰς 
Br φθόνου], 
ὡς ὁ νόμος Μωύσέως 
βούλεται ἀποί[χτείνειν σε" 
τόπος] οὐκ ἦν σοι τεχούσῃ. 
Ποῦ τὸ παιδί[ον δὲ πόῤῥω 
βασταΐζεις εὖ Ἰθὺς 
φόῤξῳ Ἡρώδου; 
ἀλλά μοι οὐκ [ἂν 
ἔξεστιν εἰπεῖν] ἡγουμένῳ 
τὰς σὰς βασάνους 
τῆς ἐν μητράσι Παρθένου. 
θ΄, ἀνελλιπῶς ἤδη τὸ ἔργον 
τετέλεσταί p.| ot, 
διὸ ἐγὼ xii cà νῦν ἐξαπεστάλην᾽ 
ἀλλ᾽ ἄρτι μὲν ἀ[πειμι 
χατοιχεῖν eic | ὅλους αἰῶνας, 


« es ab invidia calumniantium , ac si lex 
« Moysis juberet interficere (e. Locus non 
« erat tibi parturienti. Tum quonam debuisti 
« procul et subito auferre puerum, metu He- 
« rodis? At mihi vox deficeret recogitanti 
« tuos cruciatus, o inter mulieres Virgo. » 

9. «Jam ex integro opus perfectum mihi 
« est, pro quo ad te nunc ego missus sum. 
« Superest mihi ut revertar mansurus, per 
« cnncta scecula, apud universos socios an- 
« gelos.» Surgit María, mentis gaudio exu- 
berans, manusque attollit sursum, et loquitur 
in hunc modum : « Nescio, o Domine, quibus 
« te canticis canam et laudibus. Dicendo non 
« sum qua tuis digna sint. donis, famule 
« tue collatis pre omnibus ceteris homini- 
« bus. Quid tibi, salvator mi, offeram? quid 
« inte primum mirabor? quid alterum? quid 


των. — Mox quadam respicit apocrypha, in qui- 
bus purissima Virgo refertur juxta legem pro- 
bata fuisse ob adulterii suspicionem, sicque de- 
clarantur sequentia satis obscura. — qó6ov C. — 
ἡγουμένου C. 

9. μαρία ut mox ἁγιωτάτη contrahitur, --- ὦνπερ 
παρέσχες C. — cl τὸ τελ, C. 


520 ANEPIGRAPHA. 


μεθ᾽ ὅλων τῶν συναγγέλων. [ἴσταται 
Μαρία, τὴν φρένα 
χαρᾶς πλησθεῖσα, [τὰς χεῖρας 
αἴρει εἰς ὕψος, 
χαὶ λέγει οὕτως * Οὐχ οἶδα, 
Δέσποτα, πόσ᾽ οις σε ὕμνοις 
δοξάζειν xai | ἐπαίνοις, 
οὐκ ἔχω εἰπεῖν 
ἐπαξίως τῶν δώρων 
ὧν παρέσχες μοι τῇ δούλη 
ὑπὲρ τοὺς ὅλους ἀνθρώπους. 
Τί σοι, σωτήρ μου, προσάξω: 
τί σου θαυμάσω πρότερον ; 
τί τὸ μεταξύ. 
τί τελευταῖον : 
Ἐξ ὅλων μοι &oxei, 
ὅτι σου τοῦ ποιήσαντός με 
ὑπάρχω μήτηρ, 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 

εἰ Ρήμασιν οὖν ὅτε τοιούτοις 
Χριστὸν αἰνοῦσα 
ἔληξε τῶν. τῆς εὐχῆς, ἡ ἁγιωτάτη 
εὐθὺς μεταπέμπεται 
τοὺς φίλους καὶ τοὺς ἐν τῷ γένει, 
πιστοὺς ὄντας, χαὶ φησὶ πρὸς ἅπαντας" 
ἄνδρες, γυναῖκες, 


« ultimum ? Omnino mihi satis sit illud, 
« quod mater creatoris mei cgo sim, Virgo 
« inter matres. » 

10. His ergo verbis quum sanctissima 
Christum celebravisset, peractis precibus, 
statim accersit amicos et propinquos, quot- 
quot fideles, et omuibus ait : « Viri, mulie- 
« res, lam conjuges quam virgines , senes, 


« juvenes, famuli filii mei, audite gea verba, 


et agnoscite cujus rei gratia nunc juxta 


me omnes huc convocemin?; finis enim ad- - 


ab angelo didici, quando et quomodo re- 


« 
« 
« est mei in hac vita éncolatus. Id quippe 
« 
« cedam ab oc tabernaculo, quod cernitis 
10. f. &xovc. ἀχριθῶς μου. — νῦν ὑπ᾽ ἐμοῦ C. 
11. Multa infra apud Cosmam similia, sed in 
hec valedicentis Virginis verba συνταχτήριο; tot 


ἐν γάμῳ καὶ παρθενίᾳ, 
γέροντες, νέοι, 
θεράποντες τοῦ υἱοῦ μου, 
ἀχούσατε [ τῶν μου λόγων, 
καὶ γνῶτε τίνος χάριν 
γυνὶ ὑπ᾽ ἐμοῦ 

με[ ταπέμπεσβε] ὧδε. 

τὸ γὰρ πέρας ἐφεστήχει 
τῆς ἐν βίῳ [παρουσίας, 
καὶ] δι ἀγγέλου ἐπέγνων 
πότε χαὶ πῶς ἐχθήσομαι 
[ἀπὸ τῆς σχηνῆς, 

ἣν νῦν ὁρᾶτε * 

ὡς φίλοις οὖν ὑμῖν 

[τὰ ἀγγέλου ὡς διαθήχας 
S uL E 

ἐχφαίνω ἄρτι 

ἡ iv μιητράσι Παρθένος. 


ια΄. [Γαύτας οὖν οὐ πολλὰς ἡμέρας, 


A 


(( 
α 


« 


ἐνέδ ωχέ μοι 
ἐν τῷ σχήνει [τούτῳ μον ἔτι ἐμ [μεῖναι' 
αὐτοὶ δὲ προσμείνατε, 
χαὶ πεῖ[ ραν λόγων πάντων] γνῶτε, 
αὐτόπται χαὶ ὑπηρέται γίνεσθε, 
εἴπατε ἃ ἔφη) 
Χριστὸς περὶ τὴν μητέρα. 

ταν δὲ λίπω 


nunc; vobis igitur ut amicis, angeli verba 
tamquam testamenta statim aperio, ego 
Virgo inter matres. » 

11. « Paucos igitur hos dies, mihi da- 
tum est in hoc tabernaculo adhuc perma- 
Bere: vOS vero perseverate, et scitote 
eventu comperta fore omnia verba; testes 
ab oculis famulique estote ; narrate quz 
dizit Christus de matre sua. Quando vero 
reliquero vos, vobiscum permaneo, nemo 
me lugeat nimis, nemo vestrum maoreal. 
Mors enim sanctorum Domini pretiosa co- 
ramierrigenis conspicitur. Verum in psat- 
mis et. canticis exultantes spiritu, edite 


lacunas incidisse dirum est, — τίμιον, [terum 
ps. CXV, 15, ut in trop. 3. — ψαλμοῖς, Cf. Ephes. 
V, 19. — ἐξόδου. Tot lacunis supplere cum àr- 


" 


li 
VUL. 
jr s 


. XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 521 


ὑμᾶς, σὺν ὑμῖν bm ]oyo, 
μηδείς με ἄγαν πενθήσῃ; 
[μηδεὶς ὑμῶν λυπήσῃ . 
ὁ θάνατος γὰρ 
τῶν ὁσίων Κυρίου 
[ τίμιόν τι ἐναντίον 
τῶν ἐπιγείων ὁρᾶται " 
ἀλλ᾽ ἐν ψαλ[μοῖς καὶ ὕμνοις] 
ἀγαλλιῶντες πνεύματι, 
στεΐλατε σεμνῶς 
[εὐχὰς ἐξόδου, 
ὡς φίλ]οις τοῖς ὑμῶν, 
χαὶ τῷ ἔθει τῆς ix [κλησίας 
χηδεύ] σατέμε, 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 
ιβ΄. [ὦ μου υἱοῦ σύμβουλοι φίλοι, 
ἐγὼ μὲν ἔγνων 
ὅτι αἱ γενε[αὶ πᾶσαι μα]καρίαν 
ἀεί με λογίσονται " 
ὑπνώσατε [ἐπιθαῤῥοῦντες 
à mid τῆς ἀθανάτου χάριτος * J 
σπεύσα[ τε πᾶντες 
ἐμ ]οὶ ἐπαχολουθῆσαι. 
Γένος γινώσχω, 
τοὺς τρόπους μοι συνημμένους * 


« cum decore supremas preces sicut pro ami- 
« cis vestris, et juxta Ecclesi: ritum , sepe- 
« lite me, inter matres Virginem. » 

12. « O nati mei famuli dilecti, ego qui- 
« dem novi quod generationes omnes beatam 
« me semper stimabunt, requiescite, fir- 
« miter confidentes in spe immortalis gra- 
« tie; studete omnes me sequi : generis haud 
« ignara, novi mores me: conditionis. Si 
« natura me: participes, estote mecum et 
« gestis unanimes. Ego enim ut a filio didici 
« manifeste, quanta sequentes eum here- 
« ditas maneat, eloquar. Si tales vos osten- 
« ditis, quales ipse voluit, tum fratres vos 


duum sit, fit respectus ad preces in obitu solitas, 
quie vocantur ἐξοδιαστιχά, 

12. γενεαί, Iterum Luc. 1, 48. — σπεύσατε, 
παῖδες, in tr. 18. 


εἰ φύσει μοι χοινωνεῖτε, 
συνάφθητε xai πράξει " 
χαγὼ γὰρ σαφῶς 
ix τοῦ τέχνου μαθοῦσα, 
τῶν αὐτῷ ὑξαχουόντων 
τὴν ἀγχιστείαν ἐροῦμαι " 
ἐὰν τοιοῦτοι φανῆτε 
οἷος αὐτὸς βεδούληται, 
τότε ἀδελφοὺς 
ὄψομαι πάντας, 
ὅταν ἐξ οὐρανοῦ 
ἔλθη κρῖναι τὴν οἰκουμένην. 
'Γοιαῦτα ἔφη 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 
(γ΄. Δέγουσαν δὲ ταῦτα ὁρῶντες 
οἱ συνηγμένοι, 
ἅπαντες κατηφεῖς χαὶ δαχρουῤῥοοῦντες 
αὐτόθι ἐχαάθηντο" | 
xai δὴ μεταξὺ Ἰωάννης, 
ὁ μέγας ἐν ἀποστόλοις, ἔρχεται " 
θάμφους δὲ πλήρης 
ὑπῆρχε, κατανοήσας 
τοὺς ἠθροισμένους, 
καὶ ἤρετο τὴν αἰτίαν. 
Mapia δὲ πρὸς ἐχεῖνον * 


« omnes videbo, quando ipse de colo ve- 
« niet orbem judicaturus.» Hzc dixit Virgo 
inter matres. | 

13. Sic locutam dum considerant qui con- 
venerunt, cuncti vultu demisso, fusisque 
lacrymis, illic consederunt. Interea Joan- 
nes, inter apostolos magnus, ingreditur. 
Stupore correptus erat totus, agnoscens huc 
convocatos, el cur venissent anquirebat ; ad 
quem Maria : « Noli turbari, inquit ; verum 
« edoceare tu quoque cum illis, me cito 
« transferendam esse ex hoc pulvereo do- 
« micilio, ac propterea quos vides, apud me 
« collegi. Tu vero cito vade ad ceteros, et 


43. Ὃ Ἰωάνν. C. Nisi 6 tollatur, Ἰωάννης erit 
trisyllab. Quamvis melodus fere totus pendeat a 
circumlata Mileti Laodiceni historia, hic plura de 
suo aut ex alio fonte addit. — πρὸς αὐτὴν C. 





529 | ANEPIGRAPHA. 


Μηδὲν ταράττου, fon 
διδάχθητι δὲ 
χαὶ αὐτὸς μετὰ τούτων, 
ὅτι τάχιστα μεταίρω 
£x τῆς πηλίνης οἰχείας, 
χαὶ διὰ τοῦτο οὖς βλέπεις, 
πρὸς ἑαυτὴν συνήγαγον " 
τρέχε δὲ xai c) 
πρὸς τοὺς ἑτέρους, 
χαὶ δεῦρο σὺν αὐτοῖς, 
ὅπως πᾶντες ἀποδημοῦσαν 
ἀσπάσησθέ με, 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 
ιδ΄, ὁ δὲ πολὺς ἐν θεολόγοις 
ἀχούσας ταῦτα, (χρύων : 
τύπτει στῆθος ταῖς χερσὶ, λέγει δα- 
Προθλέπων σε, ἄχραντε, 
τὸν σὸν υἱὸν βλέπειν ἐδόχουν, 
καὶ λύπην μοι διαστὰς οὐ λέλοιπεν * 
ἂν δὲ ἀπέλθης 
καὶ σύ με ἐγκαταλείπης, 
τῇ χεφαλῇ μου 
τίς δώσει πηγὰς δαχρύων; 
διδάσκοντα γὰρ οὐχέτι 
τὰ δέοντά με ἕξω - 


« adeste hic cum illis, ut proficiscentem 
« me omnes salutent inter matres Virgi- 
« nem. » 

14. Ex theologis summus ille vir, hzec ubi 
audiit, pectus percutiens manibus, flens 
dixit : « Prospiciens te, illibata, tuum videre 
« filium videbar, nec me, cum recessit, in 
« luctu reliquit. Tu vero si abieris, meque 
« tu dimiseris, quis capiti meo dabit fon- 
« tes lacrymarum ? Qui me enim doceat 
« qui oportet, non habebo amplius, neque 
« ultra tecum in eadem aula lactabor. Jam 
« simile nobilis operis exemplum haud in- 
« veniam. Quorsum ego solitarius vivam ? 
€ Ubi vox : Ecce mater tua! Miser ego ma- 


1Á. δαχρύων iterum ἀσυνδέτως, — δαχρύων. Je- 
rem. IX, 7. — xai 6 o0óv, nisi elidatur, v. abun- 
dat, aut omisso us χαίρων, legendum : γελάσει 


οὐχέτι σὺν σοὶ 
αὐλιζόμενος χαίρω, 
οὐ παράδειγμα τοιοῦτον 
χαλλιεργίας εὑρήσω. 
Τί μοι ἀπάρτι βιῶσαι; 
ποῦ τό- ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου; 
Δείλαιος ἐγὼ 
χρόνον τὸν ὅλον 
ἔσομαι τῆς ζωῆς, 
χαὶ ὁ φθόνος γελάσει με χαίρων, 
ἀφίστασαί μοι 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 
ιε΄. Ὑπὸ σφοδρᾶς τῆς ἀθυμίας 
εἰπεῖν τοιαῦτα 
βιασθεὶς ὁ θεολόγος τῇ Mapta, 
μηνύσων ἀπέρχεται 
τὴν κοίμησιν ταύτην τοῖς ἄλλοις, 
ὡς ἂν τάχος πρὸς αὐτὴν συνδράμοιεν ᾿ 
χαὶ εἰσελάσας 
εἰς δόμον τὸν ἰαχώδου, 
᾿ὃς καὶ ἐχυδέρνα 
ὁσίως τὴν ἐχχλησίαν 
τῆς πόλεως τῆς ἁγίας, 
δηλοῖ διὸ ἀπῆλθεν " 
ὁ δὲ παρευθὺ 


« nebo per totum vilz:? spatium, meque de 
a. ridebunt invidi, lzeti procul a me abivisse 
« Virginem inter matres. » 

15. Animo vehementer commoto, hcec ubi 
dicere ad Mariam coactus theologus fui, 
recedit nuntiaturus cseteris ultimum hujus 
soporem, ut ad eam cito concurrant : 1ἢ- 
gressusque in domum Jacobi, a quo et sancie 
regebatur sacr: urbis ecclesia, exponit Cur 
venerit. Hic vero statim Petrum commo- 
nefacit c:eterosque apostolos, quotquot ibi- 
dem commorabantur : « Adeste, inquit, sol- 
« vamus honores corpori in quo divina πᾶ" 
« tura recepta est, et elect mulieri inler 
« millia, ut innupta pareret ante ipsam £e 


ὅτι ἀφίστασαί μοι. n 
45. ὃς καὶ ἐχυδ. C, allera versione, — 351^ 
μένην C. 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 523 


μεταστέλλεται Πέτρον, 

καὶ τοὺς ἄλλους ἀποστόλους, 

ὅσοι αὐτόθι χατῴχουν * 

Δεῦτε, τιμήσωμεν, λέγων, 

θείας ὃ οχεῖον φύσεως, 

καὶ τὴν ἐκ πολλῶν 

ἀπειρογάμως 

τεχεῖν τὸν πρὸ αὐτῆς 

γεννηθέντα ἐξειλεγμένην. 

ἀξία δόξης 

ἡ ἐν μητράσι Παρθένος! 

c. pos δὲ ῥητῶν τοῦ ἰακώξου 

ἀκούσας Πέτρος, 

λέγει τῷ ἱερεῖ xat συναποστόλῳ " 

Καλῶς, ἀδελφόθεε, 

ἀεί τε χαὶ νῦν ἐχδιδάσχεις " 

γενέσθω ἅπερ ὀρθῶς διέγνωχας. 
ρχονται πάντες 

σπουδαίως πρὸς τὴν Ναρίαν, 

οὺς ἡ [Παρθένος 

πρεπόντως ἀσπασαμένη, 

προτρέψασα δὲ χαθίσαι " 
χούσθη πάντων, ἔφη, 

τὸ δόξαν Θεῷ 

εἰς ἐμὲ γενηθῆναι " 

τῷ υἱῷ γὰρ ἐγὼ εἶπον 

τῷ τῆς βροντῆς, ἵνα εἴπη " 


« nitum, Gloria digna est Virgo inter ma- 
« ires. » 

16. Cum Jacobi verba Petrus audiit, ponti- 
fici et apostolo ait : « Optime, Dei frater, ut 
« semper, sic nunc doces ; flat quod recte di- 
« judicasti. » Omnes procedere festinant ad 
Mariam, quos reverenter Virgo salutavit, et 
invitans ut sederent : «Ab omnibus auditum 
« est, inquit, quod in me fieri Deo placuit. 
« Ut hoc enim dicat, ego verba feci filio 
« tonitru. Jam mihi ultima date viatica, 
« 408 opto et penes vos sunt. Suffragamini 


^ « matri hujus magistri, qui doctrina sua 


46. ἐκδιδάσχει C. — Μαριὰμ C. — πάντων ὡς sat 
confuse C, et cetera minus liquent : 7xo9a0n πάν- 
τῶς (sic) ἔφη τῷ δόξαν Θεῷ C, quod diu torsit. — 


κἀμοὶ ἐφόδια δότε, 

ἃ καὶ ποθῶ καὶ ἔχετε" 

εὔξασθε μητρὶ 

τοῦ διδασχάλου, 

τοῦ διδάξαντος ὑμᾶς, 

ἁλιεῖς τῶν τῆς γῆς ἰχθύων " 

χαὶ σιύζεσθέ μοι, 

τὴ ἐν μητράσι Παρθένῳ. 
ιζ΄. ὁ δὲ σοφὸς τῶν ἀποστόλων 

χορὸς αὐτίκα 

λέγει πρὸς τὴν Μαριάμ." Παρθενομῆτορ, 

ἡμῶν ὑπερεύχεσθαι 

τὴν σὴν ψυχὴν δέον, καθότι 

εἰς ἄκρον ἔδραμες τελειότητος, 

xai τῆς παρ᾽ ἄλλων 

οὐ δεῖσαι λοιπὸν ἐννοίας. 

Τότε Μαρία, 

βλεπόντων τῶν ἡθροισμένων, 

μνημείῳ παραχειμένῳ 

τὸ δέμας ἀναχλίνει * 

ἐχτείνασα δὲ 

χαὶ τοὺς πόδας εὐθέως, 

ἐπ᾽ ἀλλήλαις τῇ χοιλίᾳ 

χεῖρας τιθεῖ τὰς ὁσίας, 

ἄνω τὰ ὄμματα πέμπει; 

μετὰ σιγῆς προσεύχεται, 


δίδωσι ψυχὴν 


« piscatores vos fecit piscium orbis, et va- 
« lete mihi inter matres Virgini. » 

11. At sapiens apostolorum chorus con- 
linuo ait ad Mariam : « Virgo maler, pro 
« nobis oret anima tua oportet, ut qu:e in 
« fastigium properavisti perfectionis, ne- 
« que prorsus indiges aliena sollicitudine. » 
Tum Maria, dum intuentur qui convene- 
runt, in monumento juxta posito corpus 
reclinat; extendensque statim pedes, ambas 
manus venerabiles decussatas in sinu po- 
nit, sursum mittit oculos, in silentio preca- 
tur, animam illi dat a quo recepit, nullaque 


τοῦ ante διδάξ, abundat, sed syntaxi requiritur. 
417. ὦ παρθενομ. C. Hiec unica strophe sat erit 
ut melodus nulli impar censeatur. — οὐ δεῖσαι 


524 ANEPIGRAPHA. 


τῷ δεδωχότι, 
χειρὸς δὲ μηδαμῶς 
ἁψαμένης, καλύπτει βλέμμα, 
χαὶ πτύσσει στόμα, 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 

ιη΄. Πρὸ τοῦ δὲ τὴν πάναγνον σάρχα 
δοθῆναι τύμόῳ, 
οἱ Ἑδραίων ἱερεῖς καὶ Φαρισαῖοι, 
μαθόντες τὰ δρώμενα, 
ὁτρύνουσι τὴν νεολαίαν 
εἰς θόρυδον, ix μανίας λέγοντες * 
Σπεύσατε, παῖδες, 
ὑύρίζεται γὰρ] ὁ νόμος" 
τάφος τὸ σῶμα 
μὴ δέξηται τῆς Μαρίας " 
τὸν πλανον γὰρ ἐκ πορνείας 
συνέλαθεν ἐχεῖνον * 
χαὶ φαῦλοι αὐτοῦ 
μαθηταὶ μηχανῶνται 
ἀπειράνδρου τῇ βεδήλῳ 
περιποιεῖν ὑπολήψεις. 
Μὴ οὖν ἡμῶν ἀμελούντων, 
χατ᾽ | αὐτῶν] γνώμην πράξωσι : 
λύσατε αὐτῶν 


manu premente , claudit pupillas, et labia 
jungit, Virgo inter matres. 

18. Verum priusquam tumulo sanctissima 
caro committeretur, Hebrzorum sacerdotes 
et Pharisei, quz peracta sint edocti, pubem 
plebis instigant in tumultum, cum furore 
alentes : « Festinate, pueri, lex enim vitu- 
« peratur; neutiquam sepulcrum recipiat 
« Maris corpus. Nam meretricio conceptu 
« habuit istum erroneum, cujus fallaces dis- 
« cipuli enituntur virginitatis fabulam de 
« impura muliere circumspargere. Minime 
« ergo socordia nostra id pro suo libitu fa- 
« Giant. Dissipate eorum factionem. Mo- 


adde similibus in glossario nostro colligendis, — 


ἐπ’ ἀλλήλοις C. — τίθει γεῖρας C, contra accent. 
τιθεῖς habet etiam Pindarus. 


18. νεολέαν C, — χατὰ γνώμην C. — ἢ post πρὶν 


τὴν συμμορίαν * 
θανοῦνται καὶ αὐτοὶ, 
πρὶν [ἢ] δείξουσι κόσμον ὅλον 
τιμᾶν μοιχάδα 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 

ιθ΄, ὦ δὲ θρασὺς καὶ στασιώδης 
ἀχούσας ὄχλος 
μετὰ ξύλων xai ξιφῶν τρέχει καὶ λίθων" 
ὁρῶσι δὲ πόῤῥωϊθεν] 
ἀγοραίαν ἤδη τὴν χλίνην, 
ἐν ἡ σῶμα τὸ σεμνὸν χατέχειτο. 
Εἷς δὲ τοῦ πλήθους. 
[τοὺς] ὅλους θυμῷ νικήσας; 
ὅλων προθέει, — 
καὶ ἅπτεται τοῦ φορείου, 
μικροῦ δὲ ἔμελλε τοῦτο 
εἰς χθόνα περιτρέπειν, 
ἐὰν μὴ Χριστὸς 
τὴν ἀκόλαστον τόλμαν 
παραδόξως τῇ χολάσει 
ἔσθεσε τοῦ νεανίου" 
τὰς ἁψαμένας γὰρ χεῖρας 
τοῦ χαλλιφάρου σκίμποδος 
τέμνει παρευθὺ 


« riantur et ipsi, priusquam cultum totius 
« orbis concilient erga adulteram, inler 
« matres Virginem. » 

19. Ferox vero et seditiosa plebecula, his 
auditis, cum lignis et gladiis et lapidibus 
ruit. Zonge autem prospiciunt jam lecticam 
in foro vectam, in qua augustum corpus re 
quiescit. Unus ex turba cunctos impetu su- 
perans, pre omnibus currit, tangitque [6- 
retrum , parum autem abfuit quin illud in 
humum dejiceret, nisi Christus intolerabilem 
nebulonis petulantiam stupenda μπᾶ er 
tinxisseL : excindit enim illico ab exlremis 
partibus manus nobilissimo lecto impaclas; 


—-————umá— —— i— 


C om. — μοιχαλλίδα C, bisque v. est Ηρ νὴ 

in tr. 21, et 93, ubi semper obvia emendatio τὴ 
19. πόῤῥω ἀγοραῖον C, leso rhythmo. [. εὐ 

ἐν ἀγορᾷ, — ἀκόλαστον... χολάσει, hoc ludo nos 


ic E 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 325 


ἀπὸ τῶν ἄκρων " 
φόξος δὲ τοὺς λοιποὺς 
τῆς ἀτόπου ὁρμῆς ἐπέσχε, 
τιμῶν δικαίως 
τὴν ἐν μητράσι Παρθένον. 

x. ἰδὼν Χριστοῦ πεῖραν, καὶ ὄψει 
μαθὼν τὸ χράτος, 
ὁ χειρῶν διατεμνόμενος [τὰ ἄκρα], 
χαὶ πένθει τρυχόμενος 
εἰς γῆν πρὸ ποδῶν τῶν ὁσίων 
χκατέῤῥιπτε μαθητῶν, καὶ ἔλεγεν " 
ἥμαρτον, δοῦλοι 
δεσπότου ὑπεραγαθου, 
ἔγνων τὸ πταῖσυα " 
ὑμεῖς ἐλεήσατέ με. 
ὁ Πέτρος δὲ πρὸς ἐκεῖνον * 
Éxv πιστεύης, ἔφη, 
τῷ ταύτης υἱῷ 
καὶ ἡμῶν διδασκάλῳ, 
τῶν μελῶν σου τὴν ὑγείαν 
[ὡς] δεῖγμα πίστεως ὄψει. 
Τότε βοήσας ἐκεῖνος 
ἔφη * Πιστεύω, xópte, 
ὅτι τοῦ Θεοῦ 


terrorque ceteram amentem turbam in- 
vadit, justam ob vindictam Virginis inter 
matres. 

90. Qui Christum expertus, oculisque 
percipiens virtutem illius a quo extremis 
truncatur manibus, ejulans lamentalur, hu- 
mique cadens ad pedes venerabilium disci- 
pulorum , volvebatur et aiebat: « Peccavi, 
« servi magistri omnium optimi, agnosco 
« culpam ; vos miseremini mei. » Ad quem 
Petrus : « Si credideris, ait, in hujusce fi- 
« lium, nostrumque magistrum, membro- 
« rum sanationem in argumentum fidei 
« videbis. » Ad hzc ille clamans: « Credo, 
« inquit, Domine, Jesum esse: filium Dei 


raro utitur, qui Romano solemnis est. — χαλλι- 
φόρῳ C. ᾿ 

90. ἴδεν C. — ὁ τὰς χεῖρας χειρῶν διατεμνόμενος 
xot C, manifesto scripturze tumultu. 


τῶν ἰουδαίων 
υἱὸς ὁ ἰησοῦς, 
xxi Ov ἄχραν φιλανθρωπίαν, 
υἱὸς ὑπάρχει 
τῆς ἐν υητράσι Παρθένου. 
xa. ἦν οὖν ὁρᾶν θαύματος θαῦμα 
μεγίστου μεῖζον 
συνημμένον " καὶ γὰρ τοῖς χλινοφοροῦσι 
ταφῆναι προσέταξε, 
xai λέγει ὁ Πέτρος τῷ νέῳ ". 
ἐλθὼν δίδου ἀποδείξεις πίστεως, 
ἅψαι τοῖς ἄκροις, 
οἷς ἔχεις, ὧν ἀφηρέθης " 
ἅπερ, ὡς βλέπεις, 
ἐκχρέμανται τοῦ δεμνίου, 
χαθάπερ ἥλοις ὀξέσιν 
αὐτόθι πεπαρμένα. 
ὁ δὲ παρευθὺ 
τὸ ἐπίταγμα Πέτρου 
ἐπὶ πάντων ἐχτελέσας, " 
ὅπερ ἐζήτησεν, εὗρεν " 
ἦν οὖν ὡς ἦν πρὸ τοῦ πάθους; 
μᾶλλον δὲ ὑγιέστερος " 
ῥώννυται καὶ γὰρ 


« Jude&orum, et per summam suam clemen- 
« tiam factum esse natum Virginis inter 
« matres. n 

21. Cernere erat igitur prodigium summo 
miraculo majus et subitaneum. Imperavit 
enim Petrus his qui ducebant feretrum ad 
sepulturam , et dixit adolescenti : « Acce- 
« dens, przbe testimonia fidei, tange muli- 
« lis'tuis manibus extrema tibi ablata, qu& 
« uli vides, e loculo pendent, acutis quasi 
« clavis illic affixa. » Qui subito Petri man- 
dato coram omnibus obediens, quod quiere- 
bat, invenit. Erat enim, ut prius fuit ante 
vulnera, immo vegetior. Confirmatur enim 
corpore et spiritu, baptismate suscepto, 


24. μέγιστον μεῖζον C. — συνημμένον, Coniscquen- 
ter actum. f. συνημμένως καὶ γὰρ... € Simul impe- 
ravit Petrus.;. et dixit. » 


926 ANEPIGRAPHA. 


σῶμα καὶ πνεῦμα, 
τὸ φώτισμα λαδὼν, 
χράζων τε ἀχλονήτῳ πίστει" 
[à] Θεοῦ μήτηρ, 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 

xp. Μυγήματι δὲ δόντες τὸ σῶμα 
τὸ θεοδόχον, 
οἱ προπέμψαντες ἀνέστρεφον εἰς οἴκους" 
ὁ μέντοι ἰάχωέος 
τοῖς ἄλλοις ὁμοῦ ἀποστόλοις 
εἰς δόμον τὸν ἰωάννου ἔρχεται, 
ἄρτου ἐκεῖσε 
γευσάμενος μετ᾽ ἐχείνων " 
ἔνθα ὁρῶσι 
χαθήμενον ἐν τῷ μέσῳ 
Χριστὸν, χαὶ οὕτως εἰπόντα" 
Τὴν σάρχα τῆς Παρθένου, 
ἐξ ἧς ἀληθῶς 
θέλων σὰρξ ἐγενόμην, 
ἐξαιρέτως, ἐπαξίως 
βούλομαι δώροις τιμῆσαι " 
εἰ γὰρ Νωσέως [| προσώπου | 
τὸ ἀφανὲς τετίμηται, 
χαὶ ἡ κιδωτὸς 


cum fide immota clamans : « O Dei genitrix, 
« Virgo inter matres. » 

239, Tum postquam monumento credide- 
runt corpus, Dei receptaculum, pompa mi- 
nistri ad domos reversi sunt. Interim Jaco- 
bus cum exteris apostolis in Joannis :des 
se recepit, ibique cum illis panem gustavit. 
Quo in loco, contemplantur medium Chri- 
stum, sic loquentem : « Virginis carnem, ex 
« qua vera caro lubens factus sum, volo 
« exquisitis, condignisque muneribus hono- 
« rare, 31 enim vultus Moysis perstringenti 
« decore honestatus est, et arca testamenti; 


99, ἄρτους €; pro ἄρτων malui ἄρτου, de pane 
eucharistico id aptius inlellecturus. — En sua- 
vissima ab incunabulis Grecorum invecta con- 
suetudo, quoties fit christianee familize convivium; 
panem reservandi quasi Virgini tonsecratum, 
que quidem eulogia domestica etiam nunc et 


τῆς διαθήχης, 

πῶς ἔσται ὁ ναὸς 

πρόχειρος, ὁ ἐχείνων μείζων; 

δηλος ἔστω 

τῆς ἐν μυτράσι Παρθένου. 
xy. ἅπερ ὑμῖν ἄρτι χελεύω, 

γενέσθω δῆλα 

xai τοῖς ἄλλοις μεθ’ ὧν σῶμα τὸ Μαρίας 

χαλῶς ἐχηδεύσατε, 

ὡς ἂν διδαχθῶσι κἀκεῖνοι, 

καὶ ἄλλους ταῦτα σαφῶς διδάξωσι. 

Λόγοις τοιούτοις 

συνῆψε Χριστὸς τὸ ἔργον " 

καί που Μαρίας 

οὐχ ἔστι τῆς Θεοτόχου 

ὀστοῦν ἣ σάρχα ἰδέσθαι, 

χενὸν δὲ χαὶ τὸ σῆμα 

ὁρᾶται. ἐν ᾧ 

ἡ σεπτὴ χατετέθη, 

ὡς δηλοῦσιν οἱ τὸν τόπον 

ἱστορηχότες ἐχεῖνον. 

ἀλλ᾽ εἰ χαὶ χόσμον μετέστης; 

ὅλος σε χόσμος χέκτηται, 

ἄρδην πανταχοῦ 


« quomodo vulgare foret templum hisce 
« multo majus? Invisibile esto corpus Vir- 
« ginis inter matres. » 

23. « Οὐ vobis modo precipio, flant 
« etiam manifesta ceteris, quibuscum Ma- 
« rie corpus rite sepelivistis, ut qus didice- 
« runt, alios aperte edoceant.» His sermo- 
nibus Christus factum adjunxit. Nusquam 
enim Maris: Deiparae ossa carnemve cernere 
contigit. Vacuus autem videtur loculus in 
quo augusta illa deposita est; ut significant 
qui hujus loci texuere liistoriam; — Age- 
dum, quantumvis e mundo translata sis; 


optime Παναγία vocitatur. — προσώπου. Cf; Exod; 
XXXIV, 29, 30, 37. Malit aliquis legere τὸ σῶμα; 
respectu ad Deuteron. XXXIV, 7, et em. τῷ ἀφανεῖ: 

29. ἀλλ’ εἰ καὶ. Solita et grata melodorum 
clausula, qua noster in procemium eleganter re- 
cidit: 


Po 
Tb» M 
Ty) Me 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 921 


ἐπιφοιτῶσαν , 
xai τόπος νῦν οὐδεὶς 
αἧς ἀμέτοχος προστασίας, 


totus te possidet orbis, te celebri ubique tu- 
iela propitiam , neque locus ullus est tui 


[ἡ] πιστῶν δόξα, 
ἡ ἐν μητράσι Παρθένος. 


presidii expers, o fidelium gloria , o Virgo 
inter matres. 


EXCURSUS 


IN COSM/E DE ASSUMPTA VIRGINE CANTICUM. 


Quod typis quidem et paraveram et dederam, 
quod deinde expunctis plagulis, duxeram sup- 
primendum, nunc postliminii quodam jure, sal- 
lem obiter et partim restituo, quoddam de as- 
sumpta Virgine poema, magno Cosmz insignitum 
nomine. Ego enim qui nova promiserim, negli- 
gere cogor quod jam semel in Anthologio ro- 
mano prodiit, quamvis liber ab Urbe vix exierit, 
in quo jacet incognitum opus, mendis scatens, 
qua levi brachio sustulissem, ope duorum clas- 
sicorum codd. taurin. f. 130 et corsin. f. 140. 
Quanti estimanda sit opera, et veteres docent, 
siquidem, quum nostra fere omnia scriptorum 
silentio obstinato obruantur, hoc tandem et egre- 
gie memorant litterze, quz sive Michaelis Glycee, 
sive Joannis Zonar: nomine circumferuntur ; et 
recentiores confirmant multis cum laudibus, qui- 
hus non pepercerunt cl. vv. Aloysius Vaccari et 
Jos. Cozza, in- opere inscripto, De corporea, Dei- 
pare Assumpt. Rom. 1869. Quid ego censeam, 
lortasse ausim paulo infra disputare. Sed agedum, 
si tanti valet qualecumque Cosme testimonium 
ii quadam raritate veterum certorumque hac de 
re monumentorum, quanti feceris nostrum Ha- 
martolum, duobus fortasse seculis Cosma anti- 
quiorem, et cur me pigeret utrumque sub uno 
obtutu brevique in compendio proponere ? 

Proemium superiori exordio simile, inter hir- 
mos adeo frequentatur, ut totum hic legere ju- 
verit, quod altius repetendum esse, facile quis 
autumaverit. 


Τὴν ἐν πρεσθείαις 
ἀκοίμητον Θεοτόχον 
καὶ προστασίαις 
ἀμετάθετον ἐλπίοχ 
τάφρος καὶ νέχρωπσις οὖχ ἐχράτησεν " 
ὡς γὰρ ζωῆς μητέρα 
πρὸς τὴν ζωὴν μετέστησεν, 
δ μήτραν οἰχήσας ἀειπάρθενον, 


Inde poema in duas divisum esse partes palam 
est, quarum prior in laudes, posterior in obitum 
Virginis dicatur. Sic autem melodus texit enco- 
mia, ut sensim et apte letas ad exequias pergat. 
Sed prius in tr. 2 divinum de more afflatum 
exposcit, receptumque ponit hirmum, eumdem 
scilicet ac τράνωσον, toni II, sed leviter mutatum, 
ut infra animadvertetur, eoque magis id notatu 
dignum videtur, quod tonus alius esset, nempe 
sextus, si omnibus lihris editis fides datur, quibus 
obstat inscriptio corsin. f. 140 : χονδάχιον εἰς τὴν 
κοίμησιν τῆς ἁγίας Θεοτόχου, jy β΄, φέρον ἀκροστιχ (oa: 
Τοῦ ταπεινοῦ Κοσμᾶ ὕμνος. Incipit : 


Τείχισόν μου τὰς φρένας, Χριστέ μου, 
τὸ γὰρ τεῖχος τοῦ χόσμου 
ἀνυμνῆσαι τολμῷ. .-. 


Virginem ergo celebraturus a trop. 3 ad 8, 
melodus primum stupet obiisse matrem τοῦ x&v- 
τας ζωογονοῦντος, idque inter summa Dei prodigia 
reputat (tr. 3). — Carne quidem Virgo merito 
iransit in paradisum (tr. 4): 

Ἡ οὐρανοῦ 

πλατυτέραν σκηνῆς χτησαμένη νηδὺν, 
ὡς οὖσα οἶχος χαὶ θρόνος 

xal χωρίον Χριστοῦ πολυχώρητον, .. 


Salutatur Gethsemani, horto deliciarum similis, 
a quo Christus sacrum matris corpus extra sordes 
transtulit (tr. 5) : 


Καὶ ξξής σῶμα τὸ ἅγιον 
τῆς μητρὸς μετατέθειχε δίχα φθορᾶς. 


lantum usque ad mortis vestigia, πρὸς ἴχνος 
θανάτου ἐπιδιέθδη successit Virgo mater, ut verus 
nature nostre terminus Christus videretur, qui 
transtulit illam (tr. 6): 


Ἐπεὶ κειμένην συνήρπασε 
τὴν ἁγνὴν ἀπομήκοθεν διχᾶὰ φθορᾶς..: 


528 


Maria ergo, tempora pretergrediens, cum 
temporum Domino hospitatur, quam decuit ab 
ultimo eximi contagio, quum vas illud vita in- 
astimabile Deus prius exquisite efformaverit 
(tr. 7): 


Διότι ἔδει τὸ σχεῦωος 

τῆς ζωῆς τῆς χοινῆς τὸ ἀτίμητον 
ῥεύσεως ὕόριν μὴ δέξασθαι, 

ὃ Θεὸς προανέπλασε κατ᾽ ἐχλογήν. ... 


Quando autem somni sub specie transiit, pro- 
digium illud additum est, sub nube vectos esse 
discipulos ἃ longinqua dispersione (tr. 8). 

Nunc nobilissima funera incipiunt (tr. 9), et 
ambo melodi proximi sunt; sed quanto prestan- 
tior Hamartolus ! 


δον αὐτὴν οἱ δέχα xat δύο 
προσχυνήσαντες ἅμα 
τῇ πρεπούσῃ τιμῇ, 
ὡς οὖσαν xal ὑπέρτιμον * 
ἢ δὲ, ὅταν ἴδη τοὺς ἀποστόλους, 
ὑπεμνήσθη εὐθέως τοῦ διδασχάλου, 
χαὶ μητριχῶς 
ταραχθεῖσα μιχρὸν 
ἀπὸ σπλάγχνων ψυχῆς, 
ἂν πλείστοις δάχρυσι βρέχει 
ὀφθαλμοὺς Μαριὰμ. xal ἀνέχραζε " 
Χαίρετε, τέκνα τοῦ τέχνου μου 
xat υἱοὶ οὖς ἐν Πνεύματι vloüszet. . . 


Tr. 10. « Lator, inquit, et festino, ut mater 
cum nato consociari, ut famula commorari cum 
Domino... » 

Tr. 14. « Nolite flere, cito enim vos debetis ad 
nos reverti... » 

Tr. 12. « Sepelite me: mihi videor quasi filii 
palmis honestari, per vestras manus, vices ma- 
gistri gerentium (τοποποιοὺς διδασκάλου ὁρῶ), qui 
vos fratres cognominavit. .. » 

Tr. 13. « Morti mes supervivam , mundoque 
relicto, mundanos non deseram: matrem enim 
Dominus audit, ut promisit et precepit : 


Ἐλεεῖ γὰρ ἀεὶ, ὡς φιλάνθρωπος, 
ἅπαντας σώζει " ἀχούει γὰρ 
τῆς μητρὸς, καθ᾽ ὑπέσχετο, δι᾽ ἐντολῆς...» 
Tr. 44. Prolixo functa sermone, Virgo emisit 
spiritum, quem angeli recipiunt, ut qua fuit 


ὡς θεῖον πνευστιχὸν χαταγώγιον, 
οὗτινος ἔχειν τὴν ὄσφρησιν 
xal τοῦ τὰ νῦν εὐωδέστατα πνέοντος, ͵. 


ANEPIGRAPHA. 


Tr. 15. Sacrum vero corpus apostoli proni 
salutant, humectant fletibus, et osculis vene- 
rantur. 

Tr. 16. Christum melodus ipsum videt gemi- 
nare matri oscula, cujus inter ubera lactans puel- 
lus gestiens et osculabundus alebatur. 

Tr. 17. Tollentes igitur corpus apostoli hume- 
ris gestant, voce et pompa concelebrantes eam, 
qua ut universorum causa bonorum data esl 
inhabitantibus orbem. 

Tr. 18. Multus fit undequaque fidelium popu- 
lorum concursus. 

Tr. 19. Unus tantum stultus Hebraeus, manuum 
abscissione ob petulantiam corripitur, donec in 
melius convertatur. 

Tr. 20. Omnes quidem eam oculis vident in 
sepulcro conditam, tum arcano modo assumptam, 
monumentoque vacuo, raptam fuisse compe- 
riunt. 

Tr. 21. Inde iterum effuse ad Virginem laudes 
et vota : 


Ὅπλον ottibbv, ῥεβαία lay Ug τε, 
προστασία xat φύλαξ, 
xat ἐλπὶς ἀχλινὴς, 
xa τεῖχος ἀχκατάλυτον, 
ἐν πίστει τὸν χάσμον διατηρούσα, 
χαὶ ἐν νίχαις τὸ χράτος τῆς βασιλείας... 


Tr. 22. Ultimum se humilemque ac pronum 
melodus sistit, veniam exposcentem : 


Νοῦς γὰρ πτωχὸς 

οὐ πλουτεῖ θησαυρὸν ἐγχωμίων σεπτῶν᾿ 
σὺ οὖν μοι ἀντὶ πενίας 

λογισμῶν καὶ ψυχῆς τὰ ἐλέη σου 
παράσχου " σὲ γὰρ ἀντίληψιν 

ὁ Θεὸς ἐδωρήσατο πάσῃ πνοῇ, ὁ μήτραν... 


Sic ille. Nunc ut datam fidem absolvam, cau- 
dide fatear, vix dignum opus esse quod principi 
melodorum assignetur. Silentio plura preter- 
misi, que vel ubi theologica sententia valet, 
rerum contortam et ambiguam seriem produnt. 
Mitto modulum incomptum , amplos, impeditos- 
que στίχους, ita ex alio classico consarcinaum. 
ut priscis versiculis una aut altera syllaba im- 
portune accedat. Mitto frigidam ταυτοέπειαν, Sepe 
congestam, qualem habet Gethsemani vastitas 
per totum trop. 5 amplificata, et quale exordium 
trop. 19! 


Μάταιος δὲ 'E6paluv τις τότε 
(ματαιότης οἱ οὗτοι 





$8 ct 


XXIL DE B. VIRGINE MARIA. 229 


τῶν ματαιοτήτων), 
ὃς ὕόρεις τε xal σχάνδαλα.... 


Sed inepta et barbara aut nova quadam sunt, 
ἃ quibus abhorret Cosmas, tersus, limatusque 
poeta, qua vix triplici codice emendantur, ut 
tr. 3: Ὁ Θεὺς ἐνεργεῖ τε xat δείχνυσιν,.., tr. ὃ τιμητι- 
χῶς προσφόρως... τὸ χωρίον ἐχεῖνο μαχαρίσωμεν, Aaot,.. 
tr. 6 τελείας φύσεως ὅρους.., tr. 7 ζωῆς κοινῆς τὸ 
ἀχοίνητον vel τὸ ἀχοίμητον,... tr. 9 χαθαρῶς θεϊχῶς... 
tr. 11, προσαναμιμνήσχω μὴ θρηνῆσαι, στενάξαι 3| 


ὀλολύξαι,... Ur. 12 τοποποιοὺς, ne notetur ταφιαζο- 
μένη in T,... tr. 13 χόσμον ἀφιῶ vel ἀψίω sic tres 
codd. pro ἀφίημι. tr. 16 ἀδλέπτῳ τῷ θεωρήματι, ut 
in tr. 14 χυρίου ἀορασίᾳ, tum mox φιλήμασι γλυκείοις 
πληρῶσαι ταύτην ἧς τοὺς μαστοὺς xal τοῖς χόλποις vel 
in edit. rom. cum codd. fort. pro τοῖς y. etc. 
tr. 18 τὰ χρῶτα θεοπνευστίας, plurali absoluto ex 
tribus codd. Et alia bene multa minus peritum 
arguunt opificem, aut poetam qui melodiam id 
genus parum curavit, an fortasse ut alia coleret 
exquisilius ? 


Il. 


DE VESTE B. VIRGINIS DEIPARAE, 


DEPOSITA IN BLACIERNIS. 


α΄. Περιθολὴν πᾶσι πιστοῖς ἀφθαρσίας, i 
θεοχαρίτωτε à ἁγνὴ, ἐδωρήσω, Ἐν ἱερὰν ἐσθῆτα 
cou, μεθ᾽ ἧς τὸ χαθαρὸν " σῶμά cou ἐσχέ- 
πασας, ἜΧΕΤΕ πάντων ἀνθρώπων, " ἧσπερ 
τὴν κατάθεσιν " ἑορτάζομεν πόθῳ, * καὶ x- 
(οῶντες χράζομεν πιστῶς" * Xaipt, Παρθένε, ἢ 
χριστιανῶν χαύχημα. 

β΄. Τὴν xaflap&v xoi ἀληθῆ ἢ TEN τοῦ 
Θεοῦ Λόγου, Ἐν ἔμψυχον νεφέλην, " χαὶ 
στάμνον τὴν τοῦ μάννα, 
Μαριὰμ 7 


τόχου αὐτῆς ἢ 


᾿ πὴν Θεοτόχον 
πάντες οἱ σωθέντες 
ἐν πίστει μαχαρίσωμεν, * xai 
τὴν σεπτὴν ἐσθῆτα προσπτυξώμεθα, " ἧπερ 
τὸν δεσπότην i imd ae one βρέφος " 
ἐδάσταζε, ἢ φορέσαντα σάρκα; * δι ἧσπερ 
τῶν βροτῶν ἢ ἡ φύσις ἐπήρθη ᾿ N πρὸς μεταρ- 


διὰ τοῦ 


ΠῚ. Altera mensis julii die celebraturapud Gre- 
cos depositio sacr: vestis B. Virginis in Blacher- 
nis : quam vetus sit hoc cemelium, testatur hymni 
Ácathisti quem supra retulimus, historia viris 
eruditis satis probata, in qua legitur profligatos 
fuisse Avaros, dum urbem CP. obsiderent, solis 
sacris imaginibus per muros et compita a Sergio 
patriarcha eircumlatis ; qui inter haec, inquiunt, 
venerandam vestem Deipara proferens, mcenia 
obibat: Προσέτι δὲ καὶ τὴν τιμίαν ἐσθῆτα τῆς Θεομή- 
τορος ὑποφερόμενος διὰ τῶν τειχῶν περιήρχετο, Patrol. 
gr. t. XCIL, col. 1349 C. Pronum est opinari ad 

V. 


1. Immortalitatis vestem cunctis fidelibus 
dedisti, o casta Deo gratissima, hoc sa- 
crum vestimentum quo purum texisti cor- 
pus, tu omnium protectio hominum, cujus 
depositionem cum amore celebramus, in 
fide clamantes : « Salve, Virgo, Christia- 
« norum superba l:titia. » 

2. Mundum illud verumque Dci Verbi ta- 
bernaculum, spiritualem nubem, mannzeque 
urceum, Deiparam Mariam beatam in fide 
dicamus, o quicumque sumus in ejusdem 
partu salvi, vestemque sacram veneremur, 
qua circumdata tulit infantem Dominum, 
illa carne indutum qux mortalium naturam 
erexit ad superiorem vitam ccolique re- 
gnum: unde cum gaudio magna voce ela- 


haec respici, in primis in tr. 4 hujus veteris poe- 
matis, quod extat in taurin. f. 125. 

1. πρὸς τό - Ὁ ὑψωθείς, Duo priora trop. edd. 
servant menaea veneta. His vero anthol. rom. 
pretulit oden his tropariis conflatam 1. τὰ zaza- 
θέσια. 2. "Doa0n. 3. Δορυφοροῦσι, 4. “Ἡλιαχὰς, in quie 
derivarunt plura e nostris, sed nihil ad historica 
respicit. — τὸ ἱερὸν σῶμα ven. — σχέπη θεία ib. — 
τὸ καύχημα ib. contra rhythmum. 

2. πτυξώμ, T. — ὡς 8o. T, edd. — οὗπερ τὸν T. 
— 900. γεγ. χραυγάζει T, γεγηθότες χραυγάζομεν edd. 
qua obstant hirmo τῇ γαλιλ. 

J4 


930 - ANEPIGRAPHA. 


σιον ζωὴν ἢ καὶ βασιλείαν - ἢ 
χοαυγάζω μεγαλοφώνως * 
θένε, ἐ ἰστιανῶν χαύ ἄταν, 

'.O ἐν τῷ ὄρει τῷ Σινᾷ ἡ MEATUS θεῖος 
Λόγος, * χαὶ δείξας d ἐν τῇ βάτῳ ἢ Mus] τῷ 
νομοθέτη Ξ τῷ τοῦς ME πυρὶ "φύσιν 
τῶν ἀνθρώπων ἦ Queue ἐξ ἁγνῆς ἘΠαρ- 
θένου xai θεόπαιδος, ^ δι ἧς ἐφανερώθη καὶ 
ἔσωσεν " «δὰ παθημάτων * xal ἐγέρσεως 
ἀῤῥήτου, ᾿ ἐδόξασεν μετέπειτα πάλιν ἢ eon 
τέρα τὴν αὑτοῦ, * xai σκέπην ἀρίστην " τὴν 


* Ὁ γεγηθὼς ii 
* Χαῖρε, Παρ- 


ἐσθῆτα ἑαυτῆς ἢ χόσμῳ χαρίζει ἢ χατὰ τῶν 
ἐχθρῶν * τοῖς πίστει ἀναβοῶσιν ᾿ * Χαῖρε, 
Παρθένε, T χριστιανῶν καύχημα. 


9$. Υπὸ τοῦ πάντων ποιητοῦ ἢ καὶ πλά- 
δεδόξασαι, Μαρία, 5 
πανάχραντε Παρθένε; * ὡς μήτηρ οὖσα ἀλη- 
θής " * ὅθεν xoi τῇ πόλει * φύλαξ ὥφθης 
* xai σχέπη xai προπύργιον; χαὶ 
πρὸς τοὺς πολεμίους αἥττητος, * oia dia 
τηγέτις * αταβάλλουσα ἀόπλως ἢ τὰς φά- 
λαγγας * τῶν ὑπεναντίων, ᾿ οἰχτείρουσα 
φαιδρῶς " xai σχέπουσα πάντα " τὸν λαόν 
σου τὸν πιστὸν, " διὰ ἐσθῆτος ἢ 

* τὸν πίστει σοι ἐχδοῶντα ' 
* χριστιχνῶν καύχημα. 


στου χαὶ δεσπότου ἢ 


χραταιὰ 


τῆς ἀληθι- 
Χαῖρε, 


v7.6, 


Παρθένε, 


3. ὄρει Σινᾷ T. — προσομιλοῦσαν 'T. — De θεόπαις 


cf. Romau. XXIX, 40 ; Jos. 1], 4. — δι οὗ ἔφαν, T, 


mo : «Salve, Virgo, Christianorum ovans 
« letitia. » 


3. Qui in monte Sina locutus est Dei Filius, 
et Moysi legislatori ostendit in rubo huma 
nam naturam cum igne deitatis conjunclam, 
ope Virginis Deiparz', per quam se manife- 
stavit, salutemque dedit patiendo et ineffa- 
biliter resurgendo, gloria post hz:ec matrem 
suam cumulavit, dum mundo confert opti- 
mam in ejus veste tutelam adversus hostes, 
fidelibus clamantibus : «Salve, Virgo, Chri- 
« stianorum gloriosa letitia. » 


4. Ab omnium conditore, opifice et Do- 
mino, gloria ornaris, o Maria, illibatissima 
Virgo, utpote vera ejus mater. Unde et urbis 
custos visa fuisti potens, presidiumque el 
propugnaculum adversus hostes invictum: 
si quidem dux sine armis phalanges proster- 
nis coram oppositas, tu insigniter clemens, 
tegensque populum tuum fidelem per hanc 
veram vestem tuam, dum ad te in fide cla- 
mat: « Salve, Virgo, Christianorum super- 
€ bia.» 


— f. κόσμῳ δωρεῖται, | 
ἄ τοῖς πίστει ἐχθοῶσιν T. 


IV. 


DE ZONA B. VIRGINIS DEIPARAE, 


DEPOSITA IN CHALCOPRATEIS. 


& I5 θεοδόχον “γαστέρα σου, Θεοτοχε; Ἶ 
περιλαθοῦσα " ἡ ζώνη σου ἡ τιμία, * χράτος 
τῇ πόλει σου ἀπροσμάχητον, ἢ καὶ θησαυρὸς 


IV. Ut auctorem hujus ac preecedentis poematis 
nemo non quaret in clero Constantinopolitano, 
sic libenter utrumque tribuam S. Josepho hym- 
nographo, Scevophylaci, seu sacrorum χειμηλίων 
patriarchalis cccleside custodi, cui proinde pecu- 
liari ex titulo tam B. V. vestis quam zona com- 


4. Uterum in quo Deus receptus est quutl 
veneranda zona tua, o Deipara, cinxeril, 
invictum robur est civitati tue ejusque Lbe- 


missa est. Posterius hoc opus extat in taurin. 
f. 148, ad diem augusti XXXI. 

1. πρὸς τό" Τὴν ἐν πρεσδείαις, v. p. 527, dein πρὸ" 
τό" Τράνωσον, — περιθαλοῦσα T solito lapsu. — 
καὶ τεκοῦσα T; Scepe ultimus v. est hendecasyll. 


[qm 


χὴν EA 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 531 


4 ^ D - , M ,,.7 X. ; 
ὑπάρχει ^ τῶν ἀγαθῶν ἀνέχλειπτος, ᾿ ἡ μόνη 
τεχοῦσα ἀειπάρθενος. 
! », ^ ^ 
B. Τὶς γηγενῶν τὰ σὰ μεγαλεῖα * δοη- 
γήσεται λόγος ; ποία γλῶττα βροτῶν ; 
^ b! "I t * ΄ » * » 3 ^ 
νοῦς γὰρ οὐδὲ ὁ οὐράνιος “᾿ αλλ᾽ ἡ τεχοῦσα 
τῆς συυπαθείας " τὸ ἀμέτρητον πέλαγος, 
Θεοτόχε, δέξαι xol νῦν " ἐξ ἀχάρπων 
., ΡΝ * 1 διδ , 
χειλέων τὰ ἄσματα, ^ xai δίδου θείαν μοι 
χάριν i εὐφηυνῆσαι τὴν ζώνην σου, δέσποινα, " 
δι᾿ ἧς ὁ χόσμος ἀγάλλεται * σὺν ἀγγέλοις 
* bd * [5d 
ὑμνῶν cou τὰ θαύματα, " ἡ μόνη τεχοῦσα 
ἀειπάοθενος. 
! ͵, 3 
γ. Πάντα τὰ σὰ παρχδοξα ὄντως, * 4 
’ 2 * e ε 
μετάστασις ξένη, ^ xai ὁ τόχος φρικτός" * 4 
t * t ) L4 
ζώνη δὲ ἡ φερέζωος ὑπεναντίας δυνάμεις 
΄ * , & γὰ * 
πάσας ἀοράτως τροποῦται, ἣν σὺν ἐσθῆτι, 
e 4. X v Pt * 
ὑπεραγνὴ, φυλαχτήριον ἔθου τῇ πόλει σου, 
^ 3» — £5 " - 
βυησαύρισμα δὲ θεῖο ὥσπερ τείχη ἡμᾶς 
περιβάλλοντα, Ἐφρουροῦντα; περιζωννύοντα, 
* / LI , y * / 
ἰαμάτων πηγὰς ἀναθλύζοντα, ᾿ ἡ μόνη... 


x 


à. Νέμιεις ἡμῖν καθάπερ ix χρήνης * aic 
ἁγίας σοροῦ σου Y ἰαμάτων πηγὰς * xai τρύ- 
παια τοῖς ὑμνοῦσί σε ἦ σὲ γὰρ ἐτύπου ἡ θεία 
πάλαι * χιδωτὸς τιμωροῦσα τοὺς ἐναντίους, ἢ 
καὶ τῷ λαῷ ἢ τοῦ Θεοῦ χορηγοῦσα θαύματα ἢ 
ὅθεν σε νῦν ἐξαιτοῦμεν | περιζῶσαι ἡμᾶς ἐν 
τῇ ζώνῃ σου " ἰσγὺν καὶ κράτος ἀήττητον " 
xav ἐχθρῶν ἀπειθούντων τῷ χράτει 65U, * s 

/ 
μόνη... 


2. Duo priora [ΓῸΡ. in edd. extant. — οὐδὲ 
οὐράνιος edd. et T. — Θεοτόχε om. ven. pro quo 
anth. rom. ὡς συμπαθὴς sic. — θείαν om. T. δίδου 
μοι 0. εὖφ. τὴν σὴν Gov. edd. 

3. φορίζωος ὑπεναντείαις sic T depravale, ---τροπ. 
σὺν τῇ T, dissoluta serie. — f. 075. o' ὄντως θεῖον, 
ne v. deficiat. 


saurus bonorum inexhaustus, o qua: sola pe- 
peristi semper virgo. 

2. Magnalia tua quis terrigenarum sermo 
aut quc.lingua mortalium dicet? Immo ne 
mens quidem inter celestes. Sed tu que 
peperisti immensum clementi: pelagus, o 
Deipara, nunc quoque da ut ex infrugiferis 
labiis tua cantica cieantur, divinamque mihi 
concede gratiam celebrandi cingulum tuum, 
o domina, ex quo letatur orbis, cum angelis 
tua canens prodigia, o quz sola peperisti 
semper virgo permanens. 

3. In te omnia opinionem superant, trans- 
migratio insolita, partusque stupendus; zona 
vero vit:» ferax, omnes inimicas potestates 
subvertit invisibili numine; quam cum tua 
veste, o castissima, posuisti in urbis tui 
custodiam, divinumque thesauri cumulum; 
ea vero nos tanquam moenia circumdant, 
tuentur, acgingunt, sanationumque pluunt 
latices, o sola semper virgo parens. 

4. Nobis te celebrantibus prebes, velut ex 
fonte, e loculo tuo fluenta sanationum et 
victoris tropza : te enim referebat olim di- 
vina arca, quie hostes tremefecit, et populo 
Dei prodigia impertivit; unde nunc te exo- 
ramus ut nobis tuo cingulo circumcinotis 
virtutem des et robur invictum adversus 
hostes potestati tuae infensos, o sola semper 
virgo parens. 


4. f. recie suspicatur vir doclus: σειρᾶς 602, 
quum 5 σειρὰ vel τὸ σειρὸν de. veste leviore adhi- 
beatur. Post nostra de (eretro Virginis poemaia, 
nihil ineptius quam σορὸς loculus, nisi tantum dc 
theca intelligatur. — pro θαύματα ἴ, νικήματα, 
exulante syllaba. — ἰσχὺν duplici accus. ut in 
ps. XVI, 35. 


932 


ANEPIGRAPHA. 


V. 


PARACLETICON /EGROTANTIUM. 


! 5 » 2 
a. Ἦ ἐν αἀναγκχαις 


- 


σωσίψυγος χυδερνῆτις, 

N , 
χαὶ ἐν χινδύνοις 
ἀχαταίσγυντος προστάτις͵ 
μόνη υητρόθεε χαὶ ἀμόλυντε, 
τῇ προσευχῇ p.09 νεῦσον 
ὀδυνηρῶς βοῶντί σοι" 


Τὴν λύπην τῆς ψυχῆς μον διασχέδα- 


β΄. Τί δοθείη, 


γ- Qpoc Θεοῦ ἢ 

M QE 
παμφαεῖ αγνειᾷ; 
wien τοῦ Κυρίου μου; 
ἴασαί με; 


με’ " σὲ γὰρ θερμὴ 


V. Pal 


Adest enim semel et iter 
γος, μητρόθεε, αἱ frustra sc in acrostichide abdidit 
ut solet, involucro τοῦ ἐλεεινοῦ. 
dem adhibet hirmum Τρά- 
νωσον, sed suo temperatum modulo, fere ut in 
m: superius adscripto. In corsin. 
pigraphe est: Kovódxtov παραχλητιχὸν 
óxou, ψαλλόμενον el; νοσοῦντας, φέ- 
Τοῦ ἐλεεινοῦ, Jj. β, πρὸς τό" Τὴν 
iterumque vide falsum 


sub bumillimo, 
Preterea solemnem qui 


cantico Cos 
f. 154-153 6 
-ἧς παναγ lag Θεοτ 
2 ἀχροστιχίδα " 
ἂν πρεσθείαις. Cf. p. 927 
esse tonum VI, alias impositum. Taurin. duo tan- 


xa τί προστεθείη 

ἐν τῷ μέλλειν αἰτεῖσθαι 

ἐν καρδίας χλαυθμῷ 

τὴν λύσιν τῶν. πταισμάτων μου ; 


s M , ’ 
ψυγὴν γὰρ ἠχρείωσα πλημμελείαις, 
χαὶ τὴν σάρκα ἐμόλυνα ἁμαρτίαις, 

f 


τὰ πονηρὰ 


ὡς οὐδεὶς γηγενῶν πεπραχὼς ὁ θρασὺς, 


ὅθεν στενάζων κραυγάξζω * 
Θεοτόχε ἁγνὴ, μὴ παρίδης με; 
ἀλλὰ τοῦ σῶσαί με τάχυνον, 


χαὶ πολλῶν ἀπαλλάττουσα ἁμαρτιῶν, 
τὴν λύπην τῆς ψυχῆς μου διασχέδασον. 


» 


N 3 
τὸ τετυρωμένον 


(LX 
y 


am fit statim ab initio Theodorum adesse. 
um in his novis σωσίψυ- 


[c 0v. 


* ὡς κηρύττει Δαυὶδ, ἢ xai 
ἐλέησον, οἴκτειρον, 
* xoi ἐχ πάδης ἀνάγχης ἀπάλλαξόν 
προστασίαν εἰδὼς ὁ τα- 


1, Tu in angustiis 
propitia animarum gubernatrix, 
tu quoque in periculis 
inconfusa tutela, 
sola Dei mater et immaculata, 
orationi mee faveas, 
dum flebili voce clamo tibi : 
« Luctum anime mee dissipa. » 
9. Quid dabitur 
aut quid apponetur, 
quando exorare, 
in cordis singultu, debebo 
ceniam peccatorum meorum? 
Nam vitiis animam inquinavi, 
carnemque fcdavi peccatis, 
cum nefaria 
plus quam omnis terrigena audax 
unde ingemiscens clamo : [corumisi, 
« Deipara casta, ne me despicias, 
« sed accelera ut salves me, 
« meque a multis removens peccatis, 
« luctum anim: mese dissipa. » 


3. Mons Dei coagulate, in quo ubique 
puritas splendet, ut canit David, tu mater 
Domini mei, miserere, parce, medere mibi, 
et ab omni necessitate erue me; te enim 
animosum esse presidium videns, infelix 


tum priora trop. habet. Paracletica dici solent 
flebilia ad Virginem carmine. 

4. προστάτης T. — post λύπην om. τῆς T. 

9. τί δοθείη. Tetrasyllabum retinui, pro com 
stantia quam etiam affectat pseudo-Cosmas ; Co 
dex tamen C : Τί μοι δοθείη xoi xi, nota phrasis 
biblica. — ἐν xapólaw C. — xA. τὴν λύπην T, qui 
mox om. γάρ. — ἠχρείωσα. Cf. ps. XIII, 3. — πε΄ 
νάζων ὅθεν T. — ἀπάλλαξον T. 

3. ter. παμφ. παναγία T. Cf. ps. LXVII, 16. —n. 

“με χαὶ σῶσον T. — «i5, 6 τάλας ἐγὼ T. — ἐπιτεύξομαι 
T. ἱλασμὸν ἐπιτεύξωμαι C. 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. $33 


* 
λαίπωρος, " ἐγώ σου ἐπιδέομαι, ἢ ὅπως διὰ 
φᾷ ^ , * ^. », li ^ 
σοῦ ἱλασμοῦ τεύξομαι. ^ Νεῦσον, ἀγνὴ, τῇ 
΄ Xx - δι e" 
δεήσει μου, " καὶ χαρᾶς ἐμπιπλῶσα με τῆς 
παρὰ σοῦ, * τὴν λύπην... 
δ' v " * v / * 
. Ὑφψωσόν με ^ τὸν ταπεινωθέντα, ^ ἡ 
a n E ces 
τὴν φύσιν πεσοῦσαν * τῷ δελέατι πρὶν ^ τοῦ 
e * ΄ῳ ? 
ξύλου ἀνορθώσασα * " τερπνῆς yao ἐστέρημαι 
ἐργασίας, * ἀρετῶν δὲ γεγύμνωμαι καὶ τοῦ 
πλούτου, " ὁμοιωθεὶς " τῷ ἀσώτῳ υἱῷ 9v ἕν- 
ὃ ^ie * * * ὃ , , * 
ειαν φρενῶν" ᾿ GU οὖν μοι δώρησαι χάριν, 
φωτισμὸν, ἱλασμὸν, ἀγαλλίασιν, Y imt χά- 
χωσιν δούλου cov, " xai ἀεὶ λυτρουμένη με 
τῶν πειρασμῶν, * τῆν λύπην... 
! É , 3€ 08 / * 
ε. Ἐγειρόν με τὸν χαταπεσόντα, ἡ 
τὴν Εὔαν πεσοῦσαν τῆς γεύσεως ἀρᾷ ὰ 
ΓΝ * ^! M / 
σαφῶς ζωοποιήσασα * ^ βυθῷ γὰρ συνέχομαι 
, * 
ἁμαρτίας, ^ καὶ πελάγει τιτρώσχομαι ἀσελ- 
’ * c2. 
γείας, " ὑπεραρθεὶς " τῇ κακία, ὡς πρὶν à 
Σοδόμων λαὸς * ἢ σὲ γὰρ ἐπίσταμαι μόνην ἢ 
: * 
κραταιὰν πρὸς Θεὸν ἀντιλήπτριαν, " δέχου, 
e. , * , 
&yvh, τὰς δεήσεις μον, xai ἀεὶ ^ τὴν λύ- 
7T... 
t , , * V , / 3 
C . Λαμπρυνὸν με ΄ τὸν ἐσχοτισμένον, 
.2 ' / " L X 04 ὃ , « ἃ 
ἡ τὸν ζόφον τῆς πλάνης ^ ἐχδιώξασα πρὶν 
τῇ θεϊκῇ κυήσει cou * ^ φωτὸς γὰρ ἀπέσθεσα 
ἐλλάμψεις, " μὴ ὑφάνας γιτῶνα κατορθωμά- 
των, ἢ ὅλος αἰσχρὸς, * ἀειδὴς, ζοφερὸς χαὶ 
δυσώδης ὀφθεὶς * dx παραλόγου ῥοπῆς μου id 
xai αἰσχρᾶς ἀληθῶς παροινίας μου * * δὲ τὴν 
θλίψιν μου, δέσποινα, " καὶ σαρκός μου κα- 
^ M] tà M * A] / 
θαιροῦσα τὰς ἡδονας, ^ τὴν λύπην... 
! ad / x b ’ t N 
C. Exrewóv μοι ^ χεῖρα βοηθείας, ἡ τὰ 
, * T 1 ^ 3 
ἔθνη ἐκ ζάλης " τοῦ δολίου ἐχθροῦ ἢ εἰς 
^ & b. Tor * /, 
τέλος διασώζουσα  " παθῶν γὰρ βυθίζομαι 
τριχυμίαις, ^ ἡδονῶν δὲ ταράττομαι καται- 
γίδι * δίδου ἰσχὺν * ἀποδρᾶσαι ἐχθροῦ τὰς 
βεθήλους πάγας, * dk τῶν ἀρχύων με TOU- 
* 4 “ * 
ToU " λυτρουμένη ἀεὶ ταῖς πρεσδείαις σου’ 


4. 5 τὴν, sic melodus constanti suavitate, post 
primum distichum, periodum elegiacam usque 
in finem producit, more Theodori sua facile ve- 
stigia relegentis, quem satis notat sola vox ἀσώτῳ. 
Clausula item similia eleganter reducit. 

5. τῇ τῆς γεύσ, C etf. retinendum ex canone XV. 


ego te deprecor, ut per te propitiationem 
inveniam ; annue, casta, precibus meis, οἱ 
implens me lzetitia qua ex te oritur, luctum 
animz me:ze dissipa. 

ἃ. Exalta me humiliatum, tu qua» lapsam 
naturam antiqua ligni illecebra erexisli ; 
suavi enim horti cultura privatus sum, vir- 
tutibusque nudatus et opibus, similis facetus 
filio prodigo penuria consilii. Tu ergo da 
mihi gratiam, lumen, veniam, letitiam; 
considera infelicitatem famuli tui, meque 
semper liberans a discriminibus, luctum 
anime mez dissipa. 

5. Excita me collapsum, tu qua Evam, 
prostratam esca illa maledicta, vite pa- 
lam restituisti. Abysso enim involvor ini- 
quitatis, et pelago pessumdor nequitim, 
jactatus nefando Sodomitarum scelere. Te 
solam enim novi potentem apud Deum ad- 


vocatam. Excipe, o casia, preces meas, et ^ 


semper luctum... 


6. Illustra me tenebris obsitum, tu qua 
caliginem erroris olim dissipasti divino tuo 
partu; etenim lucis radios extinxi, nec 
texui chlamydem bonorum operum, totus 
qui videor pudefactus, ingratus, obscurus 
et fetidus, ex insano impetu el prorsus 
feda mea petulantia; vide contritionem 
ineam , Domine, et carnis mec: emundans 
libidines, luctum anime mez dissipa. 

7. Extende mihi manum auxiliatricem, 
lu qu: gentes ex procella perfidi hostis in 
finem usque salvas. Etenim mergor decu- 
manis passionum fluctibus, voluptatumque 
conturbor tempestate; da robur, ut ex 
hostis cassibus impuris evadam, e cujus me 
retibus expedito semper tuis precibus : vide 


— Expectaveris vel xal τῷ βέλει τιτρ. vel πελάγει 
βυθίζομαι. 

6. θεία χυήσ, C. --- τὰς ἐλλ. C. — ὑφάνας pro 
ὑφήνας, ut Roman. XXIV, 27. 

7. De aor. ἀποὸδρᾶσαι pro Atticorum ἀποδρᾶναι 
docte disputat Lobeck in Phryn. p4737. 


"Ἂν À 


934 


ἴδε τὴν χάχωσιν, δέσποινα, " καὶ ταχὺ xa- 
τευνάσασα τοὺς πειρασμοὺς, Ἐπὴν λύπην... 

ἡ. Εὐφρανόν με * τὸν λελυπημένον, ἡ ἡ 
τῷ χόσμῳ τὴν θείαν " παρασχοῦσα χαρὰν, $ 
ἐχθοοὶ γάρ μὲ ἐχθλίθουσιν, * ix γλώσσης δο- 
Mag, yv, μὲ ῥῦσαι, “ xoi ἐκ συχοφαντίας 
ἀφαρπασόν με" ^ ἐν συστροφῇ * πονηρενομέ- 
νων μὴ ἐάσης θανεῖν, τ ἀρόν με ψεύδους ἐχ 
λάχχου " xai καταλαλιᾶς, ταῖς πρεσύείαις 
σου, 2: δέχου ἱκέτου παράχλησιν, * τὴν λύ- 
πῊν... 

θ΄, ἴθυνόν μου * «v νοῦν xai τοὺς τρό- 
πους, * ἡ τὸν Λόγον ἀσπόρως ^ τετοχυῖα 
Χριστὸν " ἀνθρώπων εἰς τὴν θέωσιν, * χα- 
τεύθυνον τὰ διαδήματά μου " xal κυδέρνησον 
ἔμπροσθεν τὴν ζωήν μου * * dx φυλαχῆς, * 
αἰκισμῶν καὶ δεσμῶν, ἀπειλῆς καὶ ὀργῆς 
τάχιον ῥῦσαί με, ὅπως ^ ἐγκαυχῶμαι ἐν σοὶ 
τῇ προστάτῃ μου " παῦσον χαρδίας τὸν τᾶ- 
ρᾶχον, " xai χαρᾶς ἐμπιπλῶσά με τῆς παρὰ 
σοῦ, " τὴν λύπην... 

ι΄. Νέκρωσόν μου * τῆς σηρχὸς τὰ πάθη, 7 
ἡ τὸν ὄφιν διόλου " πολεμοῦντα ἡμᾶς 
δυνάμει θανατώσασα᾽ * ἐν ὥρᾳ εὐχῆς μου 
εἰσάκουσόν μου, ^ καὶ ἐν ἡμέρᾳ ἀνάγκης βοή- 
θησόν μοι, " ἀπὸ ἀνδρὸς " πονηροῦ, σχο- 
λιοῦ ῥυομένη ἀεὶ, * πάντοτε τεῖχος γενοῦ 
μοι, " ἐν καιρῶ πειρασμοῦ προστατεύουσα, 
σοῦ γὰρ τῇ σκέπη κατέφυγον, " xai θαῤῥῶν 
τῇ δυνάμει σου ἀναβοῶ ᾿" Fav λύπην... 
^o wt. ὄμόρισόν μοι ἢ ὑγείας τὴν δρόσον, : 
ἡ πληροῦσα τὰ πάντα " τοῦ ἀστέκτου φω- 
τὸς " καὶ δόξης τῆς ἀμείνω σου; * ὅτι ἠσθέ- 
vuaev ἡ ἰσχύς μου " καὶ προσώζεσαν μώλωπες 
τῆς ψυχῆς μου, * coU ἀσθενοῦς * xai ἀεὶ ἐμ.- 
παθοῦς μὴ παρίδης φωνὰς, " δεῦρο ἐξ ὕψους 


9. τὴν ante θέωσιν add. --- ἔμπροσθεν deinceps, 
ut supra in epigraphe Photii ad Marcellum. Cf. 
Lob. |. l. p. 44. — Notatu optimum quis non 
duxerit rarum illud τῇ προστάτῃ pro fem. προστά- 
τιὸι ? Sane ἣ προφήτης non solum usurpant By- 
zantini, inter quos Zonaras in procm. ad canones 
Anastasimos ἣ προφήτης Ἄννα, preunlibus LXX in 
Nehem. VI, 14, sed et classici, ut docuit Lob. ad 


'ANEPIGRAPHA. 


calamitatem, o domina, et cito tentationum 
sedans procellam, luctum anims mes d... 

8. Letifica me moerore confectum, tu 
que mundo pra&buisti deificam letitiam; 
hostes enim me contribulant; a lingua do- 
losa, o casta, libera me, et ab hypocrisi 
eripe, in vortigine improborum ne sinas 
me occidi, tolle me precibus tuis e lacu 
mendacii et maledicentis, accipe supplicis 
tui invocationem, luctum... 


9. Dirige in me et mentem et mores, 
tu que Verbum sine semine peperisti 
Christum, ut homines dii fierent, rec- 
tos fac gressus meos, et guberna deinceps: 
vitam meam ; ex carcere, verberibus et vin- 
culis, minisque et iracundia cito erue me, 
et gloriabor in te, przsidio meo. Fac quies- 
cere cordis mei tumultus, et cumulans me 
gaudio quod ex te oritur, luctum anim? 
dissipa. 

40. Mortifica earnis mese affectus, tu 
quie serpentem, perpetuo nos bello vexan- 
tem, potestate tua interemisti; in hora pre- 
cum mearum exaudi me, et in die necessi- 
tatis succurre mihi, me ab homine malo, 
tortuoso semper eximens; semper esto mibi, 
sicut murus, in tempore discriminis auxi- 
liatrix : sub tuam enim tutelam confugio, 
et confidens in virtute tua clamo : Luctum... 

11. Fac pluere mihi rorem sanitatis, lu 
qu: cuncta inundasti immenso lumine el 
tua meliore gloria, quoniam infirmata est 
virtus mea, et putruerunt cicatrices anime 
me:z; voces meas, qui debilis sum el 
semper doleo, ne spernas; cito, ab alto pro- 


Sophocl. Ajac. p. 275, 4483 ; quibus et nostrum 
nunc adde Theodorum, qui rerum suarum trà: 
gediam hic videtur oculis proposuisse. 
10. δυνάμςι σον C. 

-. 41. "Opóp. us C, f. ὄμθρησόν μοι, — An τῆς dpi" 
pov cov? Etenim ἀμείνω melodo obrepsit pre 
genit. ἀμείνονος, dum solum acc. ἀμείνονα in ἀμείνω 
resolvitur, — Ad vers. 6 hiat aliquid. f. ἠσθενώϑη 


ΠΥ ΠΝ: 
7 inms 28: 
AF£ COCA 
dabeam ea 
ΩΣ 
, δὲ εὐ De 
οἰ Ed 
eus δ ἢ 


ἀμ 


XXII. DE B. VIRGINE MARIA. 935 


φοιτῶσα, " τὴν πολλὴν συνοχήν μου ἐλάφρυ- 
vov, " στάξον μοι ἔλαιον ἰάσεως, * x«i ζωὴν 
δωρουμένη μοι τὴν παρὰ σοῦ, ^ τὴν λύ- 
Ty... 

ιβ΄. Υγιῆ με " τὸν νοσοῦντα δεῖξον, " τῇ 
οἰκείχ παλάμη " παροχεύουσα νῦν ^ τὰ ῥεῖθρα 
τὰ τῶν ἰάσεων, " ἐκ κλίνης ὀδύνης ἀνάστησόν 
με " xai σθενοῦσα τὰς βάσεις μου xai τὰ 
σφυρὰ, " κατὰ ψυχὴν " εὐρωστεῖν με ἀεὶ 
χαταξίωσον - ^ μόνη γὰρ πέλεις ἀχέστωρ T 
τῶν ψυχῆς ὀδυνῶν καὶ τοῦ σώματος, ἢ δέχου 
οἰχέτου παράκλησιν * ἐκτενῶς ἀνακράζοντος 
μετὰ χλαυθμοῦ, * onn) λύπην. 


πᾶσα ἰσχύς μου. — ἔλεον ἰάσεως C, ubi nota συνα- 
λοιφήν. 
12, In hoc solo tropario fit respectus ad cgro- 


perans, multas meas angustias subleva, in- 
funde mihi oleum sanationis, et dans mihi 
vitam qua a te procedit, luctum animae 
mea dissipa. 

12. Sanum me fac &grotantem,; propria 
nune manu tua subministra fluenta sana- 
tionum, ex lectoangoris suscita me, firmans- 
que bases et crura mea, in animo dignare 
robustum me semper dimittere, sola enim 
es medica dolorum anim et corporis : ac- 
cipe supplicis tui carmen paracleticum, 
enixe cum singultu clamitantis : « Luctum 
anime mes dissolve. » 


tos, czetera tantum anime considerant infirmita- 
tes, ac nisi fallor, sancti melodi inter [conoma- 
chos dura certamina. 


VI. 


ETEPON IIAPAKAHTIKON. 


α΄. Προστασία 
τῶν χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, 
μεσιτεία 
πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθητε, 
μὴ παρίδης 
ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς᾽ 
ἀλλὰ πρόφθασον, ὡς ἀγαθὴ, 


1. Christianorum tutela inconfusa, me- 
diatrix apud creatorem indeclinabilis, ne 
despicias peccatorum supplices voces, sed 
propera, αἱ bona et prompta, in auxilium 
fidelium ad te clamantium : accelera in 


VI. Nollem ego contendere multum, si quis opi- 
nelur antiquum esse hoc alterum paracleticon, 
et fortasse Romano vetustius, eui rarissimi hirmi 
τάχυνον exemplar preastiterit, quale fuse perse- 
quitur prolixus de tribus pueris hymnus, supra 
relatus p. 185. Utrumque opus insuper hoc habet 
singulare, quod proemium et eplhivmnion am- 
pliora solito sunt, ἐφύμνιον vero totum quan- 
tum ab initio et in fine 2 trop. repetitur, ut 
exordium sit ejusdem εἰ coronis, Vix incepta 


' voee ταπεινοῦ, inferendum innumera excidisse ; 


εἰς τὴν βοήθειαν 

τῶν πιστῶς χραυγαζόντων cot" 

Τάχυνον εἰς πρεσθείαν, 

καὶ σπεῦσον εἰς σωτηρίαν, 

ἡ προστατεύουπα ti, 

Θεοτόχε, τῶν τιμώντων σε, 
β΄. Táyuvov εἰς πρεσθείαν, 


presidium, et festina ad salvandum, tu 
semper protegens, o Deipara, te recolentes. 

2. Accelera in auxilium, et festina ad 
salvandum, tu perpetua protectio, Dei geni- 
trix, te recolentium. Extende manus tuas, 


qua supersunt, id solatii praebent quod eadem 
in duobus celassicis codd. fere servantur, in 
corsin. f. 153, in taurin. f. 139 cujus copiose 
varietates aliud sunt de vetustate οἱ gravitate 
operis argumentum. Etiam dictio in multis est 
nova simul et archaica. 

1. αὐτόμελον est prooemium. — in fine εἰς ἵχε- 
σίαν T, in quo exciderunt duo ultimi versiculi. — 
Tonus est VI sive z^ f. 

2. τῶν αἰτούντων σε T. — ὡς βρέφος Évry x. , διὰ 
ἔλεος ἀμέτρητον, μὴ χατορφανίσῃς ἣμ. ἀεὶ T. rectius 


5290 


χαὶ σπεῦσον εἰς σωτηρίαν, 
ἡ προστατεύουσα Gti, 
Θεοτόχε, τῶν τιμώντων OE * 
ἔχτεινόν σου παλάμας; 
ἐν αἷς ὁ πάντων δεσπότης 
ἀτρέπτως ἐνηγκαλίσθη, 
διὰ πλῆθος ἀγαθότητος" 
μὴ χατορφανεύσης 
ἡμᾶς τῆς ἱχεσίας σον " 
μηδὲ ἐρήμους ἐάσῃς 
τῆς πολλῆς παρουσίας σου" 
ὀχτείρησον ἡμᾶς, 
καὶ φεῖσαι τῶν ψυχῶν ἡμῶν, 
εὐσπλαγχνίας ὑπάρχουσα πηγή" 
σὲ γὰρ προστασίαν χεχτήμεθα, 
πανάχραντε, οἱ ῥυσθέντες 
τῆς ἀρχαίας κακώσεως " 
ἀχλ᾽ ὡς ἔχουσα σπλάγχνα οἰκτιρμῶν, 
τάχυνον... 

Y. ὄμμασιν εὐσπλαγχνίας, 
πανάσπῶε, καθορῶσα 
τῶν σῶν προσφύγων καὶ δούλων 
τὴν εἰς ἄκρον καταπόνησιν, 
πᾶσιν ἐν δεινοτάτοις 


in quibus omnium Dominus nihil mutatus 
requievit, pro ampla benignitate; ne nos 
orbos facias tuarum precum, neque desertos 
fac tua plurima presentia. Miserere nostri, 
ct parce animabus nostris, tu fons miseri- 
cordie ; te enim possidemus adjutricem, 
tota immaculata, nos a vetere calamitate 
redempti. Agedum, uti habens viscera mi- 
sericordie, aecelera... 

3. Clementi cum oculis, o illibata, in- 
tuens tuorum famulorum et profugorum 
summam lassitudinem, in quibuscumque 


ἀπορφανίσῃς vel ἀπορφανώσης. — ταῖς ἱχεσίαις C, T. 
— οἵ omisso, τῆς ἀρχ. ῥυσθ. xax. xal θερμῶς σε 
ἰχετεύοντες, τάχ. T. 

3. πανάμωμε χαθ. T. — προσφύγων ἃ πρόσφυξ in 
Zonarsm lexico, sed seriorum. — νυνὶ t5» C. — 
εἷς ἄχραν κατάπτωσιν T. — συμπτ. ἐνπαγέντας sic T. 
— συσχεθεῖσι C, — πρὸς τὸν x, δέσπ, T, τὸν om. C. 


ANEPIGRAPHA. 


LÀ 


συμπτώμασι συσχεθέντας 
A / i! Y Á 
xai θλίψεσι xat avayxate, 
μὴ παρίδης, ἀλλ᾽ ἐλέησον 
τοὺς ταπεινωθέντας 
ἡμᾶς, ταῖς ἱχεσίαις σου, 
δέσποινα, πρὸς τὸν Κύριον" 
ὅσα θέλεις γὰρ δύνασαι" 
ἔλέησον ἡμᾶς, 
ἐλέησον, δεόμεθα, 
, M t 7 ’ 
εὐθηνίαν ὡς βρύουσα σπλαγχνὼν 
τοὺς ἐξαιτουμένους τὴν σὴν θερμὴν 
, 4 ^v 
ἀντίληψιν, καὶ καλοῦντας 
ἐν ἀνάγκη παρεῖναί σου 
τὴν βοήθειαν τοῖς ὡς χράζουσι᾽ 
'Γάχυνον... 
tox ἢ ) 
δ΄. Υψος ταπεινωθέντων, 
ἀνόρθωσις τῶν πιπτόντων, 
παράκλησις, τῶν ἐν λύπαις; 
χαὶ καμνόντων ἐξανάστασις, 
χράτυνόν σου τῆς θείας 
πρὸς τὸν υἱὸν παῤῥησίας 
τὸ μῆκος, τῆς ἱχεσίας 
ἧς τὸ κράτος πανευπρόσδεκτον᾽ 
μὴ ἀποσχεπάσης ἡμᾶς 


asperrimis lapsibus implicitos, in angustiis, 
in necessitatibus, ne despicias; sed miserere 
nostri male vexatorum, iuis usa suffragiis 
apud Dominum, o regina; quacumque vis 
enim, potes; miserere nostri, miserere, 
deprecamur, tu qu:? ubertatem benignitatis 
effundis in exorantes tuam strenuam tute- 
Jam, et invocantes in angustia, ut tuum sit 
auxilium presens clamantibus : Accelera... 

4. Tu sublevamen humiliatorum, erectio 
cadentium, solamen lugentium, et laboran- 
tium resurrectio, ac prevalet tuc apud 


— καὶ δύνασαι T. — ἐλ. ἁγνὴ T. — εὐθηνίας ὡς Dp. 
ἔλεος T. — ἀντιλ. fj παρόντων καὶ λαλούντων εὐήχοος 
βοηθεῖν ἐν τῷ κράζειν σοι τάχ. T. — καλούντων C.— 
τοῖς add. ante ὥς. 

ἅ. τῶν πεπτωχότων T, — τῶν ἐν λύπη, ». x. ἐπίσκεψις 
T. — τὴν βοήθειαν πρὸς Τ. --- τὸν ἐχ σοῦ παῤῥησίαν 
τεχθέντα, καὶ ἱχεσίαις, ἧς τὸ κέρας ἀπαράχουστον T 





XXII. DE B. VIRGINE MARIA. ᾿ 521 


τῆς προστασίας σου, 

ἄχραντε xai πανάγαθε,. 
χαλυφθέντας ἐν πταίσμασιν, 

ἐξ ὦνπερ γραφιχῶς 

εἰχότως συνεχόμενοι, 

ἁρμοδίους καρποὺς φθοροποιοὺς 
φέρομεν, αἰτοῦντες, ἁγνὴ, 

τὴν εὐσπλαγχνίαν σου, 
λυτρωθῆναι τῆς παρούσες καχώσεως᾽" 
χαὶ προσπίπτομεν ἱκετεύοντες" 
Τάχυνον... 

ε΄, Πᾶσι τοῖς ἐν ἀνάγχαις 

καὶ πᾶσι τοῖς ἐν κινδύνοις 

ἡ ἀχαταίσχυντος ἐλπὶς 
σὺ ὑπάρχεις, θεονύμφευτε. 
σὺ πτωχῶν εὐθυμία, 
ἁμαρτωλῶν σωτηρία, 


filium fiducie magnitudo, tu cujus supplica- 
tionis robur acceptissimum est; ne nos tua 
despolies protectione, intemerata et op- 
tima, licet obrutos in peccatis, in quibus, ut 
scriptum est, juste circumdati, aptos putre- 
dini fructus operamur, tuam, o munda, ma- 
ternitatem implorantes, ut a praesenti infor- 
tunio liberemur, supplicum more procum- 
bimus : accelera... 

5. Omnibus oppressis et omnibus pericli- 
lanlibus tu invicta spes remanes, Deisponsa; 
tu pauperum hilaritas, peccatorum salva- 


— ἢ τὸ χράτος sic C. — σοῦ, δέσποινα δεομένοις ὕπερ- 
áqals xauzÜZvat ἐν mr. ἐξ ὧν περιγράφως ἐχ πάντων 
συσφιγγόμενοι ἀρμυδίως χαρποῦ T. Omisso v. 16, idem 
pergit: ῥυσθῆναι ταῖς εὐχταίαις σου τῶν χρατούντων 
πειρασμῶν τε xat θλίψεων καὶ δεόμεθα χράζοντες, τάχ. 
Ubi nota εὐκταίαις, quod Theodoro tantopere pla- 
Cuit, ac supra meminisse juvet γραφιχῶς C, quasi 
xat γραφὴν vel ὡς γέγραπται, satis insolitum, sed 
altero mox exemplo probandum in XXIV, iv, 4. 


, 4. ? 2 

ἀνάῤῥυσις αἰχμαλώτων, 
ἀστατούντιον συναχτήριον * 

σὺ τῶν χριστιανῶν 

s An d , τ ? 

πρὸς Θεὸν μόνη et πεποίθησις * 
σὺ πιστῶν χαταφύγιον 

xai πτωχῶν ἰλαστήριον᾽ 

ἄλλ᾽ ἔπιδε χαὶ γῦν, 

πανύμνητε, δεόμεθα, 

᾿ 4 Ld L4 M 

τοὺς ἐν θλίψει παρόντας, κραταιᾶ, 
χαὶ μὴ ἐπιλάθῃ ἡμῶν 
τῆς ταπεινώσεως, 

e ». , , ἴδ 
ὅτι ἀλλὴν προστασιᾶν οὐχ οἰθάμεν, 
εἰ μὴ σε, καὶ σοι ἀναχράζομεν " 
Ῥάγυνον εἰς πρεσθείαν, 
χαὶ σπεῦσον εἰς σωτηρίαν; 
ἡ προστατεύουσα ἀεὶ, 
Θεοτόχε, τῶν τιμώντων σε. 


tio, captivorum libertas, inconstantium reti- 
naculum ; tu Christianorum apud Deum sola 
suadela, tu fidelium refugium et egenorum 
altare propitium : agedum, in nos respice 
nunc, celebratissima, exoramus te, potens, 
nos qui angustiis tenemur, neque oblivi- 
scare nostram afflictionem, quia protectio- 
nem aliam haud novimus pr:eter te, et tibi 
clamamus : Accelera in auxilium, et festina 
ad salvandum, tu perpetua tutela, Dei geni- 
trix, te recolentium. 


5. Ultim. tr. om. T. — σὺ Xgier, C, — τοῖς ἐν 
0X. παροῦσι C, — οὐχ οἴδαμεν, ox ἔχομεν C. — σοὶ 
χραυγάζομεν C. — Vetus poema putem vel ex libe- 
riori nonnulla licentia, ut in v. 3 qui modo in 
oxyton. modo in paroxyt. exit. Prius vero quum 
presstet, legendum esset in tr. 3 vel cum C γυνὶ, 
vel δούλων τε. in tr. 4 τῶν ἐν λύπαις παράχλησις, 
Alia id genus minuta mitto. 


038 . 


ANEPIGRAPHA. 


XXIII. 
DE SS. ANGELIS. 


I. 


α΄. ἀρχιστράτηγε Θεοῦ, 
λειτουργὲ θείας δόξης, 
τῶν ἀγγέλων ὁδηγὲ 
xai ἀργηγὲ ἀσωμάτων, 
τὸ συμφέρον ἡμῖν αἴτησαι 
καὶ τὸ μέγα ἔλεος, 
ὁ τῶν ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 


I 7 ΄ * 
B. Ávapys , δέσποτα παντοχράτωρ, 
t ““ ὔ » AL * ^ * E 
ὁ τῶν θείων ἀὔλων " λειτουργῶν ποιητὴς, 
σὺν τῷ Υἱῷ σου καὶ Πνεύματι " ἐν ἀχωρίστῳ 
» * ΄ῳ Led 
Τριάδι μένων, " καὶ τοῖς τῶν Χερουθεὶμ, 
^ X , Lr] 
φερόμενος Quote, * ὃν Σεραφεὶμ " ἀνυμνεῖ, 
χαὶ δοξαζει ἀγγέλων χορὸς * xai τρέμει τῶν 
ἐπιγείων " xai ἀνθρώπων ὁμοῦ χαὶ ἰχθύων 
γοναὶ, Y τὸν ἐκ καρδίας αἶνον δέχου ἡμῶν" ? 
ε ’ M DU EN. δι 9(* 4 ^^ 
ἱκετεύει σε γὰρ σὺν ἡμῖν Μιχαὴλ, " ὁ τῶν 
» ΄ 
ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 
i ^ ^ e »** 
y . Βλέπων τοῖς ὄμμασι τῆς ψυχῆς μου, 
τοῦ ἀφθάρτου μεγέθους " τοῦ Πατρὸς τὴν 
μορφὴν, " ἐπιτηδεύειν ἐνόμιζον, " καὶ τῶν 
* 1 ^5 $ 
χρηστῶν τοῦ Θεοῦ δραμάτων ᾿ ἐξειπεῖν ἐμε- 
ἣν s , * o» 3 € Xo " 
λέτων τὴν θεωρίαν * ^ ἄλλα τῷ νῷ ἀσθενὴς 
, 4 D - ὦ * 9 8 3 
xai ἀδόκιμος ὧν, οὐχ ὁρῶ ^ αὐτὸς οὖν ὄρε- 
ξον χεῖρα, " ὁ Θεὸς, ὥς ποτε τῷ Ex μήτρας 


τυφλῷ, ᾿ χορηγῶν χαἀμοὶ φωτισμὸν λογι- 
σμοῦ, ^ τοῦ μετρίως ἀνυμνεῖν σε, πρεσδεύει 


γὰρ * 6 τῶν ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 
XXIII. I. Romanum si quis hic mecum agno- 
verit, una t:edebit eum ex amplissimo, ut reor, 
alphabeto, quinque tantum στοιχεῖα superesse. 
Immo ex repetitis litteris AA, EE, suspicor hic ad- 
fuisse γραμμιχὸν carmen, multis ultra seriem lit- 
teris auctum, de quo infra in XXVI disertius. Vix 
ergo grandioris operis exordium prostat, in quo 
incipit melodus aer tentare, expandere alas, su- 
blimia carpere, nec tam cito recidere potuit. 
luscriptio est in eorsin. f. 141 : Μηνὶ νοεμόρ, 4, τοῦ 


1. Dei dux exercituum, 
minister divine glori, 
angelorum ductor 
el princeps spirituum, 
quz nobis prosint exora 
magnamque fieri misericordiam, 
tu invisibilium dux agminum. 


2. Principii expers, dominator omnipo- 
tens, sacrorum spirituum tibi ministrantium 
conditor, cum Filio tuo et Spiritu indivi- 
dua in Triade manens, Cherubinisque sub- 
vectus humeris, quem Seraphim celebrant, 
laudatque chorus angelicus, et tremunt 
terrestrium hominumque et piscium ge- 
nera, hymnum a pectore nostro excipias; 
nobiscum enim orat supplex Michael, c&- 
lestium imperator agminum. 

3. Oculos anims me:e intendens, Filium, 
immortalis Paterne majestatis formam, 
enarrare mihi animus erat, et delectabilium 
Dei operum edicere spectaculum meditabar; 
sed mente quum sim imbecillis et perversus, 
nihil video. Tu ipse ergo porrige manum, 0 
Deus; ut olim c:zco a nativitate, sic mihi 
largiens lumen consiliorum, ut te pro te- 
nuitate canam : suffragatur enim coelestium 
imperator agmlnum. 


ἀρχιστρατήγον Μιχαὴλ χονδάχιον Tj. [' φέρον ἀχροστι- 
χίδα τὸ ἀλφάβητον, 

1. Mirum est antistrophen a sequentibus adeo 
dissimilem esse, ut brevibus tantum constet ver- 
siculis. Unicum est quod sciam exemplum in- 
ter septem et decem alia ejusdem hirmi varia 
proemia. 

2. Πρὸς τό" Τράνωσον, — χερουδὶμ, σεραφὶμ C. — 
ἀγυμνεῖ, αἱ in 7 χαίρει, singularia verba affectantur. 

3. xat ἐμοι C. — ὑμνεῖν σε C, 


, 


E 

Y OT 
"a 

eh 


XXIII. DE 55. ANGELIS. 539 


δ΄, Γνώρισόν μοι; Χριστὲ ὁ Θεός μου, i 
TO μετρίῳ εἰρήνην * ἐκ τῶν σου θησαυρῶν, " 
ἰσχύν μοι νέμων τῇ δόξη σου, ^ ἵνα κἀγὼ 
à πτωχὸς χαὶ πένης ^ δυνηθῶ τοῦ σχοποῦ 
ἀποδοῦναι λόγον’ Ἐ κεἰ γὰρ Tu * dys- 

E 
φίκτων οὐχ puc τέ εἶμι ἐγὼ ^ τὸν ὄγκον 
κατανοῖσαι, * ἀλλὰ χἂν τῶν εὐλήπτων ἐμοὶ 
καὶ φριχτῶν ^ εὐχερῶς ἐπιστήμην τοῦ ἑγὸς * 
γορηγήσῃ αὐτὸς χελευσθεὶς ὑπὰ σοῦ " ὁ τῶν 
ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 

ε΄. Δώρησαι οὖν ν φωτὸς ἐμπειρίας ἢ κἀμοὶ 
πλῆθος τῷ τάλα " ἐκ τῶν σῶν ἐνθηχῶν 
δεχαπλασιάσαι ταλάντου ω εἰγὰρ καὶ ἄπει- 
ρος ὧν πχθὺ τηρῶν; * ἀλλὰ δὼ ταμιεῖον χα- 
τεπιστεύθην ἢ ἤδη πολλῶν " παλαιῶν τε xal 
νέων ἐγγραφῶν ὁλκὴν " * τῇ σῇ οὖν δόξη, 
σωτήρ μου, ^ ἱκανώσης χἀμὲ ἐν τῷ σου 
Πνεύματι * διαπλεῦσαι τὸν πλοῦν ἐν σχάφει 
στεῤῥῷ ἐπ χυξερνήσει γάρ με τῇ δυνάμει τῇ 
σῇ Ó τῶν ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 


ς΄. Εὔδιον πλοῦν παράσχου, gute μου, ἢ 


Ἂς 
εὐεργέτης ψυχῶν 


* 

πάντων μόνος ὑπάρχων 
$ P 

* 

ἵνα τῷ Ilvev- 


καὶ ὀφλημάτων ἀνεύθυνος " 
ματι τῶ ἁγίῳ * ἀκινδύνως ὁ νοῦς ἐμοῦ ἐμ- 
Θατεύων, " ἐπὶ τῷ σῷ ἢ προσορμήσει λιμένι, 
χαὶ τῷ σου φωτὶ, * εὑρήσει τὴν πραγμια- 
τείαν δαψιλῆ xoi ἐν ἅπασιν ὠφέλιμον, 
ἔμψυχον σώσει σὸν τὸ κεφάλαιον " * xv γὰρ 
σπόρον φρουρήσει, ὡς ὧν σοι πιστὸς, * 6 τῶν 
ἀσωμάτων ἀρχιστράτηγος. 

C. ἔφης, φιλάνθρωπε, ἐν Γραφαῖς 2: 
Πλήθη χαΐρει ἀγγέλων * tv οὐρανῷ ἑνὶ ἢ με- 
τανοοῦντι, ἀθάνατε" ^" ὅθεν ἡμεῖς, οἱ ἐν 
ἁμαρτίαις, "^ ἀναμάρτητε μόνε, χαρδιο- 
γνῶστα͵ ἢ σὲ δυσωπεῖν " καθεκάστην τολμῶ- 
μεν, ὡς εὔσπλαγχνον, " ὀχτεῖραι καὶ κατα- 

4. ἐγὼ post εἰμὶ om. C, — ἐμοὶ δὲ φριχτῶν C. — 
εὐχέρως ἐπὶ τὴν τοῦ ἑνὸς χωρηγήσει C, pritermisso 
ἐπιστήμην f. ob similia. 

5. τάλα pro τάλανι ex τάλας adeo insolens est ut 


corruptelam oleat. — f. clide τάλανι. — τὸ τάλαν- 
tov C, — πλουτήρων sic €, ob rhythmum pro πλου- 


τηρῶν, dum series suadet πλουτῆσαι, — ἱκανώσῃης C 


4. Nolam fac, Christe Deus meus, exiguo 
mihi pacem ex thesauris tuis compositam; 
robur mihi da in gloria tua, unde pauper 
ego et mendicus, valeam consilii mei red- 
dere rationem. Etsi enim impar sum ego 
percipiende inaccessibilium rerum celsitu- 
dini, unius tamen, inter captu obvia et for- 
midanda mysteria, jube ut facilem mihi 
praebeat intellectum coelestium imperator 
agminum. 

9. Daigitur mihi quoque misello copiose 
lucis usuram, uf ex tuis reconditis opibus 
decuplum reddam talentum, etiamsi arte 
caream divitias comparandi, tuorum tamen 
thesaurorum arca mihi commissa est, mul- 
tarum nempe et recentium et veterum pa- 
ginarum promptuarium; per tuam igitur 
gloriam, salvator meus, idoneum me fac ut 
cum tuo Spiritu, cursum conficiam in solida 
cymba : gubernabit enim me, virtute tua, 
celestium dux agminum. 

6. Secundum mihi transitum praesta, mi 
salvator, tu solus beneficus erga animas ae 
debitorum immunis, ut in Spiritu sancto 
mens mea sine periculo spatiata, ad tuum 
littus appellat, tuoque lumine inveniat ne- 
gotiationem frugiferam et proficuam, intc- 
grumque servet tuum fundum spiritualem; 
sationem enim custodiet tuus fidelis aco- 
nomus, celestium imperator agminum. 


1. Dixisti, amator hominum, in tuis 
Scripturis : Gaudet multitudo angelorum 
in celo super uno peccatore ponitentiam 
agente, o immortalis. Nos ergo, qui in pec- 
catis sumus, o qui solus sine peccato es, qui 
corda novisti, tibi supplicari quotidie aude- 


primum, tum post corr. ἰχανώσοις, — cou add. 
mox, — Inde gravius peccat C : διαπλεῦσαι πλειό- 
νος εἰς σχάφος στεῤῥόν. — τῇ id. om. 

0. νοῦς μον C. — λιμένα xal τῷ φωτὶ C. — ἐν πᾶσιν 
C. — πιστῶς C. 

7. Hoc trop. in cod. post 2 ponitur. — Πλήθη. 
Luc. XV, 7. 








540 


€ Ὁ 9(* 4 M 
παρέχων ἡμῖν συγχώρησιν" " ὑπὲρ πάντων 
ἡμῶν γὰρ πρεσφεύει σοι ὁ τῶν ἀσωμάτων 
ἀρχιστράτηγος. 


t "m 

α΄. ὁ iy οὐρανοῖς 
προσύλέπων Θεοῦ τὴν δόξαν, 
χαὶ ἐπὶ τῆς γῆς 
προσλάμπων ἐξ ὕψους γάριν, 

͵, "n , 
ταξιάρχα τοῦ κτίστου, 
σοφὲ Μιχαὴλ, 
τῶν ἀγγέλων ἀρχιστράτηγε; 
χαὶ τοῦ χόσμου θεῖε πρόμαχε, 
σῶζε πάντας τοὺς βοῶντάς cot * 
Αὐτὸς γενοῦ μεθ᾽ ἡμῶν 
M $3 4 , t LÀ 
xai οὐδεὶς καθ᾽ ἡμῶν. 
! τ 

β. ἀκατάληπτος οὖσα 
Τριὰς ἡ θεία, 
ἐν φωτὶ τῷ θεϊκῷ 
ὡς ἑνιαία 
χαὶ προσώποις τρίφωτος, 
φῶτα δεύτερα δείκνυσι, 


1. Tu qui in colis prospicis Dei gloriam, 
et terrenis desuper gratiam infundis, duc- 
tor agminum creatoris, sapiens Michael, 
angelorum imperator orbisque divine de- 
fensor, salvos fac omnes tibi clamantes : 
« Tu nobiscum esto, et nemo contca nos. » 

2. Incomprehensa mentibus, divina Tri- 
nitas, deifico in lumine unica subsistens et 


II. Hie Romani elegantem de Ascensione mo- 
dulum habes, fortasse et opus, quod suadet am- 
plus versuum ambitus, conceptusque theologo 
dignus. Possit plena acrostichis esse ἀρχάγγελος 
aut ἀρχιστράτηγος, ut doleas tam pauca superesse, 
nec nisi e peregrino codice mosquensi , nec sine 
laceris vestibus ex longinquo itinere, vix resar- 
ciendis. Verumtamen mira sorte quadam duo 
priora tr. mutato nomine, S. Gabrieli ascripta 
repperi in die XIII jul. juxta vat. 787, f. 143. In 


ANEPIGRAPHA. 


πέμψαι * ἀναξίοις κατάνυξιν, δέσποτα, " 


mus, ut miserearis et mittas indignis com- 
punctionem, o Domine, veniam nobis lar- 
giens : nam pro omnibus nobis supplex te 
orat spiritualium dux agminum. 


II. 


τάγματα τὰ οὐράνια, 
τρισὶν δὲ διαχόσμοις 
τὰς τούτων ηὐχόσμησε τάξεις, 
χαὶ τὰς αὐτῶν ἐλλάμψεις * 
ὑμνεῖτε τριττῶς 
διὸ τὸν Μιχαὴλ 
ὡς στρατηγοῦντα ἀγγέλων, 

ξ A 
χαὶ προεστῶτα 
τῶν ἀρχαγγέλων, 
ᾧ προηγεῖσθαι πιστῶς παρέχει" 
φρουρεῖ οὖν αὐτὸς ἅπαντας 
ταῖς πρὸς Θεὸν ἐντεύξεσι, 
φυλάττει τοὺς ἐν γῇ αὐτὸν 
προστάτην θεῖον ἔχοντας, 
χαὶ σώζει πάσης ὀργῆς 
τοὺς προστρέχοντας αὐτοῦ 
ταῖς πτέρυξι πιστῶς, 


trina personis, altera lumina revelat, ecles- 
tes illos ordines, quorum agmina et splen- 
dores triplici distinxit ornamento. Hymnis 
ergo ter sonantibus celebrate Michaelem, ut 
angelorum ducem et antistitem archange- 
lorum, cui preesse fideliter datum esl; 
nuncque omnes tuetur suis apud Deum pre 
cibus, custodit terrigenas qui illum habent 


mosquens. autem f. 7, extant in die VII septemb. 
dicata S. Michaeli ἐν ταῖς y va. 

1. πρὸς τό * Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν, ἦχ. πλβ΄, v. p. 148, νᾶ" 
riante unico v. 9 alias heptasyll. — προῦλ. M. -- 
προλάμπων (V. — df. xuplou c. Γαδριὴλ V. — οῦ- 
oov V. — Vide id. ephymnion in XXV. 

2. πρὸς τό" Τὰ τῆς γῆς cf. 1. ]. ubi variant v. 9 
iterum al. heptasyll. et v. 16 alibi divisus in 
duos tetrasyll. et pentasyll. — dxat. σαφῶς V.— 
τάγμι ἐπουράνια V, — χορήγησε τάξ, V. — add. τὰς 


WE 
Bn 
ram cs 

Coh nz 


irahlls 


XXIH. DE SS. ANGELIS. 544 


χαὶ λυτροῦται πειρασμοῦ 
τοὺς χραυγάζοντας αὐτῷ" 
ἀρχιστράτηγε Θεοῦ, 
αὐτὸς γενοῦ μεθ᾽ ἡμῶν, 
χαὶ οὐδεὶς καθ᾽ ἡμῶν. 

γ΄. Ῥώμη οὐρανὸν θεία 
χαὶ γῆν ὁ κτίσας 
ἐχ μὴ ὄντων θεϊχῶς 
χαὶ ὑποστήσας, 
τὸν πρωΐ, ὡς γέγραπται, 
ἑωσφόρον δεινότατον, 
τὸν Σατᾶν ἀνατέλλοντα, 
πρότερον δὲ νεφέλαις 
ἀρθέντα εἰς Θεοῦ τὸν θρόνον, 
χαὶ πρὸς τὸν εὐεργέτην 
μανέντα σφοδρῶς, 
ἀπέῤῥιψεν εἰς γῆν 


divinum uti przsidium, liberat ab omni 
ira confugientes cum fide sub ipsius alas, 
et eruit a periculo clamantes ad se : « Dux 
divini exercitus, esto nobiscum, et nemo 
conira nos ». 

3. Divina virtute qui celum terramque 
condidit ex nihilo divinitusque stabilivit, 
Luciferum funestissimum, ad auroram, ut 
scriptum est, exorientem Satanam, et super 
nebulas adversus thronum Dei assurgentem, 
et vehementer insanientem in beneficum, 


in v. 10, — ὑμνεῖται M. — àco τὸν Γαθριὴλ V. — τοῦ 
προηγεῖσθαι M, V. — ὁρηυρεῖ δὲ V, — σώζει δὲ V. 
— αὐτῷ M, V. 

3. Θεία οὐρ, M. — ὡς ὑποστήσας M. — ἑωσφ. δεινὸν 


σὺν τοῖς στρατεύμασι τούτου, 
χαὶ καθὼς ὄφιν 

γῆν χατεσθίειν 

xai ἐπὶ στήθους προδαίνειν ἔφη, 
διὸ φρουρεῖν τὰ σύμπαντα 
τὸν Μιχαὴλ ἐχέλευσεν " 
μεθ᾽ οὗ καὶ στρατεύματα 
ἀγγέλων ἐπισπεύδουσιν 

τοῦ παρεμθαλεῖν στεῤῥῶς, 
χαὶ λυτροῦσθαι ἐξ ἐχθρῶν 
βελῶν τῶν πονηρῶν 

τοὺς προστρέχοντας πιστῶς 
χαὶ χραυγάζοντας ast " 
ἀρχιστράτηγε Θεοῦ, 

αὐτὸς γενοῦ μεθ᾽ ἡμῶν, 

xai οὐδεὶς χαθ᾽ ἡμῶν. 


projecit in terram cum cohortibus suis, 
jussitque eum, uli serpentem, hbumum co- 
medere et pectore prono repere. Propterea 
Michaeli precepit ut universa custodiret, 
quocum alacriter conspirant angelorum ag- 
mina, ut valido munimine circumvallent, 
el ab hostium telis nequissimis eripiant 
quoscumque confugientes cum fide et assi- 
due clamantes : «Dux divini exercitus esto 
nobiscum, et nemo contra nos. » 


τὸν M. cf. [s. XIY, 12. — νεφέλας ὡς ἀρθέντα τῷ Dp. 
sic M. — ὄϑις y. x. ἐπὶ τοῦ στήθους M. Nota nobilem 
theologiam de Michaele in Luciferi locum adscito, 
quod nemo de Gabriele proposuit. 


Jil. 


α΄. Τῶν ἀγγέλων ἔξαρχοι * xai GTpaTT"- 
γέται, - Μιχαὴλ ὁ πρώτιστος; * xai Γα- 
GoviÀ ὁ σὺν αὐτῷ, " τὴν οἰκουμένην πυρ- 
σεύετε, τῶν ἀσωμάτων ἢ ἀγγέλων οἱ 
πρόχριτοι. 


Ill. Cum corsin. f. 12. revertimur ad VIII diem 
novembris, SS. Archangelis Michaeli et Gabrieli 


1. Angelorum exarchz et duces, Michael 
princeps, tuque simul Gabriel, illustrate or- 
bem, o spiritualium virtutum primates. 


in publicis graecie ecclesi: menologiis dicatum. 
1. Ibid. πρὸς τό * ᾿Επεφάνης. cf. p. 16. 


δ12 


β΄. TG ἐπὶ θρόνου Χερουδεὶμ Ἐν δόξη 


: "AE. 
ὀχουμιένῳ 


,ὔ ^ 96 * 
παρίστανται, τῷ Qdbo " x«- 


: *- 0 x 
λύπτουσαι τὰς ὄψεις, ^ αἱ τῶν ἀγγέλων στρα- 
vui, ἢ ὧν πρῶτοι οὖσι * Mua καὶ Γα- 


ῥριὴλ, * οἱ θεῖοι ἀρχιστράτηγοι; 


* € b 
οἱ ΤῊΝ 


ὑπ᾽ οὐρανὸν πᾶσαν ἱππεύοντες, χαὶ τὰς τῶν 
, ͵ X 3 , s à 4 »* 0» 2 
ἀνθοώπων ἐξαιτήσεις καὶ δεήσεις ^ ἀνα- 
^^ ^ , e * 
γοντες τῇ ταξιαοχία " πῶς γλώττη ἐξειπεῖν 


ὁ πένης τολυιήσω 
ὃδραματουργίαν ; * πέμπονται πρὸς γῆν 
ὕψους Θεοῦ προστάξει 
ἀγγέλων οἱ πρόχριτοι. 


τῶν ἀσωμάτων 


4 


-.o * 
τὴν ἀόρατον αὐτῶν 


3 “τὶν 


Ι e ^ * [od 
y- ὅταν ἐξ ὕψους ἡ φωνὴ " τῆς σάλπιγ- 
L * 34 € d ᾽ , * 
γος ἠχήσῃ ἐξ ὕπνου τοὺς ἀνθρώπους 
led [od * ^ e- 
ἐγεῖραι, πρὸς τὸ βῆμα “ χαὶ παραστῆσαι τῷ 
c x «ῳ ΄ω 
χριτῆ, τότε παραστάντες τῶν βροτῶν οἱ 
, E: ^ , X 0. , 
ἀσφαλεῖς ^ πιστοὶ σωματοφύλακες, τὸν XTU- 
€ / ε A f * 9 ài e 
στὴν ὑπὲρ πάντων ἱλεώωσασῦε, οτέ Ó& αἱ 
πράξεις V xoi εὐθῦναι φανεροῦνται, Ἐχατά- 
χριτοι, τετραχηλισμένοι, Ἐϊστάμεθα γυμνοὶ, ἢ 


μὴ ἀντοφθαλμοῦντες ^ 
τὴν" 
χαὶ γαῖαν ἐμπιστευθέντες; * τῶν ἀσωμάτων 
ἀγγέλων οἱ πρόκριτοι. 


hl s 
πρὸς τὸν ἵλεον xgt- 
L1 * 5 ^ * 4 A 3 3 » 
xai γὰρ aivétoUe, " oi τὸν οὐρανὸν 


» 


2, lbid. πρὸς τό * Τῇ [αλιλαίχ ib, — παρίσταντε C. 


πρῶτοι πέλουν C, scriptura neogreca librarius satis 


metro fecit. 


3. ἱλεώσασθαι C, — ὅτε δὲ C, pro quo ὅτε st ar- 


ANEPIGRAPHA. 


2. Ministri stant, dum in throno cheru- 
bino Deus in gloria vehitur, cum tremore 
tegentes vultus, angelorum turma, quorum 
antesignani sunt Michael et Gabriel, divini 
illi duces, qui per totum orbem equitant, el 
mortalium preces, supplicationesque defe- 
runt jure primatus. Quo ego pacto miser 
audeam lingua pandere horum invisibilium 
scenicam palestram ? Mittuntur ad terram 
ex alto Dei jussu angelorum incorporeorum 
primates. 


3. Quum in excelsis vox tub: insonuerit, 
e somno ut homines excitet, ante tribunal, 
coram judice adducendos, tum astantes, vos 
hominum firmi fidelesque custodes, crea- 
torem facite omnibus propitium, quum gesta 
et flagitia manifestantur, damnatique nos, 
dimissis capitibus, sistimus nudi, oculos tol- 
lere non valentes ad clementem judicem. 
Vos enim pro nobis deprecamini, quibus 
coelum et terra superno mandato commissa 
sunt, incorporeorum angelorum primates. 


ctius sequentia jungeret. — τετραχηλ. cf. Hebr. 
IV, 413. — Ὁ. x. χριτὴν C, om. πρός. — Utinam 
pro καὶ γὰρ seribatur τότε, respectu ad ὅτε, ul Su- 
pra ὅταν... τότε rectissime. 


XXIV. 
DE S. JOANNE BAPTISTA. 


Δ 


i Ν 2? . ; us τῶ 
α.Ὁ mpea GU The σήμερον * χαὶ ἱερεὺς τοῦ 


t d * t 
ὑψίστου, " Ζαχαρίας προύθηκεν, E 


XXIV. 1. Procul et de ultimis finibus nobis ve- 


τοῦ 


niunt duo priora fragmenta, qui accepta refero 
mosquensi unico codici. Ob similia ephymnia 
unumque melodie colorem, unus opifex videtur, 
Dometio de eodem argumento paulo elegantior, 
Romano vero humilior, maxime si ad tragoediam 
Herodiadis respicias, Non mirarer tamen, si quis 


Im 


1. Hodie senex et sacerdos Altissimi Za* 
charias, Precursoris pater, coram nobis 


in uno aut altero poemate magistrum, ut leonem 
ex ungue, agnoverit. Solemnis ejusdem uterque 
hirmus est. 

I. Extat in mosq. f. 5, in die V septembris. Za: 
chari dicata. 

1. πρὸς 16* Ἢ Παρθένος σήμερον, ἦχ. Υ΄. Hoc et 
seq. trop. edi. habemt. paz. τῆς προφητείας ed: 


XXIV. DE S. JOANNE BAPTISTA. 5A3 


Προδόμου γενέτης, 
μνήμης, ^ πιστοὺς ἐχτρέφων; 
διχαιοσύνης τούτοις χεράσας " 
εὐφημοῦμεν “ ὡς θεῖον μύστην 
χάριτος. 


* τράπεζαν * τῆς αὐτοῦ 
m πόμα TÉ m 
διὸ τοῦτον 
* Θεοῦ τῆς 


΄ 


β΄. ΤῊΝ τοῦ νόμου σιγὴν " ὁ ἱεράργης δέ- 
δεχται, ^ δι αγγέλου φωνῆς * τὸν ἄγγέλον 
δεχόμενος ὡ Χριστοῦ παρουσίας ἢ προφήτην 
καὶ μύστην, ^ σὺν ᾿λισάδετ * στείρα καὶ σώ- 
φρονι * οὗ γεννηθέντος αὐτοῖς, " ἀνεχαι- 
νίσθη " χάρις καὶ λύτρωσις * xai χαταλ- 
λαγὴ 3 ἡμῶν παγκόσμιος" “ χηρύττει γὰρ 
τὸν ἀμνὸν xat πλάστην ^ καὶ τῆς φύσεως 
νεουργὸν, Y τὸν dx τῆς στείρας τὸν χαρπὸν ü 
χορηγοῦντα, υἱὸν ài Ad τῆς Παρθέ- 
vou, * ὡς θεῖος μύστης * Θεοῦ τῆς χάριτος. 

y ὁ ναὸν τοῦ Θεοῦ ἢ ἐν παῤῥησίᾳ ἔνδο- 
θεν ἢ εἰσελθὼν, χαὶ ὁρῶν " τὰ τῶν ἁγίων 
ἅγια, ἢ Qopü τὴν κίδαρίν. s * xui λίθους 
τιμίους, " τὸν κόθωνόν τε, “ τὸ δωδεκάφυλ- 
λον, ui ὡς μύστης τῆς χάριτος, ἢ ὁ Ζαχαρίας ^ 
ὁ ἀξιέπαινος * ἔνδον τοῦ ναοῦ " νῦν τετε- 
λείωται " ὑπὸ Ἡρώδου ἢ τοῦ παρανόμου ? 
zal βεεθοκτογου: o. * αὐτοῦ τὸ αἷμα 
ἐν τῇ γῆ * ὡς τοῦ ἀδελ φυξαται: Ἶ xai με- 
γάλως χεκραγότος, * ὡς θείου μύστον * Θεοῦ 
τῆς χάριτος. 

à. Υἱὸς ὦφθης πατρὸς * τοῦ Βαραχίου, 
ἔνδοξε, " λατρευτὴς ἱερὸς * xoi μυστολέχτης, 
τίμιος T προφήτης Κυρίου, τῶν ἅμαρτα- 
νόντων ἦ δεήσεις σορὸν * οὺν Tapsoinston 3 
χαὶ τύπον ἀθλήσεως ἡ σπορεὺς προδρόμου 
στείρας τε σύζυγος "ἢ (7 σὺ ἐν τῷ ναῷ ^ τέλος 


δεξάμενος, " φωνὴν τὸ αἷμα qaad ρῶς ἀφίης, ἢ 


* / » s X e » 9, δ “ 
οὐ παρελεύσεται αὐτὸ ^ ἕως ἀν ἔλθη ἐπὶ γῆς 


rom. Vetus evum redolent que agapas memo- 
rant. — πᾶσι χεράσας. διὰ τοῦτο τελειοῦται TO. — 
μύστης χάριτος hic et infra refer ad nomen Joannis; 
hebraice gratia. 

2, πρὸς τό" Τὴν Ἐδέμ, — τὸν Πρόδρομον δεχόμενος 
fom. —- post γεὺν. add. αὐτοῖς cum du& syllabae 
deficiant. Preeter morem aut v. 1& in art. τὸν 
clauditur, aut v. 1& et 138 in unum conflantur. — 
mel. pro melodia καὶ v. t. φύσεως, — Παρθένον, 


instruxit dicatam memori: sux mensam, in 
qua enutriens fideles, potum quoque illis 
miscet justitiae; idcirco plausum illi agimus, 
ut divino coelestis grati:e ministro. 


2. Legis silentium pontifex auspicatus est, 
quando per angeli vocem, una cum Elisa- 
beth sterili et casta, accepit Christi adven- 
tantis angelum, prophetam et vatem : quo 
illis nascente, renovantur gralia et redemp- 
tio, omnibusque nobis data reconciliatio. 
Prenuntiat enim agnum et creatorem, no- 
vumque natura instauratorem, a quo sterili 
fructus datus est, manifestum denique Vir- 
ginis filium, divinus quum sit coelestis gra- 
lice interpres. 

3. Templum Dei confidenter ingressus 
in penetralia usque, et Sancta sanctorum 
contemplatus, gerens mitram lapidesque 
pretiosos, tunicam el rationale duodecim 
Iribubus inscriptum, sacer utpote gralia 
minister, Zacharias digne memorandus, 
nunc in templiadyto immolatus est ab He- 
rode, immanis infantium occisore, cujus 
cruor, ut sanguis Abcl, in terra effusus, 
sursum fertur et ingens clamat, ut divini 
superne gratie ministri. 

4. Filius fuisti Barachie, o gloriose, cul- 
torsacer et electus vates, venerandus pro- 
pheta Domini, peccatorum ferens vota et 
supplicationes, seminator illius Prodromi, 
qui fuit exemplar certantium, sterilis con- 
jux : tu in templo quum finem obivisti, 
splendidam vocem sanguinis tui emitlis, 
neque pratermittetur, donec in terram ve- 


Huic versiculo syllaba deest. 

3. Cavtera ex inosquensi mendosissimo. Incipit 
6 ναὸς, mDOX φορῶντα χιθάραν, dein χοθάνων τὸ δωδε- 
χάφυλον, Sic missum mihi apographum , etc. — 
in fine iterum φοροῦντα, tum μεγ. χεχραγότα ὡς 
θεῖος, etc. 

4. De Barachia cf. commentatores ad Matth. 
XXIII, 35. — ἅμα xgl IIapaxA, καὶ τύπος M, — ἀφίει 
οὗ παρ. αὐτῷ M. — ὅνπερ ὃ. ἀνηρέθη M. 


544 
ἡ ἐχδίκησις πάντων, * ᾧπερ θύων ἀνηρέθης, " 
ὡς θεῖος μύστης * Θεοῦ τῆς χάριτος. 


ANEPIGRAPHA. 


nerit vindex omnium, pro quo dum sacra 
facis, occisus es, divinus supernse gratie 
minister. 


IT. 


α'. Ἐῤφραίνεται λαμπρῶς * Ζαχαρίας ὁ 
μέγας * wai) πανευχλεὴς * YOuca6er ἡ σύ- 
ζυξ * ἀξίως λαμθάνουσα * Indyynv τὸν Πρό- 
δρομον, * ὃν ἀρχάγγελος * εὐηγγελίσατο χαί- 
ρων, " καὶ οἱ ἄνθρωποι Y ἀξιοχρέως τιμῶμεν 
ὡς μύστην τῆς χάριτος. 


β΄. Τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον " ἀναπτύξωμεν, ἢ 
ὃ Λουχᾶς ἡμῖν ἔγραψεν * ὁ ἱερὸς καὶ θαυμά- 
σιος, ^ καὶ τὴν τοῦ Προδρόμου * βεασώ- 
μεθα σύλληψιν ἢ τὴν φαιὸ oxv xai ἐπίση- 
σημον * * φησὶ γὰρ" ὡς εἰσῆλθεν ἢ πρεσθδύ- 
τῆς καὶ δίκαιος T Ζαχαρίας εἰς ἅγια * τὰ 


τοῦ θυμιᾶσαι T τῷ τῆς ἐφημὴη- 


^^ e / * 
τῶν αγιων 
* 


ρίας χαιρῷ, * ἐπέστη αὐτῷ Γαύδριὴλ  εὐαγ- 
γελιζόμενος “ἢ Καὶ ἕξεις, ἱεράρχα, * υἱὸν ἐν 
τῷ γήρα, προφήτην τε καὶ πρόδρομον. 
ὠνήν τε xai κήρυκα " καὶ λύχνον ἀείφω- 
de : X. 9 
Ἁ , em 
Tow, " τὸν μύστην τῆς χάριτος. 
Ι / , , p , 

Y- ὁ χαταστράπτων ἀρχάγγέλος ΄ εἰς 
οὐράνια, ^ καὶ Θεῷ παριστάμενος; 

- 3 7 * 
ναῷ νῦν ἐφιστάται: 

4 * » ’ , 
εὐαγγέλια χάριτος  ανεφῶνει λαμπρότατα" 

“Ὁ de ^v * t — 
Τῇ τοῦ Θεοῦ βουλήσει " xci αὑτοῦ θελή- 
ματι, * γέκνον ἕξεις, πρεσθύτατε;, * μεῖζον 

* ^^ ἊΝ * 

ὑπάρχον ᾿ τῶν ἐν γεννητοῖς, τὸ μέλλον τε 
βαπτίζειν ἢ τὸν Θεὸν υἱὸν καὶ Λόγον: " 
e? ^ [NY 6 * τ , M " * 
ὁ ἐκ γαστρὸς Ελισάδετ ^ οἶνον oU μὴ πίῃ, 


ἐν τῷ 
χαὶ τῷ Ζαχαρία i 


JH. Extat ibid. f, 13 in die septembris XXIII, 
cum solita epigraphe : Κονδάκιον εἰς τὴν σύλληψιν 
τοῦ Προδρόμου. 

4. πρόφτό" χορὸς ἀγγελιχὸς, ἦγ. α΄. Duo priora 
trop. edd. habent. --- σὺν τῇ πανευχλεεῖ Ἔλισ, συ- 
ζύγῳ rom. — συλλαμῦ, ven. rom. 

9. Juxta modulum τὸν go6cpbv , de quo edd. et 
cod. silent, nec sine multa varietate adhibetur, si 
conferas p. 29, 36, sed qua ex codicibus aut 
editis libris polius oriuntur quam ex melodo, — 


1. Gaudio resplendet magnus Zacharias 
una cum nobilissima conjuge Elizabeth, 
cui contigit honor suscipiendi Joannem 
Przcursorem, quem archangelus laeto nun- 
tio promisit; quem nos homines, digno et 
debito honore celebramus, ut gratie mi- 
nistrum. 

9. Sacrum Evangelium aperiamus, quod 
nobis scripsit sacer ille et admirandus 
Lucas; atque Precursoris contemplemur 
splendidum et prodigiosum conceptum : 
ait enim ingressum esse senem el justum 
Zachariam in Sancta sanctorum, incensa 
daturum in sux: diei tempore. Astitit. illi 
Gabriel, hzc nuntians: « Habebis, pon 
a tifex, filium in senio, prophelam et pr&: 
« cursorem, vocem et praeconem et lampa- 
« dem semper lucidam, ut gratie minis- 
« trum. » 

3, Qui rutilat inter coelestia archangelus, 
et Deo coram sistitur, in templo nunc instat, 
et Zachariz fausta fatur et clarissima gralia 
nuntia : « Ex Dei voluntate votisque tuis 
« filium generabis, vir licet longe granda- 
« vus, eumque majorem terrigenis futurum, 
« qui baptizabit venturum Dei Filium e 
« Verbum. Ex utero Elizabeth oriundus 
« vinum non bibat, neque siceram gustel, 


ὃ πρεσβύτης edd. — εἰς τὰ ἄγ. τῶν &y. edd. — posl 
long. cod. om. καιρῷ quo rumpitur metrum nisi 
recurras ad canon. XV. — omisso καὶ add. iid. 
xaX λέγων ante ἕξεις. 

3. τῇ τοῦ om. M. ante Θεοῦ, — xat τῷ 0:X, M. — 
id. om. τῶν, ut legat ἐν γεννητοῖς μὲν τὸν μέλλοντα, 
— om. 6, pergit 3x γ. τῆς ἐλ, — xat σίχερα M. — 
ix χοιλίας μὲν id. ex inepta lectura. — ἦν. πληθή- 
σεσθαι &y. M. 








XXIV. DE S. JOANNE BAPTISTA. 949 


σίκερα οὐ λείψῃ, * ἀλλ᾽ ἔτι ἐχ τῆς κοιλίας * 
πλησθήσεται [Πνεύματος T ἁγίου, γενόμενος ki 
ὡς μύστης τῆς γάειτος. 

δ΄, Ὑπὸ ἐχπλήξεως ἵσταται Ἐ ἐν τῷ θαύ- 
ματι * Ζαχαρίας θαγιδούμενος, ? ἀναφωνῶν 
πρὸς τὸν ἀγγεέλον᾿ * 'Taücx μήπως ἔσται tT 
ἅπερ λέγεις, ὦ ἄγγελε, " τὰ φριχτὰ εὐαγ- 
γέλια" * ἰδοὺ γὰρ ἐκ τοῦ γήρως i ἐκάμφθη 
μέλη μου, * xai τὸ σῶμα vevéxom Ta * ἘΣ 
᾿λισάθετ * ἕως ἀρτίως ἰὼ στείρα καὶ ἄτεκνός 
ἐστι, ἢ xal πῶς παιδίον τέξεται " μεῖζον τῶν 
ἐν γεννητοῖς ; * ἄπιστος ὁ λόγος; * xo ἡ ἀγ- 
γελία" * ὑπὲο λαοῦ προσεύχομαι, " οὐκ οἷ- 
μαι τὴν σύζυγον " παιδίον συλλήψεσθαι " 
τὸν μύστην τῆς γάριτος. 


ἧς τοῦτο μήπως M. — τοῦ γήρους 2. τὰ p. M. — ἄτ, 
ὑπάρχει M. — πῶς τέξει roO. μ΄ v. ε. γενν. μὲν M. 


« sed ex gremio matris implebitur Spiritu 
« sancto, ut gratize minister. » 


4. Pra stupore assurgit Zacharias, pro- 
digio pavefactus, hac voce compellans ange- 
lum : « Minime rerum erit hoc, quod an- 
« nunciasti faustum, sed incredibile : ecce 
« enim pr& senio membra succidunt, cor- 
« pusque exanime est. Elizabeth hactenus 
« sterilis et sine prole est, et quomodo pa- 
« rie& puerum majorem natis hominum? 
« fidem verbum superat, incredibilis nun- 
ᾳ tius. Pro populo legatione fungor, non 
« videbo conjugem suscepturam puerum 
« gratize ministrum. » 


— λαοῦ προσέρχομαι, οὐχ tos M, ex quibus vix sen- 
sum extundere licuit. 


Ij. 


α΄. ἀστέρα τοῦ ἡλίου προλάμποντα 
ἡ στείρα ἐν χοιλίᾳ προφέρουσα, 
τῷ ἱερεῖ ὡς εὔτεχνος 
ἡ Ἐλισαδετ συνηγάλλετο- 
ὁ τῆς ἀφωνίας δεσμὸς διελύετο, 
καὶ ἡ πρὸ τοῦ Λόγου φωνὴ 
παρεγένετο 
χαρὰ τῇ οἰχουμένη 
καὶ παντὶ τῷ λαῷ. 


β΄. Τὴν Ζαχαρίου φωνὴν 


4. Stellam soli przeviam sterilis mater in 
utero gestans, Elizabeth jam fecunda lwta- 
batur cum pontifice, cui vinculo silentii sub- 
lato, vox ante Verbum facta est, orbis et 
lotius populi letitia. 


Ill. Ex corsin. f. 125, jun. XXIV, excepi pro 
singularitate metri quod videtur αὐτόμελον, sed 
tam rhythmo quam verbis mutilum est opus, nec 
nisi recenti melodo ascribendum , qui latinam 


X. 


ἡ τοῦ ἀγγέλου μορφὴ 
ἐπέσχεν ἐν τῷ ναῷ, 
διὰ τὸν μέλλοντα ἐξ αὐτοῦ 
τίκτεσθαι υἱόν. 
Θαῦμα φρικτόν! 
ἱερεὺς ἐν ἱερῷ 
ἱεροῦ ἠξιώθη 
γεννήματος " 
ἐν ἁγίοις ὁ ἅγιος 
ἁγίου γόνου εὖοε 


2. Zachari& vocem angelus facie con- 
spicuus in templo cohibuit ob nasciturum 
ab eo filium. Stupenda res! In loco sacro 
sacerdos sanclo honestatus cst geniminc. 
Inter sancta vic sanctus verum sancti filii do- 


potius redolet, quam graecam Italiam. 


1. Juxta ton. VI, accedit ad prooemium Aca- 
thisti. 


2. τὴν δόσιν ἀληθῆ C. — τὸν ἔνσαρχ. C. 
30 


946 | ANEPIGRAPHA. 


τὴν ἀληθῆ δόσιν" 
ὁ ἀσώματος δὲ πρὸς τὸν ἔνσαρχον 
ἐδόα- Τέξεις υἱὸν μετὰ χρόνον, 
μετὰ γῆρας χαὶ μετὰ νέχρωσιν μελῶν " 
ἔσται σοι οὗτος 
χαρὰ τῇ οἰχουμένῃ 
καὶ παντὶ τῷ λαῷ. 
Y. Ó ài mpeoG Uva ἰδὼν 
τὴν τοῦ ἀγγέλου μορφὴν, 
πτοεῖται μὲν θεωρῶν, 
οὐ συνταράττεται δὲ φρεσὶν, 
ἀλλ᾽ οὕτω φησί Ξ 
Πῶς ἐγχωρεῖ 
ὁ γηραιὸς τῇ γηραιᾷ, 
ἵνα χατίδω γόνον 
τιχτόμενον ; ' 
τῆς γὰρ ἕξεως τῆς ἐμῆς 
νενέχρωται τὸ γαῦρον " 
xai ἡ EXwa6er 
ὡς γῆ μὴ καρποδοτοῦσα mépuxe * 


num repperit. Incorporeus vero angelus ad 
mortalem senem clamabat : « Paries filium 
« post tempora, post seniles annos et post 
« emortua membra. Et hic tibi erit et orbi 
« cunctoque populo lzlitia. » 

3. Senex ut vidit angeli formam, horret 
aspectu, non tamen mente conturbatur, sic 
vero respondet : « Quomodo fieri potest αἱ 
« vetulus ego vetule videam filium geni- 
« tum? Quod enim meum est, contabuere 
« vires. Elizabeth, veluti terra est fructum 
« non ferens. Tu vero ut quid dicis : Post 


3. Totum trop. scatel latinitate, maxime in 
scriptura cod. τῆς ἐμῆς γὰρ ἕξεως. — τὸ γαῦρος id. 
— ὥσπερ γῆ σπειρομένη sunt verba in cod. interpo- 


lata ante μὴ καρπ, — πέφυχε νῦν C. 
&. tonus ὀξύτονος in 4 clausulis requirit τὸ καινόν. 


καὶ σὺ πῶς ταῦτα λέγεις" Μετὰ χρόνον, 


μετὰ...; 

à- Υδροῤῥοοῦσαν μαθὼν 
τὴν πέτραν τὴν στερεὰν, 
θαλάττης τὸν μερισμὸν, 
καὶ σιαγόνος δὲ τὸ ξένον 
θαῦμα, ἱερεῦ, 
πίστευέ μοι" 
τὸν Ἁδραὰμ. ἐνθυμηθεὶς, 
χαὶ Σάῤῥαν xoi τὴν Αννᾶν, 
ἀνάσχου μοι" 
αἰσθητὰ χαὶ ἀναίσθητα 
παρήγαγον, πρεσθύτα, 
xai ἀπειθὴς μένεις " 
διὰ τοῦτο οὐχ ἕξεις τὴν σὴν φωνὴν 
ἕως ὅτε ἡ £x σοῦ φωνὴ λύσῃ 
σοὶ τὴν φωνὴν, ἔσῃ σιωπῶν" 
ἔσται δοι οὗτος 
χαρὰ τῇ οἰχουμένη 
χαὶ παντὶ τῷ λαῷ. 


« tempora...? » 

4. — « Tu qui novisti fluxisse aquam ex 
« arida petra, mare discissum, et maxillam 
« inexpectatum edidisse prodigium, o sa- 
« cerdos, crede mihi, memorare Abrabam, 
« et Saram et Annam, mihique altende: 
« hominum et rerum sensu expertium 
« exempla proposui tibi, senex, et manes 
« incredulus : propterea vocem non serva- 
« bis, donec exiens a te vox solvat vocem 
« tuam ; eris silens, hic vero tuum erit, 
« mundi et totius populi gaudium. » 


— παρήγαγόν σοι xp. x. μέν. ἀπειθὴς C. — φωνὴν 
ὡς ἀπειθήσας μου τῇ φωνῇ ἕως C, qua extra locum 
et aucta videntur, --- σιωπῶν ἐν παντὶ τῷ λαῷ nec 
plura C, quem in metro incerto et barbara lo« 
quela restituere piget. 


παι MES ETRAS PR UR EUTENDUEUIENNU.. p uzsasmec ccu c S UDRC KR EERU CE SS -- ---  -- OEDES 


YT. 


Γι 
μ" 


XXIV. DE S. JOANNE BAPTISTA. 941 


IV. 


α΄. Ὡς αὐλὸς ὀργάνου 
φωναῖς οὐχ ἐχφαίνεται, 
χαὶ ἀστὴρ ἡλίου 
βολαῖς οὐχ αὐγάζεται, 
οὕτω και ἡμεῖς " 
ὁ γὰρ μείζονά σε, Πρόδρομε, 
ἐν γεννητοῖς προειπὼν ὡς σφοδρότερος 
τοὺς ἐπαινέτας σου ἡμαύρωσεν * 
διὸ ἐξ ἀνθρώπων 
μὴ χρήζων ἐγχωμίων; 
μαχαρίζου 
τοῖς θεόθεν ἐπαίνοις δου. 


β΄. Τῷ ὑπὲρ δόξαν πολλὴν καὶ σφοδρὰν " 
λαθόντι γάρισμα διαφανὲς ^ xai ἔπαινον 
ζωῆς ἀφθάρτου, * &vl ωπίνως εἰπεῖν, * cV 
τοιούτων ὑφόρασις * ἢ τῷ δὲ προθυμουμένῳ " 
καὶ ἐπιδεομένῳ ἢ εὐεπίχειρα ἅπαντα * " οὐχ- 
ἔτι γὰρ ὁ νοῦς " πρὸς τὸ ὕψος ἐπέχει" ἢ 
&XX ὡς ποθῶν, θαῤῥεῖ, " καὶ ζητῶν τὰ με- 
γάλα" Ἐ ἀγαθὸν γὰρ μὴ χρύπτειν τὰ γνή- 
σια" “ ὅθεν τὸν νῦν ὑμνούμενον θερμῶς * 
x«t μαρτυρίας Θεοῦ “ ὑπὲρ πάντας τυ- 
χόντα, " εὐφημήσωμεν ἐν τούτοις, " μακα- 
ρίζου.... 


IV. Multa caligine insolens se prabet hoc car- 
men, adeoque primum me deterruit, ut luci illud 
dandi vix periculum fecerim. Extat in corsin. 
f. 150, post aliud Romani canticum wque singu- 


lare de Pracursoris truncatione, cum hac epi-. 


graphe : Ἕτερον κονδάχιον εἰς τὴν ἀποτομήν. Ac pri- 
mum mirari subit, cur post prolixam Romani de 
Herodiade tragediam, ea statim. succedant, in 
quibus nulla vel remota ejusdem dramatis ma- 
china struatur. At amplissimi poematis ne totum 
quidem exordium habemus, nec sat multa super- 
sunt, ut in operis indolem et (inem lux fiat per- 
spicua. Ceterum melodus, etiam integrior, ob- 
Sscurus maneret. Nubes enim pindaricas adeo 
amplectitur, ut etiam nunc verear, ne cum fumosa 
chimira, ab orco arcessita, alter velut Alcides, 
ego colluctari aggressus fuerim. Donec autem 


1. Ut fistula ex organi 
clangoribus non fit clarior, 
nec lucidior stella 
solis ex jaculis, 
sic etiam nos : 
qui enim te, Prodrome, majorem 
inter natos primus dixit, tam amplus 
αἱ tuos praecones obscuraverit; (est, 
ideo hominum 
non indigens encomiis, celebraris 
laudibus tibi a Deo datis. 


2, Vir gratiam accipiens, quae totam, 
quanta est, gloriam longe et palam superat, 
qui elogium habuit ab immortali Vita, huic, 
ut hominum more loquar, similium morta- 
lium laus despectus est. Verum ex amore 
studenti, etiamsi vires desint, prompta et 
obvia cuncta sunt. Nondum enim mens 
in sublime quamvis niti valeat, ut tamen 
amantem decet, confidit, vel majora ambi- 
ens; bonum enim est sincera non abscon- 
dere. Unde fervidis nunc recolentes hymnis, 
quem ipse suo testimonio Deus super om- 
nes extulit, eum hoc plausu fausto salute- 
mus : « Celebraris divinis laudibus. » 


alius codex tenebras discutiat, disjecti membra 
poeta: nedum negligam, nomen mutilo capiti im- 
ponere ausim. Elias noster unus est, in toto me- 
lodorum agmine, qui similem rerum compagem 
ad sublimia usque, cstuosus semper et ferox, 
moliatur. Emuncta naris lector, arbiter esto. 

1. In corsin. ἦχ. β΄, πρὸς 16 * Τὴν σωματιχήν. At 
in hoc hirmo p. 23 sunt v. 15, hic vero 12 quo- 
rum pars dimidia a prafixo paradigmate tam in 
metro quam in tono recedit. — f. καὶ μᾶς, omisso 
γὰρ et respectu ad τοὺς ἐπαινέτας. Sed abruptam 
seriem noster non refugit, — μείζων σε C. — ἐγχώ- 


p.cov C. 
2. Juxta hirmum τῷ τυφλωθέντι, cf. p. 11, 23, 
sine ulla varietate, --- ἀνθρ. $uiv C. — εὐεπί- 


χειρα novum est, sed classica sunt τὰ ἐπίχειρα, ut 
εὔχειρος et εὐχερής. 


548 ANEPIGRAPHA. 


γ΄. ὁ προπηδήσας γαστρὸς πρὸς Χριστὸν ἢ 
(πρὸς σὲ γὰρ μέτειμι, τὸν βαπτιστὴν, * τὸν 
ἅψαντα φωτὶ τὸν λύχνον, Y [γραφιχῶς γὰρ 
αὐτῷ " ἑτοιμάζου πρὸς ἔλλαμψιν] τῶν προ- 
φητῶν τὸ σέθας, " xai τῶν ἀυαρτανόν- 
των ἢ φιλοπλήσιος σύμθουλος, : βοῶντος ἡ 
φωνὴ ᾿ πρὸς Tpióoy τὴν εὐθεῖαν, * ὁ ἅπασι 
Θεὸν * ἐν σαρχὶ προμηνύσας, ji λογισμοῖς 
τὸν πλανῶντα κατέστιξας)" " τῆς γὰρ αὖ- 
τοῦ " καχόφρονος ἀρχῆς ᾿ οὐ προσεδόχα, 
χρατεῖν ^" μετανοίας συγγνώμην, Y div πρὸς 
ἔχαστον χηρύξας, μακαρίζου... 

δ΄. Υλομανοῦσα τὸ ποὶν χαθ᾽ ἡμῶν * 4 
πλάνη ἔφυεν ἐν ἑαυτῇ " ἀπρόσοδον τροφὴν 
διδοῦσα, " xai βορδόρῳ καρποὺς ἢ ἀπωλείας 
ἐπηύξανεν. Ἐ ὁ δὲ Θεὸς, ὡς φίλος * τῶν 
ὑπ᾽ αὐτοῦ χτισθέντων, " παρεζήλωσεν εὖο- 
mÀov - " ἐν τέχνῃ γὰρ σοφῇ ἦ καὶ ἀφράστῳ 
εἰδσει * χαλλιεργεῖ λαὸν * βαπτιχῶς πλη- 
θυνθέντα Ἐ εὐδοχῆσαι, προπέμψας εἰς Πρό- 
δρομον Y σὲ, τὸν εὐθὺς θεόγνωστα φυτὰ ii 
ὑδατουμέναις yspol ^ ταῖς ἀγρίαις ἀνθρώ- 
πων ἢ ἐγκεντρίσαντα xa gà Lace * μακαρί- 
Cou * τοῖς θεόθεν ἐπαίνοις cov. 


3. Intricatur super omnem modum totum tro- 
parium, quum oratio, ut aiunt, recta triplici pa- 
renthesi suspendatur, quibus ambagibus pergit 
protasis per cumulata apposita, nec nisi in u'timo 
fere ephymnio quiescit apodosis. — ast. τὸν 
xp. C. — γραφιχῶς, alibi jam notatum , in hoc 
sensu rarum est. cf. Luc. I, 79, Joan. V, 35. — ἢ 
φιλοπλήσιος C, iterum novum est. — τῆς xp. tp. 
εὐθεῖαν C, rhythmo aptius, sed contra usum gra- 
cum. — ἐν ἢ πᾶσι Θεὸν σαρχὶ πᾶσι μηνύσας sic C. — 
χατεστήξας C. — ὃ χαχόφρονος C. 


3. O tu qui matris ex utero ad Christum 
prosiluisti (ad te namque accedo, Baptista, 
ad te candelabrum luci aptantem, teste 
enim scriptura, ipsi lumini praeparatus es 
ad collustrandum), tu prophetarum majes- 
tas, peccatorumque optimus suasor, tu vox 
precipientis rectam fieri semitam, tu qui 
mundo universo Deum in carne ostendisti, 
damnavisti perversum in suis consiliis; haud 
enim praevidebat fore ut prestaret super 
pessimum ipsius imperium venia peniten- 
tie, quam unicuique przdicans, celebraris 
divinis laudibus. 

4. Nimium olim adversus nos luxurians 
error, per se adolevit, infrugiferumque 
cibum dedit, ac fructus exitiales in lutoso 
cumulo congessit. Deus vero, suorum opt- 
rum amicus, militem dextere armatum imi- 
tatus est : solerti enim arte et arcanostra- 
tcgemate, eximium sibi instruxit populum, 
baptismo multiplicatum, in quo compla- 
ceret, te precursorem praemittens, ut ma- 
nibus tuis rorem effundentibus, divinas 
plantas in agrestia hominum pectora inse- 
reres, Celebraris divinis laudibus. 


4. Ὑλομανούσης C. — ἀπρόσοδον nova dictio, 
saltem in nostro sensu. Cogitaveram ἀπρόσωδον, 
si exemplis probaretur. — 6 δὲ Θεοῦ C. — εὔεπλον 
sic C liquido, nec series liquet. — f. πληθυνθέντα 
εὐδοχήσει zpom. ὡς πρόδρομον, — Hactenus hec. 
Sed magni Baptistze cum inexhausta esse encomia 
oporteat, etiam post hzc exigua, et post ampliora 
Romani, Domitii, Theodori jam edita, plura nobis 
supersunt, qua fortasse ad calcem aut in altero 
volumine cum tropologiis corsinio, mosquensi el 
taurinensi reperies. 


"UNES 


mx 


549 


ΧΧΥ. 


DE SS. APOSTOLIS PETRO ET PAULO. 


* 
α΄. Ἡ τῶν ἀποστόλων 
πανσεθάσμιος δυὰς; 
Πέτρος καὶ Παῦλος, 
πιστοὶ, εὐφημείσθωσαν, 
οἱ τῆς οἰκουμένης 
ἀληθεῖς σαγηνευταὶ, 
δ 9 ,ὔ ^ 1 H 
χαὶ τῆς ἐχκλησίας στύλοι χαὶ ἐδ ραίωμα" 
συνδράμωμεν τῇ τούτων πανηγύρει, 
πιστοὶ, 
LY ^ P4 ΝΥ 4 
xat λάβωμεν πταισμάτων τὴν συγχώ- 
ρησιν" 
? i] ^ Le / ’ 
αὐτοὶ γὰρ τοῖς ἐν σχότει χαθημένοις 
ἀνεχήρυξαν ὑμνοῦντές σε, 
τὸν φανέντα 
xat φωτίσαντα πάντα. 
t ΞΕ "T ἊΣ ES 
β΄. Ἐπὶ τὸ πλῆθος τῶν σῶν οἰκτιρμῶν 
χατέφυγον ὁ ταλαὸς ἐγὼ, 
Τριὰς, μονὰς καὶ ὁ Θεός μου, 
τὸ τρισόλθιον θεὶς 
εἰς βοήθειαν αἴτημα" 
, Α N ; 
πίστει γὰρ xai ἐλπίδι, 
ἔργῳ τὸ xai ἀγάπη; 


XXV. Prodiit primam in lucem hoc apostolurum 
elogium in meo libello de Hymnographia, p. XIX, 
sine melodi nomine, neque etiam nunc plus di- 
cere ausim. Vetus sane auctor est, neque a Ro- 
mani palestra multum recedit. Quin vero ad ma- 
gistrum id pertineat , plura obstant : idem sane 
hirmus est quem is pluries usurpavit, sed affectata 
repetitio ephymniorum τὸν φανέντα, τὸν φωτίσαντα, 
ut in cant. IV, p. 23 sqq. Φιη απ sapit disci- 
pulum, non magistrum, ingenio feracissimum. 
Swpissime στίχοι abrumpuntur in media seuten- 
tia, contra morem Romani ; nimis otiosa quedam 
sunt, alia multum impedita. Rhythmus in multis 
laborat, etiam iu syllabico metro, quidquid co- 
dici aut librario tribuendum sit; accentus de- 
mum, tessera illa Magistri, qua vere triumphat 
ab omnibus, hic toties deficit, ut noluerim ex 
conjecturis supplere, nec nisi extra textum ali- 


1. Apostolorum 
par sacratissimum, 
Petrus et Paulus, 
o fideles, celebrentur : 
habitabilis orbis 
veri piscatores, 
et Ecclesi: columns ac basis. 
Curramus ad horum panegyrin, fideles, 


accepturi peccatorum veniam : 


hi enim in umbra sedentibus 
te laudantes nuntiaverunt, 
qui apparuisti, 
et illuminasti universa. 
2. Plurimas ad tuas miserationes 
confugio, infelix ego, 
o Trinitas, unitas, et Deus meus, 
qui ter f(ortunatum nomen 
in tutelam dedisti invocandum : 
in fide enim et spe, 
opere et charitate, 


quid notaverim. Inde etiam factum est, ut ab hoc 
cantico maxime deterritus, in edendo prefato 
libello, totus steterim in solo metro syllabico, 
omnemque omnino de accentu quastionem dis- 
tulerim,ne temere negotiosum argumentum pra- 
occuparem. 

1. Extat in corsin. f. 129 ad diem jun. XXIX, 
inscriptum 2? loco : ἕτερον χονδάκιον τῶν ἁγίων 
ἀποστόλων, Ty. πλβ΄, πρὸς τό" Τὴν σωματιχήν. Quod 
si contuleris p. 23, varietates copiosas videbis a 
7 versiculo usque in finem. — πίστει C bis pro 
πιστοὶ et centies porro ad fastidium. 

2. Ibid. πρὸς τό: Τῷ τυφλωθέντι, αἱ p. 23, satis 
exacte quoad metrum syllabicum, solus enim 
v. 1& una syllaba abandat. —6 τάλας ἐγὼ C, rupto 
metro, ut etiam in seq. v. μονὰς ὃ θεός. — xol 
προσπ. C, facili lapsu ob compendium ς. — sà- 
θές. Cf. ps. L, 12. 


950 


σοὶ προσπίπτω δεόμενος" 
ἐγκαίνισον χαμοὶ, 
ὑπερούσιε πάτερ, 
τὸ πνεῦμα τὸ εὐθὲς 
τοῖς ἐγχάτοις, ὡς πάλαι 
τῷ προφήτῃ Δαυὶδ ἀναχράζοντι᾽" 
ὅπως τιμήσας ὕμνοις τοὺς σοφοὺς 
Πέτρον χαὶ Παῦλον, πιστῶς 
ἀνυμνήσω, τῇ τούτων 
πανηγύρει, xai δοξάσω 
τὸν φανέντα, 

ς ; ; 
τὸν φωτίσαντα πάντα. 


Y. Ἰδοὺ ἡμέρα Κυρίου Sex), ἢ πανήγυ- 
pic εὐωχίας, πιστοί * * προσέλθωμεν ἐν xa ca- 
νύξει " τοῖς σοφοῖς μαθηταῖς " τοῦ Κυρίου, 
xai λάδωμεν " ἄφεσιν τῶν πταισμάτων, " 
λύσιν τῶν ἐγχλημάτων * xol ζωὴν τὴν αἰώ- 
νιον " * ὁ μέγας γὰρ Κηφᾶς, * 6 xai Πέτρος, 
λαμβάνων * cde κλεῖς τῶν οὐρανῶν, " μετὰ 
τοῦτο χληροῦται " τὸ δεσμεύειν xal λύειν 
τὰ πταίσματα . ἢ τούτῳ λοιπὸν προσδράμω- 
μεν θερμῶς, " οἱ τῶν καλῶν ἐρασταὶ, τῷ 
αὐτῷ τε χαὶ Παύλῳ, * tva ψάλλοντες ὑμνῶ- 
μὲν Ἐ τὸν φανέντα... 

δ΄, Συνεορτάζει ἡμῖν μυστιχῶς Ἐ τὰ πλήθη 
τῶν ἀγγέλων, ὦ πιστοὶ, " ἐπὶ τῇ μνήμη τῶν 
ἐνδόξων ἢ ἀποστόλων Χριστοῦ, " Πέτρου xoi 
Παύλου, σήμερον" ^ τούτους γὰρ χκαθορῶν- 
τες ἢ ἐχλάμποντας τῇ δόξῃ * τοῦ Χριστοῦ, 
ἀγλαΐζονται" ^ συμμύσται γὰρ αὐτοῦ " xai 
συνόμιλοι ὄντες ^ ὑπάρχουσιν ἀεὶ " ἐν τοῖς 
ἐπουρανίοις, " οἱ καὶ χάτω σαρχὶ προσωμίλη- 
σαν" * μᾶλλον δὲ ὃν τὰ τάγματα ὁρᾶν i 
οὐρανῶν οὐ χωρεῖ, ἢ οἱ αὐτοὶ καὶ κρατοῦντες 
καὶ χηρύττοντες ἑώρων " τὸν φανέντα... 

ε΄. Πέτρος, ἡ πάντων χρηπὶς τῶν πιστῶν, 
ὁ ἔξαρχος ἀποστόλων, Χριστοῦ " τὸ χήρυγμα 


τῶν 
* 


* 


3. ἰδοὺ πανήγ. C. lterum optime εὐωχίας, ob 
convivia in templis, alibi notata. — τοῦ δεσμεύειν 
C. — σὺν αὑτῷ C inepte. — ὑμνοῦμεν C, 

&, ὦ add. ante πιστοί. — ὄντες ὑπάρχ. haud ine- 
legans est ταυτοέπεια, etiam classicorum, quippe 


ANEPIGRAPHA. 


tibi procumbo supplex : 

in me quoque innova, 
Pater supersubstantialis, 
spiritum rectum 

in visceribus, ut olim 
David propheta clamavit ; 
unde ego hymnis canens sapientes 
Petrum et Paulum, cum fide 
eorum celebrem solemnia, 
gloriosumque dicam 

eum qui apparuit 

et illuminavit omnia. 


3. Ecce dies Domini accepta, festivi 
pompa convivii, o fideles; accedamus com- 
puncti ad sapientes Domini discipulos, ac 
sumamus veniam delictorum, criminum 
condonationem, vitamque immortalem. 
Magnus namque Cephas, Petrus, inquam, 
adeptus coelorum claves, jus porro sortitus 
est ligandi et solvendi peccata. Ad eum su- 


perest properemus alacriter, quicumque 


bona anhelamus, ad eum simul et Paulum, 
utcum psalmis eum canamus, qui apparuit et 
universa illuminavit. 

4. Clam nobiscum collztantur, o fideles, 
angelorum agmina, in hac memoria insi- 
gnium Christi apostolorum, Petri ac Pauli, 
hodie celebranda : ambos enim contemplati 
coruscos in Christi gloria, congaudent. Sa- 
cri enim ejus ministri sunt ac sermonum 
socii in ezlestibus, qui cum eo etiam illic in 
carne versati erant, immo eum, quem cer- 
nere coelestes turm:e non sustinent, hi pos- 
sidentes et praedicantes, intuebantur, eum- 
dem qui apparuit, et universa illuminavit. 

9. Petrus, omnium basis fidelium, sum- 
mus Apostolorum princeps, Christi predi- 


cum soleant verbo Oz. partic. jungere. — εἰ 
xai C. 

9. τῶν ἀποστ. C. Hic rursus pro ἀχριδείᾳ rhytbmi 
perpetua lucta erit scripturam inter et melo- 
diam. Melius enim videretur ὁ ἀποστόλων ἔξαρχος 


1 
A 
VÀ, 


dbi. 
ΠΗΝ 


mg 
mant; 
us ua 


Ced, 
ῃ 


1, 


JN Pv ym 
d Md. Δ: AE A 
SN U^ 


XXV. DE SS. APOSTOLIS PETRO ET PAULO. 921 


πληρῶν, πρὸς πίστιν * τοὺς ἀπίστους Θεῷ ἢ 
προσχομίζων οὐ παύεται" " Παῦλος ὁ νοῦς 
ὁ μέγας, * 4 εὔλαλος χιθάρα, * ὁ πολὺς ἐν 
τῇ χάριτι, " τὰ ἄνωθεν ἄφρονεῖν "καὶ αὐτὸς 
ἐχδιδάσχει, " μὴ τὰ ἐπὶ τῆς Tie * οὐ γὰρ 
ἄξια ὅ ὄντως ἢ τὰ ἐντεῦθεν δεινὰ πρὸς τὴν {εν 
λουσαν " δόξαν ἡμῖν δωρεῖσθαι, ἀδελφοὶ, " 

παρὰ Κυρίου Θεοῦ. ἢ διὰ τοῦτο σπουδαίως ^ 

δεῦτε, δράμωμεν ὑμνοῦντες " τὸν φανέντα... 


ς΄. ἔχων ὑμᾶς ὁ λαυπρὸς οὐρανὸς * οἰχή- 
τορας ἀληθεῖς ἑαυτοῦ, " xai τοῦτον ἐμπερι- 
πατοῦντες ἢ χορυφαῖοι φαιδρῶς, ^ τῷ τοῦ» 
σαντι φθέγγεσθε" * Δόξα σοι, unda Ὁ 
Χριστὲ, ὅ ὅτι δοξαζεις * τοὺς πιστῶς σε δοξά- 
ζοντας ᾿ ἢ ἰδοὺ γὰρ οἱ dis * τῆς σῆς oixo- 
νομίας ^ χήρυχες εὐσεβεῖς, * Πέτρος τε χαὶ ὁ 
Παῦλος, " ἐν τῷ θρόνῳ τῷ σῷ παριστάμε- 
vot, " δόξης τῆς σῆς, ὡς aot τῶν σῶν; * 
ἀπολαύουσιν ἀεί" “ ὁ δὲ χόσμος δοξάζει * 
τῇ τούτων παραινεθεύ * τὸν DEVE. εἰ 

C. Τὸν Παῦλον ἔχουσα, μέγα σχιρτᾷ "d 
ἡ πάνσεμνος ἐχχλησία Χριστοῦ" * σαλπίζει 
γὰρ ἀὃ ἰαλείπτως ἡ τῶν αὐτοῦ διδαχῶν uU 
θεάρεστα λόγια, * τρέπει τοὺς ἐναντίους, 
θραύει τοὺς ἀντιτάκτας, ε ἐκπορθεῖ δὲ τὰ 
βλάσφημα, " πρὸς Ὑνὥσιν τὰς ψυχὰς " τῶν 
πιστῶν διεγείρει, " οὐ μόνον τῶν πιστῶν, 
ἀλλὰ xai τῶν ἀπίστων" " παραινεῖ γὰρ τὰ 
χάλλιστα ῥήματα᾽ * τίς οὖν τοῖς τούτου λό- 
γοις γλυχαγθεὶς id ἄπραχτος ἔσται λοιπόν: * 
ἐχμανθάνει γὰρ ὄντως " πίστει ψάλλειν καὶ 
δοξάζειν " τὸν φανέντα... 

ἢ. Ρανατε οὖν τοὺς ὑμῶν οἰκτιρμοὺς, 
ἀπόστολοι, ἐπὶ πάντας ἡμᾶς ^ τοὺς χαίρον- 
τας ἀδιαλείπτως ἢ τῇ καλλίστῃ ὑμῶν Ἐλδω 


* 


Χριστοῦ, tum paulo infra: εὔλαλός τε κιθάρα; dein 
τὰ ἄνωθεν φρονεῖν, egre recepimus ubi codex : τὰ 
ἄνω φρονεῖτε, omnino ut Coloss. 11], 2. Sic verba 
sacra siepe melodie prevalent, seriemque impe- 
diunt, ut in sequentibus ex Rom. VIII, 18; codex 
enim habet: δόξαν δωρηθῆναι, ἀδ. m. *. τοῦ Θεοῦ, 
Melodia vero postulat : δόξαν ἡμῖν δωρεῖσῦχι. Sane 
τοῦ expungatur, ob sententiam ambiguam, vix 


catione functus, ad fidem incredulos addu- 
cere non desistit. Paulus, ingenium ingens, 
cithara amene loquax, vir gratia multus, 
sapere qua sursum sunt, ipse quoque nos 
edocet, non qua super terram : haud enim 
digna sunt, 408 hic mala obeuntur, referri 
ad futuram gloriam, o fratres, nobis a Do- 
mino Deo tribuendam. Nulla ergo mora, 
agite, properemus cum hymnis ad eum 
qui apparuit, et universa illuminavit. 

6. Potiti splendida cclorum domo, veri 
ipsius hospites, ac per eam l:ti inambulan- 
tes, ut. decet coryphaeos, hac conditori 
dicite : « Laus tibi, vit:e dator, Christe, qui 
« glorificas fideles te collaudantes. » Ecce 
enim sapientes illi et sacri tue& dispensa- 
tionis priccones, Petrus et Paulus, tuo throno 
adsistenles, tua gloria in seternum fruun- 
tur. utpote tuis digni bonis. En orbis te 
s celebrat, hortantibus illis, tu qui apparuisti 
et omnia illuminasti. 

1. Paulum habere se quantum exultat au- 
gustissima Christi Ecclesia, que dum voce 
buccinatur indefessa tanti magistri grata 
Deo eloquia, evertit hostes, frangit adversa- 
rios, exterminat blasphemos, ad scientiam 
evehit fidelium animas, neque credentium 
modo, immo et incredulorum. Persua- 
dent enim pulcherrima ejus verba. Quis- 
nam ergo suavi eius eloquio imbutus, ab 
actu abstinebit unquam ? Qui sane edocetur 
psallere in fide et illum laudare qui apparuit, 
et omnia illuminavit. 

8. Effundite iam, o Apostoli, misericor- 
dias vestras in omnes nos, vestro gaudentes 
perpetuo et amoenissimo magisterio, o bea- 


non falsam. Ceteris vero emendationibus utinam 
alter codex faveat ! 

6. ἔχει lege, aut ἔχων sit absolute, ut sepe apud 
melodos et vett. — Rectius τούτῳ ἐμπ. sed τοῦτον 
tuentur Job 1, 7; Sap. XIX, 20. 

1. ἀντιτάχτας novum rare. vocis exemplum. — 
τῶν τούτου λόγων C. — ἄπρ. ἔστω C. 


8. λοιπὸν melodus affectat, ut δὲ pro τε, preeter 


o o-oomhmm ὦ 


5959 
δαχῇ, παμμακάριστοι. " Ῥανατε, ὡς τοῖς πά- 
λαι “ πιστοῖς προσερχομένοις * «oig ποσὶν 
ὑμῶν, ἁγιοι᾿ * (dob γὰρ δι᾽ ὑμῶν " χαθορᾶ- 
ται ὁ χόσυος 5 Τριάδα προσχυνῶν * εἰς αἰῶνα 


* 


, v ^ t ^ , eT A Pi » 
αἰῶνος, ἣν ὑμεῖς ἐμφανῶς ἐχηρύξατε 


χαίρει λοιπὸν ἐντεῦθεν οὐρανὸς, V σχι»ρτᾷ δὲ 


πᾶσα ἡ γῆ, * xai ἡ θάλασσα ὕμνοις, * xal 
τὰ ὄρη εὐφροσύνῃ, * τὸν φανέντα... 

0. ὅτε τοὺς σοὺς μαθητὰς, ἰησοῦ, " νεά- 
ζοντας ἐν τῇ πίστει ὁρᾶς, * πρὸς θείαν γνῶσιν 
ἐπηρώτας ζητῶν ἢ 


»»,»,, 


ἐπαναγων, τὸν θερμὸν 
* * δὲ ΠῚ 
εἶτα δὲ ὡς ἐύσας" 


ὑπὲρ ἅπαντας, * Τίνα 
λέγουσιν εἶναι * τὸν Υἱὸν ἀνθρώπου ; Φησίν * 
ἁπάντων ὁ θερμὸς * xai πιστὸς ὑπὲο πάντας ἢ 
ores Ἀηφᾶς * civ φωνὴν τῆς ἀξίας - * Σὺ 
£L, λέγων, Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. ἢ ὅθεν 
χληροῦται τότε καὶ αὐτὸς ἢ τὴν ἐχχλησίαν 
* τὸν γὰρ ἄνω τοῖς χάτω * θεω- 
* τὸν φανέντα... 


τὴν σήν" 
ρῶν, σὲ ὡμολόγει 


ι. Νῦν ἑορτάζωμεν πόθῳ, πιστοὶ, * xai 
ψάλλωμεν ἐν χατανύξει λοιπὸν Ἐ τιμῶντες 
πίστει τοὺς ἁγίους * ἀποστόλους Χριστοῦ * 
Πέτρον xai Παῦλον σήμερον " * τούτων γὰρ 
ἡ παροῦσα " πανήγυρις ὑπάρχει " τὰ ἐγκώ- 
μια νέμουσα " “ σιγὴν δὲ τῷ λαλεῖν " ἐπι- 
δόντες, τὸν τούτους Ἐδδοξζσαντα Θεὸν * με- 
γαλύνωμεν πάντες, * εἰς αἰῶνα αἰώνων χραυ- 
γάζοντες . Ἐ Xücoy ἡμᾶς χαὶ ῥῦσαι τοῦ πυ- 
ρὸς * xai τῆς μελλούσης ὀργῆς, * ὁ Θεὸς, ἵνα 
πίστει * προσχυνοῦντες σὲ ὑμνῶμεν ^ τὸν φα- 
γέντα... 


omnem Romani morem. — Audi in ephymnio διὰ 
τὸν φανέντα et cf. Lamb. Bos p. 675, et qua clas- 
sica olim adduxi ad ἢ. 1. 

9, ἑώρας C. — τίνα με C, nec metrum, nec verba 
sacra ue admittunt. Cf. Matth. XVI, I3. — τοῦ 
ἀνῦρ. C, ut ]. 1. qui ut religiose servarem, edidi 
primum, sed durius, φῆς pro φησὶν codicis, quod 
egre fert sive metrum, sive sermo ad Christum 
perpetuus. — καὶ αὐτὸς emphatice, quasi solus 
accipiat quod hic promittitur. — Multus inde ori- 
tur in cod. rerum tumultus, ut prxter integra 
troparia intercepta, neque ordo remanentium 


ANEPIGRAPHA. 


tissimi! Effundite, o sancti, ut in priscos 
fideles, vestris provolutos pedibus. Ecce 
enim per vos conspicitur orbis coram Tri. 
nitate pronus, in seculum sxculi, sicut vos 
palam nuntiavistis. Inde laetatur celum, 
terra tripudiat universa, et mare canticis, 
et montes gaudio exultant, ob eum qui ap- 
paruit, et omnia illuminavit. 

9. Tuos, o Jesu, cum discipulos vidisses 
recenti fide debiles, ad divinam eos scien- 
liam provocans, quaestione compellas om- 
nibus animosiorem; tum sic canora voce 
dicebas : « Quem dicunt esse Filium homi- 
« nis?» Respondit prz cunctis fervidior, 
et fidelior ceteris Cephas, prorupitque in 
hanc vocem, majestatis testimonium : «Tu 
« es, inquit, Christus Filius Dei. » Statim 
inde in sua tuam Ecclesiam solus recepit. 
Te enim in superis sublimem per inferiora 
contemplatus, confitebatur, qni apparuisti 
οἱ illuminasti omnia. 

10. Nunc festivo recolamus amore, fideles, 
ac flebilibus etiam psalmis cum fide vene 
remur sanctos Christi aposlolos, Petrum et 
Paulum, hac die celebratos. Adest enim 
eorum publica pompa, qua eorum encomia 
predicantur. Silentio vocibus alternatis, 
Deum eos glorificantem plausu attollamus 
omnes, ad ultima usque saecula vociferan- 
tes : «Salva nos, et eripe ab igne et ventura 
« ira, o Deus, ut vultu prono te canamus, 
« qui apparuisti, et illuminasti omnia. » 


acrostichidi consonet. Oinissis enim qua ad qua- 
tuor amissae litteras pertinent, cetera inde tropa- 
ria in hac seiie pergunt : 19 Πέτρος ; 29 Νῦν ἑορτά- 
ζομεν; 39 Νῦν ἑορτάζει; 4? Καταχαυχᾶται; 9? Ἄγωβεν: 
69 Ἴδε. Tum acrostichide, tum sententia facem 
praebentibus, suo quaque loco, donec alius co- 
dex meliora prstet, pro viribus restituimus. 
10. f. ἐν xazav. ψάλλ, rhythmi ergo nisi clausula 
ut sepe abundet. — ἐγχωρίων γέμουσα C, fedo, 
sed facili naevo. — σιγὴν δὲ τοῦ C. Eleganter, dé 
duplici choro, uno post alterum silente, aut de 
plausu post ὑπαχοὴν edito. — σε ὑμνοῦμεν C. 


ED 
0a 7? 


adn 


pp 


Pd 


XXV. DE SS. APOSTOLIS PETRO ET PAULO. 653 


LI "- E 9» X 
ux, Κατακαυχᾶται 'T'agcóc dv ταῖς σαῖς, 
ἢ ^ ΄“ , 
παμμαχάριστε Παῦλε, διδαχαῖς * ἢ χραυγάζῃ 
* cde a 
οὖν ἡ Κιλικία, " Δαυασχός τε ὁμοῦ * 4 ἑῴχ 
ἢ * 
δὲ ἅπασα, ἢ Ποντος xoi ἡ Φρυγία, Ῥώμη 
e . * 
xai Xo, ἢ τὰ Éonéípu ἅπαντα ᾿ " xv- 
A — * ef * 
χλώσας γὰρ τὴν γῆν, ὥσπερ ἥλιος ἄλλος, 
χαὶ σπείρας ἐν αὐτῇ ^ τοῦ Χριστοῦ τὴν χγά- 
* . .* 
TW. κχκαρποφύρον αὐτὴν ἀπετέλεσας " ^ πέμ.- 
πει γὰρ οὖν * αὐτοῦ τοὺς ἐχλεχτοὺς " εἰς 
γενεὰς γενεῶν Ἐ τῷ Θεῷ καὶ ἁγίους, Ἐπ᾿ ἀπαύ- 
στως ἀνυμνῶσι * τὸν φανέντα... 
1 Li 
ιβ. A... ἰδὲ, εἴ τίς που ὁ ψάχλω" 
ΠῚ 4 [od , - Ὁ» Land * 
πιστῶς ἢ ἐν τῇ μνήμη τῶν σοφῶν μαθητῶν, 
s , ἦν * v ? 1 X 
χαὶ ζήλωδσον ἐν χατανύξει, (va γίνη καὶ σὺ 
A ΄ * - ᾿ 
μαθητὴς τοῦ Κυρίου cov, " Πέτρου μὲν τὰς 
4 ^ N "4 * ^ 
ὀδύνας, * Παύλου δὲ τὰς διώξεις ^ xal τοῦ 
’ὔ A ^ * , m x 
ψύχους τὴν γύμνωσιν * " x&v δέη που παθεῖν 
δ, ὌΝ “ῳ 
καὶ ναυάγια, δέξαι, " ῥα(δίσθητι τρισσῶς, i 
xai λιθάσθητι ἅπαξ, " xai φρουρᾷ δὲ οἰκεῖν 
4 * ΕΣ ν , m" 
ἐπιθύμησον" φεῦγε τὰ παθη πάντα τῆς 
Ἔ x 4 PS ET e ἀν 
σαρκὸς; —€Q ἐν ὀργῇ τῇ σπουδῆ, ἀποτμή- 
[/ ; 4 bl ^v * 
θητι κάραν, " ἵνα φθάσῃς ἐπὶ πᾶσι ^ τὸν 
ανέντα... 
δ' ΄ t 2 L pe - * 
tà . Πέτρος ἡ πάντων xong τῶν πιστῶν, 
ἢ ᾿ " ’ » »* c P 1 
ὁ [καὶ] τῆς ἐχχλησίας ὄροφος, ὁ τὸ πρὶν 
. N Ν Ey s » 7 * c 
&)t&Ug, vuvt Os πρῶτος] ἀπόστολος, " ὁ 
" : 5 * " 3 , * 
σαγήνην ῥηζάμενος, κώπας τε ἀπελάσας, 
xai κάλαμον συντρίψας, ἢ 0 φέρει ἐν τῷ 
σταυρῷ ᾿ πίστει ἡλούμενος ^ ἀνὰ τούτῳ ὁρ- 
΄ * e ^ t "^ « * 3 7 
θίως παγῆναι τοῖς ἡλοῖς ἀλλ᾽ ἐθόα 
e -. X 45 9» ἐδ “« : 
τρανῶς τοῖς τότ᾽ αὐτὸν ἀδικῆσαι | τολυ.ἡ- 
Φ * * e , 3 ^^ 
σασιν ᾿γὼ θνητὸς ὑπάρχω, ἀπὸ γῆς 
3 4 * Led 
σπεύδω εἰς τοὺς οὐρανούς’ διὰ τοῦτο τὴν 
7 * L / e ͵ X 04 
χάραν * χάτω θέτε, | tvx φθάσω] " τὸν φα- 
νέντα... 
! ri " e ow 5 ω M 0€ 
t. νωθεν πάντας ἡμᾶς ἐν ταῖς σαῖς, 


11. Πάμμακαρ Παῦλε διὸ, C. --- κραυγάζει οὖν x0. 
C. — ἀνυμνοῦσι C. 

13. ἴδε καί τις sic C. — f. rhythimi gratia: àv τῶν 
οοφῶν τῇ μνήμῃ. — δέη τοῦ C inepte. — f, φρουρᾷ 
ἐνοιχεῖν, — τὴν χάραν C. 

14. Πέτρος. Incidimus in luxatam pre ceteris 
melodiam, in qua notarius vix uno in versu haud 
a chorda aberravit. Uncis inclusa supplenda esse 


11. Glorietur Tarsus doctrinis tuis, for- 
tunalissime Paule. Vocem quoque tollat 
Cilicia, preterea Damascus, tum tolus 
Oriens, Pontus ac Phrygia, Roma quoque 
et Sicilia, omnes occidui tractus. Gyro nam- 
que tuo ambiens terram, ut sol alter, in 
eamque spargens Christi charitatem, ferti- 
lem illam effecisti. Deo enim ipsa ab evo 
in evum mittit Christi electos, sacratos, ut 
hymno incessabili eum celebrent, qui ap- 
paruit et illuminavit omnia. 

12... 13. Considera tu, quisquis fideli 
psalmo ornas illam sapieutium discipulo- 
rum memoriam, et contrito pectore (ut fias 
et ipse Domini tui discipulus), imitare et 
Petri cruciatus et Pauli vexationes, et in al- 
gore nuditatem; si forte oportet etiam nau- 
fragia pati, bono fer animo; fustibus ter 
tunditor, semel obruitor saxis, in ergastulo 
coerceri ambias, carnis fuge quascumque 
illecebras, demum veliraiubente ex impetu, 
capite plectitor, quo omnino ad eum pro- 
peres, qui apparuit et illuminavit omnia. 

14. Petrus, omnium basis fidelium, totius 
Ecclesie laquear, dudum piscator, nunc 
vero primus Apostolus, qui sagenam disru- 
pit, qui abjecit remos, qui arundinem fre- 
git, non sustinuit se, dum cruci pro fide 
figerelur, erecto capite ab insanis suspendi, 
aperta autem voce clamavit tortoribus : 
« Ego mortalis homo sum, qui a terra pro- 
« pero in colos. Versum igitur ponite ca- 
« put, ut. cürram ad eum qui apparuit, et 
« illuminavit omnia. » 


13. De celo omnes nos tuis, o divinum 


visum est. Cod. in 2 v. ὃ ὄροφος τῆς Ἔχχλ, — v. 3 
xai νυνὶ δὲ, — ἐχχλ, — v. 5, 6 τὴν σαγήνην ῥήξας. -- 
V. ὕ, καὶ χόπας ἀπελ. — v. T, x. συντρ. τὸν χάλαμον. 
— V. B, οὐ φέρει τῷ σταυρῷ. — v. 9, προσηλούμενος 
πίστει, — v. 10, ὀρθίως ἐν αὐτῷ. — v. 11, προσπαγῆναι 
αὐτοῖς ἥλοις. — v. 12, ἀλλ᾽ 166a, — v. 13, ἐν τοῖς 
οὐρανοῖς, Tam vulnera quam medele deterrent. 

13. f. ἱερά τε ob rhythmum solemnis versus 


EU AD AC 


ns e 


"NEXU - 
uh, Ἔα» am mm ὦ» -.“-π“ὁἘΒποΡΡ) 


E 


DL T ἡ αν 
M] ncs - « 


᾿ — 


- 


-- 


To 








594 ANEPIGRAPHA. 


ὦ θεία καὶ ἱερὰ χεφαλὴ, " ἐπόπτευε ἀεὶ πρε- 
6 / * M 4 δ 4." » Ἀν; “- 
σθείαις, " τοὺς τὴν σὴν ἐπὶ γῆς ^ εὐφημοῦν- 
τας υετάστασιν " T ἔχεις yap: παῤῥησίαν, 
Πέτρε, πρὸς τὸν δεσπότην " xai οἰχτίρ- 
, Ἃ πιο « ᾿ , X 
pova Ἀύριον. " Τῇ γῇ γὰρ ἀχραιφνὴς ^ κατε- 
΄ 4 ^ * ^^ 
χόμενος, μύστα, " ἐξήρανας ὁμοῦ " ἐν τῷ 
λόγῳ σου μόνῳ, " ἀνανίαν καὶ τούτου τὴν 
αὐζυγον; * ὡς πειραστὰς ὑπάρχοντας αὐτοὺς * 
€ ?, e ^ ῳ e * ^ ὃ , 
τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ νῦν δὲ πάντας 
σωθῆναι * τοὺς τιμῶντας σε δυσώπει " τὸν 
φανέντα... 
I ! I ' " 
we. Y... 4. A... wm. O... 9. Nov 
ἑορτάζει φαιὸ ρῶς σὺν ἡμῖν * 4 πάνσοφος ξυ- 
νωρὶς, ὦ πιστοὶ, "^ τῶν πρωτοδάθμων ἀπο- 
στόλων; * γορηγοῦσα λοιπὸν * μυστιχῶς τὸ 
, Φ "o* ὃ “ * 4 , * " 
xaÜ' ἔχαστον " " δεῦτε οὖν, ἐπαξίως ^ τού- 
^ 3 * 
τους τοῖς ἐγκωμίοις εὐφηυιἡσωμεν' ἄσμασι, ἢ 
καθαίροντες ὁμοῦ " τὴν ψυχὴν x«i τὸ σῶμα, " 
τὸν λόγον, τὸ στενὸν, * σὺν τοῖς αἰσθητηρί- 
οις, " ἀκοὴν, ἀφήν τε χαὶ τὴν ὄσφρησιν - 3 
e *" χὸ δέξ * a4 4 
ὅπως ὕμνους ἄδοντας δέξηται, ^ ὡς πὰρ 
ἡμῶν, ἀπ᾽ αὐτοῦ ἢ προσφερόμενον δῶρον, ἢ 
χαὶ σὺν τούτοις ἀνυμνῶμεν " τὸν φανέντα, ἢ 
τὸν φωτίφαντα πάντα. 


noster, totusque legitur in S. Asterii hom. VIII, 
41, — Cur non ἀπὸ γῆς, respectu ad μετάστασιν ? 
aut μύστης, juncto ἀχραίφνης ? — ὡς πειρατὰς sic C. 
Sensus requirit παραδάτας, rhythmus vero zap- 
θάτας ὥς, quod olim audacter conj. ut /Eschyl. 
Eumen. 523, sed nullo prorsus melodorum exem- 
plo. Satius demum visum est recipere πειραστὰς 
ex aptissimo loco Act. V, 9 : τί ὅτι συνεφωνήθη ὑμῖν 
πειράσαι τὸ Πνεῦμα Κυρίου; 

19. f. legendum ἑορτάζῃ. — προτούάθμων vox 
nova videtur. -- λοιπὸν quinquies repetitur ut alia 
id genus in eodem cantico, quod certe Romanus 
respuisset. — τὸν στενὸν C. — Rhythmus postulat 
ἀχοὴν xal ἁφὴν x. t. 8. ὅπως ᾧδαῖς ὑμνοῦντας 0, — 
αὐτοῦ. Quasi ἀκέφαλος periodus esset, nisi αὐτὸς 


sacrumque caput, suffragiis semper protege, 
nos qui tuam in terra miram celebramus 
translationem; habes enim, o Petre, fidu- 
ciam apud herum, apud misericordem Ὠο- 
minum. Tu enim hic manens, integerrimus 
sacrorum minister, arefecisti, uno tuo 
verbo, Ananiam eiusque coniugem, ut qui 
violatores Dei mandatorum se exhibuerini: 
nunc vero ut salventur omnes tui cultores, 
deprecare eum qui apparuit et illuminavit 
omnia. 

16-19. Nunc iam hilaris festi particeps 
nobiscum fit sapientissimus duumviratus, o 
fideles, ambo primi ordinis apostoli, qui 
clam praeuntes chorum certatim ducunt. 
Adeste igitur, ut rite 'festivis eos canticis 
ornemus, ac simul emundemus animam el 
Corpus, sermonem et fauces, sensusque om- 
nes, auditum, tactum et odoratum, unde 
nos Christus melodos accipiat, quasi a no- 
bis offerentes donum ab ipso datum, utque 
cum apostolis eum canamus, qui apparuit, 
et illuminavit omnia. 


sumeretur ἐμφατιχῶς, ac si antea Θεὸς vel Χριστὸς 
preivisset, de quo cf. Roman, XVI, 7; XX, 19; 
Domit. 22. At suspicatur vir doctus corruptam 
esse lectionem ἀπ᾽ αὐτου, pro ἁπάντων, sicque 
locum esse restituendum, respectu ad πάνσοφος 
ξυνωρὶς, unde ultima pendent : ὅπως ἡμᾶς ὑμνοῦντας 
δέξηται, ὡς παρ᾽ ἁπάντων ἡμῶν προσφ. Quidni de- 
mum : ὅπως Χριστὸς ὑμνοῦντας δέξηται — διχθῇ C. 
— τούς παρ᾽ ἡμῶν C. — ἀνυμνοῦμεν C, ne ultima 
quidem voce sana. Ceterum alluditur in perpe- 
tuis ἐφυμνίοις ad Joan. [, 9 : φῶς τὸ ἀληθινὸν, ὃ qu- 
τίζει πάντα ἄνθρωπον. Vulnera demum mutili can- 
tici ex ipsa acrostichide patent : ΕἸΣ ΠΕΤΡῸΝ Kel 
IIAvAoN. 


nmm 
m AL "yg 
TI {δ} 
e Nei 
gn 
νὰ ἐν να PLE 
dte 


sow 


e e! 
SHSUL 


ι: 15 


5D5 


XXVI. 


DE S. ANDREA. 


α. Τὸν τῆς ἀνδρείας " ἐπώνυμον θεη- 
γόρον, * xal μαθητῷν τὸν * πρωτόχλητον τοῦ 
σωτῆρος, ^ Πέτρου τὸν σύγγονον εὐφημιήσω- 
μεν, " ὅτι ὡς πάλαι τούτῳ, " καὶ νῦν ἡμῖν 
χέχραγεν " ᾿ ἘΕύρήκαμεν, δεῦτε, τὸν ποθού- 
μένον. 

β΄. ἄνωθεν μὲν Δαυὶδ ἀναστέλλει Y áuap- 
(00V , ὡς ἐμὲ, ω διηγεῖσθαι Θεοῦ ᾿ εὐλόγως 
τὰ δικαιώματα " * ὅμως πρὸς πίστιν διὸάσχει 
πάλιν, " xai ἐν δάκρυσι πλείστοις ἐξαγορεύ- 
ay: * σήμερον γὰρ * τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἐὰν 
ἀχούσητε, " χαρδίας μὴ σχληρυνθῆτε, * ὃς 


XXVI. Singularis inter omnes, ab exordio is 
melodus lectori videtur arcana operis sui com- 
mittere; sic vero artem suam detegit, ut eam 
potius abscondere nitatur. Pollicetur se cx ele- 
mentis litterarum suam exacturum esse acrosti- 
chidem, sed juxta seriem τοῦ γραμμιχοῦ ἀριθμοῦ. 
Quorsum hic /inealis numerus? Ad geometras 
recurramus quum necesse sit, opportune a Nico- 
macho (p. 117) discimus, γραμμιχὸν ἀριθμὸν nu- 
merum esse linearum crescentium, ad instar lit- 
lerarum ««, «xx, aaax; sed nihil simile in hoc 
poemate, prout extat. Equidem hujusmodi acro- 
stichidem videre me memini in immenso canone 
de ΧΙ apostolis , sub Eli: nomine in codices 
plurimos inserto, ut paucis olim dixeram in 
mea Hymnographie etc., p. 8*, 86, 87. Hic enim 
acrostichis videtur esse ᾽Ηλίου μελῴδημα, ita tamen 
ut singula elementa crescere videantur, terque 
quaterque et amplius repetita, haud sine qua- 
dam arte abscondita, succedant. Quid si idem 
de S. Andrea melodus fecerit in prolixiore opere, 
cujus exigua fragmenta disjecta supersunt? Ea 
ut jacent in duobus codd. posui, vix ordine le- 
viter in duobus ultimis tropariis mutato. Sed su- 
Spicor aut post trop. 2 ἄνωθεν, aut etiam post 3, 
quod aliter potuit incipere, nempe ἀπαρχόμενος 
πρώτῳ στοιχείῳ, stalim venisse trop. 9 Ἅπαντες, 
unde conílaretur γραμμιχὸς ἀριθμὸς «ax, el sic 
porro. Sed cum tenebris colluctari arduum, aliis- 
que pilam mitio, ut si feliciores fuerint, cum meo 


1. Virum, qui virile prese fert nomen a 
Deo datum, qui et primus vocatus est Sal- 
vatoris discipulus, Petri germanum plausu 
celebremus, quia sicut illi quondam, ita 
nunc nobis clamat : « Invenimus, venite, 
« desideratum. » 

2. Superius David prohibet merito jure, 
ne peccator, qualis ego sum, enarreit Dei jus- 
titias : rursus autem suadet ei ut cum flde, 
multisque lacrymis confiteatur. Hodie enim 
si vocem ejus audieritis, nolite obdurare 
corda vestra, sicut olim Israel Deum exa- 


melodo dicant: εὑρήχαμεν. Caeterum poeta haud 
multum recedit ab arguta Romani elegantia, ab 
ubertate sagaci verborum sacrorum, ab alacri 
ludorum et cnigmatum acumine, sed ubi Ro- 
manus brevis, concisus, ruptisque phrasibus ve- 
lox est, is ampla et nervosa periodo utitur, cui 
explende vix totum troparium sufficit. Quid si 
ipse melodus nomine fuerit Andreas, immo sum- 
mus ἁγιοπολίτης ἢ Εὑρήχαμεν, utinam codex aliquis 
clamet ! Prater pauca in editis et sparsis mem- 
branis servata, nobis adsunt duo in primis codd. 
taurin. f. 17, corsin. f. 20, in quo : Mzv! vosu£p. 
λ' τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Ἀνδρέα χονδάχιον ἦχ, B, πρὸς 
16 * Τὴν ἐν πρεσθείαις. 

1. Hirmus Cosme ascribitur in XV aug. ex an- 
thologii edit. romana, quem vide p. 527. — v. 3 
suspensus est in art. τὸν, preeter omnem Romani 
morem. — xa εχχλησίας ἀχόλουθον xopugatov πέτρον 
C. -- ἐχέχραγεν C, T. edd. — Εὐρήχαμεν. Joan. I, 42. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον, omnino ut Studita com- 
pegit. Ἄνωθεν alludit ad psalmos in officio paulo 
ante recitatos, scilicel XLIX, 16; XCIV, 8; XCV, 1. 
— ὅμως προσπίπτειν C. — ἐξαγορεύει T. — χαρδίᾳ C. 
— τῷ ἑξῆς V. C, is v. multum et ambigue variatur. 
— ἣ σύμπασα γῆ edd. quibuscum deficit taurin. 
usque ad tr. 9. 

9. στ. στοιχεῖα C. — πιστῶς ἀχρ. ποιήσωμαι C. — 
ὄνομα πρώτου στοιχείον φέρει C, inepte nisi Andreas 
Alpha vocetur. — προκορύφαιος vox nova videtur 
qua pro rhythmo in C scribitur προχορυφαῖος. 


956 ANEPIGRAPHA. 


ποτε ἰσραὴλ ἘαΡΕΤικράνεν!: ^ ἐπάγει οὖν τῷ 
ἐφεξῆς ψαμῷ: * Τῷ Κυρίῳ, ἡ γῆ maa, 
ᾷσατε" ἢ εὑρήχαμεν. δεῦτε, ποθούμενον. : 

y: Ex χαταρχῶν τῶν στίχων στοιχείοις 
τοῦ γοαμμιχοῦ ἀριθμοῦ s xaT ἀξίαν, πιστοὶ, ἢ 
ἀχροστιχίδα ποιήσομαι " " 
Χριστοῦ τῇ κλήσει, ^ xai τὸ ὄνομα πρῶτον 
στοιχεῖον φέρει" * πάλιν αὐτὸς ἢ ἀπαρχὴ τῆς 
ἂρ rie ἀναδέδειχται " καὶ ὥσπερ ποοχορυφαῖ- 
0G Y ἐμπνευσθεὶς δὲ εἰπεῖν ἢ) πὴ ἀούτα, ἰὼ 
τοῦ Λόγου τὸν Πέτρον προτάττοντως, " ἀδελ- 
φὸν ἐν σπουδὴ προσχομίζει, βοῶν * * Εὑρή- 
χαμεν, δεῦτε, ποθούμενον. 

à. ἰσχυσόν με, ὁ μόνος δυνάστης, * δός 
μοι λόγον, ὁ ὄντως * ξνυπόστατος ὧν ἢ Θεοῦ 
Πατρὸς Θεὸς AU τε, * tva ἀνδρείᾳ τῇ 
πρὸς τὰ πάθη ἢ καὶ φρονήσει πανούργῳ πρὸς 
τὸν Βελίαρ, * δίχαιος ὦ Ἂ σταθμιστὴς σω- 
φροσύνης, τοῦ ἅρματος 
τος, ^ καὶ σταυρῷ, τὸ βραθεῖον, ὡς πρὶν 
αὐτὸς " ἐκ σοῦ, ἀθλοθέτα, χομίσωμαι, " σὺν 
αὐτῷ χαὶ νιχῶν, καὶ βοῶν τοῖς λαοῖς’ * E5- 
ρήκαμεν... 

e. Nó uev Aa , ὡς κλάδοις ἀκάρποις, Ξ 
* διαπνέων καρπὸν * 


ἔστι γὰρ πρῶτος 


* ἀνὸδρέου νὼ ολὰ 


τῆς ἐρήμου τὸ κρῖνον 
διχαιοσύνης ἐν χάριτι, Ἔλθεν ἐχπλήττων τῇ 
παῤῥησίᾳ, " ix τριχῶν m ἐσθῆτα συυπε- 
πλεγμένος, ^ ὅπως αὑτοῦ * λοιδορία τις ὅλως 
μὴ ἅψηται * χραυγάζων -" Μετανοεῖτε, * τὸν 
ἀνδρέαν εὐθὺς di iss * ὡς τέχνον ὑπάρ- 
χοντα τοῦ λέραὰμ, " ἵνα Πέτρῳ βοήσῃ, ἰδὼν 
τὸν Χριστόν " * Εὐρήκαμεν... 

ς΄. Ρῆμα, ὡς ἔφη τὸ θεῖον γράμμα, * 
τίμιον ἦν, χαὶ οὐκ ἣν — ἐν τῷ TOTE goa 
ἡ ὅρασις Suc rAovsa: * ὅμως Àvà βέας σὺν 
Ἰωάννη * " χὴν A LN ἐξ ἐρήμου ἀχηχοότες, * 
Λόγον Θεοῦ * προδειχνῦσαν, καὶ ἴδε, κραυ- 
γάζουσαν, Y ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν Y ó ἀμνὸς 
τοῦ Θεοῦ τὴν παγκχόσμιον, * εὐθὺς ἠχολού- 


4. κομίσασθαι σὺν αὐτῷ C. Plura subobscura e re 
athletica sumuntur. 

5. ἀχάρποις, Respici videtur ficus sterilis Matth. 
XXI, 16. — αὐτῷ C, scilicet ut poenitentiam exem- 


cerbavit. Pergit vero in sequenti psalmo: 
Cantate Domino, omnis terra : « Inveni- 
« mus, adeste, desideratum. » 

3. Ab exordio versiculorum, ex elemen- 
tis linearis numeri, o fideles, exigam acros- 
tichida; is namque est Christi protocletus, 
et in nomine primam gerit litteram, rursus 
idem effectus est initii primitiae; ac si ante 
coryphaum esset. Afflatus autem ad veris- 
sima loquendum, eum Verbum jam Petrum 
elegisset, fratrem alacriter accersit canora 
voce clamans : « Invenimus, adeste, desi- 
« deratum. » 

4. Conforta me, tu solus potens: verbum 
da mihi, o vere in hypostasi tua Verbum 
Dei Patris, ut robore munitus ad patien- 
dum, et callida mente ad Belialem debel- 
landum, justusque manens temperaati? 
ponderator, ipso usus Andrea, ul cursus 
auriga, et crucis ope, victorie palmas, ut 
ipse olim, a te stadii agonista obtineam, 
cum illo vincens, et ad populos clamans : 
« Invenimus... » 

5. Ad legalem populum, veluti ad steriles 
ramos, venit lilium deserti, in gratia effun- 
dens fructum justitie, et libero eloquio 
conterrens, veste pilis texta constrictus, ne 
quid contumeli:x in eum incideret, dum cla 
maret: « Penitemini! » ipse slatim Àn- 
dream edocuit, ut tanquam filius Abraha ad 
Petrum clamaret, videns Christum : «In- 
« venimus. » 

6. Verbum, ut ait sacra pagina, rarum 
pretiosumque erat, neque in hoc tempore 
dabatur visio distincta : sed Andreas, ubi 
cum Joanne vocem in deserto audivit, qu 
Verbum Dei significabat, et proclamabat : 
« Ecce qui tollit peccatum totius mundi, 
« agnus Dei! » statim secutus est Christum, 


plo et verbo praedicaret irre(ragabili. — ὄντα τ, 
á6p. C. 

6. τίμιον ἦν. Sunt ipsa verba 1 Reg. lll, 1. τ 
ἀμνός. Joan. I, 29. — Boon ὁ σύγγ. C. 


pU m ρα κῃ, τ 


» «- — al ite L nnd 


pom 


ς αἰ} τς 
πω Y. 


TII 


XXVI. DE 5. ANDREA. 921 


θησε τῷ Χριστῷ, " ἵνα Πέτρῳ βοήση αὐτοῦ 
σύγγονος - ἢ Εὑρήκαμεν... | 

C. Φῶς τὸν Χριστὸν ἰδὼν ὁ ἀνδρέας, T 
ὑπολαδὼν δὲ λύχνον * ἀληθῶς, τὸν αὑτοῦ 
διδάσκαλον, ὡς ἐτύγχανε, * σὺν Ἰωάννη τῷ 
θεολόγῳ, Ἐ xal χατόπιν ἠρέμα Χριστοῦ βα- 
δίζων, * ὡς προλχληθεὶς * ἀνεθόα " Ποῦ μέ- 
νεις, διδάσχαλε ; " πρὸς τούτους δὲ ψυχοφί- 
og * £n Éoy satis ἅμα καὶ ἴδετε" * ὡς δὲ 
ὡς δεκάτη ἡ ὥρα ἦν, ὃ παρ᾽ αὐτῷ οὖν χατέ- 
μειναν x oua ov Tes " * Ebpfxautv. .. 

η΄. Βλέπειν χαλόν ἐστιν ἑωσφόρον᾽ * ἐπι- 
τρέχειν δὲ κρεῖττον Y τῷ ἡλίῳ πολὺ, * λαμ- 
πραῖς ἀχτῖσι τοῦ θάλπεσθαι" * οὕτως ἀνὸ ρέας 
χαὶ Ἰωάννης, * οὐ διδασχαλον πρῶτον ἠτιμη- 
χότες, " ἀλλ᾽ ἐξ αὐτοῦ " προτιμῆσαι Χριστὸν 
διδασχόμενοι, * ὡς ἔλεγε σαφῶς" Οὗτος " 
ὁ βαπτίζων ὑπάρχει ἐν Πνεύυατι, T προτρέ- 
ποντὸς τοῦ μαθητεύοντος, * οὐχ ἀφέντες, 
πευιφθέντες δὲ, ἐκραύγασαν᾽ ἴω Εὑρήκαμεν... 

ϑ'. ἅπαντες οὖν συνέλθωμεν πίστει * ἐν 
τῷ θείῳ τεμένει ἢ τοῦ σοφοῦ μαθητοῦ ἢ καὶ 
πρωτοχλήτου ὑπάρξαντος; * ὅπως τρυφή- 
σαντες τούτου θέα, ἢ ἀπολαύσωμεν τούτου 
xai τῶν θαυμάτων * xoi τὴν αὐτοῦ ἢ ἐπιγνῶ- 
μὲν πατρίδα καὶ βίωσιν ’ * τὸ πρῶτον μὲν 
τοῦ éx στείρας ^ ἀνατείλαντος γέγονε μαθη- 
τῆς, * éx πόλεως Βηθσαϊδὰ ἐκφὺς, * ἀδελ- 
φὺς δὲ K»94, o ἀνεβόησεν. * E5odxapev. .. 

v. σοι ῥαθύμως διατελεῖτε, " δεῦτε, 
διαναστῶμεν, * xoi προσέλθωμεν νῦν * «o0 
ἀποστύλου τοῖς ἴχνεσι, * ὅπως ἀνὸ ρείαν ἡμῖν 
παράσχη, " ὡς συνώνυμος ταύτης, κατὰ δαι- 
μόνων ἢ xai τῶν παθῶν " τῶν πολεμούντων 
ἡμᾶς ἀεὶ ἀνειδῶς " " ἐλεύσεται γὰρ ἐν τάχει m 


7. Φῶς τὸν Χριστὸν, ut capit Ecclesia latina in 
Sabbato Sancto. — λύχνον δὲ ὑπολαδὼν C. Joan. V, 
90. — ὧν προχλ. C. — Ποῦ. Jo. 1, 39, 40. Respon- 
sio latet in hora decima, qua decalogus insinua- 
tur. Cod. Joan. sequitur textum : 5, ὥρα ἦν ὡς 
ὀεχάτη, sed rupto metro. — φιλοψύχος C post corr. 
φιλοψόχως. 

8. τοῦ λέγειν οὕτως ὑπάρχει Ó βαπτ. ἐν πνεύματι 


et Petro clamavit ejus frater : « Adeste, 
α Invenimus desideratum. » 

1. Lumen Christum aspiciens Andreas, 
sumensque verum candelabrum, magistrum 
suum, uf par erat, una cum theologo illo 
Joanne, ac retro vestigia Christi tacito te- 
nens, ut qui primus vocatus erat, alte inter- 
rogabat : « Ubi manes, magister? » Quibus 
animarum zelator ait : « Venite et videte.» 
Erat hora quasi decima. Apud eum igitur 
manserunt, clamantes : « Invenimus, adeste, 
« desideratum. » 

8. Auroram videre pulchrum est; multo 
majus vero currere ad solem, ejusque fervi- 
dis radiis confoveri : ita Andreas et Joan- 
nes, priore magistro non despecto, quin ab 
ipso edocti Christum anteferre, quum clare 
dixisset : « Ille est qui baptizat in Spiritu » 
docenti obtemperantes,non terga vertentes, 
sed ab ipso missi, clamabant : « Inveni- 
« mus... » 

9. Omnes ergo cum fide conveniamus in 
sacrum protocleti sapientis discipuli tem- 
plum, uf ejus conspectu fruentes, ejusdem 
quoque miraculis potiamur, noscamus et 
patriam et vitam; qui exoriente slerilis 
filio, primum ejus aluninus fuit, ex oppido 
Bethsaida, ac Cephae frater, cui clamavit : 
« Invenimus... » 


10. Quicumque segniores esse pergilis, 
adeste, surgamus nunc, et sequamur apos- 
toli vestigia, ut robur suo inditum nomini 
praestet adversus daemones et passiones qui 
nos sine fine aut verecundia impugnant. 
Cito enim veniet cum Pelro, suo germano, 


xai πυρὶ C, feda interpolatione, — ἔχραζον C. 

9. Inde solus T, verso binorum trop. ordine. — 
τῆς θείας T. — In seqtentibus aut amissa plurima 
troparia, aut acta sive insignis epistola ecclesia 
patrensis, legi in ambone solita, significantur. 
— ἰχφὺς excidit in cod. — ὡς ἐδόησεν T. 

10. τῶν ἀεὶ πολεμ. ἡμᾶς ἀναιδῶς T. — τὰς δεήσεις 
T. — χράζοντες T. 


ciem r—— 


358 ANEPIGRAPHA. 


μετὰ Πέτρου τοῦ θείου ὁμαίμονος, ^ xai τὰς precesque accipiet, quas hodie offerimus, 
ἱκεσίας προσδέξεται, " ἃς προφέρομεν σήμε- clamantes : « Invenimus, adeste, deside- 
ρον χραυγάζοντες " ᾿ Εὑρήκαμεν, δεῦτε, τὸν a ratum.» 


ποθούμενον. 
XXVII. 
ODE IN S. JACOBUM APOSTOLUM. 
a. Ἰὸν Ζεδεδαίου γόνον 1. Zebedai filium 
τιμήσωμεν ἅπαντες, honoremus omnes, 
ὡς τοῦ Χριστοῦ αὐτόπτην, ut testem Christi oculatum, 
xai χήρυχα ἄριστον, optimumque przieconem, 
Ἰάχωθον, ἀναδοῶντες Jacobum, clamantes 
τούτῳ TiGT; ' Ànóccoke ἅγιε, ad eum cum fide : « Apostole sancle, 
πρέσδευε ὑπὲρ ἡμῶν » supplex ora pro nobis, 
τῶν ἐπιτελούντων « cum amore celebrantibus 
ἐν πόθῳ τὴν μνήμην Gov. » tuam memoriam, » 
β΄. ὡς ἔφη γόνον βροντῆς σε 2. Sicut te filium tonitru 
ὁ Κύριος σὺν Θεολόγῳ, cum Theologo Dominus vocavit, 
οὕτω πάντας διδαχαῖς ita super omnes doctrinarum 
χατεδρόντησας, ἐπανάγων tonitrua vibrasti, compellens 
πρὸς μίαν πίστιν ad unam fidem, 
τοῦ Θοᾶν ἀνελλιπῶς * ul sine fine clamarent : 
ἅγιε Ἰάκωόε, « Sancte Jacobe, 
τῷ σωτῆρι xxi Θεῷ « salvatorem et Deum 
ἱκετεύων μὴ παύση « supplex orare ne desinas, 
τοῦ σωθῆναι τοὺς πίστει « ut salvos facias qui cum fide 
ἐχτελοῦντας τὴν μνήμην Gov, φθορᾶς « tuam memoriam recolunt, ἃ sordi- 
xai ἁμαρτίας ἁπάσης, « et ab omni iniquitate, [bus 
τῶν κινδυνευόντων « tu in periculo versantium 
προστάτα θερμότατε. « defensor acerrime. » 


, ὔ * . 
J- Δυσώπει, μάκαρ; τὸν χτίστην " καὶ 3. « Exora, beate, creatorem et Dominum 
* ^ * bl ’ bi " 


XXVIL Incipit series brevium odarum, quas στόλου Ἰχκώθδου ἀδελφοῦ ᾿Ιωΐννου toU θεολόγου, in 
sparsim in codd. meis vagantes, ex unius fortasse πλδ΄, | 
melodiscrinio exciderunt. Hic vero quamvis Theo- 4. πρὸς 16* Τῷ φαεινῷ, Vid. supra pag. 900. — 
dorum salutare sat luberet, antiquiorem et s&- v, 6 in archetypo hendecasyllabus est, f. divideu- 
quabiliorem, maxime in apostolorum laudibus, dus est in tetrasyll. et heptasyll. 
melodum agnoverim, quem Studit:e in exemplar 2. πρὸς τό Τῷ θείῳ μύρῳ 1. ]. — ἔφη. Marc. Ill, 
fortasse habuerunt. Ode prima extat in corsinii 17, — θεολ. trisyll. 
f. 410, inscripta : Μηνὶ ἀπριλλίῳ λ' xovb. τοῦ dmo- 8. ἅγιε Ἰάκ. Sic solet Theodorus eumdem v. in 


—— Σ " eom 


pPILM— ————————JülílCJüind 


τι, lh 


Spe 
nn 
js 0X 


XXVIII. ODE IN S. MATTHJEUM. 959 


σὸν, * eic κολάσεως ἵνα boc * πάντας τοὺς 
πόθῳ " τὴν σὴν μνήμην ἐν φδαῖς, " ἅγιε 
Ἰάκωδε, * ἐκτελοῦντας, χαὶ ἐχθρῶν ἢ ὁρατῶν, 
ἀοράτων, " ψυχικῆς ἀσθενείας " xai παθῶν 
[πονηρῶν τοῦ σώματος * ὡς ὧν Κυρίου αὖ- 
τόπτης, καὶ κινδυνευόντων. 

δ΄. Ἡ θήκη, μάκαρ, τῶν θείων " λειψάνων 
σου φευγαὸ εύει τῶν δαιμόνων τὴν πληθὺν * 
xai τὰ πάθη τῶν ἀσθενούντων, " πάντων τῶν 
πίστει ἤ προσιόντων ix. ψυχῆς, ἢ ἅγιε ἰά- 
χωδε" * ὅθεν πόθῳ σε αἰτῶ, " τὴν ψυχὴν 
xai τὸ σῶμα " ἴασαί μου, θεόπτα, * καὶ τὸν 
νοῦν φύῤδῳ tó pacov Χριστοῦ * cai πρὸς αὐτόν 
σου εὐχταίαις, " τῶν κινδυνευόντων ἢ προσ“ 
τάτα θερμότατε. 


eodem loco recinere. — ἀορ. xoi ἀορ. C, f. cum 
elisione. — τοῦ χυρίου C. 
ἄ, νοῦν μον, C. — εὐχτίαις sic cod. constanter, sed 


« eximas a poena omnes cum amore tuam 
« in odis memoriam celebrantes, sancte 
« Jacobe, et ab hostibus conspicuis et abs- 
« conditis, ab animi infirmitate et impro- 
« bis zgritudinibus corporis, tu Domini 
« oculatus testis et periclitantium... » 

Á. Arca, o beate, tuarum sacrarum exu- 
viarum fugat demonum catervam et pas- 
siones omnium debilium, ad te cum fide ex 
animo accedentium, sancte Jacobe; unde 
cum fervore te oro, corpus mihi et animam 
sana, o Dei contemplator, et mentem meam 
in timore Christi fac stabilem, tuis apud 
eum precibus, tu periclilantium defensor 
acerrimus. 


frustra, cum vett. εὐχταῖαι εὐχαὶ dicant, unde re- 
centioribus preces sunt εὐχταῖαι, et depravate 
εὐχτεῖαι. 


XXVIII. 
ODE IN S. MATTHJEUM. 


' 
α΄. Τὸν ἐκ τελώνου ἢ ἀπόστολον χηρυ- 
, Ej A 7 * N «4 3 
χϑέντα, “ καὶ ἐκκλησία ^ τοὺς ἅπαντας ἀγα- 
γόντα, * «vtt Ματθαῖον ὕμνοις τιμή- 
GCJ.EV , * ὡς τοῦ Χριστοῦ αὐτόπτην ^ xai 
/ " * d « CX 24229 
χήρυκα γενόμενον * " πρεσθείαν ποιεῖ γὰρ ὑπὲρ 
πάντων ἡμῶν. 
! “ M 
β΄. ὡς τοῦ Χριστοῦ αὐτόπτης ὑπάρχων m 
᾿ » , * τ - * 
xai μαθητῶν συμμύστης, "ὦ erre σοφὲ, 
M 4 
xai χόσμου παντὸς διδάσχαλε, δίδου [ot 
M "m ὃ EA 9*4 E 6 " 
ὄγον τοῦ δε δοξάσαι, τὸν σωτῆρα πρεσοεύων, 
ὡς παῤῥησίαν " ἔχων πολλὴν ἢ πρὸς αὐτόν" 
ὡς γὰρ δοῦλος ἀνάξιος, *» προσῆλθον ἐγχω- 
μιάσαι, ἢ μᾶλλον δὲ ἱκετεῦσαί σε, κράζων 
* * 
oov " 'ΓΓὴν βορδορώδην καρδίαν μου ^ ταῖς 
?, , Ud ^» ^ * , 
εὐχταίαις cou χάθαρο», τοῦ βοᾶν * ^ Πρεσδείαν 
ποιεῖ γὰρ ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


XXVIII. Extat in corsin. f. {7 : Νηνὶ νοεμόρ. τς’ 
χονδάχιον εἰς τὸν ἀπόστολον Ματθαῖον xo εὐαγγελιστὴν, 
ἦχ. β΄, φέρον ἀχροστιχίδα * ὠδήν. 

1. πρὸς 1ó* Τὴν ἐν πρεσθείαις, dein τράνωσον. 


1, Etelonio vocatum apostolum, et in 
Ecclesiam omnes adducentem, cuncti Mat- 
theum hymnis celebremus, ut oculatum 
Christi testem preconemque institutum : 
suffragia enim fert pro omnibus nobis. 


2. Christi cum fueris contemplator, dis- 
cipulorumque socius, o Matthee sapiens, 
totiusque orbis magister, da mihi verbum 
tue laudis, salvatorem  exorans, ut qui 
multa apud eum gratia polles: famuli enim 
instar immeriti, accessi ad Jaudandum te, 
immo ad supplicandum tibi, clamans : « Lu- 
« tosam cordis mei facem tuis precibus 
« emunda, ut clamem : Sane in nos omnes 
« suum exerit presidium. » 


9. διδάσχαλος C. — iterum εὐχτίαις, ut supra. 
εὐχτέον tantum ex Methodio Sophocles memora- 
vit. Placuisse vocabulum Studitis alibi jam nota- 
tum est. 


ὅ00 
- Δανιδικῶς τὸν ὕμνον βοῶντες * AEn. 


μεν τῷ Κυρίῳ: * ἀντίπαλοι τῶν σῶν * 
πατέρων γεγέννηνται, * 


υἱοὶ 
obe κατὰ πάσης γῆς 
χαταστήσεις * ἄρχοντας ἀποστόλους χαὶ εὐερ- 
γέτας, * ὧν εἷς E T 
τὴν σύμπασαν, ἢ 


ὁ MatÜaiog υἱῶσας 
τὸ Εὐαγγέλιον γράψας, ἢ 

μαθητὴς xoi δι δάσκαλος δείκνυται 
τελώνου " ποὺς ὃν Tues * 


ἀντὶ 
ἐχδοήσωμεν * 
Οἴκτειρον σοὺς ὑμνητάς" * Πρεσδείαν.... 
à.H σὴ, ibd ἀπόστολε. Ἰλῶττά * xá- 
λαμος ἐγεγόνει ᾿ Παρακλήτου ἀεὶ, * eto 
ὄντως τὴν λύτρωσιν " γράφουσα πάντων τῶν 
μεταγνόντων “ Ex ψυγῆς ἀπὸ πάντων πλημ.- 
μελημάτων" ὅθεν πιστῶς ἢ ἱκετεύοντες πᾶν- 
τες βοῶμέν σοι᾿ * Mà διαλείπης πρεσβεύων, 
δυσωπῶν, t ἱκετεύων τὸν Κύριον, ἢ 


fusis 
πάντας £x θλίψεων δὲ 


E πταισμάτων xai 
νόσων τοὺς χράζον τας" * Πρεσύε! αν ποιεῖ γὰρ 


ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


8. Δαυτιχῶς C. Ps. XLIV, 17. — ἄνω πάλαι C, — 
σύμπασαν, audi γῆν quod excludit hendecasyll. 


ANEPIGRAPHA. 


3. Davidicum hymnum canora voce dica- 
mus Domino : Pro patribus tuis nati sunt 
tibi filii, quos super omnem terram con- 
slitues principes apostolos et beneficos, 
quorum unus est Matlhaus, qui dum om- 


. nem adoptavit terram, scripto evangelio, ex 


publicano discipulus magisterque efficilur, 
ad quem fideliter, clamemus : « Miserere 
« celebrantium te... » 

4. Lingua tua, apostole sapiens, facta est 
calamus Paracleti assiduus, qui vere velo- 
ciler scripsit redemptionem omnium ex 
animo a peccatis resipiscentium : unde cum 
fide cuncti supplices tibi clamamus : « Ne 
desinas precari, exorare, supplicari Domi- 
num, ut eruat a pressuris et ruinis ct mor- 
bis, cunctos qui ad te clamant : « Suffragia 
« fert enim omnibus nobis. » 


4. εὐθέως, respectu ad ps. XLIV , 2, κάλαμος 
γραμματέως ὀξυγράφϑου, — τοῦ παρ. C. 


XXIX. 


ODE IN S. 


α΄. Ταῖς διδαχαῖς σου, μάχχο, " 
χόσμιον ἐφυτισας. 
ῥῶσιν διένειμας, 


τὸν 
* τὴν 
* à Φίλιππε, χριστομιμή- 
τως, πάντα τελῶν ἐν θείῳ προστάγματι" 
πρέσδευς ὑπὲρ ἡμῶν * τῶν ἐπιτελούντων 
ἐν πόθῳ τὴν μνήμην σου. 

β΄. ὡς πέλων μύστης τῆς ἄνω ἢ σοφίας, 
Χριστοῦ θεράπον, " xai φωτίζων τοὺς λαοὺς " 
ἐπιστρέφων τε ἐχ τῆς FARYUE * τ τὰξ ἐν 
mier, * ἱκετεύω 5$, σοφὲ ᾿ Φδιππε ἢ από- 
στολε, * μὴ παρίδης τὰς φωνὰς * τῶν πιστῶν 


* καὶ aco ἐνοῦσι πᾶσι 


* 


XXIX. In corsin. f. 16, in die nov. XIV, 2* loco: 
χονδάχιον τοῦ αὐτοῦ ἁγίου Φιλίππου. 7. zA9'. 

1. Ib. πρὸς τό" Τῷ φαεινῷ, — Χριστομιμήτως C, 
Theodori more. 


PHILIPPUM. 


1. Doctrinis tuis, beate, orbem illumi- 
nasti, et cunctis debilibus robur indidisti, 
o Philippe, Christi imilator, agens omnia 
ex Dei mandato; exora supplex pro nobis, 
tnam cum amore memoriam celebran'i- 
bus. 

2. Ut interpres superne sapientis, serve 
Christi, illuminatorque gentium, qui et om- 
nes ab errore reducis, cum fide te supplex 
deprecor, o sapiens Philippe apostole : ne 
despicias voces fidelium te in odis canen 


. Ib. πρὸς τό * Τῷ μύρῳ θείῳ. — ἐπιστρέφοντας ἐκ 
d — ἱκετεύωσαι σοφὲ sic C. — ol om. ante ephymnia 
qua& pene deficiunt. 


"m aee 


jeg s 


jus αἰ 


Rl 
lis, qu eit 


; TL 
LB ὦ »’ 


XXX. IN S. BARTHOLOM/EUM. 561 


* x * 
σε ὑμνούντων ᾿ ἐν Qüaig xoi βοώντων" 
^ n * 
Πειρασμιῶν λυτρωθείημεν πολλῶν, " οἱ πρὸς 
ὦ * 
cà καταφυγόντες, " τῶν χινδυνευόντων 
προστάτα θεομότατε. 
! Δ ? 7. NN ΡΤ *X o. 
Y- Δρομαίως, μάχαρ, ἀχούσας ^ vao. 
^ * "^ *- 
λούθησας καλοῦντος ^ τοῦ Χριστοῦ σε ἄχλι- 
F^ * "- ^v 4 b 
vüg, TOU ζωγρεῦσαι ἐν πλάνη ὄντας “πάντας 
* 4 ^ X ^ 
ἀνθοώπους ^ πρὸς ὁδὸν τὴν ἀπλανῆ, Φίλιππε 
3 / * ὃ " “ 1 ^v * , ^ 
αἀποστοὶλςξ" Ux τοῦτο σὲ ποιεῖ " ἐχλογῆς 
τ * E * 
σχεῦος ὄντως ᾿ χαὶ δοχεῖον σοφίας." πηγα- 
ζούσης ἐκ Πνεύματος αὐτοῦ, " καὶ προστάτην 
^ L4 x ^-— à / 
τῶν βοώντων * " τῶν χινόυνευύντων... 
! , 2 * , 
δ΄. Ἡνίχα δώδεχα θρόνοις  χαθήσι, σὺν 
-« » * ^ t ^a "^ * ΣΙ 
τῷ Κυρίῳ " τῶν φυλῶν τοῦ ἰσραὴλ T χατα- 
, , A E , * 
χρίνων τοὺς ἀπιστοῦντας, τότε, προστατα, 
n , , TE S 7e, *, » * 
τὸν Θεόν μοι εὐμενῆ, ^ Φίλιππε ἀπόστολε, 
M , / e NL. ὡ- ἢ 4 7 * 
τῷ αθλίῳ ὑμνῳδῷ " σοῦ boo ovt ποίει, 
e " ? E 2 , x ᾽ὔ E 
tux πάσης βασάνου " ἐχλυτοώσῃ τούς GE ἐκ 


- / 


-o0* Ἶ * 
τῆς duy fs ὑμνολογοῦντας, παυμάκαρ, 
τῶν χινδυνευάντων... 


3. δρομαίως pro veterum δρομάδην, — ζογρεῦσαι 
τοὺς 510 C. — πάντας add. — τοῦ zv. C, om. 2x. 

4. χαθήσηται sic C, favente Judith. VIII, 21, pro 
futuro classicis ignoto καθήσεται, -— χαταχοίνωγ- 


tium et clamanlium : « Α multis liberemur 
« angustiis, nos ad te confugientes, o peri- 
« clitantium defensor promptissime. » 


3. Cursim, beate, audila voce Christi te 
vocantis, secutus es eum, nil moratus, ad 
venandum ab errore omnes homines, ut re- 
deant in viam tutam, apostole Philippe; 
ideo te facit verum vas electionis ct arcam 
sapientie a Spiritu cjus manant, et patro- 
num clamantium : O in periculis calidis- 
sime defensor. 

4. Quando in duodecim thronis sedebis 
cum Domiuo, judicaturus sontes ex tribu- 
bus [srael, tunc, o patrone, fac Deum pro- 
pitium. misello mihi tuo melodo, Philippe 
apostole, ut ab omni supplicio eripiat eos 
qui ex animo le hymuilicant, beatissime, 
periclitantium defensor promptissime. 


ttc (81€) τοὺς ἀπίστους C, consulto fort, sensu plu- 
rali et. involuto. — ἐχλυτρώσητε τῶν σὲ ἐκ jug. 
δηνοληγαῦντα sic C. — Odarum adde fasciculo, si 
lubet, et ef. alterum de S. Theodoro poema p. 581. 


XXX. 


ODE IN S. BARTHOLOMJEUM. 


jr a 
& . Δεῦτε, πόθῳ σήμερον 
Βαρθολουιαῖον 
4 5f » 
ἐπαξίως ἄσμιασιν 
* / * 
ἀνευφημήσωμεν, πιστοὶ, 
ἐν χατανύζει χρχυγάζοντες 
Πρέσζευς, μάχαρ, 


σωθῆναι τὴν ποίωνην συν. 


XXX. S. Bartholomieum quanta. νον ΠΟ 
Theodorus Studita prosecutus fuerit, inzizni ar- 
gumento est oratio encomiastica, quam se«ulo IX 
primus latinam feeit Anastasius Bibliothecarius, 
edidit vero in lucem Daeherius Spicil. t. V, p. 123, 
et post eum Combefisius Bibl. conc. t. VII, p. 755; 
Bollan1. August. t. V, p. δΈ ; graece demum pri- 


V. 


1. Adeste, cum amore, hae die, 
Bartholomeum 
meritis canticis 
extollamus, fideles, 
corde masto clamantes : 
« Ora, beate, 
« ulsalvus sit grex tuus. » 


mus eruit Maius Bà, nov. t. IV, p. 118; Patrol. 
gr. t. XCIX, p. 790. Ex illo encomio brevis ode 
nostra, ut flosculus haud iuvenustus, erupit, 
nist prius floruerit; quem decerpsimus ex corsi- 
nlo, f. 147, emicante titulo : Μηνὶ ao 032670, xc, 
κονδάκχιον τοῦ ἁγίου Βαρθολομαίου τοῦ ἀποστόλου, 37 δ΄. 

1. lbid. πρὸς τό" Ἐπεφάνης σήμερον. Vid. p. 16. 

36 





502 


θ΄. ὡς πέλων μύστης τοῦ Χριστοῦ 

xo ὀπαδὸς εὐγνώμων, 

κἃ , 
Βαρθολομαῖε μακαρ; 
τὰ τούτον εἰς τὸ σῶμα 

» ' . Po 
στίγυιατα ἔχων; πρὸς τὸ φῶς 

“ , 

τῆς θ:ογνωσίας 
4 MN 4; « 
ἐφωδηγησας ).a2096 
τοὺς ὑπηχόήους ἅπαντας, 
μᾶλλον δὲ Αρμενίας γῆν ἅπχααν, 


/ N "T. 
σέξειν καὶ δοξάζειν 


τρισυπόστατον Τριάδα, 
ἀσύγχοτον, 

θεότητα μίαν " 

διὸ ἡ πᾶσα γῆ 

τελεῖ σου τὴν UV. 
εὐφροσύνως EV ᾧδαῖς 
χράζουσα πίστει" 
Éjov πρὸς Θεὺν 


φαιδροτάτην παῤῥησίαν, πρέσζευε... 


Y 
"E σου GOUX 
3 ," N 7 
ἐχθλύζει τὰς (40816, 
^ » m^ NON ὩΣ. , 
πληθὺν ἡ πᾶσαν ἐχδιώχει, ^ ὅθεν Giu maca ἡ 


^! e * 
Aeyzz Πνεύματος ὡς ὃν ^ τὸ θεαυ- 
' Tul εὐσεζῶς φουϊτῶσιν " 


* ον -» Ν / M 
χαὶ τῶν ὁσιυιιλλόνων Τὴν 


15 * πελεῖ σὴν ὑνήμαν, 457.101 M pA XX0y δὲ 
" ὡς ἀπὸ Πυργάνου Ὡ 
᾿ ἔφθασε * τὸ 
πέλαγος ALD "ἡ σὺν τῇ * Quz 
Àgpevías , " χαὶ εὐθὺς ὁ γειτνιῶν ὼ πόῤῥω 
μετέστη, ᾿ θαῦμα φούερύν: ἦ διὰ τοῦτο God 


X* " 
xTiGt;* — Πρέσζευε... 


τοῦ φθορέως λυτρωθεῖσα, " ὡς 


9 
* Oc ἐῤῥι 
ς ἐῤῥιῳ 


2. bid. πρὸς τό Τῇ Γαλιλαία J. 1. Multa in hisce 
sunilia occurrunt, ne de eedeut inclodo dubites. 
— στίγματα. Galat. IV, 17. — Ἀρμενίας. Fuse apo- 
stoli itinera describunt Bollaudiste, neque illi 
Armeniam omittunt l. 1. p. 30, n. 99, neque Theo- 
dorus in encomio apud Maium n. 3. 

3. Διπάρεως, 'Tillemontii male sanas cavillatio- 
nes liac de re Sollerius egregie dissolvit ]. 1. p. $0, 
sqq. — Πυργάνου, Suboscura melodi declarantur 
a panegyrico, cujus verba feliciter. extant in ul- 
ümis versiculis codicis unius valicani. Sed nota 
prius, idem Πυργάνον dici in menais Bvpyávov, 
rectius vero Βουλχάνον apud Theodorum, quem 
excipe ; Καὶ τὸ θαῦμα ἐξαίσιον " ἐπειδὴ τοίνυν ὁ χαλού- 


ANEPIGRAPHA. 


9. Cum Christi fueris interpres, 
unanimísque socius, 
beate Bartholomae, 
cjus in tuo corpore 
stigmata ferens, ad lucem 
divin: scientie 
deduxisti populos 
cunctos te auscultantes, 
in primis omnem Armeniam, 
ut colant et celebrent 
trium personarum Triadem, 
inconfusam, 
unam deitatem; 
ideo omnis terra 
tuam recolit memoriam, 
cum lztis odis 
clamans in fide : 
« Tu qui apud Deum habes 
« splendidam fiduciam, ora... 


3. Corpus tuum, Spiritus sacrum illud 
vas, piis cultoribus tuis sanationes effun- 
dit, et demonum cunctam turmam expellit; 
unde omnis terra tuam memoriam carini- 
nibus celebrat, sed inprimis insula Lipa- 
rensis, ulpote qua per te ab infesto Vul- 
cano liberata est, quando cursu cquora 56" 
cans, exuviarum arca ab Armenia ejecta esl 
in littus, ac subito mons vicinus procul 
translatus est, proh formidandum prodi- 
gium ! Ideo clamat omnis creatio : Ora... 


μένος Βουλχάνος 2j έκολλος ὧν σχεδὸν τῇ νήσῳ, βλαπτι- 
χὸς ὑπῆρχεν τοῖς περιοίκοις, ἀπῶστο ἀορασίᾳ καὶ οἷον 
ἀποσυρεὶς ὑπεξέστη͵, σταδίους ἕπτα πρὸς πόντον. Huc 
usque cod. vaticanus 1980, quem sic Maius inter- 
vretatur: « Ingens miraculum contigit: nam cuni 
Vulcanus, ut appellant, pene insule contiguus, 
inculis damno esset, invisibili recessu, quasi per- 
tractus, stadiis septem in pelagus se subduxit. ? 
Inde Maius preter morem audacius aliquid, sed 
modeste tentavit, ac vix monito lectore, ingenten 
Theodori paginam, in codice vaticano deficien- 
tem, graece restituit, sola ductus interpretis Àna- 
stasii barbarie, quo nemo, ut recte habet Maius, 
obscurior et horridior est. f. τὸ T. ὄρος. 





-- 





XXXI. IN S. LEONEM CATANENSEM. 563 


à". ἧς ἀνεδείχθης εὐσεδῶς " διδασκαλος 
xxi κῆρυξ, * Βαρθολομαῖε, μύστα ἔ τῶν 
θείων μυστηρίων, " πίστεως χράτυνον θε- 
σμοὺς, * καὶ τοὺς βασιλείᾳ Ἐχαθοπλίζων πρὸς 
ἐχθροὺς, τ δυνάμωσον εὐκταίαις σου, * ὑπο- 
τάσσων τὰ φῦλα τὰ βάρβαρα - " τοῦτον δὲ 
λαόν σου, * ὃν ἐδίδαξας σεπτοῖς σου * δι- 
δάγυαοι, * περισχέπων σῶσον, ἢ χαἀμὲ τὸν 
ὑμνῳδὸν ἢ τὸν σὸν ῥῦσαι πάσης ἢ ἁμαρτίας, 
καὶ πρὸς φῶς * cfc μετανοίας * ἴθυνον, 
σοφὲ, * iva βοῶμέν cot πάντες. " IIpé- 
σθευε. ... 


&. touc ἐν fac. C. f, βασιλείας. — εὐχτίαις sic C 
tertio, cf. supra XXVII, XXVIII. — τούτοις δὲ τὸν 


4. Fidei cujus palam magister et przeco 
fuisti, Bartholomze, initiator divinorum 
mysteriorum, confirma sacras leges, et cun- 
ctos imperii cives armis accingens adversus 
hostes, corrobora eos precibus tuis, subjice 
barbarorum tribus; et protegens hunc po- 
pulum, tuis sacris imbutum doctrinis, sal- 
vum fac eum, meque tuum hymnodum erue 
ab omni peccato, et ad lucem poenitentia 
dirige, o sapiens, ut clamemus tibi omnes : 
€ Ora, beate, ut grex tuus salvus sit. » 


δὲ λαόν cov C. — Nec plura fortasse odaria pri- 
scorum melodorum sunt. 


XXXI. 
ODE IN S. LEONEM CATANENSEM. 


E 
α. Τῶν θαυμάτων τὴν χάριν 
« ὃ ? 
ὡς δὲ ἐγμένος, 
mop Op stg τοῖς πόθῳ 
σοὶ προσιοῦσιν 
ἐχ τῆς σοροῦ τῶν λειψανων Gov, cu, 
χαὶ τὰς ἰάσεις ἐκπέμπεις ἑχάστοτε, 
Aéov μάκαρ ἱερώτατε᾽ 
διὸ ὑπὲρ ἡμῶν 
δυσώπει τὸν Κύριον. 
! — t€ 
p. ὥσπερ χρέος, τῷ ὁσίῳ 
προσενέγκωμεν τὸν ὕμινον; 
* »!: 
ἐπαζίως Λέοντα 
τὸν πανιερὸν χαταστέφοντες" 
9:076 ἅπαντες ὁναδὸν 
φιλέορτοι ἐπαγαλλόμιενοι " 
3 N 3 - 
αὐτὸς ἀληθῶς 
ix τῆς Ῥαῤβέννης ἀνέτειλε " 
Κατάνη αὐτὸν 


XXXI. Aut Studita aliquis est, aut si melodus 
Siculus forte habeatur, Studitarum sane alumnus 
erit, totus ab ore magistri pendens. S. Leo Cata- 
nensis colitur a Grecis die XX februarii, ut fert 
corsin. f. 6$ : Μηνὶ oc6p. x' κονδάχιον τοῦ ἁγίου Mov- 
τος ἐπισχόπου Κατάνης, φέρον ἀχροστιχίδα - ὠδὴ, ἦγ. 


1. Prodigiorum charisma 
quum acceperis, 
ubertim effundis in fideles 
ad te accedentes, 
ex arca tuarum exuviarum, o sancte, 
unde quotidie spargis sanationes, 
beate Leo sacratissime : 
ideo propter nos 
exora Dominum. 
2, Ut debitum, justo 
decernamus hymnum, 
corona qua dignus est, 
Leonem sacratissimum redimentes ; 
adeste omnes turbatim, 
festorum amici l:x:tabundi. 
Hic vere 
a Ravenna illuxit; 
quem Catana 


β΄. Floruit S. Leo eirca annum' 780, cujus acta 
Bollandus recensuit ad diem 20 februarii, t. III, 
p. 226. 


1. Ibid. πρὸς τό * Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, — ὡς δεδειγ- 


μένος C. 
2, Ibid. πρὸς τό" Τὸν φωστῆρα. 





τ. ἃ 
3 ST 
| -—m m EE 


5064 

/ ΝΜ * »» " 

δέχεται ὄντως ὡς ἄξιον 
P 4 / " 

αὐτῆς τὸν θρόνον κατεχοσμσε; 
στηρίζων τοὺς ἐπάδοντας " 
Χριστὸν ὑπὲρ ἡμῶν 
ἀπαύστως ἱκέτευε. 


r x , - / * wt 7 
y. Δεῦτε πάντες τῷ τεμένει τοῦ ὁσίου 


T ἢ ,ὔ * -— Ly * 
νῦν iv πόθῳ, ἢ τῶν θαυμάτων παρογᾶς 
, ’ » (6 "c z * / “ € 
ἀρυόμενοι, ἄκος λαζετε θρύει. πᾶσιν ὡς 


ἀληθῶς * ἰάματα, ὡς ἀφθονόπλουτα " i 


αἵματος ῥύσιν ἐξήρανε, " 


αὐτὸς 


* 


γυναικὸς χαὶ 
7 e * M 7 e 4 * 
πάντας πιοτῶς TUUS προσιόντας ὁωννυεται, 

: , N , ' S Ἐν Ν “2 Ἢ 
ὡς εἰληφὼς χάριν παρὰ Θεοῦ ἀρδεύειν τοὺς 
5 ^N * / 

éndóovraq*  Χοιστόν... 

! M , E $5 € x* 

à. ρθης, μάκαρ, πρὸς τὸ ὕψος ^ ἄνα- 
Θάσεως τῆς θείας, ^ καὶ Χριστῷ μετ᾽ ἀγγέ- 
3c / / » 
λων ἱερέων τὲ παριστάμενος; a ἔχεις πάντοτε 
' N ς ς / M ^ C 
πρὸς αὐτὸν παῤῥησίαν QXpav, θαυμάσιε" i 
A ADEM M x 2: Mm M / 
μὴ παύσῃ, σοφὲ, " ἐχλιπαρῶν τὸν φιλάνθρω- 

* -- t e^. * “Ὁ 
πον * δοθῆναι ἡνῖν ^ τῶν ἐπταισμένων τὴν 
v * * ^ ^ 
ἄφεσιν, εἰρήνην τε πᾶσι τοῖς πέρασι, 

n 1 JAEN s 96 Ν € 
φυλάττων τοὺς ἑπαδόντας Χριστὸν ὑπὲρ 
«. ^ δὲ 

ἡμιῶν δυσώπει, πανόλθιε. 


3. παρογὰς θχυμ, C. — &20ovór.).outa tolum est de 
novo Theodori penu. 


ANEPIGRAPHA. 


ut vere dignum recepit, 
cujus thronum adornavit, 
confirmans decaniantes : 

« Christum pro nobis 

« semper exora supplex. » 


3. Nunc adeste omnes in templo pontificis 
justi cum amore; largitiones miraculorum 
adepti, sumite medelam; pluit nimirum 
omnibus imber sanatienum copiosissimus. 
Ipse mulieris fluxum sanguineum exsiccavit, 
omnesque cum fide accedentes roborat, ut 
qui gratiam a Deo recepit irrigandi canen- 
tes : Christum... 

4. Elevatus es, beate, ad sublimem dei- 
fice ascensionis gradum, el coram Chrislo 
astans cum angelis οἱ pontilicibus, summam 
apud eum auctoritatem servas, mirabilis vit: 
ne desinas, o sapiens, supplicare clemen- 
tissimo, ut concedat veniam peccatorum, 
pacemque omnibus finibus, custodiens 008 
qui canunt ; « Christum pro nobis semper 
« exora, fortunatissime. » 


ἀ, παῤῥησίαν. Idem fere in omnibus Theodori 
carminibus. — Rectius μετ᾽ ἀγγ. Χριστῷ 


XX XII. 


ODE IN S. DANIELEM STYLITAM. 


L 
΄ ὡς προγνώστης τῶν ὅλων, ὁ Κύριος Ὡ 
τοῦ σοφοῦ Δανιήλ σε ὁμιώνυμον * χαὶ ὁμότρο- 
πον, πάτερ; ἀνέδειξεν * ἢ χαὶ γὰρ οἷα ἐκεῖνος, 
τὰ πόῤῥωθεν * διχγινώσχειν κατηξίωσαι, T 
καὶ προλέγειν μέλλοντα πρὶν γίνεσθαι πὰ 


α 
β΄. ü φδὴ óuT aod... 
Y 


XXXII. Ad taurinensem codicem transimus, in 
quo S. Josephus hymnographus inhabitat, cui 
hiec et sequentia facile tribuam, partim in editis 
menieis asservata, in quibus notatu dignum est, 
insertum esse hoc κονδάχιον in canonem Josepho 


1. Men. Dec. XI ed. ven. p. 81. 

2. Ibid. 

3. Omnium rerum quum presagus sil Do- 
minus, similem te sapienti Danieli nomine 


fccit et moribus, o pater ; ut enim ille, sic 


tu meruisti longe futura prospicere, even 
turaque praedicere antequam fiant: tecum 


diserte aszcribendum, qui incipit : Ὕμνοις ἀνευγη" 
μῆσαι μέλλοντι. 

4, 2. πρὸς τό: Ὡς ἀπαρχάς, ἦχ. πλὸ.» ium αὐτὸ; 
μόνος, οἴ. p. &*, 100. 

3. τὰ μέλλοντα πρὶν γενήσεσθαι T. 








ETE 


XXXHI. IN S, PATAPIUM. $65 


/ 4 , , X* a 
χάρις γάρ σοι ἡ θεία συνέπραττεν, " ἣν 
λαδὼν ἀλαθῶς ἐχομίσω, σοφὲ, " φῶς τῆς 
γνώσεως. 

δ΄. Δρό δικὸν ἐξετέλεσας, ἢ οὐδ᾽ ὃ 
. Δρόμον μοναδιχὸν ἐξετέλεσας, ^ οὐδ᾽ ὅ- 


. * 3 1 * ? ^ 
λως ἐστράφης εἰς τὰ ὄπισθεν, ἀλλὰ μᾶλλον 


.-" 4 E". X 0» “ , 
ἀεὶ πρὸς τὰ ἔυπροσθεν " ἀποστολιχῶς ἀπεὺ.- 


τεινόμενος , * τὸν εὐεργέτην χαθιχέτευες * 
χατευθῦναι τὰ σὰ διαθήμα τα, xal παγίδων 
τοῦ Βελίαρ λυτρώσασθαι, " ὧν ῥυσθεὶς ἐκ 
Θεοῦ ἐκομίσω; σοφὲ, " φῶς τῆς γνώσεως. 


Á. xal οὐδ᾽ ὅλως T. — ὄπισθεν, Phil. HI, 44, — 
διαῦ, bote T, — λυτρωσ, s: T. — f. trop. 5 excidit, 


enim divina gratia operis socia erat, qua ac- 
cepla, vere adeptus es, o sapiens , lumen 
scientias. ; 

4. Vit:e solitaris&e cursum exegisti, ac mi- 
nime ad posteriora reversus es, sed magis 
ac magis juxta Apostolum, ad anteriora ni- 
tens, munificum Dominum orabas ut diri- 
geret gressus tuos, teque a Belialis laqueo 
eriperet, a quo exemptus, libi divinum 
comparavisti, o sapiens, lumen scientic. 


ut in seqq. — Floruit Stylita noster in exeunte 
sec, V, haud procul a CP. 


XXXIII. 
ODE IN S. PATAPIUM. 


! 
α. Τὸν ναόν. 
I « 
B. Ἡ σορός cc». 
! 1 " X 5 * 7 ὃ ὕ 
Y: Ὡς ποτε Ἰσραὴλ ^ ἐξ Αἰγύπτου διέ- 
* ε φάω ftue * δ 
quysv, " ὁδηγοῦντος Θεοῦ, " οὕτως x«i σὺ, 
* , Lo 3 ^ * “Ὁ y 
Πατάπιε, " ἐχεῖθεν ἐξῆλθες, ^ xot τῇ Βυζαν- 
* ^ ^ i] : 
τίδι δῶρον ἐδόθης * θεῖον xai ἄυνιωμον, E 
, e ^^ ? X 
πάτερ ἡμῶν ὅσιε " πρεσθευτὴν γάρ σε ii 
πλούσιοι ὁμοῦ * xxi οἱ 
^ , / * 4 Em bI 4, 
τῶν ἀοράτων “ ἐχθρῶν τὴν πλά- 
* 4 lend me * /, 
νὴν ^ ὑπερνιχῶμιεν κραταιῶς ^ xai WXTUGJ00- 
, ΄-ῳ * * ^ ΚΖ» * 7 “- 
μὲν αὐτῶν" " διὰ τοῦτο ἀξίως ^ σὲ ὑμνοῦ- 
N ^, ^, DL 
μεν" σὺ γὰρ πάντων ἢ προστάτης (Un, 
Πατάπιε 66i. 


πάντοτε ἔχοντες 
πενόμενοι, * 


! hl 4 ^s X 
ὃ. Δωρεὰν ἐκ Θεοῦ ἢ εἰληφὼς τὰ γχαρί- 
ἃς N ^v ^ , : 
σψατα, δωρεὰν τοῖς ἐν γῇ καταπέμπεις 
ἊΝ "a Y , * 
καὶ σώϊεις τὸν χόσμον, " llz- 
τάπιε πάτερ' ἢ 


. v 
τὴν UXOW, 
δέ 7 * 
ἔγεται γᾶρ σε 


ὁ ὑπερ- 
ud * $ ν e , 
ἄγαθος " αὐτὸν ἱχετεύοντα᾽ 


τὰ * 
9t06y Yao, 
ià » M * 9 ’ x , ^ * 
GLÓEV τασχαιτήνατα πάντοτε πληροῦν’ 

e 0r H , .oX* ' 3; * 1 
ὑπάρχεις γὰρ αὐτοῦ " πιστὺς OlXÉTZG ^ Xl 

^ E ΄ * 
φίλος μέγας, " μύστης τε πάλιν ἀψευδὴς, 
EISE / £o. WS n “ 4» * 
καὶ οἰχονόμος θαυμαστός " ^ διὰ τοῦτο ἀξίως 

A ^^ * 
σὲ ὑμνοῦγιεν * σὺ γὰρ πάντων... 

XXXIII. Extat in taurin. f. 27, in menzis vero 


annexum habet Theophanis canonem. 
J. Juxta hirmum Romani [ τὴν ᾿Εδέμ. — f. σὲ 


1. Men. Dec. VIII, p. 53. 

2. Ibid. , 

3. Ut olim Israel ab 7Egypto fugit , duce 
Deo, ita et tu, o Patapie, inde exivisti, ur- 
bique Byzantin:e donum datus es sacrum et 
intaminatum , noster venerande pater : nos 
enim te patronum omni tempore habentes, - 
divites una et inopes, invisibilium hostium 
fraudes fortiter superamus, eisque prava- 
lemus; ideo meritis te hymnis colimus, 
cunctorum enim effectus es palronus, Pa- 
tapie sancte. 


4. À Deo quum gratis accepisti charis- 
mata, gratis sanationem ad terrigenas mittis, 
salvasque mundum, Palapie pater; le enim 
summe bonus recipit supplicantem ; solet 
enim, solet tuas preces constanter implere; 
fidelis enim ejus es famulus, prestansque 
amicus, quin interpres veridicus, slupen- 
dusque economus. [460 meritis te hymnis 
colimus... 


πρεσθύτην γάρ. — Simili rerum serie incipit prima 
canonis ode Theophanis. 
&. δωρεάν, Matth, X, 8. — παντ. πληροῖν T. 





966 


ANEPIGRAPHA. 


XXXIV. 
ODE IN S. CHRYSOSTOMUM. 


! D 
a. Ηὐφρανθη... 
I * ^ e “ » 
β. H λαμπας ἡ τῶν ἔργων μου 
i , 
νὴ πέφυχεν, * Ἰωάννη Χρυσόστομε᾽ 
δειλιῶ πρὸς ὑπάντησιν ^ τοῦ σεπτοῦ σου 
* ἀλλ᾽ αὐτὸς με ὁδήγησον, ἢ 
* μετανοίας παρέ- 


* 
στυ- 
χαὶ 
, 
σκήνους " χαὶ 
i] [4 
τὰς τρίόους μου εὔθυνον, 
* e , Ὁ νων 
ὡς αὐτῆς χῆ- 


fov μοι χαιρὸν; πανάγιε, 

ουξ ἔνθεος, " xai τῶν παθῶν μου " τῶν πο- 
» τς 

λυτοόπων " κατεύνασον τὴν ζάλην, τῶν 


παγίδων τοῦ Βελίαρ i üpaprdous με, εἰς 

ἕλος * σωζόμενος, ὅπως ^ ὑμνῷῶ δου αξίως * 
τὴν ἔνδοξον ἐπάνοδον , ὡς πρὶν χαὶ τὴν 
χοίμησιν ui πρεπόντως τετίμηχα, i παμμάκαρ 
Χρυσόστομε. : 
| Y. ὦ τῆς σῆς ἀγαθότη τος, ^ 
τε " καὶ ἀγάπης, ἧς ἔσχηκας ^ πρὸς πάντας, 
πάτερ παγχόσμιε" " ὡς ποιμὴν γὰρ πέλων ᾿ 
ἀληθὴς καὶ οὐ μίσθιος, " τὴν ψυχτίν σου προ- 
ἔθηχας ἢ ὑπὲρ τῶν προδάτων σου, " καὶ οὐχ 
ἐξέφυγες, ἢ * Mxoc 
ἁρπάζων " καὶ χατεσθίων * δοσοιγα ἀπιστίας" " 
ἀλλὰ τῇ σῇ βακτηρία " ἀπεδίωξας Τοῦτον. li 
ἔνδον τῆς αὐλῆς σου " ἀθροίσας τὴν f ποίμνην " 
χαὶ τοῦ Χριστοῦ τῷ αἵματι ^ σφραγίσας, ἀνά- 
λωτὸν " αὐτὴν διετήρησας, " πάυμακαρ 
Χρυσόστομε. 

BAT Es Hn; οὖν ὑπερόριος, ^ ὁ τὴν 
ἅπασαν " γῆν φαιδρύνας διδάγμασιν, " χαὶ 


’ 
συυςπαθείας 


ὅπως aded λυυ ήνηται 


XXXIV. Corsin. f. 52, extat hoc breve poema, 
cum altero ampliore, quod supra dedimus p. 358. 
Tertium preterea suo locó reservatum, pertinet 
ad ejusdem Chrysostomi τὴν χοίμησιν. Tria esse 
unius melodi efficitur primo ode nostre tropario, 
ubi se χοίμησιν cecinisse poeta testatur, cujus qui- 
dem hic nomen deest, haud magis vero latet in 
Jl? sub epigraphe τοῦ ἀσώτον, quam in tertio sub 
insolenti acrostichide νοῦν σπανὸς mente paucus : 
sic enim se prodit Theodorus. Cf. Prolegom. 

4. xovb. εἷς τὴν ἐπάνοδον τοῦ Χρυσοστόμου, φερ. 
dxp. 5j φδὴ, ἦχ. δ΄, πρὸς τό" Χορὸς ἀγγελιχὸς, vid. 


1. Menzor. Januar. XXVII, p. 205. 

2. Messta est Jampas operum meorum, 
Chrysostome Joannes, ac paveo ad occur- 
sum augusti corporis tui : sed tu meus 
esto duclor, measque dirige semitas, ac 
mihi concede tempus poenitentim, cujus 
quippe fuisti przeco divinus; tum affectuum 
meorum multiplicum fac quiescere procel- 
lam, Belialis a cassibus eripiens me, inco- 
lumem usque in finem servans, ut dignis 
recolam hymnis tuum gloriosum reditum, 
sicut prius tuam, ut decuit, nobilitavi dor- 
mitionem, beatissime Chrysostome. 


3. Quanta est tua mansuetudo, benignitas 
et charitas erga omnes, o memorande pater! 
Etenim ut pastor verus, non vero mercena- 
rius, animam tuam posuisti pro ovibus tuis, 
neque fugisti, neu lupus rapax ovile deva- 
Staret, dentibusque infidelitatis devoraret. 
Sed tuo pedo eum fugavisti , intra sepfa gre- 
gem colligens, quem Christi sanguine ut 
sigillo notans, incolumem servasti, o bea- 
tissime Chrysostome. 


4. 5. Actus es ergo in exilium, tu qui 
omnem terram doctrinis illustrasti, et in 


p. 28. Mensa habent 1 et 2 trop. 

Ὡ, πρὸς τό “ Τὸ φόδερον, cum hac varietate ut 
v. 1 sit octosyll. hexasyllabus est v. 9 ut in p. 36, 
432, 455, 604. — V. 3 om. C. — τοῦ ἱεροῦ edd. — 
τὰς post xa om. rom. ven. vett. — τρίδους po 
rom. — τὴν ante ζάλην om. edd. — xa τῶν π᾿ iid. 
— ἀφαρπάσῃς C. cf. XXXII, &. — σῶσον με ὅπως edd. 
— τὴν θείαν iid, — τολμήσας ἐδόξασα x. 4p. iid. 

3. ποίμην. Jo. X, 41. — τούτων C, omissa Una 
syll. 

ὃ. οὐ γὰρ τάφ. C. — ox. δυνάστε C. — in fine 
Ἰωάννης Χρυσόστομος. 


XXXV. IN S. EUTYGHIUM CP. $61 


ἐν χρυπτῷ ἐγελειηδενθει ἔλαμπες τῷ 
χόσμῳ , ὡς ἐπ᾽ ὄρους ἱστάμενος T 
χρυσεπώνυμιε * " οὐ τάφος χατίσχυσεν ? éva- 
ποχλεῖσαί σου τὰ τῶν λόγων ^y. ἤματα, 

βάλλον δὲ πλέον " συνεχαλεῖτο " πρὸς πόθον 
cou τοὺς πάντας, ἢ ἀοράτως ἀναχραῖ, ων * 
xai βοῶν ἀνεχφωνήέτως ' * Ἐν δον μον ὑπάο- 
χει dE ἀῤῥδητος πλοῦτος " * εἰ βούλεσθε, 
σπευδάσατε, " δυνάσται xai πένητες, ^ καὶ 


^» 3 * 
τοῦτον ἀρύσασθε, Ἰωάννην Χρυσόστομον. 


ἀρετῶν, 


abscondito elausus, orbi lucebas, tanquam 
virtutum in monte positus, tu vir nomine 
aureus. Ncc sepulcrum valuit occludeve ser- 
monum íiuorum fragores; immo magis ad 
te amandum provocabat omnes, invisibili 
sono et voce tacita clamans : « Intus mihi 
« est absconditus thesaurus : si volueritis, 
« properate, potentes et pauperes, ad il- 
«lum effodiendum, Joannem Chrysosto- 
« mur. » 


XXXV. 
ODE IN S. EUTYCHIUM CP. 


α΄... Bee ποιμένα, ἢ μέγιστον λει- 
τουργὸν * xoi διδάσχαλον τίμιον, * xa ἐλα- 
τῆρα αἱρέσεων * πρεοδεύει Κυρίῳ ὑπὲρ 
πάντων TL ev. 
Y- ὥσπερ μον: ἀνέτειλας, πάτερ, * ἐκ 
τῆς Φρυγίων χώρας, i Xt TG Ts QV φαιδρῶς" 
μέχοι τερμάτων, ἀοίδιμε ἢ] loue ξὐηνωναὺ γὰρ 
τοῦ μεγάλου * xai σε οασμ. (QU ἄναχτος ἐν τοῖς 
χρόνοις, ^ ἀρχιξβεῦν * ἀνεδείχθης καὶ Ῥώμης 
διδάσχαλος, ἢ  δογμά ἄτων χαὶ τῶν θαυμάτων ἢ ; 
λαμπηδόσιν αὐτὴν κατεπλούτησας, * Ejzó Vit 
ἀξιόθεε, " ὅθεν πάντες συμφώνως προσπίπτο- 
μεν" ἢ πρεσθεύει... 
δ΄. Δαυιδικῶς ἡμέραν χαὶ νύχτα ἢ με- 
λῳδῶν, θείοις λόγοις * xai διδάσκων λαοὺς, ἢ 
τὴν ποίμνην πᾶσαν ἐφώτισας, * πιστοῖς ὁρ- 
θοδόξοις καταγγέλλων * τοῦ Κυρίου ἀφρα- 
στον οἰχονομίαν * * χαταπλουτῶν ἡ xai χη- 
ρούττων, ἔλαύνεις αἱρέσεων * χαχίαν, θύελλαν 
ὥσπερ, ' τῆς Χριστοῦ ἐχχλησίας, Εῤτύχιε, T 
μεθ᾽ ἧς ἀγάλλη ἐν πνεύματι, * εἰς τὰς ἄνω 
χορείας γηθόμενος, * πρεσδεύων.... 
s. ἢ βασιλὶς τῶν πόλεων ἅμα * ἃ νέα 


XXXV. Cum ante fol. 103 cod. taurin. excide- 
rint paginz quatuor, hic fere duo trop. deside- 
rantur. Quz tamen supersunt , sapiunt purum pu- 
tum Josephum. Theophanis tamen canon est, sed 
condacio destitutus, in die 6 april. qua S. colitur. 

3. Juxta hirmum τράνωσον, cseteris in seculo IX 


, 


1.... 9... pastorem, summum ministrum 
ac magistrum eximium , et h:ereseon flagel- 
lum; orat supplex Dominum pro nobis om- 
nibus. 

3. UL sidus ortus es, paler, e Phrygio 
tractu, illustrans splendide ultimos fines, 
gloriose. Sub magni enim et augusti regis 
Justiniani temporibus, ponlifex, extitisli 
Rom:e magister, eamque dogmatum et mi- 
raculorum ditasti fulgoribus, Eulychi, Deo 
digne, unde omnes una voce proni clama- 
mus : Orat supplex... 


&. Die ac nocte davidicos modulatus hy- 
mnos, populosque divinitus docens, omnem 
gregem illustrasti, orthodoxis fidelibus pre- 
dicans Domini ineffabilem ceconomiam; sic 
dum thesaurizas simul ac concionaris, tol- 
lis hiereseon nequitiam, ut procellam, ab 
Ecclesia Christi, quacum lelaris in spiritu, 
exultans in supernis choreis, orans... 


^ 


5. Regina urbium, hzc nova Roma te sa- 


frequentiorem. — Cf. Bolland. April. t. I, p. 547. 
4. τοῖς ὀρθοδόξοις T. — τὴν ἄφραστον olx. T. — 
ὥσπερ θυέλλην sic T. — μεθ᾽ ὧν ἀγάλλει T. 
5. ἐγχαυγωμ. cum accus. eo magis nota, quo 
minus rhythmo dativus obstitisset. Cf. XXXVI, 
tr. 6. πολυτίμιον T. 


" E Rr αἱ... — — 


κει 


Y! 


δεν, μπῶ) «ὦ, ἀν. MES CES CEST 


ὅ68 


* ’ 
ἣν ^ χατέχουσα 
* ? «ῳ 
τὰς ἀρετάς σου χαὶ τοὺς ἀγῶ- 


οὖσα Ῥώμη ἢ ἡ σὲ ποιμένα σεπτ 
ἐπαγάλλεται, 
νας) 

υἕνη 
κόσιλον τίμιον, * 


T τοὺς TEE χαὶ πόνους εἰ ἐλὐχῶς 


χαὶ σειμνυνουκένη ὡς 


Α / 
τὰ θρζση τῶν iow ay t 


μυστικῶς 
ι 


Nass 
χαὶ αἱρέσεων τοέπεται ἅπαντα, Ἐὐτύχιει U.£- 
γαλώνυμε, "ey γὰρ ἐν παῤῥησίᾳ παρίστασαι, 2 


2 " 


ANEPIGRAPHA. 


crum pontificem habens, jubilat, jaciatque 
virtutes tuas et certamina et sudores el 
labores, quo mystico superba ornatu, velut 
pretioso decore, omnem everlüit arrogan- 
tiam prave opinanlium et hzrelicorum, 0 
magni nominis Eulychi; tu enim fiducia 
plenus stas, orans Dominum pro omnibus 
nobis. 


XXXVI. 
DE 5. ANANIA. 


I. 


α΄. ὃ iv πρεσθείαις 
θερμότατος ἀντι im ro, 
χαὶ τοῖς αἰτοῦσι 
ταχύτατα ὑπαχηύων, 
δέξχι τὴν δέησιν, ley ἡμῶν, 
[xai τὸν Χριστὸν δυσώπει 
τοῦ ἐλεῆσαι] ἡμᾶς, 
ὁ θαύμασι λάρτρύναξ ἐς πέρια. 
β΄. 'Tà φωτισυῷ [τῆς Des σοὺ 
ἐχχαθάρας, σωτήρ μου], 
τὴν ἀχλὺν [τῆς A: 
χαρδίας τε χαὶ τὴν πήρωσιν] 


XXXVI. I. Aut Eliam nostrum, ab igneo curru 
reducem , habemus, aut sallcm summum mcelo- 
dum, qui paulo ante crucis triumphum, sub He- 
raclio ex Persis relatum, cecinit. Ne ad Romanum 
eamus, przeter Saracenos hic memoratos, obstat 
pompa quedam orientalis, majestasque potius 
antistitis quam diaconi; spirat przeterea. gregis 
Palestiut manifesta soliicitudo, et civica. prope- 
modum in Damascenum apostolum veneratio, 
Eliam denique produnt carminis impetus, ex arte 
dithyrambi incomposita series, homerica etiam 
ἔγῳρασις, {185 Romano minus ostentatur. Sed ecce 
incidimus in primas corsinii pagellas, partim 
Jaceras, partim madore ct mucore evanidas ; vix 
tamen e ruinis tenebrisque unum emer-it mihi 
troparium, cum exsurrexi totus οἱ ingemui. 
Grande mirabar opus, cujus ne caput quidem 
incolume cernerem, nisi vulneribus medelam me- 
n:a attulissent. Innumera videuncinulis reducta, 
qui ab editis tantum in procemium recepta sunt. 


1. Tu qui suffragiis 
impigerrimus defensor es, 
iuosque supplices 
cilissime exaudis, 
accipe vota nostra, Anania, 
et Christum fac propitium, 
ut noslri misereatur, 
tu prodigiis illustrans occidua. 
2. Luce tuorum splendorum 
quum emundasti, salvator meus, 
cordis mei nebulam 
οἱ ceiecitatem, 


Frontispicium quoddam superest in corsin. f. 2: 
χονδάχιον τοῦ ἁγίου Ἀνανίου, ἦχ. β΄, φέρον ἀχροστι- 
χίδα * Τῷ ἱερομύστη. 

1. Ibid. πρὸς τό’ Τὴν ἐν πρεσθείαις, v. p. 527. — 
εἰσακούων rom. ἐλέησον οἱ ἅπαντας C, rom. — fj 
τὸν μόνον ἁγίοις (f. ἐν ἁγίοις) δοξαζόμενον ven. — ὁ 
θαύμασιν λαμπρύνας τὰ ἑσπέρια rom. obluctante metro 
nolissimo, qui etiam in ephymnio postulat ὁ θαύ- 
μασι λαμπρύνας ἑσπέρια, Quod superest ideo placel, 
quia preter ludum melodis gratum inter lumen et 
occidua, fortasse alluditur sive ad Pauli in remoto 
Occidente apostolatum , sive ad cultum Anani? 
inter Occiduos celebrem, puta in Hispania et Ita- 
lia, tum in Urbe, ubi S. Pauli basilica etiam nunc 
inter pretiosissima χειμήλια veneratur heroicum 
discipuli capul, qui Apostolum baptizavit. Colitur 
apud Grecos die 1 octobr. apud Latinos die 78" 
nuar. XX, ac si martyrium subierit ipso die quo 
olim Paulum baptismo tinxerat. 

2. πρὸς τό" Τράνωσον, — τε post καρδίας add. — 


XXXVI. DE S. ANANIA. 569 


δίδου μοι λόγον [ἀνευφηψιῆσαι 
καθαρῷ συνειδότι τοῦ ἀποστόλου 
τὰς [θεαυγεῖς 

ἀρετὰς καὶ τοὺς ἄθλους τοῦ μάΪχαρος" 
πηγὴ γὰρ σὺ [εἶ σοφίας 

xai δοτὴρ ἀγαθὸς »ὦ πολυεύσπλαγ χνε, ] 
διὸ | τρανώσας τὴν γλῶτταν μου, 
τὸν ἐφύ[μινιον ὕμνον μου πρόσδεξαι, 
ὁ θαύμασι λαυπρύνας ἐσπέρια. 


γ΄. ὥφθη Χριστὸς τῷ ἀθραὰυ. [πάλαι ἢ 
ἐν τῇ δρυΐ τῇ Maybe ii καὶ φωνὴν ἐπαφεὶς ἢ 
τὸν πατριάργην ἐδόξασεν * ^ vOv, πάνσοφε, 
σοὶ προσομιλήσας, ἢ καὶ ἐν τῇ Δαμασχῷ 
προσανα] φωνήσας, * ἔχρισε σὲ Y ἱερέα σοφὸν 
xai ἀπόστολον ^ τοῦ Παύλου κοσμῆσαι φρέ- 
νας, ἢ χαὶ φωτίσαι ὀμυΐτων τὴν πήρωσιν, ἢ 
ὅπως σοφίση τοὺς ἐπὶ γῆς τοῦ λατρεύειν 
[τῷ] Ape εἰλιχρινῶς , * 6 θχύμασι λαυ.- 
πρύνας ἑσπέοια. 
à. ἴσγυσας φρένας τοῦ ἀντιπάλου," * Àva- 
μὴ γανᾶς τε αὐτοῦ T πεπά- 


* θυμῷ ἀγρίῳ τὸν λυ- 


νία, αἰσχῦναι; 
τῆχας καὶ χατέαξας" 
“ * x E ὃ 4 ε ὃ , 

μεῶνα — xx σοῦ ὀιεγεῖρας ὁ d 

Λουκιανὸν " τὸν ἀτίθασσον θῆραι παοώτρυ- 

* 

νεν, " καὶ σάρχα cou ξέων μένει; τοῖς βου- 

νευροῖς [αὐτὴν ἰλιγγίασεν᾽᾿" ἣν Tope πίονι 
ἤθλησας " xai ἀπέλαδες στέφος οὐράνιον, 

ὁ θαύμασι λαμπρύνας ἑσπέρια. 

! Ε , ^ à δόξ ? * E 

&. Ev οὐρᾶνοῖς εὐόξαται, πατέρ, ' Χαὶ 
* x ; 

ἐπὶ γῆς εὐχλεῶς ἀγυμνεῖται ἡ σὴ 7 πανέν- 
* y n 

τιμος ὑνημη à ὅσιε" " ἐν y? γὰρ, Avaya, 
πολεύων ^ οὐρανοὺς ἐνεράτευσας, ÜsoxZ out: 

ἔνθ ιν X » “΄, led pA * 
ἐνθα καὶ νῦν ' αὐλιίομενος, πᾶσι προϊστασο 

τοῖς πίστει ἐξαιτουμένοις " τὰς πρεσθείας 


δοτὴο ἀγαθῶν rom. --- ἐφύμνιον, metrica quidem 
vox e nostris, sed rara, rarior vero varietas in 
his elausulis multiplex. Huc usque edd. 

3. Nova vulnera reduximus ex cod. eryptoferr. 
quem iterum excutere juvabit. — χρ. d6p. τὸ πάλαι 
codd. --- Μαμῤρῆ, Cf. Gen. XIII, 18. — νῦν ἴὸξ σοφὲ 
Cr. — προσαναφωνήσας. Id quod eleganter Chryso- 
stomus interpretari videtur ad Act. IX, 10: « Quod 
autem Ananias ex insignioribus esset, palam est 


da mihi verbum ut plausu canam, 
cum illibata mente, 

deificas beati apostoli 

virtutes et certamina : 

iu enim fons es sapientia 

bonusque largitor, o clementissimé, 
ideo linguam meam pandens, 
concede mihi hunc hymni plausum: 
Tu prodigiosa fax Occidentis. 


3. Olim Christus apparuit Abrahamo, sub 
quercu Mambres, et emisso vocis sono pa- 
triarcham honoravit. Nunc, sapienlissime, 
postquam tecum confabulatus, postquam 
Damasci te palam allocutus est, unxit te in 
sacerdotem doctum et apostolum, a quo 
Pauli ingenium ornaretur, ejusque oculos 
occicatos lux impleret, ut terrigenas edo- 
ceret sincerum Christo cultum solvere, ipse 
prodigiosus Occidentis illuminator. ἡ 

4. Potuisti, Anania, pudefacere adversarii 
fastum, ejusque machinas conculcasti et 
disrupisti. Molitor ille fraudis, in te commo- 
vens iras truces infestissimi Luciani, exacuc- 
bat hanc belluam asperam, carnemque tuam 
cum rabie exedens, nervis eam boum con- 
torquebat, dum in grand&vo senio cerfares, 
acciperesque collestem coronam, occiduas 
qui plagas miraculis illuminas. 

5. In ecelis gloriosus es, pater, et per ler- 
ras inclytis hymnis salutatur tua insignis 
memoria, o innocens: in terra nam spatia- 
tus, Anania Dei praeco, colos incolebas, 
ubi et nunc superas aulas inhabitans, omni- 
bus suffragia tua cum fide invocantibus, 


ex iis quie ipsi [Deus] revelat ct dicit, itemque ex 
iis quae ille respondet, » Hom. XX, n. 1. 

4. γὰρ» post θυμῷ, ut alias sepius, moleste in- 
terpolatur in codd. — Αουχιανόν, Al. Lucilius et 
Licinius. — ξεωμείνας sic C. ξεόμενος €T. — ἰδὼν 
ἰλιγγίασεν sic C. — πίονι oz γὰρ C. 

8. Pro rhythmo cbxAc(vog, — περιπολεύων o, ἐνε- 
βάτευσε C. — xal λύσιν C. Alterum xat id. om. nisi 
in loco obscuro scriptum sit xo! ἅπαντας, 





910 

1 ὃ * / , m 

τὰς σας, παναοίδιμε, ^ λύσιν παράσγου τῶν 

θλιό “ * A 4 7 e ΄“ω 

1 ἐρῶν: χαὶ ἐχλύτρωσον ἀπαντᾶὰς τῶν 
— 6 θαύμασι... 

. Ῥώμην βιὰ ἂν τῶν ἐχ τῆς ἀγαρ ἢ 
RN μόνε δυνάστα, * ταῖς πρεσθείαις 
τοῦ σοῦ * λαός 
σῷ 


ἱερομιάρτυρος ) δέσποτα * 
; 

σου πᾶντες ἔσμεν καὶ ἔργα, ^ xai 
ἐγχαυχώμεθα κράτει, Λόγε" * σύντριψον οὖν ἢ 
ὅπλον, δόρυ, χράνος x«i πᾶσαν αἰχμιήν" ^ 
εἰσέλθοι αὐτῶν καρδίαν ^ ἡ ῥομφαία καὶ τόξα 
τὰ ἴδια" ἢ ἡμεῖς λαός σου xai χλήματα, 
χαὶ νομῆς σου ὑπάρχομεν πρόξατα, " ὁ μόνος 
γινώσκων τὰ ἐγκάρδια. 

Ὡς ὅλως οὐχ ἴσχυσαν ἀπαλῦναι ἢ λο- 
γισμοῦ τὸ av ρεῖον * xo γενναῖον τοῦ 600 * 
ἱερομάρτυρος, Κύριε: * ὁ αἱμούόρος καὶ δο- 
λιόφρων, * ὁ τοῦ adiu υἱὸς χαὶ τῆς ἀπω- 
λείας, * Λουχιανὸς, ἢ ὁ ἀνήμερος θὴρ καὶ 
ἀπανθοωπος, t προστάττει λίθοις βληθῆναι " 
τὸ pd σῶμα τοῦ μάκαρος * ^ ὁ δ᾽ ἐνι- 
σχύετο ὑπὸ Loris xai ἐύόδα cot ἄπαυστον 
τὴν δή ἦν" Τὸ μόνος eec τὰ ἐγκάρδια 

7. Μέγας Χριστοῦ ὁ ἱεροκῆρυξ ἢ Àva- 
νίας ἐδείχθη, " χαὶ ἐξάκουστος νῦν * τῇ ὑφηλίῳ 
ἐγένετο" " ὅστις γὰρ νῦν πειρασμοῖς ἐμπί- 
πτει xal ἀλγήμασι νόσου θανατηφόρον, ὶ 
μόνον θερμῶς " εἰ προσψαύσῃ αὐτῷ xa- 
θαρότητι, i εὐθὺς λυτροῦται τὸν πάθους, * 
ἐῤῥωμένος τε ἄπεισιν οἴκαδε" ^ τοία γὰρ 
yes δεδώρηται * ἐκ Θεοῦ τῷ ἁγίῳ διὰ 
παντός᾿ * ὁ θαύμασι np ἑσπέρια. 

θ΄, Y... v. X. τα΄. T... ιβ΄. ἵλεως ὃ ἔσο 
μοι; πανοιχτίρμων, i E ἡμέρα τῆς δίκης, T 
ὅταν μέλλης, Χριστὲ, " ἐτάζειν τὰ πεπραγ- 
μένα μου" * ῥῦσαι κολάσεως ἀνηχέστου * xal 
βρυγμοῦ τῶν ὁδόντων καὶ τῆς γεέννης, * coU 
σοῦ λιταῖς " ἀποστόλου xal ἱεροχήουχος " 


τῷ 
[) 


6. Rupta series videtur, sed de more Eliz, 
opimor, neque admiratio sequentibus deest. — 
xai xp, C. — εἰς xapo. C. Cf. ps. XXXVI, 15. — ἡμεῖς 
γὰρ λαός cou χεχλήμεθα sic C. Ephyunia semel et 
iterum variantur, ex quadam fortasse hymnodi 
licentia, cf. p. 170. 

7. προστάττη C. — f. σοῦ μάχαρος, 


ANEPIGRAPHA. 


adesto, vir farposissime; expeditas fac an- 
gustias, omnesque redime a calamitatibus, 
portentosa fax Occidentalium. 

6. Violentum robur frange filiorum Agar, 


εἴα solus potens, precibus sacri tui martyris, 


o dominator : populus enim tuus omnes 
sumus, operaque tua, tuaque in virtute glo- 
riamur, o Verbum ! Contere ergo arma, ha- 
stam, galeam, omnemque mucronem ; in 
corda eorum suus recidat gladius, suaque 
sibi tela recurrant. Plebs tua sumus, et 
surculi ovesque ovilis tui, o qui solus no- 
visti intima cordium, 

71. Omnino non valuerunt dissolvere ro- 
busta et nervosa sacri martyris tui argu- 
menta, o Domine. Cruoris ille vorax, et no- 
ctis et orci perfida soboles, Lucianus, fera 
pessima et truculenta, jubet saxis obrui 
sanctissimum beati corpus ; verum ille in te 
invaluit, tibique indefessum canticum in- 
tonuit : « Tu solus novisti intima precor- 
diorum. » 

8. Magnus et sacer Christi praeco palam 
fuit Ananias, nuncque per ora hominum sub 
sole increbuit. Quicumque enim in discri- 
mina ruit aut in angores morbi lethalis, 
eum si tetigerit tantum cum amore puro, 
statim sgritudine solvitur, incolumisque 
domum recedit : tantam siquidem Deus 
gratiam semper sancto dedit; stupendum 
est vesperline plage lumen. 

9... 12. Propitius esto mihi, o misericor- 
dia ditissime , in die judicii, quando ven- 
turus es, Christe, ut mea gesta scruteris: 
eripe me ab intolerabili supplicio, a stri- 
dore dentium et gehenna, per preces apo- 
stoli et sacri tui praeconis: eum enim ut 


8. ἐμπέσει duo codd. pro ξμπέσῃ. — τοιαύτη yàp C. 
Inde tria tr. excidisse videntur. 

12. ἵλεως acrostichidem f. ab aure claudit. — 
Poeticum ἔσο tam rarum in melodis quam fre- 
quens apud Nazianzen. — f. πεπρ. pot, — αὐτὸν 
γὰρ μεσίτ, C. — προσεῤῥίφην, ex ps. XXI, 11 : ἐπὶ 
σε ἐπεῤῥίφην ἐχ μήτρας. 


XXXVII. DE S. IGNATIO. 571 


αὐτὸν μεσίτην ἱκνοῦμαι, ᾿ εὐσπλαγχνίαν τὴν 
σὴν ἐξαιτήσασθαι C εἰς σὲ γὰρ ἤλπισχ, 
ἰησοῦ, * xai ἐν σοὶ προσεῤῥίφην ἔχ poU Un- 
τρὸς, " ὁ μόνος γινώσκων τὰ ἐγκάρδια. 


ἃ τὸς ἢ ὅν γ΄. Σὺ τοῦ πάνθηρος ἀχέστωρ i 
τοῦ ψυγάρπαγος ἐγένου, ἢ ἀνανία μέγιστε," 
τοῦ Βενιαμὶν, τοῦ φωτίσαντος ^ χόρας τῶν 
ἐν ψυχῇ πηρῶν, * πολύολῥε, χοσμοεμπό- 
peuve * " αὐτὸς τὰς ἡμῶν * τοῦ os λεπίδας 
ἀπόξεσον, " τοῦ βλέπειν τρανῶς * à θεῖα 
χάλλη " ἀξίωσον " xai Παύλου ποίησον μι- 
μητὰς * τῷ ναῷ σου ψάλλοντας * ^ διὸ ὑπὲρ 
ἡμῶν... 

δ΄. MEE χλέος ἐκληρώσω " * TÉ δύσει 
xci ἑῴα. " Ávavía πρόλριτε, * τῶν θερα- 
πευτῶν χοσμυλάλητε᾽ V ἐν σοὶ γὰρ πάντες 
ἀσθενεῖς ἢ ῥωννύμενοι πανηγυρίζουσιν .  κὐ- 
τὸς τῶν παθῶν * ἀλεξιτήριον π quide, 
φρενήξεις, ποιῶν " τοὺς παραιτήσαντας οἴς 
χαδε, ἦ χαὶ σοὶ 1 προσφευγόντες $s Tegarmoupyt, ᾧ 
θιάσῳ σοι ἐπάδομεν " ἢ διὸ ὑπὲρ ἡμῶν... 


I[. Ab hoc frustulo incipit nova series can- 
tuum, cui eadem erit acrostichis ἄσμα, plus minus 
integra, iterumque redibit Theodorus Studita, 
quem statím excient nova verba : ψυχάρπαξ, xo- 
σμοεμπόρευτος, χοσμολάλητος. Extat in corsin. f. 2 

3. Hirmus est τὸν φωστῆρα. Pracedentis troparii 


advocatum imploro supplex, tuam depre- 
caturum clementiam. In te namque speravi, 
o Jesu, in te me projeci ex utero matris, tu 
qui solus novisti intima cordium. 


II. 


4. 9, 3. Tu domitor fuisti belluze animas 
rapientis, maxime Anania, illius Benjamite 
qui illuminavit pupillas czecorum ex mente, 
ditissime orbis mercator. Tu quoque a 
mente nostra excute squammas , ut clare 
videamus divina decora. Dignator insuper 
Pauli facere nos imitatores, qui in tuo tem- 
plo psallimus : ideo... 


4. Magnam acquisivisti famam in Occi- 
dente et in Oriente, Anania prestantissime, 
inter famulantes Deo famigerate: per te 
namque omnes imbecilles in sanitatem re- 
stituti panegyrin agunt: tu passionum me- 
dicus fuisti qui hos mente compotes facis 
domi te invocantes, atque ad te confu- 
gientes miraculorum opifex, tibi in leto 
coctu hymnum canimus : ideo... 


finis est in lacero codice: ψυχῆς φωταύγειαν οἵ 
πηρόμενοι, (l. πηρούμενοι) Χριστῷ γὰρ πρεσθεύει... — 
f. leg. ἐν τῷ ναῷ σου v. 

ᾧ,, γὰρ ἅπαντες C. -- τοὺς παρετίζοντας... προσφεύ- 


^ γοντὰς Sic perspicue C. — θειασῶς σοι sic id. Θίασος 


dictio Nonni solemnis est, melodis rarissima. 


XXXVII. 
DE S. IGNATIO MARTYRE. 


I. 


& . 'Γὰ θερμότατα 


τῆς θεϊκῆς σου τόλμης ἀθλα 
πυρπολούμενος 


XXXVII. I. Extat in corsin. f. 33, inscriptum : 


Μηνὶ δεχ, x'. τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἰγνατίου xovó. 


1. Flagrantissima 
divine tux» audaciae prelia 
tu igne succensus 


ἦχ. α' φέρον ἀχροστιχίδα * "Acpa. 
1. πρὸς τό " Τὰ θεόδρυτα, vid. p. 346. — v. 0-11 alias 


512 


4 E ^w , ΄ l4 

ἐκ τῆς Θευῦ ἀγαπὴς φέρων, 
τὴν ἀθεΐαν 

ἀπετέφρωσας , 

/ " M ᾿ b 
ETT θηρσὶ μὲν πλαχεὶς, 
ἀποχωρεῖς EX χόσμου " 
Χριστοῦ δὲ τυχὼν, 

^v Φφ » z dee 
τοῦ σοῦ ἕζωτος, γαΐρεις, 
ἱεράρχα, ὁ ἀποστολιχώτατης " 
ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ ἡυῶν 
ἀδιχλείπτως ἱχέτευε. 

I τ, e; 
β. Aivov cot ἀπαντες 

χὸ ῷ θεοφό 
ἄδομιεν τῷ θεοφύρῳ, 
ὡς διαδόχῳ ἀληθῶς 
τῶν ἀποστόλων" 
[γνάτιε σοφε, 
σχεῦος ἐχλογῆς Θεοῦ ἱερώτατον, 
θεότολμε ἀθλητὰ, 
e€ ^ /, ,7 " 
ῥεῖθρον θεολογίας ἀένναον 
σὺ ἐῤύθισας αἱρετικῶν 

Α - 5 1591 e ὦ 
τοὺς θῆρας, καὶ ἀνέολυσας Tu 
ποταυοὺς δογμάτων 
, / ’ Μ 
ὀρθοδόξων κόσμον ἄρδοντας " 
διὸ βοῶμέν cot ἀσυατιχῶς" 
Μὴ ἐπιλαθη τοῦ 659 λαοῦ, 
ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ ὑπὲο ἡμῶν 
ἀδιαλείπτως ἱχέτευε. 


4 , 3» L4 , 3 * 
γ΄. Σὲ ἠγκαλίσατο΄ Κύριος παιδίον ὄντα, 
, * ^ 
ἡνίχα μέσον EAaÓcv "TOv ἀποστόλων, 
ποοδλέπων ὡς Θεὺς * πούτοις τὴν ox u.s 
[Y 
* , t * * led 
δοόμον θέειν σε" ^ σεπτή σου ἡ χορυφὴ, OTi 
΄ E eic 
θείας παλάμης "secuit “ ἀπεντεῦθεν γὰρ 
GU γνωρισθεὶς, *  ἐλείως ἀφιερώθης αὐτῷ 
τῆς ἀντιογέων 
“ - ; d * 
λεως * * διὸ βοῶμέν σοι; ἱερουργξ, μὴ... 
“ , 3 ΄ * Bud Lr LA ; . 
ὃ. Μέγας ἀνέτειλας ^ ἥλιος ταῖς ἐχχλὴ- 
* e , Le , ^^ * S , 
οἵαις, ὥσπερ ἀκτῖνας [τυηλαυγεῖς] ἐπιστολὰς 


προεδρεύσασθα! τῆς; "X0. 


in duos dividitur vel dodecasyll. est. Crescunt 
etiam aut aliter dividuntur duo seqq. — ἔρωτος. 
Suasis est Ignatii vox : ὃ ἐμὸς ἔρως ἐσταύρωται. Ad 
Roman. 7. — ἀποστολιχώτατος, uti mox θεότολμε, 
sapit Thcodori lexicum. 

9, πρὸς τό: Τέρπεται, Vid. p. 346, sine ulla va- 
rietate. 


ANEPIGRAPHA. 


in superna charitate sustinens, 
impietatem 
in cinerem redegisti, 
]gnati; dum belluis concuteris, 
recedis quidem e mundo, 
sed Christo , amore tuo 
fruens, l:elaris, 
o pontifex aposlolis quam proxime : 
Dominum, age, pro nobis 
perpetuo exora, 

2, Canticum tibi Theophoro 
omnes personamus, 
αἱ qui vestigia premis 
apostolorum, 
o sapiens Ignali , 
vás divin: electionis sacerrimum, 
in Deo fortis athleta, 
Iheologiz torrens inexhauste; 
tu demersisti hiereticas 
belluas, et irrigasti nos 
dogmatum fluminibus, 
quz recta fide orbem imbuunt ; 
ideo tibi tono cantuum clamamus: 
« Noli oblivisci plebis tu, 
« sed pro nobis Dominum 
« indesinenter exora. » 


3. Te ulnis amplexus est Dominus adhuc 
puellum, quando medium te apostolis po- 
suit, prospiciens uli Deus, fore αἱ cursum 
similem illis conficeres. Sacer tuus est ver- 
tex, qui manu Domini tangi meruit: unde 
jam tu designatus, perfecte ab eo consecra- 
tus es, ut urbi Antiochenorum preesses: 
ideo clamamus tibi, pontifex : Noli... 

4. Sol ingens ecclesiis ortus es, quibus ut 
radios misisti undequaque tuas epistolas, 


3. προβλέπω C. — id. om. σὺ et mox τῆς juxta 
πόλεως. — ᾿λντιοχαίων C. Hic et infra innuitur 
quod tradunt, Ignatium fuisse puerum quem 
Christus in exemplum apostolis proposuit. 

4. Vost ἀχτῖνας excidit trisyllab. — τὰς ἐπιστ. C. 
— ὑπάρχων C. 


τ “παρ. 0 — — 


XXXVII. DE 5. IGNATIO. 913 


9 ^ * ^ 
σου * ἐχπέυιπων πανταχοῦ, ζήφον ἐκὸδτω- 
χαὶ λαμπούσας τὸ 


φέγγος τῆς εὐσεθεάς, ἰγνάτιε ut 


ἢ 4 δ 


e LI A " X oc E 
ὡς ἀπόστολος yz? A221 αὐτὸς ὁ μέγας κἤρυ3 


Γ. ἢ 
χούσας τῶν αἱρέσεων 
σεπτὸν ^ 


ΝΡ AM 
ὑπάρχεις, λαμπρῶς τοῦ Εὐχγγελίου " χα- 
ταγγέ jV τὸ μυστης! ἴον; * du... μὴ... 
ε΄. ἄνθραχα ἀύλον ἢ κτώμενος Θεοῦ ἀγά- 
* "DDR. 

τῆς ἐἐνεπυρίσθης τοῦ πιεῖν 5 τὸ μαρτὺ- 
, x L X^ b d 

ρίου ^ ποτήριον, Got, ὑθεν ποὸς τὴν a. σιν 
ἐπειγόννενης ii ἐκραύγαζες τὴ 5 λαοῖς : * Μή 


ις σφαγιασθῆναι vedo us ^ ὑπὲρ Χοιστοῦ 
ἵ (€ 


4 
^ 93 5 Au M 
ντως τοῦ Ov ἐμὲ " θανόντης " ἐν προθυμίᾳ 


τιν φέρων 
191209) μον. ^ Διὴ Boauév σοι ἀσμια- 
τιχῶς *." Νὴ ἐπιλάθῃ... 


q^ 


X 
UE). ἀπ ἀρ ἀγών, 


CE 


omnibus procul luculen(as, quibus caligo 
dissipatur harelicorum, splendet vero sa- 
crum religionis jubar, o Ignatí. Ut apostolus 
enim, tu quoque magnus pr:eco es, splen- 
dide nuntians Evangelii mysterium, ideo 
libi canticum... 

5. Arcanum divini amoris carbonem na- 
ctus, inflammatus es ad bibendum marlyrii 
calicem, o.sapiens; unde ad certamen pro- 
perans, clamabas ad populos: « Nemo me 
« mactari prohibeat pro Christo, vere ob 
« me occiso. Prompto animo ego quoque 
« debeo mori, mecum gerens Domini mei 
« fidem. » Ideo tibi canticum personamus : 
« Noli esse plebis tuz&e immemor, sed ora 
« Dominum... » 


LT. 
ἐξ 8," , * v ὶ - 
«. EG ἑῴας σηήμιεοον ^ ἐξανατε, λας * καὶ 1, Ab aurora qui ortus esL, omnemque 
τὴν “τίσιν ἅπασαν * καταλαυπρύνας )a- creatum orbem doctrina illustravit, hodie 


χαῖς, * τῷ μαρτυρίῳ 


* 
χε ἐχύσυνηται ὁ θεογό- 


ρος ^ zai θεῖος Lines. 

β΄. ἱερεμίαν ὁ Θεὸς " ἐχ piens ἀγιάσας, ἢ 
χαὶ πρὸ το γεννηθῆναι * γυπῶν τ ὡς προ" 
γνώστης, * δογεῖον ἔσεσθαι αὐτὸν " Πνεύ- 
ψατος ἁγίου, 
νεαρᾶς βιώσεως, καὶ προῦ ἼΤΩ τε τοῦτον χαὶ 
κήουχα 7 maar ἀποστέλλει, P προχγγέλλὲιν 
τὴν ἀγίαν ἐπὶ τῆς Eid αὐτοῦ παρουσίαν" 
ὡς ἐχ Παρθένου, 

εὐρὲν ἐκ βρέφους - 
τῆς χάριτος ὑπορήτην, TOV 


ἐμπιπλᾷὰ τοῦτον εὐθὺς * dx 


* 


τεχθεὶς οὖν ὁ αὐτὸς ^ 
πρὸς τὸ xou u.a Dy, * 
ἄξιον αὐτοῦ ἡ 
βευφόρον " χαὶ θεῖον ἰγνάτιον. 
Y. Legevenid £v05 ἐκ Πατρὸς ü 
og οἶδεν ὁ γεννήσας, ^ xui 


τῶν αἰώνων, ἡ ὡς ὁ 
παλιν ix Παρθένου, " φῶς μέγα ἔλαμψας 


b 


ποὺ “πάντων 


ἃς ἡ 


e 
* 


ll. Emicat inter hujus carmipis ruinas summi 
architecti mens, Romani scilicet ingeuium, cujus 
eliam plurima jam audita verba, iterum et mirum 
in modum resonant. lu unico tauriu. f. 7* extant 
omnia, qux supersunt, priora vero, et quod ra- 
rum est, sine ulla fere varictate, veneta menaa 
et anthologium romanum retinuerunt. 


A 


martyrio exornatus est Theophorus, divi- 
nusque Ignatius. 

2. Deus ille qui Jeremiam ab utero san- 
ctum fecit, cujus ante ortum , utpote prz- 
scius, novit futurum esse Spiritus sancti vas, 
eum slatim imbuit a teneris, omnibusque 
prophetam misit et praeconem, a quo san- 
clus in terram adventus suus nunliaretur. 
Natus ergo Deus ille ex Virgine, profectus- 
que ad predicandum, ab infantia digaum 
invenit gratig suc interpretem, Theopho- 
rum divinumque Ignatium. 


3. Tu ex Patre genitus ante ssecula, sicut 
novil generator, ac rursus ex Virgine, nia- 
gnum uli lumen novissimorum temporum 


J. lbid. πρὸς τό" 'Ezizáons σήμερον, v. p. 10. 

2. πρὸς x6* Τῇ [αλιλχίχ, v. p. 106, 1 προ ἡ τὴν 
τοῦτον T. — τοῦ προχγγέλλειν T. 

9. φῶς μέγα, ut Roman. cant, HT, tr. 2, p. 16. 
Huc etiam adhibe celebrem Irnatii locum , sive 
hymnum circa tria χραυγῆς μυστήρια in epist. ad 
Ephes. 19: ἀστὴρ ἐν οὐρανῷ ἔλαμψεν x. t. £. — χωρὶς 


τα oT 


574 
—: 
ἡμῖν 
ἐξ αὐτῆς xoi χαθ᾽ ἡμᾶς γενόμενος .* χωρεῖς 
M ΄ , ͵ * 
μὲν, πάσῃ οἰκουμένη ^ σωτηρίαν χορηγήσας 
xoi ἄφεσιν ^ τῶν ἀμαρτηυάτων "΄ εἰς τοῦτο 
AUT * 
γὰρ αὐτὸς ^ ἐλήλυήας, Λόγε" ^ ἐμαθήτευσας 
*, N * . 
αὐτὸς * Toug ἀποστόλους " χαὶ τὸν μετ᾽ αὖ- 
* Ἢ 
τοὺς " γενόμενον χήρυκά cou, " τὸν θεο- 
φύρον.... 
δ' ,ὕ t m - 
. Νόμῳ πειθόμενοι τῷ σῷ, 
" , * 
ot μαθηταί σου; 

, ' , X - L ^ 
χηρύττοντες τὸν λόγον " τῆς θείας σου ἐλεύ- 
* , Ly 
σεως, " πάσαις ἐχχλισίαις ἢ ποοχειρίζονται 

| ἃ “ ' * (7 
πιστοὺς ^ ποιμένας TE χαὶ κήρυχας, ^ μεθ᾽ V 
ἀντιοχεία προβάλλονται" ἢ ὃν χειροθετήσας ἢ 
ἀπὸ βρέφους xai φωτίσας ' 
αὐτὸς προορίσας " ^ εἰς τοῦτο δὲ αὐτὸν 
πιστῶς προαγχθέντα, * xai τὸ ποίμνιον τὸ 

* Ἵ , TABN 
σὸν " ἐγχειρισθέντα, " μάρτυρα τῆς Gg 
ἀνέδειξας βασιλείας, " τὸν θεοφόρον * χαὶ 
θεῖον ἰγνάτιον. 


, * E 
ypóvov ἐπεσχόντων, " σαρχωβθεὶς δὲ 


* 
Χοιστὲ, 
b d ? 3 Led ὅν. * 

χαὶ τοῖς ἐξ ἐθνῶν mc: 


ὡς ἄμωμον, 


μὲν T, ubi verbum expectatur. — πᾶσι ἐν οἰχουμ. 
T. — μαθητεύσας αὐτὸν x«l ἀποστόλοις xal τὸν T, 
contra metrum et seriem. 


4. τοὺς ἐξ ἐθνῶν πάντας T, — θείας τῆς ἐλ, σου T, — 


ANEPIGRAPHA. 


nobis illuxisti, ex eadem caro factus et si- 
milis nobis ; exivisti foras, universo orbi sa- 
lutem dispensans et veniam peccatorum: 
propterea namque venisti, o Verbum, edo- 
cuisti tu ipse apostolos et post ipsos hunc 
fecisti preconem, Theophorum divinumque 
Ignatium. 


4. Lege (ua, o Christe, persuasi discipuli 
tui, interque gentes cunctis verbum renun- 
tiantes sacri adventus tui, pro omnibus ec- 
clesiis consecrarunt fideles pastores et con- 
cionatores : ex quibus Antiochia prefece- 
runt hunc a teneris sub manu tua positum, 
utque iunocentem illuminatum atque a te 
ipso pradestinatum; cui fideliter promolo 
commissum est ovile tuum, eumque fecisti 
testem imperii tui, Theophorum atque di- 
vinum Ignatium. 


πάτης ἐχκχλησίας T. — ἐν "Avztoy, T. — ὅνπερ χεῖρ. T. 
— προορίσας ob rhvthmum retinetur , ut caetera 
participia pro verbo definito, more Josephi in 
primis. 


XXXVIII. 
DE SS. CONONE ET ARISTEA MM. 


! . ν᾽. » δ. 2 
a . Τὸν ἐν ἀσχήσει ^ θεομιότατον Apta céa, - 
χαὶ ἐν ἀγῶσι " στεῤῥότατον ἀθλοφόρον 
Κόνωνα ἅπαντες εὐφημήσωμεν, “ ὅτι αὐτὸν 
t , X ε . Y 2 , 
ὁ κτίστης " ὡς ἀγαθὸς ἐδόξασεν, 
ὑπάργων παντοδύναμος. 
F3 οἱ ε ΕΝ 
B. Ανευφημεῖν μέλλων, ὁ Θεός μου, ^ τὸν 
πιστόν σου οἰχέτην, " ἱκετεύω τὴν σὴν — ἀμέ- 
, / E ὃ ^ ’ , 
τρῆτον ἀγαθότητα, “ δοῦναί μοι λογον εὐ- 
/ , L 
ρύθμως φράσαι 


* c4 / 
Q μόνος 


τὴν αὐτοὺ πολιτείαν καὶ 


XXXVIII. In cod. corsin. f. 132 inscribitur : Mz 
louA. δ΄ χονὸ, εἰς τοὺς ἁγίους μαρτ, τοῦ Χριστοῦ Kó- 
vv zai τὸν υἱὸν αὐτοῦ, Procul dubio iidem sunt 
quos, ad diem maii XXIX martyrol. rom. memo- 
rat, illustrant vero Bolland. t. VlI maii p. 4; ha- 


4. In ascelica vita zelosissimum Aristeam, 
et in agonibus firmissimum athletam Cono- 
nem omnes celebremus; eos namque 
creator optimus gloriosos fecit, qui solus 
est omnipotens. 

2. Celebraturus, o Deus meus, tuum fide- 
lem famulum, imploro tuam immensam bo- 
nitatem, ut des mihi pulchro rhythmo di- 
cere ejus conversalionem et fortitudinem, 


bentur martyres Trajano co:quales, et acta fere 
proconsularia. Filii nomen nunc primum inno- 
tescit. 
1. Juxta modulum τὴν ἐν πρεσδείαις vid. p. 927. 
2, πρὸς τό" Τράνωσον, — ἐξαιτοῦσι C. 


XXXIX. DE SS. CLEMENTE ET AGATHANGELO. . 919 


ἀριστείαν, ἢ πῶς τον ἐχθρὸν * τὸν δεινὸν ἕως quomodo hostem szvum ad incitas evicit, 


4 ^7 
τέλους ÉV.X08 , 
παρὰ σοῦ τεραστείων ὁ ἔνδοξος "ἢ 


hy Y t , 
δησιουργέ, ^ OQ μιόνος... 


γ΄. Μέγας ἡμῖν ἐδείχθης, θεόφρον, * d 


* xai πᾶλιν εἰλῆφε χάριν * 


ac rursus accepit a te insignis ille gratiam 


πᾶσι πὰ- prodigiorum; omnibus enim das alfatim 
ρέχεις ἀφθόνως γὰρ * τοῖς πιστῶς αἰτοῦσί σε, 


te fideliter invocantibus, o creator, qui so- 
lus... 


3. Magnus nobis fuisti, vir Dei Conon, qui 


a; X* 5 A s . ἃ 
μητρικῶν γὰρ, Κόνων, " ἀγκαλῶν τὸν Xpt- maternis ex ulnis Christum querebas, o 
M S , L * * , ^» ..»" . . 
στὸν ^ ἐζήτησας, ὦ θερμότατε, αὐτοῦ fervidissime, ejus peragens voluntates; 


ἐργαζόμενος θελήσεις " " διὸ xai ἠξιώθης 
τερατουργῆσαι, ^ ὡς xxi αὐτὸς * ἐν τοῖς 
θείοις εὐαγγελίοις βοᾷ" ἢ ΟΣ χων πίστιν βε: 
Gaíav, " ὃ ἐὰν ἐκζητήσῃ γενήσεται - * ὃ xai 
ποιῶν ἐξετέλεσας ἢ θαυμαστὰ, ὁ ἐχθοῶν αὐτῷ’ 
Δόξα σοι, * ὁ μόνας... 

δ΄, ἅπαντες υὲν τῇ πλάνῃ οἱ πλάνοι ἢ 
ὑπέχυπτον, εἰδώλοις, " * ὡς θεοῖς, τὰς σπον- 
δὰς * προσάγοντες οἱ πανδείλαιοι" ^ σὺ δὲ, 
σοφώτατε χαὶ JU * τῷ Χριστῷ σὺν τῷ 
θείῳ θαῤῥῶν υἱῷ σου, " ὡς εὐσεδὴς * καὶ σο- 
φὸς, τοὺς ναοὺς εἰδώλων αὐτῶν ^ κατέστρε- 
jac, καὶ τὸ θεῖον " τοῦ Χοιστοῦ διὰ σοὺ ἐδοξά- 
ζετο, * Κόνων πανύλέιε " ὁ Θεὸς, * ἐκξοῶν, 
πάντων ἀνθρώπων, δόξα σοι; * 6 μόνος... 


€ 


J. ὦ add. ad θερμ. — τὰς θελ, C. — ἔχων, f. 
Matth. XXI, 292. 


4. διὰ σοῦ τοῦ Xo. C ambigue. — xav. ᾧ ὁ Θεὸς 


unde dignus fuisti miracula patrare, ut ipse 
clamat in sacris Evangeliis : Qui firmam 
fidem habet, quod quaeret, fiet; sicque 
agens stupenda fecisti, clamans illi : Gloria 
tibi, qui solus... 


Á. Omnes quidem errore capti procum- 
bebant, idolis, ut diis, libamina turpissime 
offerentes; tu vero, sapientissime et gene- 
rose, divo cum filio tuo in Christo confidens, 
uti pius et providus, templa idolorum sub- 
vertisti , Christique per te divinitas gloriosa 
fiebat, ad quem, Conon felicissime, semper 


clamabas : O Deus omnium, gloria tibi, qui 
solus... 


ἐχθοῶν πάντων O62 sic C confuse et claudo metro. 
f. ᾧ ἀεὶ i662; " 6 Θεὸς minus impedite. De vila asce- 
tica in a&&vo prisco Bolland. agunt l. 1. 


XXXIX. 


. 


[] 
&. Φυτὸν εὐθαλὲς 


T ἐξέφυς τῇ πατρίδι 
xX* ἃς 
σου, " ὡραῖον καρπὸν 


* βλαστήπας ἐν τοῖς 
πέρασιν, * ἐν τοῖς χρόνοις τῶν αὐλῶν σου, : 


χαθεχάστην τεμνύμενος, ὅσιε, * διὰ τοῦτο 


xai ἔδλυσας ^ εὐφραίνοντα οἶνον ταῖς ψυχαῖς 
ἡμῶν. 


XXXIX. Extat ia tauria. f. 71 ad diem XXII jan. 
in qua Greci recolunt duos martyres, S. Cle- 
mentem Ancyranum, sub Diocletiano passum, 
cum Agathangelo, gente Romano, de quo me- 
lodus silet, nisi in amissis tacita suppleverit. — 
Prima verba ipsum referunt Theodorum 1, 3, 


DE SS. CLEMENTE ET AGATHANGELO MM. 


1. Vegetus patrie tu:& surculus ortus es, 
amoenum ferens fructum per totum qua 
patet orbis, in certaminum tuorum diebus, 
quotidie ampulatus, o innocens, ideoque 
effudisti vinum le:tificans animas nostras. 


eaque fort, emendare sic jubent : εὐθαλὲς φυτὸν 
ὡρχῖον,.. σὺ ἀνέτειλας. Cf. p. 337. 

1. πρὸς τό" Τὰ ἄνω ζητῶν ton. 11, — v. 5, 6 una 
syllaba, ut s:pe, variantur. — χρόνοις. Per octo 
el vigiuti annos fama est supplicia Clementis 
martyris immani szvitia perduravisse. 


-— — — — 


uto, 4 UR 





916 
p. ἀσματικῶς ὑμνῆσαί σε ἄρτι * βου- 
χηθεὶς, ἱεράρχα, " πραχτικῶς οὐδαμῶς 
ἰσχύω λόγον προσοῖται σοι" * iy γὰρ τῷ βίῳ 
συμπεφυρμένος ^ χαὶ τοῖς πάθεσι πέλω ἡμαυ- 
χαταπέυψας; τὴν 
n ὑμνῆσαί σου τοὺς 


ρωμένος" " σὺ οὖν ἰσχὺν 


LR μου τράνωσον 


dyüvag * xoUg πολλοὺς καὶ χρονίους, πο- 
λύαθλε, * ὡς κλῆμα γὰρ ἐκτεμνόμενος, i 
tou τῶν βασάνων ἀνέῤλυσας ^" εὐφραί- 


γοντα... 
Ὑ. Σὺ βότρυς 
ἐξ ἀμπέλου Κυρίου T 
γλεῦκος τῶν ἰαμάτων σου, 
ἐληλυθότες “ εὐφραινόμεθα 
μνήμη * ac θαυμαστῆς ᾿ 
μάρτυς, ἀθλήσεως, * 
paso dope Tov Tee πόρξω, ὡς TUHEEEQU. 
σαν, ^ καὶ τοὺς ἐπαίνους σου πλέχοντες, " 
οὕσπερ δέξαι, xai βλῦσον, πολύαθλε, * ε 


^e ^ * 
πᾶσι ποόχεισαι θεῖος, 

, A P ὅς . 
ἀποστάζων ἡυῖν ^ τὸ 
x 1 8 M A 

χαὶ διὰ τοῦτο 
πάντες ἐπὶ τῇ 
χαὶ ἁγίας σου, 
τὴν μέθην τῶν παθὴ- 


φραίνοντα... 
à. Mer εὐσεδείας ἐ ἐχ παιδιόθεν * διαπρέ- 
πων ἐν βίῳ ἢ ix μητρὸς εὐσεδοῦς, ἢ μητρὶ 


ἑτέρᾳ eM γχριτι λαμπούσῃ χαὶ 
᾿ φερωνύμως τὴν χλῆσιν σου μὲτε- 
ἢ ὡς υἱὸν " θρεψαμένη, Χριστῷ σε 
προσήγαγεν, * ὡς θῦμα ἀζδραμιαῖον, “ 
πυρὶ τῶν βασάνων ὀπτώμενον, " σταυροῦ τὸ 
ξύλον βαστάζοντα " ἐπὶ ὥμων, καὶ βρύοντα 
ἅπασιν " εὐφραίνοντα οἶνον ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. 


σοφία, 
y^ócn, $* 
τῷ 


2. πρὸς τό" Τράνωσον, 

9. τὴν μέθην, iterum ut Theodorus in cant. Ill, 3. 

4. Martyris pia mater Sophia re et noinine erat. 
Clemeus a teneris Deo consecratus, dicitur ab 
anno atalis duodecimo vitam egisse solitariam, 


ANEPIGRARHA. 


2, Cantibus te prosequi cupiens, o pon- 
tifex, nullatenus valeo ad rem tibi proferre 
sermonem, vita namque pollutus sum, pas- 
sionibusque omnino obscuratus : tu ergo 
mittens mihi robur, linguam explica meam, 
ut tua prelia multa et diuturna canam, 
fecunde athleta; sicut palmes enim exci- 
sus, sectione suppliciorum  effudisti vi- 
num letificans animas... 


3. Tu cunctis divinus racemus exhiberis, 
qui de vinea Domini stillas nobis mustum 
sanationum tuarum ; ideoque convenientes 
exhilaramur in memoria stupendi tui et 
sacri certaminis, o martyr, ebrietatem pas- 
sionum procul uti noxiam amandantes, 
tuaque nectentes encomia, quz et accipias, 
0 ferax certaminum, et effundas vinum le&- 
tificans animas... 


4. Pietate ab infantia dum prestares, 
favente pia matre, obviam alteri matri oc- 
curristi, quie gratia splendens et sapientia, 
hoc nomen tibi prz se gerebat expressum, 
quz te ut filium enutriens, Christo obtulit, 
ut hostiam, qualem dedit Abraham, suppli- 
ciorum rogo adustum, crucis lignum in hu- 
meris ferentem, et omnibus effundentem 
vinum lelificans animas nostras. 


annos vero viginti natus dignus fuisse inventus 
qui Ancyranam regeret ecclesiam. — λάμπουσι.. 
xAlaty μετάχουσι,. βαστάζοντι.. βούοντι, perpelua est 
codicis depravatio. — ἐπὶ ópov, id quoque Theo- 
doro solemne est. — χλῆσιν. f. sortem tuam. 


XL. 


DE 5. 


! X "T , P 

a. Ἑρατθεὶς ἐκ παιδόθεν ^ τῆς εὐσεξείας, ἢ 

» et d X , - 
ἀνδριχῷς τοὺς ἀγῶνας " καθυπεδύσω, " τῆς 
XL. Sat amplum poema geminum est cum al- 
tero de S. Euthymio p. 338, ac nisi melodus fuerit 
unusex Sabaitis magna Lauree, interquos hymni 
nostri floruere, Studita erit, et fortasse ipse Theo- 


SABA. 


1. A teneris accensus religionis amore, 
viriliter cerlamina sustinuisti, dum tempe- 


dorus. Cantus extat in corsin. f. 21, inscriptus: 
Μηνὶ oexspplo ε΄, τοῦ ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Σάδα xovb. 
ἦχ. β΄, πρὸς τό: Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, 

1. παράδεισον, Alludit ad hortum in quo puer 





XL. DE S. SABA. 


ἐγερατείας φυτεύσας παράδεισον. * xai 
γεωργήσας " τὴν πρᾶξιν ἀθάνατον, " E 
τουργὲ πάτερ ἡμῶν * * διὸ ὑπὲρ ἡμῶν Ἐδυσ- 
ὠπει τὸν Κύριον. 


β΄. λομα φῶμεν χατὰ χρέως, 


* οἱ λαοὶ, 


τῷ θείῳ Σαθᾳ, ἢ καὶ γὰρ δρόμον ἤνυσε ἦ τὸν 


ἀσχητιχὸν ὁ θεόσοφος, xi χράτος γέγονε μο- 
ναστῶν, * ταῖς ἀρεταῖς ἀπαστραπτύμενος, 
τὴν ὑπ᾽ οὐρανὸν z κατεφώτιςε τοῖς θαύμασιν, 
ταῖς θείαις βοναῖς x κατεχόσμησε τὴν ἔρη- 
μον, i πατὴο ἘΑτεΡΝ γενάμενος, A φυλάττει 
τοὺς ἄδοντας" * διὸ. 

Y Στεῤῥοψύχως παιδιόθεν ἢ 
σταυρὸν αἴρει, * τῷ πόθῳ auos T 
Ἰησοῦ, X0GU.GV πέφευγεν, P dev, εὔρηκεν τὸ 


ὁ σοφὸς τὸν 
τοῦ 


* * 
Tips χοινόξιον τῇς ἀσκήσεως" ἐν τούτῳ 
γυμνὸς * τὴς ὑπάρξεως εἰσθέξι xev, ^ εὐθὺς 
ἐχμαθὼν * κὸ ψαλτήριον εὐνούστατα, ^ κα- 


νύνα πάντα μονα Jun » ^ βοῶν πρὸς τὸν ἡγού- 
βένον" * Χριστὸν d ὑπὲρ ἡμιῶν... 

à. Meigaxicxos i ἔτι πέλων, ἢ ἔςγα γῆς ὁ 
θεῖος Σάθας, " πλοῦτον καὶ ε ey yéveua, * xod 
τὸ τρυφερὸν μὴ σχοπούμενος᾽ " δεῦτε, μά- 
θωμεν ἐξ αὑτοῦ, " ἀὸ Ἔλφοὶ, τὸ ταπεινόψυχον, ᾿ 
ἡλίκον αὐτοῦ " τὸ ἐγκρατείας κατόρθωμα, 
οὐχ εἴλετο ὡς fai; " ψηλούρωτῆσαι, κὰν 
ἥψατο, * ὡσαύτως μάθώμεν τὸ προσεχὲς» ^ 
ko Ur an ἐπάδοντες " * δὼ ὑπὲρ... 

. ἀνδρειόπαις νεανίας ^ ἀληθῶς σὺ ἀπε- 
hys" ἐν τοῖς συμφοιτηταῖς σου, * προῦ- 
χων ide: nue ἐξήκοντα * ἄλλαις npX- 
ξεσι, μεῖζον δὲ ἢ ὑπαχοῦ χαὶ ταπεινότητι" 
εἰς πῦρ εἰσελθὼν ἦ ἀκατάφλεχτος διέιεινας, ᾿ 
ὡς δρόσον Χριστοῦ ἢ ἐν τῇ ψυχῇ σου δεξά- 
μένος * " τὸ θαῦμα βλέποντες, οἱ ἀδελφοὶ 
ἐκραύγαζον Ixddoyitg " Χριστὸν ὑπέρ... 

c. Ἐἰχτελέσας τὸν χανόνα Ἶ εὐμαρῶς τοῦ 


Sabas pomum sili obiium pede calet, quo! 
recurrit in tr. 4, — Ut supra ad Orestem et cuim 
codd. meis pergo legere Σάδας, ubi mencea solent 
ood Xa66as. 

3. πρὸς τό" Τὸν φωστῆρα. Hirmi suut Theodoro 
solemnes, — οἵ add. ante λαοί. 

3. στεῤῥοψύχως, more Theodori. — πέφευγεν, ἦλ- 

V. 


511 


ranti:e. coleres paradisum, agricola im- 
mortalis vit:e , noster prodigiose pater: 
ideo pro nobis exora Dominum. 


2, Meritum dicamus, populi, canticum 
divino Sabz : cursum enim confecit asceli- 
cum vir Dei sapiens, robur monachorum 
factus esl, virtutibus fulgurans, orbem sub 
sole totum illuminavit prodigiis, sacris cel- 
lis solitudinem decoravit, pater patrum ef- 
fectus, tuetur canentes : ideo pro nobis 


 exora Dominum. 


3. Mente robustus a puero, crucem tollit 
sapiens, amore Jesu motus, mundum effu- 
git, abivit, invenit dulce cenobium asceta- 
rum ; illuc omni substantia nudus intravit, 
slatim discens psalterium reetissime intel- 
lectum, totum monastice reguli pensum, 
clamans hegumeno : Christum pro nobis 
exora... | | 

4. Junior adhue, divus Sabas despicit 
ἰοῦ negolia, opes, stemmata, deliciasque. 
Adeste, discamus ab eo, fratres, quid sit 
humilis mens, quantum fuerit Ín eo tempe- 
rantig exemplum : puer licet, poma non 
gustavit, etiamsi tangerel; sic et discamus 
quid nobis prosit, clamantes, canentes : 
Ideo... 

5. Tu virilis puer vere, o adolescens, pa- 
tuisti inter sodales, superasti omnes numero 
sexaginta variis aetibus, magis vero obe- 
dientia et humilitate. In. ignem missus, 
mansisti incombustus, quasi rorem Chrisli 
in menle adeptus, Prodigii testes, clama- 
bant fratres cum hymnis : Christum pro 
nobis exora... 

6. Integerrime funclus regula conobi- 


θῖν, zozrzzs fere uit Theodorus in cant. XII, 5. 

4. ioa γῆν, clava et lubrica cod. decipula, ex 
qua czre expedior. — ὡς abundat pro metro. — 
En nova Thco.lori inventio in μηλούῤροτῆσαι, 510 
cod. et subobscurus locus est. — xat xg. zat ἐπ, C. 

9. Δυδρειόπαις, Vox est S. Euthymii de Saba 
adhuc adolescentulo: παιδαιριογέρων.-- οὗ návtao C. 

37 


518 
, D , Nr - 
χοινοβίου, ἢ ἐπὶ μείζους ἄνεισι ἦ δόξας ir 
ὁ θεύληπτος, ziliov δέχεται ix Oso 


* * 
ἀπαίρει λοιπὸν 
X 

λατοεύειν Θεῷ " ἐν 
: N 

λαθὼν τ 


ἡσυ χίαν κατασπάσασθαι, 
ἐν ὀπτασία ὁ δίκαιος ἢ 
τῇ ἐρήμῳ, ὡς γέγραπ τται, si 
τὴν εὐχὴν $ ποιμένος, πρὸς ὃν ἔκραξε 
Προεσξεύων ἀπαύστως... 

ζ΄, ἰδὼν χαίρει ὃν ἐπόθει * ἐχζητῶν ὁ θεῖος 
Σχδας, ἢ τὸν ἔλεον Ἰυὐθύμιον, * καὶ σὺν δ - 
Πρόβατον M ξαι, ὦ ποι- 
χαὶ σῶσόν μέ οὐ δε Ξε α τονε * i Πρὺς 
ὃν ὁ σοφὸς . F Ox ἔστι 
χαλὸν * ἐν τῇ Λαύρᾳ σε οἰκίζεσθαι NT VOD 
ζῆσον JUDI * ud ψάλλε TO jobs 


σου" "^ Διὸ ὑπὲρ T.V. .. 


Xpuct χαθιχέτευς" ἢ 


ἡ 
ev 
S ἀπεχοίνατο Εὐθύμιος" 


* ατέδυ ἐν 
ἔχων 


q. Συνεισῆλθεν ὁ γενναῖος, 
* * 
τὸν σοφὸν Θεόκτιστον 

" πράττων ἄριστα 

E 
᾿ χαὶ μέγιστα κατορθώματα, πρὸ 
᾿ἐν ἐχχλ noia, καὶ ἔμπαλιν - 


ὑπηχόοις, 
ὍΟΡΟΝ , ὡς παράγγέελον, 
’ 


Eu 


ἐν α αὐτῷ ἢ $5 
παν ΩΝ φοιτῶν 


τὶ LP S X 
χτηνίτης λαϊχῶν, ^ χατεδεζχτη ατιλον, 


* 
χουίζων zt ; ὑδροφορῶν . τῷ ποιμένι 
ἐκραύγαζεν Ἢ Διὸ ὑπὲρ... 
7 . 1 E: 
Ó. Ὑπὲρ πάντων τῷ Κυρίῳ ἢ λιπαρῶν μὴ 


N ^ am D 4 
ὁὀιαλείπης, τοῦ ἱεοάσχου ἼΟΝ; τῶν $X- 


χαὶ τοῦ ἄνακτος, i ὑπὲρ τούτου σοὺ. 


? ποιμνίου, ifa mere, * 


τὴν τ ἡμῶν τελέσαντας, " 


2 


χλησιῶν 
τοῦ "44202 * -0j 
εἰοηνιχῶς ὡ e 
piis χαλῶς ^ ἐκ τῶν ἐνθένδε πρὸς Kootov, * 
* éxawítoU 


δυσώπει 


χαμοῦ μνημόνευε τοῦ πτωγοῦ 
ΗΝ Ἔπειτα τὰ ὡς E - 
σου ἐπάδοντος" ^ Διὸ ὑπέρ ἡμῶν 


τὸν Κύριον. 


6. τοῦ ποιμένος C. 
7. Λαύρχ. Etiam S. Sabe monasterium Laura 
prie ceteris dictum est. 


ANEPIGRAPHA. 


tica, ad majora decora virtutum ascendit 
Dei electus, a quo studium recepit amplec- 
tendi solitudinis quietem ; quin et ex vi- 
sione eligit Deo servire in deserto, ut scrip- 
tum est, in viaticum sumens pastoris bene- 
dictionem, cui clamavit : Sine fine supplex 
esto... 

7. Quem querens optabat, lztatur divi- 
nus Sabas vidisse se nobilem Euthymium, 
et cum lacrymis votisque supplicabatur : 
« Ovem accipe, pastor, et salva me tibi a 
« Deo missum. » Cui sapiens Euthymius 
, respondit : « Non expedit in eremitarum 
« laura te inhabitare. Sed vade, vitam 
« vive communem, et psalle pastori tuo: 
« Ideo... » 

8. Huc se recepit strenuus vir; dimisit se 
inter auditores, sapientem Theoctistum an- 
tistitem habens, ut similem angelis, et sub 
ipso agens optima et maxima opera, in 
primis ecclesiam frequentans, bajulumque 
se prebens laicorum, ignobilia suscepit, 
vehens ligna, aquam hauriens, et pastori 
clamans : Ideo... 

9. Ne desinas deprecari Deum pro omni- 
bus nobis, pro nostro hierarcha, pro eecle- 
siis, pro imperatore, pro tuo pusillo grege, 
Saba beatissime, da nobis in pace vitam 
degere, exinde aulem transire ad Dominum, 
ac memento mei quoque inopis tui lauda- 
toris, canentis : Ideo Christum pro nobis 
exora. 


. 


8. xai κατέδυ C. —- xal ὑδροφ. C. 
9. ἡμῶν cod. deest. — ἐχτελέσαντας C. — f. σοὺ 


ἄδοντος, 





519 


XLI. 


DE S. THEODORO MILITE. M. 


[] 
α. Πίστιν Χριστοῦ 

e Α ’ * 
ὡσεὶ θώραχα λαδὼν 
ἐν χαρδίᾳ Gov, 

M , , 
τὰς ἐναντίας δυνάμεις 
χατεπάτησας, πολύαθλε, 
χαὶ στέφει οὐρανίῳ 
ἐστέφθης αἰωνίως, 
ὡς ἀήττητος. 

β΄ ὁ ἐν θ / PE. D / 
; ρόνῳ φωτὸς ἐποχούμενος, 

? ; * , ^ 
εὐχαρίστως ἐν πίστει ὑμινοῦ!μέν ce, 
ὅτι δώρημα μέγα δεδώρησαι, 
τὸν γενναῖον ἐν ἄθλοις Θεόδωρον, 
τὸν ἐν τῷ βίῳ τρισα αχάριστον, 
τὸν DM ὁπλίτην τῆς ἀληθείας, 
εὐσεθεῖ λογισμῷ κεκτημένον Χριστὸν, 
κραταιὸν νικητὴν χατὰ τοῦ δολεροῦ, 
καὶ ἀήττητον. 


y- ὑπομένει A £09 ὁ ὅσιος, T διωγμὸν 
τὸν τῆς πλάνης, ὡς ia ain i ( Mau. (/09 
λοιμοῦ βασιλεύοντος, ἡ πᾶσα χτίσις εἰδώλοις 
ἐτέρπετο) " " διὸ χρατεῖται ὁ πανεύφηνος : 
ἀπειθῶν τοῖς προστάγικασι τοῦ τυράννου, ἢ 
προσχυνῶν τε πιστῶς τῷ ἀχράντῳ Θεῷ, " 


XLI. Post confragosum illud δία de homo- 
nymo suo Theodoro canticum (p. 361) duo alia ci- 
dem martyri dicata repperimus : prius inscrip- 


. tum in anagrammate ὕμνος, posterius 027; hoc 


nobis Sarmate , illud Allobroges scrvaruut; hi 
quidem in Athenzo Auguste Taurinorum, illi 
autem in synodali museo Moscovitarum. Sed 
utrumque poema alterum ab altero tam loco 
quam indole distat: unum enim eam pra se fert 
placiditatem, qua Josephumeinsonuisse putares, 
dum in altero stridula Studitarum tuba clangere 
videtur. Prius extat plus minus integrum in tau- 
rTinensi, corsinio et mosquensi, posterius in solo 


I. 


1. Fidem Christi 
ut loricam assumens 
ip pectore tuo, 
adversas potestates 
conculcasti, pugil multiplex, 
et corona celesti 
fuisti in evum redimitus, 
uti invictus. 

8. O qui luminis in throno vectus es, 
tibi hymnos gratos fidosque canimus; 
donum enim magnum dedisti, 
strenuum in przliis Theodorum, 
ter in vita sua beatum, 
insuperabilem veritatis militem, 
Christi possessorem pia in mente, 
fraudulenti hostis validum debellato- 
et heroem invictum. [rem 


3. Sustinet vir innocens procellam ac per- 
secutionem erroris, ut scriptum est, dum 
Maximini illa pestis imperaret, omnisque 
creatura idolis delectaretur : ideo capitur 
gloriosus, obedire recusans tyranni jussi- 
bus, cum fide adorans Deum intaminatum, 


mosqueusi. Colitur S. M. VIII febr. et VIII junii. 

1. Inscriptio corsinii est f. 62, in die febr. XT, 
9» Joco: "Ezscov xovódxtov τοῦ αὑτοῦ (Θεοδώρου), ἤχ. 
πλὸ΄. φέρον ἀχροστιχίδα * Ὃ ὕμνος, Hoc vero proc- 
mium est αὐτόμελον, et sextum ἃ eceteris diversum 
eidem veteri hirmo aptatum. — ἔνδον λαθὼν T, 
M. — οὐρανόθεν à, αἰώνιον T. 

2. πρὸς τό’ Αὐτὸς μόνος, Scilicet Anastasii, ut 
p. £5, 166, cum unica varictate in v. 7 jam no- 
tala. — ὑμνούμενος M. — δώρημα θεῖον T, M. — τοῖς 
40A. iid. — ὑπέρμαχον ὄντα τῆς M, omisso ὁπλίτην, 
dein χεχτημένος Xp. κραταιὰς νικητής. 

3. Ὑπομείνας χειμῶνας ὃ ἅγιος T, ὁ δίχαιος ἐν τοῖς 


τσα ES 


π- 4 





Tb 


980 


" “ , ^ * 
xai σπουδάζων παθεῖν αἰκισιλοὺς χαλεποὺς; 
ὡς ἀήττητος. 

! ; * -. , ; € v 
à. Μέσον οὖν TOV ἀνόμων ὁ ἔννομος 
, 4 * ΄ , » * 
εἰσαχθεὶς τὰς βασάνου: οὐχ ἔπτηξεν, 
3 4 4 NS t Lj , : 
ἀλλ᾽ οὐδὲ ὁ σευνὸς παραϊνουμενος  χατέ- 
Id "T ^ —- ὃ , * ὃ EY LI 
x4uqün τοῦ σπεῖσαι τοῖς δαίμοσι, ιὸ χαὶ 
e , : 7 * Α , EC , 
ὕόδρεις ἀπεφθέγξατο, " παρεστὼς ἐν τῷ βή- 
ΩΣ * A] 
ματι τοῦ τυράννου, " ἐνισχύων τοὺς συγχρα- 
"n" * ^J ? - 93 
τηθέντας αὐτῷ, ^ xai βοῶν μετ᾽ αὐτῶν ἐχ- 
τενῶς τῷ Χριστῷ, 
' 3 5v ς X 
&. Νικηθεὶς ὁ ἐτχίων προσέταΞε διως- 
, p" - " X» "t s 
ρίαν δοθῆναι τῷ υάρτυρι, " ἀπατῆσαι ζητῶν 


* t , 
(03 Qf, 7 45:03. 


A D] , 
δὲ τὸν δίχαιον " 
ὃ , " 3 NA Ὧν LES. ΕΝ " 
Qi105V* αὐτὸς Ó& ταγος ἐνεπυρισε΄ τῶν VAGY 
ἣν B ΄ δὲ ᾿ 
τῆς ἀρτέμιδος αἰφνιδίως, χαθελὼν τὰ σε- 
^- ΕΣ - ^ X 2, 
Odcp.uTa τῶν dot Gv," κραταιγύμενος πνεύ- 


? / - ^ 
ἐπορεύθησαν θῦσαι τοῖς 


4 5f ^ * * € , 7 " 
ματι ὁ ἀθλητὴς, ^ ὡς ἀήττητος. 
f e A z / x* 
c . τε τῶν ἰούόλων ἀκήκοεν, ὑπερζέσας 
X. "T 

θυυῷ ἀνεκραύγασεν, εἰσαχθῆναι τοὺς φψίλους 

L9 ΟΝ ^ ^N 4 
τοῦ μάρτυρος, ἰδὼν τὴν τῶν ELO λων ἐρή- 

Δ e i] 4 ^ L4 H* 

μωσιν" 7 TY δὲ ἀχθέντων ἐν τῷ βήματι, 

" * ' 
ζοφεροὺς λογισμοὺς λέλεγεν ὁ πλάνος," πρὸς 
ἀδόκιμον νοῦν δελεάζων αὐτοὺς, " χραταιῶς 

» ΝΡ 
δὲ ἀντέστησαν τῷ δικαστῇ ^ οἱ ἀήττητοι. 
Ι Cz - - ^ 
C. Σύννους t» τῷ θυμῷ 
23 " f 0M - € ᾿ 
χαὶ ἐτούχετο ἐπὶ τῷ δοάματι, 


ε " * 

ó d ΑΥΟ 05; 
ὅτι πως ἡ 

* - SN 

θεὰ συναπώλετο ^ τοῖς ἀψύχοις εἰὸ 
Ν * ^ T » t Ὡς 

φνίδιον᾽ " σαφῶς οὖν ἤχθη ὁ θεύπνευστος, 

€ L « 4. ^ ὃ £0. 8 e νὰν t 

ῥωμαλέος ὑπάρχων τῇ Otavotz* ^ Oy τδὼν ὁ 

4 ^ 3 , 2 T LAS 4 ^ , Lc 

ἐχθρὸς ἐταράχθη ^ πικοῶς, ἐννοῶν ἐνισχύοντα 

, 
ὡς ἀήττητον. 


ὔ« 4 
QAO: αἱι- 


τὸν lvcoüv, 
᾿ ) t. -- * 
ἢ. Ygv σε, ὦ πε 


χρόνοις τῆς πλ. M. — Διχινίου λοιμοῦ C. — zgaz. Ó 
πανόλθιος T. --- ἀπιττῶν τοῖς M. — προσπίπτων πιστῶς 
τῷ ἀφθάρτῳ 0. M. — χαὶ σπουύάζει M. 

ἃ, μόνον οὖν τῷ ἀνόμῳ T. — οὐκ ἐχζμτθη ποθῆσαι 
τὰ πρόπχαιρα T, M. — χαὶ εὐχόμενος Bua αὐτῷ τῷ Xo. 
T. — βοῶν σὺν αὐτοῖς, πος plura M. 

5, τὸν ὅσιον ἐπορεύθη τοῦ θῦσαι T. — ᾿λοτέλιδος, 
ut in sequenti quod addit etiam 'Ezzzzv, ubi 
Theo.orus subobscure μιτροξίδωλον cudisse vide- 
tur. — xp. πνεύματι C. 

ὃ. Integra quidem acroslichis est, at minus 
plena rerum series, — λέλεχεν C iterum, quod 


ANEPIGRAPHA. 


cupidusque paliendi dura tormenta, uti in- 
victus. 

4. Medius ergo inter iniquos justus adac- 
tus, supplicia non horruit, sed neque blande 
monitus vir sanctus, inclinatus est ad liban- 
dum daemonibus ; immo in eos viluperia 
oblocutus, stetit coram tyranni suggestu, 
corroborans vinculorum socios, ei cum illis 
longum clamorem ad Christum edens in- 
victi viri. 

5. Viclus judex imperavit moram dari 
martyri, studens illudere justum : abierunt 
ut dzemonibus immolarent. Ipse vero sia- 
tim ignem injecit in templum Dians cito 
conflagratum, subverlens impia simulacra, 
divino percitus instinctu, ut athleta invie- 
(us. 

6... Ut verba sagittariorum audiit, Maxi- 
minus ira accensus voce clamorosa jussit 
trahi socios marlyris, cernens devastata 
esse idola. Adductis autem coram tribunali, 
tenebricosa verba fecit insanus, ut eos in 
pravum sensum alliceret, sed judici fortiter 
restiterunt ut pote invicli. 

1. Cogitabundus animo erat iniquus, el 
anxius de facinore, veritus ne una cum 
idolis inanimis illico dea aboleretur. Et 
palam vir a Deo afflatus actus est, robustus 
in mente sua slans, quem ut vidit adversa- 
rius, turbatus esL acriler, recogitaus fore ul 
Jesus eum ut invictum corroboret. 

8. Te hymnis cano, o gloriose sancle, te 
promplum in omni tempore patronum, 


jam superius notatur in Theod. VIII, 10; XVII, 
13. — Hic T statim ab initio in alia excurrit, motis 
repagulis: οὐχ ἐχρύδη τὸ βρύγμα τὸ δρώμενον, xal 
θυμῷ ὑπερζέσας, ἐχέλευσεν δεσμωθέντα τὸν δίχαιον 
ἄγεσθαι, ἐκπληττόμενοι ἐν τῇ θεᾷ αὐτῶν, τὸ πῶς πυρί- 
χαύστος ἐγένετο, xal οὐχ ἔδειξεν δύναμιν ἐνεργείας " 
ἀλλ᾽ ἐλέχθη πυρὶ, ὡπεὶ χόωτος ξηρὸς, καταργοῦντος 
αὐτὴν τοῦ ποθοῦντος Χριστοῦ, ὡς ἀήττ, 

7. ἦν ἑαθυμῶν T. -- f. ᾧ χαὶ πῶς. — ἤχθη ὃ πανεύ- 
φημος T. — ἐννοῶν ὅτι ἐπιπέποιθεν ἐπὶ Θεὸν ὁ ἀήττ, T. 

8. Mel. pro rhythmo σὲ ὑμνῷ, Uitima in T de- 
sunt. — ὦ add. ante πανευφ. ct σου post. ἀντίλ. 


XLI. DE S. THEODORO M. 581 


ἐπίδλεψον " ἢ οἶδα γάρ σὲ σπουδαῖον pont: 
σεως" ἢ μὴ οὖν ἀπώσῃ pt, ὧ πανεύφημε, 2 
ἀλλὰ δεῖξον ταχὺ ἐν ἐμοὶ, παμμάκαρ, ^ τὴν 
θερμὴν, δυσωπῶ, nsn σου, " xai γενοῦ 
τοῖς ὑμνοῦσί σε τεῖχος ἀεὶ, * ὡς ἀήττητος. 


tenuitali mex oculos dimitte. Probe enim 
scio le sedulum esse advocalum; preces 
ergo meas noli respuere, o cunctis memo- 
rande; sed cito ostende mihi, beatissime, 
tuam sollicitam, rogo, tutelam, et esto cele- 
brantibus te, murus uti semper invictus. 


Il. 


! ; - " , 
a. Θεοδώρητος ἀληθῶς θείαν γάριν ^ ἐκ 
x - * 
τοῦ σωτῆρος χατ᾽ LE ἀθλοφύρε, τὴν 
τῶν εἰδώλων ἤλεγξ ας ἀσθένειαν *  ὁθεν xul 
M 3 Σ 
δεδώρησαι ἢ : egenis Beutzios (515 
χατηξίωσαι ἐν ξχθύσει δοθῆναι" ^ διὸ τιλῶ- 
, M0 X3 or : "| NW oq... 
ἐν πίστει σε Üsou ^ ὡς ἀϑλοψόρον |: 
ἱ e 
βίου, Θεύδωρε. 
* 
β΄. QÀy προσάγω σοι, σοφὲ O:ó3 zs 
* * ; 
τρισμάκαρ, " ὁπλῖτα τοῦ Κυρίου χαὶ μήαστα, 
, * , τῷ - » » 
χαὶ Üsoxoy, " xat avv zz 102 τῶν πιστῶν" 

/ )»* ὃς 4 t , LI 
πρόσδεξαί μὲ πίστει ^ τὴν bopvís vi» ci 
πτὴν τιμῶντα χαὶ δοξάζοντα᾽ * cb γὰρ ἐκ 

ὃ " * 
τοῦ σωτῆρος χαρίσματα * Dix δὲ ἐδεγμένος, 
προεστήχεις X3i φυλάττεις * ποὺς δούλους 

* , ^^ . * , 
σου; " τοὺς σὲ εὐφηυοῦντας διό σε ἐν 
"ὃ “ * ^ ἠ5 n * LY ^ Α 
ᾧδαῖς “ Χριστοῦ ἐχχλησια ^ xui τιμᾷ χαὶ 
, ^. * - X » ^ b t , 
ἄνυμνεῖ ^ γὺν τὴν ἀνδ»είαν * riy ὑπὲρ αὐὖ- 
-Ax ' , , ὃ v n X —c , 
ro, " xai χαίρουσα as ÓüSX.ct, ὡς QUA^- 
φόρον... : . 
^ 4 ^ : 
y- Δαυὶδ ἐδείχθης, ἀθλητὰ " Θεόδωρε, 
M - , /;X* 5 ͵ 
γενναῖος, " δυναστῶν ἐν xaxía " ἀλλοφύλων τὸ 
* t ' - x 
θράσος, " ὡς Γολιὰθ, xavafio iov, ^ τύραννον 
διώκτην. * σὺν τῷ Τριζὲ | ov Jb 
ιώχτην,  GUV τῇ ὙΠ t, σοφὲ, - τῶν λιϑων 
* 
τρύπωσὰ μενος; ἐν ὅπλῳ περ Qype vU πο- 
λύοχλον, “ ἀοπλος xat μόνος ^ τῇ δυνάμει 
* x 
τοῦ Κυρίου: (07 χὴν γνῶσιν γὰρ περιπε- 
φραγμένος, * διὸ τὴν τοῦ ἐχθροῦ " ὶ παμμἴαρον 
X* a4 , 
Ku ἐχτεμὼν ἐφ ὀψηλοῦ, ἢ τούπαιον στή- 
σας, ἔγεις τὸν Χοιστοῦ ^ λαόν σε τιμῶντα 

, t 

πίστει ἢ ὡς ἀθλοφόρον. .- 


IJ. Extat in solo mosquonsi f. 253. 

1. πρὸς τό. Ὃ ὑψωθείς, Mira satis est tota ver- 
borum structura. — θεοδωρήτως M. — ἐν ante 2x0. 
om. M. 


1. Vere donatus a divina salvatoris gratia 
adversus hostes, athleta victor, confudisti 
idolorum imbecillitatem; unde juxta no- 
men tuum premio donatus es, ideo quod 
dignus faclus es immolari, propterea te 
cum fide ardente honoramus, πὲ victorio- 
sum Domini pugilem, Theodore. 

9. Oden tibi offero, sapiens Theodore ter 
beate, tu Domini miles, et minister et famu- 
lus, et fidelium patronus: accipe mecum fide 
solemnia tua sacra recolentem et celebran- 
tem. Namque tu ex servatore divina nactus 
charismata, tueris etsalvos facis servos tuos, 
tibi fauste plaudentes; hisce ergo odis Ec- 
clesia Christi et te nunc suspicit, et laudat 
fortitudinem, quam pro illo exeruisti, ac 
plena gaudio te celebrat, ut victorem Do- 
mini pugilem. 


3. David alter generosus, athleta Thoco- 
dore, factus es, tu qui potenlium in malitia 
Philistinorum stravisti ferociam; Goliath 
nempe, illum tyrannum persecultorem, Tri- 
nitate favente, o sapiens, lapillis munitus, 
subvertisti, tu adversus copiosum hostem, 
acie cireumseptum, inermis et solus, sed 
pro armis munitus virtute Domini. Hac 
quippe scieutia circumcinctus, inimici 
feedissimum capul secuisli, sursum erigens 
tuum teopheum ; unde merito Chrisli po- 
pulus te cum fide veneratur, ut victorem... 


2. πρὸς τό" Τῇ Γαλιλαία. — ἑορτήν σου M. — 
προεστήχεις more seriorum. — ἣ ἐχχλ, M. 

3. πεφραγμένος M. Heroicum vere troparium est 
atque Tyrt:eanum. 


582 
! - -o* 
δ΄, Ἡλίαν ὥφθης τοῖς πιστοῖς, Θεόδωρε, 
/ * t jl ^" ὃ / ὩΣ « 
ζηλώσας ^ ὑπὲρ τοῦ σου δεσπότου, ^ ὡς 
y. x , " * ' - BN e 
ἄλλους τῆς αἰσχύνης ^ XA TOV εἰδώλων ἱε- 
..φ Ὁ ὦ. ; θ , * AES f 7 
ρεῖς, ^ TOV προσοχθισμάτων, " χαὶ τῆς Ἐχα- 
4 * 3 4 4 ᾿ς: N * 
τῆς ναὸν " αἰσχρὸν, TOV τῆς Ἀρτέμιδος 
, ν , » ; , 
πυρπολούυμένος ζήλῳ κατέφλεξας; * τοὺς ἀἄλι- 
* 35 » 
τηρίους " καὶ ἐν οἴκοις ἀποστάντας ' τοὺς 
; * ; * - 
δαίμονας " συνχαταπατήσας «T τούτων δὲ 
. δὲ 9 * - - 
σφοδρὰ ^ ἐμπρήσει καρδίαι “ φωτισθεῖσαι τῶν 
πιστῶν " ἔλαθον γνῶσιν " τὴν εἰς τὸν Κύ- 
piov * Θεὸν αὐτὸν, εἶναι δὲ σὲ ἢ ὡς ἀθλο- 


φόρον i Κυρίου, Θεόδωρε. 


&. προσοχθησμάτων. M. cf. Suidas ad h. v. — f. 


ANEPIGRAPHA. 


4. Elie imitari zelum erga Dominum 
tuum, o Theodore, fidelibus visus es, dum 
sacrificulos qui turpitudinem et exsecranda 
simulacra colebant, tumque Hecates tum 
etiam Dianz delubra, ardore tuo succensus, 
combussisti, feralesque demones, vel in 
domibus latentes, conculeavisti. Quorum 
incendio illuminata fidelium pectora rece- 
perunt hanc persuasionem, Christum esse 
Deum, te vero invictum Domini pugilem, o 
Theodore. 


τὴν εἶνναι χύριον. 


XLII. 
DE S, VITO MARTYRE. 


! Ó , ᾿ ͵ * (4 ὃ : 
a. ποιησᾶας τὰ συμνπᾶντα ως οὐνὰ- 


4 * à , 2 1 e ν ἃς 
τὸς, ^ χαὶ ἰσχύσας τοὺς ἁγίους σου ' ὡς 
4 X ^ Pa 3 i 7. * 4 
ἀγαθὸς, “ τοῦ νικῆσαι τὸν üpxxovra, “ Χριστὸ 
" ' * ὃ y.» κα $2. 7 * N , 5 
ὁ Θεὸς, " OU αὐτῶν ἐλέησον " τοὺς ἀνυμνοῦν- 
»* δ 4 L 4 “6 X. 

χαὶ τὴν ὀφρὺν χατάδαλε τῶν 
* 
ὁ μόνος ὑπάρχων παντο- 


τᾶς σε, 
ἀθετούντων σε; 
δύναυος. 

I V 4 dnd / , 
B. μνον ἐπάξιόν σοι προσφέρειν, 
ταῖς σειραῖς τῶν 


* ὦ 
Χριστέ μου, οὐ σθένω ; ! 
ἐμῶν * ἀμαρτιῶν συσφιγγόμιενος᾽ * ἀλλά 
μοι δίδου σοφίαν γλώττης», ' ὡς σοφίας 
ὑπάρχων πηγὴ καὶ φάος; * ὅπως τοὺς σοὺς ἢ 
ἀθλοφόοους ὑμνήσας σωθήσομαι " * αὐτὸς γὰρ 
εἶπας, οἰκτίρμων ἢ Ἐχζητεῖτε ἐν πίστει, 
xai λήψεσθε. " Διὸ ζητοῦντι δὸς, ὡς εἴρη- 
xac, ^ ἀψευδὴς γὰρ ὑπάρχεις, φιλάνθρωπε, ἢ 
ὁ μόνος... 

γ. Νινήμη δικαίων μετ᾽ ἐγχωμίων T Y 
vaTat, ὡς ἡ Γραφὴ * ἐχδιδάσχει ἡμᾶς, * 


XLII. Extant qualia sunt in corsin. f. 122: Μηνὶ 
ἰουνίῳ t&', κονδ, τοῦ ἁγίου μάρτυρος Bízou, ἦχ. Q', 
πρὸς τό" Ὁ σοτίσας. Acrost. f. erat ὃ ὅανος. 

4. Orditur a consonante teirasticho, nisi sex 
potius tetrasyllabi sint, ubi olim duos versus posui 
cítius. Cf. p. 366. Hic vero bis tollitur una syllaba 





1. Tu qui universa fecisti tua potestate, 
qui sanctos tuos confortas, pro tua bonitate, 
ad vincendum draconem, Christe Deus, per 
eos miserere celebrantium te, et superci- 
lium dejice te contemnentium, qui solus es 
omnipotens. 


2. Hymnum tibi dignum litare non valeo, 
Christe meus, catenis meorum peccaminum 
constriclus : sed da mihi lingue sapientiam, 
tu qui sapientize fons et lux es, ut tuos ovan- 
tes athletas canens, salvus fiam. Tu enim 
dixisti, o fnisericors : Quserite in fide et in- 
venielis. Querenti ergo da, ut dixisti; ye- 
rax enim es tu, amator hominum, solus 
omnipotens. 


3. Memoria justorum cum laudibus flat, 
ut Scriptura nos docet, neque extinguetur 


pro rhythmo alacriori, tum v. ὅ alias decasyll. est. 
— [n fine concentus repetitur, ut in archetypo. 
Cf. supra XXXVIII. 

2. ἐχζητήσετε. Matth. VII, 7. More Romani, sa- 
cris verbis sobrie et presse noster utitur. 

3. μνήμη. Prov. X, 7. — ὡς ἣ Γραφὴ sic C contra 


XLIII. DE S. PANCRATIO M. 983 


4 , M 6 * , 
καὶ τούτων οὔπω σϑεσηήσεται ^ μνγιόσυ- 
ΕΝ 
αἰωνίζον καὶ μέ- 
νον εἰς τοὺς αἰῶνας " * ὅθεν ἡμᾶς, * a9 ἐλφοὶ; 


LI Ἵ 4. 
νον, στᾶν εἰς τοὺς αἰῶνας 


ἀνυυνεῖν τοὺς ud Χριστοῦ 7 * wa παήσω- 
Δεν, ὅπως τούτων " ἱχεσίαις λαθόντες τὰ Tpó- 
σφορα ἢ ᾿ τῆς τε ψυχῆς ὁυοῦ καὶ σώματος, 9 
dvax odio. ey * Κύριε, dica σοι. ü E. 9, ὄνος. Ü 

δ΄, Ναὺς ἐ ἐφάνης, ὦ paxapiens, * oc Ηλίας 
ὁ ὁ μέγας, * ἐκ παιδόθεν βιῶν ἢ ἐν ἀρεταῖς καὶ 
σεμνότητι, i λάτεευων τῷ χτίστῃ παρὰ χτί- 
σιν, ? xai μισῶν τους τὰ ius m oOERDyDUNS 
τας" ὅθεν ἐχθρὸς * 6 πανώλης καὶ ὄντως 
παγκάχιστος iG ῥημάτων πείθειν πειρᾶται 7 
χολαχίαις " ἀλλ᾽ ἔστης ἀγχράδαντος, ἢ i d ac 
τε ὥσπερ ἀήττητος; T τῷ Χριστῷ ἐχθοῶν" 
Bote μοι, ἢ ὁ μόνος ὑπάρχων παντοδύναμος. 


accentum. — οὐ o6:50. C. — ἔστησας s. a. €. — 
nota 7p. monosyll. — 6, ταῖς τούτων € contra me- 
trum. — πο. ψυγῆς τε ὁμοῦ xal τοῦ σώμ, C. 

4. λατρεύειν... παρὰ τὴν wv. C. - ὁ πανόλης C. — 


monumentum eorum, stans in secula, pe- 
rennans et manens in vum. Unde nos, fra- 
íres, canerc Christi sanctos ne desinamus, 
ut per eorum preces receptis bonis anima 
et eprporis, clamemus : Domine, gloria 
libi, qui solus... 


4. Templum visus es, o beate, alter ve- 
lut magnus Elias; a puero florens virtutibus 
ct innocentia, prz? creatura potius adorans 
creatorem, odio habuisti idola colentes : 
unde hostis infestus et vere pessimus, te ni- 
litur suadere verborum blanditiis, quibus 
obstitisti firmus, adamantina cum constan- 
tia, Christo clamans : Succurre mihi, tu 
solus omnipotens. 


ἐν ξήμασι C. — χολαχίας C, — ἀδάμας ὥσπερ C. 
Rara sunt zraca monumenta martyris, inter nos 
masinie in Pragensi metropoli Bohemorum , ce- 
leberrimi. 


XLIII. 
DE S. PANCRATIO MARTYRE. 
I. 
α'. Τὰ ἡδύτατα ἢ τῆς μελουργοῦς σου 1, Suavissima oris tui melliflui eloquia 


γλώττης ἔπη ἢ λαμπ τρυνόμενος. i ἐκ ct y 
(ὃ / u δύ * 

βολίδων πάντας τοὺς ἐν τῇ OUGEL ^ χατε- 
* 

φώτισας, ἢ Παγκράτιε; χηρύξας τρανῶς 
"ἐς P3 

τῆς Τριάδος τὴν moon χαὶ Eun ἀχλὺν" 
εἰδωλιχὴν v ἐξάρας, ^ | τῶν θυρᾶνον * ὁ ὁ ἱεραρ- 


M e 


quxervase "OdAA& τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ ἡμῶν 


ἀδιχλείπτως ἱκέτευε. 
x P» 3 ^» 
β΄. Νοῦν καὶ διάνοιαν ἢ τῆς ἐμπαθοῦς 
ἰλύος ἢ ix παιδόθεν ἐχάθαρας, " πρὸς ὕψος 
"ας * / V * , 3 4 
tpUnc, ^ Παγχλράτιε σοφὲ, " θείας ἀναθα- 


I. XLVI. Theodorum, dubio procul, habemus, 
duos sibi solemnes hirmos adliibentem in laudem 
ejusdem Siculorum apostoli, S. Pancratii Tauro- 
meniensis, qui colitur die IX julii. Utrumque 
poema extat in corsin. f. 132, 133, sub lemmate: 
Mt lou, θ΄ κονὸ, τοῦ &y. Παγχρατίου ἀρχιεπισχόπου 
Ταυρομένου, ἦγ. α΄. 


cum luce proferens, divinis jaculis omnes 
iluminasti Occiduos, o Panerati, dum fidem 
Trinitatis pridicas, cunctiasque tenebras 
idolorum extollis, tu inter superos summus 
hierarcha; agedum, pro nobis Dominum in- 
cessanter deprecator. 


2. Mentem et cogitatus ex luto libidinum 
à pueris repurgans, ad divine ascensionis 
sublimia ferebaris, Pancratii sapiens; inde 


1. πρὸς τό * Τὰ θεύδρυτα. Qui condidit hirmum, 
ut opinor, potis erat Theodorus eum identidem 
ad usus suos flectere. Si varietates cupis tangere, 
cf. archetypum f. 346. — λαμπρυνόμενα C. — Nota 
rarum superlat. in ἱεραργ t«ozaze, ubi similia Theo- 
dorus cudere affectat. Cf. XXXVII, 4 supr. 

2. πρὸς 16 * Τέρπεται, Cf. ibid. p. 346-354. Me- 


984 


" * , “ 
σεως " ὅθεν εἴληφας Ῥοιίδος τῆς παιι- 
^ * [ard , M * 
φαοῦς ^ γνῶσιν, ὁσιομμάχαρ, τὴν ἔνθεον, 
47 - - e - A τ ΕΞ ’ 
δι᾽ ἧς φωταγωγεῖς ἅπαντας, ^ χοιστόφρον, 
ἢ , / "E 4 - ; , 
τοὺς ἀθοοισήέντας πιστῶς ^ ἐν τῇ πρὸς Θεόν 
p N , - , * 4 
σου ^ ἐκδημία χαὶ βοῶντας σοι" * Ὁ. ἐπο- 
EA E Mo 38 Vos " 
πτεύων ἐς οὐρανοῦ, ^ v7, ἐπιλχῆη.... 
ἜΤ ΞΞΕΙΕΣ r XP ) DEN: 
yq « Ow ισχύσειε ^ στόμα cot ἐγχωμκάσαι 
e » - » 
τῶν τεράτων σου τὴν πληθὺν; " ÜxuuzTo- 
4- *ü ΗΠ 425 7 - σε * - y e 
χράτοῦ αγχράτιε σοφὲ, " Drop ἀψευ- 
δέστατε τῆς θεότητος, ἢ 
^ x » A A a ^» “" : * 
σοῦ, ἄστρον τῆς QLAGUILEVS πολύφωτον; 


συυμόστα τοῦ la- 


ES * / t * NA E: 7 
τῶν ἀποστόλων ὁ οπαὸόός; μαρτύρων 
4 


St 7 JE: , - t 7 ut 
χαὶ ἱερέων χαρὰ, ^ κλέος τῶν ὁσίων " XAt U.0- 


΄σ- 


A XM a " " 
ναστῶν ἐγχαλλώπισμα * ^ διὸ βοῶμέν σοι ἐχ- 
^. * * 
τονῶς" Νὴ... 
δ' ΨΩ 2*8 uu * 7 CK DUNT 
. Yuvotg χλεῖζοντες ^ σήμερον τὴν ἱεράν 
x M , ' DN EA δ , * 
σου καὶ παγχόσμυιον ἑορτὴν " τῆς EROTILAAS, 
1 X , Ἢ , 
ἀχέστορ φαεινὲ, ^ θήκην τὴν τιμίαν σου 
X * 7 * * ^ 
ἐν ἡ τὸ υυροσταγὲς ^ θεῖόν 
ὦ Παγχράτιε 


ἀσπαζόρμεθα, 
τέ σου ἀπόχειται σχήνω!λα, 
τερατουργέ" * ἄκος οὖν οἱ ἐκ ποικίλων πα- 

LE ^^ , * -- Ῥῃ{ 
θῶν * δυσαλθῶς σγεθέντες ^ ἀρυόμενοι βοῶσί 

A* Ó , " , 4 »., ^5 

σοι" ἐποπτεύων ἐξ οὐρανοῦ, " μὴ ἐπι- 
λάθη τοῦ σοῦ λαοῦ... 


lodus sibi constantior, nihil mutavit, nisi quod 
librarius alicubi fallitur in' v. 10. Acrostichidem, 
ut alias, a primo verbo νοῦν rctinuit οἱ fortasse 
humiliter auxit, ut alibi τυφλόνους. — χαθάρας C. — 
&x. φωταγωγ. C. — χριστόφρων, vox nova, si quid 
Nostro novum. 

9. τῶν τεραστίων τὴν C. — θαυματοχράτωρ adde 


ANEPIGRAPHA. 


recepisti, innocens ac beate, Triadis lumi- 
nos: divinam super omnia scientiam, qua 
illustras, ut Christum sapiens, omnes ad te 
cum fide concurrentes in tuo ad Deum tran- 
situ, clamantesque tibi : Qui nos de colo 
respicis, ne obliviscaris plebis tus... 

᾿ 8. Quale os valeat laudibus :quare tuo- 
rum prodigiorum copiam? O virtutibus 
potens, provide Pancrati, Deitalis ora- 
tor, mendacio alienissime, in Jesu hiero- 
phanta, sidus orbi valde irradians, aposto- 
lorum sequax, martyrum et pontificum 
gloria, justorum decus et monachorum 
ornamentum ; ideo clamamus tibi : Ne obli- 
viscaris... 

4. Hymnis hodie decorantes sacram et 
ubique fulgentem transitus tui festivitatem, 
insignis medice, thecam tuam salutamus, 
in qua corpus tuum sacrum, unguenti fe- 
rax, requiescit, o Pancrali prodigiorum 
opifex; unde medelam exhaurientes variis 
infirmitatibus desperate correpti, clamant 
tibi : Ne obliviscaris plebis tuc, sed Domi- 
num pro nobis exora... 


lexicis, apud Studitas prodigiose auctis. 

4. κλείζοντες melodis rarum. — μυροσταγὲς, ut 
alias Theodorus finxit μελοσταγεῖσι, — xol θεῖόν 
σου ἐναπόχ, C. — οὖν add. — συσχεθέντες ἀρ. xdi 
βοῶντες co: C, rupto metro. [n primis ob similes 
in eodem loco versus Theodorus agnoscitur. Cf. 
v. 8 in tr. 2, 3, 4 et in seqq. v. 7 in tr. 2, ὃ. 


II. 


f * € * ' - 
&. Τῆς ἀληθείας λάμψας " τὸ φῶς iv 
“ὦ * “ “- S 
τοῖς πέρασι, " τῆς τῶν εἰδώλων πλάνης * 
YN * : ε * 
τὸν ζόφον ἐδίωξζας, ^ Παγχράτιε ἱερομάκαρ, 


Pu - ? ev bj /, 7’ Cj , 
τῶν Σικελῶν τὸ paye προυσφύγιον, ᾿ ποῖ- 
σόε)8 ὑπερ ἡυῶν, “τῶν ἑορταζόντων προ- 


στάτα θερμότατε. 
Ι , , " 
p. Αξίους νίκης στεφάνους * τὴν θείαν 


Il. Cors. ἦχ. 9', πρὸς τό" Τῷ φαεινῷ. vid. p. 355. 
— ἐν πόθῳ πρ. C in clausula. f. acrost. erat αἶνος. 


1. Tu qui veritatis effuso lumine in fines 
terre, idolorum falsam caliginem dissi- 
pasti, Pancrati in Deo beate, grande Sicu- 
lorum przsidium, intercede pro nobis, tu 
festa tua celebrantium defensor acerrimus. 


2. Qui dignis victorie coronis sacruri 


2. πρὸς τό * Τὸν θείῳ μύρῳ. Vid. p: 355, 358. Nota 
duos accus. cum praesto esset αξίοις v. στεφάνοις. 


XLIV. DE 58. 


* t e be" * 
cou στεφανώσας " κορυφὴν, ὁ Ov ἡμᾶς 
» t m * e * 
καθ᾽ ἡμᾶς πεπολιτευμένος, Λόγος ὑπάρχων 
zT » 4 * € / 
τοῦ Ἰ]ατρὸς ἀληθινὸς, " ἅγιε Παγκράτιε, 
γορηγόν σε τῶν χαλῶν " ἐπιστάμεθα πάν- 
: * à : eu , X» » ; ὦ 
των" tQ διόδου μοι λόγον ^ ἐν ἀνοίξει τοῦ 
X , rj ^: »» * 
στόματος, σοφὲ, * εἰς τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως, 
τῶν χινδυνευόντων ἢ προστάτα θερμότατε. 
rj 4 ) ΄ 
γ. ἱεραρχίας τὸ χρίσμα * δεξάμενος ἐχ 
» E X o4 r e 4 -— X 94 4 
Κυρίου, " ὑπὲρ ἥλιον τὸ φῶς " ἐπαστράψας 
ἐν πάσῃ κτίσει, * πᾶσαν ἐνθέως ἢ περιέλαμι.- 
^ E x* * 
ψας τὴν γῆν, τίμιε Παγχράτιε, xai ἐφώ- 
τισας λαυὺς καθημένους ἐν σχότει " xal 
σχιᾷ τοῦ θανάτου, " συνεργοῦντος ἐν πᾶσί σοι 
Χριστοῦ, * τοῦ δι’ ἡμᾶς μορφωθέντος, * τῶν 
χινδυνευόντων.... 


-- ip. πολιτευσάμενος C. — fort. χορηγεῖ σοι τὰ χαλὰ 
ἐπ, πάντα Theodorus scripsit. 

3. ἐν τῇ χτίσει C. — συνέργ, σοι ἐν πᾶσι τοῦ Xp. 
C. Fortasse nisi Siculus sit alter iste melodus, 


DOMETIO M. 585 


redemit verticém tuum, ille propter nos 
inter nos conversatus, cum esset verum Pa- 
tris Verbum, scimus eum tibi, o sancte 
Pancrali, fuisse bonorum omnium largito- 
rem. [deo da mihi verbum, os aperienti, 
o sapiens, ad celebrandum [6 digne, tu pe- 
riclitantium sospit(ator caldissime. 

3. Pontificatus unctionem adeptus a Do- 
mino, super solem coruscans in tota crea- 
tura, omnem terram lumine adimples, ve- 
nerande Pancrati, et illuminasti populos 50- 
dentes in nocte et in umbra mortis, tecum 
in omnibus Christo cooperante, qui nos- 
tram naturam assumpsit, o periclitantium 
caldissime defensor. 


priore paulo :quabilior, nihil obstat, modo codex 
rite emendetur, ac valeant criteria haud semel 
posita superius, quin iterum hic summus Theo- 
dorus adsit. 


XLIV. 
DE S. DOMETIO MARTYRE. 


α΄. Ὑψωβθεὶς, ἱεράρχα, " τῇ ταπεινώσει, 
καὶ δειχθεὶς πολεμήτωρ ἡ τοῖς ἐναντίοις, 
τῶν γὰρ δαιμόνων ἢ κατέθαλες φάλαγγας; 
χαὶ τῶν ἀγγέλων συνόμιλος γέγονας, 
ὁσιομάρτυς Δομέτιε, ἢ Χριστὸν ὑπὲρ ἡμῶν 
δυσώπει, πανθαύμαστε. 

β΄. Ψευδοχρίστου ὦ μανίας " τοῦ Σα- 
τῶν πῶς τοὺς ἁγίους ^ πολευεῖν οὐ παύε- 
ται, " πάντοτε αὐτὸς καθηττώμενος; * 6i. 
λων λάθρα γὰρ τοῖν ἀνδοοῖν T χειρώσασθαι, 


* 0X 00K X 


XLIV. Psalmista hujus cantici, tam ignotus 
est quam obscurus sanctus ille Dometius, quan- 
tumvis dicatur martyr, pontifex, asceta singu- 
laris, summus thaumaturgus. Sex sunt hujus 
nominis martyres, in sacris Orientalium fastis 
breviter memorati, quorum fort. nullus sibi ea 
qua hic referuntur, vindicaverit; nullus pre- 
terea recolitur in die VII maii, ubi corsinium 
tropologium prz se hoc elogium fert f. 140: Μηνὶ 
palo ζ΄, τοῦ óslou μάρτυρος Δομετίου χονδάχιον, ἦχ. 


1. Elevatus, o pontifex, humilitate, fac- 
tusque debellator adversariorum (nam dz- 
monum fugasti turbas, et cum angelis cou- 
versatus es), Dometi sacer martyr, Christum 
pro nobis exora, vir summe mirabilis. 


2. Proh! pseudochristi Satanae insania! 
quoinodo sanctos non cessat impugnare, 
devinci non desinens ! volens enim clam in 
hos duos viros manum injicere, ipse vulne- 


β΄, Matilum esse opus manifestum est , rupta 
acrostichide ψαλμὸς, et amissis ab initio plurimis 
iropariis, in quibus f. erant melodi nomen ex- 
pressum et acta fusiora martyris. 

1. In C: πρὸς x6 * Τῷ Θεῷ ἀπὸ p. Vid. p. 305. — 
δὁσιομάρτυς dici solet de martyre monacho aut viro 
sacris addicto. — Δομήτιος semel in cod. scribitur, 
sed Graci dicere solent Δομέτιος, Δομετιανός. 

2, πρὸς 16 * Tov φωστῆρα, Cf. p. 377. — τοῖν 
ἀνόροῖν tam rarum melodis duellum est, ut mu- 


ὅ86 
T , * S ' MO ' 
οὗτος τιτρώσχεται. " Διὸ xai βοῶν ^ πρὸς 
Δομέτιον, ἔλεγε " ὰ Πορεύου αὐτὸς, " τού- 
τοὺς δὲ ἄφες συνεῖναί μοι. ἢ Οἱ δὲ ἐχραύγα- 
8 4 ^ X e t€ 4 3 ἐκ 
ζον μετ᾽ οἰκωγῶν ΄ τῷ ὁσίῳ εὐνουστότατα᾽ 
' € Y εν * ὃ " , 
Χριστὸν ὑπὲρ ἡμῶν υσώπει, πανθαύ- 
μασθε, 
f À I4 b 3.47 x t ^" ΄“- - 
y. Ἀναχλίνας τὸν αὐχένα ^ ἑαυτοῦ τῇ γῖ, 
T JE ES δ , * : ' 
ἐξόα ^ ὁ ἐσθλὸς Δομέτιος ^ πρὸς τὸν λυτρω- 
τήν Δεῖξον, δέσποτα, 
^ “ ^ Y x 
τοῦ δεινοῦ ἢ πλανήτορος, σῶτερ. To τάχιον 
, € b - * xi Ἵ * 
ἡχῆς δὲ βροντῆς ^ γεγονυίας; ἡλάλαξεν 
ὁ δαίμων βοῶν᾽Ὡ * Ot μοι! ἐντεῦθεν διώχο- 
* 4 / t X Φ- 7 
μαι, ^ Διὸ γηθόμενοι οἱ opio tat, " τῷ ὁσίῳ 
ὑπέψαλλον * " Χριστὸν... 
Ι /, ^^ , , * “ ? ^^ 
à. Λυτρωθέντες τῆς ἀπάτης ^ τοῦ ἐχθροῦ 
* xw Θεὸν ἐδόξαζον, " καὶ 


ἜΝ 
πτῶσιν ὃ αἴμιονος 


οἱ ὁδοιπόροι, 
^ , * , » ? Xe " 

τὸν ἀσχητὴν ἐυαχάριζον, " ὅθεν ἤρξατο VOU- 

^s * 2 * " M * (δ : * 

θετεῖν ^ αὐτοὺς γρηστὰ ὁ παναοίδιμος 

M ἊΣ ἢ - X δ » , θ PU: * 
ηδὲν ἐξειπεῖν, " ἀδελφοί μου, θελήσετε 

4 XV ^ X 4 M / , A € ὦ * 

ἃ εἴδετε νῦν * ^ οὐ γὰρ συμφέρον ἐστὶν ὑμῖν" 

» , 5 δ ^ , LY ^ ^ e » 

ἀλλ᾽ οὖν ἀπέλθωμεν dv τῇ μονῇ ^ τῶν ἁγίων, 

* 
ἐπάδοντες" " Χριστὸν... 


tare nolim, sed expectatur verbum aliud quam 
χειρίσασθαι vel χειρώσασθαι, nisi forte etiam cum 
genitivo jungantur, ut βασιλεύειν, κυριεύειν, tupav- 
νεύειν. — πρ. τὸν Aop, C. — τούτω δὲ duellum ex- 
pectaveris. 

3. πλανήτορος pro ἀλάστορος novum est. — ἠχὴ 


ANEPIGRAPHA. 


ratur. Unde vociferans ad Doinetium, aie- 
bat: « Vade tu ipse, hos vero sine mecum 
« consociari. » Atambo clamabant ad sanc- 
tum cum gemitibus devotissimis : « Chris- 
« ium pro nobis exora, vir summe mira- 
« bilis. » 

3. Collum humi submittens, clamat no- 
bilis Dometius ad redemptorem : « Notum 
» fac, Domine, casum daemonis, sevi de- 
« ceptoris, o salvator! » Reboante subito 
tonitru, ejulavit clamans demon : « Hei 
mihi! Inde repellor. » Idcirco viatores cum 
justo psallebant : Christum... 


4. Ab hostis fraude redempti peregrini, 
Deum glorificabant, ascetamque beatum 
predicabant. Qui inde coepit vir preestantis- 
simus salubriter eos monere : « Nolite 
« quidquam, fratres mei, referre ex his 
« quz vidistis. Nihil enim vobis proderit. 
« Sed eamus hinc in mansionem sancto- 
« rum, canentes : Christum... » 


δὲ Bo. γεγονυῖα C. — novum rursus videtur zo- 
ρισταὶ pro 69otzópot, ut sequentia suadent. 

4. ὧν ἴδετε Sic C, in quo mox ἐστὶν om. In 
ultimis caligo crescit eundo. Caeterum, si qu&- 
dam menda scribe retuleris, caetera tibi haud 
inconcinna erunt, aut prisce etati indecora. 


XLV. 
DE 5$. BLASIO MARTYRE. 


α΄. Τῇ τοῦ ἀμέμπτου cou βίου λαμπρό- 
eni ἢ τὴν ἐχχλησίαν νῦν ὅλην ἐφαίδρυνας * 
λ : ^ ΄ 26 6 *X c à M 
Ἄριστος γὰρ τὴν χάριν ἑοραθευσεν, — 0 ὁοὺς 
᾿ 37 * 
cot τὴν δόξαν ἀθάνατον, " διόπερ xai στέφει 
σε κατεσχόμησε. 


XLV. More Theodori, melodus a prima voce 
acrostichidem eduxit, placidior tamen quam ut 
reputetur animosam Studitarum palestram exer- 
cuisse. Antiquior potius et przstantior habebi- 
tur. Cujus mutilum opus superest in corsin. f. 63 
inscriptum : Μηνὶ φεῦρ. ια΄, xovódxtov τοῦ ἁγίου ἴε- 
ρομάρτυρος Βλασίου, ἦχ. β΄, f. sub acrostichide χαῖρε. 


1. Tus intemerate vitz radio nunc to- 
tam illustras ecclesiam; Christus enim gra- 
tiam concessit, qui gloriam tibi dedit im- 
mortalem : idcirco te quoque corona ador- 
navit. 


Partim extat in vatic. 2008. 

1. Ibid. πρὸς τό" Toig τῶν αἱμάτων σου ῥείθροις, 
Δημήτριε, sic fusius quam solet, describitur proce- 
mii modulus infrequentior, quem tamen menca 
servant in octobr. d. XXVI. Ab hoc archetypo 
differt tantum v. ultimus, tribus syllabis auctus 
pro solita ephymuiorum licentia. 


XLV. DE S. BLASIO M. 981 


β΄. Χάριν μοι δώριησαι Ope EN * Laco5 
; * 
ὁ Θεός μου, " ὁ αὐ εη τῷ βουλῇ 7 τὰ πᾶντα 
λόγῳ πηξάμενος, ἢ (σὺ γὰρ εἰ πάντων ἡ 
x 
προυνηθεία, " σὺ καὶ λόγου τὸ πέρας gaps 
΄ ὃς ^" 1 EJ 
προσνέιλεις ), ὅπως τὸν σὴν " ἀνυμνήσω 
- m x 
πιστῶς νυνὶ DAZotov * " μέγας s τῇ ἐχχλὴ- 
», δέ ε " 4») 
cia ^ ἱεοάογης ἐξέλαμψεν ἔνθεος" * ὦ λιταῖς 
, PS " X X T 
αὐτοῦ, εὔσπλαγχνε, τῆς ψυχῆς μου τὸ σχό- 
x 
τος ἀπέλασον * " διόπερ καὶ στέφος ἐχοιλίσατο. 
; x' 
Ys ἄνθος ἀνέτειλεν ἐν ἀκάνθαις ᾿ τῆς εἰ- 
* 
δωλομανίας, ἢ ἡ φωσφόρος ἀπστὴο — καὶ μέ- 
e ^: x ^ A 
γὰς ὄντως muti p ἡμῶν βίον γὰρ μέγαν τὸν 
τῶν ἀγγελῶν * dy ἀσκήσει τελέσας τοῖς πᾶσιν 
6002," διὰ Χριστὸν ἢ τὸν RHENO 0v νῦν 
* 
χαὶ εὕρατο, t7 πράξει χαὶ θεωρίᾳ ἢ τὸν 16 
1 * 
ἐχμιμούμενος ἔχαιρε, " διὸ xal ὡς ἄκαχος 
» (0X5 E P ΄ * 
ἀριστεὺς ἀκακίᾳ συζέσας ὑπέτυχε, διόπερ... 
Ι * 
à. Ρεῖθρον ζωῆς ἐδείχθης ἐ ἐν Gott, τοὺς 
x 
πιστοὺς καταρδεύων, χαὶ ναούσαις πηγαῖς 
τὰς διανοίας ζωοποιῶν ᾿" ᾿ ζέγον γὰρ θαῦμα 
νῦν χαθωράθη, "πάντα a ix νιχῶν γῶν 
νόημα τε" P" ἃ γεια γὰρ * ζῷα τῷ ποιμε.- 
VES ἐπέλαζον, ἢ καὶ ὥσπερ ἐν la τρείῳ * 
loy pA OT. τὰς ἰζσεις A atu. ῥανον, ἢ " ὡς τῆς y 
tros πληβουιξενα * κοῦ Θεοῦ συνεργείᾳ, ὡς 
γέγραπται, s 91160... 
ε. Ἐδὲν ὃ εἶδεν πάντα ὁ βλέπων, ἢ πρὶν 
* & * 
γενέσθαι τὸν xócp.ov, ^ τὴν ἐκάστου βουλὴν 
σαφῶς γινώσχει ὁ Κύριος" Ἐ ἄνωθεν τυύτῳ 
χειροθετεῖται, * wai τοῦ θρόνου τῆς πόλεως 
᾽ ᾿Ξ »* » 3 
Σεραστείας " σοφώτατον " ἀρχιποιμένα ἀνα- 
^; * ^ e M Ws 4 
δείκνυσιν * ^ ὁ δέ γε εἴλετο μᾶλλον * dy ἐρή- 
3, » x , Ν 
ot καὶ ὄρεσιν ἔσεσθαι, ^ εὐχὰς ἐκπέμπων 
φ“ῳ ^ ^^ * ^ 4; 
Χριστῷ τῷ Θεῷ, " τῷ τὰ χρύφια βλέποντι 
3 ^w XN; D " k , 
αληθῶς " " διόπερ καὶ στέφος ἐκομίσατο. 


2. Ibid. πρὸς τό" Τράνωσον, quem hirmum Stu- 
dite affectint. — σαρῶς ποοπνέμης V. zoosvé£nong C. 
— πιστὸν V. — ὡς μέγας τῇ V. — διὸ αὐτοῦ ταῖς 
δεήσεσι τῆς y. V. 

J. νῦν ὃν zat εὕρατο C. Jam vidimus pseudoaor. 
εὕραμεν etiam apud Roman. 1, 3; VI. 3, etc. et 
apud Theodorum X, 8, etc. — βίω γὰρ μέγα τὸ τῶν 
sic Υ. ---ὥφθης V. — Ἰὼῤ ἐνγυμνοόμενος Sic V. — 
διὸ ὡς ἄμεμπτος Θεῷ ἀχαχ. V. — c. ἀγάλλεται V. 


2. Supernam da mihi graliam, Jesu Deus 
meus, qui arcano consilio omnia verbo soli- 
dasti, (lu enim es omnium providentia, tu 
quoque sermonis limites sapienter statuis) 
ut tuum nunc Dlasium in fide recolam; 
magnus enim in Ecclesia pontifex, Deo ple- 
nus, illuxit. Ideo ejus precibus, clemens 
Deus, umbram anim: dispelle, propterea 
quod et covonam obtinuit. 

3. Flos surrexit inter polytheismi spinas, 
Juciferum illud sidus ac vere summus pater 
noster : magnam enim etangelicam vitam in 
ascesi perficere visus est propter Christum, 
quem optabat, quemque invenit ; in opere 
et meditatione, Jobi exemplo, letabatur, 
ideoque insons antistes in innocentia vivere 
perseveravit, propterea... 

4, Fluvius vite factus es, a monte irri- 
gans fideles, et perennibus undis vivificans 
animas : insolitum enim ecce prodigium 
apparuit, preter omnem sermonem et co- 
eitatum : silvestria enim animalia eum 
quasi ducem gregis constipabant, ac velut 
in medici officina, rationabili modo sana- 
liones excipiebant, tanquam gratia, ut scri- 
ptum est, virtute Dei replebantur : ideo. 

5. Vidit quod vidit qui cuncla prospicit, 
antequam fieret mundus, et cujuscumque 
consilium Dominus novit. Caditus Blasio 
manum imponit, et throno Sebastenorum 
civitatis praeficiendum pontificem sapientis- 
simum signat. Ipse vero potius elegisset in 
desertis et montibus degere, preces mit- 
tens Ghristo Deo, qui vere abscondita videt: 
ideo etiam coronam obtinuit. 


4. Trop. in V omittitur; in C post quintum 
rejicitur. — διανοίας φωτίζοντα C, inepte et conira 
syntaxin. — νιχῶντα διάνοιάν τε eadem librarii 
ἀδλεψίᾳ. — ὡς add. — γέγραπται ps. CXLIV, 16. 

9. οἷδεν bis, ὃ πάντα QÀ. C. — γενέσθαι yàp V. 
— γινώσχων ὡς xop, V. — τούτου χεῖρ, C. — py. 
σοφώτ, Codd. contra metr. — τοῦτον ἀνέδειξεν V 
— 6 δέ γε ἥλατο V, — τῷ Θεῷ codd. utpote mo- 
nosyll. — ὡς ἀληθῶς iid. 


ὅ88 


ANEPIGRAPHA. 


XLVI. 


DE S. /EMILIANO MARTYRE. 


α΄. Ἀνδρείᾳ ψυχῆς " τὴν πλάνη» κατε- 
δάψισας; * x«i πίστει θερμῇ i: βασάνους οὐ 
χατέπτηξας; Ἶ διριχῶνε mao ALS, 
γὰρ πᾶσιν ερανερῶσας * «oie nl 
γάξων πρὸς αὐτούς" ^ Οὐδείς με χωρία 
ἀγάπης αὐτοῦ. 

β΄. Τὸν διαλάμψαντα ἐν τῷ χόστυῳ, 
ὥσπερ ἄστρον ἡλίου, * τὸν Αἰμιλιανὸν. ' 
Qüaig ἀσμάτων ὑμνήσωμεν" πόθῳ γὰρ 
θείῳ ἡγλαϊσμένος, " τὸν Χριστὸν ἐχζητήσας, 
ὥς μαργαρίτην, 
τὸ ζητούμενον Da£ ἐν " 
πτύξας, ἢ ἐγλυκάνθη, καθὼς βοᾷ ὁ Δαυίδ᾽᾽ Ξ 
Τὰ λόγια Κυρίου ἀγνὰ * τοῖς αὐτὰ ἐχζητοῦ- 
σιν χαὶ χράζουσιν - ^ Οὐδείς με χωρίσει.«. 

γ. Οὗτος ὁ μάρτυς δοῦλος ὑπῆρχεν, S 
ὡς Ὀνησίμος πρώην, " ὁ σοφοῖς μαθηταῖς 
συγοδοιπόρος γενόμενος * ἦ ψυχὴν δὲ ἔχων ἐν 
* τοὺς ἐχείνου ἐζήλωσε θείους τρό- 
* δοὺς ἑχυτὸν " ὡς σφάγιον ἄχα- 
κὸν xor δεινοῖς, " καὶ γαίρων τοῖς urne 
ταις. * E Ay. elg ὃν ζητεῖτε, ἐδόησεν. ἢ Οἱ 
δὲ αὐτὸν προσλαθόντες, * τῷ τυράννῳ πα- 
βέστησαν χράζοντα " * Οὐδεὶς... 

9. Ὑπὸ τοῦ vens ατος τοῦ ἁγίου * ὧν 
λαμφθεὶς τῇ καρδίᾳ ἢ ὁ τιρτὺς ἀθλητὴς, ἢ 
τοῦ βίου πᾶσαν ἐυΐσησεν " δόξαν ματαίαν, 
Χριστὸν δὲ βόνον * πεπόθει ἰδέσθαι, τὸν ἐχ 
Παρθένου, " δούλου μορφὴν ἢ δι’ ἡμᾶς πε- 
ριθέσθαι ἑλόμενον, " δουλείας δὲ τῶν εἰδώ- 


Ὡς Α 
ἑχυτὸν 
χραυ- 


ι τῆς 


πάντα. αὑτοῦ " πεποαχὼς, 


T εὑ ὼν δὲ χαὶ ἀνὰ- 


εὐγένεια; 
πους, 


XLVI. Ejusdem f. ac superioris melodi sunt hoc 
el proximum poema; neutrum vero multum a 
Romani ingenio et arte recedit. Extant in tauiin. 
f. 129 et 130. 

4. πρὸς τό: Τὰ ἄνω, lum τράνωσον, iidemque 
moduli in sequentia pergunt. V. 5, 6 et 7 varie- 
tates habent prorsus insolitas. — χωρίσει. Rom. 
VIII, 35. — Idem initium ap. Theod. p. 361. 


1. Virili mente conculcasti errorem, et 
animosa fide tormenta sprevisti, fortunatis- 
sime /Emiliane, temet palam obtulisti hos- 
tibus, clamans illis : « Nemo me a charitate 
ipsius separabit. » 


2. Hunc fulgentem in mundo, ut solis ju- 
bar, /Emilianum odis, hymnis, canticis or- 
nemus; deifico enim amore decoratus, 
Christum uti margaritam quaesivit, opibus- 
que suis omnibus venditis, quesitum com- 
paravit, inventumque dum evolvit, suavi 
perfusus est l:etilia ; ut clamat David : Casta 
Dei eloquia inquirentibus eum et claman- 
tibus : « Nemo... » 

3. Is martyr servus erat, ut olim Onesi- 
mus, comes in itinere sapientium discipu- 
lorum : at nobilis viri animam gerens, 
Onesimi :&mulatus est divinos mores, semet 
committens immanibus lupis, ut innocen- 
tem viclimam, ac ministris cum gaudio 
clamans : « Ego sum quem quaeritis. » Qui 
eum capientes, ad tyrannum detulerunt, 
dum clamaret : « Nemo...» 

4. A Spiritu Sancto mentem illustratus, 
fidelis athleta omnem vite inanem gloriam 
oderat; Christum vero solum cernere cu- 
piebat, qui ex Virgine natus servi forinam 
assumere propter nos elegit, ut ab idolo- 
rum servitute et corruptela mortis liberaret 


2. Αἰμιλιανὸν ot πιστοὶ exe; T. — ὥσπερ papr. T. 
— Δαυίδ, Ps. XI, 7, Prov. XXX, 5. 

3. Ὀνήσιμος. Cf. Phil. I, 10. — 6 τοῖς oo. T. — 
τοῖς 2, 8. θείοις τρόποις T. — ὥσπερ σφ. I. — Ad hac 
adhibe similia apud Theodor. p. 343 sqq. in 
primis tr. 8. Insolitam nota elisionem , jubente 
melro: ἐγὼ εἴμ᾽ ὃν ζητ, | 

4. ἐπεπώβη ἡδεδθαι sic T. — Cum idem sit ἐφύ- 


PE 


XLVII. DE S. 


λων * x φθορᾶς τοῦ θανάτου ῥυσάυιενον " 
M 


* 4 
Αδὰμ, τὸν πρὶν πρραχθυσαντα, χαὶ τοὺς 
πίστει αὐτῷ ἀναχράζηντας * " Οὐδεὶς... 


Ito, idemque artificium in condakio menxis in- 
serto in die X augusti, de S. Laurentio Romano, 
omnia ejusdem esse melodi tam libenter concedo 


ACACIO M. 589 


Adamum olim contumacem et cxeteros cum 


fide clamantes illi : « Nemo me a caritate . 


« ipsius separabit. » 


quam egre fero ejus nos latere nomen. Incip. 
alterum : τὸν διαλάμψαντα ὡς φωστῆρα ἀπλανῇ ἐν τῷ 
χόσμῳ, συνελθόντες πιστοὶ ἐν ὧδ, ἀσμ, τιμ, Λαυρέντιον. 


XLVII. 


DE S. ACACIO MARTYRE. 


Tov ἀληθ 
τῆς εὐσεδείας μάρτυρα, 
χαὶ νιχητὴν 
τοῦ διαόλου ἄτρωτον, 
ἐπαξίως εὐφημνήσωμεν, 
χαὶ μαχαρίσωμεν δεύμενοι" 
ΔΙὴ παύσῃ τοῦ σωτῆοος δεόιλενος, 
ἀκάχιε, collivas τὴν ποινὴν ΒΑ 
ὡς ἔχων παῤῥησίαν πρὸς τὸν Θεόν. 


! Ὁ & * 
Dp. Τὸν ἐν τῷ χἄλλει τῆς ἀχαχίας  ἐχ- 

* 
παιδύθεν τραφέντα 5 αἰ νη ο. ἐν νῦν " ^ εἰ- 
δώλων πλάνην Ὑὰρ ἔσξεσε, " καὶ τὸν Χοι- 


- 
στὸν τοῖς πᾶσιν ἀνδοείως ^ ἐν σταδίῳ Θεήν 


2s 


ς i *X* 9 NN 
τε χαὶ [ao ín ἢ μεγολιαυ γῶν, ^ ἐκδιὸδάσχει 
, ., ^ * , M 
λατρεύειν χαὶ GíóscÜui, " xxi πλάνην τὴν 
^ v * 4 

τῶν εἰδώλων, * ὡς οἰκτρὰν καὶ παρμιδέῤηλον 
»N » * 5 o^ , , - 
&£Óct28* " xat νῦν ἀπαύστως U ὑπὲρ ἡμῶν τῇ 
Lj NN , , ΕΝ ς » 

Γριχὸι πρεσθεύων οὐ παύεται, ^ ὡς ἔχων 
παῤῥησίαν ΣΡ τὸν Θεόν. 

γ. Οὐτος 1 νέος ἐκπαιδεύθεν " τὸν τῆς 
πίστεως λόγον * ἐν χαρδίχ λαζὼν, ^ Θεὸν τῶν 
X 
ὅλων οὐχ ἔλιπεν" ^ τῆς φήμης τοῦτο δὲ γέ- 
Li 


* 
γωννίας,  O διχαζων εὐθὺς αὐτὸν ἐπηρώτα * 
N τ »* ΄- 4 * 
Tie et; * (l'éze αὐτὸς * ἐν τῇ παὸῤ' σία ἀνε- 
) ? P) $a n 


XLVII. Utinam melodus pergat : sobria. et sin- 
cera juvenis martyris acta elegauter rescripsisset, 
tam arte quam aetate omuibus metaphrastis proe- 
stantior. Nec plura nobis servavit solus taurin. 
f. 108, 109, ad diem VIII maii ; tantum memo- 
riam sine officio martyris habent mena in die 
VII maii. 


1, Verum illum 
religionis testem, 
et victorem 
Satan: invulneratum, 
meritis plausibus attollamus, 
beatumque orantes salutemus : 
« Tu ne desinas deprecari salvatorem, 
«0 Ácacie, ut salvet tuum gregem, 
« tu qui apud Deum fiducia polles. » 


2. Hunc in candore innocentie a teneris 
enutritum, hymnis nunc ornemus; idolo- 
rum enim insaniam exsufflavit, et in stadio 
coram omnibus, Christum esse et Deum 
eL imperatorem magna voce testatus, docuit 
illi servire eumque adorare, fallaciam vero 
simulacrorum, miseram utpole et impuris- 
simam, redarguit. Nunc autem non desinit 
supplex esse pro nobis coram trino Deo, ut 
qui apud eum fiduciam habet. 

3, Juvenis adhuc tenero in corde fidei 
sermonem excipiens, Deum universorum 
nunquam deseruit. Cujus rei fama perlata, 
slatim judex sciscitatus est eum : « Quis es 
tu?» Nec mora, ille fidenter erumpit: « Ego 


. πρὸς τό" Τοὺς ἀσφαλεῖς, — τῷ σωτῆρι T. 

-οὺς τὸ * Τράνωσον. — In fine τὸν ὅλων 9. T. 
3. NE Gi τούτου γεγονυΐα, Sic T, corruptelis 
Scatens, — εὐθὺς ἠρώτα T. — ἐζόησεν T. — ἐγὼ add. 
— οὐ σπουδάζω T, turpi lapsu. De ὃ pro διὸ, ὅπερ 
pro διόπερ, cf. Bos. Ell. gr. $ 407. — 1. δ᾽ ἐγὼ 
rara elisione. — 6 σπουδάζω T. 


1 
9. ποῦ 


590 

ἔδησεν᾿ * ἐγὼ μὲν δοῦλος ὑπάσχω 
Θεοῦ τῶν ἁπάντων χαὶ Κτίστου μου" 
ἀκάκιος δὲ ἐγὼ χέκλημαι; * ὃ σπουδάζων 
θανεῖν, ὡς ζήσω ἀεὶ, * ὡς ἔχων... 


* - 
του 
* 


t 


! — ^ NX ᾽ - Σ 7 
ὃ. Yzó ὁὲ τούτων τῶν εἰρημένων ὁ 
Ua * , * c 67 ON Ὁ 9 
δικάζων τὸ τάχος ἁπλωθῆναι αὐτὸν ΄ εἰς 


e ΄, No αὶ 2 Y 
γῆν προστάσσει xoi τύπτεσθαι, “ λέγων πρὸς 
"ü ὰ x* " 
τοῦτον * C) νεανία, ^ πείσθητί μοι, καὶ θῦ- 
4 / , e E r / ^ 3 
cov. Τί ἀπατᾶσαι; ^ lote τρανῶς 
e Α M * 4 , 
(όα ὁ μάρτυς πρὸς τὸν δικαστήν " ^ Οὐ θύω 
᾽ P. * » ^- ev 
δαίμοσιν ὅλως, ^ ἀλλὰ μόνῳ τῷ ζῶντι λα- 
, M 3X N " ΄, N / * 
τρεύω Θεῷ, " xat τούτῳ κλίνω τὸ γόνυ μου, 


Ns 
ἄνε- 

" ; ἃς " 

ἵνα λάδω ζωὴν τὴν αἰώνιον, ^ ὡς ἔχων... 


4. πίσθητί μοι T. — ἀπατῆσαι T vix intelligen- 
dum, dum dza:xsx: solemnes revocat formas 


ANEPIGRAPHA. 


« sum Dei omnium creatorisque mei famu- 
«lus : Ácacius nomine vocor, pro eo mori 
« contendo, ut semper vivam, tanquam apud 
« eum.... » 

4. Qua postquam dicta sunt, illico pre- 
ses jubet eum humi extendi et contundi, 
aliens ad eum : « O juvencule, crede mihi, 
«et sacrifica. Cur decipi? » Tum martyr 
palam judici clamavit : « Non immolo un- 
«quam daemonibus; sed soli Deo viventi 
« servio, et illi genu meum flecto, ut acci- 
« piam vitam zternam, tanquam apud eum 
« fiduciam habens. » 


καυχᾶσαι, σταυροῦσαι toties notatas, uti mox ἰᾶσαι. 
— θεῷ monosyll. ut in XLV, 5. 


XLVIII. 
DE 5. EUPLO MARTYRE. 


c 
I - LI 
a. ἱερῶς ἐναθλήσας 
ὑπὲρ Τριάδος, 
Ω 4 , N 7 
ἰατρὸς ἀνεδείχθης 
τῶν ἀσθενούντων, 
τοὺς γὰρ ἐν πίστει 
χαὶ πόθῳ προστρέχοντας 
ἐν τῷ ναῷ σου 
ἰᾶσαι ἑχάστοτε, 
ΕἘὐπλε, μιάοτυς σοφώτατε" 
Χοιστὸν ὑπὲρ ἡμιῶν 
δυσώπει, πανθαύμαστε. 
D 1 1 , A MM 
Q. Tav τὰ πάντα £x μὴ ὄντων 


NLVIUII. In. eors. f. 139 estat illud. canticum, 
eujus eadem peue mihi est acrostichis mutila, 
quam in eleganti de assumpta Virgine epithala- 
mio, scilicet TOY" &,.2;TOAOY", Nec proximum 
quidem hunc mclodum, immo ueque Romauum 
dedecet tersum poemation, magis sobrium et con- 
cinnius quam seriora soleut. Quidquid id est, 
censeo expungendum esse ex mea melodoruim 
syllabo nupcr edita, quemdam Loum, mihi tan- 
tum ex hoc loco notum : ubi, servato tropariorum 
ordine, prout ia codice, primum legebam τοῦ 
χωοῦ. Ordo enim illic est 1, 2, 3, &, 6, ὃ, 7, 8. 


1. Sacra obiens certamina 


pro Triade, 

medicus factus es 

aegrotantium; 

accedentes enim 

in fide et amore 

ad templum tuum 

quotidie sanas, 

Euple, marlyr sapientissime; 

Christum pro nobis 

exora, prodigiosissime ! 
2. Te omnia ex nihilo 


Inseriplio autem: Mz»t αὖγ. ιβ΄, xovà, τοῦ ἁγίου 
Εὔπλον, ^y. δ΄, πρὸς τό Τῷ Θεῷ ἀπὸ y. 

4. Euplus est Siculus martyr, Catanensis dia- 
conus, de quo Bolland. ad h. d. Aug. t. Ml, p. 710; 
Cajetan. Vitg SS. Sicul. 1, p. 86 ; Ruinart. Acta 
Sincer. p. 438, ubi superbiunt acta illa procon- 
sularia ex Baronio accepta. — ναῷ, Si melodus 
siculas edes respiciat, ut videtur , neque alias 
Bollandistae norunt, erit et ipse facile Siculus. An 
vero idem ac venustus Hamartolus? Sicelidum 
musarum assecle judicent. 

2. πρὸς τό" Τὸν φωστῆρα. Ex hoc hirmo et ob 


a cmn OI τ τς 


πασαν οι i τ- 
z 





XLVIII. DE S. EUPLO M. 591 


τ * ^^ 
εἰς τὸ εἶναι ἀγαγοῦσαν 
L] x ἄῳ; 
σὲ, Τριὰς, ἐχδυσωπῶ 
ὁ παναθλιος λύσιν δοῦναί μοι 
τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, 
Ῥ 3 e M 
QV ἐπλημμέλησα ὁ ἄσωτος, 
ἱν᾿ ἐκ χαθαρᾶς 
δι » t 7 
καροιας ἀσὼ ἱκέσιον 
δὴν ἐχτενῶς 
Εὔπλῳ τῷ ἱερομάρτυρι, 
᾽ * [L1 LI 
N Lo » ^ ^^ 
σὺν τοῖς προστρέχουσιν ἐν τῷ ναῷ 
αὐτοῦ πίστει, χαὶ μέλπουτσι " 
Χριστὸν ὑπὲρ ἡιλῶν 
δυσώτπει, πανθαύμαστε. 


γ΄. ὁ γὰρ λόγοις τεθραμ.! μένος " ἱεροῖς, ἐν 
τῷ χειμῶνι ^ τῆς εἰδωλολατρείας, ^ Καλουι- 
σιανῷ ἐξελήλυθεν ἢ Εὐπλος "ἐν: ὁ τοῦ 
Θεοῦ ἣ ἐγώ εἶμι, ὦ παράνομε, ^ Κεκράτηται 
δὲ oy αὐτοῦ, θύειν τοῖς χτίσυασι, " καὶ 
τὰς ἱερὰς i βίδλους προδοῦναι τοῦ χαίεσύαι. " ᾿ 
ὁ δέ qno : Οὐ δίδωμι αὐτάς “Ὁ μέλπω- 
μὲν πᾶντες πιστοί * Χριστόν... 

δ΄. Ὑπεισέδυ ὁ Βελίαρ * ἐν vut τοῦ ἀνθυ- 
πάτου " τούτου Καλουισιανοῦ, ἢ xai τὸν 
ἅγιον ἐμ. ἀθτιγώδενν V ὅτε ἤχουσε παρ᾽ αὖ- 
τοῦ * τοὺς θείους λόγους ὁ πὰ γλάκιστος: j 
ὁ δὲ τοῦ Θεοῦ ἢ θεράπων πᾶντα ὑπέυεινξ, T 
βοῶν πρὺς αὐτόν * ^ Οὐδὲν ἀντάξιον, ἄθλιε, ἢ 
ὧν S μοι τῆς οὐρανῶν ᾿ * βασιλείας. Q 
κράζωμεν᾽ * Xe ziv... 

ε΄. ὦ σοφίας τοῦ ἁγίου ᾿ * EónXou ! ὡς τὸ 
αὐτοῦ σῶμα T προδιδόναι εἵλετο ἢ " μᾶλλον 
ἢ τὴν n ἀρνήσασθαι, ἡ οὕτως ἔθηχε τὴν 
ψυχὴν “ αὑτοῦ ὑπὲρ τοῦ ἐκχύσαντος " τὸ τὸ αἷμα 
αὑτοῦ * ὑπὲο ο ἡμῶν ὁ πανί ξῦος, δ... ἐξ οὐ- 
ρανοῦ ^ vi us peatsiz DE (Exo ἢ αὐτὸν αἱἰ- 
νέσωμεν i γηγενεῖς, ἢ προοσλυνοῦντες αὶ λέ- 
γόντες" 7 Χριστὸν... 

ς΄. Δόγοις ποίοις ἐγκωμίων * ἐπαινέσο- 


nonnulla erit qui de Theodoro cogitet, v. p. 317. 
3. ἱερῶς C. — Καλυισιανῷ C, constanti pentasyl- 

labo. — 6 om. C, ubi subaudi δοῦλος ct f. insere 

cum elis. 8qq. — αὐτὰς ἀνεθόα C contra metrum. 
4. τούτου C om. ante Καλ, — Εὔπλον ὅτε C. 


in esse producenlem, 

Trinitas, invoco 

ego miserrimus, solvi ut des mihi 

e multis meis peccatis, 

quibus deliqui, vix non desperatus; 
unde a puro pectore 

canam ritu supplicis 

carmen, effuse dicatum 

Euplo, sacro martyri, 

una cum fidelibus in templum ejus 
accurrentibus et canentibus : 

« Christum pro nobis 

« exora, prodigiosissime! » 


3. Sacris enim institutus eloquiis , inter 
simulacrorum procellas, ad Calvisianum 
Euplus perrexit, dicens : « Unius Dei sum, 
o inique ! » Comprehensus vero est ab eo, 
ut sacrificaret creaturis, ef sacros libros 
traderet comburendos. At ille : « Hos non 
trado ! » Cui canamus omnes fideles : Chri- 
stum.,. 

4. Subiit Belial animum proconsulis is- 
tius Calvisiani, qui sanctum flagris prosci- 


dit, quando ab eo audivit nequissimus - 


divina eloquia; at servus Dei omnia susti- 
nuit, clamans ad cum : « Nihil ex his qui- 
« bus in me sievis, o miser, conferri polest 
«cum regno colorum. » Cui clamemus : 
Christum pro nobis... 

9. Ὁ sancli Eupli sapicnlia! Ut elegit 
corpus suum polius tradere quam negare 
fidem, sic posuit animam suam sacratissi- 
mus, pro co qui sanguinem suum pro nobis 
effudit, atque c coelo palmas victoris retu- 
lit. Cantemus eum, mortales, salutantes et 
dicentes : Christum... 


6. Quali laudum praeconio , o martyr 


9 est post 6 in cod. Alium ordinemrequirit tam 
acrostichis quam justa rerum series, sed quam 
mulia exciderint, palam est, — πῶς C. — εἵλ, zpo- 
δοῦναι C. — οὗτος C. — Nota formam ἐχχύσαντος, 

6. τὴν πάλην τε τῶν C. 


ἌΝ ἐσσι ὅσος ΕΣ 
. ζ.)π.-». στοὰ 


592 


μέν cov, μάρτυς " Εὗπλε, τὰ παθήματα, - 
ἢ τοὺς πειρασμοὺς ἢ τὰ Qo nga, * αὖθις 
πάχην τὴν τῶν δεινῶν " χολαχευμάτων, καὶ 
τὰ ἔνεδρα ἢ Καλουισιανοῦ, * αὶ τῶν τυμ.- 
μάτων τοὺς μώλωπας; * οὖς χαρτεριχῶς 
ὑπὲρ τῆς πίστεως ἤνεγχας; διὸ ἑστῶτές 
σου ἐν τῷ ναῷ " ἀντὶ πάντων βοῶμέν coc 2: 
Xpisov. .. 

C. ὁ τοῦ σχότους ὑπηρέτης " πολυτρό- 
πως βασανίσας, ἢ νοῦν τὸν ἀδαμάντινον 
Εὕὔπλου τοῦ σοφοῦ οὐ κατέχαμψεν, " ὅθεν 
πρυστα, τα 2x: τούτου τὴν χάραν 
ἀπέτεμε" "Θεὸς δὲ λαξὼν * αὐτοῦ τὸ πνεῦ- 
μὰ χατέταξεν Ἐ ἐν τοῖς οὐρανοῖς * σὺν ἰε- 
ρεῦσι xat μάρτυσιν" * αὐτῷ προσπέσωμεν ὡς 
γικητῇ * τοῦ Βελίαρ, ἐπάδοντες. Χριστὸν... 

ἢ. Ὑπὲρ χόσμου τὸν σωτῆρα, " Εὐπλε 
μάρτυς; ἐκλιπάρει; * ὑπὲρ puo ue τεῦ xoi 
τῶν μοναστῶν ἱερέων τε; ἅμα χαὶ ὑπὲρ 
τῶν σεπτῶν Ἦ ande: xat ὑπὲρ πίστεως. 
Ποιεῖ γὰρ a et T τῶν φοθουμένων TO θέλημα " 
αὐτὸν, ὡς Θεὸς, * xxi τῆς δεήσεως τάχιον 
ἀχούει, ὡς πάντων δημιουργός" ἢ ὅθεν πᾶν- 
τες βοῶμέν σοι’ * Χριστὸν ὑπὲρ ἡμῶν 
δυσώπει, πανθαύμαστε. 


* 


7. ἀπέτεμε. Martyr occisus est, adhuc Evange- 
Jium in tribunali lectum, secum gerens. 


ANEPIGRAPHA. 


Euple, tua celebrabimus tormenta, tuave 
discrimina, aut tua terricula; tum etiam 
luctam cum saevis blanditiis aut insidiis 
Calvisiani, tum vulnerum vibices, qua pro 
fide sustinuisti fortiter? Unde stantes in tuo 
templo, omnium nomine clamamus tibi : 
Christum... 


1. Noctis minister mille modis torquens, 
mentem Eupli sapientis adamantinam non 
inflexit, unde prolato decreto, caput ejus 
amputavit; Deus vero, anima suscepta, in- 
seruit eum in colos cum pontificibus οἱ 
martyribus. Proni coram illo ut victore 
Belialis, canamus : Christum.... 


8. Euple martyr, deprecator salvatorem 
pro mundo, pro regibus, et monachis ac 
sacerdotibus, simul et pro venerabilibus 
ecclesiis, ac demum pro fide. Faeit enim 
voluntatem timentium se, utpote Deus, 
precesque cito audit, ut omnium creator : 
unde omnes clamamus tibi : Christum pro 
nobis exora, prodigiosissime. 


8. xal μον, ἱερέων τε ἄμφω xal ὑπὲρ τῶν σεπτ. ἐχχλ. 
τε xal ὑπὲρ τῆς πίστεως C, totus perversus. 


XLIX. 
DE S. ANASTASIO PERSA M. 


ἐκλάμψας 


α'. Éx τῆς Περοίδος ἄστρον T 
* aV δρόμον 


» Ὁ * ^ "- —t- / 
ἀείφωτον, ΄ τοῦ νοητοῦ ἡλίου 


XLIX. Sic oculos Theodorus, sic ille manus, 
sic ora gerebat. Nimia sane me formido cepit, 
cum ea superius excluserim ex ejusdem penu, ne 
ex unica litterula viderer suam domino rem sta- 
tuere. Integrum cum sit opus et manifestus opi- 
fex, satius fuisset inde consuetudinem notare 
melodorum, qua primam sui nominis litteram 
tantum intelligenti lectori dant, aut ultimam ad- 
dunt, unoque initio poema significant: sic in 
acrostichide nostra per me licet legere TOY Στου- 
δίτου "Acpa. Ne tamen ea qua obstant, male dis- 





1. Sidus Persarum perpetuo rutilans ra- 
dio, solis spiritualis imilatus es cursum, 


simulem , hzerere me fateor ob ultima carminis 
verba, ubi melodus :edificavisse se templum 
S. Anastasio ostentat, quod quidem ut aliunde 
non novi, sic modestissimo Studitae minus aptum 
esse, lubens existimaverim, nisi id per allegoriam 
dictum sit. Extat in cors. f. 50 cum brevi indi- 
culo : Μηνὶ Ἶαν. x6' τοῦ ἁγίου Ἀναστασίου τοῦ Πέρσον. 

1. πρὸς τό " Τῷ φαεινῷ, Ad haec ἀείφωτον, θαυμαᾶ- 
τοχράτωρ, quis non agnoscit tibicinantem ? Hic 
tamen aliquid excedit metrum in v. 5, alias 9 syl- 
laborum. Cf. p. 353. 


τὰ 


XLIX. DE S. ANASTASIO PERSA M. 993 


ἐξίχνευσας, " ἀναστάσιε θαυματοχράτορ, " 
* 0» ^ , 5 A7 Q* ; € 
à ἀϑλητῶν χοσμήσας τὸ θέατρον ᾿ " πρέσθευς 
[j ev * ΄- d * , 
ὑπὲρ ἡμῶν, ^ τῶν φιλομαρτύρων " προστάτα 
θερμότατε. 

Ι PC ^ 

D. Τὰ δῶρα πάλαι οἱ Μάγοι * προσή- 
γαγον τῷ δεσπότῃ * dy τῇ πόλει Βηθλεὲμ, ii 
, Ἂν ^v ^ M otv ΄ 
ἐχ Περσίδος γῆς ἐπιστάντε; - " νῦν δὲ ὁ μᾶρ- 

^ . A * , 
Tug ^ τῶν αἱμάτων τοὺς χοουνοὺς, ᾿ μύρα 
t /, 3*0 09. 7T € “-β X 
ὡς πολύτινα, ^ XQ οὐ ἕκαστος πλουτεῖ 
παρογὰς τῶν θαυμάτων, μὴ ἀμοιβὰς ἰαμά- 
των, " εἰς ψυχῶν χαὶ σωμάτων ἀρωγὴν; 

* 4 t , " “» * / E € 
πρὸς ὃν ot πάντες βοῶμεν * ^ Ilgécheus ὑπὲρ 
ἡμῶν, ^ τῶν φιλομαρτύρων... 

-— 7 , * 4 T 

y- Ooy.üyuat φράσαι σγεδίως τὰ aUa 

* ᾿ “« κ 
καὶ τοὺς ἀγῶνας, * οὺὑς προσένεγκας Θεῷ 
ix μιχοοῦ σὲ ἀποσεμνύνων᾽ * χαμοὶ παρᾶ- 
σχου * τὸν τοῦ λόγου πυρισμὸν, " θεῖε ἀναστά- 

, * 3 * " 
ctt, * αὐτὸς δίδου τὰς ἀργὰς, — τράνωσόν 
1 ^ * ΄ ͵ ἃ ᾿ S 
uou τὴν γλῶτταν,  xdÜauoov μον τὸ πνεῦμα 

^ [3 P ^ X* 3 
ταῖς ἀκτῖσι σεπτῶν σου προσευχῶν, εἰς τὸ 
ὑμνεῖν σε ἀξίως, " τῶν φιλομαορτύρων... 

à Y ΄“- », t - X 4 » 

, Ὑπῆρξε ζένη ἡ χλῆσις, ^ ἣν ἔσχες 
t * ' * 

θεόθεν, μάχαρ᾽ τὸ γὰρ τίμιος σταυρὸς 
ἐπίλάμψας σοι ἐν Πειοίδι, ^ ἦρεν ἐκ σχό- 
» ^v 2 , e ? * 

τους " ἀσεῤδείας πατρικῆς" * θέμενος ὡς ἥλιον 

^ , T. * 4 
τοῦ βαπτίσματος Χριστοῦ, "^ υἱὸν φωτός σε 

, * We " * 7. λ 4 
γνωρίσας, ^ τέκνον Θεοῦ ἐκφάνας, ζηλωτὴν 
ἀληθῶς ἔργων χαλῶν * * διά σοι πάντες 
βυῶμιεν" Ἐ Τῶν φιλομαρτύρων .. 

f , . Ἃ * f," 

t. Σὺ αἴρεις δόξαν ἐν δόξῃ — εὐθὺς γὰρ 

. * 
μετὰ τὴν χάριν " ἄλλον δέχη φωτισμὸν 

ev * y 
τοῦ μονήρους βίου, θεύφρον, ^ ἕν τε ασχή- 


2. πρὸς τό - Τὸν θείῳ μύρῳ, Vide apud Theodo- 
rum, p. 355. — γῆς pro metro additur. — ὡς μύρα 
C. — Nola πλουτεῖ cum accusat. 

3. Acta S. Anastasii latine edidit Bolland. in 
Januar. quc videntur p:imigenia ; metaphrastica 
proferunt Lipomanus εἰ Surius. Medius inter duos 
biographos stetit Georgius Pisida, cujus histo- 
riam primus ad lucem eduxit J. M. Quercius ad 
caleem operum Piside , cf. Patrol. gr. t. XCII. 
p. 1673. Medius quoque inter veteres stat melo- 
dus noster, qui Pisidam saepius respexisse videtur. 
— δρμοῦμαι C. — ἄθλα neutr. pro solito ἄθλος, uti 
supra sepius, non de premio (βραδεῖον), sed de 

NV. 


Anastasi polens prodigiis, qui pugilum no- 
bilitasti theatrum ; intercede pro nobis, 
tu eorum qui martyres amant defensor 
proaptissime. 

2, Munera olim Magi obtulerunt Domino 
in urbe Bethleem, e Perside profecti; nunc 
vero martyr cruoris stillicidia prolibat, ul 
pretiosa unguenta : unde quisque ditatur 
dono prodigiorum, concessione sanatio- 
num, in animarum et corporum incolumita- 
tem; propterea omnes clamamus : Inter- 
cede pro nobis, tu amantium martyres de- 
fensor fervidissime. 

3. Exordior dicere breviter luctamina ct 
prelia qui Deo obtulisti, te pro modulo 
magnifice celebraturus; mihi quoque lar- 
gitor verbi flammam, divine Anastasi; tu 
ipse da procmia, meam pande linguam, 
ecmunda meum spiritum radiis tuarum pre- 
cum venerabilium, ut te digne canam, te 
eorum... 

4. Mirabilis fuit vocatio quam coelitus 
habuisti, beate : veneranda enim crux tibi 
inter Persas effulgens, eripuit ex nocte 
paternz impietatis ; tollens te, ut solem, in 
baptismo Christi, te fecit notum ut lucis 
filium, ostendit natum ex Deo, studiosum 
coram omnibus sanorum operum. Ideo tibi 
clamamus omnes : Tu eorum... 

5. Gloriam gloria cumulas : statim enim 
post hanc gratiam, aliam recipis lucem vitze 
monastica, o vir Deum sapiens; etiam tibi 


certamine discriminibus pleno intellige. — ἅγιε 
Ἂν, €. — τῶν σεπτ, C. Plura quam habemus, hic 
promittuntur. 

4. ἐπιλάμψας C. Idem Georgius fusius et lucu- 
lentius exponit, ab translata in Persidem sancta 
cruce fidem et baptismum repetens Anastasii, — 
θεόμενος ὡς C. — σε abundat post υἱὸν φωτὸς, ut 
siPp. fit post verba compendio scripta. — ὡς ἄλη- 
θῶς C. — 0:0 πάντες σοι C. 

3. Trop. in cod. ultimum est. — τῆς ἐξυποταγῆς 
Sic C. — αὐτοῖς συνάθλοις C. — δηλώσει id. in quo 
ibi plura vulnera. 


38 


PP ONE LET" Hr o dE 


POM pic 
w-— “ἡ 


- 


* 


m 


- 


SN " : ———— 
UEM δ. uum c uu τ anm ΝΕ ὦ, "WEE GEN. 


(d 


- 
-— 


E 


"ἡ 
P φειζδ, ἃ ἢ. 


is 
- 
--- 









n 


594 ANEPIGRAPHA. 


ce * xoi τὰ ἐξ ὑποταγῆς * σχάμματα, πυ- 
χτεύματα, V 4E ὧν λάυψας ἀρεταῖς, ᾿ προὔχεις 
αὐτοὺς συνάθλωους, * m ττεῖς τὰ μεί- 
ζω, * xo δηλώσας τὰ ἑξῆς θαυμκχστικῶς * εἰς 
Τῶν φιλουναοτύρων... 


ὡς 
. 3X 


τὸ ὑμνεῖν σε ἀξίως 

ς΄. Οὐ στέργων, μάκαρ, τὸν πόθον, 
ἐξήεις ἀπὸ τῆς μάνδρας, * τὸ ἀρνίον τοῦ 
Apto) 2 μογ ἡσόμενος πρὸς τοὺς lkeuet 
ξένον τὸ θαῦμα! T πρὸς τοῖς θῆρας ὁ ἀμνὸς T 
οὐ puis. ἐρχόμενος; * (ἀλλὰ μέγας ὁ 
ποιμὴν, ᾿ Κύριος γὰρ ἁπάντων) * οὕτως 
τελεῖν θαῤῥήσας, " ἐθελόθυτος ἐγένου ποοσ- 
φορά" * διὸ ἐπάδων βοῶ cov * Τῶν φιλο- 
μαρτύρων... 

C. ÁÀcya ἀσμάτων προσφέρων, * χραυ- 
γάζω᾽" ὑσιομάρτυς, * χλῖνον αὗς σου εὖμε- 
νὲς, ^ τοὺς ἡυϑόνντας GE διασώζων, ἢ δίδου 
τὴν χᾶριν m τοῖς τὴν μνήμην G0U πιστῶς Ἐ 
τελοῦσιν, ἀοίδιμε, * τὸν πτωγόν σου ELA 
δὸν * πλούτισόν ps χατ᾽ ἄμφω * τὸν 1 ἐπ᾽ ὀνό- 
ματί σοὺ Ἶ ἀὐάγειραντα ναὸν περιχαλλῆ, ái 
ἐχφυλάττων με Ex βλάξης, τῶν φιλομαρ- 
τύρων προστάτα θερμότατε. 

ὑ. ἐξίεις sic C. — προσφορὰ, v. abundat, 


7. f. ἀσμάτων ἄσμα, Sud notavi ut Theodoro 
solemne, quamvis hoc poema adeo non praestet. 


sunt ex ascetica obedientia concertationes, 
pugilatus, quibus majora virtutum fulgura 
quam commilitones projicis, qua futura 
sint stupenda presignificans, ut digno te 
hymno celebrent, te eorum... 

6. Jam non continens amoris impetum, 0 
beate, egrederis ex ovili, jam Christi agnus 
cum lupis luctaturus. Incredibile prodi- 
sium! Ad belluas tu agnellus accedens, non 
limes (magnus vero est pastor, Dominus 
nempe ómnium), sic tu ad mortem ani- 
matus, spontanea hostia factus es. Quare 
cum cantico ad te clamo : Tu eorum qui 
martyrcs amant, defensor... 

1. Canticum praestantius tibi vovens, cla- 
mo: «Heligiose martyr, inclina aurem pro- 
pitiam, salvos fac te hymnis celebrantes ; da 
gratiam recolentibus tuam memoriam, 0 
nobilissime; tum insimul tuum inopem dita 
melodum, qui tuo nomini erexit templum 
pulcherrimum, me a labe custodiens, tu 
corum qui martyres amant defensor studio- 
sissime. 


V. p. 354, 370, 371. — διαφυλάττων C. — ναὸν 
una syllaba abundat ut sepe in dissyllabis. Sane 
de hoc templo diligentius inquirendum. 


L. 
DI S. POLYEUCTO MARTYRE 


! E 3 M? -- * ς P4 ^ 

a. Ev Ἰορδάνῃ ποταμῷ ^ ὁ κτιστὴς τῶν 
“ΕΝ ΣΝ ’ E ΄ r E ΄ 
ἁπάντων, ^ τὴν κάραν ὑποχλινας, τὸ βά- 
πτίσμα λαμβάνει, * xai τῶν δρακόντων κε- 

* ς 

φαλὰς ἢ Ru θλάδας, " ῥώμην παρέσχε 
βροτοῖς " χατὰ τοῦ μεγαλόφρονος, τοῦ mp 
ἐν παραδείσῳ πτερνίσαντος " σὸν ἀδὰμ, ἐν 
βρώσει * «4 τοῦ ξύλου, καὶ θανάτῳ " ὑπο- 


L. Sive ποίημα, sive lIoXozozzos in acrostichide 
Jectum fuerit, multa exeidisse doleant, quibus hiec 
pauca non displicent, magis inexpectata. et inso- 
lentia quaur conceinna, quie tamen a bona melo- 
dorum atate non. refugziunt.. Extant in taurin. 
f. 62. S. colitur infra uctavam Epiphania, u jan. 





1. In Jordane flumine creator omnium, 
vertice inclinato, baptismum accipit, el 
draconum capita invisibili ictu conterens, 
robur mortalibus praestat adversus arrogan* 
tem hostem, qui olim in paradiso supplan- 
tavit Adamum, ex arbore comesta, et morti 
subjecit eum, spe delusum. ldcirco nuuc 


1. Ibid. πρὸς τό * Τῇ Γαλιλαίᾳ X4. δ΄. Huic trop. 
in edd. et in cod. praefixum est procmium : Τοῦ 
Σωτῆρος χλίναντος, vel eum venetis melius : Ὁ oc- 
σπότης χλίνας uiv, in quo idem quod infra ac pas- 
sim in Theophaniz canticis regeritur , idcoque 
omittendum. — ὑποχλίνης edd. — συνθλάσας edde 


L. DE S. POLYEUCTO M. 595. 


βαλόντος " αὐτὸν παρ᾽ ἐλπίδα - ἢ διὸ ὁ 
. ’ * 
ἀθλητὴς * νυνὶ Πολύευχτος " χολαχείαις γυ- 
x 3 - * 
ναιχὸς * V ὑποχύψας, " ἤθλησε στεῤῥῶς͵, 

4 t * 5 M * 
προτείνας τὴν χάραν, ἥπερ ἀποτμηθεῖσα 
τὸν δόλιον ἤσχυνε. 

! τω 4 * 

B. Πλοῦτον φθαρτὸν ὑπεριδὼν " Πο- 
Lo * M] Pe ^, * 

λύευκτος ὁ θεῖος, " xai σχέσιν τῆς συζύγου 
χαὶ χηδεστοῦ ἀξίαν, " προτήχθη ὅλος τῷ 

τῷ * , 

Χριστῷ Ἐ διὰ μαρτυρίου, τὸν ἀόρατον ἐχ- 
θρὸν Ἐ γενναίως κατεπάτησε, Y στέφος δὲ οὐ- 

vd »t€ * 4 
ρανόθεν δεξάμενος, Y μετὰ παῤῥησίας ^ τὴν 

^ ^ 1 * 
λαμπάδα δεδεγμένος, " τὴ δεξιᾷ μὲν, ^ αἴρει 
E ΄“-“ωἉ , — * - , 
ὡς παρθένος, ^ τῇ δὲ ἀριστερᾷ " τὴν χαρὰν 
, * $8 7T ἢ 3X 05 ν 
τὴν θείαν, " xai τὸ αἷμα τὸ σεπτὸν “ ἀντὶ 
4 , * ἊΣ - 8 / * 
ἐλαίου, '" συνῆλθε Χριστῷ, " χορεύων σὺν 
κάρᾳ, ἥπερ ki ἀποτρμηθεῖσα τὸν δόλιον 
33, ς 
ἔῤῥηξεν. 
! ὅ 4 4 ^ * [i / 
y. λὴν τὴν ἔφεσιν αὐτοῦ ^ ὁ μάρτυς 
χεχτημένος, " τρυφὴν πρὸς τὴν ἀγήρω; 
3 ej 7 Ἕν Ν » L “ὃ (0X 
ἀπεῤῥίψατο πάσας ^ τὰς ἐν τῷ βίῳ ἡδονὰς 
χαὶ σαρχὸς μαράνας, * μὰς περιφλέκτους ὁρ- 
: : ; * 
μὰς’ Ἐ c πῦρ οὐκ ἐδειλίασε " τὸ αἰσθητὸν 
. Á* 
καὶ δόλιον ὑπάρχον, * υἄλλον δὲ τὸ μέλλον 
b ΄- φ " e x 
ἐφοδεῖτο, ὃ ἐσθίει, " ὥσπερ χόρτον, ᾿ τοὺς 
ἐξαρνουμένους " τὸ ὄνομα Χριστοῦ, xad 
“Ὁ Q ΄--. N Ἁ E 
προσχυνοῦντας ^ τῶν ἀψύχων τὰς μορφὰς, 
᾿ & ^ *X — 7 ' ὌΝ 
καὶ μὴ νοοῦντας ^ τίς ἐστι Θεὺς, ὁ βα- 
ἢ n 4 Ϊ δ ΄ »* 4 P * 
TrwÜst; iv Ἰορδάνῃ, " καὶ στεφανώσας 
τὴν κάραν τοῦ μάρτυρος. 
contra metrum, -- τοῖς fip. edd. — παρ᾽ ἐλπίδι T. 
— υὖν Πολύευχτος iid. 
2, δεξιᾷ χαίρει T; — τῇ δὲ λαιᾶ T, — τῷ Χρι- 
ὁτῷ T. — τὸν add. in fine, 
3. f, πυριφλέχτους, nisi περίφλεχτος dicatur pro 


? 


athleta Polveuctus, blanditiis uxoris non 
succumbens, viriliter decertavit, carnifici 
tendens caput, quod exsectum perfidum 
hostem pudefecit. 


2, Flusas despiciens opes divinus Po- 
lyeuctus, immemor instantis conjugis ac 
nobilissimi soceri, totum se Christo tradi- 
dit in testimonium : invisibilem hostem for- 
tiler conculcavit, coronamque de ccelo re- 
cipiens, confidenti animo lampadem tenens, 
dextera quidem eam tollit, ut virgo; leva 
autem gestans caput sacrum, ac pro oleo 
venerandum cruorem, occurrit Christo, sa- 
litque cum capite, quo exsecto perfidus 
hostis disruptus est. 


3. Omnem suum finem cum martyr atti- 
gerit, deliciarum intuitu perennium, respuit 
cunclas vite voluptates, carnisque extinxit 
illecebras undique succensas : ignem il- 
lum non timuit, sensibus obvium ac falla- 
cem ; multo vero magis horruit flammam 
venturam, 485 comedit ut stipulam abne- 
gantes Christi nomen, procumbentesque 
coram inanimis spectris, neque cogitantes 
qualis sit Deus in Jordane baptizatus , qui 
coronam capiti martyris imposuit. 


περιφλεγής, — x«i δοῦλον T. —— μὴ νοούντων T. — 
In fine ᾿Ιορδάνῃ erit trisyllab. aut ἐν ex dat. locali 
expungendum. Suspicor caput martyris cultum 
illic fuisse ubi melo 1us cecinit, f. CP, in qua in- 
signe Polyeucti templum extitit. 





Monitum de S. Georgio martyre. 


Li. Nondum omnino recessit Romanus, ite- 
tumque revertitur, Georgium famosum, fortasse 
et alios pugiles dictzeo carmine celebraturus. Sanc 
legisse sat erit unam ex sequentibus strophis, ut 
prudens quisque lector de magistro dicat: Αὐτὸς 
ἔφα, At multa excidere, si qua fuerit acrostichis, 


ceteris similis : Τοῦ ταπεινοῦ x, v. €. Sed hic fa- 
cile frusta habes antiquiora et sinceriora, an ex 
actis genuinis Diospolitanis, quae dudum excide- 
runt? Hxc vero extant in unico corsin. f. 108, in- 
scripta : Μηνὶ ἀπριλλ. zY', κονὸ, τοῦ ἁγίου Γεωργίου 
$j. 9'. 


$96 


ANEPIGRAPHA. 


LI. 


DE S. GEORGIO MARTYRE. 


α΄. ἣν τῇ δυνάμει σου, * Χριστὲ ὁ Θεὸς 
ἡμῶν; * dv ταῖς βασάνοις χραταιὸς ἀνε- 
δείχθη * 
σου, 
ὃ ρὰν αὐτοῦ μνήμην 
ἐχτενῶς σοι βοῶντες * 
ἀγαθὲ, * πᾶσι παρἄσγον 5 
χώρησιν. 

β΄. Εὐγαρίστηρῶν ᾧδὴν, 
χαὶ δόξαν ἢ προσοίσωμεν Kupío, ἢ τῷ ποιητῇ 
σἥ- 


ὁ γενναῖος ἀθλοφόρος καὶ μάρτυς 
4 4 P4 
* ὅθεν χαὶ τὴν πανσεπτον ᾿ χαὶ φαι- 
* - (y * 
πιστῶς ἑοοταζουξν , 
* Y 
Ω) φιλοιχτίουνον, ave, 


πταισμάτων συγ- 
Y προσχύν σιν 


τῶν ὅλων 
μέρον γὰο πᾶσιν 


* 
xai λυτρωτῇ ἡυῶν Θεῷ" 


* , , t ^- 
ἐξανέτειλεν ὡς φῶς, i 
^ , - d * t 
διὰ τῆς αὐτοῦ χάριτος, ^ À viu Γεωργίου 
τοῦ μάρτυρος, ( 


πάντας συγχαλοῦσα, 
γοητῶς Su φιλεώρτων ΄ 
διανοίας - ἢ διὸ οὖν καὶ ἑμεῖς 
ὑμνοῦυεν T μελῳδοῦντες τὰς αὐτοῦ 
λουργίας * Y γῦν γὰρ ἐφορᾷ 
χτίστης. πᾶσι παςέγων 
— 
. ἰδοὺ πανήγυρις ἡμῖν Y ἐπέστη τοῖς ἐν 
συντρέχουσι τοῖς πόνοις, ^ τοῖς χό- 
γῦν Γεωργίου τοῦ σο- 


φωτίζουσα νῦν τὰς 
E 
ἀπαύστως 
* 
μεγα- 
Ἂν» " e 
ἀπουρανόθεν ὁ 
— συγ- 


"s ZL 
ποις καὶ ἐπαίνοις 
φοῦ᾽ * οὗτινος τοὺς ἄθλους ^ 
ups ur ἐπάγων καὶ ῥωννύμενος. 
σύνταχτον ἄθροισμα; * ἀνοιξον τὰ ὦτα 
χαὶ τὰ ὄμματα, ἐν ταύτῃ * τῇ ἐν τὸ νῦν 
ἐχδιηγήσει " * πτοοῦμ. . t γὰρ μήπως ἢ S dn 
ὡς ὁ δοῦλος * ὁ τὸ τάλαντον εἰς Yi * &y- 
Virum , * καὶ καταχριθῶ ^ διὰ ἐμῆς 

μελείας * * ἀλλ᾽ ἵνα εὕρω * xv ἄφθαρτον 


ine 
δ΄. Ῥωυαλεότττι φρενῶν * 


ἐξανοίγω ἐν 


* ἀλλ᾽ ᾧ ἱερο- 
* 


καὶ πίστεως 


1. πρὸς τό - Ὃ ὑψωθείς, V. p. 77. 

2, πρὸς τό" Τῇ Γαλιλαίχ. Anceps remanet v. 12 
quem ipse codex, ut nos alías puncto diacritico 
cividit in tetrasyll. et hexasyll. — οὐρανόθεν C. 

3. ἐξανοίγει C, gravi errore et subversa senten- 





4. In fortitudine tua, Christe Deus meus, 
potentem se in tormentis prebuit genero- 
sus athleta ovans, martyr tuus; unde el 
augustam valde et splendidam ejus menio- : 
riam fideli festivitate colimus, instanter ad 
te clamantes : « O clementise amator, qui 
« solus optimus es, cunctis da peccatorum 
« veniam. » 

2. Hymnum gratiarum, adoraltionis et 
glori: afferamus Domino, creatori omnium 
ac redemptori nostro Deo : hodie enim 
omnibus exorta cst, sicut lux, ejus gratia 
splendens, Georgii martyris memoria, qu& 
dum omnes convocat, nunc eorum qui festa 
amant, mentes lumine perfundit et cogita- 
tus : ideo el nos sine fine hymnis melodicis 
celebramus ingentia illius facinora : ecce 
enim colitus respicit creator, dans omni- 
bus peccatorum veniam. 


J. En nobis adest panegyris, in qua nunc 
currimus certatim in fide ad labores, ad 
sudores, ad laudes sapientis Georgii, cujus 
ego vobis cerlamina pando, hortamenli 
instar et. roboris. Ast, o sacro signo convo- 
cata concio, aperi aures et oculos in illa 
divinitus acta stupendaque historia : ne vi- 
dear servo similis occultanti talentum in 
humo, et socordie damner, immo potius 
inveniam immortalem coronam. 


4. Robore inentis atque fidei spe, faclo 


lia. — ἐνθέῳ xal θαυμαστῇ C, in quo multa vi- 
dentur luxata. — φανοῦμαι ὡς δοῦλος C. — διὰ 
τῆς ἀμελείας. Inde ephymnion mutatur usquc ad 
6 tr. uL apud liomauum p. 77. 

4. ξαυτὸν περιτ. xal νουθετήσας C inepte ut mox 


τὰ τ 


LI. DE S. GEORGIO M. N 597 


ῳ ^e ^ * 
ἐλπίδι, * τῷ τοῦ σταυροῦ σημείῳ " αὑτὸν 
, * CO j| NE 
περιτειχίσα:, ^ xai ἀνωθήσας πρὸς Θεὸν 
m" 4 δί C*Y » , e 
γοῦν xai τὴν χαρδίχν, ^ ἀναλάμψας ὡς 
᾽ Y ^T * t 
ἀστὴρ, " xci ὥσπερ στῦλος ἄτρεπτος, ἡ ὁ 
^» -« 6 * * , ΩΝ 
τοῦ Χριστοῦ ὁπλίτης Γεώργιος, " στὰς ἐν τῷ 
: M * 
σταδίῳ " ἐπὶ πάσης τῆς συγχλήτου, " ἀνέ- 
χραγε΄ Χριστιανὸς ὑπάρχω, ^ πιστῶς ὁμο- 
" e » * - * 
λυγῶν Τριάδα ἁγίαν, " ἐν Θεότητι μιᾷ 
Ἂς ν (X [/ 
προσχυνουμένην, ^ εἰς Πατέρα xai ^ Yioy xai 
v p X 1 , X — 04 y 
ἅγιον Πνεῦμα, ^ tva xoi λάζω ^ τὸν ἄφθαρ- 
τὸν στέφανον. 
! ? * » 
ε. ἰδὼν ὁ σύμβουλος εὐθὺς " τοῦ ἄνα- 
à; * 
XTOQ χαὶ φίλος - Ναγνέντιος τὰς ῥήσεις, 
A * * b] 
ὡς λέων ἐκπηδήσας, ^ ἐδόχ πρὸς τὸν ἀβλη- 
4 ^ * ^v 
τήν ἢ TG ὑπάρχεις ; δεῖξον, ^ τίς πέλων τῷ 
^ ^ » , * 
βασιλεῖ ἢ τὰ τοιαῦτα ἀποφθέγγεσαι; " Πρὸς 
FEE "M" / , / X nga 4 " 
αὐτὸν δὲ ὁ μάρτυς ἀντέφησε" ^ Tà ἐπιτεθέν 
* , - ΄ / * , "4 
pot ^ ἐν τῇ θείχ κυλυμοηήθρα, ^ Γεώργιος χέ- 
e ^J * 
χλημαι, xai γνῶθι" " τὸ τέλειον δὲ νῦν 
* / * à , 4 
Χριστιανὸς τυγχάνω, ᾿ βδελυττόμενος τὰ 
$3 05 5 v * ᾽ E t v X 
σὰ " ἀχίνητα εἴδωλα. — Πτύω τοὺς ὑμῶν 
* E H 
θεοὺς, ἐλπίζων λαμβάνειν " Ex τοῦ Χριστοῦ 
μου " τὸν ἄφθαρτον στέφανον. 
I d ^ * ^ 
€. Τὸν ὑπὲρ χόσμου τῆς ζωῆς " τὴν 
ψυχὴν αὐτοῦ Βέντα, " Χριστὸν τὸν βασιλέχ * 
^A ε " * ^N “4 Y 
ποθῶν, ὁ στρατιώτης σπεύδει θανεῖν ὑπὲρ 
4 “Ὁ - ] ^ * 4 
αὐτοῦ" * 236v μέγαν θεῖον " ἐν καρδία doyn- 
* ^-^ e A , D ' -—^- * 
κὼς, " αὐτῷ αὑτὸν προσήγαγε " To)cov δὲ 
͵ 7 n , H*X ες ' 
οἱ πάντες τὸν Γεώργιον " ὡς Üspuov rpo- 
, 4 " * 4 
στάτην ἢ ἀνυμνήσωιλεν ἐν πίστει, ^ ὡς ἔν.- 
δοξον ὄντα Χριστοῦ δοῦλον, " μιμούμενον 
“- * s 
σαφῶς " τὸν uw δεσπότην, ἢ τὸν ἑκάστοτε 
΄ῳ ^ * 4 * *, 
αὐτῷ " ἐπιφοιτῶντα s " σπεύδει οὖν ἀεὶ ἢ 
χ'τούμενος τὸν σωτῆρα * «cv δοθῆναι ἢ 
πταισυάτων συγχώρησιν. 
! 4 [ΩΣ ᾿ ^v — * e 
ζ΄, Ὑπὸ τοῦ πόθου τοῦ Χριστοῦ " ὁ πιστὸς 
7 " ὃς / f - H *X ε 
οὗτος μάρτυς ^ ζέων τότε τῇ πίστει, “ ὡς 
: 4 € ' . -.- ἋἊ 
ἔφην, καὶ ἐχδίδει Ἦ ἑχυτὸν xai χαταφρονῶν 


alia στ, ἄτρωτος, --- χριστιανὸς ὑπάργω, infra 4p. τυγ- 
μάνω, δῦ $i bis eadem vox yp. impetu dicta, tri- 
$yllaba foret. — Xá6r C. — ἐπὶ coram, ut Roman. 
XV, 10. 

9. ἀποφθέγγεσαι, iterum , iterumque notetur 
forma ex V. et N. Test. ad nostros traducta. Cf. 


signo crucis, semet communiens, sursum- 
que tollens ad Deum animam et cor, emi- 
cans ut sidus, immolaque column: similis, 
Christi miles ille Georgius, stans medio in 
stadio, coram omni multitudine coacta, ex- 
clamavit : « Ghristianus sum | Credens con- 
a fiteor sacram Triadem in una Deitate ado- 
«randam, in Patre et Filio et sancto 
« Spiritu, ut accipiam coronam immorta- 
« lem. » 


9. Statim ut vidit Magnentius, regis so- 
cius et amicus, sic loquentem martyrem, 
irruens ul leo, ad athletam clamavit : « Quis 
«es tu? fare, quis tu, ut imperatori heec 
«talia vociferere? » Ast illi martyr repo- 
suit : « Ex imposito mihi nomine in sacra 
«piscina, Georgius vocatus sum. Scito 
« autem quod nunc ultimum verbum est, 
« christianus sum, spernens tua immobilia 
«simulacra; respuo vestros deos, spem 
« nutriens in Christo accibiendi immorta- 
«lem coronam. » 

7. Christum qni pro mundi vita animam 
suam posuit, suum miles imperatorem ar- 
descens, pro co mori gestit; in corde ver- 
sans ingentes pro Deo animos, se ipsum 
ipst obtulit. Hunc vero Georgium omnes 
celebremus in fide, ut calidum patronum, 
ul servum Christi gloriosum, ut Domini 
sui clarum imitatorem, quotidie illi intus 
adhierentis : qui semper sollicitus est de- 
precari salvatorem, ut omnibus det pecca- 
torum veniam. 


1. Amore Christi fidelis hiece martyr ac- 
census, ut dixi, semet tradidit, ac despi- 
ciens mundum et honores, priesidisque fa- 


Winer, |. ]. 73. Nota insuper nomen jam in bap- 
tismo impositum, — ἀχίνητα εἴδωλα i. e. χοῦφα, 
ἄφρονα, ut alias. 

6. αὐτὸς αὐτὸν C. — τὸν add. ante Γεώργ. 

1. ὡς ἔφην 581 oliosa , sequiora vero καὶ ἐχδίδει, 
nec placet iterum copula x«i codici addita pro 


598 . 
ὔ rr X c / M X * 
χόσμου xai ἀξίας ^ ἡγεμόνος τε τιμῆς ^ καὶ 
* n , ᾽ 
πάσης ἄλλης σχέσεως, ^ χαὶ τρέχει ἀφνι- 
δίως, xai τὴν θεὰν “ Αρτεμιν ἐμπρήσας, 
; d aso CA. " ἘᾺΝ ἣ Χ e 64 " 
ἀνεθόα τοῖς ὁρῶσιν γὼ Χριστῷ θύω καὶ 
* ὔ * X c κα 
λατρεύω, " πληγᾶς τε καὶ ποινὰς “ ὑμῶν 
“ * , ^ 4 " 
οὐ πτοοῦμαι" ἀλλὰ σῶμα τὸ ἐμὸν xi ὑπὲρ 
e) * διὸ « - *X* 4 M! , P4 
Χριστοῦ μου (δωμι ὑμῖν, ^ αὐτὸν ἐπεί- 
t * 
γομαι φθάσαι " πᾶσι διδόντα πταισμάτων 
συγχώρησιν. 
metro. — f. ὡς ἔφην xo προσάγει ἑαυτὸν τοῦ χατα- 


φρονῶν χόσμου. — fy. δὲ τιμὴν C. — Χριστοῦ θύω C. 
— τοῦ Xe. μου C. — τὸν πᾶσι C. — Ceterum plura 


ANEPIGRAPHA. 


stum et quemcumque alium respectum, sine 
mora currit, incenditque divam Dianam, 
et intonat spectatoribus : « Ego Christo 
« immolo et servio; nec plagas, nec ponas 
« vestras formido, sed corpus meum pro 
« Ghristo meo vobis trado : coarctor festi- 
«nare ad eum qui dat-omnibus veniam 
« peccatorum. » 


hic et supra referuntur, qua frustra in actis pro- 
lixis requiruntur, nec totum poema indignum est 
quod alio et meliori codice integritati restituatur. 


LII. | 
DE S. XENOPHONTE ET SOCIIS. 


α΄. Τὴν τοῦ βίου θάλατταν Ξ διαφυ- 
γόντες ἢ aid i: δίκαιος " σὺν τῇ συζύγῳ 
τῇ σεπτῇ, ἐν οὐρανοῖς συνευφραίνονται, - 
μετὰ τῶν τέκνων " Χοιστὸν μεγαλύνοντες. 

β΄. ξένην ὁδὸν θεοπρεπῶς, * Ξενοφῶν, 
διοδεύσας * μετὰ χαὶ τῆς συζύγου ; * ἐλά- 
Üsre τὴν φύσιν, ^ ὥσπερ ἀσώματοι σαφῶς 
ἐν τῇ γῇ ὀφθέντες " * διὸ xai πύλαι ὑμῖν 
οὐράνιοι ἠνοίγησαν, * xai μετὰ τῶν ἀγγέ- 
λων χορεύετε; T ὡς τοῦ ἀμπελῶνος S γεγο- 
vóveg οἱ ἐργάται" * διὸ προσπίπτω ὑμῖν 
ἱχέτης, T πρεσδεύσατε Χριστῷ ki δωρήσασθαι 
αἴγλην ἢ φωτισμοῦ τῇ ζοφερᾷ * ὄντως ψυγῆ 
[00 , ὅπως τὴν ὑμῶν id μέλψω ἀνήμιην 
φωτοφύρον " Ξ μετὰ τῶν τέχνων P Χριστὸν 


* 


μεγαλύνοντες. 


LII. Ξένον, rarumque est, ut acrostichide fer- 
tur, illud breviusculum de S. Xenophonte car- 
men, haud tamen priscorum optimis referendum: 
cui plura intulit vulnera aut melodi aut librarii 
stylus indiligentior, in taurin. f. 77. Martyribus 
par est accedat haec generosa pacificorum pugi- 
lum familia, que colitur die jan. XXVI, refertur 
vero ad diem XXX in cod. nostro. 

4. πρὸς 16 * "Ertgáv ns, ἦγ. 9'. Duo priora trop. in 
menais edd. supersunt. — διεχφυγόντες edd. ne- 
que genus insolitum, sequente singulari cum συν- 
οδίᾳ, — In actis Bolland. Maria nomen uxoris est. 


1. Vita pelagus aufugientes, Xenophon 
justus una et veneranda conjux in celis 
colletantur, cum filiis Christum magnifi- 
cantes. 

2. [nsuetam, sed Deo placentem viam 
emensi, o Xenophon cum uxore tua, huma- 
nam effugistis conditionem, ut angeli in 
terra palam effecti ; ideo ports celestes 
vobis apertze sunt, angelorumque miscemini 
choreis, tanquam vlnezx operarii : ideo co- 
ram vobis procumbo supplex, Christum 
orate, det radium luminis menti mes ni- 
mium tenebrescenti, ut canam vestram lu- 
culentam memoriam, qui cum filiis Chri» 
stum magnificatis. 


2. πρὸς τό: Τῇ Γαλιλαία. — ἔλάθης T male, nec 
melius edd. ἐλάθετε, quod invitus recepi tamen 
ob rhythimum et seriorum usum. Cf. p. 608, 8. — 
θεῖοι ἐργάται T, τοῦ Κυρίου ἐργ. edd. rupto hinc 
inde metro. — προσπίπτων ὑμῖν χετεύω T, gravius 
in edd. peccatur : Ἐρυ. μετὰ xol τῶν τέχνων, al- 
τεῖνε οὖν Χριστὸν δωρ. a. φ. ταῖς ζοφεραῖς ἡμῶν χαρ- 
δίαις μνήμην τὴν ὑμῶν τελούντων τὴν φωτοφόρον, τὸν 
στεφοδότην Xo. psy. Neque etiam codici vitia de- 
sunt, in quo ὅπως μέλψω τὴν, ila ut articulo ter 
repetito, in ipso sit στίγος intercisus, tum ὑμῶν 
τὴν uv. τὴν qot. 


(eC 


3 
ui 


LIII. DE XL MARTYRIBUS SEBASTENIS. 590 


" "E: 
y. Ἐπὶ τῶν ὥμων τὸν σταυρὸν " Aa- 
/ ΒΞ ,ὕ »* " θ θύ * 
δόντες τοῦ Κυρίου, " προσήλθετε ποοθύμως 
$9 1 * » , 
αὐτῷ, δι᾽ ἐγχρατείας ^ ἀγωνισάμενοι στεῤ- 
ΩΝ ΄ ’ * ^v 4 Ἂς 
ῥῶς, i ξυνωρὶς ἅγια ζεῦγός τε θεύλεκτον, 
΄ E , 7 
Αρκάϑιε πανόλδιε, " σὺν ἰωάννη θείῳ, καὶ 
ἅπαπαν " τοῦ ἐχθροῦ μανίαν ἢ χαθελόντες, 
9 x * J ^ * 
στεφανῖται ^ ἐδείχθητε σὺν τοῖς θεοφόροις 
΄ ΣΡ LA ^ * Α 
γονεῦσι, xoi Θεῷ " ἀεὶ παρεστῶτες, ^ καὶ 
τῆς δόξης χαὶ γαρᾶς * πούτου τρυφᾶτε, ^ 
Γ e X ur ὦ - ὃ / X* 
ἔνθα οἱ χοροὶ " ἀγάλλονται τῶν δικαίων, 
μετὰ τῶν τέκνων... 
[ 3 e , - * —- 
δ΄. Νεοφανὴς ὡς ἀληθῶς, ^ Ξενοφῶν Oso- 
φόρε, * jo6 ἐν τῇ ἀθχήσει, " τὰ τέχνα ἀπο- 
, e, A ^ , ^ [od * 
Moa, ἢ ὥσπερ ἐκεῖνος ἐν τῇ γῆ, πίστει 
o3 ἃ / * / E IND 
€ ὡς τείχει ^ περιτειχίσας ψυχὴν ^ τὴν 
σὴν, οὐδ᾽ ὅλως ἴσχυσεν * δόλιος συλῆσχι 
A » * : 
τὴν ἔνθεον 


᾽ / e ES LA δ 0 
ἀρετήν σου; ἥνπερ  ἐχπαιϑόθεν 
3, I^ x e ^— ; 
ἐπεδείξω ἢ σὺν γαμετῇ τῇ σωφρονεστάτη " 


e 4 4 [2 7, * 
διὸ xai ὁ Χριστὸς * ἐξ ὕψους προύλέπων 
4ε.) [i * .“. , 
τὴν Sotopay ὙΠΟ ΟΝῊΥ τῶν ἀμφοτέρων, 
^/ i! 


μὴ t , t : / 3x: 5 
ἔδειξεν ὑμῖν ^ τὰ τέχνα, ὡς ἠδουλήθη, ^ ἀχα- 
ταπαύστως Ἐ Χριστὸν μεγαλύνοντα. 


3. ζεῦγος θεολ, σαφῶς dos. π. o. "T. τῷ θείῳ T. 
4. Νεοφανῆς, ut infra ΠΕΥΠ, 1, et alias, quo 


3. Crucem Domini super humeros feren- 
tes, ad eum proficiscimini alacriter, per 
castitatem nervose colluctantes, o0 sacrum 
par, o bini pueri a Deo electi, Àrcadi feli- 
cissime, tu quoque divine Joannes ; subver- 
saque tota adversarii vesania, apparuistis 
corona redimiti cum deiferis parentibus, 
Deoque coram semper consistentes, gloria 
ejus et gaudio delectamini, ubi justorum 
chori jubilant, cum pueris Christum glori- 
ficantes. 

4. Novo spectaculo refers, vir Dei Xeno- 
phon, Jobum in certamine; sieut ille, filios 
in terra amisisti; fide autem quasi muro 
vallasti animam tuam; neque ullatenus va- 
luit astutus spoliare te divina virtute, quam 
a teneris didicisti, cum conjuge castissima, 
ideoque Christus ab alto considerans viri- 
lem amborum patientiam, vobis tum filios 
ostendit, cum placitum est, sine fine Chri- 
stum magnificantes. 


verbo Theodorus siepe vel in epistolis utitur. — 
τὴν Quy» T. — ox τεῖχος T. 


Lil. 
DE XL MARTYRIBUS SEBASTENIS. 


I 
α΄. Χαίροις, ὁ στρατὸς 
^ » ^. 
τῆς δόξης τοῦ βχσιλέως᾽ 


4. Salve, gloriosi regis agmen ! Salvete, 
splendida religionis sidera! Ecclesi: salvete 


Lil. Nemo hic non stupebit, nemo statim non 
agnoscet magni Romani ingenium, inpetum, 
flatumque robustum, quo à proamio inde ad 
metam ultimam uno eursu anhelans, omnes in 
admirationem rapit. Etenim tam in exordio quam 
in carminis eursu rhytlimum salutamus eleran- 
tem et rarum, quem semel in cantico de Ascen- 
sione jam mirati sumus. Quin alacriores fort. στί- 
yot emicant, suntque sicut ipsi martyres, ut cum 
melodo loquar, πολλοὶ zai διάροροι, εἷς ὃς ὄντες ἐν 
ἅπασι, ὁμόφρονες ὄντες x3 ὁμογνώλονες ὄντως, Sed 
quis sat lamentabitur, ex viginti saltem tropariis 


, Ml 
yop. φαιδ cot 
οωστῖῆρες τῆς εὐσεῖς 


securi custodes 1 Imperatorum ornamenta, 
salvete! Societatis turres, salvete ! O qua- 


vix integra sex superavisse, ca vero intercidisse, 
in quibus, opinor, melodus exquisite sculpebat 
juniorem illum Melitonem, quem adhuc spiran- 
ltem, sed aleidum, mater non gremio fovit, verum 
Irinmphalem in carrum reportavit, ne ovantium 
rogo fraudaretur. Bene est quod fortuna serva- 
verit in edilis solis unum saltem trop. scilicet se- 
cundum, quin tamen rupta in codice purpurea 
tela resarciatur. Coluntur famosi martyres ubique 
in die IX martii. 

1. In solo taurin. f. 94. Cf. Romani XIX, !, de 
Ascens,. p. 148. — v. 6 pentasyll. est in arche- 


ἐχχλησίας, χαίρετε, 
ὦ φρουροὶ ἀσφαλεῖς " 
βασιλέων χλέος, yaipete * 
πολιτείας πύργοι, χαίρετε᾽ 
ἀθληταὶ οἱ τεσσαράχοντα, 
ἐν τῇ μνήμῃ τῇ ὑμῶν, 
οἰκτείρατε ἡμᾶς. 

β΄. Τῷ ἐν θρόνῳ ἀστέχτῳ 
ἐποχουμένῳ, 
τῷ ἐχτείναντι τὸ φῶς 
καθάπερ δέῤῥιν " 
τῷ τὴν γῆν ἑδράσαντι, 
τῷ συνάξαντι ὕδατα 
εἰς τὰς συναγωγὰς αὐτῶν * 

RAI δὲ ἣν 

τῷ τὸ πᾶν ἐκ μὴ ὄντων 
ποιήσαντι ὑπάρχειν, 
χαὶ πᾶσι χορηγοῦντι 
πνοὴν καὶ ζωήν " 
τῷ προσδεχομένῳ 
τῶν ἀρχαγγέλων τὸν ὕμνον" 


draginta pugiles, in hac vestri memoria 


clementes estote nobis. 

9. Regi in formidabili throno insidenti, 
lumen extendenti ut pellem, tellurem sta- 
bilienti, :equora in suos cogenti oceanos, 
totum ex nihilo jubenti ut sit, et omnibus 
largienti flalum vitamque; Deo recipienti 
ab arcbangelis hymnum, ab angelis adora- 
lionem et ab omnibus canticorum munera ; 
Christo, omnipotenti conditori et Deo no- 
stro, procumbo pronus, indignus ego, meas- 


typo, f. om. ὦ. — Hoc initio tam lyrico expuncto, 
aliud edd. subdunt quod etiam cod. habet, Πᾶσαν 
στρατιὰν τοῦ χόσμου καταλιπόντες, quie tam dissona 
sunt ut ea quoque nos expunxerimus. fnscriptus 
autem in edd. hirmus τὴν ὑπὲρ ἡμῶν itam rece- 
dit ab illo incompto procmio, quam nostro co- 
hieret. 

9. τῷ ixt. τὸν οὐρανὸν ven. τὸ φῶς recte rom. 
cum T, sed melius pro rhythmo ἐχτείναντι φάος, ut 
Theodoro et melodis placet. — xa9. δέῤῥιν, ex ps. 
CIII, 2, inde ven. τὸν οὐρανόν. — xal c. τὰ ὕδατα 
edd. contra metr. — εἰς t. συν, Gen. ], 9. — τῷ 
τὰ πάντα T, eo ipso loco misere deficiens, avulso 
folio integro usque ad verba trop. 5 mutili οἰχεῖν 





ANEPIGRAPHA. 


M06 3 
TQ ὑπ ἀγγέλων 
ποοσχυνουμένῳ, 
χαὶ ὑπὸ πάντων 
ἀνυμνουμένῳ * 
Χριστῷ τῷ παντοχράτορι, 
τῷ πλαάστῃ καὶ Θεῶ ἡμῶν, 
προσπίπτω ὁ ἀνάξιος, 
προσάγων μου τὴν δέησιν, 
Λόγον λόγου χάριν αἰτῶν, 
Uv! ἰσχύσω εὐσεδῶς 
ὑμνῆσαι xai ἐγὼ 
' τοὺς ἁγίους, οὺὗς αὐτὸς 
» Ml 
ἔδειξε νικητὰς, 
δωρησάμενος αὐτοῖς 
δόξαν ἐχ τῶν οὐρανῶν 
΄ S ἢ 2 
χαὶ στεφάνων πληθύν. 
/ / / ^v b , 
Y-* Q... ὃ " pm e. dus οἰχεῖν ev ἀγήρω 
ζωῇ δωρησάμενος x. s. b. 
! "i t 4 

c. Αγαν ὑπερυψώθη 

ὑπὸ τοῦ πλάστον, 


que voveo preces, a Verbo verbi gratiam 


. petens, ut piis ego quoque hymnis dicere 


valeam hos sanctos, quos victores ipse el-. 
fecit, gloriam illis ab zethere largitus el c0- 
ronarum multitudinem. 

3... 4... 5... inhabitare eos facit in vila 
senii nescia, largitus elc.... 

6. Ultra sublimiora a conditore evecta esl, 
atque inter angelos pompam agit ovanlium 
quadraginta pugilum legio memoranda, in- 
superabilis; victrix cnim uti cohors cunc- 


ἐν dy. — τῷ πάντα ven. sequimur rom. — xai προ- 
dóty. rOm. — καὶ ὃπ᾽ ἀγγέλων id. — δοξαζομένῳ xai 
ὑπὸ πάντ, rpoox, ven, — λόγον ab edd. om. rest.tuo 
ex metro et methodo Romani et melodorum, cf. 
Rom. XIV, 2; Jos. X passim, Cypr. 2. — ἵνα el 
χἀγὼ edd. — ἔδειξας iid. 

5. Lacunam immanem produnt numeri in T 
sequentes c", ζ΄ etc. 

6. 6 νικηφόρος T. vel ut nos, vel ὡς emendan- 
dum, ne quid obstrepat in argutissima periodo. 
— λευχοσγήμονα turbat metrum et melodiam, nisi 
mutetur in λευκοτάτην. Cf. Apoc. VI, 11; VII, 9, 13, 
14; XXII, 14. — ἠμφιεσμένην T, lisa tota serie 
pulcherrima, — ὡς νύμφη. Ps. XLIV, 10. 





111. DE XL MARTYRIBUS SEBASTENIS. 601 


χαὶ μετὰ τῶν ἀγγέλων 

πανηγυρίζει 

ἡ τῶν τεσσαράκοντα 

ἀθλοφόρων πανεύφημος 

φάλαγξ ἀκαταγώνιστος " 

xai γὰρ ἡ νικηφόρος 

πᾶσι τοῖς ἀπ᾽ αἰῶνος 

ἁγίοις ἐν ὑψίστοις 

συναγάλλεται, 

στολὴν λευχοσχήμονα, 

ἀχήρατον καὶ ἁγίαν, 

τὴν ἐκ τῶν ἄθλων, 

ἠμφιεσμένη, 

χαὶ ἐν τῇ πίστει 

τὴν χορωνίδα 

ἡ ἅπασιν αἰδέσιμος, 

τῆς νοερᾶς δυνάμεως 

ὡς νύμφη ἀξιάγαστος, 

χαὶ τοῦ Κυρίου πάρεδρος 

τοῦ ἀγαθοῦ, νύμφη φαιδρὰ; 

ἣν ἐσχόσυνησεν αὐτὸς 

ταῖς αὐτοῦ δωρεαῖς, 

ἡ ἐχλάμπουσα ἀεὶ 

θείας μαρμαρυγάς " 

ἠξιώθη γὰρ λαθεῖν 

δόξαν ix τῶν οὐρανῶν 

καὶ στεφάνων πληθύν. 
7'. [oiov στόμα ἀρχέσει 


ios inter ab omni svo sanctos allissimas 
aulas suo exhilarat gaudio; alba veste, pura 
et sacra, qualem certamina texunt, cir- 
cumamicta, gerensque fidei corollam; hac, 
inquam, omnibus gloriosa phalanx, ut di- 
vinz majestatis sponsa, admiratione digna, 
ac throno optimi Domini consociata, sponsa 
utique splendida, quam ipse suis exornavit 
muneribus, divino in zeternum radio ruti- 
lans, recipere meruit e&thercam gloriam et 
copiam coronarum. 

1. Laudibus impar quale os non erit? 
Quas lingua valebit texere encomia sacris 


7. λείποντας T. — χαὶ χολλ, nlat. T. τῷ Σωτῆρι 
una syllaba abundat, f. ex licentia compendio- 


πρὸς εὐφημίαν; 

ποία γλῶττα ἰσχύσει 
ἐγκωμιάσαι 

τοὺς ἁγίους μάρτυρας, 

τοὺς λιπόντας τὴν πρόσκαιρον 
δόξαν διὰ τὴν μέλλουσαν, 
τοὺς ἀποχωρισθέντας 

ἀπὸ τοῦ διαθόλου, ; 
χολλωθέντας τε πίστει 

τῷ σωτῆρι ἡμῶν " 

τοὺς ἀποσπασθέντας 

πάσης ἀπὸ ἁυαρτίας, 

xai συναφθέντας 

δικαιοσύνη . 

τοὺς ἀπροσίτους 

ἐν τοῖς ἐπαίνοις " 

τοὺς ἅπασαν τὴν ἤπειρον 

τῆς πλάνης ἀπαλλάξαντας, 
χαὶ δόγματα ὀρθόδοξα 
χηούξαντας τοῖς πέρασι" 
τοὺς στρατιωτὰς τοῦ Χριστοῦ, 
τοὺς ὑπὲρ τῶν εὐσεύῶν 
προμαχοῦντας ἀεὶ, 

χαὶ θερμῶς τοὺς τοῦ Θεοῦ 
πολεμοῦντας ἐχθρούς" 

οἷς δεδώρηται αὐτὸς 

δόξαν ἐκ τῶν οὐρανῶν 

χαὶ στεφάνων πληθύν; 


martyribus, qui fugitivam pro futura 1i- 
quere gloriam; qui nuntium ubi diabolo 
dedere, fideles adheserunt servatori nostro ; 
qui repudium ab omni nevo fecere, eL 
justitiam sibi consociarunt; quos nulla laus 
attingit; qui errore exemerunt universum 
qua patet orbem, et usque ad ultimos 
fines orthodoxa dogmata predicarunt ; 
Christi milites, qui pro fidelibus primam 
semper inslruunt aciem, hostesque Dei pu- 
gnaciter insequuntur; iidem quibus ipse 
dedit &theream gloriam et copiosas coro-' 
nas? 


rum, de qua sape. — ἀπὸ πάσης T. — στρ. Xpi- 
τοῦ T. 


602 ANEPIGRAPHA. 


l 4 

η΄, E... θ΄, ἰσχυροὶ ἐν πολέμοις 
ἀναδειχθέντες, 

3 A. Φ Lo ἮΝ 

ἰσχυροὶ ἐν τοῖς αθλοις 
ὥφθησαν αὖθις 

D c / € T 
&Yyav ot πανολῦιοι 

οἱ πολλοὶ χαὶ δίαφοροι, 
τ | 0» , e 
εἷς δὲ ὄντες ἐν ἅπασι᾿ 
ἕν θέλημα δὲ τούτοις 
ἐν μιᾷ ὁμονοία, 
λατρεύειν ὁλοψύχως 
τῷ τῶν ὅλων Θεῷ" 
ὁμόφρονες ὄντες, 
χαὶ ὁμογνώμονες ὄντως, 
ὁμοῦ τὴν πλάνην 
ἀπολιπόντες, 

t ^ ^ 7 

ὁμοῦ ταῖς στρέδλαις 
ἐγκαρτεροῦντες, 
ὁμοῦ καὶ τὴν ἀπόλαυσιν 
τῶν ἀγαθῶν ἐχτήσαντο " 
ὁμοῦ τὴν θείαν οἴκησιν 
τοῦ παραδείσου ηὔραντο᾽ 
ὄνομα τοῖς ἅπασιν ἕν, 

ὃ ἐχτήσαντο ἐχ τῆς 
χαρτερίας αὐτῶν * : 
τεσσαράχοντα ὄντως 
ὁ εὐσεθῶν ἀριθμὸς; 


8... 9. Fortes in bellis facti palam, fortes 
iterum in lucta visi sunt, longe fortunatis- 
simi : plures quidem et diversi, sed unus 
in cunctis; unum in eisdem velle, unum 
sentire in omnibus, servire ex anima uni- 
versorum Deo ; eadem quippe mens et ea- 
dem sententia ; simul errore dimisso, simul 
se vovere tormentis; simul quoque frui bonis 
consecuti sunt, simul sacram paradisi man- 
sionem invenerunt; omnibus nomen unum, 
cuique fortitudine acquisitum; quadraginta 
numero vere religioso, quibus Christus dedit 


8. E vocat acrostichis, et infra accersit frustra 
alia elementa in amissis trop. 10, 11, 13 ad 20. 
9. ὃν δὲ θέλ, ἐν. τ. T. — οἱ ὁμόφρ. T. — ἀπολεί- 
ποντες T iterum contra metrum. — Iterum ηὔραντο, 
de qua forma satis Supra. — τοῖς add. ἅπασιν, ---- 


r 


v 4 
ᾧ δεδώρηται Χριστὸς 
δόξαν ἐκ τῶν οὐρανῶν 
X / , 
xoi στεφάνων πληθύν. 
/ l f " 
Uc Nas Ut Ο... ( " γψωθεν δὲ ὁ κτίστης, 
ὥσπερ ἐν θέρει, 
ἥλιον ἀνατέλλει 
^ " ’ 
τοῖς ἀθλοφόροις, - 
χαὶ στεφάνους ἔπεμψεν 
ἐννεακαιτριάχοντα 
τοῖς τὸ χρύος ἐνέγκασι " 
τοῦτο δὲ θεωρήσας 
εἷς ἐκ τῶν φυλαττόντων, 
εἰσῆλθεν ἐν τῇ λίμνη 
πιστεύσας Χριστῷ 
ἀπῆλθεν ἰούδας, 
χαὶ ἀντεισήχθη Ματθίας" 
τὸ πρὶν αὐθάδης, 
ὁ χθὲς διώχτης, 
συνηριθμήθη 
τοῖς ἀθλοφόροις * 
4 δὲ ε Μ 
πρωΐᾳ δὲ ὡς εἴδοσαν 
* € » , 
οὗτοι οἱ ἀσεθέστατοι, 
προσέταξαν θυμούμενοι 
βάχλοις χλονεῖσθαι τοὺς στεῤῥοὺς; 
M ὃ " 1 
xoi διεξάψαντες πυρᾶν, 
χατέχαυσαν ἐν αὐτῇ 


tetheream gloriam permultasque coronas. 

10... 11... 19. At conditor ab alto, sicut 
messoribus, solem fecit oriri victoribus 
athletis, et coronas misit novem et triginta 
illis qui gelu sustinuerant : quod ut vidit 
unus ex custodibus, stagnum introivit, 


Christo fidem adhibens. Recessit Judas, 


Matthias pro eo actus est; et si prius rebel- 
lis, modo persecutor, agmini victorum con- 
numeratur. Mane facto, id comperientes 
caeteri scelestissimi, ira perciti jusserunt 
baculis contundi heroas, rogoque accenso, 


τεσσαράχοντα ὄντως, quo numero ut sacro uti s0- 
litum est. — ὁ add. ante εὐσεδῶν, 

12. εἴδοσαν, sic in N. T. εἴχοσαν, ἐδίδοσαν etc. ex 
LXX ἤλθοσαν, ἐφάγοσαν, κατελίποσαν etc. cf. Lobeck. 
Phryn. 849. — βάχλοις ex lat. aliquando βακλίοις 


LIV. DE XLIl MARTYRIBUS. | 603 


τὰ σώματα αὐτῶν, 

χαὶ τὰ λείψανα αὐτῶν 
ἔῤῥιψαν ποταμῷ, 

καὶ "000v ταῦτα πιστοὶ, 


combusserunt corpora, et exuvias projece- 
runt flumini, quas fideles reppererunt, ut- 


/ ΄“- ) ΄- 
δόξαν ἐκ τῶν οὐρανῶν 
« Á ; 
xai στεφάνων πληθύν. 


wq -x. P.0.M.A. N.O.T. 


pote gloriam eclitus datam et coronarum 
ubertatem. 


et usitatius βάχτροις, — στεῤῥοὺς χλάνεσθαι T depravate. — ἐν αὐτῇ xaxéx. T. — Cf. Prolegom. art. 1M. 


LIV. 


DE XLII MARTYRIBUS IN AMORIO. 


α΄. Τοὺς νεοφανεῖς.. ... 

β΄. Τὸ τοῦ Χριστοῦ. ... 

γ΄. ἀγαρηνῶν τὸ ἄθεον σέδας, " δεισιδαί- 
μόνα πλάνην * ix juy fic, ἀθληταὶ, * μισοῦντες 
χαὶ βδελυττόμενοι, * xai τὴν σφραγῖδα 
Χριστοῦ τὴν θείαν i περιφέροντες σώαν ἐν 
ταῖς χαρδίαις, νῶτα ἐχθοοῖς * τοῖς μι- 
σοῦσιν αὐτὸν ob δεδώχατε, " προθύμως υᾶλ- 
λον δὲ πάντες " δι αὐτὸν ὡς ἀρνία σφαττό- 
μένοι, * ἐχλάμπετε ὥσπερ ἥλιος, * τὴν aüa- 
vavoy δόξαν χληρούμενοι, " ὡς πύργοι καὶ 
φύλακες Ῥωμαίων ἀρχῆς. 

δ΄. Πᾶσαν βροτῶν ἐξίστησι φρένα * 4 
ὑμῶν πρὸς τὸν χτίστην θερμοτάτη στοργὴ T 
εἰλιχρινής τε διάθεσις ^ ἢ ζῆλον γὰρ θεῖον 
ἀναλαθόντες, " καὶ ὡς ὄναρ καὶ σχύθαλα τὰ 
τοῦ χόσμου * περιφανῆ ἢ ἡγησάμενοι πάντα, 
προθύμῳ ψυχῆ * βασάνους xoi τιμωρίας, 
φυλακὰς καὶ λιμοὺς καὶ τὸν θάνατον * διὰ 
Χριστὸν ὑπεμείνατε, " διὰ ξίφους τὰς χάρας 
τεμνόμενοι, " οἱ πύργοι καὶ φύλαχες Po- 
μαίων ἀρχῆς. 


LIV. In longo carmine mutilo si prolixa per- 
rexit, ut solet, acrostichis τοῦ ταπεινοῦ x, τ, £.. 
multa periere ; sed vix curanda damna, cum tam 
mediocria supersint in eod. taurin. cod. f. 92, 
sub lemmate : Μαρτ. ς΄ τῶν ἁγίων μ᾽ μαρτύρων τῶν 
νέων. Re autem vera sunt XLII martyres, qui hac 
VI die martii coluntur; in Amorio sec. IX occisi. 

4. 2. πρὸς τό * Τὰ ἄνω, ἦχ. β΄, Dein πρὸς τό" Τρά- 


1, Menaor. Martii die vt, p. 20. 

2. Ibid. 

3. Vos Agarenorum superstitiosum ritum 
erroremque satanicum ex animo detestati 
et deridentes, o athlete, Christique divi- 
num sigillum ferentes in pectoribus inte- 
grum, horrentibus illud hostibus terga non 
dedistis; immo naviter omnes, velut agni, 
mactati, fulgetis soli similes, hieredes facti 
vite immortalis, ut turres et custodes im- 
perii Romanorum. 


4. Omnem stupefacit mortalium cogita- 
tum vester creatoris amor, sinceraque animi 
devotio; zelum enim divinum assumentes, 
ut somnia et stercora reputantes omnia 
mundi ornamenta, animosa virtute susti- 
nuistis cruciatus et savilias, carceres et fa- 
mem et mortem pro Christo, ensibus capita 
plexi, o turres et custodes romani imperii. 


450v, Cf. acta SS. Bolland. Martii t. I, p. 456. 

ἃ. xal δεισιδ, T. — αἡ σῶσιν sic T. — μὴ δεδώχ, 
T. — ἐχλάμπ. μετὰ τέλους ὡς f[À. T. — χληρωσά- 
μενοι T. 

Á. τῆς ὑμῶν... θερμοτάτης στοργῆς εἰλιχρινοῦς τε δια- 
θέσεως T, inepta et obstinata corruptela. — Etiam 
ephymnia mensuram excedunt : codex enim ha- 
bet τῆς "Pop. dgy. 


v! 


gm o 


A- — τ 


604 ANEPIGRAPHA. 


LV. 


DE S. TERENTIO SIVE DE XLIII MART. 


a. Τῶν μαρτύρων ἡ σεπτὴ 
ἐπεδήμυησε μνήμη, 
εὐφραίνουσα τὰ σύμπαντα, 
Τερεντίου τοῦ σοφοῦ 
xai τῶν τούτων συναθλων. 
Προθύμως οὖν συνέλἤωμεν, 
ἵνα λαμδάνωμεν ἰάματα. 

: ; 
οὗτοι γάριν γὰρ 
παρὰ Θεοῦ εἰληφότες, 
θεραπεύουσι 
τὰς τῆς ψυγῆς ἡυιῶν νόσους, 
ἰσχύϊ θεότητος. 

β΄. Τί τοῦτο ξένον, παράδοξον ; 
νεχοοὺς βλέπομεν, 
xai ὡς ζῶντα; χατέχομιεν, 
τοὺς τὸν ἑχούσιον θάνατον 
αὐτοποοαιρέτως 


4. Alma dies martyrum contigit, qua 


universus orbis l;:etatur, memoria Terentii 


sapientis ejusque sociorum : alacriter ergo 
conveniamus, recepturi sanationes : ipsi 
enim gratiam a Dco nacti, inedentur animze 
nostri morbis, virtute deitatis. 

2, Quale novum hoc incredibile specta- 
culum? Mortuos videmus, quos sicut vi- 
ventes possidemus : eos quippe mortem 
obeuntes, spontaneo in Christum obsequio, 


LV. I. Adhuc Romani gemmula superest, ni 
fallor , exsculpta juxta ejusdem rarissimum mo- 
dulum. Ex multis solitis trop. sub acrostichide τοῦ 
ταπεινοῦ, vix putem excidisse multa, cum melodus 
non videatur in unico superstite, longum opus 
meditari. Coluntur SS. Terentius et socii die X 
aprilis, et pro numero suo aliquando dicuntur 
XLIII martyres. 

4. Taurin. f. 103, πρὸς τό - Ὅταν ἔλθῃς Ay. α΄. 


πρὸ Χριστοῦ ὑπομείναντας " 
οὗπερ xai τὰς ψυχὰς αὐτῶν 
ἐν χερσὶν ἀποθέμενοι, 
χειρῶν τοῦ ὃ ράχοντος 

τὰς ψυχὰς ἡμῶν ῥύονται; 
σὺν "fiv τοῦτο 
μεγαλοφώνως 

ἀεὶ ava ov tte" 

Ποῦ cov, θάνατε, τὸ xévtpov; 
ποῦ σου, à. χαὶ τὸ vix56 5 
ἰδοὺ γὰρ iv τάφῳ 

ἄσματα τελοῦνται, 

ὧν πρὶν αὐτὸς ἐδέσποζες " 
νυνὶ δὲ ἀνίσχυρος 

ἐδείχθης καὶ ἄπορος, 

ἰσχύϊ θεότητος. 


cujus in manibus animas suas dum posue- 
runt, ex unguibus draconis animas nostras 
eruunt, nobiscum in canoro jubilo et per- 
petuo clamantes : « Ubi, mors, stimulus 
«iuus? ubi, inferne, victoria tua? Ecce 
«enim cantica persolvuntur in eorum se- 
« pulcro:quorum prius domitor eras; nunc 
« vero viribus exhaustus esse conflteris el 
« inops, virtute deitatis. » 


cf, p.35. — ἵνα λάθωμεν T. — τὰς ψυχὰς ἡμῶν T. 

2. lbid. ὃ οἶχος πρὸς τό" Τὸ φοδερόν. Cf. p. 29, 
36. Unicus fere is taurin. codicis locus est in quo 
semel οἶκος sic appellatur, de qua solemni di- 
ctione sat obscura silet perpetuo corsinius. — 
τοῦτο τὸ ξένον xal T, impedite et refragante typo. 
f. καὶ θαυμαστόν. --- ψυχ. ὑμῶν T. — ἣμῖν τούτῳ id. 
— δη νῖχος T. Cf. 1l Cor. ΧΗ, 7. — ὡς πρὶν T. — 
νῦν δὲ T. 


605 


L VI. 
DE SS. ABBATIBUS MARTYRIBUS. 


α΄. Éx τῆς χοσμιχῆς * συγχύσεως ἐφύ- 
γέτε, * xa πρὸς γαλήνης μετάστασιν χα- 
τέστητε, ^ μαρτυ:ίου XULAGL * xai ἀσχάσεως 
πόνοι; στεφόμενην" * δεν zai ἀνεδεί θη τεῦ 
μαρτύρων xai ὁτίων ὁμόσκηνοι. 

β΄. 'Γὰ ἐπὶ γῆς νεχκούσαντες μέλη * ζωη- 
φύρῳ νεχρώσει, V τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ i 
τὸ πάθος ἐξεικονίσασθε, " πρότερον ἐν τῇ 
X47, ἀσχήσει, * xo τὸ δεύτερον πάλιν ἐν τῇ 
ἀθλίσει" * ζήεν αὐτὸς καὶ διπλοῦς τοὺ; στε- 
φάνους κατέπεμψε * xag ὑμῶν χάραις, πα- 
τέρες, * ἑτοιμάσας σκηνὴν ἐπουράνιον * xo 
τὸν τόπον τὸν αἰώνιων, " ἔνθα νῦν ἀγαλλό- 
μένοι ὥφθητε " μαρτύρων xai ὁσίων ὁμό- 
σχηνοι. 

LVI. I. Ὁμόσχηνοι sunt, ut primus habet, hi tres 
melodi , ac simul habitant, maxime in canticis I 
et 1I, quz ambo pertinent ad taurin. f. 65, dum 
lll a4 corsin. f. 49, cujus poela non solum Stu- 
dita, sed vix non erit Theodorus. 

|. Praeter taurin. eadem refert vatic. 1310, 
f. 70, non vero in die XIV jan. sed in XX matlit, 
in quo non Sinaitze martyres. sed Sabaite ab- 
bates celebrantur. Duplex cnim est horum pu- 


I. 


4. Ex mundana turba aufugistis, ac tran- 
quillitatis in stationem appulistis, cruore 
marlyrii et asceticis laboribus coronati; 


unde facti estis martyrum ct justorum con- . 


tubernales. 

2. Terrena hac membra interimentes 
vivifica morte, Christum Deumque passum 
imilali estis, primum in ascetica laude, 
iterumque in certatione; unde ipse dupli- 
ces immisit coronas in capita vestra, ὁ 
patres, idem qui praparavit coeleste taher- 
naculum et mansionem seternam, ubi nunc 
exultantes ostendimini martyrum contuber- 
nales. 


gilum mauipulus, immo triplex: quum Sinaita- 
run alii sub Dioc'etiano, alii seculo V occisi 
dicuntur, serius autem Sabait:e, in tempestate 
Saracenor. m. 

4. πρὸς τό’ Τὰ ἄνω ζητῶν, — μετέστητε ἡ, 

2. πρὸς τό" Ὑράνωσον. — ζωηφόρου V. — πρῶτον 
V. — id. om. xat διπλοῦς. — πατέρες, καὶ μετὰ τέ- 
λοὺς ttota. V. — χαὶ τόπον T, V. — διαιωνίζοντα 
ἔνθα sic V. 


II. 


α΄. Tóv ἐπιγείων καὶ φθαρτῶν τὴν ἀπό- 
λαυσιν ἢ καταφρονήσαντες σοφῶς; παμμιχχα- 
Quo Tot, * ev τῆς ἐρήμου οἴχήσιν ἡγήσααθε 
χόσυου εὐπρεπέστατον  χαὶ τρυφῆς τῆς 
προσχαίρου " * ὅθεν ἠξιώγητε * οὐρανῶν βα- 
σιλείας * " διὺ βοῶμεν πάντες ἐχτενῶς " * Ex 
τῶν κινδύνων ἢ ἡμᾶς διχσώσατε. 


/ Li L LEO * , t , 
B. ἐπέστη σήμερον uiv σωτήριος ἡμέ-. 


M. 4. πρὸς τό’ Ὃ ὑψωθείς, 54. πλὸ΄, vid. p. 77 
et 507. Typi mensuram excedunt duo priorcs v. f. 
τῶν γηΐνων Οἱ χαταπτύσαντες, quie rhythmo aptis- 
sima. — ἐντεῦθεν 55. T, iterum extra orbitam. Nisi 


4. Terrestribus et corruptis bonis frui de- 
spicientes, o beatissimi, indubie zstimavistis 
deserli mansionem esse multo przstabilio- 
rem mudo et caducis deliciis ; inde digni 
repulati estis regno celorum, ideoque vo- 
bis omnes instanler clamamus : E periculis 
nos eximile salvos. 

2. Advesil hodie salutifera dies cele- 


valde mutilum hoc essct, clarius de Sinaitis age- 
retur. -- ἡγήσασθαι T. Plura id genus consulto omit. 
tuatur. 

2. πρὸς τό" Τῇ Γαλιλαία. 


-— - 


606 ANEPIGRAPHA. 


pa * τοὺς ἄθλους τῶν μαρτύρων » ὑμνῆσαι 
* 
ἐπαξίως, ^ οὺς ἐπὶ γῆς θεοπρεπῶς Tivucay 
ἀσχήσει " xai ἐγκρατείᾳ πολλῇ, " ἀθλήσει 
* 3 4 v , 
δὲ τὸ δεύτερον" " ἐντεῦθεν καὶ τὸ στέφος 
» ^ € * M ^ , / * A , , 
ἀπέλαθον " τὸ τῆς ἀφθαρσίας, ^ σὺν ἀγγέ- 
9 x* 4 , * 
λοις ἐπαξίως ^ γορεύοντες ἀεὶ εἰς αἰῶνας, 
“ » Ld 
αἰτούμενοι Χριστὸν, " πταισμάτων δοθῆναι * 


' - , M 0,» T 
ἱλασμὸν τοῖς εὐσεσῶς ἀνευφημοῦσιν T pvü- 


μὴν τὴν αὐτῶν, " βοῶσίντε ἀσιγήτως " * Ex 
τῶν κινδύνων... 

Y. làv ἐξέχεεν ἡμῖν ᾿ τῆς αὐτοῦ γχακουρ- 
yes " B πρὶν ἐν παραδείσῳ ἢ Pl itaná- 
τῆσας * διὰ τῆς Εὔας δολερῶς᾿ * coUTou δὲ 
τὴν κάραν ^ τὴν ὑπερ μανὸν στεῤῥῶς, ἢ 

κατέρες, συνεθλάσατε, " διὸ xai ὀδυρόμενος 
Dyer Ἐ οἱ μαι! τί ποιήσω; " αἱ δυνάμεις 
μου εἰς τέλος ἢ ἐξέλιπον, χαὶ γέλως ἐδεί. 
χθην, ἢ ὧν πρὶν βασιλικῶς. Ἐςδέσποζον ὅλως" 
ὁ Χριστὸς γὰρ σαρκωθεὶς Ἐξδειξε πᾶσιν * ept- 
Gov ἀπλανῇ " τοῖς θέλουσιν αὐτῷ μέλπειν" - 
Éx τῶν χινδύνων ἢ ἡμᾶς διασώσατε. 


brandi martyrum certamina, ut par est, 
qua in terra per ascesin Deo gratam exer- 
cuerunt semel, iterumque in acie athleta- 
rum ; unde sertum prehenderunt immarce- 
scibile, cum angelis merito choreas agentes 
weterna in saecula, a Deo exorantes ve- 
niam pro pie celebrantibus eorum memo- 
riam et clamantibus perpetuo : E periculis 
eripite nos. 


9. Venenum in nos 50:8 pravitatis evomuit, 
qui prius in paradiso per Evam decepit 
Adamum fraudulenter; cujus vos, o patres, 
arrogans caput potenter contrivistis : unde 
ingemiscens aiebat : « Heu mihi! quid 
«agam? Demum mihi potestates mete 
« defecerunt, sannisque derideor. Christus 
« enim caro factus omnibus ostendit viam 
a tutam volentibus illi canere : E pericu- 
« lis nos educite salvos. » 


3. οἴμοι. Eadem habes p. 646. — οὖς πρὶν (jac, T. — αὐτὸν μέλπειν T. Dramatica vetus aevum sapiunt. 


LT. 


k. ἀρὲτῶν ταῖς ἀχτῖσι ἢ προαυγασθέν- 
ttc, " ἀθανάτοις στεφάνοις " xa taxa state 
ἐν γὰρ ἀσχήσει ὡς χρίνα ἀνθήσαντές, " μυρο- 
δοτεῖτε τῶν ἄθλων τὰ σχάμματα, TOV πα- 
τέβων οἱ ἄριστοι "ἢ διὸ ὑπὲρ ἡμῶν * δυσω- 
πεῖτε τὸν Κύριον. 

β΄. Πεφευγότες ἀπὸ κόσμου, " xci Θεῷ 
ἐν τῇ ἐρήμῳ " ἑαυτοὺς &volvete, - μονοτρο- 
πικῶς ὥσπερ ἄγγελοι " ἄλλοι ὥφθητε τῆς 


IH. Extat poema longiusculum cum hac cor- 
sinii epigraphe : Μηνὶ ἰανοναρ. (8' τῶν ἁγίων πατέρων 
τῶν d» Ῥαϊθοῦ ἀναιρεθέντων ὑπὸ τῶν βαρδάρων, φέρον 
ἀκροστιλ ίδα " Πάτρασιν, f. 45. Unde si primum car- 
men recentioribus, secundum vero antiquioribus 
dicatum est, superest ut hoc mediis tribuatur qui 
iv Ῥαϊθοῦ abbates fuisse referuntur. Melodum vero 
esse Theodorum, quis dubitabit, cum in uno hoc 
poemate incredibilem rariorum dictionum mes- 
setri collegerit : προαυγασθέντες, pspodolstza , uovo- 


1. Fulgoribus virlutum irradiati, immor- 
talibus ornamini coronis; in campo enim 
ascetico ut lilia florentes, odore perfunditis 
arens stadia, o patrum optimi : ideo pro 
nobis exorate Dominum. 


2, À mundo extorres, ac Deo in solitu- 
dine vosmet voventes, anachoretica vita 
visi fuistis ut angeli, Edeni incole alteri, o 


τροπιχῶς, ἀθλοπάτορες, πυχτεύμασιν, ἀναθρώσχοντες, 
νεχροπαθείᾳ, χαρτερόαθλοι, ἀχυμάστου, λιμενεύματος, 
κομποτάραγον, πανδαμάτορες, θεοδορχοῦντες, ἀγαθουρ- 
γἱας χωνευτήριον, οὐρανόφρονες, σελασφόροι, καλλιπά: 
τορες, ἀλληλόσταθμοι, ἰσοῤῥόπως, ne alia aut rara 
aut insolentia congeram. 

4. πρὸς τό * Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, 57. β΄, 

2. πρὸς τό" Τὸν φωστῆοα, — f. prà rhythmo ὀμφήν 
τε παθῶν; — v. 3 variatur in accentu; dum v. 0 
alias decasyll. nunc enneasyll. est, haud sine mt 


LVI. DE SS. ABBATIBUS MARTYRIBUS. 601 


E!iy ἢ οἰκήτορες, ἀθλοπάτορες, " ἀτρώ- 
τους καρποὺς ἢ τῆς ἐγκρατείας ὃ ρεπόμενοι, 
χαὶ ὀμφὴν παθῶν " ἀπονεχροῦντες πυχτεύ- 
μασιν" * δι ὧν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς ἢ ἐν 
ἀπολαύσει γεγύνατε. * ἀλλὰ ὑπὲρ ἡμῶν Χρι- 
στὸν ἱχετεύσατε. 

γ᾽. ἀμόροσίᾳ ἐντρυφῶντες * GE ἐσθλῶν 
ἐννοημάτων, “ ὧν ἐγεωργήσατε " ἀναθρώ- 
OXOVTEG τὰ οὐράνια, T ἀπρὶξ φύλακες ἐντο- 
λῶν " γεγόνατε, παυυαχάριστοι, " χρυσὸν 
ὡς πῆλον ἢ τῇ ἀχτησία ἡγούμενοι, * τρυ- 
qw ὡς ποινὴν ἢ νεχροπαθείᾳ τιθέμενοι, " ἕν 
ἔργον ἔχοντες ὡς ἀδὰμ 5 Uh ἁλῶναι τῷ 
δρώματι, ἢ διὸ ὑπὲρ... | 

δ᾽, Τίς τοὺς πόνους θριαυεύσει, * obs 
χρυφῇ διετελεῖτε, " τῷ ἐνατενίζοντι ἢ ἅπαντα 
Θεῷ φανερούμενοι, Y a σώματος τὴν ψυ- 
χὴν " λιπαίνοντες, καρτερόαῆλοι ; " ἐντεῆθεν 
ἀντιχατέστητεο πάθεσιν, " ἀσάρ- 
xouc ἐχθροὺς * νενικηκότες ἐν σώματι, ἢ καὶ 
βίον ἕλχοντες γλυχερὸν * ἐν ἀπαθείας ἡδύ- 
nt, " διὸ ὑπὲρ... 

ε. Pony βίου ἐχδραμόντες n Jervx iy 
τῇ ἐρήμῳ, ^ ὡς ἐπὶ ἀχυμάντου " xalooui- 
αθητε λιμενεύματος, ᾿χομποτάραχον τῶν πα- 
θῶν ἢ χαθελόντες, πανδαμάτορες" " σιγῆς 
γὰρ βυθοῖς " θεοδορκοῦντες ἀπόῤῥητα, 
νοὸς ἄρπαγῆ τοῖς ἀσωμάτοις συνθέοντες. " 
τὴν γῆν ὡς ἕτερον οὐρανὸν * φκεῖτε διατρί- 
βοντές, * ἀλλὰ ὑπὲρ ἡμῶν... 

e. ἀριδήλως τὰς ἐρήμους * ρῶν παθῶν 
χλείσαντες πύλας, ^ τὸ τῆς ἀγαθουργίας T 
διηνοίξατε χωνευτήοιον, * πόλιν δείξαντες 
τοῦ Θεοῦ " τὴν ἔρημον, οὐρανόφρονες, * ὡς 


στεῤῥῶς 


lodi consilio , ut videtur. — τοῦ ξύλον olet corru- 
ptelam, cum syllaba desit : f. δι᾿ ὧν αἰωνίας τῆς t. 
vel ξύλου τοῦ τῆς v. 

d. ἀμβροσίας C. --- ὡς ὁ Ἀδὰμ C. Etiam postularit 
cum justa seric rhythmus accuratior : ὡς Ἀδὰμ μὴ 
ἁπατεῖσθαι βρώματι. 

4. Θριχμδεύσει, Cum Tlieodorus exquisita. af- 
feclarc soleat, abs re non sit Zonaram accersere, 
in lexico sic θριχμθεύοντι interpretatum : φανεροῦντι, 
χατάδηλον ποιοῦντι, xxl ὁ ἀπόστολος, et adducit 1l 


athlei:z patres, innocua tempefantie poma 
decerpentes, vocemque voluptatum pugi- 
latu enecantes ; propterea arbore vitae de- 
lectari vobis contigit. Agite, pro nobis exo- 
rate Christum. 


3. Ambrosia dulcedine pasti per subli- 
mes meditationes, quas ad coelestia eni- 
lentes excoluistis, tenaces mandatorum 
custodes effecti, fortunatissimi, aurum pro 
luto in egestate habentes, delicias ut poenam 
arbitrati ob enectas passiones ; unum opus 
habuistis, cibo non pessumdari, ut Ada- 
mus, ideo pro nobis... 

4. Quis pàlam ostentabit labores quos 
clam absolvistis, conspicui Deo omnia in- 
tuenti, dum macie corporis saginatis ani- 
mam, robusti heroes; inde gnaviter volu- 
ptatibus restitistis, incorporeos hostes in 
corpore debellantes, suavemque degentes 
vitam in impassibili dulcedine; ideo pro 
nobis... : 

5. γι cursum in deserto pacate emensi, 
quasi in portum a fluctibus securum ap: 
pulistis, represso passionum tumultu, ab 
omnibus triumphatores : nam ex abysso 
silentii inaccessa Dei acute suspicientes, 
mentis raptu inter angelos congressi, tellu- 
rem veluti colum alterum viventes inco- 
luistis. Ideo... 

6. Clausis desertisque manifeste libidi- 
num foribus, aperuistis bonorum operum 
conflatoriam officinam, Dei urbem erigentes 
in solitudine, o viri celestium mentium 2 


Cor. Ii, 14, alios secutus exegetas Chrysost. Theo- 
doret. OEcumenium, quibus Noster adheret, mox 
addens πάντα Θεῷ φανερούμενοι, ut apostolus l. I; 
ὀσμὴν τῆς γνώσεως φανεροῦντι, — ἀντεχαστ. τοῖς πάθ, 
C male. 

8. ῥοὴν τοῦ βίου C. — χόμπον τάραχον C. — f. 
ἀκύμονυς, 

6G. Argutant Theodori seriem et cohtintiam in 
ur. 6 et 7 adverte et ubique consimiles v. 6, cf, 
Exod. XXXIII, 4. 


608 


δόμους χρυσοῦς * ὑμεῖς καλύδξας πηξάμενοι, " 
Θεὸν ὁ ἐν αὐταῖς " σὺν τοῖς ἀγγέλοις ξενίζον- 


τες, * πρὸς μόνον μόνοι ἐρωτικῶς * ὁρῶντες 
xai ὁρώμενοι " * ἀλλὰ ὑπὲρ ἡμῶν Χριστὸν 
ἰχετεύσατε. 


dpt τῶν ταῖς 


! 
den Σελασφόροι γεγονότες " 
Y χαταυ- 


* 
λάμπ τς τοὺς τ i οἰκουμένῃ 
γάζετε, ἧπερ ἥλιος, ἢ ζόφον λύοντες EUM 
&u.x0 tuv, χαλλιπάτορες, ἢ ἀγχπὴς θεσμοῖς ἢ ς᾽ 
συνδεσμούμενοι τῷ πνεύματι, “ xai φθόνου 

* “ » * 
βουλὰς " dv ταῖς ἀμίλλαις συντρίδοντες, 
, / 1 , ; * 5 v 4 
ἀλληλόσταθμοι πρὸς ἀρετὴν ^ xai ὀντές καὶ 
ὑμνούμενοι, * 50... 
". ἰσοῤῥόπως τ τοῖς ἀγγέλοις ἢ ἐπὶ γῆς 
* * 
βεδιωχότες, ^ τὴν ὑπερουράνιον 
^ * 
σασθε ἀγαλλίασιν, χόσμου ἅπαντα τερπνᾶ 
. κκ 
παριδόντες, πολυύμνητοι, * Χριστοῦ δὲ ἀεὶ 
* 
τὴν τερπνότητα προδλέποντες,) καὶ πόθου 
-- * 4 - , , 
ἀεὶ ἢ χατεντρυφῶντες ἀχόρεστα, αὐτῆς ἐλα- 
θετε, ὡς εἰπεῖν͵ ^ τῆς φύσεως ὑπουνήσκε- 
* S 0€ VAS $t , : 
σθαι, " διὸ ὑπὲρ ἡμῶν Χριστὸν ἱκετεύσατε, 


7. ἧπερ ἥλιον C. — f. ἀγάπης δεσμοῖς συνδεσμ, nisi 
ταυτολογεῖν horreret Theodorus. 


ANEPIGRAPHA. 


aureas vobis edes in tuguriis compaginan- 
tes, in quibus cum angelis Deum hospitem 
habuistis, soli ad solum, amantium instar, 
aspicientes et aspecli : agitedum pro no- 
bis exorate Christum. 

7. Lumina jaculantes a scintillis virtu- 
tum, mortalium orbem, ut sol, illuminalis, 
invisibili flatu dissipantes caliginem pec- 
catorum, o patrum ornamenta, coustricti in 
mente charitatis legibus, invidic tela :mu- 
latione confringentes, equalis virtutum 
norma invicem effecti, eodemque hymno 
celebrati; ideo... 

8. Absque ullo discrimine similes angelis 
in terra viventes, supercodleste jubilum 


sortiti estis, omnibus mundi deliciis pr&- 


termissis, o0 vos multo hymno celebrandi; 
Christi vero semper dulcedinem prospi- 
cientes, amorisque perpetui pasti dapibus 
jnexhaustis, obliti estis, ut sic dicam, nalu- 
ram recordari; ideo pro nobis Christum 
exorate. 


8. ἐλάθετε retineo pro ἐλάθεσθε, ut p. 598 tr. 2. 
— f. in fine μιμνήσκεσθαι. 


LVII. 


DE S. GREGORIO THAUMATURGO. 


θαυυατουργὸς 
τῶν τοῦ 


α΄. O πολὺς ἐν θαύμασιν * 
* ὡς πιστὺς διάκονος 
Χριστοῦ βυστιηρίων . τίστιν᾽ γὰρ ἐτράνω- 
ety NN δόγμασιν ἐκράτυνε 
τὴν ἐκκλησίαν , " ὀρθοδόξως καταγγέλλων ἢ 
Ὑρμάδα μίαν Tuy ἀχώριστον. 

p. Ἀρετῶν ἀστραπῇ * ἔψανας ἐν τοῖς 
πέρασι, * δαδουγῶν ταῖς βαλαῖς 


» /, 
ἀνυμνείσθω; 


* "CE ND 
5 (OV ἱερῶν 


Ν11. Multa in hoc poemate resonant fulzent- 
que. Agedum, quid sine Theodoro coruscat, 
strepilve? Etenim ut plura Studitas olfaciunt, sic 
tamen recole frustula cod. taurin. quae Josepho 
adscripsimus, p. 393, cjusdem nimiruin et toni 


Rt ——— 


1. Summus in prodigiis, thaumaturgus 
hymnis celebretur, ut fidelis minister Chri- 
sti mysteriorum : fidem enim declaravit 
afflatu divinissimo; dogmatibus confirma 
vit Ecclesiam, recte doctrinam professus, 
colendam esse unam Triadem individuam. 

2. Fulgure virtutum coruscavisti, usque 
in fines orbis, facem ostentans, in scintillis 


et moduli et argumenti. Nostra vero extanl in 
corsin. f. 18 ad XVII nov. 
4. πρὸς τό * ἽΙ Παρθένος. — ἐχθαύμ. C. — πιστῶς 
C. — ἐνθεεστάτην Studii ex officina proficiscitur. 
2. πρὶς τό" Τὴν Ἐδέμ, ἦχ. γ', — ᾿λρετῶν ἀστραπῇ, 


-auilfülane «ες 


Li 


LVH. DE S. GREGORIO THAUMATURGO. 609 


λογίων σου, * χηρήττων Τριάδα, * Γρηγόριε 
μάχαρ, " xai ἐπιστρέφων " πρὸς θείαν πίστω- 
σιν " λαοῦ τὰ συστήματα, ἦ καὶ ἄγων πάν- 
τας πρὸς τὴν ἐπίγνωσιν, * Mito τὴν ἀχλὺν ἢ 
τῆς ἀθεότητος ἢ νευραῖς τῶν λόγων τῶν 
ὀρθοδύξων, " στῖφος αἱρέσεων δεινῶν ^ δια- 
σχεδάζων κραταιῶς, * χαταγγέλλων, διδά- 
σχων " τὸ σὸν ποίμνιον ἐν πίστει * ΨῬριάδα 
p.iay τιμᾶν... 


Li "Y ^ 4 -Ὁ A Ee 3 ^e 
y. Σοῦ εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ^ φθόγγος νῦν 
Ia ^ A 4 e , / i! Á* e, 
ἐξελίλυθε, " xat ῥημάτων βολαὶ ^ ἀπανταὰ 
πεοιήχησαν “ 
, * J * Dx N 
ἀποῤῥήτων" " μελυημένης ^ γὰ τὰ ἀπό- 
E JE / Y , X t δὲ ᾽ ΄, 
χρυφα ᾿ ἐνθέως, Τρηγύβιε : “ σὺ δὲ ἐτρά- 
νους * τρία συνάναργα, " ὁμότιμα, ^ σύν- 
θρονα, Πατέρα * xai Υἱὸν xat {Πνεῦ!λα ἅγιον, * 
΄ , * : , * . 
υἱὰν οὐσίαν ^ τρισὶ προσώποις διηοημιένην 
ἰδικῶς, * μοναδικὴν δὲ ἐν ταὐτῷ - * εἷς 
Α EY »* 
Θεὸς τὸ κατ᾽ ἄμφω *a4T pas, γνωριζομένη 
Τριάδα... 
t * * ^s , 
à. Μεμηνότες ποτὲ ^ oi ἀσεθεῖς ἀλάστο- 
* " ΤῊΣ INS 
pe, ^ xarà σοῦ φθονερῶς " μῶμον προσ- 
"s . * - ^ 
τρῖψαι͵, ἤνεγκαν ^ κύρην φατριῶσαν " σοῦ 
' , X - 
τὴν πολιτείαν * ἢ ἢ παραυτίκα. θᾶττον 
ἃς 4 - i! » ^ 
χατέπεσεν εἰς γῆν καὶ συντέτριπται, * τῷ 


’ * ^ 
τὰ πέρατα, υύστα ^ Θεοῦ 
& 


* — * M ΄- 
δαιμονίῳ συνεγομένη δεινῶς ^ ἀλλὰ τῇ 
.-. ἃς ^, ES A ;. X55 : 
πολλῇ ^ μαχροῆυμία σου ἀνεξιχάχως ἡ ἰζσω 
" j X* 4 , v » à A E 
ταύτην, " καὶ λίμνην ἔψυξας, δεινὴν ^ φιλο: 
, ἐδ Ἂν * ' ΄ ὡς x 
νεικίαν ἀδελφῶν, ^ xal ποτάμιχ ῥεῖθρα 
^ pa f ^wN , ᾽ 
σὺ διέστειλας τιμώντων ^ Τριάδα μίαν ἀχώ- 
Quo Tov. 
ul- supra ἀρετῶν ἀχτῖσι in. eodem loco, et adde 
Theodoro placere ἄσμα in acrosticliide, — Nota 
πίστωσιν haud ila tritum. — καὶ 6:633zov C contra 
metrum. 
3. ἅπαντα περιήχησαν Sic C, et forte melodus, 
pro iusolentia Studitaruin, maxime si o2 pro 


tuorum sacrorum oraculorum ; quibus 'Tri - 
nitatem pradicasti, beate Gregori, et con- 
vertisti divinam ad fidem populorum cetus, 
omnesque provocasli ad sublimem scien- 
tiam, dum dissolveres impietatis caliginem 
nervosis rectzx fidei sermonibus, turmam 
sievarum h:ereseon forti brachio dissipaus, 
evangelium docens, erudiens fidelem tuum 
greczem unam colere Trinitatem indivi- 
duam. 

3. In omnem terram exivit sonus tuus; οἱ 
verborum jacula per omnes insonuere fines, 
o interpres Dei arcanorum, Absconditis 
enim a Deo initiatus es, Gregori; declara- 
visti tria cozterna, à qualia honore ct thro- 
no, Patrem et Filium et Spiritum sanctum, 
unam substantiam in triplici hypostasi, spe- 
cie distinctam simulque unicam, unum 
Deum nec non et Triadem agnoscere, unam 
adorare Trinitatem individuam. 


4. Delirantes olim impii imposlores, ut 
invidiose contumeliam tibi impingerent, 
puellam induxerunt in mores tuos conspi- 
rantem : qua statim in humum ruit, et 
discerpta fuit, a demonio dire possessa; 
tu vero pro tua ingenti humanitate, clemen- 
ter eam sanasti. Stagnum exsiccasli, seevum 
inter fratres dissidii fontem ; οἱ flumina 
divisisti inter colentes unam Trinitatem 
individuam. 


βολαὶ legeris. Hic vero famosum Thaumaturgi 
svmbolurm a vero theologo graphice describitur. 

4. φατριῶσαν pro ega:p. recentiorum est; Zo- 
narz in lexico φατρία est χαχοθελὲς διαθούλιον, συμ- 
φωνία ἐπὶ πράξεσι φαύλαις, (uia quidem faciuora 
hic relata, neque etiam synaxaria praetermiserc. 


t. FT 


610 


ANEPIGRAPHA. 


LVIII. 


DE S. THEODOSIO COENOBIARCHA. | 


" 


! 3 * 
α'. Φυτευθεὶς ἐν τῷ οἰχῷ 
, * - 3 ,͵ Ἃ ν" 2 ᾽ * 
piov, ἐξανθεῖς ἐγκρατείᾳ τὰς ἄρετας σου, 
ς ΄“- Ἂς J * τε 
ὁ τῆς ἐρήμου πολίτης παγχόσμιος, ὁ ἀγε- 
λάρχὴς * ῶν θείων ἐπαύλεων, σημειουργὲ 
S Ν ς - δε , 7’ 
Θεοδόσιε, ὡς Χριστὸν ὑπὲρ ἡμῶν ^ ἀπαύστως 
ἱχέτευε. 
{ e 4 e x 
β΄. Τῆς ἑῴας τὸν λαμπτηρᾶς τὸν σο- 
* , 
φὸν ψυχαγελάρχην» Θεοδόσιον πάντες 
s d X*X 0» 1 0v 
μαχαρίσωμεν τὸν τρισόλθιον . αὐτὸς ἡστρᾶ- 
xai θαύυασιν εἰς τὰ πέρατα᾽ 
* τὴν θείαν μνήμην 7 Ai- 
* € y» 
ἑοοταςέτω 


τῷ τοῦ Κυ- 


ψεν ἀρεταῖς 
τιμάτω αὐτοῦ 
γυπτος; * τὰ τῶν μοναστῶν 
συστήματα, * xai ὀρθοδόξων ἅπας χορὸς P 
βοάτω ἐπάδων αὐτῷ " * Χριστὸν. .- 

Y. ὡσιώθης ἀπὸ βρέφους, T ἐραστὰ τῆς 
εὐσεξείας, ἢ ἐξ ἀγαθῆς ἀνθήσας ἢ ῥίζης, ἀλη- 
ῃῶς εὐθὲς βλάστημα" * δθεν ἅπαντα παρι- 
δὼν, " τῷ Κυρίῳ χατηχολούθησας. ἢ ἀπαί- 
peto ἰδεῖν ^ ἱεροσόλυμα ἅγια" Y λαμθάνεις 
ἐν τῇ παρόδῳ ἐπάξιον " πρὸς τοῦ 


εὐχὴν 
τοῦ στυλίτου. βοῶν 


" * 
λαυπτῆρος Συμεὼν 
αὐτῷ * " Χριστόν... 

f v c 
3. Ὑποκχλίνεις τὸν αὐχένα Ἔν απεινώσεως 
Κυρίου ἢ μιμήσει, τῷ Δογγίνῳ * χαθυποτα- 
' 1 * * 
ὅθεν ἄρχεσϑαι ἐκμαθὼν, 


γεὶς ἐννομώτατα " 
LJ ἣν ’ 
4709 Q90Q0- 


eig τὸ ἄρχειν ἄλλων προδέθηχας " 


LVII. 1. Versamur adhuc inter Studitas, neque 
alius fortasse latet in acrostichide τοῦ πτωχοῦ, 
quam Theodorus, vel etiam tono dextere tempe- 
rato, ut de alio facilius cogitetur. Adde quod 
etiam dissimulatur acrostichis in hac prepostera 
codicis serie 1, 2, 3, A, 1, 8, 11, 6, 9, 5. Omit- 
titur 10, quidni alia, ubi lectum Ztovolzou? nonne 
sat erit, ut alias. unicam eimicare primam nominis 
litteram τοῦ x10 o9 X.....? Extat in corsin. f. 44 
sub lemmate: Μηνὶ ἰανοναρ. ιβ΄, κονδάχιον τοῦ ὁσίου 


I. 


- 4. In domo Domini satus, temperantia flo- 
rere virtutes tuas facis, solitudinis orna 
tissime incola, summe pastor sacrorum 
ovilium, signorum opifex, Theodosi, Chri- 
stum pro nobis exora sine fine. 


9. Orientis hoc sidus, sapientem illum 
pastorem animarum, Theodosium omnes 
beatum dicamus ac felicissimum; Corus 
cavit ille virtutibus et prodigiis ad ultimas 
oras. /Egyptus sacram ejus meroriam ve- 
neretur, festo concelebrent monachorum 
conobia, et cunctus ortbodoxorum chorus 
canoro cantu dicat : Christum... 

3. Innocens fuisti a pueris, iu pictalis 
amasius, ex optima stirpe floruisti, vere 
prié:cox surculus; unde omnia despiciens, 
Dominum prosecutus 65. Profectus ul γὶ- 
deas sacra Solymorum, benedictionem in- 
ter eundum opportunam accipis ab illo 
sidere Simeone Stylita, ad eum clamans : 
Christum... 

4. Collum submittis, imitans Domini hu- 
militatem, Longini te legibus subdens om 
nino; inde parere discens, ut aliis impe- 
rares ascendisti. Singulari enim certamine 


πατρὸς ἡμῶν xal ἀρχιμανδρίτονυ ἐρήμου Ἱεροσολύμων 
Θεοδοσίου, ἦχ. [΄. . 

|. πρὸς τό: Τῷ Θεῷ ἀπὸ p. p. 338. 

2. πρὸς τό" Τὸν φωστῆρα, p. 371. Recole qué 
supra notantur de v. 3 et 6, p. 606. — ψυχαγελάρ- 
χὴν Studium olet. — οὕτως C. 

3. εὐθὲς pro εὐθὺ cum LXX. — τὰ ἅγια C, facilé 
relinendum cum elisione. — ἐπαξίαν C. 

4. ταπ. Χριστοῦ C. — Aorr. τῷ ὁσίῳ C. —o»u 
fine add. — ὑπέγαλλεν C. 


| 
t5 


det 


LVIII. DE S. THEODOSIO COENOBIARCHA, 611 


* 
Av γὰρ " μονομαχήσας χατέαξας" * )ot- 
- € | ΄ * 
πὸν ἀρχηγὸς " στρατοῦ ἁγίου γεγένησαι, 
μονὴν ἐγείρασθαι ὅτι χρηστὸν, ᾿ ἐν ἡ σὺν σοὶ 
ὑπέψαλλον " * Χριστόν... 
' Πκ z * 
€. Πῶς ἐξείπω τοῦ ὁσίου " τὸ φριχτὸν 
τῆς ἐγχρατείας ; " xai γὰρ Qv ἑδδομάδος ἢ 
ἅπαξ ἤσθιε τροφὴν σχέδιον ἢ χλωροὺς, 
φοίνικας, ὄσπρια " ^ ἔστι δὲ καὶ ὅτε ὀστᾶ 
e , E 2 v X* [4 
ἁπαλόδρεχτα * " τρὶς δέκα ἔτη ἄρτου 
μηδόλως γευσάμενος, " xai πιὼν ποτὸν 
τὸ νηφαλέον ὑδάτιον, " ἐν οἷς θαυμάζοντες 
t€ , « ἃ ' $2 / * X 
οἱ αὐτοῦ " φοιτῆται δον, λέγοντες pt- 
GTÓV... 
I x* E] 
€. Τίς ἐκείνου μὴ θαυμάσῃ " τὸ πολὺ 
τῆς ἀγρυπνίας, " τοὺς χρυφῇ χρεμιαστῆρας, ᾿ἢ 
- 2 * 
dv οἷς ἀγρυπνῶν ἐστηρίζετο, στάσιν ἄμε- 
τρον ἐχτελῶν, " ἐξ ἧς αὐτῷ βουδώνων ἀλ- 
ΕΝ, 1 Y » ME 09r , 
γημα; ^ τίς δὲ τὸ αὐτοῦ " ἀείψαλτον οὐκ 
» , 4 ζ΄“ i] p e^ 
ἀγάσαιτο, " εὐχῆς καθαρὸν, " xal τῶν δα- 
1 Pd * e 
χρύων τὸ πλούσιον, " τὴν ἀλλὴν ἅπασαν 
3 Α * ὃ 0.7 » m7? δ p d / : 
ἀρετὴν, OV ἧς αὐτῷ ἐπαδωμιεν"" Xov TOv... 
! i] ^ , ^ 4 ΄“-Ὸ 
ζ, ὡς δὲ ταῦτα ἐπετέλει, ^ τοῖς αὐτοῦ 
X τῷ ΄ 
προστάσσει τέχνοις " μνῆμα κατασχευάσαι, ἢ 
^ * * , 
τὸ τοῦ Αὐραὰμ ἐκμιμούμενος " " εἶτα γίνε- 
ται χαὶ φριχτὸν * ἐκτελεῖται τερατούργημα " 
ἐν τούτῳ γὰρ ζῶν " πατροχελεύστως ἐν- 
θάπτεται " Βασίλειός τις ^ καὶ ἐχῥιώσας 
ὅ ^ μή 1 ^ * x* ς 
ὀπτάνεται " τῶ Δετίῳ σὺν τῷ πατρὶ, ^ ὡς 
εἶδεν xai ὑπέψαλλεν " " Χριστόν... 
Ι M ΄ -€- f 7 x M 
ἢ. Χρεὼν φράσαι τοῦ ἅγιον τὴν θερ- 
ἢ ex» 
(μὴν πρὸς Θεὸν πίστιν ἐπέστη γὰρ τὸ 
Ilccya, * xal οὐχ ἦν τροφὴ μεταλήψεως, 
Ó δώδεκα ἀδελφῶν, " οὐδ᾽ ἃ 
ὄντων δώδεκα ἀδελφῶν, ᾿ οὐδ᾽ ἄρτος μυστὰ- 
| i: ' 
γωγήσιμος, Y xui ἄφνω Θεὸς ἦ παρέσχε ξένα 
, , X — NN DJ x* Y , 0c 
ἀμφότερα, ^ ἡλίου δυσμᾶς, ^ τινὸς ἐλθόν- 
τος καὶ φέροντος T πεφορτωμιένον ζεῦγος *t"^- 
΄« bo / * 
γῶν, " καὶ ταῦτα συγχραυγάζοντος " ^ Xpi- 
στόν... 


B. τρεῖς 8, ἔτος C. — πίνων C. — ἴδον λέγ C. 

6. βομθῶνων sic C duplici mendo. — τίς δὲ αὐτοῦ 
to € minus bene, — ἀείναλτον, vox est Studita- 
rum et consuetudo Acarmetorum., 

7. ζῶντα C. 


peridum hostem  conculcasti. Deinceps 
exercitus sacri dux factus es, quia presta- 
bat ut excitares monasterium, in quo te- 
cum succinebant : Christum... 

$. Quomodo «enarraverim stupendam 
sancti viri. abstinentiam? Semel enim in 
hebdomade edebat cibum imparatum, her- 
bas, palm: fructus, legumina; interdum 
eliam lupinos madidos. Per triginta aunos 
non gustavit. panem, potum bibens puram 
lynpham; qu& mirabundi canebant disci- 
puli, dicentes : Christum... 


6. Quis non mirabitur quomodo vigilave- 
rit, absconditis se pendulisque fulcris eri - 
gens, stationem prolixam perennans, ex qua 
ipsi molesta ulcera creverunt? Eoquis non 
stupcat perpetuum psalterium, puras pre- 
ces, fletuum thesauros, omnem ceteram 
virtutem, ob quam illi demus hymnum : 
Christum...? 

7. His peractis, suis jubet filiis monumen- 
tum erigere, Abrahami exemplo; tum fit et 
absolvitur insolitum prodigium : in eo si 
quidem vivus, paterno ex mandato, sepeli- 
tur Basilius quidam nomine, defunctusque 
conspicitur ab Aetio et patre, vidente et 
psallente : Christum... 


8. Dicere oportet sancti viri flagrantem 
ad Deum fidem. Contigerat enim pascha, 
deerat vero panis eucharisticus, cum duo- 
decim fratres adessent, neque etiam erat 
eulogia priesanctificata. At statim Deus con- 
cessit, solis ad occasum, duo miracula, ve- 
nieute quodam homine ac vehente onustum 
ductumque bigis carrum, et canere sugge- 
rente : Christum... 


8. Xo. φθάται sic C. — μυσταγωγήσιμος adde lexi- 
Cie. — ξένα ipsi nos add. si minus placet, f. εὐθὺς 
παρ. ἀμφότερα — T. δυσμαῖς. — περορτομένως C plu- 
rimo vitio. — ταῦτα χρανγάζοντα C, ac si jumenta 
clamaverint. 


612 


ἐχτέλεῖν ὁ 
μονὴν 7:8 προθέμενος 


βάλλει καρθο- 
* 


θ΄, Οἷον ξένον ἀπεντεῦθεν Ἐ 
πατὴρ ἧρχται, ἢ 
ἀνοιχοδομεῖν, ὡς ἐδίσταζεν, ἢ 
νας πλὴν πυρὸς ἢ εἰς ἅγιον θυμιατήριον, 
ποιεῖται εὐχὴν 
xai οὗτοι εὐθὺς ^ 


πρὸς τὸν Κύριον εὐήχοον, 
per εὐωδίας ἀνήφθησαν" 
ὃ Sad E00 πρὸς αὐτὸν * οἱ μαθηταὶ ἀνέ- 


* 


χραζον "ἢ tO Χριστόν... 
Ι! A e “ x* Ἴ 
v Y... uu. Σιὼν, χαῖρε, ἡ ἁγία, οἷ- 
χιστὴν σχοῦσα τοιοῦτον, " τὸν πολλὰ τὰ 


τέχνα σου " διὰ πνεύματος  πληθυνάμενον. 
Χαῖρε μάλα δὲ ἡ πατρὶς ἡ 


δόχων ἔδαφος" 


ones Καππα- 
* 4j τούτου μονὴ ^ 
μένη προπάτορα τοιοῦτον, 

ποντὰ τὰ τέχνα σου 


ὡς χεχτὴ- 

* ; 
ἀεὶ " περιέ- 
ἐχ M βλάῤης 
ποεσθευτιχῶς, ἢ Ἡ 


Χριστόν... 


à YN 
κραυγάζουσα καὶ ἀδουσα" 


9. μονὴν προῦ, C. — χάρθονας sic C, aliunde idem 
notum, quum metro aptetut Zv0paza;. 


ANEPIGRAPHA. 


9. Inde jam quam insolitum peragere 
ccpit pater prodigium ! monaslerium eri- 
gere sibi proponens cum anxius esset, sine 
igne carbones ponit in sacro thuribulo, 
orationem Domino dirigit exaudienti, ac 
subito cum suavi odore accenduntur prunz; 
quod videntes RISCIDUHST ad eum clamabant: 
Christum... 

10. Laetare, Sion o sancla, que talem 
acquisieris hospitem, a quo tui plurimi filii 
spiritu aucti sunt. Gaudeas vero tu in pri- 
mis, sancti viri patria, o Cappadociz selum. 
Salve, coenobium, talem adeptum patriar- 
cham, qui filios tuos protegit ab omni lahe 
suffragiis suis, dum clamas et canis : Chri- 
stum pro nobis exora semper. 


11. ἔχουσα τοιοῦτον C. — τοῦ ὁσίου C. — in fine 


xai 3215. C. Theodoro sane digna coronis est. 


II. 
. Πεφυτευμένος.. : 4. Maneor. Januar. xt, p. 104. 

" ἄνθρωπος... 9. Ibid. 

y. : Βλέμματι ἀεννάῳ " ἀτενίσας, θεύφρον,, 4. Perenni intuitu penetrasti, vir Dei, 
τοῦ κόσμου τὰς ματαίας φροντίδας, καὶ inanes mundi curas et tumultum inde ani- 
τὴν σύγχυσιν ; τὴν ἐξ 210v γενομένην mg obortum : ex quibus proripuisti te, 
ψυχῆ, ἢ σεαυτὸν ἥρπασας * ἐκ τούτων, T2V- generosissime, pius solitarius ac psallens. 
αοίδιμε, " μονάσας εὐσεβῶς καὶ ψάλλων. ἢ Salve, Theodosi pater... 


Χαῖρε, πάτερ Θεοδόοιε. 


* 
M Γνώμ Ἣν ἱερωτέραν ἐκτιθέμενος, παά- 


τέο, " τὰ ie («ty ἐπεπόθεις ἢ ἡ ἱεροσό- 
λυμα, ἃ ἰδὼν παρὰ τοῦ ἱεροῦ ᾿ Συμεὼν 
ἔλαδες " εὐχὴν τὴν ὑπερθαύμαστον᾽ Ἶ διὸ 


χαὶ παρ᾽ ἡυιῶν ἄχο οὔεις * 


M. De Sergio nemo cogitabit, nisi acathisli 
gratia memorandi. Vix dubium quin ct celebrem 
Uypum melodie et superius canticum pro oculis 
habuerit qui hanc cantilenam effudit. Extat in 
laurin. f. 63. 

1, 2. 54. 729, 


πρὸς τό Τῇ ὑπερμάχῳ. Cf. p.250. 
Totum fere trop. 


quale editum est, ad verbum, 


4. Sanctiori consilio suasus, sacram Hie- 
rusalem videre anhclabas, qua lustrata, re 
cipis ab illo sacro Symeone benedictionem 
admiratione majorem; dune a nobis hec 
audis : 


mutato metro, in superiore cantico extendituf. 
ἃ. τῇ ψυχῇ T. — Incuria librarii pro solemni 
ephymnio ἀλληλούϊα, plausus in ore sancti pe^ 
tis ponitur, nisi prolixus exciderit χαιρετισμὸς, 
qualis superest post 4. : 
4. ἅπερ ἰδὼν T. f. ἃ πρὶν ἰδεῖν, — μοναδιχοῦ συστ, 
T, contra metrum. — φοθερώτατος T. 


LIX. DE 5. 


Χαῖρε, Θεοῦ 

πρὸς ἀνθρώπους δόσις. 
Χαῖρε, ἐχθροῦ 

Ων M 

ἀοράτου πτῶσις. 
Χαῖρε, ἀγελάρχα 

λογικῶν προθάτων σον. 
Χαῖρε, ταξιάρχα 

μοναγῶν συστήματος, 
Χαῖρε, ὅτι τὸν αὐχένα σου 

καθυπέκχλινας πατρί. 
Χαῖρε, ὅτι πάσας ἔμαθες 

τὰς ἐχείνου ἀρετάς. 
Χαῖρε, ὀρθοδοξίας 


Salve, Dei donum hominibus factum. 
Salve, invisibilis hoslis strator. Salve, dux 


Auarum spiritualium ovium. Salve, instruc- 


tor aciei monasticz. Salve, quia collum 
tuum patri submisisti. Salve, qui ab illo 
omnes didicisli virtutes. Salve, orthodoxii 


NICOLAO. 


ἀμετάδλητε χανών. 
Χαῖρε, κακοδοξίας 

φοδερώτατε πέλυξ. 
Χαῖρε, δι᾽ οὐ 

ὁ χόσμος ἀγάλλεται. 
Χαῖρε, 9v οὐ 

ἡ πλάνη χατήργηται, 
Χαῖρε, πιστῶν 

ὁ ἀκλόνητος πύργος. 
Χαῖρε, τερπνῶν 

ἀρετῶν ὁ ταυίας" 
Χαῖρε, πάτερ Θεοδόσιε. 


immutata regula. Salve, prave doctrinas 
formidolosissima securis. Salve, per quem 
mundus lotatur. Salve, per quem error ex- 
pellitur. Salve, fidelium inexpugnabilis tur- 
ris. Salve, suavium virtutum thesaurarius. 
Salve, pater Theodosi. 


LIX. 
DE 5. NICOLAO. 


' Ax - 
&. ἢ ὑπερμάχῳ, T χυαταιᾷ ἀντύλέψει 
σου, * ὡς λυτρωθέντες * διὰ συῦ, πάτερ, 
σῳ p ««ῳ 
τῶν She γρεωστιχῶς σον ποοσφέρουσι 
χαριστήοια " ^ XXX ὡς ἔχων παῤῥησίαν πρὸς 
K ^ x *, [4 δύ * 
ὕριον, ἐκ παντοίων με χινδύνων " ἔλευ- 
, ef (y x ^ , 
θέρωσον, ἵνα κράζω Got* ^ Χαῖρε, προστάτα 
θερμότατε. 
ῖ ^ , t * 
β΄, ἅγιε θεοφόρε, * τῶν ἁγίων ἡ δόξα, 
n , * 
καὶ τῶν ἀρχιερέων τὸ χλέος, " παμμακχάριστε 
- ᾿ ν * 
Νικύλαε, ἢ τοῦ πόθω γεραίρειν τὴν θείαν 


LIX. Hec libenter aut omiseram aut neglexe- 
ram inter ultima, nisi e re nostra esse videretur 
etiam juxta exquisitissima , qualis est Serzii aca- 
thistus, similia aliquatenus, sed reluctante Mi- 
nerva, male concepta, infauste nata, vix ab um- 
bilico rescisa, adhibere. Sic lingue peritiam ex 
cacographia, quam aiunt, acquirunt. Ex cod. 
taurin. f. 26 accepi sequentia, quae melodus, ne 
hirmus lateat, audacter a primis acathisti verbis 
incepit, sub tono VIII. Sed quum id genus can- 


4. Invicto, potenti tuo presidio, utpote 
per te, o Pater, ab zrumnis vindicati de- 
bita graliarum cantica ad te proferunt. 
Agedum, tu qui fiduciam habes apud Do- 
minum, ab universis me periculis eripe, ut 
clamem tibi : Salve, proiector amantis- 
sime. 

2. Vir sancte theophore, justorum gloria, 
pontificum decus, longe beatissime Nicolae, 
ut amanter recolam tuam memoriam, tuis 


ticum oporteat esse contextum tropariis qua 
duobus acathisti proemiis respondeant, et salu- 
tationibus ornari qu: sive bin: et binae inter se 
aptantur, sive ad proximum alterum troparium 
singulz singulis cohaerent, hic nulla omnino lex 
servata fuit. 

1. Syllaba una deficit in v. 2, 6; abundat vero 
una in v. 5, 7, 8, ne de accentibus loquar. 

2. Rhythmus postulat θεῖχν ue, suppresso τήν, 
Salutationes ab initio se referre videntur ad se- 


613 


614 


, * 6 / , * 
vnu mv δου πρεσ &£uXt; 000 καταυγᾶσον͵ 


xai φώτισον τοῦ μέλπειν οὕτως ᾿ 
-ι b! * 

Χαῖρε λαμπτὴρ * ἀληθείας, μάκαρ. 

^ e Ml »* 
Χαῖρε, ὁ xai ἔργῳ χαὶ πράξει Νικόλαος. 
Χαῖρε, τῶν Χριστοῦ θαυμάτων τὸ τέμενος. 

- , * 

Χαῖρε, πάντιμε, παρμιπόθητε ^ καὶ πανάγαστε 

" re " 4 " * 4 
πάτερ. ^ Χαῖρε, πάντων αγαλλίαμα ^ xoi 

Α 23. 7 * “ο LA ε 7 * 
γαρὰ ἀνέχλειπτος. Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις 
᾿ ΄ d -- * - “ , 
σχέπη θεία τῶν πιστῶν. " Χαῖρε, ὅτι φυλάτ- 

* 3 δύ M 4 x* - 
σεῖς ^ EX χινδύνων τοὺς βροτούς. ^ Χαῖρε, 
? Δ A. MP PEE. “.θ * X / é 

uiv καὶ τεῖχος ἀπὸρ τον: αίροις, ὁ 
μέγας ἐν πᾶσιν ἐπίκουρος. " Χαῖρε, àv ὧν 

΄ "S. ^y * ^ àv T 
προστατεύεις χαὶ σώζεις. Χαῖρε, δι᾿ ὧν 
πάντας ἐπιακέπεις. Χαῖρε, προστάτα θερ- 

ὅτατε. 

, ΄ 

y. Βάθος θείων θαυμάτων 

WE" * 5 n ES / ΄ t x 
x«i ὕψος ^ ἐν coi τῇ θείᾳ χάριτι ὁρᾶται, 

, * t / M » 
παυμαχάριστε Νιχόύλαε, ^ ὁ λόγῳ xat ἔργῳ 
χαὶ πράξει [νικητής] " * ὅθεν ἀξίως μέλπω 

* [] ' i ^ Ν , * 3 
σε, ^ ὡς τὸν Θεοῦ πιστὸν θεράποντα, " ἀλ- 
ληλούϊα. 

Li ΩΣ * A 

à. Téyovag τοῖς ἐν θλίψει ᾿ συμπαθὴς 
διαθέσει, * ὥσπερ πατὴρ φιλόστοργος, παυ- 
μάχαρ; * τοῖς μὲν ἐν ἀνάγχαις Θοηθὸς " χαὶ 

^-* ki , E 
τοῖς ἐν χινδύνοις λυτρωτὴς τάχιστος, 
τοῖς πᾶσι πάντα γέγονας, χαὶ πᾶντες σοι 
πιστῶς μέλπομεν" 

Χαῖρε, ποιμὴν xat λιμὴν χαὶ σχέπη. ; 
Χαῖρε, πάτερ, εὐθυμία πάντων. * χαῖρε, 
τῶν ἀπεγνωσμιένων ἡ βοήθεια. * Χαῖρε τῶν 
χαταπονουμένων ὁ πρόμαχος. Ἐ Χαῖρε, καύ- 
γηψια καὶ στήριγμα ^ τῶν αἰτούντων σε πι- 
στῶς. " Χαῖρε, σχέπη xoi ἀντίληψις 
» ὔ 2. X Ὁ e € / 
ἀπροσμάχητος, στεῤῥὰ. " Χαῖρε, ὅτι ὑπαρ- 
χεις " τῶν βροτῶν χαταφυγή. " Xa, ὅτι 

sh * »ν , t e ^ 
mpaüvetg ^ πᾶσαν ζάλην xa" ἡμῶν. * Χαῖρε, 
λαμπτὴρ ὁ φωτίζων τοὺς ἐν σκότει]. ἢ Χαῖρε, 
κρατὴρ ἐνθέου εὐφροσύνης. ^ Χαῖρε, πι- 
στῶν ἀγαλλίαμα θεῖον. * Χαῖρε, ψυχῶν καὶ 

΄, ε 2 ok X * 2 
σωμάτων ὁ φύλαξ. ipe, προστάτα θερ- 


* 


υύτατε. 


quens trop. Deinde binz junguntur, sed in utro- 
que casu ruplis sepe et rhythmo et metro. 
3. Syllaba una abundat in v. 3,7, tres deficiunt 


H 


ANEPIGRAPHA. 


illumina me suffragiis, facemque praebe, ea 
ut canam : 

Salve, veritatis jubar, o beate. Salve, 
et opere et re populi victor. Salve, mi- 
raculorum Christi sanctuarium. Salve, to- 
tus honor, totus amor ac sacer totus, 0 
pater. Salve, omnium exultatio et letitia 
inexhausta. Salve, quia tutela divina fide- 
lium es. Salve, quia custodis mortales in 
periculis. Salve, littus et murus inexpugna- 
bilis. Salve, magnus in omnibus auxiliator. 
Salve, quia protegis et salvas. Salve, quia 
omnes liberas. Salve, protector amantis- 
sime. 


9. Divinorum prodigiorum quas vocem 
superant, abyssus et altitudo in te cerni- 
tur ope gratie Dei, felicissime Nicolae, vic- 
tor verbo et opere et effectu ; unde merito 
te cano ut fidelem Dei famulum, alleluia, 


4. Factus es oppressis sponte compatiens, 
ut pater filiorum amans, beatissime, posilis 
in necessitate propitius , periclitantium 
promptus sospitator, omnibus omnia factus 
es, omnesque cum fide tibi canimus ; 


Salve, pastor et portus et refugium. Salve, 
pater, letitia omnium. Salve, desperatorum 
auxilium. Salve, defensor colluctantium. 
Salve, gaudium et robur te confidenter invo- 
cantium. Salve, tutamen et presidium invi- 
ctum, firmiter manens. Salve, quia tu es 
mortalium asylus. Salve, quia seretam fa- 
cisomnem procellam nostram. Salve, sidus, 
illuminans jacentes in nocte. Salve, pocu- 
lum divin: lzetitize. Salve, fidelium exultatio 
sacra. Salve, animarum et corporum custos. 
Salve, protector amantissime. 


in v. 5. 
4. Syllaba una abundat in v. 3. Idem ac supre 
in salutationibus notandum. 


615 


LX. 


α΄. ἱερῶς ἀπὸ βρέφους ἢ ἐντεθραμμένος, 2 


Αντωνίου ἢ φυτεία γενάμενος " * «ade ἀρεταῖς 
σου πυχάζεις τὰ πέρατα, * [λαρίων, πάτερ 
ἡμῶν" * διὸ ὑπὲρ ἡυῶν δυσώπει τὸν Κύριον. 
! E " x 
p. ὁ τυφλόνους πῶς αἰνέσω " σὲ τὸν 
νοῦν τὸν ἑωσφόρον, * τὸν πρωΐῆεν τῆς αὖ- 
γῆς " ἀνατείλαντα; εἰς τὰ πέρατα " κόσμου 
" 9 Y * i , / 
ἤστραψας ἀρετὰς, ^ lAapiov θαυμασιώτατε, 
* ἥνυσας δρόμον, μακάριε, 
καὶ νιχητιχὸν ἢ ἐκ Θεοῦ στέφος ἀπείληφας. ἢ 
À * * , ^ * / “ 
Αλλ᾽ οὖν χορεύων ἐν οὐρανοῖς, ^ βοήθει τοῖς 
4 ἐδ . * à 3 c6 eom 
ἐπάδουσιν * ^ διὸ ὑπὲρ Juv... 


τὸν ἀσχητιχὸν 


Li 1 e ^ ΄ 

Y. Τὴν ὁσίαν πολιτείαν 
' e " 

χατὰ μέρος ἅπαντα, ὡς 


i ἀναχηούττων, 
i * - "ν 
οὗτος ἔρωτι πτέ- 


ὑπάοχουσι, διηγήσοιλαι * 
ρωθεὶς, ὼ πρὸς τὸν μέγαν ἧκεν ἀντώνιον᾽ 
ἐχεῖνος αὐτὸν ἢ 
τω, αὐτὸς ὡς υἱὸν 
uo ψεν, ἢ Σωτῆρι πέμπων πάλαι στεῤῥῶς Y χραυ- 
ied γάζοντα, ἐπάδοντα - " διὸ ὑπὲρ... 
δ΄, Ὑπεισῆλθες τῷ σπηλαίῳ ἢ 


^^ e ^ ΄ * 
τὸ θεῖον c 50.0 ἠυφίασεν * 
* Ln 
πρὸς τοὺς ἀγῶνας ὑπήλει- 


ἐν χαρᾷ, 

^ « * , 

χαὶ ἧς ἐν τούτῳ * ὡς θαλαμευόμενης " εἰς 

βασίλεια, παμιμαχάριστε, ω ἔχων ἔνδυμα ἐκ 
E PE e rS ΄ X 

x τριχῶν, i ὥσπερ γ'τῶνα ποορυρύχροον, ^ Tpo- 

V QAv δὲ τρυφῶν " πεντεχαίδεκα Guxidux, ^ 

P n 0X « * 7 e à ΄ , Ἐν 

ποτὸν YÀUXEQOV ᾿ τὸ νηφάλέον υδάτιον εν 

1 χραυγάς 


ξ .- ὦ / € 4 ? v 
οἷς ὑρῶντές σε οἱ Àz0!, ᾿οντὲς ἐπῆ- 


E δόν cou" * διὸ... 


LX. Omni procul dubio 6 τυφλόνους Theodorus 
est, nec melius quam nova illa dictione sculpere 
nomen suum poterat: ex quo etiam inferre lubet 
ejusdem esse: poemata quorum acrostichis ἃ 
prima voce tota deducitur. Extat in corsin. f. 5, 
jam detrito, cui resarciendo in. primis tropariis 
suppetias praestitit cryptoferr. A. 2. 

1. Corsin. πρὸς x6 * Ἔν σαρκὶ τοῖς, ldem videtur 
ac supra p. 377, modulus, et procem. ἐν σαρχὶ, 
quie tamen ab altero τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας differunt, 
sed tantum in tribus ultimis versiculis quorum 


, , Ἂς m 
γονιχὴν ἐξδελύξω * χοσμολατρείαν, ^ τοῦ " 


τοῦ πατρὸς, 


DE S. HILARIONE. 


1. Sacra doctrina a pueris innutritus, pa- 
rentum sprevisti mundanos ritus, factus 
Antonii surculus, tuis virtutibus adornas 
terrarum fines, Hilarion, noster pater ; ideo 
pro nobis exora Dominum. 

2. Vir ego mente cz:ecus, quomodo canam 
te, mentem luciferam, qui ante auroram in 
terra exorta es? Usque in fines orbis fulgura 
virtutum emisisti , Hilarion maxime stu- 
pende : dum cursum asceticum perfecisti, 
et victori: coronam a Deo recepisti. Agc- 
dum in celis exultans, protege clamantes 
ad tc : ideo... 

3. Sacrum vite institutum hujus patris 
enarrans, cuncta singulatim, uli extant, re- 
feram. Is amoris penna raptus, ad magnum 
venit Antonium. Ille eum sacro habitu ves- 
tivit; ille eum ut-filium unxit ad certamina, 
palam salvatori dedicatum, strenue cla- 
mantem et aientem : 1460... 


4. Tu in antrum ingrederis hilaris, ma- 
nesque in eo, uti sponsus in regio thalamo, 
beatissime, pilis vestitus pro purpurea veste; 
pro cibo delicato sumens quinque et decem 
exiguas ficus; pro suavi potu, pur: lympha 
paululum ; que quum populi viderent, cla- 
mabant et dicebant : ideo... 


duo sunt dodecasyllabi, penultimus autem octo- 
Syllabus. C(. p. 338. — γενάμενος more hyzanti- 
no, ut alibi. 

2. πρὸς τό" Tov φωστῆρα, v. p. 377. Superius 
vidimus n. XXXIX, XL acrostichidem in primo v. 
contineri, ex Theodori more. — προΐθεν αὐγῆς sic 
C. — 9g. ἦν, C. — v. penultim. in archetypo deest. 

9. χραυγ. xa ib. 

ἧς ὡς χιτῶνα πορφυρόχρωον C. — νηφάλαιον C. — 
σε om. in fine C et habet barbare χραυγάζουν καὶ 
ἐπάδουν. Cf. cum LVIII tr. 5. 


616 
! τς " E "»"* 
t. Φεῦ! τοῦ φθόνου τοῦ Βελίαρ! εὐθὺς 
Y ν , * * " " * 
γὰρ ἤρξατο βρύχειν " κατὰ τοῦ φιλαρέτου 
[i 2 4 $9 X 
ὁ μισόχαλος, ἐπαφεὶς αὐτῷ ^ βέλη Eu mupa 
ὃ τω X 6s 2b 4 η: Ν ως » 
ἡδονῶν, ^ tua ῥήξηῃ τὸν αὐλητὴν Χριστοῦ 
ταῖς ἱκεσίαις ᾧπ)λίζετο, 
*X 3 ^N Y δ 
ἐφυγχόευσε TOV ὁυ- 
* » : ? 
αὐτῷ βοήσωμεν ὡς VOCAT, 


ὁ δὲ πρὸς αὐτὸν y 
χαὶ στηθοχρουστῶν 
λιον * τοῦ 
Βελίαρ ἐπάδοντες " διὸ ὑπὲρ... 

ς΄. Λέξαι, ἔφη ὁ γενναῖος * ἀθλητὴς πρὸς 
* οὐ χριθὰς ψωμίσω σοι, * 
ἀλλ᾽ ἄγυρα, δίψει δὲ τήξω σε, " χρύει, 
καύσωνι θλίψω σε, " ἵνα μήπως * ἀπολα- 
χτίζης με. * Διὸ τριήμερον * ἐν ταῖς βοτάναις 
τρεφόμενος, a ξηρὰ τὰ ὀστᾶ 
ὁ ὅσιος," 


σοφῶν σῶμα" 


*X 07 » 
μόνον ἔφεοεν 
ποὺς ὃν βοήσωμεν ἐχτενῶς * * Dos- 
ων 4 ^N . * M 
θει τοῖς ἐπάδουσιν διὸ... 
δ ς M - 
ὁ Σατὰν τῷ 
ἡ αὶ * ὃ , i tox KE 
πατρὶ aui, ^ δείματα φριχτὰ αὐτῷ ^ Qav- 
zal á 6: * 0-4 /0 
ταζόμενος προσεφοθησεν, ρήνους ἔθετο 
γυναιχῶν 


Li » ,ὕ 
C. Ολολύζων χατεπέστη 


χαὶ θηρῶν βουγμὸν ἀπειρότα- 

τον. * Ὁ δὲ σφραγισμῷ 

θύρυθον, " 

. * a4 “ ; ; / * i 

δόλιον" " ὃν τοῖς Eyxcutotz στέψωμεν, " xai 
εἴπωμεν ἐπάδοντες * " διὸ... 

Il ^u 5 m ^ 
"n. Νῦν ἐξῆλθεν τοῦ σπηλαίου 


᾿ χατεσίγασε τὸν 
χαὶ ψάλλων Θεῷ ἢ ἀπενίκησε τὸν 


* * 
ὁ ra TT70, 

* x Led 4 ψ΄ῳ- 
σχηνὴν ποιήσας ἑχυτῷ ἐν τῇ χώρα, 


λύφην στενὴν ὡς ἐντάφιον 


χα- 
" παύτην ᾧχησε᾽ 
μὴ προθδὰς T d ἅγιος ἐν πέντε ἔτεσιν, * 
τὴν στρωμνὴν ἀεὶ m χαραχόπλεχτον éxé- 
ZTnvo" ὡς γρῤυσόνηυνα, 
τὸ τρίχινον, " mag! ἀντωνίου τοῦτο λαθὼν ᾿ 
τοῦ μεγάλον, ᾧ ἔμελπεν " ἦ διὸ ὑπὲρ... 

θ΄. ὄντος ἔτους δισενάτου " τοῦ σοφοῦ 
καὶ θεοφύρου, ἢ τῶν ληστῶν τὴν ἔφοδον " 
οὐχ ἀπέπτηξεν..... Ἔ ἀλλ᾽ ἔλεγε φόθητρα T 
αὐτῷ ἐμποιοῦσιν, ὡς δέδεικται. ἢ Γυμνὸς ὡς 
ἐγὼ * οὐ Repo s cat λῃστεύοντας, * διὰ ap 
Χριστὸν ἢ εἰμὶ ἕτοιμος τεθνήξεσθαι. * ὃν οὖν 
θαυμάζοντες οἱ λαοὶ, : ἐχραύγαζον ἐπάδον- 
τες * διὸ ὑπὲρ... 


“1 X 
χιτὼν αὐτῷ ἣν, 


5. ῥήξει C. — στηθοχρ. cusum ἃ Studitis. f. στη- 
θοχροτῶν. 

6. Nota λέξαι more homerico, nisi prestet λήξαι, 
—— τὸ σοφὸν C, mox δὲ om, — ἐλαχτίζῃς μὲ C. 


ANEPIGRAPHA. 


5. Eheu! quanta Belialis invidia! statim 
enim rugire incipiens in virtutis sectatorem 
iste boni osor, impegit illi ignea tela vo- 
luptatum, ut frangerel Christi athletam. [5 
vero adversus eum precibus armabatur, pe- 

, Clusque cedens, fugavit perfidum, ut Delia- 
lis victori clamemus, cantica promentes : 
ideo... ὔ 

6. « Quiesce, inquit generosus athleta 
«astuto corpori suo : grana non amplius 
« disperliam tibi, sed paleas; siti te mace- 
« rabo; frigore, «&stu conteram te, ne mibi 
« unquam recalcitres.» Triduum ergo herbis 
nutritus, sicca tantum ossa vir sanctus pra 
se tulit; cui instanter clamemus : Auxiliare 
le canentibus, ideo... 

7. Ejulans assurrexit iterum Satan adver- 
sus patrem; tetra terriculamenta in eum 
effingens, ad metum incutiendum, lamenta 
subdit mulierum et belluarum rugitus im- 
mensos. 15. vero signo crucis silere fecit 
tumultum, Deoque psallens, vicit imposto- 
rem. Encomiis coronemus eum, et dicamus 
cum hymnis : idco... 

8. Nunc vero pater progreditur ex aniro, 
sibi parans in hoc loco tabernaculum; san- 
ctus se angustum in tugurium recepit, ve- 
lut in sepulcrum, nec recedens inde per 
quinque annos; stragulum cannis conlex- 
tum adhibuit, quod pro lecto illi fuit; lu- 
nica hirta ut aurea fila illi erat, quam a ma- 
gno Antonio recepit, cui canebat : Exora... 

9. Bis novem annos cum vir sapiens ac 
Deum spirans attigerat, latronum non for- 
midavit incursus, sed ait illis tremenda 
minitantibus, ut didicimus : « Qui nudus 
«ut ego est, non timet pradones, propler 
« Christum enim ego mori paratus sum.» 
Quem ergo mirantes populi, ad eum clama- 
bant : ideo... 

7. Bo. ἄπειρον C. 

8. 6 πατὴρ fere evanuit in C. — ἐν χώρᾳ C 


9. ὄντος, non obstante verbo finito ἀπέπτηζεν. 
— ἱμποιούντων C. 


di 


LXI. DE S. THEODORO SYCEOTA. 611 


Ι * ^ 4 * 
v. Ὡς οὖν ταῦτα ἐκτελέσας, ^ ἱερὲ, καὶ 
* bi * ^J 
ἐγγωρήσας " πρὸς ζωὴν τὴν ἀγήρω, ' τοῦ 
* m x* 
ἀπολαθεῖν yíoug πόνων σου, " μνήσκου πρώ- 
^: 3 MK ^ 9 
τιστὰ τοῦ οἰχτροῦ ᾿ καὶ ταπεινοῦ ἐπαινέτου 
* ox * 
cou, τοῦ χόσιλου παντὸς, τῶν μονχζόντων 
’ X* ΄- "f ^ * * ? 
ἐξχίρετον, ^ τῶν molo θερμῷ 7 ἐπιτελούν- 
τῶν τὴν μνήμην σου; 
- * 1 3 “ἃ CX 
πειρασμῶν, “ καὶ μέλπειν σοι ἐπαδοντας 


διὸ ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει τὸν Kogtov. 


»* hz ω 4 
GOV παντὰς ἐκ 


10. Qua quum peregeris, vir sacer, et 
jam admissus in vitam perpetuam, ut acci- 
pias laborum tuorum przmia, memento in 
prias miselli et humilis tui praeconis, tum 
totius orbis, monachorumque presertim , 
et omnium cum caldo amore recolentium 
tuam memoriam, ut salvi omnes sint a pe- 
riculis et canticum (ibi modulentur : Idco 
pro nobis exora Dominum. 


10, ἀγείρω C. — μνήσχον sic codd. οἱ rhythmus pro μιμνήσκου, 


LXI. 
DE S. THEODORO SYCEOTA. 


[ ὁ " ej * M. , a 
α. Ὡς πυρίνῳ ἄρματι “ ταῖς ἀρεταῖς, 
X* 5. . - , 4 
(sogdos, " ἐπιβὰς ἀνέδοχμες ^ εἰ ί 
Μ 


M τι . * v» 7 
οιἰχήσεις " ^ ἀγγέλος " μετὰ ἀνθοώπων " ουυ.- 
΄ xo» 9X MT 09 * 
βιοτεύων, " ἄνθρωπος ^ Gov τοῖς αγγέλωις 
͵, . Ἃ H » 0 0N X 
περιχορεύων διὰ τοῦτο ἀνεδείχθης “ θαυ- 
d ᾿ ^^ N - “δ 
των θεῖον δοχεῖον, Θεόδωρε. 
! MEME - 00K 
β΄. Θεία νῦν τοῖς πιστοῖς ^ πούχειται χαὶ 
* πανδαισία, ^ φαιδοὰν ἔχουσα 
^ , * r] ^v 7 * » 
τὴν ἀπόλαυσιν, ἡ τοῦ θεοφόρου ^ μνήμη, 
^ E 4 X* ^ 
συγκαλοῦσα μεγαλοφώνως Δεῦτε, χραυ- 


εὐφρῆσυνος 


΄ * ᾿ EN ΄ X X , 
γάζουσα, τροφὴν αὐαπανῆτον τῆς 6Cul- 
΄ x* - ’ X / 
ας " τῶν χαρισυάτων μῦν πάντες δαψι- 
λῶς χατατρυφήσατε, χα! τοῦ χρατῆοος ^ 
^ , , * “- N ^ X 9 
τῶν ἰχμτων, ^ τῇ συνειδήσει χαθαρᾷ, ^ £u» 
4hZ N E DH E PEE. .* 
φορηθέντες τὰς ψυγὰς, ^ ExSoiaats πίστει 
.* ee y v * 
Αληθῶς συ ἀνεδείχθης θαυμάτων ... 
Ι 25 7, ᾿ MEL REDE “- E t 
y- Δῶρον τοίνυν Θεοῦ " ἐπι τῆς γῆς ὁ 
/ * 


Φ 5 , , * 
ὅσιος " ix σπαργάνων εὐθὺς " θείᾳ ἐδείχθη 


LXI. Theodari totum nomen in acrostichide le- 
ctum fuisse ne dubita, et dole mecum tam pauca 
superesse eximii operis, quod cieteris proximis 
nedum impar dixerim, prastantius mihi et auti- 
quius est. De Romano cogitarem, nisi quid tur- 
geret et infinita quzdam cumularentur. Extat in 
tlaurin. f. 104. Cf. Bolland. xxu april. t. HI, p. 32. 

4. πρὸς τό: Ἡ Ι[αρθένος. Hoc solum trop. ex 
duobus poematibus in Mena exulat. — ἐμόιο- 
τεύων σὺν τοῖς ἀύλοις T. Vix alibi elegantius vidi 
proemium, in quo nota quam argute distincti 


1. lgneo velut in curru tuis, o deifer, 
virlutibus ascendens, ad superas cucurrisli 
sedes : qui angelus inter homines vixisti, tu 
homo cum angelis exultans : idcirco effec- 
tus es palam divina prodigiorum arca, 
Theodore. 

2. En divina, hilarisque prostat fidelibus 
mensa convivii, lautas praebens delicias, 
nempe theophori viri memoria, quc grandi 
voce convocans : « Adesle omnes, clamat, 
« inexhausta. in hoc convivio dulcedine 
« mearum graliarum opipare fruamini, et 
« cum pura animarum conscientia, im- 
« pleamini poculo sanationum, et cum fide 
« vociferamini : Vere tu factus es diviua 
« prodigiorum arca, Theodore. » 

3. Et Dei donum terr: apparuit justus, 
statim ab incunabulis, divina gratia favente, 


sint et concinne oppositi duo versiculi 5, 8, ἀγ- 
γέλος, &vf zog. 

2, [terum zavóztsla, de qua jam ad Joannem, 
p. 485, hic vero grandior assurgit οἱ πρόσωπον 
acit, nec parum confert ad dramaticam melodo- 
rum historiam. Melodus tamen noster, utpote 
serior, veteres agapas non nisi metaphorice ro- 
spicit. 

3. ἐδείχθη θείχ yap. T. — τελειοτάτης, Scilicet 
ἡλικίας de qua ellipsi cf. Bos, v. 172. — σὺ in fine 
add. 


618 ᾽ 
, * » / ἢ / * 4 τῷ 
χάριτι, ^ ἐμφαίνων τοὺς τρόπους " τοὺς τῆς 
᾿ς , Ἂς * ^! 3 c ? 
εὐσεξείας, " καὶ προδειχνύων ^ τῆς ἀρετῆς xü- 

"E Ἃ * ΄ [d * 
τοῦ ἡ τὰ σύμξολα ἅπασιν, 
των * ἐν τῇ νεότητι “ τῆς τελειοτάτης τὰ 

* * À 
παράδοξα, " ἀεὶ μελέτῃ — ἔχων τὰ θεῖα, i: 

4 * 4 ^ ^" * 2 ““ € 
καὶ τὰ ἐντάλματα Χριστοῦ ^ ἀποπληρῶν ὡς 
“ι΄, X Pu , : . ε ΄ 
ἀληθῶς * " διὰ τοῦτο ἀξίως " σὺ ὑπάρχεις, 
ἐχδοῶμεν, " θαυμάτων... 

! " P * 
à. ὄντως, πάτερ σοφὲ, " σὺ ποταμὸς 
D , ^-^ od * 4 M ΩΝ 
τῆς χάριτος * ἀνεδείχθης τῇ γῆ ὑπὸ Θεοῦ, 

AN »* / j / * Note ^ 
Θεόδωρε, " θαυμάτων προχέων " τὰ ῥεῖθρα 


χαὶ mox ρύτ- 


ἐν κόσμῳ, " καὶ κατευνάζων ^ πάθη ἀνίατα, ἢ 
χαβθαίρων χαὶ πταίσματα Ἶ 
πνεύματα ἅπαντα " τὰ τῆς πονηρίας θείῳ 
πνεύματι" * διὸ xai στάντες ^ ἐν τῇ σορῷ 
σου, * ὡς ἰατρείῳ ψυχικῷ, " παρεστηχότες 
σοι πιστῶς, " ἐχδοῶμεν ἀπαύστως " Ex 
Θεοῦ συ ἀνεδείχθης d θαυμάτων... 


xai ἀπελαύνων ἢ 


ἄ, ὡς ἰατρεῖον ψυχικὸν T. An molodus respexit 
ad epigraphen foribus bibliothec: alexandrinc 


ANEPIGRAPHA. 


cunctis patefaciens virtutis suc signa, jam- 
que in juventute auspicatus perfectioris 
etatis prodigia, semper meditationi habens 
res divinas, et Christi precepta sine defectu 
adimplens : Tu ergo merito, clamamus, fa- 
ctus es, o Theodore, divina arca prodigio- 
rum. 


4. Vere, pater sapiens, tu fluvius gratie 
super terram ostenderis, favente Deo, o 
Theodore, prodigiorum fluctus in orbem 
elfundis, finem desperatis morbis imponis, 
peccata repurgas, et omnes averruncas ne- 
quitia spiritus, spirituali virtute; unde tuo 
loculo circum astantes, sicut in medica 
animarum officina, ad te cum fide clama- 
mus semper : Deo jubente, tu factus es, 
Theodore, divina arca prodigiorum. 


prefixam : ἰατρεία joy ov? Ultima melodum ipsum 
Syceotam fuisse suadent. 





Monitum de δ. Joanne Therista. 


Vix alius est in aureo illo Calabria sanctae de- 
cimo sxculo, qui celebriorem meruerit memo- 
riam, quam Joannes ille Messor, sive Therista, de 
quo in Actis sanctorum die febr. XXIV, t. III, 
p. 485, disputat Godofredus Henschenius. Genitus 
enim ex patre, in Saracenorum irruptione ad 
Calabriam occiso, in Sicilia natus est, matre tum 
in captivitatem et in predonum ducis thalamum 
abducta: qus fidei tenax filium in Calabriam 
direxit, ut baptismum reciperet. Nec christianus 
tantum, sed monachus et abbas factus, insignes 
socios habuit, inter quos Nilum et Dartholo- 
maum Cryptoferratenses. Negat quidem Hen- 
schenius , qui post ambos conditores monasterii 
romani Joannem ait floruisse circa a. 1118. Sed 
frustra, cum ex canone, quem totum descripsi- 
mus, nomine Bartholomaei inscriptum, immo ex 
actis ab Henscbenio relatis, ubi dicitur Joannes 
obiisse, vivente Guiscardo, duce Normannorum, 
palam sit Theristam vixisse ante medium- sze- 


culum XI; et cum jam grandevus fuisse vide- 
atur, decimo sieculo, tot sanctorum fecundo, ut 
diximus, Jure restituitur. Hic nos parumper mo- 
rari jubemur, grati animi memoria, cum ex mo- 
nasterio Stylitiano S. Joannis Theriste plures 
vaticani codices nobis obtigerint, inter quos sub 
num. 2008 unicum est et insigne tropologii ve- 
teris fragmentum. Ea vero qui ex hoc in primis 
proferimus, tam pronum est Bartholomaeo simul 
et Leoni Stylitiano, amborum caponum aucto- 
ribus, ascribere, quam ab altero utroque eadem 
auferre arduum et ambiguum esset. Quin coD- 
dakii primum trop. et alia f. excidisse videntur, 
quibus inerat acrostichis Ἰωάννης, an sancti, an 
melodi latentis nomen retinens? An vero is Leo 
idem sit qui supra p. 437 l:etas claudit cantilenas 
αἱ ἀγγελιχαὶ, quis expiscabitur, cum etiam in Ca- 
labria alius sit Leo argentece setatis scriptor, quin 
et Photii amicus, ut testantur quas manibus teueo 
litteras, ut puto, anecdotas? 


S" 


nar 


ER S 
M 


619 


LXII. 
DE S. JOANNE THERISTA. 


KONAAKION. 


! 4 t 
a. ὥσπερ ἐν ἄλσει ἔρνος ἐλαίας , * ὡς 


μῆλον ἐν τῷ δρυμῷ, " χρίνον ἐν τῷ ἀγρῷ, 
ὡς ἐν ἀκάνθαις ἡδύπνοον ἢ ῥόδον, εὑρόν σε τὸ 
θεῖον Πνεῦμα, * ἐξ ἀπίστων ἐξῆξε σοφῇ προ- 
voa, ἢ καὶ φωτισμῷ " τοῦ βαπτίσματος ὅλον 
ἐλάμπρυνε ᾿ Ἦ ἐντεῦθεν ἧρας ἐπ᾽ ὥμοις * τὸν 
σταυρὸν, xai ὁσίως ἐμόνασας, * σχιρτῶ- 
σαν σάρκα χατέτηξας, Ἦ ἴωζννη, ὁσίων τὸ 
χαύχημα t * διὸ ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει τὸν Κύ- 
ptov. 

β΄. ἄριστος ὧν καὶ πρὸ τοῦ μονάσαι, " 
ἐξ οἰκείων ἱδρώτων " xoi χαυσώδους κόπου 
τοὺς πεινωμένους διέτρεφες, * ἀσύγχριτον 
ποιῶν ἐργασίαν " ἐν τῷ θέρει, ὡς ἄλλος οὐ- 
δεὶς ἐν βίῳ : ὀνομαστὸς, * xoi ἐπωνομασμέ- 
νος ἐχ τούτου φανείς " " πρὸς τούτοις πόσει 
xai δίψει, " προσευχῇ καὶ δεήσει ἐγχαρτε- 
ρῶν, " ναὸν σαυτὸν ἐπετέλεσας ἢ καθαρὸν, 
καὶ δοχεῖον τοῦ Πνεύματος * " διὸ... 


J. Sicut olivae fruticem in luco, pomum 
in querceto, lilium in agro, sicut suaveo- 
lentem rosam inter spinas te cum invenis- 
set divinus Spiritus, ex infidelibus eduxit, 
provida sapientia, atque baptismatis splen- 
dore totum te illustravit : inde sustulisti 
crucem in humeros, ac monasticen pie vo- 
vens, lascivientem  emaciasti carnem , o 
Joannes, justorum gloria; ideo pro nobis, 
exora Dominum. 

2. Optimus jam ante monasterium, tuis 
sudoribus et estu laboris inopes nutriebas, 
promiscuam in messe operam navans, ut 
alius nemo in vita nobilis, tu qui ex hoc 
cognominatus esse videris : in potu prz- 
terea et siti, in oratione et precibus per- 
stans, temet effecisti purum, ac Spiritus re- 
ceptaculum : ideo... 


TPOIIAPION. 


Y- Τὴν λαμπρὰν χατέλειψας νῆσον Σιχε- 
λῶν, * ἐπαρχίαν ὄλόιον πατρὸς, Y xal ταῖς 
μητρὸς πιστῆς παραινέσεσι, Ἐ τὴν Καλα- 
ὁρίαν δὲ ἁγίαν κατέλαθες, * Ἰωάννη πάτερ 
ἡμῶν" ἢ διὸ ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει τὸν Κύριον. 


4, Ex vatic. 2008 f. 174 et vat. 2069 f, 150. 
Hirmus solemnis est τράνωσον, --- ἐν τῷ ἰὸρυμῷ in 
utroque cod. sic, nec refragatur rhythmus. f. ἐνὶ 
ὁρυμῷ. — ἔξαξε vat. 1, ἐξῆξε vat. 2. ut apud Ho- 
man. VIIT, 8. Cf. Lob. 1.1. 73. — σχιρτώσασα sic 
codd. 

2. θέρει. Fuse describitur in actis miraculosa 
messis, qua non solum cognominatus, sed depingi 
solitus est cum cnophoro, falce et buccellato, in- 
quit biographus vit. n. 11. — f. pro rhyth. xó- 


3. Claram reliquisti Siculorum insulam, 
felicem patris eparchiam, piaque matre 
hortante, in sacram appulisti Calabriam, 
Joannes pater noster; ideo pro nobis de- 
precare Dominum. 


πὼν τε χαυσωδῶν. — ποιούμενος Spy. codd. — φανεὶς 
om. vat. 2, — πόσει v. 1, πίνειν, 2. Plura rhythmo 
repugnantia negleximus. . 

3. Aliud troparium sive ἀπολυτίχιον, cujus ini- 
tium est : ΔΙωυσέως Δαυΐδ τε, extat in iisdem codd. 
Sed eadem omnino verba sunt, quz de S. Nilo 
Cryptoferratensi vulgantur in die XXVI sept. cf. 
Horolog. Rome a. 1677, p. 272 ; Liturgic. a. 1683, 
p. 321, Horol. a. 1772, t. 11, p. 500. — σιχηλὸν 
codd. 





620 


ANEPIGRAPHA. 


KAOIXMA. 


I É “ 5 , * 4 Y n 

δ΄. Ἐν σχηναῖς οὐρανίαις " ἡ καθαρὰ xai 

v * , e MX , ΄ 

ἄμωμος ^ ψυχή σου χοροδατεῖ ^ σὺν ἀγγέ- 
“ * A 

λοις, ὅσιε, χαὶ 
4 ,Ὶ ^ Li / x * e / 

ἐπὶ γῆς καὶ πάντιυιος ^ σορὸς τῶν λειψάνων 


χαὶ σὺν πᾶτιν ἅγίοις, 


x "ὦ ΄ * ^ /, 
cou " ἐχτελεῖ παράδοξα ^ τοῖς πίστει προσ- 


3 Ἢ » * M ^» 
τρέχουσι * δόξαν ἐχομίσω " παρὰ τοῦ στε- 
Y * m 

φηδότου ἢ ἀξίαν τῶν πόνων cou, " εἰλη- 

4 5 0,5 , * l / ΄ Ε 
φὼς τὴν ᾿ἀντάμειψιν, ^ ἰωάννη μαχάριε" 
πρέσξευε Χριστῷ τῷ Θεῷ " τῶν πταισυά- 
τῶν τὴν ἄφεσιν. 


4. In tentoriis celestibus pura et inno. 
cens anima tua choros exercet cum ange- 
lis, juste vir, cumque omnibus sanclis, 
dum eliam in terris famosa tuarum exu- 
viarum arca prodigia perficit fidelibus illuc 
accurrenlibus : comparavisti a coronarum 
judice gloriam tuis congruam laborihus, 
mercede recepta, o beate Joannes : suppli- 
care Christo Deo pro peccatorum venia. 


ZTIIXHPA. 


εἰ. ὥφθης * ἀπὸ βρέφους ἀγαθὴν, T 


» Ἂς L ^^ 
tp, ἐχλεξάμενος ὄντως μερίδα φίλος Θεοῦ, 


/ 
TÁ- 
πατρικὴν ἀσέβειαν ^ ἀπαρνησάμενος,, ^ μη- 
τριχὴν δὲ εὐσέβειαν " ποθήσας ἐμφούνως᾽ 
θεν συγχορεύεις νῦν 
μνημονεύων μὴ παύση * 

Y Nos. 
τὸ φαιδρὸν 


τῶν ποωτοτόχων 
^^ . * P d 
σχηναῖς ἔνθα 
““ * , ’ Ὲ 
τῶν ἐπιτελούντων σου πόθῳ 
μνημόσυνον, μαχάριε, 
Li ^ ^. 
ς΄. Θεῖον " προσχυνοῦντά σε σταυρὸν, * 
xai ταῖς ἐκκλησίαις, παμμάχαρ, 
λάζοντα, ^ xai φωτὸς δεικνύμενον 
L] 
4 7 «ιν * t ^ ’ ' / * 
ἡμέρας υἱὸν, " οἱ τοῦ σχύτους μιὴ φέροντες 


X 98 

ἀεὶ Gyo- 
XA 
2 / / * , , , 
ἀπόγονοι βλέπειν, τύπτοντες ἐμιάστιζον, 

x ᾿ d d OK j δὲ X. , 
χαι σὲ χατηχιζοντα σε 0$  διεφύλαττε 

" * n D Ὁ X 0» 
γάρις ^ six εἰς πολλῶν σωττγρίαν, " ἀξι»- 
μνημόνευτε, πάτερ ἡμῶν. 

] Ad * ἢ sud - ' * 

C. Aoyow ^ πειθαργχήσας τῆς μητρὸς, 

/ 
πόλιν κατέλι- 
x , 

φέρουσαν 
ks 

iv vj θείῳ 


* ^. , e 7 / * 
τὴν τῆς ασεθείας μητέρα 
πες) καὶ τὴν πρὸς εὐσέδειαν 


* » AM 
fivutg ^ ἄτραπον, παναοίδιυε 


4. Ton. VIH, juxta modulum : Τὴν σοφίαν, ex 
valic. 2008, f. 73 οἱ vat. 2060, f. 148. — ἀξίων τῶν 
πόνων V, 2. — στεφηδότου vox nova videtur. Ka0(- 
syatx canonibus ante condakion inseri solent. 

5. Toni H, juxta modulum : Ὅτε ἐχ τοῦ ξύλου, ex 
iisdem codd. — ὥφθης, ut infra ἔνθα, duplex in 
iribus tropariis repetitum exemplum habes ra- 
riesimi versiculi dissyllabi, quod hactenus in toto 


5. Sane ab infantia visus es, pater, Dci 
amicus, dum optimam elegisti partem, qui 
paternam repudiaus impietatem, pietatem 
matris ex animo amplexus es. Unde nunc 
cum primogenitis in eorum tabernaculis 
exultas, ubi memor csse ne desinas cele- 
brantium cum amore tuam, o beate, Ine- 
mInoriam. 

6. Te divinam crucem cum adorares, et 
omnem tuam ad ecclesias curam conferres, 
o beatissime, te filium lucis ac diei oslen- 
dentem cernere non valuerunt noctis geni- 
mina, teque verberantes percutiebant, dum 
eos edoceres. Te vero custodivit divina gra- 
tia in multorum salutem, o pater, memoria 
commendabilis. 

". Sermonibus obediens matris, urbem 
impietatis fecundam  descruisti, eamque 
perrexisti semitam qua ad religionem du- 
cit, preeclarissime : exempli porro Moysis, 


volumine nondum repperimus. — Θεοῦ monosyll. 

6. σταυρόν. Quedam hic innuuntur, de quibus 
acia silent, nisi quod referunt cruciculam fuse 
a matre datam adolescentulo e Sicilia profecturo, 
qua persequentes Saracenos delusit. 

1. πόλιν κατέλιπας vat. 2. Haud alia urbs illa 
est quam Messana, a Saracenis occupata usque 
3d annum 1060. Ante hunc igitur annum non 


LXII. DE S. THERISTA. 621 


* * e 
ζήλῳ, * ὥσπερ τὸν Αἰγύπτιον " πάλαι ὁ 
/ ^ e * 4 A 
μέγας Μωσῆς, οὕτως "^ καὶ αὐτὸς χχτα- 
, M E x . X 
σφάξας * τὸν ἐχθρὸν xai βάρύαρον xiva, 
ἐκ θανάτου ἥρπασας ἀθώων ψυχάς. 


olim /Egyptium pessumdantis, sic tu di- 
vino zelo actus infensum barbarumque ca- 
nem perfodiens, a morte eripuisli innocen- 
tium animas. 


KANONEZ. 


. « ! , , (δ : , 
Κανὼν Ty. & , φέρων ἀχροστιχιδα ᾿ἰωαννον 
μοι τὸ χλέος δοξχαθήτω Θεριστοῦ, —— ποίημα 
Λέοντος Στύλου. 
ὠὲ i * * ^4 Ó , 2 , 
lÓ. α΄ πρὸς τό ς ἐν ἠπείρῳ. 
ἱλασμὸν τῶν ἐπταισμιένων καὶ φωτι- 
σμὸν τῷ vol παράσχου μοι d προθεμένῳ avu- 
— C « 4 * n 
μνεῖν, * ὁ Θεὸς, θεράποντα τὸν σὸν, " γυρηγὲ 
^» ^ * hy - , ’ 
τῶν ἀγαθῶν, " xat τῆς σογίας πηγή. 


É 1 "TI, *- à ; 
T&poG χανὼν τοῦ ὁσίου, "hy. πλὸ. ποίημα 

΄, n ’ 5 SANA 
BaolüoXouatou Ῥώμης, φέρων ἀχροστιχίδα 
Σοὶ τοῦ Προδρόμου τῷ ἐπωνύμῳ κρότος. 


Y ! EB 3 
Q3 &, πρὸς τό" Ασμα ἀναπέμψωυεν, 


Σῶτερ, τοῦ ἐλέους ἡ πηγὴ; * 4 τῆς σο- 
φίας ἀδυσσος, " τῶν ἀγαθῶν ὁ δοτὴρ, * τὸ 
φῶς τὸ πρὸ αἰώνων, " φωσφόροις με φώτι- 
σον * τοῦ ὁσίου πρεσθείαις, " ὅπως τοῦτον 
φαιδρῶς ἀνυμνήσω. 


Canon 1 toni, sub acrostichide : Joannis 
Messoris decus a me commendetur, opus Leo- 
nis Styliani. 

Od. 1. Juxta modulum : U/ in firma terra. 

Veniam delictorum et lumen menti con- 
cede mihi, o Deus, ineunti consilium ccle- 
brandi famulum tuum, o bonorum largitor 
et fons sapientia. 


Alius canon toni VIII, opus Bartholomei 
Romani, sub acrostichide : Tibi Prodromi 
nomen habenti plausus. 


Od. 4, juxta modulum : Canticum offera- 
mus. 

Salvator, misericordim fons., sapientix 
abyssus, bonorum dator, lumen ante sz- 
cula, illumina me luculenlis hujus saneti 
suffragiis, uL eum splendido hymno ca- 
nam. 


ΦΩΤΑΓΩΓΊΚΟΝ. 


Y N , t L4 * 
Αγγελοι τὴν μεγίστην ὑπομονὴν σου 
» “ * 
χαὶ ἄνθρωποι ἐξίστανται ἐννοοῦντες, " δαι- 


solum Johanues obierat, sed jam carmina hic 
in ejus laudem condita erant. — χκατασφέξας v. 1, 


κατασφάγξας val. 2. 


Can. I. Unicum est Leonis Stvlitiani opus, quod 
noYerimus; vix enim ejusdem esse putem quie 
in proemio memini ex p. 436. — vat. 1 ]. l. le- 
citur de officio : Τοῦ ὁτίου πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου 
Θεριστοῦ τοῦ Στυλιτιχνοῦ, sic cod. 


Can. 11. Ob secundum locum priore recentior 
videtur alter canon Bartholomei , quem obiisse 
notum est a. 1060. — πηγὴ... ἀόνσσος,.. δοτὴρ, ut 
supra juxta veteres melodos. 


Mirantur angeli simul et homines, deemo- 
num vero turba cohorruit pr: summa tua 


ΨΦωταγωγιχόν. Sic constanter vocatur apud mo- 
nachos ltalo-Grecos quod ceteri extra triodium 
dicunt ἐξαποστειλάφιον. [vecitari solet post canones, 
fere absoluto officio matutino, quando lux exo- 
ritur. lespiciuntur ea qua in vita sancli n. 8 re- 
feruntur. — ἢ ἀνθρώπων codd. 

À Joanne nostro Therista discedere nolim, quin 
aliud adjiciam tam nomine quam opere barba- 
rum, μεγαλυνάριον nempe (de quo vocabulo et 
carmine alias fusius) , tantum in libris cryptofer- 
ratensium notum, effetae prorsus et senescentis 
Graciz fetus; metrum quidem affectat, modu- 
lumque in simili tropario de SS. Nilo οἱ Bartho- 





622 


μόνων πληθὺς ἔφριττεν, * ὡς ἐτέλεις ἐν τῇ 
χρυμώδει λίμνη * στάσεις παννύχους, " QU- 
τοπροαίρετε μάρτυς, ^ καὶ μοναζόντων τὸ 
χλέος. 


Ἰοιηθο. Cum igitur haud minus quam classica, 
etiam rudissima σχεδιάσματα ad accuratam me- 
lodi& nostre meditationem conferant, en quod 
habet Anthologion a. 1772, t. I, p. 631: 

Οὗτος 6 Ἰωάννης ὁ Θεριστὴς, 

υἱὸς χυδερνήτου, 


ANEPIGRAPHA. 


patientia, quales scilicet in frigido stagno 
integras stans transegisti noctes, o sponte 
tua martyr, monachorumque gloria. 


ix τῆς χώμης τοῦ KupotavoU, 
ἐχ τῆς βαρθαρίας 

διῆλθεν εἰς τὸν Στύλον, 

χαὶ ἐπίσχοπος τοῦ Στύλου 
ἔδωχε τὸ βάπτισμα. 


LXIII. 


DE 5. SIMEONE IN MONTE MIRABILI. 


Ι ^^ e , ’ 
α'. Τὰ ἄνω ποθῶν, " τῶν χάτω μεθιστά- 

* | 0x , ^ * * Ἧς 
μενος, " καὶ ἄλλον οὐρανὸν ^ τὸν στῦλον 
τεχτηνάμενος ; * δι’ αὐτοῦ ἀπέστραψας id 
τῶν θαυμάτων τὴν αἴγλην, Oct * εἰς ἀεὶ 
Χριστὸν τὸν Θεὸν ἀπαύστως δυσώπει 

ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 

I * ^v / δ 

B. H παμφαὴς τοῦ μάχκαρος μνήμη 

: » Mor" 
ἄχλη ὥφθη ἡμέρα σωτηρίας ἡμῖν, " λαμ- 
πρότητι τῆς ἀσχήσεως “ νύχτα βαθεῖαν πα- 
“ ^ 3 M ^ 

θῶν μειοῦσα, ^ xai πανάρετον πρᾶξιν φωτο- 

ΩΝ * 7 ^: Lj , , 
GoXoóca, " ἐν ἡ φαιδρῶς ᾿ ὡς ἀστέρες 
? * e 4 
φανέντες, πάντες πιστοὶ, τοὺς ὕμνους ἐν 
εὐφροσύνη ἢ Συμεὼν τῷ φωστῆρι προσάξω- 


μεν᾿ * ἐξ ὕψους γὰρ φωτίζει ἡμᾶς, ^ xal 
δίδωσιν εἰρήνην πᾶσιν ἡμῖν, " ἀπαύστως 


πρεσθεύων ὑπὲρ πάντων Juv. 


{Χ1Π. Nonnullos tandem ex melodis, pro eo- 
rum modestia, post ceteros ponimus, nobile 
tameii sumens exordium ab illo Simeone a Monte 
mirabili dicto, cujus plurima extant in menzis 
vulgata, octobr. Π et XXVI, decembr. XXV, jan. 
VI, mart. VI, qu& alias fortasse diligentius excu- 
tere juvabit. Colitur die XXIV maii; floruit annis 
569-598, uno sziculo circiter post alterum cjus- 
dem nominis stylitam. Acta extant apud Boll. 
maii t. V; p. 208; opera satis conspicua, in Pa- 
trol. gr. t. LXXXVII, p. II, col. 2965. Qua hic 
damus, tenuia sunt, lectorique illum revocant 
beoticum melodum, qui supra p. 210 laudes 


1. Superna anhelans, inferis sublimior, 
et in alterum ccelum tuam fabricans colum- 
nam, inde fulgura splendidorum prodigio- 
rum vibrasti, o sancte : in seternum sine 
fine Christum Deum pro nobis omnibus 
exora. | 

2. Luculenta beati memoria altera salutis 
dies nobis orta est, 485 ascetico splendore 
profundam passionum noctem minuit, om- 
niumque virtutum praxi lucem ejaculatur : 
in qua nitide sicut sidera coruscantes, 0 fi- 
deles, hilares hymnos Simeoni jubari cuncti 
voveamus : ab alto enim despiciens nos 
illustrat, et dat pacem omnibus nobis, sine 
fine orans... 


alterius Simeonis rudi stramine texit. Inscripta 
sunt in corsin. f. 112 : Μηνὶ μαίῳ ιδ' (sic) xovà. 
τοῦ ἁγίου Συμεὼν τοῦ θαυμαστοῦ ὄρους, 7; β΄. 

1. Ibid. πρὸς τό “ Τὰ dvo ζητῶν, v. p; 210. — χαὶ 
ἄλλον lgederet metrum, nisi fieret elisio vel solita 
synalephe ob compendium ovvov. correxit tamen 
anth. rom. xal ὡς οὐρανόν. — τῇ αἴγλῃ C. ven. — 
καὶ Χριστῷ τῷ πάντων Θεῷ πρεσθεύεις ἀπαύστως 6; n. 
*. rom. ven. in quibus non plura. | 

2. πρὸς τό " Τράνωσον. — προσάξωμεν toties jam 
lectum; ab aoristo byz. ἧξα pro ἤγαγον; modo no- 
tatur in ἐξῆξε: — βλέπων ante φωτίζει interpol. C: 
— Pro rhythmo xal εἰρήνην tg. δίδωσι; 


LXIII. DE S. SIMEONE IN MONTE MIRABILI. 623 


y. Ὡς φοδερὰ τὰ ἔογα σου, πάτερὶ " 
xai γὰρ σαφῶς ἔκ μήτρας ^ ἡγιαχσμένος 
Θεῷ, * κοῖς θαύμασι χεχρημάτιχας, * Mxo- 
θας τῆς ὄντως ἐσθλῆς ὁ γόνος * 4| δε ἔτεχεν 
θεία ἀποκαλύψει ἢ ἄλλον Σαμψὼν, " ἀλλο- 
φύλων δαιμόνων ὀλοθρευτήν * * ixdvog ἐξη- 
πατήθη ἡδοναῖς Δαλιδάδος χαμπτόμενος" 5 
αὐτὸς δὲ ἔχων τὴν θείαν ἰσχὺν, ἢ τὸν δόλιον 
Βελίαρ ἐνίκησας, * ἀπαύστως... 


1 ^ , 5 
à. Δρᾶμια φριχτὸν θηλάζων ἐδείκνυς * * 
E * 4 » 
θηλὴν ὄντως τὴν λαιὰν ^ οὐκ ἤθελες λα- 
- ' * x ^ 
Geiv * xol yxp ψεκτὰ τὰ εὐώνυμα. " ᾿Αλλὰ 
P4 “ο΄ ᾽ * ? ’ 
γάλακτι cert ἀμέλγει, ^ ἐξ οὗ ἔσχες βού- 
τυρὸν τῶν ἀρετῶν σου ᾽ * ὅθεν τρυφῶν, ἢ 
, / - x* 2? ΄ 
ἀπηρεύξω παντοίαν βρῶσιν σχεδόν. Q y 
e. / Ἷ * » λζ i 
p ἁγίου Boéoouc! " avaX xu dae φιλάρετος 
οἷ ^v ES * 
Qv.... ' βρώσει μιχρᾷ χακίαν παθῶν, 
, ΄ e , X » 
ἀσπάζηῃ δὲ ἁγνείαν, ἐγκράτειαν, ^ ἀπαύστως 
πρεσόεύων.... 
[ H Ἢ ' , / *X x» 
$5 πρὸς Osov τελεία σου σχέσις ^ Eti 
ὄντα παιδίον " τοῦ τελείου ἀνδρὸς * ck 
Ψ » διὸ Y 2 * 50 S eos / 
ἔργα ἔχειν ἐδιόχξεν" — οὔδν ἐρήμους τόπους 
* t ΄ , 
ὁδηγούμενος, μάκχο, ὑπὸ ἀγγέ- 
τοῦ Προδόμου τὸν βίον 
V οὗτος χαὶ προμεταστάντι ἢ 


ἀμείξων, 
ou, * ἰχνηλατῶν ὃ 
καὶ Βαπτιστοῦ᾽ 
ἐχ Θεοῦ σοι ἐφάνη, τρισόσιε * 
δὲ ἔχων τὴν πίστιν θερμὴν, " ὡς πρόδατον 
θηρίοις συνέζησας * ἀπαύστως πρεσθεύων.... 


X Y / 
GUvV 709710 


3. Plura rhythmo adversa parce imperito me- 
lodo, qui melius scripsisset καὶ σαφῶς γὰρ — tum 
contraxit &ytacu.. aut Θεῷ fecit monosyll. neglexit 
σε, et f. creavit genitivum 223.460; pro δαλιλᾶς. 
— αὐτ᾽ οὖν €, — ἰσχὺν auget v. una syllaba, ut 
siepe. 

4. Melodus dicere debuit τὴν AatXv (λεὰν C) θη- 
λὴν ὄντως et infra ἀλλὰ σεπτῷ, lut. βούτυρον ἔσχες. 


«ἢ ἔθελες C contra rhythm. — ἐξ οὗ add, — ὅθεν 


3. Quam formidanda opera tua, pater! 
aperte enim ex utero a Deo sanctitati di- 
catus, ex miraculis nomen habuisti. Sane 
nobilis illius Marthx filius es, quz» te ex 
divina revelatione peperit, ut alterum Sam- 
sonem, sed allophylorum istorum demo- 
num exterminatorem. llle deceptus est, 
Dalilz: libidinibus prostratus : tu vero di- 
vina virtute non destitutus, versipellem 
Belial vicisti, sine fine exorans... 

4. Stupendum facinus lactans ostendisti : 
nutricis mamillam sinistram nolebas acci- 
pere : reproba enim sunt quz sinistra. Ve- 
rum lac mulsisti eximium, butyrum habe- 
bas tuarum virtutum, quibus delectatus, 
omnimodas fere dapes respuisti. O innocen- 
tis pueri gratia! virtutum amans, lucem ef- 
fundens, ex tenui cibo libidinum flagitia 
[cohibuisti], amplexus autem castitatem, 
lemperantiam, ora semper... 

5. Perfecta erga Deum tua vivendi ratio 
te puerum adhuc viri perfecti opera facere 
docuit; unde loca deserta petens, ductus 
ab angelis, o. beate, premis vestigia Pro- 
dromi, vitamque tenes Baptiste. Iste quo- 
que tibi, ex hac vita migranti, Dei jussu 
apparuit, ter innocens; quocum pro fervida 
fide tua, ut agnus inter feras vixisti, sine 
fine orans pro omnibus nobis. 


τρυφὴν C. inconcinne — post ὧν verbum deest, 
f. χρατεῖς. 

5. Malim ἰχνηλατεῖς — αὐτὸς γὰρ xoi C. — 
omitte ὁὲ aut legerit melodus δ᾽ ἔχων contra caete- 
rorum consuetudinem. — τρισόσιε Studitas sapit. 
Pro mirabilis stylite honore potius quam melodi 
gratia, moras in notulis nexuimus, — Hoc adde 
ceteris supra odariis, sive undecimum, vix au- 
tem absolutum. XII ad calcem habes. 


624 


ANEPIGRAPHA. 


LXIV. 
DE S. ATHENOGENE. 


α΄. ἀνελθὼν ἐν τῷ ὄρει, 

ὡς φῶς προῆλθες " 

χατελθὼν ἐν τῇ piv oa, 

τέχνα οὐχ εὑρες ' 

xui τῷ σταυρῷ ἀνεθόας, μαχάριε" 

Ποῦ μου τὰ τέχνα, 

σταυρὲ πανσεθάσμιε; 

λθηνόγενες πολύαθλε᾽" 

διὸ ὑπὲρ 4uGv δυσώπει τὸν Κύριον. 

β΄. ὥσπερ φοῖνιξ, τὸ πρότερον * dy τῇ 

ἀσκήσει ἀνθήσας, ^ ἐν τοῖς ἀὔλοις πάλιν 
δὲ, ἢ χαθάπερ χέδρος ὑψωθεὶς, διαῖλον x μαρ- 
τύρων Χριστῷ προσῆξας * θείαις σου, μάχαρ, 


1. Ascendens in monlem, 
ut jux procedebas ; 
descendens in cellam, 
filios non repperisli. 
Tum cruci clamavisti, o beate : 
« Ubi filii mei sunt, 
« 0 crux augustissima ! » 
Hiec tu, fortissime Athenogenes: 
ergo pro nobis exora Dominum. 


2. Ut palma, primum ascetico flore cres 
cens, postmodum autem in preeliis ul 
cedrus in sublime ascendens, turbam mar- 
tyrum Christo obtulisti, per tua, o beate, 


διδασχαλίαις, ἢ μεθ᾽ ὧν πίστει σε " τιμῶ-  hortamenta; quibus cum sociis te in fide 
μεν, ἱερομάρτυς, ^ Αθηνόγενες σοφέ, celebramus, sacer marlyr, sapiens Alheno- 
genes. ! | 
PHOTAGOGICA. 


γ΄. Μὴ πτήξας ὁ δεχαριθμος 
χορὸς τῶν ἀθλοφόρων δου 
τὰς ἀπειλὰς τῶν τυράννων; 
Χριστὸν Ocov σε κηρύττει, 
χαθυπομείνας θάνατον, 


LXIV. Sicut compertum cst ex Basilio Magno 
De Sp. Suncto c. 26 BB. t. 1V, p. 62, prisco mclodo 
et martyri Athenogeni veterein hymnum qui ex- 
cidit, tributum fuisse, ita vix dubium quin falso 
eidem ascribatur hymnus vespertinus Φῶς ἰλα- 
ρὸν, de quo nos alias. Colitur Athenogenes die 
Julii XVI, et infra ut melodus invocatur. 

J. Priora trop. accepi ex unico et raro Horol. 
erypt. a. 1677. Primum est juxta modulum τῷ 
Θεῷ ἀπὸ p, Respicit ea quie Metaphrastes relert, 
de morore Atlenogenis ob captos decem ejus 
discipulos : « Advenieus vir Dei in monasteriuin, 
« non inventis fratribus, it in oratorium : flens 
« autem dicebat ei quie illic stabat eruei : « Ubi 
« sunt fratres quos tibi commendavi? Quis con- 
« suetas preces mecum emiltet etc. » Qui acta 
Sollerius dure exagitat, ut quaeque metaphra- 
«tica Bollandistas. Sed hac saltem ex arbitrio 


3. Nihil formidans decuplex 


pugilum tuorum manipulus 
minas tyrannorum, | 

te Christum esse Deum renuntiat, 
sustinens mortem, 


non videntur excogitari, nec parum faciunt ad 
annosam S. crucis venerationem. Quanto magis, 
si, ut quidam volunt, hic martyr esset sc. ll, 
Clementi Alexandrino :qualis. At unum ess 
martyrem sub Diocletiano igne passum doctc 
evincit Sollerius ad Jul. t. 1V, p. 216. Cf. Surius, 
t. IV, p. 223, Colon. 1573. — Ex duobus verbis 
cum abl. pro accus. seriorum opus proditur. 

2. Tacetur 'iterum birmus, quem tamen mul- 
tum accedere putem ad notum τὸν φωστῆρα, cun 
precedenti connecti solitum, — ἐν τοῖς ἄλλοις 
Horol. male. — τρισμάχαρ id. 

J. Ex vat. 1839, f. 128. πρὸς τό Γυναῖχες ἀχου» 
τίσθητε, Caveat lector diligens, ne rarius existi- 
met hoc carmen novem :qualium octosyllabo- 
rum, cujus nullum hactenus exemplaraliud dattà 
est, cum pliotagogica non sint nostri argumenti. 
Post condakia enim et canones in coronidem, ut 


LXV. DE 5. ANDREA CRETENSI. 625 


στρεδλώσεις; πῦρ xai μάστιγας, 
χαθηγητὴν τὸν ἔνδοξον 
Αθηνογένην πλουτήσας, 


T 


μεθ᾽ ὧν σὺν σοὶ βασιλεύει. 
δ΄. Ὑψηγορίαις, πάνσοφε, 

τῶν τερπνῶν σου ἀσμάτων 

τὰ τοῦ Χριστοῦ δραστήρια 

ἐχελάδησας, πάτερ᾽ 

χἀὶ τῶν ἁγίων ἁπάντων 

ἄθλους τὰ xat τοὺς βίους 

μελουργιχῶς χατέστεψας. 

αὖθίς τε ἡμῶν μνημόνενε, 

᾿Αϑηνόγενες μάκαρ. 


dixi, officii matutini incidunt. Sed sexcenta trop. 
ejusdem moduli sive vulgata, sive neglecta, per 
totum annum occurrunt, neque alia in integro 
codice quodam vat. leguntur. 

4. Ibid. πρὸς τό" Τοῖς μαθηταῖς. Non defuit olim 
curiosus lector, qui deoscularetur blandam de 
Virgine cantilenam : Ὅλη σεμνὴ ὑπέραγνος, ὅλη 
ὑπεραγία, quam primam in lucem misit Hymno- 
graphia Eccl. gr., p. 17. Sed hoc tr. nec minus 
frequens quam superius singulis fere diebus est, 
neque inconcinnius, quum alternis similibus ver- 
siculis haud sine venusta varietate contexatur. 
Hic vero demum melodi Athenogenis poemata 
inexpectato lumine collustrantur, cum diserte 
memorentur et carmina de Christi miraculis, et 
martyrum encomia, et sanctorum omnium bio- 
graphica monumenta : qua quidem distinctius 
recensentur, quam ut ludus tantum sit lascivien- 
tis melodiae. Sed quis talia fando unquam audi- 
vit? — Ex duplici porro photagogico, cum alte- 
rum non sit de more theotokion, inferre lubet, 
primum, in hac coronide officii solitos esse usur- 
pari amonissimos modulos, deinde prolixiora 


torturas, ignem et flagella, 
ut qui doctore egregio 
Athenogene ditatus est, 
quibuscum tecum regnat. 

4. Sublimiori loquela, sapientissime, 
tuorum amenorum canticorum, 
quanta Christus effecerit, 
cecinisti, o pater ; 
sanectorumque omnium 
certamina et vitas 
melodicis coronasti encomiis : 
rursus nostri quoque recordare, 
beate Athenogenes. 


fuisse olim hac poematia, quam nunc ex perpe- 
tua lege unicum in clausula ponendi (verbo sit 
venia) ἐξαποστειλάριον. — Quod spectat ad veterem 
hymnum φῶς ἱλαρὸν, adde quod notaverunt cl. viri 
anglicani : « Immo quod adduxit Basilius, ante- 
quam commemoraverat Athenogenem, quem 
aiunt. Clementi Alexandrino σύγχρονον fuisse 
(Smith. Misc. 1, 151), hunc hymnum, dicte doxo- 
logie? testem, ob antiquitatem ejus, idcirco vel 
etiam Athenogene vetustius aut saltem ejusdem 
attatis carmeg videtur habendum esse. Cavius au- 
tem in diss. de libris et off. Gracor. Hist. litt., 
p. 27 baec habet : « Addam quod ante me nota- 
« runt Usserius et Fronto Duczus, gentiles olim 
« talem quamdam formulam usurpasse. Certe 
« teste Varrone, de ling. lat. lib. V, p. 46, Graeci 
« cum lumen affertur, solebant dicere : Φῶς 
« ἀγαθόν. Quid mirum igitur si haberent Chri- 
« stiani quod Gentilibus opponerent, suum 
« nempe Φῶς ἱλαρὸν, in laudem Domini nostri, 
« qui ἀπαύγασμα τῆς δόξης Dei Patris ab Apostolo 
« dicitur. » Heic Routhius in Reliq. sacr, ed. 1], 
t. IV, p. 519, cf. Proleg. nostra art. lil, S 3. 


LXV. 
DE S. ANDREA CRETENSI. 


α΄. Σαλπίσας τρανῶς * τὰ θεῖα μελῳδή- 
ματα, " ἐδείχθης φωστὴρ * τῷ κόσμῳ τη- 


LXV. Ἴσα, cecini, inquit in acrostichide me- 
lodus qui hoc monumentum exegit, parvum qui- 
dem, sed integrum, affabre expolitum, dogmati- 
cum, at post Iconomachos, fort. in Studitarum 

V. 


1. In tuba clare vibrans divinas melo- 
dias, mundo apparuisti jubar longe corus- 


palaestra conditum. Eidem moelodo hoc et duo se- 

quentia facile tribuam. Extat in taurin. f. 126. 
S. Andreas Cretensis colitur die X Julii. 

4, Ibid. πρὸς τό * Τὰ ἄνω, ἦχ. β΄, Proemium so- 
40 


626 


λαυγέστατος, 
Τριάδος, ἀνδρία ὅσιξ, 


* Μὴ παύσῃ πρεσθεύων m 


* τῷ ido λαμπόμενος * rüc 
* ὅθεν πάντες βοῶ- 
μέν σον " τοῦ σω- 
θῆναι ἡμᾶς. 

β΄. ἥλιος ὥφθης τῇ οἰκουμένη, 
στάδος ὡς γίγας, * tí νηδύος τῆς σὲ Ἶ 
χούσης ἐκπορευόμενος, καὶ ἀμαυρῶν πᾶσαν 
γλωτταλγίαν * τῶν Χριστοῦ ἀθετούντων εἰ- 
χόνα θείαν, " xoi τῆς αὐτοῦ " παναγίας μὴ- 
τρὸς. xai πάντων ὁμοῦ ᾿ τῶν πίστει χαὶ 
ἀχηθεία ἢ ἀθλησάντων ἁγίων ἐνδόξων αὐ- 
τοῦ, “ ἡσίων τε χαὶ wpagyüv, * δι᾽ ὧν πίστει 
σε μέλπων; χράζω ἀεί. * Νὴ παύσῃ... 

Y- Σοῦ τὰ διδάγματα τίς ἐξείποι, 
ἱεράρχα Κυρίου, * τῶν K envüv 1 κρηπὶς, ἡ 
ἀνδρέα θεομαχάριστε; * ἤχησας γὰρ καθά- 
περ χιννύρα; xai ἐδί δαξας πάντας διπλοῦν 
τῇ φύσει * σέθειν Χριστὸν, * ὡς Θεόν τε xoi 
ἄνθρωπον τέλειον, * παθόντα μὲν κατὰ σάρ- 
χα, ἴ ἀπαθῇ δὲ θεότητι μείναντα- ἢ διὸ 
φρονοῦντες οὕτως σαφῶς; * ἐπαξίως σε μᾶ- 
ποντες; κράζομεν " * Νὴ παύσῃ... 

δ΄. ἅπασα γλῶττα πρὸς εὐφημίαν * νῦν 
ἡττᾶται, ἀνδρέα, " ἱεράρχα Χριστοῦ, " v 
σῶν λογίων, θεσπέσιε᾿" * ὥσπερ γὰρ M 


* o5 
€x TX- 


TE- 


οὐρανομήκης ἐν τῷ οἴχῳ Κυρίου σαφῶς 
X F^. e X 
ἐδείχθης, " χαρποδοτῶν τοῖς πεινῶσι τὰ 


θεῖα διδάγματα, * xai πάντας ἀναδιβάζων " 

πρὸς τὴν θείαν ἀνάδασιν, ὅσιε᾿ * διὸ χαὶ 
νῦν ἀγαλλόμενοι * ἐπαξίως σε μέλποντες, 
χράζομεν " * Μὴ παύση πρεσδεύων * τοῦ σω- 


θῆναι ἡμᾶς. 


lum editi habent. Ad magnum Andrea cano- 
nem, in quadragesima celebrem, hic et infra 
respicitur. — σαλπίσας pro σαλπίγξας vett. ut notat 
Lobeck, l. 1. 191. 

2. πρὸς τό Τράνωσον. Cf. Ps. XVIII, 5. — τῆς 
σὲ insolito acc. ob rhythm. — τὴν 0. cix T. Haud 
exigua hic memorantur Andre: opera de ss. ima- 
ginibus, ex quibus tamen unum quod sciam su- 
perest tenue fragmentum, sat recenter in lucem 
editum a cl. Boissonade in Anecd. t. IV, p. 471. 





ANEPIGRAPHA. 


cans, luce Triadis luminosum, Andrea sa- 
cer; unde cuncti ad te clamamus : « Ne 
desinas suffragiis tuis nos salvos facere. » 


2. Sol apparuisti orbi, ut gigas e thalamo, 
exiens ab utero genitricis; et obscuravisli 
omnem garrulitatem insultantium sacre 
imagini Christi, ejusque matris sanctissime, 
et omnium simul qui fide et gloriose certa- 
runt, sanctorum ejus et pontificum, per 
quos te in fide canens, exclamo semper : 
Ne desinas... 


3. Quanta docueris, quis enarrabit, pon- 
tifex Domini, Cretensium basis, Andrea 
in Deo beate? Insonuisti enim perinde ac 
cithara, et omnes erudivisti, ut adorent 
Christum in duplici natura, perfectum Deum 
sicut et hominem, patientem in carne, pati 
nescium divinitate; idcirco idem nos sen- 
tientes manifeste, justis te hymnis laudan- 
tes, clamamus : Ne desinas... 

4. Nulla lingua est que non deficiat, si 
tua oracula laudaverit, Andrea, Christi pon- 
tifex, a Deo afflate; sicut enim palma usque 
ad colum sublimis, in domo Domini pa 
lam extitisti, pro fructu inopibus przbens 
tuas divinas doctrinas, omnesque promo- 
vens ad deificam ascensionem, o sancte; 
ideo et nunc gaudentes, merito te canen- 
tes, pangimus : Ne desinas tuis nos suffra- 
giis salvos facere. 


Diem vero expectant, merenturque multa gran- 
dium canonum poemata, quorum Andreas aut 
primus aut inter primos conditor fuit prastan 
tissimus. Plura suo tempore. 

9. ἀπαθῆ τε T. — χράξωμεν bis T. 

ἄς In melodis rara, sed nova non sunt opavo* 
μήχης, χαρποδοτῶν, ἀναδιδάζων, etc., qua sane ma- 
gis Studitis quam cseteris frequentia sunt. — Si 
nihil acrosticho deest sat raro, melodus uno verbo 
oninia eleganter cumulavit : ἦσα, cecint. 


ui, Δ 


imme or 


V LJ 
IDA RA 


621 


LXVI. 
DE S. THEODORO STUDITA. 


α΄. Τὸν ἀσχητικὸν ἢ ἰσάγγελόν τε βίον 
cou τοῖς ἀθλητιχοῖς ἢ ἐφαίδρυνάς σου πάᾶ- 
θεσι, " xai ἀγγέλοις σύσκηνος, " Üsoudxap, 
ὥφθης, Θεόδωρε, * δὺν αὐτοῖς Χριστῷ τῷ 
Θεῷ " πρεσδεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων 
ἡμῶν, 

β΄. Τῶν ἀσχητῶν τὸ ἔχλαμπρον χάλλος, " 
τῆς Χριστοῦ ἐχχλησίας ἢ τὸ ἑδραίωμα, νῦν ἢ 
Θεόδωρον εὐφημήσωμεν * * víoc γὰρ στῦλος 
πυρὸς ἐφάνη, " χαταφλέγων τὰς δόξας αἷρε- 
τιζόντων, * τῶν δὲ πιστῶν " δαδουχῶν τὰς 
ψυχὰς πρὸς πίστιν ὀρθὴν, " εἰς θείαν πόλιν 
τὴν ἄνω, " Ἰσρχὴλ ὥσπερ ἄλλον εἰσήγα- 
γεν * * αὐτῷ συμφώνως βοήσωμεν ἢ Παμμα- 
κάριστε πάτερ, μὴ λάθη Χριστῷ " πρε- 
σθεύων ἀπαύστως... 

Y ὄντως Θεὸν ἐξ ὅλης καρδίας * ἀγα- 
πήσας, παυμάκαρ, " τὸν σταυρόν cou θερ- 
TIT. ἀράμενος ἠχολούθησας, * χύσμην 
μισήσας καὶ τὰ ἐν χόσμῳ, " προσπαθείας 
GX0Xdg τε τὸν νοῦν ἐχσπάσας, " θεῖον εὖ- 
θὺς * χαταγώγιον, πατέρ, τοῦ Πνεύματος δὲ 
ἐδείχθης, ἡἠγλαϊσμένον S ἀρεταῖς, ταπεινώσει 
δὲ μάλιστα * ἦ ἐντεῦθε. χράτος τῶν ἀρετῶν " 
τῇ ἀγάπῃ πλουτήσας ἐκράτεις, Θεῷ " πρεσ- 
βεύων ἀπαύστως... 

δ΄. ὕψωσας βίον τῶν μοναζόντων, " τῶν 
ἐν τοῖς χοινοθίοις, * ἑχυτὸν τεθεικὼς " ὑπό- 
δειγμὰ ἀκραιφνέστατον * " ὑποταγεὶς ἀόκνως 
πουμένι, * εὐπειθείας καρπὸν τὴν ἡγεμονίαν " 
ix τοῦ Θεοῦ * ἐπαξίως λαμῥάνεις σῶν φοι- 
τητῶν᾽ * φανεὶς γὰρ δεξιὸς πάνυ, * τῷ χλεινῷ 


LXVI. Sunt quidem hic et infra multa Studita- 
rum verba, sed deferbuit estus, ingenii impe- 
tus occidit; neque absoluta videntur, cum prz- 
ter melodi nomen, expectetur in aerostichide : 
Τοῦ ταπεινοῦ... Extat in corsin. f. 13. ὁ 

1. πρὸς τό" Τὰ ἄνω, dein τράνωσον, ut supra. 
Tantum procmium in edd. superest. — cov codici 


1. In ascesi vilam angelis similem nobi- 
litasti athletarum &üoloribus, et cosestium 
hospes, in Deo beate "Theodore, visus es 
cum illis coram Christo Deo supplex, eum 
non desinens orare pro omnibus nobis. 


2. Ascetarum fulgens decus, Ecclesie 
Christi firmitatem, Theodorum nunc plausu 
excipiamus ; nova enim columna ignis ap- 
paruit, comburens sententias haereticorum, 
fidelium vero mentes, pretenta face, du- 
cens ad fidem rectam, quos ad deificam 
civitatem supernam, sicut alterum Israel, 
provexit, cui concordi voce clamemus : Bea- 
lissime Pater, ne obliviscaris Christum sine 
fine exorare... 

3. Vere Deum toto corde amans, beatis- 
sime, tuam crucem alacriter tollens, Chri- 
stum secutus es; mundum odio habens et 
mundana, carnisque ab infirmitate mentem 
expediens, divinum statim factus es Spiritus 
receptaculum, o pater, amcne ornatum vir- 
tutibus, maxime humilitate; unde polle- 
bas robore virtutum, charitatis ope ditatus, 
Deum non desinens... 


4. Altius promovisti monachorum vitam 
cenobia inhabitantium, tui ipsius propo- 
nens exemplum sublimissimum; impigre 
enim te pastori subjiciens, obedientim in 
premium accipis a Deo ducatum tuorum 
discipulorum. Fulgens enim gratissimo de- 


add. ante πάθεσι. 

2. ἐχλαμπροχάλλος sic C uno verbo. 

8, τὸ χράτος C. — ἐχράθης C. 

ἁ, ξαυτῶν τεθηχὼς C. — ὑποταγεὶς yàp ἀόχ. τῷ 
σῷ ποιμ, multum abundant in C. — τῶν σῶν o. C. 
— δεξιῶς C. — ὡς στήριγμα ὅρους xa C. — λά- 
θῃς C. 





- "ne 


— 


628 


σου πατρὶ ὑποτίθεσαι, * στήριγμα ὅρου καὶ 
μίμημα, * τῶν βοώντων σοι πάτερ Μὴ 
χάθη ἀεὶ ἢ πρεσθεύων.... 

ε. Τῷ νομοθέτῃ τῷ θεσπεσίῳ Y τῆς 
Χριστοῦ ἐκκλησίας, * Βασιλείω, σοψὲ, * dxo- 
λουθήσας πανάριστα, " πόῤῥω τὰ νόθα τῶν 
ἀσχουμένων, " olov δοῦλον xoi θῆλυ μὴ 
ἔχειν χτῆνος; * βίῳ τῷ σῷ * τὰς αὐτοῦ ὑπο- 
θήχας δεικνύων σαφῶς " * διόπερ δεύτερον 
πάντες " xoi τῷ λόγῳ καὶ τρόπῳ Βασί- 
λεῖον ἢ χατέχομεν, οἱ μονάζοντες, καὶ βοῶ- 
μεν" * Mà λάθη... 

ς΄. ἦθλον ἐν πρώτοις φιλοσοφίας 
xac, ἐκμοχλεύων * ix τῆς μοναδικῆς 
δος ἤθη χοσμότροπα᾽ * ὃν ἂν ἐντεῦθεν 
εὕρηκας, πάτερ, ^ ἀντιπίπτοντα σοι xai 
ἀντιμαχοῦντα, * τὸν σὺν Θεῷ " ἐκχνικήσας 
σὺν πόνοις καὶ θλίψεσι" P πατέρων θείαν, mau 
μάχαρ, * χατορθοῖς πολιτείαν πανάριστον, 
τὰ πάλαι νέα ἀποδεικνὺς, ἢ ἐχμαγεῖον σαυ- 
τὸν θεοείκελον * " πρεσδεύων μὴ λάθη ὑπὲρ 
πάντων ἡμῶν. 


* 
ἤνεγ- 
τοιά- 


5. ὑποθῆχαι, vel ὑποτυπώσεις dicuntur quoque 
regule Theodori quas primus edidit Maius in 


Bibl. nov. PP. t. IV, p. 91 sqq. 
6. τοῦ μοναδικοῦ C. — τριὰς dicitur monastica 


ANEPIGRAPHA. 


core, ab insigni patre prepositus es, ut 
regula: fulcrum et exemplar, clamantium 
ad te pater : Ne desinas... 

5. Legislatorem Ecclesizque Christi doc- 
torem divinum Basilium optime zmulatus, 
o sapiens, longe misisti quze aliena monachis 
sunt, ut servum qualemcumque habere aul 
jumentum femineum, vita tua illius decla- 
rans regulas; alterum Basilium et sermone 
et opere nos idcireo te omnes monachi 
&stimamus, et clamamus : Ne cessa... 


6. Ante omnia obivisti philosophie pa- 
Iestram, ex triplici vita monastica expellens 
mundanas consuetudines; unde si quem 
invenisti obsistentem tibi, pater, et te op- 
pugnantem, vicisti eum, Deo favente, per 
labores et &rumnas; patrum divina insti- 
(uta ad pristinam, o beatissime, normam 
revocasti, antiqua in nova convertens, teque 
verum exhibens exemplar Deo simillimum: 
ne desinas orare pro omnibus nobis. 


vita, sive ob triplex genus anachoretarum, (- 
nobitarum et mixtorum seu μιγάδων, de quibus 
pluries; sive ob triplex votum, cujus tamen for- 
mula ἀποδειχτιχὴ recentior est. — ὃν σὺν Θεῷ C. 


LXVII. 


DE 5. METHODIO PATRIARCHA CP. 


Li EE 5 we ^ * . ΄ 
a. Emi τῆς γῆς ἠγώνισαι, μακάριε, i 
E . Ἃ 23 ͵ θ6ὃ X (4 
xai οὐρανοὺς ^ ἐχληρώσω,͵ Μεθόόδιε, ^ ὡς τρα- 
Led * κω ἐἱ 
νώσας ἐν τοῖς πέρασι " τὴν τῶν εἰκόνων 
* : 
moocxüynoi * " ἐν πόνοις γὰρ xai μόχθοις 


LXVII. Ut liquet ab eleneho operum S. Me- 


thodii, qux? fuse descripsimus inter Jur. eccl. 


Grac. hist. ef monum., t. V, p. 353, 354, multo 
nomine Methodius perünet ad melodos, quorum 
inter veteres ultimus est qui canones iambicos 
sculpserit. Cave ne quadam sermonis similitu- 
dine hic Theodorum Studitam agnoscas, cum XX 
circiter annis ante S. Methiodium obierit. — Cete- 


|. In terra luctatus es, beate, οἱ carlos 
sortitus es, o Methodi, dum asseruisli in 
fines usque imaginum venerationem; in la- 
boribus enim et serumnis supra modum 


rum potius Josephi quam cujusdam Studitze, rna 
gistrum refereuntis, opus habemus, ex faurin. 
f. 116, ad diem XIV Junii, in quo menza nudam 
memoriam S. patriarchae referunt. 

|. πρὸς τό " Τοὺς ἀσφαλεῖς, unde sequitur soli- 
tus hirmus τράνωσον, — διάγειν T. Nonnulla m 
nus coha:rent cum hirmo Romani. De S. Methodil 
agonibus cf. Jur. eccl. 1. l. 


᾿ παν: 


LXVIII. DE S. LEONIDA ET VII VIRGINIBUS. 629 


N 
περισσοτέρως " διάγων, οὐχ ἐπαύσω ἐν παῤ- 
ῥησία ii ἔλέγχων ἀθετοῦντας τὴν εἰκόνα Χρι- 
στοῦ. 
Ι À "S , , * “ 
DB. ᾿Ἀμαρτιῶν μοι λύσιν παράσχου, ΄ τοῦ 
ὑμνῆσαι ἀξίως " τοὺς ἀγῶνας τοὺς “σοὺς, 
Μεθόδις ὦ πανόλόιε " " λάκκῳ βαθεῖ γὰρ σὺ 
, * 
ἐνεόλήθης, ^ ἵνα πρώην ψυχὰς, τὰς κατε- 
* 5 ^s ῳ ET » " 
χωσμένας ^ ἐν τῷ βυθῷ ^ τῆς ἀγνοίας, ἑλχύ- 
* * ΄ H * 
σας πρὸς ἔλλαμψιν ^ τῆς θείας φωτοχυσίας, 
ἐχδιδά ὥς τὴν ὑᾧ * «nv θεί 
ἐχϑιδάξῃς σαφῶς τὴν ὑφήλιον, “ τὴν θείαν 
ὄντως xal ἄῤῥητον " τοῦ Χριστοῦ προσχυ- 
νεῖν ἀνατύπωσιν, " ἐλέγχων... 
! [el , “Ὁ * 
Y- Νὺν καταυγάζει τοὺς ἐν τῷ σχότει 
ς / * € X 
ἡ φωσφόρος σου μνήμη, ὡς ἡμέρα φαιδρὰ, 
L τ P 1 
ἀχλὺν To) σχότους Otóxouca: " φῶς γὰρ 
δογμάτων σου ἀπαστράψας, ^ ἀπενέχρωσας 
πάντας τοὺς ἀθετοῦντας τὴν εὐπρεπῆ 
τῶν εἰκόνων καὶ θείαν προσχύνησιν,͵ ^ ἣν βλέ- 
/ * Ϊ - n θά 
TV χρατυνομένην αννῇῆς τὸ χαθόλου 
M / ^ * 4 
ἠσχύνετο, * Ἰούδας ἄλλος γενόμενος, ^ τὴν 
— T- / * * 
μορφὴν τοῦ Χριστοῦ ἀπωθούμενος ^ ἐλέγ- 
χων... 


2. ὦ add. — ἵνα τὰς πρ. T. 

3. Ἰαννῆς. Alludit melodus ad Joannem, lIco- 
monachorum antesignanum, de quo acerbe et 
contemptim multa scribit Methodius in litteris 


versatus, non cessasti fortiter redarguere 
imaginis Christi contemptores. 


9. Peccatorum veniam concede mihi, ut 
dignetua canam certamina, longe fortunate 
Methodi. In. foveam enim altam ejectus 
fuisti, ut animas in profundo ignorantiz 
sepultas educens ad claritatem divinae 
illustrationis, doceres splendide, ubique sub 
sole colendum esse divinum et ineffabile 
Christi ectypum, redarguens... 


3. Nunc jacentibus in umbra emicat lu- 
cifera tua memoria, ut clara dies, dissipans 
mortis caliginem. Lumen enim tuorum 
dogmatum vibrans ut fulgur, interemisti 
omnes contemptores sacr: ac vénerandse 
religionis erga icones; quam videns con- 
firmatam, tolus erubuit Jannes iste, alter 
Judas, Christi formam despectui habens: 
quem tu fortiter redarguis, imaginis Christi 
contemptorem. 


quas primus integras dedi l.l. p. 356. — Paren- 
thesi possis includere ἣν βλέπων usque ad ἀπω- 
θούμενος. — Tum sepe ephymnia manent sine 
verbo finito suspensa. 





Monitum de S . Leonida et. FII virginibus. 


LXVIII. Laudandus in primis melodus, qualis- 
cumque sit, qui tam sobrie poetico genio indul- 
Sit, ut pedestri fere sermone historicum ageret. 
Inexpectatam enim et copiosam lucem affert in 
illud agmen martyrum et virginum, densis tene- 
bris obsitum, quorum acta, immo nomina, vix 
ad nos pervenerunt. Nullibi, quod sciam, nisi in 
corsinio VII virginum memoria ad diem XI De- 
cembr. recolitur. Sed diebus Januarii XXV, Apri- 
lis X et XVI in fastis graecis et slavicis tumultua- 
rio nominantur ; turbo mirum in modum crescit 
eundo per latina martyrologia, conflatus, ut opi- 
nor, ex Hieronymiano, cujus sibyllina folia dixe- 
ris, ad crucem interpretum, ludibrio ventorum 
exagitata, Dare satis erit solemnem epigraphen, 


quam Bollandiani ad diem XVI Aprilis suo com- 
mentario majusculis litteris prefixerunt : « De 
SS. Callisto, Charisio, Leonide, Christiana, Galla, 
Theodora, Lota, Tertia, Caristo, item Chariessa, 
Nice, Gallena, Nunechia, Basilissa, Cali mm. 
Corinthi in Achaia. » Nostrum non est tantas 
componere lites. Acta vetera pre oculis habuit 
melodus, qui vetustus satis, haud multum a Ro- 
mano recedit. Extat in corsin. f. 24, sub hoc in- 
diculo : Mzv18zzsu6p. τά, χονδάχιον toU ἁγίου μάρτυρος 
Λεωνίδη xai τῶν ζ΄ παρθένων, Ty. y', — Ex his 
vero gratum fiat exordium ad multa sanctarum 
virginum encomia, inde in sequentibus produ- 
cenda; dolendum tamen librarii vitio, ut opinor, 
hic multa videri perturbate et incondite dicta. 


680 


ANEPIGRAPHA. 


LXVIM. 


DE S. LEONIDA ET VII VIRGINIBUS. 


[ e 
α΄. ἢ φαιδρὰ πανήγυρις * τῶν θεοφόρων 
παρθένων * τοῦ Χριστοῦ τὴν γέννησιν 
e^ * * 4 9 
προδιαγράφει δηλοῦσα - " ἄγγελοι “ μετ᾽ εὑ- 
΄ 3 ^ 
φροσύνης * πλέχουσι στέφη᾽ μάρτυρες 
[e] Li ^ * 3, ^ 
χοροστατοῦντες * ὑμνολογοῦσιν * δι᾿ αὐτῶν 
s: * 
γὰρ τελειοῦνται * ἑπτὰ παρθένοι " σὺν Αεω- 
νίδη ὁμοῦ. 
Ι v. ; ὃ M * A A 
B. Τῆς σοφίας δοτὴρ, ^ xat yopmyoc 
- ᾽ “Ὁ Ἂς 
τῆς γνώσεως, * ἀχατάληπτος νοῦς, ^ ἀθυσ- 
σος θείων λέξεων, " βρυτὴρ νοημάτων, 
e^ , * 
λαμπτὴρ τῶν ἐν στο τε; αὐτὸς παράσχου 
λόγον xat ἔννοιαν, ^ ὑμνῆσαι τὸ κρᾶτος σου, 
3 ὡς Ἂς ᾽ 
xai εὐφημῆσαι ^ τοὺς ἀθλοφόρους σου ᾿ 
4 , , * , 
δι’ og xai αὐτὸς " σάρχα ἐφόρεσας, ^ xai ἐκ 
/ * ν τ» 4 ^ 
Παρθένου " σαρχὶ ἐτέχθης, " σταυρὸν xc 
, - € * 
θάνατον capxt * 0f) tv ὑπέμεινας, σωτήρ" 
διὰ σὲ οὖν καὶ οὗτοι " τὸν ἀγῶνα ἐχπλη- 
» PEE ιν - 
ροῦσιν, * ἑπτὰ παρθένοι " σὺν Λεωνίδη ὁμοῦ. 


* 
* 


L4 * e^- * 
Y- ὦτε πᾶσαν τὴν γῆν ἔπλησεν ἡ δυοσ- 
" * , N |X* v 
σέδεια, "^ χνίσσαι τε xai βωμοὶ ^ ἔχραινον 
* AN 
χόσμον ἅπαντα," ἀὴρ ἐμολύνθη, ^ τὸ φῶς 
4 * Ld * ε 
ἐσχοτίσθη " " πολὺς ὁ φύδος, " μέγας ὁ χίν- 
Ἃ , 4 ΄- 
δυνος ᾿ " πιστοὶ ἐδιώχοντο, xai ἠρευνῶντο 
* ^- 
, πόλεις χαὶ ἔρημος, ᾿ σπήλαια πιστῶν 
* , exo T € * 1 
ἀνεοχαλεύοντο 4v οἷς εὑρέθη " xat συνε- 
E 
λήφθη ἦ ὁ Λεωνίδης, καρτερῶν " σὺν πέντε 
. ἃ : - 
ἄλλαις γυναιξίν αἷς χοινῇ συνεισῆλθεν - 
, , Lou ἕν ,* ς 4 Ἂς 
ἐν Κορίνθῳ, τοῦ ἀθλῆσαι ^ ἑπτὰ παρθένοι 
1 / t ^ 
σὺν Λεωνίδῃ ὁμοῦ. 
I Y * ς λ4εν * v» ν 
à. Ὑπαχθεὶς ὁ στεῤῥὸς ἤχθη, φησὶν, 
εἰς Κόρινθον, * xoi ἐδέσμουν αὐτὸν * τρέ- 


4. Πρὸς τό Ἡ παρθένος. — Προδιαγρ. ad vicina 
Christi natalia singulari respectu. — γοροστας 
τοῦντες, p. 037 cf. similia. — Asov(on; C constan- 
ter. — τελειοῦνται de martyribus consummatis no- 
tandum. 

9. πρὸς τό" Τὴν Ἐδέμ. — βρυτὴρ a (piu, facili 

t venusta, sed nova prorsus fabrica, digna Ro- 


1. Hilaris panegyris virginum deifera- 
rum Christi nativitatem pr:vio spectaculo 
renuntiat : angeli cum lsztitia coronas plec- 
tunt; martyres iu ambitu chorum agentes 
hymnos cient, quibus suffragantibus con- 
summantur septem virgines una cum Leo- 
nida. : 

9, Tu sapientie et scientis largitor ma- 
gnificus, tu mens conceptu major, abyssus 
sacrarum dictionum, fons uberrime sa- 
liens cogitatuum, tu jubar caligantium, ipse 
przsta sermonem et intellectum, ad canen- 
dum robur tuum, faustisque vocibus vic- 
tores tuos pugiles salutandum ; pro quibus 
tu quoque carnem suscepisti , et ex Virginein 
carne natus es, carneque crucem et mortem 
sponte obivisti, o salvator : tui ergo etiam 
isti certamen consummarunt, septem vir- 
gines ac simul Leonidas. 

3. Quando omnem tellurem implevit im- 
pietas, tunc mundum universum et nidores 
et are fumigantes infecerunt; aer pollui, 
lux obscurari ; multus pavor, periculum in- 
gens; fideles exagitari, inquiri et urbes et 
deserta, effodique antra, credentium lati- 
bula; inter que inventus et deprebensus 
est Leonidas, fortem se gerens cum quinque 
aliis feminis, quarum socius una introivit 
Corinthum , ut pugnarent septem virgi- 
nes cum Leonida. 

A4. Constrictus vir fortis agebatur, ut fe- 
runt, Corinthum, et vinculis tenebant eum 


mano. — σαρχὶ ter, adversus priscas heereses à 
vetere melodo, ut a Romano θέλων, proficiscitur. 
3. Post tot alios de eodem argumento, nec 
vulgaris neque injucundus Noster est. 
Δ, ὡς στεῤῥῶς C. — Τραγεΐανοπ, C. — De Traja- 
nopoli ac fere de sequentibus silent pauca quit 
ex actis supersunt. — εἰς πόαν τῆς χλόης, ibi clas 


κι 


ἰδὲς 
ἀν 


LXVIII. DE S. LEONIDA ET VII VIRGINIBUS. 631 


, *. * 
χοντα xai προδαίνοντα * 7 ραζανοπόλει, 

x . ἃ 
εἰς πόαν τῆς γλόης, " πρὸς τὸ βραδεῖον 
τῆς ἄνω χλήσεως προθύμως ἐρχόμενον, 
᾿ καὶ * 
ὥστε θαυμάζειν ^ xal καταπλήττεσθαι  mdv- 

»* 4 σφι * 
τας τοὺς À«oUc,  X&i τοὺς φρουροὺς αὐτοῦ, 
xxi δοῦναι χώραν " τοῦ διαδρᾶσαι " xoi 
ἀνελθεῖν χαὶ ἐχφυγεῖν, Y ὅποι δ᾽ ἂν βούληται 
αὐτός " βουληθέντες χαὶ..... " τοῦ στα- 
δίου, ἔνθα ἤθλουν ἢ ἑπτὰ παρθένοι... 

i * *X «4 ΄ 
ξ΄. Τὴν τοιαύτην βουλὴν ὁ Δεωνίδης 
πέφευγεν, " στηριχθεὶς δὲ τὸν νοῦν, " ῥήμασι 
παρεσχεύασεν, T ἀλείφων Toig λόγοις * «ob 
Ἑῤαγγελίου " τὰ τῶν συνάθλων " θεῖα φρο- 
νήματα, " ἀντιπαρατάξασθαι " τῷ δια- 
" φῳ D d Fh * ΓΝ 
δόλῳ καὶ τῇ βουλῇ αὐτοῦ" " ὑπῆρχον 
^v * 4 ’ὔ’ὔ 3 p ξ΄ Α 
λοιπῶν " ἐν τούτων ἀριθμῷ " χόραι μὲν 
δῦ * , « , ó* δ δύ m 
óo " xaÜ' ἡλιχίαν, ^ τὴν δύναμιν αὐτοῦ 
Χριστοῦ i Χάρισσα xai Νουνέχεια * xaT 
ὃν δεδεγμέναι, " προθυμίᾳ συναϑλοῦσιν ἢ 
νοῦν δεδεγμέναι, " προθυμία συναθλοῦσιν 
ἑπτὰ παρθένοι... | 
1 e9 ΕΝ 
ς. Αμα μὲν τοῖς τρισὶν 
πάρεισιν " συναθλοῦσαι στεῤῥῶς, "^ ἄτρεπτον 
τὴν διάνοιαν ἢ ἀεὶ χεκτημέναι, ἢ ἡ Νίχη, 
/ x ε » / * ΝΖ 
Γαλήνη αἱ ἀνενδότως ὕμνους xat δά- 
X0» 5, 7 / * 5 / 
χρυα, " ἀφ᾽ ou συνελήφθησαν, ^ ἀπαύστῳ 
x* , e " 
γλώττῃ " οὐ χατεσίγησαν, ΄ ἕως τοῦ πᾶ- 
ΩΣ * "4 x* 
θεῖν, ἢ Θεὸν δοξάζουσαι- " ἦγε μὲν ταύτας, 

1 P , * 

ὁ Λεωνίδης, * ὁ συνετὸς ὄντως ἀνὴρ, ᾿ καὶ 
πρὸς τὴν τέχνην εὐφυής * ix τοῦ οἴχου ᾿ αὖ- 
τὸς δὲ ἢ παρθενεύει τὰς ὁσίας * ἑπτὰ παρ- 


x* 
ἑτέραι δύο 


θένους... 
’ * € e, 
c [IxpeAdp.Gavev οὖν " ὁ Λεωνίδης ἕω- 
θ * L ..ἁ 0X 09 S x 
ἐν τὰς παρθένους Χριστοῦ, ^ ἐπὶ τὸ χοι- 
/ - * » 
μητήριον ἢ τῶν πρώτων μαρτύρων, " ἀλεί- 
φων ἐκχεῖσε γραφαῖς ταῖς θείαις χαὶ 


sica quedam memoria videtur. — ὅπου C. --- Pen- 
det intercisus v. βουληθέντες xoi..., loco in cod. 
vacuo, nec liquet unde κλάσμα suppleatur. 

9. ἀντιπαρατάξασθαι amplissime, ut in proximo 
melodo p. 640. — ὑπήρλχων δὲ λοιπῶν ἐν ἀριθμῷ 
τούτῳ sic C, paulo obscurius. — δύναμιν αὐτοῦ χριτοῦ 
sic C. ineptissime, ad torquendum interpretem. 
— Χάρι xal Νουνεχία sic C. Χάρισσα ex trop. 8 
emendatur, quod nomen alicubi usurpat Theo- 
dorus Prodromus. 


currentem et properantem usque Traja- 
nopolim, per summa herbe gramina, ut 
alacriter superne attingeret vocationis co- 
ronam : unde mirari omnes populi stupere- 
que ejus custodes, ut locum ei darent ab- 
eundi et fugiendi, quo ipsi luberet, ut qui 
vellent eum quoque [amovere] a stadio, ubi 
certarunt septem virgines una cum Leo- 
nida. 

9. Refugit hujusmodi consilium Leoni- 
das, firmatoque animo, verbis sacris in- 
struxit, et exacuit Evangelii sermonibus 
sacra commilitonum pectora, ut conserta 
acie diabolo ejusque consilio obsisterent. 
Quarum in numero fuerunt dum, tate 
quidem puella, mente vero ipsius Christi 
potestatem adepte, Charissa et Nunechia, 
qui alacriter colluctantur, simul septem 
virgines cum Leonida. 


6. Una cum his tribus, duz adsunt 818 
egregie colluctantes, immota mente semper 
constantes, Nice, Galena; quz ubi compre- 
hense fuerunt, non cessarunt ab hymnis et 
lacrymis, lingua in Deo glorificando non 
silentes, usque dum ultima paterentur. Eas 
instituit Leonidas, vir vere providus et in 
ea arte sponte per se insignis, ul virginea 
integritate florerent septem virgines una 
cum Leonida. 


1. Juxta se ergo Leonidas assumebat ab 
aurora virgines Christi, intra ceemeterium 
priorum martyrum, ac velut in palestra, ac- 
cingebat eas sacris scripturis et hortamen- 


6. Γαλίνη C. — f. χατεσίγασαν, nisi χατασιγᾶν ac- 
tive sumatur. Sed cum tersus melodus ab illa 
ταυτοεπείᾳ refugerit αἱ ἀνενδότως ἀπαύστῳ γλώσσῃ 
o9 χατεσίγησαν, nec placeat ὕμνους καὶ δάχρυα χα- 
τεσιγ. legere praestaret ἀνενδότως ὕμνους ἐπάδουσαι, 
--- ix τοῦ οἴχου audio ut οἰκόθεν sua sponte, suopte 
ingenio. — αὐτῶν δὲ C. — παρθενεύειν C, gravi vul- 
nere in isto v pessime addititio; active autem 
sumitur, ut raro accidit, παρθενεύει, 

7. χοιμητήριον, auro carior brevis versiculus, 


632 

παραινέσεσιν, * διδάσχων τὰ δέοντα " ἕως 
Hy δέ " * e δὲ “- * 

ἂν εἶδεν "dre ἐδέετο" " αἱ δὲ καρτερῶς 


θάρσος ἰλάμθανον, * ἀποσχοποῦσαι " εἰς 
τοὺς προάθλους, " ὧν ταῖς ξασαάνοις xal πλη- 
γαῖς, " ὡς παραδείγμασιν, αὐταῖς ^ Λεωνίδης 
ἐχρῆτο, " xal προτρέπων μὴ ἐκκλίνειν i 
ἑπτὰ παρθένους... 

1- Ἐμμενόντων αὐτῶν " ταῖς προσευ- 
γαῖς πρὸς τὸν AIUTO. * «à παιδίον εὐθὺς " 
Χάρισσα χατενήνεκται " εἰς ὕπνον, un εἶδεν * 
τὸ ἅγιον Πνεῦμα, ἢ ἐξ οὐρανόθεν " κυ τος 
ροῦν, αὐτὴν στηρίζον πρὸς ἄθλησιν. " Καὶ 
στρα θυ ται ἀπὸ τοῦ ἄρχοντος, * xai ἔτι 
αὐτῆς ἀπὸ τοῦ στόματος τὸν λόγον οὕ- 
T6 Ἐ dEnyoopévac, " σὺν Λεωνίδῃ, Mi ny 
θὺς * oí στρατιῶται φθάσαντες, ἢ πρὸς τὸ βῆμα 
χαθεῖλχον ἦ ἡγεμόνι παραδοῦναι " ἑπτὰ παρ- 
0fvous..- 

θ΄. ἰδοὺ δὴ ἅπαντας " 
ἤγαγον * ἄλλας δύο, φησὶν, ἢ ΩΣ pe χή- 
ραν ἔντιμον, ^ Tf τῇ χλήσει Καλλίδα, ἢ τὴν δὲ 
Θεοδώραν, m ἀχμῆ ἀνθοῦσαν, di n τῇ νεότητι 
αὐτῆς " τὸ χάλλος αὐξάνουσαν * ἢ ἡ δὲ ὁ ὑπῆρ- 
* παρθένος ἄφθορος" * χαλὸν γὰρ εἰπεῖν x 


συγκατασχόντες, 


γεν 
ταύτης διήγημα" " πρὶν ἐφειμένη ^ τῇ παρ. 
θενεία, * τότ᾽ iu πλήρωσεν αὐτὴν * διὰ βα- 


σάνου ἀνοχῆς ᾿ " ὅθεν ταύτῃ συνέθη * Non 
* 
παρθένοις συναθλῆσαι," ἑπτὰ παρθένοις * σὺν 
Δεωνίδη ὁμοῦ. 


in quo parthenopzon juxta martyrum sepul- 
chreta inter hymnos et parwneses instruitur, ut 
quondam et eodem fere tempore, in agro Verano 
juxta Urbem florebant Romane virgines. — προ- 
ἄθλους C, nec displicet, cum προαθλεῖν cleganter 
Asterius habeat, ac recipiatur σύναθλος a συναθλεῖν. 
— τὰς βασάνους xal πληγὰς τοῖς zapao. αὐτοῦ C. 

8. xp. Χριστὸν C. — Χάρησα C. — νικηφοροῦν, Quid 
si puellae dormitanti faverit pictura columbae vixz- 
φορούσης, hypogeo allita trajanopolitano, qua to- 
ties in romanis martyriis usquedum affulget? — 
τοῦ λόγου C. — oi στρατιῶται bis positum, voxque 
adeo pedestris repetita inter sermonis flosculos, 


ANEPIGRAPHA. 


tis, docens qui oportuit, donec actum vi- 
deret quod deprecabatur. llle vero fortes 
animos sumebant, aspicientes in anteriores 
pugiles, quorum suppliciis et plagis Leoni- 
das, tamquam exemplis, utebatur, excitans 
eas, ne declinarent septem virgines magis 
quam Leonidas. 

8. Dum perseverant in orationibus ad 
Christum, ecce puellula Charissa subito 
corripitur somno, videtque sanctum Spiri- 
tum de coelo delapsum, coronam victoris 
ferentem, ipsique robur addentem ad cer- 
tandum. Et milites, dum adhuc puella ab 
ore suo somnium interpretaretur, jubente 
magistratu, militari impetu properantes, 
eas una cum Leonida traxerunt ad presidis 
tribunal, ut traderentur septem virgines si- 
mul cum Leonida. 

9. En vero dum omnes cogerent, alias 
exagobant duas, ut fertur, unam venerabi- 
lem viduam, nomine Callida, alteram Theo- 
doram, venustate florentem et tenera :tatc 
formosiorem : hac vero virgo candida (pul- 
chrum est ejus enarrare exitum) jam or- 
nari se virginitate non satis habuit, quin 
per cruciatus palam eam explicaret; illi 
ergo contigit una cum virginibus colluctari, 
septem scilicet virginibus cum Leonida. 


corruptelam in C male dissimulat. 

9. ἰδοὺ δὴ τοὺς πάντας C, contra melodiam. — 
Καλλίδα, que in bollandiano lemmate, mutato 
sexu, fit Callisto f. et Caristo. — τῷ κάλλ, αὐξάν, C. 
— Oy. ἐφιεμένην τῇ m. οὐκ ἐξεπλ. C. — ὅθεν ταὐ- 


τὰς C. — Vix non erit classica αυδοάδηι affectatio 


in nomine heroico Leonida, toties inter ultimos 
plausus resonante. Tum ut alia omittam, duplex 
elegantia attica est, c palestra sumpta, in di- 
ctione ἀλείφειν, bis in trop. 5 et 7 inserta. Ut 
enim athleta luctaturi ἀλείφονται πρὸς τοὺς ἀγῶνας, 


sic VII virginum pectora verbis sacris tncifanfur 


et unguntur. 





633 


LXIX. 
DE SS. TIMOTHEO ET MAURA MM. 


| p / * 55» / 
&. 'Γοὺς πολυτρόπους αἰχισμοὺς ἐνεγχόν- 
E I s 7 4 ^v 
τες, — καὶ τοὺς στεφάνους ἐχ Θεοῦ εἰληφό- 
* t UI σῷ Σ 
τες, ^ ὑπὲρ ἡμῶν πρεσδεύσατε, μαχάριοι, 
μνήμην τὴν πανέορτον " τὴν ὑμῶν ἐχτε- 
. RN : 
λούντων, * μέγιστε Τιμόθεε, " τῷ Χριστῷ, 
M “ “ ? ^w 
σὺν τῇ Μαύρα, " τοῦ εἰρηνεῦσαι πόλιν καὶ 
, * , 4 4 M * ^ 3 
λαὸν * " αὐτός ἐστι γὰρ πιστῶν τὸ χρα- 
ταίωμα. 
; Η 
β΄, Τὴν τῶν λειψάνων σου σορὸν " καὶ 
θήκην τὴν ἁγίαν C ὑμνῶ, xal μεγαλύνω 
X*— e£ e 7 
τοὺς πόνους χαὶ τοὺς αὔλους, “ οὕσπερ ὑπέ- 
ΗΝ e NI Li 
στῆς χαρτερῶς * ὅθεν δυσωπῶ Gs, * gks 
λέωσαι xau.ot lá Χριστὸν τὸν ἀαθλοθέτην σου, 
τοῦ παρασχεῖν μοι λόγον ἐν χάριτι, * tva 
1 ͵ * D ze € νὼ 
ἐξισγύσω σοὺς ἀγῶνας εὐφημῆσαι" ^ εὐλο- 
ἧς X 35.5 » ᾽ / * ὃ / 
γως γὰρ ^ οὐδεὶς ἐν ἀνθρώποις υνήσεται 


^^ , * m " - 
ὑμνεῖν * rà σὰς ἀριστείας, ^ πῶς εἰσῆλθες 
^ - * 
ἀνδρικῶς " ἐν τῷ σταδίῳ, ^ φρένας χαμερ- 


πεῖς Ἐ ἐλέγξας τὰς τοῦ τυράννου " * ἔστι Θεὸς 
γὰρ * πιστῶν τὸ χραταίωμα, 
γ΄. Οὐχ ἔστιν ὅλως ἐξειπεῖν 
σου, παυυιάχαρ, * xüc ἔστης ἐν σταδίῳ ἢ ἐν 
νέα ἡλικίᾳ, " ἔλέγχων τούς σου δυσμενεῖς " S 
ὅθεν σου τὸ θράσος 2i ἐχθαυιούμενοι, δεινῶς ἢ 
πρὸς θυμὸν ἐξεμάνησαν, ^ καὶ τύπτοντες 
ἠρώτουν τοῦ θύειν σε Ἐλίθοις ἀναισθήτοις. - 
* αὐτὸς δὲ οὖν ἢ 


ΞΕ , 
TX τέρα 


τεχνουργήμασι δαιμόνων . 
, Xx φῳ ? - * 

ἵστασο ἀτρέυας, βοῶν * Év οὐρανοῖς 

4 ' ) 3 * 

ἐστὶν ὁ Θεός μου, " τούτῳ θύω, xat εὐχὰς 


LXIX. Sensim delabimur ad seriora, et veni- 
mus, opiuor, ad Josephum, placido puroque 
adhuc amne fluentem, scd inter humiles valles, 
non sensu, sed estu χαμερπῆ. Piget vero mancam 
esse poematis partem S. Maura reservatam, quz 
post XX dies nuptiarum, cum sponso ad certa- 
mina cucurrit, atque atrocem necem una cum 
celesti thalamo commutavit. 

1. In taurin. f. 107, ἦχ. 9', πρὸς τό" Ὃ ὑψωθείς, 
vid. supra p. 77. Omisere omnes edd. ven. hoc 


1. Sexcentos cruciatus sustinentes, coro- 
nasque a Deo adepti, pro nobis solemnissi- 
mam agentibus memoriam vestram, o beati, 
maxime Timothee una cum Maura, depre- 
camini Christum, ut in pace statuat urbem 
et populum : ipse enim est fidelium potens 
auxilium. 


2, Feretrum tuarum exuviarum et arcam 
sacratam cano, et simul magnifico labores 
et certamina quae fortiter sustinuisli ; unde, 
precor te, propitium mihi redde Christum, 
iui przlii arbitrum, ut det mihi gratiz ser- 
monem, unde valeam tuos agones referre ; 
decenter enim nemo hominum valebit hym- 
nis quare tua facinora, quo nempe vigore 
stadium ingrediaris, redarguens tyranni 
sensus humi repentes : Deus enim est cre- 
dentium robur. 


3. Nullo prorsus modo dicere fas est, bea- 
tissime, tua mire gesta, quomodo steteris in 
stadio, adhuc juventute recens, confutans 
perversos;undetuam constantiam demirati, 
valde exarsere, et verberando urgebant te 
ad immolandum saxis inanimis, demonum 
opificiis. Tu vero stetisti intrepidus, cla- 
mans : « ]n calis est Deus meus, ipsi sacri- 
« fico et voveo, ipsi promptus offero cor- 


proemium, quod tamen insertum est in veneti 
Horologii menologion, ad diem III maii. — 7:96. 
πρὸς Κύριον μ. τ, πανίερον edd. — Τιμ. καὶ ἀοίδιμε 
Νιαῦρα, ib. — αὐτὸς γάρ ἐστι ib. I. 

2. πρὸς t6 Τῇ γαλιλαίχ, p. 16. — Χριστῷ τῷ 
ἀθλοθέτη T. — τοὺς dy. T. --- τὰ τοῦ tup. θεὸς 
γὰρ T. 

8. τὰ γέρα sic T, sed vix non pro attico τέρα, nisi 
mavis γέρα, praemia. — καὶ om. T. f. τύπτ. ἐχρότουν ὕ 
— πρὸς χόλον acc. requirit, — τεχνουργήματα T. 


634 ANEPIGRAPHA. 


τούτῳ προσφέρω ^ σῶμα καὶ ψυχὴν * προ- 
θύμως, ἀεὶ xai ψάλλω * Ecc Χριστὸς γὰρ... 
à. Νυμφῶνα τὸν ἐν οὐρανοῖς " ποθήσας, 
ἀθλοφόρε, " οὐκ ἔθελξέ σε πόθος T γονέων 
καὶ συζύγου, * οὐ φίλων, οὔτε συγγενῶν 
ὅλον γὰρ τὸ ὄμμα * ἀτενίζων ἐν Χριστῷ, ἢ 
αὐτῷ καὶ ἠχολούθησας . " Ov οὗ καὶ τὰς 
βασάνους ὑπέμεινας, " στέρησιν ὀμμάτων, ἢ 
τοῦ πυρός τε καταφλέξεις, βουνεύρων τε 
σφοδρῶν τὰς ἐπάρσεις, ^ αἱμάτων ὀχετοῖς 
σοῦ τῶν μακαρίων * χαταχλύζων τοὺς ναοὺς ἢ 
τοὺς τῶν εἰδώλων, ἢ φρένας χαμερπεῖς * dx- 
πλήττων τὰς τῶν τυράννων" * ἔστι γὰρ Χοι- 


στὸς " πιστῶν τὸ χραταίωμα, 


« pus et animam, semperque psallo : Chris- 
« tus est... » 

4. Ad thalamum coelestem anhelans, vic- 
toriose vir, te non illexit amor parentum el 
uxoris, neque amicorum aut propinquorum; 
totum enim oculum figens in Christo, ip- 
sum porro secutus 68. Ideo cruciatus tu- 
listi, oculorum amissionem, ignis incendia, 
nervorum vehementium lanienas, beati tui 
sanguinis rivis submergens templa idolo- 
rum, stupidos effecisti sensus tyranni humi 
repentes : Christus enim est potens creden- 
tium robur. 


4. ποθήσας nom. absol. — ἐπάλξεις αἷμ. οἰχέτους T, solita incuria ac sensu perverso. 


LXX. 
DE S. MARINA. 


l^ 3x3 - ὡς MORS 
α΄. Στεῤῥῶς τὴν ψυχὴν, ^ Magtva, χκαθο- 
^ * , A δὲ “Ὁ * M δ 
πλισθεῖσα, αὐτὴ δὲ σαφῶς τὸν ὀόλιον 
χατέτρωσας, ἢ xai Χριστῷ προσέφερες, * παν- 
ὄλθιε, πλοῦτον ἀσύλητον " σεαυτὴν, βοῶσα 
αὐτῷ * " Σὲ μόνον, σωτήρ μου, ἐπεπόθησα. 
! , e ς L4 ἀκ 
β. Νύρον εὐῶδες ὑπάρχων, Λόγε, Hus 
ρισόν μου τὰς φρένας (μύρον γὰρ ἡ Γραφὴ 
“ Ἀο » , 
σαφῶς σε ὑπεξεφήνατο), ἵνα εὐφήμως ἐγκω- 
μιάσαι ἢ ἐξισχύσω ΝΙαρίναν τὴν ἀθλοφόρον, " 
ἵνα αὐτὴν, " ὡς θυσίαν ϑεχτὴν, προσχομίσω 
ἀεὶ, " συννόμῳ τῷ μαῤτύριῳ * ὡς χαλῶς τὸν 
ἀγῶνα τελέσασαν * ^ αὐτῆς γὰρ ὄντως ἡ δύ- 
γαμις * σὺ ὑπάρχεις, πρὸς ὃν καὶ ἀνέχραγε" " 
Σὲ μόνον... 
! Á LÀ δ ’ὔ ΝΜ * 
y. ἈΑπασα γῆ φαιδρύνεται ὄντως ᾿ σή- 
* 
μδϑρον; ὑμνῳδίαις, * ὦ Ναρίνα σεπτὴ, " τὴν 


LXX. Ad hoc epithalamium reducem habere 
videmur Theodorum, quem plura, si quis altera 
ejus poemata evolverit, sat aperte produnt. Ex- 
tant in corsin. f. 134 : μνηνὶ ἰουλίῳ ιζ΄, xovó, τῆς 
ἁγίας Μαρίνας. Quae colitur die XVII Jul. 

4. πρὸς τό" Τὰ ἄνω, ἦχ. β΄.--Μαρίνα, sic cod. con- 
stanter; apud Suidam f. alibi Μαρῖνα, quod no- 
men in acrostichide aperte includebatur. — Series 


4. Forli armatura, o Marina, animam 
corroborans, per te palam perfidum hostem 
confodisti, et te ipsam Christo obtulisti, o 
fortunata multum, opes a nemine violatas, 
illi clamans : « Te unum, salvator, adamavi.» 

2. Tu unguentum suave, o Verbum, unge 
sensus meos (odor fragrans enim tu mani- 
feste in scriptura ostenderis), ut fausto 
plausu laudare valeam Marinam ovaniem 
athletam, unde illam ut hostiam acceptam 
semper habeas, ut qua rite peracto mar- 
tyrio, bonum prelium exsecuta est; ipsius 
enim tu vere virtus es, cui clamavit : Te so- 
Jum, salvator, in deliciis habui. ' 

3. Omnis terra exultat hodie, dum hym- 
nis, veneranda Marina, festivam tuam reco 


exposcit χαθωπλίσθης σου, vel" αὐτή τε, dein rhyth- 
mus, invitis grammaticis, suaderet πανολθία. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον. --- ὑπεφήνατο C. Theodoro 
non est insueta emendatio nostra. — post αὐτῆς 
add. γάρ. 

3. σὲ ante ἐπόθησα add. — τῷ om. yp. ἀνεχραύ- 
γαζες καὶ ὀξείᾳ σπουδῇ κατοπίσω C, pergit idem tU- 
multus τοῦ θανεῖν ἢ γὰρ ζῆσαι. 


- - ἅν 





LXX. DE S. MARINA. 635 


μνήμην σου ἑορτάζουσα * " σὲ γὰρ ἔλάμπρυνε 
παραδόξως «ἢ ὁ ὡραῖος νυμφίος σου, ὃν πο- 
θοῦσα * ἢ Πίστει θερμῇ " καὶ προθύμῳ ψυχῇ 
μου Gà ἐπόθησα, ^ τῷ Χριστῷ ἀναχραυγά- 
ζεις, " xai ὀξὺ σπεύδομαι χατοπίσω σου, ' 
τῷ σῷ φλεχθεῖσα νῦν ἔρωτι" " τὸ θανεῖν 
γὰρ ἢ ζῆσαι προέχρινα᾽ * ct μόνον... 

à. Ρήματα ἔργοις ἐπιχυροῦσα, * [Iveó- 
ματι τῷ ἁγίῳ " καὶ εὐχῇ ἑαυτὴν, ἢ Magivas 
κατοχυρώσασα, " ὅθεν τῷ κάλλει τοῦ σοῦ 


προσώπου τῆς ψυχῆς ἐσέμνυνας τὴν 
ἀχτῖνα. * ὃ χατιδὼν " ὁ δεινὸς xai παρά- 


φρων Ολύέδριος, " προσήγετο χολακείαις, " 
ἀπατῇσαί σε δῆθεν οἰόμενος " ᾿ ἠσχύνθη οὖν 
ὁ μισόχαλος, " τῷ Κυρίῳ αὐτὴ γὰρ ἐχραύ- 
γαζες 38 μόνον... 

€. Εΐξας οὐδ᾽ ὅλως ταῖς συμβουλίαις ὡ 
τοῦ ἀνόμου τυράννου, " ὡμολόγησας δὲ ἢ 
ἐν παῤῥησίᾳ τὸν Κύριον" " πᾶσαν τὴν σὴν 
γὰρ ἔφεσιν, κόρη, * dv αὐτῷ ἐσχηχυῖα, πολ- 
λὰς βασάνους " σώφρονι νῷ " λογισμῷ τε 
στεῤῥῷ καθυπέμεινας, " ἀνδρεία τε καὶ συνέ- 
σει * τὴν χαρδίαν εὐθύμως στομώσασα, 
στεῤῥὸν τὸ φρόνημα ἔδειξας " " διὸ δὴ καὶ 
προθύμως ἀνέκραζες " " Σὲ μόνον... 

ς΄. τῆς ἀφάτου κηδεμονίας * κοῦ 
Θεοῦ χαὶ σωτῆρος, * ὅτι πλούσιος ὧν ἢ ἑχὼν 
πτωχεῦσαι ἠνέσχετο! " ποίοις οὖν χείλεσι 
προσενέγχω " ixeciay τῶ οὕτω τετιμηχότι ἢ 
φύσιν ἐμὴν, * τὴν σαθρὰν x«i εἰς γῆν ava- 
λύουσαν ; ἢ ἀλλ᾽ ὅμως οἷάπερ χαίρων, " σὲ 
ἐξαιτούμενον μὴ παρίδης με, * εἰ χαὶ πολ- 
λοῖς συνέχομαι πταίσμασιν. ^ ἀλλὰ φεῖσαι 
λιταῖς τῆς τεχούσης σε. " Σὲ μόνον, σωτήρ 
μου, ἐπεπόθησα. 


&. cov σεμνύνας C. Impedita fluerent, si legeris : 
ἔνθεν τὸ κάλλος τ. o. ng. τ. ψ. ἐσέμνυνες τῇ ἀχτῖνι, sic 
fere vertimus. 


lit memoriam : te enim insueto more exor- 
navit formosus sponsus tuus, cui clamabas : 
« Te ardenti fide diligens, et alacri anima 
«impetu exardescens, post te prompta 
« cucurri, tuo succensa amore; mori po- 
« tius elegi quam vivere : te solum, salva- 
« tor, adamavi. » 

A. Verba factis confirmans, temet in Spi- 
ritu sancto et oratione, o Marina, commu- 
niens, ecce pre vultus tui venustate, plus 
anima tue radio fulgebas. Quod videns 
sevus et demens Olybrius, enixus est mol- 
libus te verbis decipere. In quo consilio pu- 
defactus est boni osor; Domino enim cla- 
mabas : Te solum... 


5. Cedere nullis voluisti snasionibus iniqui 
tyranni, sed confessa es firmiter Dominum; 
omne studium tuum, o puella, in illo repo- 
nens, multa tormenta cum pudico fortique 
animo exantlavisti, casto proposito virilique 
consilio cor tuum, ut aciem ferri, exacuens, 
intrepidam exeruisti mentem; idcirco ar- 
denter clamabas : Te solum... 


6. O Dei et salvatoris ineffabilis bonitas, 
qui quum dives esset, pauper sponte factus 
est! Quibus ergo labris offeram illi suppli- 
cia vota, qui tanto honore naturam nobili- 
tavit meam, feedam et in pulverem dilap- 
sam? Verumtamen ea, quzcumque sunt, 
grata habens, ne despicias me orantem, 
etsi multis impediar peccatis, sed parce per 
preces tuz genitricis. Te solum, o salvator, 
habui in deliciis. 


6. σὲ add. ante ἐξαιτ, — εἰ xai videtur abun- 
dare. 


636 ANEPIGRAPHA. 


LXXI. 
DE S. THECLA. 


α΄. (OO Θέκλαν δείξας πρωτομάρτυρα 

ἐν γυναιξὶν, 

ὡς xai στέφανον ἐχλάμιποντα 
ἐν ἀθληταῖς, 

τῇ ἀφάτῳ εὐσπλαγχνία σου 
οἰχτείρησον ἡμᾶς᾽ 

τὴν μὲν θῆρες ἄγριοι 
οὐκ ἐπτόησαν, 

τὴν δὲ λίθοι οὐκ ἔτρωσαν * 

αὐτὸς γὰρ παρέσχες ἰσχύν. 

ὁ Θέκλαν δοξάσας, 

Χριστὲ, σῶσον ἡμᾶς. 


β΄, Θεὸν ἡμεῖς πρόδρομον τοῦ λόγον, si 
δεῦτε, πιστοὶ, ἀσμένως ^ ποιησώμεθα νῦν, 
Θέχλης τῆς πρωτουάρτυρος " παγχύσμιον 
μνήμην ἐπιτελοῦντες" ^ σὺν ἡμῖν γὰρ ἀεὶ 
γοητῶς χορεύει, * xal μυστιχῶς P ἁγιά- 
ζουσα, πᾶντας προτρέπεται is Χριστὸν μεγα- 
λῦναι ἀπαύστως, ἦ τὸν αὐτῆς ἐραστὴν καὶ 
διδάσκαλον, " κράζουσα " Δεῦτε γενώμεθα i 
υἱοὶ τοῦ φωτὸς, ἵνα συμψάλλωμεν " * ὁ Θέ- 
χλαν... 

Y- ἔχουσα Θέχλα Χριστὸν ἀπαύστως, T 
τοῦ ἐπὶ γῆς ἐραστοῦ * xoi νυμφίου φθαρ- 
τοῦ ἢ ἀνδρείως κατεφρόνησε, 3 
ἡδέων τῶν ἐν τῷ βίῳ, * xal λοιπὸν ἀνενδό- 
* xa πρὸς αὐτὸν * 


Νυμφίε 


χαὶ πάντων 


* N *? / 
τως αὐτὸν ἐπόθει, 
χαυχωμένη ἐτρέπετο λέγουσα : 


LXXI. Thecle nomen, sed tacito melodo, acro- 
stichis refert, opusque praestat et cum mosquen- 
sibus conferre, et cum lacero fragmento inter 
Josephi carmina n. 1X inserto. Extat in cod. cry- 
ptof. A, 3, ex corsinio, nunc lacero, olim, ut vi- 
detur, rescriptum. Nec poeta latet, si fuerit The- 
cla, certe inter elegantes sec. IX melodos com- 
putanda. 

4. Prooemium est αὐτόμελον et rarissimum, nu- 
mero autem undecimum ea inter qua eidem hir- 
mo τράνωσον aptantur. Nota binos versus. 


4. Tu qui Theclam protomartyrem 
inter mulieres ostendisti, 
veluti coruscam coronam 
inler athletas, 
ineffabili tua clementia 
miserere nosíri : 
truces illam belluze 
non terruere, 
sed nec vulneraverunt lapides ; 
tu enim ipse vires addidisti. 
Qui 'Theclam effecisti gloriosam, 
Christe, salva nos. 


2. Deum sermonis nostri ducem previum, 
heus! fideles, ultro adhibeamus nunc, famo- 
sissimam Thecla protomartyris memoriam 
celebraturi: nobiscum enim invisibili mentis 
concentu chorum agit, sancteque provocat 
omnes ad Christumsine fine magnificandum, 
amatorem suum et magistrum, clamans: 
« Venite, filii simus lucis, ut una psallamus: 
«Qui Theclam... » 


3. Cum Thecla Christum continuo possi- 
deret, viriliter sprevit terrenum amatorem 
caducumque sponsum et omnes vite volup- 
tates: ipsumque Christum haud remisse 
diligebat, sed ad eum exultans ac super- 
biens tendebat, aiens : « Sponse mi intami- 


2. Post multas hujus moduli varietates nunc 
primum v. 4 in tribus trop. octosyllabus fit, 
quamvis unius syllabz;e emendatio bis obvia pro 
stet. Immo v. 3 videtur exire in oxytonum ἀσμέ- 
νως, πιστοὶ: cum primo enim duo seqq. trop. con 
sentiunt, — παγκόσμιον mendosum videtur, rhy th- 
mus exposcit σεπτὴν τ. p. aut quid simile. — aul 
Χριστὸν monosyllab. est, aut μεγαλῦναι COETCÉD" 
dum in brevius δοξάσαι. — cf. Cosme in eodem 
hirmo varietates, p. 527. 

3. ἑτέρπετο cT; — νυμφίε μον codd. 


"X" Oh AR τ 


ΧΧΊΙ, DE S. 


ἄφθαρτε Λόγε, " σὲ ποθῶ, σὲ ζητῶ, σὲ ἀσπά- 
ζομαι, " σὺν σοὶ ᾿σταυροῦμαι xal θάπτο- 
μαι" Ἐ μὴ παρίδης με, μόνε ἀθάνατε᾽ ἢ ὁ 
Θέχλαν... 
δ΄. Καταυγασθεῖσα Θέκλα τὴν φρένα ἢ 
ἐχ τῆς ἀγάπης Θεοῦ, * χατατρυφᾷ λοιπὸν ἢ 
λόγου Θεοῦ ἀκόρεστον, " ἐν μέσῳ πάντων 
πορευομένη * xai πασῶν νεανίδων αὐτῆς οἱ- 
χίας * * ἴθυνεν οὖν * πρὸς Θεὸν ἀποῦλέ- 
πεῖν ἀέννχον, " τὸ ὄμμα δ᾽ ἄρασα ἄνω, " 
ἀχοήν τε xai ὄσφρησιν ὥξυνεν, " ἀγνεύειν ἀεὶ 
ἐκδιδάσκουσα * ἑαυτὴν τῷ Θεῷ ἐν τοῖς μέ- 
λεσιν" " ὁ Θέχλαν δοξάσας, Χοιστὲ, σῶσον 
ἡμᾶς 
4. χατατρ. Ps. XXXVI, 4. — - τῶν νεαν. πασῶν ταύτης 
ἐπὶ τῆς οἰχίας, tum ἀεννάως cr. — ὄφρησιν. Cf. ane- 


ANASTASIA. 631 


«nate Verbum, te amo, te quiero, te 
« osculor, tecum in cruce pendeo et simul 
« sepelior, ne me derelinquas, tu solus im- 
« mortalis. » Qui Theclam... 

4. Thecla, sensibus collustrala divina ex 
charitate, demum verbo Dei, famelica sem- 
per, vescebatur; in medio omnium ambula- 
bat, cincta cunctis domus sus virginibus. 
Recta ergo semita abiit ad Deum, sine inter- 
missione contemplandum; oculum vero 
sursum attollens, auditumque et odoratum 
exacuit, discens puram se semper exhibcre 
Deo in membris suis. Qui Theclam fecisti 
gloriosam, salva nos. 


pigr. XXV, trop. ultim. — μέλεσιν. Paul. ad Rom.VI, 
19 etc. neque enim de canticis cogitandum. 


LXXII. 
DE 5. ANASTASIA. 


α΄. ἢ ἀθλοφόρος σήμερον 
τὸν πτερνιστὴν τὸν τῆς Εὔας 
χαθελοῦσα ἔχτεινεν 
ὅλῳ τῆς πίστεως δρόμῳ" 
τύραννοι 
ὑετὰ βασάνων 
πληροφοροῦσιν 


1. Virgo, athleta vielrix, hodic eum 
qui calcavit Evam, dejicit, occidit, totum 
fidei cursum emensa : tyranni cum ponis 
clariorem faciunt; angeli cum palmis agunt 


LXXH. Ecce tibi Romanus, aut unus aurez 
statis melodus, qui nobili virgini Romane 
hymnum obtulit, haud dicam venusino vel parthe- 
nopeo vate dignum, sed Prudentii περιστεφάνῳ vel 
ambrosianis eequiparandum. Antistrophen enim 
expendis? Limata est, concinna, concentibus ve- 
nusta, Exordium aggrediaris? Primo incessu 
divinum quid patuit. Stropham alteram attingis? 
Pergere vis. Ultima tenes? Tam pauea euperesse 
gemis. Ubi enim zdes et penetralia, quorum 
&iria vix patuere? Quae fortasse per gran- 
díusculas lineas licuit olim prospicere procul ex- 
tensa ab illa aerostichide TOY ταπεινοῦ "Poyavoi 


4 
ἀγγέλοι 
μετὰ βραθείων 
δορυφοροῦσιν . 
δι᾽ αὐτὴν οὖν ἡμᾶς σῶσον, 
σωτὴρ τοῦ χόσμου, 
ς N Li / 
ὁ ἐπὶ πάντων Θεός. 
! ^. " - 
D. Τοῦ σωτῆρος ἡμῶν 


satellites. Nos ergo peream fac salvos, ser- 
vator mundi, super omnia Deus. 

2. Salvatorem divinitus suscepturum car- 
nem nostram, tam manifeste lIsaias divino 


αἶνος καὶ ὁ ψαλμός, Nostra supersunt in unico 
quem sciam cod. corsinio f. 33, cum epigraphe : 
Μηνὶ δεχέμόρ. χβ' τῆς ἁγίας μάρτυρος "Avaotaolas. 
χονδάχιον ἦχ. γ΄, Menimis editis ne unum quidem 
verbum accessit; tantum habet duo trop. priora 
cryptoferrat Δ. a 4. 

1. lbid. πρὸς τό" 'H παρθένος, p. 1, quae praestat 
etiam in minimis inter se conferre, ut idem 
utriusque opifex agnoscatur. Ab initio tamen 
aut  expunxeris insolito hiatu, aut v. abundabit. 
--- δωροφοροῦσιν C, f. bene et recipiendum , sed 
item statim refricabitur δῶρα προσφέρουσι, 

2. τῷ ἐν ἀνθρώποις C, more presso Romani, 


638 
σὴν θείαν ἐνανθρώπησιν 
Ἡσαΐας σαφῶς 
θεολογήσας δείκνυσιν, 
χαθάπερ χαὶ Παῦλος 
ὁ ἱερυφαντης ' 
εἰς γῆν ἐξῆλθε 
πᾶσαν τὸ κήρυγμα 
νυνὶ τὸ οὐράνιον, 
xal καρποφόρον 
ταύτην ἀνέδειξε " 
τῷ ἐν οὐρανοῖς 
δῶρα προσφέρουσιν 
ἁγίων πλήθη, 
μαρτύρων στίφη᾽ 
αἱ πατριαὶ γὰρ τῶν ἐθνῶν 
πᾶσαι προσχυνοῦσιν αὐτῷ" 
ἐγχαλλώπισμα πέλει 
ἡ σεπτὴ Àvaocacia, 
σωτὴρ τοῦ χόσμου, 
ὁ ἐπὶ πάντων Θεός. 

y Ὀδηγὸς τῶν πιστῶν 
γέγονεν ἡ θεόχλητος, 
χαὶ καθάπερ Μωσῆς 
τοῖς ἐν Αἰγύπτῳ πρότερον᾽ 


vaticinio proposuit, quam Paulus hiero- 
phantes : jam erupit in omnem ierram 
celeste praeconium, uberesque fructus in 
ea extulit. Sedenti in coelis munera offerunt 
sanctorum copiz, agmina martyrum; ipsum 
enim omnes familie gentium adorant. Qua- 
rum ornamentum est nobilis Anastasia, 0 
salvator mundi, super omnia Deus. 

3. Duxcredentium fuit virgo a Deo electa, 
sicut olim Moyses Hebrteis in Agypto; 
immo nunc meliora quam tunc proposita 


pto quo διορθωτὴς cryptof. τῷ ἐν οὐρανοῖς rhythmo 
áccommodavit. -- πᾶσαν, Ps. XVIII, 8. — x&tptal, 
Ps. XXI à 98, 

3. Malim καθάπερ κἀὶ Mus. --- ὁ προ, Χριστὸς ite- 
rata voce C. --- Μωυσῆς δὲ xxt οὕτως ἐχδιδάσχοντες 
ἐτέλουν C, quod bis peccat seriemque turbat amo- 
nissimie melodie; tum syllaba deficiens, tum 
sensus emendationem suadent. 


ANEPIGRAPHA. 


μείζω δὲ τῶν πάλαι 

4 - , , 
τὰ νῦν ἀπεδείχθη " 
ἐκεῖ γὰρ πάντες 
οὐχ ἐχληρώσαντο 

& t , 

τὰ Ἱεροσόλυμα " 
ἐνταῦθα πάντες 
ἐχληρονόμησαν 
Ἱερουσαλὴμ, 

τὴν ἐπουράνιον * 
ὁ ἰησοῦς πρὶν 
σταῦρον ἐτύπου, 

M ^ i ^» 4 Ml 
xai νῦν, ἰσοῦς ὁ Χριστος, 
ὁ προαιώνιος Θεὸς, 
(Μωύσέως καὶ οὕτως 
ἐχδιδάσχοντος), ἐτέλεις, 
σωτὴρ τοῦ χόσμου, 
εν» ἋὉ , / 

ὁ ἐπὶ πάντων Θεός. 
! ^ 

à. Tporatoüyov αὐτὴν 
χαλέσω, ἣ διδάσκαλον ; 
3 / v 
ἀθλοφόρον εἴπω, 
«“ , ^ X v 
ἢ νύμφην, ἢ καὶ αμπελον; 
πέτραν ὀνομάσω, 
ἣ πύργον, ἣ τεῖχος;. 
e (δ / 
ὁλχαδα, φόρτον 


sunt, Tum enim omnibus non conligit Soly- 
morum h:ereditas; hic vero sortiuntur om- 
nes celestem Hierusalem. Prior Jesus cru- 
cem adumbravit; at nunc, Jesu Christe, 
Deus ante secula, (sic docente etiam olim 
Moyse) perfecisti cuncta, salvator mundi, 
superomnia Deus, - 

4. Hanc ne dicam tropeo superbam aul 
magisterio? Orantem ne pugilem salutabo, an 
sponsam, aut vitem fecundam? Vocabo pe- 
tram, an turrim, ah murum? an vero navi- 


4, ἀθλοφόρος, athleta est. qui pramiurn reportat, 
nec toties vim verbi licuit nobis reddere, quoties 
in melopceias incidit. — pro εἴπω futuro sat by- 
zantinis solemni , lex rhythmica jubet ἐρῶ. — ἦν 
χαὶ ἄμπελον C. Respicit ps. CXXVII, 3 : ἣ γυνή σον 
ὡς ἄμπελος εὐθηνοῦσα. --- ὁλκάδα f. Prov. XXXI, L 
al. XXIX. — ἐν “ὦ scilicet φόῤτῳ, — φεύομεν li: 
quido C. 


ΧΧΠΠ]. DE 8. CATHARINA. 639 


διαχομίζουσαν, 
ἐν ᾧ ὁ παράδεισος; 
λιμένα θεῖον, 
ᾧ προσορμίζοντες 
ET. E 
: οἱ ἐν πειρασμοῖς 
ποιχίλοις φεύγομεν ; 
ὅσα ἀνείπω ; 


culam, huc mercium vehentem copias, ubi 
paradisus est? Àn sacrum littus, ad quod 
nos variis discriminibus jactati, confugi- 
mus? Qualia eloquar? omnia namque de- 


e 1 , 
ὁλὰ γὰρ πρέπει" 
πίστει λαμπρᾷ καὶ γὰρ αὐτὴ 
πάντα ὑπάρχει ἐν Χριστῷ, 
ἐχτελέσασα πάντα 

S04 ^e , , 
τὰ ἐν τοῖς Ἐναγγέελιοις, 
σωτὴρ τοῦ χόύσμου, 
t » v , / 
ὁ ἐπὶ πάντων Θεός. 


cent. Coruscam enim per fidem, omnia in 
Christo illa est, ut qua universa adimplevit 
oracula Evangeliorum, o salvator mundi, 
super omnia Deus. 


LXXIII. 
DE S. CATHARINA. 


f d Á Φ , t 
&. Ῥητορεύει σήμερον τ Αἰκατερινὰ ἡ 
΄ * No / » * 6 
μάρτυς, — Xa ῥητόρων ἤλεγξε φρενοῦλα- 
“- * ’ » T » * * * 
θεῖς ἀπιστίας " ἢ ἄγγελος ἘΠΕ οὐρανόθεν 
αὐτῇ ἐπέστη, " δύναμιν " ἐκ τῶν ὑψίστων 
ἐπικομίζων, " ἣν λαθδοῦσα, ἀνδρείως ἔστη “ἢ 
Χριστός ἐστι γὰρ " μαρτύρων τὸ στήριγμα. 
/ a , Y 
D. Τῷ φωτί cou, Χριστὲ, 


φώτισον 
τὴν καρδίαν μου, " 


* “ ^s * 
χαὶ τῷ σοῦ Πνεύματι 
/ / 4 , *« PE »»r * 
πλήρωσόν μου ἐν στόματι, ^ ὑμνῆσαι ἀξίως 
3» 


« A] 


M ' , , e * , » 
τὴν σὴν ἀθλυηφόρον᾽ " αὐτὴ γὰρ ὄντως 
λόγῳ xai χάριτι, " σοφία xai πνεύματι 
^ * 1 - wf » »* e 
περιφραχθεῖσα, " τὸ πλῆθος ἤλεγζε τῶν 

1 x* * 

δητορευόντων, ματαιότητι ᾿ καὶ καυχωμέ- 

Φ E , * e pe 1 / 
νων * τῇ πανοπλιὰ τῇ τῆς Τριάδος ἡ 
í 5 , : -- * ^ 
σεμνὴ " τούτους προσήγαγε Θεῷ, " «và 
οἰκείῳ δεσπότη 


* 


καὶ σωτῆρι τῶν ἄπαν- 
των P Χριστός ἐστι γὰρ " μαρτύρων τὸ 
χαύχημα. 


LXXIII. En alterum duplex parthenopeon, op- 
timo haud indignum architecto, sed vix vestibula 
inter rudera supersunt. Prius extat in taurin. 
f. 8. ' 

4. πρὸς τό 'H παρθένος. Incidit fortuito casu 
hoc proemium in Arcudii Anthol. a. 1595 cum 
optimis varietatibus, quas confirmat partim va- 
tic. 1544. — op. ἀπιστίας sic Arcud. φρενοδλαθείας 
ἐνθέως T. φρενοθλαθῶν τὰς αἱρέσεις vat. — xu. sic 


[. 


1. Hodie concionatur virgo Catharina, 
rhetorum quas vana profligavit et incredula 
eloquia. Angelus e ccelo ipsi aderat, vim ab 
excelsis illi conferens, qua suscepta, viri- 
liter stetit; Christus enim est martyrum ro- 
bur. 

2. Tuo, Christe, lumine illucesce meo 
pectori, tuoque Spiritu adimple os meum, 
ut digne canam tuam victricem pugilem. 
Reapse enim verbo et gratia, sensu et spi- 
ritu circumsepta, turbam redarguit ora- 
torum, ex vaniloquentia superbientium; 
panoplia Triadis instructa, virgo sacra eos 
devovit Deo, peculiari Domino et omnium 
servatori. Christus enim est martyribus glo- 
ri argumentum. 


Arc. et vat. — δύναμις ἐχ τι 0. ταύτην σχιάζει, ἧς λαό, 
T.— Ob metrum elisio suaderetur λαθοῦσ᾽ ἀνδρείως. 
— Xp. ὑπάρχει Arc. Χριστὸν ὑμνοῦσα V, Xp. γὰρ ἐστὶ 
T, emendatur ut supra LXIX, 1, αὐτός ἐστι γάρ, 

2. πρὸς τό" Τὴν ᾿Εδέμ, — πλήρωσόν pov ἐν στό» 
ματι f. rectius xal τοῦ σοῦ πνεύματος πλήρωδον νῦν 
τὸ στόμα μου, quam obviam emeudationem ipse 
melodus f, neglexit consulto, biblica quaedam re- 
spiciens. — ἐν ματαιότητι T. 





640 

γ- ὁ σοφίᾳ τὴν γῆν * ὕδατι πρὶν πὴ- 
ξάμενος, " ὁ αὑτὸς καὶ τὰ νῦν * ἄγγελον 
ἐξαπέστειλε ^ " αὐτοῦ γὰρ θελήσει " τὰ 
πάντα ὑπείκει. * Ο δὲ προφθάσας, ἢ ἔφη τῇ 
μάρτυρι" ᾿ Ανδρίζου καὶ ἴσχυε, * μὴ δει- 

τοὺς πολεμοῦντας σε, τοῖς σοῖς 
* χαταπεπάτηται " 
* xai ἀπατήπας τὸν 


Atene 
γὰρ ποσὶ ὁ πρὶν εἰς 
ὕψος “ κέρας ἐπάρας, 
* à: * " ὃ ,ὔ ὃ ^ . * [i δ “ 
Αδαν. " ἐν παραδείσῳ δολερῶς ὑπὸ σοῦ 
δὲ ἡττήθη * τῇ δυνάμει τῆς Τριάδος * δ 
Χριστός... 
Ι XP , J " 

B. ὑπὸ τούτων εὐθὺς * τῶν λεχθέντων, 
t ; * , PS * 3, ), 
ἡ πάνσοφος ^ θαρσαλέῳ vot ^ évavtimapera- 
Exro, " xoi στᾶσα ἀνδρείως 
ς . € HK* ov »ν *, 
ῥητόρων T Φρενούλαθεῖς o ἄνδρες, ἐξόη- 
* , t , 

ἐπίγνωτε τίς ἐστιν “ ὁ πάντων χτί- 


χατὰ τῶν 


σεν, 


* ^ t ’ὔ’ * ΄ ΄- 
στῆς, " ὃν οἱ παράνομοι ^ ξύλῳ προσπαγῆναι͵ 


, * 
χατεδίκασαν, " ἵνα Toug πάλαι ^ θανόντας 
TRES — 

ἄρτι i ζωοποιάση τῆς φθορᾶς, " καὶ mpoca- 
γάγη τῷ Πατρὶ Ἐ θελήματι ἰδίῳ, σὺν Πνεύ- 

: Am dE VE * ^0 E * 
ματι τῷ ἁγίῳ" Χριστὸς ἐστι γὰρ ^ μαρτύ- 
pov τὸ καύχημα. . 


3. πηξάμενος. Cf. ps. CXXXV, 6. — χαταπεπάτη- 


ται pro fut. more vatum. 
&. ἀντιπαρ. T. Cf. ἀντιπαρατάξασθαι in. LXVIII, 


/ M , ^ . 
a. Σοφίαν Θεοῦ " ix ᾿βρέφους γαριτώ- 
* : " ὃ A ἮΝ ^ 
σασα, ^ καὶ γλώττας δεινὰς ^ ῥητόρων χα- 
, X ς ' / * ' 
Awócaca, " ἑαυτὴν παρέδωκας ^ πρὸς βα- 
, Ld * * ΄ῳ ΄“ - 
σάνους γαίρουσα, ἔνδοξε, " εὐμενῶς τῷ σῷ 
ἐραστῇ " πρεσδείαν ποιυῦσα ὑπὲρ πάντων 
du. GN. 
Ι , P 
β΄, Τί σοι, Χριστὲ, προσοίσω ὁ τάλας; ^ 
τὶ δὲ ἄξιον εἴπω " τῶν πασῶν δωρεῶν, " ὧν 
: * - M 
pot παρέσχες, φιλάνθρωπε, " γλῶτταν μὴ 
b t / * *N * 
ἔχων πρὸς ὑμνῳδίαν, ^ λογισμὸν ἀδιόρθωτον 


||. Extat in corsin. f. 15), et partim in crypto- 
(err. A. 3, a quo alter valde detritus suppletur, 
tit. in xxv nov. τῆς ἄγ. μ. Αἰκατερίνης xovó, 

1. lbid. πρὸς τό * Τὰ dvo ζητῶν, ἦχ. [', — χαρι- 


τοῦν ecclesiastica vox activa solet esse, et signi- 


ANEPIGRAPHA. 


3. Qui sua dudum sapientia terram super 
aquas firmavit, idem et nunc angelum dele- 
gavit; eius namique arbitrio omnia obtem- 
perant: qui iam properans, ait martyri: 
« Age viriliter et valeto : ne te oppugnan- 
« tes formida. Tuis enim sub pedibus iam 
« conculcatus est, qui cornu prius in 
« altum erexit, decepitque fraude sua Ada- 
« mum in paradiso; sub te autem debella- 
« tus est Triadis virtute : Christus enim esl 
« gloria martyrum. » 

4. Quz cum dicta fuerint, sapientissima, 
animo accincta audaci, in acie stetit coram, 
ac viriliter obsistens rhetoribus : « O vani 
« declamatores viri, alta voce inquit, sci- 
« tote qualis sit rerum omnium conditor, 
« quem iniusti homines ligno affigendum 
« damnarunt, ut eos qui ab initio inte- 
« rempti sunt, jam vitz restitual, a sor- 
« dibus renalos, et offerat sponte sua Deo 
« Patri et sancto Spiritui. Christus enim esl 
« martyrum gloriosa superbia. » 


9. — op. τε ἄνδρες T. Hic duo v. sibi suppetunt invi- 
cem. — Gravius autem vulnus f. in ζωοποιήσῃ τῆς 
φθορᾶς, nisi ludatur elliptice cum θανόντας. 


II. 


4. Dei sapientia a teneris ubertim abun- 
dans, postquam perfidas rhetorum linguas 
freno obtudisti, temet ipsam exultans de- 
disti suppliciis, o gloriosa, amatori iuo 
grata suffragia ferens pro omnibus nobis. 


2. Quid miser ego tibi, o Christe, offeram? 
Quid loquar dignum omnibus muneribus, 
quie dedisti mihi, clementissime, os melo- 
die aptum cum non habeam, nec recía 


ficare : gratum facere : unde quis mavult : « Sa- 
pientiam Dei a teneris acceptam reddens.» — 
ὀεινῶν CT. 

2. Ibid. πρὸς τό * Tpavecov, — τῶν πολλῶν Cr. — 
ἀνεδείχθη duo codd. 


———  —— 


n 
Imd 


EJ 


LXXIII. DE S. CATHARINA. 


X € * 5$ 
χεχτημένος; " ὅμως θαῤῥῶν " εὐσπλαγχνία 
τῇ σῇ, ὑπεράγαθε, " civ uvm Αἰκατεοί- 

* - ev 3 ’ : , ^N . 
νης τῆς σοφῆς αθλοφόρου ἐξάδουμι 

$8 * , ' " * - ' 
αὐτὴ γὰρ κλέος xai χαύχημα ^ θηλειῶν xai 
, ^ , * , -- 
ἀνδρῶν ἀναδέδεικται, ἢ πρεσξείαν ποιοῦσα... 

Ι ΄ , * ^ 

Y: ὅλως οὐ σθένει σου χατ᾽ ἀξίαν ^ νοῦς 
Δ 7 , , * - ἢ ΄ - - * 
ἢ λόγος ἐχφρᾶσαι τῶν θαυμάτων τῶν σῶν, 

D* 
Αἰχχτερίνα, τὴν ἀῤυσσον  “ σὺ yàp θεόθεν 
ἐχλελεγμένη, " ἐχπαιδόθεν σοφίας πεπληρω" 
, * - (39K. 4 ^ 
μένη, ^ πᾶσαν γραφὴν ^ Ασχληπίου, Ομήοου 
x«t Πλάτωνος " μαθοῦσα, καὶ Do 
Γαληνοῦ, Εὐπεξίου và δόγματα, ἢ ἀριστο- 
τέλους διδάγματα, * τοῦ Χριστοῦ ἀνεδ εἰγθὴς 
* , - 

μαθήτρια, " πρεσδείαν ποιοῦσα... 

t ὦ D δ , t , 

δ΄. ΥὙπούχηθεὶς εἰδώλων μανία " ὁ Μαξέν- 
τιὸς ἄναξ " ὑπὸ τοῦ πονηροῦ, ^ προστάττει 
θύειν τοῖς δαίμοσι, " γράψας παντὶ τὸ ἄθεον 
δέ " * t ὃ ^ 7 3j. 

όγμα οἱ δὲ πλεῖστοι συνέτρεχον, ἐκπλη- 
Lj δ M i] * ^. “- ^ 
ροῦντες " τὸ χελευσθὲν, " τοῖς βωμοῖς τὰς 
θυσίας προσφέροντες " * xai ταῦτα Αἰκατε- 
- ^ M LÁ * 
ρίνα * χατιδοῦσα, προσῆλθε τῷ ἄνακτι, 

, " * . 
Τριάδος πίστιν χηρύττουσα, " xai Χριστὸν 
αἰτουμένη ἡ ἔνδοξος, Ἐ πρεσθείαν... 

! "S mn 7 X » 

ε. Τὸν ἀληθῆ τῆς πίστεως λόγον " &x 

/ / * . 0» (δ -. EE 

χειλέων πανσόψων ᾿ ἡ ἀοίδιμος παῖς τῷ 
, : * , M 1 

Μαξεντίῳ κατήγγειλε Τί σὺ, φησὶ, τὸ 

^ * , iJ 
ἄπειρον πλῆθος " συναθροίσας, ψυχὰς ἀπολ- 
΄ » * 

λύεις πάντων; " Γνῶθι, φησὶ, ^ τὸν ποιή- 
B ^ X M] , ^v 

σαντα λόγῳ τὰ σύμπαντα, καὶ πάθει αὐτοῦ 

^X ' ^- , ᾿ ἴδ . 
τιμίῳ " χαὶ σταυρῷ χαθελόντα τὰ εἰδωλα 
τῶν θεῶν δου 


Πρεσθείαν 


: - * 
ἐγὼ γὰρ τοῦτον ἐπέγνωχα, 
τὴν πλάνην μὴ στέργουσα. 
ποιοῦσα ὑπὲρ πάντων ἡμῶν. 


3. Ἀσχληπίον, Ea Romano placent. Cf. XXII, 
18. — Ὁμύρον C. — γαλινοῦ C. — Nunc vero quis 
est Asclepius ille? Quis Eusebius? Et Virgilius 
undenam huc? Sat enim lippis tonsoribusque 
noti Homerus, Plato, Galenus, Aristoteles. Is vero 
Asclepius, quem bonus melodus vult fuisse Ca- 
tharin:? obvium et consuetum, fortasse Ascle- 
pius philosophus est, qui Platonis et Aristotelis 
disciplinas conciliare studuit? nisi sit fictitius 
Magus, cui monita inter Hermeticos libros tri- 


L 


641 


polleam sensu? Confidens tamen iu miseri- 
cordia tua, longe optime, memoriam Catha- 
ring, eloquentis athletz;, canam; ipsa enim 
mulierum et virorum decus et superbia ca 
litus ostensa est, suffragia... 

3. Nullo prorsus modo, ut te decet, mens 
aut sermo eloqui valet tuorum, o Catha- 
rina, prodigiorum immoensitatem : tu enim 
a teneris divinitus electa, repleta fuisti 
sapientia; omnem emensa scripturam Às- 
clepii, Homeri et Platonis, documenta Vir- 
gilii, Galeni, Eusebii, quin Aristotelis doc- 
trinas ; tum Christi facta es discipula, 
suffragia prwstans... 

ἃ. Subactus delirio idolorum Maxentius 
rex a pessimo di&mone, jubet omnibus im- 
pio edicto inferis sacrificare. Ac fere omnes 
concurrere ad jussa implenda, ct altaribus 
hostias offerendas. Qua: quum vidisset Ca- 
tharina, accessit ad imperatorem, Trinitalis 
fidem praedicans, et Christo preces gloriosa 
vovit, sulfragia praestans... 


5. Verum nobilis puella fidei verbum e 
labiis doctissimis prompsit Maxentio : « Cur, 
« inquit, tu immensam plebem cogens, 
« omnium animas disperdis? Scilo, ait, 
« quis omnia condiderit verbo, et sacra sua 
« passione et cruce subverterit idola. Ego 
« cecte illum agnovi, ego que tuorum deo- 
« rum fallaciam detestor. » Suffragia prz- 
stat pro nobis omnibus. 


buuatur; nec multum inelodo id rem facesserit, 
si ambo post Catharina tempora noti aut ficti 
fuerint. Similis per me sophista sit Euscbius Ara- 
bius, de quo Photius in cod. 231. Mantuanus au- 
tem, ob Sicelides musas et Sibyllina oracula, 
Christianis vel in Oriente haud immerito pla- 
cuit. 

4. ὃ in v. 2 om. C. — Τριάδος πίστειν C. — Χριστῷ 
ai:. male C. 

5. f. αὐτοῦ πάθει. --- Disoratio vix ecepta rumpitur. 


612 


ANEPIGRAPHA. 


LXXIV. 


DE S. AGATHA. 


α΄. Ex βρέφους τὴν σὴν ^ γινώσχων ἀγα- 
θότητα, ἢ À 4 σεμνὴ. T μόνος ἀγαθὸς 
Θεὺς πονηρᾶς σε μίξεως * ἀπαλλάξας, 
δάξης χατηξίωσεν ἢ τῆς ἀληθοῦς, ὑπὲο ἡυνῶν m 
τὸν πάντων δεσπότην ἀγαθύνουσα. 

β΄. Éx τοῦ Θεοῦ τὴν χλῆσιν λαδοῦσα, ^ 
ἀγαθὴν ἐξελέξω * ix παιδὸς ἑαυτῇ E μερίδα, 
μάρτυς πανεύφημε, * ἥτις οὐδέπω, χατὰ τὸν 
λόγον " τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, αἱρεθήσεταί 
cov " ἀλλὰ ἀεὶ ^ ἀγαθῶν σχηνωμάτων 
ὁμόσχηνος * ὑπάρξασα, τὸν δεσπότην ἢ ἀγα- 
,θύγουσα ὑπὲρ τῶν δούλων σου, * cV πονὴη- 
ρῶν αὐτοὺς πράξεων * ἀποστῆναι xai σώ- 
ζεσθαι, ἔνδοξε, " cov... 


Y- ἵνα λοιπὸν τὴν σὴν χαρτερίαν * εὐ 


e x e. 9 ; * * , 
μετάπτωτον εὕρῃ " ὁ ἀνήμερος θὴρ, ἢ ἀγάθη. 


μάρτυς πολύαθλε, " πρὸς ὀργὴν ἐξάπτεται 
χαρδίαν, * xai χολαάζειν ἀθέως ἐπιχειρεῖ σε, 
πᾶσαν ἐν σοὶ " τῶν βασάνων ἰδέαν προσφε- 
οόμενος ; Y τὰ μέλη σου χαταχόπτων, * xai 
τοὺς δύο μαστοὺς ἀφαιρούμενος, * οὗς πάλιν 
βελτιωτέρους cot " ἀποστόλων ὁ πρῶτος 
προσήγαγε. Ἐ qv... 

δ΄, Σοῦ ἐν τῇ σχέπη νῦν χαταφεύγω, * dya- 
θώνυμεμαρτυς, * xai τοῖς ποσὶ τοῖς σοῖς  ἐχλι- 
τανεύω ἐκ πίστεως * ^ λῦσον ψυχῆς μου τὴν 
ἀθυυίαν , ^" μὴ τῇ λύπῃ ἀκαίρως ἐκόαρυν- 
θεῖσα. " εἰς τὸν βυθὸν '" καταπέσῃ τὸν τῆς 


LXXIV. Ουδιηνὶβ de pulchra sibi melodia plau- 
dat, pensumque mercede dignum reputet lepidus 
hymnographus, rudis ac barbarus est, Siculus 
fortasse sequioris evi, et statim ab initio con- 
gestis lusibus lritis, non siculos, sed scythicos 
sibilos ciet, quibus porro inde in finem abuti- 
tur. Extat in taurin. f. 88. 

1. πρὸς τό " Τὰ ἄνω ζητῶν, ἦχ. δ’, — ἀγαθύνονυσα T, 


1. A teneris qui noverat bonitatem tuam, 
Agatha augusta, solus bonus Deus tie a 
pravo commercio amovens, vera donavil 
gloria, o qu: bonum nobis facis dominalo- 
rem omnium. | 

2. Tuum nomen a Deo adepta, optimam 
partem tibi puella elegisti, martyr precla- 
rissima, qua juxta salvatoris nostri affatum, 
nunquam a te auferetur; sed in :vum bo- 
norum tabernaculorum consors, propitium 
Dominum facis famulis tuis, ut eos a pravis 
facinoribus amoveat, salvosque faciat, o glo- 
riosa, bonum nobis faciens dominatorem 
omnium. 

3. Ceterum ut tuam constantiam labe- 
factet, o Agatha, martyr fecunda certami- 
num, immanis bellua ad iram pectore com- 
movetur, impioque molimine nititur cohi- 
bere te, dum omnia suppliciorum exempla 
in te exerit, dum membra tua truncat, 
duasque mammas avellit, quas porro vege- 
tiores tibi primus apostolorum restituit, 0 
qua bonum nobis facis.... 

4. Sub tuum praesidium confugio, marlyr 
vel nomine bona, tuisque pedibus cum fide 
supplico. Solve anima mcs tristitiam, ne 
moerore importuno gravata, in abyssum rua! 
desperationis, obljvionique tradat verba 


sed f. melius in fine ἀγαθύνουσαν, nisi vocativus in 
ephymnio soleret, hic tamen nimis abrupte. — 
v. 6 et 9 abrarchetypo exorbitant. 

2. πρὸς τό" Τράνωσον, — "Aydáür T. 

3. τὴν xapólav T. — ἐπιχειρῆσαι T. — Nota βελ- 
τιωτέρους cum Lobeck, I. 1. 92. ' 

&. ἐμελῴδησας T. 


DE S. AGATHA. ΝΣ 643 


ἀπογνώδεως, * xoi λήθην λάξῃ ῥημάτων, * 
ὧν καλῶς ἐμελῴδησα σήμερον" * ἀλλὰ με- 
τροῦσα τὸν πόθον μου, " ἀνταπόδος τὴν σήν 
μας ἀντάμειψιν, " τὸν πάντων δεσπότην ἀγα- 
θύνουσα. 


qui in pulchra hodie melodia cecini, sed 
pro mensura voli mei redde mihi tuam 
equam tutelam, bonum nobis faciens om- 
nium Dominum. 


11, 


[ Ἢ e e “Ὸ 
α. Τὴν ἁγνείαν αἵμασι ^ τοῦ μαρτυ- 
ὡν * 6: ; » ψ * À i0 , » 
οἵου δφρύνος ἔστεψας, ^ Αγάθη μάρτυς 
παγχλεὲς, ^ xai σὺν ἀγγέλοις ἀγάλλεσαι, 
^ 3 x * Η » 
πᾶσιν αἰτοῦσα ^ τὸν ἀφθαρτὸν στέφανον. 
! 4 4 ' E Mot 
p. Παρθενικὴν μὲν ἑορτὴν ^ xai αφθαρ- 
“- ^ €—€M * 
τὸν νυμψῶνα * xal πλῆθος νεανίδων λαυ.- 
πρῶν, σεμνῶν, ὡραίων, * ἐνθάδε σήμερον 
tM t ΄ * e ' , f 
ὁρῶ : ἢ τίμιος ὁ γάμος, ^ ἡ παστὰς ἐν ὑψη- 
^X E * ΩΣ 
λοῖς " ὡς οὐρανὺς χεκόσμηται, ὧν τινων 
καὶ ἡ χοίτη ἀμίαντος " ^ τούτων καὶ τὸ χαλ- 
λος * 0» ) à i) * εἰ ε -. X* 
ς  εὐφηυίαις yp αι ^ οὐχ ἱκανῶ : 
» A! t ^ - « A ^ 
σκώληξ γὰρ ὑπάρχω, xai πῶς ὁ χαμερπὴς 
τὰ ὕψη διώξω; " τίς δὲ μοι περιστερᾶς 
; : H , * 4 a 
πτέρυγας δώσει: * xai φθάσω ἐγὼ ^ ὑμνῆσαι 
’ * * - 
τὰς προδραμούσας ^ πρὸς τὸ Dpabciov 
τῆς ἄνωθεν χλήσεως. 
|o. ΕΞ ν X65 
y. O τῇ μελίσσῃ δεδωκὼς ^ ἐργάζεσθαι 
γλυκεῖαν, ἢ σωμάτων ἰατρείαν, Y xai σκώ- 


Ill. Nec plura, et quam exigua! non barbara, ut 
superius, sed eximia et classica, Romanoque 
dignissima. Saltem in plena acrostichide ἔπος le- 
gebatur olim, cum longa serie rerum et certami- 
num Catanensis virginis, ut in nobili exordio 
palam promittitur. Extant in uuico corsinio f. 60, 
prefixa notula : Μηνὶ g:6o. ε΄ χονδάχιον τῆς ἁγίας 
παρθένου ᾿Αγάθης, ἦχ. δ΄, nisi quod romanum an- 
thologion inde primum flosculuim excerpsit : παρ- 
θενικήν, idemque diu retinuere veneta menaa; 
verum ultimus curator Bartholomeus, tacito 
furto, ut solet, rosam ex serto decussit. 

1. Ibid. πρὸς τό; Ἐπεφάνης σήμερον. Pro quo 
aliud proemium habent editi omnes, hic rescri- 
bendum cum breve et siculum sit ἔπος, ut buccis 
plenis ait clamorosum ephymnion : 


Στολιζέσθω σήμερον 

ἢ ἐχχλησία 

πορφυρίδα ἔνδοξον, 
καταδαφεῖσαν ἐξ áyvOy 


4. Innocentiam purpura martyrii, Deo 
afflante, coronasti, Agatha martyr omnibus 
memoranda, et cum angelis exhilararis, pro 
omnibus deprecata immortalem coronam. 

2. Virginea festivitas est, et thalamus 
illibatus et agmen puellarum emicanlium, 
augustarum, renidentium, quas hic hodie 
conspicio; sane honorande nuptise, tha- 
lamus in superis ut ccelum decoratur, torus 
immaculatus est. Ast ego qui vellem hoc 
decus pulchris plausibus describere, non 
valeo : vermis enim sum; et quomodo humi 
repens enitar ad sublimia? Quis mihi dabit 
columba pennas? et properabo ego in lau- 
des convolantium ad palmam superna vo- 
cationis. . 

3. Tu qui api dedisti opificem esse dulce- 
dinis, qua corporibus medetur, et alteri 


λύθρων "Ava0nc τῆς μάρτυρος, 
χαῖρε, βοῶσα, 
Κατάνης τὸ χαύχημα. 


Nostrum vero ephymnion ídem est quod apud 
Roman. Xl; sed aliud, praeter morem, post hoc 
proemium, occurrit satis simile alteri ejusdem 
Romani in cant. II, p. 12 sqq. 

2. Ibid. πρὸς 16 * Τῇ ]} αλιλαία. — παρθενικὴν xav- 
ἤγυριν edd. omnes, elegantia Atticorum sublata. 
— τούτων xai in apodosi, pro τούτων δὲ, quod editi 
sic frangunt : xa τὸ χάλλος θέλων. — διάξω τὰ ὕψη 
iid. minus bene. — τίς δέ μοι πτέρυγας δώσει πε- 
οιστ. lid. rupto metro, et iterum in sqq. xat πετά- 
σας φῦάσω ὑμνῆσαι xal βοῆσαι, quie excipit plausus 
Catanensium : Χαίροις, Ἀγάθη, Κατάνης χχύχημα, 
ultimis leporibus conculcatis. Cf. Ps. LIV, 7. 

3. Pro venustate poematis, multos excussi co- 
dices, donec ultima flosculi foliola in vatic. 2008 
reppererim. -— σχώληχι ἑτέρῳ, Unicus fortasse est 
poeta noster qui vermiculum sericeum cecinerit, 





644 ANEPIGRAPHA. 


» x* Á -ἄνῳν x NS 
ληχι ἑτέρῳ " σοφίαν μέταξον ποιεῖν, ' δὸς 
M ^ — * ^ , 9 * ^. 
χαὶ τῇ ψυχῆ μου ^ τοῦ ὑφαίνειν ταῖς ᾧδαῖς ἢ 
RI. : * x 
τὸν ὕμνον τῶν θαυμάτων σου, ^ xai τῶν 
σῶν ἀθλοφόρων τὸν ἔπαινον " Y σπεῖοον γά- 

* p 3 e; H 
ριτός μοι ^ σπέρμα, Δόγε, τοῦ ἀνθῆσαι 
LENA ^ X ὦ ' * ^ 
ὁ ἐπὶ γῆς ἕρπων τὰ σὰ ἔπη, καὶ τῆς Gt 
3 ^ *X ^ * 
ἐκ ψυχῆς ^ θερμῶς πυθησάσης χαὶ βασά- 
t ᾿ τῷ Ἂς t , * / 3 
vous ὑπέὲο σοῦ ὑποιλεινασης, λέξαι ἄρε- 
* * λ j Á* “- * 
τὰς — Αγάθης, ^ τῆς πρυσὸ ραμούσης ^ πρὸς 
ἜΣ € - * «- » f -* 7 
τὸ βροαξεῖον " τῆς xvwUsv χλήσεως. 


et quam eleganter, post humilem et concinnam 
anüstropheu : σκώληξ γὰρ ὑπάρχω. — μέταξον C 
novo substant. μέταξιν V, alias μέταξα, μετάξιον. — 
ὑφαίνειν τὰς ὠδὰς τῷ ὕμνῳ V, nec f. male: sed quis 


vermi sapientiam serica nectendi, da mee 
quoque anima ita odis hymnum contexere, 
ut tua canam prodigia, tuosque Ovanles 
athletas laudibus prosequar; gratis mihi 
mitte granum, o Verbum, ut per mé humi 
repentem tua floreant eloquia, dicanturque 
virtules Agathae, ardenter te ex anima di- 
ligentis, propter te cruciatus sustinenlis, el 
properantis ad supernae vocationis ΟΟΓΟ- 
nam. 


odas huic hymno consutas acu tetigerit? — σπεῖς 
ρόν μοι, αἰτῶ σε, τῶν σῶν σπερμάτων τὰ Enn, ὕσως 
ἐξισχύσω λέξαι xai ἐχφράσαι xai τῆς σε V, Jam nion 
salvo metro. 


LXXV. 


DE S. EUDOCIA. 


α΄. H τοῦ Χριστοῦ * τετρωμένη τῷ 
ἔρωτι, * x4 τοῖς αὐτοῦ " ἀκολουθοῦσα 
ἴχνεσι, * βασιλέως ὡς θυγάτηρ, * χεχαλλώ- 
πῖσαι, πανσεθάσμιε, " ψυχὴν, παρθενομάρ- 
τυς, 9v ἀθλήσεως, * Εὐδοχία, καὶ ἀπείληφας 
στεφθεῖσα νῦν * ζωὴν μακαρίαν καὶ ἀπό- 
λαυσιν. 

p'. Τὸν θησαυρὸν τῆς θείας σοφίας, Ἐ τὴν 
σοφίαν τὴν ὄντως, ἢ καὶ πηγὴν ἀγαθῶν b 
χαὶ χαρισμάτων DERE - oni ua 
πιοτῶς αἰτοῦμαι, ανυμνῆσαι ἀξίως τῆς 
ἀληθείας " μαρτυρικοῖς " διαδήμασι χόρην 
ἀστράψασαν, * Εὐδοκίαν τὴν σεβασυίαν, ἢ 
χαὶ παρθένον καὶ μάρτυρα ἄμωμον " * $ xai 
ἀθλήσασα εὕρατο, " σὺν δικαίοις στεφθεῖσα, 
φιλάνθρωπε, V ζωὴν μαχαρίαν... 


, 


y- (Ó6ov φθειρόμενον τῶν προσχαίρων " 


LXXV. Die I martii colitur a Graecis S. Eudoxia, 
qui sub Trajano, regiis orta parentibus, passa 
est, digna qua a melodo satis terso inter ὁσιο- 
μάρτυρας celebretur. Hac nobis servavit táurin. 
f. 92. 

[. πρὸς τό’ Τοὺς ἀσφαλεῖς, 75. β΄. Cf. Roman. 
p. 169, et nota varietates ab archetypo in v. 5, 6. 


1. Christi sauciata amore, ejusque insis- 
tens vestigiis, regis ut filia, animam et no- 
men agone nobilitasti, priestantissima virgo 
martyr Eudocia : nunc vero coronata sus 
cepisli vitam beatam seternasque delicias. 


2. A thesauro diving sapienti, vera 
sapientia, ab uberrimo bonorum et gratia- 
rum fonte, stillam verbi cum fide peto, ut 
hymnis canam veritate dignis, pucllam co: 
rusco martyris diademate redimitam, vene- 
randam Eudociam, virginem el martyrem 
illibatam; quz certando invenit, cum san- 
clis coronata, o clemens, beatam vilam 
elernasque delicias. 

3. Fugaces caduci temporis opes cum ΓΕ’ 


— Εὐδοχίαν T. — νῦν ἀπείλ. T, abundante syllaba, 
quze per elisionem tollitur. 

2. πρὸς tó* Τράνωσον. — τὴν yap! 
χαρ. — Malim σεδάσμιον Εὐδοχίαν. — € 


tima notetur. 
3. λαμβάνουσα T. Plura passim innuuntur bre- 


viter, quie acta, uti jacent, negligunt. 


συ. 1: f. Τῶν 
ὕρατο vice ul- 


ἢ 
ΑἸ, t 
*- 


LXXVI. DE S. FEBRONIA. 645 


, ΄ * 4 -. Ἃ 
χαταλείψασα, uaptuc, ^ θησαυρὸν σεαυτῇ 


*X Σ Ν 
ἐταμιεύσω τὸν ἄσυλον * " οἰάπερ ῥόδον i 


ΓΆΛΔΕ 


» - 1 c zx 2 β / 
axavÜdv γὰρ, πατριχῆς ἀσεβείας λαμπρῶς 
ἐχφῦσα, * ξλληνιχῆς ἢ δυσσεθείας τὴν ὕλην 
, hj ^v 4 LU Pj * 
κατέῳλεξας, * τὴν χλῆσιν ἀπ᾽ οὐρανοῦ δὲ 
^ Σ X 
χαὶ τὴν χάριν λαδοῦςσα, ἀοίδιμε, " τὰς vÓ- 
^ * , t “ 
σους ψυχῆς καὶ σώματος — θεραπεύεις ἡμῶν, 
ἐχλαυιϑάνουσα * ζωὴν... 
T ; " * 
d. Ὑπεραστράπτουσα ἐν τῷ χάλλει ^ τὰς 
[4 , - * e ^ e^" ἃς 
ἡλίου ἀχτῖνας, ^ ὡς ψυχῆς τηλαυγῶς ' κε- 
χοσμ μένην εὐγένειαν z ὑπερφορεῖ * ἐν θα- 
λάμῳ ταύτην — οἱ γεννήτορες ἔθεντο ὡς παρ- 
* , - , «i "T a 
θένον, " τούτῳ Θεοῦ * εὐδοχοῦντος ἀξίως, 
ὃς δέδεικται - * τὰ κάτω γὰρ παριδαῦτα, ^ 
ὡς δέδεικται" “ τὰ χάτω Y&o παριδοῦσα, 
* " » Y ἊΣ , * 4 ὃ 
χαὶ τὰ ἄνω ζητοῦσα βασίλεια, ^ τοὺς ψευδω- 
΄ / * e . ^ 
νύμους ὐγετρευεν ὡς μὴ ὄντας θεοὺς. καὶ 
ἀπείληφε ζωήν... 


4. Utinam per metrum liceat, more veterum, 
scribere : ὡς ψυχῆς znÀ. χελοσμημένης εὐγενεία ὕπερ- 


liquisti, martyr, thesaurum tibimet reser- 
vasti intactum ; nam ut rosa inter spinas, ex 
paterna impietate splendide exorta, greca- 
nie: pravitatis copias igni dedisti; cecelitus 
vocationem et gratiam adepta, o preclara, 
morbos corporis et anima nobis sanas, ac- 
cipiens vitam beatam... 


4. Solis radios etsi venustate sua superet, 
quantum excellit Eudocia, perstringitque 
anim nobilitate! Quam in secreto thalamo 
uli virginem parentes seposuerunt, Deo an- 
nuente merito, ut ostensum est ; inferiora 
namque despiciens, ac superiora quaerens 
regna, falsi nominis numina conirivit, ac 
si nulla forent, et accepit vitam bealam, 
eternasque delicias. 


φορεῖ! — τὰ ἄνω ζητῶν βασιλεία T, qua rursus me- 
trum rejicit. — συνέτριψας et mox ἀπείληφας T. 


LXXVI. 


DE S. FEBRONIA. 


! * 
α. 'Ῥὴν ix βρέφους ἅπαντα " χαταλι- 
E * , X» 
ποῦσαν, ᾿ Φεξρωνίαν ἄσματιν ^ ἀνευφημή- 
* M ' ᾽ ’ 
σωμεν, πιστοὶ, τὸν γὰρ ἐχθρὸν κατεπατη- 
* ^ J t ^ , , / 
GEN, διπλοῦν τε στέφος τῆς WX; ἐδέξατο. 
Ι! ἣ ow ^ 1 * 

[. Ῥῶν μοναστῶν τὴν χαλλονὴν χαὶ 
τῶν μαρτύρων χλέος κληθεῖσαν Φεύρω- 
ὡς 45 * » / 
víiav * [νῦν ἄσυνασιν ἀξίοις] ἀνευφημιήσωμεν, 
£X 05» 8 ' , à , X — «4 , ͵΄ 
πιστοί" " αὐτὴ γὰρ ἀνδρείως — τὰς παρατάξεις 
"EE L ? * ' - 
ἐχθροῦ " πατήσασα κατέθαλεν, " τὸ πρῶτον 

4 Na se * ^ 
ἐν ἀσκήσει, τὸ δεύτερον " μέσον τοῦ στα- 
, ^ “- * M 
δίου " ἐναθλοῦσα, καὶ βοῶσα " πρὸς τοὺς 
΄ * * 4 
τυράννους ἐν παῤῥησία᾽ Ex βρέφους τὸν 


LXXVI. Acta S. Febronie, legenda in die 
XXV junii, cum inter sinceriora sint, id notatu 
dignissimum babent, quod collegia virginum flo- 
ruisse, vel a seculo III, luculenter efficiunt, vitam- 
que monasticam jam memoratam in dubiis S. Eu- 
doci? synaxariis, certe ante seculum quartum 
a multis fuisse excultam. Quod non fugit dili- 


1. Febroniam,ab infantia deserentem cun- 
cta, canticis adornemus, fideles; conculcavit 
enim hostem, duplicemque victoris? coro- 
nam obtinuit. 

3. Monialium gloriam et decus marty- 
rum salutantes, Febroniam [hymnis digne] 
celebremus, fideles : ipsa enim viriliter ho- 
sium agmina confodit, primum in clau- 
stro, iterumrn medio in stadio decertans, et 
clamans ad tyrannos confidenter : « Ab in- 
« fantia Christum dilexi in fide, et ad finem 
« usque propero, ut moriar, et cum ipso 


gentem melodum, qui maxime ex scenico appa- 
ratu, inter priscos habendus est. Extat in tau- 
rin. f. 121. 

1. Ibid. πρὸς τό: Ἐπεφάνης, ἦχ. δ΄. — καταλεί- 
πουσὰ Sic T. — xat διπλοῦν στ. T. 

2. lbid. πρὸς τό Τῇ Γαλιλαίᾳ. — ἢ καλλονὴ T.— 
Post Φεδρωνίαν deest heptasyll. --- τοῦ ἐχθοοῦ T. — 


Ld 








646 

Χριστὸν * ἠγάπησα πίστει, 
9 » 8 X jd L Ἂν 4 PE 

δι᾽ αὐτὸν " σπεύδω c&Üdvat, ^ tva σὺν αὐτῷ 

T MENORES * διπλοῦ * 

οἰχήσω νῦν εἰς αἰῶνας, ᾿ διπλοῦν τε στέφος 


* xai εἰς τέλος 


τῆς νίκης μου δέξωμαι. 

γ΄. Ó πρὶν τὴν Εὔαν δολερῶς * ὑποδαλὼν 
θανάτῳ, " πατεῖται ὑπὸ χόρης ἢ ποσὶν ὡραιο- 
τάτοις, " καὶ ὀλολύζων ἐκδοᾷ - * Ot μοι! 
τί ποιήσω; * àv ἧς γὰρ πρὶν τὴν ἀδὰμ * 
ἠπάτησα πιέζομαι, * xai γέλως νῦν ἐφάνην 
τοῖς ἅπασιν" " διὰ γυναιχὸς γὰρ Ἐ τὴν χα- 
τάραν τοῖς ἀνθρώποις T εἰσήγαγον, χαὶ δι᾽ αὐ- 
τῆς πάλιν ἢ ἀπώλεσα οὖς πρὶν * χατεῖχον 
δεσμίους - " ὁ Χριστὸς γὰρ σαρκωθεὶς " ix 
τῆς Παρθένου, " ἔῤλυσε ζωὴν * «oig πάλαι 
χαταχριθεῖσι, * διπλοῦν τε στέφος * τῆς vi- 
xne ἐδέξατο. 


μετὰ παῤῥησίας T — τῷ Χριστῷ T. — Θανεῖναι T libra- 
rii potius quam tersi melodi est. — τῆς νίχης et 
cietera addimus. 

3. θανάτῳ ὑποθάλας altera barbarie, quam no- 
ster non tulisset. — 2x6o3. Omnino ut supra 


ANEPIGRAPHA. 


« habitem nunc in szcula, duplicemque fe- 
« ram victori mese coronam. » 


3. Qui prius Evam fraudulenter morti 
subjecit, conculcatur sub, puella pedibus 
pulcherrimis, et ululans vociferatur : « Hei 
mihi ! quid faciam? Ipsa quippe per quam 
Adamum decepi, per eam nunc premor, 
et flo ludibrium omnibus. Per mulierem 
enim maledictum in homines invexi, et 
per eamdem amisi quos prius tenui con- 
strictos. Christus enim, caro factus ex 
Virgine, vitam pluit in eos dudum dam- 
natos, et hzc duplicem victorie coro- 
nam recepit. » 


. 604, neque etiam trop. 2 recedit a similibus 
. 687, ejusdem fortasse optimi melodi, — δι᾽ ἧς 
. πάλαι T. — ἐμπιέζομαι T. — τοὺς πάλ. χαταχρη- 
θέντας T. — Cf. p. 606, respiciente fine ad no- 
tum de Gedeonis vellere typum. 


LXXVII. 


DE 5. EUPHEMIA. 


a. ἀγῶνας ἐν ἀθλήςει, 
ἀγῶνας ἐν τῇ πίστει 
χκατεδάλου θερμῶς 


4. Prelia colluctando, prelia credendo 
auspicatus es alacriter pro sponso tuo Chri- 
sto : agedum etiam nunc, ut olim hereticos, 


LXXVII. Quantumvis verba nonnihil seriora 
videantur, hic tamen fortasse habes veterem can- 
tum chalcedonensem, quem primum duxi αὐτό- 
μελον, tum ob procmium, tum propter ephymnia, 
tum quia nulli eum hirmo sive mss., sive editi 
libri connectunt. At rarissimus hic latet modu- 
lus, quem semel adhibuit Romanus in cantico 
trium puerorum, p. 185, semelque anepigrapha 
referunt p. 490. Variantur autem ephymnia, ex 
inolita melodorum licentia, Die Xl julii S. Eu- 


phemia inter μεναλομάρτυρας à prisco avo cum 


ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ νυμφίου σου" 
3 M A ^v e 4 ε ^7 
ἀλλὰ xat νῦν, ὡς τὰς αἱρέσεις, 
καὶ τῶν ἐχθρῶν τὸ φρύαγμα, 


sic hostium ferociam sub pedibus impera- 
torum nostrorum fac debellari, Deiparse 
suffragiis, tu quze a sexcentis triginta pt- 


totius orbis plausu celebratur. Multus est melo- 
dus in his quz de formula fidei a patribus tu- 
mulo commissa referuntur, ac fere totus iB 5à- 
crarum exuviarum laudibus, quas a Chalcedone 
Constantinopolim et de sede in sedem translatas 
Byzantini patriarchae semper secum religiose 561" 
varunt. Éxtant in taurin. f. 127, mosq. f, 8. 

1. Procmium videtur ceteris paulo recentius. 
Codex ab editis non recedit. Hic vero frustra an- 
thol. rom. provocat πρὸς τό * Χειρόγραφον, cf. p. 189. 
M. om. ἡμῶν et διὰ τῆς Osór. 


-ι τι 


LXXVII. DE 5. EUPHEMIA. 


* -- 1 ^-^ / 1 - 
iv τοῖς ποσὶ τῶν βασιλέων ἡμῶν 
ὑποταγῆνα', 
πρέσθευε διὰ τῆς Θεοτόχου : 
ἡ ὑπὸ ἑξαχοσίων τρίακοντα 
θεοφόρων πατέρων 
ὅρον λαξοῦσα 
χαὶ φυλάττουσα, πανεύφημε. 
' ^ "E Ta , 
β. Τί τῶν σῶν αθλημάτων, 

ἢ τί τῶν χατορθωυάτων, 
ἢ τί τῆς σῆς παρθενίας, 
ἢ τοῦ Θίου τοῦ ἀμέμπτου που 
τίς θαυμάσειε πρῶτον ; 
σὺ εὔφρανας τὸν Πατέρα, 
ὡς τῷ Υἱῷ νυμφευθεῖσα, 
χαὶ τῷ παναγίῳ Πνεύματι 
σαυτὴν χαταχοσμήσασα" 
τίς ἱκανοῖ πρὸς ταῦτα, 
τίς λέγειν νῦν ἰσχύσειεν 
ὅσαι σε περιλαάμπουσιν 
» N ^ € ^ 
ἀρεταὶ, Uu) ὑποδύουσαι:; 
« (E , “. 
ὡς ἐξ ἀνατολῆς, 

^- ΄ 3 /* 
τοῦ τάφου αἀνατέλλουσα, 

, 

πάντη φαίνεις 

Ἃ » e 
xai ἀκτινοθολεῖς, 
? “- 4 ^ 
ἐν γῇ 40 θαλάσσῃ, " 
ἐπὶ πῶταν ἥπειοον, 


tribus deiferis regulam accepisti et serva- 
visti, clarissimi nominis Euphemia. 

9, Quid potius in tuis preliis, quid ve 
tuorum facinorum, aut quid in virginitate 
tua aut illibata in vita ante omnia miran- 
dum est? Tu lwtificasti Patrem, utpote 
Filio spopsata, sanctissimo quoque Flamini 
temet pulchram ostendisti. Quis porro aptus 
est aut sufficiens ad dicendum quanta exor- 
nent te virtutes, occasus expertes? Ete- 
nim veluti ab Oriente, ex tumulo exur- 
gens, ubicumque coruscas, radiosque jacu- 
laris, tu quain terra et Oceano, et per uni- 


3. πρὸς τό" Táyuvov, Ty. 8΄. C. 186. — τῶν σῶν 
xatopü. edd. — τίς πρότερον lid. — τῷ rv. τῷ ἁγίῳ 
iid. M. v. 13 add. archetypo, — ἐξ ἀν. γὰρ iid. — 
παντὶ o. T, ven. — ἐν θαλ. M. — xai ἐπὶ edd. M. — 
διὸ ταῦτα πιπ, M. — ἣ ante ὑπὸ ven. om. M. 


647 


ἁγιάζεις xxi μυρίζεις τὰ πέρατα" 
διὸ τόμον πεπίστευσαι, 
ἡ ὑπὸ ἑξαχοσίων τριάχοντα 
θεοφόρων πατέρων 
ὅρον λαθοῦσα 
χαὶ φυλάττουσα, πανεύφημε, 

" B ταφὴ, ἔνθα κεῖται 
τὸ ζῶν σου λείψανον, μάρτυς, 
ἀλάθαστρον μύρου πλῆρες 
Χριστὸς ταύτην ἀπειργάσατο 
ἄρδειν αἵμασιν, ἅπερ, 
βασάνων κόρον λαθοῦσα, 
πηγάζεις, χαὶ ἁγιάζεις͵ 
ἰωμένη νόσον ἅπασαν " 
σὺ xóm tóc ὑπάρχεις 
μείζων τῆς Μωὺῦσέως, 
ἔνθα αἱ πλάχες τέθεινται, 
ῥαόδος τε ἡ βλαστήσασα, 
x«i στάμνος ἡ γρυσῇ, 

ἡ τὸ μάννα ἔκειτο" 

ab ἐχείνης 

ὑπερέχεις πολὺ, 

σύμδολον τὸ θεῖον 

ἐγγράφως ἡ xatéyouca, 

τοῦ Κυρίου χαὶ Θεοῦ πίστιν ἄσειστον, 

δεξαμένη τηρεῖν αὐτήν " 


. 


versum orbem, sanctitate et fragrantia ul- 
timos fines perfundis; tibi idcirco tomus 
fidei traditus est, qui a sexcentis triginta... 

3. Sepulerum, ubi vivi jacent reliquie 
tux, o martyr, alabastrum est unguento ple- 
num. Christus illud exsculpsit, ut sangui- 
nem'effundat, quem tu panis satiata, sca- 
turire facis, dum sanctiflcas, sanans quem- 
cumque morbum. Tu es arca, major Mo- 
saica illa, ubi tabulz positze, ubi virga fron- 
descens, ubi aureus urceus, in quo manna 
repositum est. Tu illa multo przstantior es, 
cum symbolum divinum in scriptura teneas, 


9. μήπω. fac. M, om. ἄπερ. — αἱ πλάχαι T, sic 
seepe melodi recentiores. — ἔνθα π. ἐτίθεντο M. — 
xal £460. βλαστ. M, T. — Vers. διὸ τόμ, a preece- 
dentibus receptum om. T. 


2A 


--» .. 


ΒΥ ocn) 


"HEN" EE πτἶἶς τῷ “- 


- ««- 


- 


C"VEBSM.- »“ἜΒΕΕ ΑΕΒ — tum——————— 9377 


fm. 


* 


- - 


- 


t 





648 


διὸ τόμον πεπίστευσαι, 

ἡ ὑπὸ ἑξακοσίων τριάκοντα 
θεοφόρων πατέρων 

ὅρον λαξοῦσα 

καὶ φυλάττουσα, πανεύφηυν. 

δ΄, Σὺ ἀληθινὸν μάννα, 

πατέρων ἁγίων τόμον; 

ix Πνεύματος τοῦ ἁγίου 

τὸν γραφέντα ἐμπεπίστευσαι 
GU εἶ τὴς ἐχχλησίας 

ὁ θησαυρὸς ὁ θειώδης, 

ἡ πᾶσαν τὴν σωτηρίαν 

τῶν ἀνθρώπων χερσὶν Éyouca : 
ἣν χαί τινες συλῆσαι 


* 


unaque fidem Domini Dei indeclinabilem, 
quam recepisti ad custodiendam. Tibi ergo 
tomus concreditus est, tu qu& a sexcentis 
triginta... 

4. Tibi verum manna, sanctorum patrum 
tomus, scriptus in Spiritu sancto, commis- 
sus est. Ecclesie tu sacer thesaurus, 
488 omnem hominum salutem manibus te- 


4, διώδης T pro θειώδης, de qua singulari pror- 
sus varietate semel jam animadvertimus. — τε 
post. ἕλκ. om. T. — ἀφελεῖν αὐτὸ T. — Εὔροσαν. 


L 


ANKEPIGRAPHA. 


ἑλχύσαι τε δοκοῦντες, 
ἤνοιξαν τὸ μνημεῖόν σου, 
χαὶ τῇ πείρα αὐτοὶ ἔμαθον " 
ἄψάμενοι χειρὶ 

ἐπὶ τὸ ἀφελεῖν αὐτὸν, 
εὕροσάν σε 

χατέχουσαν στεῤῥῶς, 
ὥσπερ σοι ἐδόθη, 

μεθ᾽ ὄρχου ἐπιχρίσεως τοῦ φυλάττειν, 
χαὶ χατέχειν ἀσύλητον 

τὴν τοῦ χόσμου ἀσφάλειαν, 
ἡ ὑπὸ ἐξαχοσίων τριάκοντα 
θεοψόρων πατέρων... 


nes : quam nonnulli cum surripere et avel- 
lere sperarent, tuum aperuere sepulcrum, 
el sua te noverunt experientia; dum manum 
libi admoverent, furaturi tomum, te inve- 
nerunt vehementer retinentem totum quod 
tibi traditum est, idque juramento confir- 
mantes, te servare et possidere inviolabilem 
mundi securitatem, te qus a sexcentis... 


De hoc aor. cf. Lobeck ad Phryn. 349; Winer, 
l. l. 74. Planius legerim, integro rhythmo μεθ᾽ 
ὅρκου ἐπιχρίνοντες σὲ φυλάσσειν. 


LXXVIII. 


DE S. THEOPHANE. 


/ , ^ * ^ 
«. To éx γῆς διάδηυα βασιλιχῶς στε- 
7 * i ν 28€ * - * - 
Qouévn , ^ βασιλὶς αοίδιμε, ^ ταῖς ἀρεταῖς 
iJ ^ * * Led , 
εὐδοξοῦσα, ἦ εἴληφας ᾿ τῆς βασιλείας ^ οὐρα- 
^ ΄ . * * ^ ^ , , 
γῶν στέφος" " φέρουσα " τῆς εὐσεφείας ^ πάν- 


ΧΧΥΤῚΠ. Ad novissimos nostri agminis melo- 
dos conditor hujus poematis referendus est, cum 
initio seculi X floruerit Theophane vel Theo- 
phano, prima Leonis Sapientis uxor, quz coli- 
tur die XVI decembris, et cujus corpus dicitur 
servari etiam nunc incorruptum in dibus Pa- 
triarchze CP., si audiendus est recens meni&eorum 
editor venetus : To ἱερὸν αὐτῆς λείψανον σώζεται ἀδιά- 
φθορον ἐν τῷ τῆς ΚΠλεως πατριαρχείῳ, ὅπου xat τελεῖ- 





1. In terra diademate imperatorum redi- 
mita, auguslissima regina, virtutibus haud 
minus gloriosa, adepta es ccelestis regni c0- 
ronam; pietatis ferens iusslimabile scep- 


ται fj ἑορτὴ αὐτῆς κατὰ τὴν σήμερον δι᾽ ἰδίας ἀσματι- 
χῆς ἀχολουθίας, ἐν χειρογράφῳ φυλλάδι εὑρισχομένης. 
Sat rara sunt in meneis hujusmodi documenta. 
Nostrum extat in taurin cod. f. 35, sub hac men- 
dosa epigraphe : τῆς ἁγίας xai θαυματουργοῦ βασι- 
λείας Θεοφανείας. 

1. Ibid. πρὸς τό Ἢ παρθένος, ut sequens sit 
πρὸς τό: Τὴν Ἐδέμ. sic unde incoepimus, huc re- 
versi, similia recitamus ἀρχαιοτελεύταια. 


- κα m mo 


$e 


LXXVII. DE S. THEOPHANE. 649 


τιμον ῥάδδον, ἢ ἐν ἀφθάρτοις βασιλείοις " 
, , , , ; 
αὐλίζῃ, θείω λαμπρυνομένη φωτί. 
I , -- t ’ * 
B. Μεγαλείων Θεοῦ * ónía ἀναχήρυξις * 
διὰ τοῦτο Θεῷ " αἴνεσιν ἀποδώσομεν " " χρι- 
μάτων γὰρ βαθη ὡ UON ἐρευνήσαις. * Tàs 
, Á " 
μεγάλα ὄντως μυστήρια * ix πλούτου 7.^- 
στότητος " " τὰ γὰρ βροτείᾳ " γνώμη ἀδύ- 
νατα, " δειχνὺς παρ᾽ αὐτῷ " μὴ ἀπορού- 
x* , , ͵΄ * 
μενα, " ὑψίστῳ δόξῃ * ἐγχαταλέγει, "nol 
διαδήματι ζωῆς " στέφει διάδηνα θνητὸν, * 
ιαδτήυ τι ζωῆς στέφει ὀιχότηυα θνητῶν, 
/ 4 , ᾿ * 
iv à στέψας δοξάζει * τὴν ἀξίως βασιλίδα 
αὐλίζη, θείῳ λαμπρυνομένη φωτί. 


y. Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς, * φθέγματι θείῳ 
χράξωμεν᾽" * δόξαν γὰρ ἀληθῆ * ἅπασι τοῖς 
ποθήσασιν, ἢ ὡς: πάντων δεσπότης, ἢ δωρεῖ * 
εὐσπλαγχνίας " ἀνηΐγει πύλας * πᾶσι τοῖς 
τρέχουσι " νυμφῶνος πρὸς εἴσηοδον" * τὰ 
στέφη πλέκει Y. οἷς ἔρως 
ἐστὶν Ἐ ἐχεῖθεν στέφεσθαι, i ὥσπερ ἠράσθη 2i 
vot ἐνθέῳ * Θεοφανὼ ἡ βασιλίς " " ὅθεν 
ἁγίων σὺν χοροῖς ? βασιλείοις σχηνοῦσα, 
ὧν ἡ τέρψις οὐ γηράσχει, b αὐλίζη, θείῳ λαμ- 

] ] 
πρυνομένη φωτί. 


ὌΝ, » 
πένησιν, αρχ ουσίν, 


2. Θεοῦ ὁσίων T. — f. melius αἶνον ἀνταποὺδώσο- 
μεν, — μαθὼν ἐρευνήσης T. Cf. ep. ad Rom. XI, 33. 
— παρ᾽ ἑαυτῷ T. — ἐγχαταλέγειν T. — στέφη T. — 
3asuU.clo«. Inde apte confirmatur emendatio su- 
periuris LXXV cantici : τὰ ἄνω ζητοῦσα βασίλεια, 

J. δεσπ. δίδωσιν T. — ἐχεῖθεν στέψασθαι sic T. — 
Ter videtur melodus haud sine ampullis exor- 
dium fecisse iu tribus tropariis, ut multa porro, 
immo totum poematis corpus excidisse suspicari 


trum, nunc immortalibus in palatiis inha- 
bitas, divino refulgens lumine. - 

2, Sancta est iagnalium Dei declaratio! 
I4circeo Deo laudes rependamus, cujus 
frustra profunda judicia scruteris. Vere 
summa operatur Deus mysteria, ex thesau- 
ris suze benignilatis : quee enim humana 
mente effici nequeunt, sibi minime ardua 
esse ostendens, ad altissimam gloriam 
adsciscit, et corona vitae redimit reginam 
caduco diademate prieditam, eamque moe- 
rito coronat et glorificat; unde tu in su- 
peris aulis inhabitas, divino lumine ful- 
gens. .— 

3. Mirabilis Deus est, cum eloquio divino 
clamemus : gloriam enim veram largitur, 
uti Dominus omnium, omnibus qui deside-- 
ranL eam : misericordie januam aperit 
cunctis currentibus ad ostium thalami; 
coronas texit pauperibus, principibus, qui- 
bus amor inest exinde coronari; quali di- 
vinitus accensa desiderio, ardebat Theo- 
phano imperatrix : unde regios inter choros 
sanctorum adepta tabernaculum, ubi deliciae 
nunquam senescunt, inhabitas, divino lu- 
mine refulgens. 


liceal. Ceterum, ne ultimum hoc rei historic 
symbolum invideamus, Theophanis nostre elo- 
gium extat, paulo post obitum ejus confectum, 
et eamdem ad vivum expressit cozequalis pictor, 
6 ζωγραφεὺς Mi aA 6 BAay ερνίτης, in Menologio va- 
ticano, quod jam tum ob id ipsum, tum propter 
alia, nec Basilio imperatori, nec IX? szculo ascri- 
bendum e-t, sed Χο, et cuidam Basilio Porphyro- 
genito. 


630 


| ANEPIGRAPHA. 


LXXIX. 


DK SS. EULAMPIO 


P orn 8 / " * 305 
α΄. Τοὺς γενναίους μάρτυρας, ^ xai ἀδελ- 
* E TP. * 
φοὺς XX7X σάρχα, ^ τὸν σοφὸν Εὐλάμπιον 


* , P4 “ E ? * ᾿ς -- 
xoi Εὐλάμηιαν τιμῶμεν * ^ οὗτοι γὰο ^ τῶν 
* , * * 5, e ks 
παρανόμων ^ μηχανουργίας ἤσχυναν΄ ἐν τῇ 
δυνάμει τοῦ σταυρωθέντος * διὰ τοῦτο ἐπο- 
* Pd L ε ^ 
φθέντες ^ μαρτύρων δόξα ὁμοῦ χαὶ χαύχημα. 
! 4 , L] x ^ , 
β. ΨῬὴν δυάδα, πιστοὶ, " τῶν ἀθλοφόρων 
σήμερον, * iv Q9 aig ἱεραῖς, * xai Üu.votg &Ó- 
/ * e ^ ἰδ ’ * ^ ΄ 
φημήσωμεν, ^ ὅτι τῶν εἰδώλων τὴν πλα- 
* * ^ 
γὴν χαθεῖλον, " πολυθεΐας " πῦρ ἀπετέφρωσαν ἢ 
χαὶδαίμονας ἤσχυναν * ^ τῶν δὲ τυράννων 
3 Ν * , ^" * 1 
θυμὸν οὐχ ἔπτηξαν, ᾿ ξίφος xai τὸ πῦ ὴ 
μ ἡ ρῶν θ. μ 
δειλιάσαντες, ὁριμᾶς γεν- 
L * » " . κε $4 7 e 
vaieg, " ἀγωνισάμενοι καλῶς ^ EoAaumtog ὁ 
, 0 a τῷ T 1 £X SE 
εὐχλεὴς "σὺν τῇ σεπτῇ Εὐλαμπιχ ^ καὶ σὺν 
΄ δ.» 
ἄλλῳ οἱ διαθέντες, " μαρτύρων δόξα... 
! λ ^ * P 4 
y. ἀπωλείας βυθῷ " EXXnvec κυλινδού- 
- * ^ * 4 
μενοι, " τοῖς wi οὖσι θεοῖς σέξας ati προσ- 
* * " 
ἤνεγχαν , δαιμόνων θωπείαις ^ γλυπτῶν 


["] / 
οὔτε θηρίων 


e, Ss ^ * 
αἱμοῤόρων᾽ Y ὅθεν πρὸς πᾶσαν ^ πόλιν προσ- 
* 
τάγματα δεινὰ κατεπέμποντο 


τοῦ μὴ 
3 * 
* ὄντως οἱ ἄνομοι ὅθεν ἀθλη- 


λατρεύειν 
» € δ , ΣΟῚ » € , ἂἃκ 

στεῤῥοὶ ἀδάμαντες, ἐν παῤῥησία 

τὸν διὰ σπλάγχνα oi- 


ταὶ, * 
Χριστὸν χηρύττουν 
-. X / y 8 ^ * 4 , 
χτιρμῶν " συγχαταθάντα ἐπὶ γῆς, 0v Εὐ- 
΄ ΄ ἈΚ 04 , L t ; * 
λάμπιος πίστει ᾿ σὺν EoAap mix ὠμολόγει, 


μαρτύρων δόξα; 


LXXIX. Ex longo itinere ad nos, sero quidem, 
sed virgineis canticis nondum absolutis, perve- 
nerunt encomia fratris et sororis martyrum, Eu- 
lampii et Eulampie, qui ineunte IV sec. occisi 
pro fide, die X octobr. ubique celebrantur. Extant 
in solo mosquensi pauca qua damus, ac spirant 
non solum multam antiquitatem, sed ipsius Ro- 
mani concinnitatem et suavissimam ejus me- 
lodiam. 

|. πρὸς 10" 


apogr. M. 


Ἢ Παρθένος, ἦχ. γ΄. — ἴσχυναν 


ET EULAMPIA MM. 


4. Fortes illos martyres, sanguine germa- 
nos, sapientem Eulampium cum sorore 
Eulampia recolamus : ii namque impio- 
rum molitiones confregerunt, Domini vir- 
iute cruci affixi; unde apparuerunt mar. 
tyrum decus et superbia. 

2. Binos athletas victoriosos hodie, fide- 
les, sacris odis et hymnis concelebremus, 
propterea quod simulacrorum fallacia sub- 
verterunt, polytheismi rogum in cinerem 
solverunt, deemonesque devicerunt, neque 
tyrannorum iram formidarunt ; ensem ig- 
nemque spreverunt fortiter, belluarumque 
occursus, nobili certamine pugnantes, 
Eulampius illustris cum veneranda Eulam- 
pia, et eoruin sociis, martyrum gloria... 

3. In imo exitio Gentiles convoluti, diis 
qui non erant pergebant sacra deferre, 
demonum nempe ineptiis et crudelibus 
simulacris : unde per omnem civitatem 
seva edicta mittebantur in eos qui non 
sacrificabant, scelestissima prorsus. Ambo 
ergo athlete, fortes adamantis instar, con- 
fidenter Christum praedicabant, qui pre 
tenera sua misericordia descendit in ler- 
ram, quem cum fide Eulampius et Eulam- 
pia confitebantur, martyrum... 


2. πρὸς τό * Τὴν Ἐδέμ. — εὐφημεύσωμιν, alia. e 
multos iotacismos librarii pretermittimus. — 
Εὐλαμπία hic et infra trisyll. videtur, pro libera 
nominum propriorum scriptura. — ὡς διαθέντες M, 
obscurum et interpolatum, de 70 sociis mm. vide 
tur intelligendum. 

3. προστάγματα. Maximiani edictum fuse legitur 
in actis Metaphrastz antiquioribus, que nostra 
obiter confirmant. Bolland. oct. t. V, p. 69. Nota 
illud homericum otgo6ópov. 


LXXX. DE S. DEMETRIO MARTYRE. 654 


!] 1 E * ^v 4 
à. Πόθῳ θείῳ τρωθεὶς, ^ στεῤῥῶς ἐπὶ τοῦ 
* 4 4 ^ - Ἃ 44. 2 
βήματος ^ παρεστὼς ἐν χαρᾷ, Εὐλαμπιος 
* 5. * 

ἐκραύγαζεν πρὸς τὸν ἡγεμόνα " " Δαίμοσιν 

; " * ἢ ΄ * Y , 
οὐ θύω, " Χριστὸν λατρεύω ^ τὸν μόνον 
Y * δ / - , Ἃ € 
εὔσπλαγχνον ἑσπότην τῆς χτίσεως "΄ Ol 

M "P x ἢ M * d 
σοὶ θεοὶ γὰρ ᾿ χωφοὶ xat ἄλαλοι, εἰθωλα 
Ai - s " * 2 ΡΟ 
ἐθνῶν " δεινὰ xai μάταια, " καὶ ἀπολοῦν- 

5 * 

ται Ἶ οἱ προσχυνοῦντες ἡ χαὶ οἱ σεβόμενοι 
*» 8i X (4 τῶ " ^ * ὃ & 
αὐτὰ, G6 τῶν χτισμάτων Aatpsutat * tO 
σπεύδω τυχεῖν ἂν " βασιλείας αἰωνίου, " 
μαρτύρων δόξα ὁμοῦ καὶ καύχημα. 


Á. οὐ θείῳ sic passim M. — la actis n. 8 : 
ἐγὼ δαίμοσι ἀκαθάρτοις οὗ θύω" Θεῷ μου λατρεύω Ἰησοῦ 
Χριστῷ * εἰσὶν δὲ θεοὶ... κουφοὶ xal τυφλοὶ, ξύλα xal 
λίθοι, ἔργα χειρῶν... Utinam nostra pergant, for- 


4. Divino amore sauciatus, hilari cum vir- 
tate, coram suggestu sistens se, Eu!anpius 
exclamavit ad proconsulem : « Diemonibus 
« vietimas non do, Christum colo, solum 
misericordem Dominum creationis. Ete- 
nim dei tui ceci et muti sunt, dira gen- 
« tium idola et inania, et interibunt qui ea 
adorant et colunt, ut pote creaturas di- 
vino honore prosecuti : ideo festino, ut 
fortasse fruar immortali regno, quod 
« martyrum est decus et gaudium. » 


£ 


AR 


Ξ os 


A 


tasse in acrostichidem τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ, quie 
si cum Metaphraste largius conferrentur, ad ma- 
num esset archetypum primigenium ex quo acta 
vel antiquiora derivarunt. 


LXXX. 


DE S. DEMETRIO MARTYRE. 


α΄. Toig τῶν αἱμάτων σου. ῥείβοοις, An- 
* 4 LI , s δὰ , 
μήτριε, τὴν ἐχχκλησίαν Χριστὸς ἐπορφύρω- 
σεν, " ὁ δούς σοι τὸ χράτος ἀήττητον, ἡ 
, * * 
χαὶ περιέπων τὴν πόλιν σου ἄτρωτον, ᾿ αὖ- 
τῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα. 
’ Id 
D. Τοῦτον... Men. p. 140. 
! Σὶ τ * - - : / * 
Yy- Σὺ εἰ τὸ φῶς τῶν ἐσχοτισμένων͵ 


LXXX. Corona S. Demetrii me pene fugerat, 
quam oportuit in cetera martyrum serta supe- 
rius insereretur. Thessalonicensium , quorum 
martyr civis et patronus erat, poema videtur, 
el sicut alia topici cultus mohumenta satis rara, 
studiose colligendum, iisque addendum qus v. 
cl. Tafel in sua Thessalonica, haud omissis Eus- 
tathii tropariis, scite et erudite inseruit. Id prz- 
terea notandum hic latere duos melodos : priscum 
unum, cui accepta refero trop. duo priora jam 
edita in menewis; alterum recentiorem , ipsa 
acrostichide στέφος conspicuum et sejunctum; 
utrumque vero Thessalonicensem. Quin suspi- 
cari lubet alterum illum esse Stephanum, cui 
dedimus supra, p. 328 canticum inscriptum στέ- 
φαγος : hinc enim et inde dictio similis, impedita 


» 


1. Deus purpura tinxit Ecclesiam in ceruo- 
ris tui fluctibus, o Demetri, ipse tibi dedit 
vim ineluctabilem, et cireumtegit urbem 
tuam intactam : ejus enim es munimentum. 


9. 3. Tu es lumen in nocte versantium ; 
tu, Christe mi, caliginem ab anima mea, 


in eodem loco et importuna parenthesis, rari et 
barbari idiotismi, qui Dalmatas decent. Inscriptio 
est in corsin. f. 7 : Μηνὶ ὀχτωδρίῳ x£' τοῦ ἁγίου 
Δημητρίου xovó, φέρον ἀχροστιχ [ox * στέφος, Varietates 
dedit codex alius ervptoferratensis. 

1. πρὸς τό. Sequentia in codice erasa. Hirmus 
videtur Ἡλίου μιμητῆς, quem nondum supra vi- 
dimus. Nostra etiam ut hirmus aliquando revo- 
cantur. Nota ephymnium mutari in sequentibus 
acrostichide ligatis. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον. Variant. In C : παν, ἐν 
ὕμνοις συνελθόντες ἐν πίστει ὡς... μάρτ. Δημήτριον ἐν... 
συνεχθοῶντες... Cf. trop. 8. 

3. Ζόφον, οἰχτίρμων al. cod. Steph. ]. l. τῆς γυχῆς 
τὸ ζοφῶδες.,. — Εὐσπλαγγνίας πλοῦτον id. ut Ste- 
phanus l. |. — out . τὸν χόσμον δυνάμει θείᾳ id. — 


* 
m mE de aee ὧς ὡς 


652 |. ANEPIGRAPHA. 


σὺ τὸν ζόφον, Χριστέ μου, * τῆς ψυχῆς U.QU, 
βοῶ, * ἀπέλασον τῇ δυνάμει σου * eie γὰρ 
ἄβυσσον εὐσπλαγχνίας, " ὁ φωτίζων τὰ 
πάντα τῷ θείῳ φέγγει, 
δυνατὰ, τῷ ἐν πᾶσιν ἰσχύοντι 
* » , T x *» 0/8 

ἀθολώτῳ vot, τὸν ἀοίδιμον 
* * -— 

τὸν τοῖς πό- 


* πάντα γὰρ σοὶ " 
ὑμνῆσαι 
ἵν᾽ ἐξισγύσω, 
Δημήτριον τὸν πανένδοξον, 
νοις χαλῶς χαρτερήσαντα᾽ i ποεσθεύων μὴ 
παύσῃ ὑπὲρ ἡυῶν. 

à. Ἔροπῶν πετῶν πεπληρωμένος * δια- 
πρέψας ἐν βίῳ, ἢ ἀμοιθὴν τῶν χαλῶν ἡ τῷ 
μαρτυρίῳ χατηήντγηαας "(ὅπερ οὐχ εὗρον πολ- 
λοὶ ζητοῦντες) ^ χαὶ εὑρὼν ἐπεδράξω ἀνδρειο- 
φρύνως᾽ * τοῦτο γὰρ ἦν * ποθεινόν σοι εἰσά- 
γαν, Δημήτριε, τὸ ὑπὲρ τοῦ σοῦ δεσπότου " 
λογχευθῆναι τὸ σῶμα δεινότατα, * x0 στέ- 
Q0; φαιδρὸν κομίσασθαι * ὑπ᾽ ἀγγέλων τιυη- 
θέν τε xai ἄφθαρτον " πρεσδεύων .. 

ες Éj0 πολλὰ χαὶ νῦν ῥητορεῦσαι, * 2a- 
πεινῖ μου τῇ γλώττῃ, * τὰ τὸ σοῦ ἀληθῶς * 
ϑαυμαστωθέντα, Any. cpu " ὅμως οὐ ψεύ- 
συμαι τὰς Ὀλάμψεις ἢ τῶν θαυμάτων. βοῶν 
σοι, τὰς ἀνεικάστους, ^ πῶς τῷ δεινῶς * 
χατεχομένω vnu, ἀκχέστορ σοφὲ, 
χριστομιμήτως, ἢ παραλύτῳ ὡς ἄλλῳ τὴν 
ἴασιν. " ὃν ἔδησεν ὁ πθλειεῦςι 
σῶον ἡ χάρις σου " * πρέσδευε.... : 

c. Φέρε τὸ odd τὸ τῆς aiudppou ^ νῦν 

προσθήσομ, αι πᾶσι ἢ popuh ἀδελφοὶ, * xat 
γὰρ ὑπάρχει ἐξαίσιον " 
d γὰρ στήσας ἢ 
μέγα κράτος), " τὴν τῆς ψυχῆς 
ἀλγηδόνα ἰάσατο, * xa θεῖον oixov, ἐν πλή- 
ρει " πονηρῶς τὸν τῇ νόσῳ χρατούμενον, * 
προσὼν χαὶ ἡμῖν κατάπεμψον * τὴν πηγὴν 
τῶν ἰάσεων xeiliouat * Πρεσθεύει.. 

C ὥλον τὸν νοῦν τοῖς ἄνω πτερώσας, 
τῶν γηΐνων ἀπέστης * ὡς δεινῶν, ὡς φθαρ- 


-* παρές “νυ 


χαι ἀπέλυσε 


τὴν τῶν αἱμάτων 
ὁ φιλόπολις μάρτυς ( & 
Y τοῦ ἀνδρὸς 


* 


ἀθολώτῳ vot habes in prolegomenis, p. LXIII, n* lii 
inter paradigmata ejusdem hirmi Τράνωσον. ΄“-- 
τὸν ἔνδοξον duo codd. C supra lineam add. τὸν, sed 
dimidia medela. 

&. ὑπ. ἀγγέλων πλεχθέν τε xoi alter cod. 

5 tr. est 6 in C, in quo multa evanuere. 


enixe oro, dispelle virtute tua (habes enim 
misericordie abyssum tu qui omnia illumi- 
nas deifico splendore, cuncta enim tibi 
obvia sunt, qui in omnibus potens es), ut 
hymnis celebrare valeam, secura mente, fa- 
mosum Demetrium, gloria prestantissi- 
mum, qui dura certamina egregie obivil : 
supplex esse pro nobis ne desinat. 


À. Sacris moribus imbutus, caeteris jam ín 
vita praestans, mercedem recte gestorum 
martyrio tuo assequutus es, quod multi que- 
ritando non inveniunt; inveniens lu vero, 
perfecisti virili animo :' hoc tibi enim per- 
optatum valde erat, Demetri, corpus trans- 
adigi lancea dirissima pro Domino tuo, el 
coronam acquiri splendidam, ab angelis 
honoratam et immortalem : exora... 

5. Plurima nunc habeo qus disseram 
humili mea lingua; tua nempe prodigiosa, 
Demelri, clamansque ad te, non dissimulabo 
miraculorum splendores nulli squiparan- 
dos, quomodo aegrotum dire cum morbo 
luctantem, sapiens ut medicus, sublevaveris. 
Christum imitatus, quo pacto alii paralytico, 
quem strinxerat inimicus, medelam dederis 
et salvum tua gratia feceris, exorans... 

6. Agedum, nunc omnibus proferam in 
medium hemorrhoisse prodigium, o fra- 
tres; est enim insigne. Nam simul ac sin- 
guinis fluxum cohibuit martyr ille, urbis 
amicus, ingensque presidium, sgroti viri 
animam haud minus infirmam sanavit, 2des- 
que sacras pessima lue penitus infectas ; 
nobis igitur presta sanationum fontem, qui 
clamamus...  ' 

7. Tota mente tua evolans ad superna, 
terrenis ex rebus aberas, ut reprobis, ul ca- 


6 est 7 in C. — τὸ μέγα C. — πρὸς v C. 

7 in C 5. — ταύτην οἰχοῦντας alter cod. Eadem 
ac supra apud Metraphrasten in Synaxario enar- 
rantur. Hostes vero alii dicuntur Σθλαδῖνοι, "A6a- 
pot alii. 


md — -— 


LXXXI. DE SS. MARTYRIBUS EDESSENIS. 653 


e^- * ^ Ld -ΦἈ * e 
τῶν, ^ Χριστοῦ ὁπλῖτα, Δηυήτριε * “ ὅθεν 
^. * ΄ δ, 1 8 Ld 
ποθεῖς τὴν πόλιν σου πάνυ, — χαὶ τοὺς αὐτῆς 
* * , * * (X 
οἰχέτας οἰκτείρεις Aia" οὐ γὰρ ποτὲ ᾿ κιν- 
^ , 2, * 
δυνεύουσαν ταύτην κατέλιπες, | ἀλλ᾽ ἔστης 
* 
ῥώμη γενναία. ^ ἐναντίους Ücóllev τροπούμε- 
» * 4 λύ LR A 71 x 3, us 
νος, ^ καὶ λύων τούτων τὴν φάλαγγα, ἐν 
, , χω / * ΄ 
θυμίαν γαρίζηῃ τῇ πόλει σου; πρεσθεύων... 
t 
I ^- A] P4 
ἢ. Σῶσον, Χριστὲ, τὴν πόλιν σου ταύ- 
*X o» L ΄ E 
τὴν ^ ἐχ παντοίων χινδύνων ᾿ ταῖς GQiT 
€«t » X — . ͵΄ 3 ’ * ES 
c6siaig ἀεὶ ^ τῆς σε τεχούσης δεόμεθα, ^ τοῦ 
᾽ S IN * 
&ügópou χαὶ τοῦ Προδρόμου, ἀποστόλων, 
e * à - ὃ ; p. ΄ ài * D 
ὁσίων, χαὶ τῶν ÓtzZlOv, ^ φύλαττε ὁὲ τοὺς 
“ e ^ , * 
πιστοὺς βασιλεῖς ἡμῶν πάντοτε; 
, * 
τούτοις παρχαχου 
ὑγίασον,, 


χαὶ νίχας 
^ ^ ^ [4 

χαὶ τὸν θεῖον Àaov σου 

^ » 5ε LT 

ὑπηκόους τοῖς ἀογουσιν " εἰς TO 
δίκαιον τοῦ ἔστεσθαι, * πρεσξεύ 

ἱκάιὸν τούτους φυλχττεέσθαι, ποξσθοενων... 


8. Eadem ac prior melodus etfere verbis iisdem 
in tr. 2 omisso, posterior regerit. cf. men. l.l. — 


ducis, o Christi miles armate, Demetri ; 
inde tuam urbem impense amas, civesque 
illius multa pietate foves ; nunquam enim 
civitatem  deseruisti periclitantem. Verum 
stetisti fortitudine valens, triumphum ope 
divina reportans ab hostibus, eorumque 
dissipans phalanges : urbi tu: largitor ala- 
critatem, suffragatus... 

8. Salva, Christe, hanc tuam civitatem ub 
omnigenis periculis, perpetuas per preces 
genitricis tui, invicti athletie, tum etiam 
Priécursoris, apostolorum, venerabilium vi- 
rorum et justorum ; custodi semper pios 
nostros imperatores, el victorias confer illis, 
sacrum tuum populum serva sanum et sub- 
ditum rectoribus, ut in recto tramite ser- 
velur, suffragari ne cessans pro nobis. 


Χριστὲ τὴν ποίμνην σου cod. alter, — ἀεὶ, respectu 
f. ad ἀειπάρθενον. 


LXXXI. 


DE SS. MARTYRIBUS EDESSENIS. 


' * s * 5 f. 
&. Ψοὺς ἐχλεχτοὺς ^ Zak θεοφόρους u.Xo- 
* * “ * -- , » ? 
Tupac, * τοὺς s)osbet; " τῆς ἐχκλησίας κήρυ- 
, ; . / * 
χας, ᾿ εὐφηυνμήσωμὲν καὶ μαχαρίσωμεν , 
8 P L] X - 
ἀνυμνοῦντες Χριστὸν, l'ouptav,  Σαμῶναν 
i s * ΄ “- 
xxi Αδιύον, τὰ στελέχη ^ Χοιστοῦ τῆς ἀμ.- 
3 ^e κκς t ἣν - 
πέλου αὐτοῦ " ᾿βδέσσης ἡ δόξα καὶ τοῦ χό- 
σμου γαρά. 
' σῃν - ΄ 
B. 'oomaiow νίκης ἄνωθεν φαίνει, 
4 2S / * A $05 " 
σταυρὸς τοῦ Κυρίου, " ὃν cogot ἀθληταὶ; 
e € , * ^ 5 
ὡς θείαν χάριν εὑράμενοι, τοῦτον ἐπ᾽ ὥμιων 
ἀναλαθόντες, τὰ ἐν κόσμῳ τερπνά τε χα- 
/ X *N 4 4 nm * t , , 
ταλιπόντες, ᾿ τὰς χατ᾿ αὐτῶν ^ ὡς αἀραχνὴς 
. » ; * "M ἂν ᾿ 
ἱστὸν, ἀρχὰς δόξαντες, — λαμπάδι τῆς καρ- 


* [| 
Q0 
* 


LXXXI. Age, post Thessalonica cantica, iuter- 
pondere lubet, fere extra sedem, carmen Edesse- 
norum, si quis melodus Graecus, Damasceni exem- 
plo, inter Syros cecinerit. Extat in corsin. f. 17, 
hac nota praefixa : Μηνὶ vospep. ιε΄, τῶν ἁγίων 


1. Electos illos et Deo plenos martyres, 


pios Ecclesie praecones, faustos felicesque 
clamemus, hymnis Christo datis, nimirum 


Guriam, Samonam et Abibum, uvas Christi 
ex ejus vinea : Edessenorum hzc gloria 
est mundique letitia... 


2. Sursum victorie tropeum  einicat, 
erux Domiai, quam pugiles sapientes, divi- 
nam veluti gratiam reperientces, humeris- 
que assumentes, mundi quum jam delicias 
reppulissent, structasque adversus se potes- 
tates, uti telas arachneas, sprevissent, stude- 


ὁμολογητῶν, xovó. ἦχ. β΄. 

4. πρὸς τό" Τοὺς ἀσφαλεῖς. --- Tres Persarum mar- 
tyres sub Diocletiano coronati sunt. 

2. xp. τό" Τράνωσον, — εὑράμενοι saepe notatur, 
etiam in proleg. p... 


654 
* * 1 , ^ , 

τὴν ψυχὴν ἐχλαμπρῦναι ἐσπούδα- 
ἄνε- 


τερίας 
* ὃ 4 ' A 4 / à 
ζον " ιὸ xxi θῦμα εὐπρόσδεκτον 
δείχθησαν δόξῃ ἀστράπτοντες " * É3écone ἡ 
δόξα... 
! ΄ὉὮ ᾳῳω 9 - * ^ * 
y - Τῆς τοῦ ἐχθροῦ δουλείας με ῥῦσαι; 
“- x “τῷ ^ ^ 3 Ld 
incoü ζωοδότα, " ταῖς τῶν σῶν ἀθλητῶν 
4 »» ὃ , Ἂ ὦ δ / 
ἐντεύξεσι δυσωπούμενος, ὅπως ἀδούλωτον 
7 * *, ^ ' / 
χεκτημένος ἐχ παθῶν τὴν ψυχήν μού τε καὶ 
τὸ σῶμα, τὴν ταχίστην αὐ- 
“Ὁ - L * , e 9 : - ’ 
τῶν νῦν βοήθειαν, ^ καθάπερ ἡ ἐν τῷ τόφῳ * 
συγκλεισθεῖσα ἀνδ cóc δολιότητι, ^ χαὶ ταύ- 
, * A: , 3» or 
τὴν τάχος προφθάσαντες " τοῦ θανάτου ἐξεί- 
, "E ὃ EZ . Bé ν 
λαντο κράζουσαν δέσσης ἡ δόξα χαὶ 
τοῦ χόύσμου χαρά. 


* ἄνευφη υῶ 


3. Anthologium rom. tacite expulso menao- 
rum tropario, nostrum recepit, sub hirmo τοῦ 
Συμεὼν, quem jam repperiinus p. 210, eumdem 
esse ac nostrum Τράνωσον, cum gravi varietate : 
χεχτ. τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα τῶν παθημάτων dvcogr ud, 
τὴν αὐτῶν ὀξυτάτην βοήθειαν " προφθάσαντεςγὰρ, Ex τάφου 
τοῦ θανάτου ἐῤῥύσαντο χράζουσαν τὴν χόρην, ἧνπερ 
παρέθετο ἐχῤοῶτπα ἢ μήτηρ τοῖς μάρτυσιν " 
ὑπάρχετε : ᾿Ιἰδέσσης... Sic anthologium, quod etiam 
novum pramisit proemium ut eadem rerum 


e “- 
ὑμεῖς ὄντως 


ANEPIGHAPHA. 


bant, ut lampade fortitudinis animam 
illustrarent : idcirco et hostia benigne ac- 
cepta facti sunt, gloria conspicui : Edesse 
laus et mundi gaudium. 

3. Ab hostis servitute libera me, Jesu vilie 
dator, placatus horum athletarum precibus, 
ut liberam ex passionibus animam possi- 
dens el corpus, fausta canam eorumdem 
promptissimam tulelam ; scilicet quomodo 
mulier quiedam, viri sui fraude, in tumulo 
inclusa, ab illis educta statim sit, clamans : 
O Edessa gloria et mundi gaudium. 


series satis obscura declaretur. Ut ut sit histo- 
riola, nullo pacto expiscor quomodo rhythmo 
cuivis aptetur scriptura anthologii ; sed inde mihi 
perspicuur est docto Philippo Vitalt, Romano edi- 
tori, ne obvium quidem fuisse tritissimum €i 
nostris hirmum Τράνωσον. Ad corsinium ut rever- 
tar, obscure legitur ἣν pro νῦν ante ταχίστην, 
ceteris in romano libro extra sedem perturbatis, 
quod tz:edet me s;pius animadvertisse. 


LXXXII. 


DE S. JOANNE CHRYSOSTOMO. 


α΄. là χρυσότατα * cic χαθαρᾶς σου * 
γλώττης ῥεῖθρα, * ὡς θησαύρισμα;, Y dx ψυ- 


LXXXII. Iterum Chrysostomus, ac piget me lo- 
cum ilii non fecisse inter melodos, cum quaedam 
illi troparia, preter liturgiamr, vetus traditio 
accepta referat. Tum etiam poenitet me, consilium 
deseruisse meur, id collocandi in prolegomenis, 
ubi Studitas accersivi, αὐ eorum indoles ab uno 

'disceretur exemplo ; nec multum abfuit quin 
inter Theodori poemata totum hoc, in catero- 
rum exordio, ponerem. Theodorus enim latet et 
patet in acrostichide: νοῦν σπανὸς, Studitam cla- 
mant cum solemni modulo insolentia verba χρυ- 
σοστόλιστος, τετράῤῥιθμον λιμθίδα, περιχρυσῶσαι, βορ- 
θορώσεως, χρυσοστεφὴς, χρυσορρήτης, χρυσεποῦς, Ha- 


1. Auro splendidissima flumina, puro ab 
ore tuo, thesauri instar ex spirituali promp: 


bemus autem melodi primitias, ὡς ἀπάργματα, ad 
quas respicit idem, ut opinor, in superiore ode 
p. 507, dum rogat, ut Chrysostomi celebret redi- 
tum, sicut prius ejusdem obitum cecinit, et θᾶ 
fortasse χήρας τὰ ληπτὰ δύο modeste vocat : ὅπως 
ὑμνῶ σου ἀξίως τὴν ἔνδοξον ἐπάνοδον, ὡς πρὶν χαὶ τὴν 
χοίμησιν πρεπόντως τετίμηκα, Primitiee insuper hae 
veniunt, in pace Ecclesiz, ante Studitarum dissi- 
dia cum patriarcha Nicephoro et imperatorum 
acerbitates, si bene hec intelligo : τὸν διέποντά 
σου χαλῶς τὸν θρόνον 'φρούρει xat σχέπει ἀεὶ σὺν τοῖς 
βασιλεῦσιν, Extant in corsin. f. 45, inscripta : 
Μηνὶ νοεμόρ. ιγ΄ τοῦ ὁσίον πατρὸς ἡμῷν ἸΙωάννον τοῦ 


LXXXII. DE S. JOANNE CHRYSOSTOMO. 655 


τ * 
χικῶν ταμείων φέρων, 


αὐτὴν. ἀντὶ σμαράγδου, " ταῖς γνώμαις, 
^ t d * M ^ 
xai θέλγων ἡμᾶς ^ εἰς βασιλείας πλοῦτον, 

" e * -- ΄ 
ἱεράρχα ὁ χορυφαιότατος ᾿ ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ 
«€ Li Lord X 3 
ὑπὲρ ἡμῶν " ἀδιαλείπτως ἱκέτευε. 

! ^w * Ὁ 

B. Νῦν χρυσοστόλιστος ὥφθη πᾶσα 
ἐκχλησία, " τοῦ Χρυσοστόμου τὴν μνήμην 

— ^ 4 i] ἃς 
ἐπιτελοῦσα * " παγχρύσοις γὰρ αὐτὴν ^ λό- 
᾿ Ὁ ΄΄ῇ * 
ote ηὐτρεπίσατο τοῖς τοῦ Πνεύματος," πὰ- 
ρίστησι τῷ Χριστῷ ᾿ νύμφην ἠγλαϊσμένην 
τοῖς δόγμασι, * cv τετράῤῥιθμον TOV, ἄρε- 
à * "P4 * Ld * 
τῶν " λιμέίδα ἐπὶ τραχήλου ψυχῆς ^ περι- 
,ὕ * * C 3 5 ^5 
Θεδλημμιένην, " καὶ πρὸς αὐτὸν ἀναχράζου- 
* A ^» ΄- ^. x e 3, 
σαν" "^ M ἐπιλάθῃ τοῦ σοῦ λαοῦ, ἐπο- 
πτεύων ἐξ οὐοχνοῦ * * ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ... 
! 4 r x* M EET 
y: θΘίσαι cot ἄσματα ^ αξιὰ τὶς ἰχᾶ- 
* 3 * 4 “ € ' 
νώσει; "^ ἀλλ᾽ ὡς τῆς γήρας ὁ Χριστὸς 
' 1 * x Ζ 
λεπτὰ τὰ δύο, μά- 
D ᾧ λλίσ TEC ΄ * τὴν 
χαρ, τὰ ψελλίσματα, ὡς ἀπάργματα; f 
γλῶσσαν μου χαριτῶν ^ otov περιχρυσῶσαι 


προσδέχοιο κἀμοῦ, 


* σὺ γὰρ ἔδλυσας ὡς ποτα- 
μοὺς * ποὺς λόγους ἐκ τῆς παγχρύσου σου 
ψυχῆς, ^ ἐκκεκαθαρμένης 
βορόορώσεως OU βοῷ cot e Ax pr Ge ' * 
Mà ἐπιλάθῃ uoo τοῦ πτωχοῦ, " ἀλλὰ τῷ 


Κυρίῳ... 


τοῖς ὕμνοις GOU * 


τῆς τῶν παθῶν 


δ΄, ἵμνος καὶ καύγηυα 2 ὥφθης τοῖς ἀν- 
τιοχεῦσιν " T φυεὶς áx ῥίζης εὐχλεοῦς, * οητὸς 
ὄὅρπηξ, μ χομῶν τοῖς ἀγαθοῖς i ἔργοις ἐκ 
νεότητος, γρυσεπώνυμε " τ μονάσας yàp ἀψευ- 
δῶς ἢ εἶχες σχληραγωγίαις τὸ σῶμα σου, ἢ 
xai ὡς τῷ ἄοματι ἐπιξὰς * πυρίνῳ τῶν ἀρε- 
τῶν σου, σοφὲ, " πρὸς οὐρανὸν ἐπήρθης, ἢ 
χρυσοστεφὲς τοῖς φθόγγοις cov * * διὸ ἐχεῖθεν 
ἵλεως νῦν ἢ UA διαλείπης βλέπων ἡμᾶς, P 
ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ... 

ε. Νοῦν τίς ἀπήστραψεν ^ οὕτως ἐν ταῖς 


Χρυσοστόμον χονὸ, ἤἦχ. α΄, πρὸς τό" Tà θεόδρυτα, quem 
hirmum Studita videtur condidisse, cf. p. 346, 
immo p. 338, ubi eodem rhythmo iisdemque me- 
tris os aureum personat. 

2, ἣ izxxX. C. om. πᾶσα, — f. melius παρέστησε. 
“- λιμθίδα τετράῤῥιθμον. Suspicor esse pallium pa- 


D 4 * 
τὴν οἰκουμένην 

" * ͵ * 
χκατεπλούτισας, Χρυσόστομε, ποιχίλλων 


tuario proferens, orbem tenarum ditasti, 
Chrysostome, tuis eum ornans sententiis, 
pro smaragdis, nosque blande alliciens ad 
regiam opulentiam, pontifex pra omnibus 
sublimis : agedum, Domino pro nobis sine 
fine esto supplex. 

2. Nunc aurea cingi stola videtur Eccle- 
sia, dum Chrysostomi memoriam more so- 
lemni recolit. Ipse enim eam aureis verbis 
in Spiritu honestavit, obtulit eam Christo 
ut sponsam dogmatibus decoratam, quadru- 
plici virtutum ornatu circa anima collum 
involutam, et ipsi clamantem : Ne tue ple- 
bis obliviscare, tu qui de colo prospieis : 
verum Domino pro nobis supplex sine fine 
esto. 

3. Digna tibi dicare carmina impar quis 
non erit?Sed ut Christus duo vidue minuta, 
sic tu meam quoquc balbutiem accipias, o 
beate, primitiarum instar, ut auro tuorum 
hymnorum, quasi gratiis, linguam meam 
circumlinias. Effudisti enim ut fluvios ser- 
mones tuos ex anima maxime aurea, repur- 
gata fecibus voluptatum. Ideo clamo tibi 
sincere : Ne mei pauperculi obliviscare, 
verum. 


4, Antiochenorum hymnus et laetifia ex- 
stabas, ortus e nobili stirpe, stolo ingenuus, 
decorus coma bonorum operum, a teneris, 
nomen ab auro habens : nam sine menda- 
cio monachus, acri sevilia domare corpus 
elegisti, ac velut igneo virtutum tuarum 
curru vectus, o sapiens, ad coelum raptus es, 
tu auro coronatus in tuis eloquiis : ideo 
abhinc propitius jam ne omittas respicere- 
nos, verum... 

9. Ecquis adeo fulguravit, in mente spe- 


triareharum crucibus ornatum, sed vox inau- 
dita est. 

3. χεχαθαρῳ, C. 

ἅ, τῷ add. ante ἅρματι. — Nota οὐρανὸν dissyll. 
ex can. — χρυσόστεφε C. 

9. Χρυσορήμων, Χρυσόρειθρα C constanter. 


NET 





----- — — À———À 


x. 


x 


».t 


656 
, * / ΄ € 7 *X (4 
θεωρίαις ^ πεποιχιλμένον, ὡς Dude ὁ γρυ- 
τὰ * : 
σοῤῥήμων; ^ καὶ γὰρ ὡς ἐχ This * ἄλλης 


τὰ γρυσάῤῥειθρα ἀεὶ ἔδλυζεν ἢ διδάγματα ix 
ψυχῆς. ^ ἄρδων τὴν θρεψαμένην Θεούπο- 
λιν᾽ 
λόγων. ἐπὶ AU ζωῆς ἢ ᾿ 


ὡς πρὸς αὐτὸν ἀναχράζουσαν" 


τοὺς γὰρ οἴαχας ἐμπεστεύνεις τῶν 


χαθώρμιητο ταύ- 
* Μὴ 


ὁ ἐπιδλέπων ἐξ οὐ- 


τὴν, 
^w led ^. * 
ἐπιλάθη τοῦ σοῦ λαοῦ 
ρανοῦ, " ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ... 
! * ! - 
c. X.. 6. Πῶς ἐνεδέχετο 
σθαι σε. χρυσοῤῥήμων, 
E 
τῶν ἀρετῶν σου; 
“ὅθεν ἡ βασιλεία σε ἔλαθεν ἢ 


χρύπτε- 
τὸν ἐν τῷ ὄρει χεί- 
ὡς TUAM τοῦ 
εἰς 
μᾶλλον σὺν βασιλεῦσιν 


μενον 
Θεοῦ; * 
χλέος, ψήφῳ Θεοῦ, ἢ 
, e * 
xai οὐχ ἐψεύσθη τῶν ἐπὶ σοὶ 
* g 
ἡσαυ- 


30x [4 * 
χαὶ ἀναξιν, 
ἐλπίδων, ἐκπλουτισθεῖσα τοῖς σοῖς 
* 3 Lex e t * 

ἐξ ὧν πᾶσα ἡ ὑφήλιος 


ροῖς τῶν λόγων, 
* Νὴ ἐπιλάθῃ... 


γρυσολογοῦσα dvabod 


Li P * ; i 
ἢ. Λπασα στέμματα ^ πλέχει σοι ἡ ἐκ- 


», ἃ ^ , e, D! e X 
χλησία ^ τῶν θείων ὕμνων͵ xat τῇ yü  mpos- 
ἄγει μνήμην, Χρυσόστομε σοφὲ, " σὲ 


ἑορτάζουσα καὶ χραυγάζουσα" ἘΠοιυὴν ἡμῶν 
στῆθι, xxi προπολέμει -τῆς ποίμνης 


τὸν 


ἀγαθὲ, " 
B διέ λῶς ἢ 
σου. " καὶ τὸν ὀιέποντά σου καλῶς 
θρόνον φρούρει, καὶ σκέπει ἀεὶ, 
ὑπήχοον οὕτως ἄδοντα ᾿ 


* δὺν τοῖς 
βασιλεῦσιν. 
Μὴ ἐπίλαθῃ. 25 
Nüv δὲ π 
λου τῆν Φοίξην. ἢ 


τὸς ἄταιμι * ποῦ νέου Πχύ- 
σὺν ἄλλαις πλείαις αγίεῖς " 
γυναιξὶν; αὖται " ὡσεὶ μαθήτ rot Ἶ ἀξιά- 
yao Tot συγεπᾶσχον τῷ πατρὶ, * ὦνπερ Üpn- 
* 6 ἅγιος" Mà συνθρύπτητέ 

* τέκνα, ἀλλὰ ἐμπλήσθητε χα- 
Χριστοῦ παθὼν ἐχ- 


νουσῶν UM 
μου ψυχὴν, 

pa * ὅτι ὑπερ δόξης " 
διώκομαι νῦν. * Αἱ δὲ ἐδόων θρηνητικῶς " 
M^ ἐπιλάθῃ... | 
ι. ἀπειργάσατο » φθέγξας, ἀρχιερα- 
τεύει ἢ ὁ χρυσοῤῥήτης ἀληθῶς * τῆς ἐχκλη- 
σίας" " εὐθὺς γὰρ τὴν χρυσῆν 


* ^ 
γλῶσσαν 

: 1 * ρυσώνυμος ^ ἐχόλύζουσαν ποτα- 

ἐπαάφιησιν ὁ ψρὺ 49$ S0UGaV ποτ 


4. τοῦ add. ante θεοῦ, — ἐξ ἧς C. 


8. ἄδουσαν in fine C. 
9. γῦν δὲ τῶν ἄσαι με Sic C.— πλείους C.— ὡς μ. U. 


ANEPIGRAPHA. 


culationibus emicante et decora, sicut illud 
os aureum? Etenim nova velut ex fonte 
scaturire ex anima fecit aurea doctrinarum 
fluenta, rigans nutricem suam Theopolim : 
elibi cum teneret sermonum clavos, de- 
duxit eam ad vite littora, quae vocem 
ad eum attollere videtur : Ne obliviscaris 
plebem tuam, nos e celo respiciens, sed Do- 
mino semper esto supplex... 

6... 1. Quis tulerit latere te, fatum aurea 
verba, in virtutum monte collocatum, ut Dei 
civitatem? Unde urbs mundi regina te, di- 
vino potissimum suffragio, maluit in decus 
assumere cum imperatoribus et .regibus, 
nec de spe decessit quam a te conceperat, 
locupleiata tuorum sermonum thesauris, 
quibus tota sub ccelo terra splendida voce 
sursum clamat : Ne obliviscaris plebem 
tuam, sed e ccelo respiciens... 

8. Universa tibi Ecclesia sacrorum serta 
hymnorum nectit, et orbi tuam, o sapiens 
Chrysostome, reprewsentat memoriam, té 
festis exornans et tibi clamans : « Pastor 
bone noster, asta, et propugna pro ovili 
tuo, atque post te thronum tuum egregie 
tenentem cuslodi, et protege semper, cum 
imperatoribus, populum subditum tibi ita 
canentem : Ne obliviscaris... » 

9. Nunc vero quomodo canam novi Pauli 
alteram Pheben, cum sanctis czeteris diti- 
bus matronis? que patri, ut dignissim 
alumnas, compatiebantur. Lamentantibus 
illis sanctus aiebat : « Ne meam emolliatis 
animam, filie ! sed. gaudio implemini, quia 
pro Christi gloria patiens nunc divexor. » Αἱ 
ille alta voce ingemuere : Ne omittas... 


10. Ut concionando coepit, pontificio fun- 
gitur, orator vere aureus Ecclesiz. Statim 
enim aureus cognomine, aureum os aperuit, 
quo flumine inundavit intermediam ter- 


— τὴν ψυχὴν τεχνία C, cf. act. XVI, 13. — νῦν add. 
SS. mulieres Olympiades et Eupraxia colunlur 
die XXV jul. cum S. Anna. 


ΓΧΧΧΙΠ. DE 


(0X 09 M , ἐς A 3 ' * 
μοὺς ^ av& μέσον τῆς γῆς, εἰς τὰ πέρατα, 


τῆς χαχίας ἀφανίζουσαν τὴν ὕλην ' τῆς 
ἀρετῆς δὲ πολλὴν ἢ δωρούμενος χάριν i ὑπὲο 
τὸ μέλι γλυκαίνουσαν " * διὸ βοῶμέν σοι 
ἀσματικῶς " * M3 διαλείπης... 

ux. Σὺ τί ἐκέρδησας, * δοξε Εὐδοξία, * 
χαταυμανεῖσα φωονιχῶς * τῷ Χρυσοστόμῳ; i 
τῆς χήρας τοῦ ἀγροῦ “ ὄντως οὐκ ἀπήλαυ- 
σας, ὡς ἐπόθησας᾿" “ δευτέρα Ἡρωδιὰς, 2i 
ἄλλον Θεοῦ προφήτην ἀπέκτεινας. * AAA ἡ 
γλῶσσα τοῦ γουσεποῦς * ἀεὶ σὲ ἐχοστηλιτεύει 
μείνασα, " ὡς τὸν ἀμπελῶνα ἢ τῆς χήρας 
διεξαρπάσασαν " " διὸ πῶς ἄσεις νῦν τῷ 
πατρί" * MÀ ima. σχέπων ἡ"λᾶς, ἀλλὰ 


-- .o0*X» 
τῷ Κυρίῳ ὑπὲρ duov" ἀδιαλείπτως ἱχέτευε. 


1 Ὶ 


10. Ia C οθέγξας barbare, ἱερατεύειν absone, Χρυ- 
gocirtnginauditum monent multam corruptelam. 
— πάλιν τὰ πέρ. C. — dgav. δὲ τῆς xax. ὕλην, — ὑπὲρ 
δὲ μέλι C. Theodorum sapit frequens prosopo- 


B. V. MARIA. 657 


ram, ad ultimos usque fines, quo vitiorum 
fomes omnis exstinguitur; multamque ille 
impertitur virtutum gratiam, que suavita- 
tem mellis superat; ideo nostra tibi can- 
tica resonant : Ne obliviscaris... 

41. Tibi vero quid lucraris, ingloria Eu- 
doxia, qui ad caedem usque insanis in 
Chrysostomum? Reapse non vidue agro, 
ut concupieras, fruita es : altera tu Hero- 
dias, alium Dei prophetam occidisti. Sed 
os aureum te lingua sua immortali traducit, 
ut qui vidue vineam expilaveris. Quo- 
modo ergo nunc patri cecineris : Ne cessa 
respicere nos, sed Dominum sine fine pro 
nobis exora. 


pea, qua excitatur clamans Ecc:esia, tum urbs 
Antiochena, tum nova Roma, tum patriarcha CP, 
totus denique orbis et ipsa Eudoxia ab inferis 
rediviva. 


LXXXIII. 


DE B. V. 


MARIA. 


I. 


! , - e 
α΄. Ἐῤφραίνεται νῦν * d ἄννα, τῆς στει- 
, * τῷ ὃ “- * NEN. ? Δ 
βώσεως " λυθεῖσα δεσιλῶν, " καὶ τρέφει τὴν 
, m» * * 
TAv pay toV , συγχαλοῦσα ἅπαντας 
, τ »* 5 " 5, 
ἀνυυνῆπαι τὸν δωρησόμενον ^ ἐκ νηδύος αὐτῆς 
^^ ^s * 
τοῖς βροτοῖς, 
ράνδρον. 
rus E * 
D. H τῶν δεσμῶν τῆς ποὶν ἀτεχνίας 


τὴν μόνην μητέρα χαὶ ἀπεί- 


4 ^" ὔῳ - ^» * 
δι᾽ εὐγῆς λυτρωθεῖσα, " προσχαλεῖται ἡμᾶς 
συνεορτάσαι τῷ θαύματι ^ xai δῶρα προσ- 
»Ἡ , » " » 
αξαι γεννηθείση, ^ λιτανεύοντας ἔμπροσθεν 


4, j [74 * 
μετὰ πόθου, " ὥσπερ ποτὲ ^ ai παρθένοι 


LXXXIH. Ante omnia Christus, et per omnia 
Jesus et Maria. Haud displiceat seriem odarum 
retexere, duasque partim novas pro integro duo- 
denario qued supra promiseram, p. 623. Mos- 
queus. f. 10 priestitit prius odarium, bona et ve- 
teris nota. 

|. πρὸς τό * Tà ἄνω, p. 210. — ἐχ τῆς νηδύος αὖτ, 


V. 


1. Exultat nune Anna, sterilitalis expe- 
dita vinculis, ac nutrit illibatissimam, con- 
vocatis omnibus abilla, ut hymnum illi 
canant, qui daturus est mortalibus ab utero 
cjus eam qua sola maler simul et virgo 
intacta est. 

2. Qui pec precem ab orbitatis nexibus 
soluta est, nos convocat ad festive cele- 
brandum prodigium et munera offerendum 
nate puell:, cum precibus et amore occur- 
rentes, sicut olim eito virgines accurrebant, 
τοῖς Bec. M et edd. 

2. πρὸς τό * Τράνωσον. — λυθεῖσα πρ. edd. — τῇ 
γεννηθείσῃ M, edd. — ποτὲ, poetica respicit. apo- 
crypha. — Huc usque edd. Cetera minus apte 


optimum exemplar premissum assequuntur, quie 
ex unico cod, àgre emendantur. 


638 
* ,. , . * 7 ; M ^ 
ἐν τάχει προέτρεγον, ^ χορεύουσαι xat BoG- 
Gat * 
3 1 M " P E 
ἰδοὺ Αδὰυ. ἡλευθέοωται, 
, ͵ X04 / / A» , 
ἀνεθλάστησε, ^ τὴν μόνην μητέρα xoi ἀπεί- 
ρανὸ pov. 

y. ὦ τῆς DOLOREM οἰκονομίας! ἢ 
οὖσα τῇ Quen * ἄννα ἡ θαυμαστὴ, ἵ τὴν t ὑπὲρ 
τὸν ἀπερίγραπτον Πατρὸς 


ej Hd A 
ὅτι Αννα καρπὸν 


Γυνὴ 


φύσιν χυήσασαν ᾿ 
Λόγον, : eniitpos ἀπεχήησεν παραδόξως , ἡ καὶ 
γαλουχεῖ * τὴν δανείσχσαν γὴν τῷ fpes 
φόντι * τοὺς πάντας ἐν εὐκαιρία, 
τε χεῖρα ἀνοίγοντι * wa ἐυπιπλῶντι πᾶν 
ζῷον ^ xai νῦν δωρησαμένῳ τοῖς ἐπὶ γῆς T 
τὴν μόνην μητέρα χαὶ ἀπείρανδρον. 

δ΄, Δεῦτε προ ΠΩ: . πᾶσαι ἐμ ον τς, “τῇ 
L*p- 


* to» 120 Αννα χερσὶν 


* εὐδ οχίας 


προμήτορι Ej; * 

igi RENE 
βαστάζει * Μαριὰμ, τὴν ΤΥ αν τὸν Θεο- 
᾿ ὁ χαρπὺς γλυχασμὸς τῷ 


προσχομίσατε νῦν 


* 
τόχον ) ἧς 

ἀδὰμ νῦν γενήσεται, ^ 
" τ ΄ » , $5 € L3 , 

ξύλου * μεταβάλλων, χαὶ εἰσάγων αὐτὸν ^ εἰς 

παράδεισον, ὃ ὃν ἔχλεισεν 

ἤνοιξεν τοῦτον ἡυῖν ἣ 

, , δ 

ἀπειοανόοος, 


* 
τὴν πρώην πιχρίαν 


ἃς 
παρακούσας, χαὶ 
᾿ἡ μόνη παοθένος καὶ 


3. τοῦ πατρὸς M, abundat, uisi πατρὸς sil. mo- 
nosyll. — εὐχαιφίχ. cf. ps. CNLIV, 10, 16, — τὸν 


* [dob ἦλθεν ἡ πάντων ἀνάχλησις, ἢ 


ANEPIGRAPHA. 


saltantes et clamantes : «Ecce venit omnium 
« resurrectio ! Ecce Adam liber factus, quia 
« Anna fructum edidit, Virginem, qua sola 
« mater intacta est. » 

3. Qualis a nemine dicenda oconomia! 
Mulier quum natura sit Anna mirabilis, hodie 
peperit, haud sine prodigio, eam quz conce 
pit incircumscriptum Dei Verbum; et lac 
praebet ei qua lactis sui edulio reficit nulri- 
torem universorum, qui in tempore oppor- 
tuno manum aperit οἱ replet benedictione 
omne animal, terrigenisque dat bona pre- 
sentia, Virginem, inquam, qua sola maler 
intacta est. 

Adeste prompto animo, omnes mu- 
lieres, et. afferte prima parenti Eve bona 
gaudii nuntia. Ecce enim Anna mauibus 
gestat Mariam, immaculatam Deiparam, 
cujus fructus jam dulcedinem Adamo pariet, 
arboris velerem mutans amaritudinem, 
cumque reducet in paradisum, quem ino- 
bedientia clausit, nobis vero nunc aperuil 
sola virgo. mater intacta. 


τρέφοντα... ἀνοίγοντα.. sic porro M. — χαὶ τὰ vv M. 


ἄς πικρὰν τοῦ ξύλου M. — πάλιν εἰσάγ. αὐτὴν M. 


II. 


Ι t 1 ? / 
o. Ἡ πρὶν στειρα σήμερον 
τῆς παρθενίας τὸ χλέος 
ταῖς ἐνθέαις νεύσεσι 


Qua quondam sterilis, hodie divinis 
ex oraculis gaudio circumfusa, concepit 


1. Claris Cryptie Ferratee Basilianis accepta 
refer priora haud inelegantis oda? troparia. Phi- 
lippus enim Vitali primus dedit luci duo priora in 
Anthologio romano, decembr. τ. τλ΄, Tum alter 
duumviratus, siepe laudatus, tertium addidit, 
et ambo cuncla cum quinque codd. diligenter, ut 
solent, contulere (De inun. conc., p. 053). Quibus 
dum meritas de ezregio opere laudes cumulareni, 
a. 1862 (Analecta jur. pontif., p. 1425), ipsis me 
rogantibus, primum feci periculum proponendi 
melricam melodorum artem, tune teuporis iguo- 


περιχαρῶς συλλαμθάνει" 
χόρευε, 
ἡ οἴχου μένη 


virginitalis decus : exulta choreis, universa 
terra, id. audiens ; hec enim firamia Spes 


tam vel doctis Basilianis : que enim puncta n 
hoc odario Vitali fere inscius plus minus apte ex 
codd. receperat, ea novi editores sustulere omnia, 
nec sibi neque aliis ullam ingerunt cujuscumque 
melri suspicionem. lidem silent de acrostichide, 
cum illis defuerint ultimum trop. et luculentum 
corsinii epigramma : Μηνὶ δεχεμόο, θ΄, κονδάκιον εἰς 
τὴν σύλληψιν τῆς ἁγίας ἴλννης, φέρον pu 

cO», T4. γ΄. Si quid de melodo conjicere lubcal, 
plura et in primis ab exordio sapiunt estuanten 
ct salebrosum Georgium, qui supra p. 215, vici- 


'" LXXXIII. DE B. V. MARIA. 6239 


ἀχουτισθεῖσα᾽ 
, b . 
αὐτὴ γάρ 
3 A , 
ἐλπὶς βεθαία 
τῶν σωζομένων, 
ἐξ ἧς μέλλει ὁ δεσπότης 
τεχθῆναι, πάντας φθορᾶς λυτρούμενος. 
r ᾿ 
β΄. ὡς φωσφόρος σκηνὴ 
καὶ παρθενίας καύχημα, 
ὡς λαμπὰς ἡ Qavi, 
M A 
χαὶ καθαρὸν χειμήλιον, 
ὡς ἔμψυχος θήκη, 
ὡς θάλαμος θεῖος. 
ὡς ἀνωτέρα 


£ 


est illorum qui salvantur, ex qua nasciturus 
est Dominus, qui omnes a corruptela redi- 
mit. 

2. Est veluti tabernaculum lucem ferens 
virginitatisque lzetitia, velut lampas rutilans 


. ac pura ct rara gemma, velut serinium ani- 


matum, velut thalamus divinus, tanquam 


nam festivitatem B. V. in templo oblatae amplis- 
simo ornavit cantico, iisdem scpe verbis et ain- 
bagibus impedito. Dubio favet, quod idem Geor- 
gius de ipso B. V. conceptu canonem condidit 
nostris tam re quam verbis consentancum; ac 
sicut alteri ejusdem canoni de prasentatione in- 
seritur amplissimum zov2zztos. prelaudatum, ita 
et in sinili illo canoue locum facere potuit 
nostro odario. Canonem autem Georgii ediderunt 
Basiliani l|. 1... p. 43, sed tacito melodi nomiue, 
quamvis in theotociis manifestum sit ac jure 
servandum, ut olim notavi in Analert.. pontif, 
p. 1425. 

]. πρὸς τό: Ἢ παρηΐνος. v. 1. ἢ στεῖρα Basiliani 
eum omnibus codd. — ποὶν solum habet anthiol. 
Tom. et recte. Omissa enim vocula, aut in arche- 
typo Romani παρθένος erit disvl. aut hie στείρα 
düeresin patietur, neutrum vero ferendum. — 
V. 3. γεύτεσι cum omn. codd. et anth. pro quo 
πράξεσι BB. tacito fonte adducunt. Plurima respi- 
ciunt Evangelium S. Jacobi de infantia Salratoris. 
— V. 6. ἢ supra lin. vetus librarius supplevit, 
nos quasi monens, sic toties emendandum, quo- 
ties vel in uno codice apertum sphalimna occurrit. 
— VN. M. ἐξ ὧν duo codd. 

2. « Ὥς non comparative, sed asscerendo rei 
proprietatem debot heic intelligi » BB. quibus- 


πάσης τῆς χτίσεως 
ὑπάρχ]ει Μαρία] σεμνὴ 
προοριοθεῖσα, 

χαὶ ἐχλεχθεῖσα Θεῷ. 
Σήμεοην σεπτῆς 

διὰ προῤδήσεως, 

φωνῆς ἀγγέλου, 
εὐηγγελίσθης 

τὴν θείαν, [ἀννα], σύλληψιν 
ἀγγῆς xat θεομήτορος * 

ἐξ ἧς μέλλει τεγθῆναι 

ὁ δεσπότης τῶν πάντων, 
θανάτου παντας φθορᾶς λυτρούμενος. 


sublimior universis creaturis, a Deo priedes- 
tinala et preelerta [est Maria] venerabilis; 
quie hodie juxta augustum vaticinium, an- 
geli voce[tibi, Anna], priinuntiatur in divina 
conceptione Deipara, ex qua nascitiurus est 
omnium Dominus, qui cunctos mortis a 
sordibus liberat. 


cum omnia ab initio non matri Anna, sed Deiparim 
coucepte* tribuo, quamvis librarii, potius quam 
melodi, errore aliter scriptum videatur. — V. 3. 
ἢ cum C, om. BB et hab. φαεινή, — V. 4, χειμήλ, 
G et tres alii cum anthol. pro quo ὡς £2:0v. BD. 
quod. venit ex compendio prioris syll. xst. — V. 9, 
ὑπάρχουσα, Ἄννα codd. BD, a quibus tota senten- 
ua et rliythimus hic et infra recedere przcipiunt. 
— V. 10, 11, προορισθεῖσαν 4 codd. inter quos C ; 
lidem om. καὶ ἐχλεχθεῖσα, ac legunt προ, τῷ Θεῷ, 
Anth. habet ἐχλ, δὲ Θεοῦ, Etiam Θεῷ abundaret, 
nis! fieret monosvll. ex can. XVI. Omissa autem 
χαὶ ἐχλεγ θεῖσα metro requiruntur, et tanti melodo 
fuere, ut eadem mox resumat in tr. 3. — V. 12. 
σεπτῶς C, tres alii. codd. anth. — V. 16. Disyl- 
labo manifeste omisso, sed metri lege requisito, 
mnonemur gravissimuni hiare vulnus, quod diu 
reluctatus, tandem. sic reducere ausim, ut. toti 
periodo a capite ad calcem medeatur. — V. 17. 
ἁγνῆς cum C, et 154. αὐτῆς BB. — sou. ὁμοῦ C, 
cum duob. codd. anthol. « et fort. melius, » in- 
quiunt BD. qui tamen recipiunt Θευμήτορος Θεοῦ. 
Sed (am 0:52 quam 5uo3 rhythmo expellitur. — 
V. 20 ut C. φθορᾶς λυτρούμενος, nec plura in 
ephymnio BB. post anthol. quamvis aliter ab 
lisdem notetur; apud quos unus cod. habet 9ava- 
του, alter idem, sed loco dictionis φθορᾶς. 





660 

" Δεομιένη Θεῷ, 
καὶ χαρτεοῶς σχυλάζουσα 
ἐν νηστείαις, εὐχαῖς, 
ἄννα θεομακάριστε, 
σὺν τῷ ὁμοζύγῳ, 
χαρὰν παρ᾽ Ana 
εὐθὺς ἐδέξω, 
ἐπιστασία φριχτῆ 
ἀγγέλου φωνοῦντος cot ' 
ἐπήχουσέν σου 
Θεὸς δεήσεως, 
τέξεις σὺ σεπτὸν 
παιδίον ἄμωμον, 
πρὸ τῶν σπαργᾶνων 
προορισθεῖσαν 
x«i ἐχλελθεῖσαν ὡς σεμνὴν 


3. Deum orans, et enixe jejuniis, precibus 
dedita, Anna, Deo favente felix, una cum 
conjuge tuo, gaudium jam non speratum 
repente habuisti, a stupenda angeli preisen- 
lia, ad te sic loquentis: «Tuas preces exaudi- 
« vit Deus, et paries intemeratam puellam, 
« ante cunarum fascias predestinatam et 


3. Ex uno cod. BB. cui adde C. — V. 1, f. 8:09. — 
V. 3, καὶ vot. BB. contra codd. et metrum.— V. 9, 
φωνοῦντός σοι BB. — V. 11, θείας duo codd. θεὸς 
restitaunt BB. — V. 12, xoi x&£. σὺ C, BB. rupto 
rhythmo. — V. 20, prater θανάτου cetera om. C. 

4. Ex unico corsin. — V. 8, ἐπευφρ. sat rarum. 
— Hec si quis cum Georgio p. 273 contulerit, 
similia ultro subibunt, et statim ab ephymnio 
σχηνὴ ἐπουράνιος, lum quadam tessera ἐμφανῶς 
in tr. 2, 5, 7, 8, 16, 17, 20, 22, tum etiam tr. 2, ἢ 
ἐχλελεγμένη... ὑπὲρ ἅπασαν τὴν χτίσιν.. ac tr. 2, 8, etc. 
ὡς passim et asserendo, tr. [8 τὸν λυτρούμενον 
ἡμᾶς ix τῆς δουλείας... elc. Praterea idem Geor- 
gius diserlior quam ceteri de immaculato con- 
ceptu videtur; preter enim superiora praeconia, 


“ὙὙπερίπταται, Gzotóxe ἀγνὴ, 
Τὸ θαῦμά σου τὴν δύναμιν τῶν λόγων " 
Σῶμα γὰρ ἐν σοὶ κατανοῶ ὑπὲρ λόγον 
“Ῥωῆς ἁμαρτίας ἀνεπίδεχτον 
Ὅθεν εὐχαρίστως βοῶ σοι" 
Ὄντως ἀνωτέρα πάντων 
Ὑπάργεις, Παρθένε ἁγνή, 


ANEPIGRAPHA. 


εἰς χατοιχίαν ἑχυτοῦ " 

ἐξ ἧς μέλλει τεχθῆναι 

ὁ δεσπότης τῶν ἁπάντων, 

θανάτου πάντας ἡμᾶς λυτρούμενος. 
ὃ, ἢ εὐφρόσυνος νῦν 

χαὶ χαρμονὴ ἐπέλαμψεν, 

ἑορτῶν ἑορτὴ" 

τῆς Θεοτόχου σήμερον 

ἡ σύλληψις ἤδη 

ἐν χόσμῳ ἐφάνη " 

χαὶ οὐρανοὶ μὲν 

νῦν ἐπευφραίνονται * 

ἡ γὴ δὲ ἀγάλλεται, 

den ; 

χαὶ πᾶσα φύσις 

τῆς ἀνθροπότητος 

γήθεται τεοπνῶς, 


« electam, in sacram habitationem suam, ab 
« eo qui ex illa nascetur, rerum omnium Do- 
« minus, cunctos a morte nos liberaturus.» 

4. Lea nunc et hilaris illuxit festivilas 
festivitatum ; hodie jam Dei ipsius matris 
conceptus illuxit in mundo. Equidem nunc 
coeli lzetantur, terra autem tripudial, et uni- 


quie id ipsum significant, preter singularem for: 
mulam παιδίον ἄμωμον πρὸ τῶν σπαφγάνων, preter 
ἀποδειχτιχὰ illa bis repetita σεμνὴ προορισθεῖσα χαὶ 
ἐχλεχθεῖσα Θεῷ tr. 2, 3; aliud multo insignius, 
quod miror fuisse hactenus a Theologis neglec 
tum, luculenter legitur in canone ejusdem Geor- 
gii de annuntiatione B. V. qua: in hoc pravgrandis 
tomi peroptato limite lubentissime imponam 
ex duplici capite : primum quod particulam rT€- 
ferunt alphabeti ἀντιστρόφον in splendidum re 
metrice nostre argumentum, deinde quod primi 
omnium sunt versiculi quos nova methodo dis- 
tinxi a. 1862 in Anal. laud. p. 1426, primitias 
melodiarum olim , ut nunc coronidem, Virgini 
immaculati e vovens in hunc modum : 


Pretervolat, pura Deipara, 
Miraculum tuum omnem vim sermonis : 
Corpus enim in te intelligo esse supra modum 
Influxu peccati immune ; 

Unde grates rcferens diii tibi : 

Tu vere omnibus excelsior 

Cerneris, Virgo mundi:sima. 


m 


LXXXVIII. DE B. V. MARIA. 661 


πανηγυρίζουσα * 
ὅτι τὸ μέγα 
τοῦ κόσμου τεῖχος 
ἀποτεχθῆναι ἐυφανῶς 


[1 


versa humanitatis natura suavi gaudio in hac 
panegyri perfunditur. En quippe mundi 
murus ingens, neque fallimur, etiam nunc 


Quandoquidem locus vacuus sistere paulisper 
in fine sinit, ac membranx mosquenses, haud 
semel excusse paulo supra, menti subeunt : me- 
minisse me juvat, suspensum aliquando me et 


νῦν χατεπείγεται σπουδῇ, 

χαὶ δεσμὰ διαλύει 

τῆς στειρώσεως τῶν πατέρων, 
θανάτου πάντας φθορᾶς λυτρούμενος. 


urget ut cito pariatur, patrumque vincula 
sterililatis solvit, qui omnes a mortis cor- 
ruptela eximit. 


cogitabundum  recreari in tyvpographeo co 
dice XXV (olim XLI, 4^), pralucente singulari et 
inexpectata epigraphe, haud inficetis versiculis 
praefixa, in hunc modum : 


Στίχοι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, τοῦ Θεολόγου, εἰς τὴν ὑπεραγίαν Otocóxov. 


Totum eo lubentius legi quod mihi tunc fere 
lucebat dies apud Latinos meos [Immaculatae 
Virgini sacra. Statim vero intellexi, quae post 
titulum avido hauriebam oculo, ea nullibi extare 


Ἁγνὴ χόρη, ζὺς Εἰ δὲ σιγᾶς, ob ξένον" - 
Τὸ γὰρ σιωπᾶν εὐπρεπὲς ταῖς παρθένοις, 
Μᾶλλον δὲ χαὶ πνεῖς, Θεοῦ Λόγον φέρεις, 
KZ» ἣ Ὑρχφιχὴ τύπον οὐκ οἷδε χτύπον. 


Ἢ πέτρα τὴν γῆν, ἣ δὲ γῆ φέρει στάχυν " 
ἈΡυχῶν τοοφεὺς 6 στάχυς * ἣ γῆ Παρθένος, 
Νίαλλον δὲ, πηγὴν ζωτιχοῦ δείθρου βλέπων, 
Ἔχ τῆς πέτρας θήλαζε, πιστὲ, τὴν χάριν. 


Ἂν ἐξ ὕλης γράφωσιν xal τοὺς ἀγγέλους, 

Τί χαινὸν εἰ γράφωσι χαὶ σὲ ταῖς ὕλαις: 
* wN9 b , , 

E! δ᾽ οὐχὶ xat πτέρυγας ἀγγέλου φέρεις, 

Μάλιστα νιχᾶς ἐξ ὕλης τοὺς ἀγγέλους. 


Hec vero, ne id dissimulem, nec nova neque 
antiqua sunt, neque Nazianzeni, sed Manuelis 
Philz tetrasticha. Nova fortasse erunt sequentia, 


Tu vis, Immaculée? Eh! pourquoi s'étonner 
De ton silence? il sied aua: vierges de se taire. 
Mais tu vis, et j'entends ton Verbe résonner : 
Si l'art muet ne peut expliquer ce mystére, 
C'est qw'en ton sein 
Tu portes le Verbe divin 


Sur la. pierre, un gazon; sur le gazon l'épi ; 
Voilà le pain vivant, et la Vierge est la terre. 
De la source un ruisseau jaillit. Vois, viens, ami, 


in omnibus qua innotuere, Nazianzeni carmini- 
bus. Legebam enim ea, quin et prompto iambo ex 
tempore vertebam, qua benevolo lectori candide 
profero : 


Virgo alta, vivis! si taces, non stupeo 
Silere namque decet os virgineum. 
Quin imo spiras, qui geris Verbum Dei, 
Pictura quamvis te vocalem non edat. 


Humum lapis sustinet, humus spicam alit, 
Qua spica nutrit animas ; Virgo ager est; 
Quin, quum ferax vite tibi unda cernitur, 
Ex hac petra suge, fidelis, gratiam. 


Pingunt colore terreo vel angelos : 
Ecquis stupebit te referri graphide? 
Ast penna si tibi desit angelica, 
Vincis natura nobili vel angelos. 


metro vernaeulo vestita, sed frigida, utpote ab 
aquilone et per hicmem exorta scythicam: nec 
nisi currentis et anhelantis ludus erant : 


Puiser à ce torrent : la gráce désaltére 
Viens étancher 
Ta soif aux sources du rocher. 


De mortelles couleurs si les anges sont peints, 
Pourquoi n'aurions-nous pas tes images mortelles? 
Des messagers divins si tu n'as pas les ailes, 
Ton éclat fait pàlir l'or pur des séraphins; 
Rien de créé 
L'égale : il est immaculté. 





662 


DE TABELLIS GRAPHICIS. 


Prior tabella, ex codice corsinio f. 144 ac- 
cepta, id ipsum refert quod legitur in p. 518 ab 
ultima dictione col. 4 λυπήσω usque ad haec οὐχ 
otóa δέσποτα xoc... in p. 520, col. 1, v. 5, 6. Ac 
préeter ea quae fusius habentur]. ]. tum in p. 516, 
677, 678, tum etiam in Prolegom. p. XXXIII, XXXIV, 
adde sequentia. 

Tr. vi. P. 518, col. 2, v. 2, uncinulis τὸ haud jure 
clauditur, sed rectius cinge τοῦ paulo infra, quod 
partim codici deest. — Puncta metrica versus 
omnes dividunt, preter v. 2 et antepenultimum. 

Tr. vir. Puncta vagantur tantum in v. 3, 5, — 
Manifesto lapsu junguntur v. 13, 14, 15. — 
Unum codicis punctum post. v. 18 excidit in 
tabella. 

Tr. vir, Ex mera et pervicace vecordia typorum 
VOX παγχοσμία ex v. 3 ascendit usque in 4 versicu- 


lum. — Etiam inter immania vulnera, metricl ' 


tamen apices sepe incolumes sunt. 

Tr. ix. V. 2 iterum utin tr. v1dividitur in duos 
hexasyllabos, sed frustra, quum aliud suadeant 
cietera trop. diligenter excussa.Hic et alibi puncta 
superiora merguntur in superiore tractu littera- 
rum τ, 7, etc. ut notavi in Prolegom. 

Posterior vero tabella exhibet codicis taurin. 
paginam 42. Qu: ab initio leguntur, ejusdem 
quamvis sint hirmi ae sequentia Romani, perti- 
nere tamen videntur ad Josephum Studitam, et 
insunt supra p. 383, trop. v1, 1, 6. Statim horrent 
sphalmata et iotacismi quibus membrana scatet ; 
sed puncta liquido emicant. 

Pars altera pagine in epigraphe nomen Ro- 
mani prw se fert, cujus hic dantur duo priora 
troparia primi et prwstantissimi cantici in Na- 
tale Christi, v. p. 1 col. 1 et 2. Unicus mihi hac- 
tenus est taurin. in quo singula troparia litteris 

numerorum preesignantur. Sed puncta metrica in 
hoc codice tam libere, ne perverse dieam, exspa- 


tiantur, ut opera. pretium sit, e regione ponere 
ipsa corsinii puncta, qualia extant in iisdem 
hisce duobus tropariis. Eccilla ex f. 34 pagina 
priore : 


*H Παρθένος * σήμερον * τὸν ὑπερούσιον τίκτει" xai 
$ γὴ τὸ σπήλαιον * τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει" ἄγγελοι 
μετὰ ποιμένων *. δοξολογοῦσιν * μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος 
δδοιποροῦσιν * δὲ ἡμᾶς ykp ἐγεννήθη " παιδίον νέον" 
ὃ πρὸ αἰώνων Θεός st 

Τὴν Ἐδὲμ Βηθλεὲμ * ἤνοιξε δεῦτε ἴδωμεν " τὴν τρυ- 
φὴν ἐν χρυφῇ " εὕραμεν δεῦτε λάθωμεν" τὰ τοῦ mapa- 
δείσου ἔνδον τοῦ σπηλαίου * ἐχεῖ ἐφάνη " ῥίζα ἀπότι- 
atos βλαστάνουσα ἄφεσιν" ἐχεῖ εὐρέθη" φρέαρ ἀνόρυχτον" 
οὗ πιεῖν Δαυὶδ * πρὶν ἐπεθύμησεν * ἐκεῖ Παρθένος" 
τεχοῦσα βρέφος" τὴν δίψαν ἔπαυσεν εὐθὺς τὴν τοῦ 
Ἀδὰμ» xal τοῦ Δαυὶδ “ διὰ τοῦτο πρὸς τοῦτο ἐπει- 
χθῶμεν ποῦ ἐτέχθη 11 παιδίον νέον... 


Omnia in 2 trop. tam bene cum editione nostra 
quadrant, ut vix jn fine punctum unum lateat. 
Sed in 1 trop. € non ita ad amussim procedit, 
quin ex altero T quaedam suppleantur. Sic T rion 
omisit punctum post μάγοι δὲ, dum post ἄγγελοι 
idem punctum ambo negligunt. Ita duodecim 
versus distinxi in Prolegom. p. vt, et in reliquo 
opere a p. 381 usque ad finem. Sed si v. ! el 
ephymnium solvuntur, uti puncta hic jubent, 
quatuordecim versiculi erunt. Sane nimium 
abhorrui primum ab illa subtitissima partitione : 
re quidem vera prater tria in toto volumine 
exempla, p. 630, 648, 668, czetera numero xit, 
ex ordine p. Ly Proleg. recensita, in hanc divi- 
sionem consentiunt. Duplex igitur hujus hirmi 
systema erit, frequentius vero incipit in hunc 
modum «eque elegantem : 


H Παρθένος 


σήμερον 
τὸν ὑπερούσιον τίκτει, x, τ. E. 





- -' 


— AÜ————À— BPBEBRQER RENNES NE 


^ —— ——— .....-.-. .-.-. ....... -..... -Ὁ᾿΄- ——- πηρλε στην ὑπδισ οί ἀσίοτο, στὰς οὐονούσα emm 
———— — --- — o—M — c ri EE Ea d 


"πο. ἂν ἀγλαὸν lo Gu τὸ ole τόρ “τόρ ομ- NE ΠΣ 


crée op dro uat: rare pie ip afa τὸ γα ud (Lin 
"* vw oL ovo u- erar rréjeov -τοὶ ey v μαι οἱ. λίαν καρ des y 

ibo σώ! -τόσαιο" adco vec y vs ἃ ταν b ἂῳ dien 663 £v 
σθύω lai -orayrroo σύμ 7 : ene 


λυ $-(: UM, ἃ σόϊ ob exe yes 6v Rm erra yay 


hM'-6€— ττῶ τασ ἱμόρασ. τὸ -͵ούρασ 


——— — 


od erevo di pus “γόν ero veis &.v-ros "wp ro vOp oyov 
μ᾽ στίζωυ αἱ δ όυ crus - atro to wars el όψ. arar( 9; La 


"ro - ἐ ip dp b δι cb arp io Vos ρο Q Lo b γέν θαι Go pn 


2 pd eur qae ὁ era oa 6p eurn - Uwe éuousl, 


44e eL rudi σέ δέχ 4 o occuro y: irem c eme Pu M 


Jo iure pre Uere rove: 


ταυτένογαν Gere]. 
δύνταισ ααρ érére s oup DH 
““προσόμαντομο μ elus χαράν μο 







τῶν cari d yp card lis oulas à ουμό σοσ δὰ 
ou κα ασένου μίνδωμοσ. «μῶσισόν -στασὶ “ 
M SENE ποθ οὶ rod ' 
Sri dé ν -τῷ y deed pui ὑσαῴρω a 
arBg rr μ’ be (ur ioi ecu - eu 


ὡσόμόμρεμαῦσδως αοὖὺλότο t 
5a brem els lov οἱ: ταῦ τὸ σαι 


χ cm ptr ἐμὰ 
σό'μωυ - GJ ace "rl ibo 





ολρυσ a par ho 4 mp occ p ev p 


pisa ᾧ μόνω. "Kp our nur ure πω. χὰ 
le S pir o vw a - prune jani, 


-— ἃ — —— —— M --“α.. Ha — — ——R— ., — —À 


AS 


! : 


. 
vem 


——— 
e ἐαβυβῳ: - o—-—e 


—— ——— ——À ——— ——— —MX —— — —————— 





1 S f-arp ob Gamarré-- "rou &1.4 pou ὗν." 
up € oc S$oirourt-aa τῦοιμόμάτν rovro, 
Tie T oy A e p * H0 À 0 τ στυτό o μοῦ 80 

ὍΣ 4 / 4 ͵ 4 
zuo c y «τοῦ roo θῶ" ὄν v) «oic 4ρεί μη" Ε- 
o1 clo οτι αόγθίλι ri da Διο: 


$5». 2222452 »»» e »» m B E ib e ECHO UR πὰ 
e ^ * e 
2 * — a c / N -— € 


PLA nd "Ὁ" eu 
M à X€ KON EIC pf cro y cx, KdiÜ vn Y 
3 HHCIN: ; HN "TO Y "rd ὝΓΕΙ δ, 
“κίεν N: déc rn TO Y 


(00 qu PUUMANOYOYSMOC: HIC 
"urup Uoc * c urpoprropuoópounop-rrtlur: 
Καὶ s cà * τὸ ax4 Aaa o y «rco auvorp 0 o1 "ro ΡΟ 


ooVd - QA A at c Érorurot ji óp op δῸ 50 (0 ro uot - 


LL.Oyo 1 dé-- μέγου Qux 6p oc ὃ oio pó uriu - 31 
d cap Sépun d^» oat op μ 6o u “πρὸ 
ΕΗ M ! 

wi ὅτθόμο ει ἰασθλό' 61s bàn ot g&u δευτό 1 op 
τημπρυδημόμ Κρυζ τ’ Vos p ouv διῦτό- 


—l21- 


λᾳμομόμ ' TUTO U "ura p a S'faou- &y Ser 
an Aa40U* δἰεει δῷ apu piz a) qyoxa τι ποῦ" 
UJ oca o Log o. €cip* 6t eid) p&t pe 


apap o pulurap- ov-unieiu δ A- -opipónc 


Tn δ᾽ dag δισαυσόγ rb: THp rou a Sud. 
Κοωι-τοὺ δὰ ὃς. | δή αὐτὸ UTO"vDopOC€ "rouro* ὅτι 


CD t. 641 "uxo 0 χάθη: yd ἍΓΙΟΝ ΜΝ ἔο : -- 


Θύμρ σού," ξΚεϊ τσαρμοσ “πόμοισωωρόΦοο. 





663 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 


Quum singulis fere superioribus paginis praestantissimus corsinius descriptus sit, neque ad singula 
cautica omissa fuerint lemmata, quibus suo quieque loco proponantur, pauca nobis addenda su- 
persunt, nec nisi ut series continua codicis subjiciatur, ac significetur, ubi cuneta vulgata sint, 
additis etiam varietatibus, quibus nostra scriptura a caeteris libris secernatur. 

Codex membraneus est, ligatus pergamena flavescente et caunabino funiculo, a tergo inscriptus in 
aureola schedula numero 366, intus vero notatus Col. 40. E. 7. In praevio foliolo chartaceo legitur : 
Cod. 3660. Meusum gracum incipit die v octobris et desinit in fine mensis august. — Ms. di carte 163. 
Eten'm folia totidem, partim Jacera, supersunt, et paulo plus continent, quam hic brevius signifi- 
catur. Quorum vero tabella prior, quam proxime huc inserta, adamussim exhibet scripture indo- 
lem et varietatem, compendia ct interpuncta, amplitudinem paginarum et ipsum colorem, litte- 


rasque plerumque minutas, interdum fere unciales. Vide interim quie notantur infra ad fol. 56. 


F. 1. in marg. super. numerus 56 prafigitur, 
quem facile retulerim ad veterem catalogum 
Cryptoferratensium, quum ibidem sac. XVI, ab 
uno ex abbatibus monasterii scriptus sit is ti- 
tulus : Kond. mensis oct. Verum ad diem XXVI 
sept. referenda omnino sunt quie amba priores 
paginam retinent. Ut enim ex cod. mosq. f. 21 
apertissime colligitur (vid. proleg. p. xiv), de 
S. Joanne evangelista agitur festum, sive μετά- 
στασις, in hac die XXVI. Initium est in mosq. ut in 
menwis : Τὰ μεγαλεῖα, a quo proamio orditur 
acrostichon ὕμνος, et sequuntur sex troparia, 
quz 1. ]. leguntur. 

In troparii sexti partem posteriorem incidunt 
prima codicis verba, qu: a mosquensi statim gravi 
varietate recedunt. Etiam cod. puncta servamus. 

s Ἰωάννη * τῷ μαθητῇ * ἔφησεν ἐν φωνῇ " "Iooy ἣ 
μήτηρ σου * xai τῇ iia αητρὶ φησίν * Ἰδοὺ γύναι ὃ 
υἱός σου " 'Eautzv λαθὼν εἰς τὰ ἴδια * ὡς μητοὶ τοῦ Θεοῦ 
ὑπηρέτης " ὡς θεολόγος [xat φίλος Χοιστοῦ ]. 

Inde rumpitur filus quo ambo codices cohire- 
bant. Que sequuntur in corsinio vix lynceus 
oculus, vel redivivo atramento, percipit. Hic vero 
f. latet melodi nomen. 

Videtur exordiri tr. 7 : Ὁ λιπὼν θρόνον τοῦ βασι- 
λέως * τὸ παλάτιον οἰκῶν * τῆς Παοθένου Θεὸς * ἐξ ἧς 
τὴν σάρκα ἐφόρεσεν * τότ᾽ ἐπέστη [7] παραδοῦναι γρό- 
νον" τῶν ἐννέα μηνῶν τῆς χυοφοοίας * xal τὸν δεσμὸν" 
τῶν σπαργάνων χαὶ τῆς ἐχ τῶν [μαστῶν]... γαλαχτο- 


τοοφίας * ταύτην λαμόανων.... δωροφορῶν * ὡς παρα- 
θηχάριος κάλλιστος " παραθήκην ἣν ἔλαθεν ἐῶωχεν * ὡς 
θεολόγος... 

Trop. 8. Σὺν Ἰωάννη Πέτρος ἀνίε:" ἐν τῷ ἱερῶ πρὸς 
ὥφαν " ἐννάτην τῆς £y Tis * καί τις χωλὸς ἐχ χοιλίας.,, 
στεναγυῷ Ψίχην χαθιχέτευεν.. ? Nec plura in 17 
Scripturm versibus, quorum 4 ultimi fere exci- 
duutur. Eadem iacuna intercepit trop. 9, 40, 
quorum prius incipit a littera H. 

Posterioris nonnulla supersunt a tergo ejus- 
dem folii... παράλυτον λόγῳ ἀνίστησι τῇ Χριστοῦ ἐπι- 
χλήσει κόξου σχελλοὺς ἀθρητιχοὺς ἀπεδείχνυεν * τρέχειν 
ὡς τὰς ἔλάφους ὁ Οίχαιος * ὁ Ὀεολόγος χαὶ οἷλος χριστοῦ, 
Quibus utcumque extricatis, sat infimo tatis et 
mclodii μουσηυργὸς detegitur. 

Fol. eod. ἕτερον χογόαχιον τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ 
Θεολάγου, Tj. δ΄. φέρον ἀχροστιχίδα * Τοῦ Στουδίτον, 
πρὸς τό " Τῷ φαεινῷ, — « 

α΄. Τοῦ Δεθεδαίου πάντες * τὸν γόνον τιμήσωμεν * 
σὲ τοῦ Σωτῆρος πάντων * αὐτόπτην xoi χήρυχα, * 
Ἰωάννη ἱερομάχαρ, * ... τοῦ Χριστοῦ οἰκέτην εὐφημήσω- 
μὲν" * πρέσθευε ὑπὲρ ἡμῶν * τῶν ξορταζόντων * ἐν 
πίστει τὴν μνήμην σου, 

β΄, Τὴν νοητῆς βροντῆς γλῶτταν, * xai θεῖον ἐν 
ἀποστόλοις, * Ἰωάννην τὸν σοφὸν, * τοῦ Ἰησοῦ τὸν 
ποθούμενον * πῶς σὲ ὑμνήσω Ἐς... 0 «0 xXx, 
πάγχλυτε ἀπόστολε; * ἀλλὰ βοήθει... ἸΙωάννη σε δοξά-- 
ζω... μοι γενήσ.,. ἐν ἡμέρᾳ... τοῖς ἐχθροῖς... πάντας... 
τοῦ Θεοῦ εὔτονον, ,. 





664 


Cetera non expiscari me ideo piget, quod, 
quum Joannes erat tutelaris patronus Saccudio- 
nis, quie prima Studitee mansio fuit, hic. potuit 
Theodorus suas auspicari melod:as. 

Preter laceram folii partem inferiorem, sc- 
quens folium forte exciderit, quum in quater- 
nione quatuor pagina desiderentur. 

Hoc vero f. 2 habet diem XXX, S. Gregorio, 
Armenorum apostolo, sacrum. Oriebatur κονὸ, ut in 
menads, p. 174, ἃ proc mio τὸν εὐχλεῆ, ac fere ex 
medio trop. [x«t ὑμνῳ] δίαις εὐφημήσωμεν, quae 
pergunt sine varietate, ac juxta hirmum Tpá- 
yto090V.,,, 

9. Τοῦτον τὸν μέγαν. lbid. variant sequentia 
ἄσμασι θείοις... ἐνέργειαν πᾶσαν ἐνέχρωσε... τῇ γά- 
pt. . Caetera menzis desunt. 

γ΄. Ὄρθρος φαιδρὸς ἐδείλθης, πχμικάχαρ, * πάσῃ τῇ 
οἰχουμένη, * ἐξαπλῶν τηλαυγῶς * τὸ χήρυγμα τῶν 
ἀγώνων σου * * σὺ γὰρ ὑπέστης πόνοις γενναίοις, * xat 
βασάνοις ποιχίλαις ἐγχαρτερήσας, * ὅλης ὁμοῦ * τῆς 
ἡμέρας, βαστάσας τὸν χαύσονα " * i5 ὑπὲρ Θεοῦ ἐργάτης ἢ 
τοῦ Χριστοῦ βασιλείας γενόμενος... παριστάμενος... Ite- 
rum folium inde dire laceratur. 


JN MENSE OCTORRNJ, 


Eod. f. palam est, in lacuna auspicatum esse 
mensem ocronnEM, ἃ die Let in festo S. Ananiz apos- 
toli. Hirmus erat in procmio Τῷ Θεῷ ἀπὸ μήτρας, in 
cieteris Tov φωστῆρα, qua Studitee solemnia sunt, 
acrostichis autem ἄσμα. 

Duo trop. pessumdantur, nec nisi pauca Γὺ- 
manent: ex tr. 1. μένος... σταυρὸν... ἑξῆς... διὸ ὑπὲρ 
ἡμῶν... , 

Ex trop. 3... τὰ σοφὰ... οὗτος Σαῦλον.., πάνθηρα 
αὐτὸς... πᾶν ἐχλελυχότα,, γυγ ἧς φωταύγειαν οὗ πηοό- 
μενοι (1, πηρούμενοι). Χριστῷ γὰρ πρεσδεύει τοῦ σωθῆ - 
vat, (αὐίονᾷ vid., p. 571. 

Eod. f. v? et f. 3, aliud ejusdem; vid. p. 568. 

A tergo f. 3, die VI, de S. Thoma apostolo, ἦχ. δ΄. 
zp. τό" ᾿Ἐπεφάνης.-- Τῇ Γαλιλαία, Eadem habet mos- 
quens. f. 27 et men. p. 27. Variantur : in tr. 1. 
Ὃ σοφίας χάριτι πεπληρωμένος... ἐδόησας ( ἐθόνσεν M. 
rom.) σὺ γὰρ... 

]n tr. 2. Τὸν τοῦ Κυρίον...»ὔν ξωράχαμεν,,, ἔφησε δὲ, 
ἴδω ἐγὼ τοὺς ἥλους τῶν γειρῶν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω, 
ἐδόχ ὃ Δίδυνλος ᾿ τότε ὁ δεσπότης τῶν ἁπάντων... 1 ηλά- 
φησον χεῖρας, xat ἐρεύνησον τὴν πλευρὰν, xat μὴ ἀπίσ- 
τει " ἐγὼ γάρ εἰμι χύριος ὃ Θεός aov. Huc usque me- 
nia et anth. in quo plura perverse ponuntur. 

γ΄. Ὁ ἀπιστοῦντι τῷ Θωμᾷ * τότε χαθυποδείξας ἢ 
τοὺς τύπους τοὺ; τῶν ἥλων * Δοιστὸς ὁ ζωοδότης * διὸ 





TROPOLOGIUM CORSINIUM. 


εὐσπλαγχνίαν πολλὴν * θέλων ὑποδεῖξαι * τῷ ἀπι5- 
τοῦντι μαθητῇ * τὴν ἄχραντον πλευρὰν [ f. 4] αὐτοῦ, " 
τῶν θυρῶν χεχλεισικένων εἰσέρχεται * πρὸς τοὺς ἀποστό- 
λους * 6 δεσπότης τῶν ἀπάντων * ὡς γέγραπται, ἢ 
εἰρήνην παρέχων - * ἰδὼν δὲ ὁ Θωμᾶς * ἐν φόβῳ 160r * 
Σὺ ὁ Κύριός μου εἶ, * σὺ εἰ Θεός μου" * οὐ pov εἶ τὰ 
φῶς, * πιστεύω xol προσχυνῶ σε, * σὺ γὰρ... Paulo 
Supra χαὶ χλείσμ, C. Ορίοτα solus M. dedit. 

δ΄, Δεῦρο, ψηλάφησον, Θωμᾶ, * τὴν ἄχραντον πλεὺ- 
ράν μου, * ἦν πόθῳ ἐπεζήτεις * χαὶ τύπους τῶν y εἰρῶν 
μον, * xa πίστευσόν μοι ἀληθῶς" * σὲ γὰρ σῶπαι θέλων" 
ἐξ ἀπιστίας εἰς ζωὴν, * ἑνῶσαι τοῖς πιστεύουσιν, * 
Ὁ δὲ Θωμᾶς 166x πρὸς Κύριον, * λέγων * (addit M) 
Κύριέ μον, * σὺ Θεός μου, σὺ σωτήρ μου, * μή με je- 
ρίπης * τῶν συμμαθητῶν μου, * προσπίπτω σοὶ, σωτὴρ, ἢ 
σὺν δάκρυσιν χράζω, * xal βοῶ σοι ἐχτενῶς " * Σῶτον, 
Κύριέ μον, * σὲ γὰρ δυσωπῶ, * προσπίπτω σοι, ὡς 
δεσπότῃ, * σὺ γὰρ ὑπάρ) εἰς... 

F. eod. Die VII, de SS. mm. Sergio et Baccho, sub 
hirmis Τὰ ἄνω ζητῶν, ---- Τράνωσον, ἦχ. β΄, cum 
acrostichide ἔπος. Eadem habet mosq. f. 29. 

α΄. Τὸν νοῦν... Men., p. 33. Var. ἀπάτην xatt- 
GxAets. 

β΄. "Ev οὐρανοῖς... ibid. var. τοῦ παραδείσον ἐμ5... 
ἐν σχότει τῆς ἀγνοίας... μοι τῆς μετανοίας... χραυγάζω 
σωζόμενος. 

γ΄. Περιτανεία βίου xai πλούτῳ * οἱ ὡραῖοι χυμῶν- 
τες * παρὰ τῷ βασιλεῖ * τῷ ἐπιγείῳ παρίσταντο, * φρό- 
νησιν ἔχοντες xat ἀνδρείαν, * σωφροσύνην, ἀγάπην τὴν 
πρὸς τοὺς πάντας * xal τὸν (καὶ πρὸς M) Χριστὸν ἢ ἐν 
χαρδίαις αὐτῶν ἐγχαθήμενον,, * ἐν ᾧπερ xal τὰς ἐλπί- 
ὃας * ἀποθέμενοι, τέφραν ἡγήσαντο * τὰ ἐπὶ γῆς, καὶ 
ἐσπούδασαν * τὰ οὐράνια φθάσαι, χραυγάζουτες " * Ka- 
λὸν xat τερπνὸν τὸ συνεῖναι (Xetazo. Huc usque M.)... 

6'. Ὅτε οὖν ἔγνωσαν οἱ χαχοῦργοι, * ὅτι σέδονται 
οὗτοι * τὸν Υ͵ὸν τοῦ Θεοῦ, * καὶ τοῖς εἰδώλοις οὐ θύου- 
σιν, * τότε προσῆλθον τὸ χατ᾽ ἰδίαν * διαθάλλοντες τού- 
τους, xat ἐχθοῶντες * τάδε, φησί - * Βασιλεῦ, οἱ ἐσθίον- 
τες ἄρτον aou * ἐτόλμησαν ἐχτελέσα!, * χατὰ σοῦ δὲ τὴν 
πτέρναν ἀνύψωσαν " * ἐὰν δὲ οὗτοι μὴ θνήξωσιν, * ὑμο- 
ψύγως οὐ παύσονται χράζοντες " * Καλὸν... 

Melodus, σφἰοροφαίη inficetus, in hoc ultimo 
trop. sat inepte Romanum in cantico de ]lI puer. 
tr. 1, p. 190 recoxit, nisi tantum respexerit ad 
ps. Xl, 10; Joan. XIII, 18. Neque hic, neque alibi 
vacat vitia emendare, aut expendere trutina tot 
inutila ἀποσπασμάτια. 

f. 4 v». De iisdem vid. p. 389. 

f. 3, die XII. De S. Anastasia, ἦχ. δ΄, πρὸς τό" 
"Ev σχρχὶ τοῖς ἀγγέλοις, — Τράνωσον. 

α΄. Λατρευτῶς ἁρμοσθεῖσα * τῷ ποιητῇ σου * δωρεὰν 


ἐχληρώσω * τῶν ἰαυάτων, * fj τῶν νοσούντων ταγεία 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 665 


πίσκεψις * χαὶ ὑλιδομένων μεγίστη παράχλησις, * 
Ἀναστασία πολύαῦλε" * διὸ Oni; μῶν δυσώπει [τὸν 
Κύριον ]. | 

᾿Ανθοπλισθεῖσχ, Ἀναστασία, * xal περιζωσαμένη * 
ὀύναιν xat ἰσχὺν, * πληρῶσαί σον τὸ μαρτύριον, * xat 
κατέδαλας ἐχθροῦ στρατείας, * τοῦ Χριστοῦ χαὶ Θεοῦ ἣ- 
αἷὧῶν ἐνεογοῦντος " * πόθῳ πολλῷ * προσδραμοῦσα πιστῶς 
εἷς τὰν θάλαμον, * παρθένε, τοῦ σοῦ νυμφίου, * λαφοῦσα 
ἰσχὺν τοῦ ἰάσασθαι * τοὺς ἀῤἪῥωστίᾳ ἐπιπίπτοντας, * 
θεραπείας, ἰάσεις ἐχπέμπουσα, διὸ. πόθου πολλοῦ... 

Fol. eod. Die XVII, de S. Luca evangelista. 
"Hy. β΄, πρὸς τό * Τοὺς ἀσφαλεῖς, — ἡ ράνωσον. 

α΄. Τὸν ἀληθῆ (cod. ἀθλητὴν) * τῆς εὐσεθείας κή- 
ρῦχα, * χαὶ μυστιχὸν * τῶν ἀποῤῥήτων ῥήτορα, * cov 
ἀστέρα τῆς ἐχχλησίας, * Λουχᾶν τὸν θεῖον εὐφημήσω- 
μεν * ὃ Λόγος γὰρ αὐτὸν ἐξελέξατο * σὺν Παύλῳ τῷ 
80700, ὡς διδάσχαλον, * 6 μόνος γινάσχων τὰ ἐγχάρδια. 

β΄. Γνῶσιν πλουτήσας τῶν ἀποῤῥήτων * ix χειρὸς 
τοῦ δεσπότου * ἐπιστεύθης ἐθνῶν * τὴν χληρουχίαν, 
πανεύφη ες " Ἔ ὅθεν τὸν βίον χοσιιήτας λόγῳ, * τῶν 
ἐθνῶν νομοέτης, Λουχᾷ, ἐδείχθης, * φέρων ἧἣμῖν * 
γεγραμμένον xai ἴχνος, δαχτώλῳ Θεοῦ, * ὡς πλάχας 
Θεοχαράχτους, Ἐ ὑπὸ σοῦ ουντεθείσας τῷ Πνεύματι, * τὸ 
πάνσεπτον Εὐαγγέλιον * * 010 χαὶ ὁ Χριστὸς σὲ ἐδόξα- 
σεν, * ὁ μόνος... 

Gregorius p. 273 eodein verbo γνῶσιν incipit 
opus exizuum, ab hisce haud multum recedens ; 
immo idem proxinie sequitur in die xxx octobris. 

F. eod. Die XXI, de S. Hilariune. V. p. 615. 

F. 6. Die XXIII, de S. Jacobo, fratre Domini, τ. 
πλα΄, πρὸς τό: Ὡς ἀπαρχάς. — Αὐτὺς μόνος. 

&'. Ὥς μαθητὴν λαμποότχτουν * xai ἱεοάργην δὃί- 
xatov , * τοῦ ᾿Ιησοῦ γενόμενον * γνήσιον ἀδελφὺν * χαὶ 
συναίμονα, * $ σεπτὴ ἐχχλησίχ * τοὺς ἰὸρῶτας, τὸ 
ἄθλους χαὶ τὰ παλαίσματα * ἀναχηρύττουσα * ἐγ- 
καυχᾶται, ὑμνοῦσα χαὶ ἄδουτα * τὸν φιλάνθρωπον, 

D. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ συναίδιος * τῷ τελόντι ὑπάργων 
χαὶ σύμμορτος, * ἐξ ἁγίου ἐλήλυθε Πνεύματος, * xai 
ἐκ χόρης Πχρηένου γεγέννηται, * πάθη, σταυρόν τε xal 
τὸν θάνατον * ὑποιείνας, ἐγέοσει τε τῇ i» τάφου, * 
τοῖς ἀνθρώποις ζωὴν χαρισάμενος, * ὅταν ὥφθης αὐτοῦ 
ἀδελφὸς * xal uar c/c... 

f. eod. Die XXV de SS. Marciano et Martyrio 
notariis. : 

α΄. "AyovigXusvot... Men., p. 121. var. Παύλω 
συνεπόμενοι... ὀφθέντες ὑπέριχγοι. 

β΄. Ὡς ὑπηρέτης ἀληθὴς. Ibid. var. ἐν τάχει xat τ. 
ὃ, λυτρ,.. ὑμῶν νῦν ἄθλησιν, μαπάριοι, ὑμνοῦντι, 
ἥνπερ ἅγιοι μάρτυρες, γνώμη... διδασκ, καὶ αὐτῶν τῶν 
ἱερέων ὄντες ἐν 7/223, ὡς... 

f. 7. Die XXVI, de S. Demetrio, vid. p. 651. 

f. 8. Die XXX, de S. Marciano, vid. p. 273. 


IN MENSE NOVEMBRI, 


f. eod. a tergo. Die I, de SS. Cosma et Da- 
miano, vid. p. 218. 

f. 10. De iisdem, ἦχ. zA6' [αὐτόμελον]. 

α', Ἐχ τῆς ἀῤῥήτον σοφίας * εἰληφότες χαρίσματα, * 
ἐνεργεῖτε τὰς ἰάσεις ἢ ἐπὶ πάντα ἄνθρωπον. * θαυμα- 
τουργοὶ ὅγιοι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ " * ὅθεν τῶν ἀλγηδόνων 
λυτρούμενοι, * ἐπαξίως χηρύττομεν * Ὁ Ὑπὲρ τὸν ἥλιον 
xoi τὴν σελήνην * χαταλάμπει τῶν ἁγίων τὰ θαύματα, 

β΄. Σῶσον κόσμον ταῖς πρεσθείαις * τῶν ἁγίων ἀναρ- 
γύρων, ὡς οἰκτίρμων xol Θεὸς, * καὶ τὴν σὴν εἰρή- 
νὴν τῷ λαῷ καταπέμψας, * βασιλεῖ τὰς νίχας ἐν πολέ- 
μοις παράσχου, * ἵνα πάντες εὐσεξζῶς ἀνυμνῶμεν *. τὸν 
Πατέρα, Υἱὸν καὶ τὸ Πνεῦμα, * ἐν μιᾷ οὐσία, τρισὶ 
προσώποις, * τεῖχος xal σχέπην χεχτη μένοι * τὴν μόνην 
ἅπασι γαρὰν κυήσασαν, * xal προξενήσασαν ζωὴν ἄλη- 
χτον, * τὸν προστάξαντα, * ὑπὲρ τὸν ἥλιον χαὶ τὴν σε- 
λήνην * χαταλάμπειν τῶν ἁγίων τὰ θαύματα. 

Automela ea sunt, singularia ergo et insueta ; 
ex solis interpunctis in codice micantibus versi- 
culi discernuntur. In primis ephymnion inso- 
lens est. 

F. eod. Die VI, de SS. Acindyno et sociis, 1. 
πλὸ΄, rp. τό * Τῷ φαεινῷ. — Τῷ θείῳ poco. 

α΄. Τοὺς πενταυγεῖς ἀστέοας * xal μάρτυρας, ἅπαν- 
τες * οἱ συνελθόντες, πίστει * ὑμνήτωμεν, λέγοντες "ἢ 
Ἀχίνδυνε μεγαλομάρτυς, * σὺν τοῖς συνάθλοις cov, * 
πρεσξεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν, * τῶν χινδυνευόντων * ποῦς 
στάται θερμότατοι, 

G'. Τὸ θεῖον στέφος Quas ἘΞ τολμήσας, ὦ ἀθλο- 
φύροι, * τῆς ἐνδόξου χαὶ στεύξᾶς * 


x; * xol χαλῆς ὑμῶν 
στρατηγίας (C. στρατολογίας), * ὀέδοιχα μή πως * 
ἁμαρτίχις πλημμυρῶν, ἅγιοι, ἐχπέσοιμι * ἀντιλήψεως 
μῶν * τῶν χαλῶν προστατῶν μὸν * ἀλλ᾽ εἰδότες τὸν 
πόθον, * ἐπίοουτέ uot (λογισιαὸν C) λόγον ἐξειπεῖν * τὰς 
ἀριστείχς ὑμῶν πάτας * τῶν ἑορταζόντων. 

γ΄. Ὃ χόσμος ὅλος θαυμάζει, * ᾿Αχίνδυνε, τοὺς ἀγῶ- 
vag * χαὶ τοὺς ἄθλους, οὕσπερ σὺ * σὺν τοῖς ἑταίροις 
σου ἐνεδείξω * τέσσχοσιν" ὅθεν * εὐφημεῖ ἀνελλιπῶς * 
χαίρων ὑμᾶς, ἅγιοι " *. προσκυνοῦμεν xal ἡμεῖς * τῶν 
λειψάνων τὴν θήχην, * ἑορτὴν ἐχτελοῦντες * τῆς ὑμῶν 
μεταστάσεως 921003» * πρὸς ψυχικὴν σωτηρίαν, * τῶν 
ἑορταζόντων... 

9. “μᾶς ἐχ μήτρας 6 πλάστης * ἡγίασεν, ἀθλοφρό- 
ροι᾿ * OS; προέγνω γὰρ, φησὶ, * xa) προώριϑεν, ὡς 
χτίστης, * εἶναι συμμόρφους * τῆς εἰχόνος τοῦ Υἱοῦ, * 
τούτους xat ἐκάλεσεν, * Ὃ Βελίαρ δὲ ὁρᾶν * ἐν ὑλαίοις 
ὀύλων * πολιτείαν μὴ φέρων, * καταδήλους ποιεῖ τῷ 
θασιλεῖ, * χριστιανοὺς ἐχδιδάσχων, * [τῶν ἑορταζόν- 


των...] CF. Rom. VIIT, 30. 


666 


f. eod. v*, Die VI de S. Paulo CP. vid. p. 336. 
f. 11. Die VIII, de SS. Archangelis, vid. p. 338. 
f. 19. Aliud de iisdem. 77. γ', πρ. τό" Ἢ Παρθένος. 
α΄. Τῶν ἀγγέλων πρόχριτος * xo ἀρχιστράτηγος 
ὥφθης, * τῆς Τριάδος ἔνθεος * χαὶ λειτουργὸς ἀνεδεί- 
χθης * ἔδειξας Ἐ ἐν [τοῖς] πολέμοις τὸ τῆς ἀξίας * γέ- 
γονας * ἐν τοῖς χινδύνοις * τοῖς ἀνυμνοῦσι * σὲ; φύλαξ 
ἐν τοῖς ἀύλοις, * ὃ μέγας ῥήτωρ τῶν οὐρανίων νοῶν, 
β΄... γ΄... δ΄... vid. p. ivi. 
f. eod. v». Aliud de iisdem, v. p. 341. 
(. eod. Die XI, de 5. Joanne Alexandrino, 75. 
πλβ΄, rp. τό" Τὴν σωματιχήν. — Τῷ τυφλωθέντι. 
α΄, Tov ἐλεήμονα, *. μεταδόντα τοῖς πτωχοῖς * τὴν 
τῶν χρημάτων * πᾶσαν ὑπερέχγυσιν, * xal τῇ συμπα- 
θείᾳ συζευχθέντα, θαυμαστὸν * ἀρχιερέα, ὕμνοις εὐφη- 
μήσωμεν * * γρυσὸν γὰρ ὥσπερ χαλχὸν 6 τρισόλθδιος * 
ἐδίδου τοῖς αἰτοῦσιν, ἘΞ Ἰλαρότητι * πλουτῶν * x«i τοὺς 
ἐν ὅλθῳ * ἀμαρτήσαντας προσάδοντας,.. ἘΞ Ἰωάννη, 
τοὺς αἰτοῦντάς σε σῶζε. 
β΄. Ἱεραρχῶν 6 κανὼν xat χρηπὶς, * ἐξέφυ ὡς πατὴρ 
τῶν ὀρφανῶν. * καὶ ἔθρεψε πτωχοὺς πλουσίως, * ὁϊια- 
νείμας γρυσὸν * αἰχμαλώτοις καὶ πένησιν, * τοὺς ἐν τῇ 
πόλει δὲ * ἐγγραφῆναι προστάξας * πάντας ἐλέλευσεν 
εὐθὺς * τῷ αὐτοῦ διαδότη * ἐπαρχούντως διδόναι Ἐ τὰ 
τρόφιμα, ἐτέλει δὲ αὐτὸς * ἐγχράτειαν ἀσγῶν * πρὸς δὲ 
τὸ πλεῖστον εὐχὴν, * τοῖς καταχρίτοις δὲ ἅπασιν ἐδί- 
ὃου * τὴν συγγνώμην τοῖς αἰτοῦσιν, ἘΞ "Imávvn, τοὺς... 
f. 13. Die eadem, de S. Mena m. ἦχ.. 9', xp. τό" 
Ἐπεράνης. — Τῇ Γαλιλαίᾳ. 
α΄. Τῆς στρατείας... Men. p. 10. var. καὶ ἀξίας 
ἔδειξεν ἐπουράνιον κοινωνόν " σὲ ἀθλ.... om. ὁ Θεὸς 


δ 


ἡμῶν, 
β΄. Μεγάλης. ióbid. var. xp. καὶ μονιμωτέραν... 
τούτου δὲ... 

Y. Ἡμέρας ἥλιος ἀργὴ, * Χριστὸς ὁὲ τῶν μαρτύ- 
ρων * τοῦ δρόμου σταὰ'άργης * ὑπάρχει, ἐπαλείφων * 
xai συναθλῶν ἐν αἰχισιλοῖς * * ὃν ὁ χραταιόφρων * ἀθλη- 
τὴς πόθῳ Μηνᾶς, * ὡς τεῖχος προθαλλόμενος, * πᾶσαν 
τῶν ἐναντίων ἐτρέψατο * τὴν μηχανονργίαν, * δια- 
μείνας ἐν τῇ πίστει * ἀχράδαντος καὶ ἐστηριγμένος " * 
τῷ δρόμῳ γὰρ σφοὸρῷ * xai ἀνεμποδίστῳ * ἐν σταδίῳ 
τῆς καλῆς * ὁμολογίας * ἔδραμεν τομῶς * xat εἴληφεν 
οὐρανόθεν * τὸν τῶν μαρτύρων * ἀκήρατον στέφανον, 

Utinam saltem impleretur breve acrostichon 
ΜΗΝνᾶς! Tot γυμναστιχὰ verba in paucis versiculis 
elegantibus congeruntur, ut veteris à:vi dramata 
sub oculis melodus habuerit. Si quis Romanum 
suspiciat, haud cgo refragabor, quum etiam 
ephymnion suspicionem moveat. 

Eadem die, de S. Theodoro Studita, v. p. 627. 

f. 14. Die Xll, de S. Nilo, vid. Anthol. rom. 
νοεμύρ. φ. oi. 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 


f. 14, 13. Die XIII, de S. Joanne Chrysostomo , 
p. 654. 

f. 16. Aliud de eodem. Men. p. 86. 

α΄. "Ex τῶν οὐρανῶν. var. in fine πρὸς τὰ Octa 

β΄. Τῷ τῶν ὅλων. var. διὸ ὕπερ... λόγον χάριν αἰτῶ 
ὡς... λόγον δέξασθαί με... αὐτὸς ὑπάρχει. 

f.16. Die XIV, de S. Philippo apostolo, ἦχ. δ', πρ. 
τό * Ὃ ὑψωθείς, — Ὃν ol προφῆται xat Νωσῆς ἐν τῷ 
γόμῳ " Μεσσίαν ἔγραψαν εὑρὼν, μυστολέκτα, * Υἱὸν 
Θεοῦ ἐχήρυξας * τοῖς πέρασι, πάντας * ἐπιστρέψας δὲ 
ἐξ 6602 * ἀσεθείας vpl6ov χαθυπέδειξας * τῆς χαλῆς με- 
τανοίας, * ἣν διοδεῦσαι xal ἣμεῖς χαλῶς * διὰ νηστείας ἢ 
ἱχέτευς, Φίλιππε, Sequentia vide in Proleg. p. 58. 

f. Aliud de eodem, p. 560. 

C. 17. Die XV,de SS. Martyribus Edessenis, vid. 
p. 653. 

Die XVI, de S. Matthzo, p. 559. 

f. 17, 18. Die XVII, de S. Gregorio Thauma- 
turgo, ἦχ. αἱ. 

α΄. Ὃ λάμψας τοῖς θαύμασι, * xat σθέσας τοῖς δόγ- 
μασι * τὴν φλόγα τῆς πλάνης, * ὅσιε πάτερ, χάριν 
ἡμῖν αἴτησαι τυχεῖν * τῶν ἀγαθῶν, * τῶν" ἡτοιμασμέ- 
νων * τοῖς Χριστὸν ἀγαπῶσιν. 

9'. "Eváperog πολιτέία, * πλησθεῖσα θείας σοφίας * 
νεχοοῦν τὰ μέλη τοῦ σώματος * χαὶ χομίζεται τὴν χάριν 
τοῦ Πνεύματος, * ἀμελεῖ τὸν παρόντων, ὡς οὐ μενόν- 
των, * φροντίζει τῶν μελλόντων, ὡς αἰωνίων " * οὕτως 
οὖν προφθάσωμεν, * ἵνα καταντήσωμεν * τυχεῖν τῶν 
ἀγαθῶν... 

Pauca, sed automela, que etiam affectant 
ὁμοιόπτωτα. 

f. 18. Aliud de eod. v. p. 608. 

Die XXl, in Prasentatione B. V. vid. p. 275. 

f. 19. Die XXV, de S. Petro Alexandrino, 7x. 
β', zp. τό - Τράνωσον. Hirmus trop. I novus vi- 
detur. 

α΄, Τὰ τῶν ϑλασφήμων ἃ ζιζάνια ῥιζόθεν * ἀνέσπα- 
σᾶς, χαὶ ὡς διχέλλῃ * τῇ γλώττῃ σου τὰ τούτων ἐξεχά- 
λυψας " * διὸ καὶ μαρτυρίῳ * χατεχοσμίσθεις (sic C), 
πάτερ τίαιε, * xol νῦν ταῖς σαῖς πρεσθείαις * viv 
ποίωνην σου ἀτάραγον * διατήρησον, ἘΠ πιστὲ οἰχονόμε 
αυστησίων Χοιστοῦ, 

β΄, Πῶς σὲ καλέσω, τίμιε πάτερ, ἘΠ ἄγγελον ἣ ποι- 
μένα; * ἱερέα πιστὸν, * ὀιδάσχαλον ἢ ἀπόστολον; * 
ἄγγδιον εἴπω ; τὴν γὰρ ψυχήν σου * χαθὼς εἶπας, τι- 
Ulav ἐποιήσω’ "πάλιν ποιμένα * καλέσω xal ὄντως 
ὑπάρχεις ποιμήν * * αὐτὸν γὰρ τὸν dpy ιποιμένα Ἐ μιμησά- 
μενος, τέθεικας τὴν ψυχὴν, " ἵνα τὸ ποίμνιον ἄτρωτον ἢ 
διαμείνη * διὸ ἐκλήθης σαφῶς * πιστὸς οἰχονόμος μ- 
στηρίων Χριστοῦ. 

Tenue opus, male compactum. In 1 tr. refert 
inficetum Stephanum, tr. 3, p. 329; in 2 tr. frus- 


* 


s TROPOLOGIUM CORSINIUM. 661 


' tra mendicatur lepores cantici S. Anastasim di- 
cati, p. 637. 

f. eod. Aliud de eod. vid. Anthol. rom. 2. o£. 
Vaviant. tr. 4. 242. πλουτήτας... top. πάτερ... dz. 
ἀποπιώξας,.. ὦ Πέτρε, χαίροις z£z2a... 

ir. 2. πορευθῆναι, zp. ὃ νῦν ἡμᾶς συγχ * Πέτρος... 
o9 τρυφήσαντες πάντες... Eadem) variant in men 
p. 88. 

f. 19. Eadem die, de S. Catharina, vid. p. 610, 

f. 90. Die XXVIL, de S. Jacobo Persa. Men. 
p. 182. Variant in tr. 1. τὸ πρόσταγμα... minus 
bene C om. x«t ἀνεδείγθης, μάρτυς Üauuxazós... 

In tr. 2. xai δαχρύων πλησθῶμεν.., χαῦῇ, πιστῶς, οἱ 
δυσμενεῖς, τὸν Yévuatov, interposita Om... vl; οὖν 
ὑπάρχει; προσείπω, εἰ ὀοχεῖτε, μιχρὸν ἀναμείνατε, xal 
λέξωμαι πάντα μετὰ σπουδῆς, πῶς αὐθήμερον θάνατον 
ἔδωχεν τὸ σῶμα, Qua quidem insigni varietate 
comperitur quam inepta fuerit strages veterum 
precum, constanter in menais ab exordio, quasi 
capite, minutarum, 

f. eod. Die XXX, de, S. 4ndrea apostolo , vid. 
p. 955. 


IN MENSE DECEMBRI, 


f. 21. Die IV, de S. Barbara, 54. δ΄, zo. τό " Τὴν 
ἐν m — Τροάνωτσον, 

Ἢ ἐν βασάνοις * τῷ αἵματ' Lxvttsfstax, * xal 
EN ψυχήν σοὺ * φαιούνατα τῶ ἐλαίω, * μάρτυς πο- 
λύαθλε, * ἐξαιτοῦυαί σε, * τὴν νεολαίχν ταὐτην * 
πεοιφοούρητον, * χαὶ ἐνχντιουπένων ἐγ θοῶν διάσωσον * 
ἀοξάζηυσαν, Bac£áca, * τὴν σὴν ἄδλησιν. 

D. PS ἢ ποίους ὕμνους σοι πλέξω͵, * ὦ zavfvttus 
μάρτυς, * 6 βοχδὺς τῷ νοὶ, * καὶ yXozzr, πέλων ἀνί- 
σγυρος, * αὔτη οὖν uot δίδου σοφίας λόγον * τοῦ Susa: 
καὶ ἄσχι τοὺς σοὺς ἀγῶνας "δ᾽ σὺ CE ᾿θογγὴ * τῆς duis 
εὐτελείας γενοῦ ἀληήὴς, * ὅπως ἐχροάτω 6 τάλας ἢ 
ἀναξίοις μον γείλετιν ἔπχῆλα, * DBaz6iox, τὰ σὰ, χαὶ 
δοξάσω Δριστὴν, * τὸν ἰσχὺν παρχτ,όντα ποι ἄνωθεν, * 
ὦ πρέσθευε, μάρτυς [ὑπὲρ ἢ ῶν]. Vetustior ceteris 
proemium videtur ; {πη} ἃ Ὁ hirmo inscripto haud 
leviter differt, tum ephymnion a sequentibus re- 
cedit; quodque rarius est, canticum manifeste 
à puellis (ταύτην νεολαίχν περιφοούρη σον) canendum 
erat. Nec tamen minus elegans est trop. 2. — 
αὕτη οὖν μοι C. Al. cod. ervpt. σὺ οὖν μοι, — f. γενοῦ 
ἵλεως, al. cod. ἀληθῶς. 

f. eod. Die V, de S. Saba, vid. p. 376. 

f. 22. Die VI, de S. Nicolao, vid. p. 202. 

f. 22, 23. Aliud de eodem, vid. p. 355. 

f. 24. Die IX, de conceptione B. Annz, p. 658. 
Die X, de S. Patapio. Men. p. 55. variant, tr. 4. 


εὑράμενοι αν, 3. προσιοῦσιν... αἰτοῦντες, λύσιν Ob... σὺ 
γὰρ πέλεις τῶν... πο. φύλαξ ὁμοῦ xat. Om. ὅσιε. 

Tr. 2. νόσων ποικίλων... με, πῶς ἐπιφαίνει (om. in- 
terposita) τοῖς... ὁιὰ τοῦτο 0. μι d, σε δίδουν πάντων 
προστάτα φύλαξ, etc. Cietera v. p. 963 ex cod. 
taurin. 

f. 2*, 25. lie XI, de S. Leonida, vid. p. 030. 

[. 26. Die XIII, de S. Eustratio, etc. vid. p. 370. 

f. 27. Aliud de iisdem, 37. β΄, xp. τό * Τὴν ὑπὲρ 
ἡμῶν. 

α΄. Τοὺς ὑπὲρ Χριστοῦ * παθόντας μέχρι θανάτου, * 
χαὶ τὰ ἐπὶ γῆς ἢ λιπόντας πάντα $ofa, * Óv ᾧδαῖς χαὶ 
* τιμήσωμεν (deest trisyll.)... τῷ δεσπότη 
χραυγάζοντες᾽ * Θαυμαστὸς εἶ, πολνέλεε, * χαὶ τελῶν 
ἀνεξιχνίαστα, * Θεὸς γὰρ ἅγιος ct, * xol ἁγίοις ἐν - 
οιχεῖς. 

ἢ. Κατὰ πάντα, vid. Proleg. p. Χ. 

Aliud de iisdem, ἦχ. zA?', πρ. τό" Τῷ φαεινῷ. — 
Τῷ θείω μύρῳ. 


νυνοῖς 


α΄. Τὸν ἐν σορία παση * πρεπόντως ἐχλάμψαντα, * 
χαὶ ἐραστὴν τῆς ἄνω * σοτίχς γενόμενον * Εὐστράτιον 
τὸν ἀριστέα * ἀσματιχῶς * ὑιγνήσωμεν, λέγοντες * Πρέσ- 
Geo ὑπὲο ἡμῶν͵, ἢ τῶν φιλομαρτύρων * προστάτα θερμό- 
TATE. 

δ΄, Μεγαλομάρτυς (μεγάλως p. C.), τὸ θράσος * 
ὄυνχμει τοῦ σταυρωθέντος * χαὶ δεσπότου τοῦ (τοῦ 0n. 
C) δριστοῦ * ἀπενέχρωσας τοῦ τυράννου, * τοῦτον 
αἰσχύνας * ἀνδρειότητι φρενῶν, Ἔ ἅγιε Αὐξέντιε c * 
ὅθεν λύπη συσγ θεὶς, * ὁ παράφρων προστάττει * τῇ τοῦ 
ξίφους βασάνῳ * ἐχτεμεῖν τὴν σεπτήν σου χεφαλῆὴν, * εἰς 
γαρμονὴν τῶν βυώντων * * τῶν φιλομαρτύρων. .. 

f. eod. Die XVII, de SS. Daniele, eic. vid. 
p. 291 

f. 28-22. De iisdem, vid. p. 185-198. 

f. 33. Die XX, de S. Ignatio, vid. p. 571. 

f. 33, 34. Die XXH, de S. Anastasia, vid. p. 637. 

f. 35-37. Die XXV, de Christi nativitate, p. 1-11. 

f. 37. Die XXVII, de S. Stephano, vid. p. 12-16. 


IN MENSE JANUARIO. 


f. 38, 39. Die 1, de S. Basilio, vid. p. 346. 

f. 40-42. Die VI, de Theophania, vid. p. 16-23. 

f. 43. Die VII, de Baptismo D. N. vid. p. 23. 

f. eod. Die X, de S. (Gregorio Nysseno, vid. 
p. 369. 

f. 44. Die XI, de S. T/eodosio, vid. p. 610. 

f. 43. Die XIV, de SS. Abbatibus mm. vid. 
p. 606. 

f. $46. Die XVII, de S. Antonio, 7y. 9', πο. τό " 
Ἐπ της — Τῇ Γαλιλαία, 

α΄. Ἔν τῷ ὕψει Κύριος * τῆς ἐγχοατείας * ἀληθῆ σε 








668 


ἔθετο " ὥσπερ ἀστέρα ἀπλανῆ, * φωταγωγοῦντα τὰ πέ- 
ρᾶτα, * θαυματοφόρε, * Ἀντώνιε ὅσιε... 
β΄, Τὸν τοῦ Κυρίου ἐραστὴν, * τῶν μοναστῶν τὸ 
χλέος, * θαυμάτων τὸ ταμεῖον, * ᾿Αντώνιον τὸν μέ- 
γαν, * ἀνευφημήσωμεν, πιστοί * * οὗτος γὰρ τῷ φέγγει ἢ 
τῶν ἀγώνων ἑαυτοῦ * ὡς ἥλιος ἐξέλαμψε, * φωτίζων 
τοὺς ἐν σχότει ὑπάρχοντας, ἢ πάθη ἁμαρτίας * ἐχδιώχων, 
xal δαιμόνων * τὴν ζοφερὰν * πλάνην ἀνενδότως * * 
“διὸ xal ποταμοὺς * πηγάζει θαυμάτων, * ὡς ἐχ χρήνης 
θεϊχῆς * θείως ἐχθλύζων, * πάντων τὰς ψυχὰς * ἀρδεύει 
τῶν ἐχδοώντων * * θαυματοφόρε.... 
f. 46, 47. Aliud de eodem, vid. p. 377-380. 
f. 47, 48. Die XVII[, de S. Athanasio, vid. 
p. 349. 
f. 48, 49. Die XX, de S. Euthymio, vid. p. 338. 
f. 49, 50. Die XXI, de 5. Zosimo m. ἦγ. r9. 
πρ. τό" Τῷ φαεινῷ, — Τῷ θείῳ. 
α΄. Τῶν ἑσπερίων φάος * ἐδείγθης ἀνέσπερον, * φωτα- 
γωγῶν πατρίδα * ἐνθέοις διδάγμασι, * Ζώσιμε ἵερο- 
u3o:x * * ὅθεν θερμῶς ἢ ποίμνη σου ἅπασα * γήθεται 
γαρμονιχῶς, * τὴν σεπτήν σου [μνήμην] ἐνθέως γεραί- 
ρουσα. : 
p. ᾿Αξίως,.. vid. Proleg. p. LXVII. 
γ΄. Ἰδού σοι πόθῳ προσῆλθον, * θαῤῥῶν cou ταῖς 
(xealatg * δεχτιχαῖς πρὸς τὸν Θεὸν * ἀναξίως αἶνον προ- 
σοῖσαι" "πῶς δὲ τολμήσω * τηλιχούτων ὑψηλῶν * ἄρξα- 
σθαι θαυμάτων σου; * σὺ γὰρ πέλεις ἀληθῶς * ἀεννάως 
ἐν νόσοις * ἰχτὴρ ἀγαθόχτωρ * * διὸ πάντες ἀρύονται 
πιστῶς * τῶν ἰαμάτων τὴν χάριν, * τὴν σεπτήν σου 
μνήμην * ἀξίως γεραίφοντες, 
f. 50. Die XXII, de S. Anastasio Persa, vid. 
p. 992, 
f. $1. Die XXV, de S. Gregorto Theologo, vid. 
p. 354. 
f. 52. Aliud de eodem, 7. 7, xg. τό" Τοὺς ἀσφα- 
λεῖς. — Τράνωσον. 
α΄. Φωτοῤξολῶν * τῇ μελλιῤῥύτῳ γλώττῃ 00) * τῆς 
ἀχραιφνοῦς * xal ἀχηράτου φύσεως * τῶν βλασφήμων 
ἀπετέφρωσας * αἱρετιχόντων τὰ φρονήματα, Ἐ τρισήλιον 
αὐγὴν καὶ ὁμοούσιον * χηρύξας, μυστολέχτα Γρηγόριε, * 
ὡς θεολόγος χαὶ φίλος τοῦ Χριστοῦ, 
β΄. Σὲ τίς ἀξίως ὑμνήσει, πάτερ, * ἢ ἐξείποι τὸν τρό- 
πον * τῆς γεννήσεως σὸν * «at πίστεως κατορθώματα; * 
οὐὸὲ οἱ πάντες οἱ συνελθόντες * ἐν cola καὶ λόγῳ τε 
xal δυνάμει, * xdv πρὸς βραχὺ, * ἕνα ὅμοιόν σοι ὕμνον 
προσάξωμεν * σωτήριον ὑπὲρ πᾶσαν * ἀριδήλως Τριὰς 
ἣν ἐκήρυξας, * χαὶ ὡς οἰκεῖον θεράποντα * 
χαὶ γνώπεως ἔπλησεν, *. ὡς θεολόγον xat φίλον Χρισ- 


χαὶ σοφίας 


τοῦ, 

Ni tenue nimis foret duplex illud ἰγορϑγίαιϊη, 
a litteris P, X., quibus incipit et clauditur nomen 
Φώτιος, de melodo insigai cogitarem. Qualiscum- 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 


que demum sit, is ephymnion de S. Joanne ex 
fol. 1 suffuratus est, photiano more. 

f. eod. Die XXVII, in translatione S. Joannis 
Chrysostomi, vid. p. 566. 

f. 93, 54. Aliud de eodem, p. 358. 

f. 54. Die XXVIII, de S. Ephrem, vid. p. 3:0. 

f. 53. Die XXXI, de SS. Cyro et Joanne, 1. 9. 
xp. τό" Ἢ Παρθένος. — Τὴν Ἐδέμ, 

α', Νιμηταὶ γενάμενοι *. τῶν παθημάτων Κυρίου, * 
διὰ πόνων, ἅγιοι, Ἔ χατηξιώθητε δόξης, * σύσχηνοι * 
ἀγγέλοις ἄνω * ἀναδειχ θέντες" * ὅθεν xal* (adde τῆς) 
παῤῥησίας * πρὸς τὸν δεσπότην * xai Θεὸν τετυχηχό- 
τες, * ἰᾶσθε πάντας ἐχ τῶν ποιχίλων παθῶν, ᾿ 

8’, Ἀπορεῖ τῶν βροτῶν * ἅπασα λόγων δύναμις * ἐξυ- 
μνεῖν τὸ φριχτὸν * πέλαγος τῶν ἰάσεων, * ὦνπερ χαθε- 
χάστην * βλύζετε ἀπαύστως * ὑμῶν τῷ δόμῳ *. πίστει 
τοὺς πρόσφυγας * προσφεύγοντας, ἅγιοι " * ὑμᾶς αἰτῶ 
νῦν * χάριν μοι [:...] τε, * ὦ παθολύται, *. πρὸς 
(f. Χριστὸν insere) Κύριον, * ὅπως τολμήσω * ἐγὼ 
6 τάλας." ἀνάγνοις χείλεσιν εἰπεῖν * ὑπὲο βαθμίῳ τῷ 
ποῦ * * ἐχτενῶς δυσωπῶ γὰρ,.Ἐ ὥστε χάριν δεδεγμένοι ἢ 
ἰᾶσθε.... 

Aliud de iisdem, ἦχ. β΄. ze. z6* Ot τὴν χάριν. — 
Τὸν φωστῆρα. 

α΄. Τοὺς στεῤῥοὺς ἐν βασάνοις * ἀγωνοθέτας * xal 
ταχεῖς εἰς πρεσδείαν * θαυματουργέτας, Κῦρον αἱσίως 
τὸν μέγαν ἐν θαύμασι, * χαὶ ᾿Ιωάννην τὸν τούτου συμ- 
μάρτυρα " ἀσιατιχῶς τιλήσωμεν * Χοιστῷ ὑπὲρ ἡμῶν... 

β΄. Τῶν θαυμάτων τοὺς ταμίας * ἐχ Θεοῦ φιλοῦω- 
ρἷας, * τὰ τῆς εὐεργείας Ἐ διανέμοντας βοηθήματα, * 
Κῦρον μέλψωμεν Ἐ xat Ἰωάννην, * τοὺς συμμάρτυρας" * 
ὑπὲρ γὰρ Χριστοῦ * ῥεῖθρα αἱμάτων προχέοντες, ἢ ἀλή- 
xtoug χαοποὺς * lauátov ἀναδλύζουσι * τοῖς προσιοῦσιν 
ἐν αὐτοῖς * ἐχτενῶς xol ἐπάδουσι * Πρεσδείαν ποιεῖτε ἢ 
ὑπὲρ πάντων ἡμῶν, 

γ΄. Οὐχ ἐκ τέχνης Ἱπποχράτους * οἵ σοφοὶ ἰαματοῦσι 
τοὺς νοτηλευομένους, * ἀλλ᾽ ἐξ οἰχτιρμῶν θείας γάρι- 
τος * * οὐ φάρμαχα παρ᾽ αὐτοῖς * τῶν τραυμάτων ἀλεξιτή- 
ρια, * οὐ ξίφει λεπτῷ * τὰς σηπεδόνας ἐχτέμνουσιν, * οὐ 
δόσει πιχρὰ * χαχοχυμίας χαθαίρουσιν, * ἀλλὰ συυφέ- 
ρουσιν ἐπ᾿ ἀυφοῖν, * ἰώμενοι τοὺς ἄδοντας " * Πρε- 
σδείαν... 


IN MENSE FEBRUARIO. 


f. 36. Inde usque ad fol. 136 scriptura fit 
crassior, quin tamen alterius librarii videatur, 
quum identidem et sensim stylo priori utatur 
idem qui coeperat. 

f. 56-60. Die II, de Hypapante, vid. p. 28. 

f. 60. Die V, de S. Agatha, vid. p. 653. 

f. 60, 61. Die VII, de S. Theodoro milite, vid. 
p. 361. 





TROPOLOGIUM CORSINIUM. 669 


f. 62. Aliud de codem, vid. p. 579. 

f. 63. Die XI, de S. Blusio, vid. p. 586. 

[. 64. Die XX, de S. Leone Catanensi , vid. 
p. 363, 

f. 65. Die XXIV, de capite S. Joannis Baptista, 
vid. p. 367. 


IN MENSE MARTIO ET TRIODIO., 


f. 66. In sabbato τῆς ἀπόκρεω, vid. p. 402. 

[. 67-71. In dominica τῆς ἀποκρέου, vid. p. 35. 

Post fol. 71, immani lacuna monemur pluri- 
mos deesse quaterniones, quibus continebantur 
cantica totius fere triodii usque ad sabbatum 
«nte palmas. Naim folium 72 incidit in poema 
Cyriaci de Lazaro, vid. p. 284, quod etiam capite 
truncatur, ut constat palam ex hiante acrostichide 
[rol] nux Κυριαχοῦ, 

[. 73-3. In dominica palmarum, vid. p. 283. 
126-79. [n feria II magna, vid. p. 67. 

. 80-83. In feria III magna, vid. p. 77. 
83-85. In feria 1V magna, vid. p. 85. 
. 80-88, In feria V magna, vid, p. 98. 

. 89-91. In fería YI magna, vid. p. 101. 
. 91-95. Τὴ eadem, vid. p. 38, 107. 

f. 94-97. In eadem, vid. p. 53. 

f. 97-100, In eadem, vid. p. 116. 

Ad calcem manu eadem scribitur : Ζήτει ἕτερον 
χονῦ, sl; ἀργὴν τοῦ τροπολογίου, de quo indiculo cf. 
Proleg. p. VIM et XM. 

f. 100, 101. In sabbato magno, vid. p. 487. 

f. 101-103. In dominica pascha, vid. p. 194. 

f. 105-108. In dominica S. Thomz, vid. p. 140. 

f. 108. [n dominica unguentiferarum, vid. Pen- 
tecostarium venet. a. 1860, p. 30, variant. tr. 1. 
τὸ χαῖρε t. u. προσέταξας,.. Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν xoi 
τοῖς... 


mA, καὶ 0 "ὦ "ῷ m 


tr. 2. ουν, δὲ φόρῳ, . axi φησὶ πρὸς αὖτ, ὁ γεανίας 
ἐδόησε" Τί θρηνεῖτε ὑμεῖς... 
IN MENSE APRILI, 
f. 108. Die XXII, de S. Theodoro Siceota, vid. 
p. 3242. 
f. 109. Die XXIII, de S. Georgio mart., vid. 
p.596, ' 


f. 109. Die XXV , de S. Marco evangelista, vid. 
p. 317. 


f. 110. Die XXX, de S. Jacobo apostolo, vid. 


. p. 998. : 


IN MENSE MAIO ET PENTECOSTARIO, 


f. 110. Die VII, de S. Dometio, vid. p. 383. 
À tergo fol. in imo margine, manu eadem 


Scribitur : Ζήτει τὰ χονδάκια ᾿Ιωάννου. τοῦ θεολόγου 
xal τοῦ ἀρχιστρατήγου Μιχαήλ. De quibus nota pri- 
mum, festum 5. Joannis recoli diebus vni maii 
et xxvi sept. tum etiam in vetustis calendariis 
cryptoferratis memorari in die vir maii festum 
τοῦ θαύματος τοῦ ἁγίου ἀρχαγγέλου Μιχαὴλ ἐν Γαρ- 
γάνῳ (ad Τυρίοα Grzcor. animadv. p. 97). Nota 
insuper hic provocari ad dies viu et xxvi septem- 
bris, ubi quirenda festa recurrunt ; quibus 


probe evincitur, hec duo festa cum suis canticis * 


in nostro codice olim extitisse. Tum addere lu- 
bet, prius illud S. Joannis festum in priscis Sy- 
naxariis vocari : *O ῥοδισμὸς τοῦ áy. ἀπ. "Io&vvov, 
ob rosas quas ferunt inventas in ejus sepulcro, ct 
in hac die dicari et spargi solitas. Cf. p. 663. 

f. 111. Die IX, de S. Christophoro, y. γ', np. 
τό * Ἢ Παρθένος. — Τὴν Ἐδέμ, 

α΄, Ῥνῶσιν θείαν, ἔνδοξε, Κ᾽ ἐν σῇ χαρὸία πλουτή- 
σας, * πρὸς ἀγῶνας πρόθυμος * τοῦ μαρτυρίου εἰσέδυς ,* 
ἔτρεψας * τὰς παρατάξεις * τῶν ἀσεθούντων * * Εὐφρα- 
νας * ἐν τοῖς σοῖς ἄθλοις * τὸν σὸν δεσπότην - * διὰ 
τοῦτό σοι βοῶμεν " * Χριστορόρε, χαίροις ἀστὴρ ἀεί- 
Qut. 

δ΄. Τὰ τῆς γλώττης δεσμὰ * xal τοῦ vobg τὴν xd- 
θαρσιν * 6 Θεὺς, ταῖς εὐχαῖς * λύσας τοῦ ἀθλοφόρου 
202, * παράσχου μοι λόγον, * ποθοῦντι δινῆσαι * τὴν 
Χριστοφόρου * θείαν ἐπίχλησιν" * μεθ᾽ ἧς ὁπλισάμενος * 
σὺν παῤῥησίᾳ * τυράννων φρόνημα * εἷς τέλος ἤφα- 
νισε....... * xal νιχηφόρος * πρὸς τὰς ἀύλους * διαπορθ- 
μεύει εὐχλεῶς * μονὰς ὁ θεῖος ἀριστεύς. * διὰ coco... 
συνελθόντες * ἐτησίως ( αἰτησίως C.) ἐχδοῶμεν * * 
Χριστορύρε, γαίροις, ἀστὴρ ἀείφωτε, 

Vix retuleriin quod dixi de Gregorio ob γνῶσιν, 
ad xvin octobr. Sed notare lubet tr. 2, V, 12, 43, 
sepe fluctuantes, hic mutilos esse, ac desiderari 
tetrasvllabum proparoxytonum, ut saltem con- 
flentur in unum, rarissima licentia ; deesse quo- 
que in v. 19 monosyllabum, f. σοι, suadente 
serie; tum demum, quum soleat ultim. v. esse 
hendecasyllabus, bis in ephymnio Χριστοφόρε 80- 
nare trisyllabum ex canone XIII, Sed plura tro- 
paria quirenda sunt in aliis codd., ut inter se 
collata hirmum stabiliant. Haud pauciora in mox 
sequentibus animadvertenda forent, quie, ut alia 
superius, omitto, 

f. 111. Die XII, de S. Epiphanio, vid. p. 354. 

Eadem die, de S. Philippo in Argyro, vid. 
p. 318. 

Extat de eodem siculum troparium Ἀργυρίου τὸ 
ὅρος in Anthol. rom. maii φ. ζ΄, 

f. 111,112. Die XIV, de S. Simcone ἐμ Monte Mi- 
rabili, vid. p. 622. 





670 


f. 142, 113. Die XM, de SS. Constantino impera- 
tore et Helena, ejus matre, 77. 9, ze. τὸ " Ὃ σοφίπας. 
— Τράνωτσον, 

Ὁ ἐχλάμνας * ἐν τοῖς πέρασι * τὸ τοῦ σταυροῦ * 
πανσεδάπτμιον ζύλον xal φαεινὸν * ὑπὶ 
πλούτου ᾿Ελένης * «ai τῆς δίζης αὐτῆς * ὑπ᾽ αὐτῶν δυσω- 
ὲ ὃ Θεὸς, ἢ 


A" -“οὔ £d 2 tua- 
χαὶ τοῦ ἐχῆοοῦ Tux; 


τῆς χοσμο- 
πούμενος, * Δροιστ τῷ λαῷ σου τοὺς οἶχτιρ- 
uode * σου χατάπεμψον 
λύτρωσαι, ἅγιε, * ὡς μόνος οἰχτίρλων xal φιλάγ- 
θρωσος. 

$^, γ', Vide in Proleg., p. LXII. 

&'. Ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου * ὁδηγούμενος 
λίαν * ἐν πολέμοις πολλοῖς * ἀήττ 
τοὺς γὰρ ἐχθροὺς καὶ ὑπεναντίους * τουπωσάμενος πάν- 
τας φωνῆς ἠξιώθη ((Γ15Ν}}.}. * Ἔν τούτῳ νίχα (abund. 
ultima syll.) * τῷ μεγάλῳ σημείῳ, Κωνσταντῖνε, * ἐν 


τὸς ἀναδείχνυται" * 


ᾧ ἐγὼ τὰς ἀχράντους * παλάμας χαὶ τὸ αἴμα (τὸ θεῖον 
add. C) ἐξέχεα, * γενάμενος ἄνθρωπος (ἀ 155.) ὁ ὑμᾶς * 
γεννηθεὶς ἐκ Παρθένου oty x φθορᾶς * ὁ μόνος... 

f. 113. In fer. IV mediw Pentecostie, vid. p. 491. 

f. 143-116. In Ascensione, vid. p. 148. 

f. 447. [n dominica ante Pentecosten, vid. p. 493. 

f. 148-120. In Pentecoste, vid. p. ! 

f. 120-122. In dominira post. Pentecosten, vid. 
p. 165. 


a mw 
9) 4. 


IN MENSE JUNIO. 


f. 122. Die XV, de S. Vito murtyre, vid. p. 582. 

[. 122-125. Die XXIV, du. Nativitate S. Joannis 
Baptist, vid. p. 319. 

f. 125. Aliud de codem, vid. p. 545. 


[. 126. Die XXV, de 5. Febrouta, vid. p. 655. 

f. 126-129, Die XXX, de SS. Apostolis, vid. 
p. 168. 

f. 129-132. Aliud de iisdem. vid. p. 259. 


IN MESNSE JULIO, 


f. 132. Die IV, de SS. Conone et. Aristeu mm.. 
"vid. p. 974. 

f. eod. Die VIII, de S. Procopio, vid. p. 316. 

f. 132, 133. Die IN, de S. Pancratio, vid. p. 583. 

f. 133. Aliud de eodem, vid. p. 581. 

f. cod. Die XV, de SS. Cyrico et Tulitta, vid. 
P. 366. 

f. 134. Die XVII, de S. Marina, vid. p. 635. 

f. 131-133. Die XVIII, de S. Emiliano, vid. 
p: δ, 

f. eod. Die XX, de S. Elia, vid. p. 200." 

f. 136. Aliud de eodem, vid. p. 293. 

f. 136, 137. Die XXVII, de S. Pauteleeuune , 
vid. p. 298. 


TROPOLOGIUM COHSINIUM. 


f. 137. Aliud de eodem. Men. p. 131. Variant. 
tr. 1. zy. α΄. Incipit Μιμητῆς, accedit ad hirmum 
"HAloo μιμητὴς, qui tamen alius toni est. Om. παρ᾽ 
αὐτοῦ. 

tr. 2. Incipit Τοῦ ἀναργύρου, videtur αὐτόμελον. 
variant. σωμάτων ἀγαπητοὶ τὴν... οὖν πιστοὶ ἀδελφοὶ,., 
τοῦτον ἀσφαλῆ. 

tr. 3. ineditum ex integro distinximus, hirmi 
gratia rarissimi. 

"Ü συνετὸς ἐπιστήμων, 
ὡς ὁ ύριὸς ἔφησε, 
Παντελεήμων 2223507, 
καὶ ἐλεεῖ τὰ σύμπαντα, 
ὡς ua 7:7; τοῦ Κυρίου φερώνυμος " 
οὗτος οὖν ὃ C φαεινότατος, 
πόθεν ἦν ἐξερευνήσωμεν 
χαὶ ἐν ποίχ πατρίδι γεγέννηται, 
τίνες οἱ τούτου γενέται, 
τὸ σέφας τὸ ποὶν, 
τὴν ἐπιστρόφὴν ἀμφοτέοων εἰς Θεὸν, 
τὴν ἀοίδιμον στου ἣν 
ἐν τοῖς ἄθλοις τῶν ἀγώνων, 
τῶν βοώντων " Σῶτσον λᾶς, Κύριε, 


Vastum. et amplum melodi consilium liabes 
omnem evolvendi historiam martyris ab ipsa pa- 
rentela, quie cuncta nullibi comparent ; sic solent 
misere abrumpi grandiuscula id genus exordia. 


IN MENSE AUGUSTO. 


f. 137-139. Die VI, in Transfiquratione Domint, 
vid. p. 501. 

f. 139-150. Die NIT, de S. Euplo, vid. p. 990. 

f. 110-112. Die XV, in Assumptione B. V., vid. 
Anthol. roman. g. ez9', cf. supra p. 527. 

f. 143. Aliud de eadem. Men. p. 368. variant. 

tr. 1. Παρθένε τοῦ 40240 τὸ χαύχηυα. 

In tr. 2. 55. 


, * ON 
2. τό" T, l'ai xta. 
"1". 5 —- - a ^. Ly - LI Ρ 
là χορηγῷ τῶν δωρτῶν, 7 xxi πλαυτῆ τῶν ἀπάν- 
* 


d d 3 , * , y 
των, xat &yallozacikzn * αἴνεσίν got πρυσάξαι * xxt 


c 


ξυλχοξς, * ὀέδοιχα δὲ ὑμῶν * μὴ ἀνάξιος 
ταῖς λιταῖς 


κεγαλῦναι 


φανῶ "ἢ διὸ καὶ ἱκετεύω a2, * θξόνυιλοτ, ὥστε 


σου * ἐλλχμν 20721 ον τὴν 22iux? ὌΝ “ὃς τὸν σὴ. * 
υἱὸν ἀδιστάχτοις * * τὸ δύνασθαι yo σοὶ * ἐδόθη, Ul 
θένε, * χαὶ χαθίστασαι ἡροτῶν * τεῖχος xal σχέπη. 
ἄσυλος φρουρὰ * χαὶ ἄγκυρα τοῖς βοῶσι" * λαῖος, Haz. 
— llabet C ἐυμαρῶς,, ἵνα ταῖς,, τῇ πρὸς τόν, 
Truneatur v. 9 undecassyll. Quie fortasse causa 
fuit, cur raro ac fere unico exemplo, menieorum 
curatores, omisso trop. 2, tertium Nov εὐφραινέσθω 


receperint, quod nostris codd. deest. 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 611 


f. 143-116. Aliud de eadem, vid. p. 516-326. 
labes in tabella 0 priorem folii 1&* paginam. cf. 
p. 662 et Proleg., p. xxxi, xxxiv. 

f. 117. Die XXV, de S. Bartholomzo, vid. p. 561. 
f. 148. Die XXVI, de SS. Adriano ct Natalia, ἢ. 

. πρ. τό ' CEzisávn;. Frustra provocatur ad hunc 
hirmum, cum alia proemium aperte respiciat, 
quie me fugiunt. E codice interpunxi. Cetera 
lamen irop. sunt πρὸς τό: Τῇ Γαλιλαία. Pleraque 
imperitum melodum produnt. 

α΄, Οἱ ἐν βασάνοις ἀριστεύσαντες * xai ἐν στεφάνοις 


o 


* 


παγχότμιοι ἀθλοφόροι * φανέντες, χραυγάζομεν ^ Ἢ 


Μνείαν ποιήσασθε ἡμῶν * ὡς τοῦ Κυρίου * εὐάρεστοι! 
ἅγιοι, 

δ΄, Τῆς Eae τὸν τυνόμιλον, * τὸν ὁδηγὸν τῆς πλά- 
νης * χαὶ τῆς πιχρᾶς ἀπάτης Ἐ τὸν τῶν χαχῶν εὑρετὴν, 
τὸν ὀφιύμουτον "χῦρον, * θῆλυς Ναταλία * σὺν ἀνὸρὶ 
θ:οποιπ ὥς; χεοοὶς ξίῳ M ἀπέχτειναν, *. ἀντιστρατευσά- 
μένοι τῷ δολερῷ, * διὰ θερμοτάτης * συχύγου εὖ- 
θουλίας * 205.3838 * τῷ τῆς φιλανδρίας * ἣ σώφρων 
λογισμῷ * τῆς οὔσης ἀνορείας, * ὠχοδόμλησε τὸν νοῦν * 


* 


, € - " v 
πρὸς θεῖον ζῆλον * ἀνδρὸς τοῦ ξαυτῆς * ὃς ὥφθη ἐν 


al)Ào P ς ἢ χαὶ τοῦ kvz: LI RP TEE 
ote μέγας * χαὶ τοῦ Kuztou * c24ozazos ἅγιος. 
053 δὲ ἜΝ. * n πὰ ἦσαν 
9 60v ταύτην τὴν σξτιᾳνὴν * τὸ πχοχσιωπῆσχι, 
ἀλλὰ χαὶ παρχστῆται, * αὐτήν τὲ χαὶ τὸν ταύτης ἢ 
Gua rov μέτον ἢ μον " Ey ossi γὰρ τέρψιν, Y χαὶ γοτών 
ἐστιν αὐτοὺς * ϑηινῆσχι, ὡς xal ἄξιον, * ᾿Αδοιανὸς ὑπάο- 
, e τ ^ ^ 
λει ὃ μέγιστος * χαὶ ἢ μαχχοία * Ναταλία, ἢ τοῖς τού. 
zo: * ῥυθμίσασα ἐπὶ τοὺς ἀγῶνας * τὸν σύζυγον 
αὐτῆς ἢ τῇ φυγαγωγία, * τῇ εὐνοίχ τῇ σουῇ " * ἐν ὕμνοις 
dzat * ἔστι γὰρ ἡμῖν  πᾶτιν (τοῖς add. €) ἐχτελοῦσι " 
4 * . * "» /. 
μνήμην (τὴν inserit C) τούτου, * Koglo... εὐχοξστον 
rr 7] 
. Ὑπὸ τὸ σύγγραλμα ἡμεῖς Ἐ τοῦ μέρ στυρὺς υοίου 


» (exizw χαὶ γνῶμεν * τὸ τί διαγοσεύει * * ἢ οὖν toto» 


ἀι φηπὶ, * τῆς λιθυηείας * ἐπὶ Mafuuasou * ἐπιχρα- 


τούσης, ἅπαντας" xat θύειν (τοῖς ins. €) εἰδώλοις ἀναγ- 
κάζηντης, * οἱ μὴ προσχυνοῦντες, * οὗτοι ἐν ταῖς τιαω- 
οἰαις Ἐ ἐδίδοντο * * ὅθεν θεοφόροι * Δοιστοῦ ba 
“ἢ εἴξαντες τούτοις * ἀπανθοώποις αἰχισμοῖς, * ἐτιμω- 
5039530 * * εἰς e δὲ (νῦν add. C) * xat δόξαν τὰ 
πλύῆη εἶχον, * ὡς τοῦ Κυρίου... “ 

T. 158-150. Die XXIX, de S. Joannis Baptista 
martyrio, vid. p. 178. 

T. 150, 451. Aliud de eodem, vid, p. 5 


» “ὦ 
L4. 


AUCGEPUNT. ἃ 1 


-- 


| d421-152.. kov2zztov παραλλητιχὴν vid. p. 032. 
. 1593. Aliud, vid. p. 335. 

[, 133-1232, Kovoztov εἰς xot θέντας, vid. p. 466. 
f, 195-120, Aliud, vid. p. 199. 


— 


f. 156-159. Aliud, vid. p. 2523. 
f. 159-160. Aliud, vid. p. 373. 
f. 160. hov2zzto» τῆς ὀνθοδοξίας, vid. p. 323. 


Στιχολογία. 


Arduuin opus agereditur, quisquis ultima co- 
dicis folia nititur introspicere, usque adeo sunt 
tineis, mucore, fuligine pessumdata. Quae atlige- 
rim, sive verba, sive interpuncta, sive lacunas, 
uncinis conspicuas, ea religiose servare piaculo 
duxi..Cf. Proleg. p. xv. 

F. 160. ZuyoXoyla τῆς ὑπαχοῆς τοῦ * Ἄγγελος 
παίδων t 

᾿Αλαλάξατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἣ v * ψάλχτε δὴ τῷ 
ὀνόματι [αὐ]τοῦ * δότε δόξαν αἰνέσει αὐτοῦ * ὑπάρχει 
γὰρ ζωή ς — Cf. ps. XCVII, 4. Pentecost. p. 8. 

Στιχολογία τῆς ὑπαχοῆς τοῦ * Εἰς ὁρόσον τοῖς παισί s, 
— [ὁ Θεὺς ἐν] τοῖς ὠσὶν ἡμῶν ἠχούσχιλεν * οἱ πατέρες 
ἡμῶν [ἀνήγγειλ)]αν ἡμῖν * ἔργον ὃ εἰργάσω ἐν ταῖς 
ἡμέραις [αὐτῶν͵ ἐν ἡμέ] »αις dz; ada; : ὁ ἀρχηγὸς τῆς 
[ζωῆς] ἡμῶν : — Cf. ps. ΧΠΠῚ, 4, 2. Inclusa lace- 
rantur. 

f. 161. Τῇ χκυριαχῇ τῶν $alov. 

Πρὸς τὸ πάϊοι ἐπισπεύδων [zokofAes * προφητῶν] 
ὲ τὰς προῤῥήσεις diüxud [λενὸς 5 τῷ πώλῳ Not] 
ἐπιδέζγχας σωματιχῶς * ὅ [θεν χαὶ δαίοις φοινικῶν] σοι» 
παῖδες ὑπαντῶντες ἐχραύγαζον * Ὥταννὰ τῷ υἱῷ Δα- 
υἱὸ * ὡσαννὰ τῷ τὸν θάνατον χαταλύσαντι " ἀλλ᾽ Ἰου- 
Gxtot οἱ φρενοβλαθεῖς εἴλαντο" μὴ λέγειν Θεάν σς τὸν 
φιλάνθρωπον : — Inclusa in codice evanida sup- 
plevit vat. 771, f. 138. 

Mu Ἢ γεῖτε παῖδες Kopwv " αἰνεῖτε δοῦλοι 
ύριον * εἴη τὸ ὀνολα " ἕως τοῦ αἰῶνος * ὡσαννὰ τῷ 
υἱῷ Δαυίδ ς CC. ps. CXIl, 1. Minores στίχοι majo- 
ribus litteris in cod. insigniuntur. 

Κυριαχῇ τοῦ πάσχα, ἦγ. O'. 

Πρυλαθοῦσαι, Morol. a. 1870, p. 381, Pentecost. 
p. 7. variant. μὴ ζητεῖτε, 

"Yzaxor τῆς ἀναλήψεως, 7A. 

là; ἀνχϑήσοιλαι εἰς τὸ ὄρος τῶν ἀρετῶν" πῶς εἰσελεύ 
σομαι εἰς τὸν τόπον τῶν ἀγαθῶν * τῆς ἁμαρτίας ἀντι- 
πραττυύσης " τῆς μετανοίας μὴ συντρεχούσης * ἀλλ᾽ ὅτι 
ὁδὸς ὑπάρχεις ὀιχαιοτύνης αὐτὸς * γενοῦ μοι πρὸς Gtu« 
τηρίαν * Nous ὁ Θεὸς xat σῶσόν με : — 

Στιχολογία. ΤᾺ ῥημχτά uou ἐνώτισαι hz * ἕως 
[£st] ὃ φασιλεύς μον xat 6 Θεός μου ; Bn 00$ 
ὑπάρχεις αὶ — Cf. ps. V, 2. 

Τῇ κυριανῇ τῆς Δ΄, ἦχ. xA. Ἢ πηγὴ τῶν δαχρύων 
ἫΝ ἱπὲν “ ἀλλὰ n da ἐλέους παράσχου uot * ὁ τὴν 





012 

f. 161 ἃ tergo [Στιχολογία ]. Τὰ ῥήματά μου ἐνώ- 
τισαι, ἕως (516 iterum )...... ὁ τὴν πέτραν ποτέ μοι 
ἀναδείξας :] 

“Ὑπαχοὴ τῶν ἁγίων ἀποστόλων. Ποία φυλαχὴ. Men. 
jun. p. 108. variant. tasa. σου... Πέτρε, τῆς πί- 
στεως ἣ πέτρα, sic veteres libri veneti cum codice 
et Anthol. rom. Sed totam pericopen de Pefro 
fidei petra tacite expunxerunt veneta men:ea re- 
centiora a. 1871. Pergunt veteres cum cod. Παῦλε, 
χαύχημα τῆς οἰχουμένης, 5x τῆς Ρώμης συνελθόντες 
στηρίξατε ἡμᾶς. Quibus audacter expunctis, rursus 
neoterici sua cuderunt impudentissime : ἀλλ᾽ ὦ 
Παῦλε ἀπόστολε, τὸ καύχ. τῆς oix. προφθάσας ἡμᾶς 
στήριξον, Expuncta vero servant tum nostri et 
aliorum codices, tum veteres Slavorum libri pu- 
blica auctoritate vulgati. 

Ὑπαχοὴ τῆς Θεοτόχου. Μαχαρίζομέν oc. Men. p. 73 
sine varietate notatu digna. 

Ὑπαχοὴ τῶν θεοφανίων, Zy. πλα΄, 


Men. p. 72. 


Ὅτε τῇ ἐπιφανείχ. 


Ὑπαχοὴ τῶν χυριαχῶν τῶν ἡ "ON. 
χ 


ἦχος α΄. Ἢ τοῦ ληστοῦ. Paraclet. a. 1872, p. 5. 
Τῷ παθητῷ δι᾿ ἡμᾶς οἱ ἀπαθεῖς ὃι ᾿ αὐτὸν " ἄσωμεν 
ἐπινίκιον τῷ Χριστῷ * τοῦ ἐσχάτου ἐχθροῦ τὸ ἐντάφιον " 
[f. 162] ποῦ σου θάνατε κατεπόθη τὸ vixog* τῷ αἵματι 
νενέχρωσαι * τῷ ζωοποιῷ * τεθχνάτωσαι τῷ παρέχοντι 


τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος : — Cf. 1 Cor. XV, 55. 


Μετὰ τὸ πάθος αἱ μυροφόροι. [ C. θεοφ.] 

f. 162. ἦχος β΄, M μυροφόροι ὄρθριαι γεναάμεναι. 
Pentecost. p. 10, οἷς. variant. δωρούμενος τῷ χόσμῳ 
τὸ μέγα ἔλεος. | 

ἦχος γ΄. ᾿Ἐχπλήττων τὴν ὅρασιν. Paraclet. p. 98. 
C. om. τί ante ζητεῖτε... 

ἦχος δ΄, Τὰ τῆς σῆς παραδόξου ἐγέρσεως. Paracl. 
p. 143. 

At μυροφόροι ἑστῶσαι πρὸ τοῦ μνήματος * xol δάχρυσι 
συγκεχυμέναι τὰ πρόσωπα" ἤχουον τοῦ ἀγγέλου πρὸς 
αὐτὰς λέγοντος Νὴ θρηνῆτε ζῶντα μετὰ νεχρῶν * ἀλλὰ 
χηρύξατε τῷ χύσμῳ γαράν" ὅτι ἀνέστη, Χριστὸς ὁ Θεός " 
ἔχων τὸ μέγα ἔλεος t — 

ἦχος πλα΄. Τὸν Cap xbv τοῦ Πατρὸς Mov * 2x τοῦ 
χωοδότον τάφου ἐγηγερμένον Χριστὸν θεὸν ἡμῶν * al 
μυροφόροι ὑπαντήσασαι τῇ i98apsla * τὴν εὐφροσύνην 
τῆς ἀναστάσεως ἡγάλλοντο * xai τὸν θρῆνον τῆς ταφῆς 
ἀπεῤῥίναντο" τοῖς ἀποστόλοις μετὰ χαρᾶς ἐχραύγαζον * 

Ἀνέστη ὃ Χριστὸς xat Θεὸς " ὁ σώζων τὸ γένος τῶν ἀν- 
θρώπων t 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 


f. 162 a tergo vers. 5 fere evanuerunt v. 1. s: 
μυροφόροι τοῦ μνήματος... ? αὐταῖς ἀπὸ μύρ. V. 2. 
ἄγγελος ἔλεγε... τὸν θρῆνον... 9. εὐαγγελ,.. εὐφρᾶν» 
ὕητε ἀνέστη Χριστὸς ὃ Θεὸς... v. ἀ. παρέχων τῷ 
χόσμῳ... V. ὅ. τὸ μέγα ἔλεος. 

Ty. zA6'. Τῷ ἑκουσίῳ. Paraclet. p. 235. 

Μυ[ροφόροις τότε] θρηνούσαις τῷ μνήματι * ἐπιστὰς 
τοῦ Κυρίου τῆς ἀναστάσεως * ἄγγελος τὴν ῥοὴν τῶν 
δαχρύων....... τῇ φωνῇ δὲ ἠμείψατο " ἀνέστη βοῶν 
ὃ Χριστὸς ".... ἐγείρας «ai σχυλεύσας τὸν θάνατον : -- 

[Μνήματι] παριστάμεναι * xal τὰ δάκρυα προχεά- 
μεναι * at μυροφόροι τῷ ἀγγέλῳ διελέγοντο * εἰση,..... 
ἀναστῆνα'! τὸν ζητούμενον “ τί θύλετοις τὸ σπήλαιον 
(aut f. ἐν πύλαις) " τοῦ μνήματος * οὐχ ἔστι σιγᾶν τὸ 
παράδοξον * χηρύττειν δὲ μᾶλλον τὴν ἀνάστασιν " ὅτι 
ἀνέστη Χριστὸς 6 Θεὸς * ὁ ἔχων τὸ μέγα ἔλεος" ἣμετέραν 
μορφὴν ἀναλαβδών : Tria ultima verba, quamvis 
cietera omnino desint in paracletico, initium in 
eo dedere τῇ ὑπαχοῇ toni gravis. Cf. par. p. 279. 

7.06 βαρύς. "Ev μνήματι ὡς νεχρὸν * ἔθεντό σε ἀθάνατε 
Κύριε * ἀλλ᾽ αὐτὸς ὡς χραταιὸς * σχυλεύσας τὸν ἄδην 
πάντας τοὺς ἀπ᾿ αἰῶνος πεπεδημένους * τῶν δεσμῶν 
ἡλευθέοσωσας * καὶ ἀνέστης τριήμερος * δωρούμενος ἡμῖν 
τὸ μέγα ἔλεος : 

πλὸ΄, Αἱ μυροφόροι. 
ἀνέστη Χριστὸς ὁ Θεὸς. 

f. 163 ultimo. Ab initio novi troparii sex versus 
uti seqq. usque in finem, legi nequeunt. V. !. 
Ἐν ἀῤὝ᾽ήτῳ φαιδρότητι... v. 2. χαὶ χαρᾶς... v. 3. πρὸ 
τῶν λόγων... V. 4. ἀγγέλου ἣ φωνὴ... V. 9. κατέ» 
λαμψεν., ἐχ νεχρῶν... V. 6. τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, 

Trop. 2. v. 1. Τοῦ δεσποτιχοῦ... μνήματος. . Y. 3, 
στὰς ἄγγελος ταῖς γυναιξὶ θρηνούταις ἔλεγεν... V. ὅ. 
v. 4. σπεύσατε xal 


Paracl, p. 391. Variant. 


ἱλαραὶ δὲ τὴν λύπην ἀμείψασα.. 
τοῖς μαθηταῖς ἀπαγγείλατε... v. 5. εἶπεν ὁ Θεὸς παρέχων 
τῷ χόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος. 

Trop. 3. v. 1. Τοῦ ζιωοδότου τὴν ἔνδοξον ἔγερσιν. 
v. 2. ἀγγέλου μαθοῦσαι at μυροφόροι μετὰ γαρᾶς. v. 9 
τοῖς ἀποστόλοις ἔλεγον * Εὐαγγελίσασθε τοῖς [πᾶσι τῆν] 
V. 4. ἀναστάσεως τὸ θυθεηριον; Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἢ" 
ιν... V. B. παρέχοντος ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος. 

ín ultimum locum inseritur ad calcem, pos! 
lineam interpunctis signatam, omissum quoddam 
breve contakion ; ac tzedet me eo magis non posse 
illud e tenebris cruere, quod agitur fortasse de 
festo quodam ipsius monasterii, in quo Mp 
gion scribebatur. In titulo vix perspicitur : 
εἰ π.... ἡμῶν... tov xovo... 

In tr. 1. v. 4. Ὁ πρὸ τοῦ χαιροῦ... 
μης.. ? v. 2 τῆς σῆς... ἐσαρχώθη... v. 3. εὐαγγελί- 
ζεται, ον, τ, αἴματι,, 2 v, ὃ. σου... Κύριε γᾶ... 

Trop. 2. v. 1. Τὴν ἁγνείαν... v. 2, ὡς ἐπὶ ἀπὼν» 


1x τῆς σοὺ μνή- 


TROPOLOGIUM CORSINIUM. 673 


V. 3. xogelag...? ὅτι με... v. 4. σύ μου Oto... παρθε- 
νίας μου... v. B. ἀπαύστως... τὸν λόγον. 

trop. 3 in altera folii ultimi pagina prorsus 
evanuit et partim dilaceratum est. 

Nihil omisimus, ut ab avi faucibus vel mi- 
nima codicis nostri fragmenta et lacinias eripe- 
remus. Crevit desiderium, quo propius ad finem 
tetendimus. Nam in hac postrema att7oAoyía, ut 
jam antea diximus, latet libellus precum vetustis- 
simarum, primus fortasse in quem nascentis 
Ecclesie μελῳδήματα recepta sint. Christi enim 
resurgentis in tumulo incunabula Melodis data 
sunt, et paschalia ephymnia refecunt quacum- 
que ὑπαχοαὶ vel στιχολογίαι hic dicuntur. Codex 


vetus vatican. 771 nonnulla servavit, et si qua 
non habet, pluries initio dato, videtur signi- 
ficasse, ea in libello peculiari esse requirenda. 
Plura quoque Damascenus in octoechum, et Stu- 
dit:e in pentecostarion distribuerunt: unde mo- 
nemur nostra vel evo doamascenico antiquiora 
esse. Placent in primis cantilenze qua inscribun- 
tur Αἱ μυροφόροι, oclo tonis ascriptae ; nec myste- 
rio vacat, nec deest in hoc ultimo usque limite 
postremum «enigma Okdipis solveudum , vide- 
licet quod in corsinio nostro satis perspicue 
eadem il'a poematia, non Αἱ μυροφόροι, sed Αἱ 
θεοφόροι inscribuntur. Utinam codex integrior 
omnia tandem obviam in lucem restituat ! 


43 


FT 


" 


614 


EMENDATA ET AUCTA. 


/Equus bonusque lector, si ea secum recolat, quz candide in Prolegomenis, p. ui, xci, de 
hujus libri fatis et &rumnis retulimus, minori se admirationi dabit, cum non pauca menda 
deprehendet, et plura fortasse quam quz infra haud sine morosa diligentia subjecimus. Pecca- 
tur enim szpius tum maxime in accentibus, haud semper in litteras indivulso vinculo insertis, 
preter communem consuetudinem, et quibus, etiam cum firmius inhzrerent, minime pepercit 
czecus przlorum tumultus. Unde statim et conglobatim precipua istiusmodi sphalmata signifi- 
camus, catera perito lectori ut per se emendentur, ultro committentes. Alia dein sic perse- 
quemur, ut novis identidem ac non peenitendis varietatibus Jam edita augeantur et illustrentur, 
non pauca vero restituantur, quz, quum in priore editione Urbis satis recte et emendate lege- 
bantur, ex ipsis tamen foliis romanis in hzc parisina perverse et inquinate, nescio quo ludibrio, 


transierunt, 


In Proiegomenis emenda p. Xii, col. 1, 1. 106, ἡμῶν 
Ἀνθίμονυ... p. XVI, l. 31, chisianis... p. XXVI, l. 6, 
χονταχιαρίον. ». p. XXvili, col. 2,]. 24, fragm. 454... 
p. xxix, 1. 5, folium mosquensc. .. p. XXXI, l. &, aca. 
thistum, p. 250... ibid. l. 25, in circuitum. . . p. XXXI, 
]. 27, p. 284 (pro 234)... p. xxxii, 1. 29, decet, 
p. 406... p. XL, 1. 7 infer. post egregia matre adde 
Theoctista. . . p. ΧΙ, l. 23, 438 (pro 538)... . p. XLv, 
]. 29, varias... l. 31, sit... p. Lit, l. 13, quantum 
mihi... p. LvII, col. 1, l. 6, 540 (pro 519)... p. Lx, 
not, col. 1,1. 20, normam... p. LXXVI, l, 26, 30, res- 
titue hic et alibi caducas in extremis liueis litteras; 
ul... viginti... p. LXXXIL, col. 1, 7n fine l. 4, adde 
667... p. LXXXIII, prefige S vit... p. LXxxvi, l. 10, 
lege Hermannus... |. 14, I, 150... p. ΕΧΧΧΥΊΣ, col. 1, 
]. 22, divide : /oco. — fjtouv. . . p. XCI, in nota insere : 
p. 3,5, 11... 

Tzduit me supra modum, nullis me impensis, nullis 
frustra curis pepercisse et fastidiis, ut saltem prima tomi 
folia lotis et tersis pedibus in medium irent. Qu:e. qui- 
dem ter typis, semel romanis, semel et iterum parisitiis 
commissa fuere; verum ita crevit eundo sphalma, ut 
tertia editione prorsus deleta, secundam «gre retinere 


oportuerit, quum prima romana, vi ablata, de suo 
postliminii jure decesserat. Sequentia saltem velim emen- 
des: 

P. 1, not l. 2, 3, inversos restitue numeros ; faurinensi 
f. 42-48... corsinio, f. 34-31. . . p. 2, 1. 2, 1. 1, μητρὸς 
pro μητρος, sic cecidere in summis et extremis foliis 
innumeri accentus, invito et inscio editore... p. 2, not. 
l. 1, lege disyllabis... p. 3, 1. 5, not. 7, 1. ὃ, me- 
trica VII... p. 5, not. 10, l. 4, iterum vnl... p. 8 
tr. Xil, v. 6, ἐπιγείων, sic ed, romana, quee etiam habet 
in v. ultimo Θεός... col. 2, lat. 1. 2, 3, punge : seriem 
unde venistis? etc... not. 14, l. 2, recole trop. 4.*: 
p. 7, col. 1. lat. 1. 1, omnivorum. . . p. 9, col. 1, 1. 7, 
monstrante... p. 10, col. 1, 1. 2, et adoraverunt... 
col, 2, not. 24, ]. 4, melodorum Xu... p. 1l, not 
col. 2, post frequentare, tolle cretera.. . p. 13, in utro- 
que v. secundo tolle vifgulam. . .. p. 14, col. 2, trop. 6, 
l. 2, omnino lege Jesus... tr. vii, l. 2, lege δίδωσιν 
vel τῷ pro ὡς... p. 15, tr. Xt, 1. 2, sursum aspezit. .- 
not. 10, l. 3, soleca... 

Punge etiam aut seribe : p. 18, tr. vi, 1. 4, ὃ εἷς vel ὃ 
ἧς, ut ed, rom... p. 19, tr. vini, ], 8, παρέρχῃ, cum 
ed. rom, , . p. 20, tr. xit, l. 5, εἰχὸς, ut ibid... . p. 25, 


EMENDATA ET AUCTA. 615 


l. 1 sup. ἵνα σὺ, ut )bid... p. 29, tr. v, 1. 9, βρέφος, 
ut ibid... p. 33,1. 8, xal... p. 40, tr. xv1, ]. 4, ὡς... 
p. 41, tr. xvin 1. 6, χατακαίουσα, ut ed. rom... 
p. 42, not. 21, l. 2, et semel... p. 46, tr. vit, l. 6, 
ἀναύγητον, ut ed. rom... p. 47. tr. x, ]. 7, κατα- 
χέχριμαι... p. 48, tr. Xvrj, 1l, 2, of τῷ, ut ed. rom... 
p. 97, tr. xil, ]. 7, ὁ πιλᾶτόν ποτε... p.94, tr. XI. 
l. 5, τὸν χρησάμενον... p. 00, tr, XXI, 8, ἀπεχόμισάν 
ποτε... p. 68, uot. 5, l. 2, iZ quo... p. 15, not, 11, 
l. 4, καχῶσαι σὲ... p. 83, tr. Xviin, 1. 9, ἀπεῤῥιμμέ- 
νους... 

P. 101, not. 2, 1. 3, eum. .. p. 106, not. col. 1, 1. 5, 
lege CLXXXx1V... 107, tr. xvin, 1l. 9, 10, bis lege εἷς 
pro εἷς, ut interpretatio clamat... p. 109, tr, virt, I. 1, 
ἀναμάρτητε... p. 111, tr. xi, 1. 3, βοηθῆσαι, ut ed. 
rom... tr.Xi, l. 8, εἰσῆλθεν ciz... p. 112, tr. XIv, l. 5, 
ἡ ἀλήθεια... p. 121 not. 16, l. 3, πιλᾶτος... p. 124 
' not. col. 2, 1. 9, $y. T22'... p. 125, tr. 1v, v. 18, τὴν 
τῶν... p. 126, col. 1, v. 4, 5, bis in inversa littera 
!ypus pervicax oberravit, dum συνίξωμεν, πράζωμεν 
proterve. intrusit. pro. συνίζωμεν, πράξωμεν... ibid. 
10, ante ὡς incidit virgula importuna... ibid. tr. vt, 
l. 1, τούτων... p. 127, col. 1, v. 18, πέτρῳ. .. p. 128, 
Vr. viii, v. 12, xuptou.. . p. 129, tr. X, v. 20, ?Iaetpov... 
p. 181, tr, Xut, v. 4, ἠβουλήθη... ibid. v. 14, θεός 
siut... p. 135, not, 19, col. 2,1, 5, pyzis... p. 139, 
tr. XXVI, v. 1, σωτὴρ... p. 149, n. 3, 1. 2, ὄμματα... 
p. 152, tr. x, l. 1, γίνεσθε... p. 159, tr. v, l. 9, τὴν 
(hv... p. 167, 1. 3, τῷ Θεῷ... p. 178, tr. xi, l. 7, 
ὃ γὰρ... p. 187, 1. 1, xoatóvtov... p. 191, 1l. 2, 
χρανγάσητε... p. 192, tr. xvii, 1, 3, διαθρέψατε.., 
p. 198, l. 1, πχαραρθρώσωμεν. .. 

P. 207, tr. xvii, l. 2, ἔθρεψας. .«. p. 211, n. 5,1. 5, 
λαθραῖον... p. 212, tr. viti, l. T, ἐπεθύμησε... p. 211, 
tr. xxvii, l. 5, ἀνάσσοντος βασιλέως... p. 228, 
tr. Xxxi, l. 2. 3, perculsi, Magi, om. tes, quod nescio 
undenam temere insertum 511... p. 229, tr. xXxv, 
l. 1, τῷ Θεῷ ol πιστοὶ μεγαλησύνην . . . p. 231, not. 19, 
l. 4, Yevéstop... p. 238, tr. LXxxXiI, l. 4, ὄλαμψε, «ον 
ibid, n. 85, 1. ὃ, τὰς ἑορτὰς... p. 240, tr. xciv, l. 2, 
ἀνέχφραστον.... ibid. tr. xcv, l..1. συνεσχέθης. ..» 
p. 241, tr. xcvit, ]. 5, ὃν Ecexez... 

P. 212, 1. 2, ἐξουσιάζων... p. 243, not. 6, l. 2, ἐξο- 
οἴζομαι. .. p. 247 ubi male 147... p. 249, not. col. 2, 
l. 10, pro 217 lege 429 olim typogr. 49 1... p. 254, 
not. 9, l. 3, ectrpis... p. 259, not. col. 1, ]. 3, «e- 
xtv... p. 9262, l. 2, ἐχχλησίας,... p. 265, tr. v, 
l. 4, κατηφῆ... p. 260, v, 1, πάναγνον - . . p. 261, col. 2, 
V. 12, ἀναμέλπει, pro incredibili et &urpi czecorum fypo- 
tum sphalmate ἀανεμέλπι.... p. 268, tr. 1x, l. 2, lat. 
ezanmimenm, pro exinanimen contra omnia mea apographa, 
omnesque mihi plagulas... p. 270, l. 4 infer. tezii... 
p. 272, not. col. 2, 1. 2, uovcoupyóv. .. p. 279, tr. xu, 
sub init γεννήσασα, in fine ποιχίλλεται... p. 280, 


tr. Xiv, 1. 6, διετήρεν pro διήτερει, typorum manifesta 
vecordia.. . p. 297, tr. IV, v. 1, 4, δικαιῶ... δέδοιχα,.. 
p. 299, tr. 1v, l. 5, ἐῤῥιμμένον... 

P. 300, l. 1 ,εἰ xal... not. col. 2, l. 1, «5... p. 304, 
not. 4, in fine, ἐμαθήτευσας... p. 314, 1. 3, εὐσεδείας.... 
l. 1, τοὺς... p. 316, tr. ui, v. 6, ἢ τοῖς. .ν p. 317, I. 1, 
ἣ γεηρὸν... l. 4, προσπελάζουσα omnino cum codd. 


οἵ apographis omnibus meis... dein ὡς Ot... p. 319, 


not. col. 1, in fine, φιλίππον. .. p. 321, tv, l. 8, tripu- 
diis... not. 1. 6, Φῶς... p. 328, not. 2, in fine, προ- 
xóntovy... p. 329,1. 6, τῇ πίστει... p. 331, 1. 6, ὑπὲρ 
ἡμῶν. . Ibid. tr. v, v. 1, λάμψει... p. 341, tr. VI 
lat. l. 2, fluctus. .. p. 348, l. 4, ἀποξενίζεις... p. 349, 
tr. rit, 1. 6, ἐκκλησίας, ut iu sup. l. 5... ibid, not. 3, 
]. 7, Exvoog. . . p. 352, tr. 1v, l. 1, ἤσχησας... p. 857, 
Uw. x, 1. 4, tradis... p. 359, tr. 1v, l. 6, χρυσο- 
güovyo . . . ib. ποῖ, 5, l. 2, μελίῤῥυτ᾽ .. «τ. 362, tr, ut, 
l, 2, αὑτοῦ... p. 368, tr. vi, l. 7, Χριστῷ. ... p. 311, 
tr. 1, v. 11, εὐωχούμενος... .. p. 812, tr. vit, 1l. 6, oi- 
διότητος. «.«.«Ρ. 376, l. 3, ἐχνικῆσαι... p. 371, l. 2, 
τὸ ἀλλ... not. 1. 3, Τῷ Θεῷ... p. 379,not. 10, l. 1, 
ζήν... p. 387,init. πάντα om... ibid. tr. v, 1l. 2, 
θλίψεσιν... p. 391, tr. 110, 1. 7, ἐπισχιασθεὶς.,. p. 392, 
tr, vii, 1. 6, comburatur. .. 

P. 400, in tit. post festum... p. 401, tr. vr. l. 6, 
σωτὴρ, ubi cw670 : quod monstrum unde irrepserit, 
nescio... p. 402, tr. X, l. 2, χκαταύάντα.,. p. 411, 
not., 85 pro 95... p. 416, l. 2, πατριχής φωτοχνυσίας... 
p. 431, tr. Lxvil, ). 1, χρηματισθεὶς. .. tr. Lxvim,l. 2, 
οὐδέποτε... p. 432, tr. II, v. 4, Évumootátou... 
p. 435, tr. H, v. 6, ἐναγχάλισιν. .. p. 437, tr. αι, 1. 1, 
ἐποχούμενον... p. 439, od. vim, 1. 2, ἐχπεπόρευμαι.,. 
p. 441, in tit. στιχηρὰ... p. 442, not. col. 2, 1. 4 in- 
fer. χενοῦσθαι..... p. 414, L 9, comederit... p. 451, 
tr. 1, v. 7, βαπτίσματι... .Ρ. 460, tr. rm, 1. 2, ἀπω- 
0sivat. .. p. 462, tr. 1, 1. 7, &v&ánavow... Ibid. tr. n, 
l. 6, Xipyato: poetice pro barbaro Xgyect.... tr. HI, 
lat. init. opera.... 1. 7, βούπαιξας. .«.. p. 464, in tit. 
τυροψαγίας....« p. 415, tr. Y, in. fine, εὔσπλαγχνος... 
tr. vin, l. 1, μισήσωμεν.,. p. 478, tr. ni, 1. 3, ἀπέ- 
λιπεν... ibid. not. 3, l. 1, αὐτὸν... . ib. tr. 1, l. 4, pro- 
volvor... p. 480,11. 5, ix τοῦ... p. 4806, tr. vi, }, ὃ, 
tribunali, .. p. 490, tr. n, v. 10, συγχενλόνηται.. - 
v. 18, τὴν ἀνάστασιν... p. (498, tr. 1, v. 5, ἢ xal... 
p. 498, col. 1, v. 12, uvet/iptov... 

P. 500, tr. rnt, v. 6, τούτῳ.... v. 12, Eyov.... 
p. 503, tr. v, 1. 8, συντρίδεται... p. 505, "ait. fragose... 
p. 906, tr. xvit, l. 5, Zc6cóaiou. .. p. 518, tr. XVIM, 
l. 1, σεσωσμένος... p. 516, prooem., col, 2, 1. 18, folii 
unius... p. 518, tr. VI, v. 11, δι’ ὃ ἐστάλην... . p. 522, 
tr. Xin, 10 1 sup. ἔφη... p. 533, tr. 1v, 1. ult, τὴν 
λύπην... p. 542, tr. τὶ, 1. 4, οὖσι... p. 942, tr. 11, 
l. 1, σάλπιγγος... p. 544, tr. imi, }. 5, c5... p. 518, 
tr. nit, 1. 4, ἡτοιμάζον... 1. 9, αὐτοῦ... p. 551, 1. 4, 





616 EMENDATA 


φρονεῖν, pro insanissimo &opovetv. . . p. 556, tr. v, 1. 5, 
αὐτοῦ... p. 566, not. 1. 8, τοῦ ἀσώτου... p. 510, init., 
τὰς... p. 572, tr. n, v. 5, cogé. . . p. 574, init., ἐπι- 
σχόντων. .. tr. H. I. 8, λόγον... p. 516, tr. m, ]. 7, 
ἀποῤῥίπτοντπες. . . p. 580, not. 5,1. 3, μητροείδωλον. . . 
p. 585, not. col. 1,1. ult., posto... p. 586, tr. r1, in 
fine, πανθαύμαστε.... p. 587, tr. n, l. 4, προμήθεια... 
p. 588, tr. i, ]. 5, ὥς... tr. unl. 2, ᾿Ονήσιμος... 
p. 589, tr. m, 1. 5, τίς ef... p. 590, 1. 3 sup., ὁ otov? .. 
p. 593, tr. v, l. 2, δέχῃ... p. 591, not. 5, in fin., 
xceg&... p. 598, ]. 2 sup. αἰφνιδίως... tr, n, liv. 6, 
vines. 

P. 601, v. 21, ἐχόσμησεν.... p. 623, tr. v, l. 5, 
npoóopóguov... p. 629, tr. nm, l. 4, vel ἐγχεχωσμένας, 
vcl τὰς om. χαταχεχωσμένας, pro non ferendo χατεχω- 
σμένας. .. p. 630, tr. ul, in fine, παρθένους, vel punc- 
tum post ἀθλήσαι ponatur... p. 631, tr. v, l. 7, 2ot- 
πὸν... tr. VI, l. 4, αἵ ἀνενδότως,... p. 631, LXX not, 
Jl. 4, μηνὶ (pro μνηνὶ, quod nulla mea scriptura, nulla 
plagula habuit : quis vero id et tot alia interpolaverit, 
nescio). . .p. 646, tr. 1, 1. 2, auspicata es... p. 647, l. 4, 


ET AUCTA. 


τριάχοντα... p. 650, tr. 1, 1. 3, Εὐλαμπίαν... ibid. 
tr. 11, l. 8, fallaciam subverterunt. .. p. 652 not. l. 1, 
LXH... tr. Vi, l. 6, xai... lat. 1. 2, /uemorroissz... 
p. 653, tr. vii, in fine, εὐθυμίαν... p. 653, not.,1. 2, 
interponere... p. 656, tr. vit, l.. 1, oxéne... tr. IX, 
l. 2, τὴν φοίδην... p. 657, not. 10, l. 2, Χρνσοῤῥή- 
tne... tr. I, l. 2, convocans omnes... tr. Ii, que per 
preces... 
p. 941... p. 667, col. 1, l. 5 infer. em. 576... p. 669, 
col. 1, 1. 17. p. 283 pro quo em. p 61... Ἰ. 21, item 
p. 92... 1. 23 tolle p. 58... 1. 39, em. Syceola... 
col. 2, 1. 5 infer. p. 319... p. 670, col. 1, 1. 29, em. 
p, 320... 1. 33, p. 169... 1. 38, p. 328... p. 61, 
col. 1, ]. 3, insere p. 518 ante 662... col. 2, l. 3, em. 
334... p. 072, col. 1,1. 33, lege C om .. col. 2, 1.9, 
φωνῇ. 

Praeterea asterisci exciderunt plerumque in tribus bir- 
mis, nempe *H Παρθένος, Tz Γαλιλαίᾳ, Táyvvov ὁ olx- 
τίρμων ; quorum nonnulli versus, tardius certo discri- 
mine distincti, suis stellulis destituuntur. 


p. 666, col. 1, 1l. 2, em. p. 538... 1. 10.- 


I 


Telam hactenus inamoenam nolim retexere aut prosequi ulterius, quin prius honoris simul et 
grati animi causa, memorem modestum zque et doctum canonicum ecclesi: Adurensis, F. Pede- 
gert, cui non solum superiora multa, sed et sequentia indefesso conquisita labore accepta ex 
parte magna refero. Ταῦ δῖ me alteram et jucundiorem provinciam nondum optimo viro obtigisse, 
ut raros inter grecarum Musarum asseclas notam et egregiam sedem teneat. Una igitur cum 
illo et cum altero comite jam memorato H, Stevenson, vestigia mea iterum iterumque relegam. 


ProrLEGOMENA, P. xi. Sic probat. vir doctus, de quo 
supra, metrieum verbum οἶκος a. Syris oriundum esse. 
« Quse quidem, ait, Syriaca origo tantum non genuina 
videtur. Quin, apud Rabbinos, qui omuia fere ab Ara- 
bibus et Syris mutuati sunt, res poetica omnis disticho 
constat, seu duobus membris, quorum prius vocatur 
pns (θύρα), posterius vero ΔΌ (χλεῖθρον). Utrum- 
que, id est janua et claustrum in unum juncta, uno no- 
mine gaudent, quod est p*3 (οἶχος). Οἶκος ergo cst 
rudimentum sive primum poescos elementum, et latiori 
sensu carmen, » 

P. xii, col. 1, ].. 16, post verba πατρὸς ἡμῶν exci- 
dit nomen. Ἀνθήμου (sic mosq.). Sed quum id nomen 
sit ἱερομάρτυρος, de quo dicere non solent πατρὸς 
ἡμῶν, facile menti subit sauctus monachus Θεύχτιστος, 
qui iu eadem die celebratur. Attamen codicis tria trop. 
que alibi dabimus, sj Ueus faverit, de martyre Authimo 


sunt, quem receus quidam melodus hoc nomiue invo: 
cat : Πάτερ ἡμῶν, Ἄνθιμε. 

P. xvr. Paucis quz hoc in loco diximus de binis codd. 
pauniacis, plura addere lubet quz ex nuperrimis ac- 
cepimus litteris cf. v. Joannis Sakkelion, die Xxiti jun. 
datis, quibus pergratum nobis est edoceri mulla alia 
esse ab eximia docti viri humanilate expectanda. Ea 
primum dentur ex ipsius Ἀναγραφῆς τῆς πατμιαχὴς p 
θὀλιοθήχης. 

pig. ΣΙῚΒ΄, 
Ῥωμανοῦ τοῦ μελῳδοῦ. 

Τεῦχος σχήματος τετάρτον, χατὰ τὴν [A' ἑχατοντα" 
ετηρίδα γεγραμμένον, ἐλλιπὲς δὲ τῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ 
τέλους " σύγχειται ἐκ φύλλων 288 , καὶ περιέχει τὰ εἰς 
τοὺς ἁγίους τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ ποιηθέντα αὐτῷ Κοντά- 
xix. ᾿Εξέλιπον μέντοι ἐχ τῆς ἀρχῆς φύλλα 56, ἐν οἷς 
περιελαμθάνοντο τὰ τοῦ σεπτεμθρίον μηνὸς ἄχρι τῆς 6G 


EMENDATA 


ὀχτωόρίου * τὰ γοῦν περιλειπόμενά εἶσιν ἀπὸ τῆς ζ΄ ὁχ- 
τωύρίον μέχρι τῆς ς΄ αὐγούστου. 

Ἄριθμ. XIT'. 

Τοῦ αὐτοῦ. 


Καὶ τοῦτο τὸ τεῦχὸς ἐστι σχήυχτος τετάρτον, συγ- 
χείμενον ἐχ φύλλων 153, τῆς τε ἀρχής καὶ τοῦ τέλους 
ἐλλιπές * ἡ γραφή ἐστι τῆς αὐτῆς χειρὸς ἣ καὶ τὸ πρό- 
τερον ἐχπεπόνηχε" λείπει δ' ἐν τῇ ἀρχῇ φύλλα 24. Τὰ 
δ᾽ ἐν αὐτῷ Κοντάκια ἄρχονται ἀπὸ τοῦ σαδθάτον τῆς τυ- 
ροφάγον &yp: τῆς κυριαχῆς τῆ: πεντηχοστῆς. 

Qux quidem paucis, sed eleganter dicta, jam id effi- 
ciunt, duos codices patmiacos, eadem manu scri- 
ptos, unum esse opus bipartitum, unum fortasse primi- 
tus. fuisse codicem, cum  mosquensi et taurinensi 
consentaneum : cujus pars prior menaorum seriem per 
totum annum persequitur, pars vero posterior ad triodü 
mobilem ordinem usque in exitum pentecost: pertingit, 
Eidem etiam ab initio desunt que alibi desiderantur; 
quamvis autem. Romano soli, ut Melodo xa:' ἐξοχὴν, 
omnia tribuantur, alios ibidem et plurimos non latere 
poetas, vix ego crediderim. 

P. xxvii, xxix, Sane poematum. Romaui syllabum 
sive certum, sive dubium quisque facile augebit, 51 ea 
qu: notantur p. 444, 445, proutemendantur infra, cum 
longo agmine anonymorum nostrorum morosius contu- 
lerit, quam quod in hisce prolegomenis perstrinximus, 
quandoquidem ab insulanis libris uberiora subsidia ex- 
pectantur. 

P. xxxir. Quem alibi p. 320 dixi Domitium, ut Do- 
mitianum dicere solent, eumdem demum vocare lubet 
Dometium, nea Graecorum et Slavorum cousuetudiue in 
permultis hujus nominis martyribus nuncupandis rece- 
dam. Cf, Martinoff. Ann. eccles. Gracoslav, p. 361. 

P. xxxiv, l. 28. Lege niil asserencdo, nisi mavis : 
Libens sciscitarer, nilul tamen asserens. 

P. xxxix, col. 1, junge τὰ μελλίῤῥυτα cum v. 5, sit- 
que v. 6 διὸ xpavyatop.sv. 

P. xriv. Dele numerum xLvi, et cf. p. xxix. 

P. xtvir.. De sexto codice taurinensi Theodosii , cf. 
Elenchum codd. 

P. xtix, not. col. 2, ex lis que supra notantur 
p. 662 de hirmo *H Παρθένος, primus v. sic dividen- 
dus est : ΠΠανοπλίαν-ἀμαχον. 

P. L, 1. 5. Χασμῳδίαν habet in hoc loco Bartholo- 
mius, sed przstitit nobis χασμωδίαν ἃ χασμώδης. 

P. riv, 1. 15. Planudis ultima verba respicere minus 
videntur melodorum hirmos, quam versus politicos, de 
quibus paulo durius ait : « Et »unc nibil videntur ab 
inanimo corpore differre, quum versus animasit τὸ ué- 
τρον, » id est pedes longis ac brevibus cum debitis ac- 
centibus coustantes. 

P. Lv, col. 1, l. 15, post 630 insere 637, 639 et 1. 21 
tolle num. 637, 638, 639. , 


ET AUCTA. 671 


P. Lxxv, 1. 9. En alterum, preter vallicellianum co- 
dicem E. 45, exemplum ms. quo post Suidam, τὸ ?Ava- 
κλώμενον e tenebris eruitur. Nam in cod. vat. 1212 
sec. XI, haud pessimz scripture, sed spe evanidi, 
quem multoties triveram, tantum non me fugerant sigla 
quadam insolentissima, frequentia satis, sed in ultimis 
nonnullorum tropariorum implexis apicibus obvoluta, 
aut in marginem rejecta, in hunc modum : 


ANA. f. 6, 112. 
ANA'. ἢ 51, 54, 120, 143. 


ANANA. f. 99, 144 in. acatlisto post. tr. &. Sed post 
t. γ' iuest NN, nihil vero post tr. β΄. 

'^ANANATIA. f. 10, 139. 

NANAT. f. 160. 


INN. f. 41 vo ad tertium. condakii trop. dum nihil in 
primo, in secundo autem NN. 

NN, f. 18, 41, 48, 105, 108, 144. 

'ANANAT. f. 87. 


Qu:e quidem octo sigla eodem recidere putem, scilicet in 
'ANAKAoMENON; tum etiam signa esse musica, qui- 
bus ephymnia insolita grzculorum taratalla et taratan- 
tara solvantur. Insuper notare lubet nulla horum siglo- 
rum vestigia reperiri in eod, codice, sive ad prooemium 
condakii, sive ad quecumque alia troparia vel stichera 
preter οἴχους, in quibus etiam aliquando desunt, nisi 
aut vo aut incuria. exciderint. Nunquam satis evolvun- 
tur et teruntur. liturgici codices, nimio doctorum con- 
temptu oppressi. 

SaNcrUS RoMANUS MELODLUS, Eo censueram titulo 
ornandum esse totum praestantissimi poetae opus, suum ut 
insigne cognomen pra se ferret ; ideoque saltem primi 
quaternionis nove editioni, quam pessumdedi, hanc 
epigraphen lubens prefixcram. De Romano xa: ἐξοχὴ" 
Melodo cf. Prolegom., p. xxv, xxvi. 

Trop. 1. Ómnino et diligenter recole de hoc proemio 
Prolrg. p. V1, XLiX, tum varia XXIlI exempla, una cum 
hirmo τὴν 'EZ£y recensita p. Lv, tum etiam quz paulo 
ante p. 662 retractantur, Ex quibus collatis efficitur sic 
demum stabiliendum esse metricum elegantissimi prologi 
systema : 

*H ἸΙαρθένος 

σήμερον 

τὸν ὑπερούσιον tíxtEL^ 
xal $j γῆ τὸ σπήλαιον 
τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει" 
ἄγγελοι 

μετὰ ποιμένων 
δοξολογοῦσι" 

μάγοι δὲ 

μετὰ ἀστέρος 
ὁδοιποροῦσι" 


AQ 


678 


δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη 
παιδίον νέον, 
ὁ πρὸ αἰώνων Θεός. 


Quorum v. 1,2 sic dividendos esse suadent exempla 
XIX ; obstant vero tria tantum in p. 630, 648, 668, quie 
ceteris fort. et Romano antiquiora videntur, ideo et libe- 
riora. Ádco v. 2 se a primo distinguit, ut vel ipsa vox 
σήμερον Octoties in eadem sede, veluti propria, collo- 
cetur p. 1, 320, 381, 457, 542, 637, 639, 658. Nec 
venustate caret triplex illud trisyllabum quasi reciproco 
concentu in eadem strophe resultans. 

V. 2. Ὑπερούσιος, nulli quam sciverim, voci latinz 
spte cohzret, nisi aspere dicas supersubstantialis, vel 
cum noslra ed. rom. omni substantia sublimior, quod vix 
filium Dei plene redhibet duplici natura constantem ὕπο- 
στατιχῶς. 

V. 1.2. Ἢ Παρθένος... τίχτει. Duos vers. Josephus 
recantat p. 381. Qui. mihi iterum refricant insigne illud 
summi Cosme scholium ad. Nazianzenum, quo asserit, 
veteres quoque ethnicos quidam mysteria, media nocte, 
celebravisse, in quibus hie plausus insonuit : Ἢ Παρ- 
θένος Évexzv, αὔξει φῶς! l'irgo peperit, in lucis incre- 
mentum ! cf. p. 321 not, 

V, 6-11, fere semper et ὁμοιοτελεύτοις et lepidis lu- 
sibus, et aniithelico ictu dividuntur, ut p. 637, de S. 
Anastasia : 


'"Tópavvot 

μετὰ βασάνων 

πληροφοροῦσιν" 

ὄγγελοι à 
μετὰ βραδείων 

δορυφοροῦσιν. 


Similia acumina habent p. 386, 388, 390, sed in primis 
p. 617, 630, que hic conferre juverit. 
De S. Theodoro Syceota : 


Ἄγγελος 

μετὰ ἀνθρώπων 
συμιδιοτεύων * 
ἄνθρωπος 

σὺν τοῖς ἀγγέλοις 
περιχορεύων. 

De SS. Leonida et vrt virginibus : 

Ἄγ Ξλοι 

μετ᾽ εὐφροσύνης 
πλέχονσι στέφη" 
μάρτυρες 
χοροστατοῦντες 
ὑμνολογοῦσιν. 

V. 13, 14, ut ephymnia ferunt, erumpunt paulo 'li- 
berius; prior tamen, sine ulla exceptione, pentasyllabus 
ubique est. Posterior vero semel est octo syllabarum 
p. 461, alias vero nunc sex, nunc septem syllabarum, 


EMENDATA ET AUCTA. 


qui quidem ambiguitas inde forsan oritur quod in ar- 
chetypo Θεὸς esse potest vel bisyllaba dictio, vel mo 
nosyllaba ex canone nostro Xvi. 

Musicam ad melodiam quod attinet, ne superius no. 
lata de priscis mysteriis urgeantur, suspicari licet eam 
esse vetustam et classicam, quam ad verba sua Roma- 
nus dextere aptaverit. Eamdem si quis velit expromere 
notis veterum musicis ornatam, per me licet adeat cod, 
vatic. 345 f. 72; quod quidem intueri identidem ne- 
quivi, quin spe, sed frustra, id mibi salivam moverit. 
Interim  peritioribus committo explanare quamdam 
ejusdem melodie descriptionem, quam invenio in Cy 
riaci Philoxenis Lezíco musice eccl. Grwcor. Cpoli, 
1869, p. 105. 

Ἢ Παρθένος σήμερον. 1. Στίχος ἔμμετρος μᾶχρο- 
σχελής. — 2. Εἰρμολογιχὸς πρόλογος χονταχίον τοοπὰ- 
ρίον γ΄ ἤχου γένος ἐναρμονίου. — 8. Πρόλογός τις 
χαθίσματος τροπαρίου. --- 4. Μάθημα τεχνολογιχὸν 
ὑπερδάσιμον, ἥτοι xal τις χλάδος τοῦ φρυγίου ἢ Y 
T409, ἐπέχει ὅμως τὴν ἀρχτιχὴν μαρτυρίαν τοῦ xvpiov 
ἤχου αὐτοῦ, ἤτοι τοῦ Y' ἔχον (ἀδύνατον εἷς τοὺς χλά- 
δους. --- 5. Κλάδος τις σημάντιχος (sic) τῆς ἐχχλησιαν 
στικῆς μουσιχῆῇς ἐχ τῆς διαιρέσεως τῶν ὀχτὼ ἤχων 
Ἰωάννου τοῦ Δαμασχηνοῦ, ὃ λέγεται « παράμεσος», xai 
ἐπὶ μὲν τὸ ὀξὺ παράμεσος τοῦ πλαγίου A', ἐπὶ δὲ τὸ βαρὺ 
παράμεσος τοῦ τρίτον ἤχον. Τοῦτο διακρίνεται ἀπὸ τὸ 
προχέφαλον (sic), ἧτοι ἀπὸ τοῦ ἐπὶ χεφαλῇ προτιθεμένον 
ὑπερδασίμον διφθόγγονυ χαραχτῆρος τῆς ποσότητος 
τοῦ ἐλάφρου, ὡς... Notz musice verbis aptate se- 
quuntur, 

Adde quod preter duos codd, C, T, etiam in censum 
&quum est veniat cod. vat. 1212, in quo retinentur 
trop. 1, 2, 3, 4, 8 cum varietatibus infra recen. 
56 6115, 

Ad melodiam trop. II hujus cantici notare est, quod 
edit. romana a. 1869 habuerit duplex schema ielicum, 
singulis canticis a me adjectum, prius syllabas, poste- 
rius accentus singulis versibus impositos sub oculis sub- 
Jicieus, fere ut paradigmata passim Prolegomenis in- 
serta, qualis est hirmus Τὴν ᾿Εδὲμ, p. Lv. Prius vero 
schema pro eodem hirmo sic se habuit, ut superioribus 
numeris versus, inferioribus syllabw connumerarentrr 
in hunc modum : 


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 HH 
6, 8, 6, ἃ, 6, 86, 5, 6, 34, δ. ὃ; 
12 18 14 15 16 17 18 19 20 1! 
5. 6, o 8, 8, 8, 5 8, ὅν 6 


Tr. VI, v. antepenult. πρὸς τόπον, sane prestat in tex- 
tum recipere C, T, edd, διὰ τοῦτο πρὸς τοῦτο, propterea 
huc usque properemus, idque statui et ab editione rom. 
restitui in tertiz editionis frustraneo teotamine. 

P. 2, Tr. in. Vereor ut in not. 8, ut ἑρμαῖον ἴῃ vi 
sic tesseram Romani invenerim, cum de libera Christi 





EMENDATA ET AUCTA. 619 


voluntate similia et trita sint apud Josephum, Studitas 
et alios, — V. 12 γαλονχῶ, verte : [ac euim prebeo. — 
V, antepenult, σῶαν ταύτην vat. 

Trop. JV, v. 2, πτωχεύουσι vat. — v. 4. [n postre- 
mam ed. libenter reduxeram scripturam codd. ἐλήλυ- 
θας, syllaba una sive ob synalephen elisa in γηΐνους, 
sive otiosa in fine ex can. xiv. Nullibi ἤλυθες inveni 
apud melodos, nisi huc veniat quod iufra notatur p. 15 
ad not. 8. — V. 6, 1 eodem modo ac T invertit vatic. 
— V. 18, ἐχρησάμην vat, cum T, et f. mel. mutuum oó- 
tinui. 

P. 3, trop. v, v. 12, 13. Quo sat raro exemplo vides 
posteriorem versum a superiore supplctum ex can. Ill. 
— V- 15. Melius cum C : τίς ἢ τεχοῦσα. — In nota 5, 
ἀϊνίάα συνῃχάσαμεν ὡς, et verte συνήχαμεν cum ed, tertia 
intelleximus. 

Trop. v1, v. 19, ἀστράπτει T, nec male, posito com- 
mate post προεγράφη, ut continuo sequatur clausula 
παιδίον... — V. 10, ἐχλύων potius verte : que solvat, 

P. 4, tr. viit. Hic mihi inexpectatum aliquid nuper 
obtulit vat. 1212, f, 48. Olim legeram ibi condakion de 
S. Stephano, et eo citius trausii, quod agnovi ini- 
tium poematis quod infra p. 386 Josepho datur, et 
integrum describitur, przter paucas illas vaticani varie- 
tates : ἡμῖν μετὰ σαρχὸς ἐπεφάνη... χθὲς ὁ βασιλεύων 
ἀεὶ ἐτέχθη. Sed nescio qua ἀδλεψία, inde raptim melo- 
dus incidit in ὙΠῚ trop. Romani, quod tenemus p. 4; 
sic enim pergit audacter, sed fere omuino ut tauri- 
nensis . 


Ἐπειδὴ ὁμίλαιος (ὃ λαὸς C, T) 
σός ἐστι, τέχνον, χέλευσον 
πρὸς τὴν σχέπην ἡμῶν 
γένωνται, ἵνα ἴδωσιν 

πενίαν πλουσίαν, 

πτωχείαν τιμίαν " 

αὐτῶν (]. αὐτόν) σε ἔγω 
δόξαν xal χαύχημα * 

διὸ οὐχ αἰσχύνομαι" 

αὐτὸς εἶ γάρις 

χαὶ ἡ εὐπρέπεια 

τῆς σχηνῆής, χἀμοῦ 

νεῦσον [εἰσ]έλθωσιν, x. τ. ἑ. 


Ubi de Stephano ne γρὺ quidem. Àn more Latinorum 
voluit memoriam oc'aec, ut aiunt, mixtim cum divo Ste- 
phano celebrare? 

Trop. ix, v. 10, restitue cum codd. ἀστὴρ μέν 
ἐστιν. 

Trop. xt, v. 15, duce interprete, punge χύησίς σου. 
μὴ ἡ... 

P, 6, tr. Xitr.. Post ῥητορεύσει, C sibi cohwrens ha- 
bet ἀπαγγελεῖ, cui sonus obstat, ac series juberet ῥητο- 
ρεύει. Quid, si. duo sint subject. ῥητορεύη, ἀπαγγέλλῃ 


Ceterum enallage melodis solemnis est, s:pe ab inter- 
prete neghigenda. . 

Trop. ΧΙΥ͂, v. 6 restitue ἐληλύθαμεν et cf. ea. que 
notantur ad trop. 1v et p. 15. — In not. 9. v. 13, malim 
fere cum T τούτον ὃ céóouctv, id est, φωτὸς, quod ver- 
bum liberius invectum est, sine uncinulis, lectore tamen 
monito. : 

P. 7, trop. xv1 initium potius verle : Quum vero 
adhuc ipsum uti lampadem... 

P. 8, trop. xvii, v. 17, ἐπαίξαμεν male dativo αὐτῷ 
aptatur, nec bene sententite favet, cum nondum Magi He- 
rodi ludum fecerint : unde legesis : ἐπεξῆμεν αὐτῷ pro 
ἐπεξύειμεν ab ἐπέξειμι, aggredior. An Romanum petu- 
lantius aggredimur? 

Tr. xvii, v. 7. Nota colloquium dramatico impetu 
ductum, et quam perpetua sit. ubertas concentuum et 
ὁμοιοτελεύτων. 

Trop. xix, v. 8. Fort. restitue fere enm C ἔδεσαν. 

P. 9, trop. Xx lat. malim saxum potavit. 

Trop. xxi, v. 13. Haud. inepte dicuntur itinera ἄμο- 
χθα, cum soleant Magi in veterum Christianorum mo- 
numentis exhiberi cursitantes; immo in insigni codice 
mosquensi 429 depinguntur singuli equo vecti, mon- 
tem praecipiti impetu aggredientes. Cf. p. 254. 

P. 10, trop. ΧΧΙΙ, v. 17, διὰ τῆς σὲ τεκούσης, quod 
frequentissimum melodis recentibus est, wque et anti- 
quissimum, cum nova non sint de Beat:e Virginis suf- 
fragiis testimonia. 

Trop. xxut, col, 2, l. 3, lege, si mavis : pastores 
hymnis faventes. : 

P. 11, trop. ΧΧΥ͂, col, 1, 1}. ult. factua tam menti 
quam oculo displicet, neque etiam legitur στῆσον σὰ τὰ 
πάντα, quare id recipe : Perfice totum opus tuum, — 
V. 9, cf. ps. 1V, 7. Tum mirare venustam elegantissimi 
poematis coronidem. 

P. 12. Dum corsinii seriem et ordinem morosius se- 
cutus fuerim, a terso et integro carmine incidi in in- 
comptum et mutilum opus, quod videtur ex duplici et 
simili cantico conflatum, cum bis legatur in acrosti- 
chide τον... tov, nisi alterum exeat iu. ταπεινοῦ. Nec 
fortasse totum opus Romani est, sed aureo capiti lu- 
teum corpus insertum est, ut infra p. 210 sat aperte 
deprehenditur. Nil mirum vero dissolutum esse opus 
adeo mutilum; quaere ergo integriorem codicem. — 
Col. 2, malim : Primus martyr in stadio coram omnibus 
astans, omissis commatibus importunis, 

P. 13, col. 2, iisdem iterum sublatis : clarum preco- 
nem etiam occidunt, 

Trop. iv, l. 6, στεφάνου στέφανος. Quidni coronati 
corona? sed mox omniao : qui in dextera stas. 

P. 14, trop. v1. in lacuna tono faveret πρὸς τὸ τὴν 
ὀμμάτωσίν τε xal... 

P. 15, not. l. 1, lege ὁ Xp. Sic C. habet. - Not, 9 
cui adde quod in postrema editione suppressa id non 





650 


[retermisi, occurrere in Ὁ ad v. 2 varietatem notatu 
dignissima : Θεὸς λέλυθεν (sic) pro ἐλήλυθεν, quo for- 
tasse compendio tolleretur quod tantopere oberat p. 2, 
trop. IV, et p. 6, trop. ΧΙΥ͂. 

P. 16, tr. ΧΙ not. Neque omittendum, simul inde 
profligari Graeculos in promptam sanctorum beatitudi- 
nem infensos. 

P. 17, col. 1, v. 6, sive trop. I, v. 12, omnino divi- 
dendus est in duos tetrasyllahos et hexasyllabos. Neque 
porro aliter distinxi a p. 276 inde in finem, nisi asterisci 
alicubi exciderint. 

P. 24, wu. n, v. 11. Prater ea. que iu obscuro loco 
notantur, adde ps. XLv. 5; Sophon. 111, 5, ut apud Lxx; 
nec velim Suidam omittas, qui quum sic ps. XLv legit : 
Ἐοήθησον αὐτῇ ὁ Θεὸς τὸ πρὸς toot ngo: (id ipsum ut Ro- 
manus), tum subdit : οὕτω Aavió* τὸ ταχὺ καὶ ὀξύ. Unde 
quis verteret : Dies cito et velociter pro eo facta est, Ut 
ut est, malim : summo mane. 

Trop. 115,1. 7, παντὶ pro πάντη sic scepe alias, f. ob 
metrum. 

Trop. 1v, l. 3, ἐφάνη γάρ σοι, ὡς ἐχώρεις « apparuit 
tibi eo modo quo capiebas, » sic verte eliam alias, ut 
p. 47 tr. ΧΙ et cf. Matth. xix, 11, 12. 

P. 26, tr. vin, l. 4, κατάνυξις πνεύματος idem vide- 
tur quam ἔχστασις mentis excessus, ut Vulgata passim. 

P. 38, trop. X, l. 1, περιούσιον junge et verte : tem- 
plum insigne. 

P. 42, trop. Xxtt, l. 4 lege : ἢ τροπὴ ἢ καὶ θάνατος, 
nam θάνατος articulo destituitur, 

P. 44, Carmen rectius inseribe : Dg MONACHORUM 
OBITU, Est enim de mundi repudio, et etiam nunc 
repetitur in libris de cooptandis monachis, quorum co- 
dices inscribuntur σχηματολόγια ; et usurpatur sive in 
exequiis, sive et rectius in votis nuncupandis, quasi de 
obita spirituali, Etenim, ut morem geram viro docto me 
monent, habemus egregiam de vita monastica concio- 
nem, in qua melodus, premisso preconio in trop. 1, 
tria ex ordine haud ineleganti declarat : 

I. Ait in rebus humanis quantum sit inane, quanta 
- fortune varietas (tr. 2, 3), quot singulis classibus an- 
gustie (tr. 4, 5, 6, 1), quibus in cumulum additur mors 
(u. 8, 9). 

II. Tum modesta usus prolepsi, melodus se improbum 
professus, imperitum et neophytum, contestatur a Chri- 
sto data esse consilia, minus intellecta, de optima mona- 
chis adepta parte et conditione (tr. 10. 11, 12). 

JIl. Monachus autem esto : 1? mundo infensus 
(tr. 13); 29 charitatis et. concordie amans (tr. 14); 
8» humilis (tr. 15, 16, 17, 18); 4? invidis expers 
(tr. 19);^5? regule tenax (tr. 20, 21, 22); 6? promissa 
de mercede securus (tr. 23, 24, 25, 26). 

Inde dato in optimi monachi exemplum Hegumeno 
nuper defuncto, pia melodi invocatione parmnesis clau- 


ditur. 


EMENDATA ET AUCTA. 


lterum vero ambigendi locus est, utrum. Romanu: 
fuerit monachus, utrum abbas, nec ne. Qui vel post 
jam prenotata in Prolegom. p. XXVII, iterum pensitare 
non piget, ad obscuram tanti melodi historiam illus- 
traudam. 

Questio fere tota pendet a trop. X ei XXIX. Quorum 
in uno interpretationem facile temperaverim, ubi v. 4 - 
melodi vita olim mundana jam videtur mula!a in me- 
lius, σὺ δὲ τούτῳ ἀχμὴν ἀπεσχόλασας, « cui, i. e. vil 
seculi (4 tamen modo indulsisti, » οὶ enim. &xp3v po- 
tius sonat /iaud ita pridem, non vero etiam nunc, ut 
editum est. Adde quod ex varietatibus temporis acti, 
quas nota retinet, ἔφυσας, ἐπεσχόλησε pro ἀποσχολῆσαι, 
δεσμεύησαι (barbare pro δεδέσμευσαι) sat liquet esse 
vertendum ; « cuj tu tamen modo, haud ita pridem 
indulsisti. » Quee si quis urgeat, id solum evincet, Ro- 
manum more pii clerici a mundi tumultu secessisse, non 
vero vincula monachi, nec claustra subiisse, quod certe 
liquidius asserere non neglexisset in tam prolixa de mo- 
nachis oralione. 

Quod vero spectat ad alterum trop. XXIX, idem si- 
lentium de Hegumeni defuncti successore, Romanum 
potius excludit e claustro, quam in coetum cooplat. Eo 
magis quod a gregis pastore, ab Hegumeno tunc regente 
gregem, prorsus alium se esse prodit, dum semet preci- 
bus abbatis apud Deum commendari optat : καὶ ἐμὲ ταῖς 
εὐχαῖς αὐτοῦ στήριξον. Hactenus hier. — 

D. 48, tr. XvI, l. 1, rectius : Mihi qui seripturas no- 
verim, /aus potior habenda est. — lbid. 1. 7, lege : qu 
canere scis, — Tr. xvit .Cum acrostichidi latine texende 
datum (uerit rarius verbum irroboremur, sat eidem fa- 
ceret, immo melius : Znteudamus nervos, 

P. 50. Statim ab initio post ἔξοδον comma excidit. 
— )bid. 1. 3, εἰς φαγεῖν cum sine articulo durum sit, 
emendare integro sensu ne dubita : εἰς σφαγήν. 

P. 52, 1. 1. Ab initio post κύριος restitue punc- 
tum. 

P. 53, not. col. 1, 1. 3, lege inezpectatum. Ad illus- 
trandum, uti par est, egregium illud poema, presto 
nobis utinam sint picture quibus Orcus sub pede Christi 
conculeatus et cruce jugulatus sculpitur aut depingi- 
tur, qualis eum vidi alicubi'in egregio et splendido 
opere cl. v. Benedicti Gravina Ὁ. S. B. I| duomo di 
Monreale illustrato e riportato in taeole cromoli., etc. 
Id saltem meminisse juvat videre me similem picturam 
ia cod. urbinati 11, greco, ne alia recolam. 

P. 54, tr. 1V, v. 12. Ionica forma διαρήσσομαι pto 
διαράσσομαι dubia est. 

Audreas Cretensis, vetus quoque melodus, veterem 
nostrum Romanum prs oculis habuisse videtur in ele- 
ganti canone ms. de Lazaro, ubi hsc inter plura legi- 
mus, quz ad utriusque historiam nonnihil conferunt, 
odenque secundam semel et iterum exhibent, ut dixi in 
Prolegomenis, p. 135 tum vero τὸ 0poc dramaticum, tum 


EMENDATA ET AUCTA. 681 


rarum in canonibus ephymnium notatu digna suut: 
Ode 1I altera in trop. III. 


Εἴθε μὴ εἶδόν ve, 
ὁ “Αδης χάτω ἔχραξε " 
᾿δοὺ γὰρ μέλλω διὰ σὲ 
καὶ τοὺς λοιποὺς 
αἰχμαλωτίζεσθαι νεκρούς" 
ἀλλ᾽ ἀνάστα ἐντεῦθεν, 
ὑπαχούσας τῷ Χριστῷ, 
Λάζαρς, δεῦρο ἔξω. 


, Trop. ΙΥ. 


"Axous, Λάζαρε, 
ὁ "Anc κάτω ἔχραξεν᾿" 
Ἔξωθεν ἄλλος σὲ φωνεῖ 
χαὶ προσχαλεῖ, 
xai ἐπιτάσσει μοι, βοῶν " 
“Ὃν ἐγὼ προσφωνήσω, 
σὺ ἀπόσχον τοῦ χρατεῖν ᾿ 
Λάζαρε, δεῦρο ἔξω. 


Loqui pergere videtur Orcus in seq. trop. V. 


Tíc εἶδε ; τίς ἔγνω; 
ἢ τίς ἀνθρώπων ἤχουσεν 
ὅτι νεχρὸς xai 66060; 
καὶ τεταρταῖος 
ἐξανέστη τῆς φθορᾶς, 
εἰ μὴ ὃν ὁ δεσπότῃς 
ἐξανέστησεν εἰπών" 
Λάζαρε, δεῦρη ἔξω. 


Ode IIl, trop. V. 


Of μοι, ὄντως νῦν ἀπόλωλα, 
£x6otv ὃ “Αδης 
οὕτω προσεφώνει, 
τῷ θανάτω λέγων * 
Ἰδοὺ ὁ Ναζωραΐος 
τὰ χάτω συνέσεισε, 
xai τὴν γαστέρα μον τεμὼν, 
ἄπνουν νεχρὸν φωνήσας ἤγειρε. 


P. 56, trop. ΙΧ in fine, malim : Deridcóo te, vado, 
oggerens libi : quis, etc. 

P. 58, trop, Xv. v. 8, nota τὸν ἑαντοῦ, nisi scripse- 
rit melodus ἐν αὐτῶ. 

P. 60, trop. xx in fine, legam : Zmpertiat et lumen et 
tempus, thesaurum ingstimabilem. 

P. 63, tr. vit, 1. 9, nota et retine λαμθάνει refert, 
sensum recipit, quo uti eloquio solent interpretes biblio- 
rum. Cave igitur ne magis arrideat elegantula in T va- 
rietas χάριν βλαστάνει. 

P. 66, trop. xvi, 1. 6, junge ῥαόδῳ πρὸ τούτων, ante 
eos. 

P. 17. Officium ferie IlI magne dici solet ἀκολουθία 


τοῦ νυμφίου, Cf. Triod, p. 345 et Typic. p. 214, et nos- 
tra anepigr. p. 418. 

P. 80, tr. Ix, in parenthesi malim νέμη. 

P. 84, tr. xxi, l. 9, tolle v, in ψυχροῦν, ut apud 
Matth, x, 42, ψυχροῦ, i. e. ὕδατος, sic Latinis frigida, 

P. 85, tr. xxu, 1. 10, lege quz enim. — Ibid, tr. 1, 
v. 4, ἀναδείξας verte effecisti. 

P. 86. Haud semel incidi in quasdam veterum pa- 
trum homilias, qua jure haud immerito, spurite licet 
habeantur, ssepenumero mirum in modum cum melo- 
dis nostris conveniunt, Nedum vero ego pulem melo- 
dias ab illis repetundas, has potius conciones habeo ut 
χυδαίους elegautis cantici commentarios, rudi plebi ap- 
tiores ac sub. magni nominis hedera venumdatos. Sic 
Romani Xil canticum fere totum in homiliam pseudo- 
Chrysostomi de Meretrice (Patrol., t. LlX, P. 531) 
transit. /Egre me abstinerem, quin pauca exempli gratia 
conferam, ea hic illic emendaturus : 

In primo igitur homilie numero, habes fortasse Ro- 
mani trop. 1IJ, : Ταῦτα τὰ ῥήματα ἀχούσασα ἡ πόρνη, 
ὥσπερ ἀρώματα, πανταχοῦ χηρνυτιόμενα.... πολλὴ γὰρ 
θλῖψις καὶ ὀδύνη γίνεται τοῖς πόρνοις exei... xal οὐχέτι 
ἔμεινε πόρνη... 

Ex trop. IY : Av ἐμὲ τῷ ἁμαρτωλῷ φαρ:σαίῳ συν- 
δειπνεῖ ὁ διδοὺς τροφὴν πάσῃ σαρχί.... P. 8T, in 
trop. V, l. 6, lege φθάνει αὐτὴ (nescio quis maleferiatus 
mihi invexerit αὐτὴν), tum audi vulgatum Chrysostomum: 
Ἦλθεν ἐπ᾽ αὐτὴν, τὴν ποτε ἄσωτον, νυνὶ δὲ σώφρονα" 
τὴν ποτε θῆρα, νῦν δὲ πρόδατον " τήν ποτε δούλην τῆς 
ἁμαρτίας, νῦν δὲ ἐλενθέραν τῇ μετανοίᾳ" τήν ποτε 
πόρνην, νῦν δὲ σεμνήν... οὐχ ἐζήτησε, ὡς ἡ Καναναία 
ψιχία, ἀλλ᾽ αὐτὸν τὸν ἄρτον τῆς ζωῆς ὅλον περιέλα- 
6sv.., 

Rursus ex trop. v1: "(nce τὴν ἔννοιαν εἰς τὴν 


, δετάνοιαν..... ὦ ψυχή μου * θάρσει, ψυχή μον, ἰδοὺ 


χαιρὸς , omnino fere usque in finem troparii. 

Immo pergit interpolator ex trop. vi : Ἀπέρχομαι 
usque ad πάνυ ποθῶ. Dein : ᾿ἈἈλλοιοῦμαι πρὸς τὸν πόθον 
τοῦ ποθητοῦ " ποθῶ τὸν ἐραστήν μου ἀναχωρῶ τῶν 
ἀρχαίων χαχῶν, εὑρίσκω τὰ νέα χαλὰ xal συμφωνῶ * 
ἀποτάσσομαι τῷ πονηρῷ, καὶ συντάσσομαι τὼ ἀγαθῷ... 
À quo exemplo disce quot minime temhenda lateant inter 
istiusmodi spuria tanto contemptu oppressa, quot etiam 
emolumenta ex melodis nostris in omnem Eccle- 
sire litteraturam, inexpectata sepe fortuna, redundare 
queant. Sane in altera Romani editione jubeo conferan- 
tur, utpote αὐτολεξεὶ rescripta, trop. IX, X, XI, XII, XII, 
XIV, cum varietate lectionum selectissima. 

P. 97, trop. Xvi, v. 5, μέτριος γίνεται, tolle vocem 
ambiguam /ntercedit, qu:e apud veteres accusatorem sa- 
pit, et verte « modum adhibet, modeste sibi, non, per 
vim, pretium sanguinis vindicat ». 

P. 98, tr. Xviti, v. 2, f. οὐχ ἔλειπες, pro ἐλίπου, πος 
deficiebas. 








682 


Tr. xix, l. 3, lege : sensus frena. 

P. 101, in proem. 1l. 9, adde post graeca ix. 9. — 
not. 2,1. 3 : cum sepe. 

P. 105, not. 14, 1. 3, τῇ σμίλῃ, scalpro. 

P. 106, tr. xv, l. 9, verte : ac victor redibit. 

P. 110, tr. vin, 1. 4, codicem sic restitue : 
ἀθετεῖς. — Tr. IX, βάπτω xal γράφω verte : fingo ca- 
lomum et scribo. 

P. 113, tr. xvii, l. 2, verte : « intelligens quod an- 
cilla ez adverso erat, ex opposito prospiciebatur viris 
intra stantibus... » 

' P. 015, tr. xxi, 1. 11, ἐρέμιόετο forma videtur ho- 
merica; communior vero ἐῤῥέμύετο. 

P. 101, tr. 1i, Ll. 7, scribe χατιὼν pro corrupto χα- 
τιδὼν, littera ὃ male iuterjecta in C. — ]hid. not. 3, 
fort. mavis £à quod minus recedit a cod. ἱλῶ.. 

P. 118, not. 5, 1. 7, visa aspide. 

P. 119, tr. viri, 1. 5, quid si melodus attice scripse- 
rit θοασσόμενος 9 

P. 123, tr. xxit, l. 6, ῥαπίσμασι αἰαρὶς, sic et alias. 

Tum in fine f. junge cum superioribus διὰ πτόαν, 
« pre stupore vultum abscondunt, » 

P. 128, tr. ix, v. 6, f. emenda ἀπήρθη pro éx7 00v, 
ut tr. XI, v. 20, et tr. Xv, v. 15, ἀπῆρας, ἀπύρθαι, pro 
obsinata in C scriptura ἐπῆρας, ἐπήρϑαι. 

P. 129, tr. X, v. 0, χειρίαις pro χηρίαις codicis C. 

P. 130, tr. Xit, v. 9, nota ἢ, platonicum et homeri- 
cum verbum. 

P. 147, t. XXI, l. 1, lege : Tua motus misericordia, 
firmum me fac et salvum. 

P. 153, tr, xil, 1. 12, nota μέλλει sine alio verbo. 

P. 161, tr. vit, l. 5, emenda περιθεδλημένη.---ἽΤ, ΙΧ, 
initio verte : δίς opes. 

P. 168, tr, xit, l. 6, prestat C, fortasse sic sollici- 
tandus : φερτὸν ἐχάλα αὐτοῖς, (gnis... cedebat ipsis. 

P. 169, not. 1. ult. lege W. Christ inducit. 

P. 113, tr. xi, l. 3. οἷδα hic et alibi verte scio vel 
novi. 

P. 175, tz. xvii, 1. 7, verte : fabulas obtenebrat. 

P. 117. not. 15, col. 2, 1. 1, spuriam cujusdam au. 


οὐχ 


daculi interpolationem. 

P. 118, 1. 3, legere aliquis vult uno verbo ὑπερπί- 
στεως, Sicut ὑπεραγαθότη ς, ac geminum esse ἐπήλπισα, 
supersperaei in ps. €xvitt, 43, 14, 81, 114, etc. — 
Tum ibid., l. 4, emenda δίχα τοῦ χωρισθέντος ὑμῶν χο- 
poU, preter eum qui vestro choro exclusus est. 

P. 181, tr. vini, 1, 3, £. πλήρει, erequere. — Tr. ix, 
l. 9, lege μαχαίρᾳ, ut semel et iterum typothetis frus- 
tra jussum est. Sed fortasse propius ad codicem acces- 
serit qui suppleverit : τίς τὸν μαχάριον τέμνει: — tum 
in,hoc insolenti et obscuro loco : καὶ γέννα καιρὸν 
fort. latet. xa γε ἀνὰ καιρὸν quando quidem occasio 
est, — Etiam tr. viti, 1. 2. lege ἐπιχειρεῖν. 


EMENDATA ET AUCTA. 


P. 182, tr. x1, in fine f. melius : male mihi intrusil, 
id est, si ambigua capio, me pepulit in hanc vitam mi- 
seram et caducam. 

P. 186, sqq. divide omnes versus 15, (8, in quatuor 
versiculos juxta paradigma in Proleg. p. XXX. 

P. 188, tr. vi, in fiuelege : mirabundi clamabant, uisi 
restituas cum € ὀδυρόμενοι, Jacrymabundi. 

P. 189, tr. 1x, ]. 11, tolle xai otiosum, et divide ver- 
sum ut in trop. XvI, XXvll. 

P. 190, tr. xu, 1. 7, ad hec μάτην εἶναι νομίζετε 
excidit versio : frustra vos superfuturos existimatis. 

P. 191, tr. xvi, l, 7, ut: a Deo deserendos. 

P. 193, tr. xx, l. 7, xal σαντοὺς sic C, sed emenda 
αὑτούς. Án vero σαυτοὺς pro ἑαντούς 9 

P. 194, tr. xxii, 1. 5, lege κοὐ vel χ᾽ οὐ. — Ibid. 
not. inter Joannis Geometre jamhos ἃ Cramero editos 
v. 1 abundat, dele δὲ vel τὸ, Deficit vero v. 5, cui adde 
τις et lege θάλαμός τις. 

P. 195, tr. Xxvi, l. 6, inepte repelitur i2 ante fon- 
tem. 

P. 196, tr. xxix, l. 11, haud temnenda videtur 
lectio intra codicis lineas emendata . ἀνθρώπους διοι- 
xv, ὡς ἐπίστασαν, « qui regit homincs, sicut. noec- 
runt, sicut experti sunt; » vel quod mavult vir doctus : 
ὡς ἐπίστασαι, ut probe scie. Tum etiam paulo ante 
nota γαίης ionice, quod videtur pro poetico γαίας irrep- 
sisse. 

P. 198 sqq. Nondum ad me pervenerat fasciculus 
cod, mosquensis, in quo servantur cantici XXY quinque 
priora troparia, quorum selectas varietates is locus re- 
quirit. ! 

. Τρίτων ef. in tr. 1, v. 2, ὀνειδισμόν. — V. 9, ἐνοχὴν fere 
cum iisdem verbis ἐλευθεροῦσθαι, λυτροῦσθαι. --- V. 10, 
λυτρωθῆναι τῷ χράζειν. 

lu tr. τι, v. 8, τε non om. M, sed mox om, τὰ et τῷ 
jn v. 9 minus apte. 

In tr. rit, cf. 1. 2, ὅτι ὑπάρχεις ναὸς πανάγιος. - «- 
]. 4, ἱκέτευσεν... 1. 1, ἐν τῷ κόσμῳ, om. φέρει. 

In tr. 1v, l. 1, προσήγαγεν ἡ ἁγνὴ... 1. 3, προσδέ- 
Jenüat, ὡς ἄτεχνον. ... l. 5, Ἰωαχεὶμ δὲ ἐδὸ. ἀ. ἧ. 
ὕστερον x. T. τὴν T. ἐν ὃ... 

In tr. v, 1. 4 om. τότε xai εὐφραίνοντο. . . habetl. 6, 
xai τὴν Μαριὰμ. ἐν μέσον. .. 1. 7, ὅπως μετὰ χαρᾶς..." 
nec plura M. 

P. 200, tr. vini, 1. 7, τοῦ ἐξ ὑψίστον verte : ἢ 
Alüssimi, . 

P. 204, tr. ix, 1l. 5, ὅλως ἐπήρχεσεν vertere prestat : 
totum distribuit, 

P. 208, tr. xxt, l. 5, ἐντεύξεων precum, sed latior 
sensu, etiom disputationum, argumentorum, maxime 
praemissa τῇ σφενδόνη. 

P. 215, tr. xvii, l. 1, mel. τὸ χατώδυνον, dolorem 
pro scirris. j 


οὐδ 





EMENDATA ET AUCTA. 683 


P. 216, tr. xxiv, l1. 7, εἷς αὐτὴν ἀτενίζοντος, adde 
latine : oculos in eam defigenti filio. 

P. 222, trop. iX, Αἱ ἀγγελιχαί. Àd hiec suaviain primis 
Grecorum cantica, iterum volupe esset, ut in insigni illo 
primo Ἢ Παρθένος, non solum exhibere cantum hodier- 
num, sed redivivam facere veterem melodiam, quam szpe 
in priscis codicibus animadverti sepultam. Lubet etiam 
rursus adducere Cyriacum Philoxenem, qui cascas et 
essias membranas longe transgressus, usque ad Home- 
rica tempora pervenit et nescio quam invenit necessitu- 
dinem inter ngelica nostra et Odyssee larvaset rhap- 
sodias, Àudi Lexicon, p. 7 : 

Al ἀγγελικαί. Στίχος ἔμμετρος, μαχροσχελής. — Too- 
πάριον προσόμοιον.---Εἰρμολογικὸς πρόλογος προσομοίου 
TÀ6 ἤχον, χαρμονικός. Etpost notasaliquot musicas : Xz- 
μείωσις. Ὧ ποιητὴς τοῦ προσομοίον στιχηροῦ τούτου 
φαίνεται ὅτ᾽ ἔλαόε τὰ ποιητιχὰ αὐτοῦ μέτρα ἀπὸ τὸ 
στοιχεῖον Ὡ τῆς ᾿Οδυσσείας * « Εὖρον δὲ ψυχὴν Πηληῖ- 
ἄδεω Ἀχιλῆος. » Ἴδε στίχον 15, διότι πολὺ χαλὰ 
τονίζονται οἱ ἐχεῖσε ξξ στίχοι τοῦ “Ομήρον, xai ἑνόνον- 
ται (sic) μὲ τὰ μουσικὰ μέτρα τούτον τοῦ προσομοίου 
στιχηροῦ, olov ἦχ. πλβ΄. Et sequuntur sex versus 15-19 
Odyss. Xxiv, cum iisdem notis quibus antea αἱ ἀγγε- 
λιχαὶ ab eodem Cyriaco induebantur. 

P. 223 sqq. Nova receusio veteris cod. vallicell. E, 
94, ex fol. 85-87, nounullas attulit varietates. Interim 
in tr, 1v, l. 1, lege mons facta es. Tum ex vallic, cf. in 
tr. V, l. 4. ὁ ἀχώριστος χωρεῖται. .. in tr. vit, l. 1, 
ἀποθάλλεσθε... 

P. 224, in trop. ΧΙ, l. 5, γέγονεν ἀπάτωρ ix m. In hoc 
enim cod, v. 8 solet esse decasyll... 

P. 225, tr. xin, 1l. 5, χαῖρε, mp... P. 226, tr. xix, 
l. 4, placeret νέμει τῷ &., nisi legatur ἐλευθερία et λύε- 
ται cum vall. vel λύονται cum vat. 2, 3. 

P. 236, tr. xru, l. 6, Χριστὸς τίκτεται Christus pa- 
ritur. lrrepsit male accedit ob proximum παραγίνε- 
TAL. 

P. 234, tr. LX, 1. 2, pro φῦναι μέλλοντι habet vall. 
ἀνατείλαντι, et iu fine δόξα τῷ O. ἐ. 0. πιστῶς xpa- 
ζοντες, 

P. 238, l. 1, lege f. ἐδέξατο «dignatus est, sustinuit. 


MELopi MiNonES, P. 247, tr, xxil, ]. 6, dele comma 
post ἐποίησας, ac restitue ἀγαθόν τι cum codd. tum in 
not. 22, 1, 3, emenda ἐποίησας. 

P. 250. Retinvi interpretationem Lascaris ob cl. viri 
nomen et duorum codd. opportunitatem, potius quam ob 
elegantiam operis aut. ἀχρίόειαν. Multa enim sapiunt 
precipitem calamum aut. latiui sermonis imperitiam : 
v. g. cadentis A4dz pro lapi 4de; et profundites in- 
visibilis angelorum. oculis ubi nemo non malit profun- 
dum vel angelorum. obtutibus impervium ; tum | stel/a 
illustrans solem, scilicet. solem ostendens, solis nuncia, 
et minus bene alia multa. 


Trop. 1 amplissimi versus ita communem modum 
excedunt, ut quintum haud bene coarctaverim; colla- 
tis enim exemplis, p. 263, 300, 612,613, palam est sic 
perpetuo dividendos esse versus 5, 6 : 


"Ex παντοίων με χινδύνων ἐλευθέρωσον, 
“ἵνα κράζω σοι...» p. 250. 

᾿Ασπαζόμενοι νεφέλαις συνηθροίζοντο, 
xai ἐδόων σοι..., p. 263, etc. 


P. 264, col. 2, v. penult., αὐλὸς respicere videtur ad 
ps. Xvid, 5, idemque esse quam ὁ φθόγγος, Unde ver- 
lesis : te sonus (vox) apostolorum celebrat, 

P. 267, v. 3, 4, προφθάνεις etc., potius verte : quia 
previa antevertis (in ccelo preoccupas) genus hominum. 
Homines enim resurgent tantum in fiue si'culorum, 

P. 211, tr. XIII, v. 1, etiam prorhythmo emenda σύν- 
νους... ibid. lat. 1. 2, tolle 5/5... 1. 8, lege securum 
tutamen, 

P. 274, tr. 1v, l. 2, pro insolenti ἀναφιλῇς f. mel. 
ἄγαν φιλῇς, quocum sequentia quadrant x«l θερμῶς 
ἀγαπᾶς. 

P. 216, tr. ni, 1. 10, f. τοῦτο τὸ ἡμῶν i. e. hoc cor- 
pus nostrum, 9 

P. 218, tr. 1x, 1]. 4, lat. lege corpore fungens. 

P. 288, tr. xv, lat. l. 7, malim 4dami unam οὐ 
noram. 

P. 293. Procmio ΠῚ, 1, 13 adde quod acrostichis in- 
tegra est "Ἢ. ὁ ψαλμὸς, in qua prima littera haud ine- 
ptum est querere compendium nominis ᾿Ἡλιού. Et hoc 
exemplum adde paucis quae dicuntur in Prolegom., 
p.rxxvr — Trop. primum extat in Horolog. crypto- 
ferrat. a. 1612, p. 463, et Liturgico a. 1683, p. 409. 

P. 290, ir. τι, lat. 1. 7, f. ad u'ciscendum se ab 
illis. 

P, 297, tr. m, ibid. l. 6, mel. i fi/ios tener. 

P. 298, tr. 11, v. 6, excidit versio os aperientibus ad 
te orandum, omissa virgula post scientiam... ibid. 
not. 3, lege rescimus. 

P. 304, animadverte numeros α΄, γ᾽, δ΄, ε΄, ς΄, cum 
similibus vel in notis, orirl ex serie odarum in canone 
cui secunda deesse solet. 

P. 316, novum codicis mosquensis apographum varie- 
tates subdit : in tr. Iv, 2, τὸ χλέος... in tr. n, v. 3, 
ζωηφ. πηγὴ... v. 5, Θέκλα τοῦ χτίστον... in {τ {|| 
l. 3, ἄνωθεν δαδονχῶν. 

P. 320, tr. i1, 1. 5, pro ipsolito στειροποιΐαν f. legen- 
dum στειροφυΐαν. 

P. 329, tr. vi, l. 8, quum v. in verbo insueto συμ- 
παράττονσαν claudicet, suspicari licet a melodo scrip- 
tum fuisse : xal col ἔχων σαφῶς συμπράττουσαν. 

P. 331, tr. 111,1. 2, vertere malim : Anicetus mori- 
bus nomen suum (invicti viri) probavit. 


Ι 
Ἰ 
! 








θ84 


P. 332, Cuculi trop. m, v. 4-8, vir doctus aliter 


pungit et vertit : - 
Quorum me insolens 

percellit spectaculum : 

nam inter hiemis pruinas 

illi eo magis florent, 

quod quidem insuetum floribus. 
At martyr ille Christi 

primus effloruit, 
ostiumque factus est 
legitime certantibus. 


Tum etiam p. 333, tr. iy, l. 5, λαμπρυνόμενος potius 
collustratus, .. 1. 8, sermonem custodiunt inconcussum. 

P. 339, tr. vi, 1. 1. Barbari illi ZEpo/i, qui me sat 
vexarunt, nihil tandem sunt quam caprarii, qui in Eu- 
thymium et Theoctistum latitantes temere inciderunt. 
Qua decipula vel peritissimis non nova. Sic pictaeien- 
sis eques (πετεδίνον ἱππότου) etiam apud Ang. Maium 
fit Petebinus eques, ne de summo loquar illo gramma- 
lico Vica, quem magni Etymologici conditorem fece- 
runt ex epigraphe codici przíixa ἐν τούτῳ νίκα. Cf. E. 
Miller, Mélang. de litter. gr., p. 35 Comptes-rendus de 
l'Acad. des luscript,, a. 1865, p. 171 sqq. 

P. 340, tr. vir, 1. 1, pnoge τῷ et verte rectius : 
« una in anima radicati, Deo uti fructum offerunt 
sese utramque abdicantium vitam. » 

P. 343. Subtiliter advertit vir doctus sepe laudatus, 
id quod nonnihil conducit ad detegendum melodorum 
nomina in acrostichide. In hoc enim de S. /Emiliano 
carmine acrostichis est τοῦ ἀσωτᾶ, ut σαχχᾶς, σαχχᾶ, 
κουμουλᾶς, χουμουλᾶ, quod cujusdam melodi vetusti no- 
men est in l'eutecostario. Que clausula redolet nescio 
quid mag»um simul et turpe, a qua humili nota Theo- 
dorus, magnus Studita, non refugit, neque etiam latet 
in tr. nt, l. 8, ὁ ἄσωτος χραυγάζων coi. — Ibid. in 
rota l. 4, f. rescimus. 

P, 344, tr. 1v, l. 1, cum ὑψήγορος potius sit Jacta- 
bundus, f. legenduin : ὑψιφόρῳ vel ὑψίφρονι διανοίχ. 

P. 347, tr. v, V. 6, σύμόλα C in not. ducit ad genui- 
nam lectiouem τὰ σίμόλα, unde vertendum : « decer- 
peus flores verz scienti& gratissimos, ad tuorum sane 
sermouum documenta ; et a/vearia (ua spiritualia com- 
plens, nos delectas, etc. » Melodus sibi constat, ut solet 
Theodorus, in continuanda apum allegoria. 

P. 3:8, tr. ix. Dubio procul melodus valedicens re- 
spexit ad ultima Nazianzeni verba in laudem Basilii ma- 
gui (Opp. BB, t. 1, p. 832, n. 81). Ac lubet in aurea 

illa coronide triplex notare genus monachorum, inter 
quos μιγάδες sepe alias a nobis memorati, id quod mi- 
nus fort. adverteruat interpretes; sed locus prolixo in- 
digeret commentario : Οἱ τῆς ἐρημίας, τὸν πτερωϊτήν᾽" 
ol τῆς ἐπιμιξίας, τὸν δικαστήν " οἱ τῆς ἁπλότητος, τὸν 
ὁδηγόν. 


EMENDATA ET AUCTA. 


P. 350, tr. vit, l. 1, ὑπὲρ τριάδος πρεσδεύων verte : 
Trinitatis internuncius. . , tr. v1ti, l. 3, vix non recipio 
ἔδειξας pro ἔδειξαν. 

P. 354, tr. in, 1l. 1, ubi ἥλιος πρὸ ἑωσφόρον, quidni 
πρὸ ἡλίου ἑωσφόρος, integro metro, incolumi rhythmo? 

P. 356, tr. ui, ]. 4, nota πανάγαστα et verte longe 
stupenda, 

P. 360, tr. 1x, ea de vite qure sat obscura sunt, pau- 
lum declarantur in altero Theodori, ut opinor, can- 
tico ejusdem argumenti, quod vide p. 654, cujus recole 
ultimum tr. Xt. 

P. 361, not. 13, ἐχτελοῦμεν praesens est ab ἐχτελέω͵ 
nec dicitur ἐχτέλλω. — Not, xm, 1, 2 lege fiy. m6". 

P. 362. Duo priora trop. in menzis extant ad diem 
viti junii, dum ad febr, vii unum occurrit. Sed. in 
junio et plura et potiora variantur, quz pretermisi, 
v. g. in tr. H, v. 2, 3, τῶν ὕμνων τοῖς στεφάνοι:... 
v. 9, δῶρον yàp Θεοῦ... v. 6, ἀναδέδεικται. «. V. B, 
Βελίαρ, ἄθλοις cemtoig .. v. 11, σὺν τούτοις δὲ πᾶσι 
χαίρει Χριστῷ. 

P. 311, tr. n1, v. 11, jam non dubitandum quin cor- 
sin. habeat εὐοχούμενον pro εὔωχ. quod apprime con. 
venit, ubi pessime typotheta ἐνοχούμενος. 

P. 315, tr. vii, l. 6, adeo evanida ibi membrana est, 
ut pro πειθόμενον lubentius ponerem πενθούμενον. 

P. 378, tr. v, l. 6, gnarus vir dexlere jungit et emen- 
dat, metro intaclo : πολλάχις ποιῶν ὄλην τὴν νύκτα 
ἐπάγρυπνον, gallice : /aisant souvent toute la uuil 
banche. 

P. 384, tr. ui, 1. 5, lege exa/tatus. 

P. 395, tr. 1, ὦ ἀπαρχὴ cum M, ob ἀσύνταχτα. — 
V. 8 fort πρόσϑευσιν. — ΤΙ, n, v. 5, συγχορεύετε M. 

P. 406, tr. XXXv1, l. 5, latine post Domino adde duo 
verba om. jam patefacto, et pone duplex comma ante 
ideo. à 

P. 408. tr. Lv, jam vertere malim : ngelice ade- 
rant virtutes. fluentis Jordanis veluti celo, nempe qui- 
bus Jordanis pro celo erat. Tum infra ubi ὑπόῤῥοον, 
prestat : Aquarum regit subterlabentem molem. 

P. 428, tr. xxxit, l. 8, excidit i» carae aute conspi- 
cuum. 


ANEPIGRAPHA. Prolegom. P. 444 in fine, Romani, 
ut videtur, operibus adde, re melius perpensa, aut nu- 
meris aliquaudo mutatis vel male positis, auepigrapha 1, 
Il, ΠῚ, V, IX (pro X), XII, Xiij, ΧΥῚ (proXiv), 1, 2, ΧΥ͂ΜΙ 
(pro Xx), xxi, 1, 6 (dele 4), xxii, 1, 2, 3, xxv (pro 
XXIV); tum ceteris num. om. usquc in finem, perge Ll, 
LIH, LV, LXVIII, LXXII, nisi quis omissa retinere mà- 
luerit. Eadem fere temperanda de Studitarum operibus 
et conferenda cum Proleg. p. xLun, xuiv. 

P. 448, tr. v, ult. v. τὴν πρόσοδον intelligo tristem 
ez peccato proventum (miseram frugem ex vepribus). 





EMENDATA ET AUCTA. 689 


P. 450, tr. xvui, ]. 2, malim : modice castigatum 
illum, in. eternum, elc. 

P. 4523, tr. n, init, pag. f. mel, attende igitur animum 
verbis meis. 

P. 455, prooemio adde ἦχ α΄. 

P. 468, tr. 1x, 1. 6, excidisse latine μνστικῶς per 
mysteria, eo minus ferendum quod ibi latet peccatorum 
piaculum et redemptio in sacramentis, ἐν μυστηρίοις. 

P. 469,tr. xi1,1. 5, lege ex ossibus suis.—meis vero refer 
ad ludibria typorum, cum statim sequatur caro ez carne 
sua... Ibid, tr. xin, ante sepeliatur insere sponte sua, 

P. 416, in procemio adde titulum ex cod. vat. τῇ xv- 
ριαχῇ τῶν βαΐων, Ty. β΄. — Tr. 1, 1. 2, velim retineas 
πώλου χερουδεὶμ, tum quia ludus melodis solemnior 
est, tum quia ex psalmis sedenti super cherubim Deo 
ὄχημα seu πῶλοι angeli sunt, nec porro ullibi reperitur 
cherubinorum polus. 

P. 482, col. 2, v. 2, scribe pro metro τὸν τὸν νόμον, 
et adde ἦχ. γ΄, ut etiam p. 499 £y. 136 '. Quantumvis 
exleges videantur hi veteres rhythmi, abs re non erit 
vel in hoc vetustissimo toU σταυροῦ προσχυνηταρίῳ 
deprehendere canonem nostrum XIV, ceteris insoleu- 
torem, quo una syllaba parasita extra metrum hospi- 
tatur. Quippe hic habes superfluam in fine syllabam in B, 
7150avto... in Z, ἀνεδήσατο... in 1, ἠρνήσατο... in X, 
προσήλωσεν... ubi versus exire solet in paroxyto- 
num. 

P. 500, tr. v, 1l. 3-5, quum frigidum sit illud. àx 
πνεύματος xal πλάσεως, ac vix de anima et corpore 
intelligatur, placet viro docto jam dicto : ἐκ πτώματος 
xal ἤλάσεως, quod querendum in codd. scilicet /apsos 
confractosque rcfinzit. 

P. 503, tr. v, 1. 8, lege συντρίδεται. Tam graeca quam 
latina adeo impedita sunt, ut aliler dicere non pigeat : 
« Quum ultro ego animam meam pro omnibus tra- 
dam,... nisi jussero , non audebit accedere mors, quam 
carne mea inesco; irruit illa, sed decipulam invadens, 
calamo ( vel hamo) dilaceratur. » 

P. 507. Mosquensissero iterum prastat XI priora tropa- 
ria, ex quibus decerpere varietates juvat. 

P. 507, tr. 1, v. 8, ἔχοντες M fere ut vat. 

Tr.'u, v. 2, punge ἐν παραδείσῳ... v. 15, κρατοῦν. 
τες M. ᾿ 

P. 508, tr. uit, ]. 4, ὑπερυψοῦμεν M... 1. 5, φύσει 
ὑπεράγιον M, om. μόνον... 1. 6, τὸ ῥήμα M... ζητῶν 
αἰῶνα id. sic in apogr. 

Tr. 1v, l. 2, διὰ τοῦ στ. om. τά... lat. 1. 8, melius 
disrupti. 

P. 509, tr. v, 1. 3, τὸ φῶς M... 1. 5, ἐστι ὁ χύριος. 

Tr. v, 1. 7, τῇ ἐπουρανίῳ M. In vexato sub finem 
loco M cum duob. codd. consentit, qua lectio ergo ser- 
vanda est : ἔδωχεν αὐτῷ φλογίνη ῥομφαία νῶτα, nempe : 
terga dedit illi flammeus gladius. Confirmatur ex Ltv, 
P. 6023, tr. ii, 1. 5, νῶτα ἐχθροῖς οὐ δεδώκατε. Omisso 


ἔχοντι πίστιν, ephymnion ὅπλον εἰρήνης à. *. libero 
plausu sequitur, 

Tr. vi, 1. 5, ἐκ τῆς γῆς M... 1. 6, ἀκωλύτως τὴν à. 
xal πρὸς τὸ π. M... |. 11, ὑμνοῦσι ὅπλον εἰρήνης &. τ. 

Tr. vn, Ἰ. 1, 2, τὰς x. 0. χνίσσα:- M. 

P. 510, ib. l. 1, δαίμονες δὲ, om. xai M... 1. 3, 
eic βάραθρα... 1. 6, νυνὶ δὲ πόνοι, om. οἱ M, om, ἐγ- 


. χράτειαί τε, 


In M tr. vint, inc. ἐπὶ τοῦ ξύλου τοῦ στανροῦ..-.. 
]. 2, προχόψας... 1. 3, xat. κεφαλὴν... l. 6. éctav- 
0001, dein σταυρώμενον.. . . 1, ult., τὸ τῆς &v. 

Tr. ix, 1. 3, μέσῳ δὲ ποιοῦντες τοὺς δυσσεδεῖς ὡς 
δυσμενεῖς M. Placerct viro docto ὡς ἐμμανεῖς... 1, 6, 
ὁμῶς δὲ εἰς μάτην, om. αὐτοὶ M... 1. 1. ἡ χάρις γὰρ 
M... om. íu fine κατὰ τῆς πλάνης. 

P. 511, tr. x, |. 1 sup, λαλοῦντος ἐν ἑαυτῷ τῷ 
(f. τοῦ) Ἰησοῦ πρὸς τοῖς λαλγθεῖσι * βασιλεῦ (sic) M... 
l. 3, ἕως ἐμοῦ... }, 4, Mut C, sed emenda utrumque : 
τοῦτο τῇ σῇ πόλει... ], 5, φυλάξας M, in quo mox 
eadem lacuna quz in C... in fiue om. πύργος ἰσχύος. 

Tr. xi, l. 5, παοιστῶσιν τὰ τάγματα, ἀλλα τε μνυστή- 
Qux xal πίστ... καὶ τιμαὶ αἱ τῶν ἱερέων * ἀνίστα M... 
l. 9, ἀσεθασμάτων M... om. in fine xai μὴ ἐχόντων. 

P. 519, tr. vilt a v. 1 ad 3, transfer παγχοσμία, te- 
mere e loco suo juxta λόγων amotum, cf, p. 662. 

P. 521, tr. Xit, v. 16, cl. viro placet ἀροῦμαι ab 
αἴρω, suscipiam, tuebor jura eorum, qui nempe mox 
vocantur fratres... ]. 18, lege olov vel οἵους. 

P. 522, tr. xiv, ultimos v. sic emendat idem : xal 
ὁ φθόνος γελάσει μεγαίρων, meque deridebit invidia 
procax. 

P. 523, tr. xvi, v. 12, eidem arridet πάντως ut C, 
guleatum omiino est, — v. 28 abundat, quem idem probe 
refinxit : τοῦ δείξαντος, qui nos instituit piscatores, Ex 
διδασκάλου C male receptum sequens τοῦ διδάξαντος. 

P. 524, w. xvni, v. 18, proponitur χατὰ τὴν 
γνώμην. 

P. 525, tr. XX, v. 3, possis legere τὰς ἄχρας...ν, 6, 
emenda χατήριπε. 

P. 526, tr. xxu, v. 17, f. melius : εἰ γὰρ Μωσέως 
τὸ σῶμα. 

P. 529, proomio adde ἦχ. δ΄, Tz Γαλιλ, 

P. 532. Sub altero proodo et cum alio ephymnio 
secundum tr. edidit Philippus Vitali in minore paracle- 
tico rom. o. ρπθ'. — 1n hujus tr. v. 10 idem habet 
ὅθεν στενάζω, ὅθεν xpavyato , om. vero v. ult. pro 
quo ? μόνη ταχέως προστατεύουσα. 

P. 533, tr. v, 1. 4, emuncte naris vir conjicit xai 
πελέχει Dro πελάγει τιτρώσχομαι, cum durum sit αὐ 
Oceano vulnerari, 

P. 535. Multo minusferenda est in trop. xil, v. 2, 
ifanda dictio παροχεύουσα νῦν ; pro qua, omisso νῦν, 
statim recipe παροχετεύουσα. Tr. 1, totum legitur in pa- 
rael. rom. g. ρπη΄. Variant v. 8 βοήθειαν ἡμῶν... εἰς 


E - --- -- «πα -ὧἶὧἑςῖἱ “αὶ 





— 


AT cou τς 


- 
* 





686 


ἱκεσίαν... Tum ibi nebulori cuidam typothetz romano 
(nec nova enim est horum progenies) restitue mons- 


trum προστατένονσα. Quem quidem noster parisiensis 
semulatus totam periodum, virgula una post σὲ posita, 
suo facinore torquet. 

lbid. tr. 11. Pergit idem paracleticon haud infeliciter, 
ut in v. 7 : ὡς βρέφος ἐνηγκαλίσθη, Cetera minus bene, 


immo incondita admittit, que ut ad melodiam justam . 


reducantur, periti cujusdam otium expectant : 
M3 χαταλίπης ἡμᾶς 
τοὺς εἰς σὲ ἐλπίζοντας 
τῇ ἀγρύπνῳ προστασίᾳ σον 
καὶ ἀμέτρῳ συμπαθείᾳ σου. 

Tum post v. 16 : χεχτήμεθα, πανάχραντε, ἐχ τῆς 
πρώην ῥνσθέντες χαχώσεως, ἀλλ᾽ ὡς... hic vero a duo- 
bus codd. discedendum, ut v. ult. exeat in proparoxyto- 
num, ac legendum οἴχτιρμον. 

P. 536, tr. Irt, v. ult. punge τοῖς ὡς, nisi malueris 
οὕτως... | 

In tr. 1v, v, 3, tolle mediam virgulam, ac perpende 
varietates taurinensis, ex quo luxata ab integro resarcire 
᾿ liceret. Saltem in penult. versu corripe vecordes typos 
ac lege παρούσης.... 

In tr. v, ante ephymnion iterum cohibe puncta va- 
gantia : el μή σε, xal σοὶ &v.... 

P. 538, not. col. 1,1.8, lege aera tentare... tr. ul, 
l. 3, tolle mihi animus erat, aut lege enarrare eum 
volui... |. 6, ἀδόκιμος minus probus (oneri impar) juxta 
sequentia. 

P. 539, tr. 1v, 1. 7, f. mel. ἀλήπτων... tr. y, 1.9: 
τάλα mancum videtur pro τάλανι; tum £x supervaca- 
neum... l. 4, σῶν depravatum pro σὸν... alia impedita 
suut... tr. VI, l. 4, punge tà... tr. vit, l. 6, scribe 
οἰχτείρων. | 

P. 540, tr. 1, v. 3, καὶ τοῖς ἐπὶ γῆς προλάμπων in 
mosq. — V. 16, lege οἷς προηγεῖσθαι. 

P. 548, tr. πὶ, lat. 1. 8, lege immani et perge : coa- 
gulatus cruor ejus, ut sanguis. bel, terram funestat. et 
ingens clamat, 

P. 511, tr. ri, 1. 7 : impedita nimis expeditius fort. 
verteris : Etenim animus jam non sublimia affectat, sed 
amore incus, audacem se fert, vel quando grande quid- 
dam persequitur... Alia luce et decore indigent. 

P. 549, tr. rt, v. 4, Θεὶς refer ad ταλαὸς ἐγὼ, in tute- 
lam habeo. 

P. 552, tr. rx, l. 6, satius est legere ἀπαντῶν occur- 
rens ille, 

P. 553, tr. Xt, 1. 10, distingue et emenda : ὡς ἐν 
ὀργῇ, τῇ σπουδῇ ἀποτμήθητι, vel ὡς ἄν vel etitm ὡσεὶ 
ὀργή |. e. μὲ Paulus Neronis ira trüncatus est, sic fu 
sponte, promplo animo, caput amputalor.., tr. XIv, 
omnium vexatissimum per me licet melius impleas in 
finem fva ἴδω. 

P. 560. Greca ἀσύνταχτα nimium in latina fluunt, 


EMENDATA ET AUCTA. 


qua sic refinge : Te ut interpretem superne sapientia... 
lumenque gentium... 

P. 566, tr. ur, 1. 6, quum desit. requisita negatio, 
lege μήπως pro ὅπως atque e regione ne pro neu. 

P. 570, tr. vt, L 8, nihil dubitans lege : ἡμεῖς λαός 
σου χκεχλήμεθα, 

D. 617, tr. nt, l. 1, mel. χρέος, 

P. 597, tr. v, v. 12, duos versus continet ex canone rit, 

P. 606, tr. 1t, 1. 7, post defecerunt, lege sanuisque 
eorum derideor, quos prius tyrannide premebam, 

P. 608, tr. vis, 1. 6, lege zquales. 

P. 611, tr. vir, l. 7, emenda ὁπταίνεται τῷ ᾿Δετίῳ, 

P. 612, tr. 1x, 1. 8, f. χάρβθωνας. 

P. 616, tr. v1, 1. 6, in loco saleb-oso facile emeudare 
est ἐφέρετο ὅσιος sibi inferebat, pro ἔφερεν, nisi id 
potius sit corruptela pro ἔφαγεν ; unde vertesis ; Tri- 
duum ergo inter fruteta vescens, sicca tantum ossa (aridos 
nucleos) deglutiebat. 

P. 617, tr. x, 1, 3, nota μνήσχον homericum et apa- 
creonticum. 

P. 620, 1. ult. lege exemplo. 

P. 623, tr. 1v, l. 5, juxta latinam interpretationem 
emenda γάλα τὸ σεπτὸν ἀμέλγεις. 

P. 628, tr. vi, 1. 1, ἄθλον propter ἤνεγχας videtur 
neutro sensu sumendum : « nte omnes, philosophie 
(religiose vitze) premium, primas tulisti. 

P. 629, not. 3, ad l. 8 Ἰάννης, adde II Timoth, ui, 8. 

P. 631, l. 8, in lacuna f. ὦσαι. 

P. 634, tr. i, l. 5, προσχομίσω offeram. 

P. 644, l. 5 sup. viro docto placeret : τοὺ ἀνθίσα! τὸν 
ἐπὶ γῆς ἕρποντα σὰ ἔπη... 

P. 648, col. 2, v. 9, lege ἐπὶ χρίσεως, et pro serie 
supple xai ὡμολόγησαν. 

P. 649, tr. nt, l. 1, fort. respectu ad Tob. xii, 6, 7. 

P. 650, tr. n1, in fine aliquid hiat, ac si expectes σὺν 
αὐτῷ ol διαθέντες ὑπὲρ Χριστοῦ θανεῖν... tr. nit, 1. 6, 
anne punctum ponere oportet post λατρεύειν" $ava 
edicta mittebautur, ne. Christus ut. Deus. haberetur... 
ibid. 1. 8, χηρύττουν pro χηρύττουσιν : hic se prodit 
χυδαῖος et ineptus amanuensis, quitotum carmen fodavit, 

P. 651, LXXX, not. l. 2, 3, lege que oportuit... inse- 
reretur. 

P. 652, tr. tv, l. 4, ἐπεδράξω, non ἐπεδράσω, est 
igitur viriliter rapuisti. 

P. 653, tr. 1,1. 5, στελέχη non uvas, sed potius 
truncos, stipites verte, quibus in vinea Christi uve fe- 
runtur. 

P. 655, tr. it, ]. 7, not. 2, λεμθίς. Ad hec vir doc 
tus : « λεμδὶς videtur a DByzantinis sumptum ex latino 
limbus. Wicce est fascia collaris quee τετράριϑμος est 
propter quatuor evangelia, — f. scribi deberet τετράριΣ 
θμος. Quid si scripserit auctor τετράῤῥυθμος ? Tunc esset 
fascia quadrüplici nexu insignis, f. nostrum pallium. » 

P. 656; tr. rz, 1: 2, πλείαις ἃ comparativo πλείων : 


Lc 
SU. 


T 


EMENDATA ET AUCTA. 681 


voluit ergo melodus significare cum multis aliis mulie- 
ribus sanctis, nec plura. 

P. 661. Vir doctus siepe memoratus etiam ad ame- 
nos Manuelis Phile versus sua symbola grece et latine 
attulit : 


1... Μᾶλλον δὲ xal πνεῖς, [x21] Θεοῦ Λόγον φέρεις, 
xal ἡ [γραφὴ] τύπον [οἴδεν], οὐκ οἷδε χτύπον. 


Il. Wuyàv τροφεὺς ὁ στάχυς, fj γῆ δὲ παρθένος. 
III... Εἰ δ᾽ οὐχὶ καὶ τὰς πτέρυγας ἀγγέλον φέρεις. 


Virgo alma, vivis; nec stupendum, si taces; ' 
Silere namque virginem semper decet. 

Quin imo spiras, et Dei Verbum geris : 
Pictura quamquam non tibi vocem dedit. 


Fert petra terram; terra rursus spicam alit 
Mortalium nutricem ; sed Virgo est ager. 


Quin, cum vides vitalis undz rivulum, 
- Hoc fonte suge, tu fidelis, gratiam. 


Pingunt colore terreo vel angelos : 
Hoc te colore pingi quis mirabitur? 
Ast augelorum penna si desit tibi, 
Tua tamen natura vincis angelos. 


P. 663, 1. 6. Ex epigraphe co/. 40, E. 7, suspicio esset 
codicem corsinium e bibliotheca columnensi migravisse : 
sed omnes hujus originis codices solent sigillari columna 
rubra, que nullibi in nostro comparet. 

P. 665, col. 1, 1. 22, lege κατ᾽ ἴχνος. 

P. 666, col. 2, 1. 8 ante linem f, leg. οὐ τιμίαν. Cf. 
Act. XX, 25. 

P. 668, col. 2, 1. 20, uno verbo videtur legendum 


ὑπερδαθμίῳ. 


» 





: 
! 
i 
"a 








INDICES. 


I. 


.ELENCHUS CODICUM MSS. 


QUI EDITIS INSERVIERUNT. 


Barberin. 1. 150, Prolez. p. xLvit, Lxxxvr. 

— IIl. 8, p. 249. — ΠῚ. 27, p. 249. — III. 58, 
p. 249. — ΠΙ. 70, p. 249, sgq. — Il. 
121, p. 405, 423. — III. 128, p. 405, 425. 

- IV. 37, p. Lxxurt, — IV. 42, p. 249. 

—  .V. 39, p, 423. 

Casinensis, 418, p. 250-2063. 

Corsinius, Prol. p. vi, ΧΕΙ, xvii, XVIII, LVI, LVII, 
LIX, LXI, LXv, LXVII, ct per totum volumen. Descri- 
bitur p. 663-613. — Scriptura exhibetur p. 662. 

Cryptóferratens, Prol. p. XXVI, xxvii, xxxn, p. 16, 
23, 28, 44, 210, 222, 405, 401, 658. 

Monacenses, Prol, p. XLvill, LxXIIl, p. 250. 

Mosquenses, 429, p. 219 sqq. — 437, Prol. p. VI, xit, 
XV, XVII, XX, XXIX, XXXVvili, LXv, 682, 685, et per 
tomum passim, — Cod. 441, p. 222, — Cod. Archiv. 
rerum publicar. Prol. p. xxvi 249. —  Typo- 
graph. xxv, p. 661. 

Parisienses greeci, 212, Prol. p. xxxi. — 263, p. x. — 
1143, p. Xi. — 2108, p. Lxvrir. 

Patmiaci, Prol. p. vil, Xvi, — Cod. 212 ol. 82, p. xvi, 
616. — Cod. 213 ol. 217, p. xvi, 617. 

Taurinensis, D. IV, 34 Pasin. 191, p. 296 catal. t. ], 
Prol. p. VH, Xil, XVII, ΧΥ͂ΠΙ, et passim per totum 
volumen. — Cod. 79, p. rXXxur. — Cod. 211, 


p. Lxx vim.— Multis codd. adductis ad scholium Theo- 
dosii Alexandrini, p. xLvit. Proleg. adde taurinensem 
143 (Pasie. p. 246) nuper lustratum et cum romanis 
consentaneum, 


Vallicellianus E. 54. Prol, p. Lxv, p. 222 sqq. 683. 
Vaticani. — 14, p. LXXxv1. — 91, p. LXXIVI. — 341, 


p. 249. — 345, p. 67. — 457, p. 249. — 619, 
p. LXXIIlI. — 511, p. vii, x, xn, xxvi, 416, 481, 
673. — 187, p. 417, 481. — 883, p. xxxvi. — 914, 
p. XLvit. — 1070, p. xxi. — 1212, p. x, 222, 
$05, 418, 671, 619. — 1370, p. Lxxxvi. — 1405, 
p. LXXXVI. — 1515, p. 222, 249, 405, 421. — 
1531, p. 222, 390, 405. — 1836, p. 44, 210, — 
1850, p. 405, 418. — 1864, p. Lxxur. — 1969, 
p. 44. — 2008, p. xvi, 16, 28, 586, 619, 643. — 
2072, p. 300-313. — Lar. 4442, p. 249. 

Ottobon. 119, p. 249. — 338, p. XLVII, LXXXVI. — 
408, p. Lxxiu. 

Palatin. 138, p. 439. — 312, p. xvi. 

Reginens. 54, p. 222. — 159, p. 249. — II. 46, p. 400. 
Urbinas grec. 1M, p. 680. 


Ex romanis codd. Clisian, R. vit, 53, LXXXIV, LXXXV. 
Venetus S. Marci 14, Prol. p. XXXI. 
Vindobonenses, Prol, p. XLvin, Lxxin. — Theol. 117, 


II. 


p. LXXIIH. 


SYLLABUS SCRIPTORUM VETERUM, 


QUORUM TESTIMONIA αὐτολεξεὶ PRODEUNT. 


Melodi hujus tomà majori littera insigniuntur. 


Ambrosius, 18Á not. 

ANASTASIUS, Proleg. XXXnM, 242-249. Cf. 462, 465, 
406, 411, 499, 516-521, 532, 590. 

ANDREAS Cretensis, ΧΙ not, 18 not. 625, 681. 

Antonius biographus, 216 ποι, 


Ayolliuaris, 133, 150, 153 not, 

AM thanosius, 311. 

ÁUXENTICS, XXI-XXIII, 

Bar-Hebrzus, ΧΙ. D 
Bosilius, vxxun, 


qur 
un 4 


£s] 


MLT OU 


INDICES. 689 


Czremonialc aule byzantine , XX, XXVII, LXXII. 

Cedrenus, XXXVII. 

Codinus, XXxMU. 

Constantinus. Psellus, 116. 

CosMAs Maiumensis, XXXVII, LXV, 321, 400, 406, 412, 
413, 417, 427, 618. — Pseudo-Cosmas, 511. 

CucULvUs, xxxi, 332, 333, 684. 

CYPRIANUS, XXXII, XXXvill, 418-131. 

CvniACUS, xxxi, 92, 281. 

CynitLUsS Hlexaidrinus, 129, 444, 482, 

EL1AS, xxxiv, Lxxvil, 259, 291, 293, 296. Cf. 445, 
491, 501, 568, 683, 

Eumenius Rhetor, XX. 

GABRIEL, 330. 

G&onRGiUs, xxxi, Li, 275. Cf. 657. 

Georgius Cha'roboscus, XLVM. 

Georgius Pisida, XXXIII, 130, 192. 

GnEGORIUS, 273. 

Gregorius Nazianzenus, 133, 151, 244,294, 392, 661. 

Hesychius, XLVII, XLVIHI, 125, 234. 

Hippocrates, XLVIM, 

Joannes Chrysostomus, 569. —  Pseudo-Chrysostomus, 
681. 

JoaNNES Damascenus, XXXVII. 

JOANNES Euchaita, LXXVIIM. 

Joannes Geomcetra, 194. 

JopiUs, xxxvitt, 425-431. 

JosEPHUS T hessalonicensis, XL, XLIv, 121, 381-398, 
400-417, 445. 

L&o, χει, 437. 

Manuel Philes, 661, 687. 

Marcus Ephesinus, X, XL1X. 

Mauropus grammaticus, LXXIX. 

Maximus Planudes, ταν, 614. 

MELODI veteres, XIX sqq. Cf. 476, 482, 484, etc. 

MELODI Saóaite, XXXVYU. 

Mit opi Studite, XL. Cf. Theodorus, Josephus, etc. 


M&LoDI Ztalo-rreci, X.AY, XLV, 319, 410,563, (19,012. 

METHODIUS CP. xin, xtv, 628. 

NicoLAUus, 418. 

JVonuus Panopolitanus, 281, 385, 511. 

Notkerus Balbulus, Lx vit. 

Jotkerus Labeo, XXI. 

ORESTES Jeremias Hierosolymitanus, XLv1, 298, 311, 
312, 313. | 

PHOoT1US, χει, XLIX, 438, 668. 

Plato, Xr.vir. 

Plutarchus, 105. 

RoMANUS MELODUS, VI, XIII, XXI, XXV, XXVII, XXIX, 
LX, 1-241, 58 not, οὔ, 441, 451, 454, 451, 460, 472, 
411, 418, 487, 490, 493, 514, 538, 540, 549, 551, 
596, 599, 604, 630, 631, 662, 611-683. 

SERGIUS, XXXI, LX, 250, 263. 

Sophronius patriarcha Hierosol. LXXXVI ,. UXXXVIL, 
153, 316. 

SIMEON METAPIUnAsTES, 200, 432, 624. 

éuidas, XXV, XXXVII, XXXVIII, XLVII, XLVID, LIT, LXXV, 
33, 106, 115, 353, 372, 421, 4253, 582, 617. 

Syncesius, 155. 

TARASIUS, 430. 

Theodorus Graptus, XXXV. 

Theodorus Lector, XXI. 

THEODORUS STUDITA, XXXVJ, XL, LXV, LXVII, 336- 
380, 415, 562, 621, etc., etc. 

TnkoPnasrs, xxxvi, xL, 400-417. 

Theophanis continuator, 294. 

Firgiltus, XiX, 162. — Adductus ἃ melodo anonymo 
cum Homero, Platone, Aristotele, Galeno, Eusebio, 
Asclepio, 641, tr. III. 

Vita S, Auxentii, XXH 524. 

Jua 8, Bartholomei, 563. 

Fita 8. Sabe Junioris, XLV, 306-313. 

Fita 8. Simconis, 216. 

Vita δ. Theodori Studite, XL-XLv. 


ΠῚ. 


INDICULUS RERUM ; 


INTER PLURA NOTATU DIGNA. 


"fbelis oblationes, 81. — Mors ob Caini livorem, 118. 

De $5. Abbatibus Sinaitis mm. 420, 605, 606. 

Abralie Christus apparuit, 25, 279. — De siuu Abralice, 
33, tr. XvII. 

De S. Acacio, 589. 

Acatlistus, X1, XXXI , XXXVIII, LI, LX1, 250. Cf. 263, 


V. 


300, 612, 613. 

De Acrostichide LXxv, 615. 

De $5. Acindyno et sociis, G65. 

Adami lapsus, 24 “7. — Planctus, 447 544. — Repa- 
ratio, 53 σηη. — Exultatio, 116, ctc. 

De $5. 4driano ct Natalia, 671. 


ἀ 











π᾿ 


690 | INDICES. 


De /Egrotis, 532. 

De 85. /Emiliano, 343, 588. 

Dec δ. Asatha, 642, 643. 

Alleluia in exequiis, 44, 242. 

De S. Anania apostolo, 15, 568, 511, 664. 

De 8. Anastasia, 631, 604. 

De S. Anastasio Persa, 592. 

De S. Andrea apostolo, 385, 555, 625. 

Dc 8. Andrea Cretensi, 625. — Vid. Script. syll. 

S. Anne aus, 275, 658, 659, etc. 

De 858, Angelis, Lv, 538, 540, 541, 666. — Angelorum 
ordines, 154. — πύρινοι, 6, 9^4, 121. — πύρινοι χοροὶ, 
154. — πυρίνη θέα, 6. — Christum redivivum nun- 
tiaut, 132. — Comitantur ascendentem, 153. — Dei 
tribunali assident, 542. — Preces mortalium defe- 
runt, ;/id, etc. 

Angeli lapsi, vid. Daemones. 

Antichristus describitur, 38 sqq. 

De 5. Antonio, 311-380, 420, 661. 

De SS. Apostolis, 169. — cf. singula apostolorum no- 
mina. 

Ars rhythmica melodorum passim in Prolegomen. des- 
cribitur. — Demonstratur, L. — Regulz statuuntur, 
LXXXIX ad xci. 

De 8. Athanasio Alex. 349, 665. 

De S. Mthenogene, 624. 

Baptismi symbola, 414, 494. vid. Christi Epiphania. 

De S. Barbara, 661. 

De 5$. Bartholomwo, 561. 

De 8. Basilio, 316, 419. 

De S. Blasio, 586. 

De Beatitudine sanctorum statim post mortem, 249 
ur. XXvirt, 301 sqq. 311 in fine, 363 tr. γι, 460 tr. 1v, 
463 tr. v, 499 tr. xi, 551 tr. VI, etc. 

Canonum diodia, triodia, tetraodia, x. 

De $. Catharina, 639, 640. 

De S. Christophoro, 669. 

De Christophoro abbate in Calabria, 305 nor. 

CunisTUS, Deus et homo, 153, 117, passim, — Nativi- 
tas, 1-11, 222, 381, 418, 455. — Cireumcisio, 419. 
— Adventus in. /Égyptum, corruentibus simulacris, 
62, v ; 255, col. 2. — Epiphania, 16-22, 398, 422. 
-—- Baptismus, 23-27, — Hypapante, 28-34, 412, 425, 

' — Palme, 61, 476. — Passio, 101, 116. — Pascha, 
124-140. — Ascensio, 148. — Trausfiguratio, 137, 501. 

Christus visus in Eden, 23, 24. — Sub quercu Mambre, 
25. — In scala Jacobi, i&id. — ]n foramine petro, 
ibid, — ]saize visus, 26. — Jouw similis, 122 tr. xxi. 

Christi caro, charta ; sanguis, atramentum, 110 tr. ix. 

. — Hamus, caro Christi, 172 tr. ix. — Esca, «id, 

| Eucharistia, piscis eucharisticus, 

Christus, sol, 125 tr, i1. — Sol justitire, 17, 210, etc. — 
Lumen, 991 ete. — Lumen inaccessum, 30 tr. 1x 5. 
" durs, 21 tr. xv, 240 tr. xcv. — Flos, 225 


tr. XviI, et 233. tr. Lvri, etc; — Lapis ex monte, 
231 tr. Lxxvi. — Flumen in deserto, ros iu fornace, 
18, v. 2, 196 tr. Xxvil, XXIX, 456 tr. i11. — Mons 
coagulatus , 103 tr. vit. — Petra, 121 tr. Xv, 661. 
— Vitis, 95 tr. xi. — Piscis, 164. — Piscis eucharis- 
ticus, 98 not. — Piscator, 287, tr. xiv. —, Paslor, 
106, 130, 139, 159, etc. — Ovis, 486, etc. — Carbo, 
421 tr. XVII. — Margarita, 60 tr. XX. — Porta, 5 
tr. X, — Racemus, 514. — Φῶς μέγα, 573 tr. Ill. 
— Panis creationis, LXI. — Spica, 661. 

De 88. Clemente PP. et Petro Alcz. 315, 666. 

De 88. Clemerte Ancyrano et Agathangelo, 515. 

De Κονδαχίον etymo, x. — De usu in tropologio, vIl, 
VIII. — in typico , vin. — in horologio et menolo- 
gio, vi. — in liturgia, ΙΧ. — Kondacaria, VI, 
Xil, XY. — Κονδαχιάριοι, XXVI, XLI. — Exempla 
per totum volumen. 

Ca'meterium vetus οἱ parthenopeon trajanopolitanum, 
631. 

De $$. Conone el Jristea, 514. 

De 58. Constantino ct Helena, LXI, 508 sqq. 610. 

Convivia veterum christianorum, 166 tr, v, 436 tr. H, 
531 tr. ii, 550, 617. 

Convivium caleste, 168 tr. ΧΙ. 

De $$, Cosma et Damiano, 218,.665. 

De 8. Cruce, 53, 412, 482, 507. — Symbola, 55 tr. VI, 
56 tr. XI, 58 tr. XvI. — Ad crucem salutatio, 112. 
— [nventio et encomia, 507, 638. — Vaticinia, 512, 
513. — Crux, arca et cistula, 60 t. XXI, 105 tr. XIV. 
— Signo crucis fugati demones, 610, vid. Damones. 

De δ. Cyrillo Alex., 129, 421, 44^. 

De $$. Cyro et Joanne, 668. 

De $5. Cyro et Julitta, p. 3C6. u 
Daemones, angeli lapsi, 541. — Per crucem cruciati n 
ση4. — A Beata Virgine vulnere confossi, 202. NE 
cadem fugati, 264, etc. — ἃ S. Antonio, LE 
A S. Hilarione, 616. — A S. Saba juniore, 301, js 
lia passim. — Nomina : Satau, 449, 941, etc. go 
cifer, 541. — Βελίαρ, 55, etc. — "Aon: , 9^ 447 001: 
— Tartarus, 60. — Draco centiceps, 54. — n Jordane 
conquassatus, 409.— Occisus, 407. — Serpens, m 

jussus, 511. — A quo Adam deceptus, nudatus, occ 
catus, 21, 449. — Exactor ad infera trusus, 17^. 

De 8. Daniele propheta, 185-198, 291, 383. 

De 8. Daniele stylita, 452, 564. 

De 8. Demetrio, 651. 

De δ. Dometio, 585. 

De Dominica τοῦ ἀσώτου, 460. — τῆς ἀπόκρεω, x 
τῆς τυροφαγίας, 411, — Palmarum, 61, 410. — - 
cli», 124. — S. Thome, 140. — Ante dini m 
sive Patrum Niczenorum, 493. — Pentecostc, ᾿ 
— Post Pentecosten, sive omnium sanctorum, 165. 

Ecclesia a Christo in Petro condita, 172, 496, S 
Una, 490, etc. — Apostolica, 493, 551. etc. ^ 


repere 





INDICES. 691 


tholica, 638, ete. — Sancta, sauctorum ferax, 038. 
— Inconcussa, 496, 551, — Sponsa Christi decora et 
immaculata, 655. — Erroris nescia, 497, 551, etc. 

Dc Eleemosyua, 19 sqq. 

Dc δ. Elia propheta, 33, 98, 293, 296, 504. 

Enoch cum Elia venturus, 37, 154. 

De S. Ephrem, 340. 422. 

De 8. Epiphanio, 354, 394. 

Ev'ymnia, LXXM, LXXv, 339, 421, 617, etc. | 

De $. Eucharistia, 14, 98, 204 tr. vini, 207, xx, 461 
480.. 

De 8. Eudocia, 644. 

De $8. Eulampio et Eulampia, 656. 

De 8. Euphemia, 646. 

De 8. Euplo, 590. 

De S. Eustratio, LX, 310, 390, 667. 

De $. Euthymio, 338, A11. 

De 8. Eutychio, 561. 

De 8. Febronia, 645. 

De Feria lY in. media quadragesima, 472. — Magna 1I, 
67, 417. — Magna Ill, 77. — Magua 1V, 418. — 
Magna V, 480, 481. — Magna VI, 101, 107, 1106, 
482, 484. — IV in media Pentecoste, 491. 

De Filo prodigo, 460. 

Φῶς ἱλαρὸν, Lxxil, 625. 

Ros Gedeonis, Christus, 237. 

De $. Georgio, 595. — Nomen in baptismo recepit, 
597 tr. v. 

De δ. Germano, 394. 

Gethsemani laudes, LX1v, 156, 157, 527. 

De 8. Gregorio A4rmeno, 664. 

De $. Gregorio Nazianzeno, 351, 421, 661, 668. 

De 5. Gregorio Nysseno, 369. 

De δ. Gregorio Thaumaturgo, 393, 608, 666. 

De S. Helena, vxu, 510, 670. 

De 8. Hilarione, 615, 665. 

Hirmologion, XxXIII. 

Hirmi quale etymon, Ltv. — Quis usus, XLvit. — Quanta 
vetustas, LIV. — (Quales hirmos in primis elegerit 
Romanus, ἸΔΝ. — Cyriacus, LY. — Anastasius, Lv. 
— Sergius, LY. — Theodorus Studita, vv. — Elias, 
alii, LY. — Quedam cum punctis Armorum paradig- 
mata, Τὴν Ἐδὲμ, LY. — Τῇ Γαλιλαίᾳ, LviI. — Τὰ 
τἧς γῆς, LIX. — Ἄγγελος, LX. — Τράνωσον, LXI. 
— Τάχυνον, XXIX, — Αὐτὸς μόνος, LXVI. — Τὸν θείῳ 
μύρῳ, LXVII. | 

Iconomachorum techna et barbaries, XXXVI, 

De S. Ignatio martyre, 388, 511, 573. -- Puer a 
Christo in exemplum datus, 572, tr. rit. 

Cultus $5. imaginum, 334, 351 tr. 1x. 

De Bethleemiticis Infantibus, 451. 

De 8. Irene, 438. 

De Isaia propheta, 454. 

De 8. Jacobo apostolo, LXVI, 558, 665. 


De S. Jacobo Persa, 661. 

Jannes iconomachus, 629. 

De δ. Joanne Alexandrino, 666. 

De S.Joanne apostolo,UXI, 663, GG9. — *() ῥοδισμὸς, 669. 

Dc 5. Joannis Baptiste nativitate, 320, 361. — Marty- 
rio, 178. — Capite, 367. — Accessu ad inferos et 
preconio, 488, tr. 1v. — Varia, 16, 23, 398, 101, 
406, 423, 542-548, 556. 

De δ. Joanne Calybita, 420, 

De 8, Joanne Chrysostomo, 458, 5606, 654. 

Jonas, Christi typus, 122, 

De Joseph patriarcha, 67, 471. 

δ. Josephi spousalitium, 5, — Ángustie, 6, 253. — 
Senium, 382. 

De Juda proditore, 92. 

De Judicio extremo, 35, 411. 

De $. Lazaro, 284, 413, 681. 

De δ. Leone Catanensi, 563. 

De 88. Leonida et Κ΄ 1 virginibus, 630. 

Liparis insula vulcanica a S. Bartholomzo liberata, 563. 

Liturgia sigillatim describitur, 137 524, 159, etc. 

De 5$. Luca evangelista, 665, col. 1. 

De δ. Macario juniore, 305, 306. 

Magi in Bethleem, 5 etc. Pid. Epiphania Christi. 

De 8. Marciano, 213. 

De $5. Marciano et Martyrio, 665. 

De'$. Marco evangelista, 311. — Petro jubente scribit, 
317. —- Corpus ambustum , 318. 

Celebratur D. MAnL& VinGiNIS conceptus immaculatus, 
266, 396, 660, 661. — Nativitas, 198, 657. — Pre- 
sentatio, 275. — Assumptio, LXxxI, 213, 516-529, 610. 
— Vestis, 529. — Zona, 530. — Salutatio, 514. — 
Hymnus acathistus duplex, 250, 263. — Cumulata 
encomia et symbola , 265, 266, 282 trop. Xx , xxii, 
283 tr. Xxiu, 537, 657.— Virgo juxta crucem, 101. -- 
Christus appariturum se illi redivivum promittit, 105 
ir. ΧΠΙ. 

D. Virgo Maria, arca, 226 tr. XXIV, — Árca Noe, 218. 

| tr. X. — Anchora, 271. — Arvum, 253, 261, 211. — 

Candelabrum , 267. — Columba » 206, 278. — Co- 
lumna, 267. — Flos, 256. — Fulmen, 260. — Lam- 
pas, 266, 211. — Lectica, 266, 269. — Lignum, 
251, 211. — Meusa, 253, 267, 268, 270. — Pocu- 
lum aureum, 264, — Urna, 265. — Mare, 264, 210. 
— Mons, 223, 226, 261, 269. — Murus, 259, 261. — 
Navis, 259. — Nubes, 150. — Ovis, 266, 2671, 215, 
— Palatium, 267. — Pons, 264. — Porta, 5, 254, 
251, 266, 212. — Portus, 253, 259. — Pratum, 253. 
— Seala, 264..— Sedes regis, 250. — Stella, 251. 
— Tentorium, 261, 275. — Tonitru, 260. — Thro- 
nus, 269. — Turris, 261, 265. — Thalamus. 260. 
266. — Vitis, 253, 514. — Virga, Lvit, 233. — B. V. 
sigillum verborum Petri, 264. — Per quam Petrus 
dixit ea qua dixil, 265. 











692 | INDICES. 


B. V. typi veteres : Paradisus, 217, — Eva, 217.— Enoch 
218. — Abrahz tabernaculum, 279. — Sara, 219. 
— Scala Jacobi, 279. — Virga Jacobi, 280. — Moy- 
sis fiscella, 280. — Mare rubrum, 265, 280. — Moysis 
virga, 280. — Rupes scaturiens, 281. — Tabernacu- 
lum, 282. — Manna, 282, 529. — Seraphicus forceps, 
421, — Paracletica et invocationes, 532, 535, elc. — 

Melodorum nomina theotociis inserta, XLIIl. — Me- 
lodi, vid. in indice superiore ars rhythmica, etc. 

De S. Maria /Egyptiaca, 433. 

Dc δ. Maria Magdalena, 126.— Columba noetica, 133. 

De $. Marina, 635. 

Martyres Africani, 604. 

Martyres in. Amorio, 603. 

Martyres Edesseni, 053. 

Martyres XL Sebasteni, 599. 

Martyres Sinaitz, 420, 605, 608. 

De S. Mattlizo apostolo, 539. 

De 8. Mena, 6006. 

De δ. Methodio, 628. 

De δ. Michaele et archangelis, 538. — S. Michael Sa- 
tang lapso suffectus, 541. — Vid. Angeli. 

Monachorum officia et conditio, 47 sqq. 680. — Exequiee, 
143, 373. — varie classes, ex quibus μιγάδες, 
306, 340, 393, 312, 628. — Μοναδιχὴ τριὰς, 628 
tr. VI. 

Mortuorum anime ter in anno publicis commendata 
precibus, 499. — In sabbato τῆς ἀπόχρεω, 462. — 
In sabb. τῆς τυροφαγίας, 465. — In ψυχοσαθδάτῳ, 
499. — Vetus ἐπιτύμδιον μέλος, 466. — Vetus 
θρῆνος, 499. — Exequi:, 242. 

De Nicanis patribus, 493. 

Nicephorus abbas Italo-grecus, 305. 

$. Nicephorus CP. xut. 

δὲ 8. Nicolao, 202, 355, 013.: 

De Noe patriarcha, 451, 488, 513. 

Odas 1X biblicas tam condacia quam canones aliquando 
referunt, 146. — Od: inscribuntur xin cantica, 317, 
558, 559, 560, 561, 563, 564, 565, 560, 561, 622, 
651, 658. 

Otreius abbas, 339. 

Otho 1 et 11 imperatores, 310. 

Othonis 1I uxor Theophano, 310. 

De S. Pancratio, 307, 583, 581. 

De S. Panteleemone, 298, 610. 

Paracletica cantica, 439, 532, 535. 

De δ. Patapio, 505. 661. 

De 8. Paulo CP. 336. 

Dc Pentecoste, 151. . 

De SS. Petro et Paulo, 549. 

Petri primatus, 214. — Confessio, 172 , 552. — Lapsus, 
101. — Condonatio, 115. — Confirmatio, 550. — Pe- 
trus, apostolorum exarchus, 127, 151. — Pastor, 159, 
214.— Corypheus et regula fidelium, 95. — Basis fide- 


lium, 550. — Cui datum jus ligandi et solvendi, 550. 
— Ecclesie fundamentum, 490. — Laquear, 553. — 
Petra apostolorum, 273. — Obiit Rome, 315. 

De 5. Petro Alez., 314, 666. 

De 8. Philippo apostolo, tvi, 560, 666. 

De 8. Philippo in Argyro, 309, 319. 

De $$, Photio et Aniceto, 330. 

Photii ludicra stichera ad Marcellum, 442. — Varia me- 
lica opera, cf. Me/odorum indez. 

Dc S. Polyeucto, 595. 

De 5. Procopio, 328. 

De proamiis melodorum, LXXX. 

De tribus Pueris, 185. 

De punctis et interpunctis, LXXVI. 

Romanus Calabrie prefectus, 307. 310. 

Romanus Rhetor, xXIx. 

De δ. Saba, 432, 516. — de Juniore, 300, 305, 306. 

Sabaite, XXXVII. ] 

De Sabbato τῆς &nóxpco, 462. — τῆς τυροφαγίας, 465. 
— ante palmas, 473. — magno, 487, 490. — 821" 
marum, 499. 

De Samaritana, 491. 

De Saracenis, 291, 306, 498, 513, 570, 603, 618. — 
Saracenus, canis dictus, 621 v. 3. 

Dc $8, Sergio et Baccho, ?89, 664. 

De 8. Silvestro papa, 419. 

De S. Simeone in Monte Mirabili, 622. 

Simeon senex in hypapante, 30, 256, 413, 438, -- δι. 
cerdos, 430 tr. Lit, 420, tr. vi. — Accedit ad inferos, 
413, 414, 415, 416. 

De 8. Simeone stylita, 210. 

Dc Sinaitis abbatibus, 420, 605, 6006. 

De Spiritu 8. 151 sqq. — ἐπίκλησις innuitur, pem 
Columbe palmifere similis cernitur a martyribus 
439 tr. 11, 632 tr. vit. 

De 8. Stephano, 12, 332, 880. 

Στιγμαὶ, LXXVIII, LXXIX, LXXX. 

Στίχος, στιχολογία, xir, xv, 611-613. 

Stichera, ut, Xxv, 222, 441, 620. 

Studite, XL, vid. script. ind. . 

Suffragia Ba defunctis, 246. — vid. Moriuorum anum, 

De synthesi, XLV. 

Σύντομα, 418, 422, 425. 

Τε decet laus, vetus hymnus, LXXII. 

De 8, Terentio, 605. 

De S. Thecla, 316, 395, 636. 

$. Theoctistus, 339. 

De δ. Theodoro duee, 361, 519, 581. 

De 8. Theodoro $yceota, 312, 617. 

De 5. Theodosio abbate, 610, 612. 

De 8. T'heophane, 648. 

Theotocarion venetum, XXXII. 

Dc 8. Thoma, 141, 664. 

De $. Timotheo, 421. 


-ai-ul 





INDICES. Ὁ 693 


De $$. Timotheo et Maura, 633. 

Quid tonus (xoc)? Lxvitt. — quid octo toni, LXx. — 
idiomelum octo tonorum, Lxx. 

Triodia a Studitis condita, xLiI. 

Trisagion, 10, 26, 41, 100, 128, 129, 221. 

Troparium unde et varia nomina, v. — De usu in vespe- 
ris, VIH. — in typico, vill. — in sacra liturgia, Ix. 
— recentissima troparia, XLIX. 

Tropologion, ignotus liber et obsoletus, Iv, v. — Quid 
ab initio codicum habuit, xit. — Quid in fiue, i^. 
— Quid, in summa rerum, xv, xvi. — (Que com- 
pendia supersunt, xvii. — Quee. rerum series, xvil. 


— Quinam fgptes et quot codices innotescunt, xvii. 

De $. Tryphone, 435. 

Firgines in. ceemeterii asceterio parat» ad. martyrium, 
631. 

De X Virginibus, 11. — De VII Virginibus, p. 630. 

De 8. F ito, 582. 

De $. Xenophonte, 598. 

δ. Zacharias, Joannis Baptiste pater, 321, 542. — Ba- 
rachi» filius, 543. — Ab Herode Ascalonita occisus, 
ibid. — B. Virginem in templo recipiens, allegorice 
vaticinatur, 277 544. 

De 8. Zosimo, LXxvit, 668. 


| V. 


APPARATUS AD MELODORUM LEXICON. 


Nec nova omnia sunt, qua hic colliguntur, neque etiam exhauriuntur quotquot notatu digna 


sunt ; sed pro re nata, sat multa sub oculos veniunt, qui aut diligentiorem severioremve solli- 


citant verborum venatorem, aut locum requirere opportuniorem fortasse suadehunt. Sane plu- 


rima, non dicam omnia, «gre reperies sive in TZAesauro maximo, sive in peculiaribus Jexicis 


me«ice et infimae greacitatis 


Primo solet numero pagina, altero troparium, tertio versus, liuea, nota aut columna signi- 


ficari. Primo tamen numero, si romanus fuerit, premissa P littera, Prolegomena designantur. 


Ἀγαθάγγελος, pag» 59, trop. XVH, vers. 4. 
Ἀγαθόχτωρ, 668, col. 1. 

Ῥλγαθοπαρέχτης, 610, col. 2. 

᾿Ἀγαθώνυμος, 642, 1v, 2. 

Ἀγγελομίμητος, 343, m, 2. 

Ἀγγελόφρων, 351, X, 1. 

Ἁγιόλεχτος, 372, VI, 5. 

Ἁγιοσοφῖται, P. XXI. 

Ἀγχαλοφορέσω, 428, XXvil, 2. 

Ἀδελφοτρόπως, 290, V, 6. 

Ἀείφωτος, 354, II, 3. — 544, 11, 11. — 592, 1, 2,0669. 
Ἀείψαλτος, 611, VI, 5. 

Ἀθλοπάτωρ, 606 not. 

Ἀθλοπρεπῶς, 344, 1I, 1. 

Ἄθροον attice, 39, X1, 4. — 56, X, 1. — 133, x v1, l. 
Αἰχίσεις, 165, 11, 2. 

Ἄχανθα, cf. in C. 142, not. 5. — 166 not. 6. 
Ἀκχανθώδης, 6, v, 6. —,142. V, 1 sqq. 
Ἀχατάφθαστος, 264, 11, col. 2. 

Ἀχύμαστος, 606 not. 

Ἀλατόμητος, 268, IX, 17. 

Ἀλείφω, 632, Ix, not. — 606 col. 1. 

Ἀλλὰ, praemissis ἄν, ἐὰν, ἐὰν μὴ, κἄν, 15, XVI, 11.— 


716, XIX, 1, 8. — 109, v, 10. — 111, x, 5. — 112, 
ΧΕ, 11. — 245, XII not, etc. 

᾿Ἀλληλόσταθμος, 606 not, 

Ἀναγχάλισις, f. ἐναγχάλισις, 435, 1I, 6. 

'AvaOpooxw, G0G not. 

Ἀνακαλέω, ἀνάχλησις, resurrectio, in ephymnio, ΟἹ. 
— 2206, ΧΧΗΙ, 1. — 250 col. 2. — 269 col. 2. 

Ἀναχλώμενον, P. LXXV, 671. 

Ἀναλύω, 241, X, 1l. 

Ἀνατολιχὰ, P. XXI. 

'Avae £o, 214, 1v, 2. 

Ἀνδρειόπαις, 511, v, f. 

Ἀνεδήσατο, 482, I, 1. 

Ἀνενδότως, 631, VI, 4. — 630, ΠῚ, 4. 

Ἀνευρῶ fut. 180, v1, 9. 

Ἀνθέω active, 338, IM. 

Ἀντοφθαλμόω, 510, vi, 4. 

Ἄνθ᾽ ὧν, 66, XVI. — 119, 1x. — 152, Ix, τι — 291, 
vI, 8, etc. 

᾿Ἀντιπαρατάξασθαι, 531, VII, 5. — ἐναντιπαρατάξασθαι, 
610, 1v, 2. 

Ἀντίταχται, 551, vil, 5. 

Ἀξιέραστος, 354, 11, 6. 





694 INDIGES. 


Ἀπαθανατίζομαι, 232, xLvint, 3. 4 —— ἐγχατάδρωμα, 460, 1m, 8. 
Ana)ó6pexza, 611, V, 5. ἐγχαυχῶμαι cum accusat. 567, 3 aor. 
Ἀπαράνοιχτος, 5, x, 11. ἐθελόθυτος, 594, vi, 1. : 


Ἀπαστράπτω aciive, 395, n, 3. — 622,1, 3. — 655, εἱρμὸς, P. Liv sqq. — ῥημάτων εἱρμὸς, 89, xiv, 1. 
V; V. — Item ἐπαστράπτω, 585, vi, 2, — ὕπερασ- ἐκ pro διὰ, 165, 11, 6, etc. 
τράπτω, 645, mv, 1. — ὑπαστράπτω, 337, IV, 1. ἐχθρίξας, 349, rn, 3. 
— 594, v, 6. — Etiam active ἀστράπτω, 615, i1, 4. ἐχλιπαρῶ, 342, Ix, 1, 2. — 564, 1v, 5. — 592, vi, 2. 
— Cf. ὑπαστράπτω, 810, 1, 4, — ᾿Εναπαστράπτω, ἐχλιτάζω, P. rxvir. 
311, ni, 3. ἐχστηλιτεύω, 651, xi, 6. 
Ἀπελατικὰ, P. xxr. ἐχστράτευμα, P. Lv, v, 2. 
Ἀπιστῶν active, 141, Ii, 1. ἐχτάνθη, χτανθεὶς, 182, xum, 9. 
Ἀπὸ ab initio periodi, 168, XII, 316, 11 not, — pro διὰ, ἐχχύσαντος, 591, v, 4. 
316, n, 1. ἐλαΐων, 328, 1, 2. 
Ἀπολιχμήσας, 844, vi, 1. ἔλχω absolute, 35, 1, 5. 
Ἀπομονάζω, 318, Iit, 3. ἐν cum ablat. in motu, 4, vin, 12, passim, 
᾿Ἀποσπινθηρίζω, 192, xvii, 3. ἐν οἷς pro ablativo instrum. 162, xin, 9 etc. 


Ἀποστάζω active, 359, ill, 2. ἐναντιπαρατάξασθαι, 540, IV, 2. 
Ἀποστολῖται, P. xxr. 


ἐναπαμόλύνας, 418, 1t, 10, 
Ἀποστολιχώτατος, 12, 1, 11. ἐξαποστειλάριον, 213 nor. 12, 621 not. 
Ἀπρόσοδος, 548, Iv, 2. ἐξαποστέλλει, 213, xit, 4. 
Ἀρχισάτραψ, 292, in, 7. ἐξίστατο xai (ovato, Melodis solemne, P. Xx, col. 2, 
Αὐλὸς, 264 col. 2. — 683 col. 2. 1. — 31, xi, 1. — 18, xmi, not. — 250, col. 2, 
Αὐτὸς antonomastice 418, VII, not. — 820, Xxit. — 329, v. 8. Cf. 93, m; 188, 6. 
Ill. — 414, CxVvI, εἰς, ἐπαναδλύζει, 368, II, 5. 
Ἄφθαστος, 196, XXIX, 7. — 254, Ix, 7. ἐπευφραίνονται, 660, 1v, 8. 
᾿Ἀφθονόπλουτα, 564, tH, 4. ἐπιλησθεὶς pro ἐπιλαθόμενος, 101, 11, 1 not. 
Apu), ἀφῶ pro ἀφίημι, 943, v1 uot, — 529, col. 2, ἐπιτρέπει pro ἐπιτάσσει, 212, vil, 5. 
Βάχλοι, 602, xu, 21. | ἐροῦμαι pro. ἐρῶ (f. ἀροῦμαι ab αἴρω) 521, xit, 16. 


εὐγλωττότερος, 390, II not. 
εὐεπίχειρα, 547, 11 not. 
εὐχτεῖον, εὐχτεῖαι, P. Lvl, 537 not, — 559, n, 9. — 


Βαπτιχῶς, 518, vri, 7. 

Βηματίζειν absolute, 405, XxIX, 3, 
Βορδόρωσις, 654 nor, 563, IV, 5. 
Βρεφοπρεπῶς, 430, 4. 


x εὐσχιόφυλλος, 257, 1 col. 1. 
ρρεφουργεῖται, P, Lxi, 251 cul, ΩΣ ἐφύμνια, LXXII, LxXxv, 339, 421, εἰς, 
Βρντὴρ, 630, It, 3. 


ἐφύμνιος ὕμνος, 569, 11, 12, 
Γαλαχτοῤῥόος, 468, vni, 1. " 
)υχοσταγὴς, 369, τι, 5. Ζωοπάροχος, 140, 1,2. 
T A 4: 
liuc ἧς Fi έ 53 ἤθελον, utinam, 81, γι, 2. 
pro ὡς γέγραπται, 536, 1v, 13. — 548, 11i, 3. ἥκατε, 6, xit, 18. — συνήχαμεν, 3, V, 18. 


Δεξιοχλίτης 463, vn, 1. ᾿ ' ἥπλωτο, 21, v, not. 
A£yoto, δέχεο 266, vi, 6. — ot. — cf. 
OUR 341, n, s. uc ss Θαυματοχράτωρ, 584, 1, 8. 
Διαῤῥήσσομαι, 54, Iv, 12. θαυματουργέτης, 668 col. 2. 
Διεξαρπάζω, 651, XI, 8. θαυματοφόρος, 668, col. 1. 
Διχέλλη, 172, x, 5, 329, πὶ, 4. — 666 col. 9. θεανγέστατος, 358, 1l. 
ActoXoyéw absolute, 1, — 30, vn, 10. — 41, xvir, 10. θεθδρντα, 846,1. 

— 158 not, — 225, 15. — 240, xciv. θεοδορχῶ, 606 noi. 
Avogavàc, P. xrm. θεοειδέστερος, 335, 111, 15. 
Δνοφεγγὴς, P. χη. θεοείχελος, 628, vi, 9. 


Δυσδάτευτος, 359, γι, 3 θεολογιχώτατος, 351, 1. 9. 
' ' θεόπαις, 230, XL. — 384, 1, 4; ΠΙ, 4. — 451, 11» 
524, XIX, 13, 10, eic. — 455, IV, 9. — 530, ΠΙ, 5. 


— Cum futuro passim, 18, v1, — 20, XIII, εἰς. θεοσύλληπτος, 32, ΧΗΣ, 2, 


'E&v cum indicat, 246, xvi. — 


τς 8p 
“αὐ 4 1 


Ia E 





INDICES. 695 


θεοτόχιον, immo θεοτοχίον ex constanti veterum libro- 
rum usu, fort. idem ac θεοτοχεῖον, 302, 303. 

θεότολμος, 572, ni, 1. 

θεοὔύφαντος, 11,11, 3. 

θεόφθογγα, 349, 1. 

θεοχαρίτωτος, 303, 1v, 6. 

056v, 280, Xv, 1 nor. 

θλιπτωρία, 312, vit, ἃ. 

θνῆσις, 40, xiv, 7. — 183, 2. — vid. θνήσκω ad 
calcem. 

θράσυνον, active, 13, v1, 10. 


Ἴδε pro ἰδὲ et cios, 49, vil, 2. — 115, 3. — 135, xix, 
T, not. 

ἰδιόμελα, P. v, 300. 

lépapyoc, unde ἱεράρχων, 394, 1. 

ἱεραρχικώτατος, 583, 1, 6. 

ἰχάνω absolute, 643, M, 7. 

ἱχετεύω, cf. 448 nor. P, xxxiv. 

ἵνα cum indicat, 121. not. —  Jubentis, 136, xxt, nor. 
— cum futuro passim, 38, 1x. — 117, ui1, 3. — 126, 
vi, 13. — 130, xii, 12. 

ἰσοῤῥόπως, 606, not. 


Καθ᾿ etc, 162, ΧΙ 2o(, — 291, 1v, 11, etc. 

χαθηττώμενος, 585, 11, 3. 

χάθισμα, P. v, 620. 

xal emphatise, 99. per totum cant. XIII, — passim in 
XP H, XIX.— 485 col. 1,10, 19; col. 2, 9,19, etc. 

— pro ἅμα, 509, 4 not, — pro ὅμως, 403, xvin, 3. 
— pro οὖν, 157, 1, T.— pro τότε, 42, XXI, 3. 

χαλλιπάτωρ, 606 not. 

χάρα femin. 119, MI, 9. εἴς, (n omnibus fere locis. 

xaotepéa0Aoz, GOG not. 

χαρτεροχάρδιος, 311, ΠΙ. 

χατωαδασίαι, P. ΧΧΙ. 

καταλαδὼν, accedens, P. Lxx col. 1. — 149, τν, 1, — 
160, viti, 3. — προχαταλαμθάνει, 461, IV, 4. 

χαταλαμπὴς, P. XLI. — χαταλάμπει, 664 col. 2. 

χόθωνον, δά, ΠΙ, 4. 

χομποτάραχος, 000 not. 

κονδάχιον, χοντάχιον, P. Xx sqq. 

xovéaxxpw, P. vl. 

χονταχιάριος, P. ΧΙ. 

χορυφαιότατος, 655, 1, 7. 

χοσμοεμπόρευτος, 571 not. 

χοσμολάλητος, 511 not. 

κοσμόπλουτος, 610 col. 1. 

χοσμοπόθητος, 359, v, 4. 

χοσμότροπος, 628, vi, 3. 

χκουχούλιον, P. LXXv sqq. 

χράζειν active, 231, LXXIX not, — 326, XXI, 1. 

xpaxtai, P. xxi. 

χραταιόφρων, 666 col. 1, 


χρηπίδωμα, P. ΧΧΧΙΧ co/. 1. 
χρίμα, 15, xvr, 1. 
χτισμολατρεία, 338, vil, 6, sie C pro χτισματολατρ. 


Λαθοῦσα, 294, v. 1, 14. 

AtfoBeta, 671, col. 1. 

λιμδὶς τετράριθμος, 655, II not. f. pro τετράῤῥνθμος. 

λιμένευμα, G0G not. 

Axio, 496, vI. Cf. Theodor, in quo extat ἀπολιχμήσας, 
344, v1, 2. 


Mzxotug6ottgo;, 349, Π|, 7. 
μακαριστὸς, 37, Υἱ, 6. — 230, xL 
μεγαλυνάριον, 621, 622. 

μεθεόρτια, P. v, 400. 

μελίζω, P. XLvH μοί. 

μελίῤῥυτος, 668 col. 1. 

μελουργιχῶς, C25, IV, T. 

μεσῴδια, P. x. 

μέταξις, μέταξον, 644, ΠΙ not, 
μηλούροτῆσαι, 511, 1V,6. 
μητροείδωλον, 363, v, 3. 

αὐτρόθεος, 304, ΠΙ, 2. 

μιγάδες, 306, 340, 398, Cf. ind, rerum. 
μιγαδιχὸν, 342, ΙΧ. 

μνήσχου, 617, x, 3. 

μονοτροπιχῶς, 606 not. 

μυροδοτέω, 000 not. 

μυροσταγὴς, 585, 1v, 4. 
μνυσταγωγήσιμος, 611, vii, 4. 
μυστολέχτης, 513, IV, 2. — 660, col. 2, 668 col. 1. 


Νεχροπαάθεια, 606 nor. 
νεόφωτος, P. XLI. 
vot βλέπειν, 117, tv, 5. 


᾿Ὀδωδὸς, 681, v, 3. 
olxos, P. x sqq. Cf. 610. 
ὅμοια, P. v, 410. 
ὁσιομᾶάχαρ, 584, 2. 
ὁσιομάρτυς, 585, I, 5, eic. 
οὐρανομήχης, 6206, 1v, 4. 
οὐρανόφρων, 606 not. 
ὁφιόμορφος, 671 col. 1. 


Παθολύτης, 668 col. 2. 

παμμυρίπνοος, 329, ΠΙ, 5. 

πανάγαστος, 3506, III, 4. 

πανδαισία, 435, 617 not. 

πανδαμάτωρ, 606 not, 

πανευπρόσδεχτος, 530, Iv, 8. 

παντὶ pro πάντη, 24, In, 7. — 212, xii, 7. — 64], 
IV, 3, etc. 

παράγγελος, 518, vin, 3. 








696 


παραχλυητιχὰ, P. xv, ΧΧΧΙΙ. — 532, 535. 
παρθενεύω active, 631, γι, 10. 

παρῴδια, παρῳδὰ, P. x, 

πατροχέλευστος, 611, vi, 5 

πέλυξ, 613, col. 2, v. 3. 

πενταυγὴς, 665 col. 9. 

περιχυχλόω, 112, xv, 5. — 149, Iv, 9. 
περισταὶ, 152, 1, 13. 

περιστροδῶ, 301 not, 

περίφλεχτος, 595, ΠΙ not. 

περιχρυσῶσαι, 654 not. 

πεφιμῶσαι, f. pro πεφιμῶσθαι) 411, IV not. 
πλανήτωρ, 586, ni, 4. 

πλευρὰ, uror, 120, xiv, 1. — 500. v, 2. 
πλουτεῖ cum accus, 593, m, 5. 
πολυεύσπλαγχνος, 569, H, 10 etc, 
πολυχαρτερώτατος, 346, 1. — 319, 1. 
πρόαθλος, 632, VII not. 

προαυγάζω, 606 not. 

πρόδλεψις, 338, 1, 3. 

προεόρτια, P. v, 410. 

προχορυφαΐος, 556, ni, 6. 

προλαδὼν absolute, 944, ΠῚ, 3. — 247, xx, 3. 
προσαναμιμνήσχω, 529 col, 1. 
πρόσθευσις, 395, 1, 8, Cf. 684. 
προσθήσωμεν, 418, II nor, 

προστάτῃ pro fem. προστάτιδι, 534, Ix, 8. 
προσφοβέω, 6106, vit, 3. 
προφητομάρτυς, 310, I, 5. 
πρωτόαθλος, 395, I, 11. 

πρωτόθαθμος, 554, XIX, 3. 

πύχτευμα, 606 not. 

πύρινοι, angeli, 6, xm, 9. — 94, IX, 


vu, 9. 
πυρισμὸς, 593, 11, 4. 
πύρωσις f. pro πήρωσις, 392, vi, 5. 


Ῥερύπωμαι, 449, 1x nor. 


Ῥητορεύω active, 131, xiv, 1. — 310, I, 2. — 390, 1, 1. 


Ῥοδισμὸς, 669 col. 2. 
“Ῥοδόπατος, 194, χχιν, 9. 


Σαρεφθία, 293, n, 2. 

σελασφόρος, 606 not. 

σημειουργὸς, 610. rz, 4, 

σταδιάρχης, 6660, col, 1, 
σταυροθεοτώκιον, P. XLI. Cf. θεοτόχιον. 
στειροποιῖο, j. pro στειροφνυΐα, 320, 11, 5. 
στεῤῥοχάρδιος, 372, Iv, 8. 

στεῤῥόφρων, 345, viti, 1. 
στεῤῥοψύχως, 571, ni, 1. 

στεφηδότης, 620, iv, 6. 
στηθοχρονστέω, 616, v, 6. 


|. — πύρινοι 
χοροὶ, 154, xiv, 8. — πυρίνη θέα, 6, v, 6. — 489, 


INDICES. 


στήχω, 51, XXV, 1. — 119, v, 2, etc. c παραστήκω͵ 
210, Xt col. 1 v. ult, 

στιχηρὰ, P. mi, xv, 222, 400, 417, 441, 020. 

στίχοι, P. xv, etc. 

στορία, 212, tX nor. 

σνναγωγὸς, 33, Xvil, 8. 

σὺν ἅμα, 422, XXXV, 3 (quod Greci hodierni truncant 
cupa ael pervertunt μαζύ). 

σύντομα, V, 418, 425-432. 

συρμαιόγραφα, P. XLI. 

σωσίψυχος, 582, 1, 1. 


T&ytov pro θᾶττον, 51, XXvi, 2. 

τετελείωται pro poet. τετέληται, 543, mi, 6. 

τοποποιὸς, 529 col. 2, 

τρανολάλος, 49, xvi, 5. — 163, v, 6. 

τρισάχτινος, P. xui. 

TpUaunéctatoc, P. XLI. 

τρισόσιος, 623, v, 1. 

τρισσοχλεέστατος, P. XLI. 

τρισσοφαὴς, P. XLII. 

τριφαὴς, P. xir. 

τρίφωτος, 540, m, 5. 

τροπολόγιον, P. v, vit “4. per omnia Prolegomena et 
totum volumen. 


Ὑδροῤῥοοῦσα, 546, 1v, 1. 

ὑτὸς cum diresi apud Dometium, 320, 322 not. 
ὑμνολόγημα, 440, 1v, 2. 

ὑμνῳδιχὸς, 342, vin, 7. 

ὑπαχοὴ, 611, 612. 

ὑπαχούω, LXXIV, 159 not. 

ὑπάρχω, 140 not. 

ὑπεχλίθη pro ὑπεχλίνθη, 182, xmi, 1. 
ὑπερπίστις, 178. ]. 3? Cf. 682. 
ὑπερφαιδρότερος πολὺ, 3, Vi, 16. 
ὑπηγορεύω, P. LXXIV, 159. 
ὑπόῤῥοος, 408, Lv, 9. 

ὑποψάλλω, P. Lxxiv, 159 nor. 
ὑφηγήτωρ, 317, i, 4. 


Φαιδρόμορφος, P. ΧΙ. 

φεγγοθόλος, P. xui. 

φθάνειν cum accus, 97, Xv, 3. — 158, 11 8. 
φιλεργάτης, 339, IV, 2. 

φιλησύχιος, 340, I. 

φιλοδωρία, 668, co/. 2. 

φιλοθεάμονες, 502, 1I, 3. 

φιλοπλήσιος, 548, ΠΙ|, 6 

φρυχτωρέω, 337, 1v. — 352, vt. — 370, v. 
φυτεργάτης ? 328, ni, 1. 

φωνέω cum accusat. 130, XII, 6. 
φωταγωγικὰ, v, 621, 624. 

Χαοῦσθαι, 161, x not. in Cors. 
χαραχόπλεχτος, 616, vii, 5. 


INDICES. 


χλαῖνα, 123, xxi, 9. ἢ 
χορεντιχὰ, P. xxr. 


χριστομύστης, P. Lxvi. 

χριστόφρων, $84, v, 3. 

χρυσεποῦς, 657, xi, 6. 

χρυσόῤῥειθρος, 358, 1. — 655, v, 4. 

χρυσοῤῥήμων, 359, v. — 561, XII, 7. — 656, v, ὃ, 
vit, 2. 


CES SGLULOVR 


χριστομιμήτως, 290, 1v, 1. — 560, 1, 3. — 652, v, 1. 


697 


χρυσοῤῥήτης, θ50, X, I. 
χρυσοστέφης, 654, IV not. 
χρυσοστόλιστος, 655, M, 1, 
χρυσόφθογγος, 359, 11, 2. 

χρῶτα apud pscudo-Cosmam, 529. 


Ψυχαγελάρχης, 610, n, 2, 
ψυχάρπαξ, 511 not, 
ψυχόφιλος, 551, vit, 6, 


Bysantinas qusdam et Alexandrina forma. 


| Morist. ἔδαλα, 328, 1, 6. — κατέδαλας, 665 col, 2. 

ἐγλύχανα, 513, ΧΥΙΙ, 8. 

ἔπεσα, 55, vni, 7. — 449, xli, 1. — προσπέ- 
σατε, A48, v, 4. 

ἐπέφανα, 36 not, 3. — 43, xxv, 2. — ἔφανα. 
502 not. 3. — 608, n, 1. — UnsEtofivato, 
634, n, 3. 

εὔφρανα, 647, 11, 6. — 669 col. 2. 

Ugava, 660, xv, 6. — 933, VI, 4. — ἐξύφανα, 
195, Xxvi, 3. 

εὑράμην, 1,11, 4. — εὕρατο, 357, VI, 4. 
— 581, nit, 6. — ηὔραντο, 602, ΙΧ, 21. — 
εὕροσαν, 648, IV, 15. — εὕραμεν, 43, v, 1. 
— 587, ΠΙ not. — εὑράμενοι, 663, iut, 3. — 
661 col, 2. — ἀνευρῶ, 180, vi, 9. 

ἠμφιδάλαμεν, 181, not. 9, 4. 

&xv xoa, 163, XvII nor. — éxax/xoa, 285 not. 
— 287, Xiv, 1. — 288, xv, 2. 

εἴδοσαν ctc. 602, XII nor. 

De formis seqq. cf. Lobeck ad Phrynicum, 360. 

αἴτησαι, 665, col. 2. 

ἀποδρᾶσαι, 533, VII not. 

ἀγάλλεσαι, 643, 1, 3. 


"Eópéito pro. ἑδρεύσω vel ἡδρεύσω, 364, 1x, 6. 
προσενήνοχα, 10, xxi, 9. 
ὑπομνήσχω pro ὑπομιμνήσχω, 5, XII, 1. 
ionica, γαίης 196, xxix, 10. 
διαῤῥήσσομαι, 54, IV, 2. 
Dorica, χρυσοῤῥόα genit. 349, 1, 2. 





| 
: 


Ἀποφθέγγεσαι, 597, v, δ. 

βούλεσαι, 281, 1v, 8. 

δεδόξασαι, 530, 1v, 2. — 569, x, 1. 

δεῖσαι, 523, xvi, 8. 

δύνασαι, 281, 1v, 8. 

ἐγχαύχασαι, 56, x, 0. 

laca, 590, 1, 8. 

μηνῦσαι, 299, v, 7. 

σαρχοῦσαι, 231, XLIX, 3. 

στανροῦσαι, 62, v, 2. — 119, x, 8. , 

Θνήσχω in C sic sepe deflectitur ; θνῆξαι, 168, Υ1 nor. 
— θνήξεσθαι, 501, vir not, — τεθνήξεσθαι, 518, vi, 4, 
— 0616, IX, 6. — O0vita;, 286, mx, 5. — 299, 
IV not, — θνηξώμεθα, 501, vt, 6. — θνήξωσιν, 664, 
col. 2. — τεθνεὼς, τεθνεώτων, τεθνεῶτας Homeric. 
134, v, 4. — 4θύ, 1v, 3. 1t, 6. — 482 col. 9. -- 
501, vr, viit. — 512 εἰς, 

Ez verbo ὁράω pro ἑωράθη wel ὥφθη derivantur 
ὡράθη, 232, L not. — 301 not. — 512, xiv. — ὧρα- 
θεὶς, 238, Lxxiv. 8. — χαθωράθη, 237 , Lxxvit, ἃ. 
— 239, Lxxxvin. — 413, cxIX. — 581 etc. — 

. .fpoxabopá0n, 301, IV not. 


Melodoram varia et rara. 


ἀσωτὰ genit. 343, 684. 


᾿ Homerica, ἐρέμδετο pro ἐῤῥέμθετο, 115, xxi, 8. 


'H pro ἔφη, 130, ΧΙ, 9. 
μνήσχου, 617, x, 3, 
τεθνεὼς etc. cf. supra. 


Neo-grica, κηρύττουν pro κηρύττονσι, 640, II, etc,, etc. 








698 INDICES. 


V. 


SERIES OPERUM 
QUE VOLUMINI INSERUNTUR. 


PROLEGOMENA . E M E 
De re rhythmica Melodorum in tropologio . 
AnT. 1. De Tropologio . ie 
Anar. II. De Tropologii Melodis . . 
$ r. Melodi veteres, . 
δ 1. Melodi recentiores, . 
1. Sabaite. . ." 
n. Studite. , 
ni. ltalo-Grzeci. 
De Rhythmo Melodorum ... 
$ τ. DeHirmo. 
$ m. DeTono. . : 
δ ur. De Ephymnio. . 
8 1v. De Acrostichide, 
$ ν. De Interpunctis, . 
S vt. De Proomiis. 
δ vn. De Tropariis. . 
δ virt. Melodorum canones, . 


Anr. III. 


S. RowANUS MELODUS. 
l. Canticum in Christi Nativitate . 
II. Canticuni de sancto Stephafo, , 
Canticum de sancta Theophania. . T 
Canticum de Adamo et sancto Pracursore. à; 
V. Canticum de Hypapante Domini, . . 
VI. Canticum de Judicio extremo. . 
. Canticum de Mortuis. 
. Canticum de Crucis triumpho, . 
IX. Canticum in Dominica palmarum. 
X. Canticum de J osepho . 
XI. Canticum de Decem Virginibus , 
Canticum de Meretrice. , 
. Canticum de Juda proditore . 
. Canticum de Virgine juxta crucem. . 
. Canticum de Petri negatione, 
. Canticum de Passione 


. 
9^. 9 27 c2 52 4 


XIX, 
XIX 
XXXV 
XXxvil 
XL 


LXVIII 
LXXII 
LXXY 
LXXVIII 

LXXX 
LXXAXIII 
LXXXIX 


. 
. 
*. 
. 
. 





INDICES. 699 


XVII. Canticum in Dominica Pasche , 

XVIII. Canticum de sancto Thoma.. . 

XIX. Canticum in Ascensione Domi. |... .,... 2... 148 
XX. Canticum in Pentecoste 


δ δον ων αὐ ὧν mios δ΄ I 157 
XXI. Canticum de Omnibus Sanctis... , 0 165 
XXII. Canticum in sanctos Apostolos , . 169 
'* . XXIII. De 5. Praecursoris martyrio. . . 178 | 
! XXIV. Detribus SS. Pueris infornace, , .. 0, 185 | 


XXV. Canticum in Nativitatem B. Mariz VUSIHIS X xu OX Nomem a xU 199 

XXVI. De sancto Nicolao Myrorum episcopo... νὸν νων νι, 202 

XXVHI. De sancto Simeone 4; "EN Poele E 

. XXVIII. De SS, medicis Cosma et Damiano. , ......... 5... . 218 
XXIX. XTIXHPA, Αἱ ἀγγελικαὶ. 





ι, Αἶνος, et... ...... TP TTC 222 
m. Προσόμοια, ete... 20... . 228 
ull "LE . 235 
Iv. Μεθεόρτια, ete... 2.2... .,. SIDOR τὴς uo ἢ 239 


ÁNASTASIUS. 


Canticum in mortuorum exequiis . . . . . . 


SERGIUS, patriarcha CP. 
I. Acathistus de B. Virgine. . um Tm 
Il. Acathistus de B. Virginis transitu, , . , A dece lac ws Dowd ᾧ ὡς ν᾿ AO 


p N 
Qt «»: 
Φ N 


GaEGORIUS, 
DeS. Marciano. . . . ,. ILLIUS ΠΑ 8 
GEoRcGics. 
De B. Virgine in templum recepta, . . 475 * 
Cyniacus, : 
Desancto Lazaro. .. .......,.... ς ως 0... 984 
Er1ns. 


I. De SS, Sergio et Baccho, . E 
M. DeS. Danielepropheta. . . . . . . ,. 
IH. DeS. Elia propheta, . . . . . . . . ως 
IV. De eodem S. propheta. . . . 


. Onzsrrs. 
l. De sancto Panteleemone. . f thou ; 
Il. DeS.Sabajuniore. .. 2... 6 2. LL LL s 300 
HL OrestisósozXóxi . . . . . .. .. . LL We ux WIE E. ἑῷ, dU ἢν τὰ 301 
IV. Ejsdemsimilia . . . . .. ... .. 4 a9 τῷ Erie v aod 3o3 


à oc 5 
oc Q» Q3 *- Ὁ 
w 
"C —-— χα. QUELS “τὰ τ΄ 





700 INDICES. 
V. DeS. Macariojuniore. . . . . . TT sog css se 969 
Vl. S. Saba junioris romana itinera et ὩΣ 3 oec owe hs 3o6 
ÁRSENIUS, 
I. De SS. Clemente Rom. et Petro Alex. -— Pre s 
ll. DeS. Thecla... . . . . "T - T Drum τῶν τὰ οἷς "ἀγρῷ τὰ ὦν ἃ i 
Ill. DeS. Marco Evangelista. |... ..-.... sus. ] 
IV. DeS, Philippoinárgyro.. . .... 2... xs 19 
Douzrivs. " 
De S. Joanne Baptista... ............ leen. 
STEPHANUS, T 
De S. Procopio martyre. . . . . . GE HON EP deer dE τ 
GABBIEL, | ^N 
De SS. Photio et Aniceto martyribus... ....... en 
Cucvrvs. " 
De S. Stephano protomartyre. . . . . . ,.., TTL TIT 
S. TABASIUS, " 
In Dominica Orthodoxiz, de sacris Imaginibus. . . . . . .. Tm 3 


S. TuEoponus Studites, | τ 
l. De S. Paulo Cp. . Es ipu ur: τὰς ὡς 


. 338 
Hl. DeS, Euthymo . ........ 2. oL ls. id 
III. De S, Ephrem. ἀρ τε τὺ» get rude τὸ; ἀ τ ὩΣ τς, Sun τι 5 “ἢ pA erbe i 
IV. De S. Theodoro SYCGOLI en sU uELAC HN ROME qr udo s , ia 
V. DeS. Emiliano... ........ 2. LL Lee τ 
VI. DeS. Basilio... ........., T ^ 
VI. DeS. Athanasio... 0. 22. LL Lus n. 
VIII, De S, Gregorio Naziazeno. . . . . .. ..... yx dde ser tod ἢ 
ΙΧ, De S, Epphaio. .......... LL LV len e 
X. DeS. Nicolao. ........... Bode oot sd αὐ προς Us ἫΝ 
XI. De S. Joanne Chrysostomo, . ....... een i 
XI. DeS. Theodoro duce, . 2 2 Lese pn 
XII. DeSS. CyroetJulitta, Ὁ. 052. 2222s Ἢ 
XIV. De capite S, Joannis Baptslé: s cou uie V owes v OR is 
XV. De S. Gregorio Nysseno. . . . . . , "Tra se 
XVI. DeS. Eustratio. 0.2.2.2... e 3 
XVII. De monachorum CXÉQUISua: us s ue sou ot ρρῤ τα e 37 
XVIII. De S. Antonio. WIE TITT  ΥΥΥΣΝ. 


S. JosgPHUs TaEzSsALONICENS1S. : 


381 
I. In vigilia Nativitatis D. N... uL 383 
II. De S, Daniele propheta. . EN M. 


t o—— ιν "€ RR Rage — € 





INDIES, ὁὃο6ς.. 101 


ed Ill. DeS. Andreaapostólo . .......... ...... LL 385 
ILE IV. DeS.Stephano. ................ n. 387 
V. DeS.1gnatio. .................... LL. 389 
V. DeS. Eustrati. . 2... ...... LLL uL 391 
VII. De S. Gregorio Thaumaturgo. ................. 393 
VIII. DeSS. Germano et Epiphanio. . . . . . . C e 395 
IX. DeS, Thecla... ........... LLL el 395 
X. De immaculato B. V. conceptu... . . .. rr nr nr n s.n. 397 
ΧΙ, DeEpiphania, ............... .... ln. 398 
SS. Cosuas, Joskeuus kr TuEOPHANEs, 
l. Josephi AC ἀγγελικχὶ ante Epiphaniam... . . . . TUTTI 400 
-— I[. Eusdem similia. . . . . . . . ... Rm PM. 
ΠῚ, Cantica Theophanis in Epiphanie lumina, . 4. 2... ...... 408 
IV. Cosme profesta cantica in Epiphaniam. . . . . .* ......, 410 
V. De Hypapante. . ....... x pu LE 412 
Um PEE e] n n n. sn κι 
Vl. DeS.Euthymio . 4... ............L.lLr LL 417 
CxrRiANUS ET Nicoraus. 
I. Σύντομα de variis... ........, P A M 418 
M. DeEpiphania. .. 4... .............. .. . d22 
JoBivs. 
| Σύντομα de Hypapante. . . ; . . 425 
ΘΊΜΕΟΝ MrTAPHURASTES., 
Ι, δὲ 5, Saba... . . . . νι je qe, dite ade οἷ . . 43a 
Il, DeS. Maria /.Egypiaca . . . .. ..,. Wa COP PE TP 433 
JoANNES, 
De S. "ryphone martyre. . . . . . .. -. pr TE . 435 
Lo. 
DeTransfiguratione, . 4... ........... nn. . 433 
Puorivs, 
l. DeS, Irene virgine... ...... ADM are Er ὩΣ (ῷς ὩΣ τς 438 
Il. Ex IV canone paracletico odze VII, et ΙΧ... 9 ....... LL 439 
IIl. Ad Marcellum στιχηρὰ physica. . . . . ....... Uu dcuk- Seu, AE 
IV, Excanone physico odel,. ............... ln. 443 
ÁNEPIGRAPHA CARMINA. 4 . . ον νειν εν 4l hr. 444 
Prolegomena, l. Adami planctus... ........... l.l... Len... 447 
] .. M. De patriarcha Noe 5... ... 5... l.l. lr, . 451 
) $ ll. Delsaiapropheta.. .............. νιν l nn 494 








102 - . INDICES. 
IV. In Christi natalia, 
o pL 554 
n. DeSS. Infantibus MM... ......... l.l un. 457 
τ  ΝΝΝ»»...». 459 
V. In Dominica τοῦ ἀσώτου, 2.2.2... oL ln. 460 
VI. In sabbato scàzóxpso. 5.0.0.2... 2. lsln. 462 
VII. De sabbato τῆς τυροφαγίας. 
. 5 De mortuis «4-2 ese τς «eue X RO e uw 465 
nu. Carmenfunereum. .. 0... ΞΕ 466 
VIII. In Dominica τῆς SUDOQDG xeu acr dx D Ne A Ee mieu P Oeo eei gs '. 4n 
IX. In feria IV medie Quadragesime. . . 2... Ln 472 
X. In. sabbato ante palmas-« ceu anc qiue ed ed SE E 473 
M. Idiomelum palmarum |... 2... 476 
AM. Inferiall magna... 0.2... 2... 417 
XIII. In feria 1V magna. . . . . . , E wee dro up Rev n τὰ ταὶς δε ats 178 
XIV. Infeia V magna, 25... 2... 80 
XV. In feria VI magna. 
n Ádomatioerucis, ........... l.l 492 
m dmproperi. |... 2.2... l.l. 494 
XVI. In sabbato mgno. . . .. .. P" εἰς ΠΩ τῷ δὲ τὰ, m ϑον δ: ἢ 487 
Aliudineodem . . . . . . . τω ως "E 4go 
AVI. Feria IV in media Pentecoste... 2. 19! 
XVII, DeSS. Patribus Nieenis. 5... 493 
XIX. In sabbato animarum UDYVOS y ei mures ἢ; SESS Std ev ἐς ὡς EE REEL 199 
XX. In Transfigurationem . 5... 2... 501 
XXI DesaecraCruce. . 5... 2... LLL. etn n n n 507 
XXII. De Virgine Maria. . 
i. H χεχαριτωμένη. . . ,. «hen οἶδ; MC Were e dos σὰν τὰ 2.5. 2914 
». DeB. Virgineassumpta, .. 5... ee ii 
Excursus in Cosme de assumpta Virgine canticum. . . . . 227 
ur, De veste B; Virginis Deiparz deposita in Blachernis, . . . . 329 
1v. De zona B, Virginis Deipare deposita in Chalcoprateis. . . . 930 
v. Paracleticon egrotantium, . , . . ... 2... e d 
Vl. ἕτερον παραχλητιχόν. Ὁ 2. 0. 4 loa 4a o o oa onn 333 
XXIII, De SS, Angelis canticatria. . . . .. 44 || Qo 838, 540, 541 
XXIV. De S, Joanne Baptista cantica quatuor, . . . , . . 542, 544, 545, 947 
XXV. DeSS. Apostolis Petroet Paulo. . . 2e n 
XXVL DeS.Andra. . . ....,. à τὰ dod ode Ae aneaglon o b t 553 
XXVII. Ode in S. Jacobum apostlun,. . . ., .. ... νειν onn : * 
XXVII OdeinS, Mattheum, . 2.022222 239 
XXIX. Ode in S. Philippum. |... l.l... id 
XXX. Odein S. Bartholomeum... 2222s de 
XXXI. Ode in S, Leonem ΡΥ nn .965 
XXXI. Ode in S, Danielem Studitam, . 0200s 364 


nandi d MIFIT i e A n lr t E E APERTE NONE IA TREE Mt pem 


XXXIII. 
XXXIV. 

XXXV. 
XXXVI. 


XXXVII. 
XXXVIII. 


XXXIX. 
XL. 
XLI. 
XLII. 
XLI. 
XLIV. 
XLV. 
XLVI. 
XLVII. 
XLVIII. 
XLIX. 
l.. 

LI. 

LII. 
Lin. 
LIV. 
LV. 
LVI. 
LVII. 
LVIII. 
LIX. 
LN. 
LXI. 
LXI. 
LXI. 
LXIV. 
LXV, 
LXVI. 
LXVII. 
LXVIII. 
LXIX. 
LXX. 
LXXI. 
LXXII. 
LXXIII. 
LXXIV. 
LXXV. 


INDICES. 


Ode in S. Patapium. 

Ode in S. Chrysostomum . . . . . 
Ode in S, Eutychium Cp. . 
De S. Anania canticaduo.. . . . 


De 8. Ignatio martyre cantica duo. 
De SS, Conone et Aristea MM. . 5 Δα τ τιν Se Ao 
De SS. Clemente εἴ Agathangedlo MM. . . . . . . .. 
DE S. Βα αι ὼς Ὁ Ὁ xexb6 ὼ ὦ ὦ jd 
De S. Theodoro milite M. cantica duo. 


Des. Vitoqidit ec ne eem τ ὦ ἦν ΤΣ δὰ ἢ ἀρ τ τς ἃ τὰ 


De S. Pancratio martyre cantica duo 


DeS. Dometio martyre, . . ......... ln. 


De 5. Blasio martyre. . . 
De 5. ;Emiliano martyre. . 


DeS, Acacio martyre... τὼ l.c ὡς 


De S. Euplo martyre. . . . . 


De S, Polveucto martyre. . 


Dé: 5. Georgio dBAFLN TOS V use Cou νιν τον € zr RD HE ἢ 


De S. Xenophonte et sociis . 

De XL martyribus Sebastenis. . 

De XLII martyribus in ÀÁmorio .. . . . 

De S. Terentio, sive XLIII martyribus . 

De SS. abbatibus martyribus cantica tria. . 

De 5. Gregorio Thaumaturzo. . x 

De S. Theodosio Conobiarcha cantica duo... . . .. 
De 5. M6olao Js. uou o. USUS ics 

De S. Hilarione.. . m 

De S. Theodoro Syceota. . . . . . . . . . e. 
De S. Joanne Therista varia cantica . . 


De S, Simeonein Monte Mirabilüi. . . .. .. ... ἜΣ 


De S. Athenogene. , . . . . 

De 5, Andrea Cretensi, . . . . . 
De S, Theodoro Studita. . . . .. 
De S. Methodio patriarcha Cp. . . . . 


De S. Leonida et Vll virginibus. ... ....... κι ν νιν 


De SS. Timotheo et Maura MM. . . 
De S. Marina. . . : 
De S. Thecla. . . . . 
De S. Anastasia. . . . 


De S. Catharina cantica duo . . 
De S. Agatlia cantica duo , . 
De S, Eudocia. . . . . . . . 


€. * — 09 €. $* 9 c.» 9*9 .* ^» 9*9 $* 8€ 


DeS. Anastasio Persa M. . . . . . . . .. 2... cn s 


οὋο "^ /«»3^9 ^ Φ 9€ 


605, 606 


. . 608 


610,612 
613 
615 


.. 637 


639, 640 
642, 643 
644 


BEENNETW . , EENME  ... ἘΞ UN . MAC CA Ἢ WAND Umm co cB EE UNE R——————————Ó7—— 


dil. . 


1104 INDICES. 


LXXVI δὲ 8. Febronia ,....... 2... 645 
LXXVH. DeS. Euphemia, ........ 2... 646 
LXXVI. DeS. Theophane. ........ len 648 
LXXIX. De SS. Eulampio et EuampiaMM. . .. ....... ls. sn. 650 

LXXX. De S. Demetrio martyre... lesen 651 

LXXXI. De SS. Martyribus Edesenis, ... ..... len 653 
LXXXIL DeS.Joanne Chrysostomo, . . 2.2 654 
LXXXIII. DeB. V. Mariaodeduplex. . ........ lle. 657, 658 

Dr TAsELLIS GBAPHICIS, 4.4.0.0... 2er 662 

TnoroLociuw comsiNiUM. . . . . . TIME 663 

EMENDATA eL AUCTA. . 4 402 4... sn 674 
Ixpiczs. 

i, Elenchus codicum mss. . . . . . . dd uta uu OSEUN 688 

11, Syllabus scriptorum veterum... . Ὁ ων . . P. τῶν τ δρῦν 688 

ur Indiudlusrerum. es 689 

1v. Ápparatus ad lexicon Melodorum. . . . . . TUIS 693 

v. Seiesvoluminis. ,....... lees 698 


FINIS, 


Paris. — Typografhie Firmin-Didot et Cie, rue Jacob, 56, 


"la. vt yy 
J ^ τἡ mU (2 


|" 


- " ͵ Ὑ. ] 
"P , 2 ΤᾺ md : σὺ ΄ ^ 
»OXNw-T C «7 L4 x 
E wr NX v. 5 f v ΘΝ 
Ν A ! -- “ 5 


"t E f P 


᾿ 
ΡΨ | 
- h 
: ^ "m ; ᾿ 
- : Y ] 
J Lj 
H » "- 
- 


12? 


RT 
^. Wulf Du Es Ὗ xd 





E 


amm δ 
es ων 


— 
᾿ " 


pu eR Ὁ ΚΆ 


em 


€ 
^ τὰ 
—— cO eut 


es 
JE a ΩΝ 


"s - 
"xw cu» 
P cu M 


Cho 


em 


acu 


TUE d NET 


C MA 
Ld 
(9 
i 
E ! 
᾿ - 
C 


"-—— 


"m^ 


! — 4 


* " 
a y 
2 , " 
















T. m . 


Vai